Η προώθηση της επιστημονικής εγγραμματοσύνης μέσω της αξιοποίησης κοινωνικό-επιστημονικών ζητημάτων στη διδακτική διαδικασία

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η προώθηση της επιστημονικής εγγραμματοσύνης μέσω της αξιοποίησης κοινωνικό-επιστημονικών ζητημάτων στη διδακτική διαδικασία"

Transcript

1 Η προώθηση της επιστημονικής εγγραμματοσύνης μέσω της αξιοποίησης κοινωνικό-επιστημονικών ζητημάτων στη διδακτική διαδικασία Μπάιτελμαν Ανδρεανή Πανεπιστήμιο Κύπρου & Κορφιάτης Κωνσταντίνος Πανεπιστήμιο Κύπρου Περίληψη Στην εργασία αυτή, γίνεται μια βιβλιογραφική επισκόπηση όσον αφορά στην αξιοποίηση κοινωνικό-επιστημονικών θεμάτων (SSI) για την προώθηση της επιστημονικής εγγραμματοσύνης των πολιτών. Η στοιχειώδης επιστημονική εγγραμματοσύνη θεωρείται απαραίτητη για την αποτελεσματική λειτουργία μιας σύγχρονης δημοκρατικής πολιτείας, στο πλαίσιο της οποίας οι πολίτες καλούνται να αποφασίσουν για ολοένα και περισσότερα ζητήματα μεγάλης κοινωνικής σημασίας που έχουν μια έντονη επιστημονική διάσταση. Σήμερα όμως, παρόλη τη διαπίστωση της ανάγκης προώθησης του επιστημονικού αλφαβητισμού, ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός ατόμων ολοκληρώνουν τη φοίτησή τους στη Μέση, Ανώτερη ή Ανώτατη Εκπαίδευση χωρίς να διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες για μια ορθολογική διαχείριση των σύγχρονων κοινωνικό-επιστημονικών ζητημάτων. Στο πλαίσιο αυτής της προβληματικής, υποστηρίζεται από διάφορους ερευνητές ότι τα κοινωνικό-επιστημονικά θέματα (SSI) λειτουργούν ως γέφυρες ανάμεσα στην επιστήμη και την κοινωνία και ότι η αξιοποίησή τους μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην προώθηση της επιστημονικής εγγραμματοσύνης. Ειδικότερα, υποστηρίζεται ότι τα SSI προσφέρονται ως ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να προωθηθεί η ανάπτυξη της επιστημολογικής επάρκειας των μαθητών/φοιτητών, η ανάπτυξη δεξιοτήτων επιχειρηματολογίας, η ανάπτυξη της μη τυπικής σκέψης, καθώς και η ανάπτυξη της εννοιολογικής κατανόησης και της ηθικής ευαισθησίας. Εισαγωγή Στις αρχές του 20 ου αιώνα, διατυπώθηκαν οι πρώτοι έντονοι προβληματισμοί για τον τρόπο διδασκαλίας της επιστήμης στα σχολεία και στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Συγκεκριμένα, ο John Dewey διατύπωσε την άποψη ότι ο τρόπος διδασκαλίας της επιστήμης ως «έτοιμη γνώση» (ready-made knowledge), αποτελούμενη από θεωρίες, αρχές και νόμους, αποστασιοποιημένη από την κοινωνία, δεν μπορεί να συνεισφέρει ικανοποιητικά στην ανάπτυξη ενημερωμένων και επιστημονικά εγγράμματων πολιτών, που να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν την επιστήμη ως μέθοδο διερώτησης στην καθημερινή πραγματικότητα (Zeidler, 2003). Επίσης, τις τελευταίες δεκαετίες του 20 ου αιώνα, αρκετοί άλλοι επιστήμονες επαναβεβαίωσαν την ανάγκη σύνδεσης της επιστήμης με την καθημερινή ζωή (Aikenhead, 1992; Zeidler, 1984). Στο πλαίσιο αυτού του προβληματισμού, διατυπώθηκαν, μεταξύ άλλων, δύο μοντέλα μάθησης, γνωστά ως: Science-Technology- Society (STS) και Science-Technology Society and Environment (STSE). Συγκεκριμένα, γύρω στο 1970, πολλοί ερευνητές που ήταν δραστηριοποιημένοι στον τομέα της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών, επικεντρώθηκαν στην ανάπτυξη ενός μοντέλου μάθησης, μέσα από το οποίο θα μπορούσε να προκύψει η αλληλεπίδραση της Επιστήμης της Τεχνολογίας και της Κοινωνίας (Science-Technology-Society). Η βασική ιδέα της ανάπτυξης του μοντέλου αυτού ήταν ότι η επιστήμη θα είχε πιο πολύ 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 133

2 νόημα για τους εκπαιδευόμενους αν τοποθετείτο σε ένα ευρύτερο πλαίσιο όπου θα μπορούσαν να συναντηθούν η τεχνολογία και η κοινωνία (Zeidler et al., 2005). Στη συνέχεια, προτάθηκε το μοντέλο Science-Technology Society and Environment (STSE), το οποίο προσεγγίζει την επιστήμη σε ένα κοινωνικό-πολιτισμικό και πολιτικό πλαίσιο. Στο συγκεκριμένο μοντέλο δίνεται, επίσης, έμφαση σε θέματα λήψης απόφασης, τα οποία εμπεριέχουν ηθικές, ατομικές και κοινωνικές προεκτάσεις (Hodson, 1994; 2003; Pedretti, 1997; 2001). Στα τέλη του 20 ου αιώνα, αρχές του 21 ου αιώνα, διάφοροι επίσημοι οργανισμοί, εμπλεκόμενοι σε θέματα επιστήμης, άρχισαν να αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο το γεγονός ότι η επιστημονική εγγραμματοσύνη πρέπει να εμπεριέχει και τη δεξιότητα λήψης απόφασης, τη δεξιότητα ανάλυσης, σύνθεσης και αξιολόγησης πληροφοριών, αντιμετώπισης και διαχείρισης θεμάτων ηθικής, αρχών και αξιών που σχετίζονται με την ανθρώπινη συμπεριφορά, στο πλαίσιο κοινωνικό-επιστημονικών θεμάτων (Zeidler, 2001). Μέσα από αυτή την προβληματική, αναπτύχθηκε το μοντέλο μάθησης Socioscientific Issues (SSI). Σύμφωνα με το Sadler (2004a), τα κοινωνικό-επιστημονικά θέματα (SSI), λειτουργούν ως γέφυρες ανάμεσα στην επιστήμη και την κοινωνία. Στο πλαίσιο της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών με SSI, γίνεται προσπάθεια να εμπλακούν οι εκπαιδευόμενοι σε μια διαδικασία λήψης απόφασης σε σχέση με τρέχοντα κοινωνικά ζητήματα, τα οποία χαρακτηρίζονται από ηθικές προεκτάσεις και επιστημονικό περιεχόμενο. Τα SSI εστιάζουν σε επιστημονικά ζητήματα τα οποία προέρχονται από ανάλυση αμφιλεγόμενων δεδομένων και θέσεων που πολλές φορές μπορεί να βρίσκονται σε αντιπαράθεση με τα προσωπικά πιστεύω και αρχές των μαθητών. Επιπλέον, στο πλαίσιο μελέτης των SSI, οι εκπαιδευόμενοι παραπέμπονται να αναστοχαστούν για θέματα επιστήμης, να τα συνδέσουν με προσωπικές τους εμπειρίες και την ποιότητα της ζωής στην κοινότητά τους (Zeidler et al., 2009). Σύμφωνα με τα πιο πάνω, προκύπτει ότι τα SSI μπορούν να επηρεάσουν την κοινωνία και να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη υπεύθυνων πολιτών, οι οποίοι να είναι σε θέση να διαχειρίζονται υπεύθυνα κοινωνικό-επιστημονικά ζητήματα και να εφαρμόζουν την αποκτηθείσα επιστημονική γνώση. Έρευνες της Διδακτικής των Επιστημών, της Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, της Κοινωνιολογίας και της Φιλοσοφίας υποδεικνύουν ότι τα SSI προσφέρονται ως ένα πλαίσιο, μέσα στο οποίο μπορεί να προωθηθεί η ανάπτυξη της επιστημολογικής επάρκειας των μαθητών (NOS) (Sadler, Chambers & Zeidler, 2004), η ανάπτυξη δεξιοτήτων επιχειρηματολογίας (Sadler & Donelly, 2006), η ανάπτυξη της μη τυπικής σκέψης (Wu & Tsai, 2007; Zohar & Nemet, 2002) και η ανάπτυξη της εννοιολογικής κατανόησης (Pedretti, 1999). Επιπλέον, τα SSI έχουν άμεση σχέση με θέματα ήθους (morality). Η άποψη ότι τα SSI είναι αδιαμφισβήτητα ηθικά ζητήματα και ότι, δυνητικά, επηρεάζουν τις αρχές και αξίες των εμπλεκόμενων ατόμων τονίσθηκε από πολλούς ερευνητές (Hogan, 2002; Pedretti, 1999; Fleming, 1986; Zeidler et al., 2002; Sadler, 2004b; Bell & Lederman, 2003). Κοινωνικό-επιστημονικά θέματα είναι, για παράδειγμα, το ζήτημα των κλιματικών αλλαγών, τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, τα βλαστικά κύτταρα, τα κινητά τηλέφωνα, η χρήση εμβολίων, τα πρόσθετα τροφίμων, οι δίαιτες, διάφορα περιβαλλοντικά προβλήματα, η ευημερία των ζώων κτλ 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 134

3 Επιστημολογική επάρκεια και κοινωνικοεπιστημονικά ζητήματα Στην παρούσα εργασία, με τον όρο επιστημολογική επάρκεια αναφερόμαστε, κυρίως, στην κατανόηση της φύσης της επιστήμης (NOS). Μέσα από τις ερευνητικές εργασίες διαφόρων ερευνητών, υποστηρίζεται ότι οι αντιλήψεις των εκπαιδευομένων για τη φύση της επιστήμης επηρεάζει τη διαπραγμάτευση SSI, αλλά παράλληλα και η διαχείριση των SSI συνεισφέρει στην ανάπτυξη της κατανόησης της Φύσης της Επιστήμης (NOS) (Zeidler et al., 2009; Kolsto, 2001). Δεδομένου ότι τα SSI είναι θέματα που εμπεριέχουν συγκρουόμενες απόψεις βασισμένες σε διαφορετικά δεδομένα, πέραν από την κατανόηση του περιεχομένου, σημαντικό ρόλο στη λήψη απόφασης διαδραματίζει και η κατανόηση της ίδιας της φύσης της επιστήμης, διότι η επιστημολογία του κάθε ατόμου επηρεάζει την ερμηνεία του για τα διάφορα δεδομένα και την επιστημονική γνώση (kolsto, 2001a) και άρα και τη λήψη απόφασης. Παράλληλα όμως, η διαχείριση πολλαπλών πληροφοριών από διαφορετικές πηγές, πολλών επιστημονικών ισχυρισμών από διαφορετικά συγκείμενα και η έμφαση στην επιστήμη ως κοινωνικό οικοδόμημα συνεισφέρει στην ανάπτυξη της κατανόησης της φύσης της επιστήμης. Ο Sadler (2004) μελέτησε τις αντιλήψεις των μαθητών λυκείου για τη φύση της επιστήμης και για το πώς οι μαθητές ερμηνεύουν και αξιολογούν συγκρουόμενα δεδομένα στο πλαίσιο των SSI. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησε ως συγκείμενο το ζήτημα των κλιματικών αλλαγών και ως μέσα συλλογής δεδομένων σταθμισμένα ερωτηματολόγια και ημιδομημένες συνεντεύξεις. Για την ανάλυση των δεδομένων ακολουθήθηκε η inductive data analysis και η αξιοπιστία της διαδικασίας στηρίχθηκε στη τριγωνοποίηση με πολλαπλές πηγές δεδομένων (ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις) και στην ανεξάρτητη εξέταση/ανάλυση των δεδομένων από τρεις διαφορετικούς ερευνητές. Για να γίνουν σε βάθος κατανοητές οι αντιλήψεις των μαθητών, υπήρξε εστίαση, κυρίως, σε τρεις πτυχές της φύσης της επιστήμης: εμπειρική βάση, επίδραση της κουλτούρας/ κοινωνίας και αβεβαιότητα. Από την έρευνα αυτή προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα: 1. Οι μαθητές που αντιλαμβάνονται την εμπειρική πτυχή της επιστήμης, αντιλαμβάνονται τη σύσταση των δεδομένων που τους δίνονται και το πώς αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Αντίθετα, οι μαθητές που δεν κατανοούν πλήρως την εμπειρική βάση της επιστήμης, τείνουν να αποδέχονται μη τεκμηριωμένες απόψεις ως δεδομένα και γενικά δεν είναι σε θέση να τεκμηριώσουν τις θέσεις τους με αξιόπιστα δεδομένα. 2. Οι μαθητές που αντιλαμβάνονται την κοινωνική/ πολιτισμική επίδραση στην επιστήμη, κατανοούν ότι υπάρχουν κοινωνικές επιδράσεις στις επιστημονικές τοποθετήσεις των διαφόρων επιστημόνων (οικονομικές, προσωπικά πιστεύω, κοινωνικές αιτίες, κοινωνικές επιπτώσεις), ενώ όσοι δεν την αντιλαμβάνονται, υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κοινωνική επίδραση, αλλά επιστημονική απομόνωση (scientific isolation). 3. Οι μαθητές που αντιλαμβάνονται την αβέβαιη πτυχή της φύσης της επιστήμης κατανοούν το γεγονός ότι υπάρχει αντιπαράθεση απόψεων μεταξύ των επιστημόνων, διαφορετική ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων, διαφορετική εστίαση στο πρόβλημα, ενώ όσοι δεν την αντιλαμβάνονται πιστεύουν σε μια γραμμική, στατική διαδικασία. 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 135

4 4. Οι μαθητές που δεν αντιλαμβάνονται ότι η αποκτηθείσα επιστημονική γνώση πρέπει να αξιοποιείται για τη λήψη απόφασης για ένα SSI, επηρεάζονται από τις προσωπικές τους πεποιθήσεις, τις προσωπικές τους καταστάσεις και κατατεμαχίζουν την επιστημονική γνώση, ανάλογα με τις πεποιθήσεις τους. Σημαντική εργασία για τις πεποιθήσεις των μαθητών λυκείου όσον αφορά στη φύση της επιστήμης και τον τρόπο αντιμετώπισης κοινωνικό-επιστημονικών διλημμάτων είναι και η εργασία των Zeidler και συνεργάτες (2002). Οι συγκεκριμένοι ερευνητές, προσπάθησαν να απαντήσουν στο εξής ερευνητικό ερώτημα: Με ποιο τρόπο οι πεποιθήσεις των μαθητών για τη φύση της επιστήμης αντανακλώνται στις αντιδράσεις τους για τα κοινωνικό-επιστημονικά ζητήματα όταν οι μαθητές έρχονται αντιμέτωποι με πληροφορίες που προκαλούν τα αρχικά τους πιστεύω; Στην έρευνα αυτή αξιοποιήθηκε ένα σενάριο που αφορούσε στα δικαιώματα των ζώων και ως μέσα συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο των Bell, Lederman και Add- El- Khalick (2000) και ημιδομημένες συνεντεύξεις με ερωτήματα που ετοιμάστηκαν από την Kuhn (1991, 1992). Για την ανάλυση των δεδομένων ακολουθήθηκε η inductive data analysis και η αξιοπιστία της διαδικασίας στηρίχθηκε στην τριγωνοποίηση με πολλαπλές πηγές δεδομένων (ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις) και στην ανεξάρτητη εξέταση/ανάλυση των δεδομένων από τέσσερις διαφορετικούς ερευνητές. Από την έρευνα αυτή για τη διαχείριση του θέματος της ευημερίας των ζώων, προέκυψε ότι οι μαθητές πιστεύουν στα δεδομένα που τους δίνονται, αλλά τα δεδομένα δεν είναι ο ουσιαστικός συντελεστής για την αντιμετώπιση ενός SSI-διλήμματος από πλευράς των μαθητών. Σημαντικός συντελεστής είναι οι ίδιες οι πεποιθήσεις των μαθητών. Οι ερευνητές αυτοί καταλήγουν στο ότι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να δώσουν έμφαση στη φύση της επιστήμης και μέσα από τη συζήτηση διαφορετικών προσεγγίσεων, την επιχειρηματολογία, την αξιοποίηση ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων, προσωπικών απόψεων και τοποθετήσεων, τη στήριξη των μαθητών στο να αξιολογούν την αξιοπιστία των διαφόρων απόψεων και δεδομένων, να τους καθοδηγούν στο να αναστοχάζονται και να επαναξιολογούν και τις δικές τους απόψεις. Επίσης, οι εκπαιδευτικοί θα ήταν χρήσιμο να εμπλουτίζουν τη διδασκαλία τους με τέτοιο τρόπο που να γίνεται κατανοητό το γεγονός ότι διάφοροι ιστορικοί, κοινωνικοί, πολιτικοί παράγοντες επηρεάζουν την ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης. Άλλη μια σημαντική εργασία για τη φύση της επιστήμης και τα SSI είναι αυτή των Zeidler και Lederman (1989) η οποία διερευνά την επίδραση της γλώσσας, που χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί, στις πεποιθήσεις των μαθητών λυκείου για τη φύση της επιστήμης. Στη συγκεκριμένη εργασία εξετάστηκε η πιθανότητα να προωθείται η φύση της επιστήμης, μέσα από τον τρόπο χρήσης της γλώσσας που χρησιμοποιεί ο εκάστοτε εκπαιδευτικός στην προσπάθειά του για προώθηση της εννοιολογικής κατανόησης. Για τους σκοπούς της έρευνας, δόθηκε προπειραματικό και μεταπειραματικό δοκίμιο, στην αρχή και στο τέλος της όλης διδακτικής διαδικασίας. Χρησιμοποιήθηκε το δοκίμιο που αναπτύχθηκε από το Lederman (1986): Nature of Scientific Knowledge Scale (NSKS). Οι ερευνητές ηχογράφησαν κατά τη διάρκεια της διδακτικής παρέμβασης τα όσα έλεγαν οι εκπαιδευτικοί, επήραν, επίσης, τα φύλλα εργασίας και τα εξεταστικά δοκίμια που έδωσαν οι εκπαιδευτικοί. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός επηρεάζει 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 136

5 ουσιαστικά τις προσεγγίσεις των μαθητών για τη φύση της επιστήμης. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής συμφωνούν με τα αποτελέσματα του Toulmin (1960), ο οποίος υποστήριξε ότι η γλώσσα που χρησιμοποιείται στη διδασκαλία μπορεί να οδηγήσει κάποιο να κατανοήσει την επιστήμη με διαφορετικούς τρόπους. Επίσης, οι Zeidler και συνεργάτες (2009) διερεύνησαν το πώς η διδασκαλία βασιζόμενη σε SSI κατά τη διάρκεια μιας ακαδημαϊκής χρονιάς μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη της επιστημολογίας των μαθητών λυκείου. Η έρευνα αυτή στηρίχθηκε στο Reflective Judgment Model (RJM), το οποίο αναπτύχθηκε από τους King και Kitchener (1994, 2004) και παρείχε τη δυνατότητα για κατανόηση των επιστημολογικών τάσεων των μαθητών. Αξιοποιήθηκαν SSI που αφορούσαν στη χρήση εμβολίων, στη χρήση μαριχουάνας, αλκοόλ, στα πρόσθετα τροφών, στις δίαιτες, στα βλαστικά κύτταρα κτλ. Για τη συλλογή δεδομένων έγιναν συνεντεύξεις με βάση το Prototypic Reflective Judgment Interview PRJI (King & Kitchener, 1994; 2004), πριν από τη διδακτική παρέμβαση και μετά τη διδακτική παρέμβαση. Οι μαθητές διάβασαν κάποια σύντομα σενάρια και απάντησαν σε ερωτήματα που σκοπό είχαν να αναδείξουν τις επιστημολογικές πεποιθήσεις τους. Οι συνεντεύξεις είχαν ερωτήσεις του τύπου: Ποια η διαφορά ανάμεσα στο ότι μια γνώση είναι σίγουρη και στο ότι είναι δίκαια βέβαιη; Πώς η εμπειρία σού έχει αλλάξει τον τρόπο σκέψης σου; Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, προέκυψε ότι η διδασκαλία με τη χρήση SSI συνεισφέρει σημαντικά στην επιστημολογική ανάπτυξη των μαθητών. Η Kolsto (2001) υποστηρίζει ότι η λήψη απόφασης για κοινωνικό-επιστημονικά ζητήματα αποτελεί σημαντική συνιστώσα μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Για το σκοπό αυτό σε εργασία της με τίτλο: «To trust or not to trust pupils ways of judging information in a socioscientific issue», διερευνά τους τρόπους που οι μαθητές αποφασίζουν για την αξιοπιστία των πληροφοριών και των ισχυρισμών που τους δίνονται, όταν διαχειρίζονται κοινωνικό-επιστημονικά θέματα. Για τη συλλογή δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις. Η Kolsto (2001) υποστηρίζει ότι ο τρόπος με τον οποίο οι μαθητές και οι πολίτες διαχειρίζονται τα θέματα αξιοπιστίας των πληροφοριών και ισχυρισμών σχετίζεται άμεσα με τη δημόσια κατανόηση της φύσης της επιστήμης. Σύμφωνα με την έρευνα της Kolsto (2001), διαφαίνεται ότι οι μαθητές χρειάζεται να εκπαιδευτούν για να μπορούν να αξιολογούν την πληροφόρηση και την πηγή προέλευσής της που διαθέτουν. Για το σκοπό αυτό απαιτείται η εμπλοκή τους σε περισσότερη πληροφόρηση από διαφορετικά ιδρύματα/ πηγές, σε περισσότερους επιστημονικούς ισχυρισμούς από διαφορετικά συγκείμενα. Επίσης, υποστηρίζει ότι θα ήταν χρήσιμο να δίνεται έμφαση στην επιστήμη ως κοινωνικό οικοδόμημα και στην κατανόηση της διαδικασίας ανάπτυξης της γνώσης. Μη τυπική σκέψη και κοινωνικοεπιστημονικά ζητήματα Τα SSI προσφέρονται ως ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να προωθηθεί και η ανάπτυξη της μη τυπικής σκέψης (Wu & Tsai, 2007; Sadler, 2004; Zohar & Nemet, 2002), διότι ο τρόπος για τη διαπραγμάτευση των SSI είναι η μη τυπική σκέψη. Η μη τυπική σκέψη εμπεριέχει την παραγωγή και αξιολόγηση θέσεων όσον αφορά στα διάφορα περίπλοκα ζητήματα τα οποία δεν έχουν μια και μοναδική λύση. Σε αυτή την 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 137

6 περίπτωση, το άτομο χρειάζεται να οικοδομεί επιχειρήματα και να διαπραγματεύεται ισχυρισμούς. Οι Sadler και Zeidler (2004), στο πλαίσιο αυτής της προβληματικής, διερεύνησαν το πώς μαθητές λυκείου/φοιτητές διαπραγματεύονται και λύνουν διλήμματα που αφορούν στη γενετική μηχανική. Συγκεκριμένα, προσπάθησαν να διερευνήσουν παράγοντες που επηρεάζουν τη λήψη απόφασης στο πλαίσιο των SSI και να δημιουργήσουν ένα θεωρητικό πλαίσιο για τους παράγοντες που επηρεάζουν τη μη τυπική σκέψη στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης των SSI. Για τη συλλογή δεδομένων έγιναν ημιδομημένες συνεντεύξεις για θέματα όπως γονιδιακή θεραπεία για την ασθένεια Huntington και τη μυωπία, τεχνητή νοημοσύνη, αναπαραγωγική κλωνοποίηση για αντιμετώπιση της στειρότητας και θεραπευτική κλωνοποίηση για παραγωγή οργάνων. Οι ερωτήσεις ήταν του τύπου : πρέπει να γίνεται γονιδιακή θεραπεία για την εξάλειψη της ασθένειας Huntington στα γεννητικά κύτταρα; Πρέπει άτομα που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν να έχουν την επιλογή της κλωνοποίησης για λόγους αναπαραγωγής; Οι απαντήσεις των μαθητών/φοιτητών αναλύθηκαν ποιοτικά (inductive data analysis by Lincoln and Guba, 1985, and the constant comparative method described by Glaser and Strauss, 1967). Από τα αποτελέσματα της έρευνας των Sadler και Zeidler (2004), προκύπτει ότι στην αίθουσα διδασκαλίας θα πρέπει να δίνεται ευκαιρία αξιολόγησης και των τριών ειδών μη τυπικού συλλογισμού: rationalistic informal reasoning, intuitive informal reasoning, emotive informal reasoning (Rationalistic: απαντήσεις με βασικό κριτήριο το συλλογισμό, Emotive: απαντήσεις με βασικό κριτήριο τα συναισθήματα, Intuitive: απαντήσεις με βασικό κριτήριο τη διαίσθηση), διότι και τα τρία επηρεάζουν τη λήψη απόφασης στο πλαίσιο των SSI). Σύμφωνα με άλλες έρευνες, διάφοροι άλλοι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη σκέψη των μαθητών/φοιτητών στο πλαίσιο των SSI είναι οι προσωπικές εμπειρίες τους, τα συναισθήματά τους (εμπάθεια, συμπάθεια κτλ), η τάση τους για εστίαση στην κοινωνία (γνώση του κοινωνικού γίγνεσθαι, πιθανές επιπτώσεις μιας απόφασης για την κοινωνία κτλ), το ήθος τους που καθοδηγεί τις αποφάσεις τους και το εύρος των προσεγγίσεων τους για την πολυπλοκότητα των διαφόρων κοινωνικό-επιστημονικών θεμάτων. Επιχειρηματολογία και κοινωνικό-επιστημονικά ζητήματα Οι μαθητές/φοιτητές στην προσπάθειά τους να λάβουν απόφαση για κάποιο κοινωνικόεπιστημονικό ζήτημα οικοδομούν επιχειρήματα. Σύμφωνα με το φιλόσοφο David Hume, τα επιχειρήματα των μαθητών για τη λήψη απόφασης στηρίζονται σε προσωπικές ή γενικώς αποδεκτές αξίες, με βάση τις οποίες οι μαθητές αιτιολογούν τα επιχειρήματά τους. Μια πιο ανοικτή θέση υποστηρίζει ότι τα επιχειρήματα στηρίζονται σε ισχυρισμούς, δεδομένα, αξίες, αρχές και κανονισμούς (Kolsto, 2006). Σύμφωνα με τον Sadler (2006), τα επιχειρήματα αντιπροσωπεύουν τη δημόσια διαπραγμάτευση ισχυρισμών και δεδομένων, ενώ η μη τυπική σκέψη αντιπροσωπεύει τις γνωστικές διαδικασίες που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι στην προσπάθειά τους να λύσουν αμφιλεγόμενα προβλήματα. Η εννοιολογική κατανόηση, σύμφωνα και πάλιν με τους Sadler (2006), και Sadler & Zeidler (2005a) συνεισφέρει σημαντικά στην επιχειρηματολογία και μη τυπική σκέψη, στο πλαίσιο των SSI. Επιπλέον, η επιχειρηματολογία και η μη τυπική σκέψη σχετίζονται και με τις ηθικές προσεγγίσεις των ατόμων. Δηλαδή, σχετίζονται με το τι ένα άτομο θεωρεί καλό και ενάρετο. Στο 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 138

7 πλαίσιο αυτής της προβληματικής εμπεριέχονται θέματα δεοντολογίας (deontology), ωφελιμιστικότητας (utilitarianism) και θρησκευτικών συνηθειών (religious traditions) επιχειρημάτων που χρησιμοποιούν οι μαθητές όταν καλούνται να λάβουν απόφαση για κοινωνικό-επιστημονικά θέματα και τη σχέση τους με την εννοιολογική κατανόηση και τις προσωπικές αξίες των μαθητών. Επίσης, διερεύνησε τους τρόπους χρήσης των αξιών και τα διάφορα είδη γνώσης που χρησιμοποιούν οι μαθητές για την επιχειρηματολογία τους και για τη λήψη απόφασή τους. Στη συγκεκριμένη εργασία το ερώτημα/ δίλημμα που είχαν να επιλύσουν οι μαθητές λυκείου ήταν: «Κατά πόσο επιτρέπεται η χρήση γραμμών υψηλής τάσης σε κατοικημένες περιοχές. Το πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι ότι διάφορες μελέτες έδειξαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης λευχαιμίας σε παιδιά που κατοικούν κοντά σε γραμμές υψηλής τάσης». Για τους σκοπούς της έρευνας χρησιμοποίησαν ημιδομημένες συνεντεύξεις και ηχογραφημένες συζητήσεις στην ολομέλεια της τάξης. Από την ποιοτική ανάλυση των συνεντεύξεων και των συζητήσεων προέκυψε ότι πολλοί μαθητές δυσκολεύονται να διερευνήσουν τις σχετικές με το θέμα πληροφορίες. Επιπλέον, διαφάνηκε ότι δεν είναι αρκετό να δίνονται πληροφορίες στους μαθητές για λήψη απόφασης, αλλά χρειάζονται δραστηριότητες και μηχανισμοί που θα δράσουν ως ασφαλιστικές δικλίδες και θα στηρίξουν τους μαθητές στην επεξεργασία και την αξιοποίηση των πληροφοριών. Αυτές οι πληροφορίες μπορεί να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές για ζητήματα που δεν είχαν σκεφθεί προηγουμένως και να διευρυνθεί το πλαίσιο τους για τη λήψη απόφασης., Επίσης, διαφάνηκε ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις έννοιες ρίσκο και πιθανότητα, δεδομένου ότι όλα τα είδη επιχειρημάτων που χρησιμοποιούνται χαρακτηρίζονται από την εμπλοκή αυτών των εννοιών. Πιθανώς, η αλλαγή της προσέγγισης των μαθητών για τις έννοιες ρίσκο και πιθανότητα μπορεί να αλλάξει και τη λήψη απόφασής τους. Βέβαια δεν σημαίνει ότι μια βαθύτερη επιστημονική κατανόηση αυτών των δύο εννοιών θα συνεισφέρει υπέρ ενός από τα είδη επιχειρημάτων, δεδομένου ότι όσον αφορά το ζήτημα του ρίσκου, διαδραματίζουν και σημαντικό ρόλο οι προσωπικές αξίες του καθενός. Επομένως, θα ήταν χρήσιμο οι μαθητές να κατανοήσουν και τις κοινωνικές/ηθικές πτυχές του ζητήματος, όπως ότι «η μη λήψη απόφασης είναι επίσης μια απόφαση». Εννοιολογική κατανόηση και κοινωνικό-επιστημονικά ζητήματα Ένας από τους πρωταρχικούς σκοπούς της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών είναι η προώθηση της εννοιολογικής κατανόησης (Sadler, 2004). Παρόλο που οι μαθητές/ φοιτητές θεωρούν αυτονόητο ότι πρέπει να μαθαίνουν τις έννοιες των Φυσικών Επιστημών, εντούτοις διάφορες έρευνες που αφορούν στη μεταφορά της σχολικής επιστημονικής γνώσης σε άλλα συγκείμενα έδειξαν ότι αυτή η διαδικασία μεταφοράς γνώσης δεν εφαρμόζεται. Παράλληλα όμως διάφοροι ειδικοί παιδαγωγοί και ερευνητές υποστηρίζουν ότι η εννοιολογική κατανόηση είναι απαραίτητη για τη λήψη απόφασης σε SSI (Sadler, 2004). Για τη σημασία της εννοιολογικής κατανόησης όσον αφορά στη διαχείριση κοινωνικόεπιστημονικών θεμάτων, υπάρχουν διάφορες απόψεις. Συγκεκριμένα, η Kuhn (1991), σύμφωνα με ερευνητικές εργασίες της, υποστηρίζει ότι η περίπλοκη εννοιολογική κατανόηση που σχετίζεται με το περιεχόμενο ενός θέματος δεν καθορίζει την ποιότητα των συλλογιστικών δεξιοτήτων που χρησιμοποιούνται στη διαχείριση του θέματος. Επίσης, άλλοι ερευνητές διαπίστωσαν σε έρευνές τους ότι δεν υπάρχει σημαντική 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 139

8 σχέση μεταξύ της ποιότητας συλλογισμού και εννοιολογικής κατανόησης του σχετικού θέματος (Means & Voss, 1996). Αντίθετα, ο Fleming (1986, 1986b) υποστηρίζει ότι η έλλειψη εννοιολογικής κατανόησης για ένα ζήτημα, εμποδίζει την ποιότητα του συλλογισμού για το σχετικό ζήτημα. Οι Sadler και Zeidler (2004), διερεύνησαν, επίσης, το πώς η κατανόηση του επιστημονικού μέρους ενός SSI, σχετίζεται με την ποιότητα της μη τυπικής σκέψης στο πλαίσιο του SSI, καθώς και το πώς η κατανόηση του επιστημονικού μέρους ενός SSI, σχετίζεται με τα μοτίβα της μη τυπικής σκέψης στο πλαίσιο του SSI. Για τους σκοπούς της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ως συγκείμενα θέματα γενετικής και ως μέσα συλλογής δεδομένων εξεταστικά δοκίμια και ημιδομημένες συνεντεύξεις σε μαθητές λυκείου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, προέκυψε ότι η κατανόηση του περιεχομένου του SSI σχετίζεται θετικά με την ποιότητα της μη τυπικής σκέψης στη διαπραγμάτευση των SSI. Δηλαδή, η έλλειψη εννοιολογικής κατανόησης για το εξεταζόμενο θέμα, επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της μη τυπικής σκέψης. Όμως ή ερευνητική αυτή εργασία δεν κατέδειξε ότι διαφορετικό επίπεδο γνώσεων, προωθεί διαφορετικούς τρόπους/μοτίβα μη τυπικής σκέψης. Επομένως η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα της έρευνάς τους, για το πώς η κατανόηση του επιστημονικού μέρους ενός SSI, σχετίζεται με τα μοτίβα της μη τυπικής σκέψης στο πλαίσιο του SSI, η συσχέτιση είναι αρνητική. Γενικά, πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα SSI είναι ένα εργαλείο για την ανάπτυξη της εννοιολογικής κατανόησης (Cajas, 1999; Pedretti, 1999; Zeidler et al, 2002). Το πώς όμως η ανάπτυξη της εννοιολογικής κατανόησης και η δεξιότητα της μη τυπικής σκέψης μπορούν να βελτιωθούν με τη χρήση SSI είναι ένα ανοικτό ερώτημα προς διερεύνηση. Ηθος και κοινωνικό-επιστημονικά θέματα Σύμφωνα με διάφορους θεωρητικούς επιστήμονες (Blair, 1997; Nucci, 2001; Tisak, 1995; Turiel, 1983; Turiel & Smetana, 1984), το ήθος (morality) αποτελεί μια ουσιαστική πτυχή των διαφόρων συμβάντων, καταστάσεων ή ζητημάτων, ανεξάρτητα από την υφιστάμενη κουλτούρα. Τέτοια ηθικά ζητήματα είναι και τα SSI (Sadler & Zeidler, 2004). Οι Sadler και Zeidler (2002) υποστηρίζουν ότι πολλά κοινωνικό-επιστημονικά ζητήματα, που σχετίζονται για παράδειγμα. με τη βιοτεχνολογία, τη γενετική μηχανική, περιβαλλοντικά θέματα, και θέματα δικαιωμάτων των ζώων, εμπεριέχουν ηθικά διλλήματα. Σειρά ειδικών για θέματα βιοηθικής και επιστήμονες της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών (Pedretti, 1999; Zeidler, 1984; Sadler & Zeidler, 2004) υποστηρίζουν ότι η λήψη απόφασης για θέματα κοινωνικό-επιστημονικού περιεχομένου σχετίζεται/ επηρεάζεται από το ήθος και την ηθική του εμπλεκομένων και παράλληλα επηρεάζει το ήθος τους. Συγκεκριμένα, οι Sadler και Zeidler (2004), σε έρευνά τους με τίτλο: The morality of SSI: Construal and Resolution of Genetic Engineering Dilemmas, διερεύνησαν τα ακόλουθα ερωτήματα: 1. Σε ποιο εύρος οι μαθητές λυκείου διαχειρίζονται θέματα γενετικής μηχανικής, ως ηθικά προβλήματα 2. Πώς ηθικές διαπιστώσεις επηρεάζουν τη διαχείριση και επίλυση θεμάτων γενετικής μηχανικής 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 140

9 3. Ποιοι άλλοι παράγοντες, πέραν από τους ηθικούς, επηρεάζουν τη λήψη απόφασης των μαθητών για θέματα γενετικής μηχανικής; Στους συμμετέχοντες δόθηκαν δύο σενάρια που αφορούσαν στη γονιδιακή θεραπεία και στην κλωνοποίηση, και τους ζητήθηκε να τα διαβάσουν. Στη συνέχεια, έγιναν ημιδομημένες συνεντεύξεις στους συμμετέχοντες, στο πλαίσιο των οποίων τέθηκαν ερωτήσεις για τα συναισθήματα και τις τοποθετήσεις/απόψεις τους όσον αφορά τα συγκεκριμένα θέματα, για τη βαρύτητα των ηθικών τους απόψεων όσον αφορά τη λήψη απόφασης, για το πώς οι άλλοι άνθρωποι θα έπρεπε κατά την άποψή τους να αντιδρούν σε τέτοια θέματα. Τα αποτελέσματα των ημιδομημένων συνεντεύξεων χρησιμοποιήθηκαν για να δημιουργήσουν το προφίλ των συμμετεχόντων για το πώς προσλαμβάνουν/ αντιμετωπίζουν και λύνουν διλήμματα που αφορούν στη γενετική μηχανική. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των Sadler και Zeidler (2004), προκύπτει ότι η ηθική πτυχή των κοινωνικό-επιστημονικών θεμάτων απασχολεί τους μαθητές και ότι ο παράγοντας ήθος επηρεάζει τη λήψη απόφασής τους. Ανάλογα αποτελέσματα έχουν διατυπωθεί και από άλλους ερευνητές για περιβαλλοντικά θέματα (Pedretti, 1999; Zeidler & Schafer, 1984). Επομένως, οι καθηγητές θα ήταν καλό να αξιοποιούν SSI στην αίθουσα διδασκαλίας και να ενθαρρύνουν συζητήσεις για ζητήματα ηθικής, αρχών και αξιών και να εισάγουν φιλοσοφικές έννοιες όπως ωφελιμισμός και δεοντολογία (utilitarianism and deontology). Δεν συστήνεται οι καθηγητές να υποδεικνύουν στους μαθητές-φοιτητές τους πώς να διαχειρίζονται το θέμα του ήθους στη λήψη απόφασης για κοινωνικό-επιστημονικά θέματα, αλλά προωθώντας τη διερεύνηση πιθανών συνεπειών, αρχών και αξιών, συναισθημάτων και διαισθήσεων, οι εκπαιδευόμενοι θα αποκτήσουν εκείνες τις δεξιότητες που θα τους στηρίζουν στη λήψη απόφασης. Μια άλλη σημαντική εργασία των Fowel, Zeidler και Sadler (2009) διερευνά το πώς η μακράς διάρκειας διδασκαλία με SSI επηρεάζει την ηθική ευαισθησία των μαθητών του Λυκείου (the effects of a SSI-driven year-long curriculum on the development of students moral sensitivity). Για το σκοπό της έρευνας, οι συγκεκριμένοι ερευνητές αξιοποίησαν ένα αναθεωρημένο δοκίμιο του Clarkeburn, (2002) που το ονόμασαν TESSplus, το οποίο έδωσαν στους μαθητές στην αρχή και στο τέλος της σχολικής χρονιάς ως προπειραματικό και μεταπειραματικό δοκίμιο. Οι μαθητές διαμοιράστηκαν σε πειραματική ομάδα και σε ομάδα ελέγχου. Στην πειραματική ομάδα, αξιοποιήθηκαν SSI (π.χ. θέματα για μεταμόσχευση οργάνων, ευθανασία, δίαιτες και βουλιμία, πλαστικές εγχειρίσεις, εμβόλια, έρευνα για βλαστικά κύτταρα κτλ ), δόθηκε έμφαση σε ζητήματα που αφορούν στη φύση της επιστήμης, στην επιχειρηματολογία, στη συζήτηση (discourse) και στη λήψη απόφασης. Τα SSI ήταν τέτοια που στο πλαίσιο της διδακτικής παρέμβασης απαιτείτο η διαπραγμάτευση αξιών, η αντιμετώπιση, η υποστήριξη ή η απόρριψη νέων πληροφοριών. Συγκεκριμένα, οι μαθητές έπρεπε να υποστηρίζουν ισχυρισμούς, να αναλύουν δεδομένα και τις πηγές τους, να λαμβάνουν αποφάσεις ηθικού περιεχομένου, να ερμηνεύουν και να παρουσιάζουν πληροφορίες και αποτελέσματα στην ομάδα και να διαπραγματεύονται αντίθετες απόψεις. Η ομάδα ελέγχου ακολούθησε ένα πιο παραδοσιακό πρόγραμμα με εργαστηριακές δραστηριότητες, διαλέξεις, συζητήσεις και δίνοντας έμφαση στη φύση της επιστήμης. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η αξιοποίηση των SSI για μακρύ χρονικό διάστημα επηρεάζουν την ηθική ευαισθησία των μαθητών. 11 ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 141

10 Επίλογος Σήμερα, στις δημοκρατικές κοινωνίες, ο επιστημονικός εγγραμματισμός είναι απαραίτητος. Η ανάπτυξή του απαιτεί επιστημονικές γνώσεις, γνώση για τη φύση της επιστήμης (kolsto, 2001), δεξιότητες επιχειρηματολογίας, μη τυπικής σκέψης και ηθική ευαισθησία (Sadler, 2006; Sadler & Zeidler, 2005a). Υποστηρίζεται ότι η αξιοποίηση των SSI στη διδακτική διαδικασία μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη των πιο πάνω γνώσεων και δεξιοτήτων και στην προετοιμασία των μαθητών ως μελλοντικών επιστημονικά εγγράμματων πολιτών. Αναφορές Aikenhead, G.S. & Ryan, A.G. (1992). The development of a new instrument: ''Views on Science-Technology-Society'' (VOSTS). Science Education, 76, Bell, R.L. & Lederman, N.G. (2003). Understandings of the nature of science and decision making on science and technology based issues. Science Education, 87, Bell, R. L., Lederman, N. G., & Abd-El-Khalick, F. (2000). Developing and acting upon one s conception of the nature of science: A follow-up study. Journal of Research in Science Teaching, 37, Cajas, F. (1999). Public understanding of science: Using technology to enhance school science in everyday life. International Journal of Science Education, 21, Fleming, R. (1986). Adolescent reasoning in socio-scientific issues. Part I: Social cognition, Journal of Research in Science Teaching, 23, Fowler, S.R., Zeidler, D.L.,& Sadler, T.D., (2009) Moral sensitivity in the context of socioscientific issues in high school science International Journal of Science Education, 31, Glaser, B.G. & Strauss, A.L. (1967). The discovery of grounded theory. Chicago: Aldine. Hodson, D. (1994). Seeking directions for change: The personalization and politicization of science education. Curriculum Studies, 2, Hodson, D. (2003). Time for action: Science education for an alternative future. International Journal of Science Education, 25, Hogan, K. (2002). Small groups' ecological reasoning while making an environmental management decision. Journal of Research in Science Teaching, 39, King, P.M., & Kitchener, K.S. (2004). Reflective judgment: Theory and research on the development of epistemic assumptions through adulthood. Educational Psychologist, 39(1), ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 142

11 King, P.M., & Kitchener, K.S. (1994). Developing reflective judgment: Understanding and promoting intellectual growth and critical thinking in adolescents and adults. San Francisco: Jossey-Bass. Kolstø, S.D. (2001). Scientific literacy for citizenship: Tools for dealing with the science dimension of controversial socioscientific issues. Science Education, 85, Kolstø, S.D. (2001a). Scientific literacy for citizenship: Tools for dealing with the science dimension of controversial socioscientific issues. Science Education, 85, Kolstø, S.D. (2001b). To trust or not to trust, - pupils' ways of judging information encountered in a socio-scientific issue. International Journal of Science Education, 23, Kuhn, D. (1991). The skills of argument. Cambridge: Cambridge University Press. Kuhn, D. (1992). Thinking as argument. Harvard Educational Review, 62, Lincoln, Y.S. & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. Newbury Park, CA: Sage Publications. Means, M.L. & Voss, J.F. (1996). Who reasons well? Two studies of informal reasoning among children of different grade, ability, and knowledge levels. Cognition and Instruction, 14, Pedretti, E. (1999). Decision making and STS education: Exploring scientific knowledge and social responsibility in schools and science centers through an issuesbased approach. School Science and Mathematics, 99, Pedretti, E. (2003). Teaching science, technology, society and environment (STSE) education: Preservice teachers' philosophical and pedagogical landscapes. In D.L. Zeidler (Ed.), The role of moral reasoning on socioscientific issues and discourse in science education (pp ). Dordrecht, Netherlands: Kluwer Academic Press. Sadler, T.D. (2004). Informal reasoning regarding socioscientific issues: A critical review of research. Journal of Research in Science Teaching, 41, Sadler, T.D., Chambers, F.W., & Zeidler, D.L. (2004). Student conceptualisations of the nature of science in response to a socioscientific issue. International Journal of Science Education, 26, Sadler, T.D. (2004b). Informal reasoning regarding socioscientific issues: A critical review of the literature. Journal of Research in Science Teaching, 4, ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 143

12 Sadler, T.D., & Zeidler, D.L. (2005). The significance of content knowledge for informal reasoning regarding socioscientific issues: Applying Genetics knowledge to genetic engineering issues. Science Education, 89, Sadler, T.D. (2006). Promoting discourse and argument in science teacher education. Journal of Science Teacher Education, 17, Turiel, E. (1983). The development of social knowledge: Morality and convention. Cambridge: Cambridge University Press. Turiel, E. & Smetana, J. (1984). Social knowledge and social action: The coordination of domains. In W.M. Kurtines & J.L. Gewirtz (Eds.), Morality, moral behavior, and moral development: Basic issues in theory and research (pp ). New York: John Wiley & Sons. Tytler, R., Duggan, S., & Gott, R. (2001). Dimensions of evidence, the public understanding of science and science education. International Journal of Science Education, 23, Zeidler, D.L. (2003). The role of moral reasoning and discourse on socioscientific issues in science education. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer. Zeidler, D. L. (2001). Participating in program development: Standard F. In D. Siebert & W. McIntosh (Eds.), College pathways to the science education standards (pp ). Arlington, VA: National Science Teachers Press. Zeidler, D.L. (1984). Moral issues and social policy in science education: Closing the literacy gap. Science Education, 68, Zeidler, D. L., & Lederman, N. G. (1989). The effect of teachers language on students conceptions of the nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 26, Zeidler, D.L., Sadler, T.D., Simmons, M.L., & Howes, E.V. (2005b). Beyond STS: A research-based framework for socioscientific issues education. Science Education, 89, Zeidler, D.L., Sadler, T.D., Applebaum, S., Callahan, B. E., (2009). Advancing Reflective Judgment through Socioscientific Issues. Journal of Research in Science Teaching, 46, Zeidler, D.L., Walker, K.A., Ackett, W.A., & Simmons, M.L. (2002). Tangled up in views: Beliefs in the nature of science and responses to socioscientific dilemmas. Science Education, 86, Zeidler, D.L. & Schafer, L.E. (1984). Identifying mediating factors of moral reasoning in science education. Journal of Research in Science Teaching, 21, ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 144

13 Zeidler, D.L., Walker, K.A., Ackett, W.A., & Simmons, M.L. (2002). Tangled up in views: Beliefs in the nature of science and responses to socioscientific dilemmas. Science Education, 86, Zohar, A. & Nemet, F. (2002). Fostering students' knowledge and argumentation skills through dilemmas in human genetics. Journal of Research in Science Teaching, 39, ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 145

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών με την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Κωνσταντίνα Στεφανίδου, PhD

Η σχέση Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών με την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Κωνσταντίνα Στεφανίδου, PhD Η σχέση Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών με την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Κωνσταντίνα Στεφανίδου, PhD Εργαστήριο Διδακτικής, Επιστημολογίας Φυσικών Επιστημών και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας,

Διαβάστε περισσότερα

14Ò. τεύχος. «³y ¹ ³ ¼ ³» ¾³¾¼ ¾¼

14Ò. τεύχος. «³y ¹ ³ ¼ ³» ¾³¾¼ ¾¼ 14Ò τεύχος «³y ¹ ³ ¼ ³» ¾³¾¼ ¾¼ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Δελτίο 14 ο τεύχος Περιεχόμενα Μελέτες Άρθρα Πρόλογος 3 Αθηνά Μιχαηλίδου-Ευριπίδου Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Δημοτικής Εκπαίδευσης στα Μαθηματικά:

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας Άννα Κουκά Μοντέλα για τη διδασκαλία της Χημείας Εποικοδομητική πρόταση για τη διδασκαλία «Παραδοσιακή»

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 7 ο ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΒΕ2 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Β ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣ ΜΕΛΕΣ: ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Οδηγός για εκπαιδευτικούς

ΜΕΛΕΣ ΜΕΛΕΣ: ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Οδηγός για εκπαιδευτικούς Ερευνητικό Πρόγραμμα «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» Χρηματοδότηση: Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου ΜΕΛΕΣ ΜΕΛΕΣ: ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Οδηγός

Διαβάστε περισσότερα

Π. Καριώτογλου. Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Π. Καριώτογλου. Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ: ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ STED Π. Καριώτογλου Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Η παρουσίαση γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση Ενότητα # 1.2: Η προοπτική των βασικών αρχών της φύσης των Φυσικών Επιστημών στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης

Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης Ερευνητικό Πρόγραμμα «Αξιολόγηση Προγράμματος Ταχύρρυθμης Εκμάθησης της Ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας στα δημόσια σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης της Κύπρου» 1. Ταυτότητα της Έρευνας Με απόφαση του Υπουργικού

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Ενότητα 1: Η έρευνα στη Διδακτική των Μαθηματικών

Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Ενότητα 1: Η έρευνα στη Διδακτική των Μαθηματικών Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Ενότητα 1: Η έρευνα στη Διδακτική των Μαθηματικών Πόταρη Δέσποινα, Σακονίδης Χαράλαμπος Σχολή Θετικών επιστημών Τμήμα Μαθηματικών Η εκπαιδευτική

Διαβάστε περισσότερα

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Τι είναι γνώση; Για τη γνώση δεν υπάρχει ένας και μοναδικός συμφωνημένος ορισμός. Κατά έναν ορισμό είναι η θεωρητική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα PROFILES ανακοινώνει τη δυνατότητα δήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο δεύτερο κύκλο βιωματικών εργαστηρίων (2012-2013) με θέμα το σχεδιασμό και

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών

Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών 1ο Κεφάλαιο Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών Τις τελευταίες δεκαετίες, οι επιστημονικές ενώσεις, οι συνδικαλιστικοί φορείς και εκπαιδευτικοί της πράξης μέσω συνεδρίων

Διαβάστε περισσότερα

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials Εργαστήρι 3 Ο συμβουλευτικός ρόλος της ομάδας στήριξης σχολείων που εφαρμόζουν τη δυναμική προσέγγιση σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Λεωνίδας Κυριακίδης Αναστασία

Διαβάστε περισσότερα

Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση

Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Κωδικός μαθήματος: ΚΕΠ 302 Διδάσκων: Δημήτρης Θ. Ζάχος Πιστωτικές μονάδες: 10 Χρόνος και τόπος διεξαγωγής: Τετάρτη 6-9 αίθουσα 907 Εισαγωγικά Η επιτυχής συμμετοχή σ ένα

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση της πληροφόρησης των κύπριων πολιτών για ένα σύγχρονο κοινωνικόεπιστημονικό ζήτημα: Το παράδειγμα του εμβολιασμού για τον ιό της γρίπης Α

Διερεύνηση της πληροφόρησης των κύπριων πολιτών για ένα σύγχρονο κοινωνικόεπιστημονικό ζήτημα: Το παράδειγμα του εμβολιασμού για τον ιό της γρίπης Α Διερεύνηση της πληροφόρησης των κύπριων πολιτών για ένα σύγχρονο κοινωνικόεπιστημονικό ζήτημα: Το παράδειγμα του εμβολιασμού για τον ιό της Μπάιτελμαν Ανδρεανή Πανεπιστήμιο Κύπρου Περίληψη Σκοπός της παρούσας

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-538A Αναλυτικό Πρόγραμμα Εικαστικών 9 Τεχνών: Θεωρία και Σχολική Πρακτική Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικές Αλλαγές και Καινοτομίες

Εκπαιδευτικές Αλλαγές και Καινοτομίες Εκπαιδευτικές Αλλαγές και Καινοτομίες Δρ. Παρασκευή Χατζηπαναγιώτου Επίκουρη Καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Διοίκησης Τμήμα Επιστημών της Αγωγής Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου P.Chatzipanagiotou@euc.ac.cy Ορισμός

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Ενότητα 5: Μελέτη αντιλήψεων και πεποιθήσεων

Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Ενότητα 5: Μελέτη αντιλήψεων και πεποιθήσεων Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Ενότητα 5: Πόταρη Δέσποινα, Σακονίδης Χαράλαμπος Σχολή Θετικών επιστημών Τμήμα Μαθηματικών Έρευνα πάνω στις πεποιθήσεις Η σχέση «πεποίθηση» «αντίληψη»

Διαβάστε περισσότερα

Η διδασκαλία στο εργαστήριο. Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ

Η διδασκαλία στο εργαστήριο. Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ Η διδασκαλία στο εργαστήριο Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ποιος είναι ο σκοπός της Τα είδη των εργαστηριακών ασκήσεων. Αξιολόγηση της διδασκαλίας στο εργαστήριο Παράγοντες που επηρεάζουν τη διδασκαλία

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας

Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας 1 Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379603 E-class μαθήματος: https://eclass.teicrete.gr/courses/pgrad_omm107/

Διαβάστε περισσότερα

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ Πώς η Υ.Ε.Μ. συμβάλλει στην αναθεώρηση ή στον εμπλουτισμό των μεθοδολογικών επιλογών των εκπαιδευτικών Λεμεσός, 18 Μαΐου 2018 Ανίχνευση αναγκών σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2 Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2... είναι ένα εκπαιδευτικό θέμα ή ζήτημα που ένας ερευνητής παρουσιάζει και αιτιολογεί σε μία έρευνητική μελέτη θέμα πρόβλημα σκοπός - ερωτήματα Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα»

Διαβάστε περισσότερα

Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει. Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ

Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει. Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Ορισμός αυθεντικής μάθησης Αυθεντική μάθηση είναι η μάθηση που έχει

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού

Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ Μέτρο 2.2 Αναµόρφωση Προγραµµάτων Προπτυχιακών Σπουδών ιεύρυνση Τριτοβάθµιας Κατ. Πράξης 2.2.2.α Αναµόρφωση Προγραµµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση κινήτρων μάθησης Χημείας και Φυσικής μεταξύ φοιτητών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Διερεύνηση κινήτρων μάθησης Χημείας και Φυσικής μεταξύ φοιτητών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Διερεύνηση κινήτρων μάθησης Χημείας και Φυσικής μεταξύ φοιτητών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Περίληψη Κύριος στόχος της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση (ανάδειξη και σύγκριση) των κινήτρων φοιτητών τριτοβάθμιας

Διαβάστε περισσότερα

Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι. Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε. πριν από λίγο

Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι. Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε. πριν από λίγο Μορφές Εκπόνησης Ερευνητικής Εργασίας Μαρία Κουτσούμπα Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι «η τηλεδιάσκεψη». Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε ερευνητικό ερώτημα που θέσαμε πριν από λίγο Κουτσούμπα/Σεμινάριο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση και Web 2.0: Προκλήσεις και Προοπτικές

Εκπαίδευση και Web 2.0: Προκλήσεις και Προοπτικές Εκπαίδευση και Web 2.0: Προκλήσεις και Προοπτικές Charalambos Vrasidas www.cardet.org pambos@cardet.org Web 2.0 Επιχειρήματα υπέρ της ένταξης της τεχνολογίας (καινοτομίας) στη διδασκαλία Έχει εισβάλει

Διαβάστε περισσότερα

«Μέλες-μέλες»: Μια διαδικτυακή διερεύνηση για ανάπτυξη κατανόησης για οικολογικές διαταραχές και πτυχές της φύσης της επιστήμης.

«Μέλες-μέλες»: Μια διαδικτυακή διερεύνηση για ανάπτυξη κατανόησης για οικολογικές διαταραχές και πτυχές της φύσης της επιστήμης. «Μέλες-μέλες»: Μια διαδικτυακή διερεύνηση για ανάπτυξη κατανόησης για οικολογικές διαταραχές και πτυχές της φύσης της επιστήμης. Γεωργία Μιχαήλ ΚΒ και ΙΕ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Περιεχόμενα Εισαγωγή Γενικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 943 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 943 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION AND RELIGIOUS AFFAIRS EUROPEAN COMMUNITY Co financing European Social Fund (E.S.F.)

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεδουλά, 4-5 Φεβρουαρίου 2012

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεδουλά, 4-5 Φεβρουαρίου 2012 Eπιχειρησιακό Πρόγραμμα: Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα 2007-2013 Κοινωνικές, Οικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες Δράση: Παιδεία Η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη ως πλαίσιο Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΙΟ ΑΞΙΟΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΜΟΥ

Ο ΠΙΟ ΑΞΙΟΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΜΟΥ Ο ΠΙΟ ΑΞΙΟΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΜΟΥ (MY MOST REMARKABLE TEACHER) Σκοπός Ο σκοπός αυτού του εργαλείου είναι να υποκινήσει τον αναστοχασμό στηριζόμενο στην προσωπική εμπειρία με τους εκπαιδευτικούς που κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Αναλύοντας κείμενα και εικόνες για την έννοια της περιοδικότητας στα σχολικά βιβλία

Αναλύοντας κείμενα και εικόνες για την έννοια της περιοδικότητας στα σχολικά βιβλία Αναλύοντας κείμενα και εικόνες για την έννοια της περιοδικότητας στα σχολικά βιβλία Βασιλική Σπηλιωτοπούλου Παιδαγωγικό Τμήμα ΑΣΠΑΙΤΕ Μεταδιδάκτωρ ερευνήτρια: Χρυσαυγή Τριανταφύλλου Οι άνθρωποι από πολύ

Διαβάστε περισσότερα

«Αναμόρφωση Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του τμήματος ΤΕΠΑΕΣ του Πανεπιστημίου Αιγαίου»

«Αναμόρφωση Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του τμήματος ΤΕΠΑΕΣ του Πανεπιστημίου Αιγαίου» «Αναμόρφωση Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του τμήματος ΤΕΠΑΕΣ του Πανεπιστημίου Αιγαίου» Η Πρακτική Άσκηση των φοιτητών / τριών στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητικό ερώτημα: Η εξέλιξη της τεχνολογίας της φωτογραφίας μέσω διαδοχικών απεικονίσεων της Ακρόπολης.

Ερευνητικό ερώτημα: Η εξέλιξη της τεχνολογίας της φωτογραφίας μέσω διαδοχικών απεικονίσεων της Ακρόπολης. Περιγραφή της ερευνητικής εργασίας Βασικοί σκοποί της έρευνας: Η οικοδόμηση γνώσεων όσον αφορά στη λειτουργία των φωτογραφικών τεχνικών (αναλογικών ψηφιακών) διερευνώντας το θέμα κάτω από το πρίσμα των

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή Αγγελοπούλου. Επιβλέπων Καθηγητής: Μανώλης Πατηνιώτης

Κυριακή Αγγελοπούλου. Επιβλέπων Καθηγητής: Μανώλης Πατηνιώτης Κυριακή Αγγελοπούλου Επιβλέπων Καθηγητής: Μανώλης Πατηνιώτης Οι πρώτες προσπάθειες μελέτης του τρόπου επιστημονικής εργασίας έγιναν το 1970. Πραγματοποιήθηκαν μέσω της άμεσης παρατήρησης των επιστημόνων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ Μάθημα 1 ο 14/3/2011 Περίγραμμα και περιεχόμενο του μαθήματος Μάθηση με την αξιοποίηση του Η/Υ ή τις ΤΠΕ Θεωρίες μάθησης Εφαρμογή των θεωριών μάθησης στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες

Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Σχολικός εγγραμματισμός στις Φυσικές Επιστήμες Εισηγητές: Απόστολος Κ. Σωτηρίου Γεώργιος Β. Παπαβασιλείου 20ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων 17&18 Μαρτίου 2009 Αλφαβητισμός Γραμματισμός Literacy Εγγραμματισμός

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1. Οι ψηφιακές τεχνολογίες ως γνωστικά εργαλεία στην υποστήριξη της διδασκαλίας και της μάθηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Εισαγωγή Η έρευνα στην Ευρώπη δείχνει ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες όλων των ηλικιών έχουν προσωπική εμπειρία με την τεχνολογία.

Διαβάστε περισσότερα

Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Σχολική Ψυχολογία

Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Σχολική Ψυχολογία Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Σχολική Ψυχολογία Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού Προγράμματος Μεταπτυχιακό

Διαβάστε περισσότερα

Χρήση Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση και την Κατάρτιση Ηλεκτρονική Μάθηση Χαράλαμπος Βρασίδας

Χρήση Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση και την Κατάρτιση Ηλεκτρονική Μάθηση Χαράλαμπος Βρασίδας Χρήση Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση και την Κατάρτιση Ηλεκτρονική Μάθηση Χαράλαμπος Βρασίδας www.cardet.org www.unic.ac.cy info@cardet.org Ανασκόπηση Σύγχρονες τάσεις Στοιχεία από ΕΕ Προκλήσεις Χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας:

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Συστηματική περιγραφή και κατανόηση των ψυχολογικών φαινομένων. Η ψυχολογική έρευνα χρησιμοποιεί μεθόδους συστηματικής διερεύνησης για τη συλλογή, την ανάλυση και την ερμηνεία

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Επιχειρηματολογίας Σχετικά με τη Μείωση του Οικολογικού Αποτυπώματος

Ανάλυση Επιχειρηματολογίας Σχετικά με τη Μείωση του Οικολογικού Αποτυπώματος Ανάλυση Επιχειρηματολογίας Σχετικά με τη Μείωση του Οικολογικού Αποτυπώματος Τάσος Χοβαρδάς 1, Κωνσταντίνος Κορφιάτης 2 1. Επισκέπτης Λέκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας hovardas@uth.gr 2. Επίκουρος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ Οι Δ/τές ως προωθητές αλλαγών με κέντρο τη μάθηση Χαράσσουν τις κατευθύνσεις Σχεδιάσουν την εφαρμογή στη σχολική πραγματικότητα Αναπτύσσουν

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση της επίδοσης μαθητών βιολογίας με θέμα ερώτηση πειραματικής μελέτης για την ολυμπιάδα φυσικών επιστημών Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUSO)

Ανάλυση της επίδοσης μαθητών βιολογίας με θέμα ερώτηση πειραματικής μελέτης για την ολυμπιάδα φυσικών επιστημών Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUSO) Ανάλυση της επίδοσης μαθητών βιολογίας με θέμα ερώτηση πειραματικής μελέτης για την ολυμπιάδα φυσικών επιστημών Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUSO) Φάνης Κωνσταντίνος Φυλακτίδης Μάριος Ινστ. Νευρολογίας & Γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Διαπολιτισμική Εκπαίδευση E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος Οικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Α) Διάταξη χώρου (γενικά): Β) Διάταξη χώρου (ως προς τις ΦΕ): Γ) Δυναμικό τάξης (αριθμός μαθητών, φύλο μαθητών, προνήπια-νήπια, κλπ): Δ) Διάρκεια διδασκαλίας: Ε) Ήταν προϊδεασμένοι οι μαθητές για το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο εμφιαλωμένο νερό θα διάλεγες;

Ποιο εμφιαλωμένο νερό θα διάλεγες; Grant Agreement number: 226646 -CP- 1-2005-1-IE-COMENIUS-C21 (2005-3264) Ποιο εμφιαλωμένο νερό θα διάλεγες; Θεματική ενότητα: Χημεία Επίπεδο: Δευτεροβάθμια εκπαίδευση Διάρκεια: Πέντε 80-λεπτα μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας

Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Διαδικασία η γνώση ως ανάπτυξη υψηλών νοητικών λειτουργιών (

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4ΕΤΔΕ 108 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 7 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1.ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1207002 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 7 ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Μεθοδολογία

Διδακτική Μεθοδολογία Διδακτική Μεθοδολογία Εαρινό εξάμηνο 2018-19 Διδασκαλία και Κριτική Σκέψη Βασικοί παιδαγωγικοί όροι Κοινωνικοποίηση Διδασκαλία Μόρφωση Εκπαίδευση Διαδικασία ένταξης και δραστηριοποίησης με την εκμάθηση

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Διαπολιτισμική Εκπαίδευση E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτύσσοντας δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και ενσυναίσθησης μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων

Αναπτύσσοντας δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και ενσυναίσθησης μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων Αναπτύσσοντας δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και ενσυναίσθησης μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-17 ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ-ΔΡΑΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π. Κωνσταντινίδου,

Διαβάστε περισσότερα

άξονας : Τι παρατηρούμε (Το Κρίσιμο συμβάν. doc ως εργαλείο παρατήρησης Αναγνώριση/ περιγραφή και Αιτιολόγηση. doc κρίσιμου συμβάντος )

άξονας : Τι παρατηρούμε (Το Κρίσιμο συμβάν. doc ως εργαλείο παρατήρησης Αναγνώριση/ περιγραφή και Αιτιολόγηση. doc κρίσιμου συμβάντος ) 1ος άξονας : Τι παρατηρούμε (Το Κρίσιμο συμβάν. doc ως εργαλείο παρατήρησης Αναγνώριση/ περιγραφή και Αιτιολόγηση. doc κρίσιμου συμβάντος ) Περιγράφουμε τι παρατηρούμε στην τάξη των μαθηματικών σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Πέτρος Χαβιάρης & Σόνια Καφούση chaviaris@rhodes.aegean.gr; kafoussi@rhodes.aegean.gr

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Σχολική Χρονιά

Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Σχολική Χρονιά Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Σχολική Χρονιά 2018-2019 Διευθυντής: Μάριος Λυσάνδρου Συντονίστρια: Δρ. Χριστιάνα Φιλίππου Υποστηρίκτρια Π.Ι.: Δρ. Ανδρεανή Μπάιτελμαν

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Δράσης Ποιοτική μορφή έρευνας Πολυμορφική εξαε. Δρ. Μαρία Φραγκάκη

Έρευνα Δράσης Ποιοτική μορφή έρευνας Πολυμορφική εξαε. Δρ. Μαρία Φραγκάκη Έρευνα Δράσης Ποιοτική μορφή έρευνας Πολυμορφική εξαε Δρ. Μαρία Φραγκάκη Research areas in D.E: Macro level: Distance Education Systems & Theory Meso level: Management-Organization-Technologies Micro level:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ Δ/ΛΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. Μανώλης Πατσαδάκης

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ Δ/ΛΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. Μανώλης Πατσαδάκης ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ Δ/ΛΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Μανώλης Πατσαδάκης Γιατί Αξιολόγηση των Μαθητών; ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Υποστηρίζει την επίτευξη των γενικών εκπ/κών στόχων της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ»

ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ» ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ» του Διεθνούς Ερευνητικού Προγράμματος: Ανάπτυξη θεωρητικού σχήματος κατανόησης της ποιότητας στην εκπαίδευση: Εγκυροποίηση του

Διαβάστε περισσότερα

Α ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)

Α ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ) Ειδίκευση Α ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ) Η ειδίκευση προσφέρει στις φοιτήτριες και στους φοιτητές σε βάθος θεωρητική κατάρτιση σε ζητήματα διδακτικής της ελληνικής γλώσσας, εξετάζοντας

Διαβάστε περισσότερα

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ. Δράση «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας»

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ. Δράση «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας» Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Δράση «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας» Επιστ. υπεύθυνη: Ζωή Παπαναούμ Υποδράση: Γενικές επιμορφώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΘΕΩΡΙΑ & ΠΡΑΞΗ στην εκπαιδευση Το έγγραφο αυτό παρέχει πληροφορίες και οδηγίες μορφοποίησης που θα σας βοηθήσουν να προετοιμάσετε καλύτερα την εργασία σας.... Αποστολή Εργασιών

Διαβάστε περισσότερα

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α ΝΕΟ βιβλιο_layout 1 23/9/2016 4:25 μμ Page 7 Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α Πρόλογος... 13 Ευχαριστίες... 17 Εισαγωγή... 19 ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕφαλαιΟ 1 Διαθεματικότητα και η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης 1.1. Ενιαιοποιημένα

Διαβάστε περισσότερα

Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η

Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Δράση «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας» Επιστ. υπεύθυνη: Ζωή Παπαναούμ Υποδράση: Γενικές επιμορφώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017)

Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017) Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017) 1. Ταυτότητα της έρευνας Η παρούσα αξιολόγηση αποτελεί συνέχεια προηγούμενης αξιολόγησης, που

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητικό Πρόγραμμα Αξιολόγησης Προγραμμάτων Επιμόρφωσης Στελεχών της Εκπαίδευσης ( )

Ερευνητικό Πρόγραμμα Αξιολόγησης Προγραμμάτων Επιμόρφωσης Στελεχών της Εκπαίδευσης ( ) Ερευνητικό Πρόγραμμα Αξιολόγησης Προγραμμάτων Επιμόρφωσης Στελεχών της Εκπαίδευσης (2008-2010) 1. Ταυτότητα της Έρευνας Μέσα στα πλαίσια των Προγραμμάτων Επιμόρφωσης των Στελεχών της Εκπαίδευσης (Π.Ε.Σ.Ε.)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ «ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Χαράλαμπος Χαραλάμπους Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο διδασκόμενος αναμένεται να είναι σε θέση να:

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο διδασκόμενος αναμένεται να είναι σε θέση να: Τίτλος Μαθήματος: ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗΣ Κωδικός Μαθήματος: MUS 652 Κατηγορία Μαθήματος: (Υποχρεωτικό/Επιλεγόμενο) Υποχρεωτικό Επίπεδο Μαθήματος: (πρώτου, δεύτερου

Διαβάστε περισσότερα

Συγκεκριμένα, στο τέλος του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται να έχουν επιτύχει τα εξής:

Συγκεκριμένα, στο τέλος του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται να έχουν επιτύχει τα εξής: ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΩΤΣΙΔΗ ΑΡΧΕΣ & ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΚΟΠΟΣ Το διδακτορικό πρόγραμμα στην Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση αποσκοπεί στην εμβάθυνση και κριτική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ «ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ» ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΕ04 ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η ΧΡΗΣΗ «ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ» ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΕ04 ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η ΧΡΗΣΗ «ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ» ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΕ04 ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Περίληψη Ο σχεδιασμός της διδασκαλίας, η στοχοθέτηση, οι εναλλακτικές μέθοδοι διδασκαλίας και η αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

COMPETENCIES για την ΕΑΑ και ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ. Δρ. Αραβέλλα Ζαχαρίου. Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεδουλά, 4-5 Φεβρουαρίου 2012

COMPETENCIES για την ΕΑΑ και ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ. Δρ. Αραβέλλα Ζαχαρίου. Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεδουλά, 4-5 Φεβρουαρίου 2012 Η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη ως πλαίσιο Εκπαίδευσης Νεοδιορισθέντων Εκπαιδευτικών: Ποιοτικοί Εκπαιδευτικοί για Ποιοτική Εκπαίδευση ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ/ΠΑΙΔΙ/0308(ΒΙΕ)/07 COMPETENCIES για την ΕΑΑ και

Διαβάστε περισσότερα

Διδασκαλία γνώσεων και αξιών

Διδασκαλία γνώσεων και αξιών Διδασκαλία γνώσεων και αξιών Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι διαφάνειες 1-14 αποτελούν προϊόν μελέτης και αποδελτίωσης του βιβλίου: Α. Χριστοδούλου (2012). Παιδεία, εκπαίδευση, αξίες. Σημειωτική προσέγγιση. University

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων. Ταυτότητα της Έρευνας Το Πρόγραμμα της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων και Νεοεισερχομένων Εκπαιδευτικών προσφέρεται κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ70/ Εκπαιδευτική Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ70/ Εκπαιδευτική Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ70/ Εκπαιδευτική Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΠΑ Επιστήμες της Αγωγής Θεματική Ενότητα ΕΠΑ70

Διαβάστε περισσότερα

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Δρ Ανδρέας Κυθραιώτης, ΕΔΕ Εργαστήριο 1: «Βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

Η παρατήρηση της τάξης των μαθηματικών και ο αναστοχασμός ως εργαλεία επαγγελματικής μάθησης και ανάπτυξης

Η παρατήρηση της τάξης των μαθηματικών και ο αναστοχασμός ως εργαλεία επαγγελματικής μάθησης και ανάπτυξης ΔΠΘ/ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Εργαστήρια Διδακτικής των Μαθηματικών (Ε εξάμηνο, 2017-18) Η παρατήρηση της τάξης των μαθηματικών και ο αναστοχασμός ως εργαλεία

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακός Σχεδιασμός με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών

Μαθησιακός Σχεδιασμός με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών Μαθησιακός Σχεδιασμός με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών Ημερίδα για την ενσωμάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη Μαθησιακή Διαδικασία 3 Μαρτίου 2012 Αναστασία Οικονόμου Προϊσταμένη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ. ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ m128 ΣΟΦΗ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ. ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ m128 ΣΟΦΗ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ m128 ΣΟΦΗ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 2. ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΓΓΡΑΦΩ Σ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Λεωνίδας Κυριακίδης Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου ΕΙΣΑΓΩΓΗ H δημιουργία εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Το σχολείο που οραματίζονται. vs. το σχολείο που οραματιζόμαστε. Ηλίας Καρασαββίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Το σχολείο που οραματίζονται. vs. το σχολείο που οραματιζόμαστε. Ηλίας Καρασαββίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Το σχολείο που οραματίζονται vs. το σχολείο που οραματιζόμαστε Ηλίας Καρασαββίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας αυτοί επίσημη ρητορική για το νέο σχολείο ορθόδοξη νεοφιλελεύθερη

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση

Διάγραμμα Μαθήματος. Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση 10 Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό

Διαβάστε περισσότερα

Enhancing the Teaching and Learning of Early Statistical Reasoning in European Schools

Enhancing the Teaching and Learning of Early Statistical Reasoning in European Schools Enhancing the Teaching and Learning of Early Statistical Reasoning in European Schools SOCRATES-COMENIUS Action Project 226573-CP-1-2005-1-CY-COMENIUS-C21 Διδακτικό Σενάριο 7 Συγγραφική Ομάδα: Cyprus College,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Διασφάλιση ποιότητας (ΔΠ) Μερικές αρχές

Διασφάλιση ποιότητας (ΔΠ) Μερικές αρχές "ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ" Θεοδωράκης Γιάννης Διασφάλιση ποιότητας (ΔΠ) Μερικές αρχές 1. Έχουμε ανάγκη διαμόρφωσης στάσεων, ανάπτυξης ιδεών,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ & ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΜΗΜ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ & ΤΜΗΜΑ Ι ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία έρευνας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΚΟΠΟΣ/ΕΙΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Μεθοδολογία έρευνας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΚΟΠΟΣ/ΕΙΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Μεθοδολογία έρευνας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΚΟΠΟΣ/ΕΙΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Μεθοδολογία έρευνας Η ερευνητική διαδικασία έχει ως αφορμή ένα προβληματισμό και προσπαθεί να απαντήσει σε ένα ερευνητικό ερώτημα.

Διαβάστε περισσότερα