ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : κα. Π.ΓΙΑΝΑΡΟΥ

Transcript

1 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : κα. Π.ΓΙΑΝΑΡΟΥ

2 ΟΜΑΔΑ 1 ΑλοΪζου Δήμητρα Ανδριόπουλος Παύλος Αρχοντή Μάρση Δήμα Ειρένια Ευγενικού Δήμητρα Πελέκης Αλέξανδρος

3

4 Ξάνθη Ηπειρομακεδονικής τεχνοτροπίας- Χαρακτηριστικά : 1) τα σαχνισιά-δοκάρια που στηρίζουν τον όροφο 2) αραβοπερσικές επιρροές στη διακόσμηση Τύπος σπιτιού - ο τσατμά Χαρακτηριστικά: 1) είχε πέτρινο ισόγειο 2) υλικά: ποταμίσια πέτρα από τον Κόσυνθο, ξύλο από παραποτάμια δέντρα. Αυτές ήταν οι κυρίαρχες τεχνοτροπίες στη κατασκευή των σπιτιών μέχρι το 1829.

5 Περίοδος από το 1860 Τα πρώτα αρχοντικά: 1) οικείες επιβλητικές που ανήκαν στους Ξανθιώτες 2) συγκεντρώνονται όλα στη βόρεια πλευρά της Ξάνθης στους πρόποδες του βουνού 3) πέτρινα σπίτια 4) διακοσμούνται με τοιχογραφίες, πίνακες, χαλιά και έπιπλα 5) πόρτα της εισόδου -παράθυρα από ψαμμίτη, πέτρα που ευδοκιμούσε στη Μάνδρα 6) Τα σπίτια τους διέθεταν κοινό ισόγειο για όλους τους ενοίκους και ξεχωριστά διαμερίσματα με υπνοδωμάτια, γραφεία και μικρές τραπεζαρίες στον όροφο 7) Στο υπόγειο υπήρχαν κελάρια και μικρά δωμάτια 8) Στην πίσω αυλή ήταν χτισμένα δύο χαμάμ, ένα μεγάλο για τους άνδρες και ένα μικρό για τις γυναίκες. 9) Παράλληλα εμφανίζονται και οι πρώτες τουαλέτες

6

7

8

9

10 Σιάτιστα Η κτίση της Σιάτιστας έγινε πιθανόν το 15ο αιώνα, πιθανότατα μετά την τουρκική κατάκτηση. Παράγοντες που επηρέασαν την αρχιτεκτονικη: Το κλίμα είναι μεσογειακό Το έδαφός της είναι αργιλοασβεστώδες και αργιλοαμμώδες που ευνοεί την ανάπτυξη των αμπελιών

11 Αρχιτεκτονική- Μνημεία

12

13

14

15 Σέρρες Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ Ψευδοκίονες και κιονόκρανα, επιστύλια και αετώματα, περιφραγμένοι, φροντισμένοι κήποι με σιδερένιες εξώπορτες, μαρμάρινες σκάλες, ευρύχωρες βεράντες, βαριές ξύλινες πόρτες και κουφώματα, βιεννέζικα έπιπλα στο εσωτερικό τους, γύψινες κορνίζες και διακοσμήσεις, που αντανακλούσαν τον πλούτο και την ευαισθησία των Σερραίων

16 Ένα από τα σημαντικότερα σωζόμενα αρχιτεκτονήματα του ύστερου 19ου αιώνα είναι και το οικοδόμημα που βρίσκεται στην οδό Μαρούλη. Το κτίριο αναπτύσσεται σε πτέρυγες με τοξωτά υπέρθυρα στη μεσαία πτέρυγα. Αρχικά ισόγειο δέχτηκε προσθήκες από τον Κωνσταντινοπολίτη αρχιτέκτονα Περικλή Φωτιάδη, ενώ οι νέες πτέρυγες θεμελιώθηκαν από τον Ελ. Βενιζέλο το Από το 1932 έως και το 1981 λειτουργούσε ως ορφανοτροφείο αρρένων.

17

18

19

20

21 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Ιδρύθηκε το 316 π.χ. και ήταν η σημαντικότερη πόλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Η αρχιτεκτονική της δέχτηκε επιρροές από τους Νορμανδούς, τους Φράγκους αλλά κυρίως από τους Οθωμανούς λόγω της γεωγραφικής της θέσης.

22 Οθωμανικά μνημεία Ο λευκός πύργος: χτίστηκε μετά την άλωση το 1430 και αποτελούσε μέρος οχύρωσης αλλά και φυλακής για τους γενίτσαρους. Το Μπέη Χαμάμ: πρώτο λουτρό που χτίστηκε το 1444

23 Βίλα Αλλατίνη: τριώροφο κτίσμα του 19 ου αιώνα, που άνηκε σε Εβραίους βιομήχανους.

24 Απελευθέρωση και ανάκαμψη Η καταστροφική φωτιά του 1917 έκαψε ολοσχερώς κτίρια σπάνιας αρχιτεκτονικής. Η Θεσσαλονίκη που σχεδιάστηκε στη συνέχεια, αποτέλεσε μια μοντέρνα πόλη. Στα πλαίσια του ανασχεδιασμού δημιουργήθηκε το πανεπιστήμιο της πόλης και διατηρήθηκαν τα μνημεία της Άνω πόλης.

25 Άνω πόλη περιλαμβάνονται σημαντικά μνημεία της Θεσσαλονίκης όπως: τα Τείχη με την Ακρόπολη και το Επταπύργιο κυριαρχεί ο παραδοσιακός πολεοδομικός ιστός της πόλης με τους στενούς λιθόστρωτους δρόμους, τα αδιέξοδα, τα μικρά ξέφωτα και τις πλατείες, με τα μοναδικά σε λιτότητα, λειτουργικότητα και κομψότητα κτίσματα της Λαϊκής Μακεδονίτικης Αρχιτεκτονικής, αλλά και σπίτια Τουρκικών αρχιτεκτονικών επιρροών.

26 Λαδάδικα αποτελούνται από κτήρια και δρόμους που διαφέρουν ως προς τα μεγέθη, τα ύψη και τους προσανατολισμούς τους από τον περίγυρό τους. η μορφολογία τους είναι λιτή και η χρήση του βιομηχανικού τούβλου στα περιγράμματα των ανοιγμάτων και στο διαχωρισμό των ορόφων είναι εμφανής. η εικόνα που παρουσιάζουν είναι μάλλον παράδοξη, καθώς προτεινόμενη χρωματολογία παρουσιάζει ιδιαίτερη προτίμηση στους τόνους το σιέλ, βεραμάν, ροζ, μοβ και σομον

27 Σήμερα Το κέντρο της πόλης μοιάζει πολιορκημένο από νέα άχρωμα οικοδομικά τετράγωνα, ο ελεύθερος χώρος πλέον απουσιάζει. Είναι γεγονός πως η εξωτερική όψη της πόλης σε ένα μεγάλο βαθμό έχει αντικαταστήσει την παράδοση της.

28 ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ

29 Χίος Παράγοντες: η επιβίωση ακέραιων μεσαιωνικών οχυρωμένων οικισμών το πλήθος των ισχυρών δυτικών και ανατολικών επιδράσεων που παρατηρούνται εκεί Η πολύχρονη βενετσιάνικη και γενοβέζικη κυρίως κατοχή από τη μια μεριά και της τουρκικής από την άλλη, ενώ παράλληλα, εύκολα διακρίνει κανείς ζωντανή τη βυζαντινή αρχιτεκτονική παράδοση και πολλές από τις γνώριμες μορφές της νεότερης ελληνικής λαϊκής τέχνης

30 Τα μεσαιωνικά χωριά της Xίου Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα: 1) τα Μεστά, 2) το Πυργί 3) οι Ολύμποι 4) η Καλαμωτή

31 Χαρακτηριστικά: 1) Κλειστή και συμπαγή μορφή 2) Οι κατοικίες είναι κολλημένες η μια δίπλα στην άλλη 3) οι ελεύθεροι χώροι μέσα στον οικισμό είναι ανύπαρκτοι 4) το οδικό δίκτυο αποτελείται στενούς δρόμους, με αδιέξοδα 5) Οι εξωτερικοί τοίχοι των κατοικιών της περιμέτρου αποτελούν και το τείχος του οικισμού 6) Οι οροφές των σπιτιών επικοινωνούν μεταξύ τους 7) Στο κέντρο του οικισμού αφήνεται ένας χώρος, στον οποίο χτίζεται ο κεντρικός πύργος

32 Κατοικίες Οι κατοικίες είναι : 1) γενικά διώροφες 2) Η όλη γενικά κατασκευή της κατοικίας καθώς και τα εξωτερικά μορφολογικά της στοιχεία μαρτυρούν σαφή βυζαντινή προέλευση

33 Πυργί Αρχιτεκτονική μέθοδος: 1) είναι γνωστή εκεί ως ξυστό - ιταλικό sgraffito 2) H πρόσοψη: ασβεστοκονίαμα με μαύρη άμμο, ασβεστώνεται, χαράζουν οριζόντιες ταινίες με γεωμετρικά διακοσμητικά θέματα έτσι γίνονται μαύρα, ενώ τα υπόλοιπα μένουν λευκά, δημιουργώντας σύνολα διακοσμητικά. 3) Η καταγωγή του τρόπου είναι ιταλική, ενώ είναι γνωστό πως και οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν σε ορισμένες περιπτώσεις έγχρωμες γραμμικές διακοσμήσεις.

34

35

36

37

38 Αρχοντικά του Κάμπου κατοικίες των μεγάλων παλαιών αρχοντικών οικογενειών του νησιού Στα αρχοντικά του Κάμπου διασώζονται μορφές της αρχιτεκτονικής με δυτικές επιδράσεις. υπάρχουν γλυπτά αρχιτεκτονικά μέλη, μνημειώδεις κλίμακες και γενικά όλα τα χαρακτηριστικά μιας μεγαλοαστικής αρχιτεκτονικής Παρατηρούνται στοιχεία μπαρόκ.

39

40

41

42

43

44 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

45 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΣΑΝ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

46 1)ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ 1309: ιππότες του Αγίου Ιωάννη πολύ ισχυρές επιρροές στην αρχιτεκτονική, ιδιαίτερα στη Ρόδο. 1522: Τούρκοι καταπιεστική αλλά όχι παρατεταμένη τουρκοκρατία ελάχιστη επιρροή στην αρχιτεκτονική.

47 ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ 1912: Ιταλοί κατοχυρωμένα προνόμια και ψηλή δημογραφική στάθμη σχετική ευημερία σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. Πάτμος, Λέρος) Τα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα στις 7 Μαρτίου το 1948.

48 2) ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ Η πειρατεία υποχρέωνε τους κατοίκους σε συνεχή άμυνα. 3) ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 4) ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ 5) ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ 6) ΕΜΠΟΡΙΟ

49 7) ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ Η γεωγραφική θέση καθορίζει σε ένα βαθμό τις επιρροές που δέχεται κάθε περιοχή. Έτσι, οι ομοιότητες με τις Κυκλάδες είναι πολύ εμφανείς, ιδιαίτερα στην Αστυπάλαια και την Πάτμο.

50 ΔΩΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ Ο παλαιότερος τύπος κατοικίας που συναντάται σε όλα τα Δωδεκάνησα είναι το μονόχωρο, μονώροφο δωματοσκέπαστο κτήριο. Πιο συγκεκριμένα, η βασική μονάδα αποτελείται από μία ορθογώνια κάμαρη 5-7 μέτρα μήκος και 3-3,50 μέτρα πλάτος. Στο μπροστινό μέρος του δωματίου βρίσκονται το μαγειρείο και ο χώρος του ύπνου.

51 Ένα ξύλινο, υπερυψωμένο κατά 1,5-2 μέτρα πατάρι χρησιμοποιείται για τον ύπνο όλης της οικογένειας. Ονομάζεται: Κρέβατος σοφάς και πάταρος στην Κάλυμνο στην Κάρπαθο στην Ρόδο

52 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ Πιο σπάνια υπάρχει και δεύτερο πατάρι που ονομάζεται «τάβλαρος» ή «πανωσούφι». Κάτω από το κρεβάτι υπάρχει αποθηκευτικός χώρος ο «αποκρέβατος».

53 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ Μια παραλλαγή του βασικού τύπου είναι η προσθήκη σε σχήμα Γ ενός βοηθητικού χώρου, που στην Κάρπαθο και την Κάσο χρησιμοποιείται ως μαγειρείο και ονομάζεται «κέλλος». Το τετράγωνο σχήμα ολοκληρώνεται με μία αυλή, κλειστή με μάντρα. Στις περιοχές με κλίση ο βασικός ισόγειος τύπος γίνεται μερικώς διώροφος, το λεγόμενο «ανωγοκάτωγο». Μια παραλλαγή των ανωγοκάτωγων αποτελούν τα καθαρά διώροφα ή, όπως λέγονται, τα «διπλά» σπίτια, στα οποία το ισόγειο αξιοποιείται για διημέρευση, ενώ ο πάνω όροφος για σάλα.

54 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

55 ΚΑΛΥΜΝΟΣ

56 ΚΩΣ

57 ΡΟΔΟΣ

58 ΛΕΡΟΣ

59 ΣΥΜΗ

60 ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ

61 ΝΙΣΥΡΟΣ

62 ΠΑΤΜΟΣ

63 ΚΑΡΠΑΘΟΣ

64 ΟΜΑΔΑ 2 Αποστολόπουλος Δημήτρης Βλάχος Βασίλης Εμμανουηλίδης Κώστας Πετρόπουλος Βασίλης

65 EΠΤΑΝΗΣΑ Η ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ Αποκαλούνται Επτάνησα γιατί επτά είναι τα μεγαλύτερα από αυτά: Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Ιθάκη, Λευκάδα, Ζάκυνθος, Παξοί και Κύθηρα αλλά υπάρχουν και πολλά μικρότερα όπως τα νησιά Καλαμος, Οθωνοι,Αντιπαξος κ.α. Τα νησιά αποικήθηκαν από την αρχαιότητα, ενώ στη συνέχεια αποτέλεσαν τμήμα τις Ρωμαϊκής και Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το 1386 καταλείφθηκαν από τους Ενετούς που τα κράτησαν κάτω από την κυριαρχία τους μέχρι το 1797,τοτε που καταλύθηκε η ενετική δημοκρατια.την ίδια χρονιά το πήραν οι Γάλλοι το 1799 οι Ρώσοι που το κήρυξαν ανεξάρτητη πολιτεία(επτανησος πολιτεία) η οποία καταλύθηκε το 1807 με την κατάληψη τους από τους Γαλλους.Τελικα τα νησιά πέρασαν στην κυριαρχία των Άγγλων ύστερα από το συνέδριο της Βιέννης Τέλος το 1864 με την ευκαιρία της ανόδου στο θρόνο της Ελλάδας του Γεωργίου Α, η Αγγλία παραχώρησε επίσης τα Επτάνησα στην Ελλάδα

66 Η ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Η πόλη ειδικότερα στο παλιό τμήμα της αποτελεί έναν από τους θησαυρούς της Ελλάδας, ένα παράδειγμα της αρχαίας βυζαντινής και βενετσιάνικης τέχνης. Η παλιά πόλη οριοθετείται από τα δύο αρχαία φρούρια που με τα ιστορικά τους τείχη την περιβάλλουν. Η παλιά πόλη της Κέρκυρας δημιουργήθηκε σε μια περιορισμένη περιοχή ανάμεσα στα δύο φρούρια και καθώς στο παρελθόν αυξήθηκε ο πληθυσμός αύξησε στην πορεία της ιστορίας την κατασκευή σπιτιών με περισσότερους ορόφους. Τα κτίρια το ένα δίπλα στο άλλο δημιουργήθηκαν από πέτρα χωρίς να χρησιμοποιηθεί μπετόν με ξύλινες σοφίτες και κεραμίδια φτιαγμένα στο χέρι. Ευτυχώς τα κτίρια που είχαν υποστεί ζημιές κατά την διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου είναι ελάχιστα.

67 Το νησί της Κέρκυρας εξαιτίας της στρατηγικής του θέσης στη Μεσόγειο τράβηξε στο πέρασμα των αιώνων το ενδιαφέρον πολλών κατακτητών που άφησαν τα αποτυπώματα τους στην αρχιτεκτονική της πόλης. Η πιο παλιά συνοικία της παλιάς πόλης είναι το Καμπιέλλο όπου συναντά κανείς στενά καντούνια με ψηλά κτίρια, σκαλιστά πηγάδια, γραφικές πλατείες, περίτεχνα μπαλκόνια. Ανάμεσα στο Καμπιέλλο στα βόρεια του ιστορικού κέντρου και τη συνοικία Σπηλιά πιο νότια υπάρχει η οδός φιλελλήνων όπου στο νούμερο 18 στεγάζεται το παλαιότερο κτίριο (1497). Η Σπιανάδα είναι μια μεγάλη περιοχή από πράσινο που χωρίζει την πόλη από το παλιό φρούριο.το όνομα προέρχεται από την απόλυτη απουσία κτιρίων. Δημιουργήθηκε κατά την διάρκεια της Ενετοκρατίας όταν κατεδαφίστηκαν τα κτίρια για να αποκτηθεί μια μεγάλη περιοχή για τα κανόνια του Παλιού φρουρίου επιτρέποντας έτσι μια καλύτερη άμυνα της πόλης.

68 Κυρηγμένοι Παραδοσιακοί Οικισμοί Τα Κύθηρα (Χώρα), τα Αρωνιάδικα, τα Καστρισιάνικα, η Κάτω Χώρα και ο Μυλοπόταμος έχουν κηρυχτεί παραδοσιακοί οικισμοί. Η Διατήρηση και ανάδειξη της αρχιτεκτονικής, της λειτουργικότητας και της αισθητικής των οικισμών αυτών προωθείται σήμερα από τους τοπικούς φορείς.

69 Η Αρχιτεκτονική των Κυθήρων Στα Κύθηρα σήμερα, υπάρχουν 62 οικισμοί. Το μεγάλο πλήθος των οικισμών, οφείλεται κυρίως στο φεουδαρχικό σύστημα που εφαρμόστηκε επί Ενετοκρατίας. Πρόκειται για μικρούς αρχικά οικιστικούς πυρήνες που γύρω τους κτίζονται στη συνέχεια περισσότερα οικήματα και άλλες εγκαταστάσεις

70 Οι οικίες είναι χτισμένες συνήθως με προσανατολισμό νότιοδυτικό. Επικρατεί να χτίζονται σε σχέδιο κάτοψης «γάμα». Η αρχιτεκτονική των κτιρίων είναι λιτή, χωρίς ιδιαίτερους διακόσμους και σχέδια. Υπάρχουν αιγαιοπελαγίτικες και βενετικές επιρροές στην αρχιτεκτονική, καθώς και η χαρακτηριστική τεχνοτροπία της Μάνης. Τα περισσότερα οικήματα είναι μονώροφα. Υπάρχουν επίσης διώροφες κατασκευές, που κατοικούνται συνήθως στον επάνω όροφο. Οι σκεπές κατασκευάζονται είτε με θόλους, είτε με επίπεδη οροφή που στηρίζεται σε ξύλινες δοκούς και καλαμωτές. Οι σκεπές είναι είτε επικλινείς κατασκευασμένες με κεραμίδι, είτε επίπεδες, «υδροδεξαμενές», που μπορούν να συλλέγουν το νερό και να το αποθηκεύουν σε στέρνες. Καμινάδες, θυρεοί οικόσημα, θυρίδες, αψίδες, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά στοιχεία διακόσμου της κυθηραϊκής αρχιτεκτονικής. Άξια αναφοράς επίσης, είναι τα ψηλά καμπαναριά στις εκκλησιές.

71 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

72 ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ

73

74

75

76 ΜΑΝΗ

77

78

79 ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ Η Δημητσάνα δείγμα Αρκαδικής αρχιτεκτονικής, με ζωντανά τα σημάδια μιας δυναμικής ιστορικής και οικονομικής πορείας. Παραδοσιακός και διατηρητέος οικισμός σήμερα, γοητεύει με τα πανύψηλα παλιά πετρόχτιστα σπίτια,, τις εκκλησίες της, τα λιθόστρωτα δρομάκια και την αμφιθεατρική της δόμηση. Ειδική μνεία πρέπει να δοθεί στην παραγωγή μπαρουτιού με την οποία ασχολούντο κατά παράδοση πολλοί κάτοικοι. Ειδικότερα κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 21.

80 Άλλα αξιοθέατα είναι οι έξι μπαρουτόμυλοι, τα σπίτια του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε' και του Παλαιών Πατρών Γερμανού και η βρύση του Μουσταφά. το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης Δημητσάνας. Η Δημητσάνα είναι διάσπαρτη από βυζαντινές εκκλησίες. Οι πιο αξιόλογες είναι οι εκκλησίες της Αγίας Κυριακής, μητροπολιτικός ναός της πόλης - του Αγίου Ευθυμίου, του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Ιωάννη και των Αγίων Ταξιαρχών. Στα δυτικά του φαραγγιού, βρίσκεται η βυζαντινή Μονή Φιλοσόφου και η μονή της Παναγίας των Αιμυαλών. Στην απέναντι πλευρά είναι η Μονή του Τιμίου Προδρόμου.

81 Η παραδοσιακή μορφή των σπιτιών της Δημητσάνας Η Δημητσάνα είναι μια παλαιά και ιστορική κωμόπολη της Αρκαδίας, που διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τον παραδοσιακό χαρακτήρα των σπιτιών της. Παρόμοια αρχιτεκτονική έχουν τα σπίτια της Στεμνίτσας, της Ζάτουνας κ.λπ.

82 Τα σπίτια της Δημητσάνας έχουν κτισθεί σε πολύ επικλινές έδαφος, γι αυτό πολλά έχουν μικρό ύψος στη μια πλευρά και μεγάλο στην άλλη. Σπίτια με 2-3 ή και περισσότερους ορόφους. Οι όροφοι επικοινωνούν μεταξύ τους με εσωτερική σκάλα, Τα περισσότερα σπίτια έχουν ισόγειο ή υπόγειο και έναν όροφο. Αρκετά έχουν μικρή αυλή και κήπο. Τα δημητσανίτικα σπίτια έχουν κτισθεί με πέτρα. Έχουν σχήμα τετράπλευρο και παχείς τοίχους. Οι τοίχοι έχουν πολλά ανοίγματα, καθώς και αρκετά παράθυρα, για να φωτίζονται τα δωμάτια. Επίσης, έχουν και εξώστες. Στο κενό, που δημιουργείται και μοιάζει με μικρή καμάρα, υπάρχει συχνά ένας φεγγίτης. Τα πατώματα των σπιτιών είναι ξύλινα όπως και τα ταβάνια. Ή στέγη είναι επικλινής δίρριχτη ή τρίρριχτη. Η εσωτερική διαρρύθμιση των σπιτιών είναι συνήθως ομοιόμορφη. Η δομή του ορόφου έχει συνήθως το εξής σχέδιο: Ένας διάδρομος οριζόντιος ή παράλληλος με τον εξωτερικό τοίχο, που αρχίζει από την πόρτα του σπιτιού, οδηγεί στα διάφορα δωμάτια. Συχνά μπροστά υπάρχει στεγασμένο δωμάτιο. Επίσης υπήρχε η σάλα που ήταν συνήθως σε προσήλιο μέρος, φωτεινή, με πόρτα προς το μπαλκόνι και 2 παράθυρα. Έξω από αυτή είναι το μπαλκόνι.

83 ΚΑΡΥΤΑΙΝΑ Ίσως ένα από τα ωραιότερα χωριά της Αρκαδίας.Πρόκειται για παραδοσιακό οικισμό, με υπέροχα λιθόχτιστα σπίτια, πέτρινα σοκάκια και θαυμαστές εκκλησίες. Εκεί υπάρχει το τριώροφο, εντυπωσιακό και διακοσμημένο κωδωνοστάσιο της Ζωοδόχου Πηγής. Στο χωριό μπορούμε επίσης να θαυμάσουμε βυζαντινά κτίσματα, ερείπια τούρκικου χαμάμ και πέτρινες κρήνες. Η ευρύτερη περιοχή είναι γεμάτη με νερόμυλους και γεφύρια. Αυτό όμως που δεσπόζει στο χωριό είναι το Κάστρο, στην κορυφή του λόφου. Στην ανατολική πλευρά του κάστρου, βρίσκεται ο Πύργος της Λεβένταινας..

84 ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ Η Στεμνίτσα είναι ορεινό χωριό του δήμου Γορτυνίας της Αρκαδίας. Στην επανάσταση του '21 έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο. Επίσης ήταν η έδρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη που την αποκαλούσε χωριατοπούλα του Μοριά.

85 Πρόσωπα Από την Στεμνίτσα κατάγονται ο Ρήγας Παλαμήδης ο Γεώργιος Ροϊλός ο καθηγητής θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Τρεμπέλας ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς.

86 ΒΟΡΕΙΕΣ ΣΠΟΡΑΔΕΣ

87 ΣΚΥΡΟΣ

88

89

90

91 ΣΚΟΠΕΛΟΣ

92

93

94 ΟΜΑΔΑ 3 Αστρίδης Γεώργιος Μπάκα Αμάντα Μπίνιου Κέλυ Παπαντωνάτου Ιφιγένεια Παπαντώνη Δανάη

95 ΝΗΣΙΑ ΑΡΓΟΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

96 ΥΔΡΑ Η τοπική αρχιτεκτονική, συνδυάζει νησιώτικα και στεριανά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Σπίτια απλά ή αρχοντόσπιτα, διακρίνονται από μία ιδιότυπη αλλά και ταυτόχρονα εντυπωσιακή αρχιτεκτονική. Τα Υδραίικα αρχοντικά σπίτια, αποδεικνύουν περίτρανα την οικονομική άνθιση και την ακμή που γνώρισε το νησί στα τέλη του 18ου αιώνα. Τα αρχοντικά της Ύδρας λόγω του όγκου τους, θυμίζουν φρούρια στην εξωτερική τους όψη.τα σπίτια είναι ορθογώνια με κεραμοσκεπές.στο εσωτερικό των σπιτιών εντυπωσιάζουν τα ιδιαίτερα ψηλά ταβάνια με τις καμάρες, η ανάγλυφη εσωτερική διακόσμηση και τα ζωγραφιστά ξύλινα ταβάνια. Τα περισσότερα σπίτια στην Ύδρα περιβάλλονται από αυλή ενώ το μοναδικό διακοσμητικό στοιχείο είναι το λευκό περίγραμμα των παραθύρων, που γίνεται με ασβέστη για να σπάει τη μονοτονία της γκρίζας πέτρας. H γκρίζα πέτρα που αφθονεί στην Ύδρα και το ξύλο είναι τα κύρια οικοδομικά υλικά των σπιτιών.

97 Τα αρχοντικά της Ύδρας είναι πέτρινα και συνήθως, λόγω του εδάφους, τριώροφα ή τετραώροφα. Τα περισσότερα διαθέτουν εξωτερική σκάλα που καταλήγει σε ταράτσα. Τα δωμάτιά τους είναι μεγάλα, ψηλοτάβανα, με τοιχογραφίες, γιρλάντες και γεωμετρικές συνθέσεις στα μαρμάρινα δάπεδα. Παλαιότερα υπήρχαν χωριστά δωμάτια για τους άνδρες και τις γυναίκες, μία μεγάλη σάλα, ένα μικρό δωμάτιο όπου βρισκόταν το εικονοστάσι και ειδικός χώρος για το κάπνισμα του ναργιλέ.

98 ΣΠΕΤΣΕΣ Τα σπίτια ήταν διαφορετικά ανάλογα με την κοινωνική τάξη, όπως συμβαίνει παντού. Τα αρχοντικά ξεχώριζαν από τον όγκο τους, ενώ σήμερα είναι μικρότερα από μια μέση βίλλα. Δεν υπάρχουν αρχιτεκτονικές διαφορές ανάμεσα στα μικρά αρχοντικά και τα σπίτια των απλώς ευπόρων, που είναι κι αυτά διώροφα με κήπο και στέρνα. Σ εκείνα που βρίσκονται πάνω στη θάλασσα, αποθηκεύαν στο ισόγειο τα κατάρτια και τα πανιά.

99 Τις στέρνες γεμίζει το βρόχινο νερό, που μαζεύουν οι στέγες και οι μεγάλες στεγανές επιφάνειες που χρησιμεύουν ως βροχοσυλλέκτες. Η κουζίνα στα αρχοντικά είναι στο ισόγειο και έχει στόμιο πηγαδιού που συγκοινωνεί με τη στέρνα. Πολύ περισσότερα ήταν τα φτωχά διώροφα σπίτια. Εκεί η κουζίνα και η κρεβατοκάμαρα είναι στο κατώι, που μπορεί να είναι ημιυπόγειο ή ισόγειο. Κάποιες φορές το κατώι γινόταν εργαστήρι ή μαγαζί.

100 ΑΘΗΝΑ H Αθήνα το κέντρο της σύγχρονης πόλης είναι η Πλατεία Συντάγματος, όπου είναι εγκατεστημένα τα παλαιά βασιλικά ανάκτορα τα οποία σήμερα στεγάζουν το Κοινοβούλιο, καθώς και άλλα δημόσια κτίρια του 19ου αιώνα. Το παλαιό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών στη Λεωφόρο Πανεπιστημίου είναι ένα από τα πιο καλαίσθητα κτίρια των Αθηνών μαζί με το κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης και την Ακαδημία Αθηνών. Τα τρία αυτά κτίρια, τα λεγόμενα ως «Τριλογία των Αθηνών», κατασκευάστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα.

101

102 ΠΛΑΚΑ Η Πλάκα είναι μια συνοικία στο κέντρο της Αθήνας κάτω από την Ακρόπολη. Μεταπολεμικά, τα κτίσματα της Πλάκας κρίθηκαν διατηρητέα στο σύνολό τους, με αποτέλεσμα η Πλάκα να αποτελεί τη μοναδική συνοικία της Αθήνας που σε τέτοια έκταση μπορεί κάποιος να δει την πόλη όπως ήταν πριν 100 χρόνια. Στο τμήμα της Πλάκας προς την Ακρόπολη υπάρχουν τα Αναφιώτικα. Πρόκειται για μια συνοικία σε κυκλαδίτικο ρυθμό, που κατασκευάστηκε από Αναφιώτες οικοδόμους, οι οποίοι, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, αναζητούσαν μια συνοικία να κτίσουν τα σπίτια τους, αφού στην υπόλοιπη Αθήνα το κόστος ενοικίασης ή αγοράς γης ήταν ακριβό γι' αυτούς.

103 ΚΥΚΛΑΔΕΣ Η λαϊκή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική χαρακτηρίζεται από την αυστηρή γεωμετρικότητα των κτισμάτων της γνώρισμα που ισχύει επίσης για τις αντίστοιχες μορφές των Δωδεκανήσων και τη λειτουργικότητά τους. Οι γενικές συνθήκες κλίμα, τοπίο, δομικά υλικά που επικρατούν στις Κυκλάδες προσδίδουν ενιαίο ύφος στην αρχιτεκτονική ωστόσο, οι τοπικές διαφορές δημιουργούν ποικιλία παραλλαγών των βασικών λύσεων που έχουν επινοηθεί και αυξάνουν το ενδιαφέρον. Οι ουσιαστικότερες διαφορές, όπως στη Σαντορίνη (υπόσκαφα), προκύπτουν από τη χρήση νέων, αμιγώς τοπικών λύσεων σχετικά με την κατασκευή και την αρχιτεκτονική. Τέλος, πέρα από τις διαφορές του τοπίου ή των επιτόπου προσφερόμενων υλικών, οι διαφορές στην κοινωνική διαστρωμάτωση και στην ιστορία του κάθε νησιού παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της λαϊκής αρχιτεκτονικής. Στη Νάξο, για παράδειγμα, συναντά κανείς τους λεγόμενους πύργους, αρχοντικά με εμφανείς δυτικές επιρροές, φαινόμενο σχεδόν μοναδικό στην αρχιτεκτονική των Κυκλάδων.

104

105 ΚΥΚΛΑΔΕΣ Τα σπίτια των Κυκλάδων εμφανίζουν και διακοσμητικά στοιχεία, παρά τη γεωμετρικότητα των μορφών, τη σαφήνεια και τη λιτότητα που υπαγορεύουν οι κατασκευαστικές και λειτουργικές λύσεις. Συχνά παρατηρούνται λαξευτές παραστάδες και υπέρθυρα, ωραίοι διάτρητοι ανάγλυφοι φεγγίτες που τοποθετούνται πάνω από τα παράθυρα. Πρέπει επίσης να σημειωθεί η παρουσία ορισμένων δυτικών στοιχείων, που εξηγούνται από τη μακρόχρονη κατοχή των νησιών από τους Φράγκους και τους Ενετούς. Εξίσου αξιόλογες και ιδιότυπες κατασκευές αποτελούν οι περιστεριώνες με τις διάτρητες προσόψεις, χαρακτηριστικό παράδειγμα συνδυασμού λειτουργικότητας και πρωτοτυπίας

106

107

108 ΟΜΑΔΑ 4 Κουκοβίνη Κατερίνα Κωστάκη Πηνελόπη Κωτσάκη Φαίη Παπαδοπούλου Αλεξάνδρα

109 ΚΡΗΤΗ

110 Γενικά στοιχεία για το νησί Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο ελληνικό νησί και 5 ο στη Μεσόγειο. Τοποθεσία Βρίσκεται στο κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου. Είναι σημείο που συναντιούνται 3 πολιτισμοί (Ευρώπη, Ασία, Αφρική). Ελέγχει τους εμπορικούς δρόμους μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

111 1. Αρχαιότητα έως Βυζάντιο 2. Βενετοκρατία ( ) 3. Τουρκοκρατία ( )

112 1. ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΕΩΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Η οικιστική ιστορία της Κρήτης αρχίζει από τη νεολιθική εποχή ( π.χ.) Από τότε μέχρι σήμερα διατηρείται ένας χαρακτηριστικός τύπος σπιτιού με ορθογώνια κάτοψη, πέτρινα πεζούλια και τοίχοι με επιχρίσματα.

113 Ο Μινωικός πολιτισμός ( π.χ.) αρχίζει από την εποχή του Χαλκού και τελειώνει μετά τον Τρωικό πόλεμο. Τα σπίτια είναι ορθογώνια με βάση πέτρινη και τοίχους από ηλιοψημένες πλίθρες. Στη μεσομινωική εποχή χτίζονται τα τέσσερα μεγάλα ανάκτορα στις ευφορότερες περιοχές, η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και τα Μάλια. Κύριο χαρακτηριστικό: μεγάλη ορθογώνια αυλή.

114 Αρχές 13 ου αιώνα η Κρήτη έρχεται αντιμέτωπη με τις Σταυροφορίες. Το 1206 οι Γενοβέζοι καταλαμβάνουν το νησί χτίζοντας 14 μικρά φρούρια. Εξαιτίας της θέσης της, οι Βενετοί κατόρθωσαν να το κυριαρχήσουν ολοκληρωτικά το Το νησί χωρίστηκε σε 4 τμήματα και 20 επαρχίες.

115 3.Τουρκοκρατία Το 1645 οι Τούρκοι κάνουν κατάληψη στα Χανιά. Καταστρέφοντας τα πάντα, οι Τούρκοι εξαπλώνονται στην πόλη του Ρεθύμνου ( 1645 ) και στην πόλη του Ηρακλείου ( 1648 ). Οι κρητικοί κυνηγημένοι καταφεύγουν στα Επτάνησα. Μεγάλος αριθμός Τούρκων υπηκόων κατέφθασε στο νησί. Όταν οι Τούρκοι μπαίνουν στο Ηράκλειο η πόλη είναι έρημη. Λίγο πιο μετά, το 1715, παραχωρούνται τα φρούρια της Σούδας, Σπιναλόγκας και Γραμβούσας. Μόνο τα Σφακιά κατάφεραν να μείνουν ανέπαφα από τους τούρκους μέχρι το 1771, πληρώνοντας όμως φόρους στη Βαλιδέ Σουλτάνα.

116

117 ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η αρχιτεκτονική της Κρήτης διατήρησε μέσα στους αιώνες τα μορφολογικά και τυπολογικά χαρακτηριστικά της. Η τεχνοτροπία της έχει δεχθεί επιδράσεις από τη Β Βυζαντινή Περίοδο ( ).

118 Στην ύπαιθρο συνεχίζει η παραδοσιακή αρχιτεκτονική του λαϊκού κρητικού σπιτιού μέχρι τον 19 ο αι. Οι πόρτες και τα παράθυρα είναι μικρού μεγέθους, ξύλινα και λιτά. Το κρητικό σπίτι: α) είναι εσωστρεφές, β) επιχρισμένο, γ) ασβεστωμένο και δ)ως επί το πλείστον πέτρινο. Τα σπίτια είναι λιθόκτιστα με χαμηλό ύψος, μερικώς διώροφα, με μικρά τοξωτά ή επίπεδα ανοίγματα. Τα δάπεδα είναι ξύλινα. Οι σιδεριές και τα μπαλκόνια έχουν μοτίβα και περίτεχνα σχέδια.

119 ΑΝΟΙΓΟΜΕΝΑ ΤΜΗΜΑΤΑ 1. ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΡΤΕΣ Συνήθως δίφυλλες. Το μέγεθος και το σχήμα εξαρτάται από της τάσεις της εποχής. Μεγάλο τμήμα του άνω μέρους της πόρτας είναι ανοιγόμενο. Εξυπηρετεί το φωτισμό και τον αερισμό του ισόγειου χώρου λόγω έλλειψης άλλων ανοιγμάτων σ αυτόν.

120 2. ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΡΤΕΣ Δίφυλλες και πιο σπάνια μονόφυλλες. 3. ΠΑΡΑΘΥΡΑ A. Παράθυρα ισογείου B. Παράθυρα ορόφου

121

122 ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ Αναπτύσσονται βιοτεχνικά και εμπορικά κέντρα στις περιοχές του Τυρνάβου,της Τσαριτσάνης,της Ραμάνης και των Αμπελακίων. Ο εμπορικός στόλος της Ζαγοράς και οι κάτοικοι της διακρίθηκαν στην εμπορική δραστηριότητα. Οι Θεσσαλοί διακρίνονται στα γράμματα και στον ξεσηκωμό του γένους. 7 Απριλίου1881, η Θεσσαλία προσαρτάται στο Ελληνικό κράτος.(εκτός από την περιοχή της Ελασσόνας)

123 ΝΕΩΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ Το 1906 υπάρχει ομαδική εγκατάσταση προσφύγων από την Ανατολική Ρωμυλία στη Θεσσαλία,οι οποίοι βοήθησαν στην οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της. Το 1907 ιδρύεται το Θεσσαλικό Γεωργικό Ταμείο (δικαίωση γηγενών γεωργών) Το 1910 ξεσπά εξέγερση των αγροτών(πολλοί νεκροί και τραυματίες)με αίτημα την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών. Το 1912 αποφασίζεται η απαλλοτρίωση των τσιφλικιών. Το 1922 εγκαθίσταται 2 ο κύμα προσφύγων από τον Πόντο, την Καππαδοκία και την Ιωνία.

124 ΜΕΤΕΩΡΑ Είναι ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία στον κόσμο και το πιο σημαντικό μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα μετά το Άγιο Όρος. Είναι μια ομάδα επιβλητικών βράχων, απότομων και ψηλών. Τον 11 ο αιώνα εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι μοναχοί και τον 14 ο χτίστηκαν πολλά μοναστήρια. Από τα 24 όμως σήμερα σώζονται τα 6. Του Μεγάλου Μετεώρου(εκεί σώζονται αξιόλογα δείγματα τοιχογραφιών) Του Βαρλαάμ Του Ρουσανού Της Αγ. Τριάδας Του Αγ. Νικολάου Αναπαυσά Του Αγ. Στέφανου

125 Τα χωρία του Πηλίου Αργαλαστή Κισσός Μακρινίτσα Πορταριά Τσαγκαράδα Ζαγορά Χάνια Μηλιές Βυζίτσα

126 Η αρχιτεκτονική του Πηλίου Η κλασική κατασκευή του πηλιορείτικου σπιτιού ήταν διώροφη και τριώροφη. Το κάτω τμήμα ήταν πέτρινο με μικρά παράθυρα και ανοίγματα, ενώ οι πάνω όροφοι κατασκευάζονταν από ελαφρύ σκελετό του «τσατμά». Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των σπιτιών ήταν οι πολύχρωμοι φεγγίτες πάνω από τα παράθυρα του τελευταίου ορόφου. Τα νεοκλασικά σπίτια, που είναι επηρεασμένα από την αιγυπτιακή αρχιτεκτονική είναι συνήθως διώροφα με συμμετρικές όψεις και αρμονικές γραμμές.

127 Τα ΑΜΠΕΛΑΚΙΑ Από το 18 ο αι. διακρίθηκαν για το εμπόριο βαμμένου βαμβακερού νήματος (τουρκικό ερυθρό). Εκεί ιδρύθηκε ο πρώτος συνεταιρισμός. Λιθόστρωτοι δρόμοι πλαισιώνουν τα βυζαντινής αρχιτεκτονικής σπίτια και αρχοντικά. Μια κεντροευρωπαϊκή διακοσμητική επιρροή συναντάμε στις χαρακτηριστικές ξυλόγλυπτες κατασκευές, τους ημικυκλικούς φεγγίτες (τεχνική του βιτρώ) και τις όμορφες τοιχογραφίες.

128

129 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ο τύπος πλατυμέτωπου σπιτιού, δηλαδή έχουν μια πλατιά είσοδο στη μέση με δύο χώρους διαμονής, υπόγειο ή αυλή (ανάλογα με την κλίση του εδάφους) οι ιδιαίτερες, ψηλές καμινάδες τα διώροφα αρχοντικά τα σενάζ, διαζώματα που φαίνεται να χωρίζουν εξωτερικά τους ορόφους των σπιτιών.

130 ΙΩΑΝΝΙΝΑ Ιστορικά υπήρξε από τα σημαντικότερα οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα του βορειοανατολικού χώρου Αρχιτεκτονικά τα περισσότερα σπίτια είναι διώροφα, έχουν μεγάλο κήπο με ψηλές μάντρες. Αμετάβλητο μορφολογικό στοιχείο της σύνθεσης των σπιτιών αποτελεί η σκάλα στο κέντρο.

131 ΜΕΤΣΟΒΟ Βρίσκεται σε μια από τις ψηλότερες κορυφές της Πίνδου στα μέτρα. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης αποτέλεσε εθνικό προπύγιο, ενάντια στις επιδρομές που έκαναν βάρβαροι και πολιτισμένοι λαοί. Σήμερα θεωρείται από τους πιο αξιόλογους παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας, λόγω της αρχιτεκτονικής έκφρασης. Στο κέντρο του ήταν η αγορά, το δημαρχείο και η εκκλησία, ενώ γύρω από αυτό απλώνονταν τα αρχοντικά και τα υπόλοιπα σπίτια.

132 ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ Βρίσκονται στο κέντρο της Πίνδου, βορειοδυτικά των Ιωαννίνων. Στα Ζαγοροχώρια για χρόνια ανέβαιναν οι Σαρακατσαναίοι, ενώ στην τουρκοκρατία έζησαν αυτόνομα, χωρίς να πατήσει εκεί πόδι τούρκου. Αρχιτεκτονική έκφραση: Στα Ζαγοροχώρια ο ένας οικισμός βλέπει τον άλλον, γεγονός που εξασφαλίζει επικοινωνία. Τα κτίσματα ακολουθούν τον τύπο του πλατυμέτωπου σπιτιού και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι οι καμινάδες.

133

134 Εκτός από τους παραδοσιακούς οικισμούς, αξιόλογο δείγμα της τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής της Ηπείρου αποτελούν τα πέτρινα γεφύρια. Τα πιο παλιά και τα πιο ενδιαφέροντα βρίσκονται στην περιοχή του Ζαγορίου. Όλα τα γεφύρια στην Ήπειρο χτίστηκαν στην εποχή της Τουρκοκρατίας. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑΤΙ : Όλη η περιοχή της Ηπείρου διατρέχεται από ποτάμια, τα οποία το χειμώνα γίνονται πολύ άγρια και ορμητικά. Οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών ασχολούνταν κυρίως με την κτηνοτροφία και το εμπόριο και έπρεπε συνεχώς να μετακινούνται.

135 Κιοπρουλήδες Το κτίσιμο του γεφυριού ήταν μία πρόκληση για τον κτίστη, διότι η ίδια η κατασκευή είχε πολλά προβλήματα και δυσκολίες. (Επιλογή εποχής κατασκευής, Θεμελίωση, κατασκευή τόξου) Οι Κιοπρουλήδες ήταν συντεχνίες Ηπειρωτών μαστόρων, που κατόρθωσαν σιγά σιγά να εκπαιδευτούν και να εξειδικευτούν στο κτίσιμο γεφυριών. Οι Κιοπρουλήδες αντί να αγνοήσουν τη φύση προτίμησαν να συνεργαστούν μαζί της και αυτό είχε ως συνέπεια όχι μόνο να λύσουν τα προβλήματα της κατασκευής αλλά να ομορφύνουν και το χώρο μετατρέποντας τα γεφύρια σε έργα λαϊκής τέχνης.

136 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΕΦΥΡΙΩΝ Ταξινομούνται σε :μονότοξα και πολύτοξα. Στα ορεινά εδάφη με μεγάλη κλίση τα ποτάμια έχουν μικρό πλάτος και έτσι είναι πιο ορμητικά. Στα πεδινά εδάφη με ελάχιστη κλίση τα ποτάμια φτάνουν στο μέγιστο πλάτος τους και χάνουν την ορμητικότητα τους. Συμπέρασμα: τα μονότοξα γεφύρια βρίσκονται στα βουνά και τα πολύτοξα στις πεδιάδες. Επειδή η Ελλάδα είναι κατεξοχήν ορεινή χώρα, τα περισσότερα γεφύρια της είναι μονότοξα.

137 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Κυρίως σχιστόλιθος, πέτρωμα που αφθονεί στην περιοχή. Συνδετική ύλη: κουρασάνι. Αποτελείται από : σβησμένο ασβέστη, νερό, χώμα και κεραμίδι. Συχνά προστίθεται ελαφρόπετρα, ξερά χόρτα, ασπράδια αυγών και τρίχες ζώων (λειτουργούν ως ενισχυτικές ίνες). ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το χτίσιμο ξεκινά ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές, της βάσης του γεφυριού, και προχωρά σταδιακά προς την κορυφή, διαμορφώνοντας το τόξο. Στην κορυφή του τόξου τοποθετούσαν την τελευταία πέτρα, τον θολίτη ή «κλειδί». Για την προστασία των διαβατών υπήρχαν στα πλάγια του γεφυριού πεζούλια από στενόμακρες πέτρες,οι αρκάδες. Ένα κουδουνάκι όταν φυσούσε δυνατά προειδοποιούσε τους διαβάτες για την επικινδυνότητα της διέλευσης.

138 ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ Τα πέτρινα γεφύρια είχαν πολύ υψηλό κόστος κατασκευής και γι' αυτό τη χρηματοδότηση του έργου την αναλάμβανε, είτε ένα είτε περισσότερα γειτονικά χωριά ή κάποιοι μεμονωμένοι χορηγοίχρηματοδότες. Πιθανές περιπτώσεις ονοματοδοσίας: Από το χορηγό (συνήθως άντρες και σπανιότατα γυναίκες) Από το φυσικό περιβάλλον (το ίδιο το ποτάμι, το βουνό, ή την τοποθεσία) Από το ανθρωπογενές περιβάλλον (χωριό, μοναστήρι ή εκκλησία,σπίτι, ή κάποιο τυχαίο συμβάν π.χ. έναν πνιγμό, μια συμπλοκή κ.α.)

139 Πέτρινα γεφύρια της Ηπείρου το γεφύρι του Βοϊδομάτη ή της Κλειδωνιάς γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό γεφύρι του Κοκκόρου ο γεφύρι του Μίσιου Το γεφύρι του Aγά Το γεφύρι της Κόνιτσας Το γεφύρι της Άρτας Το γεφύρι της Πλάκας