A rare case of synchronous adenocarcinoma and adenocystic carcinoma of the larynx.

Transcript

1 Otorhinolaryngologia - Head and Neck Surgery Issue 46, October - November - December 2011, pages CASE REPORT A rare case of synchronous adenocarcinoma and adenocystic carcinoma of the larynx. Σπάνια περίπτωση συνύπαρξης αδενοκαρκινώματος και αδενοκυστικού καρκινώματος στο λάρυγγα. Karasmanis H. 1, Goudakos I. 1, Blioskas S. 1, Karmponis P. 1, Zaraboukas T. 2, Vital V. 1, Markou K st ORL Academic Department, Aristotle University, AHEPA Hospital, Thessaloniki, Greece 2 Histopathology Department, Aristotle University, Thessaloniki, Greece Καρασμάνης Η. 1, Γκουντάκος Ι. 1, Μπλιόσκας Σ. 1, Καρμπόνης Π. 1, Ζαραμπούκας Θ. 2, Βιτάλ Β. 1, Μάρκου Κ. 1 1 Α Πανεπιστημιακή Ωτορινολαρυγγολογική κλινική Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν. ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη 2 Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη Διεύθυνση επικοινωνίας: Κ. Μάρκου Μανδηλαρά 8, Τριανδρία, Τ.Κ.55337, Θεσ/νικη, kmarkou@med.auth.gr Abstract Introduction: The non squamous carcinomas of the larynx are considered rare with the majority of malignant tumors in this area, reaching the rate of 95%, to be squamous cell neoplasms. Case Report: The case refers to a 53 years old man that presented with symptomatology of motor nerve disease. During the evaluation of the neurologic disease, a subglottic mass of the larynx was revealed accidentally in the imaging examination. Under general anesthesia, we performed direct laryngoscopy and biopsy of the mass. The histopathologic examination revealed the coexistence of two different carcinomas, an adenoid cystic carcinoma and an adenocarcinoma-not otherwise specified with poor differentiation. Regarding the therapeutic plan, the mass considered inoperable due to its expansion to trachea and the patient received radiotherapy. Conclusions: Both the adenocarcinoma and adenoid cystic carcinoma are extremely rare types of malignant tumors in the larynx. The special interest of the present case is the coexistence of these two rare tumors in the same region of the larynx, being an hybrid tumor of the salivary glands in the larynx, which is the the second reported case, based in our systematic literature review. Keywords: hybrid, adenocarcinoma, adenocystic, salivary, larynx. Περίληψη Εισαγωγή: Τα μη επιδερμοειδή καρκινώματα του λάρυγγα θεωρούνται σπάνια μια και η πλειοψηφία των κακοήθων όγκων της περιοχής σε ποσοστό πάνω από 95%, είναι καρκινώματα από πλακώδες επιθήλιο. Παρουσίαση Περιστατικού: Το περιστατικό αφορά άνδρα ηλικίας 53 ετών που παρουσιάστηκε με συμπτωματολογία νόσου του κινητικού νευρώνα. Στα πλαίσια της διερεύνησης της βασικής νευρολογικής του πάθησης και σαν τυχαίο εύρημα του απεικονιστικού ελέγχου βρέθηκε υπογλωττιδικό μόρφωμα στο λάρυγγα. Ακολούθησε αμεσοσκόπηση και βιοψία από την αλλοίωση με γενική αναισθησία. Η ιστολογική εξέταση απέδειξε την παρουσία αδενοκαρκινώματος μικτού τύπου αποτελούμενο και από στοιχεία συνήθους τύπου αδενοκυστικού καρκινώματος. Θεραπευτικά, λόγω της μεγάλης του επέκτασης προς την τραχεία, ο όγκος κρίθηκε ανεγχείρητος και ο ασθενής υποβλήθηκε σε ακτινοχημειοθεραπεία. Συμπεράσματα: Τόσο το αδενοκαρκίνωμα όσο και το αδενοκυστικό καρκίνωμα αποτελούν εξαιρετικά σπάνιους τύπους κακοήθων όγκων στο λάρυγγα. Το εξαιρετικό ενδιαφέρον στην περίπτωση που παρουσιάζουμε εστιάζεται στη συνύπαρξη των δύο αυτών σπάνιων ιστολογικών τύπων καρκινώματος στην ίδια περιοχή, που από όσο γνωρίζουμε με βάση συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση αποτελεί εξαιρετικά σπάνια περίπτωση και πιο συγκεκριμένα αποτελεί τη δεύτερη δημοσιευμένη περίπτωση υβριδικού όγκου των σιελογόνων αδένων στο λάρυγγα. Λέξεις κλειδιά: υβριδικός, αδενοκαρκίνωμα, αδενοκυστικό, σιελογόνοι, λάρυγγας. 40

2 Εικ. 1: Μαγνητική τομογραφία τραχήλου. Απεικονίζεται όγκος που ξεκινάει από το ύψος της αριστερής φωνητικής χορδής και επεκτείνεται στην τραχεία μέχρι το ύψος του Θ4 σπονδύλου. Εικ. 2: Αξονική τομογραφία τραχήλου. Απεικονίζεται διηθητική εξεργασία του λάρυγγα με υπογλωττιδική εντόπιση και ενδοαυλική προβολή. Εισαγωγή Ο καρκίνος του λάρυγγα αποτελεί σημαντική ενότητα της ογκολογίας. Σύμφωνα με δεδομένα διεθνών αναφορών αποτελεί το 30% με 40% στο σύνολο των κακοηθών νεοπλασιών κεφαλής και τραχήλου και το 1% με 2,5% των κακοηθών νεοπλασιών του ανθρώπου (1). Ιστοπαθολογικά, το 95% με 98% των νεοπλασιών του λάρυγγα είναι καρκινώματα από πλακώδες επιθήλιο (2). Άλλοι τύποι κακοήθων όγκων, που είναι σπανιότεροι και εντοπίζονται στην περιοχή του λάρυγγα, είναι το αδενοκαρκίνωμα, το αδενοκυστικό καρκίνωμα, σαρκώματα (ραβδομυοσάρκωμα, λειομυοσάρκωμα, ίνοσαρκωμα, χονδροσάρκωμα), μικροκυττταρικό καρκίνωμα, πρωτοπαθές λέμφωμα, μυρμηκιώδες καρκίνωμα, πλασμοκύττωμα και μεταστατικά καρκινώματα (νεφρού, πνεύμονα, μαστού και μελάνωμα) (1,2). Τα αδενοκυστικά καρκινώματα αποτελούν συνήθως πρωτοπαθείς όγκους των σιελογονών αδένων και είναι εξαιρετικά σπάνια στο λάρυγγα. Υπολογίζεται ότι αφορούν το 0,1-0,7% του συνόλου των κακοήθων όγκων της περιοχής. Προέρχονται από μικρούς έκτοπους υποβλεννογόνιους σιελογόνους αδένες. Συνήθως έχουν αργή εξέλιξη, εντοπίζονται συχνότερα υπογλωττιδικά και διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια λόγω της μη ειδικής συμπτωματολογίας τους (3,4). Ακόμα σπανιότερα θεωρούνται τα λαρυγγικά αδενοκαρκινώματα αφού αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 0,5% του συνόλου των νεοπλασιών του λάρυγγα. Μπορεί να είναι πρωτοπαθή ή να αποτελούν δευτεροπαθή μεταστατική εντόπιση. Οι όγκοι αυτοί θεωρούνται εξαιρετικά επιθετικοί, παρουσιάζοντας υψηλότερο κίνδυνο περιοχικών και απομακρυσμένων μεταστάσεων συγκριτικά με τις άλλες κακοήθειες του λάρυγγα (5,6). Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση μιας περίπτωσης υπογλωττιδικού όγκου του λάρυγγα που διαγνώσθηκε και αντιμετωπίσθηκε στην κλινική μας και ιστολογικά χαρακτηρίστηκε σαν αδενοκαρκίνωμα μικτού τύπου αποτελούμενο από στοιχεία συνήθους τύπου αδενοκυστικού καρκινώματος και χαμηλής διαφοροποίησης αδενοκαρκινώματος χωρίς ειδικούς χαρακτήρες (not otherwise specified-nos). H νεοπλασία αυτή αποτελεί περίπτωση υβριδικού όγκου σιελογόνων αδένων με εντόπιση στο λάρυγγα. Το εξαιρετικό ενδιαφέρον στο περιστατικό που παρουσιάζουμε, εστιάζεται στη συνύπαρξη των δύο αυτών σπάνιων ιστολογικών τύπων καρκινώματος στην ίδια περιοχή, που από όσο γνωρίζουμε με βάση συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση αποτελεί εξαιρετικά σπάνια περίπτωση και πιο συγκεκριμένα αποτελεί τη δεύτερη δημοσιευμένη περίπτωση υβριδικού όγκου των σιελογόνων αδένων στο λάρυγγα (7). Παρουσίαση Περιστατικού Το περιστατικό αφορά άνδρα ηλικίας 53 ετών που παρουσιάστηκε με συμπτωματολογία νόσου του κινητικού νευρώνα. Πιο συγκεκριμένα, ο ασθενής ανέφερε από τετραμήνου μυϊκή αδυναμία άνω και κάτω άκρων κυρίως αριστερά, δυσχέρεια βάδισης, δεσμιδώσεις και κράμπες. Στα πλαίσια της διερεύνησης της βασικής νευρολογικής του πάθησης και σαν τυχαίο εύρημα του απεικονιστικού ελέγχου βρέθηκε υπογλωττιδικό μόρφωμα στο λάρυγγα. Κατά τον έλεγχο αυτό, αξονική και μαγνητική τομογραφία τραχήλου, αποκαλύφθηκε διηθητι- 41

3 Εικ. 3: Χρώση αιματοξυλίνης-εωσίνης. Α-Β: εικόνα συνήθους τύπου αδενοκυστικού καρκινώματος, όπου διακρίνονται σωληνώδεις και ηθμοειδείς σχηματισμοί με βλεννώδες περιεχόμενο. Γ-Δ: εικόνα χαμηλής διαφοροποίησης αδενοκαρκινώματος (ΝΟS), όπου διακρίνονται υποτυπώδεις αδενικοί και δοκιδώδεις νεοπλασματικοί σχηματισμοί. Εικ. 4: Ανοσοϊστοχημικές χρώσεις. Α: Vimentin, έντονα θετικά τα νεοπλασματικά κύτταρα στο αδενοκυστικό καρκίνωμα. Β: Keratin7, έντονα θετικά τα νεοπλασματικά κύτταρα στο χαμηλής διαφοροποίησης αδενοκαρκίνωμα. Γ-Δ: SMA, θετικά τα νεοπλασματικά κύτταρα στο αδενοκυστικό καρκίνωμα. και αρνητικά τα νεοπλασματικά κύτταρα στο χαμηλής διαφοροποίησης αδενοκαρκίνωμα. Ε-ΣΤ: S100, θετικά τα νεοπλασματικά κύτταρα στο αδενοκυστικό καρκίνωμα, αρνητικά τα νεοπλασματικά κύτταρα στο χαμηλής διαφοροποίησης αδενοκαρκίνωμα. κή εξεργασία με υπογλωττιδική εντόπιση, η οποία ξεκινούσε από το ύψος της αριστερής φωνητικής χορδής, διηθούσε τον κρικοειδή χόνδρο και επεκτεινόταν στην τραχεία μέχρι το ύψος του 4ου θωρακικού σπονδύλου (εικ.1,2). Ο ενδοσκοπικός έλεγχος ανέδειξε την παρουσία ομαλού υποβλεννογόνιου υπογλωττιδικού μορφώματος. Από το ιστορικό του ασθενούς δεν προκύπτουν στοιχεία που να σχετίζονται με συμπτώματα από την περιοχή αυτή, όπως δύσπνοια, δυσκαταποσία, βράγχος φωνής κ.α. Ακολούθησε αμεσοσκόπηση και βιοψία από την αλλοίωση με γενική αναισθησία. Η ιστολογική εξέταση (εικ. 3) και ο ανοσοϊστοχημικός έλεγχος (εικ. 4) απέδειξαν την παρουσία αδενοκαρκινώματος μικτού τύπου, αποτελούμενο από στοιχεία συνήθους τύπου αδενοκυστικού καρκινώματος και χαμηλής διαφοροποίησης αδενοκαρκινώματος χωρίς ειδικούς χαρακτήρες (Not otherwise specified, NOS). Το αδενοκυστικο καρκίνωμα εμάνιζει τη συνήθη μορφολογία αποτελούμενο από μικροεπιθηλιακά τύπου κύτταρα αρκετά ομοιόμορφα με ήπια ατυπία, ελάχιστες μιτώσεις και κυρίως ηθμοειδή και σπανιώτερα σωληνώδη διάταξη. Αντίθετα τα κύτταρα του αδενοκαρκινώματος NOS ήταν μεγαλύτερα με έντονη ατυπία και διάταξη σε υποτυπώδεις αδενοειδείς σχηματισμούς ή συμπαγείς δοκίδες. Ανοσοϊστοχημικά πολλά από τα νεοπλασματικά κύτταρα του αδενοκυστικού καρκινώματος ήταν θετικά στην Vimentin, στην SMA και στην S-100 σε αντίθεση με τα κύταρρα του αδενοκαρκινώμα- 42

4 τος ΝΟS που ήταν αρνητικά. Τα κύτταρα και των δυο καρκινωμάτων ήταν θετικά στην keratin 7 με εντονότερη θετικότητα στο αδενοκαρκίνωμα ΝΟS. Έτσι τόσο μορφολογικά όσο και ανοσοϊστοχημικά ήταν σαφής η συνύπαρξη των δυο διαφορετικών τυπου καρκινωμάτων. Ο υπόλοιπος έλεγχος του ασθενούς, απεικονιστικός και ενδοσκοπικός, εστιάστηκε στον αποκλεισμό άλλης πιθανής πρωτοπαθούς εντόπισης καρκινώματος στο γαστρεντερικό και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Επιπλέον, τα συμπτώματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα θεωρήθηκαν παρανεοπλασματικό σύνδρομο στα πλαίσια της βασικής νόσου. Θεραπευτικά, λόγω της μεγάλης του επέκτασης προς την τραχεία, ο όγκος κρίθηκε ανεγχείρητος και ο ασθενής υποβλήθηκε σε ακτινοχημειοθεραπεία. Από το ατομικό αναμνηστικό του ασθενούς αναφέρεται ότι ήταν καπνιστής (20 τσιγάρα για 30 έτη) και είχε θετικό κληρονομικό ιστορικό (ο πατέρας του απεβίωσε από Ca λάρυγγα). Συζήτηση Από άποψη ιστοπαθολογίας ο συχνότερος τύπος καρκίνου του λάρυγγα είναι το καρκίνωμα από πλακώδη κύτταρα, διαφόρου βαθμού διαφοροποίησης. Τα μη επιδεδερμοειδή καρκινώματα της περιοχής αντιπροσωπεύουν λιγότερο από 1%-3% του συνόλου, ακόμα σπανιότερα θεωρούνται τα καρκινώματα που προέρχονται από τους ελάσσονες σιελογόνους αδένες της περιοχής όπως είναι το αδενοκαρκίνωμα και το αδενοκυστικό καρκίνωμα, μια και εντοπίζονται σε ποσοστό λιγότερο από 1% (2,8). Το αδενοκυστικό καρκίνωμα αποτελεί έναν από τους συχνότερους όγκους των μικρών σιελογόνων αδένων με ποσοστό εμφάνισης από 32-69% (3,4). Η νόσος ιστοπαθολογικά αποσαφηνίστηκε από τον Theodor Billroth που χρησιμοποίησε τον όρο "κυλίνδρωμα" για τον όγκο αυτό (9). Στην περιοχή του λάρυγγα αποτελεί εξαιρετικά σπάνια κακοήθεια, μια και το ποσοστό εμφάνισής του κυμαίνεται από 0,1% μέχρι 0,7% του συνόλου των καρκινωμάτων. Προέρχεται από τους ελάσσονες υποβλεννογόνιους αδένες και εντοπίζεται συνήθως υπογλωττιδικά, σε ποσοστό πάνω από 60%, αν και έχουν περιγραφεί περιπτώσεις υπεργλωττιδικής ή σπανιότερα γλωττιδικής ανάπτυξης (3,10). Γενικότερα, η εντόπιση των όγκων των μικρών σιελογόνων αδένων στο λάρυγγα σχετίζεται με την τοπογραφική κατανομή των αδένων αυτών στην περιοχή, οι οποίοι παρουσιάζονται κυρίως υπογλωττιδικά και πιο συγκεκριμένα κάτω από το επίπεδο της πρόσθιας εντομής αλλά και στην πρόσθια επιφάνεια της επιγλωττίδας, στις νόθες φων.χορδες, τις λαρυγγικές κοιλίες και τις αρυταινοεπιγλωτιδικές πτυχές (7). Η εξέλιξη της νόσου είναι συνήθως αργή και η διάγνωση στις περισσότερες περιπτώσεις τίθεται σε προχωρημένα στάδια. Η συμπτωματολογία της είναι άτυπη λόγω της αργής ανάπτυξης και χαρακτηρίζεται, ανάλογα της εντόπισης, από δύσπνοια προσπάθειας, αλλαγή της χροιάς της φωνής ή βράγχος φωνής και σε προχωρημένα στάδια από εισπνευστικό συριγμό, έντονη δύσπνοια ηρεμίας και δυσκαταποσία. Παράδειγμα αποτελεί το περιστατικό που παρουσιάζουμε, όπου από το ιστορικό του ασθενούς δεν αναφέρονται συμπτώματα από την περιοχή παρότι η έκταση του όγκου ήταν μεγάλη. Κλινικά ο όγκος αναπτύσσεται υποβλεννογόνια, είναι συνήθως ομαλός και χωρίς εξελκώσεις. Εμφανίζεται συνήθως την πέμπτη με έκτη δεκαετία ζωής και προσβάλει συχνότερα τις γυναίκες, σε αναλογία 3:2 σε σχέση με τους άνδρες. Ιστοπαθολογικά διακρίνουμε τρεις ιστολογικούς τύπους του συγκεκριμένου όγκου τον cibriform, που είναι ο συχνότερος, τον tubular, που θεωρείται ότι έχει την καλύτερη πρόγνωση και τον solid που προγνωστικά είναι ο χειρότερος. Από άποψη πρόγνωσης θεωρείται μέσης κακοήθειας νεόπλασμα, με απρόβλεπτη πολλές φορές βιολογική συμπεριφορά. Ο όγκος μπορεί να υφίσταται για μεγάλο χρονικό διάστημα, να αναπτύσσεται αργά και ξαφνικά να γίνεται εξαιρετικά επιθετικός (10,11,12). Η πενταετής επιβίωση του αδενοκυστικού καρκινώματος στην περιοχή κεφαλής και τραχήλου κυμαίνεται γύρω στο 89% μετά από την αρχική θεραπεία. Παράδειγμα της απρόβλεπτης βιολογικής συμπεριφοράς του είναι ότι η δεκαπενταετής επιβίωση υπολογίζεται γύρω στο 40%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι λόγω της αργής εξέλιξης ο ασθενής με μεταστατική νόσο μπορεί να ζήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα ή ότι είναι πιθανή η υποτροπή μετά από πολλά χρόνια από την αρχική θεραπεία (13,14 ). Στο λάρυγγα ο συγκεκριμένος όγκος θεωρείται εξαιρετικά επιθετικός και η πρόγνωση είναι φτωχότερη, μια και τα ποσοστά πενταετούς επιβίωσης σύμφωνα με τις δημοσιευμένες μελέτες κυμαίνονται από 15% εώς 33% (10,11,15). Η πιθανότητα περιοχικών λεμφαδενικών μεταστάσεων είναι μικρή με ποσοστό από 5% εώς 15%. Συχνότερα και σε ποσοστό 40% εμφανίζονται οι αιματογενείς και κατά μήκος των νεύρων μεταστάσεις, με τον πνεύμονα να αποτελεί το συνηθέστερο όργανο που προσβάλλεται. Η αντιμετώπιση των νεοπλασμάτων αυτών συνίσταται σε χειρουργική εξαίρεση τους και συμπληρωματική άκτινο ή και χημειοθεραπεία ανάλογα την περίπτωση. Εξαιρετικά σημαντικό θεωρείται το μακρύ Follow up των ασθενών, και ιδιαίτερα έλεγχος του κατώτερου αναπνευστικού, εξαιτίας της απρόβλεπτης βιολογικής συμπεριφοράς του όγκου αυτού (13,16). Το αδενοκαρκίνωμα αποτελεί σπάνιο όγκο των μικρών σιελογόνων αδένων στο λάρυγγα, σπανιότερο σε σχέση με το αδενοκυστικό, μια και η συχνότητα εμφάνισης του κυμαίνεται από 0,35% εώς 0,5% (5). Έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις μεταστατικού αδενοκαρκινώματος στο λάρυγγα, με πρωτοπαθή εστία κυρίως στον πνεύμονα ή στο γαστρεντερικό σύστημα (17). Η νόσος αφορά κυρίως άνδρες μεγάλης ηλικίας (έκτη και έβδομη δεκαετία ζωής). Η εντόπιση, η συμπτωματολογία και η κλινική του εικόνα είναι παρόμοια με αυτή του αδενοκυστικού καρκινώματος, θεωρείται όμως υψηλότερης κακοήθειας και επιθετικότητας όγκος (5,6). Σύμφωνα με δημοσιευμένες βιβλιογραφικές αναφορές η πιθανότητα περιοχικών τραχηλικών 43

5 μεταστάσεων, τη στιγμή της διάγνωσης, κυμαίνεται στο 75% και ο κίνδυνος απομακρυσμένων μεταστάσεων ξεπερνά το 46% (6). Όπως και στο αδενοκυστικό καρκίνωμα, η χειρουργική θεραπεία αποτελεί και τη θεραπεία εκλογής, σε συνδυασμό με ακτινο ή και χημειοθεραπεία ανάλογα της περίπτωσης. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην περίπτωση που παρουσιάζουμε είναι η συνύπαρξη των δύο αυτών τύπων καρκινώματος στον ίδιο όγκο. Αποτελεί περίπτωση υβριδικού όγκου των σιελογόνων αδένων με εντόπιση στο λάρυγγα. Οι υβριδικοί όγκοι των σιελογόνων αδένων αποτελούν εξεργασίες που χαρακτηρίζονται από την παρουσία δύο διαφορετικών τύπων καρκινώματος, που εντοπίζονται στην ίδια ανατομική περιοχή και αναπτύσσονται σαν ένας κοινός όγκος, τόσο μακροσκοπικά όσο και μικροσκοπικά. Η αιτία που δικαιολογεί την ανάπτυξη τέτοιου είδους όγκων δεν έχει αποσαφηνιστεί. Οι συγκεκριμένες νεοεξεργασίες αποτελούν διαφορετική κλινική οντότητα από τους collision όγκους, στην περίπτωση των οποίων έχουμε ανάπτυξη στην ίδια περιοχή δύο διαφορετικών κακοήθων νεοπλασμάτων, για παράδειγμα συνύπαρξη συνήθως καρκινώματος και λεμφώματος ή σαρκώματος και πολύ σπάνια δύο τύπων καρκινώματος. θεωρούνται εξαιρετικά σπάνιες εξεργασίες, μια και αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 0,1% του συνόλου των όγκων των σιελογόνων αδένων (7,18,19). Ο ορός υβριδικός όγκος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους Seifert and Donath το 1996 για να περιγράψουν τη συγκεκριμένη κλινική οντότητα (20). Μέχρι σήμερα έχουν ανακοινωθεί λιγότερες από 30 τέτοιες περιπτώσεις, με συχνότερη εντόπιση στην παρωτίδα και στους ελάσσονες σιελογόνους αδένες της υπερώας. Έχουν αναφερθεί επίσης περιπτώσεις τέτοιων όγκων που απομονώθηκαν στον υπογνάθιο αδένα, στο άνω χείλος, στο ιγμόρειο άντρο, στο δακρυϊκό αδένα καθώς και μία ακόμα περίπτωση στο λάρυγγα (7,18,19). Εξαιτίας της σπανιότητας αλλά και της έλλειψης σημαντικών βιβλιογραφικών αναφορών, οι γνώσεις μας για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νοσολογικής αυτής οντότητας είναι περιορισμένες. Δεν είναι πλήρως αποσαφηνισμένη η πρόγνωση και η βιολογική συμπεριφορά τέτοιων όγκων. Πάντως οι περισσότεροι μελετητές δέχονται ότι η βιολογική συμπεριφορά και η πρόγνωση του υβριδικού όγκου καθορίζονται συνήθως από τον πιο επιθετικό από τους συνυπάρχοντες. Για το λόγο αυτό και η θεραπεία τους θα πρέπει να ακολουθεί τη θεραπευτική στρατηγική του επιθετικότερου από τους όγκους (18-19). Συμπέρασμα Οι όγκοι των μικρών σιελογόνων αδένων στο λάρυγγα αποτελούν αποδεδειγμένα σπάνιες κλινικές οντότητες, ακόμα σπανιότερη θεωρείται η περίπτωση υβριδικού όγκου στην περιοχή αυτή. Η ενδελεχής ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας απέδειξε πώς η περίπτωση που παρουσιάζουμε αποτελεί τη δεύτερη δημοσιευμένη περίπτωση συνύπαρξης αδενοκαρκινώματος και αδενοκυστικού καρκινώματος σε υβριδικό όγκο στο λάρυγγα. Η γνώση των κλινικών, των ιστοπαθολογικών χαρακτηριστικών αλλά κυρίως η μελέτη της βιολογικής συμπεριφοράς τέτοιων όγκων, θεωρούνται σημαντικά στοιχεία για την κατανόηση της φυσικής πορείας της νόσου και της οργάνωσης της καταλληλότερης και αποτελεσματικότερης θεραπευτικής στρατηγικής. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Ferlay J, Bray F, Pisani P, Parkin DM. Globocan 2000: cancer incidence, mortality and prevalence worldwide. Version 1. Cancer base No. 5. Lyon: IARC Press; 2001.Accessed in 2004 (Aug 4). 2. Parkin DM, Pisani P, Ferlay J. Estimates of the worldwide incidence of 25 major cancers in Int J Cancer. 1999;80(6): Kathrin Mahlstedt, Jurgen Ubmuller, Karl Donath. Malignant sialogenic tumours of the larynx. The Journal of Laryngology & Otology 2002;116: Ganly Ι., Patel S,Coleman M., Ghossein R., Carlson D, Shah J. Malignant Minor Salivary Gland Tumors of the Larynx. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 2006;132: Hucumenoglou S, Celic N, Erdem G, Kocaturk S. Papillary Adenocarcinoma of the Epiglottis. Turk J Med Sci 2002;32: Neal E. Obermyer, Hassan H. Ramadan. Adenocarcinoma with simultaneous squamous carcinomas of the larynx. HEAD & NECK 1994;16: Fadwa J. Altaf. Histopathology of adenoid cystic carcinoma of the larynx and adenocarcinoma hybrid. Saudi Medical Journal 2001; Vol. 22 (10): Batsakis JG, Luna MA, El-Naggar AK. Nonsquamous carcinomas of the larynx. Ann Otol Rhinol Laryngol 1992;101: Jαn Olofsson, A. W. P. Van Nostrand. Adenoid cystic carcinoma of the larynx. A Report of Four Cases and a Review of the Literature. Cancer 1977; 40: Del Negro A, Ichihara E, Tincani AJ, Altemani A, Martins AS. Laryngeal adenoid cystic carcinoma: case report. Sao Paulo Med J. 2007;125: Hua-lin Wang, Lin Xu, Fu-jun Li. Subglottic adenoid cystic carcinoma mistaken for asthma. J Zhejiang Univ Sci B September; 10(9): Perzin KH, Gullane P, Clairmont AC. Adenoid cystic carcinoma arising in salivary glands: a correlation of histologic features and clinical course. Cancer 1978; 42: Fordice J, Kershaw C, el-naggar A, Goepfert H. Adenoid cystic carcinoma of the head and neck: Predictors of morbidity and mortality Arch Otolaryngol Head Neck Surg 1999;125: Spiers, A., Esseltine, D., Ruckdeschel, J., Davies, J., and Horton, J. Metastatic adenoid cystic carcinoma of salivary glands: Case reports and review of the literature, Cancer Control 1996; 3: Serafini I, Lucioni M, Bittesini L, Dei Tos AP, Della Libera D. Treatment of laryngeal adenoid cystic carcinoma. Acta Otorhinolaryngol Ita 1991; 11: Ferlito A, Barnes L, Myers EN. Neck dissection for laryngeal adenoid cystic carcinoma, Is it indicated? Ann Otol Rhinol Laryngol 1990; 99: Nicolai P, Puxeddu R, Cappiello J, Peretti G, Battocchio S, Facchetti F, Antonelli AR Metastatic neoplasms to the larynx: report of three cases. Laryngoscope Jul;106(7): Mosqueda-Taylor A., Cano-Valdez A.,Salvador Ruiz-Gonzalez J, Gutierrez C,Ortiz K. Hybrid salivary gland tumor of the upper lip or just an adenoid cystic carcinoma? Case report. Med Oral Patol Oral Cir Bucal Jan 1;15 (1): Woo JS, Kwon SY, Jung KY, Kim I. A hybrid carcinoma of epithelialmyoepithelial carcinoma and adenoid cystic carcinoma in maxillary sinus. J Korean Med Sci. 2004;19: Seifert G, Donath K. Hybrid tumours of salivary glands. Definition and classification of five rare cases. Eur J Cancer B Oral Oncol.1996;32B: