1. Ιστορικαί µαρτυρίαι

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "1. Ιστορικαί µαρτυρίαι"

Transcript

1 ΝΕΩΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΡΒΙΣΣΑΣ 1. Ιστορικαί µαρτυρίαι Αι σχέσεις των ελλήνων της Τουρκοκρατίας µετά των µοναστικών ταγµάτων των µουσουλµάνων, των λεγοµένων «δερβισσικών», τυγχάνουσιν αρκούντως γνωσταί. Εκ των πλέον γνωστών ταγµάτων ήσαν οι Μεβλεβήδες, οίτινες ανήκον εις τους µουσουλµάνους σουννίτας (δηλονότι τους παραδοσιακούς µουσουλµάνους). Το τάγµα των Μεβλεβήδων 1 φέρεται ότι ίδρυσε τον 13ον αιώνα ο Μεβλανά Τζελαλεντίν, ο επονοµαζόµενος Ρουµί, δηλ. Ρωµιός. Η επωνυµία αύτη λέγεται ότι οφείλεται εις το ότι ο Μεβλανά ανετράφη εις το Ικόνιον, τότε πρωτεύουσα του Σελτζουκικού κράτους, οι σουλτάνοι του οποίου ονοµάζοντο «Ρουµ Σελτζούκ» και ήσαν φίλα προσκείµενοι προς τον Χριστιανισµόν. Παραδείγµατος χάριν, ο σουλτάνος Κέι-Χουσρέβ ( ) λέγεται ότι ενυµφεύθη χριστιανήν τινα, ενώ ο σουλτάνος Αλλαεντίν ( ) παρέµεινεν επί ένδεκα έτη εξόριστος εν Κωνσταντινουπόλει, ένθα εγνώρισε τον Χριστιανισµόν. Αλλά καί τις εγγονός του Αλλαεντίν εκ χριστιανής µητρός, ο Ιζεντίν, φαίνεται ότι επροσηλυτίσθη εις την Χριστιανικήν θρησκείαν, την οποίαν εκληροδότησε εις τους απογόνους του. Εις το περιβάλλον τούτο της θρησκευτικής οσµώσεως, ο Μεβλανά ενεπνεύσθη την ιδέαν της συνενώσεως πασών των θρησκειών βάσει µιάς κοινής φιλοσοφικής αρχής. Κατά το πρότυπον των µουσουλµάνων µυστικών της εποχής του, ο Μεβλανά επίστευε πως καίτοι ο Θεός είς εστι, συλλαµβάνεται και ερµηνεύεται διαφόρως υφ ενός εκάστου των λαών. Η θεώρησις αύτη συµπυκνούται εις µίαν παλαιάν µουσουλµανικήν ιστορίαν υπό τον χαρακτηριστικόν τίτλον «Αγγούρ-ουζούµ-ινάµπ-σταφύλι» 2. Τέσσαρες διαβάται, είς πέρσης, είς τούρκος, είς άραψ και είς έλλην, υστερήθησαν εις τρόφιµα και εφιλονίκουν ως προς το τι θα ηγόραζον δια του µοναδικού νοµίσµατος όπερ τοις απέµενεν. «Να πάροµε angur», είπεν ο πέρσης. «ιατί όχι uzum;», αντέτεινεν ο τούρκος. «Τότε ας λάβοµεν inab», επενέβη ο άραψ. «Εγώ λέγω να ζητήσοµε σταφύλι», προσέθεσεν ο έλλην. Εν εκείνη τη ώρα, ενεφανίσθη έτερος ταξιδιώτης και ακούσας την λογοµαχίαν των, προσεφέρθη να ικανοποιήση άπαντας δια του αυτού νοµίσµατος. Μεθ ολίγον, επέστρεψε κρατών τέσσερα τσαµπιά σταφύλι, έκαστον των οποίων έδωκε τοις συνοδοιπόροις. «Μα αυτό είναι το angur µου», ανεφώνησεν ο πέρσης. «Και τούτο είναι ό,τι εγώ λέγω uzum», είπεν ο τούρκος. «Έφερες το inab µου», προσέθεσε χαρίεις ο άραψ. «Μα τι λέγετε», είπεν ο έλλην, «ηµείς ονοµάζοµε τούτο σταφύλι». Τοιουτοτρόπως άπαντες αντελήφθησαν ότι οµίλουν περί του αυτού φρούτου, το οποίον έκαστος ωνόµαζεν δια της ιδίας αυτού διαλέκτου. Εις την ιστορία ταύτην, οι τέσσαρες συνοδοιπόροι συµβολίζουν τους διαφόρους λαούς, ο δε ταξιδιώτης τον δερβίσσην, όστις λόγω της σοφίας του ηµπορεί να τους συνενώση, διότι ουσιαστικώς άπαντες το αυτό επιθυµούσι. Τον αυτόν τρόπον, ο Μεβλανά συµπεριεφέρθη καθ όλον το διάστηµα της ζωής του µε ανοχήν εις τους χριστιανούς, και εδέχετο τον Χριστόν ως προφήτην, συνωδά τω Κορανίω. Πρέπει επίσης να ήτο γνώστης της ελληνικής, διότι εχρησιµοποίησε ελληνικάς λέξεις εις έν των ποιηµάτων του εις την περσικήν (την επίσηµον λογοτεχνικήν γλώσσαν των µουσουλµάνων της εποχής του). Μια παράδοσις, κοινή τοις έλλησι και τούρκοις, αναφέρει ότι ο Μεβλανά συνήψε φιλικάς σχέσεις µε τους έλληνας µοναχούς της Μονής του Αγίου Χαρίτωνος, η οποία ευρίσκετο πλησίον του µουσουλµανικού µοναστηρίου του εις Ικόνιον. Η χριστιανική παράδοσις πιστεύει ότι τούτο οφείλεται εις θαυµατουργικήν παρέµβασιν ενός αγίου, όστις διέσωσε τον υιόν του Μεβλανά εξ επικινδύνου πτώσεως εις 1 Αι αναφοραί εις τας σχέσεις του τάγµατος των Μεβλεβήδων µετά των χριστιανών προέρχονται εκ της κλασσικής µελέτης του Βλαδ. Μιρµίρογλου, Οι δερβίσσαι (Κων/πολις 1940). 2 Παρατίθεται εις τον Idries Shah, The Sufis (Jonathan Cape 1964, σ ). 1

2 την µονήν. Ο διασώσας άγιος ανεγνωρίσθη υπό του διασωθέντος ως φέρων εκπληκτικήν οµοιότητα προς την εικόνα του αγίου Χαρίτωνος. Έκτοτε, κατά την αυτήν χριστιανικήν παράδοσιν, ο εκάστοτε διάδοχος του Μεβλανά επεσκέπτετο κατ έτος την µονήν φέρων δώρα, και διενυκτέρευε προσευχόµενος εις τον τόπον του θαύµατος. Η µουσουλµανική παράδοσις, αντιθέτως, υποστηρίζει ότι η επαφή Μεβλεβήδων και χριστιανών µοναχών ήρξατο αφ ης στιγµής ο Μεβλανά δια των θαυµάτων του επέτυχε να πείση τους µοναχούς όπως ασπασθώσι τας φιλοσοφικάς του αντιλήψεις. Τούτο, φρονούσιν, ότι αποδείκνυται εκ του γεγονότος ότι η Μονή του Αγίου Χαρίτωνος συµπεριελήφθη εις τα ιερά βιβλία των. Χαρακτηριστικόν της ανεκτικής στάσεως των Μεβλεβήδων είναι και το ότι µετά τον Μεβλανά οι δερβίσσαι εσέβοντο άγιόν τινα, όστις κατά µίαν παράδοσιν εξεχριστιανίσθη. Ούτος εστί ο Σεµσεντίν Τεµπριζή (ή Άγιος Σεµς), όστις, καίτοι µουσουλµάνος κατά την διάρκειαν της ζωής του, εβαπτίσθη χριστιανός ολίγον προ του θανάτου του και απέθανε µεταλαβών των αχράντων µυστηρίων. Λέγεται δε ότι ο τάφος του, όστις έκειτο εις Ικόνιον, εθεωρείτο ως τόπος ιερός υπό των χριστιανών, οίτινες τον ετίµων ως άγιον. Όπου και αν ευρίσκεται η αλήθεια, γεγονός παραµένει ότι ήδη από του 13ου αιώνος αι σχέσεις ορθοδόξου Χριστιανισµού και Μεβλεβήδων ήσαν υπαρκταί. Έκτοτε ένιοι χριστιανοί της Μικράς Ασίας συνειργάσθησαν µε το τάγµα των Μεβλεβήδων, ειδικώς κατά την διάρκειαν της Τουρκοκρατίας. Είς εξ αυτών ήτο και ο Πέτρος ο Πελοπόννησος, ο αποκαλούµενος Λαµπαδάριος ( ). Γνωρίζοµεν ότι ο Πέτρος εγεννήθη εν τινι χωρίω της Πελοποννήσου εις τα σύνορα Λακωνίας και Αρκαδίας 3. Οι γονείς του ήσαν πτωχοί κτηνοτρόφοι µη δυνάµενοι να αναθρέψωσι την οικογένειάν των. Κατά µίαν τοπικήν παράδοσιν 4, εκ του χωρίου του διέβη ποτέ έµπορός τις εκ Σµύρνης (τούνοµα Ιωάννης Κρίκος), όστις περιώδευε ανά την Πελοπόννησον, και διαπιστώσας ιδίοις ωσί το µουσικόν τάλαντον του Πέτρου προσεφέρθη να τον λάβη µετ αυτού εις την Σµύρνην, ότε θα επεράτωνε τας εργασίας του. Ο έµπορος είχεν ακροασθή του Πέτρου ψάλλοντος εν τω ναώ κατά την διάρκειαν ακολουθίας τινος, και ακολούθως είχε συστήση εις τους γονείς του να στείλωσιν αυτόν εις καλόν διδάσκαλον, δια να αναπτύξη το τάλαντόν του. Οι γονείς του εν πρώτοις εδίστασαν, αλλά µία άλυσσος γεγονότων ανέτρεψεν τους δισταγµούς των. Μετά την αναχώρησιν του εµπόρου, την οικογένειαν του Πέτρου επεσκέφθη είς συγγενής των µοναχός εξ Αγίας Λαύρας (Μεγάλου Σπηλαίου), ονόµατι Θεόφιλος, όστις τοις επρότεινε να παραλάβη τον Πέτρον εις την µονήν. Ενόσω ευρίσκετο παρ αυτοίς ο Θεόφιλος, ο πατήρ του Πέτρου εφονεύθη εις συµπλοκήν µετά τινων Τουρκαλβανών, και η µήτηρ αυτού εκούσα άκουσα επέτρεψε εις τον υιόν της να µεταβή εις την Μονήν της Αγίας Λαύρας δια να εύρη καταφύγιον. Θεία επινοία, όµως, εις την µονήν τον ηύρεν ο περιοδεύων έµπορος και τον έλαβε µετ αυτού εις Σµύρνην. Λόγω της φυσικής του κλίσεως εις την µουσικήν, ετέθη συντόµως υπό την εποπτείαν ενός εκλεκτού διδασκάλου της εκκλησιαστικής µουσικής εν Σµύρνη, του Αρχιδιακόνου Θεοδοσίου του Χίου (Μαν. Χατζηγιακουµής, Χειρόγραφα εκκλησιαστικής µουσικής 1980, σ. 95). Η πρώτη πιθανή επαφή του Πέτρου µε τους δερβίσσας πρέπει να έλαβε χώραν εν Σµύρνη, ένθα επεκράτει κλίµα θρησκευτικού τε και πολιτισµικού συγκρητισµού. Ολίγον προ της ελεύσεώς του, η Σµύρνη είχε συγλονισθή υπό της εβραϊκής αιρέσεως των Σαµπαταϊτών, οίτινες εκήρυττον την έλευσιν του Μεσσίου του εβραϊκού έθνους. Ως Μεσσίας εφέρετο ο ιδρυτής της αιρέσεως Σαµπατάη Σεβή ( ), υιός του εβραίου Καρά Μεντές, ορµώµενος εκ της υπό Βενετικήν κυριαρχίαν Πελοποννήσου, και εγκατασταθείς βραδύτερον 3 ύο χωρία (µη απέχοντα πολύ µεταξύ των) διεκδικούσι τον τόπον καταγωγής του Πέτρου: αι Κάτω Κολλίνες (εις την νότιον Αρκαδία) και οι Γοράνοι (εις την βόρειον Λακωνίαν, πλησίον της Σπάρτης). Ο Χατζηγιακουµής (έ.α.) µνηµονεύει ως µοναδικόν τόπον καταγωγής του τους Γοράνους, ένθα εγήγερται ανδριάς του Πέτρου. Εν τούτοις, εις τας Κάτω Κολλίνας σώζεται µέχρι της σήµερον εις τα στόµατα των παλαιοτέρων ζωντανή η παράδοσις περί της ζωής του Πέτρου. Ούτως ή άλλως, εις τον 18ον αιώνα, τα δύο χωρία ανήκον οµού εις την Μητρόπολιν Λακεδαίµονος. 4 Την παράδοσιν ταύτην διέσωσε ο πολιός ιερεύς του χωρίου Κάτω Κολλίνες, π. Ιωάννης Καραφωτιάς. 2

3 εν Σµύρνη. Αφού εδηµιούργησε τον κύκλον των οπαδών του, ο Σαµπατάη µετέβη εις Κωνσταντινούπολιν, ένθα υπό την απειλήν (αλλά και τας υποσχέσεις) του σουλτάνου ησπάσθη τον µωαµεθανισµόν, και το αυτό ώρισε να πράξουν και οι οπαδοί του, οίτινες, ένεκα τούτου, ονοµάσθησαν ντονµέδες (dönme), δηλ. εξωµόται. Είναι δε άξιον προσοχής ότι οι Σαµπαταϊται δεν διελύθησαν µετά τον θάνατον του ιδρυτού των, αλλά (καίτοι διηρηµένοι εις δύο σχίσµατα) έδρων εν Σµύρνη ότε αφίχθη εκείσε ο νεαρός τότε Πέτρος. Εν τη µακραίωνι ιστορία των µουσουλµανικών µοναστικών ταγµάτων, απαντώνται περιπτώσεις χριστιανών (εξισλαµισθέντων και µη) οίτινες, ουχί µόνον συµµετέσχον εις µουσικοχορευτικάς τελετάς, αλλ υπήρξαν ποιηταί και συνθέται των εκτελουµένων. Ενδεικτική είναι η περίπτωσις του εξισλαµισθέντος χριστιανού ποιητού Ζικρή Μπαµπά, όστις έφθασε µέχρι του βαθµού του σεϊχη, δηλ. του αρχηγού του τάγµατος. Καίτοι η βάσις των Μεβλεβήδων ήτο εις το Ικόνιον, εν τούτοις το πλέον πεφηµισµένον µοναστήριόν των εθεωρείτο ο Τεκκές του Πέραν εν Κωνσταντινουπόλει, όστις διατηρείται µέχρι της σήµερον. Η φήµη του εν λόγω τεκκέ οφείλεται εις το ότι, ήδη από του 18ου αιώνος, οι διάδοχοι του Μεβλανά ανέπτυξαν στενάς επαφάς µε την οθωµανικήν πρωτεύουσαν, διότι ήσαν απαραίτητοι εις την τελετήν αναρρήσεως του εκάστοτε σουλτάνου, όν έχριον δια του ξίφους του Μωάµεθ. Η τελετή του χρίσµατος ήτο παλαιόν έθιµον θεσπισθέν υπό του πρώτου Οθωµανού σουλτάνου, και ελάµβανε χώρα µίαν εβδοµάδα µετά την ανάρρησιν εις τον θρόνον του νέου σουλτάνου. Της τελετής προϊστατο ο αρχηγός του τάγµατος (σεϊχης), όστις µετεκαλείτο ειδικώς προς τούτο εξ Ικονίου. Μία µεγάλη ποµπή εκκινούσε εκ των ανακτόρων του σουλτάνου και αφικνείτο εις το Εγιούπ τζαµί, εγερθέν υπό του Μωάµεθ του Πορθητού το 1458, ένθα εγίνετο η τελετή. Εις Κων/πολιν, αι µαρτυρίαι περί της επαφής του Πέτρου µετά των δερβισσών εισί δηµοσιευµέναι παρά του Γ. Παπαδοπούλου (Συµβολαί εις την ιστορίαν της εκκλησιαστικής µουσικής 1890, σ ). Εις την ιστορίαν της εξαπατήσεως των περσών µουσικών υπό του Πέτρου, εντύπωσιν προκαλεί η άνεσις δι ης ο Πέτρος εισέρχεται εις τα ενδότερα του δερβισσικού µοναστηρίου. Τα µοναστήρια των Μεβλεβήδων διηρούντο εις δύο µέρη: το προαύλιον, όπερ ελέγετο και «µαγειρείον», και τα κελία. Εις το προαύλιον εξεπαιδεύοντο οι αρχάριοι και προητοιµάζοντο οι δερβίσσαι, εξ ού και η λέξις «µαγειρείον», µεταφορικώς σηµαίνουσα την πνευµατικήν προπαρασκευήν των αρχαρίων. Το προαύλιον εθεωρείτο ιερός χώρος, διότι εκεί εγίνετο η εωθινή συγκέντρωσις των µοναχών άµα τη εξόδω αυτών εκ του τζαµίου. Οι δερβίσσαι έχοντες επικεφαλής αυτών τον αρχηγόν των (τον σεϊχην), ασπαζόµενοι το έδαφος, εκάθηντο κεκυφυία τη κεφαλή. Αφού τοις επροσφέρετο τσουρέκιον και καφές, οι δερβίσσαι ήρχιζαν σιωπηλώς την έκστασιν (τουρκιστί murakabe), ήτις ήτο νοερά προσευχή και ψυχική ενόρασις, ακουµβώντες τας χείρας των επί των µηρών αυτών. Μετά µικράν προσευχήν, ησπάζοντο πάλιν το έδαφος και ανεχώρουν. Εκτός του προαυλίου, εν τη ρηθείση ιστορία ο Πέτρος φέρεται αψηφών και την τράπεζαν των µοναχών, ένθα οι δερβίσσαι παρέθεσαν δείπνον εις τους πέρσας µουσικούς. Η παράθεσις τραπέζης (sumat) ήτο δια τους Μεβλεβήδες µέρος του τελετουργικού των, και ελάµβανε χώρα µόνον την µεσηµβρίαν, εκτός Παρασκευής ότε παρετίθετο και το εσπέρας. Μετά την ειδοποίησιν του «επί της εξωτερικής πλατείας», οι δερβίσσαι εισείρχοντο εις το «µαγειρείον» κατά ιεραρχικήν τάξιν και ήσθιον επί του σοφρά. Η τράπεζα ητοιµάζετο υπό του «τραπεζαρίου», και τα ποτά υπό του «επί των ηδυπότων». Το φαγητό ήρχιζε ο αρχηγός του τάγµατος πίνων το ύδωρ και εµβαπτίζων τον άρτον του εν άλατι. Άµα το πέρας του φαγητού, οι δερβίσσαι έτρωγον πάλιν άλας, και ο αρχηγός των απήγγελε την ευχαριστήριον ευχήν. Ακολούθως, εκάθηντο εις τας θέσεις των και ένιπτον ιεραρχικώς τας χείρας των εις δοχείον ύδατος προσκοµιζόµενον υπό των δοκίµων. Ετελείωναν µε καφέ, αλεσµένον υπό του «καφεχόου» και παρεσκευασµένον υπό του «επί της εσωτερικής πλατείας», και έπειτα απεσύροντο, ότε έδιδε το σήµα προς τούτο ο αρχηγός. Υπό το φως της ιερότητος του προαυλίου και του τελετουργικού της τραπέζης, η απόφασις των Μεβλεβήδων να επιτρέψουν εις ένα χριστιανόν, οίος ο Πέτρος, να εισέλθη 3

4 (έστω και λάθρα) εις το «µαγειρείον» των αποκτά ιδιαιτέρα σηµασία. Αν και η ανάγκη της παγιδεύσεως των περσών µουσικών ήτο άµεσος, εν τούτοις το τυπικόν των δερβισσών δεν θα επέτρεπε ραδίως οιανδήποτε παραβίασιν. Επί πλέον, η αιφνίδιος εµφάνισις του Πέτρου µετά την καταγραφήν του άσµατος µε την πανδουρίδα ανά χείρας θα εθεωρείτο ιεροσυλία υπό των επίσης µουσουλµάνων περσών και θα απεδοκιµάζετο. Συνεπώς ο Πέτρος πρέπει να συνεδέετο κατά τρόπον όλως ιδιαίτερον µε τους δερβίσσας. Εκτός των ανωτέρω, εντύπωσιν προκαλεί η ευκολία δια της οποίας οι δερβίσσαι πείθονται να θέσσωσι εις εφαρµογήν το σχέδιον του Πέτρου. Και τούτο, διότι, ηµπορεί οι κοσµικοί µουσικοί της Κωνσταντινουπόλεως να συνεβούλευσαν τον έλληνα ιεροψάλτην να αψηφήση πάντα ηθικόν φραγµόν, οι δερβίσσαι όµως, ως µοναστική αδελφότης, είχον κάθε λόγον να αντισταθώσιν εις τοιούτον πειρασµόν. Αντιθέτως, κατά το προρηθέν περιστατικόν, σύσσωµος η αδελφότης µε τας τρεις τάξεις αυτής συµµετέσχε εις την δολοπλοκίαν, γεγονός όπερ θα εγένετο παρουσία του αρχηγού των (του σεϊχη), καθώς, ως ίδοµεν, ούτος ώφειλε να είναι πάντοτε παρών εις το τελετουργικόν της τραπέζης. Εντύπωσιν προκαλεί και το γεγονός ότι ως επιβράβευσιν των υπηρεσιών του, οι δερβίσσαι κατεχώρησαν το όνοµα του Πέτρου εις την ιεράν αυτών βίβλον δια της προσθήκης του επιθέτου χιρσίζ (τουρκιστί «κλέπτης»). Το αυτό όνοµα εχαράχθη και επί του δευτέρου µαυσωλείου εις την εσωτέραν πύλην του µοναστηρίου του Πέραν, όπερ ηµπορεί να διακρίνη µέχρι σήµερον ο επισκέπτης. Η προσθήκη επιθέτων ήτο ιερά και συµβολική πράξις δια τους δερβίσσας, και απενέµετο µόνον εις µέλη των µε ανεγνωρισµένην προσφοράν (Shah έ.α., σ. 176). Η δε λέξις χιρσίζ, σηµαίνουσα και τον ληστήν, συµβολίζει εν τη δερβισσική παραδόσει αυτόν όστις στερεί το κακόν της δυνάµεώς του, εν προκειµένω δε ενδέχεται να υποδηλεί την αποδυνάµωσιν των περσών µουσικών υπό του Πέτρου. Λέγεται δε ότι, ότε το εν λόγω περιστατικόν περιήλθε εις γνώσιν του σουλτάνου Χαµίτ Α, ούτος επέτρεψε την ελευθέραν είσοδον του Πέτρου εις τα ανάκτορα. Η είσοδος του Πέτρου εις το παλάτι του σουλτάνου (τουρκιστί σαράι) εσήµαινε ασφαλώς ότι ούτος θα απησχολείτο ως «βασιλικός µουσικός» ή χανεντέ σαραϊλί, κατά την οθωµανικήν ορολογίαν. Οι βασιλικοί µουσικοί απήρτιζον την χορωδίαν και ορχήστραν των ανακτόρων, δίδοντες παραστάσεις είτε δια να διασκεδάσουν τον σουλτάνον είτε προς τιµήν των υψηλών κεκληµένων του. Παρά την εύνοιαν του σουλτάνου, ο Πέτρος φαίνεται ότι προετίµα τον «δερβίσικον» τρόπο ζωής, ως εξάγεται εκ του περιστατικού της εκφωνήσεως της προσευχής του µουεζίνη από του µιναρέ (Παπαδόπουλος έ.α., σ. 322). Ότε ο Πελοποννήσιος µουσικός παρεπέµφθη εις δίκην δια την ασύγνωστον ταύτην τόλµην, προσεποιήθη τον φρενοβλαβή παίζων µε κάρυα, άτινα εξήγαγε εκ του θηλακίου του και έρριπτε εις τους δικαστάς. Καίτοι το εν λόγω περιστατικόν δύναται να χαρακτηρισθή εκ πρώτης όψεως ως ευφυής τρόπος εκ µέρους του Πέτρου δια να εξαπατήση τους δικαστάς, µία άλλη «ανάγνωσίς» του αποκαλύπτει ότι υποκρύτη µίαν φιλοσοφικήν στάσιν των Μεβλεβήδων. Οι δερβίσσαι συχνάκις διεκωµώδουν το επίσηµον µουσουλµανικόν ιερατείον δια τον σχολαστικισµόν του, όστις έφθανε µέχρι ακραίου σηµείου. Παραδείγµατος χάριν, ότε ο µέγας δερβίσης Βαγιαζήτ ηρωτήθη υπό τινος νεανίου περί του πώς να καταπολεµήση την οίησιν, τω έδωκε ταύτην την απάντησιν: «Πλήρωσον τον σάκον σου δια καρύων, ύπαγε εις την αγοράν, και φώνησον στεντορίως: ένα καρύδι δι αυτόν οπού θα µε ραπίσει! Έπειτα, ύπαγε εις το δικαστήριον, ένθα οι νοµοµαθείς συνεδριάζουν και κάµε το αυτό» (παρά Shah έ.α., σ. 152) 5. Είναι αξιοσηµείωτον ότι η ως άνω απάντησις χαρακτηρίζεται υπό του 5 ια δε του λόγου το αληθές παραθέτοµεν το πρωτότυπον κείµενον εις την αγγλικήν. Σηµειωτέον ότι ο εν λόγω συγγραφεύς, ινδός την καταγωγήν, θεωρείται διεθνώς ως αυθεντία εις τους δερβίσσας, δι ό και η µελέτη του εµεταφράσθη εις την ρωσσικήν, γαλλικήν και ισπανικήν, ο δε συγγραφεύς εκλήθη να διδάξη εις το Πανεπιστήµιον του Sussex εν Αγγλία: «A man came to Bayazid and said that he had fasted and prayed for thirty years, and yet had not come near to an understanding of God. Bayazid told him that even a hundred years would not be enough. The man asked why. Because your selfishness is working as a barrier between yourself and truth. Give me the remedy. There is a remedy, but it is impossible to you. The man insisted, and Bayazid agreed to describe it to him. Fill a nose bag full of walnuts and go to the 4

5 Βαγιαζήτ ως «η µόνη µέθοδος» δια την καταπολέµησιν του «ιού» της οιήσεως. Συνεπώς, η «παράστασις» του Πέτρου µε τα κάρυα εις το δικαστήριον ηµπορεί να εκληφθή ως απόπειρα εκ µέρους του δια να εφαρµόση την εντολήν του µεγάλου δερβίση. Αλλά, πού υπεκρύπτετο ο κίνδυνος της οιήσεως δια τον Πέτρον; Προφανώς εις την ενέργειάν του όπως εφεύρη µίαν νέαν µελωδίαν δια το «σελάκ», την προσευχήν δηλονότι ήνπερ εµµελώς απαγγέλει ο µουεζίνης από του µιναρέ πεντάκις της ηµέρας προσκαλών ούτως τους πιστούς εις το τζαµίον. Το «σελάκ» θεωρείται υπό των µουσουλµάνων ως ο ιερότερος ύµνος των, καθότι περιέχει τας αραβικάς λέξεις Αλλάχ-ου έκµπερ, δηλ. «Μέγας ο Θεός». Ως εκ τούτου, η µελωδία του είναι συγκεκριµένη και ακολουθεί (άχρι της σήµερον) τυποποιηµένην µορφήν. ια τον µέσον µουσουλµάνον της εποχής, η πρωτοβουλία οιουδήποτε µουσικού, πολλώ δε µάλλον χριστιανού, να αυτοσχεδιάση εις την παραδοσιακήν θρησκευτικήν µελωδίαν του «σελάκ» συνίστα οίησιν. ια να συλλάβοµε σήµερον το µέγεθος της πράξεως του Πέτρου, αρκεί ηµίν να φαντασθώµεν την αντίδρασιν της επισήµου Εκκλησίας εάν µουσουλµάνος της Θράκης ανήρχετο δια µίαν µόνην Κυριακήν εις την θέσιν του Πρωτοψάλτου εις τινα χριστιανικόν ναόν! Ούτω πως φαίνεται ότι ησθάνθη και ο Πέτρος ζητών µετάνοιαν δια της δερβισικής «µεθόδου των καρυδιών». εν αποκλείεται δε η ιδιότυπος αύτη µέθοδος να τω υπεδείχθη (ή ακόµα και να τω επεβλήθη) υπό του δερβισικού µοναστηρίου του. Κατά το Τυπικόν της Μετανοίας των Μεβλεβιδικών µονών, ο Αρχηγός των «µαγείρων» εφίστα την προσοχήν του νεοεισελθέντος εις την ταπείνωσιν και την υποµονήν δια των εξής λόγων: «Εάν σε υβρίση ή σε δείρη τις, πρόσεχε µη απαντήσης εις τας ύβρεις, πρόσεχε µη σηκώσης και σύ εναντίον του την χείρα να τον δείρης. Εις όλους αυτούς να λέγης ευχαριστώ. Εις κάθε συµφοράν και κάθε τυραννίαν, οπού σου έρχεται από ξένους και από ιδικούς σου, να υποµένης και να τα ανέχεσαι. Να υπηρετής τους πάντας, να προσεύχεσαι και να παρακαλής δι όλους µε ταπεινοφροσύνην» (παρά Μιρµίρογλου έ.α., σ. 300). Υπάρχουν σοβαραί ενδείξεις ότι ο Πέτρος ηκολούθησε ενσυνειδήτως την µέθοδον του Βαγιαζήτ. Μία ένδειξις είναι ότι ο µέγας ούτος δερβίσης ήτο φίλα προσκείµενος τω Χριστιανισµώ, παρ ού εδέχθη σηµαντικήν επίδρασιν. Εκ των σωζοµένων έργων του, το πλέον γνωστόν εις τους µελετητάς του δερβισσισµού 6 αποτελεί κριτικήν εργασίαν εις την αλλοίωσιν των χριστιανικών ιδεωδών, ενώ εις άλλα συχναί είναι αι παραποµπαί του εις την Βίβλον και τα Απόκρυφα (Shah έ.α., σ ). Ετέρα σηµαντική ένδειξις αποτελεί η θετική στάσις του Βαγιαζήτ έναντι της µουσικής και του χορού ως τρόπων πνευµατικής τελειώσεως του ανθρώπου. Ο Βαγιαζήτ δέχεται ότι η µουσική έχει το συναισθηµατικόν στοιχείον το οποίον δεν πρέπει να ενδιαφέρη τον πιστόν, εκ παραλλήλου όµως προσθέτει ότι διαθέτει και µίαν ανώδυνον πλευράν, η οποία είναι πνευµατικώς ευεργετική, και ηµπορεί να τω αποκαλυφθή κατόπιν ορθής καθοδηγήσεως. Ανεξαρτήτως του εάν ο Βαγιαζήτ υπήρξε ή όχι πηγή εµπνεύσεως του Πέτρου, το γεγονός οπού εντυπωσιάζει περισσότερον εν τη βιογραφία του είναι η ενεργός συµµετοχή των δερβισσών εις την κηδείαν του (1778). Ήτο µία αντιστροφή της ιστορίας: ότε πέντε αιώνες ενωρίτερον (1273), ο ιδρυτής του τάγµατος Μεβλανά εκηδεύετο εις Ικόνιον, εν τη εξοδίω ακολουθία του παρέστησαν εκτός των µουσουλµάνων και αρκετοί χριστιανοί κρατούντες το Ευαγγέλιον και ψάλλοντες πενθίµους ύµνους. Ερωτηθείς είς εξ αυτών διατί έκλαιεν γοερώς, απήντησε: «Τιµούµε τον Μεβλανά ως τον Μωϋσή, τον αβίδ, και τον Ιησού της εποχής µας. Είµεθα όλοι οπαδοί και µαθηταί του» (παρά Shah έ.α., σ. 132). Κατά παρόµοιον τρόπον, η παράδοσις περί του Πέτρου λέγει ότι άµα τη ανναγγελία του θανάτου του, οι δερβίσσαι της Πόλεως συνεκεντρώθησαν εξ όλων των µοναστηρίων και λαβόντες άδειαν παρά του Πατριάρχου συνώδευσαν δια της µουσικής των την νεκρικήν marketplace. There cry out, A walnut for every boy who slaps me! Then make your way to the court where the doctors of law are in session. -But I really could not do that. Give me some other method. This is the only method, said Bayazid, but I have already told you, there is no answer for you». 6 Είναι το «El Qawl el Jamil fil Raddi a la man Ghayar el Injii». 5

6 ποµπήν άχρι του τάφου, ένθα εναπέθεσαν πλαγίαυλον επί της σωρού (Παπαδόπουλος έ.α., σ. 323). Εις το εν λόγω περιστατικόν, µεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάσις του Πατριάρχου έναντι των δερβισσών, καθώς δεν αιφνιδιάζεται ούτε εκ της παρουσίας των ούτε και εκ του αιτήµατός των, ει µη µόνον τους ζητεί να µη τον εκθέσσωσι εις την Υψηλήν Πύλην, οπίσω της οποίας ευρίσκετο το επίσηµον µουσουλµανικόν ιερατείον, το οποίον, ως ήδη προελέχθη, δεν ενέκρινε τον θρησκευτικόν συγκρητισµόν των Μεβλεβήδων. Αι δε απαντήσεις άς δίδει ο Πατριάρχης εις τους δερβίσσας δηµιουργούσι την εντύπωσιν ότι εγνώριζε περί των σχέσεων του Πέτρου µε τους δερβίσσας και ότι πιθανώς ανέµενε να συµβή τούτο. Το Οικουµενικόν Πατριαρχείον επεδείκνυε στάσιν ανεκτικήν έναντι των δερβισσών. Ο Μιρµίρογλου (έ.α., σ. 244) δηµοσιεύει «περίεργον» (ως σηµειοί) έγγραφον του 1861 φέρον την υπογραφήν του Πατριάρχου Ιωακείµ Β, δι ού συνιστά εις άπαντας τους Μητροπολίτας της δικαιοδοσίας του να εξυπηρετήσωσι τον ηγούµενον ενός δερβισσικού µοναστηρίου της Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος περιώδευε τα Βαλκάνια, προφανώς προς οικονοµικήν ενίσχυσιν. Ο Πατριάρχης προτρέπει τους αρχιερείς του να «υποδέχησθε φιλοφρόνως και απονέµητε την ανήκουσαν περιποίησιν και συνδροµήν υµών, συντελούντες αρµοδίως προς τον σκοπόν και πόθον αυτού, ίνα τοιουτοτρόπως διατελή ευγνώµων και επαινέτης του φιλόφρονος και περιποιητικού υµών τρόπου». εν πρέπει επίσης να λησµονώµεν ότι µετά τον θάνατον του Πέτρου, οι δερβίσσαι εχάραξαν το όνοµά του επί ενός µαυσωλείον του µοναστηρίου των εις Πέραν. Παρόµοια γεγονότα συνέβησαν εις ελαχίστας περιπτώσεις εν τη ιστορία του τάγµατος, και αφεώρων εις πρόσωπα συνδεόµενα στενώς µετά των δερβισσών. Η πλέον γνωστή περίπτωσις είναι αυτή ενός ανωνύµου µαυσωλείου ευρισκοµένου πλησίον του µαυσωλείου του Μεβλανά εις Ικόνιον, εις ό λέγεται ότι είναι ο τάφος χριστιανού τινος. Κατά µίαν Αρµενικήν παράδοσιν, ο ενταφιασθείς χριστιανός ήτο επίσκοπος ονόµατι Ευστάθιος. Η δερβισική παράδοσις δέχεται ότι ο ενταφιασθείς ήτο χριστιανός µοναχός, αλλά προσθέτει ότι προ του θανάτου του ησπάσθη την φιλοσοφίαν του Μεβλανά, και κατόπιν επιθυµίας του τελευταίου ετάφη ο είς έναντι του άλλου (Μιρµίρογλου ό.π., σ. 309). Ο Πέτρος, ως µουσικός, θα είχεν αναµφιβόλως θελχθή υπό της µουσικής των δερβισσών, ιδία δε υπό του προ του χορού ψαλλοµένου οξαστικού, το οποίον είναι σύνθεσις του µεγάλου οθωµανού συνθέτου Ιτρή (+1711). Ακόµη και ο έλλην συγγραφεύς Μιρµίρογλου (έ.α., σ. 403) αναφέρει ότι «ολόκληρον το ρεπερτόριον της Τουρκικής κλασσικής µουσικής δεν έχει να επιδείξη ωραιότερον τούτου µεγαλούργηµα, εκφραστικόν των πνευµατικών και ηθικών συναισθηµάτων της ψυχής. Το οξαστικόν τούτο, µε την λικνίζουσαν την ψυχήν µελωδίαν του και την τόσον θείαν και προσεγγίζουσαν προς αϋλους κόσµους αρµονίαν του, δύναται να χαρακτηρισθή ως αριστούργηµα». 2. Φιλολογικαί µαρτυρίαι Αι φιλολογικαί µαρτυρίαι προέρχονται εκ Φαναριωτικών χειρογράφων του 18ου και 19ου αιώνος, περιεχόντων µουσικάς συνθέσεις του. Ο Πελοποννήσιος µουσικός συνέθεσε υπέρ τα 100 εξακριβωµένα άσµατα κοσµικής µουσικής, εις τα οποία ποιεί χρήσιν τουρκικών µακαµίων και ρυθµών, εις ελληνικόν στίχον. Τα πλείστα κοσµικά έργα του Πέτρυ ευρίσκονται συνηθροισµένα εις το αυτόγραφον του Αρχιδιακόνου Νικηφόρου Ναυτουνιάρη Μελποµένη (Χφ Μονής Βατοπεδίου). Το πλέον αποκαλυπτικόν άσµα οµιλεί περί της προθέσεως του Πέτρου να ασπασθή την δερβισσικήν ζωήν, ως αποτέλεσµα ερωτικής απογοητεύσεως. Παραδόξως πως, το πρόσωπον το οποίον ηρνήθη εις τον ποιητήν την αγάπην του φαίνεται ότι εκ των υστέρων αντιδρά εις την απόφασίν του να ακολουθήση τον ιδιότυπον τούτον µονήρη βίον: Σαν δεν ήθελες φιλίαν, τί µε έδιδες αιτίαν; Εγώ έχω αποφασίσω (sic) σαν δερβίσης πια να ζήσω. 6

7 Όλα πλέον τα του κόσµου να τα βγάλω απ εµπρός µου. Και συ µ έδωκες αιτία, και λοιπόν γιατί η κακία; Καίτοι η έκφρασις «σαν δερβίσης» δύναται να εκληφθή µεταφορικώς, είναι εν τούτοις γνωστόν ότι ο Πέτρος δεν ενυµφεύθη ποτέ, παρ όλον ότι η σύναψις γάµου, κατά τους ιερούς κανόνας της Ορθοδόξου Εκκλησίας, δεν ήτο απηγορευµένη εις τους ιεροψάλτας. Αντιθέτως, ο µαθητής και διάδοχος του Πελοποννησίου Πέτρου, Πέτρος ο Βυζάντιος, ενυµφεύθη δις, δι ό και απεπέµφθη εκ τη θέσεώς του ως Πρωτοψάλτου της Μεγάλης Εκκλησίας, επί διγαµία. Η ερωτική απογοήτευσις ως αιτία ήτις εξώθησε τον Πέτρον να απαρνηθή τα εγκόσµια προκύπτει εκ µιάς των συνθέσεών του φερούσης τον τίτλον «Πέτρου Πελοποννησίου, ένεκα έρωτος» 7. Ιδού και αι δύο πρώται στροφαί του άσµατος, δια των οποίων τα φυσικά προσόντα του ερωµένου προσώπου εκθειάζονται κατά τρόπον υπερβολικόν: εν είναι τρόπος να γένη κι άλλη τόσον ωραία µε τόσα κάλλη κι όσοι θαρούναι πως είναι κι άλλη αναισθησίαν έχουν µεγάλη. Αρχή και τέλος εσύ σαι, φως µου, της ευµορφίας όλου του κόσµου και κάθε κάλλος τα δευτερεία έχει µπροστά σου, τη αληθεία Ο υπερβολικός τόνος τον οποίον χρησιµοποιεί ο Πέτρος δια να εξυµνήση την αγαπηµένην του προυκάλεσε την αντίδρασιν του συναδέλφου και συµπατριώτου του, Ιακώβου του Πρωτοψάλτου ( ). Ο Ιάκωβος είχε και προσωπικούς λόγους δια να αισθάνηται ούτω εναντίον του Πέτρου: ότε µετά τον θάνατον του Πρωτοψάλτου Ιωάννου του Τραπεζουντίου ήλθεν η σειρά του να προαχθή από Β οµέστικος εις Α οµέστικον, την θέσιν του κατέλαβε ο Πέτρος «δια µεσιτείας δυνατοτέρων παραβάς την τάξιν» (Χρύσανθος εκ Μαδύτων, Θεωρητικόν Μέγα της Μουσικής 1832, σ. XL). Η αντίδρασις του Ιακώβου εις τα αφειδή εγκώµια του Πέτρου προς την αγαπηµένην του συνεπυκνώθη εις µίαν σύνθεσίν του υπό τον εξής αποκαλυπτικόν τίτλον: «Έχουσι δε οι στίχοι αντικείµενον το εν είναι Τρόπος του Πέτρου Πελοποννησίου το ερωτικόν» 8 : Η ωραιότης δεν θεωρείται, ούτε τελείως καταµετρείται εις ένα µόνον πρόσωπον πλέον χωρίς να είναι άλλον ωραίον... Αρχή και τέλος των αναισθήτων φαίνεται νά ναι και ανοήτων τα τόσα κάλλη να µην κοιτάζουν και ένα µόνο να εκθειάζουν Εκ της συγκρίσεως των ως άνω ασµάτων καθίσταται εµφανές ότι η αντιπαλότης των δύο Πελοποννησίων µουσικών δεν περιωρίσθη εις τον καλλιτεχνικόν χώρον, αλλ επεξετάθη 7 Χφ «Μελποµένη» (σ. 280). 8 Χφ (σ. 134). 7

8 και εις την σφαίραν των αισθηµάτων και του έρωτος. Παρά την προσήλωσιν του Πέτρου, φαίνεται ότι η αγαπηµένη του δεν ανταπεκρίθη εις τα αισθήµατά του. Τούτο τεκµαίρεται εκ της µυθιστορηµατικής µεταφοράς του επεισοδίου τούτου, εν τη συλλογή «ηθικοερωτικών» ιστοριών «Έρωτος Αποτελέσµατα» υπό τινος Ι.Κ. (1792). Εις το δεύτερον εκ των τριών διηγηµάτων της συλλογής, το ερωτικόν άσµα του Πέτρου εισέρχεται εις τα χείλη του ήρωος της ιστορίας, τσελεµπή Ανδρέα, όστις τυγχάνει ερωτευµένος µετά της αρµένισσας καλλονής Χοροψιµάς. Η αρµένισσα ανήκει εις άλλο δόγµα, και ως εκ τούτου ο έρως του Ανδρέου παραµένει ατελέσφορος και ο ήρως αποθνήσκει από µελαγχολίαν. Τούτο δηλούται σαφώς, ότε η Χοροψιµά παραδέχεται ότι «αν δεν ήτον και άλλης θρησκείας, ήθελε βέβαια είναι εις εµένα αξιολάτρευτον υποκείµενον» (Ι.Κ., σ. 72). Εν τούτοις, ο Ανδρέας προσπαθεί απεγνωσµένως δια της αγάπης του να υπερβή τας θρησκευτικάς διαφοράς, αποστέλλων εις την αγαπηµένην του ραβάσια ή συνθέτων περιπαθή «τραγώδια», δια των οποίων διασκεδάζει την θλίψιν του. Η στάσις του σχολιάζεται εις την δευτέραν έκδοσιν της διηγηµατικής συλλογής (1809), εις ην ο επιµελητής παρατηρεί ότι ο λόγος του Ανδρέα είναι «εις το άκρον εναντίος όχι µόνον εις τους ιερούς νόµους και εγγράφους και αγράφους [ ] αλλ ακόµη και εις τους πολιτικούς θεσµούς, δεν λέγω των πεφωτισµένων γενών, αµή και των ιδίων των βαρβάρων και κακοπίστων», διότι «µήτε τα ίδια τα ζώα τα άλογα δεν κάµνουν ποτέ µίξιν έξω από το είδος των, διότι ποτέ δεν ηκούσθη συνουσία χοίρου µε όνον, ή λέοντος και καµήλου, ή όφεως µετά προβάτου. Και όµως τούτος ο φρόνιµος τραγωδοποιός νοµοθετεί, τρόπον τινά, των αλόγων πολύ αλογώτερα. Αλλ αν είναι τόσον λιµπερτίνος, και θέλει τα πάντα κοινά, ας µάθη ο καλότυχος ότι, µ όλον οπού η ανθρωπότης είναι µία, η θρησκεία, ως είδος άλλο, έχει τους εαυτής αληθείς θρησκευτάς, εµποδίζουσα παντί τρόπω αυτοίς τα ζωώδη ταύτα και άλογα συνοικέσια». Ο Πελοποννήσιος µουσικός δεν πρέπει να ηγνόει ότι εις το «Πηδάλιον της νοητής νηός» (1800) 9, την πρώτην έντυπον συλλογήν εκκλησιαστικών κανόνων, ο ΛΑ Κανών της εν Λαοδικεία συνόδου «προστάζει να µη δίδουσιν οι Χριστιανοί τα τέκνα των εις τους αιρετικούς, αλλά µάλλον να λαµβάνουσιν από αυτούς, αν υπόσχωνται να γένουν χριστιανοί». Εις το αυτό µήκος κύµατος, ο ΟΒ Κανών της ΣΤ Οικουµενικής συνόδου «άκυρον ποιεί τον γάµον οπού κάµει, όχι µόνον Κληρικός, αλλά και απλώς ορθόδοξος Χριστιανός ή Χριστιανή µε αιρετικούς» (Ζ έκδοσις, Αστήρ, 1970, σ. 197). Ο επιµελητής του «Πηδαλίου», Νικόδηµος ο Αγιορείτης, φθάνει µέχρι του να προειδοποιήση τον παραβάτην ότι όστις νυµφευθεί ετερόδοξον γυναίκα «θέλει λάβει των µοιχών την τιµωρίαν [ ] Το δε ορθόδοξον πρόσωπον οπού επήρεν ετερόδοξον και αιρετικόν, δεν συγχωρείται να κοινωνήση τα Θεία µυστήρια, ανίσως πρότερον δεν χωρισθή και κανονισθή [ ] ούτε µερίδα να λαµβάνη του τοιούτου προσώπου ο ιερεύς, ούτε τας προσφοράς του και λειτουργίας να δέχεται». Εάν εις την ιστορίαν του «Έρωτος Αποτελέσµατα» αντικαταστήσωµεν τον Ανδρέα δια του Πέτρου (όστις ίσως υποκρύπτεται υπό τον «φρόνιµον τραγωδοποιόν»), δυνάµεθα να συµπεράνωµεν ότι ο επιµελητής προσπαθεί να στηλιτεύση την στάσιν θρησκευτικής ανεκτικότητος ην επεδείξατο ο Πελοποννήσιος µουσικός, τουλάχιστον εν τω πλαισίω της µουσικής. Ο Πέτρος δεν ήτο µόνον εγκρατής της οθωµανικής µουσικής, αλλ εµελοποίησε άπαντα τα κοσµικά του άσµατα βάσει των αρχών της οθωµανικής παραδόσεως. Συνεπώς η επίδοσίς του αύτη ενδέχεται να ηνόχλησε τους συντηρητικούς κύκλους του Φαναρίου, οι οποίοι δεν ενέκριναν τον τοιούτον συγκρητισµόν. Επιπλέον, η ιστορία µε την αρµένισσα, καίτοι φανταστική, περιέχει στοιχεία αληθοφανείας, άτινα συνδέουσι τον Ανδρέα µε τον Πέτρον: 1) Αµφότεροι ορµώνται εκ περιοχών υπό Βενετικήν κυριαρχίαν, ο είς εκ Σπάρτης και ο έτερος εκ Κερκύρας. Ότε εγεννάτο ο Πέτρος η νήσος του Ιονίου παρέµενε υπό Βενετικήν κατοχήν (άχρι του 1797), ενώ η Σπάρτη, ως και άπασα η Πελοπόννησος, µόλις είχε περιέλθη εις τους Τούρκους από τους Βενετούς, οίτινες την κατέσχον περί τον µισόν αιώνα. Μετά την 9 Το «Πηδάλιον» ήρχισε να συναθροίζηται από του

9 πτώσιν της Κρήτης εις τους Τούρκους (1669), η ειρήνη του Κάρλοβιτς το αυτό έτος εξησφάλιζε εις την Βενετίαν τας κτήσεις της εις Πελοπόννησον. Το 1714, όµως, οι Τούρκοι παραβιάσαντες την συνθήκην, και νικήσαντες τους Βενετούς ηνάγκασαν αυτούς να υπογράψωσι νέαν συνθήκην εις Πασσάροβιτς (1718), δια της οποίας η Βενετία απώλεσε οριστικώς την Πελοπόννησον. 2) Τόσον ο Πέτρος όσον και ο Ανδρέας διατηρούν στενάς επαφάς µε ευρωπαϊκάς πρεσβείας. Ο µεν Ανδρέας είναι «δραγουµάνος του της Βενετίας Πρέσβεως εν Κωνσταντινουπόλει». Ο δε Πέτρος «εδίδαξε την τουρκικήν µουσικήν [...] εις τον άριστον κάτοχον αυτής τον Antoine Murat, διερµηνέα της πρωσσικής πρεσβείας εν Κωνσταντινουπόλει» 10 (F. J. Fetis, Histoire génerale de la musique 1869, τ. ΙΙ, σ. 262, υπ. 1). Τόσον η βενετική όσον και η πρωσική πρεσβεία ευρίσκοντο (οµού µε τας άλλας ευρωπαϊκάς πρεσβείας) εις την αυτήν συνοικίαν, δηλονότι το Σταυροδρόµι. 3) Αµφότεροι έχουσι καλλιτεχνικάς επαφάς µε αρµενίους. Εις µίαν ευωχίαν εν τη οικία της αγαπηµένης του Χοροψιµάς, ο Ανδρέας συνώδευσε τους συνδαιτυµόνας οίτινες «άρχισαν άλλοι µεν να τραγωδούν τούρκικα και άλλοι αρµένικα και άλλοι ρωµαϊκά» (Ι.Κ. έ.α., σ ). Τα άσµατα άτινα εξετέλεσαν οι αρµένιοι οµοτράπεζοι του Ανδρέου παρατίθενται εν τη αυτή συλλογή εις ελληνικήν µετάφρασιν. Ο δε Πέτρος «θεωρείται ο ευεργετήσας και την Αρµενικήν Μουσικήν, άτε διδάξας εις τον Πρωτοψάλτην του εν Κοντοσκαλίω αρµενικού πατριαρχικού ναού Τερετζούν Χαµπαρτζούν τον τρόπον της γραφής των µουσικών µελών µεταχειρισθείς προς τούτο µέθοδον παραλλαγής των φθόγγων της µουσικής κλίµακος δια των σηµείων της µαρτυρικής ποιότητος των τριών γενών της ηµετέρας µουσικής της αρχαίας µεθόδου» (Παπαδόπουλος έ.α., σ. 319). 4) Ο Ανδρέας και ο Πέτρος είναι έξοχοι συνθέται και ερµηνευταί. Ο Ανδρέας επαινείται πολλάκις υπό του Ι.Κ. ως χαρισµατικός εκτελεστής, όστις τραγουδά «πολλά ηδονικά και αρµονικά» (Ι.Κ. έ.α., σ. 70). Ο Πέτρος έχει καταχωρηθή εις την ιστορίαν της µουσικής ως «µουσικός έξοχος, µελοποιός θαυµάσιος και µουσικοδιδάσκαλος άριστος» (Παπαδόπουλος έ.α., σ. 318). Είναι δε χαρακτηριστικόν ότι τα άσµατα τα ερµηνευόµενα υπό του Ανδρέου εις το µυθιστόρηµα είναι συνθέσεις του Πέτρου. Μία εκ των συνθέσεων του Πελοποννησίου µουσικού 11, αποκαλύπτει γλαφυρώς την ροπήν του προς την στιχουργίαν: Θά θελα νά χω µια τέτοια χάρι, νά χαν οι στίχοι µου ιχτιµπάρι 12 σε κάθε µέρος να τους αρέσουν, και βλέποντές τους να τους παινέσουν 5) Αποθνήσκουν και οι δύο προώρως. Ο µεν Ανδρέας «κατέλυσε τον βίον ελεεινώς, µήτε τη Αφροδίτη, µήτε τω υιώ της θυσίαν προσενεγκών» (Ι.Κ. έ.α., σ. 165). Ο δε Πέτρος «τον βίον µετήλλαξε, λοιµού παρανάλωµα γενόµενος» (Χρύσανθος έ.α., σ. XLI). Εάν ο Πέτρος ενέπνευσε τον συγγραφέα του µυθιστορήµατος, ασφαλώς η οικονοµία του έργου δεν θα επέτρεπε εις τον κεντρικόν ήρωα να αποθάνη εκ λοιµού. Αντιστοίχως, το εκκλησιαστικόν αξίωµα του Πέτρου δεν θα επέτρεπε εις τον βιογράφον του να περιγράψη έναν πιθανόν θάνατον του Πέτρου εξ ερωτικής απογοητεύσεως. Εάν, κατόπιν των ως άνω, δεχθώµεν ότι εις το πρόσωπον του Ανδρέου ενσαρκούται η ζωή και το έργον του Πέτρου, ηµπορούµε επίσης να δεχθώµεν ότι λόγοι θρησκευτικών διαφορών ενδέχεται να ανέστειλαν την «πραγµατικήν» σχέσιν του Πέτρου µε το 10 Murat lié avec l abbé Toderini et avec Pierre Lampadario, premier chantre de l eglise grecque à Constantinople, il fut initié par eux a la connaissance de la théorie de la musique turque. 11 Εύρηται και εις φαναριωτικάς ανθολογίας, ως το χειρόγραφον Γραµµατικού, το οποίον θεωρείται η παλαιοτέρα ανθολογία του τοιούτου είδους. Βλ. Άντεια Φραντζή, Ανθολόγιον φαναριωτικής ποιήσεως 1993, σ Αραβική λέξις (ihtibar) σηµαίνουσα την υπόληψιν. 9

10 αντικείµενον του πόθου του. Υπό το φως της µυθιστορηµατικής µεταφοράς, δυνάµεθα να υποθέσωµεν ότι και ο αληθινός «τραγωδοποιός» Πέτρος θα προσεπάθησε απεγνωσµένως να παρακάµψη τα εµπόδια των θρησκευτικών διαφορών, άτινα τον εχώριζον από της αγαπηµένης του. Η δε σχέσις του µε τους δερβίσσας ίσως προήλθεν εκ του γεγονότος ότι ούτοι, παρ ότι µουσουλµάνοι, δεν επέµεναν εις όσα εχώριζον τας θρησκείας αλλ εις όσα τας ήνωναν. Εν συντόµω, ο κύριος λόγος εξ αιτίας του οποίου ο Πέτρος προσήγγισε τον Μεβλεβισµόν φαίνεται ότι ήτο η αντίδρασίς του εις την θρησκευτικήν πόλωσιν της εποχής. Εις άλλο εξίσου εκφραστικόν άσµα, ο Πέτρος αποκαλύπτει ότι αποφασίζει να φορέση τα «µαύρα», τα οποία, εκτός του ενδύµατος των χριστιανών κληρικών, αντιστοιχούσι και εις το χρώµα του εξωτερικού ενδύµατος των δερβισσών. Το ένδυµα τούτο ήτο κατεσκευασµένο εκ χονδρού µαλλίνου υφάσµατος καλουµένου «αµπάς», και εδίδετο εις τον δόκιµον δερβίσσην οµού µετά του «κιουλαχίου», µαλλίνου καλύµατος της κεφαλής. Ότε ο δόκιµος εγίνετο δερβίσης, ηκολούθη νέα αµφίεσις συνισταµένη εξ επιµήκους και ευρυχώρου λευκής φουστανέλας µετά χονδρών κρασπέδων άνευ µανικίου («τεννουρέ»), επί της οποίας ετίθετο µακρύς µέλας µανικωτός µανδύας («ντεστεγκιούλ»): Μαύρα πια αποφάσισα εις το εξής να βάλω, να κλαίω, να οδύροµαι, πάντοτε, δίχως άλλο [...] Πρέπει εγώ εις το εξής να λείπ απ τα σοχµπέτια και από συναναστροφές, να είµαι εισέ ντέρτια Ενδιαφέρον παρουσιάζει και µία παράδοσις, προερχοµένη εκ της ιδιαίτερας πατρίδος του Πέτρου, ήτις αναφέρει ότι ο Λάκων µουσικός εχειροτονήθη διάκονος εις τα Πατριαρχεία, λαβών το όνοµα Πέτρος αντί του κοσµικού Παναγιώτης 13. Καίτοι η παράδοσις αύτη δεν επιβεβαιούται υπό των επισήµων πηγών, αφού το όνοµά του δεν ευρίσκεται κατεχωρηµένον εις τα δέλτους των κληρικών του Πατριαρχείου, ηµπορούµε να εικάσωµεν ότι η επιβίωσις αυτής της παραδόσεως ενδέχεται να υποκρύπτη την σχέσιν του µε τους δερβίσσας, η οποία είτε επεκαλύφθη εξ αρχής υπό µίας «κατεσκευασµένης» χειροτονίας εις διάκονον είτε παρεφθάρη συν τω χρόνω. Η ερωτική διάθεσις είναι µία έτι παράµετρος της ποιήσεως του Πέτρου, ήτις συνδέεται µετά της δερβισσικής παραδόσεως, καθώς απαντάται και εις την θρησκευτικήν ποίησιν των Μεβλεβήδων. Τα έργα του Λάκωνος µελουργού αποπνέουσιν έντονον ερωτισµόν, όστις συχνάκις συγκλίνει από πλευράς θεµατολογίας και ύφους προς αυτόν τούτον των Μεβλεβήδων ποιητών. Το θέµα του Έρωτος αποτελεί τον ακρογωνιαίον λίθον της ποιήσεως των δερβισσών, παρά των οποίων ο Έρως θεωρείται ως γενεσιουργός αιτία της πνευµατικής εµπειρίας των. Εν τη δερβισσική φιλοσοφία, υπάρχουν δύο είδη Έρωτος: ο Συνήθης και ο Εξαιρετικός. Ο πρώτος εδράζεται κυρίως εις την φαινοµενικήν πρόσληψιν του ερωµένου προσώπου, και επειδή τυγχάνει να είναι ως επί το πλείστον ειλικρινής συγχέεται µε τον δεύτερον. Ο Εξαιρετικός έρως είναι η ικανότης του ερώντος να ενορά την ουσίαν και ουχί το φαινόµενον: εάν ο Συνήθης έρως ωραιοποιεί την ύπαρξιν, ο Εξαιρετικός την αποκαθαίρει. Η διάκρισις αύτη αποτυπούται γλαφυρώς εις τινα δερβισσικήν διήγησιν. Άνθρωπός τις συνήντησε εύµορφον γυναίκα και τη απεκάλυψε την αγάπην του προς αυτήν. ια να δοκιµάση την ειλικρίνεια των αισθηµάτων του, η γυνή απεκρίθη αυτώ: «Οπίσω µου έρχεται η αδελφή µου ήτις είναι ωραιοτέρα εµού». Στραφείς δε ούτος εκταυτοµάτου ουκ είδεν ουδένα, και τότε η γυνή είπεν αυτώ: «Ότε είδον σε εκ του µακρόθεν, εθεώρουν σε σοφόν. Ότε ήλθον εγγύτερον, επίστεψα ότι ήσουν ερόεις. Νυν δε θεωρώ ότι ουδένα τούτων εί» (παρά Shah έ.α., σ. 281). 13 Την παράδοσιν ταύτην µας µετέφερε ο ιερεύς των Κολλίνων π. Ιω. Καραφωτιάς. 10

11 ια να γίνει αντιληπτή η χρήσις του Έρωτος εις την δερβισικήν ποίησιν, παρατίθεται κατωτέρω απόσπασµα έργου υπό του έλληνος ποιητού ιαµαντή Κετσέογλου, όστις ανήλθε µέχρι του βαθµού του δερβίσση. Ο Κετσέογλου κατήγετο εκ Καισαρείας της Καππαδοκίας κατά τα τέλη του 19ου αιώνος, αλλ έζη εις τον Γαλατά της Κωνσταντινουπόλεως, ένθα επηγγέλετο τον δικηγόρον. Ουδείς εγνώριζε περί της µυήσεώς του εις τον Μεβλεβισµόν, µέχρις ότου αύτη απεκαλύφθη όλως τυχαίως υπό σεϊχη τινός εις τον Μιρµίρογλου, ότε ούτος περισυνέλεγε πληροφορίας περί των δερβισσών. Ο Κετσέογλου εδηµοσίευσεν αρκετά ποιήµατα εις τουρκικά περιοδικά και εφηµερίδας µε το ψευδώνυµον Γιαµάν-Ντεντέ. Το κατωτέρω ποίηµα (εις πεζή µετάφρασιν Β. Μιρµίρογλου) επιγράφεται «Μπροστά σ εκείνον», υπονοών τον Μεβλανά: Ήρθα µπροστά σου, κοίτα, µε κλάµατα, µε θρήνους. Μη χασοµεράς, τρέξε γοργά, την ύπαρξή µου πρόφθασε, που την φλογίζει της αγάπης σου η φωτιά. Τρέξε... Η φωτιά µη σβύση κι η φλόγα µη χαθή. Κάνε να κλαίω, να οδύρωµαι, κάψε µε ως τη µέλλουσα ζωή. Περίσσεψε, τι γίνεται; τη φλόγα σου, τα σωθικά µου κάψε. Αυτό µου το κουφάρι να καή, µα να µη λείψη ολότελα. Με τον πικρό σου χωρισµό κάψε µε, και µε τον ερχοµό σου. Και στη γλυκειά σου αγάπη δέσε µε σφιχτά. Κάνε να κλαίω, να οδύρωµαι, κάψε µε ως τη µέλλουσα ζωή. Εάν τις απέκοπτε το ως άνω ποίηµα εκ του θρησκευτικού του πλαισίου, θα ηδύνατο να το εκλάβη ως άσµα δηλωτικόν απέλπιδος ή και παραφόρου έρωτος. Το δε θέµα της φλογός ήτις καίει είναι πολύ σύνηθες εις την ποίησιν των Μεβλεβήδων, συµβολίζον την θέρµην της ψυχής προς το θείον ή την κάθαρσιν της ψυχής µέσω της κατακαύσεως των παθών. Κατά τον αυτόν τρόπον, η ερωτική ποίησις του Πέτρου διαθέτει µίαν αµφίσηµον διάστασιν. Τούτο ενισχύεται και εκ του γεγονότος ότι το θέµα της φλογός ήτις κατακαίει και εξαϋλώνει τον δέκτην του θεϊκού έρωτος εντοπίζεται πολλάκις και εις τη εδικήν του ποίησιν, ως εις το κάτωθι άσµα 14 : Η φλόγα η ερωτική εστάθη υπερβολική πάντοτε στην καρδιά µου µ όλα τα σωθικά µου. Γιατί ευρίσκοντας εκεί ύλην την πλέον δεκτική την εδικήν µου κλίση τρόπος δεν είν να σβύση. Καµιά αιτία δεν µπορεί φωτιά που όλο προχωρεί ποτέ να την µαράνει, µα πάντα την αυξάνει. Κι αν τύχει αποχωρισµόν, µατιών κανένα µακρυσµόν κι η φλόγα λιγοστέψει κι ολίγον καταπέσει, Η µνήµη είναι αρκετή τις σπίθες πάντα να κρατεί πολλά βαθιά κρυµµένες, πάντοτε αναµµένες. Κι έτσι ευθύς µε µια µατιά, εξωτική φυσηµατιά η φλόγα ξαναπιάνει και εις το πρώτον φθάνει. εν είµεθα βέβαιοι εις ποίον είδος Έρωτος ανήκει το ως άνω ποίηµα του Πέτρου, τον Συνήθη ή τον Εξαιρετικόν. Οι δερβίσσαι, ότε ήθελον να κάµνουν την διάγνωσιν, παρετήρουν 14 «Έρωτος Αποτελέσµατα» (Ι.Κ. ό.π., σ. 64). 11

12 προς τα πού έριπτε το βάρος ο ερών, εις τα ιδικά του αισθήµατα προς το αγαπηµένον του πρόσωπο ή εις την ανταπόκρισιν εξ αυτού: Εκ των δύο περιπτώσεων, εθεώρουν µόνον την πρώτην ως σηµείον Εξαιρετικού έρωτος, διότι η άλλη φανεροί εγωκεντρισµόν (Shah έ.α., σ. 281). Μία παλαιά δερβισσική διήγησις περιγράφει γλαφυρώς τας δύο µορφάς του έρωτος. Ο ηγαπηµένος έκρουσέ ποτε την θύραν της ηγαπηµένης του. Τίς εστίν; ηρώτησε αύτη. Εγώ ειµί, απεκρίθη ούτος. Η ηγαπηµένη εσιώπα µη ανοίγουσα την θύραν. Ο ηγαπηµένος απεµακρύνθη και επανήλθε µετά τεσσαράκοντα ηµερών νηστείαν και προσευχήν. Έκρουσεν εκ νέου την θύραν της ηγαπηµένης. Τις εστίν ο κρούων; ηρώτησεν η ηγαπηµένη. Εσύ εί, απήντησεν ούτος, και ευθύς η θύρα ήνοιξε. Το πνεύµα της ιστορίας ταύτης διαποτίζει και τας συνθέσεις του Πέτρου αίτινες επικεντρούνται εις τα αισθήµατα του ερώντος, ως η κάτωθι 15 : Την ώραν π αξιώνοµαι να σε ιδώ, ψυχή µου, τότε µόνον µε φαίνεται πως έχω την ζωήν µου. Και σ όλον τον λοιπόν καιρόν οπού σε υστερούµαι σώµα νεκρόν χωρίς ψυχήν και αίσθησες µετρούµαι Περαίνοντες την παράθεσιν των νέων στοιχείων περί της σχέσεως του Πέτρου µετά των δερβισσών, διευκρινίζοµεν ότι η προσχώρησις οιουδήποτε µη µουσουλµάνου εις το τάγµα δεν συνεπάγετο αυτοµάτως (ενίοτε δε και διόλου) και την απεµπόλησιν της θρησκείας αυτού. Οι δερβίσσαι (ιδίως δε οι Μεβλεβήδες) αντεπροσώπευον (mutatis mutandis) έν είδος «µασσόνων» της Ανατολής, κατά την γνώµην των ειδικών επί του θέµατος. Συνεπώς, ο Πέτρος, ως και οιοσδήποτε άλλος χριστιανός συνεργαζόµενος µε τους δερβίσσας, δεν ήτο υποχρεωµένος να αλλάξη θρησκεία (τουλάχιστον φανερώς). 15 Κώδικας Βατοπαιδίου 1428 («Μελποµένη»), σ

1 1 παυλος και σιλουανος και τιμοθεος

1 1 παυλος και σιλουανος και τιμοθεος 2 Tesalonika 1 1 παυλος και σιλουανος και τιμοθεος τη εκκλησια θεσσαλονικεων εν θεω πατρι ημων και κυριω ιησου χριστω 2 χαρις υμιν και ειρηνη απο θεου πατρος ημων και κυριου ιησου χριστου 3 ευχαριστειν

Διαβάστε περισσότερα

31 Ιουλίου 6 Αυγούστου 2017 Πνεύμα

31 Ιουλίου 6 Αυγούστου 2017 Πνεύμα 31 Ιουλίου 6 Αυγούστου 2017 Πνεύμα ΧΡΥΣΟΥΝ ΕΔΑΦΙΟΝ Κορινθίους Α 2: 12 Hμείς Ημείς δεν ελάβομεν το πνεύμα του κόσμου, αλλά το πνεύμα το εκ του Θεού, δια να γνωρίσωμεν τα υπό του Θεού χαρισθέντα εις ημάς

Διαβάστε περισσότερα

Kάθε τόπος έχει έναν Επίσκοπο ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής

Kάθε τόπος έχει έναν Επίσκοπο ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής 27/07/2019 Kάθε τόπος έχει έναν Επίσκοπο ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής Πατριαρχεία / Οικουμενικό Πατριαρχείο Στη σημασία της τήρησης των δογμάτων της Εκκλησίας αλλά συνάμα και της γνήσιας και αυθεντικής

Διαβάστε περισσότερα

Μέτοπον Τ.Τ. 903. Δεσποινίς

Μέτοπον Τ.Τ. 903. Δεσποινίς Μέτοπον Τ.Τ. 903 Δεσποινίς Έλαβα το γράμμα σου και ευχαριστώ πολύ δια την ενθύμισιν σου γνωρίζω Δες/νίς ότι εμείς εδώ περνούμε πολύ καλλά, έχομεν την καλή μας συντροφιά τα λεβεντόπαιδα, έχομε κρύα νερά

Διαβάστε περισσότερα

2471 Ν. 156/85. E.E. Παρ. I, Αρ. 2089, 8.11.85. Συνοπτικός τίτλος. Κεφ. 148 87 του 1973 54 του 1978. Τροποποίησις του άρθρου 57 του βασικού νόμου.

2471 Ν. 156/85. E.E. Παρ. I, Αρ. 2089, 8.11.85. Συνοπτικός τίτλος. Κεφ. 148 87 του 1973 54 του 1978. Τροποποίησις του άρθρου 57 του βασικού νόμου. E.E. Παρ. I, Αρ. 2089, 8.11.85 2471 Ν. 156/85 Ο περί Αστικών Αδικημάτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 1985 εκδίδεται δια δημοσιεύσεως εις την επίσημον εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας συμφώνως τω άρθρω

Διαβάστε περισσότερα

Μασονία. Εμφανίζεται τον Μεσαίωνα στη Δυτική Ευρώπη. Μασονισμός ή τεκτονισμός Ελευθεροτεκτονισμός Free mansory. Παγκόσμια οργάνωση

Μασονία. Εμφανίζεται τον Μεσαίωνα στη Δυτική Ευρώπη. Μασονισμός ή τεκτονισμός Ελευθεροτεκτονισμός Free mansory. Παγκόσμια οργάνωση Μασονία Μασονισμός ή τεκτονισμός Ελευθεροτεκτονισμός Free mansory Παγκόσμια οργάνωση Εμφανίζεται τον Μεσαίωνα στη Δυτική Ευρώπη masson Τεχνίτης ή τέκτονας Σωματεία οικοδόμων Συνθηματική γλώσσα Μυστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Γι αυτό και εμείς, ενωμένοι με τους Αγγέλους και τους αγίους, διακηρύττουμε τη δόξα σου αναφωνώντας και λέγοντας (ψάλλοντας):

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Γι αυτό και εμείς, ενωμένοι με τους Αγγέλους και τους αγίους, διακηρύττουμε τη δόξα σου αναφωνώντας και λέγοντας (ψάλλοντας): ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 99. Παρ ότι η δεύτερη ευχή είναι συγκροτημένη με το προοίμιό της, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με άλλα προοίμια, ιδιαίτερα με εκείνα που σε περίληψη περιγράφουν το Μυστήριο της Σωτηρίας,

Διαβάστε περισσότερα

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία 29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία Οι Σελτζούκοι Τούρκοι και οι Νορμανδοί απειλούν την αυτοκρατορία και την Πόλη. Η Ανατολική και η Δυτική εκκλησία χωρίζονται οριστικά.

Διαβάστε περισσότερα

Μαρτυρίες για τη προσωπικότητα του Γέροντα Αιμιλιανού

Μαρτυρίες για τη προσωπικότητα του Γέροντα Αιμιλιανού 4 Ιουνίου 2019 Μαρτυρίες για τη προσωπικότητα του Γέροντα Αιμιλιανού Θρησκεία / Σύγχρονες Πνευματικές Μορφές Γέροντας Ελισαίος, Καθηγούμενος Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας Δεν είναι όμως οι δικές μας μαρτυρίες αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Παρακάτω καταγράφεται η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.

Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Παρακάτω καταγράφεται η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. ixthis.gr Πηγή του θέματος : http://www.ixthis.gr/show-content.phpconid=475 2011-02-11. - 14:07 pm. Τίτλος θέματος Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Πληροφορίες θέματος Το θέμα αυτό έχει

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ 1 Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ Ο Σμυρναϊκός Μανές ή αλλιώς Μανέρως. Κατά τους Αρχαίους συγγραφείς ο Μανέρως ήταν θλιβερός ήχος και τον ονομάζανε Μανέρω ή Λίναιος θρήνος διότι κατά τα λεγόμενα με τον ήχο αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ!

ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ! ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ! (There is only one God) Πού μπορείς να πάς ώστε να απομακρυνθείς από το Θεό; Ο Θεός γεμίζει κάθετόπο και χρόνο. Δεν υπάρχει τόπος χωρίς να είναι εκεί ο Θεός. Ο Θεός μίλησε μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Ένας Πελοποννήσιος ερβίσης

Ένας Πελοποννήσιος ερβίσης Ένας Πελοποννήσιος ερβίσης Κρίσεις σε ένα άρθρο γνωστού µουσικολόγου σε ηµερήσια εφηµερίδα (Bήµα 18-07-99) περί του Πέτρου Λαµπαδαρίου του Πελλοπονησίου όστις κατ εξαίρεσιν έγινε Λαµπαδάριος του Πατριαρχικού

Διαβάστε περισσότερα

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου.

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου. ΜΑΘΗΜΑ 22 ο ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ Θ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με την ιστορία της αρχαίας Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε

Διαβάστε περισσότερα

β. εκφράζουν αλήθειες για τον Χριστό, τη Θεοτόκο, την Αγία Τριάδα, τους αγίους

β. εκφράζουν αλήθειες για τον Χριστό, τη Θεοτόκο, την Αγία Τριάδα, τους αγίους ΜΑΘΗΜΑ 30 Ο 31 Ο ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ Να συμπληρώσετε την πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία την επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

Χριστουγεννιάτικη εορτή Κατηχητικών Σχολείων στα Τρίκαλα

Χριστουγεννιάτικη εορτή Κατηχητικών Σχολείων στα Τρίκαλα 18/12/2018 Χριστουγεννιάτικη εορτή Κατηχητικών Σχολείων στα Τρίκαλα Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Τρίκκης και Σταγών Η Χριστουγεννιάτικη εορτή των Κατηχητικών Σχολείων της Ιεράς Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών

Διαβάστε περισσότερα

Αισθητική. Ενότητα 5: Η ποίηση ως μιμητική τέχνη στον Αριστοτέλη ΙΙ. Όνομα Καθηγητή Καλέρη Αικατερίνη. Τμήμα Φιλοσοφίας

Αισθητική. Ενότητα 5: Η ποίηση ως μιμητική τέχνη στον Αριστοτέλη ΙΙ. Όνομα Καθηγητή Καλέρη Αικατερίνη. Τμήμα Φιλοσοφίας Αισθητική Ενότητα 5: Η ποίηση ως μιμητική τέχνη στον Αριστοτέλη ΙΙ Όνομα Καθηγητή Καλέρη Αικατερίνη Τμήμα Φιλοσοφίας 1. Σκοποί ενότητας Διαιρετική μέθοδος: παράδειγμα προσδιορισμού επί μέρους ποιητικών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΣ. Υπό του Περικλή Π. Παπαβασιλόπουλου

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΣ. Υπό του Περικλή Π. Παπαβασιλόπουλου ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΣ Υπό του Περικλή Π. Παπαβασιλόπουλου Η Σίτσοβα (νυν Αλαγονία) είναι ένα από τα έξι χωριά του τέως Δήμου Αλαγονίας Τα έξι αυτά χωριά που είναι κτισμένα στις

Διαβάστε περισσότερα

Η αυτοκάθαρση στην Εκκλησία (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου)

Η αυτοκάθαρση στην Εκκλησία (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου) Η αυτοκάθαρση στην Εκκλησία (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου) Date : Μαΐου 7, 2006 Τα σύγχρονα γεγονότα που αφορούν τα λεγόμενα σκάνδαλα στην Εκκλησία ερμηνεύονται ποικιλοτρόπως,

Διαβάστε περισσότερα

Τι συμβολίζει ο ασπασμός των ιερέων κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας

Τι συμβολίζει ο ασπασμός των ιερέων κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας 29/07/2019 Τι συμβολίζει ο ασπασμός των ιερέων κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας / Ορθόδοξες Προβολές Ο ασπασμός όλων των μελών της σύναξης κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, πριν να αρχίσει

Διαβάστε περισσότερα

4. Η Καινή Διαθήκη Β : Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

4. Η Καινή Διαθήκη Β : Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη 4. Η Καινή Διαθήκη Β : Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη 1. Τι ήταν και γιατί γράφτηκαν οι επιστολές του αποστόλου Παύλου; Ήταν γράμματα που έστελνε ο απόστολος στις χριστιανικές κοινότητες που είχε ιδρύσει.

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη του Γένους»

Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη του Γένους» 27/09/2019 Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη Γένους» Οικουμενικό Πατριαρχείο / Μητροπόλεις Οικουμενικού Θρόνου Το έτος 2019, με συμπλήρωση πενήντα ετών από ίδρυση Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου, Εξαρχίας

Διαβάστε περισσότερα

Ι.Μ. Φθιώτιδος: «Ότι αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας»

Ι.Μ. Φθιώτιδος: «Ότι αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας» 18/12/2018 Ι.Μ. Φθιώτιδος: «Ότι αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Φθιώτιδος Πραγματοποιήθηκε σήμερα το 43ο Ιερατικό Συνέδριο, το οποίο διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολίς Φθιώτιδος

Διαβάστε περισσότερα

Αντιστοιχήστε ένα γράμμα της πρώτης στήλης με έναν αριθμό της δεύτερης στήλης (στη δεύτερη στήλη δύο επιλογές περισσεύουν).

Αντιστοιχήστε ένα γράμμα της πρώτης στήλης με έναν αριθμό της δεύτερης στήλης (στη δεύτερη στήλη δύο επιλογές περισσεύουν). ΜΑΘΗΜΑ 25 Ο ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ Αντιστοιχήστε ένα γράμμα της πρώτης στήλης με έναν αριθμό της δεύτερης στήλης (στη δεύτερη στήλη δύο επιλογές περισσεύουν). ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β α. «Κατ οίκον εκκλησία» 1.

Διαβάστε περισσότερα

«Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης»

«Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης» 14/12/2018 «Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης» / Επικαιρότητα ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ: Εκεί που σχίστηκε ο βράχος και ο Θεός μίλησε στον Ιωάννη! Αποστολή του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ στην Πάτμο

Διαβάστε περισσότερα

Η Ορθοδοξία ως βίωμα προσωπικής συναντήσεως με τον Χριστό

Η Ορθοδοξία ως βίωμα προσωπικής συναντήσεως με τον Χριστό 17 Μαρτίου 2019 Η Ορθοδοξία ως βίωμα προσωπικής συναντήσεως με τον Χριστό Θρησκεία / Ιερός Άμβων Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Ερμηνείας της Καινής Διαθήκης, Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Η ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ Ο ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ Ο ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ Ο ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Ο Λάζαρος ήταν στενός φίλος του Χριστού. Κατοικούσε στη Βηθανία, 3 χλμ. περίπου ανατολικά της Ιερουσαλήμ και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία φιλοξένησαν

Διαβάστε περισσότερα

5 Μαρτίου Το μυστήριο της ζωής. Θρησκεία / Θεολογία. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979)

5 Μαρτίου Το μυστήριο της ζωής. Θρησκεία / Θεολογία. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979) 5 Μαρτίου 2019 Το μυστήριο της ζωής Θρησκεία / Θεολογία Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979) Η ζωή πάνω στη γη έλκει την καταγωγή της από τον ουρανό η ζωή του ανθρώπου έλκει την καταγωγή της από τον Θεό. Τα

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Ναυπάκτου: «Ο Ευρίπου Βασίλειος ήταν το καύχημα αυτής της πόλεως».

Μητρ. Ναυπάκτου: «Ο Ευρίπου Βασίλειος ήταν το καύχημα αυτής της πόλεως». 23/12/2018 Μητρ. Ναυπάκτου: «Ο Ευρίπου Βασίλειος ήταν το καύχημα αυτής της πόλεως». Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Στον Ιερό Ναό Αγίου Χριστοφόρου, πολιούχου Αγρινίου, τελέσθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Ελαβον την επιστολήν σου και εχάρην τα μέγιστα μαθών ότι είσαι καλά.

Ελαβον την επιστολήν σου και εχάρην τα μέγιστα μαθών ότι είσαι καλά. Εν Σμύρνη τη 23/9/921 Αγαπητέ Παναγιώτη Ελαβον την επιστολήν σου και εχάρην τα μέγιστα μαθών ότι είσαι καλά. Είδον εν αυτή να μου γράφης ότι δεν έχεις καιρόν να εξετάσης δια τα βιβλία που σου γράφω. Εγώ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Ας υψώσουμε τις καρδιές μας. Είναι στραμμένες προς τον Κύριο. Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας. Άξιο και δίκαιο.

ΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Ας υψώσουμε τις καρδιές μας. Είναι στραμμένες προς τον Κύριο. Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας. Άξιο και δίκαιο. 107. Ο Κύριος να είναι μαζί σας. Και με το πνεύμα σου. ΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Ας υψώσουμε τις καρδιές μας. Είναι στραμμένες προς τον Κύριο. Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας. Άξιο και δίκαιο. Ακολουθεί το

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου:

Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου: Σελίδα: 16 Μέγεθος: 510 cm ² Μέση κυκλοφορία: 7510 Επικοινωνία εντύπου: (210) 8113000 Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου: 210 5231.831-4 Είδος: Εφημερίδα / Κύρια / Οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

Κριτικη της Maria Kleanthous Kouzapa για το βιβλίο : " ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ " του Γιώργου Παπαδόπουλου-Κυπραίου

Κριτικη της Maria Kleanthous Kouzapa για το βιβλίο :  ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ  του Γιώργου Παπαδόπουλου-Κυπραίου Ημερομηνία 13/07/2015 Μέσο Συντάκτης Link http://vivliopareas.blogspot.gr/ Μαρία Κλεάνθους Κουζάπα http://vivliopareas.blogspot.gr/2015/07/maria-kleanthous-kouzapa_40.html Δευτέρα, 13 Ιουλίου 2015 Κριτικη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΣΜΟΣ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΣΜΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΣΜΟΣ ΙΣΛΑΜ ) إسالم (αραβικά: Η αραβική λέξη «Ισλάμ» σημαίνει «υποταγή» και νοείται από τους μουσουλμάνους ως «υποταγή στον Θεό» εκείνοι που αποδέχονται την θρησκεία

Διαβάστε περισσότερα

Το ιστορικό πλαίσιο της παλαμικής διδασκαλίας: ο βίος του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά

Το ιστορικό πλαίσιο της παλαμικής διδασκαλίας: ο βίος του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά 19 Νοεμβρίου 2018 Το ιστορικό πλαίσιο της παλαμικής διδασκαλίας: ο βίος του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά Θρησκεία / Πατερική Θεολογία Alexander Milenkovits, Θεολόγος 1. Βίος του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά Ο Άγιος

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ Αγαπητοί μου, Όλοι μας χαιρόμαστε απόψε ιδιαίτερα στα Θυρανοίξια του Ιερού αυτού Ναού. Βλέπουμε τον ιστορικό αυτό Ναό της Παναγίας

Διαβάστε περισσότερα

1. Η «Λειτουργία των πιστών» αφορά μόνο τους βαπτισμένους χριστιανούς. 4. Στη Θεία Λειτουργία οι πιστοί παρακαλούν τον Θεό να έχουν ειρηνικό θάνατο.

1. Η «Λειτουργία των πιστών» αφορά μόνο τους βαπτισμένους χριστιανούς. 4. Στη Θεία Λειτουργία οι πιστοί παρακαλούν τον Θεό να έχουν ειρηνικό θάνατο. ΜΑΘΗΜΑ 23 ο ΤΟ ΒΑΘΥΤΕΡΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε

Διαβάστε περισσότερα

«Στη ζωή μας πρέπει να έχουμε ομολογία Χριστού και όχι δειλία»

«Στη ζωή μας πρέπει να έχουμε ομολογία Χριστού και όχι δειλία» 25/06/2019 «Στη ζωή μας πρέπει να έχουμε ομολογία Χριστού και όχι δειλία» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Φθιώτιδος Αρχιερατική Θεία Λειτουργία τελέσθηκε τη Κυριακή των Αγίων Πάντων 23 Ιουνίου στο Καθολικό της

Διαβάστε περισσότερα

Ο Πατέρας Αβραάμ Μάθημα Ένα Η ζωή του Αβραάμ: Δομή και Περιεχόμενο. Οδηγός μελέτης

Ο Πατέρας Αβραάμ Μάθημα Ένα Η ζωή του Αβραάμ: Δομή και Περιεχόμενο. Οδηγός μελέτης Ο Πατέρας Αβραάμ Μάθημα Ένα Η ζωή του Αβραάμ: Δομή και Περιεχόμενο Οδηγός μελέτης Περιεχόμενα Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος, Σημειώσεις Το περίγραμμα το μαθήματος; με αποσπάσματα και περιλήψεις

Διαβάστε περισσότερα

πανέτοιμος για να έλθει είναι πολύ πρόθυμος και έτοιμος κάθε στιγμή με ευχαρίστηση, με χαρά, με καλή διάθεση, να έλθει να επισκιάσει και να βοηθήσει

πανέτοιμος για να έλθει είναι πολύ πρόθυμος και έτοιμος κάθε στιγμή με ευχαρίστηση, με χαρά, με καλή διάθεση, να έλθει να επισκιάσει και να βοηθήσει Κύριε των Δυνάμεων «Κύριε των δυνάμεων μεθ ημών γενού». Πώς ο Κύριος θα είναι μαζί μας. Ο Χριστός είναι δύναμη. «Κύριε των δυνάμεων μεθ ημών γενού». Άραγε τί θέλουν να πουν αυτά τα λόγια; Κάτι καλό όμως

Διαβάστε περισσότερα

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 α) Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 11 Ο Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 11 Ο Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 11 Ο Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις αντίστοιχες φράσεις α, β,

Διαβάστε περισσότερα

1) Μες τους κάμπους τ αγγελούδια ύμνους ουράνιους σκορπούν κι από τα γλυκά τραγούδια όλα τριγύρω αχολογούν. Gloria in excelsis Deo!

1) Μες τους κάμπους τ αγγελούδια ύμνους ουράνιους σκορπούν κι από τα γλυκά τραγούδια όλα τριγύρω αχολογούν. Gloria in excelsis Deo! Σε παρακαλούμε, Κύριε, χάρη στη μεσιτεία της Αειπαρθένου Θεοτόκου Μαρίας και του Αγίου Ιωσήφ, να διατηρείς σταθερά τις οικογένειές μας στην αγάπη και στην ειρήνη σου. Από αγνή Παρθένο, μια νύχτα μυστική

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Λαγκαδά: Θα πρέπει να κάνουμε βήματα «ασκήσεως» για να αλλάξει η ζωή μας

Μητρ. Λαγκαδά: Θα πρέπει να κάνουμε βήματα «ασκήσεως» για να αλλάξει η ζωή μας 24/03/2019 Μητρ. Λαγκαδά: Θα πρέπει να κάνουμε βήματα «ασκήσεως» για να αλλάξει η ζωή μας Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Λαγκαδά Για την προσωπικότητα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά έκανε λόγο ο Σεβασμιώτατος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΟΙΝΗ ΓΙΟΡΤΗ. Σκηνή 1 η

Η ΚΟΙΝΗ ΓΙΟΡΤΗ. Σκηνή 1 η ΠΡΟΣΩΠΑ Μέγας Βασίλειος Γρηγόριος ο Θεολόγος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Μαυρόπους Ιωάννης Βασιλίτης 1 ος Βασιλίτης 2 ος Βασιλίτης 3 ος Γρηγορίτης 1 ος Γρηγορίτης 2 ος Γρηγορίτης 3 ος Ιωαννίτης 1 ος Ιωαννίτης

Διαβάστε περισσότερα

Πώς τον λένε τον θεό σου;

Πώς τον λένε τον θεό σου; Γιαν φον Χόλεμπεν Τζέιν Μπερ Κράουζε Πώς τον λένε τον θεό σου; Απορίες των παιδιών για πέντε θρησκείες Περιεχόμενα Ένας κόσμος, πολλές θρησκείες 10 Ο Θεός και η Ψυχή του Κόσμου 37 Πίστη και καθημερινότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ KAI ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ KAI ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ KAI ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Στην Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης λειτουργούν

Διαβάστε περισσότερα

Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα

Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να 1. Διατυπώνουν τους προβληματισμούς τους γύρω από τη λατρεία. 2. Υποστηρίζουν με επιχειρήματα ότι στη χριστιανική θρησκεία η λατρεία

Διαβάστε περισσότερα

μακέτα δημοτικό τραγουδι.qxp_layout 1 5/12/16 11:22 π.μ. Page 3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

μακέτα δημοτικό τραγουδι.qxp_layout 1 5/12/16 11:22 π.μ. Page 3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΙΟΡΔΑΝΗΣ Λ. ΚΟΥΖHΝΟΠΟΥΛΟΣ Δημοτικό Τραγούδι O AΠΟΗΧΟΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ Εκδόσεις Κολοκοτρώνη 49, Αθήνα 105 60 Τηλ.: 210 3226343 - Fax: 210 3221238 e-mail: info@enploeditions.gr www.enploeditions.gr

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. 1. Ο χώρος τέλεσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ. : ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία μαθημάτων του Γενικού και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ. : ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία μαθημάτων του Γενικού και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ----- Βαθμός Ασφαλείας: Να διατηρηθεί μέχρι: Βαθ. Προτεραιότητας:

Διαβάστε περισσότερα

Το Τελευταίο Αντίο...

Το Τελευταίο Αντίο... Το Τελευταίο Αντίο... Ελληνικά Ταφικά Έθιμα στη Σύγχρονη Εποχή Το πότε θα πεθάνεις είναι σαν το δάκτυλο του ποδιού σου... Δεν είναι στο χέρι σου! Αρκάς (Έλληνας δημιουργός κόμικς) (το) αγγελτήριο (η) εκκλησία

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Ειρήνη Σταματούδη, LL.M., Ph.D. Διευθύντρια Ο.Π.Ι.

Εισαγωγή. Ειρήνη Σταματούδη, LL.M., Ph.D. Διευθύντρια Ο.Π.Ι. Εισαγωγή Ο οδηγός που κρατάς στα χέρια σου είναι μέρος μιας σειράς ενημερωτικών οδηγών του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Σκοπό έχει να δώσει απαντήσεις σε κάποια βασικά ερωτήματα που μπορεί να έχεις

Διαβάστε περισσότερα

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus ISSP 1998 Religion II - Questionnaire - Cyprus Για σας. Είμαστε από το Κέντρο Ερευνών του Cyprus College. Kάνουμε μια διεθνή έρευνα για κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις. Η έρευνα αυτή γίνεται ταυτόχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Το Συνέδριο του Π.Σ.'Ε'. στον Άγιο Ανδρέα Αττικής, μέσα από συνεντεύξεις του πρεσβ. Πέτρου Χίρς

Το Συνέδριο του Π.Σ.'Ε'. στον Άγιο Ανδρέα Αττικής, μέσα από συνεντεύξεις του πρεσβ. Πέτρου Χίρς Το Συνέδριο του Π.Σ.'Ε'. στον Άγιο Ανδρέα Αττικής, μέσα από συνεντεύξεις του πρεσβ. Πέτρου Χίρς Date : Μαΐου 4, 2006 Ο π. Πέτρος Χιρς αμερικανός στην καταγωγή, πρώην προτεστάντης και νυν ορθόδοξος ιερεύς

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Δημητριάδος: Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική

Μητρ. Δημητριάδος: Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική 28/12/2018 Μητρ. Δημητριάδος: Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Δημητριάδος και Αλμυρού Σκέψεις στην ανατολή του νέου χρόνου Σκέψεις καρδιάς κατέθεσε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος

Διαβάστε περισσότερα

Ντοκουμέντο: Ο Αρχιεπ. Αμερικής στον Γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας. Δηλώνει στήριξη στα Μοναστήρια και ευγνωμοσύνη στον Γέροντα (ηχητικό)

Ντοκουμέντο: Ο Αρχιεπ. Αμερικής στον Γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας. Δηλώνει στήριξη στα Μοναστήρια και ευγνωμοσύνη στον Γέροντα (ηχητικό) 13/08/2019 Ντοκουμέντο: Ο Αρχιεπ. Αμερικής στον Γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας. Δηλώνει στήριξη στα Μοναστήρια και ευγνωμοσύνη στον Γέροντα (ηχητικό) Οικουμενικό Πατριαρχείο / Αρχιεπισκοπή Αμερικής / Επικαιρότητα

Διαβάστε περισσότερα

Λόγοι για την παιδαγωγική της οικογένειας (Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης)

Λόγοι για την παιδαγωγική της οικογένειας (Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης) 22 Οκτωβρίου 2019 Λόγοι για την παιδαγωγική της οικογένειας (Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης) Θρησκεία / Κοινωνικά θέματα / Πνευματική ζωή «Είναι πολλά πράγματα, τα οποία ο άνθρωπος δεν τα γνωρίζει, ή, αν τα

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Δημάρχου στα εγκαίνια ανακαινισμού Ι.Ν.Ζ.Πηγής Αμπελοκήπων ( )

Ομιλία Δημάρχου στα εγκαίνια ανακαινισμού Ι.Ν.Ζ.Πηγής Αμπελοκήπων ( ) [1] Ομιλία Δημάρχου στα εγκαίνια ανακαινισμού Ι.Ν.Ζ.Πηγής Αμπελοκήπων (6.4.2014) Σεβασμιώτατε, Πανοσωλογιώτατε π. Ιερόθεε, Αιδεσιμώτατοι, Συνάδελφοι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, Κυρίες και Κύριοι Με την χάρη

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το Άγιο Πνεύμα. Διδ. Εν. 8

Τι είναι το Άγιο Πνεύμα. Διδ. Εν. 8 Τι είναι το Άγιο Πνεύμα Διδ. Εν. 8 Κεντρικό γεγονός στη ζωή της Εκκλησίας Το Άγιο Πνεύμα επιφοίτησε στους αποστόλους και παραμένει στην Εκκλησία ως Παράκλητος, για να καθοδηγεί τους πιστούς «Εἰς πᾶσαν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Θρησκευτική ελευθερία: Ορισμός, Έννοια αναφορά στο Ελληνικό Σύνταγμα Η ανεξιθρησκία στην Ελλάδα Αναλογία θρησκειών Σχέσεις Εκκλησίας και πολιτείας Παγκόσμιο συμβούλιο

Διαβάστε περισσότερα

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820 Φαναριώτες Ονοµασία που δόθηκε στα µέλη της παλαιάς βυζαντινής αριστοκρατίας (µεταξύ εκείνων που δεν διέφυγαν στη Δύση ή δεν εξισλαµίσθηκαν) και σε εµπόρους από τις περιοχές του Πόντου, της Ανατολίας (:

Διαβάστε περισσότερα

www.kalymnikifilia.gr

www.kalymnikifilia.gr Η επιρροή του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας στη διαμόρφωση του ρωσικού εκπαιδευτικού συστήματος (το παράδειγμα των Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Μόσχας) ΒΑΝΤΙΜ ΓΙΑΡΟΒΟÏ Kαθηγητής μουσικής

Διαβάστε περισσότερα

Οι εικόνες της Ανάστασης στην Ορθόδοξη Βυζαντινή Αγιογραφία

Οι εικόνες της Ανάστασης στην Ορθόδοξη Βυζαντινή Αγιογραφία Οι εικόνες της Ανάστασης στην Ορθόδοξη Βυζαντινή Αγιογραφία Η γιορτή της Ανάστασης του Κυρίου είναι η σημαντικότερη, η λαμπρότερη, η πιο χαρούμενη μέρα μέσα στον εορταστικό κύκλο της Χριστιανοσύνης. Και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη

ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος 2015-2016 ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

Διαβάστε περισσότερα

Στη συνέχεια έκανε αναφορά στην επίσκεψη που είχε την προηγούμενη μέρα στο Κέντρο, όπου ο κ. Μαρτίνοβιτς εξήγησε στον ίδιο και στους συνεργάτες του,

Στη συνέχεια έκανε αναφορά στην επίσκεψη που είχε την προηγούμενη μέρα στο Κέντρο, όπου ο κ. Μαρτίνοβιτς εξήγησε στον ίδιο και στους συνεργάτες του, ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Την Παρασκευή, 20 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Θρησκευτικών Μελετών του Μίνσκ συνάντηση ανάμεσα στο Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Καρπασίας κ. Χριστοφόρο και 10 εκπροσώπων Ορθοδόξων Κέντρων

Διαβάστε περισσότερα

Το παραμύθι της αγάπης

Το παραμύθι της αγάπης Το παραμύθι της αγάπης Μια φορά και ένα καιρό, μια βασίλισσα έφερε στον κόσμο ένα παιδί τόσο άσχημο που σχεδόν δεν έμοιαζε για άνθρωποs. Μια μάγισσα που βρέθηκε σιμά στη βασίλισσα την παρηγόρησε με τούτα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ 2014 Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή «Αυτός σήκωσε τις αμαρτίες μας με το ίδιο Του το σώμα στο σταυρό, για να πεθάνουμε κι εμείς ως προς την αμαρτία και να

Διαβάστε περισσότερα

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ Μη µου µιλάς γι' αυτά που ξεχνάω Μη µε ρωτάς για καλά κρυµµένα µυστικά Και µε κοιτάς... και σε κοιτώ... Κι είναι η στιγµή που δεν µπορεί να βγεί απ' το µυαλό Φυσάει... Κι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Τίμησαν την Αγία Μαρίνα στις Βρυξέλλες

Τίμησαν την Αγία Μαρίνα στις Βρυξέλλες 19/07/2019 Τίμησαν την Αγία Μαρίνα στις Βρυξέλλες Οικουμενικό Πατριαρχείο / Μητροπόλεις Οικουμενικού Θρόνου Πραγματοποιήθηκε η ετήσια πανήγυρη Ενορίας Αγίας ενδόξου μεγαλομάρτυρος και θαυματουργού Μαρίνης

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Κηπουρός Κεμαλικότεροι του Κεμάλ Θράκη 2006,

Χρήστος Κηπουρός Κεμαλικότεροι του Κεμάλ Θράκη 2006, 1 Κεμαλικότεροι του Κεμάλ Copyright 2006 Χρήστος Κηπουρός Μαυρομιχάλη 13 Διδυμότειχο xkipuros@otenet.gr Εικόνα εξώφυλλου: Αναμνηστική φωτογραφία με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο στην Ξάνθη. Στο μέσον ο τότε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 3: ελληνιστι

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 3: ελληνιστι Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται ἀλλ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. 17 οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ εἰς τὸν κόσμον ἵνα

Διαβάστε περισσότερα

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Το άνοιγμα του Χριστιανισμού στον εθνικό κόσμο Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Ο Βαρνάβας Υπήρξε πιθανώς ένας από τους εβδομήκοντα αποστόλους του Κυρίου. Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Το πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

Πατρ τ ιάρχης Αλ εξα εξ νδρείας ένας από τους πέντε μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας

Πατρ τ ιάρχης Αλ εξα εξ νδρείας ένας από τους πέντε μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας Ο Μέγας Αθανάσιος: αγωνιστής της ορθής πίστης Πατριάρχης Αλεξανδρείας Πατριάρχης Αλεξανδρείας ένας από τους πέντε μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας των πρώτων χριστιανικών αιώνων (Μέγας Αθανάσιος,

Διαβάστε περισσότερα

Ο Τριαδικός Θεός: οι γιορτές της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος. Διδ. Εν. 14

Ο Τριαδικός Θεός: οι γιορτές της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος. Διδ. Εν. 14 Ο Τριαδικός Θεός: οι γιορτές της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος Διδ. Εν. 14 Σαράντα ημέρες μετά το Πάσχα η Εκκλησία μας γιορτάζει την Ανάληψη του Κυρίου στους ουρανούς Με την Ανάληψη, επισφραγίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Μοναχός Νεόφυτος Λαυριώτης ( Σεπτεμβρίου 1983)

Μοναχός Νεόφυτος Λαυριώτης ( Σεπτεμβρίου 1983) 14 Σεπτεμβρίου 2015 Μοναχός Νεόφυτος Λαυριώτης (1908 14 Σεπτεμβρίου 1983) Θρησκεία / Μορφές Μοναχός Νεόφυτος Λαυριώτης: «Από βλακείες μας θα χάσουμε τον παράδεισο» Γεννήθηκε στη Ζάτουνα Αρκαδίας το 1908.

Διαβάστε περισσότερα

«Στέλνω σε όλο τον ευσεβή ορθόδοξο ρωσικό λαό την ευλογία και τη στοργή της Μητέρας Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως»- Τί είπε στο Ρωσικό Μετόχι

«Στέλνω σε όλο τον ευσεβή ορθόδοξο ρωσικό λαό την ευλογία και τη στοργή της Μητέρας Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως»- Τί είπε στο Ρωσικό Μετόχι 10/08/2019 «Στέλνω σε όλο τον ευσεβή ορθόδοξο ρωσικό λαό την ευλογία και τη στοργή της Μητέρας Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως»- Τί είπε στο Ρωσικό Μετόχι Πατριαρχεία / Οικουμενικό Πατριαρχείο «Μέσα στην

Διαβάστε περισσότερα

Ο Οικουμενικός για τον Τσίπρα

Ο Οικουμενικός για τον Τσίπρα 01/02/2019 Ο Οικουμενικός για τον Τσίπρα Πατριαρχεία / Οικουμενικό Πατριαρχείο Στον ιδιαίτερο συμβολισμό της επισκέψεως του Έλληνα Πρωθυπουργού κ.αλέξη Τσίπρα στη σιωπηλή, από το 1971, Ιερά Θεολογική Σχολή

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ. Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου

ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ. Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Μ. Γκιόλιας, Ο Κοσμάς ο Αιτωλός και η εποχή του, Αθήνα 1972 Ιωάννης Μενούνος, Κοσμά Αιτωλού Διδαχές, Αθήνα 1979 Αρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού, Ο

Διαβάστε περισσότερα

Ρ 129 Κ 115 Μ 115 Ρ 115 Κ 119 Μ 119 Ρ 109 Ρ 109 Κ Μ 117 Ρ. Ασήµι 925, Επιµεταλλωµένο ασήµι 925, σµάλτο & ζιργκόν

Ρ 129 Κ 115 Μ 115 Ρ 115 Κ 119 Μ 119 Ρ 109 Ρ 109 Κ Μ 117 Ρ. Ασήµι 925, Επιµεταλλωµένο ασήµι 925, σµάλτο & ζιργκόν 1 129 129 Ρ 129 Κ 121 121 Ρ 115 Μ 115 Ρ 115 Κ 119 Μ 119 Ρ 109 Ρ 109 Κ ΦΛΟΓΑ: συµβολίζει την πνευµατική ισχύ, την υπέρβαση και τη φώτιση, την ψυχή, το πνεύµα και την έµπνευση, συµβολίζει επίσης την καρδιά

Διαβάστε περισσότερα

«Προσκυνοῦμεν σου τά πάθη Χριστέ» Οδοιπορικό στη Μεγάλη Εβδομάδα. Διδ. Εν. 10

«Προσκυνοῦμεν σου τά πάθη Χριστέ» Οδοιπορικό στη Μεγάλη Εβδομάδα. Διδ. Εν. 10 «Προσκυνοῦμεν σου τά πάθη Χριστέ» Οδοιπορικό στη Μεγάλη Εβδομάδα Διδ. Εν. 10 α) Οι ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας Μεγάλη Εβδομάδα: επειδή γιορτάζουμε μεγάλα (σπουδαία) γεγονότα Από την Κυριακή των Βαΐων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ Πράξ. ιε, 1-32

Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ Πράξ. ιε, 1-32 Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ Πράξ. ιε, 1-32 Με το τέλος της Α περιοδείας του αποστ. Παύλου υπάρχουν δύο ομάδες χριστιανών: ΟΙ ΙΟΥΔΑΙΟ-ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ Είναι Iουδαίοι Ακολουθούν τα ιουδαϊκά ήθη και έθιμα (περιτομή, αργία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΡΚΥΡΑ: Της Σταυροπροσκυνήσεως και προσφορά αγάπης

ΚΕΡΚΥΡΑ: Της Σταυροπροσκυνήσεως και προσφορά αγάπης 31/03/2019 ΚΕΡΚΥΡΑ: Της Σταυροπροσκυνήσεως και προσφορά αγάπης Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων, κ. Νεκτάριος,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΕΓΓΟΝΟΣ: Παππού, γιατί προτιμάς να βάζεις κανέλα και όχι κύμινο στα σουτζουκάκια; ΠΑΠΠΟΥΣ: Το κύμινο είναι κομματάκι δυνατό. Κάνει τους ανθρώπους να κλείνονται

Διαβάστε περισσότερα

«Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μας προσγειώνει στην ευθύνη της αποστολής μας»

«Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μας προσγειώνει στην ευθύνη της αποστολής μας» 15/03/2019 «Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μας προσγειώνει στην ευθύνη αποστολής μας» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Ιεραπύτνης Σητείας Με την καθολική συμμετοχή του Ιερού Κλήρου Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης Σητείας

Διαβάστε περισσότερα

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου!

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! 12/11/2018 Katerina Christou Student Εφημερίδα Λεμεσός Στις 9 Νοεμβρίου είχα την τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από κοντά την αγαπημένη ψυχολόγο,

Διαβάστε περισσότερα

Βηθλεέμ Ιστορικές και θρησκευτικές αξιώσεις

Βηθλεέμ Ιστορικές και θρησκευτικές αξιώσεις 26/12/2018 Βηθλεέμ Ιστορικές και θρησκευτικές αξιώσεις / Επικαιρότητα Η πόλη της Βηθλεέμ είναι ένας προορισμός μεγάλου ενδιαφέροντος όχι μόνο θρησκευτικού αλλά και ιστορικού. ΘΕΜΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής.

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής. ΜΑΘΗΜΑ 15 Ο ΣΥΝΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΗ Θ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου

Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Ήταν γύρω στον 11 ου αι. στα χρόνια του Αλέξιου Κομνηνού όταν στην Κωνσταντινούπολη ξέσπασε με νέα διαμάχη. Άνθρωποι των γραμμάτων και μη,

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μέγας Αθανάσιος: ανυποχώρητος αγωνιστής της ορθής πίστης.

Ο Μέγας Αθανάσιος: ανυποχώρητος αγωνιστής της ορθής πίστης. Ο Μέγας Αθανάσιος: ανυποχώρητος αγωνιστής της ορθής πίστης. Πατριάρχης Αλεξανδρείας ένας από τους πέντε μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας των πρώτων χριστιανικών αιώνων (Μέγας Αθανάσιος, Γρηγόριος

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία ΙI

Χριστιανική Γραμματεία ΙI Χριστιανική Γραμματεία ΙI Ενότητα 1-Β Α7-8: Χριστολογία 4ου-5ου αιώνα Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

2ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου. Μοναχισμός

2ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου. Μοναχισμός 2ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου Μοναχισμός Της Μαργαρίτας Βελέντζα Γ1 2011-2012 Με τον όρο μοναχισμός στον Χριστιανισμό εννοείται το θρησκευτικό κίνημα των λαϊκών -κυρίως- που με βάση το κήρυγμα του Ιησού και την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Άγιο Πνεύμα και Πνευματικότητα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Άγιο Πνεύμα και Πνευματικότητα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Άγιο Πνεύμα και Πνευματικότητα Όλοι λίγο πολύ έχουμε ακούσει τα λόγια: «Σε βαπτίζω στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» είτε έχουμε βαπτιστεί είτε όχι (δείτε Ματθ. 28/κη

Διαβάστε περισσότερα

παρακαλώ! ... ένα βιβλίο με μήνυμα

παρακαλώ! ... ένα βιβλίο με μήνυμα παρακαλώ!... ένα βιβλίο με μήνυμα Ένα μήνυμα πού δίνει απάντηση στο βασικό ερώτημα ποιος είναι ο σκοπός της ζωής. Ένα μήνυμα πού ανταποκρίνεται σε κάθε ερωτηματικό και αμφιβολία σου. Η βίβλος μας φανερώνει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Αγάπη: όχι ευκαιρία για καλή πράξη, αλλά

Αγάπη: όχι ευκαιρία για καλή πράξη, αλλά Αγάπη: όχι ευκαιρία για καλή πράξη, αλλά π. Αλέξανδρου Σμέμαν Η επόμενη Κυριακή ονομάζεται Κυριακή της Απόκρεω γιατί στη διάρκεια της εβδομάδας που ακολουθεί αρχίζει μια περιορισμένη νηστεία αποχή κρέατος»

Διαβάστε περισσότερα

Οι τρεις Ιεράρχες. 30 Ιανουαρίου

Οι τρεις Ιεράρχες. 30 Ιανουαρίου Οι τρεις Ιεράρχες 30 Ιανουαρίου Οι τρεις Ιεράρχες Ποίοι ήταν οι τρεις Ιεράρχες και γιατί τους τιμούμε; Με τον όρο Τρεις Ιεράρχες, αναφερόμαστε συνοπτικά στους τρεις επιφανείς Αγίους και θεολόγους, Βασίλειο

Διαβάστε περισσότερα

Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις

Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις ΜΑΘΗΜΑ 10 Ο ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕΝ ΣΟΥ ΤΑ ΠΑΘΗ,ΧΡΙΣΤΕ Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις που δίνονται στην παρένθεση. Σε κάθε κενό αντιστοιχεί μια λέξη. «Η Μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

«Έχουμε χρέος να συγχωρούμε τους συνανθρώπους μας»

«Έχουμε χρέος να συγχωρούμε τους συνανθρώπους μας» 11/03/2019 «Έχουμε χρέος να συγχωρούμε τους συνανθρώπους μας» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Φθιώτιδος Με την παρουσία των Καθηγουμένων Ιερών Μονών της Μητροπόλεως Φθιώτιδος, Ιερέων της πόλεως Λαμίας και πλήθους

Διαβάστε περισσότερα