1. Η τηλεόραση συμβάλλει στην κακή σχολική επίδοση, την ανυπακοή, τα προβλήματα συμπεριφοράς, την παχυσαρκία κλπ.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "1. Η τηλεόραση συμβάλλει στην κακή σχολική επίδοση, την ανυπακοή, τα προβλήματα συμπεριφοράς, την παχυσαρκία κλπ."

Transcript

1 «Μύθοι και Αλήθειες για την Τηλεόραση» ελτίο Σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, 2008, 41, Εδώ και πολλές δεκαετίες έχει ακουστεί, διεθνώς, πολύς λόγος (και πολύ λιγότερο ο αντίλογος) για τις επιδράσεις των μ.μ.ε. και ιδιαίτερα της τηλεόρασης. Από τις αρχές της δεκαετίας του 90 και στη χώρα μας, ο λόγος αυτός επικεντρώνεται κυρίως στις αρνητικές επιδράσεις. Ωστόσο, εάν ανατρέξουμε στις διάφορες έρευνες συστηματικά, θα παρατηρήσουμε ότι παρά τις πολλές επιμέρους ενδείξεις, όχι απλώς δεν υπάρχουν πάντοτε σαφείς απαντήσεις για τις επιδράσεις της τηλεόρασης, αλλά πολύ περισσότερο οι απαντήσεις εξαρτώνται από τους τρόπους με τους οποίους θέτουμε το ερώτημα και από μια σειρά από παραμέτρους, κοινωνικές, ενδοοικογενειακές ή ψυχολογικές που διαμεσολαβούν κάθε φορά τη σχέση της τηλεόρασης με το κοινό της (παιδιά ή ενηλίκους) i. Η γενικότερη τάση είναι να αποδίδεται στην τηλεόραση η ευθύνη για όλα τα δεινά της σημερινής κοινωνίας, από την πτώση της σχολικής επίδοσης έως την αύξηση της εγκληματικότητας. Ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι «τα παιδιά που περνούν πολλές ώρες στην τηλεόραση έχουν κακή σχολική επίδοση, προβλήματα συμπεριφοράς, μιμούνται και γίνονται αφορμή ατυχημάτων, έχουν πτωχό λεξιλόγιο (ή είναι δυσλεκτικά), είναι ανυπάκουα, έχουν επιθετική διάθεση και συμπεριφορά, αυξημένο άγχος κυρίως τα αγόρια και φαντασιώσεις τα κορίτσια, και όσοι τηλεθεατές άρχισαν από πολύ μικροί ήταν παχύσαρκοι». Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. Προφανώς η τηλεόραση επηρεάζει τα παιδιά (όπως εξάλλου οτιδήποτε στο περιβάλλον τους), αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, πρώτον, ότι οι συνάφειες δεν δηλώνουν αιτιώδεις σχέσεις και, δεύτερον ότι η σχέση θεατή (ενηλίκου ή παιδιού) τηλεόρασης είναι μια σχέση αμφίδρομη, στο πλαίσιο της οποίας ο θεατής ασκεί τις δικές του «επιδράσεις» μέσω του τρόπου που την εντάσσει στη ζωή του και τη χρησιμοποιεί i. Συνεπώς, το να αποδίδουμε στην τηλεόραση μια τόσο μεγάλη ισχύ μπορεί να γίνει επικίνδυνα παραπλανητικό, όχι μόνον επειδή μας απαλλάσσει ως ενηλίκους (ενεργούς πολίτες, γονείς και εκπαιδευτικούς) από τις δικές μας ευθύνες απέναντι στα παιδιά μας (αλλά και στον εαυτό μας), αλλά και επειδή καθιστά την τηλεόραση το μοναδικό υπεύθυνο για μια σειρά από κοινωνικά προβλήματα. Μύθοι 1. Η τηλεόραση συμβάλλει στην κακή σχολική επίδοση, την ανυπακοή, τα προβλήματα συμπεριφοράς, την παχυσαρκία κλπ. Αναλυτικότερα βλ. Ντάβου, Μπ., «Επαναξιολόγηση των Μ.Μ.Ε. για τη Ζωή της Σύγχρονης Οικογένειας», Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, 1999, 27, Αναστασέα-Βλάχου, Π. «Η Επίδραση της Τηλεόρασης στην Ψυχική και Σωματική Υγεία του Παιδιού», Εισήγηση στο Συνέδριο «Παιδί & ΜΜΕ» με οργανωτές την ΕΚΠΟΙΖΩ και το ήμο Αθηναίων, 31/10-1/11/1997. i Παπαθανασόπουλος, Σ., Η ύναμη της Τηλεόρασης: Η Λογική του Μέσου και η Αγορά, Καστανιώτης, Αθήνα, 1997.

2 Αντιθέτως, οι έρευνες δείχνουν ότι η συνάφεια της τηλεόρασης με τους παραπάνω παράγοντες έχει μάλλον αντίστροφη κατεύθυνση και διαμεσολαβείται από παραμέτρους που συνήθως αφορούν είτε το ίδιο το παιδί και έχουν σχέση με τη γνωστική, τη συναισθηματική και την κοινωνική του ωρίμανση, είτε τη σχέση του παιδιού με τους γονείς του και τους συνομηλίκους του i. Παραδείγματος χάριν, η χαμηλή σχολική επίδοση, όταν δεν προκαλείται από κάποια ειδική μαθησιακή δυσκολία, σχετίζεται συχνά με παράγοντες πέρα από το ίδιο το παιδί, δηλαδή με παράγοντες πολιτισμικούς, κοινωνικο-οικονομικούς ή ενδο-οικογενειακούς και συνδέεται πάντοτε (είτε πρωτογενώς είτε δευτερογενώς) με συναισθηματική αναστάτωση. Ένας τρόπος για να διαχειριστεί το παιδί την αναστάτωση που του προκαλούν η αποτυχημένη ενασχόληση με τη δουλειά του σχολείου ή και οι δυσκολίες ενσωμάτωσης στην ομάδα των συμμαθητών του (που συχνά προκαλεί η χαμηλή σχολική επίδοση) είναι να εγκαταλείπεται μπροστά στην τηλεόραση. Έτσι, αφενός μεν ξεφεύγει από την ψυχολογικά κοπιαστική προσπάθεια να βρεθεί για άλλη μία φορά αντιμέτωπο με τα μαθησιακά του κενά και αφετέρου, παρακολουθώντας τις δημοφιλείς στους συνομηλίκους του τηλεοπτικές σειρές αντλεί θέματα προς συζήτηση που θα του χρησιμεύσουν στην αποδοχή από τους συμμαθητές του με έναν άλλο, ευκολότερο τρόπο. Είναι, λοιπόν, επικίνδυνα απλουστευτικό να αποδίδουμε στην τηλεόραση τέτοιες ευθύνες. Αντίθετα μάλιστα, ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι συγκεκριμένου τύπου τηλεοπτικές εκπομπές επιδρούν στη σχολική επίδοση θετικά γιατί ενδυναμώνουν συγκεκριμένες γνωστικές ικανότητες, όπως η κριτική σκέψη, ιδιαιτέρως εάν οι γονείς παρακολουθούν τηλεόραση με τα παιδιά τους και σχολιάζουν τα προγράμματα μαζί i και οι δάσκαλοι εντάξουν στην καθημερινή τους πρακτική τεχνικές κριτικής ανάλυσης των μηνυμάτων των μέσων. Με τις ευθύνες που φέρει η τηλεόραση για τα προβλήματα συμπεριφοράς ή την ανυπακοή, είναι μάλλον περιττό να ασχοληθούμε. Κάθε ευαίσθητος δάσκαλος και κάθε ψυχικά διαθέσιμος γονιός γνωρίζει πως τέτοια προβλήματα εκπορεύονται από τη σχέση του παιδιού με τους γονείς, ακόμη και αν ορισμένες φορές ξεφεύγουμε οι ίδιοι από τις ευθύνες μας λέγοντας «δεν ακούει, είναι συνεχώς μπροστά στην τηλεόραση». Προφανώς, δεν φταίει η τηλεόραση για το έλλειμμα επικοινωνίας μεταξύ γονιού και παιδιού, αλλά αντίθετα ίσως προσφέρει για το παιδί ένα καταφύγιο. i Ενδεικτικά βλ. Alexander, A., The Effect of Media on Family Interaction in D. Zillman, J. Bryant, A. C. Huston (Ed.) Media, Children and the Family, Hove, U.K., Lawrence Erlbaum Assoc., 1994, καθώς και Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S. & Scherlis, W., Internet Paradox: A Social Technology that Reduces Social Involvement and Psychological Well-Being?, American Psychologist, 1998, 9, Για μια συζήτηση του θέματος αυτού στην Ελλάδα βλ. Πανοπούλου Μαράτου Ο. (1987) «Παράγοντες που Συντελούν στη Σχολική Αποτυχία στα ύο Πρώτα Χρόνια της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης», Πρακτικά Β Ψυχολογικού Συνεδρίου, Κύπρου, Έκδοση Συνδέσμου Ψυχολόγων Κύπρου και Συλλόγου, Ελλήνων Ψυχολόγων, Επίσης, βλ. Πανοπούλου-Μαράτου Ο. (2007) «ΕΠ/Υ : Πεδίο ιεπιστημονικής Έρευνας και Θεωρητικής Σύγχυσης», Παιδί και Έφηβος: Ψυχική Υγεία και Ψυχοπαθολογία, 9(1), i Αναλυτικότερα βλ. Gunter, B. & McAleer J. (1997) Children & Television, London, Routledge.

3 2. Η τηλεόραση προβάλλει τη βία και συμβάλλει στην αύξηση της εγκληματικότητας Πράγματι η τηλεόραση, και στη χώρα μας i, περιέχει πολλές σκηνές βίας βίας σε διάφορα ήδη προγραμμάτων ακόμη και παιδικών. Ωστόσο, η έκθεση σε βίαιες εικόνες ως μοναδικός παράγοντας δεν αρκεί για να προκαλέσει εγκληματική συμπεριφορά. H αύξηση της επιθετικότητας και της εγκληματικότητας στα παιδιά εντείνεται από τις βίαιες εικόνες στις οποίες εκτίθενται, όταν συντρέχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες (όπως κοινωνική στέρηση, ψυχική παραμέληση, κακοποίηση, διαταραγμένες οικογενειακές σχέσεις, κλπ.), δηλαδή όταν τα παιδιά είναι ήδη ευάλωτα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι βίαιες εικόνες προτείνουν συγκεκριμένες ενέργειες και συμβάλλουν στην άρση των αναστολών με τέσσερις τουλάχιστον τρόπους: (α) το παιδί έχει το έμμεσο μήνυμα ότι η βιαιότητα έχει «μεγάλη πλάκα» και μπορεί κανείς να διασκεδάζει έτσι στον ελεύθερο χρόνο του, (β) το παιδί δέχεται παραποιημένες εικόνες συναισθημάτων που δεν είναι ακόμη σε θέση να διαχειριστεί, όπου ο έρωτας, η βία και το σεξ εξισώνονται, (γ) η ευρηματικότητα με την οποία προβάλλεται η βία τείνει να αυξάνεται, καθώς η ψυχαγωγική βιομηχανία αναζητά όλο και πιο «καινούριους» τρόπους διατήρησης του ενδιαφέροντος έτσι το παιδί σταδιακά απευαισθητοποιείται, συνηθίζει δηλαδή τη βία ως κάτι το καθημερινό και αυτονόητο, (δ) για να μην ενοχλούνται οι «καταναλωτές», τα θύματα παρουσιάζονται συνήθως ως «κατώτερες» υπάρξεις που αξίζει να υποφέρουν και για τις οποίες δεν θα έπρεπε να στεναχωριέται κανείς ή να δείχνει τον παραμικρό οίκτο. Το να αποδίδουμε, συνεπώς, στην τηλεόραση την κύρια ευθύνη για την αύξηση της παιδικής και εφηβικής εγκληματικότητας θολώνει τόσο τις πραγματικές ευθύνες της πολιτείας για συστηματική οικογενειακή και κοινωνική πολιτική όσο και τις ατομικές ευθύνες του γονιού να χειριστεί εκείνα τα σημαντικά προβλήματα μέσα στην οικογένεια, τα οποία καθιστούν το παιδί του ευάλωτο. 3. Η τηλεόραση «πουλά όνειρα στα οποία δίνεται επίχρισμα ρεαλισμού μέσω του οποίου η φαντασίωση μεταμφιέζεται σε πραγματικότητα» i : Το ίδιο, βεβαίως, κάνουν και ο κινηματογράφος, ορισμένα βιβλία και παραμύθια, τα κόμικς, το διαδίκτυο (μέσω της ψευδαίσθησης της παντογνωσίας και της απανταχού παρουσίας που προσφέρει), αλλά και οι τράπεζες (μέσω της δανειοδότησης), τα εμπορικά καταστήματα με τις βιτρίνες τους και γενικά όλες οι συνθήκες της σημερινής καταναλωτικής κοινωνίας. Το πρόβλημα των ψεύτικων ονείρων δεν είναι πρόβλημα της τηλεόρασης, αλλά i Για στοιχεία γύρω από την ελληνική πραγματικότητα βλ. Παπαθανασόπουλος, ό.π. κεφάλαιο κεφάλαιο 6. Στο πόρισμα αυτό κατέληξαν οι ομάδες εμπειρογνωμόνων που δημιούργησαν τρεις Ψυχολογικές Εταιρίες, η Αυστραλέζικη, η Αμερικάνικη και η Βρετανική, με αφορμή ένα περιστατικό άγριας εφηβικής εγκληματικότητας, παρόμοιο με τη δική μας «υπόθεση του Άλεξ», το οποίο συνέβη στη Βρετανία το Ενδεικτικά βλ. Newson, E., Video Violence and the Protection of Children, The Psychologist, 1994, 7(6), i Σεραφετινίδου, Μ., «ΜΜΕ και Οικογένεια» στο Σ. Τσίτουρα (Επιμ.) Φροντίδα για την Οικογένεια, Ελληνική Εταιρία Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας και Ελληνική Εταιρία Πρόληψης της Κακοποίησης και Παραμέλησης των Παιδιών, Αθήνα, 1990, σελ. 79.

4 του κατακλυσμού των παιδιών με έτοιμες εικόνες που υπάρχουν παντού (από τη μάρκα της εταιρίας επάνω στα μπλουζάκια τους έως τις διαφημιστικές αφίσες στους δρόμους και την τηλεοπτικοποίηση των σχολικών τους εγχειριδίων). Αυτές οι έτοιμες, οι προκατασκευασμένες εικόνες «κλέβουν» το νοητικό χώρο και χρόνο, στον οποίο το παιδί θα δημιουργούσε τις δικές του νοερές εικόνες που θα καλλιεργούσαν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του. Είναι εικόνες εύπεπτες και βολικές, που όπως το ταχυ-φαγητό, δεν απαιτούν κόπο, χρόνο ή προσωπικό μεράκι για την προετοιμασία τους, αλλά έχουν ελάχιστες θρεπτικές ιδιότητες, έχουν αποσυνδεθεί από τη διεργασία της ονειροπόλησης και καταναλώνονται γρήγορα ώστε το κενό που αφήνουν να στρέφει αμέσως το παιδί (αλλά και τον ενήλικο) προς την αναζήτηση μιας νέας εικόνας που θα συντηρήσει το καταναλωτικό πάρε-δώσε. Εάν θέλουμε να εξισορροπήσουμε όσο μπορούμε τις καταναλωτικές δυνάμεις της σύγχρονης κοινωνίας ώστε τα παιδιά μας να μην «αγοράζουν» όνειρα, άκριτα, από όλους τους παραπάνω «πωλητές», θα πρέπει να τους εξασφαλίσουμε το νοητικό χώρο και χρόνο για να οξύνουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους με δραστηριότητες που ευνοούν την δική τους δημιουργία προσωπικών νοερών εικόνων. Τέτοιες δραστηριότητες αναπτύσσονται στην τέχνη, την επαφή με τη φύση και την άμεση και διαπροσωπική επικοινωνία. 4. Η τηλεόραση παγιώνει τα κοινωνικά στερεότυπα Πράγματι η τηλεόραση, όπως όμως και πολλά άλλα μέσα επικοινωνίας (από τα ποικίλης ύλης γυναικεία και ανδρικά περιοδικά έως ακόμη και ορισμένα βιβλία), ενδυναμώνουν κοινωνικά στερεότυπα κυρίως σε σχέση με τις μειονότητες, τους ρόλους των φύλων, τις επιταγές της σεξουαλικότητας ή τις ηλικιακές κατηγορίες που προβάλλουν. Αντίστοιχα όμως στερεότυπα κυριαρχούν και στην καθημερινή ζωή του παιδιού. Παραδείγματος χάριν, η μητέρα εξακολουθεί να είναι εκείνη που αναλαμβάνει τη κύρια φροντίδα των παιδιών ακόμη και όταν εργάζεται εξίσου σκληρά με τον πατέρα i, στο σχολείο υπάρχουν περισσότερες δασκάλες από ότι δάσκαλοι και οι γονείς αναζητούν μια «φιλιππινέζα» ή «ουκρανή» για τις δουλειές του σπιτιού και έναν «αλβανό» ή «πολωνό» για να τους βάψει το σπίτι. Τα κοινωνικά στερεότυπα τα παγιώνουμε στην καθημερινότητα του παιδιού εμείς οι ενήλικοι με τις πράξεις μας, πολύ πριν δράσουν τα περιεχόμενα της τηλεόρασης. Οι ενδείξεις από τις έρευνες της ψυχολογίας της ανάπτυξης είναι σαφείς: «Το ικανό παιδί ή ο ενήλικος έχουν έναν πλούσιο και συγκροτημένο εσωτερικό κόσμο, καθώς και μια δική τους δραστήρια διαπροσωπική ζωή. Αυτές οι πραγματικότητες λειτουργούν ως ισχυρές εξισορροπητικές δυνάμεις». Ο ισχυρότερος κοινωνικοποιητικός παράγοντας στην ανάπτυξη των παιδιών εξακολουθεί να είναι η οικογένεια, που στα πρώτα χρόνια της ζωής θέτει τα θεμέλια επί των οποίων αναπτύσσονται οι σχέσεις και οι αξίες της ζωής, συνεπώς όσο ισχυρά και να i Βλ. Μουσούρου, Λ. «Αλλαγές στην Οικογενειακή Ζωή Επιπτώσεις στη Φροντίδα και Προστασία του Παιδιού», στο. Κονδύλη (Επιμ.) Παιδική Προστασία: Τάσεις και Προοπτικές, Παπαζήσης, Αθήνα, Ashbach, C., Media Influences and Personality Development: the Inner Image and the Outer Outer World, in D. Zillman, J., Bryant, A., Huston (Ed.), Media, Children and the Family: Social Scientific, Psychodynamic and Clinical Perspectives, Hillsdale, N.J., Lawrence Erlbaum Assoc. Publ., 1994.

5 είναι τα μηνύματα των μέσων, οι πραγματικές σχέσεις και η πραγματική ζωή εξακολουθούν να είναι ο καθοριστικότερος παράγοντας. Αυτοί, είναι ενδεικτικά, μερικοί μόνον μύθοι για την παντοδυναμία της τηλεόρασης. Ας δούμε τώρα και μερικές αλήθειες. Αλήθειες 1. Ένας συμβολικός Άλλος στη ζωή της οικογένειας Η τηλεόραση υπάρχει μέσα στην καθημερινότητα των παιδιών από την πρώτη στιγμή που έρχονται στον κόσμο. Είναι ενσωματωμένη στις καθημερινές πρακτικές της οικογένειας με τρόπο τόσο αρμονικό και τόσο ψυχικά εμποτισμένο ώστε η συμβολική της αξία ως μέσο και ανεξαρτήτως των περιεχομένων της, να είναι υψηλή. Η τηλεόραση μπορεί να συνδέει την οικογένεια (παρέχοντας μια κοινή δραστηριότητα ή ένα κοινό θέμα ενδιαφέροντος), να καλύπτει κενά στην επικοινωνία (όταν χρησιμοποιείται ως διαφυγή), να φέρνει από τα παράθυρά της τον έξω κόσμο μέσα στο σπίτι, ή να λειτουργεί ως «καλεσμένος» στο οικογενειακό δείπνο i. Αυτή είναι μια μέγιστη μετατροπή στις καθημερινές συνθήκες της οικογένειας, η οποία όμως δεν είναι ανεξάρτητη από πολλές άλλες κοινωνικές μεταβολές της τελευταίας τριακονταετίας, οι οποίες επηρεάζουν εξίσου της συνθήκες διαβίωσης των παιδιών και τις οποίες για να τις αντιμετωπίσουμε θα πρέπει να τις δούμε συνολικά. 2. Οι τρεις χρόνοι της επικοινωνίας Ως καθημερινή παρουσία στο σπιτικό, η τηλεόραση δρα σε τρία επίπεδα : Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, λειτουργεί για να μας ψυχαγωγήσει, να μας ανακουφίσει, να μας ενημερώσει (με δραματοποιημένες, ωστόσο, τις πληροφορίες που διακινεί), κυρίως δηλαδή, για να μας παρέχει ένα σταθερό επίπεδο συγκινησιακής διέγερσης στην καθημερινότητά μας. Υπό αυτή την έννοια οι επιδράσεις των περιεχομένων της προκύπτουν από την αμεσότητα και τη συγκίνηση που προκαλούν (π.χ. οι ειδήσεις που είναι φορτισμένες με παγκόσμιες απειλές) και από τη διατάραξη της σχέσης του θεατή με την τρέχουσα πραγματικότητά του. Αυτή είναι μια επίδραση ισχυρή και οξεία, η οποία όμως δεν αλλάζει απαραιτήτως εκείνη της στιγμή την ιδέα που έχει ο άνθρωπος για τον κόσμο. ρα κυρίως στο επίπεδο της διάθεσης, αφήνοντας μια «γεύση» άλλοτε ευχάριστη και άλλοτε δυσάρεστη (ανάλογα με το τι έχουμε παρακολουθήσει) που δεν θα την είχαμε εάν η δραστηριότητά μας ήταν κάποια άλλη. Οι όποιες μετατροπές προκαλούνται από τα περιεχόμενα των μέσων σε επίπεδο ψυχικό, ξεκινούν σε ένα δεύτερο μεσοπρόθεσμο χρόνο, από την αναστοχαστική επεξεργασία των γεγονότων που παρακολουθήσαμε όταν αναπλάθουμε τις πληροφορίες βάσει των γνώσεων και των αξιών που ήδη διαθέτουμε. Για το παιδί και τον έφηβο θεατή, αυτό σημαίνει πως ό,τι παρακολούθησε, το επεξεργάζεται και το εντάσσει στην προϋπάρχουσα αναπαράστασή του για τον κόσμο. Σε αυτό ακριβώς το σημείο, έγκειται η μεγάλη διαμεσολαβητική επίδραση της οικογένειας και του σχολείου, εφόσον i Βλ. και Alexander, A. (1994) ό.π. Για τα τρία επίπεδα της επικοινωνίας βλ. Wolton D. (1997/2005) Σκέψεις για την Επικοινωνία, Αθήνα, Σαββάλας.

6 αυτά παρέχουν τις προϋπάρχουσες αναπαραστάσεις και πρακτικές απέναντι στη ζωή και τον κόσμο. Όσο περισσότερες γνώσεις διαθέτει το παιδί για το πώς πραγματικά είναι τα πράγματα και όσο καλύτερα θεμελιωμένες αξίες έχει, τόσο ευκολότερα μπορεί να «διορθώσει» και να αμφισβητήσει τα μηνύματα στα οποία εκτέθηκε και συνεπώς να τα αντιμετωπίσει κριτικά. Αυτό, ωστόσο, προϋποθέτει μια διαρκή εγρήγορση από την πλευρά όλων, η οποία υπό της τρέχουσες εξαντλητικές συνθήκες της καθημερινότητας, είναι μάλλον ανέφικτη. Έτσι, η ισχυρότερη επίδραση των τηλεοπτικών μηνυμάτων συντελείται μακροπρόθεσμα και μάλλον αθόρυβα. Προέρχεται από μια σταδιακή ενστάλαξη συναισθηματικής διάθεσης, στάσεων και αξιών σε ένα επίπεδο μη συνειδητό, από τις πληροφορίες στις οποίες τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικοι εκτίθενται καθημερινά. Παραδείγματος χάριν από το φόβο, τη λύπη και την αηδία που συστηματικά καλλιεργούν οι ειδήσεις i, από την απευαισθητοποίηση απέναντι στη βία που προκαλούν οι βίαιες εικόνες, από την ενίσχυση των καταναλωτικών αξιών που δημιουργούν η τηλεοπτικές σειρές και οι διαφημίσεις. Οι επιδράσεις αυτές αφορούν όχι μόνον τα συναισθήματα που ενσταλάζουν συστηματικά και τις αξίες (π.χ. εναλλαγή, κατανάλωση, κυνισμός), αλλά και τις γνώσεις για τον κόσμο που νομίζουμε ότι μας παρέχει η τηλεόραση, οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις, για να γίνουν εύκολα επεξεργάσιμες, είναι επιφανειακές, αποσπασματικές και εφήμερες. Η μακροπρόθεσμη επίδραση των τηλεοπτικών μηνυμάτων δεν είναι εύκολα ορατή στη συμπεριφορά και είναι δύσκολα μετρήσιμη. Ωστόσο, αυτή την επίδραση πρέπει να έχουμε κατά νου όταν ερμηνεύουμε τις σχετικές έρευνες. 3. Μακροπρόθεσμες ενσταλακτικές επιδράσεις Όταν τα παιδιά ερωτώνται για τα περιεχόμενα των μέσων, τα πρώτα θέματα που επιλέγουν αυθορμήτως να συζητήσουν αφορούν το θάνατο, το φυσικό ακρωτηριασμό, τη βία απέναντι στα ζώα, τους πολέμους και τις καταστροφές. Τα θέματα αυτά εμφανίζονται συστηματικά τόσο όταν μιλούν για ταινίες όσο και όταν μιλούν για τις ειδήσεις i. Τα πρώτα συναισθήματα που ανακαλούν, ανάλογα με το περιεχόμενο και την ηλικία, είναι συνήθως θλίψη, αναστάτωση, αηδία και φόβος. Στη μνήμη των παιδιών εντυπώνονται και ανασύρονται πρώτες, ιστορίες που αφορούν αθώα θύματα, κυρίως ζώα και παιδιά. Tα συνοδευτικά συναισθήματα διαφέρουν ανάλογα με την εγγύτητα του συμβάντος. Τα γεγονότα που συμβαίνουν «κάπου μακριά» προκαλούν συναισθήματα θλίψης και οίκτου. Όσα συμβαίνουν κοντά δημιουργούν την αίσθηση φόβου και της προσωπικής απειλής. Αυτό που αξίζει να διερευνήσουμε είναι το που οδηγούν οι αντιδράσεις αυτές και πώς τις διαχειρίζονται τα παιδιά και οι έφηβοι. Κατά τον Buckingham iv, οι εικόνες που παρουσιάζουν τα μέσα ευνοούν την επιφανειακή i Βλ. ενδεικτικά Ντάβου, Μπ. (2008) «Η Συναισθηματική Ατζέντα των Μέσων Επικοινωνίας», ιάπλους, 23, σσ Για τη σύγχρονη σύγχυση μεταξύ γνώσης, πληροφόρησης και ενημέρωσης βλ. Ντάβου, Μπ., Οι ιεργασίες της Σκέψης στην Εποχή της Πληροφορίας: Θέματα Γνωστικής Ψυχολογίας και Επικοινωνίας, Αθήνα, Παπαζήσης, 2000, σσ i Από εκτεταμένη εις βάθος έρευνα σε παιδιά 6 16 ετών. Αναλυτικότερα βλ. Buckingham, D., Moving Images: Understanding Children s Emotional Responses to Television, Manchester, Manchester University Press, iv Ό.π.

7 και πρόσκαιρη αντίδραση στον πόνο, με συναισθήματα που βασίζονται στην ενοχή και τα οποία προτρέπουν κυρίως στο να δώσει κανείς μερικά χρήματα για να ησυχάσει τη συνείδησή του, παρά να δράσει για μια συνολικότερη αλλαγή των πραγμάτων. Πολλά παιδιά δηλώνουν ότι αισθάνονται «τυχερά» ή «χαρούμενα» που τα πράγματα που δείχνει η τηλεόραση δεν συμβαίνουν στα ίδια και ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να «αλλάξουν τα πράγματα». Αν συνδέσουμε τις εικόνες του φόβου και της βίας με την καταναλωτική προτροπή της εναλλαγής (που, ωστόσο, δεν ενοχοποιούν αποκλειστικά την τηλεόραση, αλλά το σύνολο των θεσμών της σημερινής κοινωνίας) μπορούμε να δούμε τις κοινωνικές αξίες που προωθούνται: Την αίσθηση του ανικανοποίητου: Από τις σειρές (εκπομπών, παιχνιδιών, κινηματογραφικών έργων, βιβλίων) που αφήνουν πάντοτε μια εκκρεμότητα και «έναν ακόρεστο πόθο που εδράζεται στην έλλειψη, η οποία [ ] ως παντοτινά άλυτη [...] σημαίνεται τοπικά στα διαδοχικά αντικείμενα και στις διαδοχικές ανάγκες» i. Τον καταναλωτισμό: Από την επαναληπτική ανακύκλωση, που με τον καταναγκασμό που δημιουργεί «καλλιεργεί παιδιά καταναλωτές της ανοησίας και του άχρηστου με μια αγοραία κουλτούρα της εύκολης και γρήγορης εναλλαγής». Την απάθεια: Από την υπερβολική δόση βίας, δυστυχίας και αίσθησης ανικανότητας ελέγχου των συνθηκών. Το «χαρωπό κυνισμό»: Που κατά την Urwin i οφείλεται στην ψευδαίσθηση του πρόσκαιρου και του κατακερματισμένου και προτείνει συμπεριφορές του τύπου «παράτα τους πριν σε παρατήσουν και προχώρα στο επόμενο βήμα». Την επίθεση ή τη φυγή: Ως αντίδραση στον ανταγωνισμό και το φόβο. Τον ατομικισμό και την ενοχή, αλλά όχι στην ενσυναίσθηση που αποτελεί τη βάση της συλλογικής δραστηριότητας και της κοινής δράσης μεταξύ των ανθρώπων iv. Η ζωή μας γύρω από την οθόνη «Στη σχολική εκδρομή της Στ ημοτικού κανένα παιδί δεν θυμόταν τίποτα από τη δίωρη διαδρομή, γιατί όλα τα παιδιά έπαιζαν με τα κινητά τους και κανένα δεν κοιτούσε έξω από το παράθυρο του λεωφορείου». Αυτή η παρατήρηση μιας εκπαιδευτικού v αποτελεί ένα χειροπιαστό τεκμήριο ότι το να συζητάμε ακόμη για τις «επιδράσεις της τηλεόρασης» ενδεχομένως σημαίνει ότι τα πράγματα μας έχουν πλέον ξεπεράσει. i Μπωντριγιάρ, Ζ., Η Καταναλωτική Κοινωνία (μεταφ. Β. Τομανάς), Αθήνα, Νησίδες, Urwin, C., Turtle Power: Illusion and Imagination in Children s Play in C. Bazalgette & D. Buckingham (Ed.) In Front of the Children: Screen Entertainment and Young Audiences, London, British Film Institute, i Ό.π. iv Ενδεικτικά βλ. Hoffman, M. L., Altruistic Behaviour and the Parent-Child Relationship, Journal of Personality and Social Psychology, 1975, 31, Βλ. επίσης, Hoffman, Μ. L., Interaction of affect and cognition in empathy, in C. Izard, J. Kagan & R. Zajonc (Ed.) Emotions, Cognition and Behavior, New York, Cambridge University Press, v Σε επιμορφωτική ημερίδα με θέμα «Επιδράσεις των Μ.Μ.Ε. και η αγωγή των παιδιών στην κριτική στάση απέναντι στα μηνύματά τους» που οργάνωσε η 48 η Περιφέρεια Σχολικού Συμβούλου ημοτικής Εκπαίδευσης Νομαρχίας Αθηνών (Ν. Σμύρνη, 19/06/08)

8 Ολόκληρη η καθημερινότητα, οι σκέψεις, οι ιδέες, οι συναναστροφές, διεξάγονται όλο και περισσότερο με επίκεντρο μια οθόνη που δεσπόζει σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους. Η οθόνη της τηλεόρασης, του κινητού, του υπολογιστή, του ηλεκτρονικού παιχνιδιού μάς επιτρέπουν πρωτίστως να εμφανίζουμε και να εξαφανίζουμε, χωρίς σοβαρά επακόλουθα, τις μορφές και τα πρόσωπα που επιθυμούμε την κάθε στιγμή, καθώς και να αποκρύβουμε ή να αποσιωπούμε με ευκολία διάφορα σωματικά σήματα που μας προδίδουν. Όλες αυτές οι οθόνες που μας βοηθούν να κρύψουμε το γραφικό μας χαρακτήρα, να προβάρουμε απερίσκεπτα ό,τι μας έρχεται στο νου, να λέμε και να ξελέμε εύκολα και χωρίς μουντζούρες, παρέχουν ένα νέο πεδίο επί του οποίου διεξάγεται η επικοινωνία και συντίθενται οι αναπαραστάσεις που δημιουργούν τη γνώση και διαμορφώνουν τη σκέψη και την ηθική. Το πρόβλημα σήμερα δεν είναι πλέον η τηλεόραση, αλλά η επικράτηση της «δια της οθόνης» επικοινωνίας, που μετατρέπει τους έως πρόσφατα συνηθισμένους τρόπους του σχετίζεσθαι και της επεξεργασίας των πληροφοριών i. Αυτές τις επιδράσεις οφείλουμε τώρα να μελετήσουμε, διατηρώντας κατά νου ότι τα παιδιά και οι έφηβοι, ακόμη και αν περνούν κατά μέσο όρο τρεις έως πέντε ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη, εξακολουθούν τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας να σχετίζονται με ζωντανούς ανθρώπους (τους συμμαθητές, τους δασκάλους και τους γονείς τους), κι εξακολουθούν κάποιες ώρες να κοιμούνται και να ονειρεύονται. Όλα αυτά, δηλαδή οι σχέσεις με ζωντανούς ανθρώπους, τα όνειρα, η ονειροπόληση είναι ότι «μαθαίνει» πριν απ όλα ο άνθρωπος και ότι τον κάνει άνθρωπο. Γι αυτό, ο κυριότερος τρόπος για να αντισταθεί κανείς στις όποιες επιδράσεις των μέσων είναι να ενισχύσει από νωρίς στη ζωή του παιδιού τις πιο αυθεντικές και άμεσες μορφές επικοινωνίας και αναζήτησης της γνώσης. Η «εξάρτηση» από τα μέσα και οι επιδράσεις τους, ευδοκιμούν όπου η άμεση και διαπροσωπική επικοινωνία έχει διαρραγεί, δυσλειτουργεί ή είναι αμήχανη. i Αναλυτικότερα βλ. Ντάβου, Μπ. Η Παιδική Ηλικία και τα Μ.Μ.Ε.: Μετατροπές της Παιδικής Κατάστασης, Εκδόσεις Παπαζήση, 2005, σελ

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Ορίζουν μια κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους Εφηβεία και Πρότυπα Τι σημαίνει εφηβεία; Η εφηβεία είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου που αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Είναι μια εξελικτική φάση που κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

ΩΡΑ ΓΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΡΡΟΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΩΡΑ ΓΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΡΡΟΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 9 ο ΓΕΛ Πατρών ΩΡΑ ΓΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΡΡΟΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΛΙΑΒΡΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΥΛΑΙΔΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΟΜΑΔΑ: Tom&Jerry Υπεύθυνοι καθηγητές:

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

Η απευαισθητοποίηση της βίας στα ΜΜΕ

Η απευαισθητοποίηση της βίας στα ΜΜΕ Η απευαισθητοποίηση της βίας στα ΜΜΕ Δρ. Κώστας Α. Φάντη Επίκουρος καθηγητής Αναπτυξιακής Ψυχολογίας Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου ΜΜΕ Παιδιά μεταξύ ηλικιών 2 και 12: Μέσο όρο 5.5 ώρες ανά ημέρα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Γυθείου 1 Α, 152 31 Χαλάνδρι Τηλ.: 210-6741 933, 210-6740 118, Fax: 210-6724 536 e-mail: info@pedtrauma.gr www.pedtrauma.gr Γιατί Πρόληψη Παιδικών Ατυχημάτων;

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο σχολείο» H προαγωγή της συναισθηματικής νοημοσύνης ως μέσο πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας

«Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο σχολείο» H προαγωγή της συναισθηματικής νοημοσύνης ως μέσο πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας «Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο σχολείο» H προαγωγή της συναισθηματικής νοημοσύνης ως μέσο πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας Γιατί τα παιδιά γίνονται επιθετικά; H νευροβιολογία δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης»

«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης» «Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης» ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Η Ιατρική Παρέμβαση (Medical Intervention -Med.In) είναι μια Ελληνική ιατρική οργάνωση αρωγής με δράσεις εντός

Διαβάστε περισσότερα

Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους

Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους Όταν είμαστε παιδιά, στο ξεκίνημα της ζωής μας, έχουμε έντονη σύγχυση σχετικά με τα συναισθήματά μας, νοιώθοντας την ανάγκη να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο

Διαβάστε περισσότερα

Έφηβος και Διαδίκτυο Ο Ρόλος του Γονέα

Έφηβος και Διαδίκτυο Ο Ρόλος του Γονέα Έφηβος και Διαδίκτυο Ο Ρόλος του Γονέα 22 Μαρτίου 2014 Ανδρέας Ευαγόρου Ψυχολόγος Εφηβεία Ψυχική και σωματική ανάπτυξη Πέρασμα από την παιδική στην ενήλικη ζωή Ενδοψυχικές αναδομήσεις Ανάγκη αυτονομίας

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. 2 ο Λύκειο Αμαρουσίου Β Τάξη 1 ο project Σχολικό Έτος: Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα Σπανού

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. 2 ο Λύκειο Αμαρουσίου Β Τάξη 1 ο project Σχολικό Έτος: Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα Σπανού ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 2 ο Λύκειο Αμαρουσίου Β Τάξη 1 ο project Σχολικό Έτος: 2016-2017 Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα Σπανού ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ Εργασία των μαθητριών: Ανθούλα

Διαβάστε περισσότερα

Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς

Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς των Α.Πορτσέλη, Μ. Κυριακίδου Η παρούσα εισήγηση αφορά στην παρουσίαση ενός καινοτόμου προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ COMENIUS REGIO ΓΕΦΥΡΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ COMENIUS REGIO ΓΕΦΥΡΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ COMENIUS REGIO 2013-15 ΓΕΦΥΡΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ Διευθυντής Δ.Δ.Ε. Β Αθήνας Αθανάσιος Φαλούκας Συντονίστρια του Προγράμματος Comenius Regio Δ.Δ.Ε. Β Αθήνας

Διαβάστε περισσότερα

Παιδί και τηλεόραση «Πόσο επηρεάζει τη συμπεριφορά και τη νόηση των παιδιών;»

Παιδί και τηλεόραση «Πόσο επηρεάζει τη συμπεριφορά και τη νόηση των παιδιών;» Παιδί και τηλεόραση «Πόσο επηρεάζει τη συμπεριφορά και τη νόηση των παιδιών;» Έρευνες αναφέρουν ότι τα 2 πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού είναι πολύ σημαντικά και καθοριστικά για την ανάπτυξη κοινωνικών,

Διαβάστε περισσότερα

Το φαινόμενο του καταναλωτισμού Τετάρτη, 28 Μάρτιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Τετάρτη, 28 Μάρτιος :01

Το φαινόμενο του καταναλωτισμού Τετάρτη, 28 Μάρτιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Τετάρτη, 28 Μάρτιος :01 Λάμπρος Λάσδας Η ανθρώπινη συμπεριφορά μεταβάλλεται από εποχή σε εποχή, ανάλογα με τις ανάγκες, τις αξίες και τις διεξόδους από τα προβλήματα που ο άνθρωπος έχει ή νομίζει πως έχει στη διάθεσή του. Ένα

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Ο παιδικός σταθμός, είναι πράγματι ένας «σταθμός» στην πορεία ανάπτυξης και ζωής του ανθρώπου!

Ο παιδικός σταθμός, είναι πράγματι ένας «σταθμός» στην πορεία ανάπτυξης και ζωής του ανθρώπου! Η μετάβαση στον παιδικό σταθμό---ψυχολογία αναπτυξιακού σταδίου στο νήπιο και οφέλη ένταξης Γράφει: Δανάη Χορομίδου, Ψυχολόγος, Απόφοιτος Παν/μίου Αθηνών, Ψυχοθεραπεύτρια-Ψυχοδραματιστής, Συνεργάτης του

Διαβάστε περισσότερα

TO ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

TO ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ TO ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Η λέξη ΠΑΙΧΝΊΔΙ προέρχεται από την λέξη παίχτης παίζω παις. Με την έννοια παιχνίδι ορίζουμε την κατ εξοχήν αυθόρμητη και ενδιαφέρουσα δραστηριότητα των παιδιών που έχει ως στόχο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 1. Γονείς δημογραφικά στοιχεία, φύλο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο ψυχολογικοί παράγοντες (συστολή, αρν. εμπειρίες, αδεξιότητα) προσδοκίες, στάσεις,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΑ.Λ. Α ΟΜΑΔΑΣ (ΗΜΕΡΗΣΙΑ) ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΑ.Λ. Α ΟΜΑΔΑΣ (ΗΜΕΡΗΣΙΑ) ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΑ.Λ. Α ΟΜΑΔΑΣ (ΗΜΕΡΗΣΙΑ) ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 Α1. Ο συγγραφέας αναφέρεται στο πρόβλημα της νεανικής εγκληματικότητας. Αρχικά επισημαίνει πως η αύξηση του φαινομένου οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Υποέργο 1: «Εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οδηγών για τον εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΓΟΝΙΟΥ-ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΓΟΝΙΟΥ-ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ Εισήγηση στο 12 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας (Μάιος, 2009) Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΓΟΝΙΟΥ-ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ Μπετίνα Ντάβου, Πανεπιστήμιο Αθηνών Κατερίνα Σπετσιώτου, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ.

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. 22-3-2011 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟ 46 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. 1. Εισαγωγή 2. Η Πρώτη Συνάντηση της Ομάδας Μαθητών. 3. Η Δεύτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΑΡΒΑΡΑΣ (Ε - Στ τάξη) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΚΩΤΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΑΡΒΑΡΑΣ (Ε - Στ τάξη) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΚΩΤΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: 2015-2016 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΑΡΒΑΡΑΣ (Ε - Στ τάξη) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΚΩΤΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνονται στην δημοσιότητα από

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε.

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα ανεξάρτητα από την ηλικία, το χρώμα ή το φύλο. Είναι μια χρόνια νόσος που όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένη μπορεί να δημιουργήσει απειλητικές για τη

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και ΜΜΕ: Οι Ανήλικοι στον Κόσμο της Επικοινωνίας, Έκδοση Γ. Γ. Επικοινωνίας & Γ. Γ. Ενημέρωσης, Αθήνα, 2008, σσ. 23-29

Παιδιά και ΜΜΕ: Οι Ανήλικοι στον Κόσμο της Επικοινωνίας, Έκδοση Γ. Γ. Επικοινωνίας & Γ. Γ. Ενημέρωσης, Αθήνα, 2008, σσ. 23-29 Παιδιά και ΜΜΕ: Οι Ανήλικοι στον Κόσμο της Επικοινωνίας, Έκδοση Γ. Γ. Επικοινωνίας & Γ. Γ. Ενημέρωσης, Αθήνα, 2008, σσ. 23-29 Συζητώντας για το Παιδί και την Τηλεόραση Μπετίνα Ντάβου Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑς : ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΟΤΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΛΑΖΑΝΗ ΚΩΝ/ΝΑ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρώτο ερευνητικό

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικός εκφοβισμός. Κέντρο Πρόληψης ν Λάρισας. Πιτσίλκας Χρήστος

Σχολικός εκφοβισμός. Κέντρο Πρόληψης ν Λάρισας. Πιτσίλκας Χρήστος Σχολικός εκφοβισμός Κέντρο Πρόληψης ν Λάρισας Πιτσίλκας Χρήστος Εκφοβισμός Είναι το φαινόμενο κατά το οποίο βίαιες η επιθετικές πράξεις ασκούνται επανειλημμένα από ένα παιδί η μία ομάδα παιδιών εναντίον

Διαβάστε περισσότερα

Παρακάτω, έχετε μια λίστα με ερωτήσεις για κάθε θέμα, οι οποίες θα σας βοηθήσουν.

Παρακάτω, έχετε μια λίστα με ερωτήσεις για κάθε θέμα, οι οποίες θα σας βοηθήσουν. ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Οδηγός για τον δάσκαλο / εκπαιδευτικό / μέντορα Πριν ξεκινήσετε με τα αναφερόμενα θέματα, πρέπει να ζητήσετε από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν τα Ερωτηματολόγια για τους εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο. Εφηβεία (4596)

Κείμενο. Εφηβεία (4596) Κείμενο Εφηβεία (4596) Η εφηβεία αποτελεί μία μεταβατική περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, η οποία αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Κατά τη διάρκειά της, συντελούνται βιολογικές,

Διαβάστε περισσότερα

Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού

Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε άτομα που εμπλέκονται στην φροντίδα των παιδιών και σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής Priya Patel and Panos Vostanis Μετάφραση:

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός του Προέδρου Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου Δρα. Χρύσανθου Γεωργίου, στη διάσκεψη τύπου

Χαιρετισμός του Προέδρου Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου Δρα. Χρύσανθου Γεωργίου, στη διάσκεψη τύπου Χαιρετισμός του Προέδρου Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου Δρα. Χρύσανθου Γεωργίου, στη διάσκεψη τύπου της «4 ης Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για το Αλκοόλ Τετάρτη, 26 Οκτωβρίου 2016, 11.00 12.30 Έντιμοι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013 Κείμενο Τηλεόραση και νέοι Η τηλεόραση επηρεάζει τις πεποιθήσεις, τις αξίες και τις συμπεριφορές των τηλεθεατών, δεν τους επηρεάζει όλους, όμως,

Διαβάστε περισσότερα

ENOC - ENYA, Προσχέδιο Κοινών Συστάσεων για την «Πρόληψη της βίας κατά των παιδιών»

ENOC - ENYA, Προσχέδιο Κοινών Συστάσεων για την «Πρόληψη της βίας κατά των παιδιών» ENOC 14η Ετήσια Συνδιάσκεψη 7-9 Οκτωβρίου 2010, Στρασβούργο / Γαλλία ENOC - ENYA, Προσχέδιο Κοινών Συστάσεων για την «Πρόληψη της βίας κατά των παιδιών» Εισαγωγή Οι Συνήγοροι του Παιδιού και οι Έφηβοι

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία. Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

Εφηβεία. Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Εφηβεία Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ 1.Χαρακτηριστικά Εφηβεία 2.Δραστηριότητες 3.Κοινωνικοποίηση 1.Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα και εκδηλώσεις θυμού σε ενήλικο πληθυσμό Έφη Αλεξανδρή, Σοφία Βασιλειάδου, Όλγα Πάβλοβα, Γρηγόρης Σίμος

Πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα και εκδηλώσεις θυμού σε ενήλικο πληθυσμό Έφη Αλεξανδρή, Σοφία Βασιλειάδου, Όλγα Πάβλοβα, Γρηγόρης Σίμος ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα, αρνητικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και διαπροσωπικές στάσεις στην ενήλικη ζωή Προεδρείο: Γρηγόρης Σίμος, Νικόλας Νικολαΐδης Ελληνική Εταιρεία Γνωστικής

Διαβάστε περισσότερα

Της Λαμπρινής Σταμάτη

Της Λαμπρινής Σταμάτη Η σφαγή των σπάνιων λευκών ρινόκερων, σε ένα καταφύγιο άγριας ζωής στη Νότιο Αφρική, πριν από μερικά χρόνια, ανησύχησε τους ειδικούς. Αρχικά θεωρήθηκαν υπεύθυνοι οι λαθροκυνηγοί, όμως τελικά αποδείχθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Ασφαλής χρήση διαδικτύου και κινητού τηλεφώνου σε παιδιά και εφήβους

Ασφαλής χρήση διαδικτύου και κινητού τηλεφώνου σε παιδιά και εφήβους Ασφαλής χρήση διαδικτύου και κινητού τηλεφώνου σε παιδιά και εφήβους Ι. Τσιάντης MD, DPM, FRC Psych. Αν. Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής Επιστημονικός Υπεύθυνος ΕΨΥΠΕ Ψυχαναλυτικός Ψυχοθεραπευτής Πρόεδρος Ιατρικών

Διαβάστε περισσότερα

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών Πηγή: Δημάκη, Α. Χαϊτοπούλου, Ι. Παπαπάνου, Ι. Ραβάνης, Κ. Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: μια ποιοτική προσέγγιση αντιλήψεων μελλοντικών νηπιαγωγών. Στο Π. Κουμαράς & Φ. Σέρογλου (επιμ.). (2008).

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Επιμέλεια εργασίας: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Περιεχόμενα Ερώτηση 1 η : σελ. 3-6 Ερώτηση 2 η : σελ. 7-9 Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 2 Ερώτηση 1 η Η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία Α Λυκείου. Σχολικός Εκφοβισμός. Μορφές εκφοβισμού, προφίλ θυμάτων-θυτών

Ερευνητική Εργασία Α Λυκείου. Σχολικός Εκφοβισμός. Μορφές εκφοβισμού, προφίλ θυμάτων-θυτών Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Σχολικό έτος: 2013-2014 Ερευνητική Εργασία Α Λυκείου Σχολικός Εκφοβισμός Μορφές εκφοβισμού, προφίλ θυμάτων-θυτών Εργάστηκαν οι μαθήτριες: Δοκοπούλου

Διαβάστε περισσότερα

«Μπορείς ν ανακαλύψεις περισσότερα για έναν άνθρωπο μέσα σε μία ώρα παιχνιδιού απ ότι μέσα σ ένα χρόνο συζήτησης» Πλάτων π.χ.

«Μπορείς ν ανακαλύψεις περισσότερα για έναν άνθρωπο μέσα σε μία ώρα παιχνιδιού απ ότι μέσα σ ένα χρόνο συζήτησης» Πλάτων π.χ. «Μπορείς ν ανακαλύψεις περισσότερα για έναν άνθρωπο μέσα σε μία ώρα παιχνιδιού απ ότι μέσα σ ένα χρόνο συζήτησης» Πλάτων 427-347 π.χ. Ερευνητική Εργασία Β Τάξης 1ου Γενικού Λυκείου Πάτρας Ομάδα Γ Το παιχνίδι

Διαβάστε περισσότερα

«Εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying)

«Εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying) «Εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying) Τι είναι εκφοβισμός; η επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά που προέρχεται είτε από ένα μεμονωμένο άτομο είτε από μία ομάδα που απειλεί και ηθελημένα πληγώνει

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγητές: Λιάπη Αγγελική Μωυσής Δαυίδ Φρανσές Έστερ

Εισηγητές: Λιάπη Αγγελική Μωυσής Δαυίδ Φρανσές Έστερ Εισηγητές: Λιάπη Αγγελική Μωυσής Δαυίδ Φρανσές Έστερ ΟΡΙΣΜΟΣ «Ένας μαθητής εκφοβίζεται ή θυματοποιείται όταν υποβάλλεται κατ επανάληψη και κατ εξακολούθηση σε αρνητικές ενέργειες από έναν ή περισσότερους

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η συχνή επιθετική συμπεριφορά ενός παιδιού εναντίον ενηλίκων και συνομηλίκων, μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια»

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» «ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» 1 ο Γενικό Λύκειο Πάτρας Ερευνητική Εργασία Β Τάξης Σχολικού έτους 2012-2013 Ομάδα Ε Ας φανταστούμε μία στιγμή το σχολείο των ονείρων μας.

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια: Βασίλης Ασημόπουλος Σιμών Λεβής Γιώργος Νανούρης Γιώργος Τσιμπούλης Μάθημα: Project Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρτεμις Σούσου

Επιμέλεια: Βασίλης Ασημόπουλος Σιμών Λεβής Γιώργος Νανούρης Γιώργος Τσιμπούλης Μάθημα: Project Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρτεμις Σούσου Επιμέλεια: Βασίλης Ασημόπουλος Σιμών Λεβής Γιώργος Νανούρης Γιώργος Τσιμπούλης Μάθημα: Project Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρτεμις Σούσου Στο πλαίσιο του μαθήματος, ασχοληθήκαμε με το θέμα της διαφήμισης, διότι

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχολογική Διάσταση της Κώφωσης. Ελενα Τρύφωνος Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Η Ψυχολογική Διάσταση της Κώφωσης. Ελενα Τρύφωνος Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Η Ψυχολογική Διάσταση της Κώφωσης Ελενα Τρύφωνος Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Η κάθε αναπηρία ή η κάθε ιδιαιτερότητα συνήθως έχει επιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

www.themegallery.com LOGO

www.themegallery.com LOGO www.themegallery.com LOGO 1 Δομή της παρουσίασης 1 Σκοπός και στόχοι των νέων ΠΣ 2 Επιλογή των περιεχομένων & Κατανομή της ύλης 3 Ο ρόλος μαθητή - εκπαιδευτικού 4 Η ΚΠΑ στο Δημοτικό & το Γυμνάσιο 5 Η Οικιακή

Διαβάστε περισσότερα

Τα χαρισματικά παιδιά είναι προβληματικά για τους γονείς τους. Σε αντίθεση με τους συνομηλίκους τους ενδιαφέρονται περισσότερο για γεγονότα, ευφυή

Τα χαρισματικά παιδιά είναι προβληματικά για τους γονείς τους. Σε αντίθεση με τους συνομηλίκους τους ενδιαφέρονται περισσότερο για γεγονότα, ευφυή Τα χαρισματικά παιδιά είναι προβληματικά για τους γονείς τους. Σε αντίθεση με τους συνομηλίκους τους ενδιαφέρονται περισσότερο για γεγονότα, ευφυή και ταχύτατα, ενώ κάποιες φορές είναι δραστήρια ή αδρανή.

Διαβάστε περισσότερα

«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία

«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία «Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία 1 Ο NEWSLETTER ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015 Ο Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Νομού Ηρακλείου ξεκινά μια σειρά ενημερώσεων της κοινής γνώμης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ & ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ «ΕΛΠΙΔΑ» Σε συνεργασία με τον ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ (ΟΚΑΝΑ) ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

φροντιστήρια Απαντήσεις Νεοελληνικής Γλώσσας Γ λυκείου Γενικής Παιδείας

φροντιστήρια   Απαντήσεις Νεοελληνικής Γλώσσας Γ λυκείου Γενικής Παιδείας Απαντήσεις Νεοελληνικής Γλώσσας Γ λυκείου Γενικής Παιδείας Α. Στο κείμενο η συγγραφέας πραγματεύεται τις σχέσεις ανάμεσα σε γονείς και εφήβους. Αρχικά, αναφέρει ότι ο ουσιαστικός διάλογος διαμορφώνει μια

Διαβάστε περισσότερα

Το μυστήριο της ανάγνωσης

Το μυστήριο της ανάγνωσης Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η

Διαβάστε περισσότερα

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο Έ να πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που αντιμετωπίζουν έντονο άγχος, δυσθυμία, «κατάθλιψη» έχει την «τάση» να αποδίδει λανθασμένα τις ψυχικές αυτές καταστάσεις, σε έναν «προβληματικό εαυτό του», (μία δυστυχώς

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Πακλατζόγλου Σοφία Μουράτογλου Νικόλαος Καρολίδου Σωτηρία Παζάρσκη Γεωργία Γιολάντα ΠΕΣΥΠ 3 Απριλίου 2017 Θεσσαλονίκη Η μάθηση είναι διαδικασία πρόσκτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ & ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ «ΕΛΠΙΔΑ» Σε συνεργασία με τον ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ (ΟΚΑΝΑ) ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΒΑΣΩ ΑΣΚΗΤΟΠΟΥΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Ορίζεται μια κατάσταση κατά την οποία χωρίς λόγο και για μεγάλο διάστημα ασκείται: Εσκεμμένη Απρόκλητη Συστηματική Επαναλαμβανόμενη βία Επιθετική

Ορίζεται μια κατάσταση κατά την οποία χωρίς λόγο και για μεγάλο διάστημα ασκείται: Εσκεμμένη Απρόκλητη Συστηματική Επαναλαμβανόμενη βία Επιθετική Ορίζεται μια κατάσταση κατά την οποία χωρίς λόγο και για μεγάλο διάστημα ασκείται: Εσκεμμένη Απρόκλητη Συστηματική Επαναλαμβανόμενη βία Επιθετική συμπεριφορά Πρόκειται για τη βία που εκδηλώνεται χρησιμοποιώντας

Διαβάστε περισσότερα

«Άγχος στην εφηβεία και ο ρόλος των γονέων»

«Άγχος στην εφηβεία και ο ρόλος των γονέων» «Άγχος στην εφηβεία και ο ρόλος των γονέων» ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΓΟΝΕΩΝ N. ΣΜΥΡΗΣ 15.11.2017 Ελένη K. Τζαβέλα, MSc. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεύτρια Επιστημονική συνεργάτης της Μονάδας Εφηβικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΦΥΛΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Α ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015 ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ: ANEPONYMOUS ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ: ΖΩΗ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΗΛΙΑΝΑ ΖΗΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΡΤΕΜΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ 21 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 23 Κεφάλαιο 1 Γνωριμία με τον κόσμο του βρέφους Το μωρό κλαίει 25

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ 21 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 23 Κεφάλαιο 1 Γνωριμία με τον κόσμο του βρέφους Το μωρό κλαίει 25 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ 21 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 23 Κεφάλαιο 1 Γνωριμία με τον κόσμο του βρέφους Το μωρό κλαίει 25 Τι θα πρέπει να γνωρίζετε 26 Τι μπορείτε να κάνετε 27 Το πρώτο χαμόγελο 27 Tι σημαίνει, πράγματι,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΠΑΙΞΙΑ ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ

ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΠΑΙΞΙΑ ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΠΑΙΞΙΑ ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ Ορισμός αλκοολισμού Αλκοολούχα ποτά ονομάζονται όλα τα ποτά που περιέχουν αιθυλική αλκοόλη (οινόπνευμα) γεωργικής προέλευσης, σε οποιοδήποτε ποσοστό το

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ Τερψιχόρη Γκιόκα Μέλος ΠΟΔ Αττικής Η «Συμβουλευτική Ψυχολογία» είναι ο εφαρμοσμένος κλάδος της Ψυχολογίας, ο οποίος διευκολύνει την δια βίου προσωπική

Διαβάστε περισσότερα

Στόχοι ομάδας. Σωστή οργάνωση Καλή συνεργασία Επιμέλεια Συγκέντρωση υλικού Επιτυχία της εργασίας Καλύτερη γνωριμία με τους συμμαθητές μας

Στόχοι ομάδας. Σωστή οργάνωση Καλή συνεργασία Επιμέλεια Συγκέντρωση υλικού Επιτυχία της εργασίας Καλύτερη γνωριμία με τους συμμαθητές μας PROJECT ΟΜΑΔΑ 2 Στόχοι ομάδας Σωστή οργάνωση Καλή συνεργασία Επιμέλεια Συγκέντρωση υλικού Επιτυχία της εργασίας Καλύτερη γνωριμία με τους συμμαθητές μας Σκοπός της ομάδας Με την εργασία αυτή θέλουμε να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών

Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών Τ Ο Γ Υ Ν Α Ι Κ Ε Ι Ο Π Ρ Ο ς Ω Π Ο Τ Η ς Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Μ Α Τ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α ς ς Τ Ο Ν. Κ Ι Λ Κ Ι ς Τ Ε Τ Α Ρ Τ Η 8 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 1

Διαβάστε περισσότερα

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες. Όταν οι γονείς χωρίζουν-οι συνέπειες ενός διαζυγίου στα παιδιά. Ο χωρισμός των δύο γονέων, θεωρείται ένα από τα πιο στρεσσογόνα συμβάντα για όλα τα μέλη που αποτελούν μια οικογένεια. Τα παιδιά βιώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Συμπτώματα συνεξάρτησης

Συμπτώματα συνεξάρτησης Συμπτώματα συνεξάρτησης Οι συνεξαρτητικές συμπεριφορές είναι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Το συνεξαρτητικό άτομο προσπαθεί να βοηθήσει τους άλλους καταστρέφοντας τον εαυτό του. Τέτοιου είδους συμπεριφορές

Διαβάστε περισσότερα

G.J. Craig, D. Baucum. (2007). Η ανάπτυξη του ανθρώπου. (Επιμέλεια μετάφρασης Α. Ιωαννίδου), τ. Α, 656-657. Αθήνα: Παπαζήση (διασκευή).

G.J. Craig, D. Baucum. (2007). Η ανάπτυξη του ανθρώπου. (Επιμέλεια μετάφρασης Α. Ιωαννίδου), τ. Α, 656-657. Αθήνα: Παπαζήση (διασκευή). ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Κείμενο 1 [Η φιλία] Τα παιδιά ωφελούνται πολύ από στενές φιλικές σχέσεις στις οποίες υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη. Οι φιλίες τα βοηθούν να συνειδητοποιήσουν κοινωνικές έννοιες, να συνυπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Το να είσαι γονιός δεν είναι εύκολο πράγμα. Δεν υπάρχει ευκαιρία για πρόβα, δεν υπάρχουν σχολεία. Το μόνο που κουβαλάμε

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικός εκφοβισμός(bullying). Η περίπτωση της ΔΔΕ Α Αθήνας

Σχολικός εκφοβισμός(bullying). Η περίπτωση της ΔΔΕ Α Αθήνας Σχολικός εκφοβισμός(bullying). Η περίπτωση της ΔΔΕ Α Αθήνας Χιόνη Μαρία, MSc Προαγωγής & Αγωγής Υγείας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας Δ. Δ. Ε. Α Αθήνας Αθήνα, 25/11/2014 Χαρακτηριστικά σχολικού

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

Μια έρευνα σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου από παιδιά προσχολικής ηλικίας έδειξε ότι είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ομάδα χρηστών του Διαδικτύου.

Μια έρευνα σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου από παιδιά προσχολικής ηλικίας έδειξε ότι είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ομάδα χρηστών του Διαδικτύου. Η χρήση των υπολογιστών με βάση την ηλικία των παιδιών Από 5 έως 6 ετών Από την ηλικία των 5 ετών, τα παιδιά αρχίζουν να θέλουν, να είναι ανεξάρτητα και να ζητάνε να εξερευνήσουν το διαδίκτυο μόνα τους.

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογική εξήγηση των δυσκολιών στην ανθρώπινη επικοινωνία - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχολόγ

Βιολογική εξήγηση των δυσκολιών στην ανθρώπινη επικοινωνία - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχολόγ Οι άνθρωποι κάνουμε πολύ συχνά ένα μεγάλο και βασικό λάθος, νομίζουμε ότι αυτό που λέμε σε κάποιον άλλον, αυτός το εκλαμβάνει όπως εμείς το εννοούσαμε. Νομίζουμε δηλαδή ότι ο «δέκτης» του μηνύματος το

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΓΟΝΕΙΣ-ΕΦΗΒΟΙ) Λιοδάκη Νεκταρία Κοινωνική Λειτουργός Κοινωνική Υπηρεσία- Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΓΟΝΕΙΣ-ΕΦΗΒΟΙ) Λιοδάκη Νεκταρία Κοινωνική Λειτουργός Κοινωνική Υπηρεσία- Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΓΟΝΕΙΣ-ΕΦΗΒΟΙ) Λιοδάκη Νεκταρία Κοινωνική Λειτουργός Κοινωνική Υπηρεσία- Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ Πολιτισµικές Επιδράσεις Λανθασμένα Πρότυπα: Παρατηρείται

Διαβάστε περισσότερα

Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων.

Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων. 1. Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων. Υπολογίζεται ότι περίπου ένα στα πέντε παιδιά πέφτει θύμα σεξουαλικής βίας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής κακοποίησης. Μπορείτε να βοηθήσετε να μη

Διαβάστε περισσότερα

1o ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2006 «ΣΩΣΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΥΓΙΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΥΠΡΟΥ»

1o ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2006 «ΣΩΣΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΥΓΙΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΥΠΡΟΥ» 1o ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2006 «ΣΩΣΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΥΓΙΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΥΠΡΟΥ» ΕΥΑ ΝΕΟΦΥΤΟΥ Βοηθός ιευθύντρια Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Η δραματοθεραπεία στην εκπαίδευση ενηλίκων

Η δραματοθεραπεία στην εκπαίδευση ενηλίκων Η δραματοθεραπεία στην εκπαίδευση ενηλίκων Στη δραματοθεραπεία εκδραματίζονται σκηνές και γεγονότα της ζωής στην προσωπική παράσταση του καθενός, με την ασφάλεια που προσφέρουν οι μορφές τέχνης που χρησιμοποιούνται,

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικός και Διαδικτυακός Εκφοβισμός Πρόληψη και καταπολέμηση του. Β Περιφερειακό Γυμνάσιο Λευκωσίας

Σχολικός και Διαδικτυακός Εκφοβισμός Πρόληψη και καταπολέμηση του. Β Περιφερειακό Γυμνάσιο Λευκωσίας Σχολικός και Διαδικτυακός Εκφοβισμός Πρόληψη και καταπολέμηση του Β Περιφερειακό Γυμνάσιο Λευκωσίας Στόχος της Έρευνας Η έρευνα γίνεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος «Σχολικός και Διαδικτυακός

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Αγαπητοί γονείς, Καθώς το νηπιαγωγείο μας έχει ήδη ανοίξει τις πόρτες του στα μικρά μας παιδάκια αλλά και σε εσάς, βρισκόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί

Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί 11/12/2018-8:11 Ένα κρύο απόγευμα στις αρχές του Δεκέμβρη, λίγο πριν παρουσιάσει το νέο της βιβλίο στη Λάρισα, η Κλαίρη Θεοδώρου αποδέχεται την πρόσκλησή

Διαβάστε περισσότερα

«Η ανάπτυξη είναι μια σειρά από διαδοχικές γεννήσεις» Μαρία Μοντεσσόρι, Δεκτικός Νους

«Η ανάπτυξη είναι μια σειρά από διαδοχικές γεννήσεις» Μαρία Μοντεσσόρι, Δεκτικός Νους «Η ανάπτυξη είναι μια σειρά από διαδοχικές γεννήσεις» Μαρία Μοντεσσόρι, Δεκτικός Νους Αθήνα, 2017 Μοντεσσοριανή Σχολή Αθηνών ΜΑΡΙΑ ΓΟΥΔΕΛΗ Έλσα Χωριανοπούλου, δασκάλα και διευθύντρια Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλάκος,

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη Παιδιών και Εφήβων μετά από Φυσικές Καταστροφές

Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη Παιδιών και Εφήβων μετά από Φυσικές Καταστροφές Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη Παιδιών και Εφήβων μετά από Φυσικές Καταστροφές Χρήσιμες επισημάνσεις για την ψυχοκοινωνική προσαρμογή παιδιών και εφήβων μετά από πυρκαγιά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Το Κοινωνικό Πλαίσιο του Εκφοβισμού Αναστασία Ψάλτη

Το Κοινωνικό Πλαίσιο του Εκφοβισμού Αναστασία Ψάλτη Το Κοινωνικό Πλαίσιο του Εκφοβισμού Αναστασία Ψάλτη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Βρεφονηπιοκομίας Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης Μύθοι & Αλήθειες Ο εκφοβισμός είναι απλά ένα

Διαβάστε περισσότερα

www.thelonaxero.com Η συγκεκριμένη εργασία αφορά την παρουσίαση του βιβλίου «www.thelonaxero.com» με αξιοποίηση του εργαλείου Power Point.

www.thelonaxero.com Η συγκεκριμένη εργασία αφορά την παρουσίαση του βιβλίου «www.thelonaxero.com» με αξιοποίηση του εργαλείου Power Point. www.thelonaxero.com Η συγκεκριμένη εργασία αφορά την παρουσίαση του βιβλίου «www.thelonaxero.com» με αξιοποίηση του εργαλείου Power Point. Συγγραφέας του βιβλίου είναι η Τζακλίν Ουίλσον και απευθύνεται

Διαβάστε περισσότερα

Κακοποίηση παραμέληση παιδιών και πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα Πρόδρομα ευρήματα από παιδιά που παραπέμφθηκαν από δομές παιδικής φιλοξενίας.

Κακοποίηση παραμέληση παιδιών και πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα Πρόδρομα ευρήματα από παιδιά που παραπέμφθηκαν από δομές παιδικής φιλοξενίας. E-poster 22 Κακοποίηση παραμέληση παιδιών και πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα Πρόδρομα ευρήματα από παιδιά που παραπέμφθηκαν από δομές παιδικής φιλοξενίας. Χονδροκούκη, M., Τσουβέλας, Γ., Ρωσσίδου, Α., Κουλμανδά

Διαβάστε περισσότερα

Αναστασία Κωσταρίδου-Ευκλείδη Ομότιμη καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Α.Π.Θ. Συνέδριο Εταιρείας Νόσου Alzheimer, Θεσσαλονίκη, 2 Φεβρουαρίου 2017

Αναστασία Κωσταρίδου-Ευκλείδη Ομότιμη καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Α.Π.Θ. Συνέδριο Εταιρείας Νόσου Alzheimer, Θεσσαλονίκη, 2 Φεβρουαρίου 2017 Αναστασία Κωσταρίδου-Ευκλείδη Ομότιμη καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Α.Π.Θ. Συνέδριο Εταιρείας Νόσου Alzheimer, Θεσσαλονίκη, 2 Φεβρουαρίου 2017 1 Ποια από τις παρακάτω εικόνες εκφράζει καλύτερα τα συναισθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής

Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Διεξάγει κοινωνικές έρευνες Σχεδιάζει και μεριμνά για την εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

ίκτυο Πρόληψης στη Σχολική Κοινότητα

ίκτυο Πρόληψης στη Σχολική Κοινότητα Σχέδιο Λειτουργίας και ράσεων ίκτυο Πρόληψης στη Σχολική Κοινότητα Με πρωτοβουλία του ήµου Καρδίτσας Υπό την Αιγίδα της Περιφερειακής /νσης Εκπαίδευσης Θεσσαλίας Συντονιστές ικτύου: Παρατηρητήριο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει η Γεωργία Λάττα. Ανοίγουν τα σχολεία

Γράφει η Γεωργία Λάττα. Ανοίγουν τα σχολεία Γράφει η Γεωργία Λάττα Ανοίγουν τα σχολεία κι όλοι βρίσκονται σε αναστάτωση: Οι εκπαιδευτικοί σπεύδουν να προετοιμάσουν το έδαφος ώστε να ξεκινήσει ομαλά η νέα σχολική χρονιά, οι γονείς εξορμούν στα βιβλιοπωλεία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΒΕΙΑ...HEAVEN OR HELL?

ΕΦΗΒΕΙΑ...HEAVEN OR HELL? ΖΑΝΝΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕΛ. ΠΕΙΡΑΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ : 2017-2018 ΕΦΗΒΕΙΑ...HEAVEN OR HELL? Φέτος οι μαθητές της ομάδας μας ασχολήθηκαν με ένα σημαντικό και γνωστό σε όλους μας θέμα, την εφηβεία.

Διαβάστε περισσότερα