Εγκαίνια του Πολυϊατρείου Σφακίων

Transcript

1 Τριμηνιαία Έκδοση της ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΣΦΑΚΙΑΝΩΝ l Ζαλόγγου 13-15, ΤΚ: ΑΘΗΝΑ l ΦΥΛΛΟ 152 Έτος 48ο ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2015 l Τιμή φύλλου: 0,01 Θυμιανή Παναγία Η επέτειος της έναρξης της επανάστασης του 1821 στην Κρήτη Η περιφερειακή ενότητα Χανίων και ο δήμος Σφακίων γιόρτασαν και φέτος στον ιστορικό ναό της Θυμιανής παναγίας στα Σφακιά, την έναρξη της επανάστασης του 1821 στη Κρήτη, παρουσία πολιτικών, στρατιωτικών αρχών, της περιφέρειας Κρήτης, των δημοτικών αρχόντων του νομού Χανίων, πολιτιστικών σωματείων και πλήθος κόσμου. Μετά τη θεία λειτουργία τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως της ψυχής των αγωνιστών του ιερού αγώνα. Χοροστάτησε ο μητροπολίτης Λάμπης και Σφακίων Ειρηναίος με τους ιερείς της επαρχίας Σφακίων. Ο Δήμαρχος Σφακίων τόνισε «το πνεύμα του αγώνα που ξεκίνησε από το ταπεινό εκκλησάκι της Θυμιανής Παναγίας πριν 194 χρόνια, να καθοδηγεί τα βήματα μας στις σημερινές δύσκολες συνθήκες που ζούμε». Κεντρικός ομιλητής ήταν ο πρόεδρος της Ένωσης Απανταχού Σφακιανών, Γιάννης Πολυράκης, καθηγητής Ε.Μ.Π. Αναφέρθηκε στο χρονικό της εξέγερσης καθώς και στις συνθήκες που επικρατούσαν την μαρτυρική εκείνη εποχή και συνέδεσε την εξέλιξη της επανάστασης με τα συμφέροντα της διεθνούς διπλωματίας. Σελ. 8-9 Εγκαίνια του Πολυϊατρείου Σφακίων Σταθμός στην ποιότητα υγείας της επαρχίας Βαγγέλη, δίδαξες... Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος Δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν αγωνίζεσαι Για την ειρήνη και το δίκιο. Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις. Τα χείλη σου θα ματώσουν απ τις φωνές Το πρόσωπο σου θα ματώσει απ τις σφαίρες μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω. Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος μπορεί να χρειαστεί και να πεθάνεις, για να ζήσουν οι άλλοι. Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος θα πρέπει να μπορείς να στέκεσαι κι εμπρός στο ντουφέκι. Σελ. 12 Έφυγε ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Απανταχού Σφακιανών, Βαγγέλης Γουμενάκης, Μηχανολόγος - Ηλεκτρονικός Ε.Μ.Π. ΣΦΑΚΙΑ Ο Θησαυρός της Κρήτης και της φύσης! Επιλέξτε φέτος τα Σφακιά για τις διακοπές σας. Ο ήλιος εδώ λάμπει ολοχρονίς αφού τα Σφακιά είναι το πιο ηλιόλουστο κομμάτι της νότιας Ευρώπης! Θα βρείτε φιλόξενα καταλύματα, πλούσιο και καλό φαγητό με τοπικά εδέσματα, φρέσκα ψάρια, αγνά προϊόντα για να γευτείτε και να αγοράσετε... Ο υπουργός Υγείας Παναγιώτης Κουρουμπλής εγκαινιάζει το Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο Σφακίων. Τον υπουργό συνόδευσαν στα εγκαίνια ο Αναπληρωτής υπουργός Υγείας Α. Ξανθός ο περιφερειάρχη Κρήτης κ. Αρναουτάκης και ο τέως δήμαρχος Σφακίων και νυν βουλευτής Χανίων Παύλος Πολάκης. Με τα εγκαίνια του ιατρείου ένα όνειρο των Σφακιανών, που πάντοτε είχαν το αίσθημα της απομόνωσης και του κινδύνου που διέτρεχαν απο αρρώστιες λόγω της απόστασης και του δύσβατου της περιοχής τους, φαίνεται να πραγματοποιείται, φαίνεται να παίρνει το σωστό δρόμο. Περιμένουμε να ολοκληρωθεί η στελέχωση του πολυδύναμου ιατρείου με το απαραίτητο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Κύριος εμπνευστής και δημιουργός αυτού του πρωτοποριακού και φιλόδοξου έργου είναι ο Παύλος Πολάκης ο οποίος από την εποχή που ως πρόεδρος της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών, προσπαθούσε να βρεί τρόπους να βοηθήσει τα Σφακιά και ιδιαίτερα στον τομέα της υγείας που υπήρχαν τρομακτικές ανάγκες. Σελ. 4 Ο ετήσιος χορός της Ένωσης Ο ετήσιος χορός της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων «Ορφέας» στην Καλλιθέα. Είχαμε τη χαρά να διαπιστώσουμε ότι μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν πολλοί νέοι και φοιτητές. Παρευρέθηκαν πολλοί φίλοι και συνεπαρχιώτες. Διασκεδάσαμε σε ένα πλούσιο γλέντι μέχρι πρωΐας με πολύ κέφι, χορό, ριζίτικο και πλούσια εδέσματα της Σφακιανής γης. Σελ. 13 Σελ. 16

2 2 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2015 ΣΤΑ ΣΦΑΚΙΑ... ΕΧΟΥΜΕ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ! ΠΕΡΝΑΜΕ ΜΥΝΗΜΑ ΖΩΗΣ ΚΙ ΑΥΤΟ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ Ο σύλλογος εθελοντών αιμοδοτών N.Χανίων «Ο Άγιος Ιωάννης», σε συνεργασία με το Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο Χώρας Σφακίων πραγματοποιήσε εθελοντική αιμοδοσία την Πέμπτη 26/03/2015 και ώρες 09:00-14:00 στο χώρο του Ιατρείου. Πράξη που τιμά τον τόπο μας... ΔΩΡΕΕΣ ΥΠΕΡ Π.Π.Ι. ΣΦΑΚΙΩΝ, ΑΝΤΙ ΣΤΕΦΑΝΩΝ, ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΑγΑΠΗΜΕΝΩΝ ΠΡοΣΩΠΩΝ Τα παιδιά του Λεδάκη Αθανάσιου που ζουν στη Νέα Υόρκη οι: Λεδάκης Ευστράτιος και η σύζυγος του Τζίνη, η Λεδάκη Χρυσή και ο σύζυγος της Τσελεντάκης Μανώλης και η Λεδάκη Αθηνά, πρόσφεραν το ποσό των 300 υπέρ του νέου Π.Π.Ι. Σφακίων. Ο Μανουσέλης Μιχάλης του Χαραλάμπου πρόσφερε το ποσό των 100 υπέρ του νέου Π.Π.Ι. Σφακίων. Μανουσέλης Σταύρος του Χαραλάμπου, στη μνήμη των γονέων του προσέφερε ένα Holter καρδιάς για τις ανάγκες του Π.Π.Ι Χ.Σ. Δωρεά αντί σταφάνων εις μνήμη Κριαρά Σταύρου υπέρ Π.Π.Ι ΣΦΑΚΙΩΝ Κριαρά Ασπασία 250 Δανζέτα Ελένη 50 Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών Καταθέτει αντί στεφάνου στη μνήμη του Αντιπροέδρου της Ένωσης, Βαγγέλη Γουμενάκη, το ποσό των 200 για τις ανάγκες του Ανοικτού περιφερειακού Πανεπιστημίου Σφακίων. Επίσης για το Περιφερειακό Ιατρείο από τους παρακάτω: Τζαγκαράκης Γεώργιος και Συκιώτη Μαριάνθη 100 Τζαγκαράκης Ευτύχιος 50 Πολάκης Παύλος 100 Μανουσογιαννάκης Σήφης 100 Πολυράκης Α. Ιωάννης 100 Θωμάς Βασίλης 100 Παπαδογιάννη Μαρία 100 Κούνδουρος Ανδρέας 100 Παπαδογιάννη Ανδ. Αικατερίνη 100 Κωσταντουδάκης Νίκος 100 Καπριδάκης Αλέκος 50 Καπριδάκης Σταύρος 50 Κουκουναράκη Ελένη 50 Στρατουδάκης Πέτρος 100 Παπαδομαρκάκης Πέτρος 50 Συνδρομές για την Ένωση και την εφημερίδα μας Tριμηνιαία έκδοση της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών Ιδιοκτήτης: «Ένωση των Απανταχού Σφακιανών», ΕΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ 15, ΤΚ Αθήνα, Τηλ. - FAX.: , info@ensfakia.gr, Εκδότης - Διευθυντής: Γιάννης Πολυράκης, ypoly@math.ntua.gr, Συντακτική επιτροπή: Καλλιόπη Γερωνυμάκη, Γιάννης Πολυράκης, Βασίλης Θωμάς, Ανδρέας Κούνδουρος, Ελένη Γεωργιλιδάκη Επιμέλεια φωτογραφιών: Λευτέρης Σαμοθράκης, Επιμέλεια εντύπου - σελιδοποίηση: Σπύρος Γκίκας Δακτυλογράφηση χειρογράφων - Διόρθωση κειμένων: Χριστίνα Γερολυμάτου, Ανδρέας Κούνδουρος Διαχωρισμός - Εκτύπωση - Ετικετοποίηση - Συσκευασία: ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ - ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΑΠΑΡΣΙΣ» Μυκηνών 9 - Κεραμεικός, ΑΘΗΝΑ Τηλ , aparsis.publ@gmail.com Επιταγές - Εμβάσματα: Προς: Ένωση Απανταχού Σφακιανών POSTE RESTANTE Κ.Τ.Α. ΑΙΟΛΟΥ 100, Τ.Κ Αθήνα Παττακός Εμμανουήλ, Αθήνα 300 Πατέρας Μανταδάκης Φιλάρετος, Άνδρος 20 Πολάκης Χαράλαμπος, Ρέθυμνο 30 Μελαδάκης Ιωάννης, Παπάγου 20 Καπριδάκης Ιωσήφ, Αχαρναί Αττικής 20 Λελάκη Μαρίκα, Γλυφάδα 20 Μανουσέλη Αδαμαντία, Πατσιανός - Σφακίων 20 Λεδάκη Χρυσούλα, Φραγκοκάστελλο 10 Βουγιούκαλος Γεώργιος, Μύρθιος 50 Αλεξανδράκης Γεώργιος, Χολαργός 10 Καυκαλάς Ιωάννης, Εξάρχεια Αθήνα 20 Σεϊμενάκης Γεώργιος Καλαμάκι Αθήνα 15 Νικολουδάκης Μιχαήλ, Λουτρό Σφακίων 20 Βίγλης Σταύρου Σπύρος, Αγία Ρουμέλη 50 Ανδρουλακάκης Στ. Σταύρος, Λουτρό Σφακίων 20 Μανουσουδάκης Γεωργίου Σήφης, Λουτρό Σφακίων 20 Χομπιτάκης Ιερέας Κωσταντίνος, Ίμπρος Σφακίων 20 Χομπιτάκης Κωσταντ. Ιωάννης, Χανιά 20 Παντελάκη Κωσταντ. Νεκταρία, Χανιά 10 Κανδηράκη Ανδριανή, Πατσιανός - Σφακίων 10 Κριαράς Δημητρίου Σταύρος, Ίμπρος Σφακίων 15 Θεοδωράκης Δημήτριος, Αθήνα 20 Σαβιολή Ανδρέου Στυλιανή, Πειραιάς 40 Σαβιολής Γεωργίου Ανδρέας, Λουτρό Σφακίων 40 Γλυνιαδάκη Σοφία, Άγιος Δημήτριος 20 Ψαρρού - Φέσσα Πόπη, Ρέθυμνο 20 Χαιρέτη Κρήτη, Μαντούδι Ευβοίας 20 Οικογ. Ζερβού Ιωάννη, Ίμπρος Σφακίων 20 Φασουλάκης Μανώλης, Αθήνα 20 Παπαδόσηφος Μανούσος, Πρασσές Ρεθύμνου 50 Τζαγκαράκης Γεώργιος και Συκιώτη Μαριάνθη, Αθήνα 100 Γαλάνη Κατίνα, Ροδάκινο 20 Ορφανουδάκης Εμμανουήλ, Ανώπολη 200 Μπολιώτη Αντιγόνη, Χανιά 20 ΑΝΕΝΔΥΚ ναυτυλιακή εταιρεία, Σφακιά 100 Σαμάριτάκης Γεώργιος, Πέραμα Πειραιά 20 Πολάκης Παύλου Γεώργιος, Αργουλές Σφακίων 20 Πρωτοπαπαδάκη Ευαγγελία, Ανώπολη 20 Πετράκης Κωσταντίνος, Ν. Ιωνία Αττικής 10 Φυντριλάκης Αλέξανδρος, Ηράκλειο Κρήτης 20 Παπαδάκης Γεώργιος, Συκιές- Θεσσαλονίκης 20 Χαιρέτη Ζαχαρένια, Αθήνα 20 Μανουσέλη Αικατερίνη, Πατήσια Αθήνα 20 Κακαβέλα Στέλλα, Μαρούσι Αττικής 50 Βαρυμποπιώτη Ζηνοβία, Αθήνα 50 Μαραβελάκη Ζαμπία, Χανιά 20 Ξηρουδάκης Ευστράτιος, Κιλκίς 20 Γερονυμάκης Κανάκης, Βουβάς Σφακίων 30 Γεωργιλιδάκης Νικόλαος, Αθήνα 50 Μπελιβάνη Χρυσούλα, Καλλιθέα, Αθήνα 50 στη μνήμη του πατέρα της Δημήτρη Μπελιβάνη Δαμανάκης Ελευθέριος, Αθήνα, 50 στη μνήμη του Ιατρού Δαμανάκη Λεωνίδα του Γεωργίου Μανουσιγιαννάκης Γεωργίου Ιωσήφ, Αθήνα, 50 στη μνήμη του ξαδέλφου του, Σταύρου Κριαρά Ζουλάκης Σταύρου Σταύρος, Χανιά, 50 στη μνήμη των γονέων του Κόψτε με ψαλίδι πάνω στη διακεκομμένη οι ΠοΡοΙ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΜΑΣ Η συντακτική επιτροπή της εφημερίδας και το Δ.Σ. της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών, ευχαριστούμε θερμά όλους όσοι έστειλαν τη συνδρομή τους στην εφημερίδα μας. Επίσης, ευχαριστούμε τους δωρητές που, πέραν της ετήσιας συνδρομής τους, ενισχύουν την εφημερίδα με μεγαλύτερα ποσά. οι συνδρομές και δωρεές καλύπτουν περίπου το 1/3 του ετήσιου κόστους έκδοσης και αποστολής της, παρά τη δραστική μείωσή του που καταφέραμε. για να στείλετε τη συνδρομή σας, κόψτε το Δελτάριο ΤΑΧΥΠΛΗΡΩΜΗΣ των ΕΛ.ΤΑ. που υπάρχει στο φύλλο, συμπληρώστε τα στοιχεία σας και το ποσόν που θέλετε και δώστε το στον Ταχυδρόμο ή στο Κατάστημα των ΕΛ.ΤΑ. Δεν απαιτούνται ταχυδρομικά έξοδα. Σας ευχαριστούμε.

3 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων ημερών στα Σφακιά (27 Μαΐου - 1 Ιουνίου 1941) ΗΜάχη της Κρήτης έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ιστορικούς, ως το τρίτο «ΟΧΙ» της Ελληνικής Ιστορίας, μετά το «μολών λαβέ» των Θερμοπυλών και το ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940, κερδίζοντας πράγματι μια μοναδική θέση στην παγκόσμια πολεμική ιστορία από πολλές απόψεις: Α) Ήταν η μόνη μάχη, η οποία κερδήθηκε από την αεροπορία και μόνο. Δεδομένου ότι η Κρήτη είναι νησί, η γερμανική επίθεση έπρεπε να εκδηλωθεί μέσω θαλάσσης και αέρος. Οι Γερμανοί πράγματι επιχείρησαν να ενισχύσουν με ναυτικές δυνάμεις την επίθεση, αλλά τα σχέδιά τους ανατράπηκαν από τον βρετανικό στόλο, ο οποίος κατέστρεψε και βύθισε όλη την γερμανική νηοπομπή. Έτσι οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να στηριχθούν αποκλειστικά στην Luftwaffe (αεροσκάφη, αλεξιπτωτιστές, ανεμόπτερα). Β) Η ίδια η πορεία της μάχης ήταν πολύ ασυνήθιστη, γιατί η Γερμανική επίθεση είχε ήδη συντριβεί από τις πρώτες ώρες σε όλα τα σημεία του νησιού, εκτός από ένα, το οποίο όμως αποδείχθηκε τεράστιας σημασίας. Αυτό ήταν φυσικά το αεροδρόμιο του Μάλεμε. Σε όλα τα υπόλοιπα σημεία όπου είχαν προσγειωθεί οι Γερμανοί, είχαν αναγκαστεί να παραδοθούν. Ελέγχοντας το Μάλεμε όμως, κατάφεραν να κρατήσουν υπό τον έλεγχό τους όλον τον εναέριο χώρο του νησιού. Γ) Τρίτον και σημαντικότερο, η Μάχη της Κρήτης είχε ένα εξαιρετικά βαρύ τίμημα για τους εισβολείς. Οι στρατιωτικές απώλειες του 7ου Τμήματος Αλεξιπτωτιστών και των υπολοίπων τμημάτων της Wehrmacht, της αφρόκρεμας του ναζιστικού στρατού δηλαδή, που ανήλθαν σχεδόν σε άνδρες, ήταν περισσότερες από το σύνολο των Γερμανών στρατιωτών που είχαν σκοτωθεί μέχρι τότε στην κατάληψη των υπόλοιπων χωρών της Ευρώπης(!). Χάρις στην λυσσαλέα του Κρητικού λαού και των Συμμάχων, αυτό το πολυδιαφημισμένο όπλο των Γερμανών αλεξιπτωτιστών αποδεκατίστηκε τελείως σαν μάχιμη μονάδα, σημαίνοντας το τέλος τους στον Β' Π.Π. και τσαλακώνοντας ανεπανόρθωτα το προφίλ του υπέρβαρου και υπερφίαλου στρατάρχη Goering. Η Μάχη της Κρήτης, την οποία ο Churchill, επαινώντας τους Κρητικούς, χαρακτήρισε ως «την κατά μέτωπο σύγκρουση με την ίδια την αιχμή της γερμανικής λόγχης», «ακριβοπληρώθηκε» από τον γερμανικό στρατό στην παγωμένη λάσπη και το πετρωμένο χιόνι της Μόσχας και του Στάλινγκραντ, λόγω της μοιραίας καθυστέρησης της επιχείρησης «Barbarossa», η οποία έπρεπε να είχε ξεκινήσει ήδη από τον Απρίλιο του Οι Κρητικοί φυσικά, φρόντισαν με την γενναία στάση τους να «επιστρέψουν» την φιλοφρόνηση του Churchill, αφής στιγμής οι τεράστιες απώλειες των Γερμανών στην Κρήτη ματαίωσαν οριστικά τους σχεδιασμούς για την από αέρος εισβολή των Βρετανικών Νήσων. Αυτά όμως, τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά, είναι τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων ημερών που έλαβαν χώρα κατά την εκκένωση των συμμαχικών στρατευμάτων, και τα οποία είχαν επίκεντρό τους την περιοχή των Σφακίων. Αυτά θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε στο παρόν άρθρο, με στοιχεία από στρατιωτικά αρχεία και αναφορές, τόσο από την Ελλάδα, όσο και το εξωτερικό, σαν ένα «στρατιωτικό ημερολόγιο» που θα μας μεταφέρει νοερά στις ημέρες εκείνες. Το φαράγγι που οδηγεί στα Σφακιά Τρίτη, 27 Μαΐου 1941 Οι μάχες στο Μάλεμε, στο Γαλατά, στη Σούδα και στο Ρέθυμνο έχουν ήδη χαθεί για τους υπερασπιστές τους, οι οποίοι έχουν λάβει διαταγές να κατευθυνθούν στα Σφακιά για την «εκκένωση». Το δρομολόγιο προέβλεπε τα στρατεύματα να ακολουθήσουν την ορεινή διαδρομή Σούδα - Στύλος - Ασκύφου - Χώρα Σφακίων. Το βράδυ εκείνο, κατευθύνεται προς τα Σφακιά ο ίδιος ο Στρατηγός Freyberg, για να συντονίσει την άφιξη, κατανομή και αποχώρηση των στρατευμάτων, που αριθμούσαν συνολικά Βρετανούς, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς στρατιώτες. Από όλους αυτούς θα προηγούνταν οι τραυματίες, και μετά θα ακολουθούσαν οι μονάδες με την σειρά που είχαν πολεμήσει περισσότερο. Όλες οι υπόλοιπες μονάδες κινούνταν προς Νότο, όπως επίσης και οι ομάδες των ενόπλων Χανιωτών, για να υποστηρίξουν τις συμμαχικές οπισθοφυλακές στην φύλαξη και υπεράσπιση των μονοπατιών που οδηγούσαν στα Σφακιά. Τετάρτη, 28 Μαΐου 1941 Ο κύριος όγκος των συμμαχικών στρατευμάτων έχει συμπτυχθεί στην γραμμή «Μπαμπαλή Χάνι Κάϊνα», την οποία θα υπερασπιστούν με κάθε μέσο, για να προφυλάξουν την υποχώρηση των στρατευμάτων. Οι Γερμανοί σχεδιάζουν να επιτεθούν με επίλεκτες μονάδες ορεινών καταδρομέων, γνωρίζοντας ότι για όσο παραμένει αυτή η θέση οχυρωμένη, ο δρόμος προς τα Σφακιά είναι γι' αυτούς κλειστός. Το μεσημέρι ξεκινά η λυσσαλέα γερμανική επίθεση με μοτοσικλετιστές, μηχανικό, πυροβολικό, αντιαρματικά και πεζικό. Οι γερμανικές μοτοσικλέτες αποδεκατίζονται από τα συμμαχικά πυρά, ενώ τα κανόνια των αγγλικών αρμάτων κρατούν μακριά τους Γερμανούς πεζικάριους. Οι Αυστραλοί κομμάντος σε συνεργασία με ένοπλους Χανιώτες ανακόπτουν κυκλωτική απόπειρα των Γερμανών, με αποτέλεσμα να σταματήσει η μάχη μόλις τις πρώτες βραδινές ώρες, χωρίς να παραδοθεί η τοποθεσία. Το βράδυ εκείνης της ημέρας άρχισαν να καταπλέουν ανοιχτά του κόλπου των Σφακίων τα πρώτα βρετανικά πλοία. Πέμπτη, 29 Μαΐου 1941 Μέχρι τις 03:00 π.μ., είχαν επιβιβαστεί και αναχωρήσει περίπου 200 τραυματίες και 800 στρατιώτες, μέσα σε κατάσταση απόλυτης σύγχυσης και αναταραχής, και υπό τον συνεχή φόβο της Luftwaffe. Ο μεν στρατηγός Freyberg ανησυχούσε ότι δεν θα μπορούσε να κρατήσει η αντίσταση των οπισθοφυλακών για πολλές ημέρες ακόμη, ενώ δε το βρετανικό ναυτικό βιαζόταν να Παρά τις απειλές των Γερμανών, περίπου 700 στρατιώτες των Συμμάχων βρίσκονταν στις οροσειρές της Κρήτης, περιθαλπόμενοι από τον πληθυσμό μέχρι και το φθινόπωρο του τελειώνει με την παραλαβή των στρατευμάτων, για να μην διακινδυνεύσει άλλο την απώλεια πλοίων και πληρωμάτων. Ο ναύαρχος Canningham μάλιστα έστειλε ρητή διαταγή να έχει ολοκληρωθεί η εκκένωση το πολύ μέχρι την νύχτα της 30ης προς 31η Μαΐου. Τα βρετανικά πλοία συνέχισαν να φτάνουν ανοιχτά των Σφακίων. Παρασκευή, 30 Μαΐου 1941 Όταν έφθασε η ώρα να σαλπάρουν τα καράβια που είχαν φτάσει το προηγούμενο βράδυ, είχαν πάρει μαζί τους άνδρες που είχαν πολεμήσει στο Μάλεμε και τα Χανιά, εκ των οποίων οι τραυματίες. Ο στρατηγός Freyberg εξακολουθούσε να παραμένει στα Σφακιά για να διασφαλίσει την αποχώρηση των στρατιωτών του, αν και ο στρατάρχης Wavell του Βρετανικού Στρατηγείου Μ. Ανατολής, τον είχε διατάξει να αποχωρήσει για Αλεξάνδρεια ήδη από τις 28 Μαΐου. Το πρωί εκείνο παρέμεναν ακόμη γύρω Ο μαρτυρικός Σπήλιος στη χώρα Σφακίων στους στρατιώτες στη Χώρα Σφακίων και στα υψώματα της γύρω περιοχής, μέχρι τον δρόμο προς το Ασκύφου. Ο Freyberg τηλεγραφούσε απεγνωσμένα στον Wavell να του παραχωρήσει περισσότερα πλοία. Τη νύχτα εκείνη τελικά αποφάσισε το Στρατηγείο Μ. Ανατολής να αποστείλει επιπλέον 4 αντιτορπιλικά. Όμως, τα δύο από αυτά δεν κατόρθωσαν να φθάσουν στα Σφακιά. Έτσι αποφασίστηκε η παράταση της εκκένωσης για μια ακόμη νύχτα. Τελικά στις 22:00 μ.μ. έφθασαν στα Σφακιά δύο αντιτορπιλικά, τα οποία όμως μπορούσαν να πάρουν το πολύ μέχρι 500 άνδρες το καθένα. Οι αξιωματικοί αποφάσισαν όμως να επιβιβάσουν όσους περισσότερους γίνεται, και έτσι τα 2 καράβια απέπλευσαν βαρυφορτωμένα με άνδρες. Επίσης, το ίδιο βράδυ έφθασαν και 2 υδροπλάνα, στα οποία επιβιβάστηκαν ο στρατηγός Freyberg με το επιτελείο του, αλλά και το κλιμάκιο της Ελληνικής Κυβέρνησης με τον Στ. Τζανακάκη. Σάββατο 31 Μαΐου 1941 Το πρωί του Σαββάτου 31 Μαΐου, είχαν παραμείνει στην ευρύτερη περιοχή των Σφακίων περί τους στρατιώτες, οι περισσότεροι Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί. Ο στρατηγός Weston, ο οποίος παρέμεινε στα Σφακιά να διευθύνει την τελευταία φάση της εκκένωσης, τηλεγράφησε στην Αλεξάνδρεια ότι βρίσκονταν ακόμη άνδρες στους Κομιτάδες, στο Ασκύφου και στην Χώρα Σφακίων. Υπολογίζοντας ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και η επόμενη νύχτα για εκκένωση, είχε κανονίσει να γίνουν αναχωρήσεις με πλοία από τις παραλίες του Λουτρού, του Φραγκοκάστελου, της Χώρας Σφακίων και του Πλακιά. Όμως, η διαταγή από το Στρατηγείο Μ. Ανατολής ήταν σαφής και δραματική: Η νύχτα της 31ης Μαΐου προς 1η Ιουνίου θα ήταν η τελευταία νύχτα εκκένωσης. Θα στέλνονταν 4 καράβια, τα οποία υπολογίζονταν ότι θα επιβίβαζαν μόνο άνδρες, αφήνοντας τους υπόλοιπους στα χέρια της Wehrmacht. Τελικά, μετά τον πανικό που επικράτησε, απέπλευσαν για Αλεξάνδρεια τα πλοία με άνδρες, ενώ πολλοί τραυματίες έμειναν στην ακτή. Μαζί τους αναχώρησε και ο στρατηγός Weston με υδροπλάνο. Κυριακή 1η Ιουνίου 1941 Πριν αναχωρήσει με το υδροπλάνο ο στρατηγός Weston, παρέδωσε έγγραφη διαταγή στον αντισυνταγματάρχη Colvin, ως τον αρχαιότερο από τους αξιωματικούς, τους οποίους η τύχη καταδίκασε να μείνουν στην Κρήτη. Η διαταγή αυτή τελείωνε με την φράση: «Σας αναθέτω να συγκεντρώσετε όλους τους ανώτερους αξιωματικούς και να τους μεταδώσετε την διαταγή μου να έρθουν σε επαφή με τον εχθρό και να παραδοθούν». Έτσι, στα απομεινάρια του συμμαχικού στρατηγείου στα Σφακιά υψώθηκε τα ξημερώματα της 1ης Ιουνίου 1941 η λευκή σημαία της παράδοσης, την οποία όμως τις πρωινές ώρες κατέβασαν και έσκισαν Σφακιανοί ένοπλοι, προσπαθώντας να δώσουν κουράγιο στους εναπομείναντες στρατιώτες των Συμμάχων. Από τις 8 το πρωί της ημέρας εκείνης, ξεκίνησε σφοδρός βομβαρδισμός της περιοχής των Σφακίων από την Luftwaffe, ο οποίος συνοδεύτηκε με υποστήριξη βαρέως πυροβολικού. Μεμονωμένες ομάδες στρατιωτών μαζί με πολλούς ένοπλους Σφακιανούς συνέχισαν να αντιστέκονται στη γερμανική λαίλαπα εκείνη την ημέρα, παρά την διαταγή παράδοσης, και μέχρι εξάντλησης των πυρομαχικών τους. Αξίζει να σημειωθεί πως μόλις στις 8 το βράδυ της Κυριακής (και μετά από 12 συνεχείς ώρες μαχών και βομβαρδισμών) κατάφεραν οι Γερμανοί να κυκλώσουν τα Σφακιά και να ελέγξουν πλήρως την περιοχή γύρω από την Χώρα. Φυσικά και δεν πιάστηκαν αιχμάλωτοι όλοι οι στρατιώτες των Συμμάχων που παρέμειναν στα Σφακιά. Κάποιοι πρόλαβαν να φύγουν με πλωτά μέσα πριν τα επιτάξουν οι Γερμανοί, και άλλοι κρύφτηκαν από τους ντόπιους και φυγαδεύτηκαν αργότερα. Μόλις πέτυχαν οι Γερμανοί τον έλεγχο της νότιας ακτής της Κρήτης, εγκατέστησαν πυκνή σειρά φυλακίων κατά μήκος της, αποκλείοντας κάθε επικοινωνία με τον «ελεύθερο» κόσμο. Εξέδωσαν μάλιστα και μια διαταγή -προκήρυξη, η οποία προέτρεπε τους στρατιώτες να παραδοθούν άμεσα, άλλως θα θεωρούνταν ως κατάσκοποι. Παρά τις απειλές των Γερμανών, περίπου 700 στρατιώτες των Συμμάχων βρίσκονταν στις οροσειρές της Κρήτης, περιθαλπόμενοι από τον πληθυσμό μέχρι και το φθινόπωρο του Η Μάχη της Κρήτης αποδείχθηκε τελικά ότι δεν ήταν μια «χαμένη» μάχη. Όπως έχει πει ένας ιστορικός, «Και μετά την αποχώρηση των συμμαχικών στρατευμάτων, συνεχίστηκε η αντίσταση των Κρητών. Οι Κρήτες μόνοι, χωρίς ελπίδα αγωνίζονταν, αν και γνώριζαν πως η μάχη είναι χαμένη. Η σκέψη πως θα γίνονταν δούλοι, τους έφερνε παραφροσύνη, και ως παράφρονες πολεμούσαν. Αν είχε προηγηθεί από τους ιθύνοντες στοιχειώδης έστω προπαρασκευή αυτού του λαού (του Κρητικού), τότε η Μάχη της Κρήτης θα είχε στεφθεί με τη νίκη». Β. Θωμάς

4 4 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2015 Ο εμπνευστής του Π.Π.Ι.Σ., Παύλος Πολάκης Εγκαίνια του Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Σφακίων Μετά τη γιορτή στη Θυμιανή Παναγία για την επέτειο της κήρυξης της επανάστασης του 1821 στη Κρήτη, ακολούθησαν, στη Χώρα Σφακίων, τα εγκαίνια του Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Σφακίων, από τον Υπουργό Υγείας Παναγιώτη Κουρουμπλή. Τον υπουργό συνόδευσαν στα εγκαίνια ο Αναπληρωτής υπουργός Υγείας Α. Ξανθός ο περιφερειάρχη Κρήτης κ. Αρναουτάκης και ο τέως δήμαρχος Σφακίων και νυν βουλευτής Χανίων Παύλος Πολάκης, ιατρός χειρουργός. Με τα εγκαίνια του ιατρείου ένα όνειρο των Σφακιανών, που πάντοτε είχαν το αίσθημα της απομόνωσης και του κινδύνου που διέτρεχαν απο αρρώστιες λόγω της απόστασης και του δύσβατου της περιοχής τους, φαίνεται να πραγματοποιείται, φαίνεται να παίρνει το σωστό δρόμο. Περιμένουμε να ολοκληρωθεί η στελέχωση του πολυδύναμου ιατρείου με το απαραίτητο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. O κύριος εμπνευστής και δημιουργός αυτού του πρωτοποριακού και φιλόδοξου έργου είναι ο Παύλος Πολάκης. Την αρχική ιδέα του έργου συνέλαβε την εποχή που διετέλεσε πρόεδρος της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών και από κοινού και με την αμέριστη συμπαράσταση του Σήφη Μανουσογιαννάκη, και των υπολοίπων μελων της Ένωσης. Προσπαθώντας να βρουν τρόπους να βοηθήσουν τα Σφακιά, ιδιαίτερα στον τομέα της υγείας όπου υπήρχαν τρομακτικές ανάγκες. Την ιδέα αυτή τη πραγματοποίησε ο Παύλος ως δήμαρχος Σφακίων. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να τονίσουμε την αποφασιστική συμβολή και βοήθεια του τότε αντιδημάρχου Σφακίων, Μανούσου Χιωτάκη, και να επαινέσουμε τη συμβολή και βοήθεια πολλών συμπατριωτών που δούλεψαν με αυταπάρνηση και προσέφεραν αφιλοκερώς τις υπηρεσίες τους για την κατασκευή και αποπεράτωση του κτηρίου. Επίσης πρέπει να επαινέσουμε τους γιατρούς και νοσηλευτές που κατά καιρούς θήτευσαν στο ιατρείο Σφακίων, για τη όρεξη και τη ζέση με τις οποίες αγκάλιασαν και βοήθησαν αυτή την ιδέα και επίσης όλους τους Σφακιανούς εντός και εκτός Σφακίων που συμπαραστάθηκαν και συνέδραμαν αυτή τη προσπάθεια. Το ιατρείο διαθέτει θάλαμο βραχείας νοσηλείας και υποδομή για χειρουργικό, παθολογικό, παιδιατρικό, καρδιολογικό τμήμα και αιματολογικό-βιοχημικό, μικροβιολογικό και ακτινολογικό εργαστήριο. Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν με τη παρουσία πολλών συμπατριωτών και φίλων με την ευχή και ελπίδα για καλύτερη ποιότητα υγείας και πρόληψης στους κατοίκους της περιοχής αλλά και στους πολυπληθείς επισκέπτες που ιδίως το καλοκαίρι κατακλύζουν την επαρχία. Ο υπουργός μεταξύ άλλων τόνισε τα ακόλουθα: «Κάθε φορά που δημιουργείται μια μονάδα και μια δομή Μ Χιωτάκης, αντιδήμαρχος, Απ. Παπαϊωάννου εμπνευστής του ανοιχτού πανεπιστημίου και ο Νίκος Κοπάσης, ήρωας Αλβανικού μετώπου Από τα εγκαίνεια του Π.Π.Ι Ο αναπληρωτής υπουργός, κ. Ξανθός «Αυτή η κυβέρνηση έχει ταξική μεροληψία. Θέλει να βοηθήσει τους αδύναμους, τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, τη δημόσια υγεία και αυτό γίνεται και εδώ» που συμβάλλει στον περιορισμό της ανασφάλειας των ανθρώπων είναι κάτι πολύ σημαντικό» Στη συνέχεια τόνισε: «Θα στελεχώσουμε το ιατρείο άμεσα με επικουρικό προσωπικό και στη συνέχεια με τις προκηρύξεις που θα δώσουμε στην υγειονομική περιφέρεια Κρήτης για πρόσληψη τακτικού προσωπικού ιατρών και νοσηλευτών θα μπορεί να στελεχωθεί με το αντίστοιχο προσωπικό ώστε να είναι μία δομή ζωντανή που θα εμπνέει ασφάλεια στους ανθρώπους». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη γενικότερη πολιτική του υπουργείου στο τομέα της περίθαλψης και στο φάρμακο και υποσχέθηκε τη πραγματοποίηση του διαγωνισμού πρόσληψης ιατρών για τις ανάγκες των Π. Κουρουμπλής, υπουργός Υγείας Ο Παπαγιώργης με τον φίλο του υπουργό Ο περιφερειάρχης Κρήτης, Στ. Αρναουτάκης υποβαθμισμένων περιοχών καθώς και τη πρόσληψη νοσηλευτικού προσωπικού. Ο αναπληρωτής υπουργός κ. Ξανθός αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη περίοδο που ζούμε με τον πολίτη να έχει επιβαρυνθεί υπέρμετρα όσον αφορά την πρόσβαση σε φάρμακα και στην περίθαλψη, και υπογράμμισε ότι προτεραιότητα του υπουργείου είναι η ανακούφιση της κοινωνίας με την πλήρη κάλυψη των αναγκών της υγείας. Και οι δύο εξήραν το έργο που επιτεύχθηκε, χάρις την προσπάθεια και το πείσμα ορισμένων συντελεστών με πρωτεργάτη τον τότε δήμαρχο Σφακίων, Παύλο Πολάκη, και με την αμέριστη συμπαράσταση του περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρου Αρναουτάκη. Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο βουλευτής Χανίων Παύλος Πολάκης, και τόνισε μεταξύ άλλων: «Αυτή η κυβέρνηση έχει ταξική μεροληψία. Θέλει να βοηθήσει τους αδύναμους, τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, τη δημόσια υγεία και αυτό γίνεται και εδώ». Έκανε ιστορική αναδρομή στη προσπάθεια να κτιστεί ένα πολυδύναμο περιφερειακό ιατρείο και στις προσπάθειες της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών να συνδράμει στο τομέα της υγείας αρχίζοντας με την «Εβδομάδα προληπτικής ιατρικής 2006» με 32 ιατρούς από Αθήνα, την αγορά και τον εξοπλισμό νοσοκομειακού σκάφους για τις ανάγκες των κατοίκων των Σφακίων που μπορεί να φτάσει μέχρι και τη Γαύδο και το οποίο μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιήσει πλήθος σωτήριων παρεμβάσεων. Ο κ. Πολάκης αναφέρθηκε επίσης στην τότε τραγική κατάσταση της υγείας και στον αριθμό των 500 μικροχειρουργικών επεμβάσεων που πραγματοποίησε στο Ιατρείο Σφακίων, των εξετάσεων που επίσης πραγματοποιήθηκαν εκεί και τις παρεμβάσεις του σκάφους -γύρω στις 30 κάθε χρόνο- και στους γιατρούς που δουλεύουν με αυταπάρνηση και χωρίς ωράρια. Αναφέρθηκε στην αλληλεγγύη των κατοίκων, στις συχνές δωρεές σε ιατρικό υλικό αλλά και σε χρηματικά ποσά και ευχαρίστησε τον περιφερειάρχη Κρήτης και τον πολιτευτή Χανίων Μανούσο Βολουδάκη για τη βοήθεια τους. Επίσης ευχαρίστησε την οικογένεια της Άννας Ορφανουδάκη - Μπόμπολα για τη γεναία οικονομική προσφορά στη μνήμη της Άννας και όλους τους φίλους και συμπατριώτες που αντί στεφάνων για τα προσφιλή τους πρόσωπα διαθέτουν χρηματικά ποσά για τις ανάγκες του Ιατρείου. Τέλος ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης αναφέρθηκε στη καλή συνεργασία Δήμων και περιφέρειας προκειμένου να γίνονται σημαντικά αναπτυξιακά έργα σε όλη την ύπαιθρο. Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια, ενώ πριν από την είσοδο και περιήγηση στους χώρους, τα παιδιά του μουσικοχορευτικού συλλόγου Σφακίων χόρεψαν πεντοζάλη. Στα εγκαίνια παρέστησαν πολιτικές, δημοτικές αρχές του Νομού Χανίων, στρατιωτικές, αστυνομικές και λιμενικές υγειονομικές αρχές, πολιτευτές, εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων και πλήθος κόσμου. Ως Ένωση των απανταχού Σφακιανών ευχόμαστε αυτό το έργο και το νοσοκομειακό σκάφος να επιτελούν με το καλύτερο τρόπο τον προορισμό τους και εμείς θα ήμαστε πάντα στο πλευρό των συμπατριωτών μας.

5 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ Ο Ορυκτός Πλούτος της Ελλάδας Στις 16 Μαϊου πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Καλλιθέας Επιστημονική Ημερίδα την οποία διοργάνωσε η Ο.Σ.Ε.Κ. με θέμα: «Ο Ορυκτός Πλούτος της Ελλάδας». Την Ημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους, ο αντιπρόεδρος της Βουλής Γιάννης Μπαλάφας, η αντιδήμαρχος του δήμου Καλλιθέας, Άννα Πάσχου και ο Γ. Κυριακόπουλος, εκπρόσωπος του ΥΠΕΚΑ, εκπρόσωποι του συλλόγου Κρητών Δημοσιογράφων, o Σήφης Μανουσογιαννάκης ηλεκτρονικός-μηχανικός από την Ένωση Απανταχού Σφακιανών, ο πρόεδρος του συλλόγου Ελλήνων Καθολικών Πειραιά, μέλη του Δ.Σ. της Ο.Σ.Ε.Κ. και ένα εκλεκτό κοινό. Η έναρξη της Ημερίδας έγινε με τον Χαιρετισμό του Δρ. Αιμίλιου Δασύρα, πρόεδρου της Ο.Σ.Ε.Κ. Στη συνέχεια διαβάστηκε, από τον Γ. Λεονάρδο, επιστολή του γραμματέα του ΥΠΕΚΑ κ. Αλεξόπουλου με τα συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία που είχε η Ομοσπονδία να οργανώσει μια τέτοια επίκαιρη επιστημονική ημερίδα. Τον συντονισμό των ομιλιών είχε ο Δρ. Γιάννης Λεονάρδος. Τον λογο πήρε ο Δρ. Ιωάννης Ζαφειράτος, Μηχανικός Μεταλλείων, και μίλησε για τα «Μεταλλεύματα και Βιομηχανικά Ορυκτά της Ελλάδας». Ασχολήθηκε με τις κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως αυτές καθορίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και την ύπαρξη των σχετικών κοιτασμάτων στον Ελλαδικό χώρο. Ο κατάλογος περιλαμβάνει είκοσι υλικά, για τα περισσότερα των οποίων υπάρχουν σχετικά κοιτάσματα στον ελλαδικό χώρο, όπως μαγνησίου και μαγνησίτου. Η Ήπειρος εχει κοιτάσματα φωσφατών ενώ κοβάλτιο παράγεται ενσωματούμενο στο τελικο κράμα μαζί με το νικέλιο στο εργοστάσιο της Λάρυμνας. Ενδιαφέρουσες «Σπάνιες Γαίες» παρουσιάζονται στην Ανατολική Μακεδονία, καθώς και στη ερυθρά ύλη που παράγεται από την επεξεργασία του βωξίτη για την παραγωγή του αλουμίνιου. Τον λόγο στη συνέχεια πήρε ο Δρ. Μάριος Λεονάρδος, επιτελικός Δ/ντης ΔΕΗ και μίλησε για τα «Ελληνικά στερεά καύσιμα και την πολιτική της Ε.Ε. για την ενέργεια». Συγκεκριμενα ο Οδικός Χάρτης 2050 της Ε.Ε. προβλέπει σχεδόν την απάλειψη της χρήσης άνθρακα για την παραγωγή ενέργειας και την υποκατάστασή του με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Σύνοδος κορυφής του περασμένου Οκτωβρίου καθόρισε ως ενδιάμεσο στόχο την μείωση εκπομπων CO 2 κατά 40% μέχρι το Το CO 2, που είναι το αέριο που στηρίζει τη ζωή μέσω της φωτοσύνθεσης των φυτών, κατηγορείται για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η πολιτική της Ε.Ε. θα αυξήσει δραματικά το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα την μετακόμιση της βιομηχανίας εκτός Ευρώπης, ενώ παράλληλα οι ανανεώσιμες πηγές αδυνατούν να προσφέρουν αξιοπιστία στο ηλεκτρικό σύστημα. Στη συνέχεια μίλησε ο Δρ. Αιμίλιος Δασύρας, γεωλόγος-ερευνητης ο οποίος ανέπτυξε τα Θεματα: α. Υδρογονάνθρακες - φυσικό αέριο - σπάνιες γαίες και β. Γεωπολιτική σπουδαιότητα της Ελλάδας. Η χώρα μας κατέχει μια πολύ σπουδαία γεωπολιτική Θέση στη Μεσόγειο. Είναι η πύλη εισόδου τριών ηπείρων, Ευρώπης, Ασίας, Αφρικής. Βρίσκεται ανάμεσα σε ένα εμπολεμο τρίγωνο, την Ουκρανία, τη Συρία και τη Λιβύη. Στο υπέδαφός της εχει ένα τεράστιο ορυκτό πλούτο, που αποτελείται από υδρογονάνθρακες, φυσικό αέριο και σπάνιες γαίες. Ο πλούτος αυτός μπορεί να τροφοδοτεί την Ευρώπη για πολλά χρόνια. Τα οικονομικά οφέλη από τη εξόρυξη των υδρογονανθράκων και του φυσικού αερίου, δυτικά της Ελλάδας και νότια της Κρήτης μπορούν να τροφοδοτούν την Ε.Ε. για περισσότερα από 30 χρόνια. Οι δε θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν θα μπορούσαν να φτάσουν τις Τα οικονομικά οφέλη για τη χώρα μας θα ηταν πολλαπλάσια του χρέους των 350 δισ. ευρώ. Στην συνέχεια αναφέρθηκε στα κοιτάσματα των «Σπάνιων Γαιών» που έχουμε στην Ανατολική Μακεδονία και τα οποία εκτιμώνται σε 400 Ο Δρ. Αιμίλιος Δασύρας αναφέρθηκε στα κοιτάσματα των «Σπάνιων Γαιών» που έχουμε στην Ανατολική Μακεδονία και τα οποία εκτιμώνται σε 400 δισ. ευρώ! Οι τιμές αυτών των ορυκτών ανέρχονται σε και ευρώ το γραμμάριο! δισ. ευρώ! Οι τιμές αυτών των ορυκτών ανέρχονται σε και ευρώ το γραμμάριο! Επίσης τονίστηκε ότι η Ελλάδα εχει κοιτάσματα χρυσού, ουρανίου, όσμιου (το απόλυτο βιομηχανικό μέταλλο) κ.λπ. «Με όλο αυτό τον ορυκτό πλούτο που κρύβει στα σπλάχνα της η χώρα μας, δεν μπορεί να διαννοηθεί κανείς πώς την εχουν συνεχεια για πτώχευση», αναρωτήθηκε ο κ. Δασύρας. Στο τέλος των ομιλιών ο αντιπρόεδρος της Βουλής, Γιάννης Μπαλάφας, πήρε το λόγο. «Όπως είναι σήμερα η κατάσταση, το να μιλήσεις για άλμα στην ανάπτυξη θα ήταν παρακινδυνευμένο. Σίγουρα, όμως, αν μπορέσουμε -ευελπιστούμε και αγωνιζόμαστε να μπορέσουμε- να υπάρξει αυτή η αναγκαία ανάσα που επιδιώκουμε με κάθε τρόπο, θα μπούν οι βάσεις για μια ανάκαμψη καταρχήν και στη συνέχεια για μία σταθερή αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας. Σε αυτή την κατεύθυνση δεν χωρά αμφιβολία ότι η αξιοποίηση -επιτέλους θα έλεγα- του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας -όλων των ειδών- είναι απαραίτητη, είναι βασικός μοχλός για την παραγωγικη ανασυγκρότηση της χώρας μας». Στο τέλος οι παρευρισκόμενοι έκαναν πολλές ερωτήσεις στους ομιλητές. Διεξήχθη μια ιδιαίτερα εποικοδομητική συζήτηση πάνω στο θέμα της αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας αλλά και επιμέρους ζητημάτων που άπτονται αυτού. Στα Σφακιά τα έργα συνεχίζονται με γοργούς ρυθμούς Το άγαλμα, όπως είναι σήμερα Ένα όνειρο ζωής γίνεται σήμερα πραγματικότητα! Ο εργολάβος ξεκίνησε τις εργασίες για το έργο ύδρευσης Κομιτάδες - Ίμβρος - Ασκύφου. Έπεται η συνέχεια του έργου ύδρευσης που θα συνεχιστεί στο Ασφένδου - Καλλικράτης. Tο άγαλμα της Ελευθερίας στα Χανιά Ανοικτή επιστολή προς όλους τους διατελέσαντες βουλευτές Κρήτης και δημάρχους του νομού Χανίων απο την εποχή που καταστράφηκε (1970) το Μνημείο - Άγαλμα της Ελευθερίας που βρισκόταν στο Ακρωτήρι Χανίων έως σήμερα, απευθύνει ο Επίτιμος Πρόεδρος του «Συνδέσμου Κρητών Μοσχάτου» και νυν πρόεδρος Κρητών Σαρωνικού «Ο ΕΘΝΑΡΧΗΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ», Νικόλαος Δ. Λιονής, καλώντας τους να φροντίσουν για την αναστήλωση του αγάλματος. Ειδικότερα,ο κ. Λιονής αναφέρει στην επιστολή του: «Γιατί δεν αναστηλώθηκε το μοναδικό μνημείο το οποίο συμβολίζει τους αγώνες του Κρητικού λαού κατά του Τουρκικού ζυγού; Σε ποιο άλλο μέρος του κόσμου θα συνέβαινε και δεν θα είχε αναστηλωθεί, ως ένα Μνημείο Πολιτιστικής κληρονομιάς, και σημείο έλξης Ελλήνων και ξένων επισκεπτών; Αντιλαμβανόμενος το μεγάλο κόστος ανακατασκευής του, εάν το Ελληνικό Κράτος δεν μπορούσε να διαθέσει το κονδύλι για το έργο αυτό, γιατί δεν απευθυνθήκατε στους όπου γης Κρήτες και Κρητικά Σωματεία, ούτως ώστε με την μορφή εράνου να εξασφαλιστούν τα απαιτούμενα χρήματα; Από την θέση την οποία κατέχω, σας καλώ να οργανώσετε μια επιτροπή η οποία να συντονίσει την προσπάθεια αυτή, της αναστήλωσης του Συμβόλου αυτού, που εκφράζει ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά, την «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», και έναν από τους πολλούς αγώνες των ΚΡΗΤΙΚΩΝ για αυτή. Ελπίζω στην άμεση ανταπόκριση σας, με δεδομένη την δική μου»! Να σημειώσει η εφημερίδα ότι τα «κομμάτια» του Αγάλματος της Ελευθερίας στο οποίο αναφέρεται ο κ. Λιονής, βρίσκονται στο Ακρωτήρι, εγκαταλελειμένα σε κάποιο χώρο κοντά στους τάφους των Βενιζέλων. Το μαρμάρινο άγαλμα, ύψους 17 μέτρων, βρισκόταν «όρθιο» στο Ακρωτήρι για τριάντα χρόνια περίπου, από το 1937 ως το Ήταν έργο του γλύπτη Θωμά Θωμόπουλου, ο οποίος είχε επίσς κατασκευάσει το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στη Βουλή και την προτομή του Διονύση Σολωμού στον Εθνικό Κήπο. Ο γλύπτης, είχε αποδώσει στο άγαλμα της Ελευθερίας την μορφή της θεάς Αθηνάς. Περί το 1970, στο πλαίσιο ανάπλασης της περιοχής, για κάποιο λόγο το άγαλμα απομακρύνθηκε απο την θέση του και κατά την μετακίνση του καταστράφηκε.

6 6 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΥΓΕΙΑ Ο ρόλος της διατροφής στην υγεία και την εμφάνισή μας Ηγνωστή σε όλους φράση είμαστε ό,τι τρώμε δεν είναι τυχαία. Η διατροφή είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κατάσταση της υγείας μας και της εμφάνισής μας. Σαφώς και η διατροφή δεν είναι η μοναδική παράμετρος για τη βελτίωση ή τη διατήρηση της υγείας. Όμως οι διατροφικές επιλογές του καθενός αντικατοπτρίζονται τόσο στην καθημερινότητα μας, στα επίπεδα ενέργειας και διαύγειας, αλλά και μακροπρόθεσμα στην υγεία και την εικόνα μας. Σε περιόδους που για τον εκάστοτε λόγο η διατροφή ενός ατόμου δεν είναι προσεγμένη, μπορεί να παρατηρήσει αλλαγές στην εικόνα του όπως θαμπό δέρμα, τριχόπτωση, εύθραυστα νύχια, σπυράκια στο δέρμα, χλώμιασμα και πολλά άλλα. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να εμφανίζονται συχνά ή πιο έντονα όταν η διατροφή είναι μονίμως άστατη και πρόχειρη. Επιπλέον, ακολουθώντας μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί κανείς να προλάβει, να καθυστερήσει ή να απαλύνει την εμφάνιση «ανεπιθύμητων» αλλαγών στην εικόνα μας. Δέρμα l Θαμπάδα vs Λάμψη: Η κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών ενισχύει τη λάμψη και την υγιή όψη του δέρματος. Τόσο τα φρούτα όσο και τα λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά όπως οι πολυφαινόλες και οι ανθοκυανίνες,τα οποία προσδίδουν λάμψη και υγεία στο δέρμα. l Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το 6ο Συνέδριο «Κρητική Διατροφή & Υγεία» μέσα σε πλοίο της ΑΝΕΚ στο λιμάνι του Πειραιά. Διοργανώτρια εταιρεία DASKAKIS TRV. Έγκριτοι ομιλητές και επιστήμονες όπως οι Αρχιμανδρίτης Νίκανδρος Καρακωστόπουλος, καθηγητής Καφάτος Αντώνιος, Ολυμπιονίκης Ζυγούρη Βούλα, διοικητής Ανωτάτου Συμβουλίου Αθλητισμού Ενόπλων Δυνάμεων Ανδριόπουλος Σπυρίδων, τ. πρόεδρος ΕΦΕΤ Κατσαρός Νίκος, πρόεδρος Ινστιτούτου Κρητικής Διατροφής Παναγιώτης Μιχαήλ και κλινικοί διαιτολόγοι Ψαρρά Γλυκερία και Ασημακοπούλου Ελίνα (φωτό δεξιά), παρουσίασαν τα νέα δεδομένα που αφορούν στη συμβολή της Κρητικής Διατροφής στην υγεία και τη μακροζωία. Η κορυφαία επιστημονική εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Ιατρικής Σχολής Χανίων, Ε.Δ. Περιφέρειας Κρήτης, Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών, Φοιτητικής Ένωσης Κρητών Αττικής και Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κρητικών Σωματείων. Πάνω από 500 άτομα από τον Πανεπιστημιακό, Αθλητικό, Στρατιωτικό και Φοιτητικό κόσμο παρακολούθησαν τις εργασίες του Συνεδρίου. Τη βεβαιότητα, μετά την τόσο μεγάλη επιτυχία, ότι θα συνεχιστεί αυτή η μεγάλη κοινωνική προσπάθεια για την υγεία και τον πολιτισμό εξέφρασε η πρόεδρος της διοργανωτικής επιτροπής κα. Υρώ Δασκαλάκη, ενώ την ένρξη των εργασιών κήρυξε ο αντιπρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κος Μπιλιράκης Ευριπίδης. l Χαλάρωση vs Σφριγηλότητα: Για τη διατήρηση της σφριγηλότητας και της ελαστικότητας του δέρματος είναι απαραίτητη η πρόσληψη βιταμίνης Ε και βιταμίνης C. Η βιταμίνη Ε προσφέρει φωτοπροστασία στο δέρμα και καταπολεμά τη φωτογήρανση, ενώ η βιταμίνη C συμμετέχει στη σύνθεση κολλαγόνου και ελαστίνης. Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Ε είναι οι ελιές, το ελαιόλαδο, το σιτέλαιο και άλλα φυτικά έλαια, το αβοκάντο και οι ξηροί καρποί, ενώ καλές πηγές βιταμίνης C είναι τα κιτρώδη φρούτα, οι φράουλες, οι πιπεριές και το ακτινίδιο. l Λεία επιδερμίδα: Η βιταμίνη Α και τα καροτενοειδή, τα οποία αποτελούν πρόδρομη μορφή της, συμβάλλουν στη λείανση της επιδερμίδας αφού βοηθούν σημαντικά στην αντιγήρανση αλλά και στην αντιμετώπιση της ακμής. Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ακμής έχουν και τα ω- 3 λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και μπορούν να μειώσουν τις φλεγμονές του δέρματος. Τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη Α και καροτενοειδή είναι το συκώτι, τα αυγά, τα κίτρινα ή πορτοκαλί χρώματος φρούτα και λαχανικά, και τα γαλακτοκομικά. Τα Ω-3 υπάρχουν άφθονα στα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός και η σαρδέλα, στα καρύδια και το λιναρόσπορο. l Αφυδάτωση vs Ενυδάτωση: Η επαρκής πρόσληψη υγρών είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ενυδάτωση του δέρματος. Η κατανάλωση νερού αποτελεί ανάγκη για την υδάτωση, αλλά και η κατανάλωση υγρών (όπως χυμοί, σούπες, γάλα, διάφορα ροφήματα), φρούτων και λαχανικών συμβάλλει σημαντικά στην καλή ενυδάτωση. Μαλλιά-Νύχια l Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Απαραίτητη για την υγεία των μαλλιών και των νυχιών είναι η σωστή και ισορροπημένη διατροφή. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, υδατοδιαλυτές βιταμίνες που δεν αποθηκεύονται στον οργανισμό, κατέχουν σημαντικό ρόλο στη θρέψη και την υγεία τόσο των μαλλιών όσο και των νυχιών αφού συμβάλλουν στην επαρκή τροφοδοσία τους σε αίμα και οξυγόνο. Καλές πηγές βιταμινών Β αποτελούν το κρέας, το αυγό, τα λαχανικά και τα προϊόντα ολικής άλεσης. Επαρκής τροφοδοσία αίματος και οξυγόνου σε μαλλιά και νύχια. l Αμινοξέα: Το κύριο συστατικό των μαλλιών και των νυχιών είναι η κερατίνη. Η κερατίνη αποτελείται από αμινοξέα γι αυτό και είναι σημαντική η κατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε αυτά. Καλές πηγές αμινοξέων είναι τα κρεατικά, το αυγό, τα πουλερικά και το ψάρι. Δόντια l Υγιή & Γερά: Απαραίτητο για την ισχυρή δομή των δοντιών είναι το ασβέστιο. Πλούσιες πηγές ασβεστίου αποτελούν τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, τυρί, γιαούρτι, παγωτό) και τα αμύγδαλα. Η περιορισμένη πρόσληψη ζάχαρης από τις τροφές και τα ροφήματα συμβάλλει στην υγεία των δοντιών. Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης είναι τα γλυκά, τα αναψυκτικά, οι χυμοί με πρόσθετη ζάχαρη κ.λπ. l Λευκά/Λαμπερά: Στη διατήρηση λευκών και λαμπερών δοντιών συμβάλλει ο περιορισμός κατανάλωσης καφέ, τσαγιού, κόκκινου κρασιού και άλλων ροφημάτων ή τροφίμων που τείνουν να χρωματίζουν τα δόντια. Σώμα l Σωματικό βάρος: Βασικός παράγοντας για τον καθορισμό του βάρους αποτελεί η πρόσληψη φαγητού και συγκεκριμένα η ποιότητα και η ποσότητα αυτού. Η υπερκατανάλωση θερμίδων μπορεί να καταλήξει σε υπερβάλλον βάρος. Αντίθετα, η χαμηλή πρόσληψη τροφής μπορεί να συμβάλλει στο χαμηλό σωματικό βάρος. Η ισορροπημένη διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση ή την επίτευξη υγιούς σωματικού βάρους. l Αυξημένο σωματικό λίπος: Πέραν του αυξημένου ή μη σωματικού βάρους, πολύ σημαντικό είναι το ποσοστό λίπους στο σώμα τόσο για την υγεία όσο και για την εμφάνιση. Στην αυξημένη αποθήκευση λίπους συμβάλλει η υπερ-κατανάλωση φαγητού και η πρόσληψη υψηλής ποσότητας ζάχαρης και λιπαρών. Για μια υγιή και όμορφη εμφάνιση είναι βασικό να: l Χαρακτηρίζεται η καθημερινή διατροφή από ποικιλία, μέτρο και ισορροπία. l Γίνονται έξυπνες επιλογές φαγητού. l Περιοριστεί η πρόσληψη ζάχαρης, κορεσμένων ή trans λιπαρών και νατρίου (αλάτι). l Υπάρχει επαρκής ενυδάτωση. Εκμάθηση σκακιού στα σχολεία των Σφακίων Ολοκληρώθηκαν τα σχολικά πρωταθλήματα σκακιού στα Δημοτικά Σχολεία Ασκύφου, Βουβά και Χώρας Σφακίων. Και στα τρία Δημοτικά κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς το σκάκι είχε ενταχθεί στην ευέλικτη ζώνη και οι μικροί μαθητές έμαθαν σκάκι με την εφαρμογή του προγράμματος Κασπάροβ το οποίο εφαρμόστηκε σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας σε εκατοντάδες σχολεία σε όλη τη χώρα. Το πρόγραμμα Κασπάροβ στα Χανιά διδάχτηκε από τους εκπαιδευτές του Α.Ο.Κύδων με τη συνεργασία των σχολικών συμβούλων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και προσχολικής αγωγής σε 27 σχολικές τάξεις και το παρακολούθησαν 373 μαθητές και μαθήτριες! Οι 122 από αυτούς ήταν στα σχολεία των Σφακίων! Στα πλαίσια του προγράμματος Κασπάροβ οι μαθητές πήραν δωρεάν τα έντυπα εκμάθησης και στα σχολεία δόθηκε σκακιστικό υλικό.

7 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ Μελέτη για τις ασθένειες των πεύκων στον Εθνικό Δρυμό Σε εξέλιξη βρίσκεται μελέτη για τις ασθένειες των πεύκων σε ορισμένα σημεία του εθνικού δρυμού της Σαμαριάς, όπως σε Ανώπολη και Αγιο Ιωάννη Σφακίων. Αυτό αναφέρεται σε ανακοίνωση του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς, με αφορμή τη συνάντηση το περασμένο Σάββατο 4 Απριλίου την Ανώπολη Σφακίων συνάντηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων του Υποέργου: «Μελέτη εκτίμησης και αξιολόγησης των ασθενειών του πεύκου και της επεκτασιμότητά τους στα Λευκά Όρη με επακόλουθες διαχειριστικές προτάσεις» της πράξης: «Προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς (Λευκών Ορέων)». Η συνάντηση με αντιπροσωπεία του Δήμου με σκοπό την ενημέρωση του ντόπιου πληθυσμού στους στόχους της Μελέτης. Κύριος του έργου είναι ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς και την αρμοδιότητα υλοποίησής του έχει ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης Ο.Α.Κ. ΑΕ. Η χρηματοδότηση του έργου γίνεται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α., ΕΣΠΑ με συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και Εθνικών Πόρων. Η μελέτη, που θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2015, έχει δύο κύρια αντικείμενα: 1) Την αποσαφήνιση των αιτιών που προκαλούν την εξασθένιση και τις νεκρώσεις πεύκων όπως παρατηρείται έντονα σε ορισμένα σημεία του Εθνικού Δρυμού (π.χ. Ανώπολη και Αϊ Γιάννης Σφακίων). Ο ανάδοχος θα προσδιορίσει με σαφήνεια και επιστημονική τεκμηρίωση τα αίτια που προκαλούν το πρόβλημα, θα διερευνήσει Θα προσδιοριστούν με σαφήνεια τα αίτια του προβλήματος, θα διερευνηθεί η πιθανή τάση εξάπλωσης και τέλος θα προταθεί ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσεων για τον έλεγχο και αποτροπή της εξάπλωσης του φαινομένου την πιθανή τάση εξάπλωσης της υπάρχουσας κατάστασης και τέλος θα προτείνει ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσεων με χωροχρονικό χαρακτήρα για τον έλεγχο και αποτροπή της εξάπλωσης του φαινομένου. 2) Την εκτίμηση και αξιολόγηση της δυναμικής και τάσης επέκτασης του πεύκου εις βάρος άλλων δασικών ειδών στα Λευκά Όρη, με έμφαση στον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς και στις παλαιές καλλιέργειες και, όπου αυτές υπάρχουν. Ο ανάδοχος θα προσδιορίσει Σημείωση της Εφημερίδας: Πολλοί από εμάς όπως και οι κάτοικοι της περιοχής γνωρίζουμε πολύ καλά το λόγο. Η καταστροφή ξεκίνησε με τον «εμβολιασμό» του πευκοδάσους με το έντομο marchalina hellenica για την μετατροπή του δάσους σε μελιτοφόρο και η άμεση καταπολέμηση του εντόμου είναι η λύση. Μετά τον αφανισμό της χλωρίδας (αγριόχορτα, αρωματικά φυτά, θάμνοι) από την υπερβόσκηση, ας μην χρονοτριβούμε ψάχνοντας και ας σώσουμε τουλάχιστον το δάσος που είναι μοναδικό στην Κρήτη... και θα παρουσιάσει με σαφήνεια και επιστημονική τεκμηρίωση τις παραμέτρους που διέπουν το ζήτημα, θα γίνει εκτίμηση της τάσης εξάπλωσης στο μέλλον και θα προτείνει ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσεων με χωροχρονικό χαρακτήρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου, λαμβάνοντας υπόψη το νομικό καθεστώς προστασίας της περιοχής. Στην συνάντηση που έγινε στην αίθουσα του πολιτιστικού συλλόγου Ανώπολης Σφακίων συμμετείχαν ο αντιδήμαρχος Σφακίων Γεώργιος Πρωτοπαπαδάκης, ο δ/νων σύμβουλος του Ο.Α.Κ. Α.Ε. Λευτέρης Κοπάσης, ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Ανώπολης κ. Αθητάκης, ο δημοτικός σύμβουλος Μανώλης Ορφανουδάκης, ο συντονιστής και η δασολόγος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς, Αντώνης Μπαρνιάς και Μαρία Δημοπούλου αντιστοίχως, οι δασολόγοι κα Στεφανάκη και κ. Σοπιάδης καθώς και η δασοπόνος κα Πατεράκη από τη δ/νση Δασών Χανίων, η ομάδα μελέτης του υποέργου, «Σύμπραξη Δ. Τσιάρας Δ. Παλάσκας Α. Ζαχαριάδης» καθώς και κάτοικοι της περιοχής. Για την πορεία της μελέτης θα υπάρχει διαρκής ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας ενώ τα αποτελέσματα της θα παρουσιαστούν εκ νέου σε τελική συνάντηση.

8 8 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2015 Η έναρξη της επανά Του Γιάννη Πολυράκη, Καθηγητή ΕΜΠ, Προέδρου της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών Ηεπανάσταση στη Κρήτη κράτησε 9 χρόνια, όμως η Κρήτη δεν ελευθερώθηκε. Αντίθετα με την επανάσταση στην Ελλάδα που είχε παρακμάσει (κυρίως λόγω του καταστροφικού εμφυλίου πολέμου μεταξύ των αγωνιστών, δυστυχώς) και χρειάστηκε την επέμβαση του στόλου των Μεγάλων Δυνάμεων στο Ναυαρίνο, η Κρήτη συνέχισε αγωνιζόμενη μέχρι και το 1829 και τότε ολόκληρη η Κρήτη εκτός από τις μεγάλες πόλεις-κάστρα και το κάστρο της Γραμβούσας ήταν σχεδόν υπό τον έλεγχο των επαναστατών. Όμως διαχωρίστηκε από την υπόλοιπη Ελλάδα και δεν απελευθερώθηκε. Ο σημαντικότερος ίσως λόγος που έμεινε έξω από τα σύνορα του τότε νεοσύστατου Ελληνικού κράτους σύμφωνα με τον ιστορικό Καλλίνικο Κριτοβουλίδη, βρίσκεται στη παρακάτω αναφορά του Ρώσου αρχικαγκελάριου Νεστρλόδ προς τη χώρα του «από όλα τα Ελληνικά νησιά τη Κρήτη περισσότερο από κάθε άλλο η Αγγλία ξεχώριζε πάντοτε με μεγάλη επιμονή από τα σύνορα της Ελλάδος και το Λονδίνο θα θεωρούσε την απελευθέρωση της Κρήτης ως γεγονός που αντιστρατεύεται τα μέγιστα τα συμφέροντα της Αγγλικής εμπορικής ναυτιλίας (διάβαζε της Αγγλικής επιρροής και κυριαρχίας) στη Μεσόγειο Θάλασσα». Μετά απο αυτή τη περίληψη-εισαγωγή θα κάνουμε μια αναδρομή στο χρονικό της έναρξης της επανάστασης, σύμφωνα με τις διάφορες ιστορικές πηγές στις οποίες ανέτρεξα. Η σύνθεση του πληθυσμού. Κατά την έναρξη της επανάστασης η Κρήτη είχε κατοίκους περίπου, από τους οποίους οι μισοί ήταν Μουσουλμάνοι. Οι Τούρκοι είχαν την εξουσία, τα όπλα και τις οχυρωμένες πόλεις-κάστρα. Οι φοβερότεροι από αυτούς ήταν οι Γιανίτσαροι και οι Τουρκοκρητικοί, με υπερβολικό φανατισμό ήταν αυτοί που έκαναν τις βαρβαρότητες και τρομοκρατούσαν περισσότερο τον πληθυσμό. Το διαχωριστικό στοιχείο ήταν η θρησκεία, δεδομένου ότι οι Τουρκοκρητικοί, βιολογικά (στη καταγωγή) ήταν κρητικοί είχαν το ίδιο αίμα με τους υπόλοιπους Κρητικούς. Τι ήταν αυτό που τους έκανε τόσο διαφορετικούς και τόσο βάρβαρους; Ήταν η προδοσία. Στο βάθος της ψυχής τους είχαν την ενοχή ότι πρόδοσαν ιερές αξίες, πατρίδα θρησκεία και προγόνους και ήθελαν να σβήσουν να εξαφανίσουν όσους τιμούν αυτές τις αρετές ώστε να εξαφανιστεί και η δική τους ντροπή αυτή η τρομερή σε βάρος τους σύγκριση. Είχαν την ενοχή της προδοσίας. Οι Χριστιανοί, περίπου στη πλειοψηφία τους ήταν φτωχοί και δεχόταν συνεχείς ταπεινώσεις από τους Τούρκους. Εξαίρεση αποτελούσαν οι ορεινοί και ιδιαίτερα οι Σφακιανοί που είχαν υψηλό αίσθημα υπεροχής και ήταν οπλισμένοι. Επίσης είχαν ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα: Είχαν εμπορικό στόλο και με βάση το λιμάνι του Λουτρού ταξίδευαν στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι καραβοκύρηδες, άνθρωποι έξυπνοι και δραστήριοι, ταξίδευαν στα παράλια της Μικράς Ασίας της Μαύρης Θάλασσας και της Βόρειας Αφρικής και και έφερναν πλούτο αλλά και τα επαναστατικά μηνύματα και τις σύγχρονες τάσεις στα Σφακιά. Όμως η σύγκριση των δυο πληθυσμών σε εξοπλισμό, οικονομική δύναμη και τεχνικές δυνατότητες ήταν συντριπτική υπέρ των Τούρκων. Η προετοιμασία της επανάστασης. Η προετοιμασία της επανάστασης του 1821 έγινε στην Ελλάδα από τη Φιλική Εταιρία. Στη Κρήτη, η επανάσταση του Δασκαλογιάννη 50 χρόνια πριν και ο μαρτυρικός θάνατος του Αρχηγού της στο Ηράκλειο ήταν κάτι μεταξύ πρόσφατου παρελθόντος και μύθου ήταν θρύλος στις ψυχές των Κρητικών που παρά την ήττα και τη καταστροφή των Σφακιών είχε δείξει το δρόμο. Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Πυρφόρος το 1982 καταγράφονται συνολικά 84 μέλη της Φιλικής Εταιρίας στη Κρήτη. Αναφέρεται ότι οι πρώτοι Κρητικοί που μυήθηκαν ήταν επιφανείς απόδημοι και Κρητικοί που ταξίδευαν εκτός Κρήτης, κυρίως έμποροι, όπως ο Ε. Βερνάρδος από το Αμάρι (εξέχουσα προσωπικότητα στο Ιάσιο) ο Μανόλης Καλλικράτης δάσκαλος, ο Αρτέμιος Παρδάλης κληρικός, ο Ιωάννης Χάλης (προεστός από το Θέρισο που πέθανε το 1828 στην Ίμβρο σε ηλικία 38 χρονών στο σπίτι του συντέκνου του Αναγνώστη Μανουσογιαννάκη) ο Αντώνης Μελιδώνης (σκοτώθηκε σε φιλονικία από τον Ρούσο Βουρδουμπά κατά τη διάρκεια του αγώνα, γεγονός που δίχασε τους Χριστιανούς και παραλίγο να καταλήξει σε εμφύλιο) και ο Γ. Κελαιδής ή Μουριώτης (σκοτώθηκε μαχόμενος κατά την εισβολή του Χουσείν στα Σφακιά το 1824 μεταξύ των χωριών Αράδαινας και Αι-Γιάννη για να διαφύγει ο άμαχος πληθυσμός προς το Φαράγγι της Σαμαριάς και αυτη τη στιγμή υποκλίνομαι στη μνήμη του). Η δράση της Φιλικής Εταιρίας στη Κρήτη αρχίζει από τα Σφακιά. Από τους πρώτους που μυήθηκαν ήταν οι Αναγνώστης Μανουσογιαννάκης προεστός της Ιμβρου και οι καραβοκύρηδες Αναγνώστης Παναγιώτου, Ανδρέας Φασούλης, Αναγνώστης Ψαρουδάκης και Αναγνώστης Χ Iωάννου. Τον Οκτώβριο του 1820, οκτώ περίπου μήνες πριν την έναρξη της επανάστασης, έρχεται στη Θυμιανή Παναγία στην οποία λειτουργούσε το Ελληνικό Σχολείο Σφακίων, ο Ζαχαρίας Τσιριγιώτης ή Πρακτικίδης από το Ηράκλειο, μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Από αυτόν ίσως εμυήθηκαν οι καπετάνιοι Ρούσος Βουρδουμπάς (Χώρα Σφακίων), Χ Μιχελής Χιονιάς (Χώρα Σφακίων), Αναγνώστης Πρωτοπαπαδάκης (Ασκύφου) και Ανδρέας Κριαράς (Ανώπολη). Παράλληλα στην υπόλοιπη Κρήτη είχαν μυηθεί ανώτεροι κληρικοί όπως ο Γεράσιμος Παρδάλης Μητροπολίτης Κρήτης (είχε μαρτυρικό θάνατο στη σφαγή της 24 Ιουνίου 1821 στο Ηράκλειο) ο επίσκοπος Κισσάμου 1821 στα Χανιά) ο επίσκοπος Ρεθύμνης Γεράσιμος Περδικάρης (σφαγιάστηκε στις 24 Ιουνίου 1821 στο Ηράκλειο) και ο ηγούμενος της Μονής Πρέβελη, Μελχισεδέκ Τσουδερός (πέθανε στο χωριό Πολεμάρχι κατά τη διάρκεια της επανάστασης, στις 5 Φεβρουαρίου 1823). Επίσης είχαν μυηθεί ο Νικόλαος Βενιέρης από τα Παλαιά Ρούματα, γιατρός στα Χανιά, ο Νικόλαος Φουράκης δάσκαλος στο Ελληνικό Σχολείο Χανίων, ο Ιωσήφ Κωνσταντουδάκης ή Σήφακας οπλαρχηγός από το Μελιδώνι Αποκορώνου, ο διάσημος κρυπτοχριστιανός Μιχαήλ (Χουσείν ) Κουρμούλης και ο αδελφός του Γεώργιος από τη Μεσαρά και άλλοι. Το παρακάτω ριζίτικο τραγούδι αναφέρεται στην ιερή στιγμή που ο Κρητικός ορκίζεται στη Φιλική Εταιρία. Η ξανθή κόρη είναι η Λευτεριά. Σ εκκλησιδάκι ολάργυρο μολυβοσκεπασμένο, εκειά μ εβάλαν κι εμνωξα κόρη ξανθή για σένα, κι από τον όρκο το βαρύ και τοναγιασμένο, εγείραν τα κονίσματα κι εσπάσαν τα καντήλια, κι ερράγισεν η εκκλησιά. Οι τελευταίοι στοίχοι, εγείραν τα κονίσματα κι εσπάσαν τα καντήλια, κι ερράγισεν η εκκλησιά, δείχνουν το πάθος και τη ψυχή του Κρητικού, του Έλληνα. Το πάθος και η ψυχή ήταν αυτά που άλλαξαν τις ισορροπίες, αντιστάθμισαν την υλική υπεροχή του εχθρού και νίκησαν. Αυτό θέλουμε και σήμερα! Η ψυχή, ο λαός που τότε ορκίστηκε στη λευτεριά και έσωσε την Ελλάδα, έτσι και τώρα εμείς πρέπει να σώσουμε τη χώρα μας και σήμερα. Εμείς τώρα που η χώρα μας βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση, τώρα που στη Κωνσταντινούπολη γίνονται οι φιέστες της άλωσης... Θα μπορούσα να σταματήσω εδώ. Όμως αισθάνομαι το χρέος να μπώ στις λεπτομέρειες της επετείου που τιμούμε σήμερα.

9 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ στασης του 1821 στην Κρήτη Το χρονικό της κήρυξης της επανάστασης Την εποχή εκείνη ήταν φυσικό η επανάσταση να ξεκινήσει από τα Σφακιά για τους παρακάτω λόγους: Τα Σφακιά ήταν το μόνο ετοιμοπόλεμο τμήμα της Κρήτης, όπου υπήρχε μεγάλος αριθμός οπλισμένων και ικανών πολεμιστών και ήταν ως ένα βαθμό ελεύθερα αφού σε αυτά δεν στάθμευαν Τούρκοι. Επίσης τα περιέβαλλε η δόξα και η φήμη από την επανάσταση του Δασκαλογιάννη και ήταν καταφύγιο πολλών χριστιανών της υπόλοιπης Κρήτης που είχαν φτάσει σ αυτά επειδή δεν άντεχαν την ταπείνωση και τον εξευτελισμό εκ μέρους των Τούρκων. Ένας ακόμη λόγος ήταν ότι τα Σφακιά είχαν εμπορικό στόλο και επίσης ότι το λιμάνι του Λουτρού ήταν τότε το σημαντικότερο λιμάνι της Κρήτης μετά απο αυτά των πόλεων της βόρειας Κρήτης που έλεγχαν οι Τούρκοι. Επίσης τα Σφακιά είχαν αρχές και πολιτισμό. Ο Ιστορικός της Κρήτης, Β. Ψιλάκης, περιγράφει την έναρξη της επανάστασης ως εξής: Αφού πληροφορήθηκαν οι Κρητικοί τα γεγονότα στη Μολδαυία όπου συμμετείχαν πολλοί Σφακιανοί και άλλοι Κρητικοί φυγάδες και επίσης αυτά που συνέβησαν στην υπόλοιπη Ελλάδα μετά τις 25 Μαρτίου και περισσότερο παρορμόμενοι από τους Σφακιανους και τους Κρητικούς που είχαν καταπλεύσει στα Σφακιά αλλά και από τους πρόσφυγγες σε αυτά από την υπόλοιπη Κρήτη, αποφάσισαν να συγκεντρωθούν οι πρόκριτοι και οι προεστοί των Σφακίων με αυτούς, για να συσκεφθούν και να αποφασίσουν τι θα κάνουν. Ο χρόνος επίεζε και το κίνημα δεν επιδέχετο άλλη αναβολή. Εξάλλου υπήρχε κίνδυνος γενικός είτε επαναστατούσαν ή όχι από τους εξαγριωμένους Τουρκοκρητικούς οι οποίοι επληροφορούντο τι συνέβαινε στην υπόλοιπη Ελλάδα. Έτσι συγκεντρώθηκαν καταρχήν με μεγάλη μυστικότητα και προφύλαξη σε σύσκεψη στις 7 Απριλίου (Μεγάλη Πέμπτη) στα Γλυκά Νερά και μετά από μερικές αμφιβολίες αν έπρεπε να συμπράξουν και οι άλλες επαρχίες ή όχι αποφάσισαν τελικά ότι η επανάσταση στη Κρήτη ήταν αναγκαία. Όμως την ομόφωνη αυτή απόφαση έπρεπε να υποβάλλουν σύμφωνα με τα Κρητικά έθιμα στην έγκριση των πολλών. Έτσι συγκεντρώθηκαν από όλα τα Σφακιά στο Λουτρό για ν ακούσουν τις προτάσεις της Γερουσίας. Παρών ήταν και ο Γ. Δασκαλάκης (Τσελεπής) εγγονός του Δασκαλογιάννη επικεφαλής σώματος 30 αρματολών που είχαν στρατολογηθεί εκτός Κρήτης αλλά πολλοί από αυτούς ήταν Κρητικοί. Αφού ανακοινώθηκαν στη Σύναξη στη θυμιανή Παναγία στα Σφακιά Γιορτάστηκε και φέτος στον ιστορικό ναό της Θυμιανής Παναγίας στα Σφακιά, η έναρξη της επανάστασης του Μετά τη θεία λειτουργία παρουσία αρκετού κόσμου τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση, υπέρ αναπαύσεως της ψυχής των αγωνιστών και ηρωικά πεσόντων στον ιερό αγώνα των συνεχών επαναστάσεων, μέχρι την πολυπόθητη λευτεριά. Χοροστατούντος του μητροπολίτου Λάμπης και Σφακίων Ειρηναίου και του ιερατείου της επαρχίας, παρουσία πολιτικών, στρατιωτικών αρχών της περιφέρειας Κρήτης και όλων των δημοτικών αρχόντων του νομού Χανίων, πολιτιστικών σωματείων και πλήθος κόσμου. Ο δήμαρχος Σφακίων κ. Ζερβός αναφέρθηκε στο «πνεύμα του αγώνα που ξεκίνησε από το ταπεινό εκκλησάκι της Θυμιανής Παναγίας πριν 194 χρόνια, να καθοδηγεί τα βήματα μας στις σημερινές δύσκολες συνθήκες που ζούμε». Κεντρικός ομιλητής ήταν ο πρόεδρος της Ένωσης Απανταχού Σφακιανών Γιάννης Πολυράκης, καθηγητής στο Ε.Μ.Π. Στην εμπεριστατωμένη και ιστορικά άρτια ομιλία του αναφέρθηκε στο χρονικό της εξέγερσης καθώς και τις συνθήκες που επικρατούσαν την μαρτυρική εποχή. Εξήρε την αυτοθυσία των αγωνιστών και συνέδεσε την ξένη διπλωματία της εποχής εκείνης με τη σημερινή επιβουλή στην ανεξαρτησία της πατρίδας μας. (η πλήρης ομιλία στη σελίδα...) Κατάθεση στεφάνων από τις αρχές και στη συνέχεια φιλοξενία από το δήμο. Η Ένωση των απανταχού Σφακιανών αντί στεφάνου κατέθεσε χρηματικό ποσό για τις ανάγκες της παιδείας στα Σφακιά ως είθιστε. Τέλος ο δήμαρχος Σφακίων κ. Ζερβός απευθυνόμενος στους παρευρισκομένους κοινοποίησε ότι το μοναστήρι της Θυμιανής θα αναπαλαιωθεί θα ανακαινιστεί, θα ξανακτιστούν τα κελιά των μοναχών και θα πάρει τη παλιά μορφή και αίγλη και επίσης ότι θα δημιουργηθεί συνεδριακό κέντρο για τις πνευματικές εκδηλώσεις των Σφακιών κάτι που απουσιάζει από τον τόπο. συνέλευση οι αποφάσεις που είχαν ληφθεί στη σύσκεψη των Γλυκών Νερών εγκρίθηκαν και πάλι και αφού τελέστηκε πανηγυρική Διπλή Ανάσταση στο Ναό της Παναγίας, εδόθη διαταγή στους πλοιάρχους με δικά τους έξοδα και για λογαριασμό του κοινού ταμείου να προμηθεύονται χωρίς αργοπορία όπλα και πολεμοφόδια από όπου μπορούσαν. Αφού όλοι ολοψύχως συμφώνησαν με αυτά πρώτος από όλους ο Ανωπολίτης φλογερός πατριώτης Ανδρέας Φασούλης πρόσφερε όση πυρίτιδα είχε εις το πλοίο του δηλαδή 40 βαρέλια (360 οκάδες) με το ανάλογο χαρτί και μολύβι. Επίσης προσφέρθηκε με προθυμία όση πυρίτιδα υπήρχε στα πλοία των Σφακιανών που ευρίσκοντο στο Λουτρό ενώ ο φλογερός πατριώτης Μ. Κουρμούλης πρόσφερε ότι είχε στις αποθήκες του. Παρόμοια προσφορά έκανε και ο πρόκριτος του Θερίσου Β. Χάλης που πρόσφερε ότι είχε προβλέψει και προμηθευθεί. Με αυτά τα πενιχρά και εντελώς ανεπαρκή μέσα και εφόδια για ένα τόσο μεγάλο αγώνα, με χαρτί από τα βιβλία των εκκλησιών και το μολύβι των κανταριών ή από όπου αλλού ήταν δυνατό να το εξοικονομήσουν, άρχισαν αυτοί οι πραγματικοί γίγαντες τον αγώνα. Γενικώς δε όλοι μεγάλοι και μικροί επρόσφεραν ότι είχαν με ασυναγώνιστο και έξαλλο ενθουσιασμό. Αλλά όλα αυτά δεν μπορούσαν καθόλου να επαρκέσουν διότι οι υπόλοιποι Κρητικοί εστερούντο των πάντων, αλλά και χρήματα αν είχαν δεν ήταν καθόλου εύκολη η προμήθεια των αναγκαίων. Δια τούτο οι πρόκριτοι και οι προεστοί των Σφακίων ήσαν δυσαρεστημένοι ενθυμούμενοι πολλοί ακόμη από αυτούς την προ 50 ετών πανωλεθρία (επανάσταση του Δασκαλογιάννη) αλλά παρακινούμενοι από «θεία έμπνευση» διακινδύνευαν τα πάντα. Έτσι έπρεπε να προχωρήσουν εις τα άκρα. Δια τούτο επέβαλλαν μεταξύ τους χρηματικά δάνεια, πολύ σημαντικά δια εκείνους τους χρόνους. Μετά από τις παραπάνω συνελεύσεις και μετά απο εμπνευσμένη αλλά και συνετή ομιλία του λογίου Ιερέως Δαμασκηνού ορίστηκε Επαναστατική Επιτροπή, η γνωστή Καγκελαρία Σφακίων, που αποτελείτο από τον Πρωτοπαπά Σφακίων Γεώργιο, τον Χ Ιωάννου Πολιουδάκη, τον Ιωσήφ Παπαδάκη, τον Βουρδουμπά, τον Ανδρέα Κριαρά και τον Αναγνώστη Ψαρουδάκη. Γραμματέας ορίστηκε ο Δ. Φλαμπουριανάκης από το Ηράκλειο. Επίσης ορίστηκε σφραγίδα της επανάστασης που στο κέντρο είχε τη Παναγία και έφερε την επιγραφή «Παναγία του Λουτρού». Στη Καγκελαρία Σφακίων ανατέθηκαν καθήκοντα εκτελεστικής εξουσίας. Αυτή θα διηύθυνε πολιτικά τον αγώνα θα αναλάμβανε τον εφοδιασμό και θα ασκούσε δικαστικά και αστυνομικά καθήκοντα στη ξηρά και θάλασσα. Επίσης η Επαναστατική Επιτροπή υποχρέωσε τους πλοιάρχους με συνυποσχετικό έγγραφο να διατηρούν πλοία συγκεντρωμένα στο Λουτρό ώστε σε στιγμές απελπισίας μετά από ενδεχόμενο μεγάλο κίνδυνο να επιβιβαστεί το πλήθος και να φύγει προς τη θάλασσα και να μη πάθει ότι και στην επανάσταση Δασκαλογιάννη. (Απείρανθος, Αδάμαντας, Σφακιώτες...). Η συνέλευση στη Θυμιανή Παναγία. Στις 29 Μαΐου 1821 η Καγκελαρία Σφακίων συγκέντρωσε στη Θυμιανή Παναγία τους Σφακιανούς και επαναστάτες από άλλα μέρη της Κρήτης. Ήταν περίπου 1500 από τους οποίους 1200 ήταν οπλισμένοι. Από τα όπλα αυτά πάνω από 800 ανήκαν σε Σφακιανούς. Έψαλλαν κατανυκτική δοξολογία και ύψωσαν και επίσημα τη σημαία της επανάστασης στη Κρήτη. Επίσης έκαναν την εκλογή των αρχηγών του αγώνα. Σύμφωνα με τους Ιστορικούς, κατά την έναρξη του αγώνα ορίστηκαν Σφακιανοί αρχηγοί που θα κατεύθυναν και θα ηγούντο της επανάστασης και στα υπόλοιπα μέρη της Κρήτης. Κατά τον ιστορικό των Σφακίων Γρ. Παπαδοπετράκη «...κανένα δεν ανέδειξαν ως αρχηγό Σφακίων όπως το 1770 αλλά εκήρυξαν τα Σφακιά γενικό αρχηγείο της Κρήτης». Σύμφωνα με τον Β. Ψιλάκη, στη συνέλευση της Θυμιανής Παναγίας «...κατ αρχήν ηγέρθη κάποια φιλονικία μεταξύ των Σφακιανών και των παρισταμένων προκρίτων και καπεταναίων εκ των λοιπών επαρχιών σχετικά με το αν και στο μέλλον θα έχουν ( οι Σφακιανοί) τη γενική αρχηγία αλλά επρυτάνευσε η φρόνηση». Σύμφωνα με τον ίδιο Ιστορικό, οι Αναγνώστης Παναγιώτου (συγγενής από τη μητέρα του με τους Λακιώτες των Ριζών) Γ. Δασκαλάκης (Τσελεπής) και Ανδρέας Φασούλης επικεφαλείς των πολεμιστών της Ανώπολης και των Δυτικών Σφακιών ορίστηκαν να ενωθούν με τους Χάληδες από το Θέρισο, τον Ι. Γερανιώτη αρχηγό της δυτικής πεδινής Κυδωνίας και τον Σήφακα του Αποκορώνου και να μάχονται εναντίον των Τούρκων της Κυδωνίας, Κισσάμου και Σελίνου (σημειώνω ότι το όνομα Ι. Γερανιώτης είναι προσωνύμιο. Το πραγματικό όνομα του αγωνιστή είναι Ιωάννης Παπαδογεωργάκης, απο το Γεράνι Κυδωνίας). Ο Αναγνώστης Μανουσογιαννάκης, επικεφαλής των πολεμιστών της Ίμβρου και ο Πρωτοπαπαδάκης η Παπαδάκης, από την οικογένεια των Μαυροπάτερων, επικεφαλής των πολεμιστών του Ασκύφου ορίστηκαν να προσβάλλουν τους Τούρκους στο Πρόσνερο περί τον πύργο του Αλιδάκη και στον υπόλοιπο Αποκόρωνα έχοντας βοηθούς τους Ιωάννη Σακίρη από τον Κεφαλά, τον Γ. Βελεζίνη από τον Αλίκαμπο και τους Γιάνναρη και Ξενοθοδωρή από τον Πρόσνερο. Οι Γ. Δεληγιαννάκης και Αναγνώστης Μανουσέλης επικεφαλείς των πολεμιστών του Ασφένδου και του Καλλικράτη έχοντας συναρχηγό τον Γ. Τσουδερό που οδηγούσε τους Αγιοβασιλώτες, ορίστηκε να κινηθούν ταυτόχρονα κατά του Ρεθύμνου με βοηθό τον Ιωάννη Δρουλίσκον και τους ένοπλους Ρεθεμνιώτες. Οι Ρούσος Βουρδουμπάς και ο Πηλογιωργάκης επικεφαλείς των πολεμιστων της Χώρας Σφακίων, των Κομητάδων και του Μουριού καθώς και ο Μ. Κουρμούλης με αρκετούς Γορτυνίους μεταξύ των οποίων συντάχθηκε και ο Αντώνης Μελιδώνης διατάχτηκαν να επιτηρούν τις κινήσεις των Τούρκων του Ηρακλείου και επίσης να συνεπικουρούν τους πολεμιστές του Ρεθύμνου. Η επανάσταση και η διεθνής διπλωματία Σημειώνουμε ότι υπήρχαν τότε οι Τρείς Μεγάλες Δυνάμεις οι οποίες επιτηρούσαν την Ανατολική Ευρώπη και καιροφυλακτούσαν για το πως θα μοιραστούν τα εδάφη ενόψει της διαφαινόμενης κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι δυνάμεις αυτές ασκούσαν διαιτησία και ρύθμιζαν σύμφωνα με τα συμφεροντά τους τα τεκταινόμενα στη περιοχή ελέγχοντας και πολλές φορές καθυσταιρόντας τις διαφαινόμενες εξελίξεις ώστε στο μέλλον να μπορούν να τις ελέγξουν καλύτερα. Φυσικά κάθε μια ενδιαφερόταν για το δικό της συμφέρον. O ανταγωνισμός αυτός μεταξύ των δυνάμεων για την ενδεχόμενη αναδιανομή (μοιρασιά) των εδαφών επηρέασε την ιστορία ολόκληρης της περιοχής και φυσικά και της χώρας μας. Αυτή η διαμάχη, αυτό το δυσεπίλυτο παίγνιο στρατηγικής που οι τρείς δυνάμεις από κοινού αλλά και κάθε μια για το δικό της συμφέρον προσπαθούσαν να ελέγξουν τα γεγονότα ώστε τη στιγμή της αναδιανομής να έχουν τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη αναφέρεται από τους ιστορικούς ως Ανατολικό Ζήτημα. Η μη απελευθέρωση τότε της Κρήτης υπήρξε ένα μέρος αυτού του διεθνούς παιχνιδιού. Έτσι έκλεισε η μεγάλη και η πλέον ένδοξη επανάσταση της Κρήτης χωρίς να επιτύχει τους σκοπούς της. Όμως χωρίς αυτή, χωρίς τις επαναστάσεις και τους αγώνες δεν θα είχαμε ποτέ απελευθερωθεί. Με τους αγώνες και τη δύναμη ψυχής νικήσαμε τους εχθρούς, κάμψαμε τη διεθνή διπλωματία και πετύχαμε έστω και μετά από 70 χρόνια την ανεξαρτησία και στη συνέχεια την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Στο σημείο αυτό θα ήθελα επίσης να τονίσω τη τεράστια συμβολή των Αποδήμων Ελλήνων των Βαλκανίων, της Ρωσίας και της Ευρώπης και επίσης του Διεθνούς Φιλελληνικού Κινήματος που βοήθησαν υλικά και ουσιαστικά την Ελληνική Επανάσταση και επηρέασαν θετικά τη διεθνή κοινή γνώμη και ως ένα βαθμό τη διεθνή πολιτική. Ας μην ξεχνάμε ότι η Φιλική Εταιρία ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό από τρεις απόδημους Έλληνες και ότι η ένοπλη εξέγερση ξεκίνησε στις 22 Φεβρουαρίου του 1821, και ως ένα βαθμό υπό τις ευλογίες της Ρωσίας, από το Ιάσιο της τότε Μολδοβλαχίας. Επίσης ας μην ξεχνάμε αυτό που σημειώσαμε και παραπάνω ότι κατά το 1827 η επανάσταση στην Ελλάδα είχε δυστυχώς παρακμάσει κυρίως λόγω του καταστροφικού εμφυλίου πολέμου που είχε ξεσπάσει μεταξύ των αγωνιστών. Η ιστορία διδάσκει...

10 10 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2015 Το Κυπριακό (Ελληνικό) ναυτικό μέχρι το 1974 (Συγκρότηση - Πραξικόπημα και Τουρκική εισβολή) Του Σήφη Μανουσογιαννάκη Αντιναυάρχου ΠΝ (ε.α.) - Μέρος 6ο Τα αναφερθέντα από τον Παπαδάκη ο Παπαγιάννης τα μεταβίβασε στον Α/ΓΕΕΦ Γεωργίτση και διέταξε την διενέργεια ΕΔΕ από τον Παπαργύρη. Η ΕΔΕ αυτή δεν ολοκληρώθηκε. Επί του ιδίου θέματος διενήργησε ΕΔΕ ο τότε Πλοίαρχος Ν.Παππάς στο πόρισμα της οποίας που υπέβαλε στις δεν καταλόγισε ευθύνες. Όπως γράφει «αμφότεροι ενήργουν εν πλήρη συγχύσει εκ του βιαίου αδιστάκτου και δικτατορικού χαρακτήρος του ΝΔΚ όστις ήσκει βαρείαν ψυχολογικήν βίαν και απηύθηνεν κατ αυτών απειλάς». Στο βιβλίο του Η Μάχη της Κύπρου ο Γ. Σέργης γράφει ότι ο Παπαδάκης καταθέτοντας στην επιτροπή της Βουλής «κατέθεσε ότι η προσάραξη οφείλετο σε βλάβη και των δύο κινητήρων του σκάφους..ομολόγησε ότι ήτο σκόπιμη πράξη και άρνηση προς την εντολή του ΝΔΚ..λόγω αντιδράσεως προς αυτόν». Την 25η διατάχθηκε η συγκρότηση δύο Ναυτικών Σταθμών, ενός στη Λεμεσό, και ενός στη Λάρνακα υπό την διοίκηση στρατευσίμων Σημαιοφόρων. Οι νέοι Ν Σταθμοί άρχισαν να λειτουργούν μετά από δύο μέρες. Την 27η γράφει ο Παπαγιάννης «Γυρίζοντας στο γραφείο μου αργά το απόγευμα με περίμενε ο Κανδαλέπας που είχε έλθει από την ΝΒΧ και ζήτησε να με δει. Κλαίγοντας μου ανέφερε ότι είχε μετανιώσει για την δειλία που είχε επιδείξει κατά τις επιχειρήσεις ότι θα ήθελε να υπηρετήσει ξανά μαζί μου διότι με εκτιμούσε αφάνταστα, παρακαλώντας με να φροντίσω να τοποθετηθεί στο Α/Τ ΣΦΕΝΔΟΝΗ στο οποίο θα πήγαινα Κυβερνήτης και τέλος μου ανέφερε ότι φοβάται να επιστρέψει στη ΝΒΧ διότι οι Υπαξιωματικοί κυρίως τον απειλούν για την δειλία του και φοβάται μήπως τον.σκοτώσουν». Μετά τα γεγονότα των πρώτων ημερών της εισβολής δηλαδή την επιστροφή της μιας Τ/Α από την αποστολή της λόγω βλάβης και την προσάραξη της άλλης στη Βάση επικράτησε κλίμα διχόνοιας. Οι Υπαξιωματικοί που συγκροτούσαν τις ομοχειρίες των αντιαεροπορικών κατά την εισβολή, και βρισκόταν συνεχώς στα πυροβόλα, κατηγορούσαν τους Αξιωματικούς ότι επέδειξαν παθητικότητα και ότι βρισκόταν κλεισμένοι στα δωμάτια τους χωρίς να συμπαρίστανται. Ο Παπαγιάννης το πληροφορήθηκε και την 27η ΙΟΥΛ επισκέφθηκε τη ΝΒΧ και ομίλησε σε συγκέντρωση των Υπαξιωματικών κάνοντας τους τις πρέπουσες συστάσεις. Το κλίμα αυτό το περιγράφει ο τότε Αρχικελευστής Η/Λ Δ.Κωνσταντίνου. Στις 27 ΙΟΥΛ με ΣΗΜΑ ΓΕΕΦ διατάχθηκε η αναδιοργάνωση των Μονάδων της Ε.Φρουράς. Με ΣΗΜΑ Α/ΓΕΕΦ ΑΥΓ προφανώς μετά από εισήγηση του Παπαγιάννη,( ο οποίος με ΣΗΜΑ ΝΔΚ ΑΥΓ διέταξε την εφαρμογή του) διατάχθηκε: H τοποθέτηση του Δούκα στην Τ/Α-6 στην θέση του Τσαταλού. Η τοποθέτηση του Ταβλαρίδη στην Τ/Α-4 στην θέση του Δούκα προσωρινά και μέχρι την επισκευή του Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ. Η τοποθέτηση του Γουλέα ως Υποδιοικητού της ΝΒΧ (με νεώτερο σήμα τοποθετήθηκε ως ΔΔ/ΝΒΧ και όχι ως υποδιοικητής). Οι Υποπλοίαρχοι Κανδαλέπας και Τσαταλός να περιορισθούν στα στην Βάση καθήκοντα τους. Ο Κανδαλέπας να παραμείνει κυβερνήτης της προσαραγμένης Τ/Α-2. Τα εν ενεργεία πλοία να τεθούν υπό την πλήρη διοίκηση του ΝΔΚ και τα υπό επισκευή υπό την διοίκηση του διοικητού ΝΒΧ. Την τακτική διοίκηση εν πλω να ασκεί ο αρχαιότερος Κυβερνήτης. Mε τις ανωτέρω τοποθετήσεις στην ουσία απάλλαξε από μάχιμα καθήκοντα τους Παπαδάκη, Κανδαλέπα και Τσαταλό. Την 29η από επιθεση αεροσκαφών στις εγκαταστάσεις του CYTA τραυματίσθηκε ο ναύτης Ν. Παρτάκης. Στις 4 Αυγούστου ήλθε στην Κύπρο με πλοίο (ο αποκλεισμός είχε λήξει) ο νέος Διοικητής της ΕΦ Αντιστράτηγος Καραγιάννης ο οποίος άρχισε να ενημερώνεται και να παραλαμβάνει από τον Ταξίαρχο Γεωργίτση. Την 6η Αυγούστου ήλθε διαταγή μεταθέσεως για το ΓΕΝ των Παπαγιάννη και Παπαργύρη οι οποίοι αναχώρησαν στις 10 του μηνός και την 11η ο δεύτερος. Ο Παπαργύρης αναχώρησε έχοντας μαζί του μέρος της ΕΔΕ που είχε διαταχθεί να κάνει και το οποίο παρέδωσε στον Μεταλλινό στα πλαίσια της ΕΔΕ που εκείνος έκανε αργότερα. Ο Παπαγιάννης αναχώρησε αφού παρέδωσε καθήκοντα στον Παπαδάκη. Η ΝΒΧ βρισκόταν κατά το διάστημα αυτό σε πλήρη συναγερμό. Έγιναν προσπάθειες εξαγωγής των μηχανών της Τ/Α-2 προκειμένου να τοποθετηθούν στην Τ/Α-5, καθώς και προσπάθειες αντικαταστάσεως του ακροπρυμναίου εδράνου του αριστερού άξονα του Π/Π ΛΕ- ΒΕΝΤΗΣ. Και οι δύο αυτές προσπάθειες δεν κατέστη δυνατόν να ικανοποιηθούν λόγω ελλείψεως πλωτού γερανού η πρώτη και λόγω απαιτήσεως δεξαμενισμού η δεύτερη. Αργότερα ιδιωτικό συνεργείο εξήγαγε τον άξονα και τον μετέφερε προς επισκευή. Αντίθετα τέθηκε σε ενέργεια η Τ/Α-6 με μειωμένες στροφές μηχανών και μαζί με την Τ/Α-4 ήταν πλέον τα μόνα εν ενεργεία πλοία της ΝΔΚ. Την 10η ΑΥΓ ο Παπαδάκης παρέλαβε καθήκοντα ΝΔΚ από τον Παπαγιάννη και παρέδωσε καθήκοντα Διοικητού ΝΒΧ στον Δούκα. Το επιτελείο της ΝΒΧ διαμορφώθηκε ως ακολούθως: Yποπλοίαρχος Π.Δούκας Διοικητής ΝΒΧ. Υποπλοίαρχος Α.Κανδαλέπας Κυβερνήτης των υπό επισκευή Τ/Α-5 και Τ/Α-6. Υποπλοίαρχος Ε.Τσαταλός Κυβερνήτης Τ/Α-4. Υποπλοίαρχος Σ.Γουλέας Διοικητής ΟΥΚ. Υποπλοίαρχος Σ.Ταβλαρίδης Κυβερνήτης του Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ. Υποπλοίαρχος Γ.Ντάνος ΔΤ/ΝΒΧ. Ανθυποπλοίαρχος Γ.Αρμενιάκος ΔΚ/ΝΒΧ. Την 13η Αυγ η Τ/Α-5 βρισκόταν υπό διαδικασία ενεργοποιήσεως, η Τ/Α-4 ήταν ικανή να πλεύσει με δύο μηχανές, η Τ/Α-6 ικανή να πλεύσει με δύο μηχανές και περιορισμένες στροφές και το Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ υπό επισκευή ικανό να πλεύσει με ένα άξονα. Ο ΝΣ Κυρήνειας είχε καταληφθεί από τους Τούρκους. Ο ΝΣ Πάφου ενεργοποιήθηκε και λειτουργούσε κανονικά. Οι ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ ΒΥΡΩΝ ΓΑΛΗ ευρίσκονται σε συναγερμό Οι Υπαξιωματικοί που συγκροτούσαν τις ομοχειρίες των αντιαεροπορικών κατά την εισβολή, και βρισκόταν συνεχώς στα πυροβόλα, κατηγορούσαν τους Αξιωματικούς ότι επέδειξαν παθητικότητα και ότι βρισκόταν κλεισμένοι στα δωμάτια τους χωρίς να συμπαρίστανται πλήρως ενεργοποιημένοι. Την 25η το ΣΕΠ ΔΟ- ΞΑ (Κορμακίτης) ενεργοποιήθηκε ξανά την 25η αφού επισκευάσθηκαν τα α/α πολυβόλα από τον στρατό το δε Ραντάρ και οι συσκευές συνεννοήσεως από προσωπικό της ΝΒΧ. Την ίδια μέρα η δύναμη του Παρατηρητηρίου ενισχύθηκε με 20 ναύτες διότι οι Τούρκοι επεκτεινόταν προς εκείνη την κατεύθυνση. ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ Περίοδος από ΑΥΓ έως Μετά την κατάπαυση του πυρός άρχισαν την 25η Αυγούστου συνομιλίες στην Γενεύη. Όμως τα Τουρκικά στρατεύματα στην Κύπρο δεν σταμάτησαν τις επιχειρήσεις και την προώθηση τους, ούτε σταμάτησε η συνεχής μεταφορά στρατευμάτων από την Τουρκία. Οι συνομιλίες οδηγήθηκαν μεθοδικά από τους Τούρκους σε αδιέξοδο και την ΑΥΓ τερματίστηκε η κατ επίφαση εκεχειρία και άρχισε γενική επίθεση των στρατιωτών και των 300 τάνκ που είχαν μεταφερθεί από την Τουρκία για κατάληψη του βορείου τμήματος του νησιού. Στις 13 Αυγούστου παραμονή της επιθέσεως των Τούρκων οι υπηρεσίες του Ναυτικού βρισκόταν στην ακόλουθη διάταξη: Επιτελείο ΝΔΚ: Σε γενικό συναγερμό στην Μαλούντα. ΝΒΧ: Σε γενικό συναγερμό. ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ: Σε γενικό συναγερμό εις το Ριζοκάρπασο. ΣΕΠ ΒΥΡΩΝ: Σε γενικό συναγερμό στην Αγ. Νάπα. ΣΕΠ ΓΑΛΗ: Σε γενικό συναγερμό στην Πάφο. ΣΕΠ ΔΟΞΑ:Σε γενικό συναγερμό στον Κορμακίτη. Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ: Σε γενικό συναγερμό στην ΝΒΧ. Τ/Α-4 και Τ/Α-6: Σε γενικό συναγερμό στην ΝΒΧ. Τ/Α-5: Σε επισκευή στην ΝΒΧ. Τ/Α-2: Προσαραγμένη βόρεια της Αμμοχώστου. Την 04:45 της 14ης τουρκικά αεροσκάφη επιτέθηκαν στη ΝΒΧ. Δεν υπήρξαν απώλειες. Περί την 1100 ειδοποιήθηκε η Βάση από την ΝΔΚ να είναι έτοιμοι για αναχώρηση αν παρίστατο ανάγκη. Έγινε σύσκεψη Αξιωματικών και συζητήθηκε το θέμα της εγκατάλειψης της Βάσης. Αποφασίστηκε να αρχίσει η προετοιμασία εκρηκτικών υλών για υπονόμευση και καταστροφή των πλοίων και εγκαταστάσεων χωρίς να προσδιορισθεί ποιες θα είναι αυτές. Το έργο αυτό το ανέλαβαν οι ΟΥΚ και ο Γουλέας διέταξε τους Αρχικελευστές Α.Χειρόπουλο και Σ.Πασχαλίδη να προετοιμάσουν εκρηκτικές ύλες ικανές να βυθίσουν τα πλοία και να καταστρέψουν άλλες εγκαταστάσεις ως Ραντάρ, βάσεις πυροβόλων, αποθήκες αμοιβού υλικού και του θαλάμου επιχειρήσεων. Την 1430 η ΝΔΚ υπέβαλε προς ΓΕΕΕΦ τις ακόλουθες προτάσεις τις οποίες το ΓΕΕΦ ενέκρινε: Αναφέρεται από λήψεως άπαν προσωπικόν Ν.Β.Χ. και των εν αυτή τορπιλακάτων μετακινηθεί εν αραιώσει προς Λάρνακα. Τορπιλάκατοι λόγω καιρού και μη εμπνέουσαι εμπιστοσύνην δεν δύνανται πλεύσουν Λάρνακα και προτείνεται ανατιναχθούν πάραυτα. Προσωπικόν Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ λόγω μειωμένης αποδόσεως πλοίου μεταβεί άμα λήψει εις Λάρνακα. ΣΕΠ ΒΥΡΩΝ μετά Ραντάρ και προσωπικού του μετακινηθεί άμα λήψη εις Λάρνακα. ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ μόνον προσωπικό άνευ Ραντάρ μετακινηθεί εις Λάρνακα από λήψεως. Παρακαλώ όπως εγκρίνοντας διατάξητε. Εις το ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ αναγράφεται ότι «Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ λόγω μειωμένης αποδόσεως διετάχθη όπως καταστραφεί και το προσωπικόν του μετακινηθεί εις Λάρνακα μετά του προσωπικού της ΝΒΧ». Η εντολή καταστροφής των δύο Τ/Α και του Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ στην ουσία των μόνων πλοίων που είχα απομείνει στο Κυπριακό Ναυτικό ανοίγει περιθώρια συζητήσεων. Γιατί άραγε δεν ενέπνεαν εμπιστοσύνη οι δύο Τ/Α και ποιος ήταν ο καιρός που επικρατούσε Αύγουστο μήνα στην Κύπρο και δεν ήταν δυνατό σε καιρό πολέμου και οι Τ/Α, και το Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ με ένα άξονα, να πλεύσουν παραπλέοντας εγγύς τις ακτές λίγα μίλια νοτιότερα μέχρι την Λάρνακα; Το Αντιτορπιλικό ΑΔΡΙΑΣ χτυπημένο από νάρκη στα Δωδεκάνησα το 1943 και κομμένο στα δύο καταπλέει θριαμβευτικά στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Άραγε το πλοίο ενέπνε εμπιστοσύνη; Οι ΟΥΚ θα παράμεναν στη Βάση μέχρι περατώσεως του έργου υπονομεύσεως των πλοίων και εγκαταστάσεων κατά την κρίση του διοικητού των ΟΥΚ. Την 14:50 η ΝΒΧ είχε εκκενωθεί. Μετά την αποχώρηση του προσωπικού οι ΟΥΚ άρχισαν την υπονόμευση. Περί την 15:15 δόθηκε στον Γουλέα από τον Τζεφεράκο τηλεφωνικά η εντολή όπως αποχωρήσει όλο το προσωπικό από τη Βάση διακόπτοντας τις εργασίες υπονομεύσεως και να κατευθυνθεί προς Λάναρκα γιατί επίκειτο η αποκοπή της οδού Αμμοχώστου-Ριζοκαρπασίας υπό των Τουρκικών αρμάτων μάχης. Μετά από αυτά ο Γουλέας διέταξε την διακοπή των υπονομεύσεων την πυροδότηση των ήδη υπονομευθέντων πλοίων και Ραντάρ και την αποχώρηση των ΟΥΚ με προορισμό την Λάρνακα που έφθασαν περί την 18:00. Στις 1815 Αντιτορπιλικά βομβάρδισαν την ΝΒΧ. Στις 19 Αυγούστου το ΓΕΕΦ με ΣΗΜΑ ΓΕΕΦ ΑΥΓ ανέφερε στο Αρχηγείο Ναυτικού τα ακόλουθα σχετικά με τις υπονομεύσεις στη ΝΒΧ: Επί σχετικού γνωρίζονται τα κάτωθι: α. Εγκαταστάσεις ξηράς και υλικά συνεργείων και αποθηκών δεν κατέστη δυνατόν να καταστραφούν. β. Οπλισμός και πυρομαχικά παρελήφθησαν υπό προσωπικού άπαντα πλην τορπιλών και πυρομαχικών 20mm άτινα εγκαταλείφθηκαν. Πυροβόλα 20mm κατεστράφησαν. Έκ τορπιλών είχον αφαιρεθεί κώνοι μάχης. γ. Οι πλείονες συσκευαί κατεστράφησαν και τινές παρελήφθησαν υπό του προσωπικού. δ. Τα πλείονα οχήματα παρελήφθησαν υπό προσωπικού. Μεταγενέστερα ο Γουλέας αναφέρει ότι και οι τρείς Τ/Α που βρισκόταν στην Βάση καταστράφηκαν. Το ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ στο Ριζοκάρπασο δέχθηκε αεροπορική επίθεση με βόμβες Ναπάλμ και μετά από διαταγή της ΝΒΧ στην οποία υπαγόταν καταστράφηκαν οι εγκαταστάσεις το ρυμουλκούμενο Ραντάρ συνδέθηκε σε τράκτορα και υπό την διοίκηση του Σημαιοφόρου ΣΕΑ/Μ Δ.Πυρόβολου το

11 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ προσωπικό κινήθηκε προς Αμμόχωστο αφού πέρασε από την ΝΒΧ η οποία εν τω μεταξύ είχε εγκαταλειφτεί. Στην συνέντευξη του ο Γουλέας λέει ότι περί την 17:30 που το προσωπικό του Σταθμού περνούσε κατά την υποχώρηση του από την ΝΒΧ είδε τα αποτελέσματα των υπονομεύσεων. Την 2230 αφίχθη στην Λάρνακα. Το ΣΕΠ ΒΥΡΩΝ (ΑΓ. Νάπα) Προσωπικό και Ραντάρ διατάχθηκε την να μετακινηθεί στην Λάρνακα.Την 2330 αφίχθη στην Λάρνακα. Το ΣΕΠ ΓΑΛΗ (Πάφος) Σε πλήρη λειτουργία. Το ΣΕΠ ΔΕΛΤΑ (Κορμακίτης) διατάχθηκε την να μεταβεί με τα υλικά συνεννοήσεως, πυροβολικού, και ότι άλλο μπορεί να μεταφέρει στη Μόρφου. Εις περίπτωση συναντήσεως δυσκολιών ενεργήσει κατά την κρίση του και κατευθυνθεί νοτιότερον. Την 2230 στρατοπέδευσε προσωρινώς εις χωρίον Πλατάνια αναμένον διαταγάς. Την 16η Αυγούστου και περί ώρα 1755 διατάχθηκε κατάπαυση του πυρός σε όλες τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς. Τα σχέδια των Τούρκων είχαν ολοκληρωθεί. Η μισή Κύπρος βρισκόταν πλέον υπό την κατοχή τους. Θα πρέπει πάντοτε να έχουμε κατά νου ότι οι Τούρκοι δεν επιθυμούν την διπλή ένωση. Στόχος τους πάντα παραμένει η επανάκτηση. Μετά την κατάληψη του νησιού οι Τούρκοι μετέφεραν και εγκατέστησαν ως έκθεμα στον Ναύσταθμο του Goltsuk δύο από τις Τορπιλακάτους. Το σχέδιο Άτσεσον (1964) που υποστηρίχτηκε από τις ΗΠΑ εισήγαγε στο πρόβλημα την αντίληψη της διχοτόμησης. Αυτή η αντίληψη παρέμεινε η κύρια επιλογή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ αποτελώντας τον κύριο άξονα των συζητήσεων που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και αφορούσαν στην επίλυση του Κυπριακού. Στο Πόρισμα της Κυπριακής Βουλής για τον Φάκελο της Κύπρου μνημονεύεται επιστολή του Κ.Μητσοτάκη που βεβαιώνει ότι ομόφωνα το Ελληνικό υπουργικό συμβούλιο είχε δεχθεί το σχέδιο Άτσεσον. Ακόμα στην κατάθεση του στα πλαίσια του ίδιου πορίσματος ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος δηλώνει ότι τόσον ο ίδιος όσον και ο Γ.Παπανδρέου σε πολύωρες συναντήσεις προσπάθησαν να πείσουν τον Μακάριο να δεχθεί το σχέδιο Άτσεσον. Από την στιγμή που εξασφαλίστηκε συναίνεση στην ιδέα της διχοτόμησης εκείνο που απέμενε για τις ΗΠΑ ήταν να ευρεθεί ο φορέας της υλοποίησης. Ανέλαβε η δικτατορική κυβέρνηση των συνταγματαρχών. Αποσύρθηκε η Μεραρχία. Επιχειρήθηκε η αποσταθεροποίηση του Μακαρίου με την ίδρυση του Εθνικού Μετώπου. Στην συνέχεια εστάλη στην Κύπρο ο Γρίβας ο οποίος ίδρυσε την ΕΟΚΑ Β με στόχο και πάλι την αποσταθεροποίηση. Μετά τον θάνατο του Γρίβα επιχειρήθηκε περαιτέρω όξυνση της αντιπαράθεσης μεταξύ των οπαδών του Μακαρίου και των ενωτικών προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία στην Εθνική Φρουρά να επέμβει. Όσο και να φαίνεται τραγικό οι Τούρκοι ήσαν ενήμεροι για τα σχέδια και τις προθέσεις των Ελλήνων. Οι Έλληνες είχαν αποφασίσει να μην στείλουν ενισχύσεις στην Κύπρο. Το Ελληνικό ΑΕΔ καθησύχαζε το ΓΕΕΦ. Το ΓΕΕΦ διέθετε ακριβέστατες πληροφορίες για τις κινήσεις και τις προθέσεις των Τούρκων. Το ίδιο και η Ελληνική πρεσβεία στην Λευκωσία καθώς και το ίδιο το ΑΕΔ στην Αθήνα. Η ΚΥΠ στην Κύπρο είχε κάνει αξιομνημόνευτη εργασία. Οι αναφορές της είχαν και τους τρείς σαν αποδέκτες. Δεν μπορεί να εξηγηθεί με καμιά λογική η στάση του Α/ΓΕΕΦ του οποίου η αποστολή ήταν η εξασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας του νησιού να μείνει άπραγος ένα ολόκληρο βράδυ. Να μην έχει την ικανότητα να αντιληφθεί ότι η κύρια απειλή ήταν το προγεφύρωμα στην Κυρήνεια και να επιτρέψει την ρίψη Τούρκων αλεξιπτωτιστών και την μεταφορά στρατιωτών με ελικόπτερα χωρίς να διατάξει την κατάρριψη τους. Εκτός εάν. Η Κύπρος δεν υπήρξε θύμα στιγμιαίων πολιτικών αποφάσεων του δικτατορικού καθεστώτος το οποίο βέβαια φέρει τις δικές του ευθύνες. Η προδοσία έχει προϊστορία. Στο τακτικό επίπεδο το Κυπριακό Ναυτικό προσέφερε την θυσία των Τ/Α της Κυρήνειας τους αγώνες των μονάδων του, τους νεκρούς και τους τραυματίες του, στο μέτρο που μπορούσε και όπως περιγράφηκε. Ποια ήταν η τύχη των Αξιωματικών και των Υπαξιωματικών που υπηρέτησαν στην Κύπρο αυτή την δραματική περίοδο δεν κρίθηκε σκόπιμο να εξεταστεί στην εργασία αυτή. Ο Σταύρος Καλλέργης και η τρίωρη εργασία ΟΣταύρος Καλλέργης οραματίστηκε μια κοινωνία όπου «παν άτομον διά της τριώρου εργασίας του ημερησίως θα απολαμβάνει δικαιωματικώς όλων των απολαύσεων και των αγαθών, άτινα απολαμβάνουσι σήμερον άτομα τινά αποκαλούμενα πλούσιοι». Του Σήφη Μανουσογιαννάκη Ηλεκτρονικός - Μηχανικός Στον 19ο αιώνα γεννήθηκε η θεωρία του σοσιαλισμού. Οι εξελίξεις στον τρόπο παραγωγής και οι νέες απαιτήσεις στην οργάνωση και λειτουργία της κοινωνίας έφεραν στο προσκήνιο νέες ιδέες που συγκρότησαν θεωρίες οι οποίες είχαν απώτερο σκοπό τους μια καλύτερη ζωή για όλους. Ο σοσιαλισμός ως όρος γεννήθηκε στην Ευρώπη και από κεί πέρασε γρήγορα στις ΗΠΑ. Βασικό γνώρισμα όλων των πατέρων του σοσιαλισμού ήταν ο επηρεασμός τους από τη Γαλλική Επανάσταση. Με εργαλείο την επιστήμη και τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, προσδοκούσαν να οργανώσουν την κοινωνία σε δικαιότερες βάσεις, πράγμα που θα έκανε τη ζωή πολύ πιο υποφερτή από ότι έως τότε είχε καταφέρει να την κάνει η ανθρωπότητα. Στη χώρα μας οι πρώτες ευρωπαϊκές σοσιαλιστικές ιδέες εισήχθησαν την εποχή του Όθωνα από Γάλλους πολιτικούς πρόσφυγες. Ο πιο γνωστός σε μας είναι ο Γουσταύος Εϊτχάλ. Ωστόσο, από ελληνικής πλευράς εισηγητές των απόψεων αυτών μπορούν να θεωρηθούν και κάποια πρόσωπα προερχόμενα από τον παρισινό κύκλο του Κοραή, όπως ο Φραγκίσκος Πυλαρινός και ο Παναγιώτης Σοφιανόπουλος. Ένας από τους πρώτους Έλληνες που έσπευσε να ενστερνιστεί αυτές τις καινοφανείς ιδέες, υπήρξε και ο Σταύρος Καλλέργης, ένας πρωτοπόρος κοινωνικός αγωνιστής που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πρόδρομος του εργατικού κινήματος. Από την Κρήτη στην Αθήνα Ο Σταύρος Καλλέργης, που γεννήθηκε στο Χουμέρι Μυλοποτάμου Κρήτης το 1864, κατάγεται από ιστορική γενιά, μια και η φύτρα του κρατούσε από παλιό βυζαντινό σόι. Ήταν ο δευτερότοκος γιος του Γεωργίου Καλλέργη, που υπήρξε οπλαρχηγός, διοικητής της επαρχίας Μυλοποτάμου. Ωστόσο, ο Σταύρος δεν έζησε στην Κρήτη τα πρώτα χρόνια της ζωής του γιατί ο πατέρας του, ο καπετάν Γιώργης Καλλέργης πολέμησε το 1866 στο Αρκάδι με αποτέλεσμα να επικηρυχτεί. Μετά το Ολοκαύτωμα αναγκάστηκε να μαζέψει την οικογένειά του και να μετακομίσει στην Αθήνα. Εκεί, μάλιστα, κατάφερε να προσληφθεί τιμητικά στο Παλάτι έπειτα από ενέργειες ενός συγγενικού του προσώπου που ήταν υπασπιστής του βασιλιά Γεωργίου Α. Ο μικρός Σταύρος μεγάλωσε με αστικό τρόπο όπως επέβαλε το περιβάλλον της Αυλής. Όταν ενηλικιώθηκε, γράφτηκε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου και ενεργοποιήθηκε, καθώς φαίνεται, στο φοιτητικό κίνημα, για να την εγκαταλείψει σύντομα παρασυρμένος από τα ενδιαφέροντά του για τις «εγκυκλοπαιδικές μελέτες» και τις πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες που τον συνεπήραν. Αποτέλεσμα της φοιτητικής του δράσης υπήρξε η δυσμένεια του βασιλιά απέναντι στον πατέρα του. Ο Γιώργης Καλλέργης υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το Παλάτι και να επιστρέψει στην Κρήτη. Τότε, ως νεαρός φοιτητής, ο Σταύρος συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση της πρώτης σημαντικής σπουδαστικής διαδήλωσης, όπου τέθηκαν βασικά ζητήματα παιδείας. Οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν έξω από το παλάτι με πανό που έγραφαν μεταξύ άλλων συνθήματα όπως «Δωρεάν Παιδεία», «Ισότης», «Αδελφότης», και «Κοινοκτημοσύνη». Η Α Διεθνής ιδρύθηκε το 1864 και αποτέλεσε μια σημαντική εξέλιξη για το παγκόσμιο εργατικό κίνημα. Η διάδοση των νέων σοσιαλιστικών ιδεών υπήρξε εντυπωσιακή και ήδη ο Καλλέργης από το 1880 δρούσε συστηματικά σε αυτήν την κατεύθυνση. Γνώστης των παγκόσμιων εξελίξεων, ο Καλλέργης ήταν ενήμερος των αποφάσεων της Β Διεθνούς το 1889, όταν ύστερα από πρόταση της αμερικανικής αντιπροσωπείας αποφασίστηκε να εορτάζεται σε όλα τα κράτη (ώστε να αποκτήσει το μήνυμα οικουμενικότητα) Ο Καλλέργης, θέλοντας να συντονιστεί με τις διεθνείς εξελίξεις στον χώρο του Εργατικού Κινήματος, ιδρύει στην Αθήνα, την 1η Μαΐου 1890, τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο, ο οποίος θεωρείται ο πρώτος οργανωμένος και μαζικός φορέας σοσιαλιστικών ιδεών Ο αείμνηστος Βαγγέλης Γουμενάκης, καταθέτει στεφάνι την Πρωτομαγιά του 2014 η 1η Μαΐου, όχι ως μέρα των λουλουδιών, αλλά ως μέρα αφιερωμένη στην εργατική τάξη, ως μέρα που θα τιμούσε και θα θύμιζε στους εργαζομένους όλου του κόσμου τους απεργούς που δολοφονηθήκαν στο Σικάγο την 1η Μαΐου Η μέρα αυτή έπρεπε να γίνει σύμβολο των αγωνιστικών διεκδικήσεων, των αιτημάτων της εργατικής τάξης. Έτσι, ο Καλλέργης, θέλοντας να συντονιστεί με τις διεθνείς εξελίξεις στον χώρο του Εργατικού Κινήματος, ιδρύει στην Αθήνα, την 1η Μαΐου 1890, τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο. Ο σύλλογος αυτός θεωρείται ο πρώτος οργανωμένος και μαζικός φορέας σοσιαλιστικών ιδεών. Τα εγγεγραμμένα μέλη του ξεπερνούν τα 200 άτομα και ήταν κυρίως φοιτητές, νέοι και εργάτες. Πρόκειται για έναν σύλλογο που έχει παραρτήματα και σε διάφορες άλλες πόλεις της Ελλάδας πέραν των Αθηνών, έναν σύλλογο που κάνει τον Καλλέργη να δηλώσει υπερήφανα ότι «είναι ο πρώτος Σύλλογος εν Ελλάδι και Τουρκία με καθαρόν και απευθείας σοσιαλιστικόν πρόγραμμα». Τον επόμενο μήνα από την ίδρυση του Συλλόγου, ο Καλλέργης ξεκινά την έκδοση της εφημερίδας «Σοσιαλιστής». Αρχικά, η εφημερίδα ήταν διμηνιαία και κάλυπτε μεταξύ άλλων με ειδησεογραφία και αρθρογραφία ό,τι συνέβαινε στην Ευρώπη σχετικά με την εξέλιξη των σοσιαλιστικών ιδεωδών. Στην εφημερίδα ο Καλλέργης ανέπτυξε με λεπτομέρειες το σοσιαλιστικό του πρόγραμμα, που περιλάμβανε το αίτημα της απόλυτης ελευθερίας λόγου και συνείδησης, την καθιέρωση της οκτάωρης εργασίας, τον κατώτατο μισθό, την αργία την Κυριακή κ.ά. Όλα αυτά μπορούσαν να επιτευχθούν μέσα από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία ενός σοσιαλιστικού κόμματος αλλά και μέσα από τους συνδικαλιστικούς αγώνες και τις διεκδικήσεις. Ωστόσο, η έκδοση αυτή δεν μπόρεσε να συνεχιστεί και σταμάτησε μερικούς μήνες αργότερα λόγω ελλείψεως οικονομικών μέσων. Ο πρώτος μαζικός εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το Την πρωτοβουλία, την οργάνωση και την εκτέλεση ανέλαβε ο Σταύρος Καλλέργης. Στον εορτασμό, που έγινε στο σημείο όπου ανεγέρθηκε λίγα χρόνια αργότερα το Παναθηναϊκό Στάδιο, έλαβαν μέρος πάνω από 500 άνθρωποι, αριθμός σημαντικός για τα δεδομένα της εποχής. Στο πλήθος μίλησε ο Σταύρος Καλλέργης, και μετά το πέρας της ομιλίας του πρότεινε να υπογραφεί ψήφισμα προκειμένου να επιδοθεί στη Βουλή. Ο Καλλέργης με το ψήφισμα ανά χείρας έφτασε στη Βουλή, ωστόσο ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου αρνήθηκε να το παραλάβει. Τότε το διάβασε από τα θεωρεία της Βουλής, με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να του επιβληθεί για την πράξη του ποινή φυλάκισης 12 ημερών. Η Πρωτομαγιά του επόμενου έτους υπήρξε πιο μαζική αλλά και οι αρχές δεν έμειναν παρατηρητές των γεγονότων και προέβησαν σε συλλήψεις. Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν και ο Καλλέργης, ο οποίος, αφού δικάστηκε και αθωώθηκε, κατέφυγε στο Παρίσι, όπου γνωρίστηκε με τον Ζαν Ζωρές, τον Εμίλ Ζολά, τον Πιοτρ Κροπότκιν. Στην Αθήνα επέστρεψε έναν χρόνο αργότερα. Οι τελευταίες αναλαμπές Η έντονη πολεμική που δέχτηκε από πρώην συνεργάτες του, τον οδήγησε στα πατρογονικά εδάφη. Στην Κρήτη, ο Καλλέργης δεν έμεινε ανενεργός. Εξελέγη πληρεξούσιος της Κρητικής Πολιτείας και έθεσε υποψηφιότητα για βουλευτής Ρεθύμνου. Ωστόσο, έπειτα από τρεις απόπειρες δολοφονίας σε βάρος του, αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αθήνα, όπου επιχείρησε ανεπιτυχώς να επανεκδώσει την εφημερίδα «Σοσιαλιστής». Από το 1905 τον ξαναβρίσκουμε στην Κρήτη, με την οικογένεια που στο μεταξύ είχε κάνει, να ζει σε δραματική ένδεια, μια και είχε ξοδέψει όλη την πατρική περιουσία για την προώθηση του σοσιαλισμού στην Ελλάδα.

12 12 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2015 Βαγγέλης Γουμενάκης Μηχανολόγος - Ηλεκτρολόγος ΕΜΠ, Αντιπρόεδρος Ένωσης Απανταχού Σφακιανών Ο Δήμαρχος Σφακίων, Ιωάννης Ζερβός, και το Δημοτικό Συμβούλιο εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στην οικογένεια του αγαπητού συντοπίτη Βαγγέλη Γουμενάκη. Ενός ανθρώπου που πρόσφερε πολλά στον τόπο και στη διατήρηση της Σφακιανής παράδοσης. **************** «Θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια του καλού φίλου, συντοπίτη και συμμαθητή μου, Βαγγέλη Γουμενάκη. Το κενό που άφησε είναι μεγάλο τόσο για την οικογένεια του όσο και για την επαρχία μας, που τόσο αγάπησε». Χιωτάκης Ι. Μανούσος Η Ένωση των Απανταχού Σφακιανών αισθάνεται ιδιαίτερη θλίψη για το θάνατο του Αντιπροέδρου της και εκλεκτού Σφακιανού Επιστήμονα Βαγγέλη Γουμενάκη. Για την μεγάλη προσφορά του Βαγγέλη Γουμενάκη στήν Ένωση και τη κοινωνική του δράση, ή Ένωση στη συνεδρίαση της αποφάσισε να καταθέσει στη μνήμη του Βαγγέλη χρηματικό ποσόν για την ενίσχυση του Πολυδύναμου Ιατρείου Σφακίων και να αναλάβει δράσεις που θα τιμούν τη μνήμη και τη προσφορά του εκλιπόντος. Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας Ιωάννης Πολυράκης Βασίλης Θωμάς Τι να πούμε για τον Βαγγέλη μας! Για τα δύσκολα παιδικά μας χρόνια τη δεκαετία 50-60, για να πάει στο δημοτικό σχολείο από τον Αργουλέ στη Σκαλωτή με τα πόδια, με μάθημα πρωί και απόγευμα και με μεσημεριανό ξηρά τροφή. Μετά, με τη βοήθεια από το κληροδότημα Ξενουδάκη πέρασαν οι τάξεις του γυμνασίου στη Χώρα Σφακίων και πάλι τα χρόνια του Λυκείου στα Χανιά δύσκολα πέτρινα και αυτά. Κι έρχονται τα χρόνια του Πολυτεχνείου... Γνώση - πολιτική - λογοτεχνία - ποίηση! Δίνει από τους πρώτους τον αγώνα στο Πολυτεχνείο, εκεί στο σταθμό «Εδώ Πολυτεχνείο», πάντα αθόρυβος. Χωρίς ποτέ να εξαγοράσει τίποτα. Όπου προβλήματα εκεί ο Βαγγέλης να βοηθήσει ουσιαστικά στην οικογένεια και στους φίλους, αλλά και σε αγνώστους που είχαν ανάγκες, δοσμένος πάντα στον αγώνα για περισσότερη δημοκρατία όπως συχνά έλεγε: «αν δεν καώ εγώ αν δεν καείς εσύ πως θα γενούνε τα σκοτάδια φώς...». Ασχολήθηκε με την Ένωση των Απανταχού Σφακιανών από τη θέση του Αντιπροέδρου και σαν διευθυντής της εφημερίδας «τα Σφακιά» ένα μεγάλο διάστημα, άνοιξε νέους ορίζοντες, στο πολιτισμό και στην ιστορία του τόπου μας. Αυτός ήταν ο Βαγγέλης! Δημιουργικός, εργατικός, ονειροπόλος, με την παιδεία που είχε, κατάφερε να είναι ένας ταπεινός άνθρωπος που πάντα θα έχομε σημείο αναφορές στη ζωή μας. Πάλι στους δρόμους όπου ζήσαμε την προσωπίδα κόκκινη με σταλαγματιές χρυσού τέτοια περιπέτεια τέτοια ωραία ελπίδα μές στις συνεχείς των ονείρων έχω τον αμνό δεν πιστεύω στα ποτάμια ολοένα τρέχουν δεν πιστεύω στα φύλλα ολοένα πέφτουν είναι θεία ένδον αιθάλη π αλλάζει τις οράσεις κι ο θάνατος βαθαίνει την τέφρα. Νίκος Καρούζος Αφιερωμένο στη μνήμη του Βαγγέλη που αγαπούσε την ποίηση Μαρία Παπαδογιάννη Στον αγαπητό φίλο Βαγγέλη από το Σήφη Μανουσογιάννη, Ηλεκτρονικό μηχανικό Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος Δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν αγωνίζεσαι Για την ειρήνη και το δίκιο. Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις Τα χείλη σου θα ματώσουν απ τις φωνές Το πρόσωπο σου θα ματώσει απ τις σφαίρες μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω. Κάθε κραυγή σου θα ναι μια πετριά Στα τζάμια των πολεμοκαπήλων. Κάθε χειρονομία σου θα ναι για να γκρεμίζει την αδικία. Δεν πρέπει ούτε στιγμή να υποχωρήσεις, ούτε στιγμή να ξεχαστείς. Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε Μια στιγμή να ξεχαστείς, αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στη δίνη του πολέμου, Έτσι και σταματήσεις για μια στιγμή να ονειρευτείς εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη απ τις φωτιές. Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου αν Θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος. Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος μπορεί και να χρειαστεί και να πεθάνεις, Για να ζήσουν οι άλλοι Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι ένα οπουδήποτε πρωινό. Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος θα πρέπει να μπορείς να στέκεσαι μπρός στο ντουφέκι. Τα λόγια του Τάσου Λειβαδίτη ήταν τρόπος ζωής στον αγαπημένο μας φίλο που αποχαιρετούμε Με οδύνη αποχαιρετούμε σήμερα φίλοι συγγενείς και σύντροφοι ένα αγωνιστή, ένα δίκαιο ένα Σφακιανό λεβέντη ένα στενό συνεργάτη, τον πολυαγαπημένο μας Βαγγέλη. Αποχαιρετούν οι φίλοι και συντοπίτες έναν ξεχωριστό άνθρωπο που ήξερε να τιμά και να σέβεται τις ανθρώπινες αξίες. Στην ψυχή και στην καρδιά όλων μας μένει χαραγμένη η μορφή του. Ο ήπιος χαρακτήρας του, η λιτότητα και η ευθύτητα του λόγου του, η πίστη στις απλές ανθρώπινες αξίες. Όλοι έχουμε να θυμηθούμε κάτι θετικό από τους κοινούς μας αγώνες, από τις συνεχείς προσπάθειες του που είχαν ένα σταθερό σκοπό. Τον πόλεμο κατά της αδικίας Φίλε και σύντροφε Βαγγέλη Φεύγεις σήμερα από κοντά μας για το μεγάλο ταξίδι που όλοι, μοιραία, θα ακολουθήσουμε κάποτε... Μόνο που φεύγεις πολύ νωρίς. Πάνω στην πιο αποδοτική σου ώρα και ενώ μπορούσες ακόμη να προσφέρεις πολλά με την εμπειρία, την αγωνιστικότητα, την φιλοτιμία, τη συνεχή διάθεση προσφοράς,σε όλους τους κοινωνικούς αγώνες αλλά και την μεγάλη σου προσπάθεια για την πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη της ζωής μας,αλλά και της ιδιαίτερης πατρίδας μας και γεννέτηρας μας τα Σφακιά. Ήθελες πάντα να δίνεις δεν κράταγες τίποτα για σένα,ο πόνος των άλλων ήταν δικός σου, η χαρά τους και δική σου ο αγώνας τους τρόπος ζωής σου. Φεύγεις πρόωρα μέσα από την αγκαλιά της συντρόφου σου, που αγάπησες και κατόρθωσες να της μεταδώσεις τις απλές αλήθειες της ζωής και τις αρετές που σε διέκριναν. Ήσουν σε όλη σου τη ζωή σταθερά προσανατολισμένος στις προοδευτικές αξίες και τις υπηρέτησες με σεμνότητα και συνέπεια. Φίλε Βαγγέλη Αγάπησες και αγαπήθηκες από όλους γιατί υπήρξες πάντοτε. Ευθύς και αληθινός. Ειλικρινής και καθαρός. πιστός και αφοσιωμένος φίλος. Απλός και γλυκομίλητος. Έτσι σε γνωρίσαμε όλοι. Έτσι σε αγαπήσαμε. Γι αυτό θρηνούμε σήμερα τον άδικο και πρόωρο χαμό σου. Αν είναι πάντοτε σκληρός ο θάνατος σε σένα στάθηκε ακόμα πιο σκληρός. Μένει ως μόνη παρηγοριά η μνήμη σου και η καθαρή και έντιμη πορεία σου στη ζωή,ακόμα και στον αγώνα σου και στη πάλη με την επάρατο ασθένεια κρατήθηκες με ηρωική αξιοπρέπεια και ενώ υπέφερες προσπάθησες να μας έχεις ανημέρωτους για να μη μας πληγώσεις, τραβώντας τον Γολγοθά σου με την σύντροφο σου Όπως αναφέρει και το ριζίτικο του τόπου μας. «Μάνα κι αν έλθουν οι φίλοι μας Κι αν έλθουν οι γ εδικοί μας, μη τόνε πεις πως πόθανα Να τους βαρυκαρδίσεις - στρώσε τους ταύλα να γευτούν- Κλίνη να κοιμηθούνε - στρώσε τους παραπέζουλα να θέσουν τα άρματα τους. Και σαν ξυπνήσουν το πρωί και σ αποχαιρετήσουν, πες τους το πώς απόθανα». Φίλε Βαγγέλη Μένει η γλυκύτητα της μορφής σου. Μένει ο καλός σου λόγος, η ηπιότητα και η γλυκύτητα του χαρακτήρα σου. Η μεγάλη αγάπη σου για όλους μας. Σήμερα είμαστε όλοι εδώ για να σου ευχηθούμε καλό ταξίδι. Για να εκφράσουμε μέσα από την καρδιά μας τα πιο ειλικρινή συλλυπητήρια στην αγαπημένη σου σύντροφο. Για να σου υποσχεθούμε ότι η μνήμη σου θα μείνει πάντοτε ζωντανή σε όλους, εμάς. Για να σου δώσουμε την υπόσχεση ότι θα συνεχίσουμε να υπηρετούμε τους ίδιους στόχους που και εσύ με τόση συνέπεια και υπευθυνότητα υπηρέτησες. Κι εγώ στο πρόσωπο σου χάνω ένα πολύτιμο συνεργάτη και φίλο. Έναν φίλο που ήξερε να τιμά, να σέβεται, να αφιερώνεται και να αγωνίζεται για τον απλό καθημερινό άνθρωπο. Εκφράζοντας τα πιο ειλικρινή και θερμά μου συλλυπητήρια στην αγαπημένη σου σύντροφο, σε όλους τους συγγενείς, φίλους που ήρθαν εδώ και με ένα δάκρυ και τον βουβό πόνο να σε αποχαιρετήσουν. Εύχομαι να βρεις τη γαλήνη στο μακρύ ταξίδι που πάς,για μας η ανάμνηση του αγνού αγωνιστή του δίκαιου και ευγενή φίλου και συναγωνιστή είναι το καλύτερο βάλσαμο στον απέραντο πόνο που μας κατέχει Καλό ταξίδι αγαπημένε μας φίλε Καλή αντάμωση σε καλλίτερους κόσμους ευγενικέ άρχοντα Βαγγέλη.

13 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ ΔΙακοΠεσ φετοσ στα ομορφα και ΗρΩΙκα σφακια ΣΦΑΚΙΑ: Ο Θησαυρός της Κρήτης και της φύσης! Aπλωμένα κάτω από τα μαγευτικά Λευκά όρη τα ομορφότερα βουνά της Κρήτης, αρωματισμένα από πεύκα, αγριοκυπάρισσους, πρίνους, θυμάρι, μαλοτήρα, φασκόμηλο, δίκταμο, μέντα και θρούμπη. Βουνά άγρια, αφιλόξενα τη μοναξιά των αιγάγρων και του γυπαετού, με ακτές τρυπημένες από δεκατέσσερα φαράγγια. Χαράδρες άγριες και μαγευτικές, διαμαντένιες παραλίες του Λιβυκού, με καθαρές και καταγάλανες θάλασσες. Εδώ θα βρείτε τα ύστερα απομεινάρια του παλιού Κρητικού πολιτισμού. Άνθρωποι φιλικοί και γενναιόδωροι, κάποτε σπουδαίοι ναυτικοί και ακόμη σπουδαιότεροι έμποροι. Στη τουρκοκρατία ήταν πλούσιοι και ανεξάρτητοι. Κι όμως επαναστάτησαν αμέτρητες φορές, πρώτοι αυτοί το 1770 με τον Δασκαλογιάννη. Και μετά ξανά και ξανά Μια ζωή στα όπλα και στα αίματα Ράτσα ανυπότακτη, επιβλητική στην όψη, ζωντανά αγάλματα θεών. Επιλέξτε φέτος τα Σφακιά για τις διακοπές σας. Είτε ψάχνετε για μια ήσυχη παραλία, είτε για ορειβασία και περπάτημα στα γοητευτικά μονοπάτια, είτε για κολύμπι, για καταδύσεις, για ψάρεμα. Ο ήλιος εδώ λάμπει ολοχρονίς. Τα Σφακιά είναι το πιο ηλιόλουστο κομμάτι της νότιας Ευρώπης! Θα βρείτε φιλόξενα καταλύματα, πλούσιο και καλό φαγητό με τοπικά εδέσματα, φρέσκα ψάρια, αγνά προϊόντα για να γευτείτε και να αγοράσετε: θυμαρίσιο μέλι, γραβιέρα, αφεψήματα, καλό λάδι, Σφακιανές πίτες και παξιμάδια. Στα γραφικά χωριουδάκια, θα ζήσετε τα όμορφα πανηγύρια του καλοκαιριού και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις στο Φραγγοκάστελλο. Μα πάνω απ όλα, θα βρείτε φιλοξενία και καλή καρδιά! Πληροφορίες από το site του Δήμου Σφακίων. Σας περιμένουμε! Καλές διακοπές φραγκοκαστελλο 2015 Απονομή βραβείων στο διαγωνισμό «Δροσουλίτες» Η απονομή βραβείων στους διακριθέντες του Παγκρήτιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού Μαντινάδας - Ρίμας και Ριζίτικου με θέμα: Οι Δροσουλίτες, που είχε προκηρύξει ο Σύλλογος Στιχουργών νομού Χανίων σε συνεργασία με τον δήμο Σφακίων, πραγματοποιήθηκε στο Φραγκοκάστελο, παρουσία του δημάρχου, Γιάννη Ζερβού, του Δημοτικού Συμβουλίου και πλήθος κόσμου, μέσα στον χώρο του Φραγκοκάστελου, με κεντρικό ομιλητή τον Κανάκη Γερωνυμάκη, στιχουργό, συγγραφέα, λαογράφο και επίτιμο μέλος του Συλλόγου, ο οποίος αναφέρθηκε στο θέμα, αλλά και σε μαρτυρίες ανθρώπων, που είχαν την τύχη να δουν τον θρύλο, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο δήμαρχος Σφακίων, Γιάννης Ζερβός και ο Θανάσης Πατεράκης, πρόεδρος του Συλλόγου Στιχουργών, ενώ 27 συνολικά διακριθέντες απ όλες τις περιοχές της Κρήτης, διάβασαν τα έργα τους και παρέλαβαν τα βραβεία τους, τα οποία συνόδευαν βιβλία, ως έπαθλα, προσφορά της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, του Δήμου Χανίων, της Ενωσης Σφακιανών Ν. Χανίων, του Συλλόγου Προβολής Κισάμου «Η ΓΡΑΜΠΟΥΣΑ», μελών του Συλλόγου Στιχουργών Ν. Χανίων, της αλυσίδας βιβλιοπωλείων Κλαψινάκη από το Ρέθυμνο, του εκδοτικού οίκου Κυριάκου Δασκαλάκη από την Αθήνα αλλά και πολλών άλλων μεμονωμένων στιχουργών απ όλη τη Κρήτη. Κρητικούς χορούς χόρεψε ο Μουσικοχορευτικός Σύλλογος «Τα Σφακιά», ενώ Ριζίτικο τραγούδι απέδωσε η νεοσύστατη ομάδα Σφακιανών, που απαρτίζεται από νέα παιδιά κυρίως, με υπεύθυνο της χορωδίας τον Θοδωρή Γιαννουλάκη. Τη μουσική κάλυψη της εκδήλωσης είχε αναλάβει το Κρητικό συγκρότημα του Ανδρέα Λιλικάκη, ο οποίος είναι από τους μοναδικούς καλλιτέχνες, που έχει γράψει και μελοποιήσει τραγούδι για τους Δροσουλίτες, μέλος και ο ίδιος του Συλλόγου Στιχουργών Ν. Χανίων, πλαισιωμένος από τους καταξιωμένους δεξιοτέχνες του λαγούτου, Γιάννη Φουντουλάκη και Γιάννη Παυλάκη από το Ρέθυμνο. Τέλος, πλούσιο γεύμα παρέθεσε ο Δήμος Σφακίων για όλους τους παρευρισκόμενους της εκδήλωσης. Ενδεικτικά αναφέρονται παρακάτω μερικές από τις βραβευμένες μαντινάδες του διαγωνισμού. l Να μουν στο Φραγκοκάστελο, τον Μάη, Δροσουλίτης, να αναβαστώ στον ώμο μου, τη Λευτεριά τση Κρήτης. (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΘΟΥΣΑΚΗ - ΧΑΝΙΑ) l Αδούλωτες ψυχές νεκρών, που δεν γνωρίσαν ήττες εις στα Σφακιά χαράματα, γίνονται Δροσουλίτες. (ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΟΥΤΟΥΛΑΚΗΣ ΧΑΝΙΑ) l Όσο υπάρχει ουρανός, θάλασσα, γη κι αέρας, οι Δροσουλίτες θα ρχονται στο χάραμα τση μέρας. (ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΟΥΤΣΑΚΗ ΑΝΤΙΣΚΑΡΙ ΑΣΤΕΡΟΥΣΙΩΝ ΜΕΣΣΑΡΑΣ) l Κι αποθαμένος θα ρχομαι ωσάν τον Δροσουλίτη, να σκύφτω και να προσκυνώ τα χώματά σου Κρήτη. (ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΗΛΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΧΑΝΙΑ) l Για Λευτεριά και για τιμή, έπεσες Δροσουλίτη κι εδά ρχεσαι και τη θωρείς ελεύθερη την Κρήτη. (ΚΟΥΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣΕΛΛΙΑ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ)

14 14 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2015 ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ Γράφει ο Μανώλης Τζωρτζάκης, Υπεύθυνος Αθλητισμού στον Δήμο Σφακίων Τα νέα του Αθλητικού Γυμναστικού Συλλόγου Σφακίων ΟΜΑΔΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.Γ.Σ. ΣΦΑΚΙΩΝ Ολοκληρώθηκε το πρωτάθλημα του Γ Τοπικού Χανίων όπου η ομάδα μας κατέλαβε την 3η θέση η οποία υπό προϋποθέσεις μπορεί να δώσει την άνοδο στην παραπάνω κατηγορία. Η θέση αυτή κατακτήθηκε στο τελευταίο κυριολεκτικά λεπτό χάρις το γκολ που σημείωσε ο 1ος σκόρερ της ομάδας μας για φέτος Μανούσος Δουρουντάκης στον αγώνα με την Υρτακίνα μέσα στα Σφακιά. Το πιο σημαντικό στοιχείο όμως, για ακόμα μια χρονιά, που κάνει την κατάληψη της 3ης θέσεις σημαντική, είναι ότι η ομάδα μας στηρίχθηκε σχεδόν αποκλειστικά σε παιδιά των Σφακίων (27 ήταν ο αριθμός των αθλητών που αγωνίστηκαν) και μάλιστα σε παιδιά που προέρχονται από τα τμήματα των ακαδημιών του συλλόγου, τα οποία έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους δείχνοντας σε όλους ότι πέραν όλων των άλλων μπορούν να είναι και πολύ καλοί αθλητές. Αναλυτικά τα αποτελέσματα του 2ου γύρου ήταν: Σφακιά-Ατρόμητος: 3-0 (α.α.) Σφακιά-Ακαδημία Άρη Σούδας: 0-1 Νέοι Ηρακλή Νεροκούρου-Σφακιά: 3-1 Σφακιά-Τάλως: 4-0 Νέοι Μινώταυρου-Σφακιά: 0-1 Ποσειδών Καμισιανών - Ραπανιανών-Σφακιά: 4-1 Σφακιά-Α.Ε.Χανίων: 3-0 (α.α.) Σφακιά-Νέοι Κισαμικού: 4-1 Σφακιά-Υρτακίνα: 2-2 ΑΚΑΔΗΜΙΑ Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ Στην 6η θέση του 2ου ομίλου τερμάτισε τελικά, η Ακαδημία Σφακίων στην κατηγορία Παίδων, όπου συμμετείχε για πρώτη φορά στην ιστορία της. Τα παιδιά που αγωνίστηκαν και τους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια για το ήθος και την προσπάθεια τους ήταν: 1. Δεληγιαννάκης Μανώλης Τερματοφύλακας Βούρβαχης Μανώλης Τερματοφύλακας Βαλυράκης Σταύρος Τερματοφύλακας Μπαιλάκης Μανούσος Αμυντικός Μανουσέλης Δημήτρης Αμυντικός Μπολιώτης Γιώργος Αμυντικός Σκουλούδης Μιχάλης Αμυντικός Σφηνιάς Μανούσος Αμυντικός Γιανναράκης Μανώλης Αμυντικός Γιαννουλάκης Παύλος Αμυντικός Βοτζάκης Γιώργος Μέσος Βενάκης Αντώνης Μέσος Σφηνιάς Σήφης Μέσος Καρκάνης Γιάννης Μ Σοφούλης Χρήστος Μέσος Γλεντούσης Στράτος Μέσος Βοτζάκης Αντρέας Επιθετικός Σταυριανουδάκης Σήφης Επιθετικός Οικονομάκης Παύλος Επιθετικός Μανουσέλης Γιώργος Επιθετικός 2001 Η γιορτή της ακαδημίας Στις πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη γιορτή της ακαδημίας μας. Το πρόγραμμα περιελάμβανε εσωτερικό τουρνουά για τα παιδιά των ακαδημιών μας αλλά και 2 αγώνες ποδοσφαίρου ανάμεσα στην ομάδα Παίδων και την Ομάδα του συλλόγου μας και ανάμεσα στην ομάδα παλαιμάχων του Συλλόγου μας και την Ομάδα μας. Στη συνέχεια της πολύ όμορφης βραδιάς όπου συναντήθηκαν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Συλλόγου μας, ο μεγάλος χορηγός της ομάδας μας τον οποίο ευχαριστούμε δημόσια για όλα όσα έχει προσφέρει διαχρονικά στον Α.Γ.Σ. Σφακίων, Νίκος Δουρουντάκης, μοίρασε σε όλα τα παιδιά στολές ποδοσφαίρου και στους αθλητές της ομάδας μας φόρμες. Η βραδιά έκλεισε με πλούσιο κέρασμα από το Σύλλογο σε όλους τους αθλητές, τα παιδιά και τους γονείς τους στο χώρο του γηπέδου. Φωτισμός γηπέδου Φραγκοκάστελου Ένα έργο που θα δώσει νέα πνοή στον αθλητισμό στα Σφακιά βρίσκεται στο τελικό στάδιο υλοποίησης του καθώς ο εργολάβος που ανέλαβε το έργο μας ενημέρωσε ότι το έργο τοποθέτησης των πυλώνων φωτισμού θα ξεκινήσει άμεσα και θα έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του Ιουνίου και θα απομένει η διασύνδεση τους με το ρεύμα. Αθλητικές εκδηλώσεις Σφακιά 2015 Ο Δήμος Σφακίων σε συνέχεια των πολύ επιτυχημένων αθλητικών εκδηλώσεων που διοργάνωσε τα προηγούμενα χρόνια και αναλογιζόμενος την μαζική προβολή που είχε ο δήμος μας μέσω αυτών, αποφάσισε να διατηρήσει και να εμπλουτίσει αυτές τις εκδηλώσεις με στόχο την καλύτερη δυνατή ανάδειξη του φυσικού πλούτου και των δυνατοτήτων για μια πολύπλευρη ανάπτυξη των Σφακίων. Σε συνεργασία με φορείς όπως η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, η αντιπεριφέρεια Χανίων αλλά και με την πολύτιμη στήριξη και βοήθεια από συλλόγους όπως ο Πανελλήνιος Σύλλογος Μαραθώνιας & Χειμερινής Κολύμβησης, η Λέσχη Ταχύπλοων Σκαφών Χανίων, η Σκοπευτική Λέσχη Χανίων, ο Σύλλογος Δρομέων Υγείας Χανίων και ο Ποδηλατικός Σύλλογος Χανίων Τάλως με τους οποίους συνεργαζόμαστε στενά, σας παρουσιάζουμε το καλεντάρι των αγώνων του 2015: : 2ος Αγώνας Κολύμβησης ανοιχτής θαλάσσης στο Φραγκοκάστελο : 3ος Παγκρήτιος αγώνας Ταχύπλοων σκαφών στη Χώρα Σφακίων : Καλοκαιρινά τουρνουά 3on3 basketball, 3on3 beach Volley και 4X4 beach Soccer : 4ος Αγώνας Τοξοβολίας στο Φραγκοκάστελο : 1ος Αγώνας Δρόμου Υγείας στα Σφακιά από τον Άγιο Ιωάννη στην Ανώπολη : Παραδοσιακοί αγώνες Στίβου Νικήτεια : 4ος αγώνας κατάβασης βουνού με ποδήλατα κ ο 2ος Παγκρήτιος αγώνας ποδηλάτων Cross Country στα Ασκύφου : 3ος Αγώνας τρεξίματος κάθετης ανάβασης Λουτρό Ανώπολη Εκδηλώσεις στα Σφακιά 2015 Οι ημερομηνίες που θα γίνουν οι αθλητικές εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν στο Δήμο Σφακίων το 2015 είναι οι ακόλουθες: 23/05/2015: Φραγκοκάστελλο, απονομή βραβείων στο Παγκρήτιο λογοτεχνικό διαγωνισμό Μαντινάδαςρίμας και ριζίτικου με θέμα τους Δροσουλίτες. 07/06/2015: Εκδήλωση μνήμης και τιμής για την επανάσταση του 1821 στη θυμιανή Παναγία και εγκαίνια του νέου Πολυδύναμου Περιφερειακού Νοσοκομείου. 21/06/2015: Εκδήλωση μνήμης και τιμής στο προτοεπαναστάτη Ιωάννη Βλάχο η Δασκαλογιάννη το 1770, στην Ανώπολη Σφακίων 04/07/2015: Μουσική εκδήλωση με τον ανεπανάληπτο καλλιτέχνη Ψαραντώνη και τους συνεργάτες του. 11/07/2015: Παράσταση με κλόουν για τους μικρούς μας φίλους. 22/07/2015: Μουσικοχορευτική βραδιά «ΣΦΑΚΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ» από τον μουσικοχορευτικό σύλλογο Σφακίων. 30/07/2015: Εκδήλωση ομάδας (ποδοσφαίρου) τοπικοί καλλιτέχνες με τον σύλλογο «ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ» /08/2015: Εβδομάδα εκδηλώσεων φραγκοκάστελλου. Έναρξη μουσικής βραδιάς με τον Γιώργο Χαιρέτη και τους συνεργάτες του. θεατρική παράσταση «ΟΙ ΗΛΙΘΙΟΙ» του Νηλ Σάιμον Λαϊκή ορχίστρα Βάμμου (ENSEMBLE) Κουκλοθέατρο ΔΡΟΣΟΥΛΙΤΕΣ Συναυλία με το συγκρότημα Μιχάλης και Δημήτρης Κουνάλης 15/8/2015: Ανώπολη Σφακίων γιορτή ΓΡΑΒΙΕΡΑΣ με πλούσια μουσικοχορευτική βραδιά. 16/08/2015: Γιορτή στο Ασκύφου του Νεομάρτυρα Εμμανουήλ του εκ Σφακίων. 18/08/2015: Δ.Η.Π.Ε.Θ.Ε.Κ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΡΕΚΟ (ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΤΖΑΚΗ ) 21/08/2015: Γιορτή σφακιαννής πίτας (χώρα Σφακιών). 28/08/2015: Φραγκοκάστελλο (ΜΑΡΣΥΑΣ) μουσικό σχήμα. 06/09/2015: Εκδήλωση μνήμης στο Ασκύφου για την καταστροφή του Αληδάκη το /09/2015: Μουσική βραδιά με τους τοπικούς καλλιτέχνες με τον μουσικοχορευτικό σύλλογο «ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ». Οκτώβριος: Ετήσιο μνημόσυνο του μεγάλου ευεργέτη και επαναστάτη στη παιδεία στα Σφακιά, Γεωργίου Ξενουδάκη στην Ιμπρο Σφακίων και απονομή διπλωμάτων στους μαθητές. 04/10/2015: Εκδήλωση μνήμης και τιμής στους εκτελεσθέντες στο ολοκαύτωμα του Καλλικράτη. Οι ημερομηνίες που δίδονται δύναται να αλλάξουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή περίστασης και σε κάθε περίπτωση θα ενημερωθείτε έγκαιρα για τις όποιες αλλαγές.

15 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ» Στράβωνος 12, Παγκράτι Τηλ.: (Fax): info@kritikiestia.gr Αριθ. Πρωτ Αθήναι 9/6/2015 Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πνευματικού Ιδρύματος «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ» ανακοινώνει ότι την ακαδημαϊκή χρονιά θα φιλοξενήσει φοιτητές σπουδαστές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η διαμονή των φοιτητών πραγματοποιείται σε δίκλινα δωμάτια, στις σύγχρονες εγκαταστάσεις του Ιδρύματος και περιλαμβάνει: καθημερινή σίτιση (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό), δωρεάν internet, αναγνωστήριο, βιβλιοθήκη με πλούσια θεματολογία, 24ωρη φύλαξη χώρου. Η συμβολική συμμετοχή των οικοτρόφων ανέρχεται στα 200 ευρώ μηνιαίως. Αιτήσεις υποβάλλονται στη Κρητική Εστία μέχρι 15 Σεπτεμβρίου Έντυπα των αιτήσεων μπορείτε να προμηθευτείτε από τη γραμματεία ή από την ηλεκτρονική διεύθυνση Λόγω των θερινών διακοπών γνωστοποιείται ότι το Πνευματικό Ίδρυμα «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ» θα παραμείνει κλειστό από τις 10/7/2015 έως 1/9/2015. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κάνουν αιτήσεις, καθ όλη την διάρκεια που θα είναι κλειστή η Γραμματεία λόγω θερινών διακοπών, τις οποίες μπορούν να τις αποστείλουν ταχυδρομικά στη διεύθυνση: Στράβωνος 12, Πα γκράτι - Τ.Κ », με fax , με mail στο info@kritikiestia.gr ενώ από τις 1/9/2015 θα μπορούν να απευθυνθούν τηλεφωνικά και στη Γραμματεία του Ιδρύματος, στο τηλέφωνο για οποιαδήποτε πληροφορία. Το Διοικητικό Συμβούλιο Αποκαλυπτήρια της προτομής Δασκαλογιάννη στο Περιστέρι Η Ένωση των Απανταχού Σφακιανών ευχαριστεί και συγχαίρει τον δήμαρχο Περιστερίου, Γιάννη Παχατουρίδη, και το σύλλογο Κρητών Περιστερίου για την τοποθέτηση της προτομής του Σφακιανού ήρωα και πρωτεργάτη της ελευθερίας της Κρήτης, Δασκαλογιάννη, σε πλατεία της πόλης. Την Ένωση των Απανταχού Σφακιανών εκπροσώπησε η κοσμήτορας Ειρήνη Κορνιζάκη. Η Ειρήνη Κορνιζάκη εκπροσώπησε επίσης τον δήμο Σφακίων και διάβασε τον παρακάτω λόγο του δημάρχου Σφακίων Γιάννη Ζερβού: «Χαιρόμαστε πολύ και αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμάς, ως Σφακιανούς, το γεγονός ότι παίρνει σήμερα «σάρκα και οστά» με αυτό τον πανηγυρικό τρόπο, το όνομα του Σφακιανού Πρωτομάρτυρα Δασκαλογιάννη σε μια από τις κεντρικότερες πλατείες του 3ου μεγαλύτερου δήμου της χώρας μας, με τα αποκαλυπτήρια της προτομής του, η οποία είναι και η πρώτη προτομή του Δασκαλογιάννη που αποκαλύπτεται εκτός Κρήτης. Η κληρονομιά της θυσίας, του καθήκοντος και του πάθους για ελευθερία που μας άφησε ο μέγιστος αυτός λόγιος και ήρωας, αντηχεί ανά τους αιώνες, παραμένει ολοζώντανη, και παρουσιάζεται ως αναπόδραστα επίκαιρη στους πονηρούς και χαλεπούς καιρούς που διανύουμε. Άλλωστε, ως ελάχιστο φόρο τιμής, η Ελληνική Πολιτεία (μέσω της περιφέρειας Κρήτης) έχει καθιερώσει επίσημα -εδώ και πολλά χρόνια- τον εορτασμό της επετείου της Επανάστασης του Δασκαλογιάννη για την πρώτη Κυριακή μετά τις 17 Ιουνίου κάθε έτους. Έτσι, την μεθεπόμενη Κυριακή 21 Ιουνίου 2015, θα τιμήσουμε φέτος -όπως και κάθε χρόνο- την μνήμη του εθνομάρτυρα Δασκαλογιάννη στην γενέτειρά του, Ανώπολη Σφακίων, εκδήλωση στην οποία είστε όλοι καλεσμένοι να παρευρεθείτε. Η σημερινή λαμπρή εκδήλωσή σας συμπίπτει με έναν διπλό εορτασμό που έχουμε σήμερα στα Σφακιά: αφενός μεν τιμάται η επέτειος κήρυξης της Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη, που έλαβε χώρα στην Θυμιανή Παναγία της Χώρας Σφακίων και αφετέρου γίνονται τα εγκαίνια του νέου Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Σφακίων, με σύσσωμη παρουσία όλης της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας και όλων των πολιτικών και θρησκευτικών παραγόντων του νησιού. Για το λόγο αυτό, αδυνατούμε σήμερα να παρευρεθούμε σωματικά, αλλά είμαστε μαζί σας νοερά και συναισθηματικά. Εκ μέρους της κοινωνίας των Σφακίων, σας απευθύνω εκ βάθους καρδίας τους χαιρετισμούς μου, τις ευχαριστίες μου και τα συγχαρητήριά μου. Κοινωνικά Γάμοι Εύχομαι το στεφάνι σας διαμάντια να γεμίσει Να σασε τρέχουν τα καλά σαν το νερό στη βρύση. Στον Ιερό Ναό της Παναγίας στο Ασκύφου Σφακίων, ο Γιώργος και η Ελένη, έδωσαν αμοιβαία υπόσχεση αγάπης ενώπιον θεού γονέων συγγενών και φίλων. Το όμορφο ζευγάρι μετά το μυστήριο του γάμου δεξιώθηκε τους παρευρισκομένους σε ένα πλουσιοπάροχο γλέντι στην Αση Γωνιά. Ευχόμαστε στο Γιώργο και την Ελένη να είναι ευτυχισμένοι στους κουμπάρους Ευθύμη Κυριακόπουλο και Ειρήνη Πετρουλάκη να είναι πάντα άξιοι. Στους γονείς των παιδιών, Γιώργο και Νίκη Μπερβανάκη, και στον Σταύρο και τη Μαρία Καυκαλά, να καμαρώσουν τα παιδιά τους ευτυχισμένοι και να αξιωθούν να κανακίσουν εγγόνια. ********************** Αυγερινός παντρεύεται την Πούλια κάνει ταίρι Κι όλα τ αστέρια τ ουρανού γίνανε συμπεθέροι. Στον Ιερό Ναό της Αγίας Κυριακής Παλαιόλουτρα Ρεθύμνου, ο Φίλος μας Σπύρος και η εκλεκτή της καρδιάς του Παγώνα έδωσαν αμοιβαία υπόσχεση αιώνιας αγάπης, ενώνοντας τη ζωή τους με το μυστήριο του γάμου. Αρκετοί συγγενείς και φίλοι παρευρέθηκαν για να εκφράσουν την αγάπη τους στα παιδιά και να ενώσουν τις ευχές τους. Μετά τη τελετή το ζευγάρι δεξιώθηκε τους παρευρισκομένους στη χαρά τους στο κέντρο «Έσπερος» σε ένα πλούσιο γλέντι που κράτησε αμείωτο το κέφι μέχρι τις πρωινές ώρες. Εμείς, να ευχηθούμε στα παιδιά Σπύρο και Παγώνα να ζήσουν ευτυχισμένοι, στη κουμπάρα Ελένη Στογιάννη πάντα άξια και στους ευτυχείς γονείς Ανδρέα και Φρειδερίκη Γερονυμάκη και Μανούσο και Ελένη - Ευαγγελία Σφηνιά, να καμαρώνουν τα παιδιά τους ευτυχισμένοι και να κανακίσουν εγγόνια. Πένθη Γιάννης Παπασηφάκης Έφυγε από τη ζωή ο μπάρπα - Γιάννης. Πάντα πηγαίνοντας στη Ανώπολη θα τον συναντούσες και θα είχες κάτι να κουβεντιάσεις ευχάριστα μαζί του. Στα παιδιά του εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια και ιδιαιτέρως στο φίλο μας το Σήφη τον ακάματο εργάτη του πολιτισμού στα Σφακια. Βαγγέλης Γουμενάκης Μεγάλο σοκ στην Ένωση μας και στα Σφακιά από το θλιβερό γεγονός του θανάτου του αγαπημένου μας φίλου, συνεργάτη, αγωνιστή, λαμπρού επιστήμονα και ακάματου αντιπροέδρου της Ένωσης Απανταχού Σφακιανών Βαγγέλη. Έφυγε αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στην κοινωνία των Σφακιών, στη μάθηση τον πολιτισμό τη δημοκρατία την αγάπη για τον συνάνθρωπο, πράξεις που υπηρέτησε και χάριζε πλουσιοπάροχα σε όλους. Η τελευταία πράξη του δράματος πραγματοποιήθηκε στο Κοιμητήριο Αθηνών με τεράστιο πόνο από όλους τους φίλους και συνεργάτες. Στην οικογένεια του, την αγαπημένη μας Χριστίνα, σύζυγο του Βαγγέλη μας, εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια το καλύτερο βάλσαμο στο μεγάλο πόνο είναι η καλή του ανάμνηση. Σοφία Παύλου Αθητάκη Την Παρασκευή 15 Μαΐου στον Ιερό Ναό της Παναγίας (στα Καμπιά ) Ανώπολης Σφακίων, εψάλη η εξόδιος ακολουθία της μακαριστής Σοφίας και ετάφη στο εκεί νεκροταφείο. Στα Παιδιά της και συγγενείς εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια. Σταύρος Δημ. Κριαράς Μεγάλη θλίψη στην οικογένεια του αλλά και στην Σφακιανή κοινωνία προκάλεσε ο απροσδόκητος Θάνατος του αγαπητού μας ξαδέλφου Σταύρου. Άνθρωπος όλο καλοσύνη, αγάπη, καλομίλητος, εργατικός, ποτέ δεν βαρυγκώμησε παρ όλο που σε νέα ηλικία η μοίρα κτύπησε με το πιο σκληρό τρόπο την οικογένεια του μπάρπα - Δημήτρη, ο Σταύρος παρά τη μεγάλη συμφορά στάθηκε βράχος, δημιούργησε καλή οικογένεια και ήταν ιδιαίτερα αγαπητός και στα διό χωριά που ζούσε στην Ανώπολη και Ίμβρο. Πάντα συμμετείχε σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις είτε ευχάριστες είτε δυσάρεστες πάντα με λόγια σοβαρά ανάλογα με τη περίσταση. Στον ιερό ναό του Αγίου Ιωάννη στο (γύρο) εψάλη η εξόδιος ακολουθία, στη σύζυγο του στα παιδιά αδέλφια και εγγόνια εκφράζουμε τα πιο θερμά συλλυπητήρια, ιδιαίτερα στη Μαρία τη κόρη του, μέλος της διοίκησης της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών. Να είναι ελαφρύ το Σφακιανό χώρα που σε δέχτηκε αγαπητέ μας ξάδελφε. Γιάννης Ιωσήφ Μανουσογιαννάκης Έφυγε από τον μάταιο κόσμο ο Γιάννης, ιδιαίτερα αγαπητός στη κοινωνία των Χανίων και στα Σφακιά. Άνθρωπος σοβαρός και ευχάριστος, δημιούργησε καλή οικογένεια. Στην σύζυγο τα παιδιά του και συγγενείς εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια. Μάριον Κράμερ (Δουρουντάκη) Αγάπησε τα Σφακιά και διάλεξε να ζήσει το τόπο μας στο πλευρό του φίλου μας του Μανούσου στο Ασκύφου. Δυστυχώς η μοίρα της φέρθηκε σκληρά και έτσι έφυγε από κοντά μας και από τον αγαπημένο της σύντροφο. Στον ιερό ναό της Παναγίας στο Ασκύφου, εψάλη η εξόδιος ακολουθία. Στο σύζυγο -φίλο μας- Μανούσο και τους συγγενείς εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια. Ιωάννης Ανδρέου Κοντορινάκης Έφυγε από τη ζωή μετά από σύντομη ασθένεια. Καλός οικογενειάρχης και ιδιαίτερα αγαπητός στα Χανιά όπου ζούσε. Η εξόδιος ακολουθία εψάλη στο Προφήτη Ηλία στο Ακρωτήριο Χανίων και ενταφιάστηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα στην Ανώπολη Σφακίων. Στα παιδιά σύζυγο και συγγενείς εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια. Λεωνίδας Δαμανάκης (Ιατρός) Βαρύ πλήγμα για την οικογένεια του, αλλά και για τη Σφακιανή κοινωνία των Αθηνών, ο θάνατος του Λεωνίδα Δαμανάκη, εξαίρετου επιστήμονα και καλού οικογενειάρχη. Στην σύζυγο στα παιδιά και συγγενείς εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.

16 16 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2015 Ο ετήσιος χορός της Ένωσης Στις 21 Μαρτίου το βράδυ, πραγματοποιήθηκε ο ετήσιος χορός της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών στην αίθουσα εκδηλώσεων «Ορφέας» στην Καλλιθέα. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο Σφακιανός Βουλευτής κ. Παύλος Πολάκης, ο νέος Δήμαρχος Σφακίων κ. Γιάννης Ζερβός, πρόεδροι κρητικών σωματείων της Αττικής και πλήθος κόσμου που γέμισε ασφυκτικά την αίθουσα. Είχαμε τη χαρά να διαπιστώσουμε ότι μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν πολλοί νέοι και φοιτητές. Προσφέρθηκαν παραδοσιακά εδέσματα μαγειρεμένα από ντόπιους μαγείρους όπως τσιγαριαστό κρέας και νόστιμο πιλάφι. Οι εκλεκτοί κρητικοί καλλιτέχνες Αντώνης Ματσάκης, Νίκος Μαρεντάκης, Κανάκης Κοζωνάκης και Φραγκίσκος Μπαλτζάκης κάλυψαν μουσικά την εκδήλωση Κύριε Πολάκη, Η ένωση των απανταχού Σφακιανών αποφάσισε να σας τιμήσει στην αποψινή εκδήλωση για την μεγάλη σας προσφορά στα Σφακια ως Ιατρός, ως Πρόεδρος της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών και ως Δήμαρχος Σφακίων και σας απονέμει αυτή τη τιμητική πλακέτα. και κράτησαν σε υψηλά επίπεδα το κέφι και τη διάθεση των θαμώνων μέχρι το το πρωϊ. Ο Πρόεδρος της ένωσης, Γιάννης Πολυράκης, στο σύντομο χαιρετισμό προς τους παρευρισκόμενους είπε «Θα ήθελα να καλοσωρίσω και να ευχαρισστήσω έναν-έναν ξεχωριστά όλους εσάς που με τη παρουσία σας τιμάτε την αποψινή εκδήλωση». Επίσης ευχαρίστησε και συνεχάρη το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης που εργάστηκε σκληρά για τη προετοιμασία και την επιτυχία της εκδήλωσης και συνέχισε: «από τη θέση του προέδρου θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Όμιλο Βαρδινoγιάννη για την οικονομική στηριξη που παρέχει στην εκδήλωση με την αθρόα συμμετοχή του Ομίλου, όπως παραδοσιακά κάνει κάθε χρόνο. Επίσης θα ήθελα να τονίσω οτι η σημερινή βραδιά είναι αφιερωμένη στη παιδεία. Πιστεύουμε ότι η σημερινή κρίση είναι κυρίως κρίση αξιών και οτι η παιδεία και ο πολιτισμός είναι η συνταγή για την αντιμετωπισή της. Είμαστε υπερήφανοι για την κατακόρυφη άνοδο της παιδείας στην επαρχία μας τα τελευταία χρόνια με τις επιτυχίες των Σφακιανών Υποψηφίων στα ΑΕΙ. Επίσης χαιρετίζουμε την έναρξη λειτουργίας του Ανοικτού Πανεπιστημίου των Σφακιών και ευχόμαστε να λειτουργήσει ως πυρήνας μόρφωσης και δημιουργίας». Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης τιμήθηκε ο Παύλος Πολάκης για τη συνολική προσφορά του στα Σφακιά σαν πρόεδρος της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών, σαν δήμαρχος και επιστήμονας (ιατρός - χειρουργός - εντατικολόγος). Επίσης η Ένωση των Απανταχού Σφακιανών θέλει να ευχαριστήσει όλους όσοι παρευρέθηκαν στη μεγάλη γιορτή, τους ιατρούς φίλους μας, τον όμιλο φουσκωτών σκαφών «Ναυτίλος», τον Γιώργο Πετράκη και τους Κρήτες με τους λεβέντικους χωρούς τους, το χορευτικό συγκρότημα του συλλόγου Κρητών Κερατσινίου, τους φίλους μας από το Δελβινάκι Ηπείρου και όλους όσοι προσέφεραν δώρα και καταλλύματα για φιλοξενία φίλων μας στα Σφακιά. Οι καλλιτέχνες της κουζίνας, Γιώργος Καπρής και Μανώλης Νιώλης