ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6 2. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΕ ΙΔΙΑ ΜΕΣΑ Διοικητικές Ενέργειες για την προετοιμασία ένταξης της Πράξης

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6 2. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΕ ΙΔΙΑ ΜΕΣΑ 9 3. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 3.1. Διοικητικές Ενέργειες για την προετοιμασία ένταξης της Πράξης 3.2. Διοικητικές Ενέργειες για την υλοποίηση της Πράξης Α. Γενικές Αποφάσεις σχετικές με τον τρόπο υλοποίησης της Πράξης /Υποέργων Β. Αποφάσεις σχετικές με την ανάθεση σε εξωτερικό Ανάδοχο Γ. Αποφάσεις σχετικές με την πρόσληψη/απασχόληση επιπλέον προσωπικού Δ. Λοιπές αποφάσεις σχετικές με την υλοποίηση της Πράξης Ε. Αποφάσεις σχετικές με την παρακολούθηση και έλεγχο των πληρωμών της Πράξης ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ Γενικά Υλοποίηση Φυσικού Αντικειμένου Πράξεις : Συμβουλευτική, Δημοσιότητα, Δικτύωση Ενέργειες Πληροφόρησης Δημοσιότητας για κάθε κατηγορία Πράξης Υλοποίηση Οικονομικού Αντικειμένου 31 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 38 Υποδείγματα εντύπων για την παρακολούθηση της υλοποίησης Πίνακας επιλέξιμων δαπανών ανά δράση 39 56

2 1. Ε Ι Σ Α Γ Ω ΓΗ 2

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το εγχειρίδιο με τις Βασικές Αρχές Υλοποίησης Πράξεων που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο με Ίδια Μέσα σχεδιάστηκε για να καλύψει τις βασικές ανάγκες των Τελικών ικαιούχων που προκύπτουν από την υλοποίηση σχετικών Πράξεων στο πλαίσιο κυρίως των Τοπικών Πρωτοβουλιών Απασχόλησης και των Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων των ΠΕΠ. Με τον τρόπο αυτό : Υλοποιούνται πολλές Κατηγορίες Πράξεων ΕΚΤ, μικρού σχετικά προϋπολογισμού, όπως: η «Συμβουλευτική», η «Δικτύωση» και η «Δημοσιότητα» Υπάρχει μεγάλος αριθμός Τελικών Δικαιούχων (Τ ) που αναλαμβάνουν τέτοιου είδους δράσεις, κυρίως Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Α και Β βαθμού καθώς και επιχειρήσεις που έχουν συσταθεί από αυτούς Στο κείμενο που ακολουθεί αναφέρονται οι Βασικές Αρχές Υλοποίησης Πράξεων που υλοποιούνται από τον ίδιο τον φορέα που καθορίζεται ως Τελικός ικαιούχος, δηλαδή χωρίς ανάθεση της εκτέλεσης του έργου σε εξωτερικό του φορέα Ανάδοχο. Η περίπτωση αυτή του τρόπου υλοποίησης εκ μέρους του καλείται «Υλοποίηση Πράξης/Υποέργων με ίδια μέσα» 1. Τελικού ικαιούχου (Τ ) Η επιλογή της υλοποίησης Πράξεων ή τμήματός τους (Υποέργο/α) με ίδια μέσα δεν απαλλάσσει τον φορέα από τις δεσμεύσεις του ως Τελικού ικαιούχου, αλλά αντίθετα τις αυξάνει προσθέτοντας και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εκτέλεσή τους, η οποία πρέπει να συνοδεύεται από πλήρη διαφάνεια και αποτελεσματικότητα. Κωδικοποίηση σχετική με τις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις που αναλαμβάνει ένας Τελικός Δικαιούχος για την υλοποίηση Πράξεων ΕΚΤ στο Γ ΚΠΣ βάσει του ισχύοντος κοινοτικού και εθνικού θεσμικού πλαισίου, περιλαμβάνεται στα εργαλεία που έχει εκπονήσει η ΜΟ, το Εγχειρίδιο «Βασικές διοικητικές διαδικασίες υλοποίησης Πράξεων ΕΚΤ στο Γ ΚΠΣ» και τον Οδηγό «Τήρηση Φακέλου Έργου Πράξεων ΕΚΤ», τα οποία θεωρούνται συμπληρωματικά του παρόντος. Στο παρόν γίνεται : επικέντρωση στις βασικές αρχές και τις προϋποθέσεις υλοποίησης Πράξεων με ίδια μέσα 1 Η υλοποίηση με ίδια μέσα ως τρόπος εκτέλεσης έργων /υποέργων, αναφέρεται στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο ως αυτεπιστασία και αφορά αποκλειστικά τα ημόσια Έργα τα οποία ορίζονται από το σχετικό νομικό καθεστώς (Ν. 1418/84, Π 609/85, κλπ). Για τα υπόλοιπα έργα (εκτός των ημοσίων Έργων) δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο που καλύπτει τον τρόπο αυτό υλοποίησης. 3

4 παρουσίαση των υποχρεώσεων του Τελικού ικαιούχου με την επιπλέον ιδιότητα του, ως Ανάδοχου. Την σύνταξη, την επεξεργασία των κειμένων και την επιμέλεια τους πραγματοποίησαν τα στελέχη της ΜΟ αε ΚΟΥΤΡΟΥΚΗ Σοφία και ΒΕΝΙΟΥ Πόπη, η οποία ήταν και η Υπεύθυνη της Ομάδας Εργασίας. Μάρτης 2005 Σημείωση : Το παρόν έγγραφο δεν είναι δεσμευτικό και δεν διαφοροποιεί τις επίσημες οδηγίες που εκδόθηκαν μέχρι σήμερα από τα αρμόδια για το σκοπό αυτό όργανα ( Α του ΚΠΣ, Αρχή Πληρωμής, ΕΥΣΕΚΤ κλπ). Για τυχόν διευκρινίσεις μπορείτε να απευθύνεστε, επισημαίνοντας για τις ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΚΤ ΜΕ ΙΔΙΑ ΜΕΣΑ - ΤΟΠΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΠ»στη διεύθυνση : Μονάδα Οργάνωσης της ιαχείρισης του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης Α.Ε. ( ΜΟ α.ε.) Τομέας ιοικητικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών Μιχαλακοπούλου ΑΘΗΝΑ Τηλ: Fax: webmaster@mou.gr 4

5 2. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΕ ΙΔΙΑ ΜΕΣΑ 5

6 2. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΕ ΙΔΙΑ ΜΕΣΑ Ο Τελικός Δικαιούχος για να υλοποιήσει το σύνολο μιας Πράξης ή τμήμα της, με ίδια μέσα πρέπει να καλύπτει τις παρακάτω αναγκαίες προϋποθέσεις : να προβλέπεται στο θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης, λειτουργίας και διαχείρισης που τον διέπει η άσκηση των αρμοδιοτήτων που απαιτούνται για την υλοποίηση της συγκεκριμένης κατηγορίας Πράξης να διαθέτει τα απαιτούμενα μέσα 2 για την υλοποίηση της Πράξης και του/των Υποέργου/ων της όπως περιγράφονται στο Τ Ε/Υ : o Προσωπικό (επιστημονικό και διοικητικό) που θα απασχοληθεί στην υλοποίηση της Πράξης o Λοιπό προσωπικό (υπεύθυνοι οργάνωσης και συντονισμού) για την παρακολούθηση της υλοποίησης της Πράξης o Υποδομή (κτιριακές εγκαταστάσεις και εξοπλισμός χώρων), όπου απαιτούνται για την υλοποίηση της Πράξης o Λοιπός εξοπλισμός λειτουργίας να εξασφαλίζει ότι ο τρόπος αυτός υλοποίησης του έργου (με ίδια μέσα) θα έχει σαφώς χαμηλότερο κόστος, έναντι της προσφυγής σε τρίτους 3. να καλύπτει τους όρους, τις προϋποθέσεις και τις προδιαγραφές υλοποίησης της συγκεκριμένης Πράξης όπως αναφέρονται στην πρόσκληση της ιαχειριστικής Αρχής προς τους δυνητικούς Τ καθώς και στους σχετικούς με την Πράξη Οδηγούς Εφαρμογής (ανάλογη με το έργο εμπειρία, γεωγραφική εμβέλεια κλπ). να τηρεί τις διαδικασίες και να προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες που απαιτούνται κάθε φορά από το ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο 4 ανάλογα με την νομική μορφή του φορέα 2 «Οδηγός κριτηρίων και κανόνων επιλεξιμότητας δαπανών και λογιστικής παρακολούθησης Πράξεων ΚΠΣ »ΥΠΟΙΟ, Νοέμβρης «Οδηγός κριτηρίων και κανόνων επιλεξιμότητας δαπανών και λογιστικής παρακολούθησης Πράξεων ΚΠΣ » ΥΠΟΙΟ, Νοέμβρης όπως τις διαδικασίες πρόσληψης προσωπικού, την ανάθεση υπηρεσιών ή την προμήθεια αγαθών μικρού προϋπολογισμού κλπ (βλέπε κεφάλαιο 4.3 του παρόντος) 6

7 3. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 7

8 3. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 3.1. Διοικητικές Ενέργειες για την προετοιμασία ένταξης της Πράξης Για την προετοιμασία της ένταξης μίας Πράξης που υλοποιείται με ίδια μέσα και συγχρηματοδοτείται από το ΕΚΤ στο Γ ΚΠΣ, δηλαδή έως την χρονική στιγμή κατάθεσης του ΤΔΕ, απαιτούνται μία σειρά από αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν από τα αρμόδια όργανα του Τ (του ανώτατου διοικητικού οργάνου, των συλλογικών οργάνων ή του νομίμου εκπροσώπου του 5 ). Οι Αποφάσεις αυτές τον κατοχυρώνουν νομικά και διοικητικά με βάση το κανονιστικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας του. ιευκρινίζεται ότι : η σειρά των αποφάσεων είναι ενδεικτική και όχι αριθμητική ο αριθμός των αποφάσεων είναι προσεγγιστικός επειδή μπορεί κάποιες από αυτές να μην απαιτούνται σύμφωνα με το πλαίσιο λειτουργίας του φορέα και κάποιες άλλες μπορούν να συμπτυχθούν σε μία πολλές από τις αποφάσεις μπορούν να τροποποιηθούν κατά την διάρκεια των ενεργειών ανάλογα με τα δεδομένα που διαμορφώνονται κάθε φορά και την πορεία υλοποίησης της Πράξης Οι Αποφάσεις αυτές είναι : Απόφαση αρμοδίου οργάνου του ΤΔ για την ενσωμάτωση της Πράξης στον ετήσιο Προγραμματισμό του (και όπου αυτό απαιτείται από το πλαίσιο λειτουργίας του Φορέα). Αποφάσεις για την υποβολή συγκεκριμένης πρότασης στο προκηρυσσόμενο Μέτρο, όπου καθορίζονται το φυσικό αντικείμενο, ο προϋπολογισμός, το χρονοδιάγραμμα και ο τρόπος υλοποίησης των δράσεων. Αποφάσεις ανάθεσης αρμοδιοτήτων σε υπηρεσίες ή/και στελέχη του Τ για τη σύνταξη (συγκέντρωση και επεξεργασία των απαιτούμενων στοιχείων) και έγκαιρη υποβολή της πρότασης. Αποφάσεις ανάθεσης αρμοδιοτήτων σε υπηρεσίες ή/και στελέχη του Τ που θα εμπλακούν στην παρακολούθηση της υλοποίησης, τον έλεγχο και την αξιολόγηση της δράσης. 5 Ανάλογα με την περίπτωση, τα κάθε φορά οριζόμενα όργανα στο θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο σύστασης και λειτουργίας του φορέα/τ 8

9 Απόφαση ορισμού του Υπευθύνου Έργου 6 ο οποίος, κατά κανόνα, είναι στέλεχος του Φορέα Υλοποίησης ή ενός εκ των Φορέων Επίβλεψης, έχει συνολική εικόνα για το Έργο, συνεργάζεται με τις Υπηρεσίες ή τα οριζόμενα με τις προηγούμενες αποφάσεις στελέχη, συνυπογράφει με τον νόμιμο εκπρόσωπο του Φορέα Υλοποίησης το Τ..Ε. και έχει, αλληλεγγύως με αυτόν την ευθύνη για την εγκυρότητα και την πληρότητα των πληροφοριών που καταγράφονται στο Τ..Ε. Απόφαση υλοποίησης της Πράξης με ίδια μέσα, όπου προσδιορίζονται : το περιεχόμενο της Πράξης και των Υποέργων (ποσοτικά στοιχεία, χωροταξία ανά Υποέργο κλπ), η χρονική διάρκεια υλοποίησης, ο προϋπολογισμός της Πράξης και των Υποέργων, με αιτιολόγηση της κάλυψης της δυνατότητας του φορέα και των προϋποθέσεων (π.χ. διάθεση υποδομών και προσωπικού, σχετική εμπειρία κλπ) που απαιτούνται για την υλοποίηση της Πράξης με ίδια μέσα. Λοιπές Αποφάσεις και διοικητικές πράξεις που απαιτούνται για την υποβολή της πρότασης, ανάλογα με το θεσμικό πλαίσιο και τον Κανονισμό Λειτουργίας του Τ 3.2. Διοικητικές Ενέργειες για την υλοποίηση της Πράξης Μετά την έκδοση Απόφασης Ένταξης της Πράξης, στη φάση της προετοιμασίας για την υλοποίηση της Πράξης με ίδια μέσα, αλλά και κατά την διάρκεια υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, απαιτείται να ληφθούν μία σειρά αποφάσεων εκ μέρους του Τ, οι οποίες θα πρέπει να αποσταλούν και στην αρμόδια ιαχειριστική Αρχή για ενημέρωσή της. Οι Αποφάσεις αυτές αναφέρονται στο παρόν κεφάλαιο ομαδοποιημένες ανάλογα με το περιεχόμενο και το σκοπό λήψης τους. Α. Γενικές Αποφάσεις σχετικές με τον τρόπο υλοποίησης της Πράξης/Υποέργων Απόφαση αποδοχής των όρων ένταξης της Πράξης Απόφαση έγκρισης της υλοποίησης της Πράξης με ίδια μέσα, η οποία λαμβάνεται από τα αρμόδια όργανα και εγκρίνεται από το ανώτατο όργανο διοίκησής του Τ. Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλης μορφής σύμβαση, η Απόφαση αυτή ισοδυναμεί με συμβατική υποχρέωση του Τελικού Δικαιούχου έναντι της ΔΑ. Στην Απόφαση προσδιορίζονται το περιεχόμενο της Πράξης και των Υποέργων, τα ποσοτικά στοιχεία, οι εργασίες / υπηρεσίες και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, η γεωγραφική κατανομή ανά Υποέργο κλπ με το αντίστοιχο κόστος, ο προϋπολογισμός της Πράξης και των Υποέργων της, το ακριβές χρονοδιάγραμμα των επιμέρους στοιχείων του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου καθώς και τα παραδοτέα. 6 Οδηγίες συμπλήρωσης Τ Ε ΕΚΤ κωδικός 57 «ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΕΡΓΟΥ (ΣΥΝΤΑΚΤΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΛΤΙΟΥ ΕΡΓΟΥ) 9

10 Απόφαση ορισμού των αρμόδιων Υπηρεσιών και στελεχών 7 για την υλοποίηση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της Πράξης. ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Στη περίπτωση υλοποίησης με ίδια μέσα συντάσσεται ένα Τ Ε με ένα Τ Υ, όπου στον κωδικός κατανομής δαπανών τους καταγράφονται όλες οι προβλεπόμενες για την υλοποίηση της Πράξης/Υποέργου κατηγορίες δαπανών στις οποίες περιλαμβάνονται όλες οι έκτακτες δαπάνες που απαιτούνται για την εκτέλεση στης Πράξης /Υποέργου και οι οποίες αναλύονται με πλήρη και αναλυτικά στοιχεία έτσι ώστε «..οι κατηγορίες δαπανών να συνδέονται αντίστοιχα με τα παραδοτέα του έργου 8. Παρόλο που προϋπόθεση είναι ο Τ να διαθέτει όλα τα μέσα που έχει στην κατοχή του, δύναται, για την καλύτερη εκτέλεση της Πράξης, ο Τ /Ανάδοχος να προβεί σε επιμέρους αναθέσεις προμηθειών ή υπηρεσιών ή εκτέλεσης εργασιών για τις οποίες, λόγω του μικρού ύψους του προϋπολογισμού τους, δεν απαιτείται διαγωνισμός ή δεν απαιτείται υπογραφή σύμβασης. Στην περίπτωση αυτή, εφ όσον οι συνθήκες αυτές εκτέλεσης της Πράξης είναι πραγματικές και δεν είναι τεχνητές για την αποφυγή τήρηση διαδικασιών διαγωνισμών και προκειμένου να αποφευχθούν πληθώρα Υποέργων, είναι δυνατή η ομαδοποίηση των ενεργειών και η ομαδοποίηση τους στο ένα και μοναδικό Υποέργο της Πράξης που εκτελείται με ίδια μέσα 9. Η συμπλήρωση των Μηνιαίων δελτίων παρακολούθησης για το Υποέργο το υλοποιούμενο με ίδια μέσα πραγματοποιείται σύμφωνα με τα περιγραφόμενα στο κεφάλαιο 4.3 του παρόντος. Β. Αποφάσεις σχετικές με την ανάθεση σε εξωτερικό Ανάδοχο Στις περιπτώσεις που προκύπτει στα πλαίσια της Πράξης υποχρέωση διενέργειας τακτικού διαγωνισμού (για την ανάθεσης μέρους του έργου που αφορά προμήθειες ή υπηρεσίες ή εκτέλεση εργασιών σε εξωτερικό Ανάδοχο) αυτό αποτελεί ξεχωριστό Υποέργο 10 και ο Τ οφείλει να λαμβάνει : 7 τις περισσότερες φορές στις σχετικές ΚΥΑ και τους Οδηγούς Εφαρμογής προδιαγράφονται οι απαιτούμενες ειδικότητες/εμπειρία των στελεχών υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου 8 βλ βλέπε Οδηγός κριτηρίων και κανόνων επιλεξιμότητας δαπανών και λογιστικής παρακολούθησης Πράξεων ΚΠΣ βλέπε έγγραφο ΥΠΟΙΟ/ Αρχή Πληρωμής αρ. πρ /2104/18/8/2002 περί ιαχείρισης Υποέργων και Μηνιαίων ελτίων ήλωσης απανών 10 βλέπε έγγραφο ΥΠΟΙΟ/ Αρχή Πληρωμής αρ. πρ /2104/18/8/2002 περί ιαχείρισης Υποέργων και Μηνιαίων ελτίων ήλωσης απανών 10

11 Απόφαση ανάθεσης της υλοποίησης του συγκεκριμένου Υποέργου σε εξωτερικό Ανάδοχο, το οποίο θα πρέπει όπως προαναφέρθηκε να συμπεριλαμβάνεται στο ΤΔΕ, αλλά και να αναφέρεται διακριτά στην Απόφαση Ένταξης. Στην περίπτωση αυτή και όπου η ανάθεση τμήματος της Πράξης σε εξωτερικό ανάδοχο δεν έχει προβλεφθεί εξ αρχής αλλά προέκυψε κατά την διάρκεια της υλοποίησης απαιτούνται : Αίτημα του ΤΔ προς την Α με συνημμένο το τροποποίημένο ΤΔΕ/Υ στο οποίο ενσωματώνονται και το/τα επιπλέον Υποέργο/α (ανάλογα με το πλήθος τους). Η ΔΑ ελέγχει την συμβατότητα των Υποέργων με την εγκριθείσα Πράξη και εφ όσον συμφωνήσει, ενσωματώνει τα Υποέργα στην ενταχθείσα πρόταση με έκδοση τροποποιημένης Απόφασης Ένταξης. Τροποποίηση της αρχικής Απόφασης υλοποίησης της Πράξης με ίδια μέσα, η οποία λαμβάνεται από τα αρμόδια όργανα, εγκρίνεται από το ανώτατο όργανο διοίκησής και στην οποία συμπεριλαμβάνεται το Υποέργο/α που θα υλοποιηθεί με ανάθεση σε εξωτερικό Ανάδοχο. Στην ίδια Απόφαση μπορεί να περιγράφεται και η διαδικασία επιλογής του Αναδόχου. Αποφάσεις και διαδικασίες ανάθεσης σε εξωτερικό Ανάδοχο που απαιτούνται ανάλογα με το θεσμικό πλαίσιο σύστασης του φορέα/τ, του είδους και του προϋπολογισμού του έργου που ανατίθεται ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Τονίζεται ιδιαίτερα ότι σε κάθε περίπτωση που απαιτείται ανάθεση προμήθειας ή υπηρεσίας σε τρίτους, η σχετική διαδικασία ανάθεσης διενεργείται σύμφωνα με την προβλεπόμενη νομοθεσία, αλλά παράλληλα πρέπει να καλυφθούν και τα προβλεπόμενα για την υλοποίηση των Πράξεων μέσα από τις διαδικασίες του Γ ΚΠΣ. Γ. Αποφάσεις σχετικές με την πρόσληψη/απασχόληση επιπλέον προσωπικού Για την καλύτερη εκτέλεση της Πράξης ο Τ δύναται να συμπληρώσει το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό 11 με εξειδικευμένο επιστημονικό ή διοικητικό προσωπικό. 11 παρατηρείται ότι ακόμα και στο Ν.1418/84, αρ. 4, παρ. β αναφέρεται ότι «τα δημόσια έργα κατασκευάζονται από το φορέα κατασκευής του έργου με αυτεπιστασία μέσω κατάλληλης τεχνικής Υπηρεσίας και προσωπικού που είτε υπάρχει είτε κατά περίπτωση προσλαμβάνεται και αμείβεται από τις πιστώσεις του έργου» 11

12 Με βάση την επιλεξιμότητα των δαπανών όπως ορίζονται στις ισχύουσες διατάξεις 12 και το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο ο Τ μπορεί να προβεί σε ενέργειες πρόσληψης προσωπικού με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου ή/και την απασχόληση στελεχών με σύμβαση έργου. Σε αυτή την περίπτωση πριν την έναρξη της υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου πρέπει να ληφθούν : Αποφάσεις πρόσληψης/απασχόλησης νέου εξειδικευμένου προσωπικού για τις περιπτώσεις που δεν διαθέτει ο Φορέας αναλόγου εμπειρίας προσωπικό, σύμφωνα με τις εκάστοτε προϋποθέσεις 13, επικυρωμένες από τις κάθε φορά οριζόμενες αρμόδιες αρχές. Στη συνέχεια, ακολουθούνται οι σχετικές διαδικασίες πρόσληψης ανάλογα με τη νομική μορφή σύστασης του Φορέα και το είδος της σύμβασης που αυτός έχει επιλέξει. Με την οριστικοποίηση του απασχολούμενου στην Πράξη προσωπικού, (τακτικού και έκτακτου) καταρτίζεται πίνακας με τα στοιχεία και τις ειδικότητές του, ο οποίος αποστέλλεται στην αρμόδια ιαχειριστική Αρχή. Δ. Λοιπές Αποφάσεις σχετικές με την υλοποίηση της Πράξης Απόφαση καθορισμού Συστήματος επιμερισμού οριζοντίων δαπανών για τον επιμερισμό των δαπανών που αφορούν περισσότερα του ενός κέντρα κόστους, εφ όσον απαιτείται από την διαχείριση της Πράξης. Απόφαση ορισμού του φυσικού προσώπου που θα είναι υπεύθυνο για την χρήση του κωδικού εισαγωγής των στοιχείων όλων των ελτίων Παρακολούθησης της Πράξης (Τ Ε, Μηνιαία, Τριμηνιαία) στην περίπτωση της ηλεκτρονικής υποβολής τους. Ε. Αποφάσεις σχετικές με την παρακολούθηση και έλεγχο των πληρωμών της Πράξης/Υποέργων 12 βλέπε Κεφ. 4.3 του παρόντος 13 Σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές ΚΥΑ και τους Οδηγούς Εφαρμογής προδιαγράφονται οι απαιτούμενες ειδικότητες/εμπειρία των στελεχών υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου 12

13 Εκτέλεση 14 με ίδια μέσα σημαίνει ότι Ανάδοχος και Αναθέτουσα Αρχή συμπίπτουν στον Τελικό ικαιούχο. Κατά συνέπεια και προκειμένου να εξασφαλισθεί η σωστή εκτέλεση της Πράξης θα πρέπει να υπάρχει σύστημα εσωτερικής παρακολούθησης, ελέγχου και παραλαβής των εργασιών, υπηρεσιών και υλικών φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου. Οι διαδικασίες και τα όργανα για την πιστοποίηση, έλεγχο και παραλαβή των προβλεπομένων στην απόφαση παραδοτέων, θα πρέπει να περιγράφονται και να ορίζονται με επάρκεια. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού και με βάση τις υποχρεώσεις του Τ που περιλαμβάνονται στην Απόφαση Ένταξη της Πράξης, αυτός οφείλει να λάβει : Απόφαση για τη λειτουργία Μηχανισμού Πιστοποίησης εκτέλεσης της Πράξης 15 για την εξασφάλιση αποτελεσματικού ελέγχου της ποσότητας και της ποιότητας των υλικών, υπηρεσιών και του τελικού παραδοτέου αποτελέσματος 16, όπου προσδιορίζονται: o το/τα Στέλεχος/Στελέχη Παρακολούθησης της υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου της Πράξης/ Υποέργων και οι αρμοδιότητές τους o ο Υπεύθυνος Πιστοποίησης του πραγματοποιημένου φυσικού αντικειμένου της Πράξης/ Υποέργων και οι αρμοδιότητές του o ο τρόπος συνεργασίας των Στελεχών Παρακολούθησης και του Υπευθύνου Πιστοποίησης έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία του Μηχανισμού Πιστοποίησης. Απόφαση για τη λειτουργία Εσωτερικού Μηχανισμού Ελέγχου των πληρωμών 17, ο οποίος εξασφαλίζει την νομιμότητα και κανονικότητά τους 18, όπου προσδιορίζονται: o οι αρμόδιες Υπηρεσίες και τα στελέχη 19 για την παρακολούθηση του Οικονομικού Αντικειμένου (Ο.Α.) των Πράξεων/Υποέργων και τον έλεγχο των πληρωμών καθώς και οι υπευθυνότητές τους 14 «Οδηγός κριτηρίων και κανόνων επιλεξιμότητας δαπανών και λογιστικής παρακολούθησης Πράξεων ΚΠΣ », Κεφ. 2.3 Εκτέλεση έργων με ίδια μέσα, χωρίς προσφυγή σε εξωτερικό Ανάδοχο ή άλλη ημόσια Υπηρεσία 15 Εκτενής αναφορά για τον Μηχανισμό γίνεται στο Εγχειρίδιο της ΜΟ «ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΚΤ-Γ ΚΠΣ» Κεφ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ 16 πηγή:απ. Αρ.8527/Γ ΑΠΠ Ε156, 7 Ιουνίου 2001 «Τύπος και περιεχόμενο απόφασης ένταξης πράξης σε ΕΠ του Γ ΚΠΣ , σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ 3 του Ν2860/2000». 17 εκτενής αναφορά για τον Μηχανισμό γίνεται στο εγχειρίδιο ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΚΤ-Γ ΚΠΣ ΚΕΦ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ 18 πηγή:απ. Αρ.8527/Γ ΑΠΠ Ε156, 7 Ιουνίου 2001 «Τύπος και περιεχόμενο απόφασης ένταξης πράξης σε ΕΠ του Γ ΚΠΣ , σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ 3 του Ν2860/2000». 19 τα οποία μπορεί να προέρχονται από την Οικονομική Υπηρεσία/Τμήμα του Τελικού ικαιούχου 13

14 o o ο Υπεύθυνος Σύνταξης των Μηνιαίων Δελτίων Παρακολούθησης και οι αρμοδιότητες του 20 ο τρόπος συνεργασίας τόσο των στελεχών Παρακολούθησης της υλοποίησης του οικονομικού αντικειμένου με τον Υπεύθυνο Σύνταξης των Μηνιαίων ελτίων, όσο και αυτών με τους Υπεύθυνους Παρακολούθησης της υλοποίησης και πιστοποίησης του Φ.Α., έτσι ώστε να επαληθεύεται «η άμεση και αναλογική σύνδεση οικονομικού και φυσικού αντικειμένου» και να εξασφαλίζεται ότι «οι διαδικασίες έγκρισης και πραγματοποίησης των πληρωμών θα πρέπει να συνδέονται με τα παραδοτέα του έργου και να είναι συμβατές με τον αρχικό προϋπολογισμό και την χρονική κατανομή του» 21. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Στις Αποφάσεις που λαμβάνονται από τον Τ για την Πράξη θα πρέπει να γίνεται αναφορά στην Απόφαση Ένταξης, στον τίτλο της Πράξης και του Μέτρου του ΠΕΠ, τη ΣΑΕ και τον Κωδικό Αριθμό Εργου, τον προϋπολογισμό της Πράξης και την ετήσια πίστωση, την χρονική διάρκεια, τον κωδικό ΟΠΣ του έργου και όπου απαιτείται, από το θεσμικό πλαίσιο του φορέα, ο κωδικός του έργου στον προϋπολογισμό του φορέα. 20 Ο συντάξας του Μηνιαίου ελτίου μπορεί να είναι ο Υπεύθυνος της Οικονομικής Υπηρεσίας 21 «Οδηγός κριτηρίων και κανόνων επιλεξιμότητας δαπανών και λογιστικής παρακολούθησης Πράξεων ΚΠΣ » ΥΠΟΙΟ, Νοέμβριος

15 4. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ 15

16 4. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ 4.1. Γενικά Στην περίπτωση της «υλοποίησης Πράξεων με ίδια μέσα» ο Ανάδοχος και η Αναθέτουσα Αρχή συμπίπτουν στον ίδιο φορέα, με αποτέλεσμα όλες οι υποχρεώσεις του Αναδόχου και της Αναθέτουσας Αρχής να αναλαμβάνονται από τον Τελικό ικαιούχο 22 κατά την εκτέλεση ενός έργου και μέχρι την ολοκλήρωσή του. ηλαδή : Διεκπεραιώνει όλες τις διαδικασίες που απορρέουν από τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει ως Τελικός Δικαιούχος οι οποίες περιγράφονται στην Απόφαση Ένταξης της Πράξης (Μηνιαία και Τριμηνιαία ελτία Παρακολούθησης, ημοσιότητα κλπ) και όπως αυτές κάθε φορά ορίζονται με τις οδηγίες των αρμόδιων αρχών στο πλαίσιο του Γ ΚΠΣ 23 Υλοποιεί, ως Ανάδοχος, την Πράξη με τα μέσα που διαθέτει και όπως περιγράφεται στο αντίστοιχο Τ Ε και τα Τ Υ: ασκώντας τις σχετικές με την Πράξη αρμοδιότητες όπως αυτές προβλέπονται στο θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης, λειτουργίας και διαχείρισης που τον διέπει εκτελώντας το πλήθος των εργασιών και ενεργειών που απαιτούνται από την ημερομηνία έναρξης του Φυσικού Αντιεκειμένου έως την ημερομηνία ολοκλήρωσής του με βάση τις κάθε φορά οριζόμενες προδιαγραφές από τις σχετικές ΚΥΑ και τους οδηγούς εφαρμογής τηρώντας τα αναγκαία τεκμήρια και στοιχεία που αφορούν την υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου όπως αυτά καθορίζονται από τις υποχρεώσεις του ως Αναδόχου (ημερολόγιο έργου, δελτία παρουσίας ωφελουμένων, πιστοποιήσεις, πρωτόκολλο παραλαβής έργου, αντίγραφα ανακοινώσεων, δελτίων τύπου κλπ ) τα πρωτότυπα παραστατικά δαπανών ή στελέχη παραστατικών τιμολογήσεων (ανάδοχοι έργων, προμηθευτές αγαθών και υπηρεσιών) 24 που αφορούν το έργο καθώς και τα νόμιμα δικαιολογητικά τους που 22 «Οδηγός κριτηρίων και κανόνων επιλεξιμότητας δαπανών και λογιστικής παρακολούθησης Πράξεων ΚΠΣ , ΚΕΦ 2.3 Εκτέλεση έργων με ίδια μέσα, χωρίς προσφυγή σε εξωτερικό Ανάδοχο ή άλλη ημόσια Υπηρεσία» 23 Κωδικοποίηση αυτών των διαδικασιών περιλαμβάνονται στο εγχειρίδιο της ΜΟ «Βασικές διοικητικές διαδικασίες υλοποίησης Πράξεων ΕΚΤ - Γ ΚΠΣ) 24 «Οδηγός κριτηρίων και κανόνων επιλεξιμότητας δαπανών και λογιστικής παρακολούθησης Πράξεων ΚΠΣ Κεφ. 5 Καταχώρηση και έλεγχος δαπανών - παρ 5.α 16

17 τεκμηριώνουν οικονομικό αντικείμενο ανάλογο και αντίστοιχο με το φυσικό αντικείμενο που κάθε φορά υλοποιείται. Στην υλοποίηση με ίδια μέσα κατά κανόνα συντάσσεται ένα ΤΔΕ με ένα και μοναδικό ΤΔΥ «εκτελούμενο με ίδια μέσα» 25 στο οποίο περιγράφονται όλες οι απαιτούμενες ενέργειες και καταγράφονται αναλυτικά όλες οι προβλεπόμενες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες θα πρέπει να συνδέονται και είναι ανάλογες με τα παραδοτέα του έργου 26. Η προσπάθεια θα πρέπει να εστιάζεται στην αποτύπωση του μεγαλύτερου ποσοστού του Υποέργου σε διακριτά τμήματα που αποτυπώνονται με μονάδες μέτρησης ποσοτικοποιημένες και όχι ως ποσοστό χωρίς βεβαίως να αποκλείεται η χρήση του όπου οι εργασίες δεν καλύπτονται από ποσοτικοποιημένους δείκτες 27. Τα στοιχεία τεκμηρίωσης του Φυσικού και του Οικονομικού Αντικειμένου πρέπει να τηρούνται σε επίπεδο Υποέργου και να βρίσκονται στην έδρα του Τ, έτσι ώστε να είναι κάθε στιγμή διαθέσιμα τόσο για έλεγχο από τα αρμόδια όργανα όσο και για επεξεργασία από τους Υπευθύνους Παρακολούθησης της εξέλιξης της Πράξης. Αν ο χώρος που λαμβάνει χώρα η υλοποίηση της Πράξης είναι διαφορετικός από την έδρα του Τ τότε εκεί βρίσκονται αποκλειστικά και μόνο αρχεία που δεν μπορούν να διατεθούν σε τρίτο λόγω προστασίας των προσωπικών δεδομένων. 25 ΥΠΟΙΟ/ Αρχή Πληρωμής αρ. πρ /2104/ «ιαχείριση Υποέργων και Μηνιαίων ελτίων ήλωσης απανών» 26 Οδηγός κριτηρίων και κανόνων επιλεξιμότητας δαπανών και λογιστικής παρακολούθησης Πράξεων ΚΠΣ , ΥΠΟΙΟ Νοέμβριος ΥΠΟΙΟ/Αρχή Πληρωμής αρ. πρ /1946/ «Παρακολούθηση έργων δι αυτεπιστασίας» 17

18 4.2 Υλοποίηση Φυσικού Αντικειμένου Ο Τ εκτελώντας την Πράξη ως Ανάδοχος υλοποιεί όλες τις προβλεπόμενες ανά κατηγορία Πράξης ενέργειες και τηρεί στον Φάκελο Έργου τα αναγκαία στοιχεία τεκμηρίωσης τα οποία συμβάλλουν : στη διευκόλυνση της διαδικασίας πιστοποίησης της υλοποίησης τμήματος ή του συνόλου του φυσικού αντικειμένου στην εκτίμηση των ποσοτικών παραμέτρων για την τεκμηρίωση των αιτημάτων πληρωμής των Τ στην αξιοποίησή τους ως στοιχείων ανάλυσης, τα οποία συνεκτιμώμενα με άλλα εργαλεία και τεχνικές, συμβάλλουν στη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης της Πράξης στη διευκόλυνση της διαδικασίας ελέγχου για την ολοκλήρωση της Πράξης. Στην παρούσα ενότητα αναφέρονται επιγραμματικά και ανά κατηγορία Πράξης τα στοιχεία που πρέπει να τηρούνται από τον Τ (ως Αναδόχου) ανά φάση υλοποίησης αλλά και εκείνα που απαιτούνται για τις ενέργειες δημοσιότητας και πληροφόρησης της. Όπως έχει αναφερθεί επιλέχθηκαν Ι) η ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ, ΙΙ) η ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ και ΙΙΙ) η ΔΙΚΤΥΩΣΗ ως κατηγορίες Πράξεων του ΕΚΤ που υλοποιούνται σε μεγάλο βαθμό από Τ χωρίς ανάθεση σε τρίτους Πράξεις: Συμβουλευτική, Δημοσιότητα, Δικτύωση Ι. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ 28 : αποσκοπεί στην παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης, προσανατολισμού και υποστήριξης προς ωφελούμενους σε ομαδικό ή ατομικό επίπεδο που στοχεύουν στην προετοιμασία για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Α) Κατά την έναρξη της δράσης απαιτούνται : Έντυπο δήλωσης έναρξης υλοποίησης της δράσης Έντυπο δήλωσης των στοιχείων του τόπου διεξαγωγής της δράσης Έντυπο δήλωσης του ανθρώπινου δυναμικού που θα χρησιμοποιηθεί για τη δράση (στο οποίο περιλαμβάνεται και το έκτακτο προσωπικό) Στοιχεία χώρων υλοποίησης Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της δράσης Συμφωνητικά μίσθωσης ή παραχώρησης χώρου, στην περίπτωση που υλοποιείται η δράση σε συνεργασία με άλλη δομή. 28 Η δράση της ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ μέχρι την χρονική στιγμή έκδοσης του παρόντος αναφέρεται και εξειδικεύεται στις ΚΥΑ /Οδηγούς Εφαρμογής των Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων στο πλαίσιο των ΠΕΠ 18

19 Β) Κατά την υλοποίηση της δράσης απαιτούνται : Κατάσταση ωφελουμένων, στο οποίο αναγράφονται τα στοιχεία των ωφελουμένων που παρακολουθούν την δράση και ο προβλεπόμενος αριθμός συνεδριών ανά άτομο. Στοιχεία των ωφελούμενων καταγεγραμμένα στα Δελτία Ατομικής Δράσης που συμπληρώνεται από αρμόδιο στέλεχος για την Συμβουλευτική και που ενδεικτικά περιλαμβάνει : τα στοιχεία των ωφελουμένων (φύλο, ηλικία, ειδική κατηγορία πληθυσμού κλπ) το κοινωνικό τους ιστορικό (οικογενειακή κατάσταση, διάρκεια ανεργίας, προηγούμενο επάγγελμα κλπ) τις ικανότητες και δεξιότητές του (γενικές γνώσεις, εκπαιδευτικό επίπεδο, πιθανές εξειδικευμένες γνώσεις, προηγούμενη εμπειρία, κοινωνικές δεξιότητες κ.λπ) Κατάρτιση αναλυτικού προγράμματος/ημερολογίου συνεδριών (ατομικών και ομαδικών), το οποίο τηρείται σε εβδομαδιαία βάση και στο οποίο παρουσιάζονται όλες οι συνεδρίες. Το ημερολόγιο λειτουργεί ως εργαλείο προγραμματισμού στο οποίο καταγράφεται ο χρονικός προγραμματισμός των συνεδριών, η εμπλοκή του επιστημονικού προσωπικού και τα στοιχεία των ωφελουμένων. Το ημερολόγιο είναι και εργαλείο παρακολούθησης της υλοποίησης των συνεδριών, γιατί μετά τις αναθεωρήσεις του από τυχόν τροποποιήσεις από απρόβλεπτες ή άλλες αιτίες, απολογιστικά, αποτελεί στοιχείο πιστοποίησης της υλοποίησης τους. Στον προγραμματισμό των συνεδριών πρέπει κάθε φορά να λαμβάνεται υπόψη ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός συνεδριών ανά ωφελούμενο είτε ατομικές είτε ομαδικές, ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων σε κάθε ομαδική συνεδρία καθώς επίσης και η μέγιστη επιτρεπόμενη χρονική διάρκεια κάθε μίας συνεδρίας 29. Στο ημερολόγιο μπορεί να περιλαμβάνονται: Το είδος της συνεδρίας, δηλαδή αν θα είναι ατομική ή ομαδική. Η ημερομηνία και η ώρα που προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί η συνεδρία. Το ονοματεπώνυμο του στελέχους που πρόκειται να πραγματοποιήσει τη συνεδρία. Το θεματικό αντικείμενο της συνεδρίας Δελτίο Ατομικής και Δελτίο Ομαδικής Συνεδρίας το οποίο αποτελεί και το Δελτίο παρουσίας ωφελουμένων της κάθε μίας συνεδρίας (ατομικής ή ομαδικής). Επισημαίνεται ότι κάθε φορά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ή/και να ελέγχεται ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων σε κάθε ομαδική συνεδρία. 29 στην περίπτωση των ΤΠΑ στην αντίστοιχη ΚΥΑ Αρ , /7, άρθρο 8 αναφέρεται ότι σε κάθε επωφελούμενο αντιστοιχούν μέχρι 20 συνεδρίες, είτε ατομικές είτε ομαδικές και ότι στην ομαδική συνεδρία θα μετέχουν κατ ελάχιστον τρία και κατά μέγιστο δέκα άτομα. Η χρονική διάρκεια κάθε συνεδρίας ορίζεται κατά μέσο όρο σε 45 λεπτά 19

20 Το ελτίο μπορεί να περιλαμβάνει : τα στοιχεία του/των ωφελουμένου/ων, (όνομα, επίθετο ) την ημερομηνία διεξαγωγής της συνεδρίας τη χρονική της διάρκεια (ώρα έναρξης-ώρα λήξης) το είδος της συνεδρίας (ατομική ή ομαδική), τη θεματική ενότητα, τον τόπο διεξαγωγής της συμβουλευτικής, θέση για υπογραφή του/των ωφελούμενου/νων Δελτίο παρουσίας στελεχών φορέα υλοποίησης της δράσης Το ελτίο μπορεί να περιλαμβάνει : Τα στοιχεία των στελεχών συμβουλευτικής (όνομα, επίθετο και ειδικότητα συμβούλου) την ώρα προσέλευσης και αποχώρησης και τη συνολική διάρκεια της συνεδρίας το είδος της συνεδρίας (ατομική ή ομαδική), την θεματική ενότητα θέση για υπογραφή του στελέχους συμβουλευτικής Έντυπο με το περιεχόμενο κάθε μίας Συνεδρίας το οποίο θα συνοδεύει, ως συνημμένο στο ελτίο Παρουσίας των Ωφελουμένων και περιλαμβάνει στοιχεία της εξέλιξης του ωφελουμένου και οι προτεινόμενες ενέργειες, όπως καταγράφονται από το αρμόδιο στέλεχος Μέσω των συνεδριών παρακολουθείται η πορεία του ωφελούμενου και πραγματοποιούνται ενέργειες συμβουλευτικής όπως αυτές του επαγγελματικού προσανατολισμού και ένταξης του σε δράσεις τις ολοκληρωμένης παρέμβασης, συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, πληροφόρηση για θεσμικά, εργασιακά και νομικά θέματα, η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων των ανέργων που επιθυμούν να αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα 30 κλπ Αιτήματα αλλαγών / τροποποιήσεων στοιχείων υλοποίησης της δράσης κλπ με επαρκή τεκμηρίωση τους, στις περιπτώσεις που αυτά μεταβάλλονται όπως ωφελούμενοι, στελέχη συμβουλευτικής υποστήριξης, επιστημονικός υπεύθυνος, επιχειρήσεις. Στοιχεία δράσεων δημοσιότητας της Πράξης όπως περιγράφονται στην επόμενη ενότητα (4.2.2) του παρόντος 30 Σχέδιο Τ Ε ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΠΑ,ΕΥΣΕΚΤ για δράσεις ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ 20