Επιλογές Άρθρων Πολιτικής Υγείας

Transcript

1 ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ, ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ & ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Επιλογές Άρθρων Πολιτικής Υγείας Διευθυντής: Καθηγητής Γ.Τούντας Ιούνιος Αύγουστος 2012, Τόμος 2 / Φύλλο 7 Περιεχόμενα: Ένα Σχέδιο για τη Βιωσιμότητα του ΕΟΠΥΥ του Κυριάκου Σουλιώτη, Επικ. Καθηγητή Πολιτικής Υγείας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Πηγή: Το Βήμα, Κυριακή 17 Ιουνίου 2012 Η πολιτική Υγείας αποτελεί ίσως την πιο πληγείσα, από την οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα μας, περιοχή δημόσιας πολιτικής. Σε ένα τόσο πιεστικό οικονομικό περιβάλλον, η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, εύλογα, καθίσταται δυσχερής. Εν προκειμένω, η δημιουργία ενός ενιαίου ασφαλιστικού σχήματος (ΕΟΠΥΥ) για την κάλυψη των αναγκών Yγείας του πληθυσμού συνιστά μια τολμηρή επιλογή, χωρίς βέβαια ως σύλληψη να διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας, δεδομένου ότι η πρόταση για «ενιαίο φορέα Yγείας» πρωταγωνιστεί επί σειρά ετών στον σχετικό διάλογο. Ωστόσο οι συνθήκες και τα δεδομένα χρηματοδότησης ήδη προκαλούν σημαντικές δυσλειτουργίες στον νέο οργανισμό, ενώ, επιπλέον, συρρικνώνουν τη διαπραγματευτική δυνατότητά του, λόγω του ρευστού περιβάλλοντος ως προς την κάλυψη των παλαιών, συσσωρευμένων υποχρεώσεων των εντασσόμενων Ταμείων που ξεπερνούν - σε ό,τι αφορά τον ιδιωτικό τομέα - το ποσό των 1,7 δισ. ευρώ. Υπογραμμίζεται ότι η εκκρεμότητα αυτή προστίθεται σε μια ήδη επιβαρυμένη σχέση εσόδων - δαπανών, καθώς οι προβλεπόμενοι με βάση τον προϋπολογισμό του 2012 πόροι του ΕΟΠΥΥ είναι μειωμένοι σε σχέση με το 2011 κατά 2 δισ. ευρώ, ενώ οι πιέσεις στην αγορά εργασίας και η ύφεση (αύξηση ανεργίας, μείωση μισθών, περιορισμός φορολογικών εσόδων κ.ά.) θέτουν εν αμφιβόλω ακόμη και την επίτευξη του παραπάνω στόχου εσόδων. Υπάρχει διέξοδος σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Κατ' αρχάς είναι αναγκαία η ρύθμιση των συσσωρευμένων υποχρεώσεων του παρελθόντος η οποία θα αποκαταστήσει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, με αποτέλεσμα όχι μόνο την επίτευξη ακόμη ευνοϊκότερων όρων συνεργασίας για τον Οργανισμό (π.χ. περαιτέρω εκπτώσεις από τους παρόχους) αλλά και την ενδυνάμωση των εσόδων του από την εξομάλυνση της καταβολής ασφαλιστικών εισφορών και φόρων. Φυσικά, για τη ρύθμιση αυτή θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η επιλογή του συμψηφισμού των οφειλομένων στους δικαιούχους με τις αντίστοιχες φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους, η οποία αφενός εξασφαλίζει τα παραπάνω, αφετέρου βελτιώνει την εικόνα του εισπρακτικού μηχανισμού της χώρας έναντι των δανειστών. Επιπλέον, είναι αναγκαίο να αποκατασταθεί το χρηματοδοτικό κενό που προκάλεσε η αιφνίδια μείωση της κρατικής χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ (από 1

2 Περιεχόμενα: 0,6% σε 0,4% του ΑΕΠ), καθώς και να επιταχυνθεί η ροή των πόρων από τα εντασσόμενα Ταμεία, ενδεχομένως και με άμεση καταβολή στον ΕΟΠΥΥ των εισφορών που προορίζονται για τον κλάδο Υγείας. Επιπροσθέτως, κρίνεται σκόπιμη η επιτάχυνση της ροής των πόρων εντός του δημόσιου συστήματος ασφάλισης - Υγείας, με την προαγορά υπηρεσιών από το ΕΣΥ, στη βάση ενός κλειστού σφαιρικού προϋπολογισμού. Στην πράξη, με το ως σήμερα υπόδειγμα, το Δημόσιο αγοράζει υπηρεσίες από τον εαυτό του, μέσα από μια άκρως γραφειοκρατική διαδικασία, η οποία όμως λειτουργεί τελικά πληθωριστικά στο κόστος των υπηρεσιών Υγείας και προκαλεί διαρκώς ελλείμματα. Τέλος, κατά μια πιο μακροοικονομική λογική, συνιστάται η αναδιαμόρφωση του πλαισίου συμμετοχής των ασφαλισμένων στο κόστος των υπηρεσιών Υγείας στη βάση του εισοδήματος. Αντιστοίχως, προκειμένου να ενδυναμωθεί η απασχόληση, θα μπορούσε να εξεταστεί ο περιορισμός της εισφοράς υπέρ του κλάδου Υγείας και η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που θα προκληθεί από έναν ειδικό φόρο, που θα ενσωματωθεί σε προϊόντα των οποίων η κατανάλωση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την υγεία του πληθυσμού. Το «αύριο» της Υγείας του Νίκου Πολύζου, Αναπλ. Καθηγητή Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Πηγή: Το Βήμα, Κυριακή 24 Ιουνίου 2012 Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η (οικονομική) κρίση έφερε στο προσκήνιο την επιτακτική ανάγκη εξορθολογισμού των δαπανών και των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων σε μια σειρά δημόσια αγαθά, με έμφαση στην ορθολογική χρηματοδότηση και στην ποιοτική παροχή τους. Εξαιτίας της σπουδαιότητας για τον κάθε άνθρωπο, της σημασίας που αποδίδουν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, αλλά και των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν, η Υγεία και οι υπηρεσίες Υγείας της χώρας μας βρέθηκαν στη δίνη του κυκλώνα. Τη διετία που προηγήθηκε δόθηκε μεγάλο βάρος στον εξορθολογισμό των δαπανών και στην αποδοτικότητα του συστήματος Υγείας και λιγότερο στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας. Οι δαπάνες Υγείας που χρηματοδοτούνται από τη γενική φορολογία και τις εισφορές της κοινωνικής ασφάλισης μειώθηκαν από πλέον των 15 δισ. ευρώ (2009) σε κάτω από 13 δισ. ευρώ (εκτίμηση 2012). Αυτό κατέστη εφικτό από την εφαρμογή τεχνοπολιτικών εργαλείων που έπρεπε να είχαν γίνει στο παρελθόν και εφαρμόζονται στις αναπτυγμένες χώρες. Η θέσπιση στόχων και προϋπολογισμών, καθώς και η μηνιαία παρακολούθησή τους 2

3 Περιεχόμενα: (esy.net, έλεγχος πολιτικής ηγεσίας προς διοικήσεις), η μηχανογραφημένη εφαρμογή διπλογραφικών συστημάτων και η δημοσίευση ισολογισμών στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, η εφαρμογή προγράμματος διαγωνισμών προμηθειών παράλληλα με εφαρμογή παρατηρητηρίου (observe.net από ΕΠΥ), τα ΚΕΝ (είμαστε στην 3η έκδοσή τους με αναγκαιότητα για 4η), η κατά 30% χρήση γενοσήμων, κτλ., έδωσαν στο ΕΣΥ τη δυνατότητα εξοικονόμησης 20% σε μία διετία ( ). Είναι όμως γεγονός ότι το βάρος που έπρεπε να δοθεί στη διασφάλιση της ομαλής χρηματοδότησης του ΕΣΥ, στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και δομών επειγόντων - χρονίων περιστατικών και στην ολοκλήρωση του πλαισίου των διασυνδέσεων των μονάδων Υγείας του ΕΣΥ ήταν δυσανάλογα μικρότερο των ανωτέρω. Ανάλογες προσπάθειες έγιναν στο φάρμακο με την ενοποίηση των πολιτικών και της τιμολόγησης σε ένα υπουργείο (Υγείας) που ήταν ζητούμενο για χρόνια. Ο νέος τρόπος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης που πληροφορούμαι ότι εφάρμοσε η ΗΔΙΚΑ θα βοηθήσει περαιτέρω στον τομέα της παροχής φαρμάκων και ελπίζω της έγκαιρης έκδοσης των πληρωμών. Η μεταφορά σχετικών αρμοδιοτήτων στον ΕΟΦ είναι το επόμενο βήμα (μαζί με την παρακολούθηση, π.χ. pharma.net). Τέλος, η έναρξη λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ (Εθνικός Οργανισμός Παροχών Υπηρεσιών Υγείας) την ήταν ζητούμενο για 30 και πλέον χρόνια για να βοηθήσει στην ενοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης (ΦΚΑ) και στην αντίστοιχη ενοποίηση (του κανονισμού και της λειτουργίας) των παροχών, που θα παρακολουθούνται (eopyy.net). Στον τομέα της χρηματοδότησης είναι εμφανή τα αρχικά προβλήματα εξαιτίας της αδυναμίας εκτέλεσης του προϋπολογισμού του, λόγω της αδυναμίας διασφάλισης των εισφορών Υγείας του πληθυσμού και της επιπλέον κρατικής επιχορήγησης. Παράλληλα με τη μηνιαία έγκριση πληρωμών σημαντικό ζήτημα αποτελεί το ζήτημα των κατανομών του. Οι κατανομές αφορούν (εκτός του χρόνου) την κάθε βαθμίδα περίθαλψης (φάρμακα, διαγνωστικές εξετάσεις, νοσοκομεία, μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας - ΠΦΥ, κτλ.) και πρέπει να γίνονται με συμβάσεις, σφαιρικούς προϋπολογισμούς, συστήματα αποζημίωσης και ηλεκτρονική παρακολούθηση. Ο νέος υπουργός Υγείας θα πρέπει άμεσα να επιλύσει τα προβλήματα χρηματοδότησης ΕΣΥ και ΕΟΠΥΥ που ανέκυψαν το τελευταίο δίμηνο εξαιτίας των εκλογών και της αδυναμίας χρηματοδότησης της χώρας. Βραχυπρόθεσμα θα πρέπει να στηρίξει τις αλλαγές που έγιναν, αναφέρθηκαν παραπάνω και χρήζουν βελτιώσεων. Αυτά σε συμφωνία και με την τρόικα στη στοχοθετημένη στρατηγική που θα της παρουσιασθεί και θα παρακολουθείται μηνιαία για: 1. τη διοικητική μεταρρύθμιση του ΕΣΥ (ΔΥΠΕ, διοικήσεις νοσοκομείων, νέοι οργανισμοί και υπηρεσίες ποιότητας στα επείγοντα/χρόνια) και τις προμήθειες, 2. τη χρηματοδότηση μέσω σφαιρικού προϋπολογισμού και συστημάτων αποζημίωσης (ΕΟΠΥΥ), 3. τα φάρμακα και τις λοιπές δράσεις δημόσιας Υγείας και πρόνοιας (πλέον του ιδιωτικού τομέα). Για να υπάρξει αύριο στην Υγεία (πρέπει και επιβάλλεται), θα πρέπει να επικοινωνηθεί άμεσα, γρήγορα και αποτελεσματικά η ανωτέρω 3

4 στρατηγική με τους εσωτερικούς εταίρους (φορείς επαγγελματιών Υγείας και ασθενών), αλλά και τους εξωτερικούς (τρόικα με αλλαγές στο μεσοπρόθεσμο ). Τέλος, είναι σημαντικό στη διοίκηση των φορέων στρατηγικής σημασίας (Εθνικοί Οργανισμοί στην Υγεία και την Πρόνοια, ΔΥΠΕ, κτλ.) να υπάρχει κάποια συνέχεια της διοίκησης ή/και να αναλάβουν εξειδικευμένοι, φερέγγυοι και αποτελεσματικοί συμπολίτες μας, που θα πιστέψουν το νέο εγχείρημα. Επιστημονικοί και άλλοι φορείς μπορούν να βοηθήσουν με την τεχνογνωσία τους. Το αύριο και οι πολίτες δεν μπορούν να περιμένουν. Εικόνες των τελευταίων μηνών θα πρέπει να εκλείψουν. Η Φάρσα με τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια του Λυκούργου Λιαρόπουλου, Ομοτίμου Καθηγητή Οικονομίας και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας Πανεπιστημίου Αθηνών Πηγή: Η Καθημερινή, Τρίτη 24 Ιουλίου 2012 Από την 1/7/2011 τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια (ΚΕΝ) υποτίθεται ότι χρησιμοποιούνται για την αποζημίωση δημοσίων νοσοκομείων, αλλά και ιδιωτικών κλινικών, από τα Ταμεία και τους ιδιώτες. Αντικατέστησαν τα ιστορικό «κλειστό» ημερήσιο νοσήλιο, μια απαρχαιωμένη μορφή ημερήσιας αποζημίωσης που δεν αντανακλούσε το πραγματικό κόστος νοσηλείας. Η ανάγνωση της έκθεσης της Task Force, προκαλεί θλιβερές σκέψεις για τον τρόπο με τον οποίο (δεν) αντιμετωπίζονται στην Ελλάδα σημαντικά ζητήματα δημόσιας πολιτικής. Η εφαρμογή είναι το πραγματικό έργο που επιτελούν, σε αντιστοιχία με τη βαρύτητα των ομάδων περιπτώσεων (Diagnosis-Related Groups - DRG s) και, συνεπώς, τις πραγματικές απαιτήσεις της νοσηλείας σε πόρους. Δυστυχώς, ένα χρόνο μετά την πρώτη εφαρμογή και έξι μήνες μετά τη γενίκευσή της χρήσης των ΚΕΝ την 1/2/2012, η πρώτη αξιολόγηση από το γερμανικό υπουργείο Υγείας, ύστερα από αίτημα της Task Force, στην έκθεση που υπεβλήθη τον Ιούνιο του 2012 καταλήγει ότι «δεν υπάρχει λειτουργικό σύστημα ΚΕΝ στην Ελλάδα». Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι η ελληνική εκδοχή είναι απλή «μετάφραση» των αυστραλιανών DRG s, και βασίζεται στην, περίπου, υιοθέτηση των τιμών που ισχύουν σε άλλες χώρες. Η δε ολοκλήρωση του «έργου» έγινε σε λίγους μήνες όταν σε άλλες «σοβαρές» χώρες απαίτησε αρκετά χρόνια. Η εφαρμογή των ΚΕΝ δεν έγινε μόνο πρόχειρα, βεβιασμένα και με τρόπο αδιαφανή (η έκθεση σαφώς υπαινίσσεται ότι δεν εξασφαλίσθηκε η άδεια από τις αυστραλιανές αρχές, κάτι που πρέπει να διερευνηθεί), αλλά κόστισε τουλάχιστον ευρώ (κατά άλλους ευρώ) μέσω ΕΣΠΑ, ενώ έχουν εγκριθεί και ευρώ για την «Ανάπτυξη δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας...» στη χρήση των ΚΕΝ. Αν, όμως, το κόστος της δημιουργίας των ΚΕΝ δεν έχει μεγάλη σημασία, δεν ισχύει το ίδιο για το κόστος της χρήσης τους από τα ελληνικά νοσοκομεία, δημόσια και ιδιωτικά. Ως προς την εφαρμογή τους, μάλιστα, για την αποζημίωση των ιδιωτικών νοσοκομείων και... κλινικών για περίπου 3 μήνες με τα ΚΕΝ αυξημένα (!) κατά 4

5 Περιεχόμενα: 20% (κάτι που καταργήθηκε ύστερα από δημόσια... κατακραυγή) και ανοιχτή καταγγελία στη Βουλή, υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις και πρέπει να δούμε πόσο κόστισε στον ΕΟΠΥΥ και σε άλλα Ταμεία, δηλαδή στα δημόσια οικονομικά. Η σύγκριση, για παράδειγμα, του διαστήματος Ιανουαρίου-Μαρτίου του 2011 με το αντίστοιχο του 2012, θα ήταν ενδιαφέρουσα. Η έκθεση της Task Force περιέχει αναλυτικές οδηγίες για το τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα. Λέει καθαρά πως ό,τι έγινε μέχρι σήμερα είναι άσκοπο (pointless) και ότι οδηγεί σε αδιέξοδο (dead end). Κατά την άποψή μου, όμως, αυτό που πραγματικά τίθεται σε αμφισβήτηση είναι η ίδια η σκοπιμότητα των ΚΕΝ και οι «κίνδυνοι» από τη χρήση τους, με δεδομένο το ελληνικό κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, την πραγματικότητα του ΕΟΠΥΥ, το σημερινό τρόπο κάλυψης των αναγκών των νοσοκομείων και την έλλειψη μηχανοργάνωσής τους. Μέχρις, όμως, να υπάρξουν οι πραγματικές προϋποθέσεις εφαρμογής των ΚΕΝ, ας δούμε αν η ύπαρξή τους μπορεί να φανεί χρήσιμη στη σημερινή πολύ δύσκολη συγκυρία. Σύμφωνα με το Σύστημα Λογαριασμών Υγείας του ΟΟΣΑ, το 2010 η νοσοκομειακή περίθαλψη κόστισε εκατ. ευρώ, ή 700 εκατ. ευρώ λιγότερα από το Η κατανομή ήταν εκατ. ευρώ για το κράτος, εκατ. ευρώ για τα Ταμεία, για τα νοικοκυριά (ιδιωτική δαπάνη) και 388 εκατ. ευρώ στην ιδιωτική ασφάλιση. Δεν ξέρω πόσο κόστισε η νοσοκομειακή περίθαλψη το 2011 και πώς διαμορφώνεται η δαπάνη σήμερα. Αν, όμως, σήμερα τα νοσοκομεία μας καλύπτουν το σύνολο σχεδόν των εξόδων τους από τα σημερινά ΚΕΝ, η οριζόντια μείωση των ΚΕΝ κατά 10% θα εξοικονομούσε δημόσια δαπάνη τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ. Αν το ποσό αυτό πραγματικά «λείψει» από τα νοσοκομεία μας, η απάντηση είναι η ουσιαστική και άμεση αναδιοργάνωση του δημόσιου νοσοκομειακού τομέα μέσω συγχωνεύσεων, σύμφωνα με υπάρχουσα μελέτη. Αυτή θα ήταν η πρόσθετη δική μου «συνεισφορά» σήμερα, απάντηση στην αγωνία του υπουργού Οικονομικών και του πρωθυπουργού. Φορέας Ανάπτυξης ο Ιατρικός Τουρισμός του Γιάννη Τούντα, Καθηγητή Κοινωνικής & Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Προέδρου ΕΟΦ Πηγή: Ημερησία, Σάββατο 28 Ιουλίου 2012 Ευκαιρία ανάπτυξης μπορεί να αποτελέσει ο Ιατρικός Τουρισμός για τη χώρα μας. Το 10% των ασθενών στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναζητούν νοσηλευτικά ιδρύματα έξω από τα εθνικά τους σύνορα και τα ποσά που συνολικώς δαπανώνται στην Ε.Ε. από τις μετακινήσεις, για ιατρικούς λόγους, Ευρωπαίων και αλλοδαπών ασθενών προσεγγίζουν τα 12 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Ο Ιατρικός Τουρισμός, σε επίπεδο νοσοκομειακής περίθαλψης, απευθύνεται σε τουρίστες-ασθενείς που έχουν ανάγκη χειρουργικών επεμβάσεων, καθώς και άλλων εξειδικευμένων μορφών θεραπείας, με ιατρική περίθαλψη και φαρμακευτική αγωγή, ενώ σε επίπεδο μετανοσοκομειακής φροντίδας απευθύνεται σε επισκέπτες-ασθενείς στους οποίους παρέχεται ιατρική φροντίδα σε μονάδες 5

6 Περιεχόμενα: αποκατάστασης και αποθεραπείας ή σε μονάδες ανάρρωσης, από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα υπηρεσιών υγείας. Ειδικότερα για την Ελλάδα, οι υπηρεσίες Τουρισμού Υγείας αρχικά μπορούν να είναι: Οδοντιατρικά, Οφθαλμολογικά, Εξωσωματική γονιμοποίηση, Ορθοπεδικές επεμβάσεις, Φυσιοθεραπεία και αποκατάσταση, Αισθητική - πλαστική χειρουργική. Παράλληλα μπορούν να υπάρχουν πρόσθετα έσοδα από την ιατρική εξυπηρέτηση όσων θέλουν να έρθουν με κύριο στόχο τον τουρισμό (όχι τη θεραπεία), αλλά χρειάζονται ιατρική φροντίδα όσο βρίσκονται εδώ: νεφροπαθείς, καρκινοπαθείς, αιματολογικά νοσήματα, καρδιοπαθείς. Ο στόχος είναι η υγειονομική περίθαλψη, με σαφή προσανατολισμό στην προσέλκυση επισκεπτών βορειότερων χωρών, αλλά και από χώρες των Βαλκανίων και της Αν. Μεσογείου με εξειδικευμένες υπηρεσίες μεταφοράς, ενημέρωσης, ξενάγησης, εστίασης και διαμονής σε επιλεγμένα ξενοδοχεία. Σε ό,τι αφορά τη διασυνοριακή περίθαλψη στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σήμερα, εάν ένας πολίτης θελήσει να νοσηλευθεί σε άλλο κράτος-μέλος, δεν γνωρίζει ούτε αν θα καλυφθεί ασφαλιστικά ούτε πώς θα μπορέσει να το πετύχει. Πρέπει με άλλα λόγια να αναλάβει το κόστος χωρίς να γνωρίζει αν θα καλυφθεί από το ταμείο του και τέτοιου είδους προβλήματα έχουν φθάσει μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αντικείμενο μελέτης είναι η ιεράρχηση των κρατών μελών ως δυνητικοί φορείς ζήτησης των υπηρεσιών υγείας με δεδομένη τη δυνατότητα κάλυψης, αλλά και το ποσοστό επί του κόστους περίθαλψης ανά βασική κατηγορία ιατρικού τουρισμού του Ευρωπαίου πολίτη από τον ασφαλιστικό φορέα της χώρας του για περίθαλψη στην Ελλάδα. Η σημαντικότερη αιτία του τουρισμού αποκλειστικά για ιατρικούς λόγους, βασίζεται στα περίπλοκα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης πολλών χωρών που χαρακτηρίζονται από υψηλό κόστος περίθαλψης αλλά και μακρές λίστες αναμονής, ενώ παράγοντες που ευνοούν την ταχύτατη ανάπτυξή του, είναι η βελτίωση της τεχνολογίας και του επιπέδου περίθαλψης, οι ταχύτερες υπηρεσίες υγείας και το χαμηλότερο κόστος περίθαλψης. Η μέχρι σήμερα πραγματικότητα στην Ελλάδα, αναφέρει ελάχιστη εμπειρία αφού ειδικά ο ιατρικός τουρισμός είναι μία σχετικά νέα έννοια, σε σχέση με άλλες χώρες. Οι δυνατότητες όμως που διαθέτει η χώρα ως προορισμός είναι σημαντικές και δύσκολα απαντώνται ακόμα και σε γειτνιάζουσες αγορές, αφού η συνύπαρξη νησιωτικών και ηπειρωτικών περιοχών σε κοντινές αποστάσεις και τα ήπια χαρακτηριστικά του κλίματος σε όλη την διάρκεια του έτους, αλλά και η παράδοση στην υγιεινή διατροφή και το καταξιωμένο διεθνώς ιατρικό προσωπικό, δημιουργούν σημαντικό υπόβαθρο ανάπτυξης. Η ανάγκη αναβάθμισης και διαφοροποίησης του Ελληνικού Τουριστικού προϊόντος σε σχέση με τον ανταγωνισμό, είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ, καθώς, πέρα από τους παραδοσιακούς προορισμούς (πχ. Ισπανία), έχουμε να ανταγωνιστούμε νέους προορισμούς με ραγδαία ανάπτυξη, όπως η ευρύτερη αγορά της Ανατολικής Μεσογείου. Οι ελληνικές περιοχές που προσφέρονται για την ανάπτυξη τέτοιων δραστηριοτήτων είναι τουριστικές περιοχές όπως η Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου, καθώς και άλλες παραθαλάσσιες 6

7 περιοχές που διαθέτουν σύγχρονα Νοσοκομεία του ΕΣΥ και ξενοδοχειακές μονάδες υψηλών προδιαγραφών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, τρία με τέσσερα χρόνια, στόχος είναι να προσελκύσουμε ασθενείς το χρόνο που να δαπανούν ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας, αποφέροντας περισσότερο από 400 εκ. ευρώ σε Νοσοκομεία του ΕΣΥ αλλά και σε ξενοδοχειακές μονάδες. Σε δέκα χρόνια, αν χρησιμοποιηθεί σωστά η υποδομή του ΕΣΥ μέσω ΣΔΙΤ, μπορεί να τεθεί στόχος πενταπλάσιος, δηλαδή 2 δισεκ. ευρώ. Αυτό όμως θα απαιτήσει η Ελλάδα να αποκτήσει κύρος ως τόπος προορισμού για δύσκολες θεραπείες όπως ογκοχειρουργική και καρδιοχειρουργική. Το σκοτεινό τοπίο της Υγείας του Θανάση Δρίτσα, Καρδιολόγου στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Πηγή: Η Καθημερινή, Σάββατο 18 Αυγούστου 2012 Οι δύσκολοι καιροί στην οικονομία οδήγησαν στη δημιουργία του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) που ενσαρκώνει την αυτονόητη ιδέα της ενιαίας ασφάλισης. Ομως, η γνωστή αντίληψη της «δουλειάς του ποδαριού» που γενικά διακρίνει την ελληνική δημόσια διοίκηση οδήγησε, χωρίς καμία χρηματοοικονομική μελέτη, στην καθιέρωση των ΚΕΝ, σε πρόχειρες συγχωνεύσεις νοσοκομείων και τελικά σε προλεταριοποίηση της υγείας και ευτελισμό του ιατρικού λειτουργήματος. Η ένταξη παντός Ταμείου στον ΕΟΠΥΥ (μέσω της γνωστής οριζοντίας οδού που εξισώνει προς τα κάτω μαύρα και άσπρα πρόβατα) δίνει πλέον τη δυνατότητα σε όλους τους ασφαλισμένους (π.χ. και εφοπλιστές) να προτιμούν εξετάσεις μέσω ΕΟΠΥΥ. Ένα όμως σοβαρό ζήτημα που έμμεσα ευτελίζει τις παροχές υγείας και το ιατρικό επάγγελμα είναι η προκλητικά χαμηλή κοστολόγηση των διαγνωστικών εξετάσεων ΕΟΠΥΥ. Π.χ., το κόστος μιας εξέτασης ελέγχου της χοληστερόλης με ΕΟΠΥΥ είναι μόλις 2,88 ευρώ με συμμετοχή του ασθενούς 0,43 λεπτά, ενώ η αντίστοιχη τιμή χρέωσης στον ιδιωτικό τομέα είναι περίπου 20 ευρώ. Το κόστος του τέστ κόπωσης με ΕΟΠΥΥ είναι 28,11 ευρώ με συμμετοχή του ασθενούς 4,22 ευρώ, ενώ η αντίστοιχη χρέωση στον ιδιωτικό τομέα είναι περίπου 90 ευρώ. Αυτή η μη ρεαλιστική υπο-κοστολόγηση εμπεριέχει έναν νομιμόφρονα λαϊκισμό προς τον ασθενή, που όμως χρησιμοποιεί τον γιατρό σχεδόν δωρεάν και είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε οριστική διάλυση το σύστημα αμοιβών - προμηθειών των νοσοκομείων. Βέβαια, οι παγκόσμιες στατιστικές δείχνουν ότι όπου κατέφθασαν οι ύαινες του ΔΝΤ διαλύθηκε και η δημόσια υγεία και το κοινωνικό κράτος. Η ιδέα της δημιουργίας του ΕΟΠΥΥ είναι κατανοητή και λογική, αλλά η προχειρότητα στον σχεδιασμό του, κάτω από την υποτιθέμενη πίεση της τρόικας, θα οδηγήσει σύντομα σε οριστική διάλυση της υγείας αν στη συνέχεια δεν γίνουν διορθωτικές κινήσεις με γνώμονα την κοινή λογική. 7

8 Θα πρέπει να τονίσει κανείς ότι μία απο τις κυριότερες, κατά την άποψη μου, αιτίες ευτελισμού των ιατρικών αμοιβών είναι και η πληθώρα των γιατρών σε αναλογία με τον πληθυσμό της χώρας. Αυτό το φαινόμενο είχε ξεκινήσει από τη δεκαετία του 80, όταν εκτός από εκείνους που έμπαιναν στις ιατρικές σχολές μέσω αδιάβλητων εισαγωγικών εξετάσεων υπήρξε πολλαπλάσιος αριθμός ιατρών που είτε έκαναν μεταγραφή σε ελληνικά πανεπιστήμια είτε (αφού παρέκαμψαν το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων) σπούδασαν ιατρική στο εξωτερικό (συνήθως σε πανεπιστήμια βαλκανικών χωρών). Οι μεταγραφές φοιτητών, η αθρόα είσοδος πτυχιούχων από χώρες της Βαλκανικής, η καταστρατήγηση της αξιοκρατίας είχαν σαν βάση το όνειρο του Έλληνα μικροαστού γονιού που ήταν να κάνει οπωσδήποτε το παιδί του γιατρό, δικηγόρο, μηχανικό κ.λπ., σπουδαία λειτουργήματα που οδηγούνται σήμερα σε προλεταριοποίηση. Το ίδιο πρόβλημα πληθωρισμού επαγγελματιών έχουν βέβαια και οι φαρμακοποιοί. Σήμερα στη γειτονιά μου κάθε μέτρα υπάρχει και ένα φαρμακείο. Κάποτε οι φαρμακοποιοί επιτελούσαν στο φαρμακείο τους και φαρμακευτικές ενέργειες (αναμίξεις διαλυμάτων και παρασκευές σε σκονάκια και αλοιφές), που με χιουμοριστικό τρόπο σχολιάζει ο αξέχαστος Θανάσης Βέγγος στην κλασική ελληνική ταινία στην οποία υποδύεται τον φαρμακοποιό. Δυστυχώς στη συνέχεια οι φαρμακοποιοί έγιναν μόνον έμποροι και πουλάνε σήμερα διάφορα καλλυντικά, σαγιονάρες, συμπληρώματα διατροφής, κρέμες προσώπου κ.λπ. Ισως κάποια στιγμή και οι φαρμακοποιοί να καταλήξουν φθηνοί υπάλληλοι πολυεθνικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ, όπως οι υπάλληλοι της αλυσίδας καταστημάτων Boots στη Βρετανία. Εκτός από το σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας μέσω ΕΟΠΥΥ και ο ιδιωτικός τομέας της υγείας θα έχει σύντομα πρόβλημα λόγω έλλειψης ρευστού σε μια χώρα στην οποία φορολογείται παρανοϊκά ο μικρομεσαίος εν μέσω οικονομικής κρίσης. Επίσης θα έχουν πρόβλημα και οι ιδιωτικές ασφαλίσεις, διότι ακόμη και το σπάταλο παγκόσμιο μοντέλο ιδιωτικών ασφαλίσεων των ΗΠΑ υφίσταται πλέον μεγάλους κλυδωνισμούς. Η διάλυση της μεσαίας τάξης σηματοδοτεί πλέον ένα σκοτεινό και άνισο μοντέλο παροχής αξιόπιστων υπηρεσιών υγείας μόνον σε πολύ ευκατάστατους πολίτες._ Επικοινωνία: gr 8