Ασφάλεια & Υγεία. Εργασιακό Άγχος. Εβδομάδα Ασφάλειας και Υγείας. Εργασία σε ΠεριορισμένΌυς Χώρους. Εκτίμηση Επικινδυνότητας από. Επιθεώρησης Εργασίας

Transcript

1 Ασφάλεια & Υγεία το ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΚVΠPOY Εβδομάδα Ασφάλειας και Υγείας Κύπρου Το Εργασιακό Άγχος Εργασία σε ΠεριορισμένΌυς Χώρους Εκτίμηση Επικινδυνότητας από Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις Υψηλού Κινδύνου Διαχείριση Υπηρεσίες Διαχείριση Ουσιών Εργολάβων Επιθεώρησης Εργασίας Επικίνδυνων Χημικών

2 ι σta(!ll~)~~l <&e va t L.-'---- ~'---L...- 3ΝΙ Καινοτομία στις Μάσκες μισού και ολόκληρου προσώπου- Σειρά 6000 Αέρια / Ατμοί ΦΙΛΤΡΟ ΚΙΝΔΥΝΟΣ βlομηχανiα 6051/6055 Οργανικο( Οπουδήποτε χρησιμοποιούνται συμβατικές βαφές (ΕΝ141 Α1/Α2) Ατμοί (ανάλογα κοι με τις συνθήκες χρήοτ]ς) Αυτοκινητοβιομηχανία Κατασκευή και ανακαίνιση αεροοκοφών ('Q<... Ναυπηγεία Καταοκευή και χρήση μελανών και βαφών Καταοκευή και χρήση κολλητικών ουσιών ';: C"~ Κατασκευή βαφών και '--.) "-.) Κατασκευή και χρήση ρητινών βερνικιών 6054 Αμμωνία Κατασκευή και συντήρηση ψυκτικών μέσων (ΕΝ 141 ΚΙ) Αγροχημική βιομηχονία Κύρια χαρακτηριστικά Οι Μάσκες Προσώπου της Σειράς 3Μ 6000 χρησιμοποιούνται με διπλά ελαφριά φίλτρα τα οποία τοποθετούνται με ένα απλό σύστημα κουμπώματος "μπαγισνέτ φίλτρων 3Μ" 'κλικ' παρέχοντας μια οικονομική κι ευέλικτη λύση. Οι Μάσκες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν με το Σύστημα Παροχής Αέρα 3Μ ~-200 για αυξημένη άνεση κι ευελιξία Οργανικοί Όπου και το 6051 αλλά επίσης: (ΕΝ141 Ατμοί Ηλεκτρολυτικές κατεργασϊες Α8ΕI) Ανόργανα Καθαρισμός με οξέα και Καθαριομός μετάλλων με οξέα Όξινα Αέρια Χάραξη μετάλλων με οξέα 6059 Οργανικοί Οπου και Ία 6057 και 6054 (ΕΝ141 ΑτμοΙ Α8ΕΚ1) Ανόργανα Αέρια, Οξινα Αέρια και Αμμωνία 6075 Οργανικοί Όπου και το 6051 αλλά επίσης: (ΕΝI41Α1) Ατμαί Νοσοκομεία και Εργαστήρια + Φορ και ΦορμολδεΟδη μαλδεοδη Σωματίδια ΠΡΟΦΙΛΤΡΟ ΚΙΝΔΥΝΟΣ βιομηχανια Εφαρμογές Οι Μάσκες Προσώπου της Σειράς 3Μ 6000 μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια μεγάλη ποικιλία συνδυασμών διαφορετικών φίλτρων Ι εργασιών: Φίλτρα αερίων και ατμών Φίλτρα σωματιδίων Συνδυασμό φίλτρων αερίων Ι ατμών με φίλτρα σωματιδίων Παροχή Αέρα χρησιμοποιώντας το Σύστημα Παροχής Αέρα 3Μ ORINOSιIF) - Για απόλυτη προστασία 5911 Ρ1 ΣωματΙδια Φαρμοκοβιομηχανία Ι 5925 Ρ2 (Λεπτές Σκόνες Κονιοποιημένα χημικά 5935 Ρ3 και Σταγονίδια) Οικοδομές Ι Λατομεία 2125 Ρ2 Τούβλα Ι Πυρίμαχα υλικά 2135Ρ3 ~ Χυτήρια (ΕΝI43) Αγροτικές εργαοίες Επεξεργασία ξύλου <:'1'.--' Βιομηχανία τροφίμων 2128 Ρ2 Σωματίδια Συγκολλήσεις (ΕΝI43) και ενοχλητικά Χαρτοβιομηχανία επίπεδα Ζυθοποιία Οργανικών Χημική κατεργασία Ατμών και Τυπική αιθαλσμίχλη Όξινων ΑερΙων Μελάνες και Βαφές 2136 Ρ3 ΣωματΙδια Χαρτοβιομηχανία (ΕΝI43) και ενοχλητικα Χημική κατεργασία επίπεδα Οξινων Αερίων 2137 Ρ3 Σωματίδια Συγκολλήσεις (ΕΝI43) και ενοχλητικά Ζυθοποιία επίπεδα Χημική κατεργασία Οργανικων Ατμών Μελόνες και Βαφές ΥΠΟΚΑΤΑΙΤΗΜΑΤΑ ~~~ιi) Οδός Χυτρών 13-15, Λευκωσία Τηλ.: , Φαξ: ΛΕΥΚΩΣΙΑ Λεωφόρος Στροβόλου 93Α, Πουλίοu και Καποτά 6, Πaλoυριώτισoα, Κυκλάδων 37, Ανθούπολη, ΛΕΜΕΣΟΣ Λεωφόρος Ομονοίας, MariIme Bldg., Αγίας Ζώνης 40, Τηλ.: Τηλ.: Τηλ.: Τηλ.: Τηλ.: ΛΑΡΝΑΚΑ Λεωφόρος Στρατηγού Τιμάγια Τηλ.: Σταδίου και Σουρουκλή, Αυγούλα Court, Τηλ.: napaλimni Σωτηρας 28, ΠΑΦΟΣ Λεωφόρος Ελλάδος 112, Τηλ.: Τηλ.:

3 Ασφάλεια και Υγεία J--' Τεύχος "~:O~ Ι Ι_~oεμβρloς~ Περιεχόμενα IS5N Εκδίδ-ταl ΟΤ1ό ΤΟ Σuνδεσμο ΑσφάλΓιας ΚQΙ Υγείας Κύπρου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧrωσαvθC1ς ~Jικολάοu ΓΙΙ;Jργος Σπύρου ΑΟcιμος Αδuμiόης lν1άρloς Xσραλαμτroυς ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ & ΥΠΕΥΘγΝΟΣ ΚΑΤΑ ΝΟΜΟ Χρύοανθος Ν,κΟλαου ι 2 Της Σύνταξης", 3 Εβδομάδα Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία 8 Πορτραίτο 11 Εργασία σε Περιορισμένους Χώρσυς 18 Εκδηλώσεις του Συνδέσμου 20 Των/ες Τηλεόρασης με Μηνύματα για Εργατική Ασφάλεια KAΙV,ΠίΞXNIKH ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑνΩρούλα KΛεloύ~ΓKίιργoς ΣπιΊρου ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣγΜΒΟΥΛIΟ 'ι\θως Xαρoλαμτroυς, Πρόεδρος Θεόδουλος Μακρυγιοννης, Γ ραυματέας ΕΙΡliνη Χρυσού, Ταμιnς Χρύσανθος Νικολάου Μάριος Χαραλάμπους Γλαύκος Θεοδότου Χριστοφορος Θεοφίλου 24 Εκτίμηση Επικινδυνότητας από Βιομηχανικές εγκαταστάσεις Υψηλού Κινδύνου σε Συνδυασμό με τσ Σχεδιασμό Χρήσεως Γης 28 Ειδήσεις κσι Σχόλια 32 Παλιά Αλλά Όχι Ξεχασμένα 33 Για Κλάματα Όχι για Γέλια ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ Τ,Θ 16048, 2085 Λευκωσία Vvebsite' IlttP:/I\VW\v,cysha.org.cy e-maii.info@cysha.org.cy '. Η αναδημοσίευση επιτρέπεται με! αναφορά στην πηγή και εφόσον σταλούν δύο αντίγραφα του δημοσιεύματος στη Γραμματεία του Συνδέσμαυ. 35 Διαχείριση Εργολάβων 38 Υπηρεσίες Επιθεώρησης Εργασίας 41 Το Στρες στο Χώρο Εργασ/ας 44 Διαχείριση Επικίνδυνων Χημικών Ουσιών " Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφρόζουν τις απόψεις των συγγραφέων τους και δεν δεσμεύουν το Σύνδεσμο.._---- Οποιοσδήποτε επιθυμεί να στείλει συνεργασία στο περιοδικό παρακαλείται όπως επικοινωνήσει με τη Συντακτική Επιτροπή ή με τη Γραμματεία του Συνδέσμου στη διεύθυνση του Συνδέσμου.

4 :-., Της Σύνταξης Επικοινωνούμε και πάλι μαζί σας για τη δέκατη-τέταρτη έκδοση του περιοδικού μας Ασφάλεια & Υγεία. Το περιοδικό εξακολουθεί να είναι το μέσο επικοινωνίας μεταξύ μας, με στόχο την ενημέρωση και διαφώτιση στα θέματα Ασφάλειας και Υγείας. Διανέμεται όπως πάντα δωρεάν σε 700 αντίτυπα και αποτελεί προσφορά του Συνδέσμου μας στα μέλη του και στους υπόλοιπους αποδέκτες του περιοδικού. Ο Σύνδεσμος διοργάνωσε τέσσερις εκδηλώσεις στο διάστημα που πέρασε από την προηγούμενη έκδοση του περιοδικού το Μάρτιο 2002: Στις 6 Απριλίου πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική επίσκεψη στη Τσιμεντοποιία Βασιλικού και στις 12 lουνίου έγινε διάλεξη με θέμα «Επαγγελματικές Ασθένειες Σημερινές Πραγματικότητες στην Κύπρο». Περισσότερα στοιχεία ακολουθούν σε σχετική στήλη. Στις 17 Οκτωβρίου 2002 ο Σύνδεσμος μαζί με το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και τον Όμιλο Λαϊκής διοργάνωσαν στην αίθουσα διαλέξεων του Laiki SportIng Club εκδήλωση στα πλαίσια της Εβδομάδας Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία με θέμα: «Πρόληψη Ψυχικής Έντασης (στρες) και Ψυχοκοινωνικών Κινδύνων». Σχετικό κείμενο για την εκδήλωση καθώς και για τη φετινή Εβδομάδα Ασφάλειας ακολουθούν. Health), αντίγραφο της οποίας δημοσιεύουμε σε επόμενη σελίδα καθώς και αναμνηστική φωτογραφία από τη συνάντηση του ΔΣ με την αντιπρόεδρο του IOSH Κα Eleanor Lawson στις 4 Οκτωβρίου Τέλος, στις 11 Σεmεμβρίου 2002 σε συνεργασία με τα Ινστιτούτα ΙΕΕ και του ΙΕΕΕ (Κλάδος Κύπρου) διοργανώθηκε διάλεξη από τον ειδικό επιστήμονα Dr. jason ΟθνθΓθυχ (Β. Eng. (Honr), M.Sc and Ph.D) του Robens Centre του Πανεπιστημίου του Surrey με θέμα "Μυοσκελετικά προβλήματα και ψυχική ένταση που σχετίζεται με την εργασία» - Εφαρμογή Ευρωπαϊκών Οδηγιών στην Κύπρο». Ελπίζουμε ότι τα μέλη μας θα συνδράμουν στην προσπάθεια μας για περαιτέρω αναβάθμιση τόσο ποιοτική όσο και ποσοτική του περιοδικού μας. Είμαστε πάντα ανοικτοί στο να δεκτούμε την κριτική σας καθώς και εισηγήσεις για συνεχή βελτίωση. Τέλος η Συντακτική Επιτροπή ευχαριστεί όλους όσους συνεργάστηκαν και συνέβαλαν με το δικό τους τρόπο στην ετοιμασία της παρούσας έκδοσης. Σημειώνουμε επίσης την επίσημη επίτευξη συμφωνίας - υπογραφής πρωτοκόλλου συνεργασίας με το Βρετανικό οργανισμό IOSH (Institution ΟΙ Occupational Saletyand 2

5 Εβδομάδα Ασφάλειας & Υγείας στην Εργασία Οκτωβρίου 2002 Ο θίμ της q εtlνής Εβδομάδας Ασφάλειας Τ ήταν: «Ασφάλεια και '(γεία στον Τομεσ των ΥπηοωιιλΝ - Προστασία της Υγεiας από τηl' ΨυXΙKιj Καταπόvησψ. Έτσι και φίτος το θίμα ήταν 10 ίδιο με αυτό της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Ασφάλειας και Υγείας που είχε σύνθημα «Working on Stress" και που στην Ελληνlκη OWiaσa αποδόθηκε "-'ς «Εργασία Χωρίς Άγχο;". Ο Σύνδεσμός μας. συμυετt'c.-ως ενερνά στις εκδηλώσεις τη; Εβδ:ψ_C :ις πήρ: την πρωταβουλίζ' ι<οι κ';λεσ: 0.1 ην Κύπρο την ειδική επιστήμονα Δρ ΣταυροιJ.\u ΛέΚ<1. ερευνήτρια και λίκτορα στα Institutc, οι Worf" Health and OrganIsatIoIΊs (Ι WHO), του πανεπιστημίου του NottiIlgham που έδωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη με θέμα "Πρόληψη ψυχικής έντασης (στρες) κσι ψυχοκο:νωνικών κινδύνων". Η διάλεξη πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία και τη συμπαράσταση ταυ Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας και του Ομίλου ΛOfκής σtlς στο LΑIΚί SPORTING CΙυB. Περίληψη της παραυσίασης δημοσιεύεται στη σελ. 41. Στ" συνέχεια αναδημοσιεύουμε το Δελτίο Τεχνικών Σταιχείων με θέμα το άγχος στην εργασία, που έχει κυκλοφορήσει ο ΕυρωΠOfκάς Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία. Εισαγωγή Το άγχος στην εργασία Υπάρχει αυξημένη αναγνώριαη του γεγονότος όtl τα άγχος στην εργασία έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων καθώς και των επιχειρήσεων. Κατά συνέπεια ο ΕυρωΠOfκός Οργανισμός ανέλαβε τη σύνταξη εκθέσεως γισ την αξιολόγηση της κατάστασης. Η έκθεση εξετάζει τη φύση ταυ άγχους, τις σιτίες πρόκλησής ταυ, το βαθμό εμφάνισής του καθώς και τον τρόπο διαχείριαης του άγχους. Η έκθεση επικεντρώνει την προσοχή της στον χώρο εργασίας και εξετάζει Τις συνέπειες τόαο για τους εργαζομένους όσο και για την οργάνωση, συμπεριλαμβάνοντας ένα παράδειγμα διαχείρισης του άγχους σε επίπεδο επιχείρησης. Η έκθεση προτείνει μία πρακτική προσέγγιση σντιμετώπισης του άγχους στην εργασία και υπογραμμίζει σειρά ταμέων που απαιτείται να ερευνηθούν, για την αύξηση της δυνατότητας αντιμετώπισης του άγχους. Έκταση και σοβαρότητα του προβλήματος Έχει απ03ειχθεί όtl εκατομμύρια Ευρωπαίοι εργα~όμενoι σ: κάθ: μορφή απασχόλησης νιώθουν άγχος το οποίο οφείλεται στην εργασία. Παραδείγματος χάριν, στην έρευνα που πραγματοποίησε το Ευρωπαϊκό lνσtlτούτο Συνθηκών Εργααίας το 1996 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 28% των εργαζομένων παραπονείται για προβλήματα υγείας που οφεί!.οντol σε άγχος (το δεύτερο σε συχνότητα πρόβλημα ύστερα από την cσφυαλγία-30%) Το ποcοστό αυτό ανtlστοιχεί Ci:. 41 εκατομμύρια Ευρωπαίους εργαζομένους κάθε χρόνο οι οποίοι νιώθουν άγχος που συνδέεται με την εργασία. Αυτό σημαίνει ότι εκατομμύρια εργάσιμες ημέρες χάνοντol (περίπου 600 εργάσιμες μέρες τον χρόνο χάνονται σε όλη την Ευρώπη λόγω ασθενειών κάθε μορφής που οφείλονται στην εργασία). Το πρόβλημα αυτό συ νι ατά σημανtlκό λόγο ανησυχίας και πρόκληση, όχι μόνο εξαιτίας των επιπτώσεων του στην υγεία των εργαζομένων αλλά και λόγω του κόστους ή των οικονομικών συνεπειών ταυ για τις επιχειρήαεις, καθώς και του κοινωνικού κόστους για τα ΕυρωΠOfκά κράτη. Επιπλέον, οι σημερινές ταχύτατες και πρωτοφανείς μεταβολές που συντελούνται στον κόσμο της εργασίας και της οργάνωσης της εργσσίσς οξύνουν το πρόβλημα του άγχους - βλ. τον πίνακα 3. Η βίωση της ίδιας της αλλαγής, ιδιαίτερα από άτομα που στερούνται ελέγχου ή συμμετοχής και αισθάνονται αβεβαιότητα, δύναται να οδηγήαεl σε άγχος. Αιτίες του άγχους που οφείλεται στην εργασία Το πρόβλημα του άγχους οφείλεται σε γενικές γραμμές στον σχεδιασμό και στη διαχείριση της οργάνωσης της εργασίας. Στον πίνακα 1 παρουσιάζεται μία μέθοδος οριοθέτησης ταυ άγχους σε σχέση με τα εργασιακό περιβάλλον, σύμφωνα με την οποία το άγχος παρουσιάζεται όταν οι απαιτήσεις που οφείλοντol σε παράγοντες εργασίας ξεπερνούν την ικανότητα αντιμετώπισης (ή ελέγχου) της κατάστασης. Στην τρέχουσα βιβλιογραφία υπάρχει γενική συναίνεση ως προς τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία οι οποίοι συνιστούν και/ή θεωρούνται παράγοντες άγχους. Σύνοψη των προαναφερομένων αποτελεσμάτων δίνεται στον πίνακα 2, ο οποίος περιλαμβάνει δέκα χαρακτηρισtlκά εργασίας, περιβάλλοντα εργασίας και οργανωtlκά στοιχεία που 3

6 θεωρούνται επικίνδυνα. Επίσης στον πίνσκα 2 αναφέρονται οι συνθήκες υπό τις οποίες κάθε ένα προκαλεί άγχος ή αποδεικνύετω επιβλαβές για την υγεία. έκθεση προτειvει τη χρήσι; ίου κύκλου ελcγχου,'διαχε'ρισης του κινδύνοι ως Τ',' C1IaiOU ι. Υπάρχει εντεινόμενη συναίνεση ως προς τον τρόπο ορισμού του άγχους που οφείλεται στην εργασία, το οποίο περιγράφεται ως «οι αλληλεπιδράσεις» μεταξύ των εργαζομένων και του χώρου εργασίας (των εκθέσεων σε κινδύνους στον χώρό εργασίας), Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, το άγχος μπορεί να οφείλεται στις απαιτήσεις που προέρχονται από το περιβάλλον εργασίας και υπερβαίνουν την ικανότητα των εργαζομένων να τις αντιμετωπίσουν (ή να τις ελέγξουν). Ο ορισμός του άγχους κατά τον τρόπο αυτό εστιάζεται στις αιτίες που σχετίζονται με την εργασία και στα μέτρα ελέγχου που απαιτούνται j Πίνακας 1 Ορισμός του άγχους που οφείλεται στην εργασία Κατηγορία Πω/Βάλλον (QVaaia, Επιχειρηματική νοοτροπία και λειτουργία Ο ρόλος στην οργάνωση Προοπτικές σταδιοδρομίας Ελευθερία αποφάσεων/έλεγχος Διαπροσωπικές στην ερνασία οικίας- Διασύνδεση εpvaaiac ΜΟQψή EQyaaia, Εργασιακό και εξοπλισμός. λήψης σχέσεις περιβάλλον Ανάθεση καθηκόντων Φόρτος εργασίας / χώρος εργασίας Ωράριο εργσσίας Συνθήκες υπό τις οποίες εκδηλώνεται ο Kίνδυ~~ -I Λιγοστοί δίαυλοι επικοινωνίας. μικρή υποστήριξη για την επίλυση των προβλημάτων και για την προσωπική εξο:ξη. έλλεlιvη καθορισμού των στόχων rnc επιυείοnσnc. Ασάφεια οόλου και σύνκοουσπ οόλων, υπευθυνότπτα ',ιια άτc~α Επαγγελματική στασιμότητα και αβεβαιότητα, ταχεία Γ) αργή εξέλιξη, χαμηλές αποδοχές, επαγγελματική ανασφάλεια, χαμηλή κοινωνική αξία της εργασίας. Χαμηλή συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, έλλειψη ελέγχου της εργασίας (ο έλεγχος, ιδίως με τη μορφή της συμ~:τoxής, αποτελεί επίσης το πλαίσιο Ι(ΟΙ ευρύτερο οργανωτικό ζήτημα) Κοινωνική ή φυσική απομόνωση, κακές σχέσεις με τους προισταμένους, διαπροσωπικές συγκρούσεις, έλλειιvη κοινωνικήc υποστήοιεnc. Συγκρουόμενες απαιτήσεις της εργασίας και της οικογενειακής ζωής, χαμηλή υποστήοιεπ στο σπίτι, προ'βλήματα OITfMC araqioqoouiac. Προβλήματα που σχετίζονται με την αξιοπιστία, την διαθεσιμότητα, την καταλληλότητα και την συντήρηση ή επισκευή του εξοπλισμού και των ενκαταστόσεων. Έλλειψη ποικιλίας ή σύντομοι κύκλοι εργασίας, ατελής εργασία δίχως νόημα, απασχόληση σε θέση κστώτερη των προσόντων του ατόμου, υψηλός βαθμός ασάωειαc. Φόρτος ή έλλειψη εργασίας, έλλειψη ελέγχου όσον αφορά τον ρυθμό εργασίσς, μεγάλη πίεσπ Υοόνου. Εργσσία κατά βάρδιες, ανελαστικά ωράρια εργασίας, απρόβλεπτα, πολύωρα ωράρια ή ώρες που δεν ευνοούν την κοινωνική ζωή. Πίνακας 2 - Χαρακτηριστικά της εργασίας που προκαλούν άγχος Δυνατότητες πρόληψης και διαχείρισης Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη μετατροπής των υφιστάμενων γνώσεων στον τομέα της έρευνας σε πρακτικές λύσεις στο πρόβλημα του άγχους που οφείλεται στην εργασία. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, η για την επίλυση των προβλημάτων. Ο κύκλος ελέγχου είναι η (<συστηματική διαδικααία προσδιορισμού, ανάλυσης και διαχείρισης των κινδύνων και προστασίας των εργαζομένων. Η προσέγγιση αυτή για την επίλυση των προβλημάτων έχει αναγνωριστεί ως στρατηγική αντιμετώπισης των φυσικών κινδύνων στην εργασία και προβλέπεται από την παρούσα νομοθεσία της ΕΕ, ενώ αποτελεί 4

7 αποτελεσματική στρατηγική αξιολόγησης των ψυχοκοινωνικών κινδύνων στην εργασία. Τα αποc:ικτικά στοιχεία άσον αφορά τις παρεμβάσεις διαχείρισης του άγχους που κάνουν χρήση της προαναφερθείσας προσιγγισης είναι περιορισμένα αλλά ενθαρρυντικά. Η επιτυχία αυτή οφείλεται στο άτι η διαδικασία παρουσιάζει πλεονεκτήματα τοσο για τους εργαζομένους όσο και για την επιχείρηση. Ωστόσο, πολυάριθμες- λιγότερο επιτυχημενες - παρεμβάσεις διαχείρισης του αγχους δεν υιοθέτησαν την σφαιρική προσέγγιση αυτού του τύπου στο επίπεδο της επιχείρησης, αλλά είτε απευθύνθηκαν σε μεμονωμένα άτομα είτε 'Προσπάθησαν να εφαρμάσουν μία «προκατασκευασμένη>. λύση χωρίς να διαγνώσουν ορθά το πρόβλημα. Τα αποδεικτικά στοιχείο όσον αφορά την αξία της παροχής συμβουλών είναι ανεπαρκή. Η παροχή συμβουλών έχει ως στόχο την αρωγή των εργαζομένων που ήδη πάσχουν και κατά συνέπεια αντιμετωπίζει το πρόβλημα εκ των υστέρων, ενώ αφορά αποκλειστικά το άτομο. nίνακας 3: Το μεταβαλλόμενο περιβάλλον της απααχόλησης. διαρκώς αυξανόμενος αρ:θμός ηλικιωμένων εργαζομένων τηλεργασία και αυξημένη χρήση της τεχνολογίας πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) αναδιοργάνωαη, χρήση Εξωτερικών υπηρεσιών, υπεργολαβία και παγκοσμιοποίηαη σε συνδυασμό με την μεταβολή των μορφών απασχόλησης απαί~ηση ΕπίδΕιξης ευελιξίας από τους εργαφμενους τόσο ως προς τον αριθμό όσο και όσον αφορα τις αρμοδιότητες ή υπηρεσιών τα προσόντα. αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού που εργάζεται στον κλάδο των ανεξάρτητη εργασία και Εργασία σε ομάδα Προτεραιότητες έρευνας Η μελλοντική έρευνα θα επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στον τομέα της διαχείρισης του αγχους και στην αξιολόγησή του και όχι στην βασική φύση του άγχους. Οι προσπάθειες θα πραγματοποιηθούν στον τομέα των παρεμβάσεων διαχείριαης του άγχους στο επίπεδο της επιχείρησης. Και αυτό γιατί συχνά υιοθετήθηκε πολύ περιορισμένος ορισμός της διαχείρισης του άγχους, ενώ η προσοχή εστιαζόταν «στο ενδιαφέρον για ή στη θεραπεία» του ατόμου. Επίσης απαιτείται ορθότερη και συστηματικότερη αξιολόγηση των παρεμβάσεων:εχει εξάλλου καταδειχτεί η ανάγκη να λάβουν οι διαθέσιμες πληροφορίες πρακτική μορφή, για να χρησιμοποιηθούν στον έλεγχο, ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο τμήμο της προσέγγισης που βασίζεται στην διαδlκααία του κύκλου ελέγχου/διαχείρισης κινδύνου. Υπάρχει σαφής ανάγκη αξιολόγησης και παρακολούθησης του προγραμματισμού και της διαχείρισης της εργασίας από πολλές οπτικές γωνίες - τις περισσότερες φορές αναφερόμαστε συλλογικά στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον της εργασίας (βλ. πίνακα 3) Οι νέες μορφές εργασίας δύνανται να ενέχουν πρόσθετους, μη προβλέψιμους κινδύνους για τους εργαζομένους και τις επlxεrρήσεlς. Όσον αφορά το άτομο, τεκμηριώνεται ικανοποιητικό η ονάγκη για περαιτέρω πληροφόρηση σχετικά με την ικανότητα αντιμετώπισης. Ό δεύτερος τομέας έρευνας που προσδιορίστηκε Είναι η ανάγκη εξέτασης του αγχους στο πλαίσιο άλλων αλληλοσυνδεόμενων προβλημάτων, όπως οι κοινωνlκες αν~σoτητες, οι κοινωνικές διαφορές, η ηλlκια, το φυλο, η μειονεξία και η εθνικότητα. Η ερευνα αυτή είναι απαραίτητη για την ολοκληρωμένη διαχείριση του άγχους στην εργασια. Κύρια πορίσματα Παρά τα όρια της σύγχρονης έρευνας σχετικά με τη διαχείριση του άγχους που οφείλεται στην εργασια, καλα, τεκμηριωμένες επιστημονικές πηγες υποστηριζουν τα ακόλουθα: Το άγχος αντιμετωπίζεται όπως άλλα προβλήματα υγείας και ασφάλειας, με την προσαρμογή του κύκλου ελέγχου που εφαρμόζεται για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των φυσικών κινδύνων στις περιπτώσεις διαχείρισης του αγχους στην εργασία. Πρακτικά παραδείγματα της προαναφερθείσας προσέγγισης στον τομέα της διαχείρισης του' άγχους βρισκουμε σε πολλά κράτη της ΕΕ. Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να εστιάσει. τις προσπάθειές της στις παρεμβασεις διαχείρισης του άγχους στο επίπεδο της Επιχείρησης. 5

8 Τcύχο:;-,4, [~oεμβρloς _._- Που θα βρείτε την έκθεση Σχετικά με την έκθεση Το πλήρες κείμενο διατίθεται στην αγγλική γλώσσα στο διkτuαkό τόπο του Οργανισμού ( osha.eu.intlpublications/reoor1s/s tressl) απ' όπου μπορεί να ανακτηθεί δωρεάν. Η έκθεση σε έντυπη μορφή - "Research on Work-related Stress", European Agency for Salety and Health at Work, 2000, Cox, Τ., Griffiths, Α., Rial-Gonzalez, Ε., ISBN διατίθεται κατόπιν παραγγελiας από το Γ ραφείο Επιαήμων Εκδόσεων των ΕΚ στο Λουξεμβούργο (htto://eur-oo.eu.intl), ή από εμπορικούς αντιπροσώπους του γραφείου. Η τιμή στο Λουξεμβούργο είναι 11 ΕΥΡΩ (χωρίς ΦΠΑ). Το δελτίο τεχνικών στοιχείων διατίθεται σε όλες της γλώσσες της ΕΕ στη διεύθυνση 1 Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός δημοσίευσε έκθεση με πληροφορίες της κατάστασης της έρευνας και με θέμα το άγχος που οφείλεται στην εργασία. Η έκθεση παρουσιάζει συνοπτικά τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώαεις για ευρύ φάαμα θεμάτων που περιλαμβάνουν τον ορισμό και την μέτρηση του άγχους, τις ατρατηγlκές αντιμετώπισης και τη διαχείριση κινδύνων. Η έκθεση εκπονήθηκε για τον Οργανισμό από τον καθηγητή Tom Cox CBE, την Δρ. Amanda Griffiths και τον Eusebio Rial-Gonzalez του institute ΟΙ Work, Health and OrganIsatIons (I-WHO), του πανεπιστημίου του Nottingham, Ηνωμένο Βασίλειο. Στιγμιότυπο από την εκδήλωση με τη Δρα Λέκα 6

9 Firc OrdiJlίiΓίI)' ]las α llsefnl Ριιφοse \V!len ol!ί of coπίγοi tjl0llgh. ίι hecοιηes (Ic- '- stnlclivc and c η c 'cn resιιlt ίη thc Joss ofhn- 11lall Ijves. J:3c ρωactjve with correct fire tlghting eqnίρωent. (}EOMAST, \vith its 20years expcriencc offers ΥΟΙΙ ίn fiic fighting eqιiijj- Illcnt suitahle for all your l1ccds: 110ωe, oiέice, cοωωcrcίal prcilllscs, vchicles - at ίiffordable piices. tlle ορtίl11ιιω r ~ GeomasI ΑΝΤιfιΗΕ CD. LΙΜΙΤΕD S3. (jeriou Ave.. Ρ.ΟΠοΧ C;Γ Νίcosία CalJ nowfor ίmωediate deliverv ΤΕΙ: FAX: CYS ISO ΕΝ 1$ FSM)5M Q.S OO2 Ί1!Ε ΟΝιΥ ωμρανυ ΙΝ rrs F!ELD WITH ISO 9002 APPROν ΑΙ

10 ~... - ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ,~ - -, Ι... -, ~ ~ Ι, Ι Ανδρέας Χαραλάμπους- Σύντομο Βιογραφfκό Σημείωμα Γεννήθηκε στην Πάφο τον Αύγουστο του Παντρεμένος με ένα πolδί. Σπουδές: ΠOλrτΙKός Μηχανικός αποφοιτώντας από το Πανεπιστήμιο στη Ρώμη «La SapienZa"» το Επαγγελματικά Προσόντα KOI Εργασία: Έχο εγκριθεί σαν Λειτουργός Ασφάλειας από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κω έχει εγγραφεί μέλος στο Interna1ional Certified Auditor/Lead Auditors for fhe Qualify 8ystems ΕίνOJ επίσης μέλος του ΕΤΕΚ, του Συνδέσμου Πολιτικών Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων Κύπρου και του Συνδέσμου ΑσφάλΕιας ΚΟ! Υγείας Κύπρου (διετέλεσε και μέλος του ΔlοlκητlκοU Συμβουλίου για έξι χρόνια). Εργάστηκε ως επιβλέπων μηχανικός στην εταιρείσ «AI!a Beton Ltd» στην Aθιjνα απά το και στην εταιρεία «Α Ιάσωvος Λτδ» στη Λευκωσία από Από το 1993 εργάζεται στην εταιρεία «Cybarco Lfd» πρώτα ως επιβλέπων μηχανικός και μετά ως Λειτουργάς Ασφάλειας Ποία η γνώμη σας για την κατάσταση πραγμάτων που επικρατεί στην Κύπρο στον τομέα της Ασφάλειας και γγείας; Γενικά η κατάσταση μπαρεί να θεωρηθεί επιεικώς ως καλή. Χρειάζεται όμως πολλή δουλειά ακόμη για να φτάσουμε σε ικανοποιητικά επίπεδο και να αποκτήσουμε σαν λαός την αναγκαία κουλτούρα Ασφάλειας & Υγείος. Τι περισσότερο περιμένετε από την Πολιτεία να πράξει; 3. σχολεία, διαφημιστικών εκστρατείων, εκπαιδευτικών σεμιναρίων. Παράλληλα δε θα πρέπει να διεξάγει επιστημονικές.έρευνες και αναλύσεις των επαγγελματικών ατυχημάτων ιj άλλων (Π.χ. οδικών) έτσι ώστε αξιολογώντας τα, να μπορεί να εφαρμόζει μια προενεργητική προσέγγιση των θεμάτων Ασφάλειας & Υγείας. Τι περισσότερο περιμένετε από το Σύνδεσμο Ασφάλειας και Υγείας Κύπρου; Η Πολιτεία έχει άμεση ευθύνη όσον αφορά την καλλιέργεια αυτιjς της κουλτούρας Ασφάλειας & Υγείας αφ' ενός και αφ' ετέρου θα πρέπει να αφιερώσει τους απαιτούμενους πόρους, το κατάλληλα τεχνικά μέσα και τον αναγκαίο αριθμό λειτουργών που θα επlβλέπαυν την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας, θα καθοδηγούν και συμβαυλεύουν εργοδότες και εργοδοτουμένους σχετικά με την νέα αυτή νομοθεσία που έχει εναρμονιστεί πλέον με τις απαιτιjσεις της EυρωπoϊKιjς Ένωσης. Επίσης η Παλιτεία, μέσω των αρμοδίων φορέων της, θα πρέπει να φροντίσει να ενημερώνει σε θέματα Ασφάλειας & Υγείας, αρχίζοντας από τους νέους, μέσω προγραμμάτων στα Ο Σύνδεσμος Ασφάλειας & Υγείας θα πρέπει να συνεχίσει την πολύ Kαλιj δουλειά που κάνει ενημερώνοντας τα μέλη του και ευαισθητοποιώντας το κοινό, και θα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές του να συμμετέχει πια ενεργά, όσο το δυνατό σε περισσότερους φορείς και επιτροπές που λαμβάνουν αποφάσεις ή επηρεάζουν τον τομέα Ασφάλειας & Υγείας στην Κύπρο. Ήδη βρίσκεται σε καλό δρόμο, αφού κατάφερε και συμμετέχει στο Παγκύπριο Συμβούλιο Ασφάλειας και στο Παγκύπριο Συμβούλιο OδΙKιjς Ασφάλειας. 8

11 4. Τι περισσότερο περιμένετε από τις επιχειρήσεις νσ πράξουν;... '. ~,~::- -_._._-- ---~_-.- Ασφάλειας ώστε να βοηθά στην πρόληψη των Οδικών Ατυχημάτων Οι επιχειρήσεις πρέπει να ενημερωθούν για Τις πρόνοιες της νέας Ναμοθεσίας στον τομέα Ασφάλειας & Υγείας κω να αρχίσουν επιτέλους να διαχειρίζονται με μι:! προενεργητική προσέγγιση τα θέμcιτα Ασφάλειας & Υγείας στον οργανισμό τους, αναλύοντας κω εκτιμώντας τους κινδύνους σ' όλες Τις δραστηριότητές τους. επιλέγοντας Τις κατάλληλες μεθόδους εργασίας κω λαμβάνοντας τα αναγκαία προληπtlκά μέτρα. Τι περισσότερο περιμένετε από τις ΣυντεχvΙες να πράξουν; Οι συντεχνίες πρέπει κω αυτές να συμβάλουν με την σειρά τους στην ανάπτυξη της κουλτούρας Ασφάλειας & Υγείας, ενημερώνοντας σωστά τα εργοδοτούμενα μέλη τους κω να απolτούν από αυτά να ακολουθούν Τις σωστές διαδικασίες κω να εφαρμόζουν τα σωστά μέτρα στους τόπους εργασίας τους. Επίσης θα πρέπει να αναπτύξουν μια πιο εποlκοδομηtlκή επικοινωνία με τους εργοδότες, ώστε να βοηθούν στην καλύτερη εφαρμογή της Νομοθεσίας. Ποιος κινδυνος σας ανησυχε! περισσότερο στο δικό σας επαγγελματικό χώρο; Ο δικός μου επαγγελματικός χώρος ανήκει στην κατηγορία των Οικοδομικών κω Τεχνικών Έργων και οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που με ανησυχούν είνol οι πτώσεις από σκαλωσιές, οι πτώσεις σε ανοίγματα κω εκσκαφές, ως επίσης κω τα κινούμενα μέρη μηχανημάτων. Ποιος νομίζετε είναι ο μεγαλύτερος κινδυνος που αντιμετωπιζει η Κύπρος; Κατά την άποψη μου ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ανtlμετωπίζει η Κύπρος σήμερα είναι τα τροχαία ατυχήματα. Πάρσ πολλές ζωές, κυρίως νέων, χάνονται στη λαιμητόμο της ασφάλτου. Η αιτιολόγηση των τροχαίων ατυχημάτων αποδίδετol σχεδόν πάντα στον ανθρώπινο παράγοντα κω στην υπερβολική ταχύτητα. Άλλοι παράγοντες όπως τεχνικά, δlοικηtlκά, μελανά σημεία στους δρόμους", πέφτουν σε δεύτερη μοίρα. ΕίνOl καιρός οι υπεύθυνοι φορείς να υιοθετήσουν μια προενεργηtlκή προσέγγιση της Οδικής 8. Τι θεωρειτε ως το μεγαλύτερο επιτευγμα στην καριέρα σας; Ως Λειτουργός Ασφάλειας στην Εταιρε:α μου θέλω να πιστεύω ότι συνέβαλα στα μέίιστα στην μείωση των εργατικών ατυχημάτων στα εργοτάξιά μας κω κυρίως στηί μείωση των χαμένω'ι ημερών λόγω ατυχημάτων. Αυτό σημαίνει ότι κω η σοβαρότητα των ατυχημάτων έχει μειωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό Επίσης θέλω να πιστεύω όtl ως μέλο; του ΔlοlκηTlκού Συμβουλίου του Συνδέσμου Ασφάλειας κω Υγείας για 6 συνεχή χρόνια, συνέβαλα μαζί με τα άλλα μέλη, στην επίτευξη των σκοπών κω στόχων του Συνδέσμου. 9. Τι σημαινει για σας επαγγελματικό άγχος; Για κάποιο σαν εμένσ που εργάζεται σε μια μεγάλη εταιρεία του οικοδομικού τομέα, με ένα μεγάλο αριθμό εργοδοτουμένων, με εργοτάξια που αλλάζουν συνεχώς την δυναμική τους, το άγχος είνol ένα συνεχές αναπόφευκτο κακό. Οι ευθύνες είνol μεγάλες, δlόtl τυχόν παραλήψεις κω χαλάρωση των μέτρων, μπορεί να σημαίνει ανθρώπινες ζωές. Δυστυχώς μάθαμε να ζούμε με αυτό. 10. Ποια συμβουλή θα δινατε σ ενα νέο Λειτουργό που ασχολειται ή πρόκειται ν' ασχοληθεί με την Ασφάλεια & ΥγεΙα; Ακριβώς να αγαπήσει το "λειτούργημα" του Λειτουργού Ασφάλειας & Υγείας κω να καταστήσει βίωμά του την ασφάλεια και προστααία της υγείας των εργαζομένων που είνol υπεύθυνος, να σέβεται και να συμπεριφέρεται με σοβαρότητα, κω να ενημερώνεται συνεχώς στα θέματα Ασφάλειας & Υγείας. 9

12 INDUSTRY ΙΤΟ 11 ΘΑΛΜΜΟΙ ΒΑΦΗΣ ΕΠΙΠΛΩΝ & ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ 11 ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ ΒΜΒΕΡΩΝ ΑΝΑΘΥΜΙΑΣΕΩΝ, ΟΣΜΩΝ & ΚΑΠΝΩΝ 11 ΚΙΝΗΤΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΕΩΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 11 ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΣΥΙΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΕΩΣ & ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΠΟΡΡΗΜΑΤΩΝ 11 ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ ΚΟΥΖΙΝΩΝ & ΕΙΤΙΑΤΟΡΙΩΝ 11 ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΑΕΡΑ 11 ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΤΕΣ ΑΕΡΑ ΚΛΕΙΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ 11 ΦΙΛΤΡΑΑΕΡΟΣ KARIX INDUSTRY LΤΟ Α. Theodosiou Str Mitsero Nicosia, Cyprus Tel , Fax:

13 .- ' cργασια σε Περιορισμένους Χώρους TG;J ι. ΘεCC:Jυλοu Λ-Ιaκρυγιάνvη ΓΡa!-.Jστέα του ΣΑ ΥΚ Εισαγωγή Μ ε τη': είαoδ~ και εργασία σ: περιορισμένους χώρους δημιουργού\'ται κίνδυνοι ικανοί να προκαλέσουν σωματικό τραυματισμό, ασθένεια, ή ακόμη και θά'/ατο στο\' ερ'{αζόμενο. Τα ατυχήματα ανάμεσα στου; ε')γαζόμε', ~ιι; συμβαίνου..' δ!:>τι αυτοί δ:': αντιl.~μί3άνc!ται ότι,άθε περlορισμένσ; χώρcς εργασίας είναι και έ\'ο; ενδεxόμ~':oς κίνδυνcς. Πριν απ? κάθε ερ 'Οαία σ: περιορισμένο χώρο πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι υπάρχουν οι κίνδυνοι έκρηξης, δηλητηρίασης, ασφυξία ς ή και συνδυασμός τω'l προαναφερομένων. Ένας τρόπος αντιμετώπισης των κινδύνων αε περιορισμένους χώρους είναι η εισαγωγή αέρα. Πριν την εισαγωγή αέρα σε ένα περιορισμένο χώρο, πρέπει να γίνεται ανάλυση διαφόρων παραγόντων όπως η φύση των μολυντικών και επικίνδυνων αερίων που υπάρχουν, το μέγεθος τους, τον τύπο εργασίας που θα γίνει, τον αριθμό των ατόμων που συνδέονται με την εργασία αυτή, καθώς και πληροφορίες σχετικά με απαγορευμένες για πρόσβαση περιοχές στο χώρο αυτό. Ο εισαγόμενος αέρας δεν πρέπει να προκαλεί άλλους κινδύνους λόγω επανακυκλοφορίας των μολυντικώ\' και επικίνδυνων αερίων, λανθασμένης τοποθέτησης του συστήματος ή με την αντικατάσταση του φρέσκου αέρα, που περιλαμβόνει περίπου 20,9% οξυγόνο, 78.1% άζωτο, 1% αργό με άλλα αέρια σε πολύ μικρή ποσότητα, με οποιοδήποτε άλλο αέριο. Συχνάπυκνά οι όροι αέρας και οξυγόνο θεωρούνται λανθασμένα συνώνυμοι. Αυτή η εικασία είναι πολύ επικίνδυνη αφού στην περίπτωση που αντί για καθαρό αέρα γίνει εισαγωγή οξυγόνου τότε αυξάνεται η ευφλεκτότητα και ταυτόχρονα ο κίνδυνος πυρκαγιάς ή και έκρηξης. Κατηγοριες περιορισμένων χώρων Οι Περιορισμένοι Χώροι μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε αυτούς που έχουν ανοικτή οροφή αλλά είναι σε τέτοιο βάθος που εμποδίζει την ελεύθερη μεταφορά φρέσκου αέρα και σε αυτούς που είναι κλειστοί με πολύ μικρά ανοίγματα για είσοδο. Σε οποιανδήποτε από τις περιπτώσεις ο χώρος μπορεί να περιέχει μηχανολογικό εξοπλισμό με κινούμενα μέρη. Οποιοσδήποτε συνδυασμός αυτών των παραμέτρων θα μεταβάλει την φύση των κινδύνων που εμπερικλείονται. Λάκκοι αλλαγής :.lπανtlκώ 'ι συ\τργείa αυτοκινήτων και C;:Jlσμένες αποθηκευτικές δεξαμε"ές μπ~ρoύν "α κατηγοριοποιηθού'.' σε αυτούς τους χώρους με ανοικτή οροφή που συ'ιήθως δεν έυουν κινούμενα μέρη. QOTC:Jo atplc τα οποία 'έίναι βαρύτερα από το" αέρα (βουτάνιο, πρ~πάνlo c; άλλο' υδρoγo';ά"θρ~l:ες) παραμέ\'οjv ctc "ωλ'!jματα και ρέουν αε χαμηλά σημεία όπου και είναι δύσωλη η απομάκρυνση τους. Δεξσμενές νερού με ανοικτή οροφή οι οποίες φαινομενικά είναι ακίνδυνες, μπορεί να αναπτύξουν τοξικές ατμόσφαιρες όπως υδρόθειο από την εξάτμιση μολυσμένου νερού. Επομένως τα αέρια αυτά (βαρύτερα από τον αέρσ) χρήζουν άμεσης προσοχής στην περίπτωση που σχεδιάζεται είσοδος σε τέτοιο χώρο. Άλλοι κίνδυνοι μπορούν να αναπτυχθούν από την (δια την εργασία στον περιορισμένο χώρο ή λόγω διαβρωτικών καταλοίπων τα οποία μπορούν να επιταχύνουν την αποσύνθεση στηριγμάτων ικριωμάτων και ηλεκτρικών συσκευών. Περιορισμένοι χώροι όπως υπόνομοι, ντεπόζιτα, σιλό, υπόγειοι θάλαμοι και διαμερίσματα πλοίων έχουν περιορισμένες εισόδους. Τα προβλήματα σε αυτούς τους χώρους είναι παρόμοια με τα προβλήματα που συναντούμε στους περιορισμένους χώρους αυτούς που έχουν ανοικτή οροφή. Ωστόσο η περιορισμένη είσοδος σε αυτούς τους χώρους αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού. Αέρια τα οποία είναι βαρύτερα από τον αέρα, όπως διοξείδιο του άνθρακα και προπάνιο, μπαρεί να απλωθούν ατον πυθμένα ενός ντεπόζιτου ή ενός υπόγειου θαλάμου και να παραμείνουν εκεί για ώρες ή και μέρες μετά που θα ανοιχτούν οι χώροι αυτοί. Επειδή μερικά αέρια είναι άοσμα ο κίνδυνος μπορεί να παραβλεφτεί με θανάσιμες συνέπειες. Αέρια τα οποία είναι ελαφρύτερα από τον αέρα μπορεί και πάλι να "εγκλωβιστούν σε περιορισμένους χώρους ειδικά σε εκείνους όπου η είαοδος γίνεται είτε από το πλάι είτε από το κάτω μέρος. Οι κίνδυνοι σε περlορlαμένους χώρους είναι ανάλογοι με: Το υλικό που αποθηκεύεται ή χρησιμοποιείται στον περιορισμένο χώρο. Για παράδειγμο υγρός ενεργοποιημένος άνθρακας σε ντεπόζιτο διύλισης απορροφά το οξυγόνο, 11

14 .C:,~J.:~ :-... δημιουργώντας έταl μια ατμόαφαrρα ανεπαρκή αε οξυγόνο. Τη δραστηριότητα που γίνεται στα χώρο αυτό, όπως τη ζύμωση μελάσας η οποία δημιουργεί ατμούς αλκαολούχου αιθυλίου μειώναντας έτσι την ποσότητα οξυγόνου στη': ατμόσφαrρα. Το εξωτερικό περrβάλλoν, όπως στην περίmωση των συστημάτων αποχέτευσης τα' οποία μπορεί να επηρεαστούν από παλίρροιες σε ψηλά σημεία, αέρια βαρύτερα από τον αέρα ή μεγάλες ροές νερού. περίπτωση επείγουσας ανάγκης. Αυτός κοι όλοι οι άλλοι λόγοι εισόδου πρέπει να προγραμματίζοντol αρκετά καλά πριν την πρώτη είσοδο και οι κίνδυνοι πρέπει να αξlολογούντol ενδελεχώς. Το άτομο που βρίσκετol σε αναμονή και όλο το προσωπικό διάσωσης πρέπεr να είναι καλοί γνώστες της δομικής κατασκευής του χώρου, των διαδικασιών έκτακτης ανάγκης κοι των συστημάτων υποστήριξης που πιθανόν να xρεrαστoύν. Επικίνδυνες ατμόσφαιοες Ο πιο επικίνδυνος τύπος περιαρισμένου χώρου είναι αυτός που συνδυάζει περroρισμέ'/η είσοδο και μηχανικές συσκευές. Στην,περίπτωση αυτή μπορεί να υπάρχουν όλοι οι κίνδυνοι που υπάρχουν σtlς περιπτώσεις περιορισμένων χώρων με ανοικτή οροφή και περιορισμένων χώρων με μικρή είσοδο μαζί με' τους επιπρόσθετους κινδύνους από κινούμενα μέρη. Οι λέβητες συνήθως έχουν μηχανοκίνητα μέρη, τα οποία εάν δεν απομονωθούν μπορεί άθελα να είνol ενεργά μετά την είσοδο ατους λέβητες. Μηχανήματα σαν αυτά μπορεί να έχουν επίσης ΚΟΙ άλλους φυσικούς κινδύνους οι οποίοι ίσως να περιπλέξουν ακόμη περισσότερο την είσοδο ΚΟΙ έξοδο από τους χώρους αυτούς. Οι επικίνδυνες ατμόσφαrρες μπορ::>ύ'1 να κατηγοριοποιηθούν σε τέσσερις κατηγορίες. Αυτές είναι: Εύφλεκτες Τοξικές Διαβρωτικές - Ερεθιστικές Με κίνδυνο ασφυξίας Εύφλεκτες Μια εύφλεκτη ατμόσφαrρα δημlουργείτol γενικά από την ύπαρξη περίσσιου οξυγόνου, εξάτμιαη εύφλεκτων υγρών, παραπροϊόντα από εργασίες, χημικές ανtlδράσεις, συγkεντρώσεrς εύφλεκτης σκόνης Kαr από χημικά κατάλοιπα της εσωτερικής επιφάνεrας των περιορισμένων χώρων. Λόγοι εισαγωγής σε περιορισμένους χώρους Η είσοδος σε περιορισμένους χώρους ως μέρος μιας βιομηχανικής δραστηριότητας μπορεί νο 'γίνεl για διάφορους λόγους. Συνήθως γίνεται για την πραγματοποίηση μιας απαραίτητης λειτουργίας, όπως επιθεώρηση, επιδιόρθωση, συντήρηση (καθαρισμό η μπογιάtlσμα), ή άλλες συναφείς εργασίες που δεν είναι συχνές. Είσοδος σε περιορισμένους χώρους μπορεί να γίνεr επίσης κατά το στάδro μιας κοινούριας κατασκευής. Οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι είναι πιο εύκολο να αναγνωριστούν κατά τη φάση αυτή αφού ο χώρος δεν έχει ξαναχρησrμοποιηθεί. Εάν ο χώρος κριθεί όtl πληρεί τα κρrτήρια για να κριθεί ως περιορισμένος χώρος, τότε πρέπεr να τοποθετηθούν όλες οι απαιτήσεrς και κατάλληλα συστήματα εξαερισμού. Μια από Τις πιο δύσκολες περιπτώσεις να ελεγχθεί είνol αυτή της μη εξουσιοδοτημένης εισόδου, εrδlκά όταν ο αριθμός των ατόμων που εισέρχοντol είναι μεγάλος, όπως συγκολλητές, μπογιατζήδες, ηλεκτρολόγοι κλπ. Ο τελευταίος και πιο σημαντικός λόγος για είσοδο σε περιορισμένους χώρους είναι σε Μια ατμόσφαrρα γίνεται εύφλεκτη όταν η αναλογία οξυγόνου και εύφ1lεκτου υλικού στον αέρα δεν είνol ούτε πολύ πλούσια ούτε πολύ φτωχή για να γίνει ανάφλεξη. Τα εύφλεκτα αέρια ή εξατμίσεις θα συγκεντρωθούν όταν δεν υπάρχει επαρκής εξαερισμός σε ένα περιορισμένο χώρο. Εύφλεκτα αέρια όπως ακετυλένιο, βουτάνιο, υδρογόνο, μεθάνιο, φυσικά ή τεχνικά κατασκευασμένα αέρια ή εξατμίσεις από υγρούς υδρογονάνθρακες μπορούν να εγκλωβιστούν σε περιορισμένους χώρους, και αφού στις περισσότερες περιπτώσεις είναι βαρύτερα από τον αέρα, θα ψάξουν για χαμηλότερα επίπεδα όπως σε υπονόμους, λάκκους και διαφόρους τύπους ντεπόζrτων και δοχείων. Επίσης εύφλεκτα αέρια τα οποία είνol ελαφρύτερα από τον αέρα μπορεί να μπουν μέσα σε ντεπόζιτα που είναι κλειστά από πάνω και να δημιουργήσουν εκεί μια εύφλεκτη ατμόσφαrρα. Τα παραπροϊόντα από εργασίες μπορούν να δημιουργήσουν εύφλεκτη ή εkρήξrμη ατμόσφαrρα μέσα σε περιορισμένους χώρους. ΣυγKεKρrμένες εργασίες όπως βάψrμo με πιστολάκι με σπρέι μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση εκρήξιμων αερίων ή εξατμίσεων. 12

15 Οι συγκολλήσεις στους χώρους αυτούς είναι και η κύρια αιτία για εκρήξεις. Οι χημικές αντιδράσεις δημιουργού" Εύφλεκτες οτμόσφσιρι:ς (Η οπαίε,; πρ:>καλού' 'ταl ότο" επιφά' 'ειες είτι αρχικά εκτίθενται στη'; ατμόσφοφο ή όταν γίνεται ανάμιξη χημlκι.ίλ' τα οποίc δημιcυργούν εύφλε,:τα αέρια. Αυτή η περ;πτωση γίνεται όταν διαλυμένο eεllκό οξί; αντιδρά με το σίδηρο για να δημιουργήσει υδρογόνο ή όταν καρβίδιο του ασβεστίου (ανθρακασβέστιο) έρχεται σε επαφή με νερό και δημιουργεί ακετυλένιο. 'Αλλα παραδείίματα όμεσω.. χημlκώ'; αντιδράσει,)ν οι οποίες μπορεί να n;::c!<o.'.taouv εκρήξεις από μικρές ποσότητες ασταθών μειγμάτων εί'/αl μίγματα υετόλλοu-οκετυλε\'ιοu. υπεροξείδιι. και 'πρικό,; ~ατέρας. Σε ξηρή μορφή αυτά τα μίγματα έχουν την ιδιότητα να εκρήγνυνται με ένα κτύπημα ή με την έκθεση τους σε υψηλή θερμοκρασία. Άλλη μια κλάση χημικών αντιδράσεων οι οποίες δημιουργούν εύφλεκτες ατμόσφαιρες δημιουργούνται από αποθέσεις ιζημάτων πυρφόρων ουσιών (άνθρακας, οξείδια του σιδήρου, οξείδια εστέρα θειικού οξέως, σίδηρο κλπ) τα οποία μπορεί να βρεθούν αε ντεπόζιτα τα οποία χρηαιμοποιούνται από την πετροχημική βιομηχανία. Αυτά τα ντεπόζιτα τα οποία περιέχουν εύφλεκτες αποθέαεlς θα αναφλεγούν αμέαως μόλις έρθουν σε επαφή με τον αέρα. Συγκεντρώσεις εύφλεκτης σκόνης βρίακονταl συνήθως κατά την διαδικασία φόρτωσης, εκφόρτωσης και μεταφοράς με ταινία δημητριακών, νιτρικών λιπασμάτων, κονιορτοποιημένα χημικά προϊόντα, και άλλα εύφλεκτα υλικά. Υψηλός στατικός ηλεκτρισμός, ο οποίος δημιουργείται σε σύντομο χρονικό διάστημα σε περιόδους με σχετικό χαμηλή υγρασία (κάτω από 50%) μπορεί να φορτίσει ορισμένα υλικά με επαρκή στατικό ηλεκτρισμό που να δημιουργήσει σπινθήρες και να αναφλέξει μια εύφλεκτη ατμόσφαιρα. Αυτοί οι σπινθήρες μπορεί να δημιουργήσουν έκρηξη σε περιmώσεις που στην περιοχή υπάρχουν οι κατάλληλες αναλογίες αέρα ή οξυγόνου με σκόνη ή αέρια μίγματα. Τοξικές Οι ουσίες οι οποίες μπορεί να θεωρηθού'ι ααν τοξικές οε περιορισμένους χώρους μπορούν να καλύψου\' όλο το φάσμα αερίων, εξατμίσεων και πολύ λεπτής σκόνης στη βιομηχανία. Οι πηγές τοξικών ατμοσφαιρών που αυναντούμε μπορεί να δημιουργηθούν από τα ακόλουθα: Τφ' γραμμή παραγωγής (π.χ. οτψ παραγωγή χλωριούχου πολυβl /υλίου. χρησιμοποιείται χλωριούχο υδρογόνο όπως και μονομερές χλωριούχο βιvύλlo. τα οποία εί"αl καρκi IΟΊόνα). Τα ατroθηkευμέ,,'α προϊόντα [η αφαίρεση αποσuvτιθεμένων οργαν!κών υλικών από tvc Ίτεπόζιτο μπορεί '/α ελευθερώσει τοξικές ουσίες, όπως υδρόθειο (H,S)J Η εργασία που γί'/εται στον περιορισμένο χώρο (π.χ. ηλεκτροκολλήσεις και οξυγονοκολλήσεις ή σμυριλιάρισμα σε μέταλλυ τα οποία μπορεί νc δ1μιουργήσουν ταξικούς καπνούς) Η φορτοεκφόρτωση, σχηματισμός κσl παραγωγή, μηχα"ικά ή ανθρώπινα λάθη μπορεί να δημlουργή:jόυ'; τcξlκc αέρlσ τα οποία δε'ι είναι μέρος της κανονικής εργασίας. Το μονοξείδιο του άνθρακα (CO) είναι ένα επικίνδυνο αέριο το οποίο μπορεί να δημιουργηθεί μέσα σε ένα περιορισμένο χώρο. Αυτό το άοσμο, άχρωμο αέριο του οποίου η πυκνότητα είναι αχεδόν όπως του αέρα, δημιουργείται από ατελείς καύσεις οργανικών υλικών όπως ξύλο, κάρβουνο, γκάζι, πετρέλαιο και βενζίνη. Μπορεί να δημιουργηθεί από μικροβιακή αποσύνθεση οργανικής μάζας σε υπονόμους, σιλό και χώρους ζύμωσης. Το CO είναι ένα ύπουλο τοξικό αέριο λόγω των μικρών προειδοποιητικών του ιδιοτήτων. Τα πρώτα στάδια δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα είναι ναυτία και πονοκέφαλοι. Το CO μπορεί να είναι θανατηφόρο σε αυγκεντρώαεις 1000ppm στον αέρα και θεωρείται επικίνδυνο στα 200ppm επειδή δημιουργεί πρόβλημα στην μεταφορά οξυγόνου από το αίμα. Το CO είναι άχρωμο και άοαμο αέριο και για το λόγο αυτό οποιοσδήποτε χώρος δεν έχει ελεγχθεί πρέπει να θεωρείται ύποπτος. Π ρέπει πάντως να τονισθεί ότι ακόμη και στην περίπτωση που το όργανο δείξει ότι δεν υπάρχει εκρήξιμη ατμόσφαιρα δεν εξυπακούεται ότι δεν υπάρχει Co. Το μονοξείδιο του άνθρακα πρέπει να ελέγχεται συγκεκριμένα. Η δημιουργία του CO μπορεί να είναι και ως αποτέλεσμα χημικών αντιδράσεων ή άλλων εργασιών και γι' αυτό οι θάνατοι από CO δεν περιορίζονται σε ένα συγκεκριμένο τομέα της βlομηχαίίας. Υπήρξαν θανατηφόρα ατυχήματα σε μονάδες επεξεργασίας λυμάτων λόγω αποσύνθεσης προϊόντων και έλλειψης σερισμού σε περιορισμένους χώρους. Άλλος ένας χώρος που δημιουργείται μονοξείδιο του άνθρακα σαν προϊόν αποσύνθεσης είναι σε οlλό αποθήκευσης δημητριακών. Σε ένα άλλο 13

16 τομέα, την βιαμηχανία βαφών, τα βερνίκια δημιουργούνται από διάφορα υλικά τα οποία ζεσταίνονται σε καζάνι σε μια ατμόσφαιρα με ευγενή αέρια τα οποία Είναι μίγμα μονοξειδίου του άνθρακα και αζώτου. ΜονοξΕίδιο του άνθρακα μπορεί να δημιουργηθεί και κατά τις συγκολλήσεις καθώς και με την ι'αύση πετρελαίου. Διαβρωτικές - Ερεθιστικές ήπια κατανάλωση οξυγόνου συμβαί'/ει με την δράση βακτηρίων όπως στην διαδικασία της ζύμωσης. Το οξυγόνο μπορεί επίσης να καταναλωθεί κατά την διάρκεια χημικών αντιδράσεων όπως στην δημιουργία σκουριάς στην εκτιθέμενη επιφά\'εια ενός ΠΕριορισμένου χώρου. Ο αριθμός τω\' ατόμω" στο',' περιορισμένο χώρο καθcijς και οι δραστηριότητες του καθε\'ός επηρεά~oυί την κατανάλωση του οξυγόνου. Οι ερεθιστικές ή διαβρωτικές ατμόσφαιρες μπορούν Ία χωριστούν σε κύριες και δευτερεύοντες κατηγορίες Τα προϊόντα της κύριας κατηγορίας δε'.' έχου'" επιπτώσεις σε όλο το σώμα αλλά περιορίζονται σε επιδερμικούς ερεθισμούς και διαβρωτικές επιπτώσεις. Παραδείγματα των προϊόντων αυτών είναι η χλωρίνη, το όζον, το υδροχλωρικό οξύ, το υδροφθόριο, το θειικό οξύ, το διοξείδιο του αζώτου, η αμμωνία και το διοξείδιο του θείου. Ένα δευτερεύον προϊόν Είναι αυτό το οποίο μπορεί να προκαλέσει ΕπιδράσΕις ατο σωματικό σύστημα Επιπρόσθετα από τους Επιδερμικούς ερεθισμούς Παραδείγματα δευτερευόντων προϊόντων περιλαμβάνουν βενζένιο, τετραχλωρίδιο του άνθρακα, χλωριαύχο αιθύλιο, τριχλωροαιθάνιο, τρlχλωροαιθυλένιο και χλωροπροπάνιο. Τα ερεθιστικά αέρια διαφέρουν αρκετά στους διάφορους χώρους της βιομηχανίας Μπορούν να βρεθούν σε μονάδες πλαστικών, στην πετροχημική βιομηχανία, στα βυρσοδεψεία, στις βιομηχανίες ψυκτικών, στη χωματουργική βιομηχανία και σε εξορυκτικές εργασίες Η παρατεταμένη έκθεση σε ερεθιστικές ή διαβρωτικές συγκεντρώσεις σε ένα περιορισμένο χώρο μπορεί να προκαλέσουν ελάχιστο ή καθόλου ερεθισμό. Αυτό μπορεί να προκαλέσει την εξασθένιση της ταχύτητας των αντανακλαστικών του εργαζόμενου με αποτέλεσμα ο εργαζόμενος να μην το αντιλαμβάνεται ότι εκτίθεται σε τοξικές ουσίες Με κίνδυνο σσφυξίας Οι κανονικές συνθήκες ατμόσφαιρας περιλαμβάνουν περίπου 20,9% οξυγόνο, 78.1% άζωτο. 1% αργό με άλλα αέρια σε πολύ μικρή ποσότητα. Η μείωση του οξυγόνου σε ένα περιορισμένο χώρο μπορεί να είναι αποτέλεσμα ή κατανάλωσης του οξυγόνου ή αντικατάστασης του. Κατανάλωση οξυγόναυ συμβαίνει κατά την διάρκεια καύσης εύφλεκτων ουσιών, όπως στην οξυγονοκόλληση, θέρμανση, κοπή μετάλλων με οξυγόνο και συγκόλληση. Μια πιο Ένας δεύτερος παράγο'.'τας που συμβάλει στην ανεπάρκεια οξυγόνου είναι η αντικατάσταση του οξυγόνου με άλλο αέριο. ΠαραδΕίγματα αερίων που χρησιμοπο!ούνται για τον εκτοπισμό του αέρα και ως εκ τούτου μείωση του οξυγόνου Είναι το ήλιο, αργό και άζωτο. ΣΕ ορισμένες περιπτώσεις διοξείδιο του άνθρακα ΕκτοπίζΕΙ τον αέρα και αυτό μπορεί να γίνει σε υπονόμους. κάλαθους αχρήστων. πηγάδια, σήραγγες, βαρέλια ζύμωσης μούστου και σιλό δημητριακών. Επιπρόσθετα με την φυσική δημιουργία αυτών των σερίων ή την χρήση τους σε χημικές διαδικασίες, ορισμένα αέρια χρησιμοποιούνται σαν μέσα Εκτοπισμού ΕύφλΕκτων ουσιών για την καταστολή πυρφόρων αντιδράσεων. Αέρια όπως άζωτο, αργό, ήλια και διοξείδιο του άνθρακα σναφέρονται συχνά ως μη τοξικά αέρια, αλλά έχουν προκαλέσει αρκετούς θανάτους Η εισαγωγή αζώτου σε περιορισμένους χώρους έχει προκαλέσει περιασότερους θανάτους από ότι το διοξείδιο του άνθρακα. Η ολική αντικατάσταση του οξυγόνου με άζωτο προκαλεί την άμεση λιποθυμία και τον θάνατο. Το διοξείδιο του άνθρακα και το οργό, με συγκεκριμένο ειδικό βάρος μεγαλύτερο του αέρα, μπορεί να Επικαθίσει σε ένα ντεπόζιτο ή μια τρύπα υπονόμου και να παραμείνει Εκεί για ώρες ή και μέρες μετά το άνοιγμα του. Επειδή αυτά τα αέρια Είναι άχρωμα και άοσμα ΕμπερικλΕίουν άμεσο κίνδυνο για την υγεία, εκτός αν παρθούν κατάλληλα μέτρα εισαγωγής οξυγόνου ή αέρα. Η μείωση της ΠΕριεκτικότητας του οξυγόνου στον αέρα είναι μια μορφή ασφυξίας. Ενώ Είναι Επιθυμητό η περιεκτικότητα του οξυγόνου στον οέρα να είναι 21 %, ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να ΕπιβιώσΕΙ και με κάποιες αποκλίσεις από τον αριθμό αυτό. ταν το επίπεδο του οξυγόνου μειωθεί στο 17~o τα πρώτα σημάδια υποξίας Είναι η μείωση της όρασης το βράδυ η οποία δεν γίνεται αντιληπτή παρά μόνο όταν το οξυγόνο ΕπανέλθΕΙ στην κανονική του ποσότητα. Φυσιολογικές ΕπιδράσΕις Είναι η αύξηση του ρυθμού αναπνοής και ταχυπαλμία. Το 14-16% των Επιδράσεων είναι η αύξηση του ρυθμού αναπνοής, ταχυπαλμία, αδυναμία των μυώνων, γρήγορη κόπωση και διακοπτόμενη Εισπνοή. Το 6-10% των επιδράσεων Είναι 14

17 \'Ο".nί,)'. εμετός. ανiκο"ότητο εργασίας ΚΟί λιηοθιψίιο. ΛιγόTε~') από 6~(, είίοι αναπνοή με σπασμcuς. παροξuc-:'ός κοι θάνατc; σε μερικά λεπτό" Γενικοί κίνδυνοι ΜηΥανολαγικοί Α': στη" ΤΊεο:πτωοη ε "εργοποίησης ηλε;:τρικοί, ή μηχα' :JλΟΊικού εξοπλισμού υπάρχει η πιθανάτητ" τραυματισμού, κάθε μέρος του εξοϊτ \IJμ. -(ι C ηού πρέπει να cno~ lονωθεί YIC "u '1nOTr.tn"TC" [,σι η αθέλητη εvc:ργοποiηση 1ΩΙ' - Π (Η 'i f1rq"' Ι:: 1ρίσκο' 'TOI άτομα στο\.' π~!=' :'-'-':.Juέvc\,:ώρο. Η Ολλr;:ι:πίϋραση τω,' t~ιvϋίl"ω' ποι; σχειίζcvτq1 μζ ένα περιορlσμέ\':> χώγ.) άπω ~ (11 πi8α.ιέ~ εύφλεκτες.::ξατμίσεις ή η δημιοι:ργίc στατικού ηλ:κτρισμαύ λόγω μηχανικαύ καθαρισμαύ επηρεάζαυν το μέτρα τα αποία πρέπει να ληφθαύν. Για την απαφυγή όιαρραής αερίων και όλλων κινδύνων, αι εργαζόμεναι πρέπει να απαμανώνου\' εντελ",ις ταν περιαριαμένα χώρα παι) ερνά~oytal. Γιο να απομονωθεί εντελιλjς ένας ΠεΡιορισμένας χώρας το κλείσιμα τω., βαλβίδων δεν εί'/αι αρκετό. Όλες αl σωληνώσεις πρέπει να απασυνδεθαύν ή να απαμα"ωθαύν με βίδες. Στις περιπτώσεις παυ εύφλεκτα υγρά ή αναθυμιάσεις ενδέχεται να επαναμολύνουν το" περιορισμένο χώρο τότε πρέπει '10 ληφθούν άλλα κατάλληλα μέτρα. Οι σωληνώσεις παυ είναι κλειστές ή αποσυνδεδεμένες πρέπει να ελεγχθούν για τυχόν διαρρο':ς. Άλλοι τομείς που πρέπει να ελ:γχθούν είναι οι βαλβίδες ατμαύ, σωλήνες πίεσης και σωληνώσεις που μεταφέρουν χημικά. Έ':ας όχι και τόσο εμφανής κίνδυνος εί'!c.ι α κίνδυνος από δαχεία με διπλά ταιχ,;ιμι!10, τα αποία πρέπει να εξετάζονται με προσαχή, Προβλήματα επικοινωνίας Η επικοινωνία του εργαζόμενου μέσα σε ένα περιορισμένο χώρο και του ατόμαυ που βρίσκεται σε επιφυλακή απ' έξω είναι μέγιστης σημααίας. Εάν ο εργαζόμενος ξαφνικά αισθανθεί αδιαθεσίσ και δεν είνσl σε θέση να επικαινωνήσει με τα άτομο που βρίσκεται έξω τότε ο τραυματισμάς του εργαζόμενου μπαρεί να μετστραπεί σε θάνατο. Συχνά-πυκνά η στάση εργασίας μέσα σε ένα περιορισμένο χώρο είνω τιτοια παυ δεν επιτρέπει στο άταμο που βρίσκεται απ' έξω να καταλάβει εάν ο εργαζόμενος είνω αναίσθητος ή όχι, Στις περιπτώσεις που η οπτική επικαινωνία δεν είναι εφικτή με το άτομο που βρίσκεται στο'! περιοριαμένο χώρο τότε πρέπει να υπάρχει ί.vο σύστημα επικοιvωνίας rί ένα σύστημα συ' αγερμού το οποίο ωστι:' :]0,J [ί'/ω ασφαλές για χρήση σε εύφλ',κτες περlο::ές. Στο'ι περlορ;σμένο xώ~:> πρέπει να υπάρχει επίσης γατάλληλας φωτισμό; (:,ι:.μπα ασφαλ,;ας) ο οποίος "α παρέχει :παρk~ φ',πισμά σύμφωνα με Τη\' εκάστοτε 'ιcμοθ:σία. Είσοδος και έξοδος Η είσοδος κοι έξοδος από τον περιορισμένο χώ;:>ο εί' 'Οι ύψιστης σημασίας και συνδέετοι άμεσα με ΤΟ' Ε'/δεχόμενο κί':ϋuνο. Το μέ':.:uc; π ρα'jτοσίας που θα ληφθεί και ταυ εξοπ λ, Jμού σε ετοιμότητα για Ί:; διατηρείτοι ασqολισμέ.. ::>ς ο ιώ~:ις ερ"οσίας εξαρτάται από την E.ίσo~:) στον χώρο και από ΤηΊ ενδεχόμε'ιη δlujωjη που θα χρ:ιαστεί. Πρέπει ν:) ληφθεί πρασ::jχή: στον τύπο ταυ περlορισμέι Όυ χώραυ που θα εισέλθει ο εργαζόμενος, στην πρόσβαση τη; εισόδου, αριθμό και μέγεθος των ανοιγμάτων, στα εμπόδια μέσα στο χώρο, στον αριθμό τω',' ατόμω\' στο χώρο και τον χρόνο διαφυγής σε περίπτωαη πυρκαγιάς ή εισβολής αερίω'! και ατον χρόνο που χρειάζετω για την διάσωση των τραυματισμένων εργαζομένων. Θερμικές επιδράσεις Υπάρχουν τέσαερις παράγοντες που επηρεάζουν την ανταλλαγή θερμότητας μεταξύ του ανθρ'~πoυ και του περιβάλλοντος, Αυτοί είναι: (α) η θερμοκρασία ταυ αέρα, (β) η ταχύτητα του αέρα, (γ) η υγρασία που υπάρχε! ατον αέρα και (γ) η θερμική ακτινοβολία. Λόγω της φύαης και του σχεδιασμού των περlασότέρων περιορισμένων χώρων, η περιεκτικότητα σε υγρασία κω η θερμική ακτι'!οβαλία είνol δύσκολο να ελεγχθού". Όπως αυξάνεται η θερμοκρααία ταυ αώματας σταδιακά οι εργαζόμενοι θα συνεχίσαυ': \'α δουλεύουν μέχρι η θερμοκρασία ταυ σώματος να φτάσει περίπαυ τους 39 C. Όταν τα σώμα ξεπεράσει αυτή την θερμοκρασία οι εργαζόμενοι είναι λιγότερο παραγωγικαί, εξαντλούνται από την ζέστη και παθαίναυν θερμοπληξία. Σε ένα παγωμένα περιβάλλαν αι φυσικοί μηχανιαμοί ταυ αώματος uei~j'!au'! την απώλεια θερμότητας και αυξάνουl' την παραγωγή της. Η χειρότερη περίπτωση είναι σε ακραίες καταστάαεις οπόταν η δραστηριότητα περιορίζεται, Πρέπει πάντως να λαμβάνονται μέτρα για αποφυγή κρυοπαγημάτων και γενικά υποθερμίας. Α τομικά μέτρα προστασίας τόσο για εργασία σε ζεστό όσο και για εργασία σε κρύο περιβάλλον θα προσθέσουν επιπρόσθετο όγκο στον εργαζόμενο και αυτό πρέπει να ληφθc; υπόψη αφού θα περιορίσει τις κινήσεις του εργαζόμενου. 15

18 _.,',.. ~'; , _.<--,--_ Θόρυβος Τα πραβλήματα θορύβου συνήθως εντείνονται μέσα σε ένα περιορισμένο χώρο λόγω του ότι το εσωτερικό ει'τός περιορισμένου χώροu αναγκάζει τον θόρυβο νσ αντανακλάται και έτσι το επίπεδα θορύβου που δέχετσl ο ερύαζόμενος εί'.'αι πολύ μεγσλύτερα από αυτά σε ανοικτό χώρο, Αυτός ο εντει\'όμε'.'ος θόρυβος αυξάνει τον κίνδυνο ζημιάς στην ακοή του εργαζόμενου και μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή ή μόνιμη απώλεια ακοής. Θόρυβος μέσα σε ένα περιορισμένο χώρο α οποίος δε" είναι αρκετά δυνατός γισ νσ προκαλέσει βλάβη στην ακοή του εργσζόμενου μπορεί νσ προκαλέσει δισκοπή επικοινωνίας με το άτομα που βρίσκεται σε ετοιμότητα στα εξωτερικό του περιορισμένου χώρου. Εάν οι εργαζόμενοι που βρίσκονται μέσα στον περιαρlσμένο χώρο δεν μπορούν να ακούν τις οδηγίες ή τα σήματα κινδύνου τότε η πιθανότητα σοβαρών ατυχημάτων αυξάνεται. Δόνηση Η δόνηση του σώματος μπορεί να επηρεάαει αρκετά μέρη του σώματος και όργανα αναλόγως των χαρακτηριστικών της δόνησης. Μερική δόνηση του σώματος μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς στα δάκτυλα και στα χέρια και μπορεί να γίνει με σφυριά που λειτουργούν με αέρα και άλλα εργαλεία τα οποία προκαλούν δονήσεις. Γενικά Τα υπαλείμματα υλικών σε επιφάνειες μέσα αε ένα περιαρlσμένο χώρο επαυξά'!ουν το" κίνδυνο ηλεκτροπληξίας, αντίδρασης μη συμβατώ" υλικώ'ι, απελευθέρωση τc';ικών ουσιών και σωματικό τραυματισμό λόγω γλιστρήματας η πεσίματο;. Επίσης χωρίς την χρήση προσωπικών μέτρω" προστασίας. πιθανό'''! Ία υπάρξουν και άλλοι κ;\'δuvοl ΟΙ οποίοι να σχετίζονται με υπολείμμστσ υλιkι.cι" σε επιφάνειες μέσα σε ένα περιορισμένο χώρο. Οι οικοδομικοί κί'ιδυνοl σε ένσ περlορlσμέ"ο χώρο, όπως για παράδειγμα διαχωριστικά σε οριζό':τια ντεπόζιτα, και δίσκοι σε κατακόρυφους πύργους, υπερυψωμέ':σ οικοδομικά υλικά ή ικριώματα τα οποία χρησιμοποιούνται για συντήρηση εγκυμονούν φυσικούς κινδύνους οι οποίοι αυξάνονται από τον χώρο τον οποίο περιβάλλονται. Ο χειρισμός οικοδομικών κινδύνων πρέπει να γίνεται με μεγόλη προσοχή για μέίιστη ασφάλεια. Οι διαδικασίες διόσωσης σε περιορισμένους χώρους πιθανόν να περιλαμβάνουν απόσυρση ενός τραυματιαμένου ή αναίσθητου ατόμου. Πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην σχέση μεταξύ της εσωτερικής κατασκευής, της εξόδου και του εργαζόμενου. Εάν ο εργαζόμενος είναι πάνω από το άνοιγμα, το σύστημα πρέπει να περιλαμβάνει διαδικασίες διάσωσης έξω από τον περιορισμένο χώρο, εάν αυτό είναι εφικτό, με τις οποίες ο εργαζόμενος θα απομακρυνθεί χωρίς τραυματισμό. Ορlαμέναl φυσlκαί κίνδυνοι δεν μπορούν να εξαλειφθούν λόγω της φύσης του περιορισμένου χώραυ στον οποίο θα γίνει η εργασία. Αυτοί οι κίνδυναl περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων ικριώματα σε περιοριαμένους χώραυς, υπολείμματα υλικών σε επιφάνειες σε περιορlαμένους χώρους και κίνδυνους από οικοδομικές εργασίες μέσα σε περιορισμένους χώρους. Η χρήση ικριωμάτων σε περιορισμένους χώρους έχει συμβάλει σε αρκετά ατυχήματα τα οποία προκαλούνται από τους εργαζόμενους ή από υλικά που πέφτουν, λανθασμένη χρήση των χειρολαβών ασφαλείας και ανεπάρκεια συντήρησης η οποία θα συνέτεινε στην ασφάλεια του εργαζόμενου. Η επιλογή υλικών για τα ικριώματα παυ θα χρησιμοποιηθούν εξαρτάται από τον τύπο εργασίας, το ύψος που θα στηρίζεται, την επιφάνεια στην οποία θα τοποθετηθεί το ικρίωμα και τις ουσίες που υπήρχαν προηγαυμένως σταν περιορισμένα χώρο. 16

19 » ΓΑΝΤιΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ»ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ»ΦΟΡΜΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ»ΚΡΑΝΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ»ΜΠΟΤΕΣ ΑΔΙΑΒΡΟΧΕΣ»ΑΔΙΑΒΡΟΧΑ ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ»TlAKET ΙΣΥΧΡΟΥ ΨΥΧΟΥΣ»ΚΩΝΟΙ & ΣΗΜΑΝΣΗ ΔΡΟΜΩΝ Ιt, ι.! Ι! \ f \ ι, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΚΟΗΣ <1, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΑΤιΩΝ <1 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΟΥ<1 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΝΑΠΝΟΗΣ <1 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΠΤΩΣΕIΣ<1 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΓιΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Τ.Κ. 4292, 3722 ΛΕΜΕΣΟΣ ΚVΠPOΣ ΤΗΛ , ΦΑΞ: E-MaiI: epiphan@cytanel.com.cy

20 -. Εκδηλώσεις του Συνδέσμου Επαγγελματικές Ασθένειες - Σημερινές Πραγματικότητες ατην Κύπρο Μ ε το πιο πάνω θέμα, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 12 lουνίου 2002 με επιτυχία η δεύτερη φετινή εκδήλωση του Συνδέσμου μας για την ενημέρωση και πληροφόρηση των μελών μας. Ομιλητής ήταν ο γιατρός Μιχάλης Βωνιάτης (Μ.Ο, Μ.Α) Παθολόγος Πνευμονολόγος - Ειδικός Υγιεινολόγος. Την διάλεξη ακολούθησε συζήτηση και ακούστηκαν απόψεις, σχόλια και εισηγήσεις γιο το μέλλον. Εκπαιδευτική επίσκεψη στην Τσιμεντοποιία Βασιλικού Διοργανώθηκε με επιτυχία από τα μέλη του Συνδέσμου μας εκπαιδευτική επίσκεψη στην Τσιμεντοποιία Βασιλικού στις 6 Απριλίου Η επίσκεψη περιλάμβανε ξενάγηση στις εγκαταστάσεις της Τσιμεντοποιίας Βασιλικού κοι ενημέρωση σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της καθώς και για το Σύστημα Διαχείρισης Ασφαλείας της εταιρείας. Την ενημέρωση και ξενάγηση ανέλαβε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ασφάλειας της Τσιμεντοποιίας Βασιλικού και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέαμου μας κ. Χριστόφορος Θεοφίλου. Στο τέλος της επίσκεψης προσφέρθηκε γεύμα σε εστιατόριο στο ΖύγΙ. Θα θέλαμε να ευχαριστήσου με την Τ σιμεντοποιία Βασιλικού καθώς και το Χριστόφορο Θεοφίλου που βοήθησαν στην επιτ~xια. της ενημερωτικής-εκπαιδευτικής αυτης επισκεψης. «Μυοσκελετικά προβλήματα και ψυχική ένταση που σχετίζεται με την εργασία Εφαρμογή Ευρωπαϊκών Οδηγιών στην Κύπρο». Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία σε συνεργσσία με τσ Ινστιτούτα του ΙΕΕ και του ΙΕΕΕ (Κλάδο Κύπρου), διάλεξη από τον ειδικό επιστήμονα Or Jason ΟθνθΓθυχ (B.Eng. (Honr), M.Sc and Ph.O) του Robens Centre του Πανεπιστημίου του Surrey, διαλεξη με το πιο πάνω θέμα στις 11 Σεπτεμβρίου 2002 στο αμφιθέατρο της ΑΤΗΚ στη Λευκωσία. Τη. διάλεξη ακολούθησε εποικοδομητική συζητηση και ακούστηκαν απόψεις και προβληματισμοί για το μέλλον. ΣΤιγμιότυπο από την επίσκεψη στη Τσιμεντοποιία Βασ.ιλlκού 18

21 ----~-- -~--_._ Φωτογραφία από την επίσκεψη στη ΤσιμεvτoΠOιία Βασιλικού Από τη διάλεξη του Δρα Βωνιάτη 19

22 ,cύχο-;1';,.~oέμβpιo:; 2002 Ταινίες Τηλεόρασηςμε Μηνύματα για Εργατική Ασφάλεια του Δρο Αδάμου Αδαμίδη Μέλους του ΣΑ ΥΚ "το τεύχος αρ. 6 του περιοδικού (Αύγουστος L 1997) δημοσιεύτηκε ένα κείμενο με θέμα την ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν με τίτλο Μοντέρνοι Καιροί με παραδείγματα όπου οι θεατές μπορούν να δουν και να κριτικάρουν σκηνές σχετικά με την ασφάλεια στην εργασία. Στο παρόν κείμενο παρουαιάζεται κάτι ανάλογο με πηγή την τηλεοπτική σεφά Μακγκάιβερ. Στο πρώτο μέρος γίνεται αναφορά στο επεισόδιο όπου μια πλάκα οικοδομής καταρρέει τραυματίζοντας έναν εργάτη. Στο δεύτερο μέρος γίνεται αναφορά σε άλλο επεισόδιο της ίδιας σειράς όπου μια έρευνα καταλήγει. στο συμπέρασμα ότι το θύμα υπέστη δηλητηριαση από μόλυβδο, όχι όμως στην εργασία. Και τα δύο επεισόδια προβλήθηκαν φέτος. Η προβολή της σειράς ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι. Κατάρρευση Πλάκας Σε ένα επεισόδιο της τηλεοmικής σειράς Μακγκάιβερ που προβλήθηκε το 2002, το σενάριό περιλάμβανε και την παγίδευση. εργαζόμενου κάτω από μια π λάκα σε οικοδομική εργασία. Το γεγονός αυτό συνέβη προς το τέλος της ιστορίας ενώ από το σενάριο μπορούν να βγουν διάφορα μηνύματα που δεν αφορούν αποκλειστικά την πρόληψη ατυχημάτων στην εργασία αλλά και. τη μόρφωση και την επιμόρφωση εργαζομενων και νεαρών προσώπων. Ο πρωταγωνιστής της σειράς συμμετείχε σε ένα πρόγραμμα προσέλκυσης και ενθάρρυνσης μαθητών να παραμένουν στο σχολείο να τελειώσουν τις βασικές σπουδές τους πριν γυρέψουν να εργαστούν. Στο σχολείο γνωρίζει ένα μαθητή του οποίου ο πατέρας δεν συμπαθεί το σχολείο. Σύντομα ο πατέρας αυτός εξασφάλισε δουλειά στο υιό του στην οικοδομική εργασίσ που εργαζόταν ο ίδιος. Κατά τη επίσκεψή του στο εργοταξιο ο πρωταγωνιστής διαπιστώνει ότι ο μαθητης δεν θέλει να επιστρέψει στο σχολείο. Επίσης ότι ο πατέρας του μάλλον δεν ξέρει να διαβάζει. Σύντομα, ένα βράδυ ο πρώην μαθητής συλλαμβάνεται στο σχολείο και η δικαιολογία του ήταν ότι ήθελε να πάρει μια συσκευη της οποίας η λειτουργία είχε μάθει όταν ηταν μαθητής καιήθελενα μετρήσει την πυκνότητα κάποιων υλικών στο εργοτάξιο. ΘυμιiθηKε τη συσκευή μετάπου άθελα του έγινε μάρτυρας κάποιων ανεξήγητων σ:.ψβύντων που άρχισαν με ένα χαρτί: Ο επιθεωρητής του εργοταξίου είχε μιλήσει σε κλειστό χώρο μακριά από τους άλλους στον επιστάτη(ή εργολάβο) και του έδωσε την έκθεσή του(ένα έντυπο όπου είχε γράψει τις παρατηρήσεις του). Αυτός έδωσε κάμποσ:j δολάρια στον επιθεωρητή και ακολούθως η έκθεση κατέληξε στον κάλαθο. Όταν οι δύο έφυγαν ο νεαρός πήρε το χαρτί, το διάβασε και πήγε αμέσως στον πατέρα του. Αυτός τον καθησύχασε λέγοντας ότι αυτά τα θέματα δεν αφορούν τους εργάτες και τον έστειλε πίσω στη δουλειά του. Το χαρτί κατέληξε στον επιστάτη που το έκαψε ρίχνοντας το αναμμένο χαρτί στον κοντινό κάλαθο σκουπιδιών. Ο πρωταγωνιστής μαζί με το νεαρό επιστρέφουν στο εργοτάξιο και υπερπηδώντας μια σειρά από εμπόδια, χωρίς να τους αντιληφθεί ο νυκτερινός φρουρός που περιπολούσε στο εργοτάξιο, παίρνουν το καμένο χαρτί και επιστρέφουν στο εργαστήριο του σχολείου. Μέχρι το πρωί καταφέρνουν να φωτογραφίσουν το κείμενο από το καμένο χαρτί και διαπιστώνουν ότι ο επιθεωρητής είχε καταγράψει μια σοβαρή παράβαση σχετικά με την ποιότητα των υλικών. Συμπεραίνουν ότι κάποιο σοβαρό ατύχημα περψένει να γίνει αλλά φτάνουν ακριβώς την ώρα που πέφτει η πλάκα από την οποία είχαν αρχίσει να αφαιρούν τα υποστηρίγματα. Καταφέρνουν να σώσουν τον πατέρα του νεαρού που ήταν ο εργάτης που παγιδεύτηκε κάτω από την πλάκα. Το σενάριο δεν ασχολείται με το θέμα της τιμωρίας των ενόχων. Η ευτυχής κατάληξη άμως ήταν να επιστρέψει ο νεαρός πίσω στο σχολείο και ότι ο πατέρας του αποφάσισε να μάθει να διαβάζει πηγαίνοντας σε νυκτερινό σχολείο. Κυπριακή νομοθεσία σχετική με τα συμβάντα στο επεισόδιο με την κατάρρευση της πλάκας 1. Όταν εργάτης υποστεί ατύχημα στην εργασίατου που προκαλεί το θάνατο ή τονμ καθιστά ανίκανο να κερδίζει πλήρη μισθό για τρεις ή περισσότερες μέρες, τότε ο εργοδότης πρέπει να γνωατοποιεί γραπτώς το ατύχημα στο ειδικά έντυπο προς τον Επιθεωρητή. 20

23 --_..- Ο Νόμος έχει τίτλο «Νόμος που προνοεί για τη Γνωστοποίηαη Ατυχημότων κσl Επαγγελματικών Νόσων, Κεφ. 176" κor έχει μεταφραστεί από τα Αγγλικά. Αντίτυπα του Νόμου υπάρχουν στο Κυβερνητικό Τυπογραφείο. Σε αυτή την ιστορία τα οστά με το μόλυβδο ήτσν μια σημαντική λεπτομέρεια που οδήγησε στην εξιχνίαση του μυστηρίου και την αποκάλυψη του δολοφόνου της θείας που δεν πέθανε από τη δηλη12]ρίαση μολύβδου, αλλά πεφτοντας απο υψος. 2. Ο Νόμος 48Ι2001 έχει τίτλο «ο περί Προστασίας των Νέων κατά την Απασχόληση Νόμος». Εκεί ορίζεται ως νέος κάθε πρόσωπο ηλικίας κάτων των 18 ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότr ο Νόμος καταγράφει σε πίνακες. λεπτομέρειες που για παράδειγμα φτάνουν μέχρι και τη μεταφορά φορτίων και καθορίζει τα επιτρεπόμενα κιλά ανά ηλικία, φύλο και απόσταση. Αντίγραφα του Νόμου διατίθενται από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και το Τμήμα Εργασίας. 3. Για τrς οικοδομικές εργασίες ισχύουν δύο σεrρές κανονισμών, οι παλιοί που εκδόθηκαν σύμφωνα με τον περί Εργοστασίων Νόμο (Κεφ. 134) κor οι νεότεροι που εκδόθηκαν σύμφωνα με τον περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόμο (Ν. 89Ι96): (1) Οι περί Έργων Μηχανικών Κατασκευών (Ασφάλεια, Υγεία και Ευημερία) Κανονισμοί του 1973 (ΚΔΠ 161/73), και (2) Οι περί Ασφάλειας και Υγείας (Ελάχιστες. Προδιαγραφές για Προσωρινά ή Κινητά Εργοτάξια) KανOνrμσoί του 2002 (ΚΔΠ 172Ι2002) Δηλητηρίσση από Μόλυβδο Σε αυτό το επεισόδιο ο Μακγκάιβερ επισκέπτεται ένα σπίτr που θεωρείται στοιχειωμένο μαζί με μια φίλη του που το κληρονόμησε. Η θεία της που είχε το σπίτr είχε εξαφανισθεί από χρόνια και όλοι θυμούνταν την παράξενη συμπεριφορά της. Μερικοί ισχυρίστηκαν ότr τρελάθηκε. Νέα Ιστοσελίδα του ΣΑ ΥΚ Επισκεφθείτε τη νέσ αναβαθμισμένηιστοσελίδα Οι μας στη διεύθυνση: περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόμοι και πολλοί άλλοι Κανονισμοί βρίσκονται τώρα στην ιστοσελίδα μας για εύκολη πρόσβαση. Σταδιακά θα μπουν όλοι ο/ νέοι Νόμοι και Κανονιαμοί για την Επαγγελματική Ασφάλεια και Σημειώστε τη Υγεία. νέα μας ηλεκτρονική διεύθυνση: Η έρευνα που έκαναν αποκάλυψε ένα σκελετό του οποίου τα κόκκαλα αντανακλούσαν το φως σαν να ήταν μεταλλικά. Ο σκελετός ανήκε στην θεία που είχε εξαφανιστεί. Και η μεταλλική όψη των μηριαίων οστών οφειλόταν σε δηλητηρίαση από μόλυβδο. Ο μόλυβδος περιεχόταν στο ουίσκι που απολάμβανε η θεία. Ο μόλυβδος κατέληγε στο ουίσκι από τον κρυμμένο αποστακτήρα που χρησιμοποιούσαν στο μυστrkό εργαστήριο στο υπόγειο του σπrτlού. 21

24 .. ATLASPANTOU Α dynamic move ---- ΑΤΙΑβ PANTOU CONSTAUCTIQNS The confirmation of the right choice Ι Head Office: Nicosia: ParaIimni:'. 8 Yiangou Τornariti, Ρ.Ο.Β , 3505 Lίmassol 5 Dinocratous, Lycavitos, 1070 Nicosia 25 Christou Kkeli, 5317 ParaIimni Tel: Fax: Tel: , Fax: Tel: Fax: headoffice@atlaspantou.com lefkosia@atlaspantou.com famagusta@atlaspantou.com i.' Ί '..,,:_~

25 International For Speed, Economy &Safety Σκαλωσιές Στήριξης Έργο: Vasilikos power station Εργολάβος: Balfour Beatty Cybarco - lacovou JV Μπετόν : 600m3 Ύψος πλάκας : 7.2m Πάχος πλάκας : 2.8m Ημερομηνία: 14Π/98, 9/11/98 Εξωτερικές σκαλωσιές Έργο: Γραφεία στη Λευκωσία Εξωτερικές σκαλωσιές Έργο: lnterncontinental Forum Hotel Οι πελάτες μας δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη Α. Μ. CHARALAMBOUS ΙΤΟ CONSTRUGION EQUIPMENT YERI INDUSTRIAL AREA Ρ.Ο.Βοχ 28267, 2092 NiCOSIA CYPRUS TEL , , ,FAX: ,.

26 Τεύχο:;., ί~oε'μβριo~ 200;' Εκτίμηση Επικινδυνότηταςαπό Βιομηχανικές εγκαταστάσεις Υψηλού Κινδύνου σε Συνδυασμό με το Σχεδιασμό Χρήσεως Γης Του κοu Γλαύκου Θεοόότου Μέλους ΔΣ του ΣΑ ΥΚ Η δημιουργίο βιομηχανικών μονάδων σε διάφορες περιοχές του βιομηχανlκου κόσμου λειτουργούσε πάντοτε σαν σημείο έλξεως για περιμετρική ανάπτυξη και όλλων δραστηριοτήτων. Στις αρχές του 19 αιώνα θεωρείτο αυτονόητη η δημιουργία εργατικών κατοικιών στην περίμετρο των μονάδων μια και η διακίνηση του εργατικού προσωπικού προς τον χώρο εργασίας δεν ήταν τόσο εύκολη όσο είναι σήμερα. Η οικιστική αυτή εξέλιξη συνετέλεσε ώστε γύρω από τις βιομηχανίες να κτίζονται καταρχήν μικρά χωριά πού σιγά-σιγά μετεξελίσσονται σε βιομηχανικές πόλεις. Η παράδοση αυτή συνετέλεσε στο να αναπτυχθούν βιομηχανικές μονάδες, οικίες, σχολεία και κατοστήματα το ένα δίπλα στο άλλο. Με την δημιουργία της χημικής και πετροχημικής βιομηχανίας, οι οποίες παράγουν και χρησιμοποιούν ουσίες που είναι εύφλεκτες, εκρηκτικές τοξικές και οξειδωτικές. ένα ατύχημα μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες συνέπειες όχι μόνο στους εμγαζομένους αλλά και στο κοινό που μένει στην γύρω περιοχή. Το ιδανικό για την απόλυτη προστασία του κοινού θα ήταν η μετεγκατάαταση uπάρχουσων μονάδων σε ασφαλείς περιοχές. Αυτό όμως θα δημιουργούσε από την μία πλευρά τεράστια οικονομικό προβλήματα αλλά κα: από την άλλη δεν υπάρχει διαθέσιμη τόσο μεγάλη έκταση γης ώστε να υπάρξει η απαιτούμενη ζώνη ασφαλείας Επίσης η μoνcίδα για να είναι οικονομικά βιώσιμη, θα πρέπει να είναι κοντά σε κεντρικές οδικές αρτηρίες όπως και σε πηγές ανθρώπινου δυναμικού. Είναι δε επίσης γνωστό ότι ελάχιστες είναι οι ανθρώπινες δραστηριότητες που δεν περιέχουν κίνδυνο και για αυτό πρέπει να υπάρχει ένα ισοζύγιο μεταξύ των μέτρων που λαμβάνονται για την ασφάλεια και την υγεία που σκοπό έχουν να περιορίσουν ή να ελέγξουν τον κίνδυνο με το κόστος που δημιουργείται με την εφαρμογή των μέτρων. Ένας τρόπος να ελαττωθούν οι συνέπειες ενός Βιομηχανικού Ατυχήματος Μεγάλης Έκτααης (ΒΑΜΕ) μπορεί να είναι ο Σχεδιασμός Χρήσεως Γης Ο Σχεδιασμός Χρήσεως Γης δημιουργεί ένα μηχανισμό με τον οποίο οι πιθανότητες και οι συνέπειες ενός ΒΑΜΕ λαμβάνονται υπόψη στην απόφαση για την χωροθέτηση μιας επικίνδυνης μονάδας, την επέκταση υπάρχουσων μονάδων και την χωροταξική ανάπτυξη μιας περιοχής Ένα χρήσιμο εργαλείο το οποίο χρησιμοποιείται σε αρκετά κράτη στο Σχεδιασμό Χρήαεως Γης όπως και στη διοργάνωση εξωτερικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης είναι η Ποσοτική Μελέτη Επικινδυνότητας (Quantitatiνe Risk Assessment QRA) η οποία καθορίζει κυρίως τον βαθμό επικινδυνότητας κατά την χρήση, επεξεργααία, μεταφορά, και αποθήκευση επικίνδυνων υλικών. Οι Ποσοτικές Μελέτες Επικινδυνότητας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο που δημιουργείται από μια διεργασία και να προμηθεύσουν τις αρχές αδειοδότησης με τις κατάλληλες πληροφορίες ώστε να βοηθηθούν αυτές να λάβουν τις αποφάσεις τους κατά πόσο ο κίνδυνος που δημιουργείται από μία νέα μονάδα ή επέκταση μιας υφιστάμενης μονάδας μπορεί να γίνει αποδεχτός για την γύρω περιοχή ή όχι. Επίσης τα αποτελέσματα της ίδιας μελέτης χρησιμοποιούνται από την βιομηχανία όπως και την πολιτεία για την διοργάνωση καταρχήν των εσωτερικών και ακολούθως των εξωτερικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης Δύο προσεγγίσεις ακολουθούνται από τα βιομηχανικά κράτη κατά την ανάλυση της Ποσοτικής Μελέτης Επικινδυνότητας και ακολούθως κατά τον Σχεδιασμό Χρήσεως Γης Ντετερμινιστική (Deterministic) Προσδιοριστική Προμπελιστική (Probabilistic)- Πιθανή 24

27 -----_._-----, ΝτετερμlvlσΠΚ/7: Αυτή εκτιμά τις επιπτώσεις του χειρότερου αξιόπιατα πιθανού γεγονότος. Οι αποστόσεl; κσθορίζονταl ούτως ώστε νο μην υπάρχει κανένας κίνδυνος θανάτου, σοβαρού τραυματισμού ή επιπτώσεις στη': υγεία (Γαλλία. Γερμανία. Λουξεμβούργο) Η Γερμανία παρόλο που ακολουθεί την ΝΤΕΤερμl'Jlστική θεωρεία ο καθορισμός αποστάσεων ασφαλείας για περιορισμό των επιπτώσεων ενός ΒΑΜΕ θεωρείται σον επιπρόσθετο μέτρο ασφαλι:ίας. Η φιλοσοφία προ:::τοσίας του κοινο,) βασίζεται στον έλεγχο των μοvcjδωv αl οποίες πρέπει νο τηρούν αυστηρά του όρους λειτουργίας τους οι οποίοι εκδίδονται βάση της Ομοσπονδιακής Νομοθεσίας (Federal Immissions Control Act). Αυτή καθορίζει τεχνολογικούς τρόπους όπως και κανονισμούς οι οποίοι εξασφαλίζουν ότι η μονάδα θα λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εκτίθεται σε κίνδυνο το κοινό ή το περιβάλλον. πρόκληση έκρηξης απαιτούνται συνήθως σημαντικές ποσότητες αερίου (>1 t) και κάποια μορφή περιορισμού του νέφους ο Πλήρη και στrγμιαία απώλεια περιεχομένου Boxcicu το οποίο περιέχει τοξιι:ό αέρ:ο υγροποlημέ'''ο r. μη Πλήρη και στιγμιαία θραύαη κύριας σωλήνας διακίνησης τοξικών αερίων Φωτιά στην μεγαλύτερη δεξαμενή Ε\ό; συνόλου δεξαμενι~,' Π.χ. στις δεξαμενές με σταθερή ορ"φή εξετάζεται η περίπ, ωση έκρηξης τω', αερίων που υπάρχουν μέσα στην δεξαμενή την οποία μάλιστα μπορεί ψ; ακολουθήσει πύρινη σφαίρα. Έκρηξη μεγάλης ποσότητας αποθηκευμένων εκρηκτικών υλικών ή υλικών που μετά από μία χημική αντίδροση γίνονται εκρηκτικά. ΠρομπελισΤική Εκτίμηση Επ/κινδυνότπτσς Αυτή εκτιμά την πιθανότητα ενάς συγκεκριμένου τυχαίου συμβάντος και το μέγεθος των επιπτώσεων μέσα σε μια περιοχή. Δηλαδή η πιθανότητα επιπτώσεων αε ένα άτομο ή στο κοινό δεν πρέπει να υπερβαίνει αυτή από άλλες πηγές (Βέλγιο, Δανία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο). Η προμπελιστική εκτίμηση χωρίζεται σε δύο είδη εκτίμηαης Ατομική διακινδύνευση Κοινωνική διακινδύνευση Η Ολλανδία η οποία είναι μια βιομηχανική και πυκνοκατοικημένη χώρα έχει ορίσει την Ατομική και Κοινωνική διακινδύνευση ως ακολούθως.../ 1000m Ατομική διακινδύνευση Η βάση του κρ:τηρίου αυτού είναι η ΕΤήσια πιθανότητα ώατε ένα άτομο που θα είναι συνεχώς παρόν αε ένα χώρο κοντά σε μία επικίνδυνη εγκατάσταση να πεθάνει λόγω ατυχήματος που θα προκληθεί απά μια δραστηριότητα της εγκατάστασης Το μέγιστο αποδεκτό όριο θνησιμότητας στον άνθρωπο που μπορεί να προκληθεί λόγω Risk contour$ araund an aclivity μεγάλου ατυχήματος έκθεσης σε χημικές ή ταξικές ουσίες έκθεση σε ακτινοβολία 25

28 " ".-.. ~ -.r ,,..._ δεν πρέπει να υπερβαίνει σε περίπτωση συνδυασμού και των τριών το όριο 1σ' το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι ο κόθε κίνδυνος ξεχωριστά πα~ )υσιάζει ένα ανώτατο όριο 10' το χρόνο που αυτό αντιστοιχεί μια πιθανότητο στο ένα εκατομμύριο. Η πιθανότητα θανάτου η οποία καθοrίζεται μικρότερη του 1σο θεωμίται οσήμαντη άρα αμελητέα. Κοινωνική διακινδύνευση Είναι η ετήσια αθροιστική πιθανότητα ότι ένας αριθμός ατόμων θσ πεθάνει λόγω ενός ατυχήματος. Μέγιστο αποδεκτό όριο για Κοινωνική Διακινδύνευση είναι 1Ο θάνατοι στην περίπτωση που ένα ατύχημα έχει την πιθανότητα να προκληθεί στο όριο 10 5 το χρόνο. Για μεγαλύτερα ατυχήματα με την δυνατότητα περισσότερων θανάτων τότε αλλάζει και το όριο αποδοχής. Πχ σε περίπτωση που η πρόκληση ενός ατυχήματος να προκαλέσει 100 θανάτους τότε το όριο οποδοχής της είναι 10 7 το χρόνο ενώ όταν η πιθανότητα είναι 10 Β το χρόνο τότε η πιθανότητα του ατυχήματος θεωρείται ομελητέα. Ο σκοπός του πιο πάνω διακανονισμού με τον καθορισμό ζωνών είναι να επιτραπεί στην βιoμηxανιv,; Ολλανδία η συνέχιση της ανάπτυξη της χημικής βιομηχανίας με την ταυτόχρονη εξασφάλιση ότι το κοινό δεν θα υπόκειται σε περιττό κίνδυνο ή οχληρία. Παrόλο του ότι καθοριστική ζώνη θεωρείται το 10' το χρόνο σε ορισμένες περιπτώσεις και κάτω από προϋποθέσεις μπορεί αυτό το όριο κοντά σε υφιστάμενες βιομηχανίες να υποστεί «χαλαρώσεις». Στο Ηνωμένο Βασίλειο η Πολεοδομική Αρχή πρέπει να συμβουλευθεί το Health Safety Executive (HSE) στην περίπτωση που θα γίνει ανάπτυξη συγκροτημάτων λιανικής πώλη~ης εμπορευμάτων μεγαλύτερη των 250 m", γραφειακών συγκροτημάτων 500 m 2 ή βιομηχανικών εγκαταστάσεων 700 m 2. Το HSE πρέπει επίσης να δώσει την γνώμη για οποιαδήποτε μετατροπή χρήσης γης που θα αυξήσει σε σημσντικό βαθμό τον αριθμό των εργαζομένων ή των επισκεπτών σε μία περιοχή. Το HSE ακολουθεί τις εξής κατευθυντήριες γραμμές εξετάζοντας τις προτεινόμενες αναπτύξεις μιας περιοχής. Ο εξεταζόμενος κίνδυνος είναι ο κίνδυνος. ο οποίος εναπομένει μετά.από όλο τα δυ\'ατά πρακτικά μέτρα που εφαρμόστηκα! σπό την μoνό5~ για την εναρμόνιαη της με τψ νομοθεσία και τους avtiatcixou~ κανονισμού; για \.) επlτεuυ:εί η ασφαλlσμέίη λειτουργία της Οπου είναι δυνατό το HSE ακολουθ:ί την Προμπελιστική μέθοδο. δηλαδή εξετάζει την πιθανότητα δημιουργίας ενός ατυχήματος όπως επίσης και τις επιπτώσεις του. Το μέγεθος Υ.αl η φύση οποιασοήποτε ανάπτυξης όπως και οι επιπτωσεις που θα υπάρχουν πάνω στον επηρεαζόμενο πληθυσμό. Η εύ~oλη απομάκρυνση/εκκένωση του πληθυσμού όπως και η δυνατή εφαρμογή σχεδίων έκτακτης ανάγκης. Υπάρχουν διάφορες μορφές ανάπτυξης οι οποίες εμπίπτουν σε διάφορες κατηγορίες. Π.χ οικιστικές μονάδες, νοσοκομεία. σχολεία θεωρούνται πολύ πιο ευαίσθητες από βιοτεχνίες κ.λ.π. Ο κίνδυνος πρόκλησης σοβαρών ή θανατηφόρων ατυχημάτων πρέπει να λαμβάνεται πάντα σοβαρά υπόψη Εκεί που ακολουθείται η προμπελιστική θεωρία η συνιστώσα απόστασ~ για τον ατομικό κίνδυνο ορίζεται στο 3'1σ τον χρόνο ( 0.3 στο ένα εκατομμύριο) στην οποία κάποιος μπορεί να εκτεθεί σε κίνδυνο ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Αυτό το όριο καθορίζει την εξωτερική ζώνη μιας εγκατάστασης. Η εξωτερική ζώνη χωρίζεται τώρα σε μεσαία και εσωτερική ζώνη οι οποίες έχουν σαν όρια το 10 6 και 1σ 5 αντιατοίχως. Στην εσωτερική ζώνη το HSE συμβουλεύει την απαγόρευση οποιαδήποτε άλλης ανάπτυξης εκτός της βιομηχανικής. Επιτρέπεται όμως η ελεγχομένη ανάπτυξη όπως μικρή εμπορική δραστηριότητα ή γυμναστήρισ χώρους αθλοπαιδιών κ.λ.π. ή ακόμα και μικρή οικιστική ή οποία όμως δεν θα προκαλεί την ταυτόχρονη συγκέντρωση περισσοτέρων των 25 ατόμων. Στην μεσαία ζώνη η ταυτόχρονη παρουσία ατόμων αυξάνεται στα 75 ενώ στην εξωτερική ζώνη το HSE συμβουλεύει την αποφυγή ανάπτυξης που θα οδηγούσε σε πολύ μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού. Στην Αυστραλία κσι ειδικά στην πολιτεία New South Wales χρησιμοποιείται επίσης η προμπελιστική θεωρία. Στον επόμενο πίνακα 26

29 - c, '.. ~. ;.: _.,-~... δίνονται τα είδη ανάπτυξης που επιτρέπονται ανάλογα με τον βαθμό επικινδυνότητας. Νομοθεσίας με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 96/82 ΕΚ ι,';υστηαλίa ( Ne\'1 South \',ιales) Ι Ι Κτιριακές εγκαταστάσεις. Ι Εκτός κύκλου i ΠoλωδoυΙKιi ονάπτυεο' Ι Επικινδυνότητοc Νοσοκομεiα, σχολεία, 0.5"10',ε= 5.,0''1, Ι παιδοκομικοί σταθμοί, vndokoij,ia Οικιστική περιοχή 10' 1, συμπ,ριλαμβανομένων ξενοδοχείων κω τοuοιστικώv καταλυυάτων Εμπορική ανάπτυξη, 5., 0' 1, γραφεία, αποθήκ,ς, εστιατόοια, Μθλητικές εγκαταστάσεις 10'01, πι::nlονέc αθλοπαιδιών Βιομηχ. εγκαταστάσεις, 5.,0''1, γεlτονικές εγκαταστάσεις υωολού κινδύνου Η Ευρωπαϊκή Διάταξη 96/82 ΕΚ γνωστή ως SEVESO 11 ααχολείται στο άρθρο 12 με τον αχεδιααμό χρήσεως γης. Εδώ αναφέρεται ότι:... Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι στόχοι της πρόληψης μεγάλων στυχημάτων και του περιορισμού των συνεπειών τους να λαμβάνονται υπόψη στις πολιτικές χρήσης γης ή/και τις άλλες σχετικές πολιτικές. Τα κράτη μέλη επιδιώκουν αυτούς τους στάχους ελέγχοντας α) Την εγκατάσταση νέων μονάδων. β) Τις μετατροπές στις νέες μονάδες γ) Τα νέα χωροταξικά μέτρα γύρω από τις υφιατάμενες μονάδες, όπως οδοί επικοινωνίας, χώροι όπου συχνάζει το κοινό, και ζώνες κατοικίας, όταν ο τόπος εγκατάστασης ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο μεγάλου ατυχιίμοτος ή να επιδεινώσουν τις συνέπειες του. Η διάταξη SEVESO 11 μεταφέρθηκε ατην Κυπριακή Νομοθεσία με την Κ.Δ.Π. 507/2001 «Οι Περί Αντιμετώπιαης των Κινδύνων Ατυχημάτων Μεγάλης Κλίμακας Σχετιζομένων με Επικίνδυνες Ουαίες Κανονισμοί». Η νομική υποχρέωση για τον σχεδιασμό χρήσεως γης άρα και της τήρησης του άρθρου 11 της Οδηγίας 96/82 ΕΚ δεν περιλαμβάνεται στη Κ.Δ.Π. 507/2001. Το Τμήμα Πολεοδομίος κοι Οικήσεως έχει αναλάβει την υποχρέωση της παρουσίασης των αναγκαίων κανονισμών οι οποίοι θα κινούνται στο πνεύμα του άρθρου 11 ώστε να επιτευχθεί η πλήρη εναρμόνιση της Κυπριακής Η αναγκαιότητα άμεσης θέσπιαης διατάξεω" και KavC :ισμών φάνηκε κατά τη. εξέταση της Ποσοτικής Μελέτης Επικινδυνότητας του Κυπριακού Διυλιστηρίου Πετρελαίου Λτ5. Η έλλειψη κανονιστικών διάτάξεων ΚΟΙ κανονισμών μπορεί κατά την εξέταση της πολεοδομικής άδειας μιας Βιομηχανίας για δημιουργία νέων μονάδων, επέκταση υφισταμένων ή για αλλαγή τρόπων λειτουργίας να οδηγήσει σε άσκοπες ΚΟΙ μακροχρόνιες συζητήσεις κατίι πόσο μια βιομηχανία είναι επικίνδυίη ή όχι το οποίο δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ωι καθυστερήσεις στους σχεδιασμούς της πιο πάνω Βιομηχανίας. Παρόλο που η Κύπρος δεν είναι μια βιομηχανική χώρα, ο καθορισμός κανονισμών και προδιαγραφών για τον Σχεδιασμό Χρήσεων Γης κοντά στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις που η λειτουργία τους περιέχει κάποιους κινδύνους θεωρείται επιτακτική ανάγκη στην οποία πρέπει να δοθεί από το αρμόδιο τμήμα άμεση προτεραιότητα. Τελειώνοντας θα ήθελα να αναφέρω ότι ενώ η ζωή μας είναι γεμάτη κινδύνους αυτό το οποίο εξετάζουμε είναι η επικινδυνότητα, δηλαδή την πιθανότητα εκδήλωσης του συγκεκριμένου κινδύνου με τις συγκεκριμένες συνέπειες του. Βιβλιογραφία 1. Οργάνωση Μελετών Ασφαλείας (Q.R.A) κοι Μελετών Πoλ/απλασlαorιKών Φαlνομέvων (Domino Effects) σύμφωνο με την οδηγiα Seveso 11 για το Διυλιστήριο Ασπροπύργου. Α. ntτροβιτς 16'1 Σύσκεψη Συνεργασίας Διυλιστηρίων σε θέματα Υγιεινής και οσφάλειας. 2. Σχεδιασμός Χρήσεως Γης για Μονάδες Υψηλού Κινδύνου. 11 η Σύσκεψη Συνεργασίας Διυλιστηρίων οε θέματα Υγιεινής και ασφάλειας 3. CPRL QRA. Risk contours and F/N curve~. Martin 5.Ρ. de Groot. Shell Global Sotutions. 4. Report σπ Land Use Planning ControJs for Major Hazard InstalJations ίπ the European υπίοπ. Joint Research Cenlre European CommissiOll. Report ΕυΑ ΕΝ. 5. GuideJines for Quantitative Risk Assessment. "Purple Book~. CPR 18Ε. Committee for Prevenlion ΟΙ Disaslers. Den Haag. 6. ControJling risks 8round explosive slores. Review of the requiremenls οπ separalions distance... Heafth & Safely Execulive. 7. Reducing risks, protecting peopte. HSE's decisionmakiπg process. Heatth & SaleIy Execulive. 27

30 Ειδήσεις και σχόλια του Δρα Αδάμοu Αδαμίδη Μέλους του ΣΑ ΥΚ ΕΣΩϊΕΡ/Ι,Α Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας στη ΔιεΟνή Έκ6εση Κύπρου 2002 Ο Τμήμα Επιθcώρησης Εργασίας έλαβε Τ μέρος στη ΔΙΕθνή Έκθεση Κύπρου το 2002 με δικό του περίπτερο. Κύριο στοιχείο ήτα: ο: σχετll:ές αψίσες, φωτογραφίες. Εlκό'JΕς και τα βιβλιαράκια καθώς και μlg συλλογή μικροσυσκευών μέτρησης θορύβου, θερμακραjίjς κα;,.'.ιματολογlκών συνθηκώ" στο χώρο εργασίcjς. ΣΕ μια τηλεόραση πpoβιiλλoνταν ταινίες σχετικές με την ασφάλεια κά, υγεία ατην εργασία. Οι λειτουργοί που κάθε βράδυ βρίσκονταν στο περίπτερο μίλησαν με αρκετούς Επισκέπτες. Ανάμεσα στα Εκθέματα υπήρχαν και δύο κάδρα με θέμα το νέο δικοινοτικό εγχείρημα που ξεκίνησε για χαρτογράφηση της αέριας ρύπανσης στην Κύπρο με χρηματοδότηση από τα Ηνωμένα Έθνη. Σίγουρα όμως οι επισκέπτες θυμόντουσαν περισσότερο το μικρό χάρτινο μαγνήτη που έπαιρναν ως δώρο και έγρσφε ένα σύνθημα πρόληψης. Το ΠΕρίπτερο Επισκέφθηκε και ο Υπουργός Epyucic:,... :1 την δεξίωση που έγινε μαζί με τους Επίσημους επισκέπτες από την Λιβύη. Φωτογραφία από την εκδήλωση εντοπίστηκε στην εφημερίδα Αλήθεια. Εργονομικός Σχεδιασμός Δειγματολήπτη Το ακόλουθο παράδειγμα εργονομικού σχεδιασμού διαπιστώσαμε κατά την πρώτη παρουσίαση στην Κύπρο της λειτουργίας ενός δειγματολήπτη αναπνεύσιμων σωματιδίων (ΡΜ10) που έγινε τις 20 Σεπτεμβρίου Το πρώτο στοιχεία αυτού του εργονομικού σχεδιασμού έγκειται στην εξοικονόμηση χρόνου διότι μπορούν να γίνουν 14 συνεχόμενες δειγματοληψίες με μια μόνο αρχική επίσκεψη για τοποθέτηση των φίλτρων και το ξεκίνημα και μια δεύτερη Επίσκεψη για συλλογή των εκτεθέντων φίλτρων, μετά το τέλος της δειγματοληψίας. με χρημc1c', jτr,ση από τα Η\'ωμ"' :, 'EeVIl(UNOPSj. Άαα οι ανθρωποώγ :ς πc:: ec χρειαστούν θο είναι σημαντικά λιγότεμς δεδομένου ότ! η δ;άρκεια της έρευνας θα civc: έως x~ jvo; Επίσης διεuκρινιζεταl ότι το ~,άθε φίλτρο που είναι tvc Kυ"λιr.ό χαρτάκι (c:αμέτρc-ι1 47 χιλιοστών) βρίσκεται α, ένα φορέα που το κρστό αταθερό κ θώς ο ατμοσφαιρικό.; α:ρα; περνά μέσα από τους πόρους του φίλτρου Εν"] τα αωματίδια παραμένου" και συλλέγονται στη" επιφάνεια του φίλτρου. Ζυγίζοντας το φίλτρο πριν και μετά την έκθεαή του κα' διαιρώντας με τον όγκο του αέρα που πέρααε από το φίλτρο βρίσκουμε τη συγκέντρωση των αναπνεύσιμων αιωρουμένων σωματιδίων στην περιοχή της δειγματοληψίας. Η δυνατότητα για τις 14 συνεχόμενες δειγματοληψίες σημαίνει ότι πρέπει αρχικά να προμηθεύσουμε το μηχάνημα με 14 φίλτρα. Επομένως πρέπει να έχουμε απάντηση στο εργονομικό ερώτημα, πώς να προσαρμόσουμε την λειτουργία της συσκευής στο χειριστή εργαζόμενο. Ο σχεδιαστής προμήθευσε για διευκόλυνση της τοποθέτησης των φίλτρων ένα συμπαγή κύλινδρο ως βοηθητικό εργαλείο για την τοποθέτηση και αφαίρεση των φίλτρων, Οι 15 φορείς με τα φίλτρα τοποθετούνται πάνω στο συμπαγή κύλινδρο που έχει διάμετρο κάπως μικρότερη από το διαφανή κύλινδρο. Ο διαφανής αποθηκευτικός κύλινδρος έχει δύο ελατήρια στο κάτω μέρος που συγκρατούν τους φορείς που Είχαν τοποθετηθεί πάνω στον βοηθητικό κύλινδρο. Ο αποθηκευτικός διαφανής κύλινδρος με τους 15 φορείς φίλτρων τοποθετείται στην κατάλληλη υποδοχή της συσκευής. Από αυτόν το κάθε φίλτρο ταξιδεύει προς το σωλήνα από όπου περνά ο αέρας της δειγματοληψίας, Όταν τελειώσει ο χρόνος δειγματοληψίας ο φορέας ταξιδεύει στον δεύτερο αποθηκευτικό διαφανή κύλινδρο Ενώ ένα νέο φίλτρο έρχεται από τον πρώτο αποθηκευτικό κύλινδρο. ΠρέΠΕΙ να σημειωθεί ότι μερικοί τέτοιοι δεlγματολήπτες θα χρησιμοποιηθούν σε πολλά σημείο της Κύπρου στα πλαίσια της χαρτογρόφησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης Η αντίστροφη πορεία, δηλαδή η αφαίρεση των εκτεθέντων φίλτρων, ακολουθείται με το δεύτερο διαφανή κύλινδρο. Τώρα ο διαφανής κύλινδρος αφήνει στον συμπαγή τα φίλτρα και ο χειριστής μπορεί εύκολα να τα πάρει. Με 28

31 αυτόν τον τόπο η αλλαγή των φίλτρων γίνεται με μεγάλη ευκολία. Πρέπει να αναφερθεί επίαης και το γεγονός όtl οι διαφαπίς κύ!.ινδροl που περιέχουν του; ψψείς μζ τα φίλτρα EiV:J1 κατασκευααμ:ύοl από πι έξιγκλος που είναι ελαφρότερο από το γυαλί ι,αl δεν είναι τόσο εύθραυατο όαο το γυαλί. Ασφάλειες και σσφάλεισ ΣΤις εφημερίδες της 22ας Σεπτεμβρίου 2002, εμφανίστηκε διαφήμιαη ασφαλlσtlκής επιχείρησης με τίτλο Ασφαλής είναι όποιος είναι καλά ασφαλισμένος Στη διαφήμιση εκτός από το κείμενο υπήρχε και φωτογραφία (σε μια περίπτωση η φωτογραφία ήταν κάπως μικρή ενώ σε άλλη καταλάμβανε το μισό χώρο) που εικόνιζε την επίδοση της επιταγής ύψους 870 χιλιάδων λιρών στο διευθυντή εργοστασίου που κάηκε σε πυρκαγιά την 1η Αυγούστου Παρόμοιες διαφημίσεις δεν είναι τόσο συχνές όσο συχνές είναι και οι πυρκαγιές που καταστρέφουν εργοστάσια ή άλλα υποσταtlκά στην Κύπρο. Προφανώς η πρόσφατη κρίση στον τομέα των ασφαλισtlκών εταιριών από Τις οποίες αφαιρέθηκαν οι άδειες λειτουργίας θα ήταν ένα κίνητρο γισ τη δημοσίευση αυτή που περηφανεύεται και για το πόσο γρήγορα έδωσε την αποζημίωση. Όμως είναι φρόνιμο να στηρίζεται κάποια επιχείρηση μόνο στην εξασφάλιση που της παρέχει ένα ασφαλlσtlκό συμβόλαιο; Δεν θα πρέπει να ακολουθεί τους κανόνες πρόληψης ατυχημάτων και ανεπιθύμητων συμβάντων; ΜΕ την πληθώρα των ΕναρμονισTlκών κανονισμών που ήδη έγιναν μέρος της Κυπριακής Νομοθεσίας για την ασφάλεια και υγεία στην εργασία για να προχωρήσουν οι ΕΠΙΧΕιρήσεις χρειάζονται και την ανάλογη υποστήριξη. Ίσως οι ασφαλlαtlκές εταιρίες θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν αφού σαν αποτέλεσμα θα πληρώνουν λιγότερες αποζημιώσεις αφού αυτού του είδους πρόληψη σκοπό έχει την αποφυγή ζημιών κι όχι την αποζημίωση όταν γίνουν ζημlές. ΕΞΩΤΕΡ/ΚΑ Εργατικά Ατυχήματα και Ασθένειες-ΗΠΑ Οι πιο επικίνδυνες δουλειές στη πολιτεία Κονέκτικατ είναι στα δημόσια έργα, στην τήρηση του νόμου και αtlς υγειανομικές υπηρεσίες Αυτή η πληροφορία όπως και το ότι αυξήθηκαν το ατυχήματα και οι εργατικές ασθένειες κατά 2% και έφτασαν τα το 2000, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα USA Today Τις Αλκοτέστ ΣΤις αρχές του περασμένου αlών:j, ακόμα "ι αν έπαιρναν στο δικαστήριο ένα μεθυσμένο οδηγό. ο δικηγόρος του μπορούσε να πετύχαινε την αθώωσή του με το Επιχείρημ::! όtl ο πελάτης του ήταν κουρασμέ'/ος από υπερεργασία και ότι δεν ήταν μεθυσμένος Περίπου έτσι περιγράφεται η κατάσταση που επικρατούσε σtlς ΗΠΑ την εποχή πριν από την ανακάλυψη της εξέτασης της αναπνοής (αλκοτέστ) των οδηγών. Η περιγραφή περιέχεται στον επικήδειο του εφευρέτη του τεστ που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Thc Economist στην έκδοση Ο Robert Borkerstein απόκτησε την πατέντα για τον πρώτο αναλυτή αναπνοής για την περlεκτικότητα σε αλκοόλη(drυnk meter) το 1954 σtlς ΗΠΑ. Στο ίδιο κείμενο αναφέρεται και η πληροφορία όtl στη Σουηδία ερευνητές πειραματίζονται με ένα Είδος συσκευής που παρακολουθεί την αναπνοή του οδηγού για την περιεκτικότητα σε αλκοόλη και μπλοκάρει τη μηχανή νσ μην ξεκινήσει αν ένδειξη είναι θετική, Δηλαδή σχεδιάζουν κάτι ανάλογο με το σύστημα που απαιτεί σπό τον οδηγό και τους επιβάτες να δέσουν τη ζώνη ασφάλειας για να επιτρέψει το ξεκίνημα της μηχανής. Μισ πρόσφστη πυρκσγιά Την Τετάρτη σtlς Κυπριακές εφημερίδες υπήρχε η είδηση για μια πυρκαγιά της προηγούμενης μέρας αε υπόγεια χώρο στάθμευσης πολυκαταlκίας ατη ΛΕυκωσία. Ο τρόπος παρουσίασης και τα δεδαμένα διέφεραν αρκετά από εφημερίδα σε εφημερίδα. Σε μερικές υπήρχε μόνο ένα αύντομα κείμενο, σε άλλες υπήρχαν και φωτογραφίες και το πόσο αημαντικό ήταν το γεγονός για κάθε εφημερίδα φαίνε,αι κι από τους τίτλους. (1) Πυρκαγιά απείλησε πολυκατοικία στην Ακρόπολη (Αλήθεια) (2) Πυρκαγιά κατάστρεψε αυτοκίνητο στη Λευκωσία (Μάχη) (3) Πυρκαγιά απείλησε κτίριο (Πολίτης) (4) Η έγκαιρη κατάσβεση πρόλαβε τα χειρότερα (Σημερινή) (5) Έκρηξη, κόλαση πυρός, τρόμος και εκκένωαη πολυκατοικίας και Υπερσύγχρονο 'μάτι' έαωσε το κτίριο (Φιλελεύθερος) Στην αγγλάφωνη Cyprus Mail δεν υπήρχε τίτλος παρά μόνο λεζάντα τεσσάρων γραμμών 29

32 κάτω σπό τη φωτσγρσφίc. πσυ έδειχνε ένο πυροσβέστη με ονοπνεuοtlκή συσκευή. του κειμένου οε εκατοστά επί εκοτοστά καθώς KOI 0\' υπήρχε φωτογραφίο. Δύο εφημερίδες είχον μόνο κείμενο ενώ οι υπόλοιπες δημοσίευσον ΚΟΙ σχετικέ, φωτογροφίες. Στη Χοραυγή Cεν εντοπίcτη,ε Γι σχετική είδηση. Στο πί"οκα που οκολουθεί 'Ι');νοντοl περιληπτικύ άλλο στοιχείο σχετι,λ με το κείμενο, όπως ο οριθμός σελίδας. έκτοjη Η αιτία της πυρκαγιάς ούμφωνα ι" τα δημοσιεύματο ήταν κάποιο βραχυκύκλιψο ί ι cφε' ',ότα',> οε λάθος κολωδιώσεις(ι"υιιυ ι,,' 'ίπ~' ;.ατά την Cyprus Mail). Ι EΦHfVlEPIΔt,!, ΑΡIΘfVιΟΣ Ι ΕΚΤΑΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Ι ι ι ΣΕΛΙΔΑΣ i ΕΚΑΤ. Χ ΕΚΑΤ. Ι ΑΛΗΘΕΙΑ 20 Ι 6Χ8 2(9Χ14+6,5Χ5,5) - Ι fvιαχη 20 8Χ6 Ο Ι ι ΠΟΛΙΤΗΣ 16 4,5Χ16 Ο i ΣHrιΛEPINH 4 6Χ7 1 (15Χ7,5) ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 28 13Χ15 1 ΧΑΡΑΥΓΗ CYPRUS ΜΑΙΙ 3 14Χ18 1 -' Από την επίσκεψη της κας Eleanor Lawson στις Δίπλα δημοσιεύουμε τη συμφωνίο με το IOSH 30

33 MEMORANDUM OF UNDERSTANDING Μς Eleanor Lawson, as Vice-President, represented the Institution of Occupational 5afety and Health at the 1st International Conference and Exhibition ΟΓ> 5afety-Fire-Environment-5ecurIty-ErgonomIcs, organised by the Cyprus 5afety and Health Association (Cy5HA) ίγ> 5eptember During the event, an official meeting took place between members of Cy5HA's Council and Eleanor Lawson. Each side explained its own organisation, and exchanged ideas and viewpoints ΟΓ> a range of subjects, including potential areas for bilateral co-operation ίγ> the future. The Cyprus 5afety and Health Association (Cy5HA) and The Institution of Occupatiortal 5afety and Health (IΟ5Η) hereby agree to closely co-operate ΟΓ> policies relating to their professionai objectives. In particular they agree to : Liaise ίγ> the promotion of their aims and objectives; Make available to each other their respective journals, magazines and other publications at preferential rates; Allow -each other the use of published material to which they hold copyright without further permission but wi"th due acknowledgement; Consult over the possible formation and recognition of groups of members ίγ> each others country with a view to maintaining professional standards and avoiding duplication of effort; Offer hospitality and assistance to members, ΟΓ groups of members, when visiting each other's country. 80th org<inisations viewed the visit of Ms Eleanor Lawson' Ιο Cyprus as the commencement of a rewarding relationship between Cy5HA and IΟ5Η, and which will have an important and positive influence amongst occupational safety and health experts from Cyprus and the United Kingdom. 5ig.ned 5igned President Cyprus 5afety and Health Association (Cy5HA) Presίdent The Institution of Occupational 5afety and Health (IΟ5Η) Date: Date: \l'u ι. OL..

34 Παλιά αλλά όχι ξεχασμένα Ασφάλεια Ατμολεβήτων rf'.jpa~:tcj,j'c τις οδηγίές λ::ιτοι ργ:ας arμo/,εβητ... οπως αυτες (!,GI~CNrGI σε ε, Χ('Γ"λιο Τ( 'J LJ/,L )1/.,)( Γι- :ΨUΊτέr. ιψε,. ~μ ')[4 "1/ ελπίζjι ~J: \:; "'"1:' "1- '~::JJΤ_Π[ μ:τα ~χ(στ:l.ι Γι--\ηω; μφl :Jπ~νΊU:: 7 ί:' α CΙ:: 'Jθή'J[τε πσ:::nο:ί οι'μβοjλcu1είί: ει:: αρμc5'c Επ?<;!.A..'r;'T:r]. ΔΗΜΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Τηjj;φωνο" 3 Ο 1 9 Ταχ. Κι/Ι. ''\ρ, 15 Αρ. Φακ. Γ.4/63/2 17ί.ι/.τι:ία IΙΙI:ταξ,l. ΛεlJJaυσία- Λ ιjπfj(j;'~ Τη 7'1 ~I;πτεμl~ι)ίσo Ι 96,+ Ι Ί;νι,αί oιiη/ίω ~Hί Tli\' ι\1;ιτιηφύίαν τοο ΆηlOλέIJ'ησ;. Διά niv λειτουργίαν του ατμολέβητος αι,cπωοι οδηγίω δέον νά τηρώνται αυστηρά); κατά γράμμα;- ι. Ο ατμολι:βης δέν πρέπει νά εργασο'i ούπ μίαν ημέrαν χωrίς να τοποοπηοιi εντός αυτού φάrμακον διά τiiv,αταπολέμησιν της πέτρα; του νεροί,. Τό φcφμακον ΤOίJτO θα δloχεπύεται διά της υδραντλίας εις ποσότητα Υ, οι-:άς δι' εκάστην εργά.σιμον ημέραν. 2. Είναι απαραίτητοι' {,πως,ω )ι; 2 μιiνας Ο ατμολέβης κενοίηαι ολοκλιiρου του πψ,r.χομένου ί,δατος καί πληrοίjtαι διά καοαροί, ΤΟΙΟΙJτου r.ντό; του οποίου Ωά διοχετεύεται η ανάλογος ποσότης υγροί, F.104. Εις αμφοτέρας τάς περιπτώσεις ο λέβης πρέπει νά είναι εντελώς ψυχρός. 3. Είναι απαραίτητοι' όπως κάθε 5 μιiνας ανοίγωνται όλαι αι θύραι του ατμολέβητος μιφαί καί μεγάλαι ο δέ λέβης νά καθαρίζεται μέ νφ6 κρύο χυφίς καυστικάς ουσίας (ασίτ, καυσω..ιi σόδα). Οι μεταχειρισμένοι τσουβιίδες των θυρίδων δέν πρέπει νά επαναχρησιμοποιώνται δι6n έχουν καεί καί υπάρχει κίνδυνος vcj. φ{;χουν αι θύrαι οπότε τό ζεστό νι;ρ6 πρolωλεί ανεπανόροωτον ζημίαν εις τό,' ατμολέβητα. Τό εσωτερικόν το)) ατμολέiιητος πρέπει νά πογιατίζεται μέ ElOIK1i μπογιcι,;ις κά.οε περίπτωσιν κατά τή" οποίαν ούτος ανοίγεται οιά καθάρισμα. 4.. Κατά τό διάστημα της λειτουργίας του καί κατά τάς ώρας υψηλιiς πιέσεως πρέπει νά ανοίγεται το κλειδί του εξόστ μιά. φορά niv ημέραν καί διαρκείας δευτερολέπτων, μέ αυτόν τόν τrόπον η μι:γάλη πίεσις μαζί μέ niv POliv το)) νεροί' παρασύρει όλα τά. εσωτεριι-:ά. σημεία του ατμολέβητος. 5. Απ6 καιρού εις καιρόν πρί;πει νιί <-λέγχπαι ο καυσιοάλαμος εκf;ί όπου είναι κτισμί;να τά. τοίιβλα nις φωτιcις. Ά ν πrοσi;cωμεν <>τι τ<ι. τοίjfjλα Ι;χο))ν χαλά.σεl 'i πι;(π;ι πρl:π,;ι να αντικατασταοοί,ν. Δ{;ν ΠΡΙ;Πl;Ι η φωτι6 νι}. I';λΟη απ' ευθείας σέ επαφιi μί; Τ{) μ {;ταλλ()ν. Δημ. Γραμματεύς. 32

35 Για κλάματα - όχι για γέλια Το δράμα ενός θύματος εργατικού ατυχι7ματος που υπέστη σοβαρά εγκαύματα (Απόσπασμα από τα πρακτικά απόφασης δικαστηρίου) ατά διαστήματα έκλαιγε «Κ απαρηγόρητα, φώναζε και δεν συνεργαζόταν με τη θεραπεία του ενώ κατά την διάρκεια των συναισθηματικών αυτών κρίσεων σε μερικές περιπτώσεις έβγαζε τον ορρό. Δόθηκε ψυχολογική υποστήριξη στον ίδιο και την οικογένεια του, καθώς επίσης αντικαταθλlπτική φαρμακευτική αγωγή. Τα πιο άνω εξ' όσων έμαθα συνεχίζονται μέχρι σήμερα, με θεραπεύοντα Ψυχίατρο τον Δρα Γ. Καραβία ΠρέΠΕΙ να τονιστεί ότι η ψυχική κατάσταση του ασθενή είναι έντονα και βαθειά διαταραγμένη Περιλαμβάνει όχι μόνο μελαγχολικό συναίσθημα και ιδέες και τάσεις αυτοκτονίας αλλά και τραυματική αλλοίωση της εικόνας του εαυτού, που περιλαμβάνει το σωματικό και Ψυχολογικό εγώ, τα όνειρα, τις επιδιώξεις και προσδοκίες του, από τον εαυτό του και τη ζωή. Για την κατάσταση του έδωσε μαρτυρία και ο ίδιος ο εφεσείων. Το πιο κάτω απόσπασμα από την πρωτόδικη απόφαση δίνει πολύ παραστατικά την εικόνα: «Βέβαια, κανένας γιατρός όσο έμπειρος ακριβολόγος και καταρτισμένος και να είναι δεν θα μπορούσε να περιγράψει το τι αισθανόταν και συνεχίζει να αισθάνεται ένας ασθενής, καλύτερα από ότι μπορεί να περιγράψει ο ίδιος Οι συγκλονιστικές εμπειρίες που περιέγραψε ο ενάγων έχουν αποτυπωθεί στα σχετικά πρακτικά. Η παράθεση τους στην Απόφαση αυτή θα την καθιστούσε ακόμα πιο ογκώδη. Δεν θα μπορούσα όμως να αποφύγω να αναφερθώ σε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα. Αναφερόταν, για παράδειγμα ο ενάγων στο πρόβλημα που δημιουργήθηκε στο στόμα του. Και είπε: "Το στόμα μου δεν μπορεί πλέον να ανοίξει κανονικά. Δεν μπορώ ακόμα ούτε και να γελάσω. Αλλά βέβαια αυτό δεν είναι πρόβλημα, αφού δεν έχω πλέον κανένα λόγο να γελώ... " Το γεγονός ότι υποβαλλόταν και υποβάλλεται ακόμα σε συνεχείς ΧΕιρουργικές επεμβάσεις, προσθέτει συνεχώς στην αγωνία και το άγχος του. Αναφερόμενος κάπου αλλού στην κατάθεση του στην ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρισκόταν, ο ενάγων είπε και τα εξής Το γεγονός ότι έχουν παραμείνει ουλές στο πρόσωπο και στο σώμα, που παραμορφώνει τα χαρακτηριστικά του συμβάλλει στην συνέχιση της μελαγχολικής κατάστασης Η πρόγνωση είναι πτωχή. Προβλέπεται ότι ο Κώστας θα συνεχίσει για πολλά χρόνια να έχει ανάγκη ψυχολογικής και ψυχιατρικής στήριξης και βοήθειας ενώ τα ψυχολογικά τραύματα απότοκα του ατυχήματος, τα τον ακολουθούν σε όλη του την ζωή». «Οι πόνοι ήσαν έντονοι μέχρι και φρικτοί. Αισθανόμουν άοπλος, ανίκανος να αντιδράσω. Πολλές ήταν οι φορές που σκέφτηκα την αυτοκτονία, δεν άντεχα άλλο τους πόνους. Αλλά, ήμουν ανίκανος ακόμα και να αυτοκτονήσω,» Σε σχέση με προβλήματα τα οποία του προκλήθηκαν στην προσπάθεια του να επανακτήσει κάποια επαφή με την κοινωνία, ο ενάγων κατάθεσε και τα εξής χαρακτηριστικά: 33

36 .. -"",-, ~.""'". f'"".,(,.. ~\... '--ι.ί '"... r-~.. -ι:... - <:...Όταν βγήκα από το Νοσοκομείο, είδα ότι η κοινωνία δεν ήταν έτοιμη να με δεκτεί, επειδή ήμουν διαφορετικός. Αν μου είχαν μείνει κάποιες δυνάμεις. άρχισα να τις χάνω. Οι συγχωριανοί μου έλεγαν στα παlc;,ά τους πως αν δεν έτρωγαν όλο το φαί τους θα ερχόταν ο Κώστας να τους φύει. Φορούσc πlεστη.ές μάσκες στο πρόσωπο, στα χέρια, στα άκρα για περίπου 3 χρόνια.. Στο γήπεδο δεν τολμώ πλέον να πάω. Μια φορά που δοκίμασα, όλοι με έβλεπαν περίεργα. Ένας έλεγε ότι φορούσα μάσκα. Kάπolo~ άλλος προσπάθησε να μου αφαιρέσει το κομμάτι δέρματος από το πρόσωπο, νομίζοντας ότι ήταν μάσκα.. Εσείς εδώ (δηλαδή το Δικαστήριο) έχετε κάποιο επίπεδο. Βλέπετε κάτι το παράξενο, αλλά τουλάχιστον κάνετε ότι δεν βλέπετε. Η κοινωνία είναι όμως πολύ σκληρή...». Ουσιαστικά καλείται εδώ το Δικαστήριο ν' αποζημιώσει ένα νέο άνθρωπο - 18 ετών όταν συνέβηκε το ατύχημα- για τα πάνδεινα που υπέστη, την κατασπατάληση της καλύτερης ίσως περιόδου της ζωής του, της νιότης του σε νοσοκομεία, κλινικές με επώδυνες επεμβάσεις και τελικά την μετατροπή του από ένα υγιές, ευπαρουσίαστο νέο άτομο, γεμάτο ελπίδες και όνειρα, σε ένα παραμορφωμένοανάπηρο. Σε ένα άτομο με πλειάδα προβλημάτων, περιορισμών, αδυναμιών και απαγορεύσεων, και με οριστική απώλεια ουσιαστικών απολαύσεων που για άλλους ανθρώπους της ηλικίας του είναι δεδομένες. Τη έξοδο, την διασκέδαση, την εξεύρεση ερωτικού συντρόφου, την δημιουργία οικογένειας, κοινωνικής ζωής, την εργασία και πρόοδο. Και ακόμα, των απώλεια μέρους αισθήσεων, όπως της όσφρησης, της αφής. Όλα ακόμα τα προβλήματα από την παραμόρφωση. Ο φόβος για το τι επιφυλάσσει το αύριο, μια ενδεχόμενη επιδείνωση της κατάστασης του λόγω της υπερβολικής ευαισθησίας του δέρματος. Ίσως απαιτηθούν ακόμα νέες χειρουργικές επεμβάσεις στο τόσο ταλαιπωρημένο κορμί τοω>. Ακόμη ένα στιγμιότυπο από τη διάλεξη του Δρα Βωνιοτη 34

37 _.- ΙΊ ιaχείριση εργολάβω\/ Του Κ. Χριστόφορου Θcoφίλου!>:υοος του ΔΣ του ΣΑ ΥΚ Ο ι αρχές διαχείρισης εργολάβων είναι πολύ σημαντικές για την κατασκευαστική βιομηχανία Υοαl συναφείς κλάδους όπου συνήθως παρατηρείται ψηλή συχνότητα ατυχημάτων. Τα ίδια φυσικά μπορούν να ισχύσουν,:αι για άλλες βιομηχα -ίες Το κύριο πρόβλημα που σχετl(,εταl με τις εργασίες εργολάβων είναι αυτό της εργοδότησης προσωπικού σε χώρους μακριά από την βάση (κέντρο) του εργολάβου όπου η παρακολούθηση είναι συνήθως ελλειπής Παράλληλα υπάρχει το γεγονός εργασίας σε διαφορετικό περιβάλλο από το συνηθισμένο όπου εργάζεται το προσωπικό και όπου οι κίνδυνοι διαφέρουν. Αυτό ενισχύεται και από πιθανές ελλείψεις γνώσεων των κινδύνων από τον προσωπικό Εργολάβου που επηρεάζονται από άλλα άτομα και συνθήκες εργασίας πέραν του ελέγχου των. Γι' αυτό τον λόγο ο οργανισμός (βιομηχανία) πρέπει να είναι προενεργητικός στην διαχείριση εργολαβικού προσωπικού έτσι που να αποφεύγονται οι πιθανότητες ύπαρξης ανεπιθύμητωνσυμβάντων. Πιο κάτω παραθέτω, πάντα σε προσωπική γνώμη, σημαντικούς παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για μια σωστή διαχείριση εργολάβων: 1.1. Καθορισμός υπευθύνου για θέματα Α & Υ στα συμβόλαια εργολάβων, και ποlές οι ευθύνες εκάστου υπαλλήλου Η διαχείριση θεμάτων Α & Υ πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαχείρισης εργασίας που θα εκτελεσθεί Δηλαδή δεν πρέπει να θεωρηθεί σαν επιπρόσθετο ί:ομμάτι της συνήθjυ; εργασίας Γvlε άλλα λόγια ο Προϊστάμενος συντονισμού και ελέγχου εργασιών πρέπει να συντονίζει και ελέγχει τα θέματα Α [, Υ του συγκεκριμμένουέργου 1.3. Καθώς ο; επικίνδυνες συνθή,:ες είναι αυτές που οδηγούν!:οι alηy ύπαρξη ατυχημάτων πρέπει να εντοπίζονται, αναγνωρίζονται και αναθεωρούνται σε συνεχή βάση Οσον αφορά μηχανήματα και συσκευές αυτές πρέπει να συντηρούνται βάση συγκεκριμμένου προγράμαμτος και να ικανοποιούν οποιαδήποτε πρότυπα Η διαχείριση Α & Υ στις κατασκευές πρέπει να αρχίζει από την μελέτη Αρα η ομάδα μελέτης πρέπει να έχει κατά νού όλους τους παράγοντες που πιθανό να επηρεάσουν την Α & Υ των εργολάβων που θα εκτελέσουν το έργο και να συστήνουν με σαφήνεια ποlές είναι οι απαιτήσεις για την διασφάλιση αποφυγής συμβάντων Πρέπει να μη δίνεται έργο σε εργολάβο, εργοδότη, ο οποίος δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί Α & Υ του προσωπικού του στον χώρο εργοταξίου. Ο δε κάθε υποψήφιος πρέπει να έχει αποδεικτικά στοιχεία για την ικανότητα του να διαχειρίζεται σωστά τα θέματα Α & Υ 1.6. Κάθε εργαλείο, συσκευή, προσωπικός προστατευτικός εξοπλισμός (πχ στολές) που χρειάζεται για συγκεκριμμένο έργο πρέπει να καθορίζεται γραπτώς με σαφήνεια στο συμβόλαιο εργολαβίας Και οι προσφορές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη στο 35

38 κοστολόγιο τα αναγκαία έξοδα για την αγορά του εξοπλισμού. Εκ πείρας διαπιστώνω ότι όποτε ο εργολάβος θέλει να συναγωνιατεί αε τιμή ανταγωνιστές του αυνήθως το κόστα που αφαιρεί για μείωση της προσφοράς του είναι αυτά που αφορούν Α & Υ. Πρέπει δε να ομολογήσω ότι αυτοί που κατοχυρώνουν προσφορές σε εργολάβους που δεν λαμβάνουν μέτρα ασφαλείας πρέπει να στήνονται στον τοίχο. Και αυτοί συνήθως είναι άτομα που ούτε καν γνωρίζουν τα εργοτάξια ή ούτε καν βγαίνουν από το γραφείο τους και δυστυχώς πολλές διευθύνσεις όχι μόνο δεν τους συστήνουν την προσοχή τους αλλά και προσυπογράφουν τα έργα χωρίς τους απαραίτητους όρους που αφορούν την Α & Υ. Εδώ είναι που ο Λειτουργός Ασφαλείας της επιχείρισης πρέπει να είναι "τσάρος" και να αντιδρά δυναμικά. έργου. Κατά την διάρκεια όμως του έργου παρουσιάζονται ιδιόρυθμες καταστάσεις που άν δεν διαχειρισθούν σωστά εγκυμονού\' κινδύνους Οταν παρουσιαστούν τεχνικά προβλήματα και καλούνται διάφοροι ειδικοί για την λύση τους οι εργολάβοι δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν τους κινδύνους και εκτίθενται σ' αυτούς. Ο υπεύθυνος έργου πρέπει να δίνει σαφείς οδηγίες/ενημέρωση για τους κινδύνους αυτούς Προβλήματα εγείρονται όταν κάποιος από την αλυσίδα ελέγχου δεν είναι γνώστης πηγών διαχείρισης και χωρίς πείρα 3. Οι λύσεις για τα πιο πάνω δεν μπορούν να δοθούν επακριβώς αλλά τα πιο κάτω σημεία πρέπει να ληφθούν υπ' όψη Πρέπει στο κάθε συμβόλαιο να καθορίζονται με σαφήνεια όλες οι προϋποθέσεις ελέγχου Α & Υ Τ α πρότυπα και κανόνες όπου οι εργαζόμενοι πρέπει να συμμορφωθούν πρέπει να καθορίζονται με σαφήνεια Η απόδοση εργολάβου και προσωπικού του πρέπει να αξιολογούνται σε συνεχή βάση και τα αποτελέσματα της αξιολόγησης να γνωστοποιούνται στον εργολάβο. Ολα τα πιο πάνω αναφέρονται και στην νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορά την Α & Υ 89/1/ Κατά την παρακολούθηση εργολάβων διαπιστώνονται τα πιο κάτω προβλήματα που δυσκολεύουν την αποτελεσματικότητα Α & Υ. Τέτοια προβλήματα είναι: 2.1. Σε έργα κατασκευών η μελέτη γίνεται πρίν την εκτέλεση του 3.1. Το σύστημα διαχείρισης πρέπει να συνάδει με την συγκεκριμμένη περίπτωση Ιδιαίτερα πρέπει να παρατίθενται εισηγήσεις από παρόμοια έργα του παρελθόντος Η κατοχύρωση έργου σε συγκεκριμμένο εργολάβο πρέπει να γίνεται με βάση προηγούμενη πείρα, και ικανότητα σε θέματα Α & Υ, σε όλους τους τομείς του έργου Οι ευθύνες και αρμοδιότητες κάθε μέρους πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στα συμβόλαια και πρέπει να συμφωνούνται και καθορίζονται στον οποιονδήποτε πριν την έναρξη του έργου Οι όροι συμβολαίου πρέπει να απαιτούν την διεξαγωγή της εργασίας βάση των απαιτουμένων προτύπων εργασίας και χωρίς παρεκλήσεις από αυτά Να δίνεται υποστήριξη από τις διευθύνσεις και εξουσιοδότηση στον διαχειριστή εργολάβο έτσι 36

39 που να εκτελεί χωρίς εμπόδιο τις διευθυντικές του ικανότητες. 4. Οι υποχρεώσεις εργολάβων πρέπει να περιλαμβάνουν τα πιο κάτω Μελέτη αξιολόγησης κινδύνων λαμβάνοντας υπ' όψην το είδος εργασίας, τον χώρο εργασίας, τις δυνατότητες προσωπικού κλπ Υιοθέτηση προστατευτικών και προενεργητικών μέτρων που να μειώνουν τους κινδύνους του συγκεκριμμένου έργου όσο και των παρακείμενων εγκαταστάσεων ή/και προσωπικού άλλων εργολάβων και κυρίως εργοδότη (βιομήχανου ) Χορήγηση επαρκούς εκπαίδευσης, πληροφόρησης, οδηγιών και σωστή επίβλεψη του προσωπικού των Ανάλυση προγραμμάτων και ποιότητας προσωπικού του. εκπαίδευσης 5.4. Ελεγχος και αξιολόγηση των επιπέδων ασφάλισης και πολιτικής ασφάλισης που έχει ο εργολάβος για το προσωπικό του Διερεύνηση κατά πόσο ο εργολάβος είναι εγκεκριμμένος και στέλεχος συνδέσμου. ανεγνωρισμένου 6. Σαν ολοκλήρωση του όλου συστήματος πρέπει να γίνονται επιθεωρήσεις στον εργολάβο για το σύστημα Α & Υ που υιοθετεί. Αυτό είναι γνωστό σε όσους γνωρίζουν περί Α & Υ και δεν θα σταθώ στο τί πρέπει να ελέγχεται σε μια τέτοια επιθεώρηση. Μια μελέτη του BS 8800 θα δώσει πληροφόρηση σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται Διατήρηση συνεχούς επικοινωνίας με όλους τους εμπλεκομένους Ετοιμασία σχεδίου και πορείας εργασίας πάντα σε συνεργασία με τον διευθυντή έργου και τον εκπρόσωπο κυρίως εργοδότη Ενημέρωση κυρίως εργοδότη για την πορεία και συντονισμό έργου με συχνές συσκέψεις. 5. Για την επιλογή εργολάβου κατά την γνώμη μου πρέπει να λαμβάνονται υπ' όψην θέματα που αφορούν τον εργολάβο όπως Π.χ Υπαρξη πολιτικής Α & Υ. 7. Θέλω τέλος να ξεκαθαρίσω ότι η έκδοση δελτίου άδειας εργασίας "permit 10 work" δεν εξασφαλίζει την Α & Υ στην εργασία. Απλώς δίδουν μια μέθοδο υπενθύμισης των εμπλεκομένων στις διαδικασίες εργασίας. Γι' αυτό ο υπεύθυνος που δίνει τέτοια πιστοποιητικά είναι υπόχρεος να γνωρίζει ότι τα άτομα που θα κάνουν την εργασία είναι πλήρως γνώστες των διαδικασιών και ικανοί να εκτελέσουν την εργασία. Το έντυπο άδειας για εργασία να μην χορηγείται σε κανένα υπάλληλο που δεν γνωρίζει πλήρως την διαδικασία εκτέλεσης συγκεκριμμένου έργου Υπαρξη και εξέταση διαδικασιών εργολάβου αφορούν Α & Υ. των που 37

40 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ APMOΔlOTHTEΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ την προώθηση Νομοθεσίας πάνω σε θέματα ελέγχου της βιομηχα'πής ρύπανσης. Α. Η προστασία της αρτιμέλειας, υγείας και ευημερίας των εργαζομένων και η διασφάλιση των συνθηκών και όρων εργασίας με: την επιθεώρηση χώρων εργασίας με ακοπό την εφαρμογή όλων των Νόμων κω Κανο\,ισμώ'! που αναφέρονται στις συίθήκες ερίοσίσς ΚΟΙ την npoataaic των εργαζομένων, την παροχή συμβουλών, τεχνικών πληροφοριών και καθοδήγησης σε εργοδότες και εργαζομένους σε θέματα βελτίωαης των συνθηκών κοι του περιβάλλοντος εργασiας και αποφυγής επσγγελματικών ατυχημάτων κοι σσθενειών και την ενθάρρυνση της συνεργασίας τους, την προώθηση Νομοθεσίας κοι Κωδiκων Πρακτικής ΚΟΙ την ετοιμοσία Τεχνικών κοι άλλων Οδηγιών, τη διεξαγωγή ερευνών και μελετών στους τομείς της επαγγελματικής ασιοάλειας κοι υγείας, ΤΠ" ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης σε θέματα επαγγελματικής ασφάλειας κοι υγείας. Β. Ο έλεγχος της ρύπανσης του περιβάλλοντος από βιομηχανικά απόβλητα με : την επιθεώρηση και τον έλεγχο εγκαταστάσεων για εφαρμαγή της νομοθεσίας για τον έλεγχο της ρύπανσης της ατμόσφαιρας κοι των νερών της Κύπρου, τον καθορισμό όρων λειτουργίας και επιπέδων εκπομπής ή απόρριψης αποβλήτων από βιομηχανικές μονάδες και την παροχή συμβουλών προς τους βιομηχάνους για τον καλύτερο έλεγχο της ρύπανσης, τη διεξαγωγή μελετών και ερευνών για σκοπούς καλύτερου τεχνικού ελέγχου και μείωσης της ρύπανσης, Γ. Ο έλεγχος των επιθεωρητέων μηχανημάτων με : την επιθεώρηση και πιστοποίηση της καταλληλότητας λειτουργίας μηχανημάτων, όπως ανελκυστήρες. αναβατόρια, ατμολέ-βητες, ατμοδέκτες, yεpavoi, βαρούλκα, γερανογέφυρες και αεροθαλάμol, τον καθορισμό παραμέτρων και συνθηκών ασφαλούς λειτουργίας εντός των επιτρεπόμενων ορίων αντοχής που ορίζει ο κατασκευαστής, τη διεξαγωγή ερευνών για σκοπούς διερεύνησης των OITiwv αστοχίας των μηχανημάτων, την προώθηση νομοθεσίας και την ετοιμασία τεχνικών οδηγιών, την παροχή συμβουλών, τεχνικής καθοδήγησης, πληροφοριών και εκπαίδευσης στους ιδιοκτήτες των μηχανημάτων. Δ. Η προστασία από ιονίζουσες ακτινοβολίες με: την αδειοδότηση και επιθεώρηση των πηγών ιονίζουσας ακτινοβολίας για σκοπούς προστασiας των εργαζομένων, του κοινού κοι του περιβάλλοντος, την παρακολούθηση των δόσεων που δέχονται οι εργαζόμενol, το κοινό και οι ασθενεiς που εκτίθενται σε lονίζουσα ακτινοβολία, την προώθηση νομοθεσίας και παροχή συμβουλών, καθοδήγησης και ενημέρωσης όσων χρησιμοποιούν ιονiζουσα ακτινοβολία και του κοινού, την έγκριση Εργαστηρίων ή ειδικών για την παροχή υπηρεσιών δοσιμετρiας ή ακτινοπροστασίας στους χρήστες, την παρακολούθηση των επιπέδων ραδιενέργειας στο περιβάλλον. 38

41 - Ε. Ο έλεγχος επικίνδυνων χημικών ουσιών με: περισταtlκών από ακτινοβολίες και ραδιολογικά ατυχήματα. την εξέταση των φακέλων κοινοποίησης νέων χημικών ουσιών περιλαμβανομένης Kαr της εκτίμησης του κινδύνου σπό τις ουσίες συτές, την κατάλληλη ταξινόμηση, σήμανση και συσκευασία των νέων επικίνδυνων χημικών ουσιών, την επιτήρηση των επικίνδυνων χημικών ουσιών που διατίθενται στην αγορά. ΟΙ ΥΠΗΡΕΣιΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΘΕΜΑΤΑ: Επαγγελματική Aσφάλεrα και Υγεία: Θέματα ασφάλειας και υγείας που σχετίζονται με τη χρήση εξοπλισμού (μηχανήματα, εργαλεία, δοχεία πίεσης, μέσα προσωπικής προστασίας κλπ.), με εργοτάξια και έργα μηχανικών κατασκευών, με κτrριακές εγκαταστάσεις, γραφεία Kαr γενικά με όλους τους χώρους εργασίας. Επίσης, θέματα που σxετίζoνταr με τους κινδύνους για την υγεία από τη χρήση αμιάντου, χημικών ουσιών, βιολογικών παραγόντων, καρκινογόνων παραγόντων, από φυσικούς παράγοντες όπως ο θόρυβος, ο φωtlσμός, η θερμότητα, ή από εργονομικούς παράγοντες όπως η ανύψωση Kαr μετακίνηση φορτίων με τα χέρια, η μονότονη εργασία, ο ρυθμός εκτέλεσης της εργασίας κλ π. Έλεγχος της Βιομηχανικής Ρύπ.ανσης: Παρακολούθηση και έλεγχος της ρύπανσης που ΠΡOKαλείταr από ουσίες που εκπέμπονται στο περιβάλλον κατά τη λειτουργία διαφόρων βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Παρακολούθηση της ποιότητας της ατμόσφαrρσς της Κύπρου. Έλεγχος Επικίνδυνων Χημικών Ουσιών: Θέματα που σχετίζονται με την κατάλληλη σήμανση, ταξινόμηση και συσκευασία επικίνδυνων χημικών ουσιών με σκοπό τη σωστή ενημέρωση των χρηστών. Κέντρο Εκπαίδευσης στην Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία: Πληροφόρηση, ενημέρωση και κατάρtlση των εργοδοτών Kαr των εργοδοτουμένων για τα θέματα της επαγγελμαtlκής ασφάλειας Kαr υγείας. Eτorμασία προγραμμάτων κατάρτισης ω, επιμόρφωσης καθώς και εγχεrριδίων, ενημερωτικών φυλλαδίων. ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ (Λευκωσία) Πληροφορίες: Κέντρο Εκπαίδευσης στην Επαγγελματική Aσφάλεrα και Υγεία: ΕΠΑΡΧΙΑΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Λευκωσία: Λεμεσού: Λάρνακας: Πάφου: Επιθεώρηση Kαr Πιστοποίηση Μηχανημάτων: Θέματα επιθεώρησης και πιστοποίησης των ανελκυστήρων, γερανών, βαρούλκων, γερανογεφυρών και αεροθαλάμων. Συνθήκες Kαr Όροι Εργασίας Θέματα όπως οι όροι και οι συνθήκες απασχόλησης των παιδιών και νεαρών προσώπων, οι ώρες εργασίας, η προστασία της μητρότητας, κατώτατα ημερομίσθια. Ακτινοπροστασία: Θέματα που σxετίζoνταr με τη χρήση,ονίζουσας ακτινοβολίας στην ιατρική, τη βιομηχανία, Τις κατασκευές, τη γεωργία, την έρευνα, καθώς και με τα επίπεδα ραδιενέργειας στο περιβάλλον. Πρoετorμασία για την αποφυγή και αντrμετώπιση εκτάκτων 39

42 medisell co ltd LABORATORY JNSTRUMENTATlON & SUPPLlES - DIAGNOSTlC REAGENTS VouIiagmenis 8. Ρ.ο.Βοχ 28:1 18. Nicosia Tel. 224'14300 Ι S ί d e k ί ck (AI.CIIECΚ 50 SERIE5) TtlC flow cornperlsaled SIDEKICK SamΡllΓlg pump has oplions οι basic. Iiined ar1d loiril)sically sare versiol1s, all οι wl1ich are capable οι Iow flow SanlρIIllg wilh IIle addίlion ο! a CPC υπί! and 10\-V flow adapter. This innovalion makes Ihe SIOEKICK Ihe Iowest COSt universal sampler on the market and gives a flow range ΟΙ millililres ρει minule. Oust. gas and vapour sampling οιε οll performed wilh the ΟΝΕ pump. The low Ilow system can be litled to any exisiing Sidekick pumps. Manuractured ίπ a tough conductive plastic case this pump carries the CE mark for EMC stlielding and is available ίπ numerous kiis 10 suίt your ρarticular requirement. For example, Intlalable dusi. inhalable dust and gases. respirable dusl. respirable and inhalable dusl plus gases Sidekick Pump Sidekick "S" pump lπιιίπ. Safe Sidekick 'Τ' pump witll lίmeι CPC unii CPC Low flow adapter. single way ΑΙ! combinations οι pumps and kits available. Ι Universal The UNIVERSAL range οι inlrinsically sale sampling pumps οιε constan! Ilow and cover a flow range ΟΙ οι milliliires ρει minule. From the basic 10 Deluxe versions Ihere is a choice of specification which ίπcludes delayed 518ft' (υπ time, and intermittent sampling ρruιοι;ο!s over peroids ο! uρ 10 οπε week. The timed versions have the bonυs of automalic laυιι shuidown loι high back pressure, blocked ΙίΙΙει οι IOW baitery. Once the laυll has been deiecied the pump Slops bui reiains the run lίme υρ Ιο IhaI poinl. Α lυll range οι kiis lοι dust and gas sampling οιε available. Basic pump ΕΧ (J -4000ml/min) XR (1-5000mllmin) InIernlediaIe pump 224-PCEX4 (1-4000ml/min) 224-PCXR4 (1-5000ml/nlin) Οεlυχε pump 224-PCEX8 (1-4000mllmin) 224-PCXR8 (1-5000ml/min) ΑΙΙ ροι! numbers shown οιε lοι pumps. wiih RFI shielded cases 11. Ο. Μ. Dυst Sampler ΤΙιε FIRST widely accepied piastic sampler. Oesigned by researchers οl Ihe Instilule ΟΙ OccupaIional Medicine ίπ Edinburgh 10 avoid under sampling. the Ι. Ο. Μ. reiains ΑΙΙ Ihe parliculale drawn lnio ίι by utilizing a casseite/fiiier combinaiion. This combination ls ριε and post weighed 10 gether eliminaiing problems ο! wall 1055 as experienced by other types ο! samplers currenily available. 11 al50 addresses concerl1s about the effects of θίγ movement around the inlet of such devices. Manufactured ίπ a conduclive rιl<'!stic 10 eliminate static problems and keep weight 10 Ihe absolute minimum \I,e Ι. Ο. Μ. is manulaclured exclusively by SKC lid. Ι. Ο Μ inhalable Sampler Spare casseite

43 Το Στρες σγο Χώρο Εργασίας Της.Jρος Σταυρούλας Λέκο Ψυχολόγου Υγείας της Εργασίας Ι~ \'HQ. Πανεπιστήμιο ",.:Jttigh-m, Νι..λJμένo Βσcίλειο :ίο" ij-" )ΠC 'Ι-.'::'.()[/Ρ.lοποιιί..-'ΙΙΙΙ.ΓΟ'ί :φηc.μnπ: I,,1.,,:Oifj. j. -':η ϊ 'ιι.ι {(:,.~ 1~.:"'I.JL στ.,!ιει"ιι)/c1 μεοα στα π,~...1.:ϊ.1ς (,L,J,L:fC. ις.' Σι" σμjι:-'- -σrις~kδ'ι\ J{":" της =;;{; ~.. 1ξα; Ασ';,;';;α;!{(ι : γε ::..- απι' Ερ. ". 1 Ορισμύς του Στρες Ο εργασlοκc- σtρ~ς [ivq: li αντίδραση που Τ είναι δυ';οτό να έι:οι:ν οι ό\ θρωποl όταν οι αποιτι ισεις της εργασίας τους δ:ν εναρμα\";σ:ταl με τι; γνώσεις και τις δεξ,jτητ<'ς τcυς. κο: εγ: ιδροί:ν L.r,':ηίlκό στιν ικανότητά τους ν'aντιμετωπίσουν τυχόν ΠΡJβλήματσ ΚΟΙ να προσσρμοστου'; στις συνθηκες εργασίας τους με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι αποτ:λεσματικοί κα. παρjγωγικοi. Το στρες είναι δυνατό να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, μέχρι και τραυματισμό των εργαζομένων (NiOSH, 2000). Το Μέγεθος του Προβλήματος 58% των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θεωρεί ότι το στρες στην εργασία επηρεάζει την υγεία τους (European Agency lοr Safeiy and Health at Work, 2000). Το στρες επηρεάζει την υγεία τουλάχιστον 40 εκατομμυρίων εργαζομένων στην ΕΕ κσι το κόστος του προβλήμστος ανίρχεται τουλάχιστον σε 20 δις ΕΥΡΩ (περίπου 12 δις "I<j το χρόνο (Διεθνές Γρσφείο Εργασίας). Μοντέλο Απαιτήσεων Εργασίας Ελέγχου Εργασίας ΔιαντιδραστικόΜοντέλο Μικρές Μεγάλες μ, Απαιτήσεις ΑΠQιτήσειc ΕφΗΣ-Υ)(ΑΣΜΕΝΟΣ, ΕΝΕΡΓΟΣ ΑΠΑΘΗΣ 'ι ΣΕΚΙΝΔΥΝΟ, Ι - Μεγάλος Έλεγχοc Μικρός 'EAEVXoc Ι",ΙΕΣΗ Το στρες είναι μια αρνητική συγκινησιακή εμπειρία - αντίδραση σε δυσάρεστα και επιβλαβή καθήκοντα και συνθήκες εργασίας Εξαρτάται από τον τρόπο που ο Συνδέεται με αλλαγές στη γνω:jτική, Εφαρμογή εργαζόμενος αντιλαμβdνεται ι:αι κστανοεί την εργασία του κσι την οργανική λειτουργία r.σθώ; και τη συμπεριφαρά - έχει επlπτώσ,ιr τόσο για τον εργαζόμενο όσο '.αι τη'~ :πιχειρηση Θεωριών Εμπειρία στρες = αντίληψη απαιτήσεων, ικσνότητα αντιμετώπισης, έλεγχος, παρεχόμενη υποστή ριξη Μείωση μέσω: εναρμόνισης της αντίληψης απαιτήσεων και ικανατήτων αλλαγής της αντίληψης του υπάρχοντος ελέγχου επί της εργασίας αλλαγής του τρόπου σντίληψης της παρεχομενης υποστήριξης Συμπτώματα Στρες Άτομο Συμπεριφορά: κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, βία, ροπή προς στυχήματσ Ψυχολογικά συμπτώματα: αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, συναισθηματική εξουθενωση, ικανότητα συγκέντρωσης, εκνευρισμός, διαταραχές ύπνου, οικογενειακά προβλήματα, Οργσνlκά συμπτώματα: μυοσκελετικές :ταθησεις,. καρδισκά νοσήματα, καρκίνος, ελκος, υπερταση, ανοσοποιητικό σύστημσ Συμπτώματα Στρες Επιχείρηση Συμμετοχή: απουσισσμός, βραδύτητσ, εργσσιακές σχέσεις Απόδοση: παραγωγικότητα, αποτελεσμστικότητα ατυχήματα, μηχανημάτων, λήψη αποφάσεων πσραίτηση, και βλάβη Κόστος: Κόστος περίθαλψης, αποζημίωση, παραπομπή σε υπηρεσίες υγείας 41

44 Αγχογόνα Χαρακτηριστικά Εργασίας Νομοθετικό Πλαίσιο Περιεχόμενο Εργασίας Περιβάλλον και εξοπλισμός εργασίας Πρ~βλήματo με την αξιοπιστία, την πα,)ο,:ή τη,' καταλληλότητα και τη συντήοηση τω εξοπλισμού,:01 των εγκαταστόσεω\.' Σχεδιασμός καθηκόντων Έλλειψη ποικιλίας καθηκόντων, αύντομοι κύκλοι εργασίας, μεμονωμένα καθήκοντα εργασίας ή εργασία χωρίς νόημα, περιορισμένη εξάσκηση ικανοτήτων, μεγάλη αβεβαιότητα Φόρτος και ρυθμός εργασίας Πολύ μεγάλος φόρτος εργασίας, έλλειψη επαρκούς εργασίας, έλλειψη ελέγχου του ρυθμού εργασίας. μεγάλη πίεση χρόνου Πρόγραμμα εργασίας Εργασία σε βάρδιες, άκαμπτο πρόγραμμα εργασίας, απρόβλεπτο, μακρόχρονο ωράριο εργααίας Συνθήκες Εργασίας Οργανωτική κουλτούρα και λειτουργία Έλλειψη επικοινωνίας, έλλειψη υποστήριξης γισ την Επίλυση προβλημάτων και την ανάπτυξη των εργαζομένων, έλλειψη προσδιορισμού των στόχων της ΕΠΙΧΕίρησης, Ειδικά θέματα: Π.χ. Εκφοβισμός, παρενόχληση, γήρανση εργατικού δυναμικού Ρόλος στην επιχείρηση.α.σάφεισ iι σύγκρουση ρόλων, ευθύνη για άλλους ανύ,:.:;';πους Ανάπτυξη καριέρας Επαγγελματική στσσιμότητα και αβεβαιότητα, προαγωγή σε θέση μη ανταποκρινόμενη στις ικανότητες του εργαζομένου, μη ικανοποιητική μισθοδοσία, χαμηλή καινωνική αξία εργασίας Εύρος - έλεγχος αποφάσεων Μη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, έλλειψη ελέγχου επί της εργασίας Διαπροσωπικές σχέσεις στο χώρο εργασίας Κοινωνική ή χωροταξική απομόνωση, κακές ή ανύπαρκτες σχέσεις με ανωτέρους/προϊσταμένους, διαπροσωπικές διαμάχες, έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης Αλληλεπίδραση οικογενειακής επαγγελματικής ζωής ΑντικρουόμενΕς απαιτήσεις οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, έλλειψη υποστήριξης από το οικογενειακό περιβάλλον, προβλήματα που απορρέουν από την επαγγελματική απααχόληαη και των 2 συντράφων ή την ύπαρξη μονογονικών οικογενειών Νομοθεσία ΕΕ: Οδηγίες-Πλαίσια Υποχρέωση εφαρμογής των Οδηγιών της ΕΕ στην εθνική νομοθεσία τω,' Χωρών ~,1[,,,-'\' Οδηγία της Ευρωπαικής Επιτροπής νια τη'" Εισαγωγή Μέτρων για την EφαρμoΓC, ΒελτιώσΕω\' της Ασφάλειας και της Υγείας των Εργαζομένων στο Χώρο της Εργασίας (Cauncil Directive 89/391/EEC) Ευρεία ερμηνεία της Ύγείας' που περιλαμβάνει τη σωματική, κοινωνική και ψυχολογική ευημερία EC 1989 CounciJ Directive (89/391) Εμπεριέχει τις βασικές αρχές για την Υγεία και Ασφάλεια στην εργασία και τις θεσμο9πεί ως υποχρέωση των επιχειρήσεων προς τους εργοδοτούμενούς τους Σύμφωνα με αυτές, γιο να εξαλειφθεί ή να μειωθεί το στρες και Τ'αποτελέσματά του στο χώρο εργασίας, οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να: 1. εξασφαλίζουν τη'ι ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων τους σε κάθε τομέα της εργασίας τους σύμφωνα με τις αρχές πρόληψης 2. διεξάγουν εκτίμηση των επαγγελματικι;ι,' κινδύνων, να εφαρμόζουν ιωτάλληλ" μέτρα προστασίας και πρόληψης και να παρέχουν κατάρτιση ΥΑΕ στους εργαζόμενους Ορισμός της εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου της ΕΕ "μια συστηματική εξέτααη όλων των απόψεων της εργααίας για την αναγνώριση πηγών πιθανής βλάβης, μεθόδων εξάλειψης επικινδυνότητας ή εφαρμογής μέτρων πρόληψης και προστασίας από υπάρχοντες κινδύνους". Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Οδηγίες για την Εκτίμηση Επαγγελματικών Κινδύνων, Επικινδυνότητα - Βλάβη - Κίνδυνος Επικινδυνότητα: Η εγγενής ιδιάτητα ή ικανότητα των συνθηκών, μέσων, μεθόδων και πρακτικών εργασίας να προκαλέσουν βλάβη στους εργαζάμενους Βλάβη: σωμστικός, πνευματικός ή ψυχολογικός τραυματισμός Κίνδυνος ο βαθμός έκθεσης σε υπάρχουσες επικίνδυνες εργασιακές συνθήκες 42

45 Προσεγγίσεις στο Πρόβλημα του Στρες Οργανωτικό υπόβαθρο Πρωτογενής πρόληψη: αναγνώριαη και μείωση πηγών στρες στο χώρο εργασίας ή εκτός αυτού Δευτερογενής πρόληψη: η μείωση της έκτασης των συμπτωμάτων του στρες πριν οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα υγείας ('stress management') Τριτογενής πρόληψη: παροχή θεραπευτικών υπηρεσιών σε εργαζόμενους Στρατηγική Εκτίμησης Ψυχοκοινωνικών Κινδύνων Εκτίμηση έκθεσης σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες Εκτίμηση ατομικής και οργανωτικής υγείας Αναγνώριση πιθανών κινδύνων Αξιολόγηση συστημάτων management & παροχών προς τους εργαζόμενους Προτάσεις για διαχείριση κινδύνων Αξιολόγηση Υγείας Εργαζομένων Ετήσιο ερωτηματολόγιο υγείας και άλλα μέτρα υγείας Προηγούμενες μελέτες στρες Απουσιασμός Παραίτηση Ατυχήματα Φόρτος εργασίας Σύστημα αξιολόγησης Πρακτική Εφαρμογή: Δεδομένα και Ενέργειες Δεδομένα Αποτελέσματα εκτίμησης κινδύνων Ποσοστό έκθεσης του προσωπικού Φύση κινδύνου Μέγεθος κινδύνου Πρακτικές και επιτεύξιμες ενέργειες Πιθανά προβλήματα εφαρμογής Επιστημονική και θεωρητική γνώση Ενέργειες Σχέδιο Δράσης που περιλαμβάνει: Φύση των παρεμβάσεων Μεθόδους εφαρμογής (marketing πληροφόρηση) Μεθόδους διαχείρισης (υπεύθυνοι? επίβλεψη?) Μεθόδους αξιολόγησης (αποτελεσματικότητα, χρόνος, κόστος) Σχεδιασμός Παρεμβάσεων Καταλληλότητα Πρσκτικότητα Αντιπρόσωποι διοίκησης, εργαζομένων και ειδικοί Ολοκληρωμένη ενέργεια: εξέταση κάθε πιθανού παράγοντα αλλαγής Αποτελεσματική χρήση υπαρχόντων παροχών Σχεδιασμός που επιτρέπει αξιολόγηση Προτεραιότητες στη Διαχείριση ΥΑΕ Νομοθεσία Εφαρμογή Ι επιθεώρηση Εκστρατείες ΥΑΕ Οικονομικά κίνητρα Κατάρτιση ΠΟΥ, 2001 Πιστοποίηση Κίνδυνοι και ομάδες υψηλού κινδύνου Έρευνα Στρατηγικές διαχείρισης Διαφοροποίηση της αγοράς εργασίας Ακόμη ένα ατιγμιότυπο από τη διάλεξη της Δρος Λέκα 43

46 Διαχείριση Επικίνδυνων Χημικών Ουσιών Της Δρας Τασούλας Κυπριανίδου-Λεοντ;δου ΛειτoυpyoιJ Επιθεώρησης Εργασίας Μέλους του ΣΑ ΥΚ Π ρόσφατα και συγkεkρrμένα τον lούνιο του 2002 εκδοθηκε στην Επισημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας νομοθεσία που καλύπτει τα θέματα της διαχείρησης επικινδύνων ουσιών κο! παρασκευασμάτων ΚΟΙ ειδικότερα της ταξινόμησης, συσκευασίας και σήμανσής τους. Η νομοθεσία αυτή περιλαμβάνει τους περί Επικινδύνων Ουσιών Νόμους του και τους περί Επικινδύνων Ουσιών (Ταξινόμηση, Συσκευασία και Σήμανση Επικινδύνων Ουσιών και Παρασκευααμάτων) Κανονιαμούς του 2002 και εναρμονίζει την Κυπριακή νομοθεσία με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο δηλαδή τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες που καθορίζουν με λεπτομέρεια τους τρόπους αήμαναης, ταξινόμηαης και συσκευασίας επικινδύνων ουσιών κοι παρασκευασμάτων. Παράλληλα, με τους πιό πάνω Κανονιαμούς, οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2002, εισάγοντσι περιορισμοί στη κυκλοφορία στην αγορά και στην χρήση συγkεkρrμένων επικινδύνων ουσιών όπως ΕίναΙ για παράδειγμα οι περιορισμοί στη χρήση προϊόντων που περιέχουν αμίαντο, σε ουσίες 'τσυ έx')~v ταξινομηθεί ως μεταλλαξιογόνες, KαΡKlνLιγυν,..;.;.λ.π. Οι περί Επικινδύνων Ουσιών Κανονισμοί είναι ιδιαίτερα αναλυτικοί αποτυπώνοντας την αυξημένη ευαισθησία που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για θέματα Ασφάλειας και Υγείας εργαζομένων και άλλων προσώπων καθώς και για Προστασία του Περιβάλλοντος. Τα πιο σημαντικά στοιχεία που εισάγουν οι ~~αvoν!σμoί αυτοί είί:j! τα ακόλουθα: 1. Καθορισμός Ενδείξεων και Συμβόλων Κινδύνου για επικίνδυνες ουσίες και παρασκευάσματα. Υπάρχουν συνολικά 1Ο διαφορετικά σύμβολα/ενδείξεις κινδύνου που πληροφορούν αν μία συγkεkρrμένη ουσία ή παρασκεύασμα έχει οξειδωτικές, τοξικές κ.λ.π. ιδιότητες. Τα σύμβολα αυτά φαίνονται στον Πίνωω. 2. Δημιουργία καταλόγου επικινδύνων ουσιών στον οποίο ταξινομούνται και κατατάσσονται όλες οι επικίνδυνες ουσίες. 3. Καθορισμός Φράσεων Κινδύνου και Φράσεων Ασφαλούς Χρήσης χημικών ουσιών για ενημέρωση και προστασία των χρηστών ή των καταναλωτών. 4. Καθορισμός διαδικασίας για κοινοποίηση νέων ουσιών δηλαδή ουσιών που εισάγονται για πρώτη φορά ή έχουν παραχθεί πρόσφατα. 5. Καθορισμός διαδικασίας για προσδιορισμό των φυσικοχημικών ιδιοτήτων των επικινδύνων ουσιών Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι η Αρμόδια Αρχή για εφαρμογή της νομοθεσίας για διαχείρηση επικινδύνων ουσιών και παρασκευασμάτων. Στην παρούσα φάση, μετά την ολοκλήρωση της ν,σμοθεσίας _ το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασιας ετorμαφ ενημερωτικό υλικό και προγραμματίζει σεμινάρια που θα πληροφορήσουν τους παραγωγούς, εισαγωγείς αλλά και το ευρύτερο κοινό για το περιεχόμενο αλλά και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη νομοθεσία αυτή. Σύllβολα Κινδ'ί)νου για επικίνδυνε, ουσίε, και παρασκευάσματα ( Χn Χί τ /""', -f;.~ ~~- ~ Τ+ [.: ιίφλει\το Η [ ο ~ ~~ ~ Ι [ολι) ΕΚΡ!lιαι~{) Οξ ϊδωτικ"6 {:ljιp/.l;,,;τo "J -t~ -..:;.ωι. Επικί,'(}υ\η )'ω το πφιβ(ίλλσ" 44 j

47 3Μ Ο ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΙΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 3Μ 8710 Έγκριση: Πρότυπο: Τύπος: ΣήμαCΕ ΕΝ 149 FFPIS Βαθμός Προστασίας: 4χ TLV Προστασία από: ΣΚΟΝΕΣ που προκαλούνται από ΛΕΙΑΝΣΗ-ΤΡΙΨΙΜΟ ΑΣΤΑΡΙΩΝ, ΙΌΙΧΩΝ, ΠΑΤΩΜΑΤΩΝ, ΕΠΙΠΛΩΝ. 3Μ 8812 Έγκριση: Πρότυπο: Τύπος: ΣήμαCΕ ΕΝ 149 FFPIS Βαθμός Προστασίας: 4 Χ TLV' Πpoστασiα από: όπως η μάσκα 8710, με βαλβίδα εκπνοής για περισσότερη άνεση. 3Μ 8810 Έγκριση: Πρότυπο: Τύπος: ΣήμαCΕ ΕΝ 147 FFP2S Βαθμός Πρoστασi ας: lοχ TLV' Πρoστασiα από: ΤΟΞΙΚΕΣ ΣΚΟΝΕΣ, ΥΑΛΟΒΑΜΒΑΚΑ, ΞΥΛΟΥ ΟΞΙΑΣ, ΚΑΡΥΔΙΑΣ & ΑΣΤ ΑΡΙΩΝ, για μεγαλύτερη προστασία. 3Μ 9913 Έγκριση: Πρότυπο: Τύπος: ΣήμαCΕ ΕΝ 149 FFPIS 3Μ 4251 Βαθμός Προστασίας: Σωματίδια: 4 Χ ΤΙΥ* Οργανι κοί ατμοι: κάτω από το TLV Προστασία από: Δ ΥΣΟΣΜιΕΣ, ΛΟΥΣΤΡΑ, ΒΑΨΙΜΑΤ Α, ΛΑΚΕΣ, ΑΤΜΟΥΣ, ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΑΕΡΙΑ αλλά σε ανοιχτούς χώρους με χαμηλtς συγκεντρώσεις. ΕΧΕΙ ΣΤΡΩΜΑ ΕΝΕΡΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ. Έγκριση: Πρότυπο: Τύπος: Σήμα CE ΕΝ 405 FF ΑΙΡΙ Βαθμός Πρoστασiας: Σωματίδια: 4 Χ TLV' Οργανικοί ατμo~: Μέχρι 1000 ppm Πρoστασiα από: ΑΕΡΙΑ & ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ, όπως ΒΑΦΕΣ, ΛAΔOMΠOΓlEΣ, ΛΑΚΕΣ, ΛΟΥΣΤΡΑ, ΡΗΤΙΝΕΣ, ΣΥΓΚΟΛΛΗΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ... ΕΧΕΙ ΕΝΣΩΜΑ ΤΩΜΕΝΑ ΦΙλ ΤΡΑ ΠΡΟΦ1λΤΡΑ. 'TLV, ΜΕΓΙΣΤΗ Σ:νΓΚΕΝΤΡΩΣ:ΗΑΝΟΧΗΣ:τονΑ"ΙΘΡΩπον ΙΜΟΑΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ~~~~'" Οδός Χυτρών 13-15, Λευκωσία Τηλ.: , Φαξ: ΛΕΥΚΩΣΙΑ Λεωφόρος Στροβόλου 93Α, Πουλίου και Kaπσrά 6. Πaλoυριώησσo, Κυκλόδων 37, Ανθούπολη, ΛΕΜΕΣΟΣ Λεωφόρος Ομονο{ος, Maritme Bldg., Αγίας Ζώνης 40. Τηλ.: Τηλ.: Τηλ.: Τηλ.: Τηλ.: ΛΑΡΝΑΚΑ Λεωφόρος Στρατηγού Τιμάγια Τηλ.: Σταδίου και Σοuροuκλή, Auγoύλα Court, Τηλ.: ΠΑΡΑΛJΜΝΙ Σωτήρας 28, ΠΑΦΟΣ Λεωφόρος Ελλάδος 112, Τηλ.: Τηλ.:

48 ΔΕΝ ΤΗ ΡΙΣΚΑΡΩ ΟΔΗΓΩΝΤΑΣ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΑ 1001 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ. ΥΓΕΙΑΣ ΚΥπρον Τ.Κ ,2085 Λευκωσία INΤERNET: