Κατηγορητήρια και για τη Λαϊκή

Transcript

1 01- KATHI -4-1_KATHI NEW 03/01/15 00:10 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 326 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Ενισχυμένη) ΣHMEPA Κατηγορητήρια και για τη Λαϊκή Ο Κώστας Κληρίδης στην «Κ»: Τελειώνουν οι έρευνες για αξιόγραφα και θέματα κεφαλαιαγοράς Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι έρευνες της Αστυνομίας σε βάρος αξιωματούχων και στελεχών της πρώην Λαϊκής Τράπεζας αποκαλύπτει στην «Κ» ο Γενικός Εισαγγελέας κ. Κώστας Κληρίδης και προαναγγέλλει εξελίξεις το αμέσως προσεχές διάστημα. Όπως αναφέρει, οι ενδείξεις από την ανακριτική ομάδα τοποθετούν την ολοκλήρωση των ερευνών στο επόμενο δίμηνο. Ο κ. Κληρίδης δηλώνει με ικανοποίηση ότι δεν δέχθηκε καμιά άμεση παρέμβαση στο έργο του, αλλά διατυπώνει το παράπονο ότι η Νομική Υπηρεσία και ο ίδιος προσωπικά δέχονται αφόρητες πιέσεις από κόμματα και πολιτικούς, γεγονός που συνιστά έμμεση παρέμβαση. Τονίζει ότι οι πρόσφατες καταδίκες (Χριστοδούλου, Δρομολαξιά) καθώς και διώξεις προσώπων για θέματα διαφθοράς όπως το σκάνδαλο του ΣΑΠΑ, αποδεικνύουν την αποφασιστικότητα της Γενικής Εισαγγελίας να πατάξει τέτοια φαινόμενα. «Νομίζω ότι αυτά συνιστούν ένα δείγμα ότι τα νερά άρχισαν να κινούνται και να παράγεται έργο και έχουν δοθεί ικανοποιητικές ενδείξεις ότι η ατιμωρησία έχει φθάσει στο τέλος της», υποστηρίζει. Ο Γ. Εισαγγελέας διαβεβαιώνει ότι ουδείς διώκεται για τις πεποιθήσεις του και ότι το μόνο το οποίο προσμετρά, είναι το κατά πόσο ένα ύποπτο πρόσωπο εμπλέκεται με βάση ικανοποιητική μαρτυρία, ή όχι. Σελ. 6 ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΛΛΗΚΑΣ Δεν κυβερνά ο Πρόεδρος αλλά η Τρόικα «Δεν κουβαλούμε το κόμπλεξ πως ό,τι κάνει ο Πρόεδρος ή ό,τι πει άλλο κόμμα είναι λάθος», δηλώνει ο Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας. Καλεί τους πολίτες να τιμωρήσουν με την ψήφο τους όσους εμπλέκονται σε σκάνδαλα. Τονίζει ότι τα μνημόνια καταργούν τη δημοκρατία και υποστηρίζει ότι ούτε στην Ελλάδα κυβερνά ο Πρωθυπουργός, ούτε στην Κύπρο ο Πρόεδρος. Σελ. 12 ΓΡΑΦΟΥΝ Αβέρωφ Νεοφύτου Από την Κύπρο του μνημονίου στην Κύπρο της επόμενης ημέρας. Σελ. 4 Αντρος Κυπριανού Xρειάζεται αλλαγή φιλοσοφίας και εναλλακτική στρατηγική. Σελ. 4 Γιαννάκης Ομήρου Τέλος στις ψευδαισθήσεις. Σελ. 13 ΠΑΥΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ Κυπριακό, ΑΟΖ, ΕΥΠ και τρομοκρατία Για όλα τα μεγάλα ζητήματα μιλάει στην «Κ» ο πρέσβης Παύλος Αποστολίδης, ο αποκαλούμενος «Λόρδος» της ελληνικής διπλωματίας, που υπηρέτησε και στην Κύπρο. Σελ. 14 ΡΕΥΣΤΟ ΤΟ ΣΚΗΝΙΚΟ Δήμαρχος Πάφου με ψήφους Με την αποχή να υπολογίζεται στο 40%, τεσσερισήμισι χιλιάδες ψήφοι θα εκλέξουν τον διάδοχο του Σάββα Βέργα. Αίνιγμα για την τριμερή η συμπεριφορά των ψηφοφόρων ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ. Κλειδί για τον ΔΗΣΥ το «μαγικό» 80% σε συσπείρωση. Σελ. 7 Δυτικός φόβος για τη Γερμανία Ενισχύεται το Βερολίνο Ανεπιθύμητα sms κοστίζουν πολύ Αυστηρά πρόστιμα Η τραγωδία φανέρωσε και εγκλήματα Πόρισμα φωτιά χιλίων σελίδων του Λιμενικού Σώματος φέρνει στο φως η «Καθημερινή» με αφορμή την τραγωδία του Norman Atlantic, που αποκαλύπτει τα σοβαρά κενά στον έλεγχο των πλοίων που εκτελούν ακτοπλοϊκά δρομολόγια. Αποκαλύπτονται «μαγειρέματα» και η επιλεκτική εύνοια προς μεταφορείς, να μη «ζυγίζονται» τα φορτηγά οχήματα πριν από τον απόπλου στο λιμάνι της Πάτρας. Σελ. 20 Εσωτερικό πρόβλημα για τη Δύση αποτελεί η γεωπολιτική ενίσχυση της Γερμανίας. Αυτό υποστηρίζεται σε άρθρο στην επιθεώρηση Foreign Affairs. Σε εποχή επαπειλούμενης ενεργειακής κρίσης, η καγκελάριος Μέρκελ αρκείται σε συμβολική καταδίκη της Μόσχας για την προσάρτηση της Κριμαίας, εγκαταλείποντας τους ΝΑ- ΤΟϊκούς εταίρους. Σελ. 22 Πρόστιμα μέχρι και προβλέπει η νομοθεσία για όσες εταιρείες συνεχίζουν να αποστέλλουν διαφημιστικά sms στους καταναλωτές, χωρίς την έγκρισή τους. Φέτος καταγράφηκαν λιγότερα παράπονα στο γραφείο του επιτρόπου προστασίας προσωπικών δεδομένων, ενώ πρόσφατα επιβλήθηκαν ποινές της τάξης των 500 και 1000 ευρώ. Οικονομική, σελ. 6 EPA Η Eλλάδα στην κάλπη χωρίς χρήμα Το διακύβευμα της παραμονής στην Ευρωζώνη και η μάχη ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ Η συνεδρίαση της διοίκησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στις 7 Ιανουαρίου, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον γιατί ενδέχεται να συζητηθεί και το ενδεχόμενο να χρειασθεί η Ελλάδα επιπλέον ρευστότητα. Η συζήτηση θα αφορά κυρίως την περίοδο λίγο πριν, αλλά και λίγο μετά τις προσεχείς εθνικές εκλογές. Τρεις εβδομάδες απομένουν μέχρι Θεραπευτικό τραπέζι Στη σύγχρονη εποχή των εξαντλητικών ρυθμών, το οικογενειακό τραπέζι αναδεικνύεται σε εμπειρία θεραπευτική, εποικοδομητική και ευχάριστη. Σελ. 15 τις εκλογές και τα κόμματα βρίσκονται στην τελευταία στροφή, διαμορφώνοντας τα ψηφοδέλτιά τους. Το ενδιαφέρον στρέφεται στα δύο μεγάλα κόμματα: H επικοινωνιακή εκστρατεία της NΔ θα εστιάζεται σ ένα δίπτυχο με πρώτη την «αλήθεια» και μετά τον «φόβο», ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει ως πρώτο στόχο την αυτοδυναμία. Σελ. 18, 19 Φως στην άκρη του πατώματος Αισιοδοξία για το ΧΑΚ ΑSSOCIATED PRESS Κινητικότητα έφερε η επιστροφή των τίτλων της Τράπεζας Κύπρου στο Χρηματιστήριο Κύπρου όπου παρατηρείται ενδιαφέρον για εισαγωγή εταιρειών στη Νέα Αγορά. Ο γενικός διευθυντής του ΧΑΚ Νώντας Μεταξάς αναφέρεται στο ενδιαφέρον από εταιρείες κυρίως ξένων συμφερόντων και τις επενδύσεις που έγιναν στην Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική Τράπεζα. Οικονομική, σελ. 4 Τα στοιχήματα που θα κρίνουν την Κυβέρνηση Kαθοριστικό δωδεκάμηνο Θέματα υψηλού ρίσκου περιλαμβάνει η ατζέντα του Προέδρου της Δημοκρατίας και ευρύτερα της κυβέρνησης για το Εκποιήσεις, μετοχοποιήσεις ημικρατικών, ΓεΣΥ και μεταρρύθμιση βρίσκονται ψηλά στη λίστα των εκκρεμοτήτων και απαιτούν αριστοτεχνικούς χειρισμούς. Η ανυπαρξία κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας προβληματίζει το προεδρικό επιτελείο, το οποίο επιζητεί τη μέγιστη δυνατή συναίνεση ώστε να αποφύγει τη συνδικαλιστική και πολιτική σύγκρουση, που θα περιχαρακώσει την κυβέρνηση και θα την οδηγήσει στα επικίνδυνα μονοπάτια της απομόνωσης. Στο ανοικτό μέτωπο του Κυπριακού τα δεδομένα δεν επιτρέπουν αισιοδοξία. Σελ. 4 ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΤΗΝ «Κ» Χρονιά ανάπτυξης το 2015 Η Κύπρος εισέρχεται στο κεφάλαιο της προοπτικής. Σελ. 5 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Κρίση αξιών Μια σειρά από γεγονότα, με πλέον πρόσφατο τις αποκαλύψεις για το σκάνδαλο της Πάφου, επιβεβαιώνει όσους υποστηρίζουν ότι η κρίση που βιώνει η Κύπρος δεν είναι οικονομική, ή εν πάση περιπτώσει δεν είναι μόνον οικονομική. Αν δεν παραδεχθούμε συλλογικά ότι γενεσιουργός αιτία της ένδειας στην οποία οδηγηθήκαμε είναι η κρίση αξιών, προφανώς πολύ δύσκολα θα ορθοποδήσουμε. Ο αθέμιτος πλουτισμός και η διαφθορά είναι φαινόμενα που έχουν εξαπλωθεί οριζοντίως και καθέτως από την κορυφή της δημόσιας ζωής μέχρι και τη βάση της κοινωνίας και πολύ δύσκολα θα ξεριζωθούν. Ζητούμενο αυτή την ώρα είναι η υποδειγματική τιμωρία όσων ενέχονται σε υποθέσεις διασπάθισης δημόσιου χρήματος, ώστε επιτέλους να λογοδοτήσουν για την απροκάλυπτη λεηλασία. Ο νόμος να τρίξει τα δόντια σε όσους αποθρασύνθηκαν από την ατιμωρησία. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ K SPORTS Ζωή, σελ. 8 ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ «Κ» ΠΡΟΣΩΠΑ Οι κορυφαίοι του 2014 Το 2014 έφυγε αφήνοντας αναμνήσεις σπουδαίων γεγονότων. Ποιοι ξεχώρισαν, από τον Κόμπι Μπράιαντ μέχρι τον Μέσι και τον Ρονάλντο. ΚΥΠΡΟΣ Οι αθλητές που ξεχώρισαν Οι Κοινοπολιτειακοί στη Σκωτία αποτέλεσαν τους σημαντικότερους αγώνες το 2014 για την Κύπρο, με επιτυχίες στα ατομικά και στους Ολυμπιακούς Νέων. Α ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Ποιοι είναι και πού (θέλουν να) παν Πώς το λέει ο Διονύσης Σαββόπουλος, «ποιος αλήθεια είμαι εγώ και πού πάω». Για να δούμε πού βρίσκονται οι ομάδες μας και πού θέλουν να παν. ΠΑΡΜΑ Οι Ρώσοι και στη μέση η Κύπρος Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον του στόρι της πώλησης της Πάρμα είναι πως μέσα σε όλα αυτά εμπλέκεται και η Κύπρος, ως η «έδρα» των αγοραστών.

2 02-KATHI NEW_Master_cy 02/01/15 17:25 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 ΑΡΘΡΟ / Του ΙΩAΝΝΗ ΓΡΗΓΟΡΙAΔΗ Εχει όρια η ηγεμονία Ερντογάν; Αν το 2013 σημαδεύτηκε από την εξέγερση του Πάρκου Γκεζί και την αποκάλυψη της υποθέσεως διαφθοράς, γεγονότα που συντάραξαν την κυβέρνηση Ερντογάν, το 2014 επιβεβαίωσε τον ηγεμονικό ρόλο του κ. Ερντογάν στα πολιτικά πράγματα της Τουρκίας. Σαφείς και διαδοχικές επιτυχίες σε εκλογικές αναμετρήσεις και η επιτυχής μεταπήδηση του κ. Ερντογάν στην Προεδρία της Δημοκρατίας επιβεβαίωσαν τόσο ότι ένα συμπαγές τμήμα της τουρκικής κοινωνίας παραμένει πιστό στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Αναπτύξεως (ΑΚΡ), όσο και ότι απουσιάζει οποιαδήποτε αξιόπιστη εναλλακτική πολιτική πρόταση. Συνεπεία τούτων, η επίθεση προς την πάλαι ποτέ φίλα προσκείμενη οργάνωση Γκιουλέν πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις. Οι προσπάθειες εκκαθαρίσεως του κρατικού μηχανισμού από στελέχη της οργανώσεως, αλλά και οι δικαστικές διώξεις κατά συνδεδεμένων με την οργάνωση επιχειρήσεων και ΜΜΕ ήταν ενδεικτικές των προθέσεων του κ. Ερντογάν. Τα πλήγματα που δέχθηκαν βασικές αρχές του κράτους δικαίου κατά τη διαδικασία αυτή θεωρήθηκαν αμελητέα. Παρομοίως αγνοήθηκε και η κριτική από διεθνείς οργανισμούς και οργανώσεις προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η επιλογή του κ. Αχμέτ Νταβούτογλου ως διαδόχου του κ. Ερντογάν στην πρωθυπουργία και ο παραγκωνισμός του απερχομένου προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ συνδεόταν ακριβώς με την πρόθεση Ερντογάν να πατάξει την οργάνωση Γκιουλέν και να διατηρήσει τον απόλυτο έλεγχο των πολιτικών εξελίξεων. Καθώς οι βουλευτικές εκλογές θα λάβουν χώρα το αργότερο τον Ιούνιο, δεν θα ήταν έκπληξη η ένταση των φαινομένων αυταρχισμού και η προσπάθεια συνδέσεως των αντιφρονούντων με «ξένα κέντρα που απεργάζονται το κακό της Τουρκίας». Ενδιαφέρον έχει, επίσης, και η εξέλιξη των σχέσεων μεταξύ του προέδρου Ερντογάν και του πρωθυπουργού Νταβούτογλου. Ενώ ο ορισμός Νταβούτογλου ως διαδόχου στην πρωθυπουργία έγινε ακριβώς επειδή εθεωρείτο απολύτου εμπιστοσύνης, φαίνεται ότι ήδη συγκεντρώνονται σύννεφα στις σχέσεις μεταξύ των δύο ηγετών. Η πρόσφατη εξαγγελία της συγκλήσεως υπουργικού συμβουλίου υπό τον πρόεδρο Ερντογάν εν αγνοία του πρωθυπουργού Νταβούτογλου ήταν ένα δείγμα απλώς των προθέσεων για ντε φάκτο μετακύλιση των συνταγματικών αρμοδιοτήτων του πρωθυπουργού προς τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σε αμιγώς πολιτικό επίπεδο, κρίσιμη δοκιμασία θα είναι η παραπομπή ή μη σε ειδικό δικαστήριο των τέως υπουργών Εγκεμέν Μπαγίς, Μουαμέρ Γκιουλέρ, Ζαφέρ Τσαγλαγιάν και Ερντογάν Μπαϊρακτάρ, οι οποίοι εμπλέκονται στην υπόθεση διαφθοράς που επισήμως χαρακτηρίσθηκε «απόπειρα πραξικοπήματος». Η προγραμματισμένη πριν από το τέλος του έτους κοινοβουλευτική ψηφοφορία για την παραπομπή των τεσσάρων τέως υπουργών αναβλήθηκε με κυβερνητική πρωτοβουλία, καθώς ανέκυψαν εσωκομματικές διαφωνίες. Ενώ ο κ. Νταβούτογλου δεν δείχνει διατεθειμένος να συγκαλύψει τις υποθέσεις διαφθοράς και κλίνει στο να υποστηρίξει την πρόταση παραπομπής των υπουργών στο ειδικό δικαστήριο, κύκλοι προσκείμενοι στον κ. Ερντογάν φέρονται να πιέζουν για την κοινοβουλευτική απαλλαγή των τεσσάρων υπουργών. Από τη μια, ο κ. Νταβούτογλου αποφεύγει -και ενόψει βουλευτικών εκλογών- να χρεωθεί τη συγκάλυψη υποθέσεων εκτεταμένης διαφθοράς. Από την άλλη, ο κ. Ερντογάν επιδιώκει να θέσει τέλος στη δικαστική διερεύνηση μιας υποθέσεως που εξέθεσε βαρύτατα τον ίδιο και τον στενό του κύκλο. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας που θα λάβει χώρα στις αρχές Ιανουαρίου θα αποτελέσει ένδειξη για το αν ο κ. Νταβούτογλου είναι σε θέση να αποπειραθεί τον πολιτικό του απογαλακτισμό και να θέσει όρια στην πολιτική ηγεμονία Ερντογάν. Ο κ. Ιωάννης Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ. O Aνδρέας Παράσχος απουσιάζει. ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ/ Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ Το αυτονόητο είναι αδιανόητο «Ό, τι είχα να πω το είπα. Και πέρσι και πρόπερσι» ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Μέρες που είναι, και χορτάσαμε με ευχές. Δεν συμφωνείτε; Αγαπάτε αλλήλους και ελευθερία στην κατεχόμενη γη μας, υγεία και μακροημέρευση στους τρεχούμενούς μας και τα σχετικά. Η αλήθεια είναι, πως αυτά τα Χριστούγεννα δεν ήταν τόσο πατριωτικά. Όσο κι αν θέλουν να μας πείσουν τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ ότι τα κόμματα άλλαξαν τη χρονιά με το «βλέμμα στραμμένο στον Πενταδάχτυλο», αυτό δεν είναι αλήθεια. Και είναι ψέματα γιατί προς τον Πενταδάχτυλο μπορεί ναι μεν να κοιτάμε όλοι, αλλά το κάνουμε από διαφορετική οπτική γωνία. Αυτό είναι και το μεγαλύτερό μας λάθος. Ότι ακόμη να συμφωνήσουμε ως προς την οπτική γωνία που θα πρέπει, όλοι μας, να κοιτάμε τον Πενταδάχτυλο σε καθημερινή βάση και όχι απλώς με την επετειακή ευκαιρία των Χριστουγέννων ή ακόμη περισσότερο του Πάσχα. Όπου το Πάσχα και ελέω Ανάστασης, είναι άμεση η σύνδεση με την εθνική μας ανάσταση και οι ευχές για την απελευθέρωση ακόμη πιο τετριμμένες από αυτές των Χριστουγέννων. Είμαστε μια ομάδα (ή μια ωραία κατά Ηλιόπουλο ατμόσφαιρα) που ο καθένας παίζει ό, τι σύστημα θέλει. Στήνεται που λες ο ρεπόρτερ έξω από την εκκλησία. Βγαίνει πρώτος ο Νιο του Μάτριξ, ο Αρχιεπίσκοπος με το σκούρο το γυαλί που το φοράει χειμώνα καλοκαίρι, και κάνει πόουκ τα άλλα κόμματα ώστε να συναινέσουν με την πρόταση Αναστασιάδη για κυβέρνηση ευρείας αποδοχής. Με γνώμονα; Την οικονομία και το κυπριακό. Καταγράφει ο ρεπόρτερ το πόουκ και για το ίδιο ζήτημα ερωτάται πρώτος (με σειρά εξόδου από το ναό) ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ Μιχάλης Γιωργάλλας. Και απαντάει μάλλον εκνευρισμένα αλλά πάντα στο όνομα του λαού: «Αρκετά», είπε, ταλαιπωρήθηκε ο λαός, με πολιτικές σκοπιμότητες και προσωπικές ατζέντες κομματαρχών και κομμάτων». Αυτό το ότι ο πολιτικός ξέρει 24 ώρες το 24ωρο εφτά μέρες την εβδομάδα από τι ταλαιπωρείται ο λαός, με ξεπερνάει, αλλά δεν είναι της παρούσης. «Πολιτικές σκοπιμότητες και προσωπικές ατζέντες κομματαρχών και κομμάτων»; Δεν ερωτήθηκες, κύριε Γιωργάλλα, για το ΔΗΚΟ αλλά για να πεις την άποψή σου ως προς την πρόταση που κατέθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και όχι ένας κάποιος κομματάρχης. Επίσης, δεν ερωτήθηκες για το πού θα πάει ο κύριος Συλλούρης την επόμενη φορά που θα φυσήξει εκλογικός άνεμος πάνω από την Κύπρο, αν υποθέσει κανείς ότι ο κύριος Συλλούρης είναι κομματάρχης και εξασκεί την ατζέντα του. Και γκρινιάζουμε επειδή η πρόταση υπάρχει έτσι; Επειδή κατατέθηκε και δίνει την ευκαιρία σε νέα πρόσωπα να οδηγήσουν τον τόπο, ασκώντας κυβερνητικό έργο. Διότι αν δεν υπήρχε αυτή η πρόταση θα λέγαμε, γιατί δεν υπάρχει; Τότε θα είχαμε άλλα θέματα. Περί αποκοπής του Λόφου από τα «θέλω» των κομμάτων και της κοινωνίας και μετατροπή του Προεδρικού σε κομματικό δοβλέτι. Είπαμε, το θέμα είναι από πού κοιτάμε τον Πενταδάχτυλο ο καθείς ξεχωριστά. Επόμενος στην έξοδο από το ναό, μια και είπα για ΔΗΚΟ, ο κύριος Σοφοκλής Φυττής. Ερωτάται και εκείνος για την πρόταση Αναστασιάδη. Και απαντά: «καλό να συζητηθεί, δύσκολα θα υλοποιηθεί, λόγω των διαφορετικών θέσεων των κομμάτων». Το ξεκίνησε θετικά, αισιόδοξα και στο αισιόδοξο πνεύμα των ημερών αλλά κατέληξε ξεστομίζοντας την ουσία του σημερινού μου άρθρου: Δύσκολα θα υλοποιηθεί (η κυβέρνηση εθνικής ενότητας) λόγω των διαφορετικών θέσεων των κομμάτων. Αυτή είναι η πληγή μας ως προς τη διαχείριση (και) του Κυπριακού. Η βαριεστημένα διατυπωμένη άποψη εκείνης της στιγμής από τον κύριο Φυττή, μάλλον είχε κουραστεί από τη δοξολογία, είναι το απαύγασμα της πολιτικής μας συμπεριφοράς και κουλτούρας σε κομματικό επίπεδο. Ότι υπάρχουμε για να κυβερνάμε και όχι για να συνεργαζόμαστε. Ένα θέμα που θα έπρεπε να είναι συλλογικό, το κυπριακό, να συζητείται με ενιαία στρατηγική και δόγμα, δεν είναι παρά ένα θέμα κομματικό. Οπότε μόνο μέσα από τις κομματικές διαδικασίες θα βρούμε ή θα προτείνουμε τη θέση μας αναφορικά με το τι λύση θέλουμε πραγματικά. Αυτή δε η θέση θα είναι η σωστότερη όλων, θα «αντικατοπτρίζει» τη θέση της κοινωνίας και του κόσμου και όλες οι άλλες θέσεις είναι επιλήψιμες και πατριωτικά ελεγχόμενες. Κατά τα άλλα, θέλουμε (όλοι) να ξεφύγουμε από τις στείρες, τετριμμένες και κενές περιεχομένου πια ευχές για την απελευθέρωση της κατεχόμενης πατρίδας που ακούγονται κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα. Το αυτονόητο λοιπόν είναι αδιανόητο. Είναι ήδη δεδομένο πως θα κλοτσήσουν ως προς τη σύσταση κυβέρνησης ευρείας αποδοχής. Είναι επίσης λυπηρό για έναν νέο πολιτικό όπως ο κύριος Γιωργάλλας να «βλέπει» παντού εχθρούς και ατζέντες. Ατσαλάκωτος ναι μεν και με λαμπερή επιδερμίδα αλλά με επιχειρηματολογία πεπερασμένη. Αυτή η ρητορική σε πολιτικό-κομματικό επίπεδο, συνοδεία κουραμπιέ και ευχών περί του κυπριακού που είναι αναμενόμενες και βαριεστημένες, έχουν μεταφέρει αυτό ακριβώς το κλίμα και στη νεολαία. Η πιτσιρικαρία σήμερα, εκτός των κομματικών νεολαιών, βαριέται ν ακούει συνέχεια τα ίδια και τα ίδια και τα ίδια. Μόλις έρθουν οι εκλογές, όποιες και να είναι αυτές, τα κόμματα τρομάζουν από την αποχή στις νεαρές ηλικίες και τα επιτελεία ψάχνουν το γιατί χάσανε το target group. Διότι όλο τον υπόλοιπο χρόνο, βλέπουμε ατζέντες, κομματάρχες και απαντήσεις καρμπόν σε όλα μας τα προβλήματα, με την κορωνίδα να είναι το κυπριακό. Γι αυτό. Κι ο πιτσιρικάς απέχει και θα απέχει, γιατί βαριέται ν ακούει πόσο δε να μιλήσει έτσι. Κι από την άλλη, σκέφτομαι και λέω: Μήπως εκεί που ο Μόντης αναρωτιόταν σε ποια γλώσσα του μιλούν και πως συνεννοούνται, μήπως τελικά εννοούσε εμάς τους ίδιους για εμάς τους ίδιους; tsikalasm@sppmedia.com Με άριστα το 10 1Στους αγίους. Αυτό το πρωτοσέλιδο του Π την πρωτοχρονιά δεν ξέρω πως να το εκλάβω. Ελλειψη ειδησεογραφίας ελέω γιορτών ή άγχος; Μπήκε με εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον το 15, θα δουν και θα ακούσουν πολλά τα μάτια μας. 2Στον Άντρο. Η στήλη προτείνει στον ΓΓ, να υπάρξουν παράλληλες δίκες από δικαστήρια με συντρόφους δικαστές, έτσι ώστε να κριθούν τα στελέχη μας με τη δικαιοσύνη που τους αξίζει. Στην ανάγκη μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και τις αίθουσες του συντρόφου στη Λάρνακα, ε Αντροκ; 3Στη Σελίδα. Κατανοώ το άγχος των healthy κειμενογράφων να βρουν μία νέα ατάκα μετά τις κατεστραμμένες ενώνουμε δυνάμεις, δεσμεύομαι, επανεκκίνηση της οικονομίας, αλλά αυτό το Η Κύπρος γυρίζει σελίδα είναι χιλιοφορεμένο τόσο όσο το black channel suit της κας Φωτεινής Παπαδοπούλου. 4Στον ΚΟΤ. Ποιος (ή ποια) υπουργός αγαπά και στηρίζει τον λεβέντη ΓΔ Μάριο Χαννίδη; Αυτός που θα πει το όνομα πρώτος στο αυτί του Healthy Προέδρου θα κερδίσει την θέση του υπ ατμόν υπουργού. EΝΩΝΟΥΜΕ ΔΥΝAΜΕΙΣ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ Μνη-μό-νι-ο, Μνη-μό-νι-ο, Μνη-μό-νι-ο. 5Στη δήμευση. Καλά κύριε Ρίκκο μου, έχεις τρελαθεί; Εμείς ξέραμε πως μέχρι τώρα αν έκλεβες και σε έπιαναν στα πράσα, πήγαινες φυλακή και άσπριζες τα μαύρα. Αυτό με την δήμευση λίγο βαρύ έκατσε σε όσους φοβούνται και άρχισαν να φεύγουν κεφάλαια προς Μάλτα μεριά. Χαλάς την πιάτσα Ρίκκο. 6Στο σύστημα. Η πιθανή πτώση του κυρ Αντώνη στην Μητέρα Πατρίδα μπορεί να δημιουργεί αστάθεια στο σύστημα της Ευρώπης και βάζει σε αμφιβολία την προοπτική ανάκαμψης της χώρας, την ίδια ώρα όμως ένα άλλο σύστημα που προστάτευε ο Πρωθυπουργός και έχει εκκρεμότητες στην Κύπρο μπορεί να αρχίσει να ξηλώνεται. Το πιασες το υπονοούμενο Χρυστάλλα; Ενημέρωσε και τον εν διαστάσει σαν τρώτε τα κόρνφλεϊκς στην κουζίνα το πρωί. 7Στα golden boys. Οι εκλογές στην Ελλάδα πέραν των άλλων έκαναν και τους fund managers που πόνταραν στην ανάκαμψη της χώρας να τα μαζεύουν εσπευσμένα και να επιστρέφουν σε Νέα Υόρκη. Από αυτούς η δική μας Third Point ήταν η πιο δυνατή παρουσία στην Αθήνα, με μεγάλες ζημιές αυτή τη στιγμή. Μακαριότατε, ρώτησε τον Ούγγρο αν βαστά 100 εκατομμυριάκια να σου την κάνει πίσω δώρο την Ελληνική Τράπεζα. ΦΙΛΙΠΠΟΣ Αγαπούμε Τσίπρα, στηρίζουμε Σαμαρά. Γυρίζουμε σελίδα. 8Στο μνημόνιο. Βγαίνουμε από το μνημόνιο λένε οι της κυβέρνησης, ίσως και το καλοκαίρι. Με λίγα λόγια δεν θα ιδιωτικοποιηθεί η cyta και δεν θα προχωρήσει το ΓεΣΥ, θα σταματήσουν και οι έρευνες σε Λαϊκή και Κύπρου. ΩΧ, ΩΧ, ΩΧ. 9Στις διαδηλώσεις. Χάρη σκέψου ξανά το πότε θα μας βγάλεις από το μνημόνιο, γιατί προβλέπω να κατεβαίνουμε διαδηλώσεις υπέρ της παραμονής του. Μνη-μό-νι-ο, Μνη-μό-νιο, Μνη-μό-νι-ο. Στη Healthy Προεδρία. Σταθεροποίησε την οικονομία, εξυγίανε 10 το τραπεζικό σύστημα, αναβάθμισε την χώρα στους πιστοληπτικούς οργανισμούς, βάζει μέσα τους ένοχους και διεφθαρμένους, έδωσε χαστούκια στους Τούρκους στο Κυπριακό, έκανε εγχείρηση καρδίας και σε δεκαπέντε μέρες ανέλαβε πίσω Πρόεδρος, τώρα σας έφερε τα χιόνια μέσα στις γιορτές κάνοντας σας Αυστρία. Αυτός δεν είναι Πρόεδρος, είναι ο Healthy Superman. Με το καλό και το τελεφερίκ Λεμεσού - Τροόδους. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Διευθυντής Σύνταξης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ Υπεύθυνος Υλης: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-ADV PIREOS_Master_cy 02/01/15 16:44 Page 1

4 04-POLITIKI_Master_cy 02/01/15 21:39 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Οι δώδεκα μήνες που θα κρίνουν πολλά και πολλούς Στοιχήματα υψηλού πολιτικού και κοινωνικού ρίσκου για τον Πρόεδρο Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Γεμάτηπροκλήσεις είναι η προεδρική ατζέντα για το 2015 σε μια σειρά από ζητήματα που υπαγορεύουν μηδενικά λάθη, όπως αναγνωρίζει ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα μετά την περιπέτεια με την υγεία του τονίζοντας στους συνεργάτες του ότι είναι διατεθειμένος να προχωρήσει σε τομές. «Αυτή η χρονιά είναι ίσως η κρισιμότερη για τον Πρόεδρο γιατί σε μεγάλο βαθμό θα κρίνει και τη διακυβέρνησή του», σημείωσε στην «Κ» ανώτερο κυβερνητικό στέλεχος. Κι αυτό επειδή εισέρχεται το τρίτο έτος της θητείας, θεωρείται το πλέον ωφέλιμο, γιατί έπεται του χρόνου προσαρμογής μιας κυβέρνησης αλλά προηγείται της αντίστροφης μέτρησης για το τέλος της πενταετίας. Τα ζητήματα που καλείται να διαχειριστεί ο Πρόεδρος είναι πολλά με κορυφαία στη λίστα όσα επηρεάζουν την καθημερινότητα του πολίτη, όπως είναι η ανεργία και η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά. Η σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος θεωρείται από την κυβέρνηση το πρώτο σημαντικό βήμα για βελτίωση του κλίματος επί του εδάφους της πραγματικής οικονομίας αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά που θα πρέπει να γίνουν, σε έναν τομέα χωρίς μεγάλα περιθώρια παρεμβάσεων από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας. Το κυβερνητικό επιτελείο εκτιμά ότι το επόμενο διάστημα θα πρέπει να επικαιροποιηθούν οι πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Στη μεγάλη εικόνα αυτού του ζητήματος περίοπτη θέση έχουν μερικά άλλα θέματα μείζονος πολιτικής σημασίας, εργασιακής και κοινωνικής ευαισθησίας, όπως είναι το κεφάλαιο των εκποιήσεων, οι μετοχοποιήσεις ημικρατικών οργανισμών και το Γενικό Σύστημα Υγείας. Η ανυπαρξία κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, όπως φάνηκε πρόσφατα με το προσωρινό βέτο στην εφαρμογή του νόμου για τις εκποιήσεις, κάτι που ακύρωσε την κάθοδο της Τρόικας, προβληματίζει το προεδρικό επιτελείο, το οποίο επιζητεί τη μέγιστη δυνατή συναίνεση ώστε να Οι μήνες που ακολουθούν επιβάλλουν μηδενικά λάθη, όπως αναγνωρίζει το προεδρικό επιτελείο. Η έλλειψη κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας πονοκεφαλιάζει την κυβέρνηση και το κυβερνών κόμμα. <<<<<<< Εκποιήσεις, ανεργία, μετοχοποιήσεις, ΓεΣΥ και μεταρρύθμιση, ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα. αποφύγει τη συνδικαλιστική και πολιτική σύγκρουση, που θα περιχαρακώσει την κυβέρνηση και θα την οδηγήσει στα επικίνδυνα μονοπάτια της απομόνωσης. Η πρωτοβουλία του Προέδρου για συγκρότηση κυβέρνησης ευρείας αποδοχής, η οποία φαίνεται να μην βρίσκει ανταπόκριση, εντάσσεται ακριβώς σ αυτό το σχεδιασμό. Η κυβέρνηση αλλά και το κυβερνών κόμμα θεωρούν εκ των ων ουκ άνευ τη διατήρηση γεφυρών επικοινωνίας με όλα τα κόμματα, γι αυτό και ο Πρόεδρος συγκάλεσε σύσκεψη με τους πολιτικούς αρχηγούς για συζήτηση όλων των πιο πάνω ανοικτών ζητημάτων. Το κεφάλαιο των εκποιήσεων αγγίζει την ουσία του τραπεζικού προβλήματος που είναι τα προβληματικά δάνεια, τα οποία κατά το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και τους δανειστές αποτελούν βραδυφλεγή βόμβα. Το αντιπολιτευτικό μπλοκ που υποχρεώνει την κυβέρνηση να κινηθεί τάχιστα στο θέμα της θεσμοθέτησης για την αφερεγγυότητα, δείχνει ότι το Προεδρικό θα βαδίσει σε τεντωμένο σχοινί, σε ένα ζήτημα υψηλού πολιτικού και κοινωνικού ρίσκου. Σε επίπεδο εντυπώσεων το μομέντουμ είναι βολικό για την κυβέρνηση η οποία πιστώνεται, στο βαθμό που της αναλογεί, το θέμα της κάθαρσης και της πάταξης της διαφθοράς. Περίοπτη θέση στην προεδρική ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ατζέντα έχουν και πολλά άλλα ζητήματα όπως είναι το Γενικό Σύστημα Υγείας και ασφαλώς το στοίχημα της μεταρρύθμισης, δύο κεφάλαια που φιγουράρουν στην προμετωπίδα των προγραμματικών θέσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας, «τα οποία κρύβουν πολλές παγίδες», όπως υπέδειξε στην «Κ», στενός συνεργάτης του Προέδρου της Δημοκρατίας. Από εκεί και πέρα, άκρως απογοητευτικό είναι το σκηνικό στο Κυπριακό, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να μην κρύβει την ενόχλησή του για την ανυπαρξία πιέσεων προς την πλευρά της Άγκυρας. Η Λευκωσία θα καθορίσει τα βήματά της αναλόγως των τουρκικών κινήσεων. Κρίσιμο θεωρείται το επόμενο δεκαήμερο, όταν η ΕΝΙ θα προχωρήσει στη δεύτερη ερευνητική γεώτρηση Αλλαγές στο Προεδρικό Τις τελευταίες πινελιές στο θέμα των αλλαγών που δρομολογούνται για στο Προεδρικό θα βάλει προσεχώς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, καινοτομίες τις οποίες θέλει προηγουμένως να μοιραστεί με την πολιτική ηγεσία. Όπως είναι γνωστό, άξονας της προσπάθειας, η οποία ανελήφθη μετά το φιάσκο στο χειρισμό του εγγράφου διορισμού της διοικήτριας της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλας Γιωρκάτζη, είναι η θεσμοθέτηση δομών για τη συγκεκριμενοποίηση ρόλων και καθηκόντων στους συνεργάτες του Προέδρου, στο πρότυπο άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Βασική καινοτομία είναι η θέσπιση θέσης γενικού διευθυντή της Προεδρίας, για την οποία προορίζεται τεχνοκράτης, ίσως από τους υφιστάμενους γενικούς διευθυντές υπουργείων. Αλλαγές θα υπάρξουν και στα πρόσωπα που στελεχώνουν τα γραφεία της Προεδρίας, ενώ σε μεταγενέστερο στάδιο δεν αποκλείεται να υπάρξει και ανασχηματισμός. στο τεμάχιο 9, στο κοίτασμα «Αμαθούσα», κάτι που αναμένεται να προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας. Εάν υπάρξει κλιμάκωση με νέα NAVTEX τότε δεν υπάρχει περίπτωση αξιοποίησης του τριμήνου μέχρι τις «προεδρικές» στα κατεχόμενα τον Απρίλη. Σε αντίθετη περίπτωση η Λευκωσία δεν θα έχει την πολυτέλεια να απορρίψει πρόσκληση του ΟΗΕ για επανέναρξη του διαλόγου, ακόμη και αύριο. Το αρνητικό κλίμα επιδεινώνεται και από την πολιτική αστάθεια που επικρατεί στην Ελλάδα. Η Λευκωσία παρακολουθεί διακριτικά την κατάσταση στην Αθήνα και εκείνο που τη φοβίζει είναι το ενδεχόμενο να μην υπάρξει καθαρό αποτέλεσμα στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, κάτι που θα οδηγήσει την Ελλάδα σε παρατεταμένη πολιτική αστάθεια. Μ παίνοντας στο 2015, είναι η στιγμή να γυρίσουμε σελίδα και να μπούμε στο επόμενο κεφάλαιο. Από τη διαχείριση της κρίσης, που λίγο έλειψε να καταστρέψει ανεπανόρθωτα τον τόπο, να περάσουμε στην νέα εποχή της δημιουργίας. Το 2015 μπορεί να σηματοδοτήσει την αναγέννηση αυτού του κράτους. Σήμερα η χώρα σταθεροποιείται και η οικονομία αναβαθμίζεται. Το τραπεζικό σύστημα στέκεται ξανά σιγά-σιγά στα πόδια του. Έχουμε ξεφύγει από το φάσμα της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. Διαρθρωτικές αλλαγές, έστω και με καθυστερήσεις, παίρνουν την πορεία της υλοποίησης. Σήμερα μπορούμε πιο τολμηρά και αποφασιστικά να επιταχύνουμε την μεταρρύθμιση. Από αυτή την κρίση, βέβαια, δεν αρκεί μόνο να βγούμε με ένα πιο ποιοτικό κράτος στην υπηρεσία του πολίτη και μια καλά θεμελιωμένη και αξιόπιστη οικονομία. Χρειαζόμαστε καλύτερη ποιότητα δημοκρατίας. Ένα ισχυρό και υψηλό περί δικαίου αίσθημα και ένα σύστημα απόδοσης ευθυνών όπου και αν υπάρχουν. Χωρίς αυτά, θα έχουμε ως πολιτικό σύστημα αποτύχει καθοριστικά. Είναι δίκαιο όμως να σημειωθεί ότι βλέπουμε επιτέλους σοβαρά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Εμείς, στον Δημοκρατικό Συναγερμό, έχουμε λάβει τις αποφάσεις μας. Για εμάς, ο δρόμος της ριζοσπαστικής αλλαγής είναι μονόδρομος. Η ανάπτυξη, η στρατηγική κατεύθυνση της χώρας για το αύριο, δεν είναι δουλειά του μνημονίου. Είναι δουλειά δική μας, των Κυπρίων. Της βουλής και της πολιτικής ηγεσίας. Κυρίως, είναι δουλειά της κυβέρνησής μας. Η εποχή απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Η δική μας κατάσταση, αν και βελτιωμένη, παραμένει προβληματική. Η Ευρώπη ακόμη αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, η ρωσική οικονομία ακολουθεί έντονα πτωτική πορεία, η ανάπτυξη στην Κίνα επιβραδύνεται. Η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι στην δίνη πολιτικών εξελίξεων, με απρόβλεπτες συνέπειες. ΑΡΘΡΟ / Toυ ΑΒΕΡΩΦ ΝΕΟΦΥΤΟΥ, Προέδρου του ΔΗΣΥ Από την Κύπρο του μνημονίου στην Κύπρο της επόμενης ημέρας Η δική μας οικονομία έχει μεν εν πολλοίς απεξαρτηθεί από τα διαδραματιζόμενα στην Αθήνα, ακόμη και μέσω της αμφισβητούμενης πώλησης των παραρτημάτων των κυπριακών τραπεζών, ωστόσο κάποιες επιπτώσεις πιθανόν να μην μπορούμε να αποφύγουμε. Δεν μπορούμε ακόμη να κλείνουμε τα μάτια στις προσπάθειες πολλών χωρών να επαναπατρίσουν κεφάλαια ή να αφαιρέσουν σε παγκόσμιο επίπεδο πλεονεκτήματα από τα οποία επωφελείται και η δική μας οικονομία. Είχαμε εκτιμήσει ότι θα μπούμε με τον νέο χρόνο σε τροχιά ανάπτυξης. Είναι πεποίθησή μου ότι μόνο μια ισχυρή εξωτερική αστοχία μπορεί να μας καθυστερήσει σε αυτόν τον στόχο. Μπορούμε να το πετύχουμε ενισχύοντας τους παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας μας. Τις υπηρεσίες, τον τουρισμό, την ναυτιλία, την οικοδομική βιομηχανία, που έχουν πολύ διαφορετικές προκλήσεις να αντιμετωπίσουν σήμερα. Όπως, και να αναπτύξουμε νέους τομείς όπως στην παιδεία, την υγεία, την τεχνολογία και την καινοτομία. Παραμελημένους τομείς στους οποίους μπορούμε να έχουμε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην ευρύτερη περιοχή. Ως πολιτεία, έχουμε υποχρέωση να παράσχουμε κάθε δυνατό εφόδιο στην μεσαία τάξη και τους νέους για να δραστηριοποιηθούν δημιουργικά. Στηρίζοντάς τους, στηρίζουμε την ίδια την οικονομία. Το ίδιο όμως οφείλει να πράξει και το τραπεζικό σύστημα. Τώρα που έχει διασωθεί, θα πρέπει να αντιληφθεί ότι αν οι πολίτες δεν ευημερήσουν δεν πρόκειται να ευημερήσουν ξανά ούτε οι ίδιες οι τράπεζες. Χρειαζόμαστε την ουσιαστική εμπιστοσύνη των αγορών. Μόνο έτσι προσελκύονται ξένες επενδύσεις, ανοίγουν νέες επιχειρήσεις και αναπνέουν ξανά οι υφιστάμενες. Χωρίς επενδύσεις και αύξηση της επιχειρηματικότητας, θέσεις εργασίας δεν δημιουργούνται. Ο λαός μας, εκεί όπου δεν υπάρχει εκ των πραγμάτων ανάγκη, δεν είναι επιδόματα που ζητά. Ζητά αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, ανταποδοτικές των μεγάλων ικανοτήτων του. Αυτό που στο τέλος μετρά, είναι το τι κάνουμε στην πράξη. Εκεί καλούμαστε όλοι μας να υλοποιήσουμε τις αναγκαίες αλλαγές. Στις σημερινές συγκυρίες μόνο ότι έχει πρακτικό αντίκρισμα έχει αξία. Κάτι που δεν αφορά μόνο την οικονομία και την κοινωνική πραγματικότητα, αλλά και την προοπτική να καταστεί η χώρα μας πυλώνας ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας σε όλη τη γύρω περιοχή. Στην διεθνή πολιτική δεν υπάρχουν φίλοι, υπάρχουν μόνο στρατηγικά συμφέροντα. Η Κύπρος μπορεί να αξιοποιεί συμφέροντα και συνέργειες που συνεχώς προκύπτουν στην περιοχή μας. Το εθνικό μας πρόβλημα έχει πλέον μπει σε ένα πολύ μεγαλύτερο γεωπολιτικό κάδρο, που έχει να κάνει και με την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Αυτό έχει πολλά θετικά, αλλά την ίδια ώρα θα πρέπει να κάνουμε την ανάγνωση και των πιθανών κινδύνων. Ο μόνος δρόμος που προκαλεί συνθήκες νίκης για όλους, Ελληνοκυπρίους, Τουρκοκυπρίους και όλους ανεξαίρετα τους λαούς της περιοχής, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης, είναι ο δρόμος της ειρήνης. Αυτός ο δρόμος περνά μέσα από τη λύση του Κυπριακού. Εδώ είναι που πρέπει να πειστεί η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας. Αλλά και εμείς να προσέξουμε. Να μην αιχμαλωτιστούμε από μόνοι μας σε μια συζήτηση που θα αφορά αποκλειστικά στο θέμα των ενεργειακών πόρων. Και αντί να διαπραγματευόμαστε για το Κυπριακό θα συζητάμε για το φυσικό αέριο. Μπορούμε και πρέπει να επανενώσουμε την πατρίδα μας. Δρασκελίζοντας το 2015, λοιπόν, ας ανασυνταχθούμε όλοι μετά την καταιγίδα που περάσαμε. Μόνο εμείς μπορούμε να υπηρετήσουμε το όραμα μιας καλύτερης Κύπρου. Μιας χώρας που θα μπορεί να προσφέρει οικονομική και εθνική ασφάλεια στους πολίτες της. Που θα καθιστά τους Κυπρίους υπερήφανους ξανά για την πατρίδα τους. ΑΡΘΡΟ / Toυ ΑΝΤΡΟΥ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ, γ.γ. του ΑΚΕΛ Xρειάζεται αλλαγή φιλοσοφίας και εναλλακτική στρατηγική Κ άθε καινούριος χρόνος φέρνει μαζί του την ελπίδα του νέου. Την ελπίδα ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα από τον προηγούμενο. Για την Κύπρο τα πράγματα θα πάνε καλύτερα μόνο αν καταφέρουμε όλοι να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Μόνο αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φροντίσει να λειτουργήσει συλλογικά, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι σήμερα. Αν προβεί σε πρωτοβουλίες και ενέργειες που θα δώσουν προοπτική στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού και θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Στο Κυπριακό, όπως έχουν εξελιχθεί τα δεδομένα, έχουμε μπροστά μας ανοικτά δύο επικίνδυνα σενάρια. Το ένα είναι η πιθανή κατάρρευση της διαπραγματευτικής διαδικασίας με παράλληλη προώθηση διχοτομικών σεναρίων. Το άλλο είναι η επανέναρξή της με το φυσικό αέριο στο τραπέζι, κάτι που θα αφαιρούσε το κίνητρο που αυτό προσφέρει για λύση του Κυπριακού. Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα δύο σενάρια, χρειάζεται ο Πρόεδρος με την επιστροφή του να προβληματιστεί σοβαρά. Να βρει τη δύναμη να πάρει αποφάσεις. Να αναγνωρίσει πως τα όσα διακήρυξε προεκλογικά μπορεί να ήταν αρεστά στις συγκεντρώσεις, όμως στο τραπέζι των συνομιλιών αποδεικνύονται όχι απλώς ανώφελα αλλά και επιζήμια. Είναι αναντίλεκτο γεγονός πως την κύρια ευθύνη για το ότι το Κυπριακό παραμένει άλυτο είχε και έχει η Τουρκία, η οποία εμμένει σε απαράδεκτες θέσεις. Έναντι όμως αυτής της τουρκικής στάσης πρέπει να έχουμε θέσεις και αντιπροτάσεις πειστικές. Αν δεν καταφέρουμε να πείσουμε την Τουρκία με αυτές, τουλάχιστον θα πρέπει να πείσουμε τη διεθνή κοινότητα πως η διαδικασία παραμένει στάσιμη με αποκλειστική ευθύνη της Τουρκίας, όχι δική μας. Είναι με αυτό το σκεπτικό που το ΑΚΕΛ υπέβαλε πακέτο συγκεκριμένων προτάσεων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σε ό, τι αφορά την οικονομία για να ελπίζουμε σε ανατροπή της σημερινής κατάστασης πρέπει πρώτα από όλα να απαλλαγεί από τα ροζ γυαλιά της η Κυβέρνηση και να δει την πραγματικότητα. Το βάθος της ύφεσης, έστω και μικρότερο του αναμενομένου, οι πολιτικές λιτότητας αλλά και το κούρεμα καταθέσεων έχουν επιφέρει σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος στην οικονομία. Αποτέλεσμα ήταν η μείωση της φερεγγυότητας τόσο των νοικοκυριών όσο και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Τα νοικοκυριά για να ανταπεξέλθουν στο μειωμένο εισόδημα χρησιμοποίησαν μέρος των καταθέσεών τους για να στηρίξουν την κατανάλωση και να αντεπεξέλθουν στην εξυπηρέτηση του ιδιωτικού τους χρέους. Με μειωμένες όμως δυνατότητες, η ουσιαστική αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους προς τις τράπεζες, είναι αμφίβολη. Η δε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος αλλά και η επίδραση των μέτρων λιτότητας στις προσδοκίες των οικονομικών μονάδων έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση τόσο της δημόσιας όσο και της ιδιωτικής επένδυσης. Οι προσδοκίες ανάπτυξης για το μέλλον είναι μειωμένες και δεν είναι τυχαίο ότι οι εκτιμήσεις για το ρυθμό ανάπτυξης του 2015 δεν είναι θετικές. Είναι πεποίθησή μας πως ακόμα και όταν η οικονομία βρεθεί σε θετικό πρόσημο, δεν έχει σήμερα τις ικανότητες και τις δυνατότητες να επιστρέψει στους προ του μνημονίου ρυθμούς ανάπτυξης. Επίσης, η επιβολή της άποψης από κυβερνητικούς και μη κύκλους, ότι η εφαρμογή του μνημονίου θα πρέπει να συνοδευτεί και από μείωση του εργατικού κόστους με στόχο την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας απέτυχε στην πράξη. Η μείωση του εργατικού κόστους επέδρασε μονοδιάστατα, επεκτείνοντας απλώς το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων. Οι παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας παραμένουν στάσιμες. Τέλος, η απουσία επαρκών αναπτυξιακών εργαλείων αλλά και η επισφαλής παραγωγική βάση δείχνουν ότι οι προοπτικές για το μέλλον είναι περιορισμένες. Η χώρα στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις διεθνείς υπηρεσίες και τον τουρισμό, αφού ο βασικότερος μοχλός ανάπτυξης κατά την προηγούμενη δεκαετία, ο τομέας των κατασκευών, είναι σήμερα καθηλωμένος χωρίς ουσιαστικές προοπτικές για το μέλλον. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Με την αλλαγή φιλοσοφίας και την υιοθέτηση εναλλακτικής στρατηγικής από μέρους της Κυβέρνησης. Στρατηγική που θα ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες. Με στήριξη της πραγματικής οικονομίας και ανάπτυξη διαφορετικού μοντέλου οικονομικής δραστηριότητας. Με συνολικό σχέδιο κοινωνικής προστασίας των ευάλωτων στρωμάτων του πληθυσμού και πραγματική απεμπλοκή από το μνημόνιο. Λύσεις θα πρέπει να δοθούν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Με αποφάσεις που να ενισχύουν τις δημόσιες δαπάνες σε επενδύσεις και έργα υποδομής. Με ουσιαστική αντιμετώπιση της ανεργίας, για τη δημιουργία μόνιμων και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας. Με ενίσχυση των προσπαθειών για καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Με μελέτη και έλεγχο των ανισορροπιών μεταξύ των κρατών μελών, σεβόμενοι τις ιδιαιτερότητες στην οικονομική διάρθρωση του κάθε κράτους μέλους, μακριά από ενιαίες προσεγγίσεις που στις πλείστες των περιπτώσεων αντιμετωπίζουν επιδερμικά το πρόβλημα. Με σχεδιασμό και λήψη ακόμα και μη συμβατικών μέτρων. Μέτρων, που έχουν ως προτεραιότητα την ποιοτική ενίσχυση του βιοτικού επιπέδου των κοινωνιών και όχι μόνο την ποσοτική βελτίωση των δεικτών. Τέλος, πολιτικά κόμματα και πρόσωπα θα πρέπει να λειτουργήσουμε πάνω σε σωστή βάση. Να αποδείξουμε στην πράξη πως καθοδηγούμαστε με γνώμονα τα συμφέροντα του λαού. Να δημιουργήσουμε συνθήκες ισονομίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Να πρωτοστατήσουμε στην πάταξη των σκανδάλων διαπλοκής και διαφθοράς. Να γίνουμε παραδείγματα προς μίμηση και όχι αποφυγή. Μόνο έτσι ο νέος χρόνος θα φέρει μαζί του την ελπίδα και την προοπτική.

5 05-POLITIKI _Master_cy 02/01/15 22:56 Page 5 Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Χρονιά ανάπτυξης το 2015 Η Κύπρος εισέρχεται, πλέον, στο κεφάλαιο της προοπτικής ΑΡΘΡΟ / Του Προέδρου της Δημοκρατίας ΝIΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙAΔΗ «Η ανάπτυξη που όλοι θέλουμε δεν επιτυγχάνεται με διακηρύξεις, αλλά με σκληρή δουλειά». Κατ αρχήν θα ήθελα να εκφράσω τη χαρά μου και να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε να απευθυνθώ στους αναγνώστες σας, σε μια ιδιαίτερα σημαντική για τη χώρας μας, περίοδο. Μια περίοδο που επιδιώκουμε να μετατρέψουμε στον πιο σημαντικό σταθμό προς την εκσυγχρονισμό του κράτους, την αναγέννηση της οικονομίας και την αντιμετώπιση του εθνικού μας προβλήματος. Το 2014 ήταν ένας χρόνος σκληρής δοκιμασίας για όλους μας. Ήταν ο χρόνος που ακολούθησε τη δραματική χρόνια του 2013, κατά την οποία υποχρεωθήκαμε να δεχτούμε τους όρους του Eurogroup μπροστά στον άμεσο κίνδυνο της άτακτης χρεοκοπίας της χώρας μας. Το 2014 βρεθήκαμε στη θέση, όχι μόνο να υποστούμε τις συνέπειες της οικονομικής καταστροφής, αλλά και να υποβληθούμε σε μια διαρκή και σκληρή άσκηση αντοχής και υλοποίησης ενός απαιτητικού προγράμματος εξυγίανσης του κράτους μας και ανόρθωσης της κυπριακής οικονομίας Σήμερα, είμαι στην ευχάριστη θέση να πω πως η κυπριακή οικονομία έχει πλέον σταθεροποιηθεί και έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου για τη δημιουργία ενός νέου οικονομικού μοντέλου για τη χώρα. Η κυπριακή οικονομία βρίσκεται σε μια πορεία προσαρμογής και σταδιακής ανάκαμψης. Είκοσι δύο μήνες από την υπογραφή του Μνημονίου με την Τρόικα, μπορούμε με βεβαιότητα να δηλώσουμε πως αναστρέψαμε την πορεία και εισήλθαμε σε τροχιά ανάκαμψης. Βρισκόμαστε, ασφαλώς, στα πρώτα βήματα ενός μακρύ δρόμου, αλλά σίγουρα, βρισκόμαστε στον ορθό δρόμο. Από τον Μάρτιο του 2013 έχουν γίνει τεράστια βήματα προόδου στο χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Νέες διοικήσεις και διευθύνσεις ανέλαβαν όλες τις κυπριακές τράπεζες και ενισχύθηκε η εποπτεία. Ο Συνεργατισμός έχει ανακεφαλαιοποιηθεί και ξένα κεφάλαια έχουν επενδυθεί στην Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική Τράπεζα, ενώ η Τράπεζα Κύπρου έχει ήδη επιστρέψει στο Χρηματιστήριο. Οι διεθνείς επενδυτές έχουν δώσει την ισχυρότερη ψήφο εμπιστοσύνης στην οικονομία μας. Επιπλέον, τα Stress Tests των κυπριακών τραπεζών έχουν επιβεβαιώσει την οριστική σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Πολύ πιο γρήγορα και από τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, έχουν αρθεί εντελώς οι εσωτερικοί περιορισμοί κεφαλαίων, ενώ οι συναλλαγές με το εξωτερικό γίνονται ουσιαστικά χωρίς εμπόδια. Στον τομέα των δημόσιων οικονομικών λάβαμε δύσκολες και τολμηρές αποφάσεις, φροντίζοντας την ίδια ώρα, να μην πληγεί το κοινωνικό σύνολο. Στοχεύσαμε και περιορίσαμε τις δαπάνες χωρίς να καταφύγουμε σε σκληρά μέτρα όπως συνέβη σε άλλες χώρες, είτε με κάθετες μειώσεις των κοινωνικών δαπανών, είτε με ιδιαίτερα επώδυνες για το κοινωνικό σύνολο φορολογίες. Αντίθετα, προωθήσαμε αποφάσεις και μέτρα για την αντιμετώπιση της ανεργίας και τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας, εφαρμόζοντας πρωτοποριακά μέτρα για την απασχόληση, αλλά και την εξασφάλιση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε όλους τους πολίτες. Είναι με μεγάλη ικανοποίηση που βρίσκομαι στη θέση να αναφέρω πως για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, το πρωτογενές ισοζύγιο για το 2014, κινείται σε θετικά επίπεδα. Αυτό συνάδει και με την ανάκαμψη του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας. Η ανάπτυξη που όλοι τη θέλουμε και όλοι επιδιώκουμε δεν επιτυγχάνεται με διακηρύξεις, αλλά με σκληρή δουλειά. Η ανάπτυξη θα έρθει μέσα από την επένδυση στην πρωτογενή παραγωγή, την ορθολογική διαχείριση των πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού με τον εκσυγχρονισμό των θεσμών και του κράτους. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, εφαρμόζουμε ένα δικό μας πρόγραμμα μεταρρύθμισης διαμορφώνοντας το νέο σύγχρονο και ευρωπαϊκό κράτος της Κύπρου, με στέρεα και υγιή θεμέλια, πάνω στα οποία θα στηριχθεί μια αξιόπιστη οικονομία και μια βιώσιμη ανάπτυξη. Στόχος μας είναι η ευρεία διοικητική και αναπτυξιακή μεταρρύθμιση που, αφενός θα λειτουργεί υποστηριχτικά προς τους πολίτες και αφετέρου θα βελτιώνει το επιχειρηματικό περιβάλλον καθιστώντας τη χώρα μας ελκυστική σε επενδύσεις για πραγματικά βιώσιμες αναπτύξεις. Αυτή είναι η αποστολή μας και η ευθύνη μας για το 2015, να προχωρήσουμε με τόλμη και αποφασιστικότητα στις τομές που απαιτούνται για να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί, πιο ευέλικτοι και αποτελεσματικοί. Το 2015 προβλέπεται ότι θα είναι ο χρόνος θετικής ανάπτυξης της οικονομίας. Η Κύπρος εισέρχεται, πλέον, στο επόμενο κεφάλαιο, στο κεφάλαιο της προοπτικής και της ανάπτυξης. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η ΓΤΠ παράλληλη αξιοποίηση και η μετατροπή της Κύπρου σε ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω των στρατηγικών συμμαχιών με γείτονες χώρες θα ωθήσει τη χώρα μας στην ταχύτερη έξοδο από την οικονομική κρίση. Μελετούμε προσεκτικά όλα τα δεδομένα και όλες τις εναλλακτικές επιλογές, προωθώντας τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές που δημιουργούνται για επενδύσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα της βιομηχανίας υδρογονανθράκων. Παράλληλα, θέλουμε να έχουμε και έχουμε ρόλο και συμμετοχή στα τεκταινόμενα στην περιοχή μας και στην Ευρώπη, έχοντας σταθερότητα, αξιοπιστία και ξεκάθαρες θέσεις για όλα τα ζητήματα. Η ταυτότητα της εξωτερικής μας πολιτικής στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου αποτελεί την προστιθέμενη αξία στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντανακλά τη γεωστρατηγική σημασία της χώρας μας, στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Δυστυχώς, για τη μετατροπή της Κύπρου σε ένα παράγοντα πολιτικής, οικονομικής και ενεργειακής σταθερότητας στην περιοχή, απαιτείται η επανένωση της χώρας, την οποία όχι μόνο δεν ευνοεί, αλλά όπως επιβεβαιώνει η πρόσφατη συμπεριφορά της τουρκικής ηγεσίας, η Άγκυρα την υπονομεύει. Δεν είναι καθόλου τυχαία η χρονική στιγμή που η Τουρκία επέλεξε να ακολουθήσει πρακτική κλιμάκωσης της έντασης ενάντια στα συμφέροντα του Κυπριακού Ελληνισμού. Σε μια περίοδο πραγματικής αναβάθμισης του γεωπολιτικού ρόλου της Κυπριακής Δημοκρατίας και ανάδειξής της ως παράγοντα σταθερότητας, η Τουρκία επιλέγει να δυναμιτίσει την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ειρήνη, που η Κύπρος και άλλες φίλες χώρες της περιοχής, εργαζόμαστε να οικοδομήσουμε στην εύφλεκτη περιοχή μας, επικαλούμενη, δήθεν, τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Το έχω πει κατ επανάληψη και θα το επαναλάβω: ο φυσικός πλούτος ανήκει στο κράτος και τα ωφελήματα στο σύνολο των νομίμων πολιτών. Είναι αυτονόητο η διαχείριση και εκμετάλλευση να ανήκει στην εκάστοτε νόμιμη κυβέρνηση η σύνθεση της οποίας προνοείται είτε από το σημερινό σύνταγμα είτε από το σύνταγμα που θα προκύψει από την μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην βάση των όσων έχουν κατά καιρούς συμφωνηθεί. Ο φυσικός πλούτος δεν θα πρέπει να αποτελεί πρόσχημα για δημιουργία νέων τετελεσμένων εις βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά κίνητρο για την επίτευξη το συντομότερο δυνατό μιας ειρηνικής λύσης που θα διασφαλίζει την ενότητα του κράτους, του λαού και της οικονομίας. Μπροστά σε αυτή την τουρκική πρόκληση, οφείλουμε να αντιδράσουμε αποφασιστικά. Με πνεύμα σύνεσης, θα πρέπει να υπερασπίσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα έχοντας τη στήριξη και τη συμπαράσταση της Ελλάδας, αλλά πιστεύω και χωρών οι οποίες σέβονται τις αρχές του διεθνούς δικαίου. Υπό αυτές τις συνθήκες καλούμαστε σε μια υπεύθυνη, σοβαρή και συλλογική διαχείριση του εθνικού μας προβλήματος, αλλά και της προσπάθειας εξόδου από την οικονομική κρίση. Ο κυπριακός ελληνισμός έχει βιώσει παρόμοιες δοκιμασίες και προκλήσεις και στο παρελθόν και ανταπεξήλθε με επιτυχία. Το ίδιο μπορούμε να πετύχουμε και τώρα κάνοντας αρχή με το 2015.

6 06-POLITIKI _Master_cy 02/01/15 21:40 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΣΤΗΝ «Κ» Έρχονται διώξεις για τη Λαϊκή Τράπεζα Ολοκληρώνονται οι έρευνες στις υποθέσεις που αφορούν θέματα αξιογράφων και κεφαλαιαγοράς Συνέντευξη στον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ Yπάρχει νόμος για δήμευση περιουσίας Με τους καλύτερους οιωνούς φαίνεται να ξεκινά το νέο έτος για την Νομική Υπηρεσία στο κεφάλαιο των ερευνών για το σκάνδαλο στην οικονομία. Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας σε συνέντευξή του στην «Κ» αποκαλύπτει ότι εντός διμήνου το δρόμο της δικαιοσύνης θα πάρουν υποθέσεις για τα αξιόγραφα της Λαϊκής καθώς και για παραβιάσεις κανονισμών της κεφαλαιαγοράς από στελέχη της τράπεζας. Παρά ταύτα, ο Κώστας Κληρίδης δεν κρύβει την ανησυχία του για την έκβαση οικονομικών υποθέσεων όταν αυτές θα εκδικαστούν. Με ικανοποίηση δηλώνει ότι δεν έγινε δέκτης καμιάς άμεσης παρέμβασης στο έργο του, αλλά διατυπώνει το παράπονο ότι η Νομική Υπηρεσία και ο ίδιος προσωπικά δέχονται αφόρητες πιέσεις, γεγονός Ιδιαίτερες δυσκολίες πάντα παρουσιάζουν οι υποθέσεις του λεγόμενου «λευκού κολάρου», δηλαδή ποινικών αδικημάτων από πρόσωπα που ενδεχομένως έχουν διαπράξει οικονομικά εγκλήματα. «Η κομματική ή άλλη ιδιότητα ενός προσώπου ουδέποτε υπήρξε το κριτήριό μας για την εμπλοκή του σε ποινικό αδίκημα. Το μόνο που προσμετρά για εμάς είναι εάν εμπλέκεται με βάση ικανοποιητική μαρτυρία, ή όχι», δηλώνει στην «Κ» ο Γενικός Εισαγγελέας. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ -Η δήμευση περιουσιών ενόχων θα εφαρμοσθεί σε όλες τις υποθέσεις που κάποιο πρόσωπο αποδειχθεί ότι έκλεψε δημόσιο χρήμα; -Αυτό το θέμα είναι για μας κεφαλαιώδους σημασίας και αντιλαμβανόμαστε πλήρως το αίσθημα που διακατέχει τον απλό πολίτη, ο οποίος έχει υποστεί και εξακολουθεί να υφίσταται τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης. Το αίσθημα της ατιμωρησίας είναι από την μια το ένα σκέλος, με την έννοια ότι πρέπει επιτέλους κάποιοι να τιμωρηθούν για εγκλήματα οικονομικής φύσεως τα οποία θα αποδεχθεί ότι έχουν διαπράξει, με την επιβολή φυλάκισης ή προστίμου ή και των δυο. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό, διότι λογικά ο κόσμος αναμένει να δει και αποκατάσταση. Αποκατάσταση, με την έννοια της επιστροφής χρημάτων ή περιουσιακών στοιχείων, τα οποία είναι το αποτέλεσμα του οικονομικού εγκλήματος. Σε σχέση με τούτο, είναι εκπληκτικό να ακούω από δημόσια και πολιτικά πρόσωπα, ότι δεν υπάρχει νομοθεσία στην Κύπρο για δήμευση, ή ότι υπάρχει αλλά είναι ελλιπέστατη, ή ότι πρέπει να καλυφθεί και η περίπτωση κατά την οποία δεν ανευρίσκονται χρήματα, ή έχουν μετατραπεί σε άλλου είδους περιουσιακό στοιχείο. Όλα αυτά υπάρχουν στη νομοθεσία μας, η οποία είναι σε πολύ καλή μορφή και πρέπει να πω ότι αξιοποιούνται με τη βοήθεια της ΜΟ- ΚΑΣ. Ναι, υπάρχει η δυνατότητα δήμευσης χρημάτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων τα οποία ανήκουν στον καταδικασθέντα και τα οποία μπορούν να δημευθούν. Και αυτή η δυνατότητα ήδη αξιοποιείται εδώ και καιρό με επιτυχία. Ένα παράδειγμα τούτου, είναι η πρόσφατη υπόθεση της Δρομολαξιάς. -Σας «φοβίζει» η ενδεχόμενη εμπλοκή πολιτικών προσώπων στις διερευνώμενες υποθέσεις στην άσκηση των καθηκόντων σας; -Κατηγορηματικά, όχι! Και αν έχω μεταφέρει κάτι μαζί μου από την προϋπηρεσία μου στη δικαστική έδρα για 25 ολόκληρα χρόνια, είναι ακριβώς η προσπάθεια για την ακριβοδίκαιη και αμερόληπτη διεξαγωγή κάθε διαδικασίας, ανεξάρτητα από το ποιος εμπλέκεται σε αυτή, είτε είναι πολιτικός, είτε είναι κομματικός ή οικονομικός παράγοντας, ή είναι εν ενεργεία ή πρώην κρατικός αξιωματούχος ή σημαίνον πρόσωπο στην κοινωνία. Αυτά είναι στοιχεία άσχετα για μας. Και βεβαίως, μακριά από οποιεσδήποτε παρεμβάσεις. -Ένα θέμα που κατά καιρούς συζητείται είναι οι σχέσεις σας με τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, Ρίκκο Ερωτοκρίτου. -Έχουμε μια πολύ καλή συνεργασία σε όλα τα θέματα των αρμοδιοτήτων μας και ιδιαίτερα στα θέματα των διεξαγόμενων ανακρίσεων για την κατάρρευση της οικονομίας. Τώρα στην πορεία αυτή, είναι ίσως αναμενόμενο, για διάφορους λόγους, να υπάρξουν κάποιες διαφωνίες, κάποιος διαφορετικός τρόπος σκέψης και ενδεχομένως κατά καιρούς κάποια προβλήματα να αναφύονται, τα οποία όμως -θα πρέπει να πω - ότι πάντα επιλύονται και δεν έχουν προκαλέσει, ούτε θα προκαλέσουν, καμιά ζημιά ή κόστος στην Υπηρεσία. που συνιστά έμμεση παρέμβαση. -Η μηδενική ανοχή στην ατιμωρησία ήταν μια από τις επιδιώξεις σας. Είστε ένα και πλέον χρόνο στο πηδάλιο της Νομικής Υπηρεσίας. Υλοποιείται ο στόχος αυτός; -Η προσπάθεια άρχισε από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα καθήκοντα, τα αποτελέσματα όμως ίσως πρόσφατα άρχισαν να φαίνονται, με την έννοια ότι σοβαρές ποινικές υποθέσεις, στις οποίες η διερεύνηση έχει περατωθεί από την αστυνομία, έχουν έλθει στην Νομική Υπηρεσία, έχουν τύχει της αναγκαίας επεξεργασίας με την δέουσα ταχύτητα που απαιτείται και έχουν στοιχειοθετηθεί υποθέσεις, οι οποίες έχουν σταλεί στο δικαστήριο. Μιλάμε για τις υποθέσεις για παράδειγμα: Της Δρομολαξιάς, η οποία όχι μόνο έχει σταλεί στο δικαστήριο, αλλά έχει εκδικαστεί και έχει εκδοθεί απόφαση. Μιλάμε για τις υποθέσεις του Αποχετευτικού της Πάφου, που είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες και έχουν διερευνηθεί με επάρκεια και έχουν ετοιμασθεί τα κατηγορητήρια, τα οποία καταχωρήθηκαν και ορίσθηκε η υπόθεση στο Κακουργιοδικείο. Μιλάμε για την υπόθεση Χριστοδούλου, όπου έχει επιβληθεί κάποια ποινή φυλάκισης εναντίον πρώην κρατικού αξιωματούχου. Περαιτέρω, έχουμε στοιχειοθετήσει τις πρώτες υποθέσεις που αφορούν άμεσα τα θέματα της οικονομίας, όπως είναι οι υποθέσεις εναντίον στελεχών τραπεζών. Νομίζω ότι αυτά συνιστούν ένα δείγμα ότι τα νερά άρχισαν να κινούνται και να παράγεται έργο και έχουν δοθεί ικανοποιητικές ενδείξεις ότι η ατιμωρησία έχει φθάσει στο τέλος της. -Η κοινωνία είναι καχύποπτη και υπάρχει η αίσθηση ότι οι ένοχοι δεν θα τιμωρηθούν. Εσείς τι πιστεύετε; Οι φάκελοι που έχουν ετοιμασθεί έχουν ισχυρά στοιχεία, προκειμένου και το δικαστήριο να επιτελέσει το έργο του -Οι φάκελοι των υποθέσεων στις οποίες έχω αναφερθεί ως παράδειγμα, ήδη έχουν παράξει κάποια αποτελέσματα, όπως η υπόθεση Δρομολαξιάς, Χριστοδούλου, η υπόθεση της Πάφου, όπου υπάρχει ισχυρή μαρτυρία. Όσον αφορά στις υποθέσεις που σχετίζονται με την κατάρρευση της οικονομίας ή του τραπεζικού τομέα, εκείνες είναι γεγονός ότι παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες. Ιδιαίτερες δυσκολίες πάντα παρουσιάζουν οι υποθέσεις του λεγόμενου «λευκού κολάρου», δηλαδή ποινικών αδικημάτων τα οποία ενδεχομένως έχουν διαπραχθεί από πρόσωπα τα οποία είναι σε ιδιάζουσες θέσεις, σε υψηλές θέσεις σε οργανισμούς, σε τράπεζες, σε δημόσιες θέσεις, λόγω και κάποιων προσόντων που έχουν τα πρόσωπα που ενδεχομένως έχουν διαπράξει οικονομικά εγκλήματα, τα οποία είναι από την φύση τους δύσκολα στην εξιχνίαση. Αντιλαμβάνεστε είναι ευνόητοι οι λόγοι, όπως είναι για παράδειγμα η άσκηση κάθε προσοχής και φροντίδας, έτσι ώστε να μην βρίσκονται ίχνη και κάπου οι διαδρομές να τυγχάνουν κάλυψης. Επίσης, επειδή αφορούν λογιστικά θέματα, τραπεζικά, εξειδικευμένα γενικά θέματα, τα οποία από τη φύση τους είναι δύσκολα στην εξιχνίαση. Κατά τα άλλα, η αστυνομική ανακριτική ομάδα και η Νομική Υπηρεσία διενεργούν κάθε προσπάθεια, έτσι ώστε κατά τον καλύτερο τρόπο να μπορούν να στοιχειοθετηθούν υποθέσεις με την ισχυρότερη δυνατή μαρτυρία. -Πώς απαντάτε στις πολιτικές επικρίσεις ότι μέσα από την Νομική Υπηρεσία υπάρχουν διαρροές για διερευνώμενες υποθέσεις; -Δεν νομίζω να υπάρχουν επικρίσεις, ειδικά για την Νομική Υπηρεσία, ότι είναι υπεύθυνη για διαρροές. Γνωρίζω ότι γενικά προβάλλονται επικρίσεις για διαρροές σε σχέση με το ανακριτικό έργο σε διάφορες υποθέσεις. Είναι όμως γεγονός ότι έγινα πολλές φορές δέκτης παραπόνων για δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων ανακρίσεων, οι οποίες βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη, ή σε εκκρεμότητα και αυτό είναι ένα φαινόμενο, το οποίο θα πρέπει να εκλείψει και οι ανακριτικές αρχές οφείλουν να λαμβάνουν κάθε μέτρο, το οποίο θα αποτρέπει την εξωτερίκευση τέτοιου είδους στοιχείων και πληροφοριών εναντίον μάλιστα προσώπων, τα οποία δεν έχουν το δικαίωμα ούτε να απαντήσουν, ούτε να σχολιάσουν. Είναι ένα πολύ δυσάρεστο και επιζήμιο φαινόμενο το οποίο πρέπει να εκλείψει. Δεν προέρχονται από εμάς οι διαρροές πληροφοριών για τις ανακρίσεις. -Το ΑΚΕΛ είχε διατυπώσει ισχυρισμούς για διαρροές μέσα από την Νομική Υπηρεσία. Μπορεί αυτές να γίνονται από άλλους χώρους; -Πραγματικά, χωρίς στοιχεία δεν μπορώ να υποδείξω προς την κατεύθυνση καμιάς πηγής ως υπεύθυνης για διαρροές. -Νιώσατε να έχει ασκηθεί οποιασδήποτε μορφής παρέμβαση στο έργο σας; -Είναι με κάποια ικανοποίηση που πρέπει να πω, ότι καθ όλο το διάστημα της θητείας μου στη Νομική Υπηρεσία, δεν έγινα δέκτης καμιάς άμεσης παρέμβασης ή ακόμα παράκλησης για επίδειξη οποιασδήποτε εύνοιας έναντι Τελευταίως είχαμε και το φαινόμενο της άσκησης κάποιας πίεσης, η οποία υπερβαίνει τα όρια απλής και καλή τη πίστει κριτικής από πολιτικά πρόσωπα, κόμματα, αρχηγούς κομμάτων κλπ. Είναι εκπληκτικό να ακούω από δημόσια και πολιτικά πρόσωπα ότι δεν υπάρχει νομοθεσία στην Κύπρο για δήμευση περιουσίας ή ότι υπάρχει αλλά είναι ελλιπέστατη. οποιουδήποτε προσώπου, ούτε και αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε κατά την άποψη κάποιου να ασκήσω τα καθήκοντά μου σε μια συγκεκριμένη υπόθεση. Εκείνο όμως το οποίο θεωρώ ως έμμεση παρέμβαση και δυστυχώς αυτό γίνεται, είναι η άσκηση πίεσης. Η άσκηση πίεσης, η οποία γίνεται είτε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, είτε από πρόσωπα που προβαίνουν σε δημόσιες δηλώσεις, αναφορικά με τον τρόπο που ενήργησε ή θα έπρεπε να είχε ενεργήσει η Νομική Υπηρεσία ή ο Γενικός Εισαγγελέας προσωπικά. Οι συνεχείς επικρίσεις ως προς τα θέματα της οικονομίας και του τρόπου διεξαγωγής των ανακρίσεων, για παράδειγμα, συνιστούν κάποτε αφόρητες πιέσεις και θα μπορούσαν υπό κάποιες περιστάσεις να οδηγήσουν στη λήψη αποφάσεων κάτω από πίεση, στοιχείο το οποίο δεν είναι ο καλύτερος οδηγός για ένα φορέα άσκησης ανεξάρτητης εξουσίας. -Έχετε να πείτε κάτι σε όλους Αφόρητες πιέσεις από κόμματα και πολιτικούς όσοι με τον ένα ή άλλο τρόπο σας άσκησαν πίεση; -Τελευταίως είχαμε και το φαινόμενο της άσκησης κάποιας πίεσης, η οποία, υπερβαίνει τα όρια απλής και καλή τη πίστει κριτικής από πολιτικά πρόσωπα, κόμματα, αρχηγούς κομμάτων κλπ. Είναι τελείως αχρείαστη αυτή η πίεση, αυτή η παρέμβαση, καθότι επανειλημμένα το έχω καταστήσει σαφές και το καθιστώ σαφές και πάλι: Ουδέποτε είναι το κριτήριό μας το κατά πόσο ένα πρόσωπο που ενδεχομένως εμπλέκεται στην διάπραξη ενός ποινικού αδικήματος ανήκει στο ένα ή άλλο κόμμα. Για μας δεν υπάρχει κανένας χρωματισμός προσώπων, ούτε έχει και καμιά σημασία ο παράγοντας της ιδιότητας ή της θέσης της οποίας κατέχει ή κατείχε ένα πρόσωπο. Το μόνο το οποίο προσμετρά, είναι το κατά πόσο ένα πρόσωπο, το οποίο είναι ύποπτο για την διάπραξη ενός ποινικού αδικήματος, εμπλέκεται με βάση ικανοποιητική μαρτυρία, ή όχι. -Για το κεφάλαιο οικονομία: Πέρα από την περίπτωση των πέντε στελεχών της Τράπεζας Κύπρου, υπάρχει κάποια άλλη υπόθεση που να βρίσκεται στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης των ερευνών; -Τα φάσμα ερευνών για την κατάρρευση του τραπεζικού τομέα και του αντίκτυπου που έχει στην οικονομία της Κύπρου, είναι ευρύτατο και η δουλειά που πρέπει να διεκπεραιωθεί είναι ογκώδης και πολύπλοκη. Διεξάγονται όμως οι απαιτούμενες ανακρίσεις με σοβαρότητα από την αστυνομία και με την βοήθεια εμπειρογνωμόνων. Επόμενο φάσμα υποθέσεων που αναμένεται να έλθουν στο προσκήνιο, με την έννοια ότι βρίσκονται σε κάποιο προχωρημένο στάδιο, είναι οι υποθέσεις που αφορούν θέματα αξιογράφων και θέματα κεφαλαιαγοράς σε σχέση με την Λαϊκή Τράπεζα. Αυτές είναι σε πιο προχωρημένο στάδιο. -Μπορείτε να το προσεγγίσετε χρονικά; -Όπως έχω πει επανειλημμένα, αποφεύγω να δίνω χρονοδιαγράμματα, ακριβώς επειδή το ανακριτικό έργο δεν είναι από εμάς που διεξάγεται, αλλά από την ανακριτική ομάδα της αστυνομίας, η οποία είναι αρμόδια να δίνει κάποιες ενδείξεις. Αντιλαμβάνομαι ότι οι ενδείξεις μιλούν για ένα δίμηνο περίπου από την πλευρά της ανακριτικής ομάδας χωρίς όμως αυτό να είναι απόλυτο. -Οι έρευνες για τις εργασίες των τραπεζών στο εξωτερικό έχουν προχωρήσει; -Όλα είναι υπό διερεύνηση, όλα τα θέματα που αφορούν την κατάρρευση του τραπεζικού τομέα από το 2005 έως το 2013 που λήφθηκαν τότε οι τελικές αποφάσεις του Eurogroup είναι υπό διερεύνηση και έχουν κατανεμηθεί σε ξεχωριστές θεματικές ενότητες στις οποίες απασχολούνται μέλη της ανακριτικής ομάδας. Στο βαθμό βέβαια που αφορούν την ενδεχόμενη διάπραξη ποινικών αδικημάτων και όχι κακών ή εσφαλμένων αποφάσεων. -Για το ευρύτερο κεφάλαιο οικονομίας διαβλέπω ότι δεν είστε και τόσο σίγουρος, αν θα εντοπισθούν και αποδοθούν ευθύνες, όπου υπάρχουν. -Υπάρχουν θέματα πολιτικής, κοινοβουλευτικής, κομματικής και προσωπικής ευθύνης. Υπάρχουν όμως και θέματα ενδεχόμενης ποινικής ευθύνης. Τα θέματα της ενδεχόμενης ποινικής ευθύνης είναι τα πιο δύσκολα στην εξιχνίαση, διότι απαιτούν την στοιχειοθέτηση υποθέσεων με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μπορεί να αποδειχθεί στο δικαστήριο μια συγκεκριμένη υπόθεση, στο βαθμό που πάντα εφαρμόζεται σε ποινικές υποθέσεις, στις οποίες το βάρος απόδειξης είναι πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας. Αυτό καθιστά την τεκμηρίωση ιδιαίτερα δύσκολη. Καταβάλλεται όμως κάθε δυνατή προσπάθεια για ανεύρεση ποινικών ευθυνών από την ανακριτική ομάδα της αστυνομίας, με την καθοδήγηση και εποπτεία της Νομικής Υπηρεσίας, εκεί όπου αυτή απαιτείται και με την βοήθεια ενισχυμένης ομάδας Κυπρίων και ξένων εμπειρογνωμόνων. -Ανησυχείτε ότι μπορούν να χαθούν υποθέσεις; -Από την μια αντιλαμβάνεται κάποιος την αγωνία και την ανησυχία την οποία έχει ο απλός πολίτης ο οποίος και αναμένει ότι, μετά την οικονομική συμφορά που έχει επέλθει, θα ακολουθήσει κάποιας μορφής κάθαρση με την έννοια της τιμωρίας ενόχων. Και αυτή την φορά είναι κάτι το πλήρως δικαιολογημένο και αναμενόμενο. Αρκετά συχνά οι εκπρόσωποι του λαού εκφράζουν αυτή την ανησυχία του. Σε κάποιες περιπτώσεις, θα πρέπει να πω ότι, καλόπιστα προφανώς, ο τρόπος με τον οποίο διενεργείται και βγαίνει προς τα έξω αυτή η προσπάθεια, είτε μέσω δημοσίων δηλώσεων, είτε μέσω ενεργειών που γίνονται, κυρίως από το νομοθετικό σώμα, δίδει την εικόνα της ενοχοποίησης κάποιων προσώπων, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φωτογραφίζονται, με αποτέλεσμα να δίδονται όπλα σε αυτούς έτσι ώστε να προσπαθήσουν να τα αξιοποιήσουν λόγω της αρνητικής δημοσιότητας, προτού τεκμηριωθεί μια υπόθεση και προτού σταλεί στο δικαστήριο. Ελπίζω και κρούω τον κώδωνα του κινδύνου, έτσι ώστε όλοι να είναι προσεχτικοί, και να αποφεύγονται τέτοια φαινόμενα, τα οποία αχρείαστα και άθελα κάποτε, είναι ενδεχόμενο να προκαλέσουν κάποια νομική ζημιά στις υποθέσεις αυτές.

7 07-POLITIKI _Master_cy 02/01/15 21:38 Page 7 Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Σε κινούμενη άμμο η παφίτικη κάλπη Με την αποχή να υπολογίζεται στο 40%, τεσσερισήμισι χιλιάδες ψήφοι βγάζουν δήμαρχο. Σε κινητοποίηση τα κομματικά επιτελεία Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Μια εβδομάδα χωρίζει τους Παφίτες ψηφοφόρους από τις κάλπες που θα στηθούν την προσεχή Κυριακή 11 Ιανουαρίου για την εκλογή του νέου δημάρχου της πόλης, που θα διαδεχθεί τον παραιτηθέντα Σάββα Βέργα. Επτά μέρες από την αναμέτρηση το τοπίο παραμένει θολό ως προς το ζητούμενο, που είναι το κατ εκτίμηση αποτέλεσμα της επαναληπτικής εκλογικής διαδικασίας. Στη σκιά <<<<<<< Το «μαγικό» 80% για τον ΔΗΣΥ και το αίνιγμα της εκλογικής συμπεριφοράς ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ. της έντονης σκανδαλολογίας τα κόμματα πέτυχαν το στόχο τους, που ήταν μια άτονη προεκλογική περίοδος. Ωστόσο, οι επαναληπτικές εκλογές θα αποτελέσουν ένα κομματικό τεστ δυνάμεων, για διαφορετικούς λόγους και στόχους. Το εκλογικό σώμα εξακολουθεί να αντικρίζει αρνητικά έως και απαξιωτικά την όλη διαδικασία, συνεπεία της ενόχλησής του για την οσμή του σκανδάλου με τις μίζες. Συμπεριφορά, που δυσκολεύει τα κομματικά επιτελεία να προβούν σε ασφαλείς εκτιμήσεις για την συμπεριφορά που θα επιδειχθεί στην κάλπη. Στην λογική αυτή, δυσπιστία διακατέχει τους κομματικούς μηχανισμούς για τα αποτελέσματα των όποιων σφυγμομετρήσεων έχουν γίνει, αφού κοινή είναι η διαπίστωση ότι το θολό τοπίο που επικρατεί στην Πάφο θα ξεκαθαρίσει τις τελευταίες μέρες. Το άλλο μέγα ζητούμενο -πάντα για κόμματα και υποψηφίουςείναι το ποσοστό προσέλευσης. Με βάση υπολογισμούς κυρίως από τα τοπικά κομματικά επιτελεία, οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι τον νέο δήμαρχο της πόλης θα εκλέξει κάτι παραπάνω από το μισό του εκλογικού σώματος, που ανέρχεται περίπου στους 18 χιλιάδες. Την τελευταία εβδομάδα όλα τα κόμματα ως πρώτο στόχο έχουν να αυξήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τα ποσοστά συσπείρωσης των κομμάτων, που υπολογίζονται στο ποσοστό αποχής που είναι στο 45%. Με τα δεδομένα αυτά σχεδόν όλα τα επιτελεία των υποψηφίων εκτιμούν ότι δήμαρχος Πάφου θα εκλεγεί ο υποψήφιος που θα λάβει ψήφους και πάνω. Ρεκόρ υποψηφίων για τη δημαρχία Στην τελική ευθεία έχουν εισέλθει κόμματα και υποψήφιοι για την ανάδειξη δημάρχου Πάφου την ερχόμενη Κυριακή. Οι εκλογές, όπως υποστηρίζεται, θα κριθούν τις δυο τελευταίες μέρες. Συμμαχία, Οικολόγοι και Ανεξάρτητοι Η Συμμαχία Πολιτών, ποντάροντας στην αρνητική εικόνα που έχουν οι μεγάλοι κομματικοί σχηματισμοί στην κοινωνία της Πάφου, έχει βάλει ψηλά τον πήχη για την υποψηφιότητα του Δώρου Παφίτη και πόσο ψηλά μπορεί να φθάσει. Στη Λευκωσία ελπίζουν ότι ένα κομμάτι του εκλογικού σώματος με αισθήματα οργής για το κομματικό κατεστημένο, αλλά και η ικανοποιητική εκλογική παρουσία που είχε η Συμμαχία στις Ευρωεκλογές, είναι δυνατόν να προκαλέσει την έκπληξη. Ωστόσο, αρνητικός παράγοντας, όχι μόνο για τον υποψήφιο της Συμμαχίας, ο μεγάλος αριθμός των λεγόμενων μικρών υποψηφίων, οι οποίοι, όπως εκτιμάται, ενδεχομένως να κόψουν ένα όχι και τόσο ευκαταφρόνητο αριθμό ψήφων από τις άλλες υποψηφιότητες. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Κούρσα για συσπείρωση Η επιλογή στήριξης του Φαίδωνα Φαίδωνος ως ανεξάρτητη υποψηφιότητα από τον Δημοκρατικό Συναγερμό, φαίνεται να προκαλεί τα πρώτα αισθήματα ευφορίας στο κόμμα, αφού οι εκτιμήσεις σε κεντρικό αλλά και τοπικό επίπεδο τον παρουσιάζουν ως φαβορί για τον δημαρχιακό θώκο, τουλάχιστον όπως δείχνουν οι πρώτες μετρήσεις της κοινής γνώμης. Σε τοπικό επίπεδο Συναγερμικά στελέχη εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξα, θέτοντας δυο παραμέτρους που θα κρίνουν το τελικό αποτέλεσμα. Ο Συναγερμός θα πρέπει τις επόμενες μέρες να αυξήσει στο διπλάσιο τα ποσοστά συσπείρωσης του κόμματος, που σήμερα υπολογίζονται στο 45%. Η επόμενη εβδομάδα θεωρείται καθοριστικής σημασίας για τα Συναγερμικά στελέχη της Πάφου, αφού θα πρέπει να περιορίσουν στο ελάχιστο τις αντίθετες φωνές που ακούγονται για την επιλογή Φαίδωνος μέσα στο ίδιο το κόμμα σε τοπικό επίπεδο. Άξονας πολιτικής πειθούς από τους Συναγερμικούς είναι ο μπαμπούλας της αναβίωσης της τριμερούς με προοπτική το 2018, εάν περάσει, όπως λέγεται, το τεστ της Πάφου. Πάντως στα κομματικά επιτελεία της τριμερούς συνεργασίας η σύμπραξη ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, που αθροίζουν το 60% του εκλογικού σώματος, δίνει αέρα υπεροχής στην υποψηφιότητα του Άριστου Βασιλειάδη. Ωστόσο, και εδώ υπάρχουν τα γκρίζα σημεία που εξασθενίζουν σημαντικά τον υποψήφιο. Ο αδύναμος κρίκος της τριμερούς, όπως λέγεται στους Παφίτικους κομματικούς κύκλους, είναι πρώτα η ΕΔΕΚ και κάποια τοπικά στελέχη, τα οποία στο παρασκήνιο δεν έχουν αποδεχθεί την υποψηφιότητα Άριστου Βασιλειάδη. Πληροφορίες από την Πάφο κάνουν λόγο για στήριξη του Συναγερμικού ανεξάρτητου υποψήφιου. Το άλλο γκρίζο σημείο, είναι η συμπεριφορά που θα επιδείξουν οι ΔΗ- ΚΟϊκοί ψηφοφόροι έχοντας απέναντί τους την επίσημη υποστήριξη του κόμματός τους, αλλά και μια φιλική προς αυτούς υποψηφιότητα: Αυτή του Δώρου Παφίτη, που υποστηρίζεται από την Συμμαχία Πολιτών. Ο κ. Παφίτης στις εκλογές του 2009 ήταν επιλαχών δημοτικός σύμβουλος με το ΔΗΚΟ και, όπως εκτιμάται, η υποψηφιότητά του στην κάλπη θα στηριχθεί και από ΔΗΚΟϊκές ψήφους. Το τελευταίο γκρίζο σημείο έχει να κάνει και πάλι με την συνοχή του ΔΗΚΟ, αυτή την φορά σε καθαρά εσωκομματικό πεδίο. Άγνωστο παραμένει ποια θα είναι η συμπεριφορά που θα επιδείξει η Καρογιανική πλευρά του ΔΗΚΟ Πάφου, η οποία με βάση τις εσωκομματικές εκλογές, υπολογίζεται στο 45% των ΔΗΚΟϊκών της Πάφου. Το ΑΚΕΛ είναι το μόνο κόμμα της τριμερούς που εμφανίζεται βέβαιο ότι οι ΑΚΕΛικοί που θα πάνε στις κάλπες θα ψηφίσουν Άριστο Βασιλειάδη. Ο αριθμός των οκτώ υποψηφίων που διεκδικούν τη δημαρχία της Πάφου αποτελεί ρεκόρ παγκύπρια. Η αναπληρωματική αυτή εκλογή έχει ακόμη ένα ρεκόρ, σύμφωνα με τον έφορο της εκλογής Δημάρχου Πάφου, Γιαννάκη Μαλλουρίδη: Eίναι οι πρώτες εκλογές που διεξάγονται μετά την τροποποίηση της νομοθεσίας που επιτρέπει σε υποψηφίους που κατά την ημέρα της υποβολής συμπληρώνουν το 21ο έτος της ηλικίας τους (μέχρι τώρα ήταν το 25ο) να διεκδικήσουν το αξίωμα. Η ψηφοφορία της 11ης Ιανουαρίου για τις αναπληρωματικές εκλογές θα διεξαχθεί από τις 07:00 το πρωί μέχρι τις 18:00 το απόγευμα με μία ώρα διακοπή το μεσημέρι από τις 12:00 μέχρι τη 13:00. Η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων θα γίνει στα ίδια τα εκλογικά κέντρα. Το αποτέλεσμα αναμένεται να γίνει γνωστό πριν τις 20:00 το βράδυ. Η ανακήρυξη αναμένεται να γίνει το ίδιο βράδυ μπροστά από το κτήριο της Επαρχιακής Διοίκησης Πάφου. Αναλυτικά οι οκτώ υποψήφιοι έχουν ως εξής: Ανδρέας Χρυσάνθου: Ανεξάρτητος υπερκομματικός υποψήφιος. Ανέφερε πως απευθύνεται στον κάθε πολίτη αυτής της πόλης ανεξάρτητα από τον πολιτικό και ιδεολογικό χώρο από τον οποίο προέρχεται γιατί πάνω από τα κόμματα είναι η Πάφος. Τον πρότεινε ο Ζήνωνας Γεωργίου και υποστήριξε ο Ιωάννης Παπαμηνάς. Βαγγέλης Μαυρονικόλας: Ανεξάρτητος υποψήφιος. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι ο τρόπος που λειτούργησε ο κομματισμός στην Πάφο έχει επιφέρει την μεγάλη λεηλασία. Ας το δούμε πιο θετικά, συνέχισε, «με την ανεξαρτησία που εξ αντικειμένου έχω, να προετοιμαστούμε για την μοναδική ευκαιρία που έχει η Πάφος να καταστεί Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης το 2017». Τον πρότεινε ο Ανδρέας Πετρίδης και υποστήριξε ο Ανδρέας Ιορδάνους. Άριστος Βασιλειάδης: Ανεξάρτητος υποψήφιος, που υποστηρίζεται από το ΔΗΚΟ, το ΑΚΕΛ και την ΕΔΕΚ. Εξέφρασε την ελπίδα ότι η εκλογική διαδικασία θα διεξαχθεί ομαλά και κάλεσε τους συμπολίτες του να συμπεριφερθούν υπεύθυνα, να κοιτάξουν τους υποψηφίους Δημάρχους και να εκλέξουν τον αρεστό και της επιλογής τους. Τον πρότεινε ο Βίκτωρ Φούρναρης και υποστήριξε ο Παναγιώτης Βορκάς. Φαίδωνας Φαίδωνος: Ανεξάρτητος υποψήφιος που υποστηρίζεται από τον ΔΗΣΥ. Εστειλε το ξεκάθαρο μήνυμα να εργαστεί με εντιμότητα και αποφασιστικότητα έτσι ώστε η Πάφος να γυρίσει σελίδα και να μπει σε μια τροχιά προόδου και ανάπτυξης και να καταστεί ένα παράδειγμα προς μίμηση, αλλά και να καταστεί η Πάφος όπως είπε- η ατμομηχανή της οικονομίας της Κύπρου, όπως ήταν την περίοδο του 1980 και Τον πρότεινε ο Πανίκος Παπαγεωργίου και υποστήριξε η Ντόρια Ιωαννίδου. Ανδρέας Μασούρας: Ανεξάρτητος υποψήφιος που υποστηρίζεται από το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών. Χαρακτήρισε κρίσιμες τις εκλογές γιατί όπως είπε οι δημότες της Πάφου θα πρέπει να στείλουν ένα ισχυρό μήνυμα, το μήνυμα της ανατροπής κατά του κατεστημένου, το οποίο θα θέσει τις βάσεις για μια βιώσιμη ανάπτυξη για τους νέους, για κοινωνική και οικονομική ευημερία. Τον πρότεινε ο Ανδρέας Ευλαβής και υποστήριξε η Χριστίνα Ευαγγέλου. Σόφη Χαμπιαουρίδου: Ανεξάρτητη υποψήφια. Ανέφερε πως αυτή είναι η ώρα του απλού πολίτη μεταφέροντας παράλληλα φωνή διαμαρτυρίας για τα όσα συνέβησαν στην πόλη μας. Η κ. Χαμπιαουρίδου κάλεσε όλους τους συμπολίτες της να πάνε στις κάλπες δηλώνοντας πως η αποχή δεν είναι λύση. Εξέφρασε την αισιοδοξία ότι τα πράγματα θα διαφοροποιηθούν σημειώνοντας πως η Πάφος αξίζει να πάρει πίσω την περηφάνια της. Την πρότεινε ο Χρίστος Χαμπιαουρίδης και υποστήριξε η Νιόβη Αριστοκλέους. Χρύσανθος Χρυσάνθου: Ανεξάρτητος υποψήφιος. Ο γνωστός ηθοποιός δήλωσε ότι τολμούμε να σταθούμε μπροστά στο κατεστημένο. «Κομματικές υποψηφιότητες, κομματικές συμμαχίες και η αλόγιστη και ανεξέλεγκτη κομματοκρατία δοκιμάστηκε και απέτυχε», είπε. Επεσήμανε επίσης πως η σωτηρία της πόλης μας πρέπει να είναι συλλογική για αυτό και η ανεξάρτητη και ακομμάτιστη υποψηφιότητά του- όπως είπε- έχει την δυνατότητα, να αποτελέσει ένα συναινετικό κρίκο. Ο κ. Χρυσάνθου ευχαρίστησε τους αγωνιστές και για την στήριξη που επέδειξαν στην υποψηφιότητά του. Τον πρότεινε ο Μιχαήλ Παπαντωνίου και υποστήριξε ο Ιωάννης Σαπαρίλλας. Δώρος Παφίτης: Ο υποψήφιος που στηρίζεται από τη Συμμαχία Πολιτών αναφέρθηκε στο δίλημμα που θα τεθεί στους δημότες της Πάφου στις 11 Ιανουαρίου του Είπε πως ή θα επιλέξουν ξανά να ανοίξουν την πόρτα του Δημαρχείου σ αυτούς όπως ανέφερε - που πραγματικά μας έχουν εξευτελίσει δηλαδή στα κόμματα τα οποία εμπλέκονται στα σκάνδαλα ή θα επιλέξουν και να στείλουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η Πάφος επιλέγει τον Παφίτη με καθαρά χέρια που μπορεί να μην χειραγωγείται και καθοδηγείται από κανένα κόμμα. Τον πρότεινε ο Ανδρέας Δημητρίου και υποστήριξε ο Δημητράκης Αντωνίου.

8 08-PARAPOLITIKA_Master_cy 02/01/15 20:07 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Ρωσικό αντίπαλο δέος έναντι Δύσης και Κίνας Η Ευρασιατική Οικονομική Ενωση, που τέθηκε σε ισχύ την Πρωτοχρονιά, φιλοδοξεί να διαδραματίσει ρόλο στην παγκόσμια πολιτική σκηνή Της ΜΈΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΊΟΥ Ένα ακόμη περιφερειακό μπλοκ παίρνει σάρκα και οστά με στόχο την περαιτέρω ισχυροποίησή του στην παγκόσμια πολιτική σκηνή σε ένα παιχνίδι ανταγωνισμού με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα. Την 1η Ιανουαρίου 2015, η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (ΕΟΕ), αποτελούμενη από την Ρωσία, Λευκορωσία και το Καζακστάν, ως τους θεμελιωτές αυτής της προσπάθειας, τίθεται σε ισχύ. Ακολουθεί η Αρμενία, η οποία έχει ήδη επικυρώσει τη Συνθήκη Προσχώρησης και αναμένεται αμέσως <<<<<<< Η ΕOE απευθύνεται σε μια εσωτερική αγορά με πληθυσμό 183 εκατομμυρίων ανθρώπων, αναλογεί στο 20% των παγκόσμιων αποθεμάτων σε φυσικό αέριο, το 15% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου, και διαθέτει πέραν των 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. μετά να καταστεί το τέταρτο μέλος της Ένωσης, ενώ με την επικύρωση των σχετικών πρωτοκόλλων και της Συνθήκης Προσχώρησης στις 23 Δεκεμβρίου 2014, το Κιργιστάν θα γίνει και επίσημα την 1η Μαΐου 2015 το πέμπτο μέλος της Ευρασιατικής Ένωσης. Το εναρκτήριο λάκτισμα για το επόμενο βήμα στην πορεία ολοκλήρωσης των πέντε χωρών της Ευρασίας δόθηκε στις 29 Μαΐου 2014 στην Αστάνα, πρωτεύουσα του Καζακστάν, όπου οι ηγέτες της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και του Καζακστάν συγκεντρώθηκαν για να υπογράψουν τη σχετική Συνθήκη. Η υπογραφή της Συνθήκης για τη δημιουργία της ΕOE χαιρετίστηκε από τους συμμετέχοντες και, όχι τυχαία, ως το γεγονός εκείνο που δημιουργεί τις Ιδρυτές της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΟΕ) είναι η Ρωσία, Λευκορωσία και το Καζακστάν. Τέταρτο μέλος είναι η Αρμενία και πέμπτο το Κιργιστάν. πραγματικές προϋποθέσεις για αλλαγή των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών παραμέτρων της ευρύτερης περιοχής, με παγκόσμιες, ωστόσο, προεκτάσεις. Η ΕOE των πέντε απευθύνεται σε μια εσωτερική αγορά με πληθυσμό 183 εκατομμυρίων ανθρώπων, αναλογεί στο 20% των παγκόσμιων αποθεμάτων σε φυσικό αέριο, το 15% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου, και διαθέτει πέραν των 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Οι επιδιώξεις Πούτιν Στην πραγματικότητα, η Μόσχα, η οποία παραμένει η κινητήρια δύναμη αυτής της προσπάθειας, παρά την κάθετη πτώση του νομίσματός της και την προβλεπόμενη ύφεση της οικονομίας της, θα προτιμούσε μια Ευρασιατική Ένωση που να περιλαμβάνει, αφενός, πέρα από την οικονομική ολοκλήρωση που είναι σήμερα και το σκέλος της πολιτικής ολοκλήρωσης ως μια πολιτική ένωση με κεντρικό άξονα τη στρατιωτική ενοποίηση των χωρών μελών προς αντιμετώπιση ζητημάτων ασφάλειας και άμυνας. Αφετέρου, η Ρωσία στοχεύει στην περαιτέρω γεωγραφική διεύρυνση της Ένωσης με την ένταξη και άλλων χωρών της περιοχής που συναποτελούσαν τα προηγούμενα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης, όπως για παράδειγμα, την Ουκρανία και τη Μολδαβία. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τις ρωσικές προσδοκίες για πολιτική ένωση αυτές εξακολουθούν να προσκρούουν στη διστακτικότητα εκ μέρους κυρίως του Καζακστάν για εκχώρηση κρατικής κυριαρχίας προς την προώθηση ενός τέτοιου εγχειρήματος. Σε ό,τι δε αφορά τις ρωσικές προσδοκίες για την γεωγραφική διεύρυνση της ΕOE, αυτές έρχονται αντιμέτωπες με τις επιδιώξεις της Δύσης, η οποία διεκδικεί την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία για λογαριασμό της και πιθανή μελλοντική σύνδεσή τους με το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτό το παιχνίδι του επαναπροσδιορισμού των σφαιρών επιρροής μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας στο οποίο εμπίπτει και το Ουκρανικό ζήτημα, να υπενθυμίσουμε πως ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση από τις 27 Ιουνίου 2014 έχει υπογράψει Συμφωνίες Σύνδεσης με την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία. Παρασκηνιακές πάντως πρωτοβουλίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι πρόσφατες ενέργειες της επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, προωθούν την αξιοποίηση της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης ως εκείνου του φόρουμ που θα διευκολύνει τις προσπάθειες για χαλάρωση των σοβαρών εντάσεων που έχουν προκύψει στις σχέσεις ΕΕ Ρωσίας. Παράλληλα, όμως, με τη Δύση και η Κίνα, η οποία εξαρτά ζωτικά συμφέροντα στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας με έμφαση αυτά του τομέα της ενέργειας, ανταγωνίζεται την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Ήδη, στο πλαίσιο αυτό, η Κίνα αναπτύσσει έντονα τη δική της επιρροή στην περιοχή ως ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος όλων των χωρών της Κεντρικής Ασίας, πλην του Ουζμπεκιστάν, αλλά και αγοραστής πετρελαίου και φυσικού αερίου από την περιοχή, όπως από το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν, αντίστοιχα. Τουρκία μεταξύ δύο μπλοκ Το υπό διαμόρφωση νέο αυτό πολιτικό σκηνικό φέρνει την Τουρκία πλέον αντιμέτωπη στα βορειοανατολικά της με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση και στα βορειοδυτικά της με ένα άλλο ισχυρό περιφερειακό μπλοκ αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτά τα δεδομένα θα πρέπει επίσης να συνυπολογιστούν τα αδιέξοδα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η δυναμική ανάπτυξη της Τουρκίας σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο δεν μπορεί να αντέξει την περιφερειακή απομόνωσή της. Μια τέτοια διέξοδο από τυχόν απομόνωση της Τουρκίας προσφέρει μόνο η προοπτική ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εναλλακτική επιλογή της σύνδεσης της με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, και αν ακόμη υπήρχε δυνητικά ως επιλογή, θα σήμαινε την αποξένωση της Τουρκίας από τους παραδοσιακούς δεσμούς της με τη Δύση και ιδιαίτερα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την απαγκίστρωσή της από το ΝΑΤΟ, την υπέρβαση του σκοπέλου της Αρμενίας και τη γεφύρωση στρατηγικής σημασίας διαφορών με τη Ρωσία, οι οποίες παραμένουν εν ισχύι παρά τις προθέσεις των δύο χωρών για ενίσχυση της μεταξύ τους συνεργασίας με έμφαση στον τομέα της ενέργειας, όπως και πρόσφατα έγινε σαφές στο ταξίδι του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Άγκυρα. Ο συνυπολογισμός όλων αυτών των παραμέτρων καθιστούν πιο προβλεπτή την προτίμηση της Τουρκίας για συνέχιση της ενταξιακής της πορείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ακόμη και αν περιστασιακά εμφανιστεί να επιχειρεί ανοίγματα προς την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. O Iανός απουσιάζει. Με πρότυπο την Ευρωπαϊκή Ενωση Η ΕΟΕ έχει οικοδομηθεί κατά το θεσμικό πρότυπο των σχέσεων ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε πρώτο στάδιο, στοχεύει στη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς μεταξύ των χωρών μελών της στηριζόμενη στις βασικές ελευθερίες της διακίνησης προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων και στην ολοκλήρωση καίριας σημασίας οικονομικών τομέων όπως της ενέργειας, των μεταφορών, της τελωνειακής ένωσης και θεμάτων διασυνοριακών ρυθμίσεων. Η ΕΟΕ έχει προβλεφθεί να λειτουργεί στη βάση διεθνών κανόνων συμπεριλαμβανομένων αυτών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Στους εξωτερικούς συνεργάτες της Ένωσης ήδη περιλαμβάνεται το Ισραήλ, η Ινδία, η Αίγυπτος και το Βιετνάμ, ενώ στις άμεσες επιδιώξεις της είναι η σύναψη συμφωνιών συνεργασίας με άλλους περιφερειακούς σχηματισμούς, όπως είναι η ASEAN και το MERCOSUR. Η ΕΟΕ αποτελεί μετεξέλιξη των σχέσεων και δομών συνεργασίας που ανέπτυξε η Ρωσία με χώρες που αποτελούσαν την πρώην Σοβιετική Ένωση. Ως τέτοιες σημαντικές δομές και σχέσεις στην πορεία ολοκλήρωσης της Ευρασίας θεωρούνται η σύσταση της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών το 1991, η υπογραφή της Συνθήκης για Ενισχυμένη Ολοκλήρωση στους τομείς της Οικονομίας και Ανθρωπιστικών Θεμάτων το 1996, η δημιουργία της Ευρασιατικής Οικονομικής Κοινότητας το 2001 και στη συνέχεια οι συμφωνίες για την Τελωνειακή Ένωση το 2010 και η δημιουργία του Ευρασιατικού Οικονομικού Χώρου το ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Τα στοιχήματα της Πάφου ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Εξυπνάδες και εξυπνάδα Οι Πάφιοι είναι περήφανος κόσμος. Και καλά κάνουν. Κατάγονται από μια πόλη με τεράστια ιστορία και συνεισφορά στην Ελληνικότητα της Κύπρου, ακόμα και στην διάδοση του Χριστιανισμού. Προβλέπω όμως πως σε λίγο καιρό θα έχουν να περηφανεύονται και για πολλά άλλα. Θα έχουν να λένε πως (και) η κάθαρση της Κύπρου ξεκίνησε από τα νοτιοδυτικά της Κύπρου. Πως ο πρώτος εν ενεργεία πολιτειακός αξιωματούχος που κατηγορήθηκε και εν τέλει παραιτήθηκε ήταν Παφίτης. Γιατί το πιο πιθανόν είναι πως θα ακολουθήσουν και άλλοι. Θα έχουν να λένε επίσης πως του πρώτου βουλευτή, μετά το οικονομικό κραχ, του οποίου η ασυλία έχει αρθεί, ήταν επίσης Πάφιος. Αν θα ακολουθήσουν και άλλοι αυτό δεν είναι βέβαια από το χέρι τους. Αν όμως ανοίξουν και οι άλλοι λάκκοι, άλλων πόλεων, άλλων κοινοτήτων και το σερί των συλλήψεων μα και των καταδικών συνεχιστεί θα μπορούν να περηφανεύονται πως πρώτοι άνοιξαν τον χορό. Ίσως κανείς να μην θυμάται τον τρόπο με τον οποίο ξετυλίχτηκε το κουβάρι. Αυτό άλλωστε θα αποτελεί λεπτομέρεια μπροστά στην ουσία την κάθαρσης. Θα θυμούνται όμως πως ήταν οι πρώτοι. Και καλά θα κάνουν. Ας δούμε όμως όσα περνούν από το χέρι των Πάφιων. Έχουν την ερχόμενη Κυριακή το προνόμιο να καταβαραθρώσουν πρώτοι τους κομματικούς συσχετισμούς των τελευταίων δεκαετιών. Να δώσουν ηχηρό χαστούκι σε όλους όσοι πιστεύουν πως μετά από όλη αυτή την καταιγίδα μπορούν να διαφεντεύουν τους ανθρώπους και τις ψήφους τους. Και επειδή ακριβώς το χαστούκι θα προέρχεται από αυτούς που στην σύγχρονη ιστορία της Κύπρου υπήρξαν, κατά γενική ομολογία, οι πλέον καλομαθημένοι, θα πονέσει ακόμα περισσότερο. Ας εκτιμήσουν σωστά τη δύναμη που έχουν στα χέρια τους και στην ψήφο τους και ας δώσουν στην πόλη τους και στους εαυτούς τους το καλύτερο που τους αξίζει. Ας κλείσουν, για πρώτη ίσως φορά τα αυτιά τους στις άναρχες ιαχές των κομματικών ταγών που με αλαζονεία από τα γραφεία τους στην Λευκωσία νομίζουν πως μπορούν να επιλέγουν τους δημάρχους στην Πάφο. Την άλλη Κυριακή δεν θα προσθέσουμε ποσοστά κομμάτων για τον νέο δήμαρχο. Ή μάλλον όσοι περιμένουν να προσθέσουν ποσοστά, θα απογοητευθούν οικτρά. Την άλλη Κυριακή στην Πάφο, θα διαταραχθούν συθέμελα οι κομματικές Οι Πάφιοι λοιπόν μπορούν να επαναλάβουν την ιστορία τους. Μπορούν να γίνουν πρωτεργάτες της νέας Κύπρου. Μπορούν να καταρρίψουν πρώτοι μύθους και παραδόσεις ισορροπίες. Θα δούμε μεγάλη αποχή και ψήφο με κριτήρια που θα εκπλήξουν. Η εποχή που εκλέγονταν αθροιστικά οι προτιμητέοι των κομματικών ηγεσιών με μοναδικό κριτήριο να είχαν βασικές γνώσεις και κοινή λογική τελείωσε. Όπως τελείωσε επίσης η ενασχόληση με τα κοινά όλων όσοι το έκαναν για να ρεφάρουνε, να βουτήξουν το δάκτυλο στο μέλι. Οι ανοχές της κοινωνίας μειώθηκαν και το ένστικτο επιβίωσής της επιτρέπει να οσμίζεται τους κομπιναδόρους και τους μιζαδόρους από μακριά. Αυτό που θα μείνει ως ανοικτή πληγή θα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών προς τα κόμματα. Και πως να πείσουν πως έκλεισαν το βιβλίο με τις δυσοσμίες και άνοιξαν καινούργιο, καθαρό. Οι από καθέδρας εξαγγελίες και διαπιστώσεις το μόνο που καταφέρνουν είναι να οξύνουν το πρόβλημα. Χρειάζονται χειροπιαστές κινήσεις και άμεσα. Χωρίς τυμπανοκρουσίες και παρελάσεις. Οι Πάφιοι λοιπόν μπορούν να επαναλάβουν την ιστορία τους. Μπορούν να γίνουν πρωτεργάτες της νέας Κύπρου. Μπορούν να καταρρίψουν πρώτοι μύθους και παραδόσεις. Μπορούν να ξαναθυμηθούν τις ρίζες τους και με τιμιότητα και καθαρότητα, να πορευτούν στις νέες προκλήσεις της πόλης και της χώρας. Έχουν την ευκαιρία να πείσουν πως όντως απεχθάνονται την μέχρι σήμερα κατάσταση, αυτή της μίζας και της διαπλοκής, και πως είναι έτοιμοι να κάνουν το άλμα στην νέα εποχή με νέα προσέγγιση στην πολιτική. Θα το κάνουν όντως; «Δεν είναι δυνατό, άνθρωπος με τόσα πτυχία και ακαδημαϊκούς τίτλους, να διαθέτει προσωπικότητα φοβισμένου παιδιού» μονολογούσε σοβαρός ευρωβουλευτής, ο οποίος διενεργούσε συνεντεύξεις για πρόσληψη συνεργατών. «Κινητή εγκυκλοπαίδεια ο επιστήμονας, αλλά με δυνατότητες επικοινωνίας υπό το μηδέν», σημείωνε με πραγματική θλίψη. Ο εκπρόσωπος της Κύπρου στις Βρυξέλλες διέβλεψε και την επαγγελματική τύχη του νέου με τις αξιοζήλευτες ικανότητες. Πίσω από ένα κυβερνητικό γραφείο, να ταλαιπωρείται και να ταλαιπωρεί τον κόσμο. Ο ευρωβουλευτής προχώρησε ακόμη ένα βήμα και άρχισε να καταριέται το σύστημα εκπαίδευσης και την πανούργα κοινωνία, που καταστρέφει τα παιδιά της. Μυκτήρισε τους άφρονες, αλλά και φιλόδοξους γονείς, που με τεράστιες δαπάνες, μετατρέπουν τα σπλάχνα τους, σε εξαρτήματα ενός καταναλωτικού και διεφθαρμένου συστήματος. Επιστήμονες στα χαρτιά, αλλά στην πράξη ανθρωπάκια, χωρίς προσωπικότητα, χωρίς βούληση και κυρίως χωρίς δυνατότητες να παλέψουν ενάντια στα κατεστημένα. «Το κακό ξεκινά από τα Πανεπιστήμια της Κύπρου, τα οποία είναι κλεισμένα σε ένα καβούκι, σε μια γυάλα, μακριά από την κοινωνία, τα προβλήματα του τόπου και κυρίως από τους βασανισμένους ανθρώπους», συνέχιζε ο ευρωβουλευτής. Και άρχισε να μιλά για τον εξευτελισμό με τα διπλώματα των Λυκείων, τα οποία δεν αναγνωρίζονται σε πολλά πανεπιστήμια χωρών της Ευρώπης. Το κόλπο με τα επιλεγόμενα μαθήματα, τα οποία έχουν στόχο την εξασφάλιση βαθμών, δεν έχει προηγούμενο. Διαλέγει το παιδί «ευκολάκια» όπως η γυμναστική και η δακτυλογραφία και αφήνει πίσω τα «δύσκολα» μαθηματικά, φυσικές και χημείες. Εξασφαλίζει δίπλωμα με εικοσάρια, το οποίο στο τέλος της ημέρας, δεν αξίζει ούτε την αξία του χαρτιού που εκδόθηκε. Η κρίση αποτελεί ευκαιρία για αλλαγές και τομές. Απαιτούνται όμως νέα μυαλά και τολμηρές αποφάσεις. Εξυπνάδες κατά τα άλλα έξυπνων ανθρώπων, οι οποίοι πονηρά ξεγέλασαν για αρκετά χρόνια πολλά Πανεπιστήμια της Ευρώπης. Αλλά ο κλέφτης και ο ψεύτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται και το ρεζιλίκι δεν έχει προηγούμενο. Αλλά ποιος νοιάζεται. Οι γραφειοκράτες του δημοσίου και οι εκπαιδευτικοί συνεχίζουν ανενόχλητοι, ελέω μονιμότητας, να πουλούν φούμαρα και μεταξωτές κορδέλες. Συνεχίζουν να λαμβάνουν αυξήσεις και προαγωγές, χωρίς ουσιαστικές αξιολογήσεις και με μόνο ουσιαστικό προσόν, την κομματική πειθαρχία. Σοβαροί επιστήμονες, σε σοβαρά πανεπιστήμια, κατάφεραν να χαρτογραφήσουν την έννοια της εξυπνάδας. Εκτός από το περίφημο IQ (τεστ νοημοσύνης ή εξυπνάδας όπως λέγεται) υπάρχει το EQ (το τεστ συναισθηματικής νοημοσύνης) και άλλες πέντε με έξι κατηγορίες, ανάλογα με τις ικανότητες του ανθρώπου. Δηλαδή υπάρχουν άνθρωποι που είναι διάνοιες, δηλαδή το μυαλό τους έχει ιδιαίτερες ικανότητες, στη φυσική, την μηχανική, την μουσική, την ζωγραφική και άλλους τομείς της επιστήμης. Και επιβεβαιώνεται το «καθείς εφ ω ετάχθη». Πιο απλά, δεν μπορεί ένα καλός μουσικός, να είναι κατ ανάγκη και καλός στην διοίκηση, ή ένας καλός γιατρός, να είναι υποχρεωτικά καλός και στην διδασκαλία και ούτω καθεξής. Δηλαδή δεν κάνουν όλοι οι άνθρωποι για όλες τις δουλειές. Στην Κύπρο, όπου μας αρέσει να τετραγωνίζουμε τον κύκλο, όχι σπάνια, οι καλύτεροι εκπαιδευτικοί καταντούν οι χειρότεροι διευθυντές σχολείων, οι καλύτεροι γιατροί μετατρέπονται στους δυστυχέστερους διευθυντές νοσοκομείων και ούτω καθεξής. Στο τέλος της ημέρας, καταστρέφουν τους εαυτούς τους και μαζί την κοινωνία. Και όλα αυτά, γιατί οι αυξήσεις μισθών, συνδέονται με τις προαγωγές και όχι με την παραγωγικότητα. Η κρίση αποτελεί ευκαιρία για αλλαγές και τομές. Απαιτούνται όμως νέα μυαλά και τολμηρές αποφάσεις. Πρέπει να σταματήσουν οι εξυπνάδες και οι κουτοπονηριές, των δήθεν πολιτικά σκεπτόμενων ηγετών. Οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται από αληθινά έξυπνους και αληθινά μορφωμένους ανθρώπους και αυτό δεν είναι δύσκολο να διαπιστωθεί. Απαιτείται μόνο κοινή λογική, η οποία δυστυχώς δεν είναι πολύ κοινή στον τόπο μας.

9 09-GNOMES CY_Master_cy 02/01/15 23:07 Page 9 Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 ΑΝΑΛΥΣΗ / Tης ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Τα διλήμματα της Λευκωσίας O ταν τον προηγούμενο Οκτώβριο η Άγκυρα αποφάσισε να μιλήσει με τη γλώσσα της ισχύος, ενεργοποιώντας την τουρκική οδηγία προς ναυτιλλόμενους (NAVTEX) και προχωρώντας σε σεισμογραφικές έρευνες εντός της οριοθετημένης κυπριακής ΑΟΖ, υπό την προστασία και παρουσία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά από τις νότιες ακτές της Κύπρου, η ελληνοκυπριακή πλευρά αντέδρασε με αποχώρησή της από το τραπέζι των συνομιλιών για το κυπριακό. Το μέτρο αυτό συνοδεύτηκε με την εξαγγελία κάποιων αυτονόητων, υπό το βάρος της αντίδρασής της, όρων και προϋποθέσεων για την επιστροφή της στις διαπραγματεύσεις. Συγκεκριμένα, τον τερματισμό της τουρκικής «εισβολής» στην κυπριακή ΑΟΖ και την αποφυγή εκ μέρους της Τουρκίας ανάλογων ενεργειών στο μέλλον, αποδεικνύοντας έτσι έμπρακτα το σεβασμό της στην κρατική κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνεπώς, και του κυριαρχικού της δικαιώματος επί της ΑΟΖ της. Οι όροι και προϋποθέσεις που έθεσε η Λευκωσία για επιστροφή στις συνομιλίες εύγλωττα υποδηλώνουν και τους στρατηγικούς της στόχους που είναι αλληλένδετοι. Αφενός, να κρατήσει εκτός της ατζέντας των διαπραγματεύσεων για το κυπριακό το φυσικό αέριο και, αφετέρου, να συνεχίσει απρόσκοπτα το ενεργειακό της πρόγραμμα, επιτρέποντας εμπλοκή των Τουρκοκυπρίων στο θέμα των υδρογονανθράκων μόνο με τη λύση του κυπριακού. Ωστόσο, η ενέργεια της Λευκωσίας να αποχωρήσει από τις συνομιλίες για το κυπριακό ήταν αντίδραση υψηλού ρίσκου. Κι αυτό γιατί, υπό προϋποθέσεις, εύκολα θα μπορούσε να μετατοπίσει από την πραγματική του βάση το όλο ζήτημα που προέκυψε με τις ενέργειες της Άγκυρας. Δηλαδή, από παραβίαση εκ μέρους της Τουρκίας της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε μια συζήτηση για την επιστροφή της ελληνοκυπριακής πλευράς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το κυπριακό, εκφυλίζοντας και τους όρους που η ίδια έθεσε για την επιστροφή της στις συνομιλίες. Μια τέτοια εξέλιξη θα απέβαινε διπλά επωφελής για την Τουρκία. Αφενός, θα επιτύγχανε να δημιουργήσει διεθνή αμφισβήτηση στο δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την απρόσκοπτη συνέχιση του ενεργειακού της προγράμματος χωρίς την άμεση εμπλοκή των Τουρκοκυπρίων, δηλαδή, της Τουρκίας. Αφετέρου, θα επιτύγχανε τη σύνδεση του κυπριακού προβλήματος με τα θέματα ενέργειας ως κεφάλαιο των διαπραγματεύσεων. Κάτι που θα σήμαινε βέβαια απόκτηση εκ μέρους της Τουρκίας πλήρους ελέγχου επί των κυπριακών ζητημάτων, αφού θα ομηροποιούσε την προοπτική αξιοποίησης του κυπριακού φυσικού αερίου στα γρανάζια του διαλόγου για την επίλυση του κυπριακού σε μια πορεία αλληλεξάρτησης των δύο. Οφέλη βέβαια που η σημασία τους μεγιστοποιείται αν συνυπολογιστεί πως, πριν την έκδοση της τουρκικής NAVTEX και την παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ, η Τουρκία βρισκόταν υπό πίεση από τότε που η Λευκωσία προχώρησε με τις διαδικασίες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων εντός της ΑΟΖ της, αλλά και με τη δρομολόγηση περιφερειακών συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο με έμφαση στον τομέα της ενέργειας στην απουσία της Άγκυρας. Τρεις μήνες μετά και ενόψει της έναρξης τις αμέσως επόμενες ημέρες της δεύτερης ερευνητικής γεώτρησης της ΕΝΙ-KOGAS στο τεμάχιο 9 στο κοίτασμα «Αμαθούσα», το ενδιαφέρον στη Λευκωσία επικεντρώνεται στο αν, υπό ποιους όρους και πότε η Άγκυρα θα ανανεώσει τη NAVTEX και θα επιστρέψει στην οριοθετημένη κυπριακή ΑΟΖ για σεισμογραφικές έρευνες, ή αν θα επιτρέψει η Άγκυρα στη Λευκωσία να επιστρέψει στις συνομιλίες σωζόμενη απλώς από τα προσχήματα. Βέβαια, το ενδιαφέρον της Λευκωσίας αντανακλά αυτό του διεθνούς παράγοντα, αφού διαμορφώνεται στη βάση των μηνυμάτων που λαμβάνει από τα κρίσιμα κέντρα λήψης αποφάσεων του εξωτερικού. Τόσο ο αποπροσανατολισμός του ενδιαφέροντος, όσο και η πεποίθηση της διεθνούς κοινότητας όπως αυτή εκφράστηκε από τον ειδικό σύμβουλο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, ότι το ζήτημα των υδρογονανθράκων έχει συνδεθεί με το κυπριακό πρόβλημα και τα δύο δεν μπορούν να αποσυνδεθούν, καταγράφονται ως απόλυτες επιτυχίες της Άγκυρας. Τα κρίσιμα ζητήματα, πλέον, για τη Λευκωσία είναι αν θα καταφέρει να επαναφέρει το όλο ζήτημα στην πραγματική του διάσταση ως θέμα παραβίασης εκ μέρους της Τουρκίας κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, να μην αναστείλει το ενεργειακό της πρόγραμμα και να μην ενταχθεί στις συνομιλίες για το κυπριακό το θέμα των υδρογονανθράκων, αποφεύγοντας έτσι τη σύνδεση των δύο. ANAΛΥΣΗ / Aπό το CARNEGIE ENDOWMENT FOR INTERNATIONAL PEACE Οι παγκόσμιες προκλήσεις του 2015 Ε ύλογα αναρωτιόμαστε αν θα συνεχισθούν σε τέτοια κλίμακα οι κρίσεις μέσα στο επόμενο έτος, αλλά μάλλον οι συνθήκες είναι τέτοιες ώστε να παραταθούν και μέσα στα επόμενα χρόνια. Κι αυτό γιατί οι κρίσεις που γνωρίσαμε το 2014 έχουν τις ρίζες τους σε παράγοντες παλαιότερους που έχουν τη δυναμική να προκαλούν ταραχές επί χρόνια. O αραβικός κόσμος βρίσκεται σε μια διαδικασία μετασχηματισμού. Η Τυνησία έθεσε πρώτη μεταξύ των αραβικών κρατών τα θεμέλια ενός δημοκρατικού κράτους, στο οποίο οι Ισλαμιστές καταλαμβάνουν και χάνουν την εξουσία με εκλογές. Στο άλλο άκρο, όμως, το «Ισλαμικό Κράτος» κατέλαβε σημαντικά εδάφη σε Ιράκ και Συρία και στράφηκε κατά των ομοθρήσκων του μουσουλμάνων και κατά των Χριστιανών, των Γιαζίντι και των πολιτών άλλων χωρών που έχουν εγκατασταθεί στις δύο χώρες. Εγκυμονεί τον κίνδυνο της τρομοκρατίας για την περιοχή και την παγκόσμια κοινότητα και προφανώς η κατάσταση σε Ιράκ και Συρία θα εξακολουθήσει να επιδεινώνεται. Το «Ισλαμικό Κράτος» δεν αναμένεται να νικηθεί μέσα στο 2015 χωρίς χερσαίες επιχειρήσεις ή κατάλληλη εκπαίδευση των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων. Οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες του Κόλπου μάλλον θα αντιμετωπίσουν εντάσεις μέσα στο 2015 αν εξακολουθήσει να υποχωρεί η τιμή του πετρελαίου. Ειδικότερα, σχετικά με το αν θα οξυνθεί περαιτέρω το πρόβλημα των τζιχαντιστών στη Μ. Ανατολή, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος, καθώς οι εξτρεμιστικές οργανώσεις του είδους του «Ισλαμικού Κράτους» τείνουν να αποκτούν περισσότερη επιρροή, κύρος και μέλη. Ετσι, αυτές οι οργανώσεις εξωθούνται σε αλλαγή δομής από μια συγκεντρωτική ιεραρχία σε ένα δίκτυο τύπου Αλ Κάιντα. Αυτό συνεπάγεται ανεξέλεγκτη και κλιμακούμενη δραστηριότητα των τζιχαντιστών πέραν της Συρίας και του Ιράκ. Το Ιράν και η Β. Κορέα θα εξακολουθήσουν να αποτελούν τις δύο πηγές ανησυχίας για τη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Tο Ιράν, το οποίο αναμένεται να εξακολουθήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου σε μεγάλη κλίμακα αλλά δεν προβλέπεται να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο μέσα στο Για την Ε.Ε. και τις προσπάθειές της να οικοδομήσει μια ισχυρότερη εξωτερική πολιτική, το δυσκολότερο πρόβλημα είναι η κρίση Ρωσίας - Ουκρανίας. Η Ευρώπη πρέπει να ασκήσει γεωπολιτική πολιτική στον μέγιστο βαθμό και για μια παρατεταμένη περίοδο επιστρατεύοντας όλα τα μέλη της, μεγάλα κεφάλαια και ετοιμότητα για να εναντιωθεί στη θέληση του Κρεμλίνου. Είναι θετικό ότι μέχρι στιγμής η Ε.Ε. είναι ενωμένη, αλλά κανείς δεν γνωρίζει για πόσο ακόμη. Επιπλέον, το 2015 θα είναι κρίσιμο για τις διαπραγματεύσεις για τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΡ), καθώς έχουν υπάρξει πολλές αντιδράσεις στη συμφωνία. Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η Τουρκία, καθώς στη διάρκεια του 2014 επιδεινώθηκαν πολύ οι σχέσεις της με την Ε.Ε. ενώ η πολιτική ατζέντα του προέδρου Ερντογάν εμπνέει ανησυχία. Η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. είναι πλέον ισχνή ως πιθανότητα και το ζήτημα είναι αν η Ε.Ε. θα μπορέσει να συνδυάσει τη ρεάλ πολιτίκ με μια κριτική προσέγγιση μιας χώρας ύψιστης στρατηγικής σημασίας. Στο εσωτερικό της η Ε.Ε. θα αντιμετωπίσει μια συνολικά ασθενή οικονομία και το ενδεχόμενο νέων προβλημάτων για το ευρώ. Το 2015 θα είναι σίγουρα ένα δύσκολο έτος για την Ουκρανία. Αναμένεται να συρρικνωθεί η οικονομία της κατά 7%, το νόμισμά της έχει χάσει το 50% της αξίας μέσα στο 2014 και τα συναλλαγματικά διαθέσιμα είναι κάτω από τα 10 δισ. δολάρια. Η εκτίμηση του ΔΝΤ είναι πως η Ουκρανία θα χρειαστεί πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 19 δισ. δολ. για το 2015, αλλά ούτε η Ε.Ε. ούτε οι ΗΠΑ δείχνουν πρόθυμες να διοχετεύσουν περισσότερα κεφάλαια στη χώρα. Για την Ασία το 2014 ήταν ένα έτος κρίσεων στις σχέσεις της Κίνας με την Ιαπωνία, το Βιετνάμ, την Ινδία και τις Φιλιππίνες. Το απρόβλεπτο χαρτί παραμένει η Β. Κορέα, ενώ παραμένει ασαφές το τοπίο, καθώς εκδηλώνονται τάσεις για αλλαγές που φέρνει η μεγάλη ανάπτυξη της Κίνας εφ όσον φέρνει μαζί της μεγάλη στρατιωτική ισχύ και το απαιτούμενο δυναμικό για να επιχειρήσει μια ανατροπή των παγκόσμιων ισορροπιών. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έχει θέσει σε προτεραιότητα τη βελτίωση των σχέσεων της Κίνας με τις γειτονικές χώρες. Οπως, όμως, παραδέχθηκε και ο ίδιος προσφάτως εξακολουθεί να επικρατεί ανησυχία για το πώς θα χρησιμοποιήσει η Κίνα την αυξανόμενη ισχύ και επιρροή της. Το επόμενο έτος, η Κίνα θα εξακολουθήσει να επιδιώκει μια επέκταση του Κινεζικού Ονείρου στις χώρες Ασίας και Ειρηνικού. Δεν αναμένεται, πάντως, να επιδιώξει αποφασιστική επιρροή σε ζητήματα εθνικής κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας. Η ενίσχυση της επιρροής θα δυσχεράνει, πάντως, τη διατήρηση σταθερών σχέσεων συνεργασίας με τις ΗΠΑ.Η παγκόσμια οικονομία αναμένεται πως το 2015 θα σημειώσει ανάπτυξη σαφώς κάτω από το μακροπρόθεσμο δυναμικό της. Θα αναπτυχθεί με ρυθμό κοντά στο 2,5% και όχι κοντά στο 3% στο οποίο κυμαινόταν τα τελευταία 25 χρόνια. Σε ορισμένες χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου θα βελτιωθεί σημαντικά το βιοτικό επίπεδο, αλλά στον ανεπτυγμένο κόσμο η ανεργία θα μειώνεται με απελπιστικά αργούς ρυθμούς. Ακόμη και στην ανακάμπτουσα αμερικανική οικονομία δεν διαφαίνονται τάσεις να κλείσει το χάσμα της ανισότητας και τα νοικοκυριά θα δουν περιορισμένη βελτίωση στα οικονομικά τους. Η Κίνα θα εξακολουθήσει να δίνει ώθηση στην παγκόσμια οικονομία ακόμη και με ρυθμό ανάπτυξης 7%, ενώ θα επιβραδυνθεί η ώθηση που προσέφεραν οι αναδυόμενες. Το κείμενο αποτελεί συντομευμένη εκδοχή της ανάλυσης δέκα ειδικών επιστημόνων του Ιδρύματος Carnegie Endowment for International Peace. ΑSSOCIATED PRESS AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες Ομολογώ πως μετά από το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του Προέδρου της Δημοκρατίας μας έχω περιπέσει σε σοβαρής μορφής υπαρξιακή κρίση. Πάνω που ήμουνα έτοιμη να υποδεχτώ τον καινούργιο χρόνο με μια κάποια ελπίδα και θετικότητα ήρθε αυτό το συγκεκριμένο μήνυμα να μου κλονίσει όχι μόνο την ελπίδα, αλλά και την ίδιά μου την ύπαρξη με αποτέλεσμα να διερωτώμαι ξανά «ποια είμαι και πού ζω». Και εξηγώ. Διαβάζοντας το μήνυμα του αγαπητού Προέδρου (και μια και δύο φορές) αισθάνθηκα πως αν όλα αυτά που λέει τα εννοεί πραγματικά και δεν κάνει χιούμορ τότε αναμφισβήτητα έχω σοβαρό πρόβλημα κατανόησης της πραγματικότητας. Διότι αν όλα αυτά που λέει τα εννοεί τότε σημαίνει πως εγώ όλο αυτό το καιρό ζω σε ένα διαφορετικό κόσμο από αυτόν που ζει ο αγαπητός κύριος Πρόεδρος. «Το 2014 ο λαός μας», είπε ο κύριος Πρόεδρος, «δοκιμάστηκε σκληρά και μέσα από αυτή την σκληρή δοκιμασία αποδείξαμε ότι έχουμε την θέληση και την δύναμη να αλλάξουμε όλα όσα πρέπει να αλλάξουν. Αποδείξαμε ότι έχουμε το πείσμα να παλέψουμε ώστε η πατρίδα μας να επανέλθει στην θέση που της αξίζει, η οικονομία να ανοικοδομηθεί και η υπερηφάνεια και η αξιοπρέπεια να επιστρέψουν στο δοκιμαζόμενο Κύπριο πολίτη». Μέχρι το «δοκιμάστηκε σκληρά» να το δεχτώ. Το υπόλοιπό όμως; Ήταν θέμα θέλησης και δύναμης όλο αυτό που ζήσαμε, κύριε Πρόεδρε, ή μήπως ήταν θέμα ενός κατ επενάληψιν εμπαιγμού της νοημοσύνης και του τελευταίου πολίτη χωρίς κανένα περιθώριο να αντιδράσει επί της ουσίας; Πώς ακριβώς αποδείξαμε ότι είχαμε πείσμα να παλέψουμε, αγαπητέ κ. Πρόεδρε; Διότι αν πραγματικά είχαμε αυτό το πείσμα τότε μάλλον δεν θα ήσασταν ούτε εσείς, ούτε και οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί στην θέση που είστε αλλά θα βρισκόσασταν στα σπίτια σας αμπαροκλειδωμένοι φοβούμενοι την λαϊκή οργή και απαρέσκεια. Από ποιο δρόμο είδατε εσείς, κύριε Πρόεδρε, την υπηρηφάνεια και την αξιοπρέπεια να επιστρέφουν; Διότι εμείς προσωπικά ακόμα τις περιμένουμε και όχι μόνο τις περιμένουμε αλλά έχουμε και σοβαρές αμφιβολίες κατά πόσο θα επιστρέψουν. «Έχουμε αρχίσει», είπε ο κύριος Πρόεδρος, «την δύσκολη εκστρατεία εκσυγχρονισμού, μεταρρύθμισης και ανασυγκρότησης του κράτους. Την ίδια ώρα ενισχύουμε την εν εξελίξει προσπάθεια για πάταξη της διαφθοράς και οριστικό τερματισμό της ατιμωρησίας». Πού ακριβώς συμβαίνει, κύριε Πρόεδρε, αυτός ο εκσυγχρονισμός; Και αν πραγματικά συμβαίνει γιατί εμείς οι πολίτες όχι μόνο δεν τον αισθανθήκαμε αλλά αισθανόμαστε καθημερινά το ακριβώς αντίθετο; Ότι ζούμε σε μια χώρα την οποία όλοι εσείς οι πολιτικοί ειδήμονες έχετε βουλιάξει τόσο βαθιά μέσα στην διαπλοκή και την διαφθορά που για να επιτευχθεί πράγματι ο εκσυγχρονισμός πρέπει πρώτα να εκσυγχρονιστεί ο τρόπος που σκέφτεστε και πράττετε, πράγμα που δεν είδαμε σε καμία στιγμή να συμβαίνει. Την ίδια γλώσσα χρησιμοποιείτε, τα ίδια ξύλινα επιχειρήματα παραθέτετε, τα ίδια μυαλά περιφέρετε στις τηλεοράσεις, την ίδια νοοτροπία πιπιλάτε και με την ίδια αβάσταχτη έλλειψη κουλτούρας κυβερνάτε αυτό τον τόπο. Και πώς ακριβώς ενισχύετε η πάταξη της διαφθοράς, κύριε Πρόεδρε; Με το να βγαίνει το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο στην φόρα και κανείς (ούτε ένας) από εσάς τους πολιτικούς να μην έχει αναλάβει μέχρι τώρα το μερίδιο της πολιτικής ευθύνης που του αναλογεί; «Μπαίνουμε σε μια νέα εποχή», είπε ο κύριος Πρόεδρος στο μήνυμα του. «Δώσαμε ήδη τέλος», είπε, «σε ένα κακό διαχρονικά παρελθόν». Πότε ακριβώς δόθηκε αυτό το τέλος, κύριε Πρόεδρε, κι εγώ δεν το πήρα είδηση; Πότε ακριβώς μπήκαμε σε μια νέα εποχή και αφήσαμε το κακό παρελθόν μας πίσω; Μήπως τελικά είναι εσείς που ζείτε κάπου αλλού; Κάπου όπου πράγματι έχει τελειώσει η περίοδος της δοκιμασίας και άρχισε η περίοδος της δημιουργίας; Διότι εδώ που ζούμε εμείς, κύριε Πρόεδρε, η δοκιμασία όχι μόνο δεν έχει τελειώσει αλλά όσο εσείς ακόμα πιστεύετε ότι πιάνουν τόπο τέτοιου είδους πρωτοχρονιάτικα μηνύματα, δεν την βλέπω να τελειώνει σύντομα. elenixenou11@gmail.com Β ρισκόμαστε ήδη στο 2015 με χιλιάδες ευχές που μαζέψαμε και μοιράσαμε στη διάρκεια των γιορτών. Προσωπικές ευχές, αλλά και ευχές για τον τόπο μας που τα τελευταία 40 χρόνια αιμορραγεί με το μαχαίρι της κατοχής και της διαίρεσης βαθιά σφηνωμένο στο κορμί της πατρίδας μας και στο ψυχισμό των ανθρώπων της. Τα τελευταία δε χρόνια μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση, συνοδευόμενη από σήψη θεσμών και αξιών, έφερε την χώρα μας πολλά χρόνια πίσω, καταστρέφοντας νοικοκυριά, εξανεμίζοντας όνειρα και προσδοκίες, διώχνοντας τους νέους στην ξενιτιά και εξασθενίζοντας τον κοινωνικό ιστό του κράτους. Με την ευκαιρία του νέου χρόνου μοιράζομαι μαζί σας κάποιες σκέψεις μου για το τι προσδοκώ να πραγματοποιηθεί στον τόπο μας το χρόνο που διανύουμε. Εύχομαι η πολιτική μας ηγεσία να καταλήξει επιτέλους σε μια κοινή θέση όσον αφορά το Κυπριακό. Θεωρώ εντελώς απαράδεκτο και τολμώ να πω προδοτικό, το γεγονός ότι 40 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή δεν έχουμε ακόμα επιτύχει την απαιτούμενη πολιτική συναίνεση σε αυτόν τον τόπο για ένα θέμα υψίστης προτεραιότητας. Εισήγησή μου είναι όπως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συγκαλέσει το συντομότερο το Εθνικό Συμβούλιο σε μια συνεδρία που να διαρκέσει όσο χρόνο απαιτείται, για να καταλήξουν σε μια κοινή συνισταμένη όσον αφορά τη λύση του Κυπριακού. Βάση λύσης δεν μπορεί να είναι άλλη από την ομοσπονδιακή, που έχει συμφωνηθεί από τις ηγεσίες των δύο κοινοτήτων και έχει υιοθετηθεί από την διεθνή κοινότητα σε δεκάδες ψηφίσματα των ΗΕ. Όποια πολιτικά κόμματα δεν συμφωνούν με την ομοσπονδιακή λύση ΜΕΤΑTΡΟΠΕΣ / Της Δρος ΕΡΑΤΟΥΣ ΚΟΖΑΚΟΥ ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ Προσδοκίες για το 2015 να το δηλώσουν δημόσια και να αποχωρήσουν από τη συνεδρία, αφήνοντας τα υπόλοιπα να καταλήξουν όσον αφορά το περιεχόμενο της ομοσπονδιακής λύσης, καθώς και το περίγραμμα επίλυσης των άλλων πτυχών που συνθέτουν το Κυπριακό, όπως το περιουσιακό, η οικονομία και οι σχέσεις με την ΕΕ, το θέμα των εποίκων, τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, καθώς και το εδαφικό. Πάνω σε αυτή τη συναινετική βάση θα μπορεί η πλευρά μας να προχωρήσει ενισχυμένη όταν επαναρχίσουν οι συνομιλίες και να εδραιώσει την αξιοπιστία της έναντι του διεθνούς παράγοντα. Εύχομαι η καταπολέμηση της διαφθοράς που άρχισε τον χρόνο που πέρασε να προχωρήσει ακόμα πιο δυναμικά και αποτελεσματικά το Ο διορισμός στην θέση του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας του Οδυσσέα Μιχαηλίδη ήταν, χωρίς υπερβολή, ό,τι καλύτερο συνέβηκε σε αυτό τον τόπο το Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα του χαρακτήρα, το αμερόληπτο των αποφάσεων, την άκαμπτη προσήλωσή του στη χρηστή διοίκηση και προστασία του δημόσιου χρήματος, καθώς και στις ικανότητές του να υλοποιήσει το σημαντικότατο έργο που του ανατέθηκε. Θα πρέπει, όμως, να του δοθούν όλα τα μέσα για να μπορέσει το συντομότερο να αποκαλύψει όλα τα αποστήματα διαφθοράς και διασπάθισης του δημόσιου χρήματος, βάζοντας το μαχαίρι στο κόκκαλο, ούτως ώστε να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης όλοι οι υπεύθυνοι της οικονομικής καταστροφής αυτού του τόπου και να δημευθούν οι περιουσίες όσων υπεξαίρεσαν και καταχράστηκαν δημόσιο χρήμα. Κανείς δεν πρέπει να εξαιρεθεί και η τιμωρία θα πρέπει να είναι παραδειγματική, ούτως ώστε να δράσει αποτρεπτικά. Τότε μόνον οι πολίτες αυτού του τόπου θα ησυχάσουν και θα μπορέσουν να δουν με αισιοδοξία το αύριο. Εύχομαι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επιδεικνύοντας ηγετικές ικανότητες, να θέσει ως κανόνα την επιλογή των αρίστων και των πιο κατάλληλων για την κάθε επιτελική θέση, ακολουθώντας ευλαβικά την αξιοκρατία και επιβραβεύοντας την προσήλωση στις αρχές και αξίες, το ήθος και την ακεραιότητα χαρακτήρα. Θα πρέπει επίσης να κάνει πράξη την ισότητα των φύλων, εκδηλώνοντας έμπρακτα το σεβασμό και την εκτίμηση του στο 50+% των πολιτών που είναι γυναίκες. Εύχομαι να τολμήσει αυτό που άλλοι ηγέτες στην ΕΕ και σε παγκόσμια κλίμακα έκαναν πραγματικότητα, δηλαδή την τοποθέτηση σε θέσεις λήψεως αποφάσεων ικανών και καταξιωμένων γυναικών, σε ποσοστό τουλάχιστο 50%. Να είναι βέβαιος ότι όχι μόνο θα γραφτεί στην ιστορία ως ένας πρωτοπόρος ηγέτης, αλλά και θα συμβάλει με τον τρόπο αυτό, αποδεδειγμένα, στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου. Εύχομαι, τέλος, όπως ως κράτος προχωρήσουμε όσο το δυνατό πιο γρήγορα στη θεμελίωση των δομών ενός αειφόρου κοινωνικού κράτους που θα διασφαλίζει μια αξιοπρεπή ζωή σε όλους τους πολίτες του, από τη γέννηση μέχρι το θάνατο, με αποτελεσματικές κοινωνικές παροχές για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και τη διασφάλιση της υγείας, της εκπαίδευσης και της ασφάλειας σε όλο τον πληθυσμό. Άλλες χώρες, όπως οι σκανδιναβικές, το έχουν πετύχει. Γιατί όχι και εμείς; erato@marcoullis.com

10 10-EPISTOLES CY_Master_cy 02/01/15 17:50 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Η ελληνική εξωτερική πολιτική το 2015 Του ΘΑΝΟΥ Π. ΝΤΟΚΟΥ Ο ι διεθνείς εξελίξεις, όπως και οι εσωτερικές αλλά και επόμενα στάδια στην προσωπική ζωή του καθενός από εμάς, έχουν πάντοτε ένα έντονο στοιχείο μη προβλεψιμότητας. Οι λεγόμενοι «Μαύροι Κύκνοι» (Black Swans) και οι πάσης φύσης ανατροπές και ανακατατάξεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πραγματικότητας. Υπάρχουν, βέβαια, αρκετές περισσότερο προβλέψιμες εξελίξεις και σε αυτές θα επικεντρωθεί το κείμενο αυτό. Για το 2015, λοιπόν, δεν προβλέπεται δυστυχώς ότι θα μειωθούν οι προκλήσεις για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Η χώρα, πιθανώς περαιτέρω αποδυναμωμένη σε περίπτωση πλέον της μιας εκλογικής αναμέτρησης, θα κληθεί να διαχειριστεί τόσο τα «παραδοσιακά» εθνικά ζητήματα, όσο και την ευρύτερη περιφερειακή αστάθεια στη νότια γειτονιά της, αλλά και στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας <<<<<<< με τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση Δύσης και Ακόμη και σε περίπτωση απόσυρσης κρουση στη Συρία και η Ρωσίας. Η εμφύλια σύγ- του τουρκικού ερευνητικού σκάφους Ιράκ, αλλά και η μετα- δράση του «Ισλαμικού Κράτους» σε Συρία και «Μπαρμπαρός» από τροπή της Λιβύης σε «αποτυχημένο κράτος» την ΑΟΖ της Κύπρου, θα συνεχίσουν να προκαλούν ροές προσφύγων δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμε- προς την Ευρώπη, ενώ ανησυχία προκαλεί και νο νέας κρίσης. το ενδεχόμενο εξάπλωσης ριζοσπαστικών τάσεων πέραν της συγκεκριμένης περιοχής. Η δε ουκρανική κρίση και η πιθανότητα περαιτέρω κλιμάκωσης σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο θα οξύνουν τις συνέπειες και τα διλήμματα για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Δεν αναμένονται θεαματικές εξελίξεις σχετικά με το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ λόγω της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης και στις δύο χώρες. Θα υπάρξει μια σχετική αύξηση των πιέσεων για επίλυση του προβλήματος, αλλά θα είναι μάλλον διαχειρίσιμες (τουλάχιστον για το εγγύς μέλλον), καθώς ούτε άμεση διεύρυνση του ΝΑΤΟ συζητείται ούτε επιτάχυνση των αντίστοιχων διαδικασιών στην Ε.Ε. Ούτε και στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου αναμένεται κάποια αλλαγή στην ελληνική στάση, η οποία θα συνεχίσει να εστιάζει στην περαιτέρω βελτίωση των οικονομικών και πολιτικών σχέσεων, εναρμονιζόμενη και με τη σταδιακή ομαλοποίηση των σχέσεων Σερβίας - Κοσσυφοπεδίου. Ισως υπάρξουν κάποιες εξελίξεις στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας - Αλβανίας. Οι σχέσεις με την Τουρκία αναμένεται να παραμείνουν -επιφανειακά, τουλάχιστον- καλές σε διμερές επίπεδο, αλλά υπάρχει υψηλή αβεβαιότητα σχετικά με τις επόμενες κινήσεις της Αγκυρας στο θέμα των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Ακόμη και σε περίπτωση απόσυρσης του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» από την ΑΟΖ της Κύπρου, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο νέας κρίσης. Κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, μάλιστα, ίσως η Ελλάδα υποχρεωθεί να εμπλακεί με πιο ενεργό τρόπο. Εξελίξεις μέσα στο 2015 θα υπάρξουν όσον αφορά και τις πιθανές οδούς μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ανατ. Μεσόγειο προς τις αγορές, ενώ αναμένεται να συνεχιστούν οι τριμερείς διεργασίες Ελλάδας, Κύπρου με Ισραήλ και Αίγυπτο αντίστοιχα. Τέλος, ερωτήματα υπάρχουν σχετικά με τη δυνατότητα της χώρας μας να παίξει ενεργό ρόλο στις ευρωπαϊκές διεργασίες για οριστική έξοδο από την οικονομική κρίση και την αντιμετώπιση των ευρύτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. Ευχή για το 2015: σε περίοδο εσωτερικής αβεβαιότητας να υπάρξει συναίνεση για τη θωράκιση της εξωτερικής πολιτικής από την κομματική αντιπαράθεση. Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ). Συνεργασίες, με ποιους και γιατί Τρία συγκεκριμένα πρόσφατα παραδείγματα «αναδιάρθρωσης» χρεών ενδεικτικά του πραγματικού τρόπου λειτουργίας των Τραπεζών. 1. Δάνειο σε συνταξιούχο: Δάνειο του 2004 σε συνταξιούχο ετών 74, ύψους Λ.Κ Υποθήκες χωράφια σε χωριό της Λάρνακας αγοραίας αξίας (το 2004) Λ.Κ Επιτόκιο 4,5%. Ο πελάτης ενημέρωσε γραπτώς την Τράπεζα πριν την χορήγηση του δανείου ότι ήταν επίσης ιδιοκτήτης και μιας οικίας στην οποία διέμενε ο ίδιος και η σύζυγός του. Η Τράπεζα δεν ζήτησε να μπει υποθήκη η κατοικία. Το δάνειο μετά από τα πρώτα χρόνια δεν πληρώνεται. Η τράπεζα αυξάνει το επιτόκιο σε 12,5% ετησίως και το υπόλοιπο από καταλήγει εντός 4 ετών σε Η Τράπεζα δεν λαμβάνει κανένα μέτρο εκτέλεσης, δεν προχωρά με εκποίηση των χωραφιών μέχρι το Το 2014 ο πελάτης σε ηλικία 84 ετών και πάσχοντας από ανίατη ασθένεια αποφασίζει να μεταβιβάσει την πιο πάνω κατοικία του στα εγγόνια του. Η Τράπεζα άμεσα καταθέτει στο δικαστήριο αίτηση για ακύρωση της μεταβίβασης ως δόλιας ισχυριζόμενη ότι ο 84χρόνος μεταβιβάζοντας την κατοικία στα εγγόνια του, στα πρόθυρα του θανάτου του, είχε σκοπό να την καταδολιεύσει! Η Τράπεζα για να αποδεχθεί αναδιάρθρωση απαιτεί (i) κεφαλαιοποίηση παράνομων τόκων, (ii) επιπλέον υποθήκες για εξασφάλιση χρέους και (iii) να αναλάβουν το δάνειο ως εγγυητές τα τέκνα του 84χρονου. 2. Αναδιάρθρωση επιχειρηματικών δανείων «μεγάλης επιχείρησης»: Καμιά επιπλέον δανειοδότηση για τρέχουσες υποχρεώσεις, απαίτηση για κυμαινόμενη επιβάρυνση, αύξηση επιτοκίου σε 14% ετησίως (εξαιτίας ρίσκου της Τράπεζας!), κεφαλαιοποίηση διαχρονικών παράνομων τόκων ύψους 12,5% ετησίως. Επιπλέον η Τράπεζα θέτει ως όρο στην αναδιάρθρωση να αποκτήσει και σοβαρό μερίδιο στην ίδια την εταιρεία! Από πωλήσεις ακινήτων Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ Του ΣΤΕΛΙΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ Η αναφορά του Προέδρου Αναστασιάδη («έτοιμος για διάλογο για κυβέρνηση κοινή ή ευρύτερης αποδοχής», 23 Δεκεμβρίου 2014), προκάλεσε συζητήσεις, αντιδράσεις, σχόλια. Είναι αυτό που χρειάζεται ο τόπος σήμερα; Στη δική μου κρίση, το ζήτημα της ενότητας ταλανίζει την Κύπρο από την επομένη της εισβολής. Έκτοτε, είδαμε κάθε είδους συμμαχίακατά κανόνα του ποδαριού, κινήσεις με βλέμμα στη νομή της εξουσίας, ελάχιστες ήταν οι εξαιρέσεις που εργάστηκαν πάνω σε διαφορετική βάση γιατί είχαν κάτι προγραμματικό να υλοποιήσουν. Οι εμπειρίες, το μέγεθος της νήσου και η έκταση των προβλημάτων, λένε ότι χρειάζεται κάτι διαφορετικό, κάτι που να αναποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες, κάτι που θα δίνει πραγματική ισχύ στην προσπάθεια για νέα πορεία. Το ερώτημα είναι πάνω σε ποια βάση κτίζονται συμμαχίες, με ποια υλικά μπορούν να αντέχουν στους κραδασμούς οι συμμαχίες βάθους. Αυτή η ανάλυση οδηγεί στην πολιτική των προϋποθέσεων για να έχουμε κυβέρνηση ευρύτερης πολιτικής βάσης: Προϋπόθεση πρώτη, το κυπριακό. Η συγκυρία γύρω από το κυπριακό δεν αντέχει άλλες διγλωσσίες, όπως αυτές που είδαμε στο παρελθόν. Απάντηση είναι οι καθαρές λύσεις. Η βάση για κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής βρίσκεται στο Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014 με στόχο την αναζήτηση ενός βιώσιμου συμβιβασμού μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Το Κοινό Ανακοινωθέν θέτει τις βάσεις για ένα ενωμένο, ομοσπονδιακό κράτος, και, όταν μιλάμε για συμμαχίες βάθους, αυτή η προϋπόθεση αποτελεί το συνεκτικό υλικό στον πολιτικό αγώνα. Προϋπόθεση δεύτερη: ανασυγκρότηση της οικονομίας που θα βασίζεται στην κατανόηση των αιτίων που μας οδήγησαν στα σημερινά αδιέξοδα ως μια κεντρική προϋπόθεση για να μην επαναλάβουμε λάθη του παρελθόντος. Κεντρική κατεύθυνση μιας κυβέρνησης ευρύτερης επιρροής, σημαίνει συγκλίσεις που να οδηγούν στην πολιτική των μεταρρυθμίσεων με στόχο την ανάπτυξη και τη σταδιακή έξοδο από το μηχανισμό του μνημονίου. Χρειάζονται αλλαγές στο κράτος, μεταρρύθιση στην παιδεία, αποκέντρωση, πρόοδος στα ζητήματα που συνδέονται με την ψηφιακή επανάσταση, διαμόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού προγράμματος. Πολιτικές που να οδηγούν από το κράτος-παροχών στο κοινωνικό κράτος. Προϋπόθεση τρίτη: τα μεγάλα ζητήματα που συνδέονται με τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της διαφθοράς, την απαγκίστρωση από τις πρακτικές της συνεχούς αντιπαλότητας, την καλλιέργεια ήπιου κλίματος, τη συνεχή προσπάθεια για νέα πεδία συνεννόησης. Προϋπόθεση τέταρτη: η αξιοποίηση στοιχείων από τη διεθνή εμπειρία από χώρες με παράδοση: όπως η Γερμανία, (τρόπος και μορφή των προγραμματικών συγκλίσεων), όπως η Σουηδία, (συνεργασία ειδικού σκοπού μέχρι το 2022), όπως το Ισραήλ, (κουλτούρα συγκατοίκησης με έδρα ένα «δραστήριο» Υπουργικό Συμβούλιο). Αν οι σημαντικότερες πολιτικές δυνάμεις στη Σουηδία συνεννούνται για να μην επιτρέψουν στην ακροδεξιά να εξελιχθεί σε «διαιτητή» της πολιτικής της ζωής, τι πιο σημαντικό για την Κύπρο από τη συνεννόηση για την επίλυση του κυπριακού; Στην ουσία μιλάμε για ένα μεγάλο σχέδιο που θα πείσει την πλειοψηφία των πολιτών πάνω στην κατεύθυνση «επίλυση του κυπριακού ίσον έξοδος από την οικονομική κρίση, επίλυση ίσον αξιοποίηση του φυσικού αερίου το συντομότερο δυνατό σε συνθήκες ασφαλείας». Τρία μεγάλα κεφάλαια που διασυνδέονται μεταξύ τους, το ένα στηρίζει το άλλο και όλα μαζί οδηγούν την Κύπρο από την παρακμή στην ανατροπή και από το μνημόνιο στην ελευθερία και την ανάπτυξη. Η Λευκωσία μπορεί να καθοδηγήσει αυτές τις εξελίξεις. Η μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων μπορεί να τις υποστηρίξει με την κατάλληλη πολιτική και επικοινωνιακή οργάνωση. Αυτή η περίοδος των «μη συνομιλιών» προσφέρεται για ζυμώσεις που εταιρείας εξοφλούνται μόνο οι υποχρεώσεις προς την Τράπεζα. Οι υποχρεώσεις σε εργαζόμενους, φόρο εισοδήματος, κοινωνικές ασφαλίσεις παραμένουν εκκρεμείς παρόλο που οι διευθυντές της εταιρείας κινδυνεύουν να πάνε φυλακή. Η Τράπεζα απαιτεί και το τελευταίο σεντ. Αποτέλεσμα, μέσα στα Χριστούγεννα η εταιρεία απολύει 50 εργαζόμενους και αναστέλλει τις εργασίες της. 3) Αναδιάρθρωση επιχειρησιακού δανείου «μικρής επιχείρησης»: Ζητήθηκε ανέκκλητη εντολή ότι μπορεί να πωληθεί από την Τράπεζα υποθηκευμένο ακίνητο σε τιμή που θα καθορίσει η τράπεζα, προσωπικές εγγυήσεις τέκνων ιδιοκτητών εταιρείας, αύξηση του ισχύοντος επιτοκίου, κεφαλαιοποίηση επιτοκίου υπερημερίας και επιπλέον υποθήκες. Το χειρότερο όλων, όμως, είναι η μη επαγγελματική και απαξιωτική σε ορισμένες περιπτώσεις συμπεριφορά των τραπεζικών υπαλλήλων. Όχι βέβαια όλων. Σχόλια του τύπου να βοηθούν, ώστε να αποκτήσουν «σώμα» οι γεφυρωτικές προτάσεις που επεξεργάζεται ο ΟΗΕ με βάση τις συζητήσεις Αναστασιάδη- Έρογλου, προσφέρεται για αξιοποίηση των συγκλίσεων Χριστόφια-Ταλάτ (διακυβέρνηση, οικονομία, ΕΕ), προσφέρεται για αξιοποίηση της ΕΕ, ώστε να σφραγίσει κεφάλαια της επίλυσης όπως εκείνο για τις εγγυήσεις και την ασφάλεια. Οι ζικ ζακ επαφές με την Άγκυρα, ένας δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Τ. Ερτογάν, μπορεί να θέτουν το διάλογο σε διαφορετική διάσταση και δημιουργούν προϋποθέσεις για πρόοδο με βάση την πολιτική των διασυνδέσεων. Σε αυτή την πολύ πολύπλοκη χρονική συγκυρία κάθε συζήτηση για «κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής» απαιτεί τη σωστή ερμηνεία των εξελίξεων στο διεθνή περίγυρο της νήσου. Η απειλή που εκφράσει ο ISIL στην Μ. Ανατολή είναι θέμα απολύτως κυπριακό, κατά συνέπεια είναι πολύ σημαντικό να κρατηθεί το κυπριακό στις προτεραιότητες της διεθνούς ατζέντας όπως έγινε με την επίσκεψη Μπάιντεν στη νήσο ή με την επιτυχή δραστηριότητα Γιούγκερ σε επιμέρους διαστάσεις που συνδέονται με την Κύπρο. Το βασικό θέμα παραμένει: συνεργασίες στο κυβερνητικό επίπεδο, με ποιους και γιατί. Πιο πάνω προσπάθησα να δώσω μια περιγραφή ενός πλαισίου που βασίζεται πάνω σε πραγματικά δεδομένα και, τα οποία, κατά την άποψή μου, βελτιώνουν το επίπεδο της εγκυρότητας στον πολιτικό μας αγώνα. Μια κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής με πρόσωπα ευρύτερης επιρροής αφορά γενναίες πρωτοβουλίες, υπέρβαση κομματικών στερεοτύπων, και κυρίως, συνδέεται με την πλήρη επίγνωση των προκλήσεων που χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε μέσα στο Αναδιαρθρώσεις χρεών και πράσινα άλογα ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ «εσείς φταίτε», «να μάθετε να ξοδεύετε λιγότερα» γιατί «150 ευρώ για βενζίνη τον μήνα», σε ανθρώπους αξιοπρεπείς που βρέθηκαν σε δύσκολη θέση και προσπαθούν να επιβιώσουν είναι στην ημερήσια διάταξη. Ξεχνούν ότι οι οικογενειάρχες που είναι απέναντί τους έχουν περιέλθει σ αυτήν την κατάσταση, γιατί κυρίως οι «μαστόροι» τους, αυτοί που τους έδιναν τα «bonus» διοικώντας τις Τράπεζες παραβίασαν τον μισό ποινικό κώδικα και κατέστρεψαν τον τόπο. Αυτά σκέφτηκα να γράψω όταν άκουσα τον εκπρόσωπο του Συνδέσμου Τραπεζών, πρώτη είδηση στο ΡΙΚ, να μονολογεί για 20 λεπτά και να «παρακαλεί» τους δανειολήπτες να προσέλθουν χωρίς καθυστέρηση να αναδιαρθρώσουν τα δάνειά τους. Ονόματα, διευθύνσεις, τηλέφωνα (που θα έλεγε και ο Χάρρυ Κλιν) στην διάθεση των αρμοδίων. Ο κ. Στέλιος Αμερικάνος είναι Πολιτικός Συντονιστής της Συμμαχίας Πολιτών. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είναι καλύτερη επιλογή από τη ΝΔ Τ ο τελευταίο διάστημα, και κυρίως μετά την αποτυχία της κυβέρνησης να εκλέξει πρόεδρο, έχει ξεκινήσει (και στην Κύπρο) μια συζήτηση κατά πόσο ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να κυβερνήσει χωρίς ολέθρια για την Ελλάδα αποτελέσματα. H συζήτηση αυτή, πέρα από υπερβολική, θεωρώ ότι διεξάγεται σε λάθος βάση για δύο λόγους. Παίρνει ως δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κυβερνήσει στη λογική της προεκλογικής/αντιπολιτευτικής του ρητορικής και αντιλαμβάνεται ως δύναμη ευθύνης και σταθερότητας την σημερινή κυβέρνηση. Προφανώς και η εικόνα που βγάζει μέχρι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί παρά να δημιουργεί αμφιβολίες κατά πόσο μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες που απαιτούν οι πραγματικότητες της εξουσίας. Αφού πρόκειται για ένα κόμμα με μια οξεία ιδεοληπτική παλαιοαριστερή και λαϊκίστικη ρητορεία. Του οποίου η επαφή με κόμματα που φλερτάρουν με την άκρα δεξιά, η διγλωσσία και η προσφυγή σε εύκολες τοποθετήσεις περί σκισίματος των Μνημονίων, μαγκιές και απειλές προς τις αγορές με νταούλια και πεντοζάληδες, οδηγούν την αξιοπιστία του στον πάτο και του αφαιρούν την δυνατότητα να καταστεί αξιόπιστη λύση σε ενδεχόμενη εκλογική νίκη. Η ρητορική όμως του ΣΥΡΙΖΑ, αν και αγγίζει τα όρια του πολιτικού αμοραλισμού, δεν διαφέρει ιδιαίτερα από αυτήν του Σαμαρά το 2012, όταν από το Ζάππειο υποσχόταν πλήρη επαναδιαπραγμάτευση του χρέους ή του Παπανδρέου το 2009 όταν δήλωνε ότι λεφτά υπάρχουν. Όποιος βρέθηκε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης επέλεξε να δημαγωγήσει με την ίδια επιπολαιότητα. Την ίδια στιγμή, τα τρία χρόνια παρουσίας της νυν κυβέρνησης στην εξουσία δεν έπεισαν ότι αποτελούν εχέγγυο για μια σταθερή πορεία. Η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά, ενώ έδειξε πρόθεση να υπογράψει τα πάντα, έκανε τα πάντα ώστε να μην τα υλοποιήσει. Σε καμία φάση της θητείας της δεν έπεισε ότι είχε σοβαρό σχέδιο για επαναφορά της χώρας. Περιορίστηκε σε μια «μεταρρυθμιστική ρητορεία», που ποτέ δεν άγγιξε την ουσία που ήταν ο εκσυγχρονισμός. Όσοι σήμερα ανησυχούν από την έλλειψη πολιτικής ευθύνης που δείχνει ο ΣΥΡΙΖΑ και τυχόν σύγκρουση με την Ε.Ε., δείχνουν να αγνοούν ότι οι τριβές την περασμένη τριετία με τους θεσμικούς εταίρους ήταν έντονες και συνεχείς αφού σε ελάχιστες περιπτώσεις η νυν κυβέρνηση ανέλαβε το βάρος των ευθυνών της δανειακής σύμβασης. Ότι η χώρα είναι την άρνηση αυτής της κυβέρνησης, για ένα μεγάλο διάστημα, να κινηθεί σε πορεία λογικής που εν μέρει πληρώνει. Η οποία, ακόμα και σήμερα επέλεξε να επισπεύσει το πολιτικό αδιέξοδο, αρνούμενη να ολοκληρώσει το πρόγραμμά, που η ίδια διαμόρφωσε με τους δανειστές. Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν η κυβέρνηση πήγε καλά. Κάτι τέτοιο προφανώς δεν ισχύει. Ούτε κατά πόσο ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί όντως να κάνει Του ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ την ανατροπή. Το πιο πιθανό είναι ότι στην πράξη θα αποδειχθεί όσο δύναμη αλλαγής αποδείχθηκε η ΝΔ. Αλλά ποιου η ήττα μπορεί μακροπρόθεσμα να αποβεί πιο ευεργετική για τη χώρα; Θεωρώ πως μια ήττα του παραδοσιακού δικομματισμού θα εξυπηρετούσε καλύτερα τόσο την Ελλάδα όσο και την ίδια τη Δημοκρατία. Όχι μόνο λόγω του προφανούς. Επειδή δεν μπορεί αυτοί που οδήγησαν τη χώρα στον πάτο να ταυτίζουν την παραμονή τους στην εξουσία με την επιβίωσή της, ισχυριζόμενοι ότι οι επόμενοι θα την πάνε πιο κάτω. Ούτε διότι, όπως λέγεται, ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία θα αναγκαστεί να λειτουργήσει με πολιτικούς όρους. Αν και θεωρώ σημαντική, για ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, την ενηλικίωση που αναγκαστικά θα επιφέρει στην Αριστερά κάτι τέτοιο. Αλλά κυρίως διότι για να έρθει η αλλαγή, θα πρέπει πρώτα να αμφισβητηθεί αυτό που δεδομένα έχει αποτύχει. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο βγάζοντας από το κεντρικό πολιτικό κάδρο αυτούς που έφεραν τη χώρα εδώ που βρίσκεται σήμερα. Γκρεμίζοντας το παλαιό και αποτυχημένο. Έστω κι αν το γκρέμισμα δεν φέρει αμέσως κάτι νέο. Προφανώς και κάτι τέτοιο ενέχει ρίσκο. Το ρίσκο του άγνωστου. Αυτό όμως θεωρώ ότι είναι πολύ μικρότερο απ όσο παρουσιάζεται. Άλλωστε τα δείγματα γραφής της ΝΔ, τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά, επιβεβαιώνουν ότι και σε αυτές τις εκλογές δεν συγκρούονται η σοβαρότητα ή σιγουριά με τη δημαγωγία και την αβεβαιότητα, αλλά διαφορετικές μορφές λαϊκισμού και στενής κομματικής ιδιοτέλειας. Και ο Τσίπρας, παρά τα συνθήματα «τη λύση θα δώσει ο λαός», δείχνει να αντιλαμβάνεται πως τη λύση θα τη δώσουν οι πραγματικότητες. Όπου οι επιλογές του θα είναι λίγες και σκληρές. Αυτό δείχνουν και οι τοποθετήσεις του εκτός Ελλάδος, όπου έχει υιοθετήσει μια πιο μετριοπαθή ρητορική ως προς τη διευθέτηση του χρέους. Αυτό που μπορεί να κάνει (έχει την ηθική υπόσταση) είναι να βάλει στην ατζέντα της Ευρώπης την γενικότερη οικονομική πολιτική. Και αυτό είναι θεμιτό. Ίσως αποδειχθεί και ευεργετικό. Σε κάθε περίπτωση κανείς από το πολιτικό σύστημα επί της ουσίας δεν εγγυάται ούτε ασφαλή διαπραγμάτευση ούτε αλλαγή σελίδας. Και ας το υπόσχονται. Γιατί οι δανειστές θέλουν μεταρρυθμίσεις, που δεν θέλει κανείς, συμπεριλαμβανομένης της πλειοψηφίας των πολιτών. Διότι μεταρρυθμίσεις σημαίνουν ανατροπή κατεστημένων και σύγκρουση με παγιωμένα συμφέροντα. Είναι γι αυτό που θεωρώ ότι οι λύσεις δεν βρίσκονται στις επικείμενες εκλογές. Εφόσον προτεραιότητα για τη χώρα αποτελεί η μεταμόρφωσή της σε ένα φυσιολογικό ευρωπαϊκό κράτος, δίκαιο και αποτελεσματικό, τότε αυτό που πρέπει να φοβάται ο Έλληνας δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά ο ίδιος του ο εαυτός. antopoly@cytanet.com.cy

11 11-POLITIKI_Master_cy 02/01/15 22:26 Page 11 Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Τουρκικές μανούβρες σε διπλό μέτωπο Μετά τον απόπλου από την Κύπρο, το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» ενδέχεται να κατευθυνθεί προς το Αιγαίο Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ «Καιρός να ξεκινήσουν οι συνομιλίες». Αυτό το motto ξεχωρίζει τις τελευταίες ημέρες στους κύκλους του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. Η Άγκυρα, η οποία παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεραίνει ότι η στασιμότητα στις συνομιλίες δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά της. Με απώτερο στόχο <<<<<<< Κινήσεις τακτικής από την Άγκυρα ώστε να εμφανιστεί ως η διαλλακτική πλευρά στο Κυπριακό. την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της περιφερειακής απομόνωσης και κυρίως του εντυπωσιασμού του διεθνούς παράγοντα και της Ουάσιγκτον, η Άγκυρα επιθυμεί την άμεση αλλαγή του κλίματος στο Κυπριακό. Με απώτερο στόχο τον άμεσο τερματισμό της ηλεκτρισμένης ατμόσφαιρας στο Κυπριακό, η Άγκυρα απομακρύνει το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» και τα πολεμικά πλοία της από τα περίχωρα της Κύπρου. Η «Κ» διαθέτει πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες μετά την αποχώρησή του από τα περίχωρα της Κύπρου, το «Μπαρμπαρός» ενδέχεται να κατευθυνθεί προς το Αιγαίο. Η πηγή μάς τονίζει Η Άγκυρα αξιοποιεί την πολιτική αστάθεια που επικρατεί στην Ελλάδα για να αποκομίσει οφέλη σε Κύπρο και Αιγαίο. ότι η Άγκυρα έχει δώσει στο τουρκικό ερευνητικό σκάφος εντολή για νέες έρευνες στο Αιγαίο, σε κοντινή απόσταση από τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τουρκικές πηγές της εφημερίδας μας δεν διαψεύδουν ευθέως την θεωρία του ελληνικού Πενταγώνου. Συμφωνούν με την άποψη ότι η ένταση στο Αιγαίο συσχετίζεται άμεσα με το Κυπριακό. Την ίδια στιγμή τονίζουν ότι η διέξοδος από αυτή την κρίση είναι μια και μοναδική: Επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών στο Κυπριακό, συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στα κέρδη από το φυσικό αέριο και φυσικά άμεση τακτοποίηση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο του Κυπριακού. Η τουρκική πλευρά επιδιώκει να συσχετίσει άμεσα την εξέλιξη αυτή με την επανέναρξη των συνομιλιών και την κατοχύρωση του μεριδίου της τουρκοκυπριακής κοινότητας στο κυπριακό φυσικό αέριο. Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της πρόσφατης επίσκεψης του Τούρκου Πρωθυπουργού, Αχμέτ Νταβούτογλου στην Αθήνα. Στην ελληνική πρωτεύουσα, η τουρκική πλευρά επεσήμανε ότι το κλίμα στο Κυπριακό και στην ΑΟΖ θα πρέπει να αλλάξει προς το καλύτερο με αντικριστά βήματα. Μέσα στα πλαίσια της συγκεκριμένης στρατηγικής, μετά την αποχώρηση των σκαφών της από την Κύπρο, η Άγκυρα αναμένει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά θα λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες. Πρώτα από όλα, η Άγκυρα αναμένει ότι ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης θα δώσει άμεσα το πράσινο φως για την επανέναρξη των συνομιλιών, δίχως να αναμένει το τέλος των «προεδρικών εκλογών» στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Δεύτερον, η Άγκυρα παρακολουθεί τα βήματα της Λευκωσίας στο ζήτημα της ΑΟΖ. Η τουρκική πλευρά ζητά από την ελληνική κυβέρνηση να πιέσει την Λευκωσία για να λάβει μια ώρα αρχύτερα τις κατάλληλες πρωτοβουλίες για την συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στα κέρδη από το κυπριακό φυσικό αέριο. Έχοντας στραμμένη την προσοχή της στα δυο αυτά σημεία, η τουρκική πλευρά δεν ξεχνά να «πιέσει» την ελληνική πλευρά με διάφορες μανούβρες στο Αιγαίο. Ακριβώς αυτό το σημείο, προκαλεί μεγάλη αναστάτωση στους κύκλους του ελληνικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Καλά πληροφορημένη ελληνική πηγή επισημάνει στην εφημερίδα μας ότι οι τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας στο Αιγαίο, οι οποίες συσχετίζονται άμεσα με το Κυπριακό, έχουν αναστατώσει τους Έλληνες αξιωματούχους, διπλωμάτες και υψηλόβαθμους στρατιωτικούς. Από το 2006 μέχρι πρόσφατα, η Αθήνα και η Άγκυρα είχαν δρομολογήσει μια άτυπη συμφωνία, η οποία είχε ως απώτερο στόχο τον περιορισμό της έντασης στο Αιγαίο. Συγκεκριμένα, μέχρι τώρα τα μαχητικά αεροπλάνα των δυο χωρών διατηρούσαν «αποστάσεις ασφαλείας». Σήμερα η εικόνα έχει αλλάξει αφού τα τουρκικά μαχητικά εισέρχονται στον ελληνικό εναέριο χώρο και πραγματοποιούν εικονικές αερομαχίες με τα ελληνικά μαχητικά. Η πηγή μας πιστεύει ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη, εκτός από τα όσα συμβαίνουν στην Κύπρο συσχετίζεται άμεσα και με την πολιτική κρίση στην Αθήνα. Σε μια πολύ δύσκολη στιγμή για την Αθήνα, την στιγμή που η Ελλάδα οδηγείται σε πρόωρες εκλογές, η Άγκυρα αυξάνει την πίεση, την οποία ασκεί στην ελληνική πλευρά με απώτερο στόχο την επιβολή των προτάσεων και των θέσεών της στο Κυπριακό και στα ελληνοτουρκικά. «Κλειστό κουτί» ο ΣΥΡΙΖΑ Η τουρκική πρωτεύουσα παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις τελευταίες σαρωτικές εξελίξεις στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό. Η τουρκική πλευρά συμπεραίνει ότι η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα περίοδο πολιτικής αστάθειας, η οποία επιφυλάσσει απρόβλεπτες επιπτώσεις για την ελληνική κοινωνία και την ευρύτερη περιοχή. Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης υπογραμμίζουν ότι η Ελλάδα βυθίζεται σε μια μεγάλη πολιτική κρίση. Οι πηγές πληροφόρησης της Άγκυρας από την ελληνική πρωτεύουσα τονίζουν ότι σε λίγες εβδομάδες ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι το μεγαλύτερο κόμμα της Ελλάδας, το οποίο θα λάβει και την εντολή του σχηματισμού της νέας κυβέρνησης. Ακριβώς σε αυτό το σημείο, η Άγκυρα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα μεγάλο πρόβλημα. Για την τουρκική πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει «κλειστό κουτί». Η τουρκική πλευρά έχει περιορισμένες πληροφορίες για τον ΣΥΡΙΖΑ και την ατζέντα του. Οι Τούρκοι αναλυτές αδυνατούν να κατανοήσουν την κοσμοθεωρία και το πολιτικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. «Προσπαθούμε να αναλύσουμε ένα ανεξήγητο φαινόμενο», επισημαίνει στην εφημερίδα μας μια πηγή της τουρκικής κυβέρνησης. ΑΠΟΨΗ / Tου ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ ΣΥΡΙΖΑ, Κυπριακό και ελληνοτουρκικά Γράφοντας αυτό το σύντομο άρθρο γνώμης παρακολουθούσα τις δηλώσεις της Ντόρας Μπακογιάννη σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στο ελληνικό πολιτικό πεδίο. Ομολογώ ότι με το υψηλόβαθμο στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας με χωρίζει «ωκεανός» σε πολλά σημαντικά ζητήματα και στο πεδίο της κοσμοθεωρίας. Ωστόσο, την ίδια στιγμή θα πρέπει να υπογραμμίσω ότι η κ. Μπακογιάννη, το τελευταίο διάστημα, ξεχωρίζει με τις ψύχραιμες αναλύσεις της και τον ορθολογικό πολιτικό λόγο, ο οποίος έρχεται να κάνει την διαφορά στην σύγχρονη Ελλάδα του πολιτικού χάους και ασάφειας. Το βράδυ της Δευτέρας, η κ. Μπακογιάννη με εξέπληξε. Σε αντίθεση με τις ψύχραιμες αναλύσεις της προηγούμενης περιόδου, η ίδια επέλεξε να ευθυγραμμιστεί με την ρητορεία του Έλληνα Πρωθυπουργού, η οποία έχει έναν και μοναδικό μπούσουλα, τον λαϊκισμό. Στα χνάρια μιας λογικής, η οποία δεν διστάζει να ευθυγραμμίσει νοητά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με το φαινόμενο, το οποίο ακούει στο όνομα Χρυσή Αυγή, η κ. Μπακογιάννη κατέβαλλε προσπάθειες για να εκπέμψει το μήνυμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, προκαλώντας τις πρόωρες εκλογές, «εκβίασε» το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Κατά την άποψή της, ο ΣΥΡΙΖΑ παρερμήνευσε τον συντάκτη (τους δημιουργούς) του ελληνικού συντάγματος, βρήκε ένα κενό στον νόμο περί εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και προκάλεσε πολιτικό χάος στην Ελλάδα. Το έχουμε υπογραμμίσει παραπάνω. Η προεκλογική ατάκα του τύπου «ο ΣΥΡΙΖΑ προκαλεί χάος» δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια απεγνωσμένη προσπάθεια για ανεύρεση μερικών ψήφων στον βωμό του λαϊκισμού. Την προηγούμενη περίοδο, στην γειτονική Τουρκία, το κυβερνών, συντηρητικό κόμμα ξεκίνησε μια παρόμοια εκστρατεία. Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) επιχειρεί να εκφοβίσει τον Τούρκο ψηφοφόρο περνώντας το μήνυμα ότι η πτώση του από την εξουσία θα ανοίξει τον δρόμο για αδύναμες κυβερνήσεις συμμαχίας. Έχοντας χάσει τα προνόμια της εξουσίας, στην Αθήνα η δικομματική κυβέρνηση φέρει όλο και περισσότερο την εικόνα ενός ακυβέρνητου καραβιού. Με απεγνωσμένες κινήσεις, τα δυο κόμματα της συγκυβέρνησης επιχειρούν να γλυτώσουν ό,τι μπορούν από τη μεγάλη «πυρκαγιά». Εν μέσω αυτού του πολιτικού χάους, ο ιθύνοντας νους του κυβερνώντος κόμματος πραγματοποιεί μεγάλα λάθη. Επιχειρεί να πλήξει τον ΣΥΡΙΖΑ με επιχειρήματα, τα οποία δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα βρουν αντίκτυπο στην ελληνική κοινωνία. Σε περίπτωση που κατάφερνε να διατηρήσει την ψυχραιμία της η ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος, θα κατανοούσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος βρίσκεται πλέον σε απόσταση αναπνοής από την εξουσία (και από μια ενδεχόμενη συγκυβέρνηση με το Ποτάμι) φέρει δυο ουσιαστικές αδυναμίες, οι οποίες κινδυνεύουν να τινάξουν στον αέρα το μέλλον της ελληνικής Αριστεράς. Σε δυο βασικά ζητήματα, τα οποία αφορούν όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο, οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ αδυνατούν να δώσουν πειστικές απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα. Πρώτον, στο ζήτημα του περίφημου μνημονίου, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κατορθώσει να δώσει μια πειστική επεξήγηση για την νέα, εναλλακτική στρατηγική, την οποία προτείνει. Αυτή την στιγμή, λίγες εβδομάδες πριν τις εκλογές, ο μέσος Έλληνας πολίτης αναζητεί απεγνωσμένα απαντήσεις σε δυο ερωτήματα: Πού θα βρει τα χρήματα ο ΣΥΡΙΖΑ και πώς θα καταφέρει να ορθώσει το ανάστημά του στους δανειστές; Μέχρι στιγμής, η Κουμουνδούρου δεν έχει δώσει πειστικές απαντήσεις σε αυτά τα δυο ερωτήματα. Μια άλλη ουσιαστική αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ συσχετίζεται με τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό. Ποια είναι η εναλλακτική πρόταση του κόμματος για τα ελληνοτουρκικά; Ποια φρέσκια πρόταση φέρνει στο Κυπριακό; Η πολιτική γραμμή του κόμματος στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής χαρακτηρίζεται από ασάφειες και ιδεολογικές μανούβρες κάποιων στελεχών του. Όσοι παρακολουθούν από κοντά το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά γνωρίζουν πολύ καλά ότι εισερχόμαστε σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο. Η νέα περίοδος μόνο πειραματισμούς και αδέξιους χειρισμούς δεν σηκώνει. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να λάβει μια ώρα αρχύτερα υπόψη του αυτή την πραγματικότητα.

12 12-POLITIKI _Master_cy 02/01/15 21:56 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΛΛΗΚΑΣ ΣΤΗΝ «Κ» Δημιουργική αντιπολίτευση η Συμμαχία Δεν κουβαλούμε το κόμπλεξ πως ό,τι κάνει ο Πρόεδρος ή ό,τι πει άλλο κόμμα είναι λάθος Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να στηρίξουμε ιδέες και πολιτικές άλλων πολιτικών δυνάμεων Συνέντευξη στη ΜΑΡΊΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΊΔΟΥ Η πολιτική της Συμμαχίας Πολιτών θα επιβραβευθεί τόσο στις δημοτικές εκλογές της Πάφου, όσο και στις βουλευτικές του 2016, εκτιμά ο επικεφαλής της, Γιώργος Λιλλήκας. Τονίζει ότι η Συμμαχία προσπαθεί να εδραιώσει μια διεκδικητική και ριζοσπαστική πολιτική, η οποία να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Κύπρου και όχι ιδεολογικές προσεγγίσεις. Επαναλαμβάνει δε ότι η πολιτική που ακολουθούμε εδώ και 40 χρόνια στο κυπριακό δεν έφερε αποτέλεσμα σημειώνοντας την ανάγκη ύπαρξης μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής στο κυπριακό με πολιτικές που θα προκαλέσουν κόστος στην Τουρκία εάν δεν εργαστεί προς επίλυση του κυπριακού. -Οι τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ είχαν ως αποτέλεσμα την αναστολή της συμμετοχής του Προέδρου της Δημοκρατίας στις διαπραγματεύσεις. Μία κίνηση η οποία χαιρετίστηκε από όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ωστόσο το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο. -Το πιο εύκολο θα ήταν να πούμε ότι η Τουρκία είναι ισχυρή χώρα και σύμμαχος της Αμερικής. Κάτι που ισχύει, αλλά είναι η εύκολη οδός. Η πραγματικότητα είναι ότι κι εμείς οι ίδιοι φέρουμε ευθύνη. Θα έπρεπε μέχρι τώρα να διαμορφώσουμε μία στρατηγική στο κυπριακό. Μετά από 40 χρόνια -και δεν είναι ευθύνη μόνο του σημερινού Προέδρου- συνεχίζουμε να αυτοσχεδιάζουμε. Από όλα όσα συζητήσαμε το μόνο που πραγματοποιήθηκε ήταν η αναστολή των συνομιλιών. Ούτε νομικά μέτρα εναντίον της εταιρείας δεν πήραμε ούτε κυρώσεις διεκδικήσαμε από την Ε.Ε. ούτε καν στηρίξαμε την Ολλανδία που πρότεινε στο τελευταίο συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών να διασυνδεθούν τα κονδύλια που παίρνει η Τουρκία για την εναρμόνισή της με την υλοποίηση των υποχρεώσεών της απέναντι στην Ε.Ε. Στο ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων είχαμε αφήσει στο τραπέζι μόνο τρία δεδομένα. Το πρώτο η απαίτησή μας να φύγει το Μπαρμπαρός από την κυπριακή ΑΟΖ, το δεύτερο η απαίτηση της Τουρκίας να εμπλακούν και οι Τ/Κ στη διαχείριση του φυσικού αερίου και το τρίτο η επανέναρξη των συνομιλιών. Έτσι οι ξένοι αξιοποίησαν τα τρία στοιχεία που είχαν στο τραπέζι. Να φύγει το Μπαρμπαρός αλλά εμείς να αποδεχτούμε την κοινή επιτροπή με τους Τ/Κ και να επιστρέψουμε στο τραπέζι των συνομιλιών. Αν όμως στο τραπέζι προσθέταμε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, πάγωμα κεφαλαίων, αναστολή της ένταξης της Τουρκίας, τότε θα υπήρχαν περισσότερα στοιχεία στο τραπέζι και η εξίσωση θα ήταν «μην πάρετε κυρώσεις κατά της Τουρκία για να φύγει το Μπαρμπαρός». Συνεπώς έχουμε ευθύνη γιατί λειτουργήσαμε με «Δεν είμαι μαθημένος να σηκώνω τα χέρια πάνω, αλλά τα μανίκια πάνω», αναφέρει στην «Κ» ο Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας, αναφερόμενος στο κατά πόσο υπάρχει ελπίδα αναχαίτισης των τουρκικών προκλήσεων και διεξόδου από το οικονομικό αδιέξοδο. τα δεδομένα που δημιούργησε η Τουρκία και ενόσω παίζουμε με τους όρους παιχνιδιού της Τουρκίας και δεν βάζουμε δικούς μας όρους στο παιχνίδι, τότε θα λειτουργούμε πάντοτε υπό πίεση. -Είχαμε εναποθέσει πολλές ελπίδες στο φυσικό αέριο. Ότι η Κύπρος θα παίξει ένα σπουδαίο ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι θα αποκομίσει τεράστια οικονομικά οφέλη. Εσείς προσωπικά είχατε μιλήσει και για προπώληση φυσικού αερίου. Ωστόσο, τα πρόσφατα αποτελέσματα στον Ονασαγόρα είναι μάλλον απογοητευτικά. -Με κάθε γεώτρηση δεν βρίσκεις φυσικό αέριο. Δεν το λέω μόνο εγώ αλλά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε πρόσφατες δηλώσεις του. Η Κύπρος έχει πολύ φυσικό αέριο και δεν πρέπει να απογοητευόμαστε με την πρώτη γεώτρηση αλλά να κάνουμε υπομονή και να ακολουθήσουμε μία ολοκληρωμένη στρατηγική στον ενεργειακό τομέα. Άλλωστε αν δεν είχε μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου η Κύπρος, η Τουρκία δεν θα έστελνε τον στόλο της στην κυπριακή ΑΟΖ, ούτε οι Αμερικανοί θα έδειχναν το ενδιαφέρον που δείχνουν. Θα πρέπει να σημειωθεί εξάλλου πως η γεώτρηση δεν έγινε και στο πιο ελπιδοφόρο σημείο. Θα πρέπει να παραμείνει στο τραπέζι ο στόχος μας για το τερματικό διότι μόνο έτσι θα μπορέσει η Κύπρος να αναβαθμιστεί και γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά. Την ίδια στιγμή, θεωρώ πολύ σημαντική την πρόθεση της κυβέρνησης να προπωλήσει φυσικό αέριο στην Αίγυπτο και βρίσκεται σε τελικό στάδιο προπώλησης φυσικού Οι πολίτες θα πρέπει να τιμωρήσουν με την ψήφο τους όσους εμπλέκονται σε σκάνδαλα. Η αποχή δεν είναι τιμωρία, αλλά συντήρηση του κατεστημένου.οικονομία και τις τράπεζες. Προτιμώ να με κυβερνά μία κακή, ανίκανη κυβέρνηση που την εξέλεξε δημοκρατικά ο λαός παρά να με κυβερνά μία ομάδα τεχνοκρατών από το εξωτερικό. αερίου για τα επόμενα 15 χρόνια με τα τερματικά στην Αίγυπτο. Μία απάντηση σε όσους ειρωνεύονταν πως η προπώληση φυσικού αερίου είναι αδύνατη. Μάλιστα πηγές του Υπουργείου λένε ότι θα πάρουμε πάνω από 10 δισεκ. ως Κυπριακή Δημοκρατία. Εύχομαι ωστόσο να μην καταλήξουν αυτά τα χρήματα στα ταμεία της Τρόικα. Ελπίζω πως αν προχωρήσει στην προπώληση φυσικού αερίου με την Αίγυπτο να μελετήσει η κυβέρνηση από πριν πώς θα αποδεσμευθεί από το μνημόνιο πλήρως-έστω και πληρώνοντας κάποιο πρόστιμο- ούτως ώστε να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τα χρήματα της προπώλησης για την εθνική οικονομία. Διαφορετικά θα καταλήξουν στα ταμεία της Τρόικας. -Τι προτείνει η Συμμαχία Πολιτών που δεν έχει ήδη ειπωθεί από τα άλλα κόμματα; -Η Συμμαχία Πολιτών προέκυψε από το κοινωνικό κίνημα που αυτοδημιουργήθηκε στις προεδρικές εκλογές. Δημιουργήθηκε μέσα από την κοινωνία και στις συγκεντρώσεις που έγιναν μετεκλογικά μεταξύ Α και Β γύρου, όπου απαίτηση των πολιτών ήταν να γίνει κάτι καινούργιο. Αυτό το καινούργιο το δημιούργησε η ίδια η κοινωνία από μόνη της. Αποτελείται από πολίτες από όλους τους πολιτικούς χώρους και από τους ανένταχτους, από αυτούς δηλαδή που δεν είχαν ψηφίσει ποτέ ή απείχαν. Η Συμμαχία Πολιτών δεν ανήκει στα παραδοσιακά κόμματα, αυτές οι ιδεολογίες έχουν δοκιμαστεί, έχουν αποτύχει και το τίμημα το πληρώνει ο πολίτης. Εμείς λέμε πως ιδεολογία μας είναι η Κύπρος και υπηρετούμε οτιδήποτε εξυπηρετεί την Κύπρο. Είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε οποιαδήποτε πρόταση από όπου κι αν προέλθει αν είναι καλή για τον τόπο και δεν ανησυχούμε καθόλου για την πατρότητα της πρότασης. Αν το θέσουμε με παραδοσιακούς όρους αυτό που μας χαρακτηρίζει είναι η διεκδικητικότητα και ο ριζοσπαστισμός. Η Κύπρος μπορεί να πάει μπροστά μόνο αν κάνει ριζοσπαστικές κινήσεις και μεταρρυθμίσεις. Μεταρρύθμιση του κράτους, του πολιτικού συστήματος με διεύρυνση ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ και εμβάθυνση της δημοκρατίας. Εμείς θα συνεχίσουμε την πολιτική που ξεκινήσαμε της δημιουργικής αντιπολίτευσης μια προσέγγιση που μας επιτρέπει να δούμε προτάσεις και να στηρίζουμε πολιτικές είτε της κυβέρνησης είτε άλλων κομμάτων αν αυτές είναι θετικές. Δεν κουβαλούμε το κόμπλεξ πως ό,τι κάνει ο Πρόεδρος ή ό,τι πει άλλο κόμμα είναι λάθος και στραβό. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να στηρίξουμε ιδέες και πολιτικές άλλων. Εξ ου και όλες μας τις προτάσεις τις καταθέτουμε και λέμε ότι είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε και τις δικές τους απόψεις. Αυτή τη δημιουργική προσέγγιση θα συνεχίσουμε και είμαι σίγουρος ότι το 2016 η Συμμαχία Πολιτών θα αποτελεί μία πολύ σημαντική δύναμη εντός του κοινοβουλίου. -Η αντιμνημονιακή χροιά του κινήματος εμπίπτει στα πλαίσια της διεκδικητικότητας και του ριζοσπαστισμού; Υπάρχει άλλη διέξοδος πλέον από το μνημόνιο; - Στη ζωή θεωρώ ότι μόνο ένα πράγμα δεν μας δίνει δεύτερη επιλογή, ο θάνατος. Πάντοτε έχουμε πάνω από μία επιλογή στη ζωή μας. Εμείς είμαστε εναντίον του μνημονίου για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Όπου εφαρμόστηκε το μνημόνιο, το κοινωνικό και ανθρώπινο κόστος αυξήθηκε. Όταν το 16% του πληθυσμού σου δεν βλέπει μέλλον στον τόπο, δεν έχει δουλειά, τότε όχι δεν μπορούμε να δεχτούμε τη λογική πως η μόνη διέξοδος είναι το μνημόνιο. Όταν ένας στους δύο νέους μας είναι άνεργος, όταν στατιστικές έρευνες δείχνουν ότι μειώνεται ο πληθυσμός της Κύπρου λόγω της μετανάστευσης των Κυπρίων αυτό τι σημαίνει; Πώς μετράται αυτό το κόστος; Επιπλέον ένας άλλος σημαντικός λόγος που εναντιωνόμαστε στο μνημόνιο είναι ότι τα μνημόνια καταργούν την δημοκρατία. Στην Ελλάδα και στην Κύπρο δεν νομίζω να κυβερνά ο Πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος. Προτιμώ να με κυβερνά μία κακή, ανίκανη κυβέρνηση που την εξέλεξε δημοκρατικά ο λαός παρά να με κυβερνά μία ομάδα τεχνοκρατών από το εξωτερικό. Η δημοκρατία είναι μεγάλη κατάκτηση των λαών που έχυσαν αίμα γι αυτή, δεν μπορούμε εμείς να την καταργήσουμε με μία μονοκονδυλιά. -Πέρα από την κριτική στους κυβερνητικούς χειρισμούς φαίνεται πως ασκείτε κριτική και στις υπόλοιπες αντιπολιτευτικές δυνάμεις, για ασυνέπεια λόγων εκτός Βουλής και πράξεων εντός της Βουλής. -Η παλαιοκομματική κουλτούρα που κουβαλούν μαζί τους που την έκτισαν για δεκαετίες είναι η κουλτούρα της ασυνέπειας. Άλλα λένε στον πολίτη, άλλα διακηρύττουν για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του πολίτη και άλλα κάνουν με πράξεις εντός της Βουλής. Το τι ψηφίζουν με το τι διακηρύττουν δεν έχει καμία σχέση. Το ταγκό με ΕΔΕΚ που δεν χορεύτηκε - Στα πλαίσια αυτά φαίνεται να βγαίνει στο προσκήνιο και η υπόγεια κόντρα η οποία προφανώς υπήρχε με την ΕΔΕΚ, κατηγορώντας σας για αθέτηση της προφορικής υπόσχεσής σας ότι δεν θα προχωρούσατε σε δημιουργία κόμματος. -Η ΕΔΕΚ έχει όλο μου το σεβασμό και την εκτίμηση για τη συνεργασία που είχαμε. Υποβάλαμε συγκεκριμένες προτάσεις αλλά για να χορέψουν ταγκό χρειάζονται δύο. Η πρότασή μας για ταγκό ήταν στο τραπέζι αλλά δεν υπήρχε παρτενέρ. Είχα πει προηγουμένως ότι η Συμμαχία Πολιτών δημιουργήθηκε από τους πολίτες. Δεν θα παίξω το παιχνίδι που θέλουν να παίξουν κάποιοι στην ηγεσία της ΕΔΕΚ νομίζοντας ότι έτσι θα συσπειρώσουν με αντιπαραθέσεις. Πέρασε η εποχή που οι πολίτες συσπειρώνονταν γύρω από τους καυγάδες. Οι πολίτες συσπειρώνονται γύρω από προτάσεις. Αυτή είναι η απάντησή μου στην ερώτησή σας. -Η φερόμενη εμπλοκή διαφόρων κομματικών παραγόντων στο ζήτημα ΣΑΠΑ από όλα τα πολιτικά κόμματα, φαίνεται να πλήττει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία των πολιτών στους θεσμούς και ιδιαίτερα στα πολιτικά κόμματα. Απασχολεί τη Συμμαχία η ενδεχόμενη ισοπεδωτική απαξίωση; -Εμπλέκονται όλα τα κόμματα πλην της Συμμαχίας Πολιτών. Όπως και σε άλλα σκάνδαλα η Συμμαχία Πολιτών ήταν εκτός. Αυτό δεν είναι τυχαίο αφού το παλαιοκομματικό σύστημα έχει καλλιεργήσει μία κουλτούρα όπου οι μίζες από τα δημόσια έργα και από τους ημικρατικούς οργανισμούς θεωρούνται φυσιολογικές. Οι πολίτες είναι δικαιολογημένα οργισμένοι και απογοητευμένοι. Επιβάλλεται κάθαρση χωρίς καμία εξαίρεση. Προσωπικά άκουσα στην Πάφο για καταθέσεις που αναφέρονταν και σε έναν πολιτικό αρχηγό και στη συνέχεια εξαφανίστηκαν από τον τελικό φάκελο. Άρα η κάθαρση πρέπει να τους συμπεριλάβει όλους χωρίς καμία διάκριση. Ταυτόχρονα επιβάλλεται οι ίδιοι οι πολίτες να τιμωρήσουν με τη ψήφο τους αυτά τα κόμματα τα οποία εμπλέκονται. Η αποχή δεν είναι τιμωρία, αλλά συντήρηση του κατεστημένου. ΑΝΑΛΥΣΗ / Tου PIERRE BRIANCON / REUTERS BREAKINGVIEWS Το Παρίσι και το Βερολίνο πρέπει να θυμηθούν γιατί δημιούργησαν την Ευρώπη Η οικονομική στασιμότητα της Ευρώπης σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την πολιτική της παράλυση. Το 2014 η έμφαση δόθηκε στο τι θα έπρεπε να είχαν κάνει οι κυβερνήσεις (και τι μπορούν ακόμη να κάνουν) ώστε να ενισχύσουν την αναπτυξιακή δυναμική της ηπείρου μετά δύο χρόνια ύφεσης. Το 2015 στο προσκήνιο θα βρεθεί η κρίση που βρίσκεται στην καρδιά του ευρωπαϊκού προβλήματος, δηλαδή η κατάρρευση της γαλλογερμανικής εταιρικής σχέσης. Είτε Παρίσι και Βερολίνο θα υποστηρίζουν την ανάγκη για αναζωογόνηση και αναδιάρθρωση της Ευρώπης ώστε να ανταποκρίνεται στις ελπίδες των πολλών χωρών που ακόμη θέλουν να γίνουν μέλη της. Ή θα αποτύχουν και το ευρωπαϊκό εγχείρημα θα κινδυνεύσει να βουλιάζει σιγά σιγά, κρίση με την κρίση, μέχρι να ξεχαστεί στη λήθη. Πάντοτε η Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν πρωτίστως πολιτικό εγχείρημα που περιοριζόταν από την οικονομική και χρηματοπιστωτική πραγματικότητα. Αν οι δύο βασικοί αρχιτέκτονές του χάσουν το ενδιαφέρον τους ή είναι υπερβολικά απορροφημένοι στα δικά τους προβλήματα ώστε να βελτιώσουν τη σχέση τους, τότε το εγχείρημα μπορεί γρήγορα να προκαλέσει απογοήτευση. Οι οικονομικές διαφορές στο Ολάντ και Μέρκελ οφείλουν να αναζωογονήσουν την ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. εσωτερικό της Ευρώπης υποχωρούν, παρά τους χτυπητούς τίτλους. Πλέον υπάρχει ευρύτερη συναίνεση περί της ανάγκης να τηρηθεί η δημοσιονομική πειθαρχία και να εφαρμοστούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη, η οποία σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ θα διαμορφωθεί στο αναιμικό 0,8% το 2014 και στο 1,3% το Η διαφωνία επικεντρώνεται στη χρονική συγκυρία. Οι υπέρμαχοι του «λιτότητα τώρα», μεταξύ τους και η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, που φαίνονται όλο και πιο απομονωμένοι, υποστηρίζουν ότι μόνο η δημοσιονομική λιτότητα μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη με βιώσιμο τρόπο. Οι υπέρμαχοι της ανάπτυξης, μεταξύ τους και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, δεν διαφωνούν επ αυτού, ωστόσο επιμένουν στην ανάγκη να ληφθούν μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας ώστε να αντισταθμιστεί η επίδραση των μεταρρυθμίσεων. Ενα άλλο πρόβλημα είναι η εμπιστοσύνη, ή μάλλον η έλλειψη εμπιστοσύνης. Το Βερολίνο δεν πιστεύει ότι η Γαλλία δεσμεύεται να προωθήσει σώφρονα οικονομική πολιτική. Οι Γερμανοί θυμούνται ότι η εποχή προ του ευρώ χαρακτηριζόταν από επανειλημμένες υποτιμήσεις του γαλλικού φράγκου. Εν τω μεταξύ, οι Γάλλοι ανησυχούν πως η γερασμένη Γερμανία έχει χάσει το ενδιαφέρον της για το ευρωπαϊκό εγχείρημα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οπως όλα δείχνουν έχουν αρχίσει να εμφανίζονται ρωγμές στο γερμανικό οικονομικό μοντέλο και η Γαλλία φαίνεται τουλάχιστον να διαθέτει μια σοβαρή κυβέρνηση. Και οι δύο χώρες πρέπει να αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως η άνοδος ριζοσπαστικών κομμάτων και η ουκρανική κρίση, μια υπενθύμιση πως η ειρήνη στην Ευρώπη δεν είναι δεδομένη. Αυτά τα θέματα δίνουν στους ηγέτες και από τις δύο πλευρές του Ρήνου την ευκαιρία να θυμηθούν για ποιους λόγους έφτιαξαν αρχικά την Ευρώπη.

13 13-POLITIKI_Master_cy 02/01/15 21:38 Page 13 Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 Η πολιτική ΗΠΑ στο Κυπριακό και οι ευθύνες μας Οι θετικές αναφορές που εξαφανίζονται μυστηριωδώς, η θεσμοθετημένη εμπλοκή της Ουάσιγκτον και η διγλωσσία της ΝEΑ ΥOΡΚΗ Ανάλυση Του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Αρκετές φορές τα τελευταία έντεκα χρόνια αναρωτήθηκα γιατί διακόπηκε η έκδοση των διμηνιαίων εκθέσεων των Αμερικανών Προέδρων προς την ηγεσία του Κογκρέσου για την Κύπρο. Κάποια ερωτήματά μου προς μέλη του Κογκρέσου, Κύπριους διπλωμάτες και στελέχη του ελληνοαμερικανικού λόμπι δεν απέδωσαν. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι εκθέσεις μετά το 2000 είχαν αποκτήσει χαρακτήρα ρουτίνας, εκδίδονταν με καθυστέρηση μηνών και την ίδια στιγμή άλλες προτεραιότητες της δημοσιογραφίας παρέπεμπαν την έρευνα για τη διακρίβωση της τύχης τους στις «ελληνικές καλένδες». Τους τελευταίους μήνες, παράλληλα με την αναβάθμιση του αμερικανικού ενδιαφέροντος για το Κυπριακό έκανε την εμφάνισή του ένα νέο φαινόμενο: Θετικές τοποθετήσεις Αμερικανών αξιωματούχων, ιδιωτικές ή δημόσιες, να μην καταγράφονται στην αμερικανική πολιτική στο Κυπριακό. Ακόμη χειρότερο, τον Ιούλιο μία ιδιαίτερα έντονη δημόσια ομιλία του <<<<<<< Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έχει το δικαίωμα να διορίσει ειδικό απεσταλμένο σε επίπεδο πρέσβη, «ο οποίος είναι υπεύθυνος για την εκπροσώπηση των ΗΠΑ σε απευθείας διαπραγματεύσεις με τα μέρη της διαφοράς στην Κύπρο. αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στην Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, ουδέποτε δημοσιοποιήθηκε στην ιστοσελίδα του Λευκού Οίκου, αλλά ούτε και τα ζητήματα που ήγειρε ο αντιπρόεδρος μετέβαλαν τις δημόσιες τοποθετήσεις για την Κύπρο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Δεν υπάρχει θέμα διαπραγμάτευσης σε δύο ζητήματα: Πρώτον, δεν έπρεπε τουρκικά στρατεύματα να πατήσουν πόδι στην Κύπρο χωρίς να προσκληθούν από την κυβέρνηση. Δεύτερον, υπάρχει μόνο μία κυβέρνηση στο νησί». Παρόλα αυτά, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωνε ότι άλλο Κύπρος κι άλλο Ουκρανία. «Στην Κύπρο δεν καταρρίπτονται πολιτικά αεροπλάνα», ήταν το επιχείρημά της. Σε αυτά να προσθέσουμε και την πρόσφατη «εξαφάνιση» από την ιστοσελίδα της αμερικανικής πρεσβείας στη Λευκωσία συνέντευξης του αμερικανού πρέσβη Τζον Κόνιγκ προς το ΡΙΚ, που έλεγε ότι το «Μπαρμπαρός» πρέπει να αποσυρθεί από την κυπριακή ΑΟΖ. Την προηγουμένη της «εξαφάνισης», η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε πει ότι οι θέσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκφράζονται μέσω των δηλώσεών της. Επειδή δεν πιστεύω σε ιστορίες για «μαύρες τρύπες», «τρίγωνο Βερμούδων» και «πύλες περάσματος σε άλλες διαστάσεις», αποφάσισα με καθυστέρηση έντεκα ετών να αναζητήσω την τύχη των «χαμένων» διμηνιαίων εκθέσεων. Βάσει του νόμου της 26ης Σεπτεμβρίου 1978 (ψηφίστηκε από το Κογκρέσο μετά την ανατροπή του εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας) και για λόγους που σχετίζονται με την εξωτερική βοήθεια, υποχρεούται ο Πρόεδρος των ΗΠΑ να υποβάλλει κάθε 60 μέρες έκθεση προς τον πρόεδρο της Βουλής και τον πρόεδρο της επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, για την πρόοδο που σημειώνεται στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης μιας λύσης του Κυπριακού μέσω διαπραγματεύσεων. Σε αυτή να περιλαμβάνονται κι οι σχετικές αναφορές των εκθέσεων του γ.γ. του ΟΗΕ προς το Σ.Α. Κι όλα αυτά γιατί «η πρόοδος προς την κατεύθυνση μιας διευθέτησης του Κυπριακού αποτελεί υψηλή προτεραιότητα της πολιτικής των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο». Ο νόμος δίνει κι ένα πολιτικό πλαίσιο για τη λύση του Κυπριακού, όπου μεταξύ των άλλων τονίζει ότι μία δίκαιη λύση θα πρέπει να εγγυάται ότι θα προστατεύονται πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των Κυπρίων κι ότι «μία δίκαιη διευθέτηση στο Κυπριακό πρέπει να συμπεριλαμβάνει την αποχώρηση των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων από την Κύπρο». Για το θέμα μάλιστα των τουρκικών στρατευμάτων αναφέρει συγκεκριμένα ότι «οι ΗΠΑ πρέπει να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για την αποχώρηση των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων από την Κύπρο στο πλαίσιο μιας λύσης του Κυπριακού». Ο νόμος αυτός τροποποιήθηκε από το Κογκρέσο τον Δεκέμβριο του 1987 (ο νέος νόμος 22 USC 2373), διατηρώντας ωστόσο τις βασικές υποχρεώσεις του προηγούμενου, την απαίτηση για υποβολή έκθεσης από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ κάθε 60 μέρες και τη λογική του προηγούμενου για το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού. Μία από τις πρόνοιες του νόμου είναι πως δίνει στον Πρόεδρο των ΗΠΑ το δικαίωμα να διορίσει ειδικό απεσταλμένο σε επίπεδο πρέσβη, «ο οποίος είναι υπεύθυνος για την εκπροσώπηση των ΗΠΑ σε απευθείας διαπραγματεύσεις με τα μέρη Και βέβαια η έκθεση είναι μόνο από τις πτυχές αυτού του νόμου. Αν μπούμε και στην ουσία του νόμου: 1. Τυπικά η ηγεσία του ελληνοαμερικανικού λόμπι θα μπορούσε το 2004, όταν η αμερικανική κυβέρνηση εκβίαζε να γίνει δεκτό το σχέδιο Ανάν, να την απειλήσει με μήνυση, διότι πίεζε για την αποδοχή ενός σχεδίου που παραβίαζε την πρόνοια του νόμου για αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων με τη λύση. 2. Σύμφωνα τις «αρχές που διέπουν τον νόμο», «οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν ενεργά την επίλυση των διαφορών μέσω διαπραγματεύσεων και διεθνώς καθιερωμένων ειρηνικών διαδικασιών, ενθαρρύνουν όλα τα μέρη να αποφύγουν προκλητικές ενέργειες και αντιτάσσονται σθεναρά σε κάθε προσπάθεια Ο εκάστοτε Πρόεδρος των ΗΠΑ υποχρεούται κάθε 60 μέρες να υποβάλλει έκθεση προς τη Βουλή και τη Γερουσία για την πρόοδο που σημειώνεται στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης μιας λύσης του Κυπριακού μέσω διαπραγματεύσεων. Το 2003 ο Τζορτζ Μπους ανέθεσε την ευθύνη για την υποβολή της έκθεσης στον υπουργό Εξωτερικών. Έκτοτε, καμιά έκθεση δεν είδε το φως της δημοσιότητας. της διαφοράς στην Κύπρο, να εκπροσωπεί τις Ηνωμένες Πολιτείες στις διαπραγματεύσεις με διεθνείς διαμεσολαβητές και γενικά, προσφέροντας τις καλές υπηρεσίες των ΗΠΑ στα μέρη αυτής της διαμάχης, προκειμένου να διευκολύνουν την ειρηνική διευθέτηση του Κυπριακού». Εκτός του Κυπριακού, στις αρμοδιότητες του ειδικού απεσταλμένου είναι κι οι ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο και μάλιστα ορίζεται ότι θα έχει δύο βοηθούς, έναν για την Κύπρο κι έναν για το Αιγαίο. Στις 31 Ιουλίου 2003, με προεδρικό διάταγμα (Executive Order 13313) ο Πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο νεώτερος, μεταφέρει την ευθύνη της υποβολής της έκθεσης προς την ηγεσία του Κογκρέσου, για την Κύπρο και 17 άλλα διεθνή ζητήματα, στον υπουργό Εξωτερικών. Από τότε καμία έκθεση για Πρόνοιες που ελέγχουν την αμερικανική κυβέρνηση την Κύπρο δεν είδε το φως της δημοσιότητας. Η λύση του μυστηρίου Θέσαμε δύο φορές αναλυτικά τα ερωτήματά μας στο γραφείο του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, χωρίς να λάβουμε απάντηση. Παράλληλα, με τη βοήθεια ηγετικού παράγοντα του ελληνοαμερικανικού λόμπι, υποβάλαμε στον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, το κατεπείγον ερώτημα κατά πόσον η παράλειψη του Προέδρου των ΗΠΑ να εκπληρώσει την εκ του νόμου απορρέουσα υποχρέωση, παραβίαζε το νόμο της χώρας και μπορούσε να κινηθεί σε βάρος του νομική διαδικασία. Η απάντηση μας δόθηκε σε ελάχιστα 24ωρα: Η έκθεση υποβάλλεται κανονικά για την επίλυση των διαφορών μέσω της βίας ή την απειλή χρήσης βίας». Πώς αυτή η πρόνοια του νόμου εφαρμόζεται στην περίπτωση του «Μπαρμπαρός», όπου οι ΗΠΑ αφενός αναγνωρίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας κι αφετέρου βάζουν μπροστά τον Άιντε να αναλάβει πρωτοβουλίες που υπερβαίνουν τους όρους εντολής των Ηνωμένων Εθνών; 3. Βάσει ειδικής πρόνοιας του νόμου με τίτλο «Συμφωνίες για πωλήσεις όπλων και απαγόρευσης μεταφοράς τους στην Κύπρο», αναφέρεται ρητά ότι οποιαδήποτε πώληση ή δωρεά όπλων «παρέχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο με την προϋπόθεση ότι δεν θα μεταφερθούν στην Κύπρο ή ειδάλλως να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση της απόσχισης ή της διαίρεσης της Κύπρου». Μία κατηγορία στην οποία σίγουρα συγκαταλέγεται η αμερικανικής κατασκευής τουρκική φρεγάτα που συνοδεύει το «Μπαρμπαρός» και δίνει μία νέα διάσταση στην τουρκική πρόκληση και στον ρόλο των ΗΠΑ. 4. Στη διάρκεια της θητείας του ο Πρόεδρος Χριστόφιας απέτρεψε τον διορισμό από τον Λευκό Οίκο προεδρικού απεσταλμένου (ή συντονιστή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ) φοβούμενος πιέσεις σε μία περίοδο που δεν υπήρχαν πιθανότητες προόδου. Ωστόσο αρνούμενοι οι ίδιοι την εκπλήρωση μιας από τις πτυχές του περί Κύπρου αμερικανικού νόμου, εξασθενίζουμε την όποια δυνατότητα των ΗΠΑ να παρέμβουν και του Κογκρέσου όπου το ελληνικό λόμπι ασκεί σημαντική επιρροή να ελέγξει την αμερικανική κυβέρνηση. κάθε δύο μήνες, από τον αμερικανό Πρόεδρο, με καλυπτική επιστολή της αρμόδιας για νομικά θέματα υφυπουργού Εξωτερικών. Η τελευταία έκθεση υποβλήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2014 και καλύπτει τον Ιούνιο και τον Ιούνιο του Βεβαίως, υπάρχει ακόμη ένα ερώτημα που χρήζει απάντησης από τους αρμόδιους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Γιατί δεν υπάρχει η παραμικρή δημόσια ανακοίνωση περί της έκδοσης της έκθεσης, η οποία δεν έχει χαρακτηρισμό απορρήτου ή εμπιστευτικού εγγράφου; Υπάρχουν ωστόσο πολλά ερωτήματα που καλούνται να απαντήσουν όλοι όσοι από πλευράς μας ασχολούνται με το Κυπριακό. Πρώτα απ όλα με εξαίρεση τον ετήσιο προϋπολογισμό των ΗΠΑ (που περιλαμβάνει και βοήθεια προς την Κύπρο), από το 1974 έχουν εκδοθεί όλοι κι όλοι τρεις νόμοι για την Κύπρο. Το εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας, ο νόμος για την εξωτερική βοήθεια του 1978 που επιβάλλει τις διμηνιαίες εκθέσεις (με την τροποποίηση του 1987) κι ο νόμος του 1994 για την διακρίβωση της τύχης των Αμερικανών αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Ουσιαστικά, ο μόνος νόμος που σήμερα είναι σε ισχύ είναι αυτός που αναγκάζει τον Πρόεδρο να υποβάλλει τις διμηνιαίες εκθέσεις και να εμπλέκεται ενεργά στη διαδικασία για μια συγκεκριμένη λύση του Κυπριακού. Από τον Ιούλιο του 2003 έχουν αλλάξει στην Κύπρο τρεις Πρόεδροι, τέσσερεις υπουργοί Εξωτερικών (οι δύο υπηρέτησαν δύο Προέδρους), τέσσερεις πρέσβεις στην Ουάσιγκτον και πολλοί άλλοι Κύπριοι διπλωμάτες. Σε όλους αυτούς να προσθέσουμε τις διάφορες οργανώσεις του λόμπι μας και τους φίλους μας στο Κογκρέσο. Είναι δυνατόν κανείς από όλους αυτούς να μην αναρωτήθηκε στα 11 αυτά χρόνια τι συνέβη και δεν εφαρμόζεται μία σημαντική πρόνοια του μοναδικού σε ισχύ αμερικανικού νόμου για το Κυπριακό; EPA Γ ια δεκαετίες μετά την τουρκική εισβολή του 1974 καλλιεργήθηκαν στο όνομα ενός άρρωστου ρεαλισμού, ψευδαισθήσεις ως προς τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας για τη λύση του Κυπριακού. Προβλήθηκε μετ επιτάσεως η άποψη ότι οι δικές μας υποχωρήσεις θα οδηγήσουν σε εκλογίκευση και εξορθολογισμό την Τουρκία, η οποία με αυτό τον τρόπο, θα συναινέσει σε μια βιώσιμη λύση. Στη βάση αυτής της λογικής συνομολογήθηκε και η γνωστή συμφωνία της 11ης Φεβρουαρίου, με ολέθριες εκπτώσεις στα θέματα κυριαρχίας και ιθαγένειας ενώ έγινε αποδεκτή η ακατανόητη και αδιανόητη διευθέτηση των λεγομένων χιαστί συναντήσεων στην κατοχική Τουρκία και στην μη υπέχουσα οποιαδήποτε ευθύνη Ελλάδα. Η εισβολή στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός», με τη συνοδεία πλοίων του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, έθεσε τέρμα στις ψευδαισθήσεις περί του ότι οι εκπτώσεις και οι υποχωρήσεις θα εξημέρωναν το τουρκικό θηρίο. Η Τουρκία έδωσε το μήνυμα με αυτή την επιδρομική ενέργεια ότι δεν αρκείται στα όσα θεωρεί κεκτημένα στην κατεχόμενη Κύπρο, αλλά ότι ΑΡΘΡΟ / Tου ΓΙΑΝΝAΚΗ Λ. ΟΜHΡΟΥ Τέλος στις ψευδαισθήσεις <<<<<<< Χρέος μας να υφάνουμε ένα δίκτυ συνεργασιών και συμμαχιών, με τη συμμετοχή και της Ελλάδας, για να αποτρέψουμε τους τουρκικούς σχεδιασμούς. εννοεί να καταστεί συγκυρίαρχη του υποθαλάσσιου πλούτου των ελεύθερων περιοχών της Κύπρου. Οι έκνομες αυτές επιδιώξεις της Τουρκίας δεν επηρεάζουν μόνο την Κύπρο. Χώρες της περιοχής όπως το Ισραήλ, ο Λίβανος, η Αίγυπτος, η Ιορδανία ακόμα και η επί μακρόν ευρισκόμενη σε καθεστώς πολεμικής σύρραξης Συρία, έχουν λόγους να μην επιθυμούν την ενεργειακή ηγεμονία της Τουρκίας στην περιοχή. Χρέος μας να αξιοποιήσουμε αυτή την ταύτιση συμφερόντων. Χρέος μας να υφάνουμε ένα δίκτυ συνεργασιών και συμμαχιών, με τη συμμετοχή και της Ελλάδας, για να αποτρέψουμε τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Προϋπόθεση για κάτι τέτοιο, είναι η αναστολή συμμετοχής στις διαπραγματεύσεις για λύση του Κυπριακού, να μην αποτελέσει μια ορθή μεν αλλά μεμονωμένη και χωρίς συνέχεια πράξη. Η αναστολή συμμετοχής στις διαπραγματεύσεις πρέπει να αποτελέσει την απαρχή μιας νέας στρατηγικής. Με κυρίαρχο στοιχείο τον πραγματικό χαρακτήρα του Κυπριακού. Να προβάλουμε με ένταση, συνέχεια και συνέπεια το αυτόδηλο: ότι το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής - κατοχής και παραβίασης του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να επιδιώξουμε αποδέσμευση από το διακοινοτικό διάλογο ο οποίος είναι νοητός μόνο για τη συνταγματική μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η διεθνής πτυχή του Κυπριακού αποχώρηση στρατευμάτων, απομάκρυνση εποίκων και κατάργηση εγγυήσεων- δεν αφορά τους Τουρκοκύπριους. Αφορά την κατοχική Τουρκία. Η οποία θα πρέπει να προσέλθει σε μια διεθνή - όχι τετραμερή ή πενταμερή- διάσκεψη προκειμένου να αναλάβει τις ευθύνες της. Η θαλάσσια εισβολή της Τουρκίας αποτελεί μια ύστατη προειδοποίηση. Οι ψευδαισθήσεις πρέπει να τελειώσουν. Ο κ. Γιαννάκης Ομήρου είναι Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Πρόεδρος του Κ.Σ.ΕΔΕΚ

14 14-ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ_Master_cy 02/01/15 22:36 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Παύλος Αποστολίδης, πρέσβης Είναι δυνατή η «χρυσή τομή» μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας Οι ασφαλείς Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν η κορυφαία προτεραιότητα της ΕΥΠ και τα πήγαμε καλά Oι σταθμοί του 1942 Γεννιέται στην Αθήνα Σπουδάζει νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Εισέρχεται στο Διπλωματικό Σώμα Σύμβουλος της ελληνικής πρεσβείας στην Αγκυρα Πρέσβης στη Σαουδική Αραβία. Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Ο «Λόρδος» της ελληνικής διπλωματίας είναι άνθρωπος χαμηλών τόνων, αλλά με ισχυρή θέληση και επιμονή. Σε μια πολύ ευαίσθητη αλλά και επικίνδυνη φάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, μετά το φιάσκο της υπόθεσης Οτσαλάν, όπου η διπλωματία συνάντησε τον γκρίζο κόσμο των μυστικών υπηρεσιών, ο πρέσβης Παύλος Αποστολίδης επελέγη να ηγηθεί της ΕΥΠ και να αποκαταστήσει την τραυματισμένη εικόνα της. Το μειλίχιο ύφος, οι γνώσεις, η εμπειρία και οι επαφές επέτρεψαν στον πρώτο διπλωμάτη αρχηγό της υπηρεσίας να φέρει εις πέρας ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, η Ελλάδα κέρδισε δύο από τα σημαντικότερα στοιχήματα της πρόσφατης Ιστορίας της: εξάρθρωσε τη «17 Νοέμβρη» και διοργάνωσε ασφαλείς Ολυμπιακούς Αγώνες. Στη μακρά συζήτηση που είχαμε, μίλησε για το σκοτεινό παρελθόν, αλλά και για τον σύγχρονο ρόλο της ΕΥΠ, για την 11η Σεπτεμβρίου και την απειλή του ISIS, εξέφρασε ανησυχία για την απειρία του ΣΥΡΙΖΑ στην εξωτερική πολιτική, ενώ ως βαθύς γνώστης των ελληνοτουρκικών από την πολυετή θητεία του ως εκπρόσωπος της Ελλάδας στις διερευνητικές επαφές, μίλησε για τις διμερείς σχέσεις και το Κυπριακό, καταθέτοντας τη ριζοσπαστική για τα ελληνικά δεδομένα άποψη ότι μια οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου δεν μπορεί να γίνει ερήμην της Τουρκίας. Πώς άλλαξε τα δεδομένα η 11η Σεπτεμβρίου; Βρέθηκε ένας καινούργιος λόγος ύπαρξης των υπηρεσιών πληροφοριών. Δημιουργήθηκε ένα διαφορετικό σκηνικό, με αυξημένη συνεργασία υπηρεσιών εσωτερικού και εξωτερικού λόγω της νέας μορφής της απειλής. Ωφέλησε η ανάληψη της ηγεσίας της ΕΥΠ από διπλωμάτες; Νομίζω ότι ταιριάζει να είναι αρχηγός της ΕΥΠ ένας διπλωμάτης, διότι το μισό κομμάτι της δράσης της υπηρεσίας αφορά το εξωτερικό. Οι στρατιωτικοί που στο παρελθόν βρίσκονταν σε αυτή τη θέση κάλυπταν κυρίως τον στρατιωτικό τομέα, αλλά δεν ενδιαφέρει μόνο αυτό τη χώρα. Ο διπλωμάτης μπορεί να εκτιμήσει πιο σφαιρικά το σύνολο των πληροφοριών. Οι στόχοι και η σημαντικότερη στιγμή της θητείας σας στην ΕΥΠ; Εδωσα έμφαση στο εσωτερικό, κυρίως στην τρομοκρατία και στη 17Ν. Χρειάστηκε να αφήσω στην άκρη το εξωτερικό και να ασχοληθώ με την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Η εξάρθρωση της 17Ν ήταν η κορυφαία προτεραιότητα διότι συνειδητοποιούσαμε με τρόμο τους κινδύνους, αν δεν τα καταφέρναμε. Δεν θα μπορούσαμε να διοργανώσουμε ασφαλείς Αγώνες. Νομίζω τα πήγαμε καλά. Σε σύγκριση με την αστυνομία, η δική μας πληροφόρηση απεδείχθη πολύ καλύτερη. Οργανωθήκαμε εγκαίρως και αποκτήσαμε τις πηγές που χρειαζόμασταν σε ό,τι αφορούσε την ασφάλεια των Αγώνων. Για το κομμάτι της τρομοκρατίας δεν μπορώ να πω το ίδιο. Μια υπηρεσία πληροφοριών πρέπει να βασίζεται στα αρχεία της. Αλλά στη δική μας περίπτωση, είτε δεν υπήρχαν είτε αυτά ήταν διάσπαρτα. Ετσι, ήταν δύσκολο να λειτουργήσουμε αποτελεσματικά. Διεθνείς συνεργασίες Στον ελληνικό νου, το παρελθόν γεννά μια δυσπιστία για τη συνεργασία με ξένες υπηρεσίες. Εχετε δίκιο. Και είναι δικαιολογημένη ακριβώς γιατί υπάρχει ένα περίεργο παρελθόν. Οταν ανέλαβα, η συνεργασία με τους ξένους ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, λόγω της σχεδόν καθολικής ενασχόλησής μας με την Τουρκία. Για να έχεις κοινούς στόχους, πρέπει να νιώθεις και να πιστεύεις ότι έχεις κοινές απειλές. Ετσι, δεν μπορούσαμε να συνεργαστούμε ούτε με τους Ευρωπαίους ούτε με τους Αμερικανούς. Για να πείσω τους Ευρωπαίους να μας εντάξουν σε ευρωπαϊκά σχήματα ανταλλαγής πληροφοριών μού πήρε δύο-τρία χρόνια. Δεν ήθελαν να συζητούν για την Τουρκία. Επίσης, η συνεργασία βασίζεται σε ανταλλαγή. Εγώ θα σου δίνω πληροφορίες για κάτι που θέλεις, αλλά εσύ ως Ελλάδα τι πληροφορίες θα μου δίνεις που ενδιαφέρουν εμένα; Με δεδομένο το σκοτεινό παρελθόν της, μπορεί ο Ελληνας πολίτης να εμπιστεύεται την ΕΥΠ; Η ΚΥΠ δημιουργήθηκε ως όργανο κατά του κομμουνισμού και, άρα, για να δράσει εναντίον ενός μέρους του πληθυσμού. Στη συνέχεια, οι κυβερνήσεις την χρησιμοποιούσαν ενάντια στους αντιπάλους τους. Δυστυχώς, ήταν πολλές οι περιπτώσεις που οι ηγέτες ενδιαφέρονταν περισσότερο για τους αντιπάλους, παρά για τους εξωτερικούς κινδύνους. Αυτό άλλαξε σταδιακά στη μεταπολίτευση. Είναι σημαντικό οι εκάστοτε διοικητές να μη δέχονται πιέσεις να ασχοληθούν με πράγματα που δεν είναι της αρμοδιότητάς τους. Ομως πιστεύω ότι αυτό έχει πλέον σταματήσει. Δεν είμαστε έτοιμοι για συμφωνίες στις διερευνητικές επαφές. Λόγω της οικονομικής κρίσης, είναι πολύ δύσκολο για μια ελληνική κυβέρνηση να τολμήσει να πάρει αποφάσεις που θα περιλαμβάνουν και συμβιβασμούς. Επειδή η χώρα μας γειτνιάζει με την Τουρκία, μπορεί να περάσουν από εδώ και τρομοκράτες ή άνθρωποι που έχουν ασπασθεί τις απόψεις του ISIS στην Ευρώπη ή στην Αμερική και θέλουν να μεταβούν στην περιοχή. Ερώτημα η εξωτερική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ Πόσο έχουν πλήξει τη χώρα έναντι των εταίρων ο εσωτερικός διχασμός μας και η πολιτική αβεβαιότητα; Το πιο σημαντικό είναι να είμαστε μέλος της Ε.Ε., να συνεισφέρουμε στην κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική. Ελπίζω ότι αυτή η αρχή θα συνεχίσει να ισχύει. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα ανατραπεί. Το πρόβλημα της Ελλάδας διαχρονικά, και αυτό δεν έχει σχέση με την κρίση, είναι ότι είχε δικά της εξωτερικά προβλήματα τα οποία δεν συμμερίζονταν οι εταίροι της. Είχαμε την αλληλεγγύη και την κατανόησή τους μέχρις ενός σημείου, αλλά πάντα το ξεπερνούσαμε και χάναμε τη στήριξή τους. Εννοείτε στα εθνικά θέματα, όπως στο Κυπριακό και στο Σκοπιανό; Σε όλα. Ακόμη και τώρα βλέπω τις φιλορωσικές τάσεις που υπάρχουν στην Ελλάδα ως αντίδραση στα Μνημόνια, στους «κακούς Δυτικούς». Αλλά πώς μπορείς να συζητάς ότι δεν θα ασκήσεις πολιτική μέσα στην Ε.Ε., αλλά σε αντίθετη πορεία προς την Ε.Ε.; Τότε γιατί είσαι στην Ε.Ε.; Μπορεί να υπάρχουν προβλήματα για την ίδια την Ενωση, για το μέλλον της Ευρωζώνης, όμως το πρόβλημα της Ελλάδας δεν ήταν πρωτίστως οικονομικό, αλλά πολιτικό. Ηταν η απουσία πολιτικής σταθερότητας, συνέπειας και συνέχειας. Είστε από τους πιο έμπειρους Ελληνες διπλωμάτες. Πώς βλέπετε την εξωτερική πολιτική που θα ασκούσε ΕΙΚΟΝΟΓΡAΦΗΣΗ: TITINA XAΛMATZH μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Για μένα παραμένει ένα ερώτημα. Δεν μπορώ να σας απαντήσω. Οι δηλώσεις του κ. Τσίπρα είναι, ως επί το πλείστον, μετρημένες, όπως συνέβη με το «Μπαρμπαρός» στο Κυπριακό. Ελπίζω ότι εάν έχουμε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, θα ακολουθήσει μια εξωτερική πολιτική που θα τείνει προς την επίλυση των προβλημάτων και όχι προς τη διακοπή του διαλόγου. Σε ό,τι αφορά τη σχέση με την Ε.Ε.; Φοβάμαι κυρίως την απειρία που τον πρώτο καιρό θα υπάρξει οπωσδήποτε. Αν έρθει στην εξουσία, θα κληθεί να μάθει πολύ γρήγορα και να δράσει με τρόπο ώστε να μη θέσουμε τους εταίρους μας απέναντι. Πώς βλέπετε τα πρόσφατα φαινόμενα σήψης, όπως οι αλληλοκατηγορίες περί εξαγορών; Ελπίζω ότι το κλίμα αυτό θα αναστραφεί και θα υπάρξει η απαιτούμενη ψυχραιμία από τον πολιτικό κόσμο και τους ψηφοφόρους ώστε η όποια εξέλιξη να γίνει αποδεκτή και να λειτουργήσουμε δημοκρατικά, χωρίς αμφισβητήσεις και αντιδράσεις, για να μην πάει η χώρα πίσω. Ποιοι είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για τη σημερινή κατάσταση; Η πολιτική τάξη φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης, λόγω του τρόπου που αντιλαμβανόταν και ασκούσε την εξουσία. Επομένως, η εμπιστοσύνη του κόσμου έχει κλονισθεί Πρέσβης στην Κύπρο Μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Ε.Ε Γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών Διοικητής της ΕΥΠ Μη εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. της Alpha Bank, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑ- ΜΕΠ Εκπρόσωπος της Ελλάδας στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία (μέχρι και σήμερα) Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Πικραμμένου. Η συνάντηση Συναντηθήκαμε και γευματίσαμε στο «Καφενείο», στο Κολωνάκι. Παραγγείλαμε αρνάκι στο φούρνο. Ο κ. Αποστολίδης ήπιε ένα ποτήρι κρασί, εγώ μια κόκα-κόλα λάιτ. Μοιραστήκαμε μια σαλάτα. Λογαριασμός 35 ευρώ με το φιλοδώρημα. Διαβάστε Το βιβλίο του Παύλου Αποστολίδη «Μυστική Δράση, Υπηρεσίες Πληροφοριών στην Ελλάδα» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Παπαζήση. Εχει και κάποιο δίκιο ο Νταβούτογλου για την ΑΟΖ Ελλάδας - Αιγύπτου Πώς αποτιμάτε τη συμπεριφορά του Ταγίπ Ερντογάν; Ο κ. Ερντογάν έχει αναδειχθεί σε πανίσχυρο ηγέτη της Τουρκίας. Ενας πρόεδρος που ασκεί απόλυτη εξουσία. Από την άλλη, είναι γνωστή η κριτική που δέχεται τόσο στο εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό, για την απολυτότητα με την οποία κυβερνά και για τις βίαιες αντιδράσεις του έναντι αυτών που δεν συμφωνούν μαζί του, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί ρήγμα στις σχέσεις της Τουρκίας με παραδοσιακούς συμμάχους και φίλους. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις πώς επηρεάζονται; Μέχρι τώρα, όλα αυτά δεν αγγίζουν τη χώρα μας. Με την Ελλάδα δείχνει να παραμένει προσηλωμένος στη βελτίωση και ει δυνατόν στην επίλυση των διμερών προβλημάτων. Ομως, στην Κύπρο λόγω του αερίου, στέλνει το «Μπαρμπαρός». Η Κύπρος είναι ένα διαφορετικό κομμάτι, το οποίο όντως έχει περιπλακεί περισσότερο λόγω της ενέργειας. Για το θέμα του «Μπαρμπαρός» και εγώ προβληματίστηκα για το τι ακριβώς ζητεί η Τουρκία. Ξέρετε, οι Τούρκοι σκέπτονται με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο από εμάς. Εμείς αναρωτιόμαστε τι θέλει η Τουρκία νοτίως της Κύπρου, αφού αν θεωρήσουμε ότι το νησί είναι αυτήν τη στιγμή κομμένο σε δύο κομμάτια, δεν έχει καμιά δουλειά εκεί. Οι Τούρκοι το βλέπουν ακριβώς αντίστροφα. Εφόσον η κυπριακή κυβέρνηση λέει ότι εκπροσωπεί όλο το νησί και οι συνομιλίες γίνονται για την επανένωσή του σε μία χώρα, υποστηρίζουν ότι δεν νοείται να επωφεληθεί του ενεργειακού πλούτου μόνο η μία πλευρά. Μπορεί να υπάρξει μια «χρυσή τομή» που να καλύπτει και τις δύο πλευρές; Νομίζω πως μπορεί να βρεθεί λύση. Δυσκολεύει την κατάσταση το γεγονός ότι δεν συνομιλεί η Κύπρος με την Τουρκία και έχουμε αναγκασθεί εμείς να παίζουμε ένα ρόλο μεσολαβητή, ο οποίος δεν είναι εύκολος. Δεν ξέρω πόσα περιθώρια έχουμε για να διαπραγματευθούμε ή απλώς μεταφέρουμε απόψεις και αντιδράσεις. Τώρα σε ό,τι αφορά το γιατί δεν αρκείται η Αγκυρα σε μια δήλωση, που έχει ήδη γίνει, ότι όταν λυθεί το πρόβλημα ο πλούτος θα διαμοιρασθεί ανάλογα στις δύο κοινότητες, η απάντηση είναι ότι επιθυμεί μια πολύ πιο ρητή και νομική δέσμευση. Τελικά, η ενέργεια θα λειτουργήσει ως κίνητρο για λύση ή θα επιδεινώσει την κατάσταση; Δημιουργεί πρόβλημα, το οποίο, πάντως, θα μπορούσε να μετατραπεί σε ευκαιρία εάν υπάρξει η αντίστοιχη επιθυμία και βούληση, αν και για να είμαι ειλικρινής δεν βλέπω να είμαστε ακόμη σε αυτό το στάδιο. Μετά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα, ο κ. Νταβούτογλου μας προειδοποίησε ουσιαστικά να μην οριοθετήσουμε ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Ηταν παρεξηγήσιμες οι δηλώσεις του κ. Νταβούτογλου. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι στην Ανατολική Μεσόγειο είναι παίκτης και η Τουρκία και επομένως, μια οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών δεν μπορεί να γίνει ερήμην της. Σε αυτό το κομμάτι έχει δίκιο ο κ. Νταβούτογλου. Εάν προχωρούσαμε σε μια οριοθέτηση με την Αίγυπτο που κάλυπτε περιοχή που διεκδικεί η Τουρκία και δεν λαμβάναμε υπόψη τα συμφέροντά της, αυτή δεν θα γινόταν αποδεκτή από την Τουρκία, με οποιεσδήποτε πρακτικές και νομικές συνέπειες.

15 15-KOINONIA_Master_cy 02/01/15 16:48 Page 15 Κυριακή 4 Ιανουαριου 2015 ΚΟΙΝΩΝΙΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 Στο τραπέζι η οικογένεια έρχεται πιο κοντά Μια καθημερινή τελετουργία που έχει ευεργετικές επιπτώσεις κυρίως στα παιδιά Tης ΑΣΠΑΣΙΑΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ «Η οικογένεια είναι σαν τη σούπα. Κάθε συστατικό της είναι νόστιμο. Ομως μόνο όταν μαγειρευτούν όλα μαζί, δημιουργείται κάτι πλούσιο, ενδιαφέρον και αξέχαστο» λέει η ψυχολόγος δρ Αν Φίσελ, καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Διευθύντρια επίσης του Προγράμματος Θεραπείας Οικογένειας και Ζευγαριών του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης (MGH) στη Βοστώνη, η δρ Φίσελ, την τελευταία δεκαετία έχει αφιερωθεί στο να φέρνει κοντά οικογένειες γύρω από το οικογενειακό τραπέζι και να κάνει τα γεύματα μία εμπειρία θεραπευτική, εποικοδομητική και ευχάριστη. Μία εβδομάδα πριν από την κυκλοφορία του νέου της βιβλίου «Στο Σπίτι για Δείπνο» («Home for Dinner») μιλάει στην «Κ» για το όνειρό της να φτάσουν στα αυτιά κάθε οικογένειας τα εκπληκτικά οφέλη των οικογενειακών γευμάτων. Τι συμβολίζει το φαγητό γύρω από το ίδιο τραπέζι; Πιστεύω ότι για τις περισσότερες οικογένειες το φαγητό συμβολίζει τη φροντίδα του ενός για τον άλλον, είναι η ώρα εκείνη της ημέρας που ο καθένας αφήνει το κινητό και άλλες οθόνες και δεν κάνει τίποτα παραπάνω από το να αγγίζει αληθινά πράγματα και να μιλάει με ανθρώπους που είναι παρόντες. Ο κόσμος μας σήμερα γίνεται όλο και πιο εικονικός, με αποτέλεσμα η διαδικασία της μαγειρικής και του γεύματος να αποτελούν δύο από τις ελάχιστες στιγμές της ημέρας που ερχόμαστε σε επαφή με αληθινά πράγματα. Ισως αυτό να μην είχε τόση σημασία πριν από 15 ή 20 χρόνια, σήμερα όμως αρχίζει να έχει όλο και μεγαλύτερη. Ποιος είναι ο ρόλος του φαγητού στη ζωή σας; Για εμένα το φαγητό είναι το μέσο που μας φέρνει στο τραπέζι. Μου αρέσει να μαγειρεύω όταν αυτό έχει κοινωνικό χαρακτήρα, για παράδειγμα όταν με βοηθούν οι γιοι μου και ο άντρας μου, αλλά δίνω έμφαση στις συζητήσεις, στις εξιστορήσεις και στο αίσθημα της επαφής που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια του γεύματος. Πώς έγινε η μετάβαση από τη μαγειρική για την οικογένειά σας, στην επιστημονική μελέτη των οικογενειακών γευμάτων; Πριν από περίπου δέκα χρόνια, σαν κλινική ψυχολόγος με εξειδίκευση στην οικογενειακή θεραπεία, είχα αρχίσει να αναζητώ πληροφορίες σχετικά με το πώς καθημερινές ή εβδομαδιαίες οικογενειακές τελετουργίες μπορούν να αποτελέσουν χώρο έκφρασης συναισθημάτων και να βοηθήσουν τα μέλη να νιώσουν σταθερότητα και να διαμορφώσουν την ταυτότητά τους. Παρότι σε αυτή μου την αναζήτηση έπεσε γρήγορα στην αντίληψή μου ένας θησαυρός πληροφοριών σχετικά με τα οφέλη του οικογενειακού γεύματος, ένα περιστατικό με μία οικογένεια ήταν εκείνο που πραγματικά μου άνοιξε τα μάτια. Ενα βράδυ έκανα συνεδρία με μία οικογένεια στο προσωπικό μου γραφείο, το οποίο βρίσκεται στον κάτω όροφο του σπιτιού μου. Πριν κατέβω στο γραφείο είχα αφήσει στον φούρνο ένα κοτόπουλο να ψήνεται. Στα μισά περίπου της συνεδρίας η μυρωδιά του κοτόπουλου, του σκόρδου και του λεμονιού πλημμύρισαν το γραφείο. Ντράπηκα κάπως γιατί ήταν προφανές ότι κάτι μαγείρευα. Τότε ο έφηβος γιος της οικογένειας με ρώτησε μισο-αστειευόμενος εάν μπορούν να μείνουν για δείπνο. Εκείνη τη στιγμή ένιωσα σαν να με χτύπησε κεραυνός. Σκέφτηκα ότι αυτή η οικογένεια, όπως και πολλές άλλες, ήταν προτιμότερο να περνούν την ώρα του δείπνου τρώγοντας μαζί, παρά σε μία συνεδρία στον ψυχολόγο. Από εκείνη την ημέρα αποφάσισα τουλάχιστον να ρωτάω κάθε οικογένεια που έβλεπα εάν συνηθίζει να έχει συχνά οικογενειακά γεύματα, να συζητώ μαζί τους τι τους εμποδίζει από το να το κάνουν και να τους εξηγώ τα εκπληκτικά οφέλη που προσφέρει αυτή η καθημερινή τελετουργία. Το οικογενειακό τραπέζι είναι μια συνήθεια που κάνει τα παιδιά να νιώθουν περισσότερη ασφάλεια. Συζητήσεις αλλά και παιχνίδια Κάθε οικογενειακό τραπέζι προσφέρει αυτά τα οφέλη; Για να υπάρχουν αυτά τα οφέλη, το οικογενειακό τραπέζι πρέπει να είναι ένας χώρος όπου όλοι νιώθουν ασφαλείς και υπάρχει η αίσθηση σύνδεσης και ζεστασιάς. Για να διατηρηθεί αυτή η αίσθηση είναι καλό κάποια πράγματα να μη συζητούνται κατά τη διάρκεια του γεύματος. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να γίνονται σχόλια σχετικά με το βάρος κάποιου ή τον κακό βαθμό στο τεστ των μαθηματικών ή τη στρατηγική της οικογένειας σχετικά με το κάπνισμα. Επίσης ένα λάθος που κάνουν συχνά οι γονείς είναι να προσφέρουν το επιδόρπιο ως ανταμοιβή στην κατανάλωση λαχανικών. Αυτόματα αυτή η κίνηση κάνει το παιδί να μην του αρέσουν τα λαχανικά. Το οικογενειακό τραπέζι όμως, ακόμα και εάν δεν είναι τέλειο, αποτελεί τον κυριότερο χώρο όπου η οικογένεια μπορεί να δουλέψει για να κάνει καλύτερες τις σχέσεις της. Πώς επωφελούνται τα ζευγάρια από τη διαδικασία του γεύματος; Για ζευγάρια χωρίς παιδιά, η ώρα του γεύματος αποτελεί ένα χώρο όπου μπορούν να μάθουν περισσότερα ο ένας για την οικογένεια του άλλου. Για τα καινούργια ζευγάρια παρότι έχουν περισσότερες ευκαιρίες να περνούν χρόνο μαζί, η πρόκληση είναι να μάθουν να παίρνουν μαζί αποφάσεις τις οποίες μέχρι πρότινος τις έπαιρνε ο καθένας μόνος <<<<<< Πρέπει να είναι ένας χώρος όπου όλοι νιώθουν ασφαλείς και υπάρχει η αίσθηση σύνδεσης και ζεστασιάς. του ή οι οικογένειες από τις οποίες προέρχονται. Το φαγητό αποτελεί μία μεγάλη κατηγορία αποφάσεων στην οποία τα ζευγάρια μπορούν να εξασκηθούν στην από κοινού λήψη άλλων σοβαρότερων αποφάσεων. Την ίδια στιγμή έρευνες δείχνουν ότι ο γάμος των ζευγαριών που έχουν νεογέννητα μωρά και γευματίζουν συχνά μαζί, έχει πιο σταθερά θεμέλια. Πώς μπορείς να αποφύγεις τους εξωτερικούς περισπασμούς κατά τη διάρκεια του γεύματος; Σε μεγάλο βαθμό αυτό είναι στα χέρια των γονέων, με το να ακολουθούν οι ίδιοι τους κανόνες που θέτουν στα παιδιά τους. Πριν από ένα χρόνο, σε έρευνα που κάναμε με ένα συνάδελφό μου, διαπιστώσαμε ότι ενώ το 18% των παιδιών χρησιμοποιεί κινητά και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές στο οικογενειακό τραπέζι, το ποσοστό αυτό είναι διπλάσιο στην περίπτωση των γονέων. Χωρίς τη χρήση της τεχνολογίας πώς κρατάς τα παιδιά στο τραπέζι; Με ενδιαφέρουσες συζητήσεις και παιχνίδια. Ενα παιχνίδι, για παράδειγμα, που αρέσει σε μικρούς και μεγάλους είναι το δύο αλήθειες και ένα παραμύθι: κάποιος λέει δύο αληθινά περιστατικά και ένα ψεύτικο που του συνέβησαν μέσα στη μέρα και οι υπόλοιποι πρέπει να ανακαλύψουν το ψέμα. Ενα άλλο είναι το τριαντάφυλλο, το αγκάθι και το μπουμπούκι: ο καθένας δηλαδή εξιστορεί ένα θετικό γεγονός της ημέρας του, ένα αρνητικό και κάτι το οποίο ελπίζει να συμβεί. Tέτοια παιχνίδια κρατούν περισσότερη ώρα τα παιδιά στο τραπέζι και ταυτόχρονα αποφεύγεται η συνηθισμένη ερώτηση «πώς ήταν η μέρα σου;» στην οποία τα παιδιά δίνουν συχνά τη μονολεκτική απάντηση «καλά». Από έναν έφηβο επίσης μπορούν οι γονείς να ζητήσουν να φτιάξει μία λίστα με τραγούδια για να ακούσουν κατά τη διάρκεια του γεύματος και να ξεκινήσει έτσι μία συζήτηση γύρω από τη μουσική που του αρέσει. Οι έρευνες βέβαια δείχνουν ότι εάν ρωτήσεις ένα έφηβο ποια δραστηριότητα περιμένει με μεγαλύτερη ανυπομονησία, η πρώτη στη λίστα των απαντήσεων είναι το οικογενειακό γεύμα. Νομίζω ότι, σε κάποιο βαθμό, είναι μύθος το ότι οι έφηβοι δεν θέλουν να περνούν χρόνο με την οικογένειά τους, απλώς δεν είναι το μόνο που θέλουν να κάνουν. Το νέο βιβλίο της δρος Αν Φίσελ «Home for Dinner» θα κυκλοφορήσει στα αγγλικά, στις 7 Ιανουαρίου Πληροφορίες, πρακτικές συμβουλές και συνταγές μαγειρικής για ευτυχισμένα γεύματα μπορεί κάποιος να βρει στην ιστοσελίδα thefamilydinnerproject.org. Πολλαπλά οφέλη στην υγεία Πώς επωφελούνται τα παιδιά από τα τακτικά οικογενειακά γεύματα;, Κάθε μέλος της οικογένειας επωφελείται με διαφορετικό τρόπο. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, για παράδειγμα, απολαμβάνουν διανοητικά οφέλη, αφού στο οικογενειακό τραπέζι γίνονται πλούσιες συζητήσεις με περίπλοκο λεξιλόγιο. Μία έρευνα του 2006, έδειξε ότι παιδιά τα οποία είχαν συχνά οικογενειακά γεύματα έμαθαν, σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα, χίλιες σπάνιες λέξεις, ενώ παιδιά στα οποία διάβαζαν οι γονείς βιβλία μόνο 143 αντίστοιχες λέξεις. Από άλλη έρευνα διαπιστώθηκε ότι παιδιά σχολικής ηλικίας με επίμονο άσθμα που είχαν λιγότερα από τρία οικογενειακά γεύματα την εβδομάδα εμφάνιζαν αυξημένα συμπτώματα άγχους. Η ψυχολόγος Αν Φίσελ, καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Στους έφηβους, στους οποίους έχουν γίνει και οι περισσότερες έρευνες, έχουν παρατηρηθεί ακόμα περισσότερα οφέλη. Ερευνα του 2007 του Εθνικού Κέντρου Εθισμού και Κατάχρησης Ουσιών των ΗΠΑ έδειξε ότι έφηβοι που συμμετείχαν σε πέντε οικογενειακά γεύματα την εβδομάδα σε αντίθεση με δύο, ήταν κατά 32% λιγότερο πιθανό να έχουν δοκιμάσει τσιγάρο, 45% λιγότερο πιθανό να έχουν δοκιμάσει αλκοόλ και 24% λιγότερο πιθανό να έχουν κάνει χρήση μαριχουάνας. Από άλλη μεγάλη μελέτη του Πανεπιστημίου Κολούμπια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι έφηβοι που είχαν πάνω από πέντε οικογενειακά γεύματα την εβδομάδα σε σχέση με αυτούς που είχαν κάτω από δύο, ήταν δύο φορές πιο πιθανό να πάρουν υψηλούς βαθμούς, μισές φορές πιο πιθανό να νιώθουν μεγάλο άγχος, μιάμιση φορά πιο πιθανό να εκμυστηρευτούν στους γονείς τους πράγματα για τη ζωή τους και επίσης μιάμιση φορά πιο πιθανό να δηλώσουν ότι έχουν εξαιρετική σχέση με αυτούς. Επίσης, άλλη μία πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι κορίτσια που συμμετείχαν σε πάνω από πέντε οικογενειακά γεύματα την εβδομάδα είχαν 30% λιγότερο κίνδυνο να υποφέρουν από διατροφικές διαταραχές. Το μητρικό γάλα μεταφέρει «μηνύματα» στο μωρό Μέσω της κορτιζόλης που περιέχει, σύμφωνα με νέα έρευνα Αμερικανών επιστημόνων, σε πιθήκους Του CARL ZIMMER THE NEW YORK TIMES Το μητρικό γάλα δεν είναι απλά μία τροφή, και όσο πιο στενά εξετάζουν το ζήτημα οι επιστήμονες, τόσο και πιο περίπλοκο το βρίσκουν. Μαζί με τα θρεπτικά συστατικά, όπως η πρωτεΐνη και το ασβέστιο, το μητρικό γάλα περιέχει ανοσοποιητικούς παράγοντες που προστατεύουν τα νεογνά από ασθένειες. Το γάλα επίσης φιλοξενεί μία ποικιλία μικροβίων, μερικά από τα οποία εγκαθίστανται στο έντερο των μωρών και τα βοηθούν στη χώνεψη των τροφών. Μέσα στο γάλα υπάρχει ακόμα και ένα ειδικό σάκχαρο που παρέχει τροφή σε αυτά τα μικρόβια. Εκτός όμως από όλα αυτά, το γάλα φαίνεται τώρα να μεταφέρει μέχρι και μηνύματα. Μια νέα έρευνα σε πιθήκους, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Behavioral Ecology, αποδεικνύει ότι μία ορμόνη που βρίσκεται στο γάλα, η κορτιζόλη, φαίνεται να έχει μεγάλες επιπτώσεις στην ανάπτυξη του παιδιού. Οι νεογέννητοι πίθηκοι, κατά τους επιστήμονες, βασίζονται στην κορτιζόλη για να αντιληφθούν την κατάσταση της μητέρας τους και στη συνέχεια προσαρμόζουν την ανάπτυξή τους, ενώ αλλάζουν μέχρι και τη συμπεριφορά τους. Η κορτιζόλη που βρίσκεται στο σώμα της μητέρας περνά και στο γάλα της. Μεταξύ των πιθήκων, οι επιστήμονες βρήκαν ότι, κάποιες μητέρες μετέφεραν πολλή κορτιζόλη στα μωρά, ενώ άλλες πολύ λιγότερη. Επίσης διαπίστωσαν ότι το γάλα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορτιζόλη έκανε τα μωρά να βάζουν πιο γρήγορα βάρος, και να είναι περισσότερο νευρικά και με λιγότερη αυτοπεποίθηση. Οι επιστήμονες εξέτασαν παράγοντες που πιθανώς να επηρεάζουν το ποσό της κορτιζόλης που μία μητέρα παρήγε στο γάλα H κορτιζόλη, μία ορμόνη που βρίσκεται στο γάλα, φαίνεται να έχει μεγάλες επιπτώσεις στην ανάπτυξη του παιδιού. της. Ενα στοιχείο που ξεχώρισαν ήταν το πόσα παιδιά είχε. Οι νέες μητέρες είχαν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης στο γάλα, ενώ τα επίπεδα της ορμόνης ήταν πολύ χαμηλότερα σε μητέρες που είχαν ήδη δέκα παιδιά. Παρατήρησαν επίσης ότι όταν οι πίθηκοι γεννούν τα πρώτα τους μωρά, δεν μπορούν να αποθηκεύσουν πολλή ενέργεια μέσα στο γάλα τους. Οι νέες μητέρες είναι ακόμα μικρές, και έτσι το σώμα τους δεν μπορεί να παρέχει πολλά από τα συστατικά που συνθέτουν το γάλα. Από την άλλη, μητέρες-πίθηκοι με περισσότερα μωρά είναι σε θέση να παρέχουν στα νεογέννητα περισσότερη ενέργεια. Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η κορτιζόλη που οι νέες μητέρες παρέχουν στα παιδιά τους, έχει προειδοποιητικό χαρακτήρα, με σκοπό τα μωρά να μην αναμένουν μεγάλες ποσότητες γάλακτος και ενέργειας. Τα μωρά λοιπόν που τρέφονται με γάλα υψηλής περιεκτικότητας σε κορτιζόλη αναπτύσσουν πιο νευρικό χαρακτήρα και επικεντρώνονται στο να χρησιμοποιούν τη λιγοστή ενέργεια στην αύξηση του βάρους τους. Σαν αποτέλεσμα, αναπτύσσονται γρηγορότερα, παρά το γεγονός ότι η άπειρη μητέρα τους τα τροφοδοτεί με λιγότερη ενέργεια. Η κορτιζόλη στο μητρικό γάλα μπορεί να επηρεάσει επίσης και τα μωρά των ανθρώπων. Ωστόσο οι διαφορές μεταξύ πιθήκων και ανθρώπων κάνουν δύσκολες τις συγκρίσεις. Aλκοόλ και άνοια Υπάρχει κάποια διαφορά μεταξύ αλκοολικής και γεροντικής άνοιας; Η άνοια αφορά τη γενική κατηγορία ασθενειών που προκαλούν επίκτητη νοητική απώλεια, συνήθως αργότερα στη ζωή του ανθρώπου, λέει ο δρ Μαρκ Λακς, διευθυντής του τμήματος γηριατρικής στο Πρεσβυτεριανό Νοσοκομείο της Νέας Υόρκης. Το Αλτσχάιμερ και αυτό που οι γιατροί ονομάζουν αλκοολική άνοια επηρεάζει τμήματα του φλοιού του εγκεφάλου που ελέγχουν τη μνήμη, τη χρήση της γλώσσας και την ικανότητα Q&A του πάσχοντος να ακολουθεί κινητικές εντολές. Επειδή το Αλτσχάιμερ και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ παρατηρούνται πιο συχνά σε ηλικιακά μεγαλύτερους ανθρώπους, μπορούν να συμβούν ταυτόχρονα, «είναι πιο ακριβές να πούμε ότι η μία κατάσταση πιθανώς να επιδεινώνει την άλλη, και αντίστροφα» λέει ο δρ Λακς. Η εγκράτεια είναι η καλύτερη θεραπεία της αλκοολικής άνοιας. Ακόμα και οι ασθενείς με «καθαρό» Αλτσχάιμερ ή άλλου είδους άνοια, λέει ο δρ Λακς, πρέπει να περιορίσουν σημαντικά την κατανάλωση αλκοόλ ή ακόμα και να το αποφεύγουν τελείως. C. CLAIBORNE RAY / THE NEW YORK TIMES

16 16-GNOMES ELLADA_Master_cy 02/01/15 23:31 Page Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Kυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Ε χουμε συνηθίσει στον κυνισμό και στο ψέμα σε σημείο που τίποτα πλέον δεν μας κάνει εντύπωση. Ακούω διάφορους γύρω μου να σχολιάζουν «έλα μωρέ, ο ΣΥΡΙΖΑ έτσι τα λέει όλα αυτά, δεν πρόκειται να τα κάνει, είμαι απολύτως βέβαιος. Θα κάνει την κωλοτούμπα». Για να είμαστε ειλικρινείς δεν είναι μόνο απλοί πολίτες που τα λένε αυτά. Στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης διαβεβαιώνουν εκπροσώπους της καθεστηκυίας (ο Θεός να την κάνει...) τάξης ότι δεν θα πρέπει να ανησυχούν για όσα υπάρχουν στο πρόγραμμα του κόμματος, γιατί δεν δεσμεύει κανέναν... Το ίδιο βεβαίως συνέβη και με την προηγούμενη αξιωματική αντιπολίτευση και την προπροηγούμενη. Αλλα υπόσχονταν, άλλα έγραφαν στα προγράμματά τους και άλλα έκαναν. Αυτή είναι μια μεγάλη παθογένεια, μια πραγματική αρρώστια της πολιτικής μας ζωής. Σε μια κανονική χώρα οι πολίτες θα μαύριζαν όποιον τολμάει να υπονοήσει ότι αυτά που λέει δημοσίως κατά την προεκλογική περίοδο είναι στην ουσία καθρεφτάκια για τους ιθαγενείς. Εμείς είμαστε οι ιθαγενείς, για μας είναι τα καθρεφτάκια, όχι για κάποια ειδική ομάδα καθυστερημένων ψηφοφόρων. Και το ανεχθήκαμε στο παρελθόν, το ανεχόμαστε τώρα. Πρόκειται για μια υπέροχη παράδοση λαϊκισμού, που ξεκίνησε με τις «μαγκιές» του Ανδρέα Παπανδρέου. Θυμάστε εκείνες τις βάσεις που έφευγαν για να μείνουν; Αποθεώσαμε τον Ανδρέα ως μαέστρο της πολιτικής, επειδή κορόιδεψε τον λαό υποσχόμενος ότι οι βάσεις θα φύγουν και μετά τον ξανακορόιδεψε γιατί τις κράτησε. Νομιμοποιήσαμε το ψέμα και δεχθήκαμε την υποκρισία σαν μια θεμιτή τεχνική για τους πολιτικούς μας ηγέτες. Αυτή η παράδοση συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας, παρά την κρίση. Οι πολιτικοί λένε παρόλες για το κοινό, αλλά ταυτόχρονα κλείνουν το μάτι στο ψυλλιασμένο, «νοήμον» κοινό υπονοώντας ότι δεν θα κάνουν τίποτα απ όλα αυτά. Τα ψέματα Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Σύγκρουση έξαλλων ηγετών Ο πρωτογονισμός και η χυδαιότης της προεκλογικής αναμετρήσεως καθιστά αναξιοπρεπή την όποια ενασχόληση με την πολιτική. Παρά ταύτα, πολιτική θα υπάρχει πάντα και οι εκλογές θα διεξαχθούν στις 25 Ιανουαρίου, με όρους που επέβαλαν οι ηγέτες των κομμάτων. Διότι αυτούς διαθέτουμε και με αυτούς θα πορευθούμε, έως ότου οι εκλογές και οι εσωκομματικές διαδικασίες απομακρύνουν κάποιους από την κορυφή. Παρά τις προεκλογικές κραυγές, τα δημοσκοπικά ευρήματα, τα πάσης φύσεως διλήμματα, το αποτέλεσμα των εκλογών θα προσδιορισθεί και από το ποσοστό της αποχής. Στις εκλογές του 2009, το ΠΑ- <<<<<< Κανείς πολιτικός ηγέτης μας δεν έχει το διαμέτρημα να σώσει ή έστω να καταστρέψει την Ελλάδα. ΣΟΚ ανεδείχθη πρώτο κόμμα με διαφορά περίπου 10% έναντι της Νέας Δημοκρατίας και αύξηση των ψήφων μόνον κατά είκοσι χιλιάδες εν σχέσει με την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση του Εξ ου και η πόλωση σε μια απέλπιδα προσπάθεια συσπειρώσεως. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. και πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς ορθώς είχε επισημάνει, μετά το αδιέξοδο της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, ότι η χώρα οδηγείται σε εκλογές «παρά τη θέληση του λαού». Μόνον που ο «λαός» κατά κανόνα θέλει την ησυχία του και όχι εκλογές. Αυτό τεκμαίρεται από την περιορισμένη προσέλευση των πολιτών στις κάλπες, σε όλη την δημοκρατική Ευρώπη, παρά τον έντονο ερεθισμό που προκαλούν τα ΜΜΕ. Στη σημερινή συγκυρία, η φυσιολογική τάση αποχής -σε όποιον βαθμό υφίσταται- θα επηρεασθεί και από τις καιρικές συνθήκες, με δεδομένο ότι το εκλογικό σώμα στην Ελλάδα είναι Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ Το χειρότερο; Οι πολιτικοί μας αποφάσισαν ότι με την ίδια ευκολία που μπορεί να λένε ψέματα σε εμάς μπορούν να το κάνουν και στους έξω, δανειστές και εταίρους. Υπέγραφαν, για παράδειγμα, ένα Μνημόνιο με δεκάδες μεταρρυθμίσεις και δεσμεύονταν να το υλοποιήσουν σε Χ μήνες. Μετά άρχιζαν τα κόλπα, ψηφίζονταν οι σχετικοί νόμοι, αλλά δεν εκδίδονταν οι εγκύκλιοι ή καμιά φορά ακυρωνόταν και ο ίδιος ο νόμος. Οταν έφταναν στο παρά πέντε για να πάρουμε κάποια δόση άρχιζαν τα παραμύθια του κακού μαθητή: «δεν είμαι έτοιμος, δεν έχει την ικανότητα η κρατική μηχανή να ολοκληρώσει όσα υποσχεθήκαμε», κ.λπ., κ.λπ. Οι έξω δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί υπεύθυνοι πολιτικοί υπέγραψαν μία συμφωνία και δεσμεύθηκαν σε κάτι, εφόσον ήξεραν ότι δεν μπορούσαν να το υλοποιήσουν. Ετσι χάσαμε την αξιοπιστία μας σταδιακά και φτάσαμε στο σημείο να μη θέλει κανείς να ακούσει δικαιολογίες για την αδυναμία τήρησης των υπεσχημένων. Την πλήρωσαν εκείνοι που δεν μπορούσαν να προστατευθούν με νυχτερινές τροπολογίες και πονηρές εγκυκλίους, που μόνο κάποιος πολύ... μπασμένος στα πράγματα καταλαβαίνει σε τι αναφέρονται, οι πολίτες που υπερφορολογήθηκαν σε σημείο εξόντωσης. Είναι καιρός να ωριμάσουμε εμείς ως πολίτες, και τα μέσα ενημέρωσης. Να πιέζουμε τους πολιτικούς μας για αλήθειες και να μην εξοστρακίζουμε εκείνους που τολμούν να τις εκστομίσουν έγκαιρα. Το κάναμε πολλές φορές στο παρελθόν με τους Γιαννίτσηδες, τους Μάνους, τους Παπαδόπουλους και το πληρώσαμε ακριβά. Αν επιλέξουμε να ακούμε μόνο τη ρητορεία που μας χαϊδεύει τα αυτιά, γνωρίζοντας πόσο ψεύτικη και εφήμερη είναι, η ευθύνη θα είναι και δική μας. Οσο δεν θέλουμε να ακούμε αλήθειες και προσφεύγουμε στην εγνωσμένη πλάνη, γιατί την θεωρούμε βάλσαμο, τόσο θα σκάβουμε τον λάκκο μας. γηρασμένο. Αλλά η ουσία θα πρέπει να αναζητηθεί πέρα από προσεγγίσεις περί της όποιας εκλογικής συμπεριφοράς του πλήθους αφού ως «πλήθος» άκριτο αντιμετωπίζονται κατά κανόνα οι πολίτες. Η «νέα» πολιτική δύναμη που ανεδείχθη από την κρίση, ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι μια μετενσάρκωση του ΕΑΜ, δίχως τη ρυθμιστική παρουσία του ΚΚΕ ευτυχώς. Είναι επί της ουσίας μια μικροαστική αντίδραση, συγκεχυμένου ιδεολογικού πλαισίου, με κάποιους απόηχους της Τρίτης Διεθνούς, και μια πίστη αβάσιμη περί του καθοριστικού «ρόλου των μαζών» στη διαμόρφωση των εξελίξεων. Είναι ενδιαφέρον ότι αυτά τα τόσο πεπαλαιωμένα εκλαμβάνονται ως νεωτερισμός. Από την άλλη πλευρά, οι πολιτικές δυνάμεις «ευρωπαϊκού προσανατολισμού», σε όλες τις κυβερνητικές εκφάνσεις τους, προσπάθησαν για μία πενταετία να αποφύγουν πάση θυσία την εφαρμογή του προγράμματος σε εκείνες τις κοινωνικές ομάδες με τις οποίες διαπλέκονται πολιτικά και οικονομικά και επιχειρούν συσπείρωση περιδεών ψηφοφόρων, προβάλλοντας το φάσμα μιας βιβλικής καταστροφής. Αυτές οι δύο τάσεις ολικής καταστροφής αναδεικνύουν ως μόνο σταθεροποιητικό παράγοντα την Ευρωπαϊκή Ενωση, διότι η απώλεια κυριαρχίας δεν εξαντλείται στην οικονομία, αλλά διαμορφώνει και τις πολιτικές επιλογές των γηγενών. Κανείς πολιτικός ηγέτης μας δεν έχει το διαμέτρημα να σώσει ή έστω να καταστρέψει την Ελλάδα. Οντα ανυπόστατα και ιδιοτελή θα μας ταλαιπωρούν, καθώς θα ακολουθούμε πορεία προσαρμογής στη διαμορφούμενη νέα τάξη πραγμάτων. Διότι επί της ουσίας δεν πρόκειται για «κρίση» αλλά για τη μετάβαση σε μια πραγματικότητα τελείως διαφορετική από αυτήν που υφίστατο έως τώρα και οι πολιτικοί συντελεστές του δράματος της σήμερον είναι απλώς παρωχημένοι και έξαλλοι. Σχετικότητα και αναξιοπιστία Ο Αλέξης Τσίπρας ισχυρίζεται ότι θέλει να κρατήσει την Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ, ενώ η κυβέρνηση κατηγορεί τον ΣΥ- ΡΙΖΑ ότι θα οδηγήσει τη χώρα εκτός κοινού νομίσματος. Η πλειοψηφία των Ελλήνων αγωνιά να παραμείνει στο ευρώ. Ο Μάριο Ντράγκι λέει ότι δεν θα υπάρξει διάσπαση της Ευρωζώνης, προσθέτοντας, «Γι αυτό δεν υπάρχει Σχέδιο Β». Ολοένα και περισσότεροι παράγοντες και αναλυτές πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί πλέον απειλή για το ευρωσύστημα, υπονοώντας ότι το ευρώ θα άντεχε την αποχώρησή μας, την ώρα που άλλοι πιστεύουν ότι τυχόν ανατροπή στην Ελλάδα θα σηματοδοτήσει νέες πολιτικές στην Ευρώπη. Ο,τι και αν λέει ο καθένας, σε αυτήν την υπόθεση όλα είναι σχετικά. Και εδώ παρουσιάζεται άλλος ένας κίνδυνος στη μεγάλη ασυνεννοησία μας με τους εταίρους και δανειστές: εμείς είμαστε εξοικειωμένοι με τη σχετικότητα των δηλώσεων των πολιτικών μας, οι ξένοι τις έπαιρναν τοις μετρητοίς, τώρα δεν τις πιστεύουν. Οταν ο Τσίπρας λέει ότι στόχος του είναι να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ, αυτό που εννοεί είναι ότι εάν συμβεί το μοιραίο δεν θα φταίει το κόμμα του, ασχέτως της πολιτικής που θα ακολουθήσει, επειδή είχε τις καλύτερες προθέσεις. Λιγότερη «ελληνική» και σαφώς πιο προτεσταντική στην ευθύτητά της είναι η θέση της «εσωτερικής αντιπολίτευσης» του ΣΥΡΙΖΑ, που δηλώνει ότι η συμμετοχή στο ευρώ δεν είναι το παν. Και εδώ φαίνεται μια σημαντική ελληνική ουδετερότητα - ενώ οι περισσότεροι Ελληνες θέλουν να παραμείνουν στο ευρώ, πολλοί θα ψηφίσουν με γνώμονα όχι αυτά που λένε τα κόμματα, αλλά βάσει της αίσθησης που έχουν για το τι θα κάνουν τα κόμματα. Δηλαδή, παρά την ασυνεννοησία εντός ΣΥΡΙΖΑ, πιστεύουν ότι το κόμμα θα πράξει σωστά όταν βρεθεί στην εξουσία. Το διαζύγιο μεταξύ αντιπολιτευτικών λόγων και κυβερνητικών πράξεων επήλθε με την πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 1981, όταν οι υποσχέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου για έξοδο από το ΝΑΤΟ, για την εκδίωξη των στρατιωτικών βάσεων των ΗΠΑ και για την αποτροπή της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ενωση) «μεταλλάχθηκαν» σε μια πιο ρεαλιστική πολιτική. Ο λαός έμαθε να ψηφίζει αυτούς που του έλεγαν αυτά που ήθελε να ακούσει, αλλά δεν ήθελε εφαρμογή πολιτικών που θα είχαν προσωπικό κόστος για τους ίδιους. Ο Κώστας Καραμανλής απεδείχθη καλός μαθητής του Ανδρέα Παπανδρέου, «διαβάζοντας» σωστά, το 2004, ότι ο λαός ζητούσε την «επανίδρυση του κράτους» αλλά όχι στον βαθμό Ηταν εκ των πραγμάτων αδύνατο να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας από τη Βουλή που βρισκόταν στον τρίτο χρόνο της θητείας της. Αδύνατο, γιατί το πολίτευμα στη χώρα μας είναι κομματοκρατία: οι θεσμοί υπηρετούν τα κόμματα δεν είναι δημοκρατία: δεν υπηρετούν την κοινωνία οι θεσμοί. Για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας το Σύνταγμα απαιτεί αυξημένη πλειοψηφία (τη θετική ψήφο 180 βουλευτών). Κι αυτό επειδή, όταν συντάχθηκε το ισχύον Σύνταγμα, στον Πρόεδρο αναγνώριζε ισχνές, αλλά πάντως κάποιες αρμοδιότητες ρυθμιστή του πολιτεύματος, ελέγχου ενδεχόμενων αυθαιρεσιών της εκτελεστικής εξουσίας. Ο Ανδρέας Παπανδρέου απογύμνωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας από κάθε ρυθμιστική αρμοδιότητα, τον κατέστησε διακοσμητική απλώς φιγούρα, συμπλήρωμα των φουστανελοφόρων της προεδρικής φρουράς. Η αυξημένη πλειοψηφία ήταν πια περιττή. Ομως ούτε το πράσινο ούτε το γαλάζιο ΠΑΣΟΚ είχαν την εντιμότητα να αναθεωρήσουν τη συνταγματική απαίτηση της «αυξημένης», όταν εξέλιπε ο σκοπός στον οποίο η απαίτηση απέβλεπε. Κάθε κανονιστική διάταξη, όταν καταστεί άσκοπη πια και άχρηστη, εύκολα διαστρέφεται σε μέσο εξυπηρέτησης στόχων αλλότριων από τον αιτιώδη και αρχικό. Ετσι και η αυξημένη πλειοψηφία για την εκλογή Προέδρου μεταποιήθηκε σε ευκαιρία ανατροπής της κυβέρνησης, όταν αυτή διαθέτει μεν πλειοψηφία στη Βουλή, αλλά όχι αυξημένη. Ενα καθεστώς κομματοκρατίας μπορεί να παίζει με τους θεσμούς, ακόμα και με το Σύνταγμα, παραβλέποντας ότι η νέμεσις παραμονεύει. Η κυβερνητική σιαμαία συμφυΐα των άλλοτε φανατισμένων αντιπάλων, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., εμφανίστηκε πανικόβλητη μπροστά στο ενδεχόμενο να μην εξασφαλίσει την απαιτούμενη αυξημένη πλειοψηφία για την εκλογή Προέδρου. Πώς ξεχωρίζει η απλή «ανησυχία» από τον κατάφωρο «πανικό»; Το κριτήριο είναι η απώλεια της ψυχραιμίας. Η κυβερνητική συνεργασία έδειξε να χάνει κάθε έλεγχο αυτοκυριαρχίας με την πιθανότητα και μόνο πρόωρων εκλογών. Πρόσφερε στην αξιωματική αντιπολίτευση το απίστευτο δώρο: να την θεωρεί οπωσδήποτε νικήτρια στην επερχόμενη αναμέτρηση της χάρισε ολοπρόθυμα την πρωτιά στην «παράσταση νίκης». Γέννησε στο εκλογικό σώμα τη λογικά συνεπέστατη υποψία ότι τον τρόμο προκαλούν συγκαλυμμένες ευθύνες για ποινικά αδικήματα. Εξάλλου η κοινή γνώμη δεν μοιάζει πιθανό να πίστεψε ποτέ ότι η καταλήστευση του κοινωνικού χρήματος περιοριζόταν, επί τόσα χρόνια, στην περίπτωση Τσοχατζόπουλου. Η συνηθέστερη αντίδραση του πανικόβλητου είναι η προσπάθεια να τρομοκρατήσει καταδείχνοντας τον αντίπαλο σαν καταστροφική απειλή. Και όταν πανικόβλητοι είναι όσοι έχουν αρρωστημένη εξάρτηση από την ηδονή της εξουσίας, τότε για να πετύχει η τρομοκράτηση επιστρατεύεται το κύρος των θεσμών: Βγαίνει ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και υπαινίσσεται οικονομική καταστροφή στην περίπτωση που κερδίσει τις εκλογές ο αντίπαλος των σημερινών διαχειριστών της εξουσίας. Επιστρατεύονται και θεσμικά όργανα της Ε.Ε. να βεβαιώσουν την ίδια απειλή. Τεταρτοκοσμικός πρωτογονισμός. Με τον κορυφαίο των θεσμών, το Σύνταγμα, εμφανίστηκε να παίζει και ο προταθείς από τη Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ Πυξίδα προσανατολισμού της ψήφου <<<<<< Μοναδικός στόχος η ανάσχεση της φαυλότητας και ανικανότητας. <<<<<< Το σύστημα είναι στημένο με τρόπο που δεν δίνει δεύτερη ευκαιρία σε όσους την έχουν ανάγκη, αλλά ενισχύει την αναξιοπιστία και την αφερεγγυότητα για να βολέψει μερικούς. σχετική (όχι αυξημένη) πλειοψηφία για Πρόεδρος της Δημοκρατίας: Μόλις προέκυψε ως υποψία το ενδεχόμενο να τον υπερψηφίσει το κόμμα της «Χρυσής Αυγής», έσπευσε να δηλώσει την άρνησή του να εκλεγεί στην Προεδρία με τις ψήφους των νεοναζιστών τραμπούκων. Δεχόταν τη συνταγματική προϋπόθεση νομιμότητας της εκλογής του: την παρουσία στη Βουλή των εκλεγμένων από μισό εκατομμύριο Ελληνες φασιστοειδών, αλλά μόνο για να τον καταψηφίσουν. Αρνιόταν τη συνταγματική προϋπόθεση νομιμότητας, αν επρόκειτο να τον υπερψηφίσουν! Ο υποδειχθείς υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήθελε μία χρήση του Συντάγματος «αλα-καρτ»: να επιλέγει εφαρμογές ανάλογα με τον εντυπωσιασμό που θέλει να προκαλέσει. Το κόμμα του διατηρούσε ως «σύνδεσμο» με τους τραμπούκους νεοναζιστές τον Γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου, αλλά γι αυτό το γεγονός ένιωθε αθώος ο υποψήφιος Πρόεδρος. Θα τον ενοχλούσε μόνο, για λόγους εντυπώσεων, να τον υπερψηφίσουν οι συνδιαλεγόμενοι με τον εξ απορρήτων του πρωθυπουργού κρατικό αξιωματούχο. Η ελληνική κοινωνία μοιάζει παγιδευμένη σε εφιαλτικό αδιέξοδο: Χρειάζεται πολιτική ηγεσία σε ρόλο κοινωνικού αναμορφωτή, και διαθέτει μόνο σπιθαμιαίους κομματαρχίσκους. Πρέπει να σχεδιαστούν και να οικοδομηθούν εξ υπαρχής θεσμοί και λειτουργίες ΑSSOCIATED PRESS που θα τάραζε τα νερά. Λέγοντας μεγάλες κουβέντες και πράττοντας τα ελάχιστα, ο Καραμανλής πέτυχε να οδηγήσει τη Νέα Δημοκρατία σε δύο εκλογικές νίκες. Η «επανίδρυση του κράτους» που υποσχέθηκε ο Καραμανλής, όμως, έπρεπε να περιμένει την κατάρρευση της οικονομίας και το Μνημόνιο που συνδύαζε νέα δάνεια με μεταρρυθμίσεις και λιτότητα. Και εδώ η αναξιοπιστία των λόγων των πολιτικών έπαιξε πάλι τον καταστροφικό της ρόλο. Το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου ξεκίνησε τη θητεία του πιστεύοντας όσα έλεγε ως αντιπολίτευση («λεφτά υπάρχουν»), πριν αναγκαστεί να ακολουθήσει την πατροπαράδοτη πορεία όπου κυβερνήσεις υπόσχονται εφαρμογή των συμπεφωνημένων, αλλά κάνουν όσα μπορούν να μετριάσουν το αποτέλεσμα, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια των πολιτών και τη δυσπιστία των ξένων. Τα κόμματα που κυβέρνησαν από το 2009 αποδέχτηκαν πολλές απαιτήσεις των ξένων χωρίς πολλή διαπραγμάτευση και μετά έκαναν λίγα κατάφεραν να δυσαρεστήσουν όλες τις πλευρές, χωρίς να πετύχουν την ανάκαμψη της οικονομίας και την ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης. Για όσους γνωρίζουν την ελληνική πραγματικότητα, αυτό δεν ήταν έκπληξη. Οι ξένοι έμαθαν αυτήν την πτυχή του δημόσιου διαλόγου και επιμένουν σε πράξεις και αποτελέσματα, χωρίς να ακούν επιχειρήματα για τα δικά τους λάθη αυτό θα το βρει μπροστά της και η επόμενη κυβέρνηση, όποια και αν είναι. Η χαλαρή σχέση μεταξύ λόγων και πράξεων ξεκινά από την πολιτική αλλά εξαπλώνεται σε κάθε συναλλαγή μεταξύ πολίτη και κράτους. Προθεσμίες καταπατούνται, αυθαίρετα νομιμοποιούνται, ποινές ακυρώνονται, θεσμοί υπολειτουργούν, η μία φορολογική ρύθμιση ακολουθεί την άλλη. Το σύστημα είναι στημένο με τρόπο που δεν δίνει δεύτερη ευκαιρία σε όσους την έχουν ανάγκη, αλλά ενισχύει την αναξιοπιστία και την αφερεγγυότητα για να βολέψει μερικούς. Η πλειονότητα τηρεί τους νόμους, πληρώνει φόρους, μονίμως σηκώνει το βάρος της αναξιοπιστίας του κράτους. Καλείται να ψηφίσει με βάση την ελπίδα ότι θα επιλέξει σωστά, χωρίς όμως να πιστεύει όσα ακούει. του κράτους. Κάποιος να εμπνεύσει και να διεγείρει δημιουργικό οίστρο, πείσμα παραγωγικότητας. Να παταχθεί θεσμικά και να αφανιστεί το πελατειακό κράτος, να κατασταθεί ανένδοτη αξιοκρατία, καταξίωση της αριστείας, κράτος δικαίου, κοινωνικός έλεγχος της ποιότητας. Να αυτονομηθεί ο συνδικαλισμός από τα κόμματα, να εξοβελιστούν οι κομματικές νεολαίες από τα πανεπιστήμια και τα σχολειά. Ή θα επιχειρηθούν τέτοια κολοσσιαία άλματα ή η κοινωνία θα συνεχίσει τη διολίσθηση στον πρωτογονισμό και στο χάος. Μέση λύση («βελτιώσεων») δεν υπάρχει πιά. Με αυτά τα δεδομένα, τα ολοκληρωτικά εκφυλισμένο κομματικό μας σύστημα μας προσφέρει δυο άκρως προβληματικές επιλογές: Να αμνηστεύσουμε, δίνοντάς της παράταση φυτικής επιβίωσης, την τάχα και πολιτική της σιαμαίας συμφυΐας, που καμώνεται ότι ασκεί εξουσία τα τελευταία δυόμισι χρόνια στη χώρα μας. Να παραβλέψουμε την ανυπόφορη ανικανότητά τους, την αναιδέστατη, μικρονοϊκή καυχησιολογία τους, το ρημαδιό στη δική μας ζωή, για να διασώσουν αυτοί το πελατειακό τους κράτος. Να ξεχάσουμε ότι θάψανε τελικά την «κλοπή του αιώνα» στο υπουργείο Αμυνας, θάψανε τη «λίστα Λαγκάρντ», κουκούλωσαν το αίσχος Μπαλτάκου, ασέλγησαν ηλίθια στην ΕΡΤ για να στήσουν την παιδαριωδία της ΝΕΡΙΤ. Και η εναλλακτική επιλογή είναι ο ΣΥΡΙΖΑ: Οσα στελέχη του έχουν παρελθόν στον δημόσιο βίο, παραπέμπουν στον εφιαλτικό σκοταδισμό που γνώρισαν τα πανεπιστήμια, τα σχολειά και οι λεγόμενοι «θεσμοί πολιτισμού» της χώρας, όταν το ΠΑΣΟΚ είχε παραχωρήσει αυτό το πεδίο πολιτικής στο «εγγράμματο» παραμάγαζό του: τον «Συνασπισμό». Και παραμένει με τον ΣΥΡΙΖΑ η ελληνική Αριστερά γαντζωμένη στον παλαιοημερολογίτικο «διεθνισμό» του Ζαχαριαδισμού, με φλάμπουρο τον μηδενισμό κάθε ποιότητας ζωής που έχει σχέση με πατρίδα, γλώσσα, λαϊκή παράδοση. Συνονθύλευμα από εισαγόμενες ιδεοληψίες ο ΣΥΡΙΖΑ, γι αυτό και χωρίς στόχους κοινωνικούς άλλους από τις οικονομικές «διευθετήσεις». Αυτό είναι το εκλογικό μας δίλημμα και δεν επιδέχεται συναισθηματισμούς και επιπολαιότητες. Απαιτεί σοβαρότητα, σκέψη, κρίση, συνείδηση ευθύνης.

17 17-ELLADA_Master_cy 02/01/15 23:43 Page 17 Kυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Ο έρημος μπαρμπα-φώτης και οι φουκαράδες του Νόμιζε ότι όλα τα είχε υπολογίσει πολύ ωραία ο μπαρμπα- Φώτης ο Κουβέλης καλή του ώρα όπου βρίσκεται, ο δόλιος, ο μαύρος, ο καψερός... Είχε όμως ξεχάσει εκείνο που δεν θα έπρεπε ποτέ μα, ποτέ στη ζωή του να έχει ξεχάσει: πώς φέρθηκε ο Αλέξης Τσίπρας στον Μέντορά του, τον αλησμόνητο κυρ Αλέκο Αλαβάνο, τον οποίο συνέθλιψε διά παντός, αφού βέβαια τον χρησιμοποίησε πρώτα για να βολευτεί ο ίδιος στον θώκο του αρχηγού. Η πατροκτονία ήταν τότε απαραίτητη, για να δοθεί απάντηση στο ερώτημα που αιωρείτο στο εσωτερικό του κόμματος: αν ο Τσίπρας είναι ανδρείκελο του Αλαβάνου ή κάτι περισσότερο. Τελικά, ήταν κάτι περισσότερο, όπως αποδείχθηκε. Οχι όμως ηγέτης με τέτοιο φυσικό κύρος και ισχύ ώστε να μπορεί να λύσει τις πολιτικές αντιφάσεις της συνύπαρξης Τσιπριστών/Νεοπασόκων με Λαφαζανιστές/Νεομπολσεβίκους. Μία σχέση διαρκούς διαπραγμάτευσης με τους Λαφαζανιστές είναι αυτή που χειρίζεται ο Τσίπρας και, ακριβώς για τον λόγο αυτόν, του είναι χρήσιμο να ταπεινώσει τον μπαρμπα-φώτη και τους φουκαράδες του. Ο δημόσιος, τελετουργικός εξευτελισμός της ΔΗΜΑΡ, καθώς τα στελέχη της αγωνιούν μπροστά στην κλειστή πόρτα του ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ), δείχνει τον Τσίπρα σαν ηγέτη, που όταν χρειάζεται μπορεί να γίνεται σκληρός. Συγχρόνως, με τη στάση αυτή καλύπτει το πραγματικό, το ουσιώδες ζήτημα με το οποίο θα έπρεπε να αναμετρηθεί η όποια ηγετική ικανότητα του Τσίπρα, δηλαδή την επικίνδυνη ισορροπία με την ακροαριστερή πτέρυγα του κόμματός του. Στα μάτια των εύπιστων τουλάχιστον (και από τοιούτους ποτέ δεν είχαμε έλλειψη στην ωραιότερη χώρα του κόσμου...), κάπως έτσι δείχνει το μαρτύριο του μπαρμπα- Φώτη και των φουκαράδων του, που εκτυλίσσεται στην κοινή θέα. Αλλωστε, τι αξία έχουν πια ως προσωπικότητες ο πρόεδρος της ΔΗ- ΜΑΡ και ό,τι απέμεινε από τη διάλυσή της προσκολλημένο γύρω από τα πατζάκια του; Ο ίδιος (και ζητώ συγγνώμη από τον Καβάφη για την παράφραση...) «εξευτελίσθη πλήρως, μια πολιτική ροπή του λίαν σιχαμένη και περιφρονημένη (έμφυτη μολοντούτο) υπήρξεν η αιτία». Και, προφανώς, στον ΣΥ- ΡΙΖΑ μπορούν να κάνουν και χωρίς τις ψήφους μιας χούφτας ανθρώπων και του στενού οικογενειακού κύκλου του καθένα τους. Ως παράδειγμα προς αποφυγήν, ο μπαρμπα-φώτης και οι φουκαράδες του είναι περισσότερο χρήσιμοι στον Τσίπρα, παρά ως συνεργάτες ή «σύντροφοι» όπως το λένε στο λανγκάζ το δικό τους. Στο τέλος, να μου το θυμηθείτε, η θανάτωσή τους (νοουμένη μεταφορικώς) θα είναι μια πράξη ελέους. Αν στέκονται όσα υποστηρίζω παραπάνω, τότε οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ο Αλέξης Τσίπρας δείχνει να ξέρει καλά τον Μακιαβέλι του. Οχι, προς Θεού, ότι έχει διαβάσει τον περίφημο «Ηγεμόνα»! (Μπορεί να τον θεωρώ επικίνδυνο πολιτικά τον Αλέξη, αλλά δεν τον έχω και για τέτοιο άνθρωπο που διαβάζει...). Φαίνεται όμως ότι κατά κάποιο τρόπο, ενστικτωδώς ίσως ή μέσα από την παρατήρηση και την πείρα, την ουσία του Μακιαβέλι την έχει συλλάβει... And now for something completely different... Δίκην επικηδείου Μέσα στη μίζερη αθλιότητα του τέλους της ΔΗΜΑΡ, ο βουλευτής, καθηγητής κ.λπ. Τζόνης Πανούσης, που δεν πρέπει να συγχέεται επ ουδενί με τον Τζίμη Πανούση, πρότεινε κάτι που μοιάζει να είναι η κατά το δυνατόν καλύτερη λύση, ώστε η ΔΗΜΑΡ να ξεψυχήσει με κάποια σχετική αξιοπρέπεια. Πρότεινε, συγκεκριμένα, να μην κατεβούν στις εκλογές και να υποστηρίξουν τον ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ). Εδώ που τα λέμε, έτσι όπως «τα έκανε ρόιδο» ο μπαρμπα- Φώτης, δεν τους μένει τίποτε καλύτερο να κάνουν. Ομως, τι με νοιάζει εμένα και ασχολούμαι με τη ΔΗΜΑΡ που ψυχορραγεί; Αναγνωρίζω ότι, επί της ουσίας, δεν με νοιάζει καθόλου. Ομως η πρόταση του Πανούση μου δίνει την αφορμή να θυμίσω έναν στίχο του μεγάλου κυνικού του 20ού αιώνα, Φίλιπ Λάρκιν, από ένα ποίημα για το λιωμένο κουφάρι ενός λαγού, που πέθανε πιασμένος στο δόκανο: «μπορεί να σκέφθηκες ότι τα πράγματα θα φτιάξουν ξανά, αν μείνεις τελείως ακίνητος και περιμένεις». Φουκαρά λαγέ... Φουκαρά Πανούση... Τρίτωσε το κακό Πρώτα η τραγωδία, Χριστουγεννιάτικα, στο «Norman Atlantic». Επειτα, οι ανεπιθύμητες, για τους περισσότερους, πρόωρες εκλογές. Θα τρίτωνε το κακό, πού θα πήγαινε; Απεχθάνομαι τον ρόλο του αγγελιαφόρου των δυσάρεστων ειδήσεων (και δεν νομίζω να πρωτοτυπώ...), αλλά είμαι υποχρεωμένος να σας πω ότι, με ανάρτησή του στο Facebook, ο Ευάγγελος Αντώναρος ανακοίνωσε ότι στηρίζει μεν τη Ν.Δ., AP / ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ όμως δεν θα μετάσχει στις εκλογές ως υποψήφιος. Ας μου συγχωρεθεί η αυθάδεια να θέτω το ζήτημα αυτό τώρα (είδατε όμως ότι σας άφησα το διάστημα μιας παραγράφου ώστε να το καταπιείτε...), αλλά δεν θυμάμαι, ειλικρινά, να του ζητήθηκε πότε από το 2012 μέχρι τώρα να κατεβεί στις εκλογές. Δημοσίως τουλάχιστον γιατί, από τους που τον ψήφισαν στις περασμένες εκλογές, όλο και κάποιος θα του είπε τίποτα κατ ιδίαν. Δεν είδα όμως τίποτε εκκλήσεις υπογεγραμμένες από διανοουμένους και πανεπιστημιακούς να ζητούν από τον Ευάγγελο να προσφέρει τον εαυτό του, σώμα και πνεύμα, στην Ελλάδα. (Κυρίως, δε, σώμα!..). Φοβάμαι όμως ότι η μικρότητα της ψυχής μου, που με κρατά προσδεδεμένο με τον μιαρό εγωισμό του φθαρτού σαρκίου μου όλο αυτό το πράγμα, εν πάση περιπτώσει, δεν μου επιτρέπει να συλλάβω την αληθινή ανωτερότητα του Ευάγγελου Αντώναρου, ο οποίος ανήκει στην κατηγορία των εκλεκτών, των αληθινών μυστών του πνεύματος. Προσοχή: όχι εκείνων οι οποίοι απαντούν σε ερωτήματα που ακόμη δεν έχουν τεθεί από την εποχή τους, αλλά θα τεθούν στο μέλλον. Ανήκει στους σοφούς που απαντούν σε ερωτήματα τα οποία δεν θα τεθούν ποτέ... Η Αννα Καρένινα Η Αννα Βίσση, ναι. Η σπουδαία καλλιτέχνις έμεινε στην Ιστορία, επειδή «αψήφησε την εποχή της» αν θυμάστε, τότε που, καθώς έκανε το σόου της, υπερκινητική ως συνήθως παρά τα εξήντα ηρωικά χρόνια της, άνοιξε μια καταπακτή στη σκηνή και εκείνη (τι άλλο μπορούσε να κάνει η καημένη;) έπεσε μέσα, αψηφώντας όχι μόνον την εποχή της, μα και αυτόν τον νόμο της βαρύτητας! Για την άλλη Αννα όμως, την Αννα Καρένινα, όσο συμπαθή και αν την έπλασε ο δημιουργός της, όσο οικεία και αν τη νιώθουμε, δεν μπορούμε ποτέ να πούμε ότι «έμεινε στην Ιστορία επειδή αψήφησε την εποχή της». Αν για κάποιον ισχύει αυτό, πρόκειται, βεβαιότατα, για τον Τολστόι. Διότι η Ιστορία αφορά τη δράση πραγματικών ανθρώπων, οι οποίοι υπήρξαν κάποτε και η ύπαρξή τους τεκμηριώνεται πέραν πάσης αμφιβολίας. Δεν αφορά μυθιστορηματικά πρόσωπα και, γενικώς, τα όντα της ανθρώπινης μυθοπλασίας. Από την άλλη (επειδή ξέρω ότι πολλοί θα αναρωτηθούν ειλικρινώς και δεν εννοώ τους αναγνώστες...), η περίπτωσις της Μιμής Ντενίση χρήζει διευκρινίσεως. Η διακεκριμένη κομεντιέν έμεινε, πράγματι, στην Ιστορία ως Αννα Καρένινα, επειδή όμως ενσάρκωσε τον ομώνυμο ρόλο στο θέατρο και μάλιστα με τον Γκλέτσο τον Αποστόλη (σημερινό δήμαρχο και πολιτικό αρχηγό...) στον ρόλο του Βρόνσκι. Ολα αυτά τα σημειώνω, επειδή, σε ραδιοφωνική διαφήμιση παράστασης της Αννας Καρένινας του Τολστόι, άκουσα το εξής ανεπανάληπτο: «Αννα Καρένινα! Το πάθος μιας γυναίκας που αψήφησε την εποχή της και έμεινε στην Ιστορία...». Ας ληφθούν υπ όψιν επίσης ότι, πρώτον, το ύφος της διαφήμισης ήταν της κατηγορίας «βαριά κουλτούρα» και, δεύτερον, ότι η παράσταση δίνεται από έναν, υποτίθεται, πρωτοποριακό ρωσικό θίασο. Το φρικτό της υπόθεσης είναι ότι αυτή η διαφήμιση παίζει στα ραδιόφωνα μέρες τώρα και κανείς δεν έχει ενοχληθεί από την ηλιθιότητά της... kassimatis@kathimerini.gr

18 18-ELLADA_Master_cy 02/01/15 23:22 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 Ζητείται Plan B σε κάθε περίπτωση Ποιες δυσκολίες θα κληθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση, είτε σχηματιστεί με κορμό τη Ν.Δ. είτε τον ΣΥΡΙΖΑ Του Κ. Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ Σε ένα ιδιαίτερα δύσβατο πεδίο θα κληθεί να πορευθεί η όποια κυβέρνηση προκύψει από την αναμέτρηση της 25ης Ιανουαρίου, είτε σχηματιστεί με κορμό τη Ν.Δ. είτε τον ΣΥ- ΡΙΖΑ. Οι ασφυκτικές προθεσμίες για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, η ανάγκη μετάβασης της χώρας στη γραμμή προληπτικής πίστωσης μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου, αλλά και η ανελαστική στάση των εταίρων, που με πρώτο το Βερολίνο διαμηνύουν πως η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να συμμορφωθεί με το σύνολο των συμφωνηθέντων, συνθέτουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο που προεξοφλείται ότι θα δοκιμάσει τις αντοχές της όποιας νέας κυβέρνησης, αλλά και της χώρας. Επί της ουσίας, ζητούμενο θα είναι, ειδικά εάν στο νέο κυβερνητικό σχήμα μετέχει ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα σχέδιο Β μακριά από τη χαλαρότητα της προεκλογικής ρητορικής των επόμενων τριών εβδομάδων, που θα διασφαλίζει την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη και δεν θα θέτει σε κίνδυνο τις θυσίες των τελευταίων πέντε ετών. Τυχόν κυβέρνηση με κορμό τη Ν.Δ. θα κληθεί εκ των πραγμάτων να συνεχίσει το νήμα της διαπραγμάτευσης από το σημείο που είχε φθάσει με το mail Χαρδούβελη, το οποίο ως γνωστόν δεν έγινε αποδεκτό από την τρόικα. Αρα, εκ των πραγμάτων, θα δεχθεί πίεση για ρυθμίσεις που ενδεχομένως θα παραπέμπουν σε πρόσθετα μέτρα εάν οι στόχοι του προϋπολογισμού που κατατέθηκε χωρίς συμφωνία με τους εκπροσώπους των δανειστών δεν υλοποιηθούν. Ομως, ακόμη και εάν ο σκόπελος της τρέχουσας αξιολόγησης παρακαμφθεί, θα βρεθεί αμέσως μετά αντιμέτωπη με νέα επίπονη διαπραγμάτευση: εν μέσω των προεκλογικών ιαχών, τούτο λησμονείται, <<<<<< Οι ασφυκτικές διαπραγματεύσεις με την τρόικα, η μετάβαση στη γραμμή προληπτικής πίστωσης και η αναζήτηση εταίρων. Οποια και αν είναι η ετυμηγορία της κάλπης, η επόμενη μέρα θα βρει τη νέα κυβέρνηση αντιμέτωπη με τις ασφυκτικές διαπραγματεύσεις με την Τρόικα. αλλά η μετάβαση της χώρας στον μηχανισμό ECCL και τη γραμμή προληπτικής πίστωσης για τον επόμενο χρόνο θα συνοδεύεται υποχρεωτικά από συμφωνία για μια δέσμη μεταρρυθμίσεων που είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν θα είναι βατές πολιτικά, καθώς από τα μέσα του 2016 θεωρητικώς η χώρα απεμπλέκεται οριστικά από τους ασφυκτικούς ελέγχους των δανειστών και επανέρχεται στην ευρωπαϊκή κανονικότητα. Εάν, όμως, ο σχηματισμός κυβέρνησης με κορμό τη Ν.Δ. ενέχει περιπλοκές, σαφώς πιο σύνθετο θα είναι το τοπίο για ένα κυβερνητικό σχήμα με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Επί της ουσίας, η Κουμουνδούρου διαμηνύει ότι δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί καν την ολοκλήρωση της τρέχουσας διαπραγμάτευσης με την τρόικα και θα επιδιώξει «πολιτική» λύση στο ελληνικό πρόβλημα σε συνεννόηση με τους εταίρους. Ομως, οι πρόσφατες δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε ότι η όποια νέα κυβέρνηση θα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το ελληνικό κράτος αλλά και η εμπειρία τόσο του κ. Ευ. Βενιζέλου επί κυβερνήσεως Παπανδρέου, όσο και του κ. Αντ. Σαμαρά υποδηλώνουν σαφώς ότι ο κ. Αλ. Τσίπρας θα βρεθεί απέναντι σε «τοίχο» εάν μετεκλογικά επιμείνει στην παρούσα ρητορική του. Επί της ουσίας, σ αυτήν την περίπτωση ή ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα υποχρεωθεί σε μια μεγάλη στροφή στην οποία είναι αμφίβολο εάν θα τον ακολουθήσουν η Αριστερή Πλατφόρμα και οι βουλευτές που η τελευταία επηρεάζει ή η χώρα θα εισέλθει σε πολύμηνη περιπέτεια, αφού η ίδια η Κουμουνδούρου τοποθετεί ως πέρας των προσπαθειών για αλλαγή της ευρωπαϊκής στάσης έναντι της Ελλάδας τον Ιούνιο, οπότε και υπάρχουν μεγάλες λήξεις ελληνικών ομολόγων. Μάλιστα, οι επιτελείς του κ. Τσίπρα παρακάμπτουν σκοπίμως την παράμετρο του τερματισμού παροχής ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πολύ νωρίτερα, εξέλιξη που μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε τροχιά εξόδου από την Ευρωζώνη, χωρίς η διεκδικούμενη από τον ΣΥΡΙΖΑ διαπραγμάτευση να πραγματοποιηθεί ποτέ, καθώς από τα διεθνή κέντρα αποφάσεων αποστέλλονται συνεχή μηνύματα ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί συστημικό κίνδυνο για τους εταίρους, όπως το Στο ανωτέρω εκρηκτικό μείγμα θα πρέπει να προστεθεί πως οι πιθανοί κυβερνητικοί εταίροι είτε της Ν.Δ. είτε του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αποδειχθούν παράγοντες πρόσθετης πολιτικής αστάθειας τους επόμενους κρίσιμους μήνες. Με βάση τα υφιστάμενα δημοσκοπικά δεδομένα, αλλά και τις δημόσιες τοποθετήσεις των κομμάτων Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ, θα Η αυτοδυναμία, οι ημερομηνίες και τα πιθανά παράδοξα πρέπει, σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας, να αναζητήσουν κυβερνητικούς εταίρους μεταξύ του ΠΑΣΟΚ του κ. Ευ. Βενιζέλου, του «Ποταμιού» και του κόμματος του Γ. Παπανδρέου, αφού οι ΑΝΕΛ θα δώσουν σκληρή μάχη για να είναι παρόντες στη νέα Βουλή, ενώ τάσσονται υπέρ του σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης. Ομως: Το ΠΑΣΟΚ Δημοκρατική Παράταξη μπορεί να ταλανίζεται από μείζονα εσωκομματικά προβλήματα αμφισβήτησης του κ. Βενιζέλου εάν το εκλογικό αποτέλεσμα υπολείπεται αισθητά του 8%, που συγκέντρωσε στις ευρωεκλογές της 2ας Μαΐου. Κορμός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του «Ποταμιού» θα είναι πρώην βουλευτές της ΔΗΜΑΡ, που ως γνωστόν είχε μεγάλα προβλήματα στην προσπάθεια να παρακολουθήσει τον βηματισμό των διαπραγματεύσεων με την τρόικα και τελικώς αποχώρησε από την τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας με αφορμή την κρίση στην ΕΡΤ. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κ. Παπανδρέου, εάν το νέο κόμμα επιτύχει την είσοδο στη Βουλή, θα έχει επίσης έντονο το αντιμνημονιακό στοιχείο: στα ψηφοδέλτια θα μετέχουν πολλά στελέχη της επιρροής των κ. Μ. Καρχιμάκη και Γ. Παναγιωτακόπουλου, ενώ και από τους «επωνύμους» που είναι αποφασισμένοι να ακολουθήσουν τον πρώην πρωθυπουργό στο νέο του εγχείρημα μόνο ο κ. Φίλ. Σαχινίδης έχει σαφή τοποθέτηση υπέρ της αναζήτησης ακόμη και επώδυνων συμβιβασμών με τους εκπροσώπους των δανειστών. ΑSSOCIATED PRESS Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΛΑ Μία από τις πιο αβέβαιες εκλογικές μάχες των τελευταίων ετών μπορεί να αποδειχθεί η αναμέτρηση της 25ης Ιανουαρίου. Οχι μόνον γιατί οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν τη διαφορά του ΣΥΡΙΖΑ με τη Ν.Δ. να μειώνεται, γεννώντας αισιοδοξία στους «γαλάζιους» που ισχυρίζονται ότι μπορούν να επιτύχουν ακόμη και την ανατροπή των προβλέψεων. Αλλά γιατί ακόμη κι αν αυτό δεν συμβεί και κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές, είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να περιμένουμε ώς τα ξημερώματα της επομένης για να δούμε αν θα έχει τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης. Είτε μόνος του είτε με κάποιο κόμμα που θα προσφερθεί ως εταίρος. Μπορεί μάλιστα να ηχεί οξύμωρο, αλλά κομβική σημασία σε αυτό πιθανότατα θα διαδραματίσουν οι Ανεξάρτητοι Ελληνες, οι οποίοι, σημειωτέον, αν δεν μπουν στη Βουλή, θα πριμοδοτήσουν άθελά τους τον ΣΥΡΙΖΑ! Επειδή ευλόγως μπορεί να μπερδευτήκατε, χρήσιμο είναι σήμερα να θυμηθούμε πώς λειτουργεί το παράδοξο εκλογικό μας σύστημα, να δούμε τι μας περιμένει μέχρι την 25η Ιανουαρίου και κυρίως τα σενάρια της επόμενης μέρας. Η αυτοδυναμία και τι θα την καθορίσει σε αυτές τις εκλογές Ο εκλογικός νόμος μπορεί μεν να χαρίζει 50 έδρες στον νικητή ακόμη κι αν κερδίσει τον δεύτερο με μόνο μία ψήφο διαφορά, αλλά κανείς δεν μπορεί να ξέρει μέχρι το βράδυ των εκλογών ποιο είναι το ποσοστό που δίνει την αυτοδυναμία. Και τούτο διότι ο περιβόητος πήχυς που εξασφαλίζει τις 151 έδρες εξαρτάται αποκλειστικώς και μόνον από το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν τα πολύ μικρά κόμματα που δεν θα μπουν στη Βουλή (αυτά που θα λάβουν κάτω του 3%). Για να το πούμε απλά. Οσο μεγαλύτερο είναι το συνολικό ποσοστό των μικρών αυτών κομμάτων, τόσο ο πήχυς της αυτοδυναμίας υποχωρεί από το 39% προς το 36%, ενώ μπορεί να φτάσει και ακόμη πιο κάτω, αν τα λοιπά κόμματα αθροίσουν π.χ. πάνω από 11%. Η παρατήρηση αυτή δεν γίνεται τυχαία. Στις εκλογές του Ιουνίου του 2012, που υπήρχε αντίστοιχη πόλωση με τη σημερινή, τα λοιπά κόμματα περιορίστηκαν αθροιστικά στο 6%, συγκρατώντας τον πήχυ της αυτοδυναμίας στο 38%. Οι εκλογολόγοι εκτιμούν ότι αντίστοιχο ποσοστό θα συγκεντρώσουν και σε αυτές τις εκλογές τα μικρότερα κόμματα (ΛΑΟΣ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Ενωση Κεντρώων κ.λπ.), αλλά κάνουν μια πολύ σημαντική επισήμανση: όπως λένε χαρακτηριστικά, αν οι ΑΝΕΛ μείνουν οριακά εκτός Βουλής (π.χ. με 2,9%) και συμβεί αντίστοιχο ατύχημα με το νεοσύστατο κόμμα του κ. Γ. Παπανδρέου ή ακόμη και με το ΠΑΣΟΚ του κ. Ευ. Βενιζέλου, το συνολικό ποσοστό των «λοιπών» μπορεί να εκτιναχθεί αρκετά πάνω από το 10%. Και σε μια τέτοια περίπτωση, όπως φαίνεται και στον πίνακα, η αυτοδυναμία μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και με ποσοστό της τάξεως του 35% ή και χαμηλότερο. Σε όσους ηχεί εξωπραγματικό το εν λόγω σενάριο, αρκεί μια υπόμνηση. Στις πρόσφατες ευρωεκλογές του Μαΐου, παρά την οξύτατη πόλωση, το 17% του εκλογικού σώματος επέλεξε να διαμαρτυρηθεί ψηφίζοντας «σουρεαλιστικά» κόμματα, όπως η «Ενωση για την Πατρίδα και τον Λαό», το «Παναθηναϊκό Κίνημα», το «Αγροτικό Κτηνοτροφικό Κόμμα» κ.λπ. Οι εκλογολόγοι δηλώνουν σχεδόν σίγουροι ότι τούτο δεν θα επαναληφθεί στις επικείμενες εθνικές εκλογές. Αλλά η υπόμνηση γίνεται γιατί ακόμη και τον Μάιο του 2012 υπήρξε τεράστιο ποσοστό πολιτών (19%) που ψήφισαν κόμματα τα οποία δεν μπήκαν στη Βουλή, αποτέλεσμα που έριξε τότε τον πήχυ της αυτοδυναμίας στο 32,8%! Σε κάθε περίπτωση, αυτό που πρέπει να συγκρατήσει κανείς είναι ότι στις 25 Ιανουαρίου τον πήχυ της αυτοδυναμίας θα τον καθορίσει το ενδεχόμενο κάποια από τα μικρότερα κόμματα που είναι σήμερα στη Βουλή (ΑΝΕΛ, ΠΑΣΟΚ, Χ.Α., ΚΚΕ) ή που διεκδικούν με αξιώσεις να μπουν στο κοινοβούλιο («Ποτάμι», κόμμα ΓΑΠ) να μην πιάσουν το 3%. Αν τούτο συμβεί, ουδείς μπορεί να φανταστεί πόσο θα υποχωρήσει ο πήχυς της αυτοδυναμίας. Η ΔΗΜΑΡ δεν αναφέρθηκε, καθώς όλοι οι δημοσκόποι προεξοφλούν ότι θα είναι στα «λοιπά κόμματα». Οι κρίσιμες ημερομηνίες, το ντιμπέιτ, οι δημοσκοπήσεις Με την προκήρυξη των εκλογών, ήδη στους υποψήφιους βουλευτές επιτρέπεται μόνον μία εμφάνιση σε κάθε πανελλαδικό τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό κανάλι και από δύο στα τοπικά. Μέχρι την άλλη Δευτέρα 12 Ιανουαρίου, τα κόμματα υποχρεούνται να δημοσιοποιήσουν όλους τους υποψηφίους, ακόμη και αυτούς που θα εκλεγούν στα ψηφοδέλτια Επικρατείας. Παραμένει ακόμη άγνωστο αν θα παρακολουθήσουμε ντιμπέιτ πολιτικών αρχηγών, καθώς η Ν.Δ., όπως και το 2012, δεν έχει αποδεχθεί τις σχετικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Θα είναι όμως η πρώτη φορά σε εθνικές εκλογές που θα μαθαίνουμε μέχρι τέλους τις δημοσκοπήσεις. Και τούτο διότι με τον νέο νόμο επιτρέπεται η δημοσιοποίησή τους μέχρι τα μεσάνυχτα της Παρασκευής προ των εκλογών. Τι θα γίνει αν ο νικητής δεν έχει αυτοδυναμία Αυτό που έχουμε ξαναζήσει τον Μάιο του Ο κ. Κάρ. Παπούλιας θα καλέσει τον επικεφαλής του πρώτου κόμματος στις 26/1 και θα του επιδώσει τη διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Αν ύστερα από τρεις ημέρες αυτή αποδειχθεί άκαρπη, ο κ. Παπούλιας θα δώσει την εντολή στον αρχηγό του δεύτερου κόμματος και αν ούτε αυτή τελεσφορήσει, θα τη διαβιβάσει στον επικεφαλής του τρίτου κόμματος (σ.σ. μακάρι για προφανείς λόγους να μην είναι ο ο προφυλακισμένος κ. Ν. Μιχαλολιάκος...). Σε περίπτωση που διαπιστωθεί αδιέξοδο, ο κ. Παπούλιας οφείλει να καλέσει όλους τους πολιτικούς αρχηγούς και να καταβάλει μια τελευταία προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης αν δεν το κατορθώσει, οφείλει να ορίσει πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου, να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει νέες εκλογές με υπηρεσιακή κυβέρνηση, που θα διεξαχθούν το αργότερο σε ένα μήνα (όπως έγινε με τον κ. Π. Πικραμμένο). Το παράδοξο της προεδρικής εκλογής Αν δεν τελεσφορήσει ο σχηματισμός κυβέρνησης, είναι πιθανό να ζήσουμε κάτι πρωτοφανές, καθώς η νέα Βουλή θα πρέπει να εκλέξει ως γνωστόν και Πρόεδρο της Δημοκρατίας (ΠτΔ). Σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα που εκδόθηκε την Τετάρτη, η Βουλή θα συνέλθει ξανά στις 5 Φεβρουαρίου και στις 6 θα συγκροτηθεί σε σώμα (θα εκλέξει τον πρόεδρο και τους αντιπροέδρους της). Το Σύνταγμα ορίζει ρητώς ότι, αμέσως μόλις συμβεί τούτο, πρέπει να αρχίσει η διαδικασία εκλογής ΠτΔ. Αν όμως μέχρι τότε δεν έχει σχηματισθεί κυβέρνηση, θα προκύψει το συνταγματικά πρωτόγνωρο μια Βουλή που θα τελεί υπό διάλυση να οφείλει να εκλέξει τον διάδοχο του κ. Παπούλια! Οι περισσότεροι συνταγματολόγοι συμφωνούν πως αν και αυτό φαίνεται παράδοξο, ακόμη και μια θνησιγενής Βουλή οφείλει να εκλέξει ΠτΔ, καθώς αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο διαλύθηκε στις 29 Δεκεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι στη νέα αυτή διαδικασία ανάδειξης Προέδρου, το Σύνταγμα επίσης προβλέπει τρεις ψηφοφορίες (ανά πέντε μέρες), αλλά διευκολύνει την εκλογή του. Με αυτά τα δεδομένα (και ανεξαρτήτως αν θα έχουμε μέχρι τότε κυβέρνηση) η πρώτη ψηφοφορία για την εκλογή ΠτΔ που απαιτεί 180 ψήφους θα γίνει στις 6 Φεβρουαρίου, η δεύτερη που προβλέπει 151 ψήφους στις 12 Φεβρουαρίου, ενώ αν χρειασθεί και τρίτη, αυτή θα γίνει στις 18 Φεβρουαρίου και σίγουρα θα αναδείξει Πρόεδρο, καθώς εκλέγεται ο έχων τη σχετική πλειοψηφία της Βουλής κάτι που ουδέποτε έχει συμβεί στη νεότερη ελληνική Ιστορία.

19 19-ELLADA_Master_cy 02/01/15 23:18 Page 19 Kυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 Τα κόμματα στην τελευταία στροφή Από πού εκκινούν την προεκλογική περίοδο οι δύο πρωτοπόροι Εκτιμήσεις για τις επόμενες ημέρες Η τακτική των άλλων κομμάτων Του ΝΙΚΟΥ ΜΑΡΑΝΤΖΙΔΗ* Η επίσημη έναρξη της προεκλογικής περιόδου λειτουργεί για τα κόμματα όπως το καμπανάκι που ειδοποιεί τους δρομείς στην τελευταία στροφή. Μέχρι εκείνη τη στιγμή οι πρωτοπόροι κάνουν περισσότερο κούρσα τακτικής, με στόχο το καλύτερο δυνατό πλασάρισμα ενόψει των τελευταίων 400 μέτρων. Από το σημείο αυτό και μετά βλέπουμε τον πραγματικό αγώνα. Η Νέα Δημοκρατία Για τη Ν.Δ., το 2014 ήταν μια δύσκολη δημοσκοπική και εκλογική χρονιά. Ηταν σταθερά πίσω από τον προπορευόμενο ΣΥ- ΡΙΖΑ σε όλες τις έρευνες κοινής γνώμης και κατέγραψε μια χαμηλή επίδοση στις ευρωεκλογές (22,7%) - τη δεύτερη χειρότερή της ιστορικά. Ο ανασχηματισμός του Ιουνίου δεν βελτίωσε την εικόνα της, ενώ αντίθετα δυσκόλεψαν τα πράγματα στις αρχές του φθινοπώρου όταν ο ΕΝΦΙΑ και άλλες κυβερνητικές αστοχίες προκάλεσαν ισχυρή αποσυσπείρωση στην εκλογική της βάση. Από τον Νοέμβριο, πάντως, η Ν.Δ. βελτίωσε σταδιακά τις δημοσκοπικές της επιδόσεις και ο πρωθυπουργός ανέβασε τη δημοτικότητά του. Σήμερα, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η Ν.Δ. βρίσκεται 2,5-4,5 μονάδες πίσω από τον βασικό της αντίπαλο και κινείται σε ποσοστά πάνω από αυτά των ευρωεκλογών (25%), με αρκετά βελτιωμένη συσπείρωση (70-75%). Φαίνεται πως κερδίζει ψηφοφόρους τόσο από τη δεξαμενή των δεξιών κομμάτων (ΑΝΕΛ, Χ.Α.) όσο και από την Κεντροαριστερά (ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ) ενώ η ίδια περιορίζει σημαντικά τις απώλειές της προς τα ίδια κόμματα. Πρόβλημα για τη Ν.Δ. είναι η «αιμορραγία» της (περίπου το 6% των ψηφοφόρων της του 2012) προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Πάντως τις τελευταίες δύο εβδομάδες οι μετακινήσεις προς τα εκεί περιορίστηκαν και αυτό ερμηνεύει σε κάποιο βαθμό το κλείσιμο της ψαλίδας. Ο ΣΥΡΙΖΑ Σε όλη τη χρονιά ο ΣΥΡΙΖΑ προπορευόταν με διαφορά που κυμαινόταν από 2 έως 7 μονάδες. Στις ευρωεκλογές κέρδισε χωρίς όμως να εντυπωσιάσει με το 26,6% που έλαβε, ποσοστό λίγο μικρότερο από αυτό του Τον Σεπτέμβριο, το δημοσκοπικό του προβάδισμα μεγάλωσε και από τον Οκτώβριο άρχισε να ανεβάζει τα ποσοστά του δείχνοντας υψηλή συσπείρωση (80%) και κέρδη προερχόμενα απ όλο το πολιτικό φάσμα. Ομως τις τελευταίες μέρες, ιδιαίτερα μετά τη μη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, η αβεβαιότητα για το μέλλον της χώρας, που κυριάρχησε σ ένα τμήμα του εκλογικού σώματος, λειτούργησε περισσότερο υπέρ της Ν.Δ. και η διαφορά περιορίστηκε. Οι μέχρι τώρα επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν πως το 27% είναι το σημείο εκκίνησής του και είναι εύλογο να στοχεύει σ ένα ποσοστό πάνω από 30%. Ποια είναι η οροφή του; Είναι δύσκολο προς το παρόν να κάνει κανείς εκτιμήσεις λόγω της ρευστότητας που επικρατεί στο εκλογικό σώμα και του σημαντικού ποσοστού αναποφάσιστων (περίπου 15%) εκ των οποίων πολλοί προέρχονται από μικρότερα κόμματα (ΠΑΣΟΚ, ΑΝΕΛ, ΔΗΜΑΡ κ.λπ.) και άρα διεκδικούνται και από τους δύο βασικούς αντιπάλους, στοιχείο που μπορεί να προκαλέσει σημαντικές ανακατατάξεις. Τα άλλα κόμματα Από τα υπόλοιπα κόμματα, κανένα δεν πέτυχε να διαγράψει μια πορεία «τρίτου πόλου» μέσα στο 2014, παρά την αξιοσημείωτη παρουσία της Χ.Α. στις ευρωεκλογές (9,4%). Στις ίδιες εκλογές καταγράφηκε η περαιτέρω πτώση της δύναμης του ΠΑΣΟΚ που κατάφερε πάντως να διασωθεί χάνοντας όμως 4 μονάδες σε σχέση με το 2012 (8,0% από 12,3%). Το νεοεμφανιζόμενο «Ποτάμι» είχε σχετικά καλή παρουσία, χαμηλότερη όμως των προσδοκιών του (6,6%), ενώ το ΚΚΕ αύξησε ελαφρώς τη δύναμή του σε σχέση με το 2012 (6,1% από 4,5%). Οι ίδιες εκλογές σηματοδότησαν την κατάρρευση της ΔΗΜΑΡ και την παρ ολίγο πανωλεθρία των ΑΝΕΛ. Από τον Σεπτέμβριο, το ΠΑΣΟΚ κινείται ανάμεσα στο 4-6%, όμως η εμφάνιση του «Κόμματος Παπανδρέου» συνιστά μια απειλή (όπως ίσως και για τον ΣΥΡΙΖΑ). Για τους ΑΝΕΛ οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως βρίσκεται γύρω από το κατώφλι του 3%. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η «υπόθεση Χαϊκάλη» έβλαψε σοβαρά την ήδη τραυματισμένη εικόνα τους. Το ΚΚΕ φαίνεται πως διατηρεί τον κύριο όγκο της δύναμης του 2012 και πιθανόν να παρουσιάσει μικρή ανοδική τάση στα επίπεδα των ευρωεκλογών, αν και για την ώρα υπάρχει ένα όχι αμελητέο ρεύμα μετακίνησης ψηφοφόρων του προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Μεγάλο ερώτημα παραμένει η εκτίμηση της εκλογικής δύναμης της Χ.Α. Με βάση τις έρευνες, η τάση της είναι πτωτική καθώς εμφανίζει ποσοστά ακόμη και κάτω από αυτά του 2012, συνέπεια πιθανότατα των δικαστικών εξελίξεων και του οργανωτικού πλήγματος που υπέστη. Πάντως, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η εκτίμηση της ακροδεξιάς ψήφου συνιστά πονοκέφαλο και κάθε πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη. * Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. «Σκληρό ροκ», με τον Σαμαρά σε «πρώτο πλάνο» η Ν.Δ. Πρώτος στόχος η αυτοδυναμία, με κήρυκα τον Τσίπρα ο ΣΥΡΙΖΑ Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Από το... στόμα του Αντώνη Σαμαρά κρέμεται η προεκλογική καμπάνια της Νέας Δημοκρατίας προς τις κάλπες της 25ης Ιανουαρίου. Το προεκλογικό στρατηγείο έχει εγκατασταθεί στο Μέγαρο Μαξίμου και η απόφαση για υψηλούς τόνους μοιάζει να είναι ειλημμένη. Το δίπτυχο της γαλάζιας επικοινωνιακής εκστρατείας θα αφορά την «αλήθεια» για όσα συνέβησαν ή πρόκειται να συμβούν, λόγω των εξαγγελιών του ΣΥΡΙΖΑ, και στην προοπτική της σταθερής πορείας προς τα μπρος. Αρχική επιδίωξη ήταν μία ισορροπημένη εκστρατεία όπου η ανησυχία για την απώλεια όσων κατακτήθηκαν με τις θυσίες των τελευταίων πέντε ετών θα συνυπάρχει με το αφήγημα της «επόμενης ημέρας». Ωστόσο, τους τελικούς τόνους διαμορφώνει το ίδιο το Μαξίμου, που σε αυτή τη συγκυρία μοιάζει να επιλέγει το «σκληρό ροκ». Το τελικό στίγμα, άλλωστε, θα δοθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ο οποίος και θα πρωταγωνιστήσει στην εκλογική εκστρατεία του κόμματος. Η επιλογή του κ. Σαμαρά για το «πρώτο πλάνο» δεν είναι τυχαία, δεδομένου ότι ο πρωθυπουργός εμφανίζεται, στις μετρήσεις που έχει η Ν.Δ., να υπερτερεί κατά πολύ του κ. Αλ. Τσίπρα σε όλα τα ποιοτικά στοιχεία που αφορούν τη διακυβέρνηση και δη τη διαχείριση της οικονομίας και των εθνικών θεμάτων. Στόχος είναι η Νέα Δημοκρατία να καταστεί ο αστικός εκφραστής των μετριοπαθών πολιτών, ανεξαρτήτως κομματικών καταβολών. Στελέχη που εμπλέκονται στη διαμόρφωση της επικοινωνιακής εκστρατείας της Ν.Δ. αρνούνται ότι στόχος είναι ένα νέο «δόγμα του σοκ», όπως το 2012, με τα τηλεοπτικά σποτ της υποστολής της ελληνικής σημαίας και των μαθητών που ζητούσαν να μάθουν γιατί η Ελλάδα είναι εκτός Ευρωζώνης. Προφανώς, προσθέτουν, η καμπάνια θα επικαλείται τον φόβο που ευλόγως προκαλούν οι αντικρουόμενες απόψεις των στελεχών της Κουμουνδούρου, αλλά δεν θα τον αναδεικνύει ως κύριο εργαλείο. Μένει, βέβαια, να αποδειχθεί ποιο θα είναι το τελικό μείγμα καθώς, όπως συνηθίζουν να λένε όσοι έχουν εμπλακεί σε προεκλογικές εκστρατείες, οι μάχες δίνονται είτε με «λεφτά» είτε με «φόβο». Εν προκειμένω, «λεφτά υπάρχουν» μόνον στην πλευρά της Κουμουνδούρου. Στο στρατηγείο του κ. Σαμαρά υπάρχει ένας προφανής στόχος και μία ανομολόγητη αλλά ισχυρή επιδίωξη. Ο στόχος είναι η ανατροπή των δημοσκοπικών δεδομένων. Η επιδίωξη αφορά στην, μέσω του προεκλογικού αγώνα, επαναβεβαίωση της κυρίαρχης παρουσίας του κ. Σαμαρά στη μετεκλογική Νέα Δημοκρατία, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Και σε αυτό το σημείο αρχίζει η «εμπλοκή» των υπολοίπων κορυφαίων στελεχών της Ν.Δ., που κινούνται με πρώτο μέλημα την εκλογή τους στις κάλπες της 25ης Ιανουαρίου, αλλά και με ορίζοντα την «επόμενη ημέρα» αυτών. Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί, ομολογουμένως, ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής. Σε συζητήσεις του φέρεται να εκτιμά ότι ουδείς θα αμφισβητήσει τον κ. Σαμαρά, ειδικά εάν οι εκλογικές επιδόσεις του κόμματος κινούνται, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, πάνω από το όριο του 25%. Ο κ. Καραμανλής κλείνει -παράλληλα- κάθε συζήτηση για τα σενάρια δικής του εμπλοκής στις μετεκλογικές εξελίξεις, ενώ εμφανώς φέρεται να αποθαρρύνει την... επίκληση του καραμανλισμού από δυνάμει... δελφίνους. Ο επίτροπος κ. Δημ. Αβραμόπουλος δεν εμπίπτει στη στενή αυτή κατηγορία. Ωστόσο, η συνεπής, εκ μέρους του, επίκληση της ανάγκης για εθνική συνεννόηση, η θεσμική στάση έναντι του ΣΥΡΙΖΑ (σ.σ.: η μακρά συνάντησή του με τον κ. Τσίπρα ενόσω ήταν ακόμη υπουργός Αμυνας προκάλεσε εκνευρισμό σε αρκετούς εκ των σκληροπυρηνικών της Ν.Δ.) τον φέρει πρωταγωνιστή σεναρίων για κυβερνητικά σχήματα ευρύτερης αποδοχής. Σε ρόλο ηγέτη Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, πιθανότατα σε κόντρα με τη στρατηγική του αδελφού της κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, θα συζητούσε το ενδεχόμενο ενός «δεύτερου γύρου» εφόσον υπήρχαν οι προϋποθέσεις, ενώ η κ. Ολγα Κεφαλογιάννη χαρακτηρίζει πρώιμες, αλλά δεν κλείνει, τις όποιες συζητήσεις για τον δικό της μελλοντικό ρόλο. Πλην του κ. Μητσοτάκη, η συμμαχία του οποίου με τον κ. Κ. Χατζηδάκη παραμένει ισχυρή, ένα ακόμη στέλεχος της Β Αθήνας, ο κ. Νικ. Δένδιας, θεωρείται από κάποιους το «καραμανλικό» αντίβαρο στη... δελφινολογία, πάντοτε χωρίς την «επίσημη έγκριση» της Παναγή Κυριακού. Ο πρόεδρος της Βουλής Ευάγγελος Μεϊμαράκης δίνει τη δική του μάχη, αρχικώς στο καμίνι της Β Αθήνας, καθώς πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι θα μπορούσε να διαδραματίσει μεταβατικό ρόλο στο κόμμα ή ακόμη και να αποτελέσει αντίβαρο στην ενισχυόμενη παρουσία του κ. Μάκη Βορίδη, εκ των στελεχών με το πιο σαφές, όχι όμως και μετριοπαθές, πολιτικό στίγμα. Πέραν αυτών και άλλα στελέχη μοιάζουν να πιστεύουν στη δυνατότητά τους να ηγηθούν. Μεταξύ αυτών και ο πρώην γραμματέας Μαν. Κεφαλογιάννης που, αν και βρίσκεται στην Ευρωβουλή, επεδίωξε να επανέλθει στην ελληνική σκηνή. Ωστόσο, τόσο οι μετρήσεις στο Ηράκλειο όσο και η άρνηση του Μαξίμου να συζητήσει έστω το σενάριο του Επικρατείας, τον αναγκάζουν να δώσει... τη μάχη με το μειονέκτημα της απόστασης. Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Στην παρουσία του κ. Αλέξη Τσίπρα, που θα «σηκώσει» προσωπικά μεγάλο μέρος της προεκλογικής εκστρατείας, θα επικεντρωθεί η καμπάνια του ΣΥ- ΡΙΖΑ. Στην Κουμουνδούρου, έπειτα από μία εβδομάδα εντατικών διεργασιών και καθημερινών συνεδριάσεων της Πολιτικής Γραμματείας και του προεδρείου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ευελπιστούν σήμερα, με την ολοκλήρωση των εργασιών του Διαρκούς Συνεδρίου, να έχουν κλείσει τα θέματα που αφορούν τις συνεργασίες με κόμματα και πολιτικούς σχηματισμούς και να έχουν «καθαρό» χρόνο τριών εβδομάδων για να επιδοθούν απερίσπαστοι στην προεκλογική εκστρατεία. Ενα από τα βασικά μηνύματα γύρω από τα οποία θα περιστραφεί η προεκλογική εκστρατεία του κόμματος είναι το αίτημα για αυτοδυναμία, προκειμένου να μπορέσει μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να εφαρμόσει το πρόγραμμά της και να καθίσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης την επόμενη ημέρα με ισχυρή εντολή, χωρίς τις δεσμεύσεις και υποχωρήσεις που θα υπαγόρευε οποιαδήποτε συνεργασία από θέση μη αυτοδυναμίας. Ο κ. Τσίπρας φρόντισε ο ίδιος να περιγράψει προς τα στελέχη του κόμματός του τα δύο στοιχεία που θεωρεί η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ότι θα είναι διαρκώς παρόντα στον δρόμο προς τις κάλπες, απειλώντας να «ψαλιδίσουν» το εκλογικό ποσοστό και ζήτησε, μάλιστα, απ όλους να διδαχθούν από την εμπειρία του Το πρώτο στοιχείο αφορά «την κινδυνολογία και τον φόβο», που στην Κουμουνδούρου εκτιμούν ότι θα είναι το κεντρικό στοιχείο στην προεκλογική εκστρατεία της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Αν και δεν υποτιμούν την επιρροή που μπορεί να έχουν τα στοιχεία αυτά σε μερίδα ψηφοφόρων, ιδιαίτερα στο πιο συντηρητικό εκλογικό ακροατήριο, πιστεύουν ότι η επίδραση δεν μπορεί να είναι η ίδια με αυτή του Μάλιστα, στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας, ένα από τα βασικά μηνύματα που θα «παίξει» από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ θα αναφέρεται στις απώλειες που υπέστησαν οι πολίτες από μείωση εισοδημάτων και αύξηση φορολογίας τα τελευταία χρόνια και τη διαπίστωση ότι είναι η σημερινή κυβέρνηση που οδήγησε σε αυτές τις απώλειες. Το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με τις ετερόκλητες και αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις στελεχών που διατυπώνουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στις εμφανίσεις τους στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ηδη, η εμπειρία των πρώτων ημερών της προεκλογικής περιόδου δείχνει ότι οι πολιτικοί αντίπαλοι του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα αξιοποιήσουν στο έπακρο οποιαδήποτε ανάλογη αναφορά και ότι επενδύουν σημαντικά την προεκλογική στρατηγική τους στη βεβαιότητα ότι θα υπάρχουν τέτοιες δηλώσεις. Μέσα στην προηγούμενη εβδομάδα το θέμα απασχόλησε συνεδρίαση της επιτροπής τεκμηρίωσης του ΣΥΡΙΖΑ, που πραγματοποιήθηκε με στόχο να συνταχθεί ένα βασικό υπόμνημα προς τα στελέχη και τους υποψηφίους στις προσεχείς εκλογές, στο οποίο θα δίνονται οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές για τις επίσημες θέσεις του κόμματος πάνω στα κεντρικά ζητήματα της προεκλογικής αντιπαράθεσης. Οι συμμαχίες Οι προεκλογικές συμμαχίες και τα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να οριστικοποιηθούν σήμερα, όπως και το πρόγραμμα με το οποίο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα πορευθεί προς τις κάλπες. Οι Οικολόγοι, η Κίνηση των 1.000, η Κοινωνία Πρώτα των κ. Π. Μουτσινά και Οδ. Βουδούρη, το κίνημα Πράττω του κ. Ν. Κοτζιά, η Αριστερή Προοπτική και η Κοινωνική Συμφωνία της κ. Λούκας Κατσέλη αναμένεται να είναι οι πολιτικοί σχηματισμοί με τους οποίους θα συμπορευθεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Η κ. Κατσέλη δεν αναμένεται να ενταχθεί στα ψηφοδέλτια, αλλά θα εκπροσωπηθεί το κόμμα της με άλλα στελέχη. Μετά την οριστικοποίηση του «ναυαγίου» στη συνεργασία με τη ΔΗΜΑΡ, που, ωστόσο, δεν αποκλείει την ένταξη μεμονωμένων στελεχών της στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ, το τελευταίο «αγκάθι» είναι η ενσωμάτωση στελεχών προερχόμενων από το ΠΑΣΟΚ. Αναφορικά με τις προερχόμενες από τους ΑΝΕΛ κ. Χρυσούλα Γιαταγάνα και Ραχήλ Μακρή, στέλεχος της Κουμουνδούρου ανέφερε ότι «η τάση είναι να τις διευκολύνουμε να επιστρέψουν στους ΑΝΕΛ», προσθέτοντας ότι ακόμη και στην ηγετική ομάδα υπάρχει προβληματισμός για το μήνυμα που θα έστελνε μια διεύρυνση του ΣΥ- ΡΙΖΑ προς αυτήν την κατεύθυνση. Οσον αφορά το πρόγραμμα, η επίσπευση των εκλογών δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, η οποία είχε προγραμματισθεί να γίνει από τα αρμόδια όργανα. Το κείμενο της επιτροπής προγράμματος παραδόθηκε προς διαβούλευση στις αρχές Δεκεμβρίου. Ξεχωριστά παρουσιάσθηκε σε ειδική εκδήλωση το πρόγραμμα για τον τουρισμό. Για τις εκλογές αποφασίσθηκε να διαμορφωθεί μία διευρυμένη πρόταση του οικονομικού προγράμματος που παρουσιάσθηκε στη Θεσσαλονίκη. Οι προσθήκες αφορούν την αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα και μια σειρά από μεταρρυθμίσεις, με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της αποτελεσματικότητας του Δημοσίου, την πάταξη της διαφθοράς, την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του φορολογικού μηχανισμού.

20 20-ELLADA_Master_cy 02/01/15 22:55 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2015 Αζύγιστα φορτηγά, επικίνδυνοι πλόες Οι ύποπτες σχέσεις της Μαφίας των λιμανιών σε Ελλάδα-Ιταλία με τους ιδιοκτήτες φορτηγών και κάποιους κρατικούς υπαλλήλους Tου ΤΑΣΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ Αμέσως μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς και την τραγωδία στο «Norman Atlantic» η ηγεσία του ΥΕΝ ζήτησε να πληροφορηθεί πόσες δικογραφίες εναντίον λαθρομεταναστών είχαν δρομολογηθεί στην Πάτρα αλλά και πόσα φορτηγά είχαν ζυγιστεί ενόψει του συγκεκριμένου δρομολογίου του μοιραίου πλοίου. Στην πρώτη περίπτωση, ο αριθμός λαθρομεταναστών ήταν δέκα, ενώ στη δεύτερη περίπτωση ήταν διψήφιος, κάτι... ασυνήθιστο για το λιμάνι της Πάτρας. Το πρόβλημα με τα φορτηγά που δεν ζυγίζονται δεν είναι μόνον ελληνικό, είναι και ιταλικό. Στις 15 Σεπτεμβρίου 2013 το Λιμενικό ενημερώθηκε ότι έξι φορτηγά σε δρομολόγια από την Ιταλία με τα πλοία «Ολύμπικ Σπίριτ» και «Κρουζ Ολύμπια» ήταν «ύποπτα» ως προς το φορτίο τους και υπέρβαρα. Ενώ επρόκειτο να ελεγχθούν στην Ηγουμενίτσα όπου και θα ξεφορτώνονταν, κάποιος ειδοποίησε εγκαίρως τους μεταφορείς και εκείνοι άλλαξαν το λιμάνι εκφόρτωσης στην Πάτρα. Τελικά τα φορτηγά εγκαταλείφθηκαν στα γκαράζ των πλοίων χωρίς κανείς να τα παραλάβει! Κάποιοι από το λιμενικό φαίνεται ότι «έπαιζαν» με την «άλλη ομάδα». Τα φορτηγά είχε δηλωθεί ότι μετέφεραν κρέας, ήταν <<<<<< Πόρισμα σελίδων αποδεικνύει πως συγκεκριμένες μεταφορικές «απολάμβαναν» το προνόμιο να περνούν... αζύγιστα τα φορτία τους. ψυγεία. Οταν ημέρες μετά την άφιξη των πλοίων στην Πάτρα εμφανίσθηκαν κάποιοι οδηγοί για να παραλάβουν τα αυτοκίνητα, λιμενικοί ανακάλυψαν γάντζους και ποσότητες κρέατος πεταμένους στα σκουπίδια, προφανώς για να μειωθεί το βάρος τους... Δεν ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο και δεν είχε γίνει αντιληπτό μόνο σε δρομολόγια «από την Ιταλία προς την Ελλάδα». Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στη διάθεση της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων του Λιμενικού Σώματος υπάρχει πόρισμα ΕΔΕ (Ενορκη Διοικητική Εξέταση) σελίδων που υπεβλήθη πριν από δέκα μήνες και στο οποίο αποδεικνύεται ότι από τη μεταφορά των δραστηριοτήτων του λιμανιού της Πάτρας στις νέες του εγκαταστάσεις (θέρος 2011), συγκεκριμένες μεταφορικές εταιρείες «απολάμβαναν» το προνόμιο να περνούν... αζύγιστα τα φορτηγά τους. Ετσι σε μία δειγματοληπτική εξέταση των αζύγιστων φορτηγών για το διάστημα Φεβρουάριος-Μάρτιος 2013 βρέθηκε ότι ήσαν αζύγιστα σε ποσοστό 50% επί του συνόλου, τα φορτηγά που ανήκαν σε συγκεκριμένο μεταφορέα, την εταιρεία Π. (με έδρα την Πάτρα), που εμπλέκεται και σε σωρεία περιπτώσεων αζύγιστων φορτηγών από την Ιταλία προς την Ελλάδα, όπου η ζύγιση είναι προαιρετική. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η «Κ», την ίδια ώρα που στην Πάτρα ο έλεγχος για το βάρος των φορτηγών ήταν από τυχαίος ώς ελάχιστος (περίοδος ), στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας ζυγιζόταν πολύ μεγαλύτερος αριθμός φορτηγών στο σύνολο. Επίσης στην Ηγουμενίτσα εισπράττονται αμέσως τα πρόστιμα από υπέρβαρα φορτηγά εξωτερικού, κάτι που στην Πάτρα δεν γινόταν, με αποτέλεσμα να αναζητούνται μεταφορείς στο Μπακού και στη Σόφια (σ.σ.: που ήταν κυρίως Ελληνες). Μία αντιπαραβολή των στοιχείων που τηρούνται στον Οργανισμό Λιμένος Πάτρας (ΟΛΠΑ) με εκείνα που τηρούνται στο Λιμεναρχείο έδειχναν μεγάλες αποκλίσεις στο βάρος που δήλωναν οι μεταφορείς στο λιμάνι σε σχέση με εκείνο που βεβαίωνε το Λιμενικό. Ο πρώην λιμενάρχης Σ.Φ. που ανέλαβε την εποπτεία στο νέο λιμάνι της Πάτρας, επισήμανε βεβαίως στην κατάθεσή του, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ότι «τα στοιχεία του λιμανιού δεν είναι και τα πραγματικά».το ερώτημα που παραμένει είναι αν τα αληθινά στοιχεία ήταν αυτά του Λιμενικού. Ο ίδιος αξιωματικός όπως άλλωστε και υφιστάμενοί του ανέφεραν ότι πολλές φορές η ζύγιση των φορτηγών λίγο πριν από τον απόπλου (3-4 ώρες) είχε ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα να κρυφτούν λαθρομετανάστες στα φορτηγά. Ετσι αποφασίσθηκε τα φορτηγά να σταθμεύουν στον χώρο του λιμανιού 6-7 ώρες πριν από τον απόπλου. Ωστόσο, αυτή η χρονική παράταση στη διάρκεια παραμονής στον χώρο του λιμανιού δημιουργούσε χρονικά περιθώρια για «μαγειρέματα» (άλλες πινακίδες σε άλλα ζυγολόγια αντί άλλων φορτηγών, φορτηγά αζύγιστα κ.λπ.). Τα λιμενικά όργανα αποδίδουν, πάντως, μικρή σημασία στο βάρος των φορτηγών, αφού σύμφωνα με όσα είπαν στην «Κ», υπό τον όρο να μην αναφερθούν τα ονόματά τους, «στο βύθισμα του πλοίου φαίνεται αν είναι υπέρβαρο ή όχι. Το υπέρβαρο έχει μόνο σημασία για τον δρόμο, για την τροχαία...». Οταν όμως τους θέσαμε το ζήτημα αν υπέρβαρα φορτηγά μπορούν να παίξουν ρόλο με βάση τις δεδομένες συνθήκες φόρτωσης (έλλειψη σωστής στερέωσης του φορτίου) στην ευστάθεια του πλοίου, η απάντηση ήταν λακωνική, αφήνοντας περιθώρια ερμηνειών: «Αστο αυτό»... Τα ελικόπτερα που έχουν οι ένοπλες δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας για τη διάσωση αγνοουμένων. Δύο τύποι τα Super Puma (επάνω αριστερά) και τα Sikorsky (επάνω δεξιά) συμμετείχαν στην επιχείρηση του «Norman Atlantic». Διασωστικά υπάρχουν, αλλά δεν πετάνε Των ΓΙΑΝΝΗ ΣΟΥΛΙΩΤΗ και ΚΩΣΤΑ ΑΛΑΤΖΑ Μόλις τέσσερα από τα συνολικά 18 ελικόπτερα που διαθέτουν Λιμενικό Σώμα και Πολεμική Αεροπορία για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης (Search and Rescue - SAR) είναι αξιόπλοα. Τα υπόλοιπα βρίσκονται ακινητοποιημένα στα αεροδρόμια Ελευσίνας, Τατοΐου και τη βάση του Πολεμικού Ναυτικού στον Μαραθώνα λόγω έλλειψης συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης. Ταυτόχρονα, τα δύο ελικόπτερα Super Puma της Πυροσβεστικής που επίσης μπορούν να μετάσχουν σε επιχειρήσεις SAR είναι μεν (την τελευταία διετία) αξιόπλοα, ωστόσο, οι χειριστές τους δεν είναι εκπαιδευμένοι στη χρήση «καλαθιού» (βαρούλκου) διάσωσης, παρότι εδώ και δύο χρόνια έχουν ζητήσει εγγράφως από την Πολεμική Αεροπορία να τους εκπαιδεύσει. Ενδεικτικό της πλήρους διάλυσης του μηχανισμού είναι ότι διασώστες της Πολεμικής Αεροπορίας που πήραν μέρος στην επιχείρηση διάσωσης επιβατών του «Norman Atlantic» (31η Μοίρα Επιχειρήσεων Ερευνας Διάσωσης) μετέβησαν στην Κέρκυρα με Super Puma της Πυροσβεστικής, το οποίο όμως δεν μπορούσε να μετάσχει ενεργά στην επιχείρηση, καθότι οι χειριστές του δεν είχαν την απαιτούμενη εκπαίδευση. Το Λιμενικό αγόρασε το 2003 έξι γαλλικά ελικόπτερα Dauphin κατάλληλα για επιχειρήσεις SAR, αντί 50 εκατ. ευρώ. Η αρχική σύμβαση αγοράς προέβλεπε την τεχνική υποστήριξή τους για διάστημα 2,5 χρόνων, αντί 2,7 εκατ. ευρώ κατ έτος. Το κόστος συντήρησης συμπεριλαμβανόταν στην αρχική σύμβαση των 50 εκατ. ευρώ. Στο διάστημα των πρώτων 2,5 ετών, τα έξι Dauphin ήταν πράγματι αξιόπλοα, αν και πληροφορίες αναφέρουν ότι δύο τουλάχιστον από αυτά ουδέποτε «σηκώθηκαν» στον αέρα. Η σχετική σύμβαση έληξε τον <<<<<< Από τα 18 ελικόπτερα που διαθέτουν Λιμενικό και Πολεμική Αεροπορία για επιχειρήσεις διάσωσης αξιόπλοα είναι μόνο 4! Ιούλιο του 2006 και για τρία χρόνια τα έξι ελικόπτερα παρέμειναν καθηλωμένα λόγω έλλειψης τεχνικής υποστήριξης. Το 2009 ο τότε υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Αναστάσιος Παπαληγούρας προχώρησε σε απευθείας ανάθεση σύμβασης στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) για διάστημα 5 ετών. Το κόστος της ήταν πολλαπλάσιο της προηγούμενης, καθώς ανερχόταν σε 5,5 εκατ. ευρώ. Παρότι τα χρήματα φέρεται να κατεβλήθησαν στην ΕΑΒ, μόλις ένα από τα έξι Dauphin είναι σήμερα αξιόπλοο. Οπως μάλιστα καταγγέλλεται στην «Κ», στην αεροπορική βάση του Μαραθώνα όπου βρίσκονται παροπλισμένα τα ελικόπτερα του Λιμενικού, συνεχίζουν να απασχολούνται 35 μηχανικοί και 17 χειριστές ελικοπτέρων. Η πενταετής σύμβαση ΕΑΒ - Λιμενικού έληξε μόλις την Τετάρτη 31 Δεκεμβρίου 2014 και σύμφωνα με πληροφορίες δεν έχουν κινηθεί διαδικασίες για την επέκτασή της ή την προκήρυξη νέου διαγωνισμού. Εξίσου «προβληματική» είναι η κατάσταση και σε ό,τι αφορά τα επτά αεροσκάφη του Λιμενικού Σώματος, καθώς τα έξι από αυτά είναι παροπλισμένα λόγω αδυναμίας της ΕΑΒ να παράσχει υποστήριξη και συντήρηση. Την ίδια στιγμή, μόλις 3 από τα 12 Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας βρίσκονται σήμερα σε επιχειρησιακή ετοιμότητα. Μάλιστα, τα δύο Super Puma της Π.Α. που πήραν μέρος στην επιχείρηση διάσωσης των επιβατών του «Norman Atlantic» χρειάστηκε να μεταβούν στην Κέρκυρα από τη Λήμνο και τη Χίο όπου βρίσκονταν σταθμευμένα. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένη πηγή, τα έξι από τα συνολικά δώδεκα Super Puma της Π.Α. έχουν σταδιακά παροπλιστεί καθώς εκκρεμεί διαδικασία συντήρησής τους που απαιτείται μετά τη συμπλήρωση δώδεκα ετών Φωτιά και σε άλλο πλοίο της ΑΝΕΚ Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ξέσπασε πυρκαγιά και σε άλλο ένα πλοίο της ΑΝΕΚ Lines, που πραγματοποιεί δρομολόγια στις γραμμές Ελλάδας Ιταλίας. Αυτό έγινε στο ιδιόκτητο «Ιεράπετρα Λ.» στις 29 Νοεμβρίου κι ενώ είχε αναχωρήσει από το Μπρίντιζι με προορισμό την Ηγουμενίτσα, προκειμένου να πραγματοποιήσει εργασίες συντήρησης. Η φωτιά εντοπίστηκε στο μηχανοστάσιο και κατασβέστηκε κυρίως με τα ίδια μέσα του πλοίου, ενώ την επιχείρηση κατάσβεσης συνέδραμαν και τρία σκάφη της ιταλικής ακτοφυλακής που εν τω μεταξύ είχαν καταπλεύσει στο σημείο, περίπου 25 μίλια από το Μπρίντιζι. Στη συνέχεια το πλοίο επέστρεψε στο ιταλικό λιμάνι χωρίς ευτυχώς να υπάρξουν αναφορές για τραυματισμό κάποιου από τα 23 μέλη του πληρώματος που επέβαιναν στο πλοίο. λειτουργίας. Το ένα από τα έξι στάλθηκε για το service στην Ισπανία. Το κόστος της διαδικασίας είχε προβλεφθεί στα 1,2 εκατ. ευρώ και η διάρκειά της στους έξι μήνες. Τελικά, το ελικόπτερο επέστρεψε στην Ελλάδα, μετά τρία χρόνια και αφού το Ελληνικό Δημόσιο υποχρεώθηκε να πληρώσει 3,7 εκατ. ευρώ. Από τα υπόλοιπα 5 Super Puma που βρίσκονται στο ίδιο «καθεστώς», δύο βρίσκονται παροπλισμένα στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας, ενώ τρία αποφασίστηκε να επισκευασθούν - συντηρηθούν στο Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών (ΚΕΑ) και την ΕΑΒ. Ομως, παρότι η διαδικασία έχει κινηθεί ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2013, μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί. Από τα υπόλοιπα Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας, τρία είναι πράγματι αξιόπλοα, ενώ τα άλλα τρία δεν επιχειρούν καθώς εκκρεμούν μικρότερα προγράμματα συντήρησής τους. Σημειώνεται πως διαγωνισμοί που έχουν προκηρυχθεί για την προμήθεια ανταλλακτικών κ.ά. έχουν καταλήξει άγονοι. Αντίθετα με τα παραπάνω, αξιόπλοα είναι τα δέκα ελικόπτερα Sikorsky του Πολεμικού Ναυτικού. Δύο από αυτά μετείχαν στην επιχείρηση διάσωσης των επιβατών του «Norman Atlantic». Διαθέσιμα είναι τέλος τα πέντε ελικόπτερα της ΕΛ.ΑΣ. που όμως δεν μετέχουν σε επιχειρήσεις SAR. Το βαπόρι ήταν σαν μπουντρούμι Η διαδικασία των αποζημιώσεων Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Ξημερώματα της περασμένης Κυριακής ο Γιώργος Τουζλούδης, μάγειρας και μέλος του πληρώματος του πλοίου «Norman Atlantic», ξύπνησε από τη μυρωδιά του καπνού στην καμπίνα του. Παρά τα όσα υποστήριξε ο καπετάνιος, Αρτζίλιο Τζακομάτσι στην πεντάωρη κατάθεσή του στην εισαγγελία του Μπάρι ο κ. Τουζλούδης λέει ότι δεν είχε σημάνει εσωτερικός συναγερμός μεταξύ του πληρώματος. «Νόμιζαν ότι ή θα σβήσουν τη φωτιά ή την πήραν χαμπάρι πολύ αργά. Τι συστήματα πυρόσβεσης; Ολα ήταν πεθαμένα. Ισα ίσα που ακούστηκε αργά κάτι που δεν το λες και συναγερμό. Και οι αντλίες πρέπει να κάηκαν ή κόλλησαν τα μοτέρ» λέει στην «Κ» ο κ. Τουζλούδης που βρίσκεται πλέον στην Ελλάδα. Η καθυστέρηση στην ενημέρωση μελών του πληρώματος είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί και ο έλεγχος με τους επιβάτες. Ο κ. Τουζλούδης μπάρκαρε το 1981 και πλέον, στα 59 του χρόνια, πλησιάζει στη συνταξιοδότηση. Εξηγεί ότι σε ανάλογους κινδύνους εν πλω οι κινήσεις που πρέπει να κάνει το πλήρωμα είναι συγκεκριμένες. Ωστόσο, στη σύγχυση που επικράτησε τα μέλη του πληρώματος δεν είχαν καν οπτική επαφή μεταξύ τους. «Χαθήκαμε μέσα στον κόσμο. Δεν μπορούσες να πας από το ένα σημείο στο άλλο. Διαδήλωση είχε γίνει. Ο ένας πάνω στον άλλο. Δεν υπήρχε κενό να αναπνεύσεις», λέει. «Δεν υπήρχαν και διακριτικά. Επρεπε να φοράμε ρούχα ότι ήμαστε μέλη του πληρώματος για να καθοδηγήσουμε τον κόσμο, αλλά επειδή δεν μας ειδοποίησαν δεν προλάβαμε. Ημασταν και εμείς κόσμος μες στον κόσμο» και συνεχίζει: «Δεν κατευθυνόταν ο κόσμος. Ο κόσμος κοιτάζει να σωθεί. Είχαν πάθει πανικό και δημιουργούσαν πανικό και σε άλλους. Ηταν σαν μια μάζα στην έξοδο του γηπέδου. Οταν δημιουργηθεί πανικός έχεις χάσει το παιχνίδι». Ως μάγειρας του πλοίου υποστηρίζει ότι έκανε το καθήκον του: μοίρασε στους επιβάτες σωσίβια. Αλλά δεν ήξερε πού να καθοδηγήσει τον κόσμο. Οσοι πέσανε κάτω σκοτώθηκαν επί τόπου. Αν δεν τους σκότωναν τα κύματα, τους σκότωνε το ύψος. Είναι ρίσκο. Και στη βάρκα που κατέβηκε έφαγαν τόσα χτυπήματα όσοι ήταν μέσα που είναι σακατεμένοι στα πλευρά, στα χέρια και στα πόδια. Είναι σα να τρακάρεις με φορτηγό», λέει το μέλος του πληρώματος. Το ελληνικό πλήρωμα του Norman Atlantic είχε συμπληρώσει μόλις μια εβδομάδα μέσα στο πλοίο. «Ακόμα το μαθαίναμε», τονίζει ο κ. Τουζλούδης. Στην πλειονότητά τους ήταν καμαρότοι, μάγειρες και προσωπικό του λογιστηρίου. Είχαν πραγματοποιήσει ήδη ένα δρομολόγιο από την Ιταλία. Το δυστύχημα συνέβη στο δεύτερο ταξίδι τους. Ο κ. Τουζλούδης εικάζει ότι η φωτιά μπορεί να προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα. «Πιθανόν να υπήρχαν οδηγοί στο γκαράζ», λέει το μέλος του πληρώματος. «Επιλέγουν να κοιμούνται στα δικά τους κρεβάτια. Είναι εύκολο να μπουν μέσα. Λένε ότι θέλουν να ελέγξουν τις μηχανές τους, τις θερμοκρασίες των ψυγείων και φεύγουν». Αν και το «Norman Atlantic» του φαινόταν «γερό» πλοίο, ο ίδιος είχε μια παράξενη αίσθηση όταν πρωτομπήκε. «Οταν μπαίνεις σε ένα βαπόρι σου δημιουργείται μια αίσθηση. Αυτό έμοιαζε με μπουντρούμι». Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ Πάνω από 100 εκατ. δολ. ασφαλιστικών αποζημιώσεων αναμένεται να καταβληθούν μετά την τραγωδία του «Norman Atlantic» χωρίς να υπολογίζονται αυτές που αφορούν την καταστροφή του ίδιου του πλοίου. Αυτές που αφορούν αστική ευθύνη αναμένεται να κυμανθούν από δολάρια ανά επιβάτη, καθώς αυτό προβλέπεται από τη διεθνή σύμβαση Passenger Liability Regulation που υιοθετήθηκε από την Ε.Ε. προ διετίας. Στην κάλυψη του πλοίου εμπλέκονται, πάντως, πάνω από 10 ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διαδικασία αποζημίωσης αλλά και τον επιμερισμό του βάρους. Η τελική αστική ευθύνη, πάντως, έναντι τρίτων, δηλαδή επιβατών και πληρώματος για την πλοιοκτήτρια και τη διαχειρίστρια είναι εγγυημένη από τον αλληλασφαλιστικό οργανισμό (σ.σ.: Protection & Indemnity Club), Gard. Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα διεθνώς και είναι αυτό σύμφωνα με νομικούς κύκλους που έχει την τελική ευθύνη. Ειδικότερα οι αξιώσεις των επιβαινόντων για αποζημιώσεις αναμένεται αρχικά να κατευθυνθούν προς την ΑΝΕΚ που είναι η ναυλώτρια του «Norman Atlantic» ως η εταιρεία που εξέδωσε τα εισιτήρια. Η ελληνική ακτοπλοϊκή φέρεται να έχει ασφαλίσει τη χρονοναύλωση του πλοίου με το West of England Club το οποίο με τη σειρά του είναι αντασφαλισμένο. Ομως το κόστος των αποζημιώσεων είναι πιθανό να διαχυθεί και στις ασφαλιστικές της πλοιοκτήτριας Visemar di Navigazione. Σημειώνεται πως τη λεγόμενη «μπλε κάρτα» για τους κινδύνους των επιβαινόντων επί του «Norman Atlantic» έχει εκδώσει η Gard. Αδιευκρίνιστες παραμένουν πάντως για την ώρα οι λεπτομέρειες του ναυλοσύμφωνου μεταξύ Visemar di Navigazione και ANEK, οι οποίες όμως μπορεί να είναι καθοριστικές για τον επιμερισμό του κόστους των αποζημιώσεων. Η ΑΝΕΚ ως πλοιοκτήτρια ασφαλίζει συνήθως τα πλοία της στο UK Club αλλά αυτό δεν αφορά το «Norman Atlantic» του οποίου ήταν απλώς η ναυλώτρια, επισημαίνουν ναυτιλιακοί κύκλοι. Σε κάθε περίπτωση οι αστικές ευθύνες για το «Norman Atlantic» θα καταβληθούν με βάση τη νέα διεθνή σύμβαση Passenger Liability Regulation (PLR) που περιορίζει τις αποζημιώσεις μεταξύ χιλιάδων δολ. ανά επιβάτη ανάλογα με τους όρους των εισιτηρίων. Η ίδια σύμβαση σύμφωνα με τη διεθνή ναυτιλιακή επιθεώρηση Trade- Winds θέτει όριο αποζημίωσης ανά όχημα τα δολάρια και ανά αποσκευές για κάθε καμπίνα τα δολ. Οσον αφορά το πλοίο και την πλοιοκτήτρια αυτό είναι ασφαλισμένο για «40 συν 15» εκατ. ευρώ, δηλαδή 67 εκατ. δολ. περίπου. Στην ασφάλιση του κύτους τού ναυπήγησης 2009 «Norman Atlantic» συμμετέχει αριθμός ασφαλιστικών οργανισμών. Η ιταλική Societa Italiana Assicurazioni e Riassicurazioni έχει την μεγαλύτερη έκθεση σύμφωνα με την TradeWinds και συγκεκριμένα 43% στη βασική ασφάλεια και 77,5% στην πρόσθετη των 15 εκατ.