Θεραπεία µε άτοµα µε Ποικιλοµορφία Φύλου και Σεξουαλικότητας (ΘΠΦΣ)
|
|
- Βαλτάσαρ Γκόφας
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 1 Θεραπεία µε άτοµα µε Ποικιλοµορφία Φύλου και Σεξουαλικότητας (ΘΠΦΣ) Olivier Cormier-Otaño και Dominic Davies Μετάφραση: Γιώργος Ταξίδης Ποικιλοµορφία φύλου και σεξουαλικότητας Αυτό το κεφάλαιο θα εστιάσει στη θεραπεία µε άτοµα µε Ποικιλοµορφία Φύλου και Σεξουαλικότητας (ΠΦΣ). Αυτός ο όρος είναι πιο συµπεριληπτικός από τον πιο παραδοσιακό όρο LGBT (IQ) (lesbian, gay, bisexual, transgender/sexual, intersex, questioning 1 ). Περιλαµβάνει ένα ευρύτερο φάσµα ταυτοτήτων φύλου και σεξουαλικότητας, συµπεριλαµβάνοντας ανθρώπους που είτε εξασκούν Κink/BDSM (bondage, dominance, discipline, submission, sadism and masochism 2 ) πρακτικές ή τρόπους ζωής ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό τους προσανατολισµό (Langdridge and Barker, 2007) όπως και άτοµα των οποίων η ταυτότητα βρίσκεται οπουδήποτε στο φάσµα του φύλου και όχι απλά το µη καθορίσιµο φύλο ή τη φυλοµεταβατικότητα. Ο όρος Ποικιλοµορφία Φύλου και Σεξουαλικότητας (ΠΦΣ) ανοίγει επίσης τον διάλογο σε σχέση µε τις διαφορετικές δυνατότητες σχέσεων, όπως η ασεξουαλικότητα (Rothblum & Brechony, 1993) η αγαµία, η πολυσυντροφικότητα, οι swinger και άλλες µορφές συναινετικής µη µονογαµίας (Barker & Langdridge, 2010). Πρόσφατες θεωρίες (Diamond, 2008) σχετικά µε το σεξουαλικό προσανατολισµό διευρύνουν τη συζήτηση για τη φυσική του ρευστότητα. Η σεξουαλική προτίµηση γίνεται καλύτερα κατανοητή ως ένα συνεχές και µπορεί να διαφέρει ανάλογα µε το κοινωνικό περιβάλλον και το χρόνο: εµπειρίες έλξης προς το ίδιο φύλο µπορεί να συµβούν σε διαφορετικές στιγµές της ζωής, ενώ η «λίµπιντο» ή η σεξουαλική επιθυµία µπορεί επίσης να αλλάζει σε ένταση. Η έρευνα του Diamond υποδεικνύει ότι οι γυναίκες είναι πιο ρευστές, µιας και µοιάζει να προσελκύονται πιο πολύ σ ένα άτοµο παρά σ ένα σεξουαλικό αντικείµενο. Οι οµοφυλόφιλοι άντρες τείνουν να είναι πιο άκαµπτοι στην επιλογή τύπου ερωτικού συντρόφου (Diamond, 2008, επίσης βλ. Davies, 2012). Συχνά τα άτοµα νιώθουν πως ανήκουν σε διαφορετικό φύλο ή σεξουαλικότητα σε διαφορετικά στάδια της ζωής τους. Για παράδειγµα, η διαφορετικότητα στο φύλο µπορεί να εµφανιστεί σε επόµενα στάδια της ενήλικης ζωής (Lev, 2004). Οι θεραπευόµενες 3 παρουσιάζουν διαφορετικούς τρόπους βίωσης ερωτικών ή σεξουαλικών σχέσεων. Συχνά τα προβλήµατα έχουν να κάνουν πιο πολύ µε διαπροσωπικούς παρά µε ενδοψυχικούς παράγοντες. O ασεξουαλικός πληθυσµός (είτε σε ερωτικές σχέσεις, είτε εκτός) δυσκολεύεται να αποκαλύψει τη σεξουαλική του ταυτότητα και να γίνει αποδεκτός: τα άτοµα που δεν δραστηριοποιούνται σεξουαλικά συχνά παθολογικοποιούνται και γίνονται θύµατα διακρίσεων. Όταν αποκαλύπτουν την ασεξουαλικότητά τους αντιµετωπίζουν κοινωνική καταδίκη και πίεση να ζευγαρώσουν και να κάνουν σεξ (Cormier-Otaño, υπό έκδοση). Στην 1 LGBT (IQ) είναι τα Αγγλικά αρχικά των λέξεων Λεσβίες, Γκέι, Αµφισεξουαλικοί, Τρανς (ή φυλοµεταβατικότητα), Ίτερσεξ (µη καθορίσιµο φύλο) και άτοµα που αµφισβητούν τον σεξουαλικό τους προσανατολισµό. 2 Ο όρος Κink/BDSM αναφέρεται στα άτοµα των οποίων η σεξουαλικότητα περιλαµβάνει πρακτικές όπως το δέσιµο, η κυριαρχία ή ο σαδισµός / µαζοχισµός. 3 Οι λέξεις θεραπευόµενος / θεραπευόµενη, θεραπευτής /θεραπεύτρια και επόπτης / επόπτρια χρησιµοποιούνται όσο το δυνατόν εναλλάξ ανά παράγραφο, για λόγους γλωσσικής οικονοµίας και αποφυγής χρήσης σεξιστικής γλώσσας. Σε κάποιες περιπτώσεις, γίνεται χρήση πιο ουδέτερων όρων, όπως «το άτοµο». Αυτή η επιλογή είναι ένας αναγκαίος συµβιβασµός απέναντι στο εγγενές πρόβληµα της Ελληνικής γλώσσας που απαιτεί να αποδίδεται το φύλο σε πολύ περισσότερες λέξεις από ότι στα Αγγλικά, για παράδειγµα.
2 2 άλλη άκρη του συνεχούς βρίσκονται οι πολυερωτικές σχέσεις, όπου τα άτοµα έχουν συγχρόνως περισσότερες από µία σχέσεις. Η πολυερωτικότητα, όπως και η ασεξουαλικότητα, περιλαµβάνει ετεροφυλόφιλα, οµοφυλόφιλα ή αµφισεξουαλικά άτοµα. Οι πιθανοί συνδυασµοί σεξουαλικών προτιµήσεων, σεξουαλικού προσανατολισµού, ταυτότητας φύλου, προτίµησης φύλου και επιλογών σχέσεων ποικίλλουν και η κάθε µία µετατρέπεται σε ατοµική αφήγηση. Κάποιες από αυτές τις ιστορίες ενέχουν διαφορετικό βαθµό δυσκολιών, αλλά σίγουρα τα περισσότερα άτοµα που ανήκουν σε ΠΦΣ δεν έρχονται ποτέ για θεραπεία και ζουν ευτυχισµένα και η ζωή τους έχει νόηµα. Η βοήθεια προς τους θεραπευόµενους στο να εντοπίσουν και να ονοµάσουν τη δική τους σεξουαλικότητα φέρνει στην επιφάνεια την περιπλοκότητα που αντιµετωπίζουν τα άτοµα µε ποικιλοµορφία φύλου, που θέτουν υπό αµφισβήτηση τον κοινωνικά αποδεκτό ορισµό τόσο του φύλου όσο και του σεξουαλικού προσανατολισµού. Για παράδειγµα, εξακολουθεί ένα ζευγάρι λεσβιών να βρίσκεται σε οµοφυλοφιλική σχέση όταν η µία από τις δύο αλλάζει φύλο και γίνεται άντρας; (Lev, 2004) Θεραπεία µε Ποικιλοµορφία Φύλου και Σεξουαλικότητας H Θεραπεία µε Ποικιλοµορφία Φύλου και Σεξουαλικότητας (ΘΠΦΣ) αποτελεί µια πρόσφατη και εσκεµµένη αποχώρηση από τον όρο Gay Affirmative Therapy (GAT) 4 προκειµένου να περιληφθούν και να υποστηριχτούν όλες οι µορφές και εκφάνσεις και όλα τα ζητήµατα γύρω από την Ποικιλοµορφία Φύλου και Σεξουαλικότητας. Είναι ένας διαθεωρητικός όρος, όπου όλα τα θεωρητικά µοντέλα (ψυχοδυναµικό, ανθρωπιστικό, συµπεριφοριστικό) µπορούν να λειτουργήσουν µέσα στις κεντρικές τους οργανωτικές αρχές και αξιώµατα (Davies & Neal, 2000). Ο όρος Gay Affirmative Therapy ήταν προβληµατικός για µια σειρά από λόγους. Σε πολιτικό επίπεδο, µπορεί να φαίνεται να αποκλείει τις λεσβίες, τους αµφισεξουαλικούς ή την ποικιλοµορφία φύλου. Επίσης αγνοεί τις υποκουλτούρες και τις οµάδες όπου υπάρχει έλξη στο αντίθετο φύλο (kink, φετιχισµός, swinger, κτλ...). Τέλος η «γκέι επιβεβαίωση» (βλ. σηµείωση 3) υπονοεί µια συγκεκριµένη κατεύθυνση στην αυτοπραγµάτωση των θεραπευόµενων. Υπερεπαγρύπνηνση µια έννοια-κλειδί Οι ΠΦΣ έχουν µακρά ιστορία όπου θεωρούνται «τρελοί, κακοί ή επικίνδυνοι». Το αποτέλεσµα είναι µια υπερεπαγρύπνηση στην παθολογικοποίηση ή τις αρνητικές κρίσεις και άρα οι ΠΦΣ ερευνούν το περιβάλλον τους για να βρουν σηµάδια εχθρικότητας ή ασφάλειας: Θα παρερµηνευτώ εδώ; Θα βρω αποδοχή και κατανόηση; Είναι ασφαλές να αποκαλύψω τον εαυτό µου; (Carroll, 2010). Aυτή η επαγρύπνηση είναι πηγή άγχους και αγωνίας, που είναι παρούσα και µέσα στο χώρο της θεραπείας. Οι θεραπευόµενες ΠΦΣ συχνά αµφισβητούν τις θεραπεύτριές τους, είτε ευθέως είτε υποσυνείδητα, ως προς τις γνώσεις τους σε θέµατα φύλου και σεξουαλικών διαφορών. Κατά συνέπεια, κάποιες θεραπευόµενες µπορεί να ωφεληθούν από τη θεραπεία µε θεραπεύτριες που επίσης ανήκουν σε ΠΦΣ, ή να ζητήσουν µια τέτοια θεραπεύτρια. Άλλες µπορεί να ωφεληθούν, ή να προτιµήσουν τη θεραπεία µε κάποια που δεν ανήκει στη δική τους οµάδα ή κοινότητα. Η επιλογή της θεραπευόµενης είναι φορτισµένη µε νόηµα και αξίζει να ερευνηθούν οι υποθέσεις που βρίσκονται πίσω από την επιλογή της για θεραπεύτρια εντός ή εκτός της µειονότητας στην οποία ανήκει η ίδια. Παρόλ αυτά, οι επιθυµίες των θεραπευόµενων χρειάζεται να γίνουν σεβαστές και δεκτές, όσο είναι αυτό δυνατό. Αυτό το ζήτηµα ανοίγει επίσης το ερώτηµα του αν οι ΠΦΣ θεραπεύτριες νιώθουν άνετα και είναι πρόθυµες να αποκαλύψουν το σεξουαλικό τους προσανατολισµό ή το ιστορικό του φύλου τους. 4 Ο όρος Gay Affirmative Therapy έχει χρησιµοποιηθεί για να περιγράψει τη θεραπεία όπου παθολογικοποιείται η οµοφυλοφοβία και όχι η οµοφυλοφιλία. Ο όρος affirmative σηµαίνει «επιβεβαίωση» της οµοφυλοφιλίας και οι συγγραφείς παρακάτω εξηγούν τα προβλήµατα µε τη χρήση αυτού του όρου.
3 3 Καλή πρακτική Η πλειοψηφία των συµβούλων και ψυχοθεραπευτών δεν έχουν εξειδικευµένη εκπαίδευση στη θεραπευτική δουλειά µε τους ΠΦΣ (Davies, 2007). Ουσιαστικά όλα τα αναπτυξιακά µοντέλα και πολλές θεωρίες συµβουλευτικής δίνουν προτεραιότητα στην ετεροφυλοφιλία, τόσο ως κοινωνικό κανόνα όσο και ως ένδειξη ψυχικής υγείας. Πρόσφατες έρευνες στη Βρετανία έδειξαν ότι το 17% των συµβούλων θα συµφωνούσε να βοηθήσει έναν θεραπευόµενο να καταπιέσει την έλξη του προς το ίδιο φύλο (Bartlett, 2008). Η αποκαλούµενη «θεραπεία µετατροπής» ή οι διορθωτικές θεραπείες δεν είναι µόνο αντιδεοντολογικές επειδή ενισχύουν την κοινωνική και ατοµική καταπιεστική λογική που καθιστά παθολογική την έλξη προς το ίδιο φύλο, αλλά επίσης επειδή είναι αποδεδειγµένα βλαβερές στους θεραπευόµενους που έχουν πάρει µέρος σ αυτές (Daniel, 2009). Η καλή πρακτική στην ΘΠΦΣ απαιτεί µια διακριτική περιέργεια και ενδιαφέρον για τη ζωή της θεραπευόµενης και την ικανότητα να δουλέψει κανείς µε ευαισθησία µε την υπερεπαγρύπνισή της. Ο ρόλος της θεραπευόµενης δεν είναι να εκπαιδεύσει τη θεραπεύτρια σχετικά µε το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζουν οι ΠΦΣ. Παρόλ αυτά, η οπτική γωνία της ίδιας της θεραπευόµενης ως προς αυτό το κοινωνικό περιβάλλον είναι φυσικά πολύ σηµαντική και αποδεκτή. Αυτό σηµαίνει ότι η θεραπεύτρια χρειάζεται να έχει µια ευρεία γνώση του κοινωνικού περιβάλλοντος των ΠΦΣ, καθώς επίσης και του πώς οι πολλαπλές ταυτότητες µπορεί να αλληλεπιδράσουν και µερικές φορές να συγκρουστούν. Υπάρχει µεγάλος πλούτος από βιβλία και πληροφορίες στο διαδίκτυο που σχετίζονται µε τις θεραπευόµενες ΠΦΣ. Η σχετική βιβλιογραφία είναι ως επί το πλείστον αµερικανική, αν και η Βρετανία έχει ξεκινήσει να συµβάλλει σηµαντικά σ αυτό τον τοµέα. Είναι επίσης πολύ σηµαντικό οι θεραπευτές να καλλιεργήσουν την αυτογνωσία τους πάνω στις δικές τους προκαταλήψεις, πεποιθήσεις και υποθέσεις για το τι είναι «υγιές» και «φυσιολογικό» σε σχέση µε το σεξ, το ρόλο του φύλου, τις σχέσεις κτλ. Όλοι µας έχουµε κοινωνικοποιηθεί µέσα στην κυρίαρχη κουλτούρα, στην οποία οι ετεροκανονιστικές πεποιθήσεις αποτελούν ένα εγγενές και διαιωνιζόµενο δεδοµένο, και άρα κανένας µας δεν είναι εντελώς αµόλυντος από τον ετεροσεξισµό και την οµοφοβία µε τον ίδιο τρόπο που είναι δύσκολο να είναι κανείς αµόλυντος από ρατσιστικές ή σεξιστικές νοοτροπίες. Η εκπαίδευση των θεραπευτριών στη Βρετανία σπάνια προσφέρει αρκετή διδασκαλία σε σχέση µε τα θέµατα διαφορετικότητας του φύλου και της σεξουαλικότητας. Συνήθως, αν υπάρχει αυτή η διδασκαλία, περιορίζεται σε µία διάλεξη πάνω στη διαφορετικότητα και σπάνια ξεπερνά τις τρεις ώρες διδασκαλίας. Μια πολύ συνηθισµένη εκπαιδευτική εµπειρία είναι ότι τα θέµατα ΠΦΣ συµπεριλαµβάνονται µόνο µετά από αίτηµα των εκπαιδευόµενων που είναι LGBT και αυτές οι σπουδάστριες πολλές φορές αναµένεται να διευκολύνουν την εκπαίδευση των συναδέλφων τους σ αυτό το θέµα. Αυτό µπορεί να έχει ως αποτέλεσµα να µην ικανοποιούνται οι δικές τους εκπαιδευτικές ανάγκες (του πώς να δουλέψουν αποτελεσµατικά µε τη δική τους κοινότητα) και να αναγκάζονται να αναζητήσουν εξειδικευµένη εκπαίδευση αλλού µετά την αποφοίτησή τους (Davies, 2007). Ένα τρίτο ζήτηµα για την εκπαίδευση και την καλή πρακτική είναι η κατανόηση της ψυχολογίας των ΠΦΣ και ο αντίκτυπος του στίγµατος στην ανάπτυξη του εαυτού. Οι θεραπευτές δεν πρέπει να πέφτουν στην παγίδα της άρνησης των πολύ πραγµατικών διαφορών που υπάρχουν ανάµεσα στους ΠΦΣ και αυτούς της ετεροφυλόφιλης πλειοψηφίας. Οι σχέσεις των λεσβιών είναι αρκετά διαφορετικές από τις σχέσεις των οµοφυλόφιλων ανδρών, οι οποίες πάλι διαφέρουν από τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια. Υπάρχουν πολλές διαφορές ανάµεσα στις διάφορες κατηγορίες ΠΦΣ όπως επίσης και πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Η άποψη των συγγραφέων αυτού του άρθρου είναι ότι η εκπαίδευση είναι απαραίτητη προκειµένου να έχει κανείς επαρκή κατανόηση των ενδοψυχικών, καθώς και των κοινωνικά κατασκευασµένων στοιχείων της εµπειρίας των ΠΦΣ. H προσωπική και κλινική εµπειρία είναι χρήσιµοι τρόποι απόκτησης γνώσεων πάνω στο θέµα. Η εθελοντική εργασία ως συµβουλεύτρια σε µη κερδοσκοπικές οργανώσεις που
4 4 δουλεύουν µε ΠΦΣ είναι ένας µοναδικός τρόπος απόκτησης εµπειρίας, αλλά αυτοί οι οργανισµοί µπορεί να προσλαµβάνουν µόνο εθελόντριες που ανήκουν στους ΠΦΣ. Οι συναντήσεις µε άλλες θεραπεύτριες και η ανταλλαγή πληροφοριών, βιβλίων, εποπτείας και υποστήριξης είναι ένας άλλος τρόπος για να διατηρήσει κανείς την καλή πρακτική. Το να έχει κανείς απλά κάποια προσωπική φίλη που είναι οµοφυλόφιλη δεν είναι αρκετό, όπως δεν είναι αρκετό να είναι κανείς ο ίδιος ΠΦΣ. Η εκπαίδευση είναι απαραίτητη για όλους όσους θέλουν να δουλέψουν σ αυτό τον τοµέα. H εποπτεία είναι αναµφίβολα σηµαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη καλής πρακτικής όπως είναι και για όλους τους άλλους τοµείς της δουλειάς του ψυχοθεραπευτή. Παρόλο που µπορεί να είναι δύσκολο να αµφισβητηθούν οι γνώσεις ενός επόπτη µε τον οποίο ο θεραπευτής έχει ήδη δουλέψει για µεγάλο χρονικό διάστηµα, οι θεραπευτές που δουλεύουν µε άτοµα που ανήκουν σε ΠΦΣ θα ωφεληθούν αν ο επόπτης τους έχει συγκεκριµένη εκπαίδευση σ αυτόν τον τοµέα δουλειάς. Ένας θεραπευτής που συλλογίζεται τις δικές του προκαταλήψεις για ζητήµατα που επηρεάζουν τους πελάτες που ανήκουν σε ΠΦΣ χρειάζεται έναν επόπτη που επίσης έχει δουλέψει πάνω στις προκαταλήψεις του. Διαφορετικά, θέµατα όπως η ερωτική µεταβιβαστική/αντιµεταβιβαστική σχέση ή συναισθήµατα θυµού µέσα στο χώρο της ψυχοθεραπείας θα παραµείνουν ανεξερεύνητα (Pope, Sonne και Holroyd, 2000). Ένα άβολο παράδειγµα µπορεί να είναι ο θεραπευτής που έχει γνώση των ζητηµάτων kink και θέλει να σκεφτεί για τη δουλειά του µε έναν πελάτη του οποίου οι σεξουαλικές πρακτικές περιλαµβάνουν συνήθως την έννοια της κυριαρχίας, όµως ο επόπτης έχει µια διαφορετική κατανόηση αυτών των σεξουαλικών πρακτικών ως αυτοβλαπτικών τάσεων, που είναι αποτέλεσµα κακοποίησης στην παιδική ηλικία ή παθολογίας. Κατανόηση του κοινωνικού περιβάλλοντος και συγκεκριµένα ζητήµατα Oι πελάτες που ανήκουν σε ΠΦΣ µπορεί να φέρουν στη θεραπεία ζητήµατα όχι τόσο διαφορετικά από αυτά που φέρνουν οι υπόλοιποι πελάτες, όµως το κοινωνικό περιβάλλον συνήθως παρέχει µια επιπλέον διάσταση και διαφορετικά επίπεδα αφήγησης. Είναι σηµαντικό να συλλογιστούµε την ισχύ της ετεροκανονιστικής, πατριαρχικής και ευρωκεντρικής κοινωνίας στην οποία έχουµε µεγαλώσει. Η εξωτερική καταπίεση και τα αρνητικά µηνύµατα γύρω από τον σεξουαλικό προσανατολισµό, το φύλο και την εθνική καταγωγή οδηγούν σε εσωτερικευµένη καταπίεση. Ένα µικρό αγόρι που δέχεται πίεση να συµπεριφέρεται µε τρόπο που παραδοσιακά συνδέεται µε το φύλο του (π.χ. να φοράει γαλάζια ρούχα ή να έχει κοντά µαλλιά) µπορεί να οδηγήσει στην εσωτερικευµένη πεποίθηση ότι είναι λάθος για έναν άντρα να φοράει ρόζ ρούχα ή να έχει µακριά µαλλιά. Αυτές οι πεποιθήσεις, εάν δεν καταπολεµηθούν, µπορούν να οδηγήσουν αυτόν τον ενήλικο άντρα στο να δεχτεί την ιδέα ότι η θηλυκή του πλευρά είναι λάθος ή κοινωνικά µη αποδεκτή. Με παρόµοιο τρόπο, τα µηνύµατα ότι το σεξ και κάθε του έκφραση θα πρέπει να περιοριστεί στην ετεροφυλόφιλη, αναπαραγωγική του µορφή, µακριά από συναινετικό πειραµατισµό, µπορεί να οδηγήσει σε συναισθήµατα ενοχής και ντροπής. Αυτό το είδος της εσωτερικευµένης καταπίεσης µπορεί να οδηγήσει το άτοµο σε µίσος προς τον εαυτό του, χαµηλή αυτοπεποίθηση, αποµόνωση, φόβο της απόρριψης και άλλες ψυχολογικές δυσκολίες. Μεγάλο ποσοστό ατόµων που ανήκουν σε ΠΦΣ εµφανίζει περισσότερα προβλήµατα ψυχικής υγείας, κατάθλιψη, αυτοβλαπτικής συµπεριφοράς και χρήσης ναρκωτικών σε σύγκριση µε τους ετεροφυλόφιλους (King et al, 2008). Σε αστικά περιβάλλοντα η πλειοψηφία της κοινωνικής συναναστροφής ανάµεσα σε άτοµα που ανήκουν σε ΠΦΣ συµβαίνει σε κλαµπ και µπαρ. Πολλά από τα νέα «designer drugs» παρουσιάζονται πρώτα στην γκέι σκηνή και γρήγορα αποτελούν ένα πολύ κοινό συστατικό της βραδινής εξόδου πριν κυκλοφορήσουν ευρέως στα υπόλοιπα κλαµπ. Η χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ από άτοµα που ανήκουν σε ΠΦΣ µπορεί να γίνει κατανοητή ως αντίδραση στην πίεση και καταπίεση. Δείχνει την επιθυµία για απόδραση από τον κόσµο των εξωτερικών πιέσεων προς έναν κόσµο µε λιγότερες αναστολές, καθώς και την επιθυµία
5 5 του ατόµου για ένταξη και συλλογικότητα. Επίσης η χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ µπορεί να οδηγήσει σε µη ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές και άλλες επικίνδυνες καταστάσεις. Η αποµόνωση, η µυστικοπάθεια και τα συναισθήµατα ντροπής είναι συχνά σε θεραπευόµενες που ανήκουν σε ΠΦΣ και µπορούν να οδηγήσουν στην έλλειψη πρόσβασης σε ακριβείς πληροφορίες. Αυτό σηµαίνει ότι η θεραπεύτρια µπορεί να χρειαστεί να κάνει χρήση ψυχοεκπαιδευτικών µεθόδων και βιβλιοθεραπείας, να ορίσει δουλειά για το σπίτι κτλ., προκειµένου να βοηθηθεί το άτοµο στην ικανότητά του να δηµιουργεί σχέσεις, στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και σε άλλα ζητήµατα. Σε περιπτώσεις όπου ο σεξουαλικός προσανατολισµός της θεραπεύτριας είναι ίδιος µε της θεραπευόµενης και αυτό γίνει γνωστό σ αυτήν, η θεραπεύτρια µπορεί κάποιες φορές να λειτουργήσει ως πρότυπο για την θεραπευόµενη, είτε το θέλει είτε όχι. Αυτή η δυναµική είναι φυσικά ένα από τα ζητήµατα που πρέπει να συζητηθούν µε την επόπτρια της θεραπεύτριας. Ταυτότητα και αίσθηµα ένταξης Τα άτοµα µε τόσο έντονα εσωτερικευµένη αυτοκαταπίεση µπορεί συχνά να αµφισβητούν για την ίδια τους την ταυτότητα και το το βαθµό ένταξης στην κοινότητά τους. Μόνο µέσα από την εξερεύνηση της ίδιας του της αφήγησης, και την ανεύρεση ανθρώπων µε κοινές εµπειρίες, µπορεί το άτοµο να πραγµατώσει µια σύνθεση των διαφορετικών πλευρών της προσωπικότητάς του. Ο θεραπευτής που έχει γνώση θεµάτων ΠΦΣ µπορεί να βοηθήσει και να ενθαρρύνει το θεραπευόµενο να βρει τις λέξεις που περιγράφουν και βοηθούν στην κατανόηση της σεξουαλικότητας και σεξουαλικής του έκφρασης. Έχοντας συνειδητοποιήσει τη σεξουαλική τους ταυτότητα, πολλοί πελάτες περνούν πλέον στο στάδιο όπου αποζητούν να γίνουν µέλη µιας αντίστοιχης κοινότητας. Προβλήµατα όµως µπορούν να προκύψουν από την πίεση να αποδεχτούν τις κοινωνικές νόρµες που υπάρχουν µέσα στις ίδιες τις ΠΦΣ κοινότητες (µόδα, τρόπος ζωής, πίεση από την οµάδα κτλ.) και αυτό µπορεί να οδηγήσει στη δηµιουργία ενός ψεύτικου εαυτού όπου ο πελάτης νιώθει και πάλι ότι είναι αποδεκτός µόνο υπό όρους. Πολλά άτοµα που ανήκουν σε ΠΦΣ επιθυµούν να παντρευτούν και να υιοθετήσουν παιδιά, αναπαράγοντας έτσι έναν τρόπο ζωής που καθρεφτίζει την ετεροφυλοφιλία. Για κάποιους, τέτοιες κινήσεις υποδηλώνουν την επιθυµία για αποδοχή από την κυρίαρχη πλειοψηφία. Άλλοι πάλι πιστεύουν πως το γεγονός ότι ανήκουν σε µια «µειονότητα» είναι ένα χαρακτηριστικό που δεν επηρεάζει ιδιαίτερα τη ζωή τους. Οι πελάτες ΠΦΣ ανήκουν σε πολλές κοινότητες (θρησκευτικές, πολιτιστικές, επαγγελµατικές, πολιτικές, σε οικογένειες και στην κοινότητα του φύλου τους) και µπορεί να βιώνουν τον αντίκτυπο συγκρουόµενων πεποιθήσεων και ιδεολογιών. Οι περισσότερες θρησκείες και τα περισσότερα συστήµατα πίστης δεν δέχονται τις σχέσεις µεταξύ ατόµων του ίδιου φύλου. Επίσης µέσα στις ΠΦΣ κοινότητες, δεν είναι αποδεκτές όλες οι ιδιαιτερότητες, εθνότητας, σεξουαλικές πρακτικές, ή ταυτότητες φύλου. Διακρίσεις µε βάση την αναπηρία, την ηλικία και την εθνότητα, είναι µερικές µόνο από τις διακρίσεις που µπορεί κανείς να βρει µέσα στην ευρεία ΠΦΣ κουλτούρα. Παλιότερες εποχές και σύγχρονες εξελίξεις Ιστορικά, τα άτοµα που ανήκουν σε ΠΦΣ είχαν δύο επιλογές προκειµένου να ενσωµατωθούν µε κάποιο τρόπο στην κοινωνία: είτε να παριστάνουν πως είναι ετεροφυλόφιλοι (ενδυναµώνοντας έτσι και την εξωτερική και την εσωτερικευµένη καταπίεση), είτε να αποκαλύψουν και στον εαυτό τους και στους άλλους τις σεξουαλικές τους προτιµήσεις ή ταυτότητα φύλου παίρνοντας µ αυτό τον τρόπο ένα µεγάλο ρίσκο. Αυτή η διαδικασία αυτοαποδοχής και έκθεσης στους άλλους είναι κάτι που δεν βιώνουν οι ετεροφυλόφιλοι. Η αποκάλυψη της σεξουαλικής ταυτότητας είναι µια διαδικασία και όχι ένα µεµονωµένο περιστατικό. Είναι µια περίπλοκη διαδικασία που επαναλαµβάνεται και εµπεριέχει το δικαιολογηµένο φόβο της απόρριψης, της θυµατοποίησης ή ακόµα και της βίας (το τρανς- και οµοφοβικό έγκληµα έχει αυξηθεί). Επίσης το συνεχές δίληµµα να αποκαλύψει ή να µην
6 6 αποκαλύψει κανείς τη σεξουαλική του ταυτότητα σε ένα νέο κοινωνικό ή επαγγελµατικό περιβάλλον (δουλειά, φίλοι, οικογένεια, γείτονες, αρχές, γιατρός κτλ.) προκαλεί αυξηµένο άγχος σε πολλά άτοµα, ειδικά όταν υπάρχει µεγάλη εσωτερικευµένη ή εξωτερική καταπίεση (Carroll, 2010). H αντίληψη ότι όλοι πρέπει να αποκαλύψουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα είναι µια δυτική έννοια η οποία µπορεί να έχει λίγη σχέση µε τις εµπειρίες των ατόµων που ανήκουν σε εθνικές και κοινωνικές µειονότητες. Μια τέτοια αποκάλυψη µπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισµό από την οικογένεια και την κοινότητα ειδικά σε µέλη της µαύρης κοινότητας ή εθνικών µειονοτήτων όπου άλλοι τρόποι διαπραγµάτευσης και ενσωµάτωσης της σεξουαλικής ταυτότητας είναι πιο κατάλληλοι (Nair, 2006, Beckett, 2010). H Nair περιγράφει µια διαφορετική διαδικασία, όπου το άτοµο κάνει κάποια βήµατα έξω και κάποια µέσα στην «ντουλάπα» 5, µερικές φορές αναγνωρίζοντας την ανάγκη να διαχειριστεί την γκέι ταυτότητά του µε πιο συγκαλυµµένο τρόπο και παράλληλα µε τις πολιτισµικές νόρµες του γάµου και της αναπαραγωγής. Η Beckett περιγράφει εύγλωττα τη δουλειά της µε έναν νεαρό Μουσουλµάνο και την διαδικασία κατά την οποία χρειάστηκε να «προσκαλέσει µέσα στην ντουλάπα» αντί να βγει από αυτήν, επιλέγοντας σηµαντικούς ανθρώπους της ζωής του και προσκαλώντας τους να µάθουν περισσότερα για τη ζωή του και τη σεξουαλικότητά του. Ευτυχώς, η εµπειρία του αποκάλυψης της σεξουαλικής ταυτότητας (ή του «emerging» 6 όπως έχει καθιερωθεί η έννοια για τα τρανς άτοµα, Lev, 2004) και η αποδοχή των ΠΦΣ ατόµων από σηµαντικά άτοµα στη ζωή τους και από την κοινωνία έχει αλλάξει προς το καλύτερο τα τελευταία χρόνια για µεγάλο αριθµό ατόµων. Οι νεότερες γενιές µπορεί να είναι πιο άνετες µε την ταυτότητα «queer» 7 παρά µε την ταυτότητα «γκέι» ή «λεσβία» και γενικότερα µε την έννοια του διαφορετικού. Η ιδέα ότι χρειάζεται κανείς να σηκώσει σηµαία µε τη σεξουαλική του ταυτότητα ή την ταυτότητα φύλου του, είναι όλο και λιγότερο δηµοφιλής ανάµεσα στους νέους ανθρώπους. Αυτή η λεγόµενη «γενιά του ουράνιου τόξου» βιώνει την έννοια της ταυτότητας µε πιο ρευστό τρόπο. Από την άλλη µεριά, τα άτοµα ΠΦΣ µεγαλύτερης ηλικίας µπορεί ακόµα να παλεύουν µε την εσωτερικευµένη καταπίεση λόγω παλαιότερων εµπειριών (θεραπείες µε ηλεκτροσόκ, ποινικοποίηση της οµοφυλοφιλίας, δηµόσιος εξευτελισµός κτλ.). Μια θεραπεύτρια που είναι ενεργή ακροάτρια και δείχνει ενσυναίσθηση µπορεί να βοηθήσει τη θεραπευόµενη να αναπτύξει την αφήγησή της ώστε να συνειδητοποιήσει τον αντίκτυπο του κοινωνικού περιβάλλοντος στην ταυτότητά της. Μπορεί να υπάρχουν πολλές οµοιότητες ανάµεσα στους λόγους για τους οποίους αντιµετωπίζουν δυσκολίες τα ΠΦΣ άτοµα, αλλά όπως πάντα η καλή πρακτική έχει τα χαρακτηριστικά της στοχαστικής, συνειδητής, µη επικριτικής κλινικής πρακτικής που δείχνει σεβασµό στη µοναδική εµπειρία της κάθε θεραπευόµενης. Αυτή η αντιµετώπιση, σε τελική ανάλυση, θα υποστηρίξει και θα βελτιώσει την ευζωία και ψυχική υγεία του πελάτη (Davies, 1996). Ο ικανός και ηθικός θεραπευτής που δουλεύει µε ΠΦΣ άτοµα, πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτος ώστε να µπορεί να δουλέψει µε όλους τους θεραπευόµενους, ανεξάρτητα από το στάδιο στο οποίο βρίσκονται σε σχέση µε την αποδοχή της σεξουαλικότητάς τους. Η θεραπευτική δουλειά γύρω από την σεξουαλική ταυτότητα ή την ταυτότητα φύλου µπορεί βέβαια να βοηθήσει τον πελάτη να υπερβεί τις δυσκολίες που αντιµετωπίζει ως προς τη 5 Η αποκάλυψη της σεξουαλικής ταυτότητας στα Αγγλικά αποκαλείται επίσης «έξοδος από την ντουλάπα», όπου η «ντουλάπα» συµβολίζει την απόκρυψη της σεξουαλικότητας. 6 Ο όρος «emerging» που σηµαίνει ανάδυση, χρησιµοποιείται από τα τρανς άτοµα για να υπογραµµίσει τη διαδικασία εµφάνισης στον κόσµο µε τη νέα ταυτότητα φύλου τους. 7 Ο όρος «queer» που σηµαίνει παράξενος, υπήρξε υβριστικός όρος απέναντι στους οµοφυλόφιλους. Σήµερα ο όρος έχει προσεταιριστεί από κάποιους οµοφυλόφιλους (και όχι µόνο).
7 7 διαφορετικότητά του, αλλά δεν πρέπει να έχει στόχο να αλλάξει αυτή την αναπόσπαστη πλευρά της προσωπικής του εµπειρίας. Τέλος, οι θεραπεύτριες που δουλεύουν µε ΠΦΣ άτοµα θα πρέπει να είναι πρόθυµες να δουλέψουν µε ανθρώπους που επιζητούν να «θεραπεύσουν» ή να µειώσουν την έλξη τους προς το ίδιο φύλο ή που έχουν υπάρξει θύµατα της λεγόµενης «διορθωτικής» θεραπείας. Σεξουαλικές πρακτικές Η απόλαυση, η αναπαραγωγή και το παιχνίδι είναι τρεις ρόλοι του σεξ, και η φαντασία είναι σηµαντικός παράγοντας στις σεξουαλικές πρακτικές. Ο θεραπευτής έχει ευθύνη να είναι ανοιχτός και να έχει γνώση των διαφορετικών σεξουαλικών πρακτικών αν επιλέξει να δουλέψει µε ΠΦΣ άτοµα. Η γλώσσα και η επικοινωνία ανάµεσα στην θεραπεύτρια και τη θεραπευόµενη πρέπει να βρίσκεται σε παρόµοιο επίπεδο και να χρησιµοποιεί παρόµοιο ιδίωµα. Η θεραπεύτρια πρέπει να καθρεφτίζει µε το λεξιλόγιό της τη θεραπευόµενη, και να ερευνά κατάλληλα τις λέξεις που δεν γνωρίζει. Εάν για παράδειγµα η θεραπεύτρια χρησιµοποιεί ιατρικούς ή ανατοµικούς όρους αντί για τους καθηµερινούς ή αργκό όρους που χρησιµοποιεί η θεραπευόµενη, µπορεί αυτή να λάβει το µήνυµα ότι η θεραπεύτρια δεν νιώθει άνετα ή ακόµα και ότι την απορρίπτει. Τέλος, είναι χρήσιµο για το θεραπευτή να έχει µια σχετικά καλή γνώση όσων αφορά τη σεξουαλική υγεία, τον ιό HIV, τη σχετική ιατρική αγωγή και τις πρακτικές ασφαλούς σεξ. Συµπέρασµα Η θεραπεία µε ΠΦΣ άτοµα προϋποθέτει γνώση του κοινωνικού περιβάλλοντος στο οποίο αυτά τα άτοµα ζουν, όπως επίσης και των ιδιαίτερων ανησυχιών του κάθε ατόµου. Εργάζεται µε την υπερεπαγρύπνηση και τις συνέπειες του να ζει κανείς σε µια κοινωνία η οποία είναι προκατειληµµένη υπέρ του ετεροκανονιστικού τρόπου ζωής και της δυαδικότητας του φύλου. Βοηθά τον πελάτη να κατανοήσει τις εµπειρίες του, τον αντίκτυπο της εξωτερικής καταπίεσης, το πώς αυτή εσωτερικεύεται, καθώς και µια σειρά από ζητήµατα που αφορούν σ αυτές τις οµάδες και κοινότητες. Δίνει έµφαση στην ανάγκη των θεραπευόµενων να αυτοκαθοριστούν και να αναπτύξουν αξίες και ηθικούς κώδικες σχετικούς µε τη ζωή τους. Η καλή πρακτική της θεραπείας ΠΦΣ απαιτεί αναλυτική δουλειά στις προκαταλήψεις της ίδιας της θεραπεύτριας γύρω από το σεξ και το φύλο και µια ελάχιστη γνώση του πώς ζουν τα ΠΦΣ άτοµα, όχι µόνο σ ένα δυτικό, ετεροκανονιστικό και πατριαρχικό περιβάλλον, αλλά και σε άλλα περιβάλλοντα ανά τον κόσµο. Οι θεραπευτές συνεχώς θα βρίσκουν προκλήσεις αλλά και θα µαθαίνουν πολλά από τους πελάτες οι οποίοι φέρνουν στη θεραπεία δύο από τα µεγαλύτερα και πιο «ιερά» παγκόσµια ταµπού: τη σεξουαλικότητα και το φύλο. Bιβλιογραφία: Barker, M. and Langdridge, D. (eds) (2010) Understanding Non-Monogamies. Hove: Routledge. Bartlett, A., Smith, G. and King, M. (2009) The response of mental health professionals to clients seeking help to change or redirect sexual orientation. BMC Psychiatry 9 (11) available online: Beckett, S. (2010) Azima ila Hayati: An Invitation into My Life: Narrative Conversations about Sexual Identity. In Lyndsey Moon (ed) Counselling Ideologies: Queer Challenges to Heteronormativity. Farnham: Ashgate. Carroll, L. (2010) Counselling Sexual and Gender Minorities. Columbus: Merrill. Daniel, J. (2009) The Gay Cure? Therapy Today. October: 10-14
8 8 Davies, D (1996) Towards a Model of Gay Affirmative Therapy in D. Davies and C Neal (eds) Pink Therapy: a Guide for Counsellors and Therapists Working with Lesbian, Gay and Bisexual Clients. Buckingham: Open University Press. Davies, D. and Neal, C. (eds) (1996) Pink Therapy: a Guide for Counsellors and Therapists Working with Lesbian, Gay and Bisexual Clients. Buckingham: Open University Press Davies, D. and Neal, C. (eds) (2000) Therapeutic Perspectives on Working with Lesbian, Gay and Bisexual Clients. Buckingham: Open University Press Davies, D. (2007) Not in front of the Students. Therapy Today. February 2007 Davies, D (2012) Sexual Orientation in C. Feltham & I. Horton (eds) The Sage Handbook of Counselling and Psychotherapy 3rd edition. London: Sage Publications Diamond, L. (2008) Sexual Fluidity: Understanding Women s Love and Desire. Massachusetts: Harvard University Press. Langdridge, D. and Barker, M. (eds) (2007) Safe, Sane and Consensual. Basingstoke: Palgrave. King, M., Semlyen, J., Tai, S.S., Killaspy, H., Osborn, D., Popely, D. and Nazareth, I. (2008) A systematic review of mental disorder, suicide, and deliberate self-harm in lesbian, gay and bisexual people. BMC Psychiatry 8 (70) X/8/70 Lev, A. I. (2004) Transgender Emergence: Therapeutic Guidelines for working with Gender- Variant People and Their Families. New York: Haworth. Nair, R. (2006) Coming out, Staying in, and Stepping in and out of the Closet: Questions of Black and Minority Ethnic-Queer Identities. Paper presented to BPS Lesbian and Gay Psychology Conference. 1st December 2006: London Pope, K.S., Sonne, J. L. and Holroyd, J (2000) Sexual Feelings In Psychotherapy. Washington: American Psychological Association. Rothblum, E.D. and Brehony K. A. (1993) Boston Marriages: Romantic but Asexual Relationships among Contemporary Lesbians. Amherst: University of Massachusetts Press Προτεινόµενα βιβλία: Finnegan, D.G. and McNally, E. B. (2002) Counseling Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Substance Abusers: Dual Identities. New York: Haworth Moon, L. (2008) Feeling Queer or Queer Feelings: Radical Approaches to Counselling Sex, Sexualities and Genders. Hove: Routledge Pattatucci Aragón. A. (2006) Challenging Lesbian Norms: Intersex, Transgender, Intersectional and Queer Perspectives. New York: Haworth Sue, D. W. (2010) Microaggressions in Everyday Life: Race, Gender and Sexual Orientation. New Jersey: Wiley. Συγγραφείς: Ο Olivier Cormier-Otaño MBACP (Accred.) είναι ιδιωτικός σύµβουλος συνθετικής θεραπείας και θεραπείας σχέσεων και ψυχοσεξουαλικός θεραπευτής. Μετά από πολλά χρόνια εθελοντικής δουλειάς σαν σύµβουλος σε διάφορες LGBT µη κερδοσκοπικές οργανώσεις στο Λονδίνο, δουλεύει κυρίως µε άτοµα που ανήκουν σε ΠΦΣ. Ειδικεύεται επίσης στην συµβουλευτική στα Γαλλικά και τα Ισπανικά. Είναι εγγεγραµµένος σαν Ανώτερος Θεραπευτής ΠΦΣ µε το Pink Therapy. Έχει παρουσιάσει την έρευνά του πάνω στην σεξουαλικότητας σε συνέδρια και πανεπιστήµια. olivier.counselling@hotmail.com
9 9 Ο Dominic Davies είναι Fellow του Βρετανικού Συνδέσµου Συµβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας (BACP) και εγγεγραµµένος Ανώτερος Σύµβουλος του BACP, ο οποίος δουλεύει στον τοµέα της σεξουαλικής διαφορετικότητας και ποικιλοµορφίας φύλου για περισσότερο από 30 χρόνια. Είναι ο διευθύνων σύµβουλος του Pink Therapy, του µεγαλύτερου ανεξάρτητου οργανισµού στη Μεγάλη Βρετανία που ειδικεύεται στη ψυχοθεραπεία µε πελάτες από µειονότητες φύλου και σεξουαλικότητας. Είναι συνεκδότης (µε τον Charles Neal) µίας τριλογίας βιβλίων του Pink Therapy (Open University Press) και έχει γράψει και διδάξει εκτενώς σχετικά µε την ψυχοθεραπεία για τη σεξουαλική διαφορετικότητα στο Ηνωµένο Βασίλειο και διεθνώς. Επίσης, είναι Advanced Accredited Sexual Diversity ψυχοθεραπευτής µε το Pink Therapy. Μετάφραση: Ο Γιώργος Ταξίδης (ΜSc, MBACP) έχει υπάρξει µέλος LGBT οµάδων στην Ελλάδα και τη Βρετανία, έχει σπουδάσει θεωρία τέχνης και κινηµατογράφου µε έµφαση στη σεξουαλικότητα και το φύλο και έχει εκπαιδευτεί στη θεραπευτική συµβουλευτική στο University of Greenwich. Έχει δουλέψει σε µη κερδοσκοπική οργάνωση για άτοµα που πάσχουν από τον ιό HIV και σε µια πρωτοποριακή θεραπευτική οµάδα για LGBT άτοµα σε κέντρο ψυχικής υγείας στο Λονδίνο. Δουλεύει σαν ιδιωτικός θεραπευτής µε LGBT άτοµα στο ανατολικό και το κεντρικό Λονδίνο, στα Αγγλικά και τα Ελληνικά. Έχει πλατιά εµπειρία στη θεραπεία µέσω ίντερνετ και εξειδίκευση στη θεραπεία για τον εθισµό στα τυχερά παιχνίδια. Είναι µέλος του Βρετανικού Συνδέσµου για τη Συµβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία. To Pink Therapy είναι ο µεγαλύτερος ανεξάρτητος οργανισµός στο Ηνωµένο Βασίλειο για ψυχοθεραπεία και εκπαιδευτική κατάρτιση που ειδικεύεται στην ψυχοθεραπεία µε άτοµα από ένα ευρύ φάσµα ποικιλοµορφίας φύλου και σεξουαλικότητας. Ιδρύθηκε από τον Dominic Davies το 1999 και θεωρείται από όλους τους οργανισµούς ψυχοθεραπείας στο Ηνωµένο Βασίλειο ως ο µεγαλύτερος στον τοµέα αυτό. Τρέχουµε το µόνο ειδικευµένο Δίπλωµα Ψυχοθεραπείας ατόµων ποικιλοµορφίας φύλου και σεξουαλικότητας, διαπιστευµένο από πανεπιστήµιο, το οποίο έχει προσελκύσει θεραπευτές από το Ηνωµένο Βασίλειο, την Ολλανδία, τη Σιγκαπούρη και την Αυστραλία. Θα λειτουργήσει επίσης µία Διεθνής Καλοκαιρινή Σχολή εντατικού προγράµµατος έξι ηµερών, όπου θεραπευτές από όλο τον κόσµο έρχονται να εκπαιδευτούν µαζί µας. Ο οργανισµός Pink Therapy προσφέρει εκπαίδευση, κλινική εποπτεία και γνωµοδοτήσεις σε θεραπευτές στο εξωτερικό είτε αυτοπροσώπως είτε µέσω Skype. Πέρσι παρουσιάσαµε εκ νέου στο διαδίκτυο ένα κατάλογο από Pink Therapists ο οποίος τώρα περιλαµβάνει θεραπευτές από όλο τον κόσµο. Ταυτόχρονα, η ιστοσελίδα µας φιλοξενεί µία πολύτιµη ενότητα Γνώσης, µε πηγές αυτο-βοήθειας και συνιστώµενης βιβλιογραφίας, βίντεο και podcasts. Δραστηριοποιούµαστε επίσης στα κοινωνικά δίκτυα. Ακολουθείστε µας στο Facebook (Pink Therapy), στο Twitter (PinkTherapyUK), στο Tumblr (PinkTherapyUK.tumblr.com) και στο LinkedIN (Pink Therapy International).
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Φύλο (sex) Σεξουαλικότητα (sexuality) Σεξουαλική υγεία (sexual health) Κοινωνική ταυτότητα (γένος) (gender) Κοινωνική ταυτότητα φύλου (gender identity) Σεξουαλικός προσανατολισµός
Διαβάστε περισσότεραΤο φύλο και ο ερωτικόςσεξουαλικός. προσανατολισμός
Το φύλο και ο ερωτικόςσεξουαλικός προσανατολισμός L G B T Q I ΛΟΑΤΚΙ (LGBTQI): Ακρωνύμιο που χρησιμοποιείται για την κοινότητα των Λεσβιών (Lesbian), των Ομοφυλόφιλων (Gay), των Αμφιφυλόφιλων (Bisexual),
Διαβάστε περισσότερα1. Άδειας Ασκήσεως του Επαγγέλματος του Ψυχολόγου.
Η σοφία, η κατανόηση, η συμπόνια, και η ολοκληρωμένη προσωπικότητα είναι σίγουρα σημαντικές παράμετροι και χαρακτηριστικά που θα ήθελες να έχει ο ψυχοθεραπευτής σου, αλλά δεν είναι επαρκή κριτήρια στα
Διαβάστε περισσότεραΗ δραματοθεραπεία στην εκπαίδευση ενηλίκων
Η δραματοθεραπεία στην εκπαίδευση ενηλίκων Στη δραματοθεραπεία εκδραματίζονται σκηνές και γεγονότα της ζωής στην προσωπική παράσταση του καθενός, με την ασφάλεια που προσφέρουν οι μορφές τέχνης που χρησιμοποιούνται,
Διαβάστε περισσότεραΕπαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη. Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας
Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας Ο διετής κύκλος εκπαίδευσης στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας, παρέχει ολοκληρωμένη, επαγγελματική εκπαίδευση στις θεωρίες και τις πρακτικές
Διαβάστε περισσότεραΨυχοθεραπεία και θέματα σεξουαλικής ταυτότητας. Τσαμπίκα Μπαφίτη, M.Sc., Ph.D., Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια (ECP)
Ψυχοθεραπεία και θέματα σεξουαλικής ταυτότητας Τσαμπίκα Μπαφίτη, M.Sc., Ph.D., Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Οι βασικές κατηγορίες θεωριών για την ομοφυλοφιλία Φυσιολογικές
Διαβάστε περισσότερα1. Έρευνα για το Σχολικό κλίμα
Βασικές Πληροφορίες ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Έρευνα για το Σχολικό κλίμα...2 1.1 Αναγκαιότητα...2 1.2 Στόχοι της έρευνας...2 2. Το Ερωτηματολόγιο...3 2.1 Δομή...3 2.2 Δείγμα...3 2.3 Μορφή...3 3. Φορέας Υλοποίησης
Διαβάστε περισσότεραΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΟΑΤΚΙ ΑΤΟΜΑ. Επιμέλεια: Μαρία Πατεράκη, Πολύχρωμο Σχολείο (2018)
ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΟΑΤΚΙ ΑΤΟΜΑ Επιμέλεια: Μαρία Πατεράκη, Πολύχρωμο Σχολείο (2018) Το να είναι κάποιο άτομο ΛΟΑΤΚΙ δεν είναι φυσιολογικό. Μη φυσιολογικό στην προκειμένη περίπτωση σημαίνει
Διαβάστε περισσότεραΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ
ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ Λογικοθυμική προσέγγιση (Rational-Emotive Therapy) Αναπτύχθηκε από τον Albert Ellis τη δεκαετία του 1950. Πεποίθηση πως οι συναισθηματικές δυσκολίες οφείλονται σε λανθασμένες
Διαβάστε περισσότεραΣτυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα
ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΕΣ & ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Διαβάστε περισσότεραΠιστοποίηση στη Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία (4ετές πρόγραμμα)
Πιστοποίηση στη Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία (4ετές πρόγραμμα) Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το Κε.Συ.Θε.Σ. είναι το μοναδικό Κέντρο Εκπαίδευσης στη Βορειοδυτική Ελλάδα που οργανώνει τετραετές επαγγελματικό
Διαβάστε περισσότεραΣυνθετική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία
Συνθετική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Η Ε.Ψ.Υ.ΘΕ είναι επιστημονική ψυχολογική εταιρεία που βασικό σκοπό έχει την πρόληψη, την εκπαίδευση, αλλά και την παροχή υψηλών υπηρεσιών
Διαβάστε περισσότεραΟΜΑΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΔΙΑΦΥΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
ΟΜΑΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΔΙΑΦΥΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Μυρτώ Λεμονούδη και Έλλη Κουβαράκη MSc Κλινική Ψυχολογία Παν/μίου Αθηνών -Ψυχοθεραπεύτριες Επόπτης: Γιώργος Ευσταθίου Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας Παν/μίου Αθηνών-Ψυχοθεραπευτής
Διαβάστε περισσότεραΗ Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου
Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η συχνή επιθετική συμπεριφορά ενός παιδιού εναντίον ενηλίκων και συνομηλίκων, μπορεί
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία
The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της
Διαβάστε περισσότεραΛαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις
Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Πιθανότατα αισθάνεστε πολύ αναστατωµένοι αφού λάβατε µια διάγνωση καρκίνου. Συνήθως είναι δύσκολο να αποδεχθείτε τη διάγνωση αµέσως και αυτό είναι
Διαβάστε περισσότεραΠρόληψη και Προστασία Παιδιών από την Σεξουαλική Κακοποίηση
Πρόληψη και Προστασία Παιδιών από την Σεξουαλική Κακοποίηση Ο ρόλος του Σχολείου και των Εκπαιδευτικών Χριστίνα Ιωάννου Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Α Συντονιστική Επιτροπή Πρόληψης και Καταπολέμησης Σεξουαλικής
Διαβάστε περισσότεραΣχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος
Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος Η απώλεια του «ονειρεμένου παιδιού» Οι γονείς βιώνουν μιαν απώλεια. Βιώνουν την απώλεια του παιδιού που έκτισαν μέσα στο
Διαβάστε περισσότεραΓράφει η Γεωργία Λάττα. Ανοίγουν τα σχολεία
Γράφει η Γεωργία Λάττα Ανοίγουν τα σχολεία κι όλοι βρίσκονται σε αναστάτωση: Οι εκπαιδευτικοί σπεύδουν να προετοιμάσουν το έδαφος ώστε να ξεκινήσει ομαλά η νέα σχολική χρονιά, οι γονείς εξορμούν στα βιβλιοπωλεία
Διαβάστε περισσότεραManagers & Leaders. Managers & Leaders
είναι διαφορετικοί? Οι ηγέτες των επιχειρήσεων έχουν περισσότερα κοινά µε τους καλλιτέχνες παρά µε τους Managers.. 1 Αντιµετώπιση της πολυπλοκότητας SHIP Αντιµετώπιση της αλλαγής Λήψηαπόφασης : τι πρέπει
Διαβάστε περισσότεραΔιαπολιτισμική Συμβουλευτική
Διαπολιτισμική Συμβουλευτική Μάθημα: Συμβουλευτική και Συμβουλευτική Ψυχολογία: Θεωρητικό υπόβαθρο και εφαρμογές Διδάσκουσα: Λαμπρινή Φρόση ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΣΥΠ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΚ. ΕΤΟΣ 2016-2017 Α ΕΞΑΜΗΝΟ Σπουδάστριες:
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ & ΕΠΟΠΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΙΚΩΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ & ΕΠΟΠΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΙΚΩΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ. Ημερομηνία έναρξης: Οκτώβριος 2018 Γενικά Στόχος του προγράμματος είναι η υψηλού επιπέδου εκπαίδευση επαγγελματιών συστημικών ψυχοθεραπευτών
Διαβάστε περισσότεραΕκπαίδευση στην Υπαρξιακή προσέγγιση στην Ψυχοθεραπεία και την Συμβουλευτική
Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 Εκπαίδευση στην Υπαρξιακή προσέγγιση στην Ψυχοθεραπεία και την Συμβουλευτική Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού
Διαβάστε περισσότεραΟι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού
Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε άτομα που εμπλέκονται στην φροντίδα των παιδιών και σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής Priya Patel and Panos Vostanis Μετάφραση:
Διαβάστε περισσότεραΠολιτισμός και ψυχοπαθολογία
Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία Ο πολιτισμός ως αιτιολογικός παράγοντας ψυχοπαθολογίας Ερευνητικά δεδομένα DSM-IV-TR Διαπολιτισμική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία Πολιτισμική διακύμανση ψυχικών διαταραχών
Διαβάστε περισσότεραParents for All. KA2 Στρατηγική Σύμπραξη για Καινοτομία στην Εκπαίδευση Ενηλίκων ASSESSMENT TOOLKIT
KA2 Στρατηγική Σύμπραξη για Καινοτομία στην Εκπαίδευση Ενηλίκων Αρχική αξιολόγηση στάσεων και εκπαιδευτικών αναγκών ΑΡΧΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΑΣΕΩΝ 5 = Συμφωνώ απολύτως 4 = Συμφωνώ 3 = Δεν είμαι βέβαιος/η 2
Διαβάστε περισσότεραΕφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους
Εφηβεία και Πρότυπα Τι σημαίνει εφηβεία; Η εφηβεία είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου που αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Είναι μια εξελικτική φάση που κατά τη
Διαβάστε περισσότεραΗ Φιλοσοφία της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η Φιλοσοφία της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας Σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Συνθετικής Ψυχοθεραπείας (ΕΑΙP) (www.eaip.eu), η συνθετική ψυχοθεραπεία εφαρμόζει, πρωταρχικά,
Διαβάστε περισσότεραΕλληνικό Ερωτηματολόγιο Στάσεων προς τη Σεξουαλικότητα
Ελληνικό Ερωτηματολόγιο Στάσεων προς τη Σεξουαλικότητα Οι παρακάτω προτάσεις αφορούν μια ποικιλία θεμάτων σχετικά με στάσεις απέναντι στο σεξ, στη σεξουαλικότητα, την σεξουαλική αγωγή και τα άτομα με νοητική
Διαβάστε περισσότεραΟι γνώμες είναι πολλές
Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία
Διαβάστε περισσότεραΒιολογική εξήγηση των δυσκολιών στην ανθρώπινη επικοινωνία - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχολόγ
Οι άνθρωποι κάνουμε πολύ συχνά ένα μεγάλο και βασικό λάθος, νομίζουμε ότι αυτό που λέμε σε κάποιον άλλον, αυτός το εκλαμβάνει όπως εμείς το εννοούσαμε. Νομίζουμε δηλαδή ότι ο «δέκτης» του μηνύματος το
Διαβάστε περισσότεραΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΕΣΥ ΠΟΙΟΣ/-Α ΘΑ ΗΣΟΥΝ ΣΤΟ ΠΑΝΕΛ;
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΕΣΥ ΠΟΙΟΣ/-Α ΘΑ ΗΣΟΥΝ ΣΤΟ ΠΑΝΕΛ; Επιλογή υλικού: Έλενα Σκαρπίδου, Πολύχρωμο Σχολείο (2018) ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 80 λεπτά ΥΛΙΚΑ: Καρτέλες ρόλων (Βλέπε πιο
Διαβάστε περισσότεραΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 3 ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΩ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΤΟΜΕΑΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ 1 ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΩ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΟΤΑΝ Η ΤΕΧΝΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΓηγενείς Ψυχολογίες.
Γηγενείς Ψυχολογίες. Πολλές φορές χρειάζεται να εξετάζουµε διάφορες αξίες, συναισθήµατα ή συµπεριφορές τοπικά, γιατί αυτές παρατηρούνται µόνο σε συγκεκριµένα πολιτισµικά πλαίσια. Οι περισσότερες µελέτες
Διαβάστε περισσότεραΜεταπτυχιακή Εκπαίδευση Συνθετικής Ψυχοθεραπείας
Μεταπτυχιακή Εκπαίδευση Συνθετικής Ψυχοθεραπείας Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης 1 ATHENS SYNTHESIS προσφέρει σε βάθος εκπαίδευση στη συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία βασισμένη στην ανθρωπιστική
Διαβάστε περισσότεραΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε
Διαβάστε περισσότεραΟ καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο
Έ να πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που αντιμετωπίζουν έντονο άγχος, δυσθυμία, «κατάθλιψη» έχει την «τάση» να αποδίδει λανθασμένα τις ψυχικές αυτές καταστάσεις, σε έναν «προβληματικό εαυτό του», (μία δυστυχώς
Διαβάστε περισσότεραΠολυπολιτισμική Συμβουλευτική & Φεμινιστική Συμβουλευτική
Πολυπολιτισμική Συμβουλευτική & Φεμινιστική Συμβουλευτική Πολυπολιτισμική Συμβουλευτική Στη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία, η κατανόηση, η επίγνωση και η αποδοχή ατόμων προερχόμενων από διαφορετικά
Διαβάστε περισσότεραΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται
Διαβάστε περισσότεραΈρευνα: Γνώσεις και στάσεις των μαθητών/τριών του Λυκείου Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας σχετικά με την σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία.
Έρευνα: Γνώσεις και στάσεις των μαθητών/τριών του Λυκείου Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας σχετικά με την σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία. Οικογενειακή Αγωγή Ι Σχολική Χρονιά: 2007 2008 Καθηγήτρια Οικιακής
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΤΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΚΑΡΤΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού(2012). Σεξουαλικά Δικαιώματα: μια Διακήρυξη της Διεθνούς Ομοσπονδίας Οικογενειακού Προγραμματισμού(ΔΟΟΠ). Συνοπτική Έκδοση.
Διαβάστε περισσότεραSurvey Report. Supported by: Ms. Vicky Chatzidogiannaki. Ms. Elena Papanikitopoulou Linkage Greece. TLN Manager Linkage Greece
Survey Report Supported by: Ms. Vicky Chatzidogiannaki TLN Manager Linkage Greece Ms. Elena Papanikitopoulou Linkage Greece Σκοπός Ο σκοπός αυτής της έρευνας είναι να μελετήσουμε αν οι εταιρίες στην Ελλάδα
Διαβάστε περισσότεραΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΜεταπτυχιακό στη Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία
Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο με ιστορία 35 ετών, πρωτοπορεί από το 1982 στην ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι το μοναδικό Κολλέγιο στην Ελλάδα μέλος Διεθνούς Δικτύου Πανεπιστημίων
Διαβάστε περισσότεραΗ επαγγελματική επιλογή σύμφωνα με τη Θεωρία της Roe έχει σχέση με τις πρώτες εμπειρίες του ατόμου μέσα στην οικογένεια (ψυχοδυναμική προσέγγιση).
Θεωρία της Roe Η Θεωρία της Roe (1956) προσπάθησε να εξετάσει τη σχέση μεταξύ των εμπειριών του ατόμου κατά την παιδική του ηλικία και της επαγγελματικής του συμπεριφοράς Η επαγγελματική επιλογή σύμφωνα
Διαβάστε περισσότεραΓεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια
5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΗΓΟΡΟΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ
ΣΥΝΗΓΟΡΟΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου 2015 Αριθ. Πρωτ. Φ. 1500.2/46831/2015 Πληροφορίες: Νίκη Μπαφέ, Ματούλα Παπαδημητρίου τηλ. 2131306817, 213 1306816 Προς: Πίνακα αποδεκτών Αξιότιμες
Διαβάστε περισσότεραΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ Κάθε ζωντανό πλάσμα που έχει ζήσει και ζει στον πλανήτη είναι το αποτέλεσμα της σεξουαλικότητας. Όπως και τα υπόλοιπα θηλαστικά, έτσι και
Διαβάστε περισσότεραΚώδικας εοντολογίας για Επαγγελματίες στην Υποστηριζόμενη Απασχόληση
Κώδικας εοντολογίας για Επαγγελματίες στην Υποστηριζόμενη Απασχόληση Η Ευρωπαϊκή Ένωση για την Υποστηριζόμενη Απασχόληση (εφεξής ΥπΑπ) έχει αναπτύξει έναν Κώδικα Δεοντολογίας, που περιλαμβάνει την αρχές
Διαβάστε περισσότεραΠροσέγγιση των νέων μέσω παροχής συμβουλών και θεραπείας. Έργο της ΕΕ παρουσιάζει κατευθυντήριες γραμμές και κατάρτιση
Δελτίο Τύπου 30 Αυγούστου 2018 Προσέγγιση των νέων μέσω παροχής συμβουλών και θεραπείας Έργο της ΕΕ παρουσιάζει κατευθυντήριες γραμμές και κατάρτιση Ο αριθμός των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση που χρειάζονται
Διαβάστε περισσότεραΤίτλος Αντιλήψεις για το γάμο, οικογενειακές αξίες και ικανοποίηση από την οικογένεια: Μια εμπειρική μελέτη
Τίτλος Αντιλήψεις για το γάμο, οικογενειακές αξίες και ικανοποίηση από την οικογένεια: Μια εμπειρική μελέτη Συγγραφέας Βασίλης Γ. Παυλόπουλος Περίληψη Οι κοινωνικές αναπαραστάσεις του γάμου και της οικογένειας
Διαβάστε περισσότεραΚατανόηση γραπτού λόγου
Κατανόηση γραπτού λόγου Επίπεδο Γ Τρίτη διδακτική πρόταση Πονοκέφαλος και θυμός Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα-στόχος: Διδακτικός στόχος: 1 διδακτική ώρα ενήλικες κατανόηση της δομής του κειμένου και δείκτες
Διαβάστε περισσότεραΣυνέδριο για την Ισότητα. Γλωσσάριο
3 Συνέδριο για την Ισότητα Γλωσσάριο Φύλο Όρος Ορισμός Το φύλο αναφέρεται σε κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς ρόλους που ανατίθενται σε άτομα διαφορετικού γένους. Δεν ταυτίζεται απόλυτα με τα
Διαβάστε περισσότεραΕπαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη. Γνωσιακή - Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Γνωσιακή - Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία Το διετές πρόγραμμα εκπαίδευσης στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, παρέχει ολοκληρωμένη, εξειδικευμένη επαγγελματική
Διαβάστε περισσότεραΣυγκεκριμένα, στο τέλος του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται να έχουν επιτύχει τα εξής:
ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΡ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΩΤΣΙΔΗ ΑΡΧΕΣ & ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το
Διαβάστε περισσότεραΗ Επιστήµη της Κοινωνιολογίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η Επιστήµη της Κοινωνιολογίας 1. Ορισµός και αντικείµενο της Κοινωνιολογίας 1.1. Κοινωνιολογία και κοινωνία Ερωτήσεις του τύπου «σωστό λάθος» Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως Σωστές ή Λανθασµένες,
Διαβάστε περισσότεραΠολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.
Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ 1 ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Α. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Το πρόγραμμα ειδίκευσης στη συστημική διάγνωση που προσφέρει το Λόγω Ψυχής Ινστιτούτο
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή. Πώς η σωματική ασθένεια επηρεάζει τα άτομα, τα ζευγάρια και τις οικογενειακές τους σχέσεις.
Εισαγωγή Το νοσοκομειακό περιβάλλον διαφέρει από το παραδοσιακό πλαίσιο της συμβουλευτικής. Υπάρχουν διαφορετικός ρυθμός εργασίας και διαφορετικές απόψεις για την εμπιστευτικότητα, τις εργασιακές πρακτικές,
Διαβάστε περισσότεραΠρογράμματα Εκπαίδευσης στην Προσωποκεντρική & Focusing-Βιωματική Συμβουλευτική / Ψυχοθεραπεία (Ενηλίκων Ή Παιδιών & Εφήβων)
Προγράμματα Εκπαίδευσης στην Προσωποκεντρική & Focusing-Βιωματική Συμβουλευτική / Ψυχοθεραπεία (Ενηλίκων Ή Παιδιών & Εφήβων) Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το Ελληνικό Κέντρο Focusing ιδρύθηκε το 2001 και διευθύνεται
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13. Εισαγωγή... 17
ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ Πρόλογος.............................................. 13 Εισαγωγή.............................................. 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η οδύσσεια της σεξουαλικής εξάρτησης: Διαπροσωπικές απόψεις....................
Διαβάστε περισσότεραLeadership in Adolescent Psychotherapy Groups: Strategies for Effectiveness
Leadership in Adolescent Psychotherapy Groups: Strategies for Effectiveness Εφηβικά ψυχοθεραπευτικά group Δημιουργία ειλικρινούς & υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τους εφήβους Βραχυπρόθεσμη διάρκεια Διαπροσωπική
Διαβάστε περισσότεραΕκπαίδευση στην Προσωποκεντρική & Focusing-Bιωματική Συμβουλευτική/Ψυχοθεραπεία
Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 Εκπαίδευση στην Προσωποκεντρική & Focusing-Bιωματική Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού Προγράμματος Το
Διαβάστε περισσότεραΟύτε καλύτερος, ούτε χειρότερος, απλά διαφορετικός
Ούτε καλύτερος, ούτε χειρότερος, απλά διαφορετικός ΟΡΙΣΜΟΙ Πολυπολιτισμική εκπαίδευση Διαπολιτισμική εκπαίδευση Αντιρατσιστική εκπαίδευση Εκπαίδευση για τη διαφορετικότητα και πολιτότητα Κριτική διαπολιτισμική
Διαβάστε περισσότεραΦύλο, σεξουαλικότητα και σεξουαλικός προσανατολισµός. -Ιδιωτική ζωή, δηµόσιο νόηµα
Εισήγηση στo σεµινάριο «Σεξουαλικός Προσανατολισµός:Στάσεις-Επιλογές- Προβληµατισµοί». Θεσσαλονίκη, 9 Μαϊου 2005. Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής -Κέντρο Συµβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥΨΥ),
Διαβάστε περισσότεραΜανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση
1 Τέταρτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-5 Ώρα για δράση... 6-14 Σημειώσεις... 15 2 Μάθημα Πέμπτο- Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθεις πώς να διαχειριστείς την λεπτή γραμμή
Διαβάστε περισσότεραΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 2004 Επιτροπή ικαιωµάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών 4 Απριλίου 2002 PE 305.487/1-19 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 1-19 Σχέδιο γνωµοδότησης (PE 305.487) Emilia Franziska Müller σχετικά µε
Διαβάστε περισσότεραΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ Α ΚΥΚΛΟΣ: Φθινόπωρο 2017
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017-18 Α ΚΥΚΛΟΣ: Φθινόπωρο 2017 Τεχνικές κλινικής συνέντευξης Ι: Κλινικές δεξιότητες, λήψη ιστορικού, θεραπευτικός σχεδιασµός ( Α Έτος) Η λήψη ενός καλού
Διαβάστε περισσότεραΒία + Εκφοβισμός στο σχολείο συζήτηση με αφορμή την ημέρα αντιμετώπισης της ενδοσχολικής βίας
Βία + Εκφοβισμός στο σχολείο συζήτηση με αφορμή την ημέρα αντιμετώπισης της ενδοσχολικής βίας 6 Μαρτίου 2013 Τελευταίο Θρανίο Καθηγητές Εν Δράσει Κόσμος Χωρίς Πολέμους και Βία ΟΜΟΦΟΒΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΤΗΣ
Διαβάστε περισσότεραe-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων
e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη
Διαβάστε περισσότεραΠεριγραφή ατοµικής περίπτωσης µεσήλικης γυναίκας µε Aποφευκτική ιαταραχή Προσωπικότητας και Αγοραφοβία 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας 14 17 Μαϊου 2009, Βόλος, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Χ. Βαρβέρη-Γ.
Διαβάστε περισσότεραΟ παιδικός σταθμός, είναι πράγματι ένας «σταθμός» στην πορεία ανάπτυξης και ζωής του ανθρώπου!
Η μετάβαση στον παιδικό σταθμό---ψυχολογία αναπτυξιακού σταδίου στο νήπιο και οφέλη ένταξης Γράφει: Δανάη Χορομίδου, Ψυχολόγος, Απόφοιτος Παν/μίου Αθηνών, Ψυχοθεραπεύτρια-Ψυχοδραματιστής, Συνεργάτης του
Διαβάστε περισσότεραINTRODUCTION. Εισαγωγή. Checkpoint: Mη κλινικά κέντρα πρόληψης, ενηµέρωσης και προαγωγής της εξέτασης για τον ιό HIV, HCV και HBsAb / HBsAg
Εισαγωγή INTRODUCTION Checkpoint: Mη κλινικά κέντρα πρόληψης, ενηµέρωσης και προαγωγής της εξέτασης για τον ιό HIV, HCV και HBsAb / HBsAg Συνεργασία µε το ΚΕΕΛΠΝΟ: ü συνεχιζόµενη εκπαίδευση, ü αξιολόγηση
Διαβάστε περισσότεραΑτομική Ψυχολογία. Alfred Adler. Εισηγήτρια: Παπαχριστοδούλου Ελένη Υπ. Διδάκτωρ Συμβουλευτικής Ψυχολογίας. Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μ.
Ατομική Ψυχολογία Alfred Adler Εισηγήτρια: Παπαχριστοδούλου Ελένη Υπ. Διδάκτωρ Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μ. Μαλικιώση- Λοΐζου Ατομική Ψυχολογία Τονίζει τη μοναδικότητα της προσωπικότητας
Διαβάστε περισσότεραΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ (E.F.P.P.A.)
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ (E.F.P.P.A.) ΜΕΤΑ-ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ 1. Προοίμιο Οι ψυχολόγοι αναπτύσσουν ένα έγκυρο και αξιόπιστο σύνολο γνώσεων βασισμένων στην έρευνα και εφαρμόζουν
Διαβάστε περισσότεραΗ οικονομική κρίση & η σεξουαλική υγεία των νέων
Public Opinion Strategies Communication Η οικονομική κρίση & η σεξουαλική υγεία των νέων Member of Επωνυμία Εταιρείας ΚΑΠΑ RESEARCH A.E. ΑΡ. ΜΗΤΡ : 5 Επωνυμία όνομα Εντολέα Σκοπός δημοσκόπησης Ιδιαίτερα
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ & ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΤΟ ΣΕΒΑΣΜΟ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ & ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΤΟ ΣΕΒΑΣΜΟ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Γ Ι Ο Υ Λ Η Π Α Π Α Δ Ι Α Μ Α Ν Τ Α Κ Η Η Μ Ε Ρ Ι Δ Α Δ Ι Α Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Μ Ι Κ Η Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η : Μ Ε Τ
Διαβάστε περισσότεραΟργανωσιακή μάθηση. Εισηγητής : Δρ. Γιάννης Χατζηκιάν
Οργανωσιακή μάθηση Εισηγητής : Δρ. Γιάννης Χατζηκιάν 1 Μάθηση είναι: Η δραστηριοποίηση και κατεύθυνση δυνάμεων για την όσο το δυνα-τόν καλύτερη προσαρμογή στο φυσικό και ιστορικό περιβάλλον. Η απόκτηση
Διαβάστε περισσότεραA Fairy Tale Model of Trauma Informed Treatment Μοντέλο των φάσεων του παραµυθιού για τη θεραπεία του τραύµατος Ηµερήσιο Εργαστήριο Εισηγητής: Dr. Ricky Greenwald Child Trauma Institute, New York 6 Ιουνίου
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Πρόγραμμα σπουδών του AGnovel Περιεχόμενο και Δεξιότητες πίσω από την ιστορία το έργου AGnovel
Advanced Interactive Graphic Novels on Mobile Touchscreen Devices ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Πρόγραμμα σπουδών του AGnovel Περιεχόμενο και Δεξιότητες πίσω από την ιστορία το έργου AGnovel (ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΝΟ 23) Τίτλος
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Is είναι βιώσιμη η επιχείρηση
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Is είναι βιώσιμη η επιχείρηση Ent-teach κεφαλαιο 3 - Ανάλυση Αγοράς Περιγραφή της εκπαιδευτικής δραστηριότητας Αυτή η εκπαιδευτική δραστηριότητα απευθύνεται σε μαθητές από όλους
Διαβάστε περισσότεραΑειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας
Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας Μαρία Δημοπούλου Υπεύθυνη Π.Ε Α Δ/νσης Π.Ε Αθηνών Συντονίστρια Τοπικού Δικτύου «Αειφόρα σχολεία Α Δ/νσης Π.Ε Αθηνών» ΤΟΠΙΚΟΥΔΙΚΤΥΟ ςχολειων AEΙΦΟΡΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΗΝ
Διαβάστε περισσότεραΚείµενο Οι γυναίκες διδάσκουν και οι άνδρες διοικούν
41 Διαγώνισµα 91 Ισότητα των Φύλων Κείµενο Οι γυναίκες διδάσκουν και οι άνδρες διοικούν Το επάγγελµα της εκπαιδευτικού στην Ελλάδα αποτέλεσε το πρώτο µη χειρωνακτικό επάγγελµα που άνοιξε και θεωρήθηκε
Διαβάστε περισσότεραΣυμπτώματα συνεξάρτησης
Συμπτώματα συνεξάρτησης Οι συνεξαρτητικές συμπεριφορές είναι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Το συνεξαρτητικό άτομο προσπαθεί να βοηθήσει τους άλλους καταστρέφοντας τον εαυτό του. Τέτοιου είδους συμπεριφορές
Διαβάστε περισσότεραΒασικές αρχές της γνωσιακής συµπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φοιτητών Ψυχολογίας 11 13 Απριλίου 2008, Αθήνα Γ.
Βασικές αρχές της γνωσιακής συµπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φοιτητών Ψυχολογίας 11 13 Απριλίου 2008, Αθήνα Γ. Ευσταθίου Γνωσιακή συµπεριφοριστική θεραπεία Σειρά προτάσεων παρέµβασης
Διαβάστε περισσότεραΕνδοσχολική βία (bullying)
Ενδοσχολική βία (bullying) Τι είναι σχολικός εκφοβισμός Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που αυτό που τον ξεχωρίζει από το πείραγμα και τον τσακωμό, είναι η ένταση του, η διάρκεια του,
Διαβάστε περισσότεραΣτυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS
Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός
Διαβάστε περισσότερασα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου!
σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! 12/11/2018 Katerina Christou Student Εφημερίδα Λεμεσός Στις 9 Νοεμβρίου είχα την τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από κοντά την αγαπημένη ψυχολόγο,
Διαβάστε περισσότεραΠανευρωπαϊκή έρευνα. ΣΗΜΕΙΩΜΑ / 5 Μαρτίου 2014 Βία κατά των γυναικών
ΣΗΜΕΙΩΜΑ / 5 Μαρτίου 2014 Βία κατά των γυναικών Πανευρωπαϊκή έρευνα 1. Γιατί έγινε η έρευνα για τη βία κατά των γυναικών; Παρά τον σημαντικό αντίκτυπο της βίας κατά των γυναικών, σε πολλά κράτη μέλη της
Διαβάστε περισσότεραΗ διαφορετικότητα είναι μια σύνθετη έννοια, η οποία δεν θα πρέπει να συγχέεται με την έννοια της ποικιλομορφίας.
Diversity Διαφορετικότητα Ο σεβασμός στην διαφορετικότητα του άλλου καθώς και η έμπρακτή αποδοχή της, συμβάλει στην δημιουργία κοινωνιών οι οποίες χαρακτηρίζονται από ιδέες ισότητας, αλληλοσεβασμού και
Διαβάστε περισσότεραΗ Φιλοσοφία της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η Φιλοσοφία της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας Σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Συνθετικής Ψυχοθεραπείας (ΕΑΙP) (www.eaip.eu), η συνθετική ψυχοθεραπεία εφαρμόζει, πρωταρχικά,
Διαβάστε περισσότεραSexual Communication. ΕΥΗ ΚΥΡΝΑ, PhD
+ Sexual Communication ΕΥΗ ΚΥΡΝΑ, PhD + + Παράπονα γυναικών... n Το πιο συχνό παράπονο των γυναικών είναι οτι οι άνδρες δεν τις ακούν. n Οι άνδρες είτε αγνοούν, είτε προσφέρουν λύσεις n Όµως, οι γυναίκες
Διαβάστε περισσότεραΗ Ψυχολογική Διάσταση της Κώφωσης. Ελενα Τρύφωνος Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού
Η Ψυχολογική Διάσταση της Κώφωσης Ελενα Τρύφωνος Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Η κάθε αναπηρία ή η κάθε ιδιαιτερότητα συνήθως έχει επιπτώσεις
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΟΣ ΤΣΕΠΗΣ. European Society of Human Reproduction and Embryology
European Society of Human Reproduction and Embryology ΟΔΗΓΟΣ ΤΣΕΠΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΙΑΤΡΙΚΩΣ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΕΙΤΕ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραΗ Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος
Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική
Διαβάστε περισσότεραΜοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών
Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Γιατί ακόμα και όταν η αγάπη είναι δεδομένη, η επικοινωνία είναι κάτι που μαθαίνεται* *Προγράμματα βασισμένα στην «Επικοινωνία
Διαβάστε περισσότεραΤα βασικά δικαιώματα μπορούμε να τα χωρίσουμε σε 4 ομάδες:
Ας δούμε μια τυπική μέρα στη ζωή ενός παιδιού... Ξυπνά το πρωί, τρώει το πρόγευμα του, πάει σχολείο (αν και ίσως με κάποια παράπονα..!), έρχεται πίσω στο σπίτι, απολαμβάνει το μεσημεριανό του, κάνει την
Διαβάστε περισσότεραΓενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήματα : Α1 Α2
Γενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήματα : Α1 Α2 1 Τα Δικαιώματα Των Παιδιών Μαθητές : Νίκος Τσουκανάς Σπύρος Κούφαλης Αναστάσης Παπαχρήστος Σπύρος Φραγκούλης Τάσος Χούσος Εκπαιδευτικοί Δρεπανόπουλος Νίκος, Γυμναστής
Διαβάστε περισσότεραΠιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων
Πιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων Εισαγωγή στην Κλινική Νευροψυχολογία της Μείζωνος Κατάθλιψης & της Σχιζοφρένειας (ONLINE CLINICAL SEMINAR) Εισηγητής: Δρ. Αλεξάνδρα
Διαβάστε περισσότεραΘετική Ψυχολογία. Καρακασίδου Ειρήνη, MSc. Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο
Θετική Ψυχολογία Καρακασίδου Ειρήνη, MSc Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο Εισαγωγή Θετική-Αρνητική Ψυχολογία Στόχοι της Ψυχολογίας
Διαβάστε περισσότερα