ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ"

Transcript

1 ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Διευθ/τής: Καθηγητής Δ.Ι. Χατσέρας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Σύγχρονα δεδομένα Αλεξανδρούπολη 1998 Επιμέλεια κεφαλαίων Άγγελος Κεκές Γεώργιος Κουτσιμπάνης Γεώργιος Γεωργιάδης Δημήτριος Στάκος Δημήτριος Τζιακάς Υπεύθυνος υλοποίησης ηλεκτρονικής και έντυπης μορφής: Γεώργιος Γεωργιάδης Έκδοση : 1.0

2 1. ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ Επιμέλεια Γεώργιος Γεωργιάδης Η διάγνωση των καρδιαγγειακών παθήσεων τίθεται σχετικά εύκολα με βάση το ιστορικό και την αντικειμενική εξέταση, λόγω των περιορισμένων κλινικών εκδηλώσεων των καρδιοπαθών. Βασικά η καρδιολογική διαγνωστική αποτελείται από τρεις φάσεις: Λήψη ιστορικού και αντικειμενική εξέταση Μη επεμβατική διερεύνηση Επεμβατική διερεύνηση Η μη επεμβατική διερεύνηση περιλαμβάνει το κλασσικό ηλεκτροκαρδιογράφημα, την υπερηχογραφία, την δοκιμασία κοπώσεως, την ακτινογραφία και αξονική τομογραφία καθώς και τις νεότερες πυρηνικές μεθόδους. Η επεμβατική διερεύνηση με την σειρά περιλαμβάνει την στεφανιογραφία, την ηλεκτροφυσιολογική μελέτη, την κοιλιογραφία, την ενδοαγγειακή υπερηχογραφία κ.α Ιστορικό Το ιστορικό μπορεί να καθοδηγήσει τον ιατρό στο υπόστρωμα της βλάβης. Έτσι το παρόν σύμπτωμα, όπως είναι ο θωρακικός πόνος, η ζάλη και το ατομικό ιστορικό καθώς επίσης το οικογενειακό ιστορικό αποτελούν βασικά στοιχεία στην δόμηση του διαφοροδιαγνωστικού πλάνου (πίν. 1.1). Πίνακας 1.1 Ιστορικό Πιθανή διάγνωση Θωρακικό άλγος - οπισθοστερνικό άλγος έμφραγμα, στηθάγχη, περικαρδίτιδα, διαχωριστικό ανεύρυσμα, πνευμονική εμβολή - ακτινοβολία σε πλάτη, άνω άκρα, στηθάγχη, έμφραγμα γνάθο - μείωση με πτώση πίεσης, ρυθμού στηθάγχη, διαχωριστικό ανεύρυσμα και νιτρώδη αορτής - αιφνίδια έναρξη πνευμονική εμβολή, διαχωριστικό ανεύρυσμα - σχετιζόμενο με κόπωση στηθάγχη, στένωση αορτικής βαλβίδας - σχετιζόμενο με αναπνευστικές περικαρδίτιδα, πλευρίτιδα, πνευμονική κινήσεις, θέση εμβολή

3 - πρωινή εμφάνιση, με κρύο στηθάγχη Ζάλη - σε κίνηση κεφαλής αυχενικό σύνδρομο, σύνδρομο υπερευαίσθητου καρωτιδικού κόλπου - σε κόπωση στένωση αορτικής βαλβίδας, αποφρακτική καρδιομυοπάθεια, στένωση πνευμονικής βαλβίδας - δίχως πρόδρομα συμπτώματα, αρρυθμία συχνά ακολουθούμενη πτώση - συμπίπτουσα με ειδικές συγκοπή λόγω ούρησης, γέλιου και καταστάσεις βήχα - προκαλούμενη από αλλαγή θέσης σώματος μύξωμα ή θρόμβος κόλπου, ορθοστατική υπόταση, πρόπτωση μιτροειδούς - σε κινήσεις άνω άκρου φαινόμενο υποκλοπής υποκλείδιας αρτηρίας Ατομικό ιστορικό - νυκτουρία δεξιά ή αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια - προκάρδιο άλγος επί κόπωσης στεφανιαία νόσος, στένωση αορτής - ιστορικό καρδιοπάθειας στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, συγγενείς ανωμαλίες - λοιμώδη νοσήματα καρδιομυοπάθειες - γριππώδης συνδρομή μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, καρδιομυοπάθεια - ζάλη ή συγκοπή επί κόπωσης στένωση αορτής, αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια - αμυγδαλίτιδες, αρθρίτιδες επίκτητες ανωμαλίες - κατάχρηση αλκοόλης καρδιομυοπάθεια, αρρυθμίες - κάπνισμα, παχυσαρκία, χρόνιο στρες στεφανιαία νόσος, περιφερειακή αγγειοπάθεια 1.2 Συμπτώματα Τα συμπτώματα που προκαλούνται από καρδιοπάθειες μπορούν να χωριστούν σε έξη ομάδες, ανάλογα με τον παθοφυσιολογικό μηχανισμό που υποκρύπτεται (πιν. 1.2). Πίνακας:1.2 Παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί 1. Αύξηση της πίεσης των πνευμονικών αγγείων 2. Ύπαρξη ενδοκαρδιακών (δεξιά προς αριστερά) επικοινωνιών ή αναστομώσεων 3. Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

4 4. Καρδιακή αρρυθμία 5. Πτώση του Κ.Λ.Ο.Α 6. Στεφανιαία ανεπάρκεια Συμπτώματα οφειλόμενα στην αύξηση των πνευμονικών πιέσεων Δύσπνοια Η δύσπνοια είναι η δυσάρεστη συναίσθηση του αυξημένου και εργώδους αναπνευστικού έργου. Προκαλείται συνήθως είτε από μία ακαμψία του πνεύμονα είτε από οίδημα του παρεγχύματος, των κυψελίδων ή των βρόγχων. Στην καρδιακή νόσο παρατηρείται αύξηση της πίεσης στον αριστερό κόλπο και πνευμονική συμφόρηση με συνέπεια την αύξηση της υδροστατικής πίεσης και διίδρωση υγρού από τα αγγεία στον διάμεσο χώρο του πνεύμονα ή στις κυψελίδες (πνευμονικό οίδημα). Το αποτέλεσμα είναι η ελάττωση της ελαστικότητας των πνευμόνων και αύξηση της αντίστασης κατά την εισπνευστική και εκπνευστική φάση της αναπνοής, Συνεπώς οι αναπνευστικές κινήσεις απαιτούν μεγαλύτερη μυϊκή προσπάθεια, γεγονός που προκαλεί το αίσθημα της δυσφορίας στον ασθενή. Γενικά, η δύσπνοια καρδιογενούς αιτιολογίας επιδεινώνεται κατά την προσπάθεια και βελτιώνεται κατά την ανάπαυση. Υπάρχουν διάφοροι τύποι δύσπνοιας. Έτσι υπάρχει η ορθόπνοια, όπου λόγω της πνευμονικής συμφόρησης και του πνευμονικού οιδήματος παρατηρείται επιδείνωση της δύσπνοιας κατά την κατάκλιση (ο ασθενής κοιμάται σε πολλά μαξιλάρια, η ανόρθωση φαίνεται να χαμηλώνει τον θόλο του διαφράγματος επιτρέποντας μεγαλύτερες αναπνευστικές κινήσεις) και αναφερόμαστε στην παροξυσμική νυχτερινή δύσπνοια, όταν αναγκάζετε ο άρρωστος να σηκωθεί από το κρεβάτι λόγω της αιφνίδιας επιδείνωσης της δύσπνοιας στην κατάκλιση. Η αναπνοή Cheyne-Stokes είναι μία μορφή περιοδικής αναπνοής, όπου εναλλάσσονται περίοδοι άπνοιας με σειρές επιταχυνούμενων αναπνευστικών κύκλων, η οποίοι στη συνέχεια επιβραδύνονται μέχρι την εμφάνιση της άπνοιας. Η μορφή αυτή παρατηρείται στα αρχικά στάδια της αριστερής καρδιακής ανεπάρκειας (υπέρταση, χρόνια στεφανιαία νόσος). Η δύσπνοια του οξέος πνευμονικού οιδήματος είναι οξεία και συνοδεύεται από βήχα και λευκή ή ροδόχρου αφρώδη απόχρεμψη. Συνοδεύεται από κυάνωση, έντονη εφίδρωση, ταχυκαρδία, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και τρίζοντες αρχικά στις βάσεις και σε σοβαρότερες καταστάσεις σε όλο το πνευμονικό πεδίο. Η δύσπνοια από καρδιακά αίτια μπορεί ακόμη να οφείλεται σε ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας (στένωση πνευμονικής αρτηρίας) λόγω της ιστικής ανοξίας του πνευμονικού παρεγχύματος, σε μειωμένο κορεσμό οξυγόνου του αρτηριακού αίματος λόγω αρτηριοφλεβώδης επικοινωνίας (σε συγγενή ανωμαλία). Εκτός από τα καρδιακά αίτια πρέπει να διαφοροδιαγνωστούν τα αναπνευστικά αίτια, όπως είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η χρόνια περιοριστικού τύπου πνευμονοπάθεια καθώς επίσης παθήσεις του φάρυγγα, λάρυγγα και της τραχείας. Επίσης πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα εξωθωρακικά αίτια όπως είναι η μεταβολική οξέωση (αναπνοή Kussmaul), η βλάβη του αναπνευστικού κέντρου

5 (όγκοι, εγκεφαλίτιδες, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια), η αναιμία, καταστάσεις με αυξημένες ανάγκες σε οξυγόνο (υπερθυρεοειδισμός, άσκηση) και τέλος στο πλαίσιο ψυχοσωματικής εκδήλωσης (συχνότερη αιτία). Βήχας Η αύξηση της πίεσης των πνευμονικών φλεβών (π.χ. ανεπάρκεια αριστερής κοιλίας) επιφέρει και αύξηση της πίεσης στις βρογχικές φλέβες, οι οποίες γίνονται οιδηματώδεις με συνέπεια να ερεθίζονται οι τοπικές νευρικές απολήξεις. Έτσι παράγεται ο ξηρός βήχας που μοιάζει με τον βήχα που προκαλείται σε ποσοστό 5% από την θεραπεία με τους α-μεα. Η παράταση της κατάστασης αυτής οδηγεί στην δημιουργία φλεγμονώδης απάντησης με παραγωγή βλέννης και παραγώγων της φλεγμονής. Σε αυτή την φάση ο βήχας γίνεται παραγωγικός και μπορεί να συνυπάρχει συριγμός. Η πτώση της άμυνας λόγω της μόνιμης φλεγμονής στους βρόγχους αποτελεί πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη μικροβίων (βρογχίτιδες). Αιμόπτυση Η αυξημένη πίεση των βρογχικών φλεβών με την ταυτόχρονη παρουσία του βήχα οδηγεί ενίοτε σε ρήξη των μικρών αγγείων γεγονός που οδηγεί σε ροδόχρου, αφρώδης απόχρεμψη ή και σε αιμόπτυση. Διαφορική διάγνωση πρέπει να γίνει από παθήσεις των πνευμόνων (καρκίνος, βρογχίτιδα, απόστημα, φυματίωση), αιματολογικές διαταραχές (θρομβοκυτταροπενία, αιμοφιλία) και παθήσεις του ανώτερου αναπνευστικού (λαρυγγίτιδα, καρκίνωμα του λάρυγγα) Συμπτώματα οφειλόμενα στην ύπαρξη ενδοκαρδιακών (δεξιά προς αριστερά) επικοινωνιών ή αναστομώσεων Κεντρική κυάνωση Η κεντρική κυάνωση παρατηρείται στο δέρμα, στους βλεννογόνους και στην γλώσσα. Συχνά συνοδεύεται από δύσπνοια και πιο σπάνια από πληκτροδακτυλία. Τα βρέφη εμφανίζουν κυάνωση συνήθως όταν κλαίνε. Ένα σχετικά σταθερό εύρημα που την ξεχωρίζει από την κυάνωση περιφερικής αιτιολογίας είναι ότι επιδεινώνεται μετά την κόπωση. Η κεντρική κυάνωση στις συγγενείς καρδιοπάθειες δηλώνει ότι αίμα χαμηλού κορεσμού σε οξυγόνο διέρχεται στο αρτηριακό σκέλος της κυκλοφ;ορίας (δίχως προηγούμενη διέλευση από τους πνεύμονες). Δύσπνοια Σε αρτηριοφλεβώδεις επικοινωνίες με κατεύθυνση από δεξιά προς τα αριστερά παρουσιάζεται πάντα και δύσπνοια προσπάθειας. Η ελαττωμένη οξυγόνωση του αίματος διεγείρει τους χημειοϋποδοχείς του καρωτιδικού σώματος και του αναπνευστικού κέντρου. Συγκοπικές κρίσεις Παρατηρούνται σε παιδιά που πάσχουν από τετραλογία Fallot. Οι κρίσεις αυτές συμβαίνουν μετά από έντονη συγκινησιακή φόρτιση και οφείλονται στην προκαλούμενη εγκεφαλική ανοξία. Η ανοξία αυτή είναι αποτέλεσμα του σπασμού της υπερκοιλιακής ακρολοφίας της δεξιάς κοιλίας, ο οποίος διοχετεύει το αίμα μέσω της μεσοκοιλιακής επικοινωνίας από την δεξιά καρδιά στην αορτή.

6 1.2.3 Συμπτώματα οφειλόμενα στην συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Οίδημα κάτω άκρων Τα οιδήματα της καρδιακής ανεπάρκειας αναπτύσσονται σε περιπατητικούς ασθενείς στα κάτω άκρα και σε κατακεκλιμένους στην περιοχή του ιερού οστού. Ό;ταν εμφανίζονται στα άνω άκρα και στο πρόσωπο αποτελούν ενδεικτικά σημεία ανεπάρκειας τελικού σταδίου. Συνήθως είναι αμφοτερόπλευρα, ζυμώδη, επώδυνα και θερμά. και υποχωρούν την νύχτα με την ανόρθωση λόγω κατάκλισης. Τα οιδήματα αυτά οφείλονται στην στάση του αίματος και εξοίδηση λόγω της υδροστατικής πίεσης, καθώς επίσης στην αντιρροπιστική κατακράτηση νερού και νατρίου από τους νεφρούς. Η διαφορική διάγνωση συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα (1.3 ). Πίνακας :1.3 Αίτια οιδήματος κάτω άκρων 1. Φλεβική στάση (ετερόπλευρο λόγω θρόμβωσης ή κιρσοειδής διεύρυνσης φλεβών) 2. Νόσοι των νεφρών (νεφρωσικό σύνδρομο, οξεία σπειραματονεφρίτιδα) 3. Κίρρωση ήπατος 4. Λεμφοίδημα (δεν αφήνει εντύπωμα) 5. Περιοδικό οίδημα γυναικών (ιδιοπαθές, καλοήθης, συνύπαρξη διαταραχής του θυμικού) Άλγος δεξιού υποχονδρίου Η δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια λόγω της στάσης του φλεβικού αίματος προκαλεί ηπατομεγαλία και διάταση της περιηπατικής κάψας με συνέπεια το άλγος στο δεξιό υποχόνδριο. Κατά την σωματική άσκηση αυξάνεται ο όγκος του αίματος με συνέπεια την επιδείνωση του πόνου. Σε βαριά καρδιακή ανεπάρκεια παρατηρείται ίκτερος από αύξηση τόσο της άμεσης όσο και της έμμεσης χολερυθρίνης. Υδροθώρακας και ασκίτης Η αυξημένη φλεβική πίεση οδηγεί επίσης σε διίδρωση υγρού στην υπεζωκοτική και στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Και τα δύο αποτελούν βαριά προγνωστικά στοιχεία. Εκσεσημασμένη συλλογή υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα παρατηρείται στην συμπιεστική περικαρδίτιδα και σε βλάβη της τριγλώχινας. Καχεξία Η χρόνια βαριά καρδιακή ανεπάρκεια οδηγεί σε απώλεια βάρους. Γεγονός που οφείλεται σε αυξημένο μεταβολισμό λόγω του αυξημένου αναπνευστικού έργου και

7 τις αυξημένες ανάγκες σε οξυγόνο του υπερτροφικού μυός. Επίσης συμβάλλουν η ανορεξία και η ναυτία λόγω της ηπατομεγαλίας και της κοιλιακής συμφόρησης Συμπτώματα οφειλόμενα σε καρδιακή αρρυθμία Αίσθημα προκάρδιων παλμών Πρόκειται για αίσθημα των καρδιακών κτύπων όταν παρουσιάζονται άρρυθμες καρδιακές συστολές. Το ίδιο αίσθημα παρατηρείται φυσιολογικά μετά από κόπωση λόγω της επιτάχυνσης του καρδιακού ρυθμού καθώς και σε εκδηλώσεις άγχους. Το έντονο αυτό αίσθημα οφείλεται στον εμπωματισμό των φλεβών από την παλινδρόμηση του αίματος από την έκτακτη συστολή. Συγκοπή, ζάλη Η συγκοπή είναι η μικρής διάρκειας απώλεια της συνείδησης. που οφείλεται στην αιφνίδια διακοπή της εγκεφαλικής αιμάτωσης. Τα καρδιακά αίτια αποτελούν ο πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός (κρίση Adams- Stokes), σοβαρού βαθμού αορτική στένωση (κατά την άσκηση, λόγω κοιλιακής αρρυθμίας), υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια (κατά την άσκηση λόγω μείωσης του όγκου αίματος), κοιλιακές ταχυκαρδίες (λόγω μείωσης του ΚΛΟΑ), όγκοι καρδιάς και θρόμβωση του αριστερού κόλπου (μείωση της ροής αίματος). Η εμφάνιση ζάλης ή ενός συγκοπικού επεισοδίου επί στεφανιαίας ανεπάρκειας, μυοκαρδίτιδας, μυοκαρδιοπάθειας και κοιλιακών αρρυθμιών αποτελεί κακό προγνωστικό σημείο Συμπτώματα οφειλόμενα σε πτώση του ΚΛΟΑ Καταβολή Η αδυναμία και η καταβολή αποτελούν μη ειδικά συμπτώματα, που συνοδεύουν τις καρδιοπάθειες με χαμηλό ΚΛΟΑ. Το επίμονο αυτό αίσθημα της κόπωσης οφείλεται στην κακή οξυγόνωση των ιστών και οργάνων λόγω του χαμηλού ΚΛΟΑ Συμπτώματα οφειλόμενα σε στεφανιαία ανεπάρκεια Άλγος Η στεφανιαία ανεπάρκεια οδηγεί σε ανεπαρκή οξυγόνωση του μυοκαρδίου, με συνέπεια την συσσώρευση μεταβολικών προϊόντων, τα οποία παράγονται κάτω από αναερόβιες συνθήκες (π.χ. γαλακτικό οξύ). Τα προϊόντα αυτά διεγείρουν τις νευρικές απολήξεις του πόνου, που βρίσκονται στο μυοκάρδιο. Ο πόνος στην καρδιά μπορεί να έχει χαρακτηριστικά τυπικού ισχαιμικού άλγους, χαρακτηριστικά περικαρδιακού άλγους και τέλος άτυπου καρδιακού άλγους. Το ισχαιμικό άλγος περιγράφεται ως βάρος, πίεση στην προκάρδια χώρα και σφίξιμο.

8 Συχνά σχετίζεται με την κόπωση, έχει οπισθοστερνική εντόπιση με αντανάκλαση στην αριστερή ωμοπλάτη, το αριστερό άνω άκρο και την κάτω γνάθο. Το περικαρδιακό άλγος είναι διαξιφιστικό, επίμονο, μειώνεται με την ακινησία και την κλίση του σώματος προς τα μπρος και επιδεινώνεται με τις αναπνευστικές κινήσεις. Το άτυπο καρδιακό άλγος περιγράφεται σαν τσίμπημα, σαν κάψιμο και παρουσιάζει μια μεγάλη ποικιλομορφία όσον αφορά την διάρκεια και την εντόπιση. Δεν υφίεται με την λήψη νιτρωδών και αλλάζει πολλές φορές από επεισόδιο σε επεισόδιο (πρόπτωση μιτροειδούς, άνευ ευρημάτων). Η διαφορική διάγνωση του προκάρδιου άλγους περιλαμβάνει αδρά παθήσεις του θώρακα, των πνευμόνων και των μεγάλων αγγείων (πίνακας 1.4). Πίνακας : 1.4 Διαφοροδιάγνωση του προκάρδιου άλγους 1. Περικαρδίτιδα (επιτείνεται με τις αναπνευστικές κινήσεις) 2. Διαχωριστικό ανεύρυσμα θωρακικής αορτής (κατά τον διαχωρισμό και επιπωματισμό του περικαρδίου) 3. Πνευμονική εμβολή 4. Πνευμοθώρακας 5. Πλευρίτιδα 6. Σπασμός οισοφάγου 7. Μυοσκελετικά άλγη 8. Σύνδρομο Tietze 1.3 Αντικειμενική εξέταση Κάθε αντικειμενική εξέταση καρδιολογικού αρρώστου περιλαμβάνει την επισκόπηση (προσώπου, τραχήλου, θώρακα και άκρων), την ψηλάφηση (σφυγμού, καρδιακή ώση, ροίζου, ήπαρ), τις μετρήσεις (αρτηριακή πίεση, θερμοκρασία) και την ακρόαση (καρδιά, πνεύμονα και αγγεία). Επισκόπηση Η επισκόπηση μπορεί να οδηγήσει σε ευρήματα, τα οποία είναι διαγνωστικά για συγκεκριμένες παθήσεις (βλέπε πίνακα 1.5). Πίνακας: 1.5 Εύρημα καχεξία ίκτερος Πιθανή διάγνωση αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια, συγγενείς ανωμαλίες δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια

9 κεντρική κυάνωση ερυθρότητα προσώπου, τηλαγγειεκτασίες υψηλή υπερώα σφύζουσες κινήσεις κεφαλής έντονο σφυγμικό κύμα διόγκωση σφαγίτιδων σημείο Kussmaul ανωμαλίες θωρακικού τοιχώματος κυφοσκολίωση μετεωρισμός ασκίτης οιδήματα πληκτροδακτυλία επικοινωνία κοιλοτήτων δεξιά προς αριστερά συγγενής ανωμαλία μιτροειδούς σύνδρομο Marfan ανεπάρκεια αορτής ανεπάρκεια αορτής δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια περικαρδιακός επιπωματισμός, συμπιεστική περικαρδίτιδα μετάθεση καρδιάς πνευμονική καρδιά δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια ενδοκαρδιακή επικοινωνία, χρόνια υποξία Ψηλάφηση Η ώση της συστολής της κορυφής της καρδιάς ψηλαφάται φυσιολογικά στο 4 ο ή 5 ο μεσοπλεύριο διάστημα. Η ενίσχυση της ώσης επιτυγχάνεται με την μετακίνηση του σώματος στο αριστερό πλάγιο. Παθολογικά αίτια αύξησης της ώσης αποτελούν ο υπερθυρεοειδισμός, η αναιμία, το υπερκινητικό σύνδρομο της καρδιάς, ανεπάρκεια αορτής και μιτροειδούς, καθώς επίσης η μεσοκοιλιακή επικοινωνία. Αίτια μείωσης της ψηλαφητής καρδιακής ώσης αποτελούν η παχυσαρκία, το εμφύσημα, καρδιακός επιπωματισμός, καθώς επίσης η συσφιγκτική περικαρδίτιδα (βλέπε εικόνα 1.1). Εικόνα 1.1: Ψηλάφηση της καρδιακής ώσης Σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις μπορούν να ψηλαφηθούν οι καρδιακοί τόνοι: S1 : (κορυφή) στένωση μιτροειδούς, αναιμία, υπερθυρεοειδισμός S2 : (2 ο μεσοπλεύριο αριστερά παραστερνικά) πνευμονική υπέρταση S2 : (2 ο μεσοπλεύριο δεξιά παραστερνικά) αρτηριακή υπέρταση S3 : (κορυφή) ανεπάρκεια μιτροειδούς

10 Ψηλαφητός ροίζος κατά την συστολική φάση παρατηρείται στην στένωση αορτής, στην ανεπάρκεια μιτροειδούς και στην μεσοκοιλιακή επικοινωνία. Κατά την διαστολή παρατηρείται στην στένωση της μιτροειδούς και την ανεπάρκεια αορτής. Αρτηριακός σφυγμός Ο αρτηριακός σφυγμός αποτελεί το κύμα της μεταβολής της αρτηριακής πίεσης σε κάθε καρδιακό κύκλο. Η ψηλάφηση μπορεί να γίνει στην κερκιδική αρτηρία και στην καρωτίδα. Η δυνατότητα ψηλάφησης της κερκιδικής πίεσης σημαίνει ότι η συστολική πίεση είναι τουλάχιστον 80 mmhg, ενώ η ψηλάφηση της καρωτίδας δηλώνει συστολική αρτηριακή πίεση τουλάχιστον 60 mmhg. Εξετάζουμε πάντοτε την συχνότητα, τον ρ961;υθμό, το εύρος και τον τύπο του ψηλαφητού σφυγμού. Τύποι κύματος σφυγμού Αλλόμενος σφυγμός Η κορύφωση του κύματος επιτυγχάνεται ταχέως όσο και η κάθοδος του σφυγμικού κύματος. Συνήθως ψηλαφάτ64;αι μόνο ένα οξύ και έντονο σφυγμικό κύμα Το εύρος του σφυγμού είναι μεγάλο. Συνήθως παρατηρείται σε ανεπάρκεια αορτής, ανοικτό βοτάλλειο πόρο, υπερθυρεοειδισμό, πυρετό, αναιμία, εγκυμοσύνη κ.α. Ανάκροτος σφυγμός Η άνοδος του κύματος γίνεται βραδέως και ολόκληρο το κύμα είναι μικρού εύρους. Παρατηρείται σε στένωση αορτής. Παράδοξος σφυγμός Λέγεται και σημείο Kussmaul. Ενώ φυσιολογικά κατά την εισπνοή παρατηρείται μία μικρή πτώση της αρτηριακής πίεσης, σε καταστάσεις όπως στον καρδιακό επιπωματισμό ή στην συσφιγκτική περικαρδίτιδα παρατηρείται μεγαλύτερη πτώση της πίεσης (με ταυτόχρονη αύξηση της φλεβική πίεσης) με συνέπεια την μείωση του εύρους σφυγμού κατά την εισπνοή. Αυτός ο παράδοξος σφυγμός παρατηρείται επίσης στο βαρύ βρογχικό άσθμα, στην αμυλοείδωση του μυοκαρδίου, στην υποογκαιμία, στην εκτεταμένη πνευμονική εμβολή και στην στένωση της μιτροειδούς με δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια. Μετρήσεις Η αρτηριακή πίεση μετράται την πρώτη φορά και στα δύο άνω άκρα, σε ασθενή καθιστό μετά από πεντάλεπτη ανάπαυση, τον βραχίονα στο ύψος της καρδιάς. Ο πρώτος ήχος αντιστοιχεί στην συστολική αρτηριακή πίεση (φάση Ι Korotkoff) και η εξαφάνιση όλων των ήχων στην διαστολική πίεση (φάση V Korotkoff). Στην εκτίμηση της αρτηριακής πίεσης δεν λαμβάνεται υπόψη το φύλο του ασθενούς. Ακρόαση Η σημασία της ακρόασης της καρδιάς δεν έχει αλλάξει σημαντικά παρόλα τα νέα τεχνικά μέσα που χρησιμοποιούνται για την διάγνωση των καρδιοπαθειών.

11 Το στηθοσκόπιο διαθέτει μία μεμβράνη (διάφραγμα) για ήχους υψηλής συχνότητας και τον κώδωνα για ήχους χαμηλής συχνότητας. Στην φυσιολογική ακρόαση καρδιάς ακούγεται καθαρά ο πρώτος και ο δεύτερος τόνος. Ο πρώτος τόνος οφείλεται κυρίως στην πρόσκρουση του αίματος στο μυοκάρδιο μετά από την συστολή και το κλείσιμο των κολποκοιλιακών βαλβίδων. Ο δεύτερος τόνος οφείλεται στην σύγκλειση της αορτικής και πνευμονικής βαλβίδας (βλέπε εικόνα 1.2). Εικόνα 1.2 : Οι καρδιακοί τόνοι σε σχέση με το ηλεκτροκαρδιογράφημα Στην κορυφή της καρδιάς ακούγεται το φύσημα της μιτροειδικής βαλβίδας με αντανάκλαση στην αντίστοιχη μασχαλιαία χώρα. Στο 4 ο και 5 ο αριστερό μεσοπλεύριο διάστημα παραστερνικά ακροάται η τριγλώχινα, ο ήχος της οποίας μεταβάλλεται κανονικά από την εισπνοή. Στο 3 ο μεσοπλεύριο διάστημα αριστερά παραστερνικά ακροάται το φύσημα της ανεπάρκειας της αορτής και της πνευμονικής. Στο 1 ο με 2 ο μεσοπλεύριο διάστημα δεξιά παραστερνικά ακροάται το φύσημα της στένωσης της αορτής με αντανάκλαση στον τράχηλο. Στο 2 ο μεσοπλεύριο διάστημα αριστερά παραστερνικά ακροάται το φύσημα της πνευμονικής βαλβίδας και του ανοιχτού βοτάλλειου πόρου (εικόνα 1.3).

12 Εικόνα 1.3: Θέση ακρόασης φυσημάτων AS = Στένωση αορτής AI = Ανεπάρκεια αορτής PS = Στένωση πνευμονικής PI = Ανεπάρκεια πνευμονικής TS = Στένωση τριγλώχινος TI = Ανεπάρκεια τριγλώχινος MI = Ανεπάρκεια μιτροειδούς MS = Στένωση μιτροειδούς Εξασθένηση του πρώτου τόνου Παρατηρείται όταν οι γλωχίνες βρίσκονται ήδη κοντά κατά την έναρξη της συστολής. Τέτοιες καταστάσεις αποτελούν ο κολποκοιλιακός αποκλεισμός Ι βαθμού, σοβαρή ανεπάρκεια αορτής, ανεπάρκεια μιτροειδούς, ανεπάρκεια της αριστερής κοιλίας. Επίσης παρατηρείται σε παχυσαρκία και καρδιακό επιπωματισμό. Επίταση του πρώτου τόνου Οφείλεται στην μεγάλη απόσταση των γλωχίνων κατά την έναρξη της συστολής. Τέτοιες καταστάσεις παρατηρούνται στην στένωση μιτροειδούς και σε βράχυνση του χρόνου της κολποκοιλιακής αγωγής (βράχυνση P-R) οφειλόμενη σε ταχυκαρδία οποιασδήποτε αιτιολογίας (π.χ. πυρετό, αναιμία, άσκηση, στρες). Επίταση παρατηρείται βέβαια και σε αδύνατα άτομα. Εξασθένηση του δεύτερου τόνου Η ένταση του δεύτερου τόνου επηρεάζεται από την σύγκλιση της αορτικής και πνευμονικής βαλβίδας. Συνεπώς η εξασθένηση προκαλείται είτε από ανεπάρκεια ή στένωση της αορτής είτε από στένωση της πνευμονικής. Επίταση του δεύτερου τόνου Οφείλεται συνήθως σε αρτηριακή υπέρταση, στην στένωση ισθμού της αορτής, στην τετραλογία του Fallot καθώς επίσης στην πνευμονική υπέρταση. Διχασμός του δεύτερου τόνου Κατά την εισπνευστική φάση μπορεί να παρατηρηθεί σε φυσιολογικά άτομα στην

13 εστία ακροάσεως της πνευμονικής ο διχασμός του δεύτερου τόνου. Όταν όμως ο διχασμός έχει σημαντικό εύρος αποτελεί σημείο σοβαρής πάθησης (στένωση πνευμονικής, μεσοκολπική επικοινωνία, ανεπάρκεια μιτροειδούς κ.α.). Τρίτος τόνος Ο τρίτος τόνος εμφανίζεται μετά τον δεύτερο και οφείλεται στην γρήγορη πλήρωση της κοιλίας υπό υψηλή πίεση με απότομη διάταση της κοιλίας. Στα παιδιά μπορεί να είναι φυσιολογικό εύρημα, ενώ στους ενήλικες παρατηρείται σε ανεπάρκεια μιτροειδούς, γενικευμένη ανεπάρκεια της αριστερής κοιλίας, καθώς επίσης σε ανοιχτό βοτάλλειο πόρο. Τέταρτος τόνος Ο τόνος αυτός είναι προσυστολικός, οφείλεται στην διάταση του κοιλιακού μυοκαρδίου, που δημιουργείται από την συστολή των κόλπων και θεωρείται πάντοτε παθολογικός (αρτηριακή υπέρταση, πνευμονική στένωση, πνευμονική υπέρταση). Υπάρχουν ωστόσο στοιχεία που δείχνουν ότι παρατηρείται φωνοκαρδιογραφικός και σε υγιείς. Βιβλιογραφία 1. Χατσέρας ΔΙ. Καρδιολογία. Δ.Π.Θ., Ξάνθη DeGowin EL, DeGowin RL, Diagnostic Examination. Macmillan Publishing, third edition, New York 3. Giuliani E et al. Mayo Clinic Practice Cardiology. Mosby, 6 th edition MSD-Manual der Diagnostik und Therapie, Urban&Schwarzenberg, 5.Auflage, München, Wien, Baltimore 6. ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Επιμέλεια: Τζιακάς Ν. Δημήτριος Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σήμερα στην καρδιολογία χωρίζονται ως εξής : Α. Φάρμακα κατά της στηθάγχης Β. Φάρμακα κατά της καρδιακής ανεπάρκειας Γ. Άλλες κατηγορίες φαρμάκων 6.1 Φάρμακα κατά της στηθάγχης Α. Η αντιστηθαγχική αγωγή περιλαμβάνει τις ακόλουθες κατηγορίες φαρμάκων : α) Τους αποκλειστές των β-αδρενεργικών υποδοχέων (β-blockers)

14 β) Τα νιτρώδη Nitrates) γ) Τους αναστολείς των διαύλων ασβεστίου (Calcium Channel Antagonists) Αποκλειστές των β-αδρενεργικών υποδοχέων Γενικό μέρος - Εισαγωγή 1876-η έννοια του υποδοχέα προτάθηκε από τον J.N Lαngley και λίγο αργότερα από τον P.Ehrlich 1913-ο M.Dale έδειξε ότι η αδρεναλίνη και οι χημικές ουσίες συγγενείς προς αυτή προκαλούσαν δύο διαφορετικές δράσεις: συστολή ή χάλαση των λείων μυϊκών ινών, αναλόγως με τη θέση δράσεως και τη δόση o Αhlquist διαίρεσε τους αδρενεργικούς υποδοχείς σε α και β 1967-ο Lands και οι συνεργάτες του υποδιαίρεσαν τους β- υποδοχείς σε β1 και β2 Οι β -αποκλειστές πρωτοχρησιμοποιήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 (προνεθανόλη και προπρανολόλη). Εκτός από τους β1 και β2- υποδοχείς, τελευταία αναγνωρίσθηκαν και β3-υποδοχείς, 10 φορές πιο ευαίσθητοι στην αδρεναλίνη και ανθεκτικοί σε ανταγωνιστές, όπως είναι η προπρανολόλη. Οι υποδοχείς αυτοί πιθανολογείται πως μεσολαβούν στο κατεχολαμινικό ερέθισμα σε θέσεις όπως είναι ο λιπώδης ιστός. Οι β1-υποδοχείς, κατά κανόνα, είναι προσυναπτικοί καθώς βρίσκονται στις τελικές νευρικές απολήξεις του συμπαθητικού.οι μετασυναπτικοί β-αδρενεργικοί υποδοχείς διακρίνονται σε β1 και β2και ανευρίσκονται στα όργανα<<στόχους>> του συμπαθητικού ερεθισμού, όπως η μυοκαρδιακή ίνα, ο λιπώδης ιστός, τα βρογχιόλια,αιμοφόρα αγγεία και το πάγκρεας. Οι υποδοχείς αυτοί διεγειρόμενοι εξασφαλίζουν θετική ινότροπη δράση από το μυοκάρδιο, θετική χρονότροπη καθώς και φυσιολογική κολποκοιλιακή αγωγή. Με τη διέγερσή τους επίσης φαίνεται ότι απελευθερώνεται ρενίνη από την παρασπειραματική συσκευή Οι β2-υποδοχείς κυριαρχούν στις λείες μυϊκές ίνες των αγγείων, στους μυς των βρόγχων και στο σύστημα απελευθερώσεως ινσουλίνης του παγκρέατος. Η διέγερση των β2-υποδοχέων επιφέρει τα εξής αποτελέσματα: Χάλαση των λείων μυϊκών ινών, έτσι οι βρόγχοι απαντούν με βρογχοδιαστολή, τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων σκελετικών μυών με αγγειοδιαστολή όπως και τα στεφανιαία αγγεία. Τα β-κύτταρα του παγκρέατος προάγουν την έκκριση ινσουλίνης ενώ του ήπατος την γλυκογονόλυση. Επίσης η διέγερσή τους επί του λιπώδους ιστού των σκελετικών μυών προκαλεί την ενεργοποίηση της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης και ως εκ τούτου την αύξηση του ρυθμού λιπόλυσης.

15 Επί πλέον με την διέγερση των β2-υποδοχέων αυξάνεται ο ρυθμός ανταλλαγής Κ- Να σε επίπεδο κυτταρικής μεμβράνης. Αυτό εξηγεί και την προκαλούμενη υποκαλιαιμία, σε περιπτώσεις κατάχρησης β διεγερτών (π.χ. σε ασθενείς με βρογχικό άσθμα.) Εχει αποδειχθεί από τους Carlsson και συν. (1972), ότι δεν υπάρχει απόλυτη ειδικότητα σε κάθε όργανο, όσον αφορά τα διάφορα είδη β -υποδοχέων. Με άλλα λόγια, είναι βέβαιο ότι θα υπάρχει πάντα ένας μικρός υποπληθυσμός από β2 - υποδοχείς σε έναν << β1 ειδικό >> ιστό, όπως είναι για παράδειγμα το μυοκάρδιο. Συνύπαρξη β1 και β2- υποδοχέων έχει διαπιστωθεί στην ανθρώπινη καρδιά και στους πνεύμονες.ενώ όμως στους πνεύμονες η σχέση β1 προς β2 (β1\β2) είναι 30:70, στην καρδιά η κατανομή έχει ως εξής: Στους κόλπους το 20-35% είναι β2, στο μυοκάρδιο της αριστερής κοιλίας το 15% είναι β2,στην αριστερή στεφανιαία αρτηρία το 65% είναι β1 και το 35% β2, ενώ στη δεξιά το 72% είναι β1 και το 28% β2. Οι β2 -υποδοχείς κυριαρχούν στο μέσο χιτώνα του στεφανιαίου αρτηριακού τοιχώματος, ενώ οι β2 -υποδοχείς εντοπίζονται κυρίως στο έξω αγγειακό, στα όρια έξω-μέσου χιτώνα, καθώς και στον έσω αγγειακό χιτώνα. Η πραγματοποίηση της αδρενεργικής διέγερσης των β-υποδοχέων επί του μυοκαρδίου, οφείλεται στην σύνδεση αυτών με το ένζυμο αδενυλκυκλάση. Ετσι έχουμε την μετατροπή του ΑΤP σε c-amp, το οποίο αποτελεί και το δεύτερο αγγελιοφόρο για την πραγματοποίηση της διέγερσης των β- υποδοχέων. Ειδικό μέρος Οι περισσότεροι β-αποκλειστές χορηγούνται ως ρακεμικά μίγματα (το ρακεμικό μίγμα συνιστά ισομοριακό μίγμα των δύο οπτικών αντίποδων μιας ουσίας), περιλαμβάνοντα 50%των R ΚΑΙ 50% των S εναντιομερών. Στην πραγματικότητα τα R και τα S εναντιομερή των β- αποκλειστών είναι δύο ουσίες με διαφορετικές φαρμακοδυναμικές και φαρμακοκινητικές ιδιότητες. Για παράδειγμα μόνο η R προπρανολόλη αναστέλλει τη μετατροπή στους ιστούς της θυροξίνης (Τ4) στην πολύ δραστική τριιωδοθυρονίνη (Τ3) ενώ η S -προπρανολόλη δεν εχει τέτοια δράση. Και τα δύο εναντιομερή όμως μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση. Έχει διαπιστωθεί ότι ο β-διεγέρτης (κατεχολαμίνη ή συμπαθητικομιμητικός παράγων) ανταγωνίζεται τους β αναστολείς (φαρμακευτική ουσία) για την κατάληψη του β- υποδοχέα. Ετσι οι β-αποκλειστές συνδέονται με τον β-αδρενεργικό υποδοχέα. Μπορούν όμως να εκτοπισθούν, αν αυξηθεί η πυκνότητα του διεγέρτη. Είναι επίσης γνωστό ότι η παρατεταμένη διέγερση των β- υποδοχέων έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της απάντησης στη χορήγηση κατεχολαμινών και τη μικρότερη αύξηση της καρδιακής συχνότητας. Το φαινόμενο αυτό ονομάσθηκε απευαισθητοποίηση των υποδοχέων ή ταχυφύλαξη (down- regulation). Αντιθέτως, σε περιπτώσεις που η συγκέντρωση των κατεχολαμινών είναι μειωμένη (π.χ. σε χορήγηση β-αποκλειστών), ο αριθμός και η ευαισθησία των β-υποδοχέων αυξάνονται. Το φαινόμενο αυτό καλείται υπερευαισθητοποίηση (up- regulation). Τέλος, η ευαισθησία και ο αριθμός των υποδοχέων μειώνονται με την πρόοδο της

16 ηλικίας. Αυτό εξηγεί και την μικρή αποτελεσματικότητα των β -αποκλειστών στους ηλικιωμένους. Η δεσμευτική συγγένεια και ικανότητα των β-αποκλειστών στους διαφόρους τύπους β- αδρενεργικών υποδοχέων ποικίλλει. Μερικοί αποκλειστές συνδέονται με πολύ μεγαλύτερη <<προθυμία>> με τους β1 παρά με τους β2 υποδοχείς. Αυτό ονομάζεται εκλεκτικότητα (selectivity) του αποκλειστή. Έτσι οι β1 που υπερτερούν στον καρδιακό μυ λέγονται και καρδιοεκλεκτικοί. Μερικοί β-αποκλειστές, δραστικοί στο να εμποδίζουν τη σύνδεση των κατεχολαμινών με τους β-υποδοχείς, προκαλούν κάποιου βαθμού διέγερση των υποδοχέων. Η δράση αυτή ονομάζεται ενδογενής συμπαθομιμητική δραστηριότητα (intrinsic sympathomimetic activity, ISA) ή μερική αγωνιστική δραστηριότητα (partial agonistic activity). Οι δύο αυτές δράσεις εκ πρώτης όψεως φαίνονται αντίθετες. Η εξήγηση του φαινομένου βρίσκεται στο ότι ως συνθετικά παράγωγα των συμπαθητικομιμητικών αμινών, οι β-αποκλειστές διατηρούν μέρος της ενδογενούς συμπαθητικομιμητικής δράσης των κατεχολαμινών, διότι υπάρχει ομοιότητα στον χημικό τους τύπο με αυτόν της ισοπροτερενόλης. Από τους γνωστούς β-αποκλειστές, μερική αγωνιστική δράση παρουσιάζουν η πινδολόλη (visken), οξπρενολόλη (trasicor), ασεβουταλόλη (sectral), σελιπρολόλη (selectol), λαμπεταλόλη(α1-β) (trandate), και καρβεδιλόλη (investigational). Φαρμακοκινητικές ιδιότητες των β- αποκλειστών Η λιποδιαλυτότητα είναι μια αρκετά σημαντική ιδιότητα των β- αποκλειστών. Εκείνοι που είναι περισσότερο λιποδιαλυτοί (λιπόφιλοι) τείνουν να μεταβολίζονται ευρέως από το ήπαρ. Εκείνοι που είναι ελάχιστα λιποδιαλυτοί (λιπόφοβοι) διαφεύγουν του ηπατικού μεταβολισμού, απεκκρίνονται αναλλοίωτοι από τους νεφρούς και επί νεφρικής ανεπάρκειας αυξάνει ο κίνδυνος άθροισής τους στο πλάσμα. Η προπρανολόλη (inderal), η οξπρενολόλη (trasicor), η μετοπρολόλη (lopressor), η τιμολόλη (temserin) και η λαβηταλόλη (trandate) συγκροτούν την ομάδα των περισσότερο λιποδιαλυτών β- αποκλειστών. Οι λιγότερο λιποδιαλυτοί (και ως εκ τούτου περισσότερο υδατοδιαλυτοί) αποκλειστές είναι η ατενολόλη (tenormin), η ναδολόλη (corgard) και η σοταλόλη (sotalex).

17 Ενδιάμεση θέση κατέχουν η πινδολόλη (visken) η μπισοπρολόλη (pactens) και η ασεβουτολόλη (sectral). Όσο περισσότερο λιπόφιλος είναι ένας β- αποκλειστής τόσο πιο γρήγορη και πιο πλήρης είναι η απορρόφησή του από τον πεπτικό σωλήνα και τόσο πιο εκτεταμένος ο μεταβολισμός του στο ήπαρ με αποτέλεσμα την ταχεία μείωση των επιπέδων του στο αίμα (υψηλοί ρυθμοί μεταβολισμού). Αντίθετα όσο ελαττώνεται ο βαθμός λιποδιαλυτότητας του φαρμάκου τόσο αυξάνεται ο απεκκριτικός ρόλος των νεφρών. Οι β αποκλειστές που μεταβολίζονται στο ήπαρ, εμφανίζουν σημαντικές διαφορές στις συγκεντρώσεις τους στο πλάσμα, μετά την per os χορήγησή τους από άτομο σε άτομο. Το φαινόμενο της <<πρώτης διόδου>>(first pass effect) οφείλεται στο ότι ορισμένοι β-αποκλειστές, ενώ απορροφώνται πλήρως από το γαστρεντερικό σωλήνα, μεταβολίζονται ταχύτατα στο ήπαρ, ώστε σημαντικό μέρος της δόσης τους δεν φθάνει στη συστηματική κυκλοφορία. Αυτοί οι αποκλειστές είναι λιποδιαλυτοί. Οι λιπόφιλοι αποκλειστές έχουν την ικανότητα να διέρχονται από τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, πράγμα το οποίο μπορεί να ερμηνεύσει την πιθανότητα ανεπιθύμητων ενεργειών από το κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως είναι για παράδειγμα τα εφιαλτικά όνειρα, κατάθλιψη, ίλιγγοι, διαταραχές συμπεριφοράς, μυϊκοί σπασμοί και αίσθημα κοπώσεως. Καρδιοαγγειακές δράσεις των β- αποκλειστών Ο θεραπευτικός ρόλος των β- αποκλειστών πηγάζει από την ικανότητά τους να μειώνουν την κατανάλωση οξυγόνου από το μυοκάρδιο, κυρίως κατά την διάρκεια της άσκησης με την μείωση του καρδιακού ρυθμού, της καρδιακής συσταλτικότητας και της συστολικής τάσης του τοιχώματος της αριστερής κοιλίας. Καρδιακή συχνότητα: η καρδιακή συχνότητα μειώνεται μετά την χορήγηση β- αποκλειστών (αρνητική χρονότροπος δράση). Η μείωση αυτή είναι μικρότερη με την χορήγηση β-αποκλειστών με (ISA) ενδογενής συμπαθητικό μιμητική δράση (ISA). Κολποκοιλιακός κόμβος: ασκούν κατασταλτική δράση (αρνητική δρομότροπος), χρήσιμη στην θεραπεία των υπερκοιλιακών ταχυκαρδιών και στον έλεγχο της κοιλιακής ανταπόκρισης σε περιπτώσεις κολπικής μαρμαρυγής. Μυοκαρδιακή δράση: Οι β αποκλειστές γενικά προκαλούν καταστολή της συσταλτικής λειτουργίας της αριστεράς κοιλίας (αρνητική ινότροπος δράση). Σε υγιή άτομα οι β-αποκλειστές μειώνουν το κλάσμα εξώθησης και αυξάνουν την τελοδιαστολική πίεση της αριστεράς κοιλίας τόσο στην ηρεμία όσο και στην άσκηση, ενώ σε ασθενείς, το κλάσμα εξώθησης ηρεμίας παραμένει μειωμένο ή ανεπηρέαστο και μπορεί να αυξηθεί σε αυτούς που παρουσιάζουν ισχαιμία κατά την άσκηση. Οι β-

18 αποκλειστές με ISA καταστέλουν λιγότερο την συσταλτικότητα της αριστερής κοιλίας. Η καρδιοεκλεκτικότητα δεν επηρεάζει τη αρνητική ινότροπο δράση. Περιφερικές αντιστάσεις: Στην αρχή της χορήγησης β-αποκλειστών που δεν δαιθέτουν ISA, οι αγγειακές περιφερικές αντιστάσεις αυξάνονται με αποτέλεσμα την μείωση κατά 20% του ΚΛΟΑ. Στη μακροχρόνια θεραπεία, η αντίσταση μειώνεται, που στην περίπτωση των β- αποκλειστών με ISA σημαίνει, ότι επιτυγχάνεται αληθινή αγγειοδιαστολή. Στεφανιαίο δίκτυο: ο αποκλεισμός των β-υποδοχέων προκαλεί μείωση της στεφανιαίας ροής και αύξηση των αντιστάσεων κατά την ηρεμία και κατά την άσκηση. Όλα αυτά είναι μικρής κλινικής σημασίας εκτός αν πρόκειται για αγγειοσυσπαστική στηθάγχη (prinzmetal), οπότε η χρήση των β-αποκλειστών αποφεύγεται. Σε πειράματα σε ζώα και ανθρώπους αποδείχθηκε μια ανακατανομή της ροής προς τις ισχαιμικές και υπενδοκάρδιες ζώνες (αντιισχαιμική δράση)-(σχήμα 7). Ενδείξεις των β-αποκλειστών Ενδείξεις των β-αποκλειστών 1. Ισχαιμικές καρδιοπάθειες Στηθάγχη (προπρανολόλη, μετοπρολόλη, ναδολόλη, ατενολόλη ) Σιωπηρή ισχαιμία Έμφραγμα μυοκαρδίου (οξεία φάση) (ατενολόλη, μετοπρολόλη) Έμφραγμα μυοκαρδίου (follow up) (προπρανολόλη, μετοπρολόλη, τιμολόλη, ατενολόλη) 2. Υπέρταση Συστηματική (ασεβουτολόλη, ατενολόλη, βηταξολόλη, ναδολόλη, μετοπρολόλη μπισοπρολόλη, πινδολόλη, προπρανολόλη) Υπερτασική κρίση (λαβηταλόλη) Περιεγχειρητικά (εσμολόλη) φαιοχρωμοκυττωμα (προπρανολόλη) 3. Αρρυθμίες Υπερκοιλιακές και κοιλιακές

19 (προπρανολόλη, σοταλόλη) Από δακτυλίτιδα (προπρανολόλη) 4. Μυοκαρδιοπάθειες Διατατική μυοκαρδιοπάθεια (μετοπρολόλη, καρβεντιλόλη) Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια (προπρανολόλη) 5. Άλλες καρδιοαγγειακές ενδείξεις Κακοήθης παρασυμπαθητικοτονία, διαχωριστικό ανεύρυσμα σύνδρομο Marfan, πρόπτωση μιτροειδούς, μακρύ Q-T τετραλογία Fallot. 6. Κεντρικό Νευρικό Σύστημα Ανησυχία, άγχος (προπρανολόλη) Προφύλαξη από ημικρανία (προπρανολόλη, ναδολόλη) Πρωτοπαθής τρόμος (προπρανολόλη) 7. Ενδοκρινικό σύστημα Θυρεοτοξίκωση (αρρυθμίες) (προπρανολόλη) 8. Γαστρεντερικό σύστημα Κιρσοί οισοφάγου (προπρανολόλη) 9. Οφθαλμολογικές ενδείξεις Γλαύκωμα (τοπική χρήση) (τιμολόλη, βηταξολόλη καρτεολόλη) Μόνο τα φάρμακα που βρίσκονται εντός παρενθέσεως έχουν εγκριθεί από τον οργανισμό τροφίμων και φαρμάκων της αμερικής ( FDA) για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων παθήσεων. Αντενδείξεις και προφυλάξεις στη χρήση των β-αποκλειστών Οι αντενδείξεις των β -αποκλειστών αφορούν πολλά συστήματα ξεχωριστά και μπορούν να χωρισθούν σε απόλυτες και σχετικές. Καρδιαγγειακό σύστημα: Απόλυτες-μεγάλη βραδυκαρδία, μεγάλου (2-3ου) βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός, αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια (με εξαίρεση την διατατική μυοκαρδιοπάθεια) Σχετικές- Prinzmetal στηθάγχη, συνδυασμός με αλλα βραδυκαρδιακά φάρμακα, αποφυγή απότομης διακοπής της αγωγής.

20 Αναπνευστικό σύστημα: Απόλυτες- βρογχικό άσθμα- βρογχόσπασμος Σχετικές-ήπιο βρογχικό άσθμα-χρόνια αναπνευστική πάθηση (Αν κρίνεται απαραίτητη η χρήση β-αποκλειστών, προτιμάται η χρήση καρδιοεκλεκτικών ή με ISA.) Κεντρικό νευρικό σύστημα:απόλυτες- σοβαρή κατάθλιψη (αποφυγή προπρανολόλης) Σχετικές- εφιάλτες (αποφυγή λιποδιαλυτών σκευασμάτων ), κούραση (αλλαγή του β- αποκλειστή με άλλη κατηγορία φαρμάκων), ανικανότητα (σπάνια, ελέξτε αν κάνει χρήση διουρητικών), ψυχοτρόπα φάρμακα (προσοχή στη συνέργεια των φαρμάκων) Αγγειακό σύστημα: Απόλυτες- γάγγραινα, νέκρωση του δέρματος, διαλείπουσα χωλότητα. Σχετικές- κρύα άκρα, απουσία σφύξεων, φαινόμενο Raynaud (προτιμόνται -αν κρίνεται αναγκαίο- β-αποκλειστές με αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες) Ενδοκρινικό σύστημα Σχετικές- ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης. Οι β-αποκλειστές ανεβάζουν τη γλυκόζη του αίματος κατά mmol\l και μειώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη ειδικά όταν συνδυάζονται με διουρητικά (προτιμάται ατενολόλη, μετοπρολόλη) Ουροποιητικό σύστημα Σχετικές -Σε περίπτωση νεφρικής ανεπάρκειας, μείωση των δόσεων των αποκλειστών που αποβάλλονται από τα νεφρά (και της μπισοπρολόλης) Γαστρεντερικό σύστημα: Σχετικές- Σε περίπτωση ηπατικής βλάβης (ηπατίτιδα, κίρρωση, κτλ) αποφυγή των αποκλειστών με υψηλή ηπατική κάθαρση (προπρανολόλη, οξπρενολόλη, τιμολόλη, μετοπρολόλη) και να γίνετε χρήση αυτών με χαμηλή κάθαρση (ατενολόλη, ναδολόλη, σοταλόλη ή πινδολόλη) Υπέρταση της κύησης: Οι β-αποκλειστές μπορεί να καταστείλουν τα ζωτικά σημεία του νεογνού γι'αυτό καλύτερα να αποφεύγονται. Καλύτερα μελετημένη είναι η λαβηταλόλη και η ατενολόλη. Προτιμάται όμως η μεθυλ-ντόπα. Παρενέργειες β-αποκλειστών Η θεραπεία με β-αποκλειστές φέρεται να έχει δυνητικώς δυσμενή επίδραση στο μεταβολισμό των λιπιδίων. (αύξηση των τριγλυκεριδίων, ελάττωση των λιποπρωτεινών μεγάλης πυκνότητας (HDL) Επίσης, οι β-αποκλειστές προκαλούν καθυστερημένη ανάνηψη από την υπογλυκαιμία που προκαλείται μετά από χορήγηση ινσουλίνης, ανάλογη συγκάλυψη εικόνας δυνατόν να προκαλέσουν σε υπερθυρεοειδισμό.

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Βασικά συμπτώματα καρδιαγγειακού Προκάρδιο άλγος Δύσπνοια Αίσθημα παλμών Συγκοπή Οίδημα Καταβολή,

Διαβάστε περισσότερα

20 ο ΕΑΡΙΝΟ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ. β-αποκλειστές: Χαράλαμπος Βλαχόπουλος Λέκτορας, Α Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο ΓΝΑ

20 ο ΕΑΡΙΝΟ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ. β-αποκλειστές: Χαράλαμπος Βλαχόπουλος Λέκτορας, Α Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο ΓΝΑ 20 ο ΕΑΡΙΝΟ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ β-αποκλειστές: ποιο φάρμακο σε ποιον άρρωστο; Χαράλαμπος Βλαχόπουλος Λέκτορας, Α Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο ΓΝΑ Υπέρταση Γενικά οι β 1 -εκλεκτικοί

Διαβάστε περισσότερα

Βαλβιδοπάθειες. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Βαλβιδοπάθειες. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ Βαλβιδοπάθειες Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική & Β Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ Τύποι βαλβίδων Μηνοειδείς 3 πτυχές Αορτική, πνευμονική Κολποκοιλιακές 2 ή 3 γλωχίνες Μιτροειδής, τριγλώχινα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "ΛΑΪΚΟ" ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ Π. ΣΦΗΚΑΚΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ-ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 7ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΨΗΛΑΦΗΣΗ, ΑΚΡΟΑΣΗ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΨΗΛΑΦΗΣΗ, ΑΚΡΟΑΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΨΗΛΑΦΗΣΗ, ΑΚΡΟΑΣΗ Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου ΨΗΛΑΦΗΣΗ ΣΦΥΓΜΟΥ ΤΗΣ ΚΕΡΚΙ ΙΚΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΨΗΛΑΦΗΣΗ ΣΦΥΓΜΟΥ ΤΗΣ ΒΡΑΧΙΟΝΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΦΥΓΜΑΝΟΜΕΤΡΟΥ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΠ ΚΑΡΩΤΙ ΙΚΟΣ ΣΦΥΓΜΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων

Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των αχρήστων γίνεται από το κυκλοφορικό σύστημα, το οποίο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ Φυσιολογικη αρτηριακή πίεση: ΣΑΠ < 120 mm Hg, ΔΑΠ < 80 mm Hg Προ-υπέρταση: ΣΑΠ 120-139 mm Hg, ΔΑΠ 80-89 mm Hg Στάδιο 1: ΣΑΠ 140-159 mm Hg, ΔΑΠ 90-99

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα. Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα. Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Καρδιακή Ανεπάρκεια Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα Διαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Η ικανότητα της καρδιάς να ανταποκρίνεται άµεσα στις απαιτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ

Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ Ιατρείο Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ Φρογουδάκη Αλεξάνδρα Επιμελήτρια Α Καρδιολογίας Β Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Διαβάστε περισσότερα

Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά, α-αποκλειστές, νιτρώδη: πού, πότε, πώς

Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά, α-αποκλειστές, νιτρώδη: πού, πότε, πώς Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά, α-αποκλειστές, νιτρώδη: πού, πότε, πώς Ηρακλής Αβραμόπουλος Παθολόγος Ιατρείο Υπέρτασης Νοσοκομείο Υγεία Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά ΒΒ Χάλαση των αγγείων Δραστηριότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΣΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΣΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΣΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ιστορικό αποτελεί την πλουσιότερη πηγή πληροφοριών για τον ασθενή,

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης

Φυσιολογία της Άσκησης ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία της Άσκησης Λειτουργία καρδιαγγειακού συστήματος Καρδιαγγειακός έλεγχος κατά τη διάρκεια της

Διαβάστε περισσότερα

1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΗ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ. i) Ακτινογραφία Θώρακος

1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΗ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ. i) Ακτινογραφία Θώρακος ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ EUROPEAN SOCIETY OF CARDIOLOGY CORE SYLLABUS Πρόκειται για το πρόγραμμα εκπαίδευσης που προτείνει

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος. Κλειώ Μαυραγάνη

Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος. Κλειώ Μαυραγάνη Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος Κλειώ Μαυραγάνη Σύνοψη I. Γενικές αρχές καρδιαγγειακού συστήματος- Δομή και ρόλος II. III. IV. Προέλευση του καρδιακού ρυθμού και της ηλεκτρικής δραστηριότητας

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Καρδιακή Ανεπάρκεια Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Η ικανότητα της καρδιάς να ανταποκρίνεται άµεσα στις απαιτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής

1. Φαιοχρωµοκύττωµα 2. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισµός 3. Πάθηση του θυρεοειδούς αδένα 4. Σύνδροµο Cushing 5. Στένωση ισθµού της αορτής 1. Άνδρας 55 χρόνων, χωρίς ιστορικό και χωρίς παράγοντες κινδύνου, έρχεται στα ΤΕΠ λόγω άλγους στην αριστερή περιοχή του στέρνου τις τελευταίες 3 ώρες. Δεν αναφέρει δύσπνοια ή βήχα. Η ενόχληση ελαττώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Εξέταση του σφυγµού στην κλινική πράξη. Άρης Τσιάκαλος, MD, PhD Παθολόγος-Λοιµωξιολόγος

Εξέταση του σφυγµού στην κλινική πράξη. Άρης Τσιάκαλος, MD, PhD Παθολόγος-Λοιµωξιολόγος Εξέταση του σφυγµού στην κλινική πράξη Άρης Τσιάκαλος, MD, PhD Παθολόγος-Λοιµωξιολόγος Σφυγµός Είναι η επέκταση της ώθησης που παράγεται από τις κοιλίες και µεταδίδεται διαµέσου των αρτηριών Αντιπροσωπεύει

Διαβάστε περισσότερα

Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA

Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Σύστημα : χαμηλών αντιστάσεων υψηλής ενδοτικότητος

Διαβάστε περισσότερα

Διημερίδα Τζάνειου Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες

Διημερίδα Τζάνειου Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες Διημερίδα Τζάνειου 2002 Άθληση και ποιότητα ζωής στις συγγενείς καρδιοπάθειες Οι ασθενείς με συγγενή καρδιοπάθεια (ΣΚ) αποτελούν μια ιδιαίτερα ανομοιογενή ομάδα ασθενών όσον αφορά τη βαρύτητα της νόσου,

Διαβάστε περισσότερα

Παθήσεις Θυρεοειδούς. Καρακώστας Γεώργιος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Κιλκίς

Παθήσεις Θυρεοειδούς. Καρακώστας Γεώργιος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Κιλκίς Παθήσεις Θυρεοειδούς Καρακώστας Γεώργιος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Κιλκίς Η καρδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στη δράση της θυρεοειδικής ορµόνης. Έτσι, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς µπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ Αραγιάννης Δημήτριος Μονάδα Υπέρτασης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. Καρδιά & παιδί. Αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό;

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; H υπέρταση δεν είναι αυτή καθ αυτή πάθηση, αλλά παθολογική κατάσταση, που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει βλάβη ζωτικών οργάνων και νόσο, ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΥΣΠΝΟΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΣΑΟΥΣΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΓΝΘ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Η ΔΥΣΠΝΟΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΣΑΟΥΣΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΓΝΘ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Η ΔΥΣΠΝΟΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΣΑΟΥΣΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΓΝΘ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΥΣΠΝΟΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ: ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ; NAI συχνότητα 50% στον 5ο μήνα 75% στον 8ο μήνα ΔΥΣΠΝΟΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Προς τα εµπρός ανεπάρκεια: αδυναµία προώθησης του αίµατος στη συστηµατική κυκλοφορία Προς τα πίσω ανεπάρκεια: αύξηση του όγκου

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ 1 Η καρδιά και οι πνεύμονες αποτελούν ίσως τα 2 βασικότερα όργανα του ανθρώπου, καθώς από τη συνδυασμένη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Επισκόπηση Μειωμένος όγκος παλμού Μεγάλη στένωση ΑΒ, ΜΒ Στένωση ΑΒ Ανεπάρκεια ΑΒ Στένωση και Ανεπάρκεια ΑΒ Μεγάλη αγγειοδιαστολή Εισπνοή Παράδοξος ή εναλλασσόμενος=

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D043528/02 Annex.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D043528/02 Annex. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 8 Μαρτίου 2016 (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

OΞΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΛΥΒΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ Τ.Ε.Π ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.Α

OΞΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΛΥΒΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ Τ.Ε.Π ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.Α OΞΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΛΥΒΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ Τ.Ε.Π ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.Α Είναι η συσσώρευση υγρού στον διάµεσο ιστό και στις πνευµονικές κυψελίδες. Η συσσώρευση υγρού µπορεί να εµποδίσει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ. ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ. ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ VO2=COX A VO2 CO=ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ A VO=ΑΡΤΗΡΙΟ ΦΛΕΒΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΟΞΥΓΟΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς

Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Συνοπτική παρουσίαση διδακτέας ύλης Εισαγωγικά σχόλια Επανάληψη θεμελιωδών γνώσεων ανατομίας και ιστολογίας της καρδιάς Συμφορητική καρδιακή νόσος: - Ορισμός, σχόλια για την αιτιοπαθογένεια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 8 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ-ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 8/12/2018 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Κων/νος Κ. Θωμαϊδης Γ.Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Σκοπός της διόρθωσης μίας συγγενούς καρδιακής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.

ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΡΙΣΜΟΣ Το καρδιονεφρικό σύνδρομο (CRS) αναφέρεται σε παθοφυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ. Ε. ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ Λέκτορας Ακτινολογίας Α. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΚΠΑ

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ. Ε. ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ Λέκτορας Ακτινολογίας Α. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΚΠΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Ε. ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ Λέκτορας Ακτινολογίας Α. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΚΠΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ ΜΗ ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΚΤΗΤΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΒΑΛΒΙΔΟΠΑΘΕΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗ

ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗ Εισαγωγή Οι δύο πιο ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού μας, η αναπνευστική και η κυκλοφορική, αλληλοσυνδέονται και επιδρούν η μία πάνω στην άλλη κατά τρόπο αρμονικό και

Διαβάστε περισσότερα

Καταπληξία. Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας

Καταπληξία. Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας Καταπληξία Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας Εφημερία στο ΚΥ Αγ. Βαρβάρας Ν. Ηρακλείου. 50 χλμ από μεγάλο νοσοκομείο Βασικός ιατρικός εξοπλισμός Διακομιδή με ιδιωτικό μέσο. Άνδρας 84 ετών τον βρήκαν οι

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Παθολόγος Αξιολόγηση βαρύτητας περιστατικού - Από την βαρύτητα των κλινικών σημείων (αναπνευστική συχνότητα >35, ταχυκαρδία,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΑΝΟΙΚΤΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΣΕ ΝΕΟΓΝΑ ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Συγγενείς ανωμαλίες της καρδιάς, είναι οι ατέλειες στη δομή της καρδιάς, που είναι παρούσες κατά τη γέννηση. Μια από αυτές είναι

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ Ανδρέας Πιτταράς Καρδιολόγος - Hypertension Specialist ESH Ass. Prof. George Washington University USA Ασκληπιείο Βούλας Metropolitan General

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ. Πλωτάρχης (YΙ) Π. Χουντής ΠΝ

ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ. Πλωτάρχης (YΙ) Π. Χουντής ΠΝ ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ Πλωτάρχης (YΙ) Π. Χουντής ΠΝ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΘΩΡΑΚΟΣ ΣΕ ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΚΟΙΛΙΑ 23% 31% ΘΩΡΑΚΑΣ + ΑΚΡΑ 52% 11% ΚΕΦΑΛΙ 41% 26% Ι. ΒΑΡΕΙΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων

Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων Η δομή και λειτουργία της φυσιολογικής καρδιάς και των αγγείων Η εκτίμηση ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα Στεφανιαία νόσος Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο Περιφερική αγγειακή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Κόγιας Ιωάννης: Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας Μουλατζίκος Θωμάς:

Διαβάστε περισσότερα

Άλλες κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων. Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC,EHS

Άλλες κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων. Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC,EHS Άλλες κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC,EHS Άλλες κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων α 1 - αδρενεργικοί αναστολείς (Πραζοσίνη Δοξαζοσίνη Τεραζοσίνη) Κεντρικώς δρώντα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. Η φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. Η φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς 1 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η καρδιακή ανεπάρκεια προέρχεται από τη μειωμένη ικανότητα της καρδιάς να αντλεί αίμα, από και προς τον υπόλοιπο οργανισμό. Η σοβαρότητα της νόσου ποικίλει από ελαφριά, μέχρι πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το Athens Heart Center. Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με www.iatriko.gr Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με κορυφαίο επιστημονικό και νοσηλευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια

Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια Άγγελος Γ. Ρηγόπουλος, MD, FESC Leopoldina Krankenhaus Schweinfurt, Germany Πανελλήνια Σεµινάρια Οµάδων Εργασίας 2014, Θεσσαλονίκη 22.02.2014 No+conflict+of+interest.!! Disclosures Μυοκαρδιοπάθειες Davies'MJ.'Heart'2000;83:4697474

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΡΔΙΑ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΡΔΙΑ 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Αποτελείται από την καρδιά και τα αγγεία( αρτηρίες, φλέβες, τριχοειδή αγγεία). Η καρδιά με τους παλμικούς ρυθμούς στέλνει το αίμα στο σώμα. Οι αρτηρίες παίρνουν το αίμα από την καρδιά

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία)

Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία) Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία) Ανδρέας Χ. Γιαννόπουλος Αναπλ. Καθηγητής Παιδιατρικής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. 8 ο Επιστημονικό συνέδριο Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. ΚΕΔΕΑ Θεσ/νίκης 14-16/3/2019

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Περιλαμβάνει: Λήψη ατομικού ιστορικού Κλινική Εξέταση Ηλεκτροκαρδιογράφημα Υπερηχογράφημα

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3. Κυκλοφορικό Σύστημα. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα

Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3. Κυκλοφορικό Σύστημα. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3 Κυκλοφορικό Σύστημα Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα και των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των άχρηστων γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

ΟΞΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ SHOCK ΟΞΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΙΔΟΣ SHOCK ανάλογα με το αίτιο Εκτεταμένη ισχαιμία Πιθανή πτώση ΑΠ Πιθανώς ωχρά κρύα άκρα (ισχαιμία αγγειοσύσπαση) Πιθανώς ιδρώτες ταχυκαρδία (υπερέκκριση αδρεναλίνης)

Διαβάστε περισσότερα

Βαλβιδοπάθειες. Melanie Deutsch

Βαλβιδοπάθειες. Melanie Deutsch Βαλβιδοπάθειες Melanie Deutsch Στένωση µιτροειδούς Σχεδόν πάντοτε ρευµατικής αιτιολογίας Συχνότερα στις γυναίκες Άνοιγµα µιτροειδούς µικρότερο - φυσ. 4-6 cm 2 Στένωση µιτροειδούς Πνευµονικό οίδηµα διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή. Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ

Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή. Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Μαθαίνοντας να αναγνωρίζεις την κολπική μαρμαρυγή Χατζηστεφάνου Φανή Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Παπαντωνίου Ελισάβετ Τ.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΒΚΚ-ΓΚΚ Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη αρρυθμία

Διαβάστε περισσότερα

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Αιµοδυναµικές αλλαγές κατά την εγκυµοσύνη Όγκος αίµατος 30-50% Μέγιστο 20-24 εβδ Όγκος παλµού Καρδιακή Συχνότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΡΑΚΙΚΟ ΑΛΓΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ: ΠΟΤΕ ΑΝΗΣΥΧΟΥΜΕ?

ΘΩΡΑΚΙΚΟ ΑΛΓΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ: ΠΟΤΕ ΑΝΗΣΥΧΟΥΜΕ? ΘΩΡΑΚΙΚΟ ΑΛΓΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ: ΠΟΤΕ ΑΝΗΣΥΧΟΥΜΕ? Κ. Παπαδοπούλου-Λεγμπέλου Επίκ. Παιδιατρικής-Παιδοκαρδιολογίας ΑΠΘ Δ Παιδιατρική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» Θωρακικό άλγος Είναι η 2 η σε συχνότητα αιτία

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Ιατρική Σχολή

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Ιατρική Σχολή Συμπτώματα καρδιολογικού ασθενούς Α. Ράμμος Πανεπιστημιακός Υπότροφος Β Καρδιολογική Κλινική Π.Γ.Ν.Ι. (1) Πόνος στο στήθος Θωρακικό άλγος Διαφορική Διάγνωση - πιο σημαντικά

Διαβάστε περισσότερα

Θωρακικό άλγος μετά από εισπνοή εντομοκτόνου ουσίας. Ζόια Αντριάν-Εουτζέν Χρυσός Δημήτριος

Θωρακικό άλγος μετά από εισπνοή εντομοκτόνου ουσίας. Ζόια Αντριάν-Εουτζέν Χρυσός Δημήτριος Θωρακικό άλγος μετά από εισπνοή εντομοκτόνου ουσίας Ζόια Αντριάν-Εουτζέν Χρυσός Δημήτριος Καρδιολογικό Τμήμα Γ.Π.Ν.Τρίπολης Ασθενής 53 ετών προσήλθε στο ΤΕΠ του Νοσοκομείου για αναφερόμενο αίσθημα δυσφορίας

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ «ΕΛΛΕΙΜΜΑ» ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ

ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ «ΕΛΛΕΙΜΜΑ» ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ «ΕΛΛΕΙΜΜΑ» ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ Σιαμά Αικατερίνη Καρδιολόγος Τσούκας Αθανάσιος Διευθυντής Εργαστήριο Hχωκαρδιογραφίας Γενικό Νοσοκομείο Ασκληπίειο Βούλας No conflict

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Διευθυντής: Καθηγητής κ. Γεώργιος Ανωγειανάκις

Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Διευθυντής: Καθηγητής κ. Γεώργιος Ανωγειανάκις 1. Που βρίσκεται η καρδιά; Α) Εξ ολοκλήρου στο αριστερό μεσοθωράκιο Β) Πίσω από την τραχεία Γ) Εξ ολοκλήρου στο δεξί μεσοθωράκιο Δ) Μπροστά από την τραχεία Ε) Παρασπονδυλικά αριστερά 2. Ποια από τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Θυρεοειδικές ορμόνες - δράσεις Οι θυρεοειδικές ορμόνες επηρεάζουν όλους τους ιστούς και τα οργανικά συστήματα στο σωμα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΘΩΡΑΚΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΚΟΥΛΟΛΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕΠ Γ.Ν.Α. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΘΩΡΑΚΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΚΟΥΛΟΛΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕΠ Γ.Ν.Α. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΘΩΡΑΚΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΚΟΥΛΟΛΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕΠ Γ.Ν.Α. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Μια από τις συχνότερες αιτίες προσέλευσης ασθενών στα ΤΕΠ είναι ο θωρακικός πόνος.

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Καρδιαγγειακή ανταπόκριση στην οξεία άσκηση Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Καρδιαγγειακό σύστημα Καρδιαγγειακό σύστημα Κύριες λειτουργίες Μεταφέρει

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 4 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ 1 Στις 2 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ. Παρουσίαση περιστατικού. ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου»

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ. Παρουσίαση περιστατικού. ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ ARDS - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕ ΝΟ Παρουσίαση περιστατικού ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» Παρουσίαση περιστατικού Από τον απεικονιστικό έλεγχο διαπιστώθηκαν: κατάγµατα λεκάνης και δεξιού άνω

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΑΜΠΡΑΧΙΜ ΣΑΡΑ-ΕΛΕΝΗ & ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΤΕΙΘ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: κ. ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΣΑΒΒΑΤΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ Το καρδιαγγειακό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΣΤΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ... «Ήταν μια χαρά μέχρι πριν από 1 ώρα» σας λέει με αγωνία η κόρη του 68χρονου που έχει έρθει στα επείγοντα όπου εργάζεστε.

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση

Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση Αικατερίνη Αυγεροπούλου, Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Ιατρείο Πνευμονικής Υπέρτασης Καρδιολογικού Τμήματος, Γ.Ν.Α Ιπποκράτειο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟ Η.Κ.Γ. ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΑΦΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΣΤΟ Γ.Ν.Α «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ηλεκτροκαρδιογράφημα ( Η.Κ.Γ ), ως απλή και εύχρηστος εργαστηριακή μέθοδος, είναι βοηθητικό και πολλές

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ Καρδιακή παροχή= Όγκος Παλμού x Καρδιακή Συχνότητα Ογκος Παλμού: To ποσό του αίματος που αντλείται από την καρδιά ανά παλμό Καρδιακή Παροχή: O αριθμός των

Διαβάστε περισσότερα

Tο φύσημα Ορισμός Γενικά . Έτσι λοιπόν υπάρχουν και φυσιολογικά φυσήματα που παράγονται από τη φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς.

Tο φύσημα Ορισμός Γενικά . Έτσι λοιπόν υπάρχουν και φυσιολογικά φυσήματα που παράγονται από τη φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς. Tο φύσημα Ορισμός Φύσημα είναι το ακροαστικό εύρημα «ο θόρυβος» που ακούει ο γιατρός με το στηθοσκόπιό του -το ακουστικό- όταν το τοποθετεί στο θώρακα ενός ασθενούς. Γενικά Το φύσημα παράγεται από τη ροή

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο. Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ. «Μέτρηση της αιματηρής. Αρτηριακής Πίεσης»

Εργαστήριο. Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ. «Μέτρηση της αιματηρής. Αρτηριακής Πίεσης» Εργαστήριο Παθολογική Χειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ «Μέτρηση της αιματηρής Αρτηριακής Πίεσης» Αιμοδυναμική παρακολούθηση α) Μη επεμβατική Ηλεκτροκαρδιογράφημα Αρτηριακός σφυγμός Αναίμακτη αρτηριακή πίεση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση της χρησιμότητας του B12/CRP index ως απλός προγνωστικός παράγοντας στη διερεύνηση στεφανιαίας νόσου στο γενικό πληθυσμό.

Εκτίμηση της χρησιμότητας του B12/CRP index ως απλός προγνωστικός παράγοντας στη διερεύνηση στεφανιαίας νόσου στο γενικό πληθυσμό. Εκτίμηση της χρησιμότητας του B12/CRP index ως απλός προγνωστικός παράγοντας στη διερεύνηση στεφανιαίας νόσου στο γενικό πληθυσμό. Λαγός Ι, Τζ. Δαδούς, Σπυρομήτρος Γ¹, Μπισχινιώτης Θ², Σαββάτης Στ, Κανονίδης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. Μαυρουδή Μελαχρινή Επιμελήτρια της ΓΚΚ

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. Μαυρουδή Μελαχρινή Επιμελήτρια της ΓΚΚ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Μαυρουδή Μελαχρινή Επιμελήτρια της ΓΚΚ Καρδιακή Ανεπάρκεια δεν είναι νόσος είναι σύνδρομο που προκαλείται από πολλές αιτίες συγκλίνει σε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΡΔΙΑ Ινομυώδες κοίλο όργανο Εντόπιση: στο θώρακα - λοξή θέση Κορυφή: προς τα κάτω, εμπρός και αριστερά Βάση: προς τα πίσω, άνω και δεξιά Δεξιές κοιλότητες: δεξιός κόλπος - δεξιά κοιλία Αριστερές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΟΓΕΝΕΣΗ ΤΣΟΥΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Δ/ΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ S.C.D. V.A. C.A.D. Καταστάσεις που προδιαθέτουν σε εμφάνιση αρρυθμιών με την άσκηση. Υγιή άτομα Στεφανιαία νόσο Πρόπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg.

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Εισήχθη στην καρδιολογική κλινική για διερεύνηση πρόσθιου θωρακικού

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ. ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ. ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ? Ετοιμολογία : είναι ο λόγος για το πάθος, δηλαδή την αρρώστια Ασχολείται με το μηχανισμό και τους

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα από τα συχνότερα νοσήματα των ανδρών στην σημερινή εποχή.σε νεαρότερες ηλικίες το 30% οφείλεται σε οργανικές αιτίες και το 70 % σε ψυχολογικά αίτια

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Τσαματσούλης Χειρουργός Θώρακος. Καρδιοχειρουργική Κλινική Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός»

Μιχάλης Τσαματσούλης Χειρουργός Θώρακος. Καρδιοχειρουργική Κλινική Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός» Μιχάλης Τσαματσούλης Χειρουργός Θώρακος Καρδιοχειρουργική Κλινική Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός» Ασθενής 62 ετών με ΛΕΙΟΜΥΟΣΑΡΚΩΜΑ ΔΕΞΙΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΤΩ ΚΟΙΛΗΣ ΦΛΕΒΑΣ Το λειομυοσάρκωμα (LMS) της κάτω κοίλης φλέβας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Άνδρας 57 ετών προσέρχεται στα επείγοντα νοσοκομείου παραπονούμενος για θωρακικό άλγος που επεκτείνεται στην κάτω γνάθο και αντανακλά στο αριστερό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK Η αναφυλαξία είναι μια δυνητικά θανατηφόρος κατάσταση που χρήζει άμεσης και σωστής αντιμετώπισης Η συχνότητα της έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες

Διαβάστε περισσότερα

Γενικό Νοσοκομείο Ασκληπιείο Βούλας Καρδιολογικό Τμήμα Διευθυντής Καθ. Αθ. Μανώλης ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Γενικό Νοσοκομείο Ασκληπιείο Βούλας Καρδιολογικό Τμήμα Διευθυντής Καθ. Αθ. Μανώλης ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Γενικό Νοσοκομείο Ασκληπιείο Βούλας Καρδιολογικό Τμήμα Διευθυντής Καθ. Αθ. Μανώλης ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ 1 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η καρδιακή ανεπάρκεια προέρχεται από τη μειωμένη ικανότητα

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης A. Ευθυμιάδης

Γιάννης A. Ευθυμιάδης Γιάννης A. Ευθυμιάδης Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Υπεύθυνος Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης Β Καρδιολογικής Κλινικής ΑΠΘ Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Μετεκπαιδευτής στο Νοσοκομείο Hammersmith

Διαβάστε περισσότερα

ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη.

ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη. ΗΦΜ. Ποια η σηµασία της στην κλινική πράξη. Πότε πρέπει να εφαρµόζεται; «Ιπποκράτειες Ηµέρες Καρδιολογίας» Μέλανη Κωνσταντινίδου Καρδιολόγος Ηλεκτροφυσιολόγος Αγ Λουκάς Disclosures None ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κυκλοφορικό σύστημα Αιμοφόρο 1. 2. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Λεμφοφόρο Αρτηρίες Λεμφικά τριχοειδή Φλέβες

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ 37 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ Σ. Λαγουδάκου, Π. Δερµάτης, Μ. Μαριόλης, Γ. Αρµατάς,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 1 Ο πρώτος χρόνος μετά τη γέννηση έχει τις μεγαλύτερες και ταχύτερες φυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιά. Καρδιά. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Άσκηση και αρτηριακή πίεση. Μεταπτυχιακό πρόγραμμα Άσκηση και Υγεία. Πασχάλης Βασίλης, Ph.D.

Καρδιά. Καρδιά. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Άσκηση και αρτηριακή πίεση. Μεταπτυχιακό πρόγραμμα Άσκηση και Υγεία. Πασχάλης Βασίλης, Ph.D. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Μεταπτυχιακό πρόγραμμα Άσκηση και Υγεία Μεταβολικές ασθένειες και άσκηση Άσκηση και αρτηριακή πίεση Πασχάλης Βασίλης, Ph.D. Καρδιά Καρδιά Η καρδιά είναι ένα μυϊκό όργανο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Εκλ. Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΘΑΛΑΜΟΣ 218 Β' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΘΑΛΑΜΟΣ 218 Β' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΘΑΛΑΜΟΣ 218 Β' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Ο ασθενής μας 32 ετών Εισαγωγή : 10 / 05 / 2012 Αιτία εισαγωγής : γενικευμένο οίδημα ΙΣΤΟΡΙΚΟ Από 2 μήνου Eπιδείνωση οιδημάτων κάτω

Διαβάστε περισσότερα