Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης Heybeliada International Sound Centre

Transcript

1 Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης Heybeliada International Sound Centre Συνοπτική Έκθεση Έργου Κωνσταντινούπολη / Αθήνα, Φεβρουάριος 2009 Bosphorus Cultural Alliance YDAS International Development Cooperation Department

2 Θεολογική Σχολή της Χάλκης Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης

3 Ιστορική Αναδρομή Το κτίριο της Δηµοτικής Αστικής Σχολής, ιδιοκτησία του Βακουφιού της Ρωµαίικης Ορθόδοξης Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου Χάλκης είναι χτισµ ένο στην άκρη του οικισµ ού στη βάση του λόφου της Ιεράς Θεολογικής Σχολής Χάλκης. Αποτελεί µνηµείο ιδαίτερης σηµασίας στην ιστορία της Ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης. Η Δηµοτική Αστική Σχολή Χάλκης (Φωτογραφία 1925 (Οικογενειακό Αρχείο Δ. Ζερβουδάκη) Το έτος 1849, Ρωμιοί κάτοικοι της Χάλκης Πριγκηπονήσων χρηματοδότησαν με δωρεές την ανοικοδόμηση κτιρίου για να στεγάσει σχολείο (αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο) κοντά στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Tον σχεδιασμό του κτιρίου ανέλαβε ο αρχιτέκτων Ιωάννης Κάλφας. Το 1953, σύμφωνα με απόφαση του τουρκικού Υπουργείου Παιδείας, όλα τα σχολεία έγιναν μεικτά. Το σχολείο μετετράπη τότε σε μεικτό Δημοτικό Σχολείο και στεγάστηκε στον όροφο του κτιρίου, ενώ το ισόγειο παραχωρήθηκε στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Χάλκης και στο Μορφωτικό Σύνδεσμο Χάλκης για χρήση σαν αίθουσα εκδηλώσεων. Το 1972 το σχολείο έκλεισε λόγω έλλειψης Ελλήνων μαθητών στο νησί και παραμένει κλειστό μέχρι σήμερα. Ο Μορφωτικός Σύνδεσμος συνέχισε να διοργανώνει στο ισόγειο τελετές, χορούς και αλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, μέχρι την κατάργησή του με νόμο κατά το στρατιωτικό πραξικόπημα του Αιγαίο Πέλαγος Αν. Μικρά Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης: Συνοπτική Έκθεση Έργου 1/7

4 Πρωτοβουλίες για Αναζωογόνηση To 2005 η Ελληνική Μη Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ) Βόσπορος Πολιτιστική Συνεργία (Bosphorus Cultural Alliance) αποφάσισε να επιχειρήσει την αποκατάσταση του κτιρίου µε σκοπό να λειτουργήσει σαν πρότυπο ερευνητικό και εκπαιδευτικό κέντρο στον τοµ έα της παραδοσιακής µουσικής, σχεδιάζοντας συγχρόνως έναν αναζωoγονητικό συνδυασµό µε την σύγχρονη µουσική και καλλιτεχνική δηµιουργία. Η πρόσοψη του κτιρίου το 2006 Η Ελληνική μη Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ) Βόσπορος Πολιτιστική Συνεργία παρεκίνησε τις ενέργειες Ελληνικών και Τουρκικών, κρατικών και μή κρατικών οργανώσεων και δημιούργησε ένα πλαίσιο συνεργασιών για την επισκευή και μακροχρόνια αξιοποίηση του κτιρίου. Η ΜΚΟ υπέβαλε αίτηση χρηματοδότησης για την ανακαίνιση του κτιρίου στην Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ-Hellenic Aid). Συγχρόνως, ξεκίνησε συνεργασίά με την Τουρκική ΜΚΟ Heybeliada İlm-i Musiki Derneği, (Εταιρία Χάλκης για την Επιστήμη της Μουσικής) ώστε να διευκολυνθεί η επικοινωνία με τις κρατικές αρχές της Τουρκίας στο έργο αυτό. Το καλοκαίρι του 2007 το Τουρκικό Κράτος επέτρεψε την διεξαγωγή εκλογών για την ανάδειξη νέων επιτροπών των μειονοτικών κοινοτήτων της Κωνσταντινούπολης. Έτσι η Ελληνική Κοινότητα της Χάλκης απέκτησε μιά νέα και δυναμική επιτροπή που υποστηρίζει ενεργά την πρωτοβουλία αποκατάστασης του κτιρίου. Αυτές οι πρόσφατες εξελίξεις δημιούργησαν ιδιαίτερα ευνοϊκές και πρόσφορες συνθήκες για την πραγμάτωση του έργου. Η Ελληνική µη Κυβερνητική Οργάνωση Βόσπορος Πολιτιστική Συνεργία ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2002 στην Αλεξανδρούπολη. Είναι καρπός του εκπαιδευτικού και πολιτιστικού έργου του ιδρυτή της Ελληνοτουρκικoύ συγκροτήµατος Βόσπορος Νικηφόρου Μεταξά και της συνεργάτιδάς του στιχουργού κι ερµ ηνεύτριας Βασιλικής Παπαγεωργίου που ζουν και εργάζονται στη Χάλκη από το Η Τουρκική ΜΚΟ Heybeliada İlm-i Musiki Derneği, (Εταιρία Χάλκης για την Επιστήµ η της Μουσικής) ιδρύθηκε στη Χάλκη το φθινόπωρο του 2005 υπό την προεδρεία του υποστηρικτή της παραδοσιακής Τουρκικής µουσικής Ömer Faruk Berksan. Η ΜΚΟ απαρτίζεται από επίλεκτα µέλη της κοινωνίας της Χάλκης και της Κωνσταντινούπολης µε µακρόχρονη πείρα στην κινητοποίηση των τοπικών φορέων, της κοινωνίας καθώς και σηµαντικών οργανισµών. Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης: Συνοπτική Έκθεση Έργου 2/7

5 Πρώτη Φάση του Έργου Το αποφασιστικό έναυσµα για την έναρξη του έργου δόθηκε τον Ιανουάριο του 2008 όταν η ΥΔΑΣ ενέκρινε επίσηµα την χρηµ ατοδότησή του. Το Φεβρουάριο του 2009 οµ άδα επίλεκτων Ελλήνων και Τούρκων αρχιτεκτόνων και µηχανικών ξεκίνησε τις εργασίες για την ανακαίνιση του κτιρίου που προβλέπεται να διαρκέσει ένα χρόνο. Σηµεία φθοράς στους εσωτερικους χώρους του κτιρίου Από το 1980 μέχρι σήμερα, το κτίριο της Σχολής έχει μείνει κλειστό και αχρησιμοποίητο. Σαν αποτέλεσμα, έχει υποστεί σημαντικές φθορές. Η στατική υποδομή και τα βασικά δομικά στοιχεία του κτιρίου παραμένουν ανέπαφα, όμως χρειάζονται εκτενείς εργασίες για να μπορέσει το κτίριο να φιλοξενήσει ένα ερευνητικό κέντρο με σύγχρονες προδιαγραφές. Με την χρηματοδότηση της πρώτης φάσης του έργου προβλέπεται η ανακαίνιση του σχολικού κτιρίου και η διαρρύθμιση συνεδριακού χώρου, studio ηχογραφήσεων και καλλιτεχνικών παραγωγών καθώς και ηλεκτρονική βιβλιοθήκη μουσικών αρχείων. Προσχέδιο για την δηµιουργία studio ηχογραφήσεων στο ισόγειο Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης: Συνοπτική Έκθεση Έργου 3/7

6 Σχεδιασμός και Τεχνική Επίβλεψη του Έργου Ο σχεδιασµ ός και η τεχνική επίβλεψη του έργου έχουν ανατεθεί σε οµ άδες επίλεκτων επιστηµόνων και τεχνικών. Ομάδα Μελέτης, Εφαρμογής & Επίβλεψης Έργου Αρχιτεκτονικό Γραφείο Αρχιτέκτονες Πολιτικός Μηχανικός Μηχανικός Ακουστικής & Ήχου Μηχανολόγος μηχανικός Γανωτής & Σπίθας Χέϋδεν 3 Αθήνα Σταύρος Γανωτής Δημήτρης Σπίθας Χριστίνα Παρακεντέ Χρύσανθος Κιρπότιν Καθηγητής ΕΜΠ, Ειδικός στη μελέτη παλαιών κτιρίων Gottfried Schubert Φυσικός Κτιριακής Ακουστικής Μίνως Μαΐστρος Ομάδα Επιστασίας Έργου Σχεδιασμός & Επίβλεψη Mustafa Pehlivanoğlu Αρχιτέκτονας, Ειδικός στην αναπαλαίωση κτηρίων Διαχείριση Έργου Anıt Doğan Αρχιτέκτονας Ζ. Serra Berksan Αρχιτέκτονας Ομάδα Ηχητικής Μελέτης & Τεχνολογίας του Ήχου Σχεδιαστής Studio και Συντονιστής Γιάννης Ζάννος Καθηγητής Μουσικής Τεχνολογίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης: Συνοπτική Έκθεση Έργου 4/7

7 Δραστηριότητες Το ανακαινισµ ένο και εξοπλισµ ένο κτίριο πρόκειται να στεγάσει το Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης. Στις δραστηριότητες του Κέντρου περιλαµβάνονται η οργάνωση σεµιναρίων Ελληνικής και Τουρκικής παραδοσιακής και σύγχρονης µουσικής, διεξαγωγή ηχογραφήσεων, παραγωγές µουσικών έργων και οπτικοακουστικών τεκµηρίων καθώς και εκδόσεις λογοτεχνικών και επιστηµονικών κειµένων. Οι κύριες δραστηριότητες του Κέντρου είναι οι εξής: Μουσικά σεμινάρια: Θεωρία και Ιστορία Βυζαντινής και Ελληνικής παραδοσιακής μουσικής (μέχρι και το ρεμπέτικο). Θεωρία και Ιστορία Οθωμανικής και τουρκικής παραδοσιακής μουσικής. Διδασκαλία των αντίστοιχων μουσικών οργάνων. Μαθήματα ηλεκτρονικής μουσικής και τεχνολογίας του ήχου. Πολιτιστικές εκδηλώσεις: Θερινές συναυλίες μουσικών σχημάτων από την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Προβολή ντοκιμαντέρ με θέμα τη μουσική και το περιβάλλον. Ομιλίες με θέμα τη λογοτεχνία και την ποίηση της Ελληνικής και Τουρκικής γλώσσας Ηχογραφήσεις Οι εκδηλώσεις θα ηχογραφούνται, θα αρχειοθετούνται και θα αναπαράγονται για χρήση της διεθνούς μουσικής κοινότητας. Κατασκευή και επισκευή μουσικών οργάνων Μεταφράσεις και Εκδόσεις Ελληνικής και Τουρικικής ποίησης και λογοτεχνίας Μελέτες Οι παραπάνω δραστηριότητες πλαισιώνονται από επιστημονική έρευνα που δημοσιεύεται αυτόνομα ή σε επιστημονικά περιοδικά και σειρές διεθνούς κύρους. Ενδεικτικός πίνακας ηχητικών µουσικών πηγών και µουσικών ειδών που αποτελούν αντικείµενο µελέτης του έργου Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης: Συνοπτική Έκθεση Έργου 5/7

8 Οικονομική και Θεσμική Βιωσιμότητα Με την έναρξη της λειτουργίας του πολιτιστικού Κέντρου θα συσταθεί Διοικητικό Συµβούλιο από τα τακτικά και τα επίτιµ α µέλη της Ελληνικής ΜΚΟ Βόσπορος Πολιτιστική Συνεργία και της Τουρκικής ΜΚΟ İlm-i Musiki Derneği, που θα είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση των πόρων του και τον σχεδιασµ ό των δραστηριοτήτων του. Οικονοµικές πηγές για τη λειτουργία του Κέντρου αποτελούν: Έσοδα από τις εκπαιδευτικές και παραγωγικές δράσεις του (σεµινάρια, συναυλίες, πολιτιστικές εκδηλώσεις, ηχογραφήσεις εκδηλώσεων, εκδόσεις). Επιδοτήσεις από κρατικούς φορείς, από εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς φορείς των Ηνωµ ένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χορηγίες από τράπεζες και οικονοµικούς οργανισµούς. Δωρεές από κοινωφελείς οργανισµούς, ιδιωτικούς φορείς και απλούς ιδιώτες. Η ΜΚΟ Βόσπορος Πολιτιστική Συνεργία είναι αποτέλεσμα της δραστηριότητας του Μουσικού Συνόλου "Βόσπορος" που ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1986 από τον Νικηφόρο Μεταξά. Κατα τα 20 και πλέον χρόνια της σταδιοδρομίας του συνόλου έχουν δημιουργηθεί στενές σχέσεις με πολλούς από τους πιό σημαντικούς μουσικούς και μελετητές στους τομείς της Ελληνικής και Τουρκικής μουσικής. Τα τελευταία χρόνια, η ΜΚΟ έχει εντείνει τις προσπάθειές της, ώστε να προετοιμάσει το έδαφος για συνεργασίες με φορείς που θα βοηθήσουν στην χρηματοδότηση, εμπέδωση και εξέλιξη των πεδίων δράσης της. Ο ιδιαίτερης ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας χώρος της Χάλκης, η άμεση εγγύτητα προς την Κωνσταντινούπολη και η προνομιούχα θέση του νησιού στην ευρύτερη περιοχή της Πόλης αποτελούν εξαιρετικά ευνοικούς παράγοντες για την επιτυχία του έργου αυτού. Συναυλία του συγκροτήµατος Βόσπορος στο Μέγαρο Μουσικής Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης: Συνοπτική Έκθεση Έργου 6/7

9 Συνεργασίες και Προοπτικές Ανάπτυξης Συνεργασίες µε πολιτιστικούς και ερευνητικούς φορείς έχουν ήδη αρχίσει. Η πρώτη επίσηµη παρουσία σε διεθνές πλαίσιο είναι εξασφαλισµένη, ενώ προδιαγράφονται καθαρά οι δυνατότητες για περαιτέρω έργα. Τα παράλια της Χάλκης στις αρχές του εικοστού αιώνα Το Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης χαίρει της εκτίμησης και πλήρους υποστήριξης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του Παναγιωτάτου κ.κ Βαρθολομαίου και του Αγίου Πριγκιπονήσων κ.κ Ιακώβου. Η υποστήριξη αυτή έχει αποδειχθεί έμπρακτα, παίζοντας αποφασιστικό ρόλο κατα την προεοιμασία του εδάφους για την συνεργασία των διαφόρων φορέων που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίησή του. Η Οργανωτική Επιτροπή του φεστιβάλ μεγάλης εμβέλειας Istanbul-2010 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης αποφάσισε να συμπεριλάβει το Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης στις δραστηριότητες της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας κατά το έτος 2010 και να του αναθέσει ειδικό έργο στο πλαίσιο του φεστιβάλ, με ξεχωριστή χρηματοδότηση. Έτσι παρέχεται μια μοναδική ευκαιρία προβολής της Ρωμαίικης μειονότητας και του Ελληνικού Πολιτισμού στο διεθνές προσκήνιο μέσα από το σύγχρονο πολιτιστικό γίγνεσθαι της Πόλης. Έντονο ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, Εκδοτικούς Οίκους, Ελληνικά και Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια και Κέντρα Ερευνών για μελλοντικές συνεργασίες σε ευρωπαϊκά και άλλα έργα. Bosphorus Cultural Alliance Διεθνές Κέντρο Ήχου Χάλκης: Συνοπτική Έκθεση Έργου 7/7

10 Γραφείο Συντονισµού Προγράµµατος Şehit Hakkı Burak Sok. No 15 Heybeliada, İstanbul Turkey Heybeliada İlm-i Musiki Derneği Bahriye Hamamı Sok. No 3 Heybeliada, İstanbul Βόσπορος-Πολιτιστική Συνεργία Turkey Κονδύλη 60 Αλεξανδρούπολη Greece