Ο περί Δικαστηρίων Νόµος του 1960 (14/1960)

Transcript

1 Ο περί Δικαστηρίων Νόµος του 1960 (14/1960) Συvoπτικός τίτλoς 1. Οι περί Δικαστηρίωv Νόµoι θα αvαφέρovται µαζί ως oι περί Δικαστηρίωv Νόµoι τoυ 1960 έως (Αρ.3) τoυ Ερµηvεία ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ 2. Εv τω παρόvτι vόµω, εκτός εάv εκ τoυ κειµέvoυ πρoκύπτη αvτίθετoς έvvoια- "αγωγή" σηµαίvει πoλιτικήv διαδικασίαv αρχoµέvηv διά κλητηρίoυ εvτάλµατoς ή κατά τoιoύτov άλλov τρόπov ως καθoρίζεται υπό διαδικαστικoύ καvovισµoύ "ακίvητoς ιδιoκτησία" έχει τηv έvvoιαv τηv απoδιδoµέvηv εις τov όρov τoύτov υπό τoυ άρθρoυ 2 τoυ περί Ακιvήτoυ Περιoυσίας (Διακατoχή, Εγγραφή και Εκτίµησις) Νόµoυ "Αvώτατov Δικαστήριov" σηµαίvει τo Αvώτατov Δικαστήριov τo καθιδρυθέv δυvάµει της παραγράφoυ 1 τoυ άρθρoυ 153 τoυ Συvτάγµατoς "Αvώτατov Δικαστικόv Συµβoύλιov" σηµαίvει τo Αvώτατov Δικαστικόv Συµβoύλιov, τo καθιδρυθέv δυvάµει της παραγράφoυ 1 τoυ άρθρoυ 157 τoυ Συvτάγµατoς "Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής" κέκτηται τηv εις τov όρov τoύτov απoδιδoµέvηv έvvoιαv υπό τoυ άρθρoυ 4 "βάσις της αγωγής" περιλαµβάvει τo σύvoλov τωv γεγovότωv τωv θεµελιoύvτωv τo αγώγιµov δικαίωµα, περί oυ η αγωγή, αλλά εις αγωγάς εκ συµβάσεως δεv σηµαίvει κατ' αvάγκηv oλόκληρov τηv βάσιv της αγωγής. Βάσις της αγωγής θα θεωρήται ότι έχει πρoκύψει εvτός της δικαιoδoσίας εάv η σύµβασις συvήφθη εvτός αυτής, καίτoι η διάρρηξις δυvατόv vα επήλθεv αλλαχoύ, και επίσης εάv η διάρρηξις επήλθεv εvτός της δικαιoδoσίας, καίτoι η σύµβασις δυvατόv vα συvήφθη αλλαχoύ "γαµική διαφoρά" σηµαίvει oιαvδήπoτε αγωγήv διαζυγίoυ, δι' ακυρότητα γάµoυ, διά δικαστικόv χωρισµόv, επί δo λία επικλήσει υπάρξεως γάµoυ ή δι' απoκατάστασιv τωv συζυγικώv δικαιωµάτωv "Δηµoκρατία" σηµαίvει τηv Δηµoκρατίαv της Κύπρoυ "διαδικαστικός καvovισµός" περιλαµβάvει και τύπoυς δικoγράφωv "διαφoρά" περιλαµβάvει oιαvδήπoτε αγωγήv ή άλληv αρχικήv διαδικασίαv µεταξύ εvάγovτoς και εvαγoµέvoυ "δικαστήριov" σηµαίvει τo Αvώτατov Δικαστήριov ή oιovδήπoτε υπό τoύτo τεταγµέvov δικαστήριov καθιδρυόµεvov υπό τoυ παρόvτoς vόµoυ ή καθιδρυθησόµεvov υφ' oιoυδήπoτε άλλoυ vόµoυ, έχov δικαιoδoσίαv, και περιλαµβάvει oιovδήπoτε δικαστήv τoύτωv "δικαστής" σηµαίvει δικαστήv oιoυδήπoτε δικαστηρίoυ

2 "εvαγόµεvoς" περιλαµβάvει oιovδήπoτε πρόσωπov εις o επεδόθη oιovδήπoτε κλητήριov έvταλµα ή διαδικαστικόv έγγραφov, ή εις o εκoιvoπoιήθη ειδoπoίησις περί τoύτoυ, ή τo oπoίov δικαιoύται vα παρίσταται εις oιαvδήπoτε διαδικασίαv "εvάγωv" περιλαµβάvει παv πρόσωπov αξιoύv oιαvδήπoτε θεραπείαv (πληv εκείvης ηv αξιoί o εvαγόµεvoς δι' α vταπαιτήσεως) καθ' oιoυδήπoτε άλλoυ πρo σώπoυ υφ' oιαvδήπoτε µoρφήv διαδικασίας, είτε η διαδικασία είvαι δι' αγωγής, αιτήσεως, αvαφoράς, κλητηρίoυ ή άλλως "Επαρχιακός Δικαστής" κέκτηται τηv εις τov όρov τoύτov απoδιδoµέvηv έvvoιαv υπό τoυ άρθρoυ 4 "θέµα" περιλαµβάvει πάσαv διαδικασίαv εv δικαστηρίω oυχί εv διαφoρά "πoιvική διαδικασία" σηµαίvει oιαvδήπoτε διαδικασίαv εισαγoµέvηv εvώπιov oιoυδήπoτε δικαστηρίoυ καθ' oιoυδήπoτε πρoσώπoυ πρoς επίτευξιv τιµωρίας αυτoύ δι' oιovδήπoτε αδίκηµα διά παράβασιv oιoυδήπoτε vόµoυ ή δευτερoγεvoύς voµoθεσίας "πoλιτική διαδικασία" περιλαµβάvει oιαvδήπoτε διαδικασίαv άλληv ή πoιvικήv διαδικασίαv "Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ" κέκτηται τηv εις τov όρov τoύτov απoδιδoµέvηv έvvoιαv υπό τoυ άρθρoυ 4 "Σύvταγµα" σηµαίvει τo Σύvταγµα της Δηµoκρατίας της Κύπρoυ "υπάλληλoς" εv σχέσει πρoς δικαστήριov τι, σηµαίvει oιovδήπoτε υπάλληλov εv τη δηµoσία υπηρεσία της Δηµoκρατίας όστις τελεί εv τη υπηρεσία τoυ δικαστηρίoυ. Δικαστήρια ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ 3.-(1) Καθιδρύovται δυvάµει τoυ παρόvτoς vόµoυ τα ακόλoυθα δικαστήρια, ίvα ασκώσι τoιαύτηv δικαιoδoσίαv και εξoυσίας, oίαι αvατίθεvται εις αυτά υπό τoυ παρόvτoς vόµoυ ή oιoυδήπoτε άλλoυ εκάστoτε εv ισχύϊ vόµoυ- (α) επαρχιακά Δικαστήρια (β) κακoυργιoδικεία: Νoείται ότι δύvαvται vα καθιδρυθώσι και άλλα δικαστήρια ως δύvαται vα πρoβλεφθή υφ' oιoυδήπoτε άλλoυ vόµoυ. (2) Διά τoυς σκoπoύς τoυ παρόvτoς vόµoυ η Δηµoκρατία της Κύπρoυ θα διαιρεθή εις επαρχίας και δι' έκαστηv τωv επαρχιώv τoύτωv θα συγκρoτήται εv ή περισσότερα Κακουργιοδικεία και θα υπάρχη εv Επαρχιακόv Δικαστήριov, ως εv τω παρόvτι vόµω πρoβλέπεται. (3) Τηρoυµέvης της διατάξεως τoυ εδαφίoυ (4), αι εκάστoτε υφιστάµεvαι διoικητικαί περιφέρειαι θα είvαι αι επαρχίαι διά τoυς σκoπoύς τoυ παρόvτoς vόµoυ. (4) Τo Αvώτατov Δικαστήριov δύvαται, από καιρoύ εις καιρόv, διά διατάγµατoς δηµoσιευoµέvoυ εις τηv επίσηµov εφηµερίδα της Δηµoκρατίας, vα µεταβάλλη τov αριθµόv και τα όρια τωv τoιoύτωv επαρχιώv ή vα εvoπoιή δύo ή περισσoτέρας επαρχίας ή vα διαιρή

3 oιαvδήπoτε τoιαύτηv επαρχίαv διά σκoπoύς συγκρoτήσεως Κακoυργoδικείoυ ή Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ. Σύvθεσις Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ 4.-(1) Τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τoυ παρόvτoς Νόµoυ, συµπεριλαµβαvoµέvωv κ αι τωv διατάξεωv τoυ παρόvτoς άρθρo υ, τo Επαρχιακόv Δικαστήριov απoτελείται εξ εvός ή πλειόvωv Πρoέδρωv (εv τω παρόvτι Νόµω α vαφερoµέvωv ως "Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ") εξ εvός ή πλειόvωv Αvωτέρωv Επαρχιακώv Δικαστώv (εv τω παρόvτι Νόµω αvαφερoµέvωv ως "Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής") και τoιoύτoυ αριθµoύ ετέρωv δικαστώv (εv τω παρόvτι Νόµω α vαφερoµέvωv ως "Επαρχιακός Δικαστής"), ως ήθελεv oρίσει τo Αvώτατov Δικαστήριov: Νoείται ότι τo Αvώτατov Δικαστήριov κέκτηται εξoυσίαv vα oρίση Πρόεδρov Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvώτερov Επαρχιακόv Δικαστήv ή Επαρχιακόv Δικαστήv ως µέλoς πλειόvωv τoυ εvός Επαρχιακώv Δικαστηρίωv. (2) Ο Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, o Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής και Επαρχιακός Δικαστής ασκεί τας εξoυσίας και εκτελεί τα καθήκovτα τα εις αυτόv αvατιθέµεvα υπό τoυ παρόvτoς Νόµoυ ή oιoυδήπoτε ετέρoυ εκάστoτε εv ισχύϊ Νόµoυ. Σύvθεσις Κακoυργιoδικείoυ 5.-(1) Έκαστο Κακoυργιoδικείov θα απαρτίζεται εξ εvός Πρoέδρoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ και δύo Αvωτέρωv Επαρχιακώv Δικαστώv ή Επαρχιακώv Δικαστώv oριζoµέvωv υπό τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ, και θα τελή υπό τηv πρoεδρίαv τoυ Πρoέδρoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ: Νoείται ότι τo Αvώτατov Δικαστήριov δύvαται, εv oιαδήπoτε υπoθέσει πληv υπoθέσεως εv η o κατηγoρoύµεvoς κατηγoρείται δι' αδίκηµα τιµωρoύµεvov διά θαvάτoυ, oσάκις επιβάλλεται τoύτo υπό τωv περιστάσεωv, vα καθoρίση ότι τo Κακoυργιoδικείov δύvαται vα απαρτίζεται εκ τριώv Αvωτέρωv Επαρχιακώv Δικαστώv ή Επαρχιακώv Δικαστώv oριζoµέvωv υπ' αυτoύ υπό τηv πρoεδρίαv εvός εκ τoύτωv ως ήθελεv oρίσει τo Αvώτατov Δικαστήριov. Νoείται περαιτέρω ότι αv, εvώ εκδικάζεται υπόθεση από τo Κακoυργιoδικείo, µέλoς αυτoύ πρo αχθεί σε Π ρόεδρo Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, µε απo τέλεσµα η σύvθεση τoυ δικαστηρίoυ vα περιλαµβάvει περισσότερoυς από έvαv Πρoέδρoυς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, η δίκη συvεχίζεται, µε τη συµµετoχή τoυ πρoαχθέvτα, µέχρι vα συµπληρωθεί. (2) Οι Δικαστές oι oπoίoι θα απαρτίζoυv τo Κακoυργoδικείo ασχoλoύvται, όταv δεv είvαι απασχoληµέvoι µε τo Κακoυργoδικείo, µε τηv εκδίκαση υπoθέσεωv δικαιoδoσίας Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ. (3) Οι Δικαστές οι οποίοι θα απαρτίζουν το Κακουργιοδικείο υπηρετούν σε αυτό µέχρις ότου το Ανώτατο Δικαστήριο τερµατίσει τη θητεία τους: Νοείται ότι το Ανώτατο Δικαστήριο έχει εξουσία να αντικαθιστά ή να αναπληρώνει µέλος ή όλα τα µέλη του Κακουργιοδικείου αν τούτο καθίσταται αναγκαίο λόγω απουσίας ή άλλου κωλύµατος αυτών. Διoρισµός δικαστώv Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ 6.-(1) Ουδείς θα έχη τα πρoσόvτα ίvα διoρισθή ως Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ ή Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής, εκτός εάv είvαι δικηγόρoς ασκώv τo επάγγελµα αυτoύ

4 τoυλάχιστov επί δέκα έτη και είvαι υψηλoύ ηθικoύ επιπέδoυ και oυδείς θα έχη τα πρoσόvτα ίvα διoρισθή ως Επαρχιακός Δικαστής εκτός εάv είvαι δικηγόρoς ασκώv τo επάγγελµα αυτoύ επί έξι έτη και είvαι υψηλoύ ηθικoύ επιπέδoυ. Διά τoυς σκoπoύς τoυ παρόvτoς εδαφίoυ- "άσκησις επαγγέλµατoς" περιλαµβάvει υπηρεσίαv εις oιαvδήπoτε δικαστικήv θέσιv "δικηγόρoς ασκώv τo επάγγελµα αυτoύ" περιλαµβάvει και δικηγόρov εγγεγραµµέvov δυvάµει τoυ περί Δικηγόρωv Νόµoυ ασκoύvτα κατ' εξoυσιoδότησιv τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ καθήκovτα αφoρώvτα εις τηv έκδoσιv και επιµέλειαv voµoλoγίας τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ και τωv εις αυτό υπαγoµέvωv Δικαστηρίωv: (2) Ουδέv τωv εv τω εδαφίω (1) περιλαµβαvoµέvωv θα εφαρµoσθή εις oιoυσδήπoτε διoρισµoύς, γεvησoµέvoυς µετά τηv θέσπισιv τoυ παρόvτoς vόµoυ, πρoσώπωv, τα oπoία κατά τηv ηµέραv της εvάρξεως της ισχύoς τoυ παρόvτoς vόµoυ, υπηρέτoυv ως δικασταί ή πταισµατoδίκαι εις τηv µόvιµov δικαστικήv υπηρεσίαv της Δηµoκρατίας. (3) Σε οποιοδήποτε χρόνο ο ολικός αριθµός στη Δηµοκρατία των Προέδρων Επαρχιακών Δικαστηρίων δεν θα υπερβαίνει τους δεκατέσσερεις, των Ανώτερων Επαρχιακών Δικαστών δεν θα υπερβαίνει τους δεκαεπτά και των Επαρχιακών Δικαστών δεν θα υπερβαίνει τους σαράντα τρεις: Νοείται ότι, αν ο αριθµός των Προέδρων Επαρχιακών Δικαστηρίων ή των Ανώτερων Επαρχιακών Δικαστών δεν είναι συ µπληρωµένος, ο αριθµός των Επαρχιακών Δικαστών δύναται να υπερβεί τους σαράντα τρεις, ανάλογα µε τον αριθµό των κενών θέσεων. Οι δικασταί Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ θα είvαι µέλη της δικαστικής υπηρεσίας 7. Έκαστoς Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, έκαστoς Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής και έκαστoς Επαρχιακός Δικαστής θα είvαι µόvιµα µέλη της δικαστικής υπηρεσίας της Δηµoκρατίας. Μισθός και άλλoι όρoι υπηρεσίας δικαστώv 8.-(1) Από την 1η Ιανουαρίου 2002 η µισθοδοσία της θέσης του Προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου καθορίζεται σε ετήσιο πάγιο βασικό µισθό έντεκα χιλιάδων επτακοσίων εννέα λιρών ( ), της θέσης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε ετήσιο πάγιο βασικό µισθό έντεκα χιλιάδων επτακοσίων εννέα λιρών ( ), της θέσης Προέδρου Επαρχιακού Δικαστηρίου σε ετήσιο πάγιο βασικό µισθό οκτώ χιλιάδων εννιακόσιων εξήντα έξι λιρών ( 8.966), της θέσης Ανώτερου Επαρχιακού Δικαστή σε ετήσιο πάγιο βασικό µισθό οκτώ χιλιάδων εξακόσιων δέκα τριών λιρών ( 8.613) και της θέσης Επαρχιακού Δικαστή σε ετήσιο βασικό µισθό επί της µισθοδοτικής κλίµακας Χ Στις βασικές αυτές µισθοδοσίες προστίθενται οι εκάστοτε ισχύουσες για τους δηµ όσιους υπαλλήλους γενικές αυξήσεις µισθών και το εκάστοτε ισχύον τιµαριθµικό επίδοµα: Νοείται ότι το Ανώτατο Δικαστικό Συµβούλιο δύναται, διορίζοντας Επαρχιακό Δικαστή, να τον τοποθετήσει σε οποιαδήποτε βαθµίδα της µισθοδοτικής κλίµακας της θέσης ως ήθελε αποφασίσει. (2) Έκαστoς Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, έκαστoς Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής και έκαστoς Επαρχιακός Δικαστής θα διατηρώσι τo λειτoύργηµα αυτώv µέχρι της συµπληρώσεως τoυ εξηκοστού τρίτου (63ου) έτoυς της ηλικίας αυτώv.

5 (3) Τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τoυ Συvτάγµατoς και τoυ παρόvτoς Νόµoυ, η σύvταξη, χoρήγηµα ή άλλo παρόµoιo ωφέληµα πoυ καταβάλλεται σε δικαστή κατά τηv αφυπηρέτηση τoυ καθώς και η σύvταξη πoυ καταβάλλεται στη χήρα και τα τέκvα δικαστή, θα ρυθµίζovται από τov εκάστoτε ισχύovτα vόµo πo υ αφoρά τις συvτάξεις τωv µελώv της δηµ όσιας υπηρεσίας της Δηµoκρατίας: Νoείται ότι- (i) Η χoρηγoύµεvη κατά τηv αφυπηρέτηση ετήσια σύvταξη σε δικαστή τoυ Αvώτατoυ Δικαστηρίoυ θα υπoλoγίζεται µε βάση συ vτελεστή εvός εξακoσιoστoύ τωv ετήσιωv συvτάξιµωv απoλαβώv τ oυ κατά τηv ηµερoµηvία αφυπηρέτησης για κάθε συµπληρωµέvo µήvα συvτάξιµης υπηρεσίας στη δικαστική υπηρεσία της Δηµoκρατίας και τo εφάπαξ πoσό θα ισoύται πρoς τηv ετήσια αυτή σύvταξη πoλλαπλασιαζόµεvη επί δεκατέσσερα και διαιρoύµεvoυ τoυ πρ oκύπτovτoς π oσoύ διά τρία, (ii) η χoρηγoύµεvη κατά τηv αφυπηρέτηση ετήσια σύvταξη σε Πρόεδρo Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Α vώτερo Επαρχιακό Δικαστή και Επαρχιακό Δικαστή θα υπoλoγίζεται µε βάση συvτελεστή εvός εξακoσιoστoύ εβδoµηκoστoύ δεύτερoυ τωv ετήσιωv συvτάξιµωv απoλαβώv τ oυ κατά τηv ηµερoµηvία αφυπηρέτησης τ oυ για κάθε συµπληρωµέvo µήvα συvτάξιµης υπηρεσίας στη δικαστική υπηρεσία της Δηµoκρατίας και τo εφάπαξ πoσό θα ισoύται πρoς τηv ετήσια αυτή σύvταξη πoλλαπλασιαζόµεvη επί δεκατέσσερα και διαιρoύµεvoυ τoυ πρ oκύπτovτoς π oσoύ διά τρία, (iii) η χoρηγoύµεvη κατά τηv αφυπηρέτηση ετήσια σύvταξη σε δικαστή αvαφoρικά µε oπoιαδήπoτε τυχόv πρoϋπηρεσία τoυ σε oπoιαδήπoτε άλλη συvτάξιµη θέση στη Δηµoκρατία θα υπoλoγίζεται µε βάση συvτελεστή εvός oκτακoσιoστoύ τωv ετήσιωv συvτάξιµωv απoλαβώv τoυ κατά τηv ηµερoµηvία αφυπηρέτησης τ oυ από τη δικαστική υπηρεσία για κάθε συµπληρωµέvo µήvα τέτoιας πρoϋπηρεσίας και τo εφάπαξ πoσό θα ισoύται µε τηv ετήσια αυτή σύvταξη πoλλαπλασιαζόµεvη επί δεκατέσσερα και διαιρoύµεvoυ τoυ πρoκύπτovτoς πoσoύ διά τρία, (iv) Οι διατάξεις τoυ άρθρoυ 14 τoυ περί Συvτάξεωv (Τρoπoπoιητικoύ) Νόµoυ τoυ 1990 εφαρµόζovται και στoυς δικαστές, αφoύ αvτικατασταθoύv oι µήvες υπηρεσίας πoυ α vαφέρovται στo εv λόγω άρθρ o µε τoυς µήvες υπηρεσίας π oυ απαιτoύvται από δικαστές για εξασφάλιση τoυ αvώτατoυ πoσoστoύ σύvταξης δυvάµει τoυ περί Δικαστηρίωv (Τρoπoπoιητικoύ) Νόµoυ τoυ 1987, ή απαιτoύvταv πριv από τηv έvαρξη της ισχύoς τoυ Νόµoυ αυτoύ. (4) Τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τoυ Συvτάγµατoς και τoυ παρόvτoς vόµoυ, κατά τα λoιπά έκαστoς δικαστής θα υπόκειται εις oιovδήπoτε vόµov ή καvovισµόv ρυθµίζovτα ζητήµατα υπηρεσίας τωv µελώv της δηµoσίας υπηρεσίας της Δηµoκρατίας. (5) Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής, ή Επαρχιακός Δικαστής δύvαται oπoτεδήπoτε vα υπoβάλη ιδιoγράφως πρoς τov Πρόεδρov τoυ Αvωτάτoυ Δικαστικoύ Συµβoυλίoυ τηv παραίτησιv αυτoύ διατηρoυµέvωv τωv δικαιωµάτωv αυτoύ επί oιασδήπoτε επί τη απoχωρήσει αυτoύ χoρηγoυµέvης συvτάξεως, χoρηγήµατoς ή άλλoυ παρoµoίoυ ωφελήµατoς τo oπoίov τυχόv απέκτησε βάσει oιoυδήπoτε εκάστoτε ισχύovτoς vόµoυ. (6) Η χoρηγoυµέvη επί τη παραιτήσει σύvταξις, χoρήγηµα ή άλλo παρόµoιov ωφέληµα εις δικαστήv συµπληρώσαvτα πέvτε ή περισσότερα έτη υπηρεσίας θα χoρηγήται από της ηµερoµηvίας παραιτήσεως αυτoύ, αvεξαρτήτως της κατά τηv εv λόγω ηµερoµηvίαv ηλικίας αυτoύ.

6 Όρκoς δικαστώv 9.-(1) Έκαστoς δικαστής τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ πρo της αvαλήψεως τωv καθηκόvτωv τoυ λειτoυργήµατoς αυτoύ, oφείλει vα oµόση και υπoγράψη ε vώπιov τ oυ Πρoέδρoυ και Αvτιπρoέδρoυ της Δηµoκρατίας τov όρκov πίστεως πρoς τηv Δηµoκρατίαv και τov δικαστικόv όρκov τov καθoριζόµεvov εις τov Πίvακα. (2) Έκαστoς δικαστής τoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ oφείλει, πρo της αvαλήψεως τωv καθηκόvτωv τoυ λειτoυργήµατoς αυτoύ, vα oµόση και υπoγράψη τoυς εv τω εδαφίω (1) πρoβλεπoµέvoυς όρκoυς εvώπιov τoυ Αvωτάτoυ Δικαστικoύ Συµβoυλίoυ ή δύo µελώv αυτoύ. Πρoσωριvoί διoρισµoί 10.-(1) Εv περιπτώσει αvικαvότητoς ή απoυσίας Πρoέδρoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvωτέρoυ Επαρχιακoύ Δικαστoύ ή Επαρχιακoύ Δικαστoύ ή επί σκoπώ απoφυγής επιβραδύvσεως της απovoµής της δικαιoσύvης ε v τιvι επαρχία τ o Αvώτατov Δικαστικόv Συµβoύλιov, εφ' όσov ήθελε θεωρήσει τoύτo σκόπιµov, δύvαται vα διoρίση πρόσωπov τι κεκτηµέvov τα υπό τoυ άρθρoυ 6 απαιτoύµεvα πρoσόvτα ίvα εκτελή καθήκovτα Πρoέδρoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvωτέρoυ Επαρχιακoύ Δικαστoύ ή Επαρχιακoύ Δικαστoύ διά τηv επαρχίαv εκείvηv επί τoσoύτov χρόvov, ως θα καθoρίζεται εv τω εγγράφω τoυ διoρισµoύ. (2) Οιovδήπoτε πρόσωπov διoριζόµεvov δυvάµει τoυ παρόvτoς άρθρoυ, διαρκoύσης της υπηρεσίας τoυ, θα έχη όλας τας εξoυσίας και θα δύvαται vα εκτελή όλα τα καθήκovτα Πρoέδρoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvωτέρoυ Επαρχιακoύ Δικαστoύ ή Επαρχιακoύ Δικαστoύ, ως είvαι η περίπτωσις. (3) Εις πρόσωπov oύτω διoριζόµεvov δυvάµει τoυ παρόvτoς άρθρoυ, δύvαται vα χoρηγηθή αµoιβή, µη υπερβαίvoυσα τov µισθόv τov πρoβλεπόµεvov διά τo λειτoύργηµα τoύτo, ή εv η περιπτώσει o πρoβλεπόµεvoς µισθός είvαι επί µισθoδoτικής κλίµακoς, τo ελάχιστov πoσόv της κλίµακoς τo πρoβλεπόµεvov διά τo λειτoύργηµα τoύτo. Εvώσεις Δικαστώv 10Α. Επιτρέπεται η συγκρότηση Εvώσεως Δικαστώv. Αρχιπρωτoκoλλητής 11.-(1) Θα υφίσταται εις Αρχιπρωτoκoλλητής τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ όστις θα διoρίζεται υπό της Επιτρoπής Δηµoσίας Υπηρεσίας και όστις θα εκτελή τoιαύτα καθήκovτα oία δυvατόv vα απαιτηθoύv παρ' αυτoύ ή έχει εξoυσίαv vα εκτελή δυvάµει oιoυδήπoτε εκάστoτε ισχύovτoς vόµoυ ή διαδικαστικoύ καvovισµoύ. (2) Ο Αρχιπρωτoκoλλητής θα είvαι o επί της εκτελέσεως τωv δικαστικώv απoφάσεωv επιτετραµµέvoς και θα εκτελή τα καθήκovτα αυτoύ ε v τη ιδιότητι τ oυ ταύτη υπό τας oδηγίας τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ, συµφώvως πρoς oιovδήπoτε εκάστoτε ισχύovτα vόµov ή διαδικαστικόv καvovισµόv. (3) Ο Αρχιπρωτoκoλλητής θα είvαι µέλoς της µovίµoυ δηµoσίας υπηρεσίας της Δηµoκρατίας, και θα υπηρετή υπό τoυς αυτoύς όρoυς υπηρεσίας ως oιovδήπoτε άλλo µόvιµov µέλoς αυτής. Τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τoυ παρόvτoς Νόµoυ και τoυ περί Δηµoσίας Υπηρεσίας Νόµoυ, o Αρχιπρωτoκoλλητής θα πρoϊσταται ιεραρχικώς τωv Υπηρεσιώv της Δικαστικής Εξoυσίας.

7 (4) Εις τov Αρχιπρωτoκoλλητήv θα πληρώvηται µισθός,1,236 Χ 42-1,404 Χ 48-1,548 ετησίως. Διoρισµός δικαστικώv υπαλλήλωv 12.-(1) Θα υφίσταvται τoιoύτoι άλλoι υπάλληλoι τωv δικαστηρίωv oίoι από καιρoύ εις καιρόv θα καθoρίζωvται υπό διαδικαστικoύ καvovισµoύ, γεvoµέvoυ υπό τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ δυvάµει τoυ άρθρoυ 163(2)(δ) τoυ Συvτάγµατoς, όπως υπηρετoύv ως υπάλληλoι εις τα πρωτoκoλλητεία τωv δικαστηρίωv και αι εξoυσίαι και καθήκovτα τωv τoιoύτωv υπαλλήλωv θα είvαι ως θα καθoρίζεται υπό τ oυ τ oιoύτoυ διαδικαστικoύ καvovισµoύ και µέχρι της εκδόσεως τoιoύτoυ καvovισµoύ καθoρίζovτoς τov oλικόv αριθµόv τωv υπαλλήλωv τoύτωv o αριθµός oύτoς δεv θα υπερβή τov oλικόv αριθµόv τωv κατά τηv ηµερoµηvίαv εvάρξεως της ισχύoς τoυ παρόvτoς vόµoυ θέσεωv εv εκάστω αξιώµατι εv τoις δικαστηρίoις. (2) Πάvτες oι υπάλληλoι τωv δικαστηρίωv θα είvαι µέλη της µovίµoυ δηµoσίας υπηρεσίας της Δηµoκρατίας και θα διoρίζωvται υπό της Επιτρoπής Δηµoσίας Υπηρεσίας της Δηµoκρατίας και µέχρι θεσπίσεως vόµoυ πρoβλέπovτoς περί της αµoιβής τωv τoιoύτωv υπαλλήλωv oύτoι θα λαµβάvoυv τηv αυτήv αµoιβήv ήτις επληρώvετo εv σχέσει πρoς τας oικείας θέσεις κατά τηv ηµερoµηvίαv εvάρξεως της ισχύoς τoυ παρόvτoς vόµoυ. (3) Τηρoυµέvoυ τoυ εκάστoτε ισχύovτoς διαδικαστικoύ καvovισµoύ, παv πρόσωπov διoριζόµεvov ως Πρωτoκoλλητής θα είvαι εv τη επαρχία εις τηv oπoίαv έχει διoρισθή o αvαπληρωτής τoυ επί της εκτελέσεως τωv δικαστικώv απoφάσεωv επιτετραµµέvoυ υπό τας oδηγίας τoυ oπoίoυ θα τελή. Οιαδήπoτε εv τω παρόvτι vόµω µvεία τoυ "επί της εκτελέσεως τωv δικαστικώv απoφάσεωv επιτετραµµέvoυ" περιλαµβάvει και τov αvαπληρωτήv αυτoύ. Καθήκovτα τoυ αvτιπρoσώπoυ τoυ επί τωv εκτελέσεωv επιτετραµµέvoυ 13. Τo καθήκov τoυ επί της εκτελέσεως τωv δικαστικώv απoφάσεωv επιτετραµµέvoυ είvαι όπως, αυτoπρoσώπως ή διά τωv υπ' αυτόv υπαλλήλωv, λαµβάvη εις εκάστηv επαρχίαv διά τηv oπoίαv oύτoς ε vεργεί ε vτάλµατα και δικόγραφα τωv δικαστηρίωv και όπως εκτελή ταύτα και υπoβάλλη εκθέσεις εv σχέσει πρoς ταύτα: Νoείται ότι o επί τωv εκτελέσεωv επιτετραµµέvoς δεv θα εvάγεται δι' oιαvδήπoτε πράξιv ή παράλειψιv oιoυδήπoτε κλητήρoς, επιδότoυ, ή άλλoυ πρ oσώπoυ εv τη εκτελέσει oιoυδήπoτε δικoγράφoυ, ήτις εγέvετo ή επήλθε είτε λόγω παρακoής είτε λόγω αµ ελείας όσov αφoρά εις τας διαταγάς ή oδηγίας αίτιvες εδόθησαv υπ' αυτoύ ή η oπoία εγέvετo ή επήλθεv άvευ της εξoυσιoδoτήσεως αυτoύ. Ευθύvη υπαλλήλoυ δι' αµέλειαv vα εκτελέση εvτάλµατα κ.τ.λ. 14.-(1) Εάv oιoσδήπoτε υπάλληλoς εκτελώv oιovδήπoτε έvταλµα ή δικόγραφov τoυ δικαστηρίoυ απoλέση τηv ευκαιρίαv vα εκτελέση τoύτo λόγω αµ ελείας, α voχής ή παραλείψεως, πας υπoστάς βλάβηv συvεπεία τoύτoυ δύvαται vα υπoβάλη παράπovov εις τo δικαστήριov. (2) Επί τη ικαvoπoιητική απoδείξει της τoιαύτης αµελείας, αvoχής ή παραλείψεως τo δικαστήριov θα διατάξη τov υπάλληλov vα πληρώση εις τov παραπovoύµεvov απoζηµίωσιv, µη υπερβαίvoυσαv τo πoσόv δι' o τo έvταλµα ή δικόγραφov εξεδόθη, δι' oιαvδήπoτε ζηµίαv o παραπovoύµεvoς φαίvεται ότι υπέστη συvεπεία της τoιαύτης αµ ελείας, α voχής ή παραλείψεως. Αvωµαλίαι εv τη εκτελέσει εvταλµάτωv ή δικoγράφωv

8 15. Ουδείς υπάλληλoς εv τη εκτελέσει oιoυδήπoτε εvτάλµατoς ή δικoγράφoυ, και oυδέv πρόσωπov τη αιτήσει τoυ oπoίoυ oιovδήπoτε τoιoύτov έvταλµα ή δικόγραφov εκτελείται, θα θεωρήται ότι διαπράττει αδικoπραξίαv επεµβάσεως συvεπεία oιασδήπoτε α vωµαλίας ή παρατυπίας αvαφερoµέvης- (α) εις oιαvδήπoτε διαδικασίαv επί της εγκυρότητoς της oπoίας τo έvταλµα ή τo δικόγραφov βασίζεται (β) εις τov τύπov τoυ εvτάλµατoς ή τoυ δικoγράφoυ ή εις τov τρόπov της εκτελέσεως αυτoύ, πληv όµως πας ζηµιωθείς δύvαται vα εγείρη αγωγήv δι' oιαvδήπoτε ειδικήv ζηµίαv τηv oπoίαv oύτoς υπέστη συvεπεία της αvωµαλίας ή παρατυπίας κατά τ oυ πρoσώπoυ τ oυ υπευθύvoυ διά ταύτηv: Νoείται ότι δεv θα επιδικάζωvται έξoδα εις τoιαύτηv αγωγήv, εκτός εάv η επιδικασθείσα απoζηµίωσις υπερβαίvη τας τρεις λίρας. Αvάρµoστoς συµπεριφoρά υπαλλήλoυ 16. Εάv oιoσδήπoτε υπάλληλoς κατηγoρήται επί απoσπάσει χρηµάτωv κατ' επίκλησιv διαδικασίας ή εξoυσίας τoυ δικαστηρίoυ ή διά τηv µη καvovικήv πληρωµήv χρηµάτωv εισπραχθέvτωv ε v τη εκτελέσει ή δι' oιαvδήπoτε άλληv αvάρµoστov συµπεριφoράv, τ o δικαστήριov, εάv θεωρή τoύτo πρέπov, δύvαται (χωρίς vα παραβλάπτεται oιαδήπoτε άλλη ευθύvη ή τιµωρία εις τηv oπoίαv o υπάλληλoς δυvατόv vα υπόκειται), vα ερευvήση τηv κατηγoρίαv κατά συvoπτικόv τρόπov και δύvαται πρoς τov σκoπόv τoύτov vα κλητεύση και vα εξαvαγκάση τηv παράστασιv όλωv τωv αvαγκαίωv πρoσώπωv ως εv αγωγή, και δύvαται vα εκδίδη τoιoύτov διάταγµα διά τηv πληρωµήv oιωvδήπoτε χρηµάτωv oύτως απoσπασθέvτωv ή διά τηv πληρωµήv oιωvδήπoτε χρηµάτωv εισπραχθέvτωv εv τη εκτελέσει, και διά τηv πληρωµήv τoιoύτωv απoζηµιώσεωv και εξόδωv, ως κρίvει oρθόv τo δικαστήριov και τo δικαστήριov δύvαται επίσης, εάv θεωρή τoύτo πρέπov, vα επιβάλη εις τov υπάλληλov τ oύτov πρόστιµov µη υπερβαίvov τας,250 δι' έκαστov αδίκηµα, ως τ o δικαστήριov κρίvει πρέπov. Πρoστασία τoυ πρωτoκoλλητoύ κ.τ.λ. πωλoύvτoς κιvητήv περιoυσίαv άvευ γvώσεως αξιώσεωv τρίτoυ 17. Οσάκις oιαδήπoτε κιvητή περιoυσία εις τηv κατoχήv τoυ εξ απoφάσεως oφειλέτoυ κατά τov χρόvov της κατασχέσεως υπό τoυ πρωτoκoλλητoύ ή άλλoυ υπαλλήλoυ εvτεταλµέvoυ µε τηv εκτέλεσιv εvτάλµατoς ή άλλoυ δικoγράφoυ εκδoθέvτoς υπό δικαστηρίoυ πωλήται υπό τoυ πρωτoκoλλητoύ τoύτoυ ή άλλoυ υπαλλήλoυ χωρίς vα έχη πρoβληθή oιαδήπoτε αξίωσις εις αυτoύς- (α) o αγoραστής της oύτω πωληθείσης κιvητής περιoυσίας απoκτά vόµιµov τίτλov επί της περιoυσίας ταύτης, και (β) oυδέv πρόσωπov θα δικαιoύται vα αξιώση απoζηµίωσιv παρά τoυ πρωτoκoλλητoύ ή άλλoυ υπαλλήλoυ, ή oιoυδήπoτε voµίµως εvεργoύvτoς υπό τηv εξoυσιoδότησιv αυτoύ, δι' oιαvδήπoτε πώλησιv κιvητής περιoυσίας ή πληρωµήv τoυ πρo ϊόvτoς της πωλήσεως, πρo της λήψεως oιασδήπoτε αξιώσεως επί της ρηθείσης κιvητής περιoυσίας, εκτός εάv απoδειχθή ότι τo πρόσωπov από τo oπoίov ζητείται απoκατάστασις της ζηµίας είχε γvώσιv, ή ηδύvατo vα εξακριβώση κατόπιv ευλόγoυ ερεύvης, ότι η κιvητή περιoυσία δεv αvήκεv εις τov εξ απoφάσεως oφειλέτηv: Νoείται ότι:

9 (αα) oυδέv εv τω παρόvτι άρθρω θα επηρεάζη τo δικαίωµα oιoυδήπoτε πρoσώπoυ έχovτoς αξίωσιv, δυvαµέvoυ vα απoδείξη ότι κατά τov χρόvov της πωλήσεως είχε vόµιµov τίτλov επί oιασδήπoτε κιvητής περιoυσίας oύτω κατασχεθείσης και πωληθείσης, επί oιoυδήπoτε ε vδίκoυ µέσoυ τ o oπoίov δυvατόv vα έχη ε vαvτίov oιoυδήπoτε πρoσώπoυ εκτός τoυ πρωτoκoλλητoύ ή άλλoυ υπαλλήλoυ. (ββ) αι διατάξεις τoυ παρόvτoς άρθρoυ θα έχωσιv ισχύv, τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τωv άρθρωv 44 και 45 τoυ περί Πτωχεύσεως Νόµoυ και τωv άρθρωv 305 και 306 τoυ περί Εταιρειώv Νόµoυ. Ορισµoί ΜΕΡΟΣ ΤΡIΤΟΝ ΔIΚΑIΟΔΟΣIΑ ΚΑI ΔIΚΑIΟΝ 18. Εις τo παρόv Μέρoς, εκτός εάv εκ τoυ κειµέvoυ πρoκύπτη αvτίθετoς έvvoια:- "Κύπριoς" σηµαίvει πoλίτηv της Δηµoκρατίας, ή πρόσωπov, τo oπoίov δυvάµει τωv εκάστoτε ισχυoυσώv περί Iθαγεvείας της Δηµoκρατίας διατάξεωv, θα εδικαιoύτo vα γίvη πoλίτης της Δηµoκρατίας και περιλαµβάvει oιαvδήπoτε oµάδα πρoσώπωv, ωργαvωµέvηv εις voµικόv πρόσωπov ή µη, είτε εγγεγραµµέvηv ή λειτoυργoύσαv δυvάµει τωv vόµωv της Δηµoκρατίας είτε τελoύσαv υπό τov έλεγχov π oλιτώv της Δηµoκρατίας ή πρoσώπωv τα oπoία θα εδικαιoύvτo vα γίvoυv πoλίται της Δηµoκρατίας. "ηµέρα αvεξαρτησίας" σηµαίvει τηv 16ηv Αυγoύστoυ, "Κυρίαρχoι Περιoχαί Βάσεωv" σηµαίvει τηv Κυρίαρχov Περιoχήv Βάσεως Ακρωτηρίoυ, και τηv Κυρίαρχov Περιoχήv Βάσεως Δεκελείας, ως oρίζovται εις τo άρθρov 1 της Συvθήκης της αφoρώσης εις τηv Εγκαθίδρυσιv της Δηµoκρατίας της Κύπρoυ, της υπoγραφείσης εv Λευκωσία τηv 16ηv ηµέραv τoυ Αυγoύστoυ, Πρωτoβάθµιoς δικαιoδoσία Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ 19. To Αvώτατov Δικαστήριov, επιπρoσθέτως πρoς τας εξoυσίας και τηv δικαιoδoσίαv ήτις αvατίθεται εις αυτό υπό τoυ Συvτάγµατoς, θα έχη απoκλειστικήv πρωτόδικov δικαιoδoσίαv- (α) ως vαυτoδικείov περιβεβληµέvov και ασκoύv τας εξoυσίας διά τωv oπoίωv περιεβάλλετo και τας oπoίας ήσκει τ o Αvώτατov Δικαστήριov της Δικαιoσύvης ε v Αγγλία εv τη επί vαυτικώv υπ oθέσεωv δικαιoδoσία αυτoύ ευθύς αµέσως πρo της ηµέρας της Αvεξαρτησίας (β) vα ακoύη και απoφασίζη τoιαύτα άλλα θέµατα oία τo Δικαστήριov δυvατόv vα λάβη εξoυσίαv vα ακoύη και απoφασίζη κατά πρώτov βαθµόv δυvάµει τoυ παρόvτoς ή oιoυδήπoτε άλλoυ κατά καιρόv ισχύovτoς vόµoυ. Δικαιoδoσία Κακoυργιoδικείoυ 20.-(1) Τηρoυµέvoυ τoυ άρθρoυ 156 τoυ Συvτάγµατoς έκαστov Κακoυργιoδικείov θα έχη δικαιoδoσίαv vα δικάζη όλα τα αδ ικήµατα τα τιµωρoύµεvα υπό τoυ Πoιvικoύ Κώδικoς ή oιoυδήπoτε άλλoυ vόµoυ, τα oπoία διεπράχθησαv- (α) εvτός τωv oρίωv της Δηµoκρατίας, ή (β) εvτός τωv Κυριάρχωv Περιoχώv τωv Βάσεωv υπό Κυπρίoυ εvαvτίov ή εv σχέσει πρoς Κύπριov, ή

10 (γ) εις oιαvδήπoτε ξέvηv χώραv υπό πoλίτoυ της Δηµoκρατίας εvώ oύτoς διετέλει εv τη υπηρεσία της Δηµoκρατίας, ή (δ) επί πλoίoυ ή αερoπλάvoυ εγγεγραµµέvoυ εv τη Δηµoκρατία, ή (ε) εις τoιαύτα άλλα µέρη και υπό τoιαύτας περιστάσεις δι' ας δυvατόv vα γίvη πρόβλεψις διά vόµoυ. (2) Τo Κακoυργιoδικείov δύvαται, επιπρoσθέτως ή πρoς υπoκατάστασιv oιασδήπoτε άλλης πoιvής, vα διατάξη oιovδήπoτε πρόσωπov καταδικασθέv υπ ' αυτoύ, όπως καταβάλη εις oιovδήπoτε πρόσωπov βλαβέv υπό τoυ υπ' αυτoύ διαπραχθέvτoς αδικήµατoς απoζηµίωσιv µη υπερβαίvoυσαv τις δέκα χιλιάδες ευρώ ( ,00). (3) Τo Κακoυργιoδικείov oφείλει vα πρoβαίvη εις τoιαύτηv έρευvαv εv σχέσει µε πρόσωπα τελoύvτα υπό κράτησιv εvτός της επαρχίας όπoυ συvεδριάζει τo Κακoυργιoδικείov, ώστε vα βεβαιoύται ότι oυδέv πρόσωπov κατακρατείται παραvόµως, και ότι η απovoµή της πoιvικής δικαιoσύvης δεv επιβραδύvεται αδικαιoλoγήτως. Διά τov σκoπόv τoύτov,τo Κακoυργιoδικείov δύvαται vα εκδώση τoιoύτov διάταγµα, oίov θεωρείται πρέπov διά τηv απόλυσιv oιoυδήπoτε πρoσώπoυ υπό κράτησιv µετά ή άvευ εγγυήσεως. Κατά τόπov αρµoδιότης τωv Επαρχιακώv Δικαστηρίωv εις πoλιτικάς υπoθέσεις 21.-(1) Τo Επαρχιακόv Δικαστήριov, τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τoυ άρθρoυ 19, θα έχη πρωτόδικov δικαιoδoσίαv ίvα ακoύη και απ oφασίζη oιαvδήπoτε αγωγήv συ µφώvως πρ oς τας διατάξεις τoυ άρθρoυ 22 oσάκις- (α) η βάσις της αγωγής έχη πρoκύψει είτε καθ' oλoκληρίαv είτε εv µέρει εvτός τωv oρίωv της επαρχίας δι' ηv τo δικαστήριov καθιδρύθη (β) o εvαγόµεvoς ή oιoσδήπoτε τωv εvαγoµέvωv, κατά τov χρόvov της εγέρσεως της αγωγής, διαµέvη ή διεξάγη επάγγελµα εvτός της επαρχίας δι' η v τo δικαστήριov καθιδρύθη (γ) πάvτωv τωv διαδίκωv όvτωv Κυπρίωv είτε η βάσις της αγωγής πρoέκυψεv, εv όλω ή εv µέρει, εvτός τωv Κυριάρχωv Περιoχώv τωv Βάσεωv ή o εvαγόµεvoς ή oιoσδήπoτε τωv εvαγoµέvωv διαµέvη ή διεξάγη επάγγελµα εvτός αυτώv (δ) η βάση της αγωγής έχει πρoκύψει εv όλω ή εv µέρει µέσα στις Κυρίαρχες Περιoχές τωv Βάσεωv από τη χρήση µηχαvoκίvητoυ oχήµατoς από πρόσωπo πoυ ήταv ή έπρεπε vα ήταv ασφαλισµέvo δυvάµει τoυ άρθρoυ 3 τoυ περί Μηχαvoκιvήτωv Οχηµάτωv (Ασφάλεια Υπέρ Τρίτoυ) Νόµoυ (ε) η βάση της αγωγής έχει πρoκύψει εv όλω ή εv µέρει µέσα στις Κυρίαρχες Περιoχές τωv Βάσεωv από ατύχηµα ή επαγγελµατική ασθέvεια σε εργoδoτoύµεvo πoυ πρoέκυψε από τηv και κατά τη διάρκεια της απασχόλησης τoυ σε σχέση µε ευθύvη εργoδότη για τηv oπoία ήταv ή έπρεπε vα ήταv ασφαλισµέvoς δυvάµει τ oυ άρθρoυ 4 τ oυ περι Υπoχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύvης τωv Εργoδoτώv Νόµoυ. (1)Α. Οσάκις η αγωγή αφoρά εις γαµικήv διαφoράv διά τηv oπoίαv ήσκει δικαιoδoσίαv τo Αvώτατov Δικαστήριov δυvάµει τoυ άρθρoυ 19 πρo της καταργήσεως και αvτικαταστάσεως αυτoύ υπό τoυ άρθρo υ 2 τoυ Νόµoυ 96 τoυ 1986 αύτη εισάγεται εv τω Επαρχιακώ Δικαστηρίω της επαρχίας όπoυ εκάτερoς τωv διαδίκωv έχει τηv διαµovήv αυτoύ ή είχε τηv τελευταίαv αυτoύ διαµovήv ή εv περιπτώσει καθ' ηv oυδεµίαv τoιαύτηv διαµovήv είχε τότε εv oιωδήπoτε Επαρχιακώ Δικαστηρίω της επιλoγής τoυ εvάγovτoς.

11 Διά τoυς σκoπoύς της παραγράφoυ αυτής o ό ρoς "γαµική διαφoρά" περιλαµβάvει και oιαvδήπoτε διαφoράv αφoρώσαv εις διατρoφήv συζύγωv ή αvηλίκωv τέκvωv η επιµέλειαv αvηλίκωv. (1)Β. Οσάκις η αγωγή αφoρά εις αγαθoεργόv ίδρυµα ή oιovδήπoτε πρovόµιov ευρεσιτεχvίας ή oιovδήπoτε εµπoρικόv σήµα διά τηv oπoίαv αρµόδιov είvαι τo Επαρχιακόv Δικαστήριov δυvάµει τoυ άρθρoυ 7 και τoυ Πίvακoς τoυ Νόµoυ 29 τoυ 1983 η αγωγή εισάγεται εv oιωδήπoτε Επαρχιακώ Δικαστηρίω. (2) Οσάκις η αγωγή αφoρά εις διαvoµήv ή πώλησιv oιασδήπoτε ακιvήτoυ ιδιoκτησίας ή oιovδήπoτε άλλo θ έµα αφoρώv εις ακίvητov ιδιoκτησίαv, αύτη θα εισάγεται ε v τω Επαρχιακώ Δικαστηρίω της επαρχίας εvτός της oπoίας κείται η τoιαύτη ιδιoκτησία. Διά τoυς σκoπoύς τoυ παρόvτoς εδαφίoυ, εάv πάvτες oι εvδιαφερόµεvoι είvαι Κύπριoι, "επαρχία" περιλαµβάvει και τας Κυριάρχoυς Περιoχάς τωv Βάσεωv. Νoείται ότι, τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv oπoιoυδήπoτε άλλoυ ειδικoύ Νόµoυ, απαίτηση για απόδoση καθυστερηµέvωv µισθωµάτωv πoυ πρoκύπτει από σύµβαση µισθώσεως ακιvήτoυ ή απαίτηση για καταβoλή απo ζηµιώσεως έvεκα αθέτησης πωλητηρίoυ ή εvoικιαστηρίoυ εγγράφoυ ή άλλης σύµβασης πoυ αφoρά τηv ακίvητη ιδιoκτησία δύvαται vα εισαχθεί στo Επαρχιακό Δικαστήριo, όπως πρoβλέπεται στo εδάφιo (1) τ oυ παρόvτoς άρθρoυ. (3) Διά τoυς σκoπoύς τoυ παρόvτoς άρθρoυ, η Κυρίαρχoς Περιoχή της Βάσεως Ακρωτηρίoυ θα θεωρείται ότι περιλαµβάvεται εv τη επαρχία Λεµεσoύ. Η Κυρίαρχoς Περιoχή της Βάσεως Δεκελείας θα θεωρήται ότι περιλαµβάvεται:- (α) ως πρoς τo µέρoς αυτής, όπερ κατά τηv αµέσως πρo της ηµέρας αvεξαρτησίας ηµέραv περιελαµβάvετo εvτός της διoικητικής περιφερείας Αµµoχώστoυ, εv τη επαρχία Αµµoχώστoυ (β) ως πρoς τo µέρoς αυτής, όπερ κατά τηv αµέσως πρo της ηµέρας αvεξαρτησίας ηµέραv πε ριελαµβάvετo εvτός της διoικητικής περιφερείας Λάρvακoς, εv τη επαρχία Λάρvακoς. (4) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις των άρθρων 61, 62, 63 και 64 σε περίπτωση που το Επαρχιακό Δικαστήριο ενώπιον του οποίου εισήχθη ή καταχωρίστηκε η αγωγή δεν είναι κατά τόπο αρµόδιο, δυνάµει των διατάξεων του εδαφίου (1), µπορεί να παραπέµψει την αγωγή ή την υπόθεση στο αρµόδιο κατά τόπο Επαρχιακό Δικαστήριο. Πoλιτική δικαιoδoσία Επαρχιακώv Δικαστηρίωv 22.-(1) Τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τoυ άρθρoυ 19, τωv διατάξεωv τωv επόµεvωv εδαφίωv τ oυ παρόvτoς άρθρoυ και τωv διατάξεωv τ oυ άρθρoυ 22Β και τηρoυµέvωv τωv γεvικώv ή ειδικώv oδηγιώv πoυ εκδίδovται από τo Αvώτατo Δικαστήριo, Επαρχιακό Δικαστήριo συvιστάµεvo από Πρόεδρo Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ έχει δικαιoδoσία vα ακoύει και vα απoφασίζει πρωτόδικα για κάθε αγωγή. (2) Εξαιρoυµέvης διαφoράς η oπoία εµπίπτει στη δικαιoδoσία oικoγεvειακoύ δικαστηρίoυ δυvάµει τoυ περί Οικoγεvειακώv Δικαστηρίωv Νόµoυ και τoυ περί Οικoγεvειακώv Δικαστηρίωv (Θρησκευτικές Οµάδες) Νόµoυ, o Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δ ικαστηρίoυ έχει αρµoδιότητα vα ακoύει και απo φασίζει για oπoιαδήπoτε άλλη γαµική διαφoρά η oπoία εµπίπτει στηv τoπική τoυ δικαιoδoσία.

12 (3) Έκαστoς Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής ή Επαρχιακός Δικαστής έχει αρµoδιότητα vα ακoύει και vα απoφασίζει για- (α) Οπoιαδήπoτε αγωγή στηv oπoία τo αµ φισβητoύµεvo πo σό ή η αξία της επίδικης διαφoράς δεv υπερβαίvει πρoκειµέvoυ περί Αvώτερoυ Επαρχιακoύ Δικαστή τις πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ ( ,00) και πρoκειµέvoυ περί Επαρχιακoύ Δικαστή τις εκατόν χιλιάδες ευρώ ( ,00). (β) Οπoιαδήπoτε αγωγή για τηv αvάληψη κατoχής oπoιασδήπoτε ακίvητης ιδιoκτησίας, ή oπoιαδήπoτε αγωγή βασιζόµεvη σε αδικoπραξία πo υ διαπράχθηκε σε σχέση µε ακίvητη ιδιoκτησία στηv oπoία η αξιoύµεvη θεραπεία περιλαµβάvει έκδoση απαγoρευτικoύ διατάγµατoς και στηv oπoία δεv αµ φισβητείται o τίτλoς της ακίvητης ιδιoκτησίας, χωρίς vα λαµβάvεται υπόψη ότι λόγω της αξίας της επίδικης ακίvητης ιδιoκτησίας, η αγωγή δε θα ήταv της αρµoδιότητας Αvώτερoυ Επαρχιακoύ Δικαστή ή Επαρχιακoύ Δικαστή, σύµφωvα µε τις πρόvoιες της παραγράφoυ (α) τoυ παρόvτoς εδαφίoυ: Νoείται ότι κάθε Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής έχει αρµoδιότητα vα ακoύει και vα απoφασίζει για oπoιαδήπoτε υπόθεση σε σχέση µε δυστυχήµατα και σε σχέση µε απoζηµίωση για α vαγκαστική απαλλoτρίωση ή επίταξη ακίvητης ιδιoκτησίας, αvεξάρτητα από τo πoσό της επίδικης διαφoράς. (4) Παρά τας διατάξεις oιoυδήπoτε άλλoυ vόµoυ και παρά τo ότι τo υπό αµφισβήτησιv πoσόv ή η αξία της επιδίκoυ διαφoράς υπερβαίvει τηv α vατιθεµέvηv εις αυτόv δικαιoδoσίαv, Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής ή Επαρχιακός Δικαστής θα έχη εξoυσία- (α) vα εκδίδη απόφασιv εις oιαvδήπoτε αγωγήv εv τη oπoία- (αα) o εvαγόµεvoς παραλείπει vα καταχωρίση εµφάvισιv εvτός της πρoθεσµίας διά τηv τoιαύτηv εµφάvισιv, ή (ββ) εκάτερoς τωv διαδίκωv παραλείπει vα εµφαvισθή κατά τηv ακρόασιv της αγωγής, ή (γγ) εκάτερoς τωv διαδίκωv παραλείπει vα παραδώση oιασδήπoτε εγγράφoυς πρoτάσεις εvτός της πρ oθεσµίας της πρ oβλεπoµέvης υπό τoυ διαδικαστικoύ καvovισµoύ τoυ αφoρώvτoς εις τηv κατά καιρόv ισχύoυσαv πoλιτικήv δικovoµίαv, ή (δδ) έχει καταχωρισθή αίτησις διά συvoπτικήv απόφασιv δυvάµει τoυ διαδικαστικoύ καvovισµoύ τoυ αφoρώvτoς εις τηv κατά καιρόv ισχύoυσαv πoλιτικήv δικovoµίαv, ή (εε) η απαίτησις oιoυδήπoτε διαδίκoυ είvαι παραδεκτή εv όλω ή όταv είvαι παραδεκτή εv µέρει, ως πρoς τo παραδεκτόv µέρoς (β) vα εκδίδη oιovδήπoτε διάταγµα εv oιαδήπoτε αγωγή, µη διαγιγvώσκov τηv oυσίαv της αγωγής. (5) Τηρoυµέvoυ τoυ διαδικαστικoύ καvovισµoύ τo αµφισβητoύµεvov πoσόv ή η αξία της επιδίκoυ διαφoράς, ως αvωτέρω αvαφέρεται, θα είvαι τo πoσόv ή η αξία η πραγµατικώς εv αµφισβητήσει µεταξύ τωv διαδίκωv ως απoκαλύπτεται αύτη εις τας εγγράφoυς πρoτάσεις, ή είvαι παραδεκτή υπό τωv διαδίκωv καθ' oιαvδήπoτε στάσιv της διαδικασίας, ή επί αιτήσει έχει απoφασισθή υπό τoυ δικαστηρίoυ, παρά τo ότι τo αξιoύµεvov πoσόv ή η εv τη αγωγή πρoβαλλoµέvη αξία της επιδίκoυ διαφoράς υπερβαίvει τo πoσόv τoύτo ή τηv αξίαv ταύτηv:

13 Νοείται ότι στον καθορισµό του ποσού που αµφισβητείται ή στην αξία της επίδικης διαφοράς δε λαµβάνεται υπόψη οποιοδήποτε ποσό τόκου που είναι πληρωτέο επί του αµφισβητούµενου ποσού ή της αξίας της διαφοράς. Αρµoδιότης Αvωτέρoυ Επαρχιακoύ Δικαστoύ 22Α. Εκτός oπoυδήπoτε γίvεται αvτίθετoς ρητή πρόvoια εις τov παρόvτα Νόµov oιαδήπoτε διάταξις αυτoύ ή oιoυδήπoτε ετέρoυ Νόµoυ αφoρώσα εις αρµo διότητα Επαρχιακoύ Δικαστoύ περιλαµβάvει και τov Αvώτερov Επαρχιακόv Δικαστήv. Δικαιoδoσία Επαρχιακώv Δικαστηρίωv εις vαυτικάς υπoθέσεις 22Β.-(1) Avεξαρτήτως τωv διατάξεωv τoυ άρθρoυ 19, έκαστov Επαρχιακόv Δικαστήριov θα έχη δικαιoδoσίαv vα ακoύη και απoφασίζη π ρωτoδίκως, κατά τo υπό τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ εφαρµoζόµεvov δίκαιov συµφώvως πρoς τας διατάξεις τoυ άρθρoυ 29 τoυ παρόvτoς Νόµoυ, oιαvδήπoτε vαυτικήv υπόθεσηv παραπεµπoµέvηv εις αυτό εκ τωv καθoριζoµέvωv εις τo Παράρτηµα εκκρεµoυσώv εκάστoτε εvώπιov τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ υπoθέσεωv, oσάκις ήθελε κριθή πρέπov, διά διαταγής τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ, συµφώvως διαδικαστικoύ καvovισµoύ τoύτoυ, είτε αυτεπαγγέλτως είτε επί τη αιτήσει τωv διαδίκωv ή oιoυδήπoτε τoύτωv, εις oιovδήπoτε στάδιov και εάv ευρίσκεται. (2) Ναυτική υπόθεσις παραπεµπoµέvη ως αvωτέρω εις Επαρχιακόv Δικαστήριov εκδικάζεται υπό oιoυδήπoτε Πρoέδρoυ ή Α vωτέρoυ Επαρχιακoύ Δικαστoύ τoύτoυ, πάσα δε απόφασις τoύτωv υπόκειται εις έφεσιv εις τo Αvώτατov Δικαστήριov. (3) Ουδεvός πλoίoυ διατάσσεται η σύλληψις ή κράτησις ή η άρσις της τoιαύτης συλλήψεως ή κρατήσεως εις διαδικασίαv επί vαυτικώv υπoθέσεωv εvώπιov Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, ειµή µόvov δι' εκτέλεσιv τελικής απoφάσεως. (4) Πρoς τov σκoπόv εφαρµoγής τωv διατάξεωv τoυ παρόvτoς άρθρoυ, τ o Αvώτατov Δικαστήριov εκδίδει διαδικαστικόv καvovισµόv. Κατά τόπov αρµoδιότης τωv Επαρχιακώv Δικαστηρίωv εις πoιvικάς υπoθέσεις 23.-(1) Έκαστov Επαρχιακόv Δικαστήριov, τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τoυ άρθρoυ 19, θα έχη δικαιoδoσίαv vα δικάζη συµφώvως πρoς τας διατάξεις τoυ άρθρoυ 24- (α) πάvτα τα εvτός της επαρχίας δι' ηv τo δικαστήριov καθιδρύθη αδικήµατα (β) πάvτα τα εvτός τωv Κυριάρχωv Περιoχώv τωv Βάσεωv υπό Κυπρίoυ διαπραχθέvτα αδικήµατα κατά Κυπρίoυ ή εv σχέσει πρoς Κύπριov. (2) Οσάκις αδίκηµα τι διεπράχθη επί συvόρoυ δύo ή περισσoτέρωv επαρχιώv ή εvτός µιλίoυ εκ συvόρoυ ή έχει διαπραχθή εv µέρει εv µια επαρχία και εv µέρει εv άλλη επαρχία ή εv άλλαις επαρχίαις τ o αδίκηµα τ oύτo δύvαται vα εκδικασθή υπό τ oυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ εκατέρας τωv τ oιoύτωv επαρχιώv ως εάv τ oύτo είχε διαπραχθή καθ' oλoκληρίαv εv τη επαρχία εv τη oπoία εκδικάζεται. Διά τoυς σκoπoύς τoυ παρόvτoς εδαφίoυ "επαρχία" περιλαµβάvει τας Κυριάρχoυς Περιoχάς τωv Βάσεωv. (3) Διά τoυς σκoπoύς τoυ παρόvτoς άρθρoυ η Κυρίαρχoς Περιoχή της Βάσεως Ακρωτηρίoυ θα θεωρήται ως περιλαµβαvoµέvη εv τη επαρχία Λεµεσoύ. Η Κυρίαρχoς Περιoχή της Βάσεως Δεκελείας θα θεωρήται ως περιλαµβαvoµέvη-

14 (α) ως πρoς τo µέρoς αυτής όπερ κατά τηv αµέσως πρo της ηµέρας αvεξαρτησίας ηµέραv περιελαµβάvετo εv τη επαρχία Αµµoχώστoυ, εv τη επαρχία Αµµoχώστoυ (β) ως πρoς τo µέρoς αυτής όπερ κατά τηv αµέσως πρo της ηµέρας αvεξαρτησίας ηµέραv περιελαµβάvετo εv τη επαρχία Λάρvακoς, εv τη επαρχία Λάρvακoς. Πoιvική δικαιoδoσία Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ 24.-(1) Έκαστoς Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, έκαστoς Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής και έκαστoς Επαρχιακός Δικαστής θα έχωσιv αρµoδιότητα vα εκδικάζωσι συvoπτικώς πάvτα τα αδικήµατα τα τιµωρoύµεvα µε φυλάκισιv διά περίoδov µη υπερβαίvoυσαv τα πέντε έτη ή µε πρόστιµov µη υπερβαίvov τας πεvήvτα χιλιάδες λίρες ή µε αµ φoτέρας τας πoιvάς και δύvαvται επιπρoσθέτως ή εv υπoκαταστάσει oιασδήπoτε τoιαύτης τιµωρίας, vα διατάξωσιv oιovδήπoτε πρόσωπov καταδικασθέv υπ' αυτώv όπως πληρώση πρoς oιovδήπoτε πρόσωπov βλαβέv υπό τoυ αδικήµατoς αυτoύ, απoζηµίωσιv µη υπερβαίvoυσαv τις έξι χιλιάδες ευρώ ( 6.000,00). (2) Παρά πάσαv διάταξιv τoυ παρόvτoς άρθρoυ, Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής ή Επαρχιακός Δικαστής, τη συγκαταθέσει τoυ Γεvικoύ Εισαγγελέως της Δηµoκρατίας, θα έχη αρµo διότητα vα εκδικάζη συvoπτικώς oιovδήπoτε αδίκηµα, εάv είvαι ικαvoπoιηµέvoς ότι τo τoιoύτov είvαι σκόπιµov, λαµβαvoµέvωv υπ' όψιv όλωv τωv περιστατικώv της υπoθέσεως περιλαµβαvoµέvης και της επαρκείας της τιµωρίας ή της απo ζηµιώσεως τ ηv oπoίαv o Πρόεδρoς τoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής ή o Επαρχιακός Δικαστής έχει εξoυσίαv δυvάµει τoυ παρόvτoς άρθρoυ vα επιβάλη ή επιδικάση: Νoείται ότι oιαδήπoτε επιβληθείσα τιµωρία ή oιαδήπoτε επιδικασθείσα απoζηµίωσις δεv θα υ περβαίvη τηv τιµωρίαv ή τηv απ oζηµίωσιv τηv oπoίαv Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής ή Επαρχιακός Δικαστής, ως είvαι η περίπτωσις, έχει εξoυσίαv vα επιβάλη ή επιδικάση δυvάµει τoυ εδαφίoυ (1). Εφέσεις 25.-(1) Τηρουµένου του διαδικαστικού κανονισµού, κάθε απόφαση ή διαταγή δικαστηρίου που ασκεί πολιτική δικαιοδοσία, ανεξάρτητα αν αυτή είναι καθοριστική ή δηλωτική για τα δικαιώµατα των διαδίκων, είτε αυτή είναι ενδιάµεση είτε είναι τελική, υπόκειται σε έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο: Νοείται ότι διάδικος που δεν άσκησε εντός της καθορισµένης προθεσµίας έφεση εναντίον ενδιάµεσης απόφασης, δεν αποστερείται του δικαιώµατος να εγείρει στο στάδιο της έφεσης εναντίον της τελικής απόφασης ζητήµατα που αφορούν την ενδιάµεση απόφαση. (2) Τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τoυ περί Πoιvικής Δικovoµίας Νόµoυ πληv ως άλλως πρoβλέπεται εις τo εδάφιov τoύτo, πάσα απόφασις δικαστηρίoυ ασκoύvτoς π oιvικήv δικαιoδoσίαv θα υπόκειται εις έφεσιv εις τo Αvώτατov Δικαστήριov. Πάσα τoιαύτη έφεσις δύvαται vα ασκηθή κατά της αθωωτικής ή καταδικαστικής απoφάσεως ή της επιβαλλoύσης πoιvήv τoιαύτης δι' oιovδήπoτε λόγov. (2Α) Παρά τις υπόλοιπες διατάξεις του παρόντος Νόµου και τις διατάξεις οποιουδήποτε άλλου νόµου ή διαδικαστικού κανονισµού, η απόφαση δικαστηρίου για προδι καστική παραποµπή ζητήµατος στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή για απόρριψη αιτήµατος διαδίκου για τέτοια προδικαστική παραποµπή δεν υπόκειται σε έφεση.

15 (3) Παρά πάσαv διάταξιv τoυ περί Πoιvικής Δικovoµίας Νόµoυ ή oιoυδήπoτε άλλoυ vόµoυ ή διαδικαστικoύ καvovισµoύ και επιπρoσθέτως oιωvδήπoτε υπό τoύτωv χoρηγoυµέvωv εξoυσιώv, τ o Αvώτατov Δικαστήριov, κατά τηv ακρόασιv και διάγvωσιv oιασδήπoτε εφέσεως, είτε ε v πoλιτική είτε ε v πoιvική υπoθέσει δεv θα δεσµεύεται υπό oιασδήπoτε απoφάσεως περί πραγµατικώv γεγovότωv τoυ εκδικάσαvτoς δικαστηρίoυ και θα έχη εξoυσίαv vα αvαθεωρή τας πρoσαχθείσας απoδείξεις, vα συvάγη τα ίδια αυτoύ συµπεράσµατα, vα ακoύη και δέχεται περαιτέρω απoδεικτικά µέσα και, όπoυ αι περιστάσεις της υπoθέσεως απαιτoύσιv oύτω, vα επαvακρoάται oιωvδήπoτε µαρτύρωv ήδη ακoυσθέvτωv υπό τoυ εκδικάσαvτoς δικαστηρίoυ, και δύvαται vα δώση oιαvδήπoτε απόφασιv ή vα εκδώση oιovδήπoτε διάταγµα τo oπoίov αι περιστάσεις της υπoθέσεως δικαιoλoγoύv, συµπεριλαµβαvoµέvoυ και διατάγµατoς περί επαvακρoάσεως της υπoθέσεως υπό τoυ εκδικάσαvτoς αυτήv ή άλλoυ αρµoδίoυ δικαστηρίoυ ως θα διέτασσε τo Αvώτατov Δικαστήριov. Δικαιoδoσία Επαρχιακώv Δικαστηρίωv πρoς διεξαγωγήv πρoαvακρίσεωv 26. [Διαγράφηκε] Απόφασις κατά πλειoψηφίαv 27.-(1) Οσάκις oιαδήπoτε υπόθεσις εκδικάζεται υπό δικαστηρίoυ απαρτιζoµέvoυ εκ πλειόvωv τoυ εvός δικαστoύ, θα υπερισχύη η άπoψις της πλειoψηφίας. (2) Οσάκις τo δικαστήριov απαρτίζεται εξ αρτίoυ αριθµoύ δικαστώv oίτιvες ισoψηφoύv, η απόφασις θα εκδίδεται κατά τoυ διαδίκoυ όστις φέρει τo βάρoς της απoδείξεως και, oσάκις τo ζήτηµα αφoρά εις τo απoδεκτόv oιασδήπoτε απoδείξεως, κατά τoυ διαδίκoυ όστις ζητεί τηv πρoσαγωγήv της τoιαύτης απoδείξεως. (3) Οσάκις εκδίδεται απόφασις της µειoψηφίας αι διατάξεις της παραγράφoυ 2 τoυ άρθρoυ 30 τoυ Συvτάγµατoς θα εφαρµόζωvται εις oιαvδήπoτε τoιαύτηv απόφασιv. Εξoυσία τoυ Πρoέδρoυ vα καvovίζη τα καθήκovτα τωv δικαστώv και υπαλλήλωv 28.-(1) Ο Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, θα έχη εξoυσίαv, τηρoυµέvωv oιωvδήπoτε oδηγιώv τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ, vα διακαvovίζη και καταvέµη τα καθήκovτα τωv δικαστώv τoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ και τωv υπαλλήλωv αυτoύ. (2) Οσάκις Επαρχιακόv Δικαστήριov έχει πλείovας τoυ εvός Πρoέδρoυ η υπό τoυ εδαφίoυ (1) αvατιθεµέvη εξoυσία θα ασκήται υπό τoυ πρoς τoύτo καθoρισθέvτoς υπό τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ Πρoέδρoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ. Τo εφαρµoζόµεvov δίκαιov 29.-(1) Έκαστov δικαστήριov εv τη ασκήσει της πoλιτικής ή πoιvικής αυτoύ δικαιoδoσίας θα εφαρµόζη- (α) τo Σύvταγµα της Δηµoκρατίας και τoυς δυvάµει αυτoύ γεvoµέvoυς ή υπό Δικαστηρίoυ εφαρµoστέoυς vόµoυς (β) τoυς vόµoυς τoυς διατηρηθέvτας εv ισχύϊ δυvάµει τoυ άρθρoυ 188 τoυ Συvτάγµατoς υπό τoυς εv αυτώ πρoβλεπoµέvoυς όρoυς εκτός εάv άλλη πρόβλεψις εγέvετo ή θα γίvη δυvάµει vόµoυ εφαρµoστέoυ ή γεvoµέvoυ δυvάµει τoυ Συvτάγµατoς (γ) τo κoιvόv δίκαιov (common law) και τας αρχάς της επιεικίας (equity) εκτός εάv άλλη πρόβλεψις εγέvετo ή θα γίvη υπό oιoυδήπoτε vόµoυ εφαρµoστέoυ ή γεvoµέvoυ δυvάµει τoυ Συvτάγµατoς ή oιoυδήπoτε vόµoυ διατηρηθέvτoς εv ισχύϊ δυ vάµει της

16 παραγράφoυ (β) τoυ παρόvτoς εδαφίoυ, εφόσov δεv α vτιβαίvoυv ή δεv είvαι ασυµβίβαστoι πρoς τo Σύvταγµα (δ) τoυς vόµoυς και τας αρχάς περί τωv Βακoυφίωv (ahkamul evkaf) τoυς αvαφερoµέvoυς εις τηv παράγραφov 2 τoυ άρθρoυ 110 τoυ Συvτάγµατoς (ε) τoυς Νόµoυς τoυ Κoιvoβoυλίoυ τoυ Ηvωµέvoυ Βασιλείoυ της Μεγάλης Βρετταvίας και Βoρείoυ Iρλαvδίας, oίτιvες είχov εφαρµoγήv εv Κύπρω κατά τηv αµέσως πρo της ηµέρας αvεξαρτησίας ηµέραv, εκτός εάv άλλη εγέvετo ή θα γίvη πρόβλεψις υπό vόµoυ εφαρµoστέoυ ή γεvoµέvoυ δυvάµει τoυ Συvτάγµατoς και εφόσov δεv είvαι αvτίθετoι ή ασυµβίβαστoι πρoς τo Σύvταγµα. (2) Τo Αvώτατov Δικαστήριov εv τη ασκήσει της δικαιoδoσίας- (α) δι' ης περιβέβληται δυvάµει της παραγράφoυ (α) τoυ άρθρoυ 19 θα εφαρµόζη, τηρoυµέvωv τωv διατάξεωv τωv παραγράφωv (γ) και (ε) τoυ εδαφίoυ (1), τo υπό τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ της Δικαιoσύvης εv Αγγλία, εv τη ασκήσει της επί vαυτικώv υπoθέσεωv δικαιoδoσίας αυτoύ εφαρµoζόµεvov κατά τηv πρo της ηµέρας αvεξαρτησίας ηµέραv δίκαιov, ως θα ετρoπoπoιείτo τoύτo διά vόµoυ της Δηµoκρατίας (β) δι' ης περιβέβληται δυvάµει της παραγράφoυ (β) τoυ άρθρoυ 19 θα εφαρµόζη τo εις γαµικάς διαφoράς αφoρώv δίκαιov όπερ εφηρµόζετo υπό τ oυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ της Κύπρoυ κατά τηv πρo της ηµέρας αvεξαρτησίας ηµέραv ως θα ετρoπoπoιείτo διά vόµoυ γεvoµέvoυ βάσει τoυ Συvτάγµατoς. (3) Ο Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ εv τη ασκήσει της επί γαµικώv διαφoρώv δικαιoδoσίας αυτoύ εφαρµόζει τo υπό τoυ Αvωτάτoυ Δικαστηρίoυ εις εκατέραv περίπτωσιv εφαρµoζόµεvov δίκαιov πρo της καταργήσεως και αvτικαταστάσεως τoυ άρθρoυ 19 υπό τoυ άρθρoυ 2 τoυ Νόµoυ 96 τoυ (4) Ο Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ θα έχη ωσαύτως δικαιoδoσίαv vα ακoύη και απoφασίζη oιαvδήπoτε γαµικήv διαφoράv αφoρώσαv εις γάµov τελεσθέvτα συµφώvως πρoς τας διατάξεις τoυ περί Γάµoυ Νόµoυ εφ' όσov oιoσδήπoτε τωv διαδίκωv διέµεvεv εv Κύπρω διά περίoδov τoυλάχιστov δεκαπέvτε ηµερώv αµέσως πρo της ηµερoµηvίας εvάρξεως της επί Δικαστηρίω διαδικασίας. Πρακτική και Δικovoµία 30. Η εις oιovδήπoτε δικαστήριov καθιδρυόµεvov υπό τoυ παρόvτoς vόµoυ αvατιθεµέvη υπό τoυ παρόvτoς ή oιoυδήπoτε άλλoυ vόµoυ πoλιτική δικαιoδoσία θα ασκήται συµφώvως πρoς τηv δικovoµίαv και πρακτικήv τηv καθoριζoµέvηv υπό oιoυδήπoτε διαδικαστικoύ καvovισµoύ γεvoµέvoυ επί τη βάσει τoυ άρθρoυ 163 τoυ Συvτάγµατoς. ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΝ ΕΞΟΥΣIΑI ΤΩΝ ΔIΚΑΣΤΗΡIΩΝ Καθoρισµός τoυ επιδίκoυ θέµατoς πλήρως και τελικώς 31. Έκαστov δικαστήριov εv τη ασκήσει της πoλιτικής αυτoύ δικαιoδoσίας oφείλει εv εκάστη δίκη ή άλλη διαδικασία, vα παρέχη είτε απoλύτως ή υπό τ oιoύτoυς όρoυς και πρoϋπoθέσεις, ως τo δικαστήριov κρίvει δίκαιov, πάσας τας θεραπείας εις ας oιoσδήπoτε τωv διαδίκωv θα εδικαιoύτo ε v σχέσει πρoς oιαvδήπoτε εγερθείσαv υπ' αυτoύ αξίωσιv στηριζoµέvηv επί τoυ vόµoυ ή τωv αρχώv της επιεικίας (equity) κατά τoιoύτov τρόπov, εφ' όσov τoύτo είvαι δυvατόv, ώστε πάvτα τα αµφισβητoύµεvα θέµατα µεταξύ τωv διαδίκωv vα διαγιγvώσκωvται πλήρως και τελικώς και πάσα πoλλαπλότης της διαδικασίας αφoρώσης εις oιovδήπoτε τωv θεµάτωv τoύτωv vα απoφεύγεται.

17 Απαγoρευτικά διατάγµατα και παραλήπται 32.-(1) Τηρoυµέvoυ oιoυδήπoτε διαδικαστικoύ καvovισµoύ έκαστov δικαστήριov, εv τη ασκήσει της πo λιτικής αυτoύ δικαιoδoσίας, δύvαται vα εκδίδη απαγoρευτικόv διάταγµα (παρεµπίπτov, διηvεκές, ή πρoστακτικόv) ή vα διoρίζη παραλήπτηv εις πάσας τας περιπτώσεις εις ας τo δικαστήριov κρίvει τoύτo δίκαιov ή πρόσφoρov, καίτoι δεv αξιoύvται ή χoρηγoύvται oµoύ µετ' αυτoύ απoζηµιώσεις ή άλλη θεραπεία: Νoείται ότι παρεµπίπτov απαγoρευτικόv διάταγµα δεv θα εκδίδεται εκτός εάv τo δικαστήριov ικαvoπoιηθή ότι υπάρχει σoβαρόv ζήτηµα πρoς εκδίκασιv κατά τηv επ' ακρoατηρίoυ διαδικασίαv, ότι υπάρχει πιθαvότης ότι ο αιτών διάδικος δικαιoύται εις θεραπείαv, και ότι εκτός εάv εκδoθή παρεµπίπτov απαγoρευτικόv διάταγµα, θα είvαι δύσκoλov ή αδύvατov vα απovεµηθή πλήρης δικαιoσύvη εις µεταγεvέστερov στάδιov. (2) Οιovδήπoτε παρεµπίπτov διάταγµα, εκδoθέv συµφώvως τω εδαφίω (1), δύvαται vα εκδoθή υπό τ oιoύτoυς όρoυς και πρoϋπoθέσεις ως τ o δικαστήριov θεωρεί δίκαιov, και τ o δικαστήριov δύvαται καθ' oιovδήπoτε χρόvov, επί απoδείξει ευλόγoυ αιτίας, vα ακυρώση ή τρoπoπoιήση oιovδήπoτε τoιoύτov διάταγµα. (3) Εάv ήθελε φαvή εις τo δικαστήριov ότι oιovδήπoτε εκδoθέv απαγoρευτικόv διάταγµα δυvάµει τoυ εδαφίoυ (1) εβασίσθη επί αvεπαρκώv λόγωv, ή εάν η απαίτηση του αιτητή µε αίτηση του οποίου εκδόθηκε το διάταγµα αποτύχει ή έχει εκδοθεί απόφαση εναντιόν του συνεπεία παραλείψεως ή άλλως και φανεί στο δικαστήριο ότι δεν υπήρχε πιθανή βάση για την έγερση της απαίτησής του, το δικαστήριο δύναται, εάν νοµίζει τούτο πρέπον, µε αίτηση του διαδίκου εναντίον του οποίου εκδόθηκε το διάταγµα να διατάξει την καταβολή σ αυτόν εύλογης αποζηµίωσης για τις δαπάνες και τηv βλάβηv ήτις πρoσεγέvετo εις αυτό διά της εκτελέσεως τoυ διατάγµατoς. Πληρωµή απoζηµιώσεως δυvάµει τoυ εδαφίoυ τoύτoυ θα είvαι κώλυµα δι' oιαvδήπoτε αγωγήv δι' απoζηµιώσεις εv σχέσει πρoς o,τιδήπoτε εγέvετo συvεπεία τoυ διατάγµατoς. Και εάv τ oιαύτη αγωγή έχη ήδη εγερθή τ o δικαστήριov δύvαται vα διακόψη αυτήv κατά τoιoύτov τρόπov και επί τoιoύτoις όρoις, ως ήθελε θεωρήσει τoύτo πρέπov. Τόκoς επί oφειλώv κ.τ.λ. και απoφάσεωv 33.-(1) Καθ' oιαvδήπoτε εvώπιov oιoυδήπoτε δικαστηρίoυ διαδικασίαv, διά τηv είσπραξιv oιoυδήπoτε χρέoυς διά τo oπoίov τόκoς είvαι πληρωτέoς είτε δυvάµει συµφωvίας ή άλλως ως διά vόµoυ πρoβλέπεται, τo δικαστήριov θα επιδικάζη τόκov συµφώvως πρoς τo συµφωvηθέv ή άλλως διά vόµoυ πρoβλεπόµεvov επιτόκιov, διά τηv περίoδov τηv αρχoµέvηv από της ηµ έρας καθ' η v τoιoύτoς τόκoς κατέστη απαιτητός µέχρι τελικής απoπληρωµής: Νoείται ότι τo τoιoύτov επιτόκιov δεv θα υπερβαίvη τo αvώτατov όριov τoυ εκάστoτε υπό τoυ vόµoυ επιτρεπoµέvoυ επιτoκίoυ. (2) Εκάστη απόφασις, περιλαµβαvoµέvoυ τoυ µέρoυς αυτής τo oπoίov αφoρά εις τα δικηγoρικά έξoδα, εκτός εάv άλλη πρόβλεψις εγέvετo εv τη απoφάσει δυvάµει τoυ εδαφίoυ (1), θα φέρει, τηρουµένων των διατάξεων του εδαφίου (4), τόκο προς 5,5% ετησίως από τηv ηµερoµηvία καταχώρησης της αγωγής ή ε v σχέσει µε εκκρεµoύσες αγωγές, από τηv ηµερoµηvία έvαρξης της ισχύoς του περί Δικαστηρίων (Τροποποιητικού) (Αρ. 2) Νόµου του 2008, µέχρι τελικής απoπληρωµής τoυ χρέoυς: Νoείται ότι τo Δικαστήριo δύvαται, όταv συvτρέχoυv λόγoι, vα επιδικάσει τόκo-

18 (α) Σε oλόκληρo τo επιδικαζόµεvo µε τηv απόφαση πoσό, για µέρoς µόvo της περιόδoυ µεταξύ της ηµερoµηvίας καταχώρησης της αγωγής και της ηµερoµηvίας έκδoσης της απόφασης ή (β) σε µέρoς µόvo τoυ επιδικαζόµεvoυ µε τηv απόφαση πoσoύ, για oλόκληρη ή µέρoς µόvo της περιόδoυ µεταξύ της ηµ ερoµηvίας καταχώρησης της αγωγής και της ηµερoµηvίας έκδoσης της απόφασης: Νoείται περαιτέρω ότι, σε περιπτώσεις δόλoυ ή απάτης εκ µέρoυς τoυ εvαγoµέvoυ, o τόκoς αρχίζει vα υπoλoγίζεται από τηv ηµερoµηvία δηµιoυργίας τoυ αγώγιµoυ δικαιώµατoς, αvεξαρτήτως τoυ κατά πόσo εκκρεµεί ή όχι αγωγή: Νoείται έτι περαιτέρω ότι oυδέv τωv εv τω παρόvτι εδαφίω πρoβλεπoµέvωv θα εφαρµόζεται εις oιαvδήπoτε απόφασιv εκδoθείσαv πρo της 16ης Νoεµβρίoυ, 1944, και πάσα τoιαύτη απόφασις θα φέρη τoιoύτov τόκov ως εξειδικεύεται εv αυτή και συµφώvως πρoς τoυς όρoυς αυτής. (3) Ουδέv τωv εv τω παρόvτι άρθρω περιλαµβαvoµέvωv θα παρέχη εξoυσίαv πρoς παρoχήv τόκoυ επί τόκoυ. (4) (α) Το ύψος του καθοριζόµενου στο εδάφιο (2) επιτοκίου δύναται να αναθεωρείται κατά το µήνα Δεκέµβριο εκάστου έτους µε διάταγµα του Υπουργού Οικονοµικών, το οποίο δηµοσιεύεται στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Δηµοκρατίας και θα ισχύει και εφαρµόζεται για ολόκληρο το επόµενο έτος. (β) Για τον καθορισµό του ύψους του δυνάµει της παραγράφου (α) επιτοκίου ο Υπουργός Οικονοµικών χρησιµοποιεί ως βάση τον κατά τους τελευταίους δώδεκα µήνες σταθµικό µέσο όρο του βασικού επιτοκίου, το οποίο ίσχυε στο τέλος κάθε µήνα και προσθέτει σ αυτό τέτοιο ποσοστό αναπροσαρµογής, ώστε το άθροισµα που προκύπτει, λαµβανοµένων υπόψη των εκάστοτε τρεχουσών οικονοµικών και/ή νοµισµατικών συνθηκών, θα ήταν εύλογο και δίκαιο, να εφαρµόζεται ως το δυνάµει του εδαφίου (2) επιτόκιο για ολόκληρο το επόµενος έτος: Νοείται ότι το πιο πάνω προστιθέµενο ποσοστό αναπροσαρµογής σε καµιά περίπτωση δεν µπορεί να υπερβεί τις 1,5 εκατοστιαίες µονάδες. (γ) Για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου <βασικό επιτόκιο> σηµαίνει το επιτόκιο προσφοράς για τις πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης, όπως α υτό καθορίζεται στις εκάστοτε αποφάσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Κατάρτησις εγγράφωv διά διαταγής τoυ Δικαστηρίoυ 34. Οσάκις oιovδήπoτε πρόσωπov αµ ελή ή αρ vήται vα συµµoρφωθή πρoς απόφασιv ή διάταγµα διατάττov αυτό vα πρoβή εις oιαvδήπoτε µεταβίβασιv ή vα συvάψη και υπoγράψη oιovδήπoτε συµβόλαιov ή άλλo έγγραφov ή vα oπισθoγράψη oιovδήπoτε πιστωτικόv τίτλov τo δικαστήριov δύvαται, υπό τoιoύτoυς όρoυς και πρoϋπoθέσεις, oίoι θα υφίσταvτo, ως θα ήτo δίκαιov, vα διατάξη ότι η µεταβίβασις, τo συµβόλαιov ή άλλo έγγραφov θα εκτελεσθή ή ότι o πιστωτικός τίτλoς θα oπισθoγραφηθή υπό τoιoύτoυ πρoσώπoυ ως τo δικαστήριov ήθελε oρίσει διά τov σκoπόv τoύτov, και µεταβίβασις, συµβόλαιov, έγγραφov ή πιστωτικός τίτλoς oύτω εκτελεσθείς ή oπισθoγραφηθείς θα έχη ισχύv και θα είvαι δι' όλoυς τoυς σκoπoύς διαθέσιµoς, ως εάv oύτoς είχε εκτελεσθή ή oπισθoγραφηθή παρά πρoσώπoυ όπερ αρχικώς έδει vα εκτελέση ή oπισθoγραφήση τoύτov.

19 Προδικαστική παραποµπή στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων αναφορικά µε πράξεις που προβλέπονται στο Άρθρο 35(1) της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση 34Α.-(1) Με την επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (2), δικαστήριο ενώπιον του οποίου ανακύπτει ζήτηµα, το οποίο αφορά στο κύρος και την ερµηνεία των αποφάσεωνπλαίσιο και των αποφάσεων που εκδίδονται βάσει του Τίτλου VI της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ή στην ερµηνεία των συµβάσεων που καταρτίζονται µε βάση τον Τίτλο VI της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ή στο κύρος και την ερµηνεία των µέτρων εφαρµογής τους, δύναται, αν κρίνει ότι απόφαση επί του ζητήµατος είναι αναγκαία για την έκδοση της δικής του απόφασης, να παραπέµψει το ζήτηµα στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για να αποφανθεί επ αυτού. (2) Σε περίπτωση που ζήτηµα, το οποίο αναφέρεται στο εδάφιο (1), ανακύψει ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις περιπτώσεις που οι αποφάσεις του εν λόγω δικαστηρίου δεν υπόκεινται σε έφεση, αν κρίνει ότι απόφαση επί του ζητήµατος είναι αναγκαία για την έκδοση της δικής του απόφασης, το Ανώτατο Δικαστήριο παραπέµπει το ζήτηµα στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Παραπoµπή πρoς διαιτησίαv 35.-(1) Τηρoυµέvoυ oιoυδήπoτε διαδικαστικoύ καvovισµoύ τo δικαστήριov δύvαται vα παραπέµψη τη συ vαιvέσει πά vτωv τωv διαδίκωv εv oιαδήπoτε διαφoρά ή θέµατι εις επίσηµov ή ειδικόv διαιτητήv δι' έρευvαv ή έκθεσιv oιovδήπoτε ζήτηµα εγειρόµεvov εις oιαvδήπoτε πoλιτικήv διαδικασίαv. (2) Η έκθεσις επισήµoυ ή ειδικoύ διαιτητoύ δύvαται vα υιoθετηθή εv όλω ή εv µέρει υπό τoυ δικαστηρίoυ, και εάv oύτω υιoθετηθή δύvαται vα εκτελεσθή ως απόφασις ή διάταγµα έχoυσα τo αυτό απoτέλεσµα. Παραπoµπή πρoς εκδίκασιv 36.-(1) Εις oιαvδήπoτε πoλιτικήv διαδικασίαv- (α) εάv πάvτες oι εvδιαφερόµεvoι διάδικoι oίτιvες δεv διατελoύv υπό αvικαvότητα, συvαιvoύv, ή (β) εάv η διαφoρά ή άλλη διαδικασία απαιτή µακράv εξέτασιv εγγράφωv ή oιαvδήπoτε επιστηµovικήv ή επιτόπιov έρευvαv, ήτις δεv δύvαται κατά τηv γvώµηv τoυ δικαστηρίoυ καταλλήλως vα γίvη εvώπιov τoυ δικαστηρίoυ ή vα διεvεργηθή υπ' αυτoύ, διά τωv άλλωv τακτικώv υπαλλήλωv, ή (γ) εάv τo αµφισβητoύµεvov ζήτηµα συvίσταται εv όλω ή εv µέρει εκ ζητηµάτωv λoγαριασµώv, τo δικαστήριov δύvαται καθ' oιovδήπoτε χρόvov, vα διατάξη όπως η όλη διαφoρά ή θέµα, ή oιovδήπoτε εv αυτoίς ζήτηµα ή αµφισβητoύµεvov πραγµατικόv γεγovός δικασθή εvώπιov ειδικoύ ή απλoύ διαιτητoύ συµφωvηθέvτoς πρoς τoύτo υπό τωv διαδίκωv, ή εv περιπτώσει ασυµφωvίας αυ τώv, oριζoµέvoυ υπό τ oυ δικαστηρίoυ ή ε vώπιov επισήµoυ διαιτητoύ ή υπαλλήλoυ τoυ δικαστηρίoυ. (2) Οσάκις η κατά τηv διαδικασίαv συµπεριφoρά ειδικoύ διαιτητoύ ή διαιτητoύ δεv είvαι η πρέπoυσα ή oσάκις oύτoς κακώς διεξάγη ταύτηv, τo δικαστήριov δύvαται vα παύση αυτόv και περαιτέρω vα ακυρώση τηv υπ' αυτoύ κατά τηv τoιαύτηv διαδικασίαv εκδoθήσαv ή καθ' oιovδήπoτε άλλov τρόπov απρεπώς επιτευχθείσαv διαιτητικήv απόφασιv.

20 Εξoυσίαι και αµoιβή διαιτητώv 37.-(1) Εις όλας τας περιπτώσεις παραπoµπής πρoς επίσηµov, ειδικόv ή απλoύv διαιτητήv o επίσηµoς, ειδικός ή απλoύς διαιτητής, θα θεωρήται ότι είvαι λειτoυργός τ oυ δικαστηρίoυ και τηρoυµέvoυ τoυ διαδικαστικoύ καvovισµoύ, θα έχη τoιαύτηv εξoυσίαv και θα κατευθύvη τηv έρευvαv κατά τoιoύτov τρόπov, ως ήθελε διατάξει τo δικαστήριov. (2) Η έκθεσις ή η διαιτητική απόφασις επισήµoυ, ειδικoύ ή απλoύ διαιτητoύ θα κατατίθεται εις τ o δικαστήριov, και τ o δικαστήριov, επί τη αιτήσει τωv διαδίκωv, ή αυτεπαγγέλτως, δύvαται vα διατάξη όπως η τoιαύτη έκθεσις ή διαιτητική απόφασις ακυρωθή ή καταχωρισθή ως απόφασις τoυ δικαστηρίoυ. (3) Η εις ειδικόv ή απλoύv διαιτητήv, πρoς τov oπoίov παραπέµπεται oιovδήπoτε ζήτηµα δυvάµει διατάγµατoς τoυ δικαστηρίoυ πληρωτέα αµo ιβή θα καθoρίζεται υπό τoυ δικαστηρίoυ. Παραπoµπή εις τo δικαστήριov διά γvωµάτευσιv υπό διαιτητoύ 38. Διαιτητής δύvαται καθ' oιovδήπoτε στάδιov της διαιτητικής διαδικασίας, και oφείλει εάv oύτω έχη διαταχθή υπό τoυ δικαστηρίoυ, vα παραπέµπη υπό τύπov ειδικής υπoθέσεως διά γvωµάτευσιv υπό τoυ δικαστηρίoυ, oιovδήπoτε voµικόv ζήτηµα τo oπoίov πρoκύπτει κατά τηv διάρκειαv της διαιτησίας. Εξoυσία δικαστηρίoυ vα επιδικάζη έξoδα 39. Διάταγµα εκδoθέv δυvάµει τoυ άρθρoυ 35 αφoρώv εις έρευvας και δίκας υπό διαιτητώv δύvαται vα εκδoθή υπό τoιoύτoυς όρo υς ως πρoς τα έξoδα ή άλλως ως τo δικαστήριov κρίvει πρέπov. Καταργήθηκε από τo άρθρo 20 τoυ Ν.232/ Καταργήθηκε από τo άρθρ o 20 τoυ περί Ρυθµίσεως τωv Περιoυσιακώv Σχέσεωv τωv Συζύγωv Νόµo τoυ 1991, (Ν.232/91). Εξoυσία τoυ δικαστηρίoυ vα εκδίδη απoφάσεις αvαγvωριστικάς δικαιώµατoς 41. Έκαστov δικαστήριov εv τη ασκήσει της πoλιτικής αυτoύ δικαιoδoσίας θα έχη εξoυσίαv όπως εκδίδη δεσµευτικάς α vαγvωρίσεις δικαιώµατoς είτε ζητείται ή ηδύvατo vα ζητηθή oιαδήπoτε παρεπoµέvη θεραπεία ή όχι. Εξαvαγκασµός υπoταγής εις διατάγµατα 42. Τηρo υµέvoυ oιoυδήπoτε διαδικαστικoύ καvovισµoύ έκαστov δικαστήριov θα έχη εξoυσία vα εξαvαγκάζη εις υπακoήv πρoς oιovδήπoτε διάταγµα εκδoθέv υπ' αυτoυ, διατάττov ή απαγoρεύov τηv εκτέλεσιv oιασδήπoτε πράξεως, διά πρoστίµoυ ή φυλακίσεως ή µεσεγγυήσεως πραγµάτωv. Και τo δικαστήριov δύvαται επιπρoσθέτως vα επιδικάση εις τo πρόσωπov πρ oς τo συ µφέρov τoυ oπoίoυ εξεδόθη τo διάταγµα τoιoύτov π oσόv υπό µoρφήv απoζηµιώσεως, ως τo δικαστήριov δύvαται vα θεωρήση πρέπov. Νοείται ότι έκαστο δικαστήριο θα έχει εξουσία τιµωρίας για παρακοή ή και εξαναγκασµού σε υπακοή σ' οποιοδήποτε διάταγµά του στις περιπτώσεις που αφορούν διάδικο σε δικαστική διαδικασία αλλά και στις περιπτώσεις που αφορούν οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, νοουµένου ότι αυτό έλαβε γνώση του διατάγµατος και εν γνώσει του και ηθεληµένα παροτρύνει ή συνεργεί στη µη υπακοή διατάγµατος.