Διπλωματική Εργασία της φοιτήτριας του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Διπλωματική Εργασία της φοιτήτριας του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ: ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΝΣΥΡΜΑΤΗΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Διπλωματική Εργασία της φοιτήτριας του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών Κεφάλα Όλγας του Θεοδώρου Αριθμός Μητρώου: 3965 Θέμα «Σύστημα ανάλυσης θερμικών δεδομένων που βασίζονται στη θερμοκρασία της επιφάνειας του μαστού για τον εντοπισμό παθολογικών καταστάσεων» Επιβλέπων Αναπληρωτής Καθηγητής: Ευάγγελος Δερματάς Αριθμός Διπλωματικής Εργασίας: Πάτρα, Ιούλιος 2014

2 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Πιστοποιείται ότι η Διπλωματική Εργασία με θέμα «Σύστημα ανάλυσης θερμικών δεδομένων που βασίζονται στη θερμοκρασία της επιφάνειας του μαστού για τον εντοπισμό παθολογικών καταστάσεων» Της φοιτήτριας του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Κεφάλα Όλγας του Θεοδώρου Αριθμός Μητρώου: 3965 Παρουσιάστηκε δημόσια και εξετάστηκε στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών στις / 07 / 2014 Ο Επιβλέπων Ευάγγελος Δερματάς, Αναπλ. Καθηγητής Ο Διευθυντής του Τομέα Νικόλαος Φακωτάκης, Καθηγητής 2

3 Αριθμός Διπλωματικής Εργασίας: Θέμα: «Σύστημα ανάλυσης θερμικών δεδομένων που βασίζονται στη θερμοκρασία της επιφάνειας του μαστού για τον εντοπισμό παθολογικών καταστάσεων» Φοιτήτρια: Όλγα Κεφάλα Επιβλέπων: Ευάγγελος Δερματάς, Αναπλ. Καθηγητής 3

4 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον επιβλέποντα την διπλωματική μου εργασία Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Ευάγγελο Δερματά για τη βοήθεια, υποστήριξη και υπομονή του καθ όλη τη διάρκεια εκπόνησης της εργασίας αυτής. Η διπλωματική αυτή εργασία αφιερώνεται στην οικογένειά μου και ιδιαίτερα στον πατέρα μου και στη μνήμη της μητέρας μου, Αλίκης. Κεφάλα Όλγα Πάτρα, Ιούλιος

5 Περιεχόμενα Πίνακας Περιοχομένων Περίληψη... 9 Διάρθρωση της διπλωματικής εργασίας... 9 Summary Diploma thesis structure ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ο μαστός Ανατομία και φυσιολογία του μαστού Καρκίνος του μαστού Εισαγωγή Αίτια Συμπτώματα Διάγνωση Καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις του μαστού Θεραπεία ΚΕΦΑΛΑΙΟ H θερμοκρασία του σώματος ως ένδειξη για την πρόγνωση του καρκίνου του μαστού Εισαγωγή Περιγραφή του άρθρου ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εμπλοκή της επιφανειακής θερμοκρασίας στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού Περίληψη

6 Περιεχόμενα 3.2 Περιγραφή του άρθρου ΚΕΦΑΛΑΙΟ Καρκίνος του μαστού και θερμοκρασία του σώματος Περίληψη Περιγραφή του άρθρου Περίληψη κεφαλαίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θερμογραφία μαστού Περίληψη Περιγραφή της μεθόδου Περίληψη κεφαλαίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εντοπισμός και διαφοροποίηση του καρκίνου του μαστού χρησιμοποιώντας νευρωνικά δίκτυα με θερμικούς αισθητήρες FIRST WARNING Περίληψη Εισαγωγή Διαδικασία απόκτησης δεδομένων και προ-επεξεργασία Ταξινόμηση των δεδομένων Ανάλυση των δεδομένων Έλεγχος και διόρθωση των δεδομένων Χρήση νευρωνικών δικτύων Αλγόριθμος εκπαίδευσης οπισθοδιάδοσης

7 Περιεχόμενα Νευρωνικό δίκτυο RBF (Radial Basis Function) Αποτελέσματα Συμπεράσματα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Α. Βιβλία: Β. Άρθρα σε περιοδικά, εργασίες και Διπλωματικές εργασίες: Γ. Πηγές στο διαδίκτυο:

8

9 Περίληψη Περίληψη Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί μία από τις συχνότερα εμφανιζόμενες μορφές καρκίνου παγκοσμίως και είναι η πρώτη σε αριθμό κρουσμάτων στο γυναικείο πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα κάθε χρόνο προσβάλλονται από καρκίνο του μαστού 4500 γυναίκες και χάνουν τη ζωή τους 1500, ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της. Είναι ενδιαφέρον ότι, στην Ευρώπη, το 60% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο ποσοστό που στην Ελλάδα μόλις και μετά βίας εγγίζει το 5%. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν πόσο ελλιπής είναι η σχετική ενημέρωση μεταξύ των Ελληνίδων, γεγονός εξαιρετικά λυπηρό, αν λάβουμε υπόψη τις δυνατότητες πλήρους ίασης που παρέχει μία έγκαιρη διάγνωση. Τα ποσοστά θανάτου από καρκίνο του μαστού χαρακτηρίζονται από πτωτική τάση από τις αρχές του 1990, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να εντοπίζονται στις γυναίκες κάτω των 50. Οι ερευνητές αποδίδουν την πτώση αυτή στην έγκαιρη διάγνωση μέσω μαστογραφιών καθώς και στις βελτιώσεις που έχουν επέλθει στις σχετικές θεραπευτικές αγωγές. Ο αριθμός των ατόμων που έχουν αντιμετωπίσει με επιτυχία τον καρκίνο του μαστού αυξάνεται συνεχώς - από τον Ιανουάριο του 2006, υπήρξαν περίπου 2,5 εκατομμύρια γυναίκες στις ΗΠΑ που, βάσει της έκθεσης, έχουν ξεπεράσει με επιτυχία την περιπέτεια του καρκίνου του μαστού. Το κλειδί για την επιτυχή καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού είναι η πρώιμη ανίχνευση. Ο έγκαιρος εντοπισμός επιτυγχάνεται με διάφορες διαγνωστικές τεχνικές όπως η μαστογραφία, το σπινθηρογράφημα, το υπερηχογράφημα κ.α. Στη διπλωματική αυτή εργασία γίνεται προσπάθεια περιγραφής μια πειραματικής τεχνικής που βασίζεται στη θερμοκρασία της επιφάνειας του μαστού και που έχει ως σκοπό να λειτουργήσει συμπληρωματικά στις υπόλοιπες διαγνωστικές μεθόδους. Διάρθρωση της διπλωματικής εργασίας Η παρούσα εργασία αυτή περιλαμβάνει έξι κεφάλαια, τα οποία έχουν την εξής δομή: 9

10 Περίληψη Στο κεφάλαιο 1 γίνεται μια παρουσίαση του μαστού ως προς την ανατομία και φυσιολογία του και γίνεται μια εισαγωγή στο πρόβλημα του καρκίνου του μαστού καθώς και στον τρόπο αντιμετώπισής του. Στο κεφάλαιο 2 γίνεται περιγραφή ενός άρθρου του Ινστιτούτου έρευνας και θεραπείας καρκίνου Roswell Park των Η.Π.Α. το οποίο αποκαλύπτει τις προσπάθειες των ερευνητών παγκοσμίως να συσχετίσουν τη θερμοκρασία του σώματος με την έγκαιρη πρόγνωση του καρκίνου του μαστού. Στο κεφάλαιο 3 γίνεται αναφορά στην έρευνα του Ray Lawson, M.D. ο οποίος ήδη από το 1956 προσπάθησε να συσχετίσει την επιφανειακή θερμοκρασία με τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Στο κεφάλαιο 4 περιγράφεται ένα άρθρο των R. Ν. Lawson, M.D. και M. S. Chughtai, M.B., B. S. του 1963 στο οποίο επίσης γίνεται προσπάθεια συσχέτισης του καρκίνου του μαστού με τη θερμοκρασία του σώματος. Στο κεφάλαιο 5 γίνεται παρουσίαση της θερμογραφίας μαστού, μιας διαγνωστικής μεθόδου απεικόνισης των μαστών και στη χρησιμότητά της στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του μαστού. Στο κεφάλαιο 6 τέλος, που αποτελεί το κυριότερο κομμάτι της διπλωματικής αυτής εργασίας, παρουσιάζεται η εργασία μιας ομάδας ερευνητών οι οποίοι ανέπτυξαν και υλοποίησαν ένα αυτόματο σύστημα έγκαιρου εντοπισμού του καρκίνου του μαστού χρησιμοποιώντας τεχνητά νευρωνικά δίκτυα. Summary The breast cancer is one of the most common kinds of cancer worldwide and the first in incidence counts among women. It is estimated that 4500 women in Greece are diagnosed with breast cancer every year and 1500 die from breast cancer, while about 1 in 8 women worldwide will develop invasive breast cancer over the course of her lifetime. It is interesting that in Europe the 60% of the breast cancer incidence counts is diagnosed in an early stage, while in Greece this percentage barely reaches the 5%. These data reveal how deficient the decreased awareness among Greek women, which is really sad considering the chances for a full recovery in case of early detection. 10

11 Περίληψη Breast cancer death rates began decreasing since 1990, with larger decreases in women under 50. These decreases are thought to be the result of treatment advances, earlier detection through screening, and increased awareness. The amount of people that have survived breast cancer is constantly increasing. Since January of 2006, more than 2,5 million women in the United States have been treated for breast cancer. The key for the successful prevention and treatment of breast cancer is the early detection. The early detection is achieved with various diagnostic screening techniques such as mammography, scintigraph, ultrasound etc. In this diploma thesis an experimental method which is based on breast surface temperature is being described and its purpose is to work supplementary with the rest of methods. Diploma thesis structure This diploma thesis consists of 6 chapters with the following structure: In chapter 1 the anatomy and physiology of the human breast is being presented and the problem of breast cancer is being introduced. In chapter 2 an article of the Department of Cancer Prevention and Control at Roswell Park Cancer Institute is being described. This article reveals the efforts of researchers worldwide to associate the body temperature with breast cancer early detection. In chapter 3 there is a reference to the study of Ray Lawson, M.D. who has tried to associate the surface temperature with breast cancer early detection. In chapter 4 an article of R. Ν. Lawson, M.D. and M. S. Chughtai, M.B., B. S. in 1963 is being described. In chapter 5 the breast thermography is being presented. The breast thermography is a diagnostic screening method that images the breast to aid in the early detection of breast cancer. Finally in chapter 6 the work of a researchers team is being described. The team developed and implemented an automatic system for the early detection of breast cancer by using ANN techniques. 11

12

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο μαστός 1.1 Ανατομία και φυσιολογία του μαστού Ο μαστός είναι μία μάζα αδενικού, λιπώδους και ινώδους ιστού, που βρίσκεται πάνω από τους θωρακικούς μύες του θωρακικού τοιχώματος και συγκρατείται από συνδέσμους οι οποίοι λέγονται σύνδεσμοι του Cooper. Ο λιπώδης ιστός δίνει μία μαλακή συνέχεια στο μαστό, ενώ ο αδενικός ιστός παράγει γάλα. Σχήμα 1.1 : Ανατομία του μαστού (Πλευρά, Μυς, Λοβοί, Πόροι, Θηλή, Θηλαία Άλως, Λίπος) Λοβοί, λόβια και πόροι σχηματίζουν τον αδενικό ιστό. Κοντά στη θηλή, κάθε πόρος διευρύνεται ώστε να σχηματίσει ένα σάκο που λέγεται λήκυθος. Κατά τη διάρκεια του θηλασμού, η αδενοκυψέλη στο άκρο των λοβίων παράγει γάλα που μεταφέρεται μέσω των πόρων στη θηλή. Οι αρτηρίες μεταφέρουν αίμα πλούσιο σε οξυγόνο από την καρδιά 13

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 στο θωρακικό τοίχωμα και τους μαστούς, και οι φλέβες μεταφέρουν το αποξυγονωμένο αίμα πίσω στην καρδιά. Η μασχαλιαία αρτηρία εκτείνεται προς τα κάτω από τη μασχαλιαία χώρα και παρέχει αίμα στο εξωτερικό μισό του μαστού. Η έσω μαστική αρτηρία εκτείνεται προς τα κάτω από τον τράχηλο και παρέχει αίμα στο εσωτερικό τμήμα του μαστού. Ο μαστός αποτελείται επίσης από λεμφικό ιστό του ανοσολογικού συστήματος, ο οποίος απομακρύνει κυτταρικά υγρά και άχρηστες ουσίες. Η ανάπτυξη του ανθρώπινου μαστού ξεκινά κατά τη διάρκεια της έκτης εβδομάδας της εμβρυϊκής ζωής. Συνεχίζεται στην ένατη εβδομάδα, στη διάρκεια της οποίας ο μαζικός ιστός γίνεται δύο παχύνσεις που αντιστοιχούν στους μαστούς στο άνω μισό του θώρακα. Στις γυναίκες, κυτταρικές στήλες αναπτύσσονται προς τα μέσα από κάθε πάχυνση, σχηματίζοντας δύο αδένες με πόρους που οδηγούν στη θηλή. Μέχρι την εφηβεία οι ανθρώπινοι μαστοί παραμένουν πολύ μικροί. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, το σώμα υπόκειται σε ποικιλία μεταβολών με σκοπό την προετοιμασία για την αναπαραγωγική λειτουργία και, κάτω από τον ορμονικό έλεγχο, ιδιαίτερα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, αρχίζει η ανάπτυξη του μαζικού ιστού. Κατά τη χρονική αυτή περίοδο, ο λιπώδης και ο ινώδης μαζικός ιστός γίνονται πιο ελαστικοί, οι πόροι του μαστού αρχίζουν να αναπτύσσονται και η ανάπτυξη αυτή συνεχίζεται μέχρι την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, η οποία προετοιμάζει τους μαστούς και τις ωοθήκες για την πιθανή εγκυμοσύνη. Πριν την εφηβεία Ο μαστός είναι επίπεδος πλην της θηλής που προεξέχει από το θώρακα Αρχή εφηβείας Η θηλαία άλως προεξέχει. αρχίζει μικρή διόγκωση των μαστών Πιν. 1. Ανάπτυξη του μαστού Τέλος εφηβείας Αυξάνουν ο αδενικός ιστός και το λίπος του μαστού, η θηλαία άλως γίνεται επίπεδη Το μέγεθος και το σχήμα των γυναικείων μαστών οφείλονται στην ποσότητα του λιπώδους ιστού, ωστόσο τα χαρακτηριστικά αυτά επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως: 14

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οικογενειακό ιστορικό Ηλικία Απώλεια ή αύξηση βάρους Κυήσεις και θηλασμός Ορμονική επίδραση Εμμηνόπαυση Οι μαστοί μίας γυναίκας σπάνια είναι συμμετρικοί, συνήθως ο ένας μπορεί να είναι μεγαλύτερος από τον άλλο ή να βρίσκεται ψηλότερα ή να έχει διαφορετικό σχήμα. Η θηλή μπορεί να είναι επίπεδη, στρογγυλή, κυλινδρική ή εισέχουσα. Το χρώμα της, όπως και στη θηλαία άλω (χρωματισμένη περιοχή γύρω από τη θηλή), καθορίζεται από το χρώμα του δέρματος. Τόσο η άλως όσο και η θηλή περιέχουν εξειδικευμένους μύες και ίνες που ανταποκρίνονται στη διέγερση με σκοπό την ανόρθωση της θηλής. Η θηλαία άλως περιέχει ακόμη τον αδένα του Μontgomery που λιπαίνει την άλω. Το σχήμα και η εμφάνιση του στήθους μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια τη ζωής της γυναίκας. Οι νεαρές γυναίκες έχουν πιο πολύ αδενικό ιστό από λίπος, που ευθύνεται για πιο πυκνούς μαστούς. Μεταβολές του μαστού κατά τη διάρκεια του καταμήνιου κύκλου: Κατά τη διάρκεια κάθε καταμήνιου κύκλου οι μαστοί τείνουν να διογκώνονται ως αποτέλεσμα της μεταβολής των επιπέδων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης του σώματος. Αυτό προκαλεί μία μεγέθυνση των πόρων και των αδένων, και με τη σειρά τους οι μαστοί κατακρατούν νερό. Σε σχέση με τον καταμήνιο κύκλο μπορεί να παρατηρηθεί μία ινοκυστική (μη-καρκινική) νόσος των μαστών, η οποία συνήθως υποχωρεί μετά την εμμηνόπαυση. Μεταβολές του μαστού κατά τη διάρκεια της κύησης: Κατά τη διάρκεια της κύησης, οι μαστοί γίνονται πιο ευαίσθητοι και αυξάνουν σε μέγεθος πολύ γρήγορα, ιδιαίτερα τις πρώτες οχτώ εβδομάδες της κύησης (ως αποτέλεσμα διέγερσης από τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη). Η θηλαία άλως γίνεται πιο σκουρόχρωμη και προεξέχουσα, και οι θηλές γίνονται μεγαλύτερες και πιο στητές καθώς 15

16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 προετοιμάζονται για την παραγωγή του γάλατος. Δύο ορμόνες είναι υπεύθυνες για την παραγωγή του γάλατος: η προλακτίνη και η οξυτοκίνη. Το σώμα αρχίζει να παράγει προλακτίνη οχτώ εβδομάδες μετά τη σύλληψη. Τα επίπεδα της προλακτίνης αυξάνουν καθώς η κύηση προχωρά, και κορυφώνονται όταν η γυναίκα γεννά. Καθώς το σώμα παράγει όλο και περισσότερη προλακτίνη, τα υψηλά επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης μπλοκάρουν τους υποδοχείς της προλακτίνης και εμποδίζουν την παραγωγή γάλατος μέχρι τη γέννηση του μωρού. Μετά τη γέννηση, τα επίπεδα των οιστρογόνων, της προγεστερόνης και της προλακτίνης ελαττώνονται. Οι μαστοί αρχίζουν να παράγουν γάλα συνήθως τρεις με πέντε ημέρες μετά τον τοκετό. Κατά την πρώτη αυτή περίοδο το σώμα παράγει το πύαρ, μία υγρή ουσία που περιέχει αντισώματα τα οποία προστατεύουν το βρέφος από στις λοιμώξεις. Η άλλη ορμόνη, η οξυτοκίνη, είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά του γάλατος. Το έναυσμα ώστε το σώμα να παράγει περισσότερο γάλα είναι ο θηλασμός. Το σώμα της γυναίκας συνεχίζει να παράγει γάλα μέχρι αυτή να σταματήσει το θηλασμό, και ακόμη και μετά απαιτούνται αρκετοί μήνες μέχρι να σταματήσει εντελώς η παραγωγή γάλατος. Στη συνέχεια, οι μαστοί επανέρχονται συνήθως στο αρχικό τους μέγεθος (ή μικρότερο). Μεταβολές του μαστού μετά την εμμηνόπαυση: Όταν μία γυναίκα φθάσει στην εμμηνόπαυση, το σώμα της σταματά να παράγει οιστρογόνα και προγεστερόνη. Η ποσότητα του λιπώδους ιστού αυξάνεται και του αδενικού ιστού μειώνεται. αυτό προκαλεί αύξηση του μεγέθους του μαστού. Επίσης, οι μαστοί χαλαρώνουν καθώς ο ινώδης ιστός υποχωρεί. 1.2 Καρκίνος του μαστού Εισαγωγή Ο όρος «καρκίνος του μαστού» αναφέρεται στην ανάπτυξη κακοήθους όγκου στην περιοχή του μαστού. Προκαλείται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό παθολογικών κυττάρων που ως αποτέλεσμα προκαλούν το σχηματισμό κακοήθους όγκου στην περιοχή του μαστού και ουσιαστικά αποτελεί κυτταρική νόσο. Τα παθολογικά αυτά κύτταρα έχουν τη δυνατότητα εξάπλωσης σε γειτονικούς ιστούς σε δυσάρεστες συνέπειες για ολόκληρο τον οργανισμό. 16

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί μία από τις συχνότερα εμφανιζόμενες μορφές καρκίνου παγκοσμίως και είναι η πρώτη σε αριθμό κρουσμάτων στο γυναικείο πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα κάθε χρόνο προσβάλλονται από καρκίνο του μαστού 4500 γυναίκες και χάνουν τη ζωή τους 1500, ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της. Η πιθανότητα προσβολής από καρκίνο του μαστού αυξάνεται όσο μεγαλώνει μια γυναίκα μέχρι την ηλικία των 75 ετών και μετά αρχίζει να μειώνεται. Παρ` ότι όμως είναι πιο σπάνιος στις νέες γυναίκες, είναι πιο επιθετικός από ότι στις ηλικιωμένες, αποτελώντας τη συχνότερη αιτία θανάτου στις ηλικίες ετών. Στην Ευρώπη, το 60% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο. Παρατηρείται εξαιρετικά σπάνια στους άνδρες, με περίπου 100 φορές μικρότερη συχνότητα συγκριτικά με τις γυναίκες και τα ίδια ποσοστά επιβίωσης Αίτια Δυστυχώς, ελάχιστα είναι γνωστά σχετικά με τα αίτια που προκαλούν καρκίνο του μαστού, παρά το γεγονός ότι έχουν εντοπιστεί αρκετοί παράγοντες κινδύνου οι οποίοι αναφέρονται παρακάτω: Ηλικία: ο καρκίνος του μαστού μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε ηλικία μετά την εφηβεία αλλά τα ποσοστά αυξάνονται όσο αυξάνονται και οι ηλικιακές κλίμακες. Οι περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζονται μετά από την ηλικία των 50 ετών. Κληρονομικότητα: υπολογίζεται ότι μόλις το 5-10% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού σχετίζεται όντως με παράγοντες κληρονομικότητας. Ωστόσο, δύο γονίδια, γνωστά ως BRCA 1 και BRCA 2, έχουν προσδιοριστεί ως παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Διαταραχές ή ιδιαιτερότητες της εμμήνου ρύσης και της κύησης: στοιχεία υποδηλώνουν πως γυναίκες με πρώιμη έναρξη της εμμήνου ρύσης (πριν από το 12ο έτος της ηλικίας τους) ή με καθυστερημένη εμμηνόπαυση (μετά τα 55) αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο μαστό. Επίσης, η λήψη οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση έχει συσχετιστεί με αυξημένα ποσοστά εμφάνισης της νόσου, με τον κίνδυνο να είναι ανάλογος του 17

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 διαστήματος λήψης των οιστρογόνων. Ανάλογος συσχετισμός έχει προκύψει και για γυναίκες που παρέμειναν άτεκνες, που δεν είχαν πλήρεις κυήσεις (διάρκεια εννέα μηνών) ή που γέννησαν μετά τα τριανταπέντε τους χρόνια. Αλκοόλ: τα οινοπνευματώδη ποτά αυξάνουν τη συγκέντρωση των οιστρογόνων στο αίμα. Πρόσφατες έρευνες έχουν αποκαλύψει τη σημασία της ηλικίας έναρξης κατανάλωσης αλκοόλ καθώς και της συχνότητας κατανάλωσης. Παχυσαρκία: η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού καθώς αυξάνει τα επίπεδα των οιστρογόνων. Η παραγωγή των οιστρογόνων στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση γίνεται κυρίως μέσα σε λιπώδη ιστό (μετατροπή των επινεφριδικών ανδρογόνων σε οιστρογόνα από την αρωματάση, ένα ένζυμο που βρίσκεται κυρίως στο λίπος). Κάπνισμα: πρόσφατες μελέτες απέδειξαν ότι η κατανάλωση ενός πακέτου τσιγάρων ημερησίως, από γυναίκες προ της εμμηνόπαυσης για εννέα περίπου χρόνια, αυξάνει δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού κατά σχεδόν 60%. Λήψη αντισυλληπτικών χαπιών: με επιφύλαξη αναφερόμαστε σε αυτόν τον παράγοντα καθώς μελέτες δεν έχουν αποδείξει ακόμα τη συσχέτιση της λήψης αντισυλληπτικών με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Ιστορικό Καρκίνου: γυναίκες που έχουν εμφανίσει προηγουμένως καρκίνο της μήτρας, των ωοθηκών ή του μαστού έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν έναν 2ο καρκίνο στο μαστό. Καθιστική Ζωή: η τακτική άσκηση πριν την έναρξη της έμμηνου ρύσης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού μιας γυναίκας, κυρίως διότι μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη της έμμηνου ρύσεως, να επιμηκύνει τον χρόνο μεταξύ των περιόδων ή να ελαττώσει τον αριθμό των εμμηνορυσιακών κύκλων, μειώνοντας έτσι την έκθεση της γυναίκας στα οιστρογόνα. Έκθεση του στήθους σε ακτινοβολία: η ιονίζουσα ακτινοβολία έχει προσδιοριστεί ως παράγοντας αύξησης του κινδύνου εμφάνισης της νόσου. 18

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ατεκνία Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης: προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, ωστόσο, η μακροχρόνια χρήση της μετά την εμμηνόπαυση αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού Συμπτώματα Κάποια από τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν τον καρκίνο του μαστού είναι τα εξής: Εξόγκωμα ή σκλήρυνση στην περιοχή του μαστού ή και όπως μασχάλης Διόγκωση λεμφαδένων όπως μασχάλης Έκκριση υγρού ή αίματος από τη θηλή Εισολκή δέρματος δηλαδή έλξη του δέρματος ή όπως θηλής όπως το εσωτερικό του μαστού Ερυθρότητα, ευαισθησία ή πόνοι στο στήθος Σε αρχικό στάδιο ο καρκίνος του μαστού δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Αργότερα μπορεί να εμφανιστεί ψηλαφητό μόρφωμα, αλλαγή του χρώματος του δέρματος, εισολκή ή έκκριμα. Αν η γυναίκα δεν δώσει σημασία στα προαναφερθέντα συμπτώματα τότε μπορεί να εμφανίσει σημάδια προχωρημένης νόσου, όπως θερμό και ερυθρό μαστό (φλεγμονώδης καρκίνος), πόνους στα οστά, μεγάλη διόγκωση Διάγνωση Ο καρκίνος του μαστού δεν προλαμβάνεται ακόμα πρωτογενώς διότι δεν γνωρίζουμε ακόμα τον παράγοντα δημιουργίας του αλλά δευτερογενώς με έγκαιρη διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Η δευτερογενής πρόληψη περιλαμβάνει αυτοψηλάφηση, κλινική εξέταση από ιατρό καθώς και χρήση απεικονιστικών διαγνωστικών μέσων όπως: Μαστογραφία Μαγνητική τομογραφία στήθους Σπινθηρογράφημα 19

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Υπερηχογράφημα Άπαξ και εντοπιστεί ένας ύποπτος όγκος, η διάγνωση γίνεται με λήψη υλικού από τον όγκο για μικροσκοπική εξέταση ώστε να διευκρινιστεί η διαφορά ανάμεσα σε ένα συμπαγή όγκο και μια κύστη γεμάτη υγρό. Υπάρχουν 4 διαγνωστικές μέθοδοι: Κυτταρολογική εξέταση: γίνεται με μια λεπτή βελόνα (FNA Fine Needle Aspiration) που προσαρμόζεται σε μια σύριγγα και επιτρέπει την αναρρόφηση κυττάρων από την ύποπτη περιοχή του μαστού. Ιστολογική βιοψία: η βελόνα σε αυτή την περίπτωση είναι μεγαλύτερη, απαιτείται τοπική αναισθησία και τομή και το υλικό που μελετάται είναι τμήμα ιστού. Στερεοτακτική βιοψία: η λήψη του ιστολογικού υλικού γίνεται υπό στερεοτακτική απεικονιστική καθοδήγηση. Ανοιχτή χειρουργική βιοψία: η ταυτοποίηση της βλάβης γίνεται με ταχεία βιοψία κατά τη διάρκεια του χειρουργείου πριν την αφαίρεση του όγκου Καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις του μαστού Δεν είναι όλες οι αλλοιώσεις, διογκώσεις ή σκληρύνσεις καρκινικές και κακοήθεις. Υπολογίζεται πως το 90% των μαστικών όγκων σε γυναίκες ηλικίας ετών προκαλούνται από κάποια πάθηση καλοήθους φύσης. Καλοήθεις παθήσεις: Οι καλοήθεις παθήσεις μπορούν να είναι: Ινοαδένωμα Κύστη Λίπωμα Φυλλοειδής όγκος Θήλωμα 20

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Φλεγμονή-Απόστημα Ινοκυστική μαστοπάθεια Γαλακτοφορεκτασία Μασταλγία Μαστίτιδα Γαλακτοκήλη Αδενολίπωμα Κακοήθεις Παθήσεις: Οι κακοήθεις παθήσεις μπορούν να είναι: Επί τόπου Πορογενές Καρκίνωμα (Ductal carcinoma in situ [DCIS]) Πορογενές διηθητικό καρκίνωμα (Invasive Ductal Carcinoma [IDC]) Σωληνώδες Καρκίνωμα του μαστού [Tubular carcinoma] Μυελώδες Καρκίνωμα στο στήθος Βλεννοπαράγωγο Μαστικό Καρκίνωμα Θηλώδες (Θηλοειδές) Καρκίνωμα στο μαστό (Papillary Carcinoma of the Brest) Διάτρητο Καρκίνωμα του Μαστού [Cribriform Carcinoma of the Breast] Διηθητικό Λοβιακό Καρκίνωμα (Invasive lobular carcinoma [ILC]) Φλεγμονώδης Καρκίνος του Μαστού (Inflammatory breast cancer) Θεραπεία Το αρχικό βήμα για την αντιμετώπιση της νόσου είναι η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου. Στη συνέχεια η μετεγχειρητική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει 21

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ακτινοθεραπεία, Χημειοθεραπεία, Ορμονοθεραπεία. Τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη στην επιλογή της μετεγχειρητικής θεραπείας είναι το μέγεθος και η διαφοροποίηση του όγκου, η ύπαρξη ορμονικών υποδοχέων, το αποτέλεσμα της εξέτασης του Ηer2/neu και η γενική κατάσταση της υγείας. 22

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 H θερμοκρασία του σώματος ως ένδειξη για την πρόγνωση του καρκίνου του μαστού 2.1 Εισαγωγή Το παρακάτω άρθρο του Ινστιτούτου έρευνας και θεραπείας καρκίνου Roswell Park (Roswell Park Cancer Institute (RPCI)1) των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής αποκαλύπτει τις προσπάθειες των ερευνητών παγκοσμίως να συσχετίσουν τη θερμοκρασία του σώματος με την έγκαιρη πρόγνωση του καρκίνου του μαστού. Το αρχικό άρθρο φέρει τον τίτλο: Is Body Temperature a clue to Breast Cancer Prognosis? [λεπτομέρειες παρακάτω] 2.2 Περιγραφή του άρθρου Το ρίγος είναι για τους περισσότερους ανθρώπους το σύμπτωμα μιας κοινής ασθένειας όπως ένα κρυολόγημα ή η γρίπη. Αλλά για τους ασθενείς με καρκίνο του μαστού, η σημασία του να νιώθεις κρύο είναι άγνωστη και ελπίζουμε να μάθουμε περισσότερα από μια καινούρια χρηματοδοτούμενη μελέτη. Η Δρ. Chi-Chen Hong (PhD) του τμήματος Πρόληψης και Ελέγχου Καρκίνου του Ινστιτούτου Καρκίνου Roswell Park, ηγείται μιας χρηματοδοτούμενης έρευνας με σκοπό να ανακαλύψει τι μπορούν οι γιατροί να μάθουν από τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας ενός ασθενή με καρκίνο του μαστού και εάν το αίσθημα του επίμονου κρύου μπορεί να επηρεάσει την πρόγνωση του καρκίνου. H Δρ. Hong έχει εντοπίσει ότι ασθενείς με καρκίνο του μαστού σε πιο προχωρημένο στάδιο κατά τη στιγμή της διάγνωσης έχουν υψηλότερη θερμοκρασία του σώματος σε σύγκριση με εκείνους με λιγότερο προχωρημένη νόσο. Περίπου ένα χρόνο μετά την αρχική διάγνωση τους, έχει παρατητρηθεί ότι πολλοί ασθενείς με καρκίνο του μαστού 1 Το Ινστιτούτο έρευνας και θεραπείας καρκίνου Roswell Park αποτελεί το πρώτο κέντρο καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και ένα από τα μεγαλύτερα και σπουδαιότερα κέντρα έρευνας και θεραπείας της χώρας. 23

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 βιώνουν ρίγη και αισθάνονται διαρκώς ότι κρυώνουν, ανεξάρτητα της θερμοκρασίας του σώματός τους. Η Δρ. Hong και η ερευνήτρια Δρ. Elizabeth Repasky του τμήματος Ανοσολογίας του Ινστιτούτου Καρκίνου Roswell Park εικάζουν ότι οι ασθενείς που βιώνουν ρίγη και επίμονο κρύο ίσως έχουν ένα συγκεκριμένο πρότυπο ανοσοποιητικού το οποίο σχετίζεται με μια κακή πρόγνωση. Οι Δρ. Hong και Repasky έχουν σχηματίσει την θεωρία ότι τα ρίγη ίσως υποδεικνύουν ότι ο ασθενής δεν διαθέτει επαρκή ενέργεια για να δαπανήσει για τη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματός του καθώς και για τις προσπάθειες του ανοσοποιητικού συστήματός του για την καταπολέμηση της νόσου. Επομένως η ενέργεια που δαπανάται για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, και όχι για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, μπορεί να επηρεάσει την πρόγνωση ενός ασθενούς. «Χάρη στην υποστήριξη των χορηγών, μακροπρόθεσμος στόχος μας για την έρευνα αυτή είναι η καλύτερη κατανόηση της σχέσης μεταξύ της θερμοκρασίας του σώματος και της ικανότητας του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμά τον καρκίνο του μαστού», δήλωσε η Δρ. Hong. «Αυτή η μελέτη έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει σε νέες θεραπείες που θα ενισχύσουν την απόκριση του ανοσοποιητικού του ασθενούς και θα τους δώσουν μια καλύτερη ευκαιρία επιβίωσης». 24

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Εμπλοκή της επιφανειακής θερμοκρασίας στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού 3.1 Περίληψη Παρακάτω περιγράφεται ένα χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο για την έγκαιρη πρόγνωση του καρκίνου του μαστού. Το παρακάτω άρθρο βασίζεται στην έρευνα του Ray Lawson, M.D. και δημοσιεύτηκε στο Canadian Medical Association Journal το έτος 1956 [λεπτομέρεις παρακάτω]. 3.2 Περιγραφή του άρθρου Ένα από τα σημαντικά βιολογικά χαρακτηριστικά των κακοήθων όγκων είναι ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης σε σύγκριση με τον περιβάλλοντα ιστό. Οι κακοήθεις τάσεις συνδέονται άμεσα με τη ταχύτητα διαίρεσης των κυττάρων. Αυτό με τη σειρά του εκφράζεται με επιτάχυνση του τοπικού μεταβολισμού. Αυτές οι βιολογικές μεταβολές μπορούν να ανιχνευθούν εύκολα εκτιμώντας τις μεταβολές της θερμοκρασίας στον όγκο ή γύρω από αυτόν. Η θερμική ενέργεια μεταφέρεται μέσω της διαδικασίας της μεταγωγής, της μετάδοσης και της ακτινοβολίας. Η μεταφορά της θερμότητας είναι δυνατόν να καταγραφεί, με ικανοποιητικό βαθμό ακρίβειας, με τη βοήθεια των δύο τελευταίων μεθόδων. Η καταγραφή της θερμικής ενέργειας με μετάδοση της θερμότητας από την επιδερμίδα μπορεί να πραγματοποιηθεί υπολογίζοντας την Ηλεκτρεγερτική Δύναμη (EMF) που δημιουργείται από την ένωση δύο ανόμοιων μετάλλων όπως ο λευκόχρυσος (Pt) και το ρόδιο (Rh). Μια τέτοια συσκευή ονομάζεται κοινώς θερμοηλεκτρικό ζεύγος ή θερμοστοιχείο. Αυτό το όργανο φαίνεται να είναι ένα χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο για περιπτώσεις ύποπτες για καρκίνο του μαστού, καθώς η τεχνική μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί στην επιδερμίδα πάνω από τον όγκο. Μέχρι τώρα έχει γίνει αξιόλογη ερευνητική δουλειά για τον καθορισμό των δυνατοτήτων της υπέρυθρης φλεβογραφίας. Οι τεχνικοί περιορισμοί αυτής της μεθόδου είναι προφανείς 25

26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 όταν κάποιος αναλογιστεί ότι οι πιο ευαίσθητες υπέρυθρες φωτογραφικές επιφάνειες εκτείνονται μόνο μέχρι Angstrom και σε αυτή τη ζώνη του φάσματος η ένταση της φωτεινής ακτινοβολίας είναι εξαιρετικά μικρή. Μια άλλη υποσχόμενη μέθοδος είναι η χρήση του Baird's evaporograph (ή evapograph), ένα εργαλείο σχεδιασμένο να δίνει μια θερμική εικόνα πάνω σε μια πολύ λεπτή μεμβράνη λαδιού. Η βασική αρχή που χρησιμοποιείται σε αυτή τη συσκευή είναι η διαφορική εξάτμιση ενός φιλμ λαδιού επάνω σε μία διάφανη μεμβράνη, η οποία μπορεί να παρατηρηθεί ή και να φωτογραφηθεί ασπρόμαυρα ή έγχρωμα. Στην παρούσα φάση ανάπτυξης, το Evaporograph έχει μια υψηλή ανάλυση για αντικείμενα που έχουν ξαφνική ή απότομη αλλαγή θερμοκρασίας, ωστόσο σε μικρές αλλαγές (όπως συσκότιση πόλεων το βράδυ) όπου η θερμοκρασία ελαττώνεται ομαλά, η εικόνα λαδιού στερείται ευαισθησίας. Αυτή η εξαιρετική συσκευή είναι ικανή για περαιτέρω ανάπτυξη στο μέλλον (Σχ. 3.1). Σχήμα 3.1 : Evaporograph ενός ασθενή με καρκίνο στο δεξιό μαστό 26

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Είναι συναρπαστικό να υποθέτουμε τις διαγνωστικές δυνατότητες μιας απεικονιστικής θερμοευαίσθητης συσκευής ικανής να τοπογραφεί το μαστό με τον ίδιο περίπου τρόπο που πραγματοποιείται και η εξέταση μάζας από την ακτινογραφία θώρακος για την έγκαιρη ανίχνευση της φυματίωσης. Είναι ένα θέμα η έρευνα ευαίσθητων αγώγιμων επιφανειών που εκτείνονται αρκετά στο υπέρυθρο φάσμα. Η αρχή Morgan της επίτασης της ελάχιστης αντίθεσης των ακτινογραφιών είναι μια από τις πιο αξιοσημείωτες προόδους στην ακτινολογία την περασμένη δεκαετία και είναι αρκετά πιθανό οι αρχές που εμπλέκονται σε αυτήν να μπορούν να εφαρμοστούν σε θερμικές επιφάνειες. Επιπλέον της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού, τα αποτελέσματα των χημικών παραγόντων που είναι τοξικοί στους όγκους είναι δυνατόν να παρατηρηθούν με απεικονίσεις θερμότητας. Έχουμε ήδη ανακαλύψει ότι οι επιδράσεις της ακτινοβολίας, και μερικών φαρμάκων, εκδηλώνονται με μειωμένες θερμοκρασίες των όγκων. Σε μία σειρά από 26 ασθενείς, που ακολούθως αποδείχθηκε ότι έχουν καρκίνο του μαστού, η μέση ανιχνεύσιμη αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή του όγκου ήταν 2.27 βαθμούς F. Η μέγιστη ήταν 3.5 βαθμοί και η ελάχιστη 1.3 βαθμοί. Οι προσδιορισμοί της θερμοκρασίας έχουν υπάρξει χρήσιμοι στην προεγχειρητική διάγνωση καλοηθών κακώσεων του μαστού. Αύξηση της θερμοκρασίας δεν έχει συνδεθεί με κύστες ή ιναδενώματα. 27

Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις

Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις Επιστημονική Επιμέλεια: Χρήστος Μαρκόπουλος, Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών για τον καρκίνο του μαστού Δεδομένα για τον καρκίνο του μαστού

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Αντωνίου Χαρά Διευθύντρια Β Χειρουργικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Χανίων ΣΕ ΤΙ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΘΟΥΜΕ??? Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού? Ποια αίτια τον προκαλούν?

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΣΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

ΜΑΣΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΑΣΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Τι είναι η μαστολογία? Μαστολογία είναι ο κλάδος της ιατρικής πού ασχολείται με τον μαστικό αδένα (μαστός) και τις παθήσεις αυτού. Τι είναι ο μαστός? Ο Μαστός αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, κάθε χρόνο υπάρχουν 1.38 εκατομμύρια καινούρια περιστατικά και περίπου 458 000 θάνατοι από τον καρκίνο του

Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, κάθε χρόνο υπάρχουν 1.38 εκατομμύρια καινούρια περιστατικά και περίπου 458 000 θάνατοι από τον καρκίνο του 1 Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, κάθε χρόνο υπάρχουν 1.38 εκατομμύρια καινούρια περιστατικά και περίπου 458 000 θάνατοι από τον καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού είναι με μεγάλη διαφορά

Διαβάστε περισσότερα

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Ductal Carcinoma in Situ Πορογενές καρκίνωμα in Situ In Situ = επί τόπου Τοπικό πορογενές καρκίνωμα; Ductal

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή, 3 Σεπτεµβρίου 2006

Κυριακή, 3 Σεπτεµβρίου 2006 Χρήστος Μαρκόπουλος Αν. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Αθηνών /ντης Κλινικής Μαστού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού - Στατιστικά στοιχεία Στη χώρα µας,

Διαβάστε περισσότερα

Καλοήθεις παθήσεις των μαστών

Καλοήθεις παθήσεις των μαστών Καλοήθεις παθήσεις των μαστών Dr. Παναγιώτης Παπαλάμπρος MD, DFFP, BMS, BSCCP, CCST Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Εισαγωγή Ως γνωστόν, όπως όλα τα θηλαστικά ζώα, έτσι και ο άνθρωπος έχουν μαστούς.

Διαβάστε περισσότερα

Οι σκοποί της Εταιρείας μας είναι επιστημονικοί και κοινωνικοί και αφορούν στην:

Οι σκοποί της Εταιρείας μας είναι επιστημονικοί και κοινωνικοί και αφορούν στην: Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη νεοπλασματική νόσο που προσβάλλει τις γυναίκες, με αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο για την ίδια την ασθενή, αλλά και για το οικογενειακό και φιλικό της περιβάλλον.

Διαβάστε περισσότερα

Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει

Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει Κλείσε ένα ραντεβού ζωής Αφιέρωσε 10 λεπτά στον εαυτό σου για μια μαστογραφία Όσα θα θέλατε να μάθετε για τον καρκίνο του μαστού Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει Τι είναι ο καρκίνος του μαστού;

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συχνοί και αποτελούν το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Οι πιθανότητες ότι κάποιος θα ανακαλύψει έναν τουλάχιστον όζο θυρεοειδούς είναι 1 στις 10 ενώ σε

Διαβάστε περισσότερα

H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑΣ (SPECTROSCOPY-MRS) ΣΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ 3Τ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑΣ (SPECTROSCOPY-MRS) ΣΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ 3Τ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑΣ (SPECTROSCOPY-MRS) ΣΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ 3Τ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Γ. Μπουλογιάννη 1, Α. Δρεβελέγκας 1, Ι. Χρυσογονίδης 2 1.Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος της γυναίκας. Η επίπτωση παγκόσμια είναι περίπου 89 περιστατικά/100.000 γυναίκες ενώ αναφέρονται 800.000 νέα περιστατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ Σ.N. ΓΕΩΡΓΙΑΝΝΟΣ, Μ.D., Ph.D. Ογκολόγος Χειρουργός Αγγειοχειρουργός Στη χώρα μας το ποσοστό της ανακάλυψης καρκίνων του μαστού σε πρώιμο στάδιο ανέρχεται

Διαβάστε περισσότερα

ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» 8ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 18-21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2007 ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΠΙΘΑΝΗ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ Ψηλαφητή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ. Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό

ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ. Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό Το Κέντρο Μαστού του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center αποτελεί ένα πρότυπο, σύγχρονο ιατρικό κέντρο µε ειδίκευση στο γυναικείο µαστό. Παρέχει ολοκληρωµένες

Διαβάστε περισσότερα

Albert Salomon, Γερμανός χειρουργός, 1913 Ακτινογράφησε 3000 μαστούς από μαστεκτομή και συσχέτισε ακτινολογικά, κλινικά και παθολογοανατομικά

Albert Salomon, Γερμανός χειρουργός, 1913 Ακτινογράφησε 3000 μαστούς από μαστεκτομή και συσχέτισε ακτινολογικά, κλινικά και παθολογοανατομικά Albert Salomon, Γερμανός χειρουργός, 1913 Ακτινογράφησε 3000 μαστούς από μαστεκτομή και συσχέτισε ακτινολογικά, κλινικά και παθολογοανατομικά ευρήματα. Stafford Warren, 1930, επί ασθενών, (στερεοσκοπική

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου

Πρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Πρώιμος καρκίνος μαστού Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Ορισμός.. Πρώιμος καρκίνος του μαστού είναι η νόσος που

Διαβάστε περισσότερα

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη Τηλεφωνικό Κέντρο 210 69 66 000 Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου

Διαβάστε περισσότερα

Ταχεία Μαγνητική Μαστογραφία

Ταχεία Μαγνητική Μαστογραφία Ταχεία Μαγνητική Μαστογραφία Ultra-Fast Breast MRI (3 min MRI) Εάν σε 1000 γυναίκες με φυσιολογική Μαστογραφία και φυσιολογικό Υπερηχογράφημα μαστών προσθέσουμε την Ταχεία Μαγνητική Μαστογραφία θα ανακαλύψουμε

Διαβάστε περισσότερα

1) Τι είναι η Ορμονοθεραπεία;

1) Τι είναι η Ορμονοθεραπεία; Γράφει: Χρήστος Μαρκόπουλος, Αν. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Διευθυντής Κλινικής Μαστού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού 1) Τι είναι η Ορμονοθεραπεία;

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Καρκίνος του προστάτη Επιδημιολογία: Αποτελεί τον συχνότερα διαγνωσμένο καρκίνο στον άνδρα. 186.320

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΑΖΙΚΟΥ ΑΔΕΝΑ. Τριανταφυλλιά Κολέτσα Λέκτορας

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΑΖΙΚΟΥ ΑΔΕΝΑ. Τριανταφυλλιά Κολέτσα Λέκτορας ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΑΖΙΚΟΥ ΑΔΕΝΑ Τριανταφυλλιά Κολέτσα Λέκτορας ΕΓΠΠΑ, Α.Π.Θ. Μαστός Λοβοί: εκβάλουν στη θηλή με γαλακτοφόρο πόρο. Διακλαδιζόμενοι πόροι κατάληξη-λοβιακές λοβιακές μονάδες. Λοβιακή μονάδα: αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ (ΑΕΜ)

ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ (ΑΕΜ) ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Συχνότητα και θνησιμότητα Ca μαστού Ο κίνδυνος για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού στο γενικό πληθυσμό υπολογίζεται ότι κυμαίνεται σε 800 νέες περιπτώσεις ανά έτος σε 1.000.000 γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη 2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ : Ορολογία και λίγα λόγια για τον καρκίνο Χαρακτηριστικά του καρκίνου Μεταλλάξεις Μεταλλάξεις και καρκίνος

Διαβάστε περισσότερα

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις.

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις. 8SELIDO ENTIPO AGALIAZO.indd 1 Εισαγωγή Το έντυπο που κρατάτε στα χέρια σας έχει γραφτεί για να ρίξει φως στα σημαντικά σημεία για τον καρκίνου του θυρεοειδούς ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο σπάνιους

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ;

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ; ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Πρόκειται για το συχνότερο καρκίνο και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες. Η συχνότητά του αυξάνει με την αύξηση της ηλικίας και το

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ ΕΤΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ ΕΤΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ ΕΤΟΣ 2012-2013 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ Τι είναι ο καρκίνος ; Ο Καρκίνος είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που παρατηρούνται σήμερα στις αναπτυγμένες χώρες. Οι στατιστικές

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Μαστού & Κλινική Μαστού. Μέχρι χθες παράλειψη... από σήμερα πρόληψη!

Κέντρο Μαστού & Κλινική Μαστού. Μέχρι χθες παράλειψη... από σήμερα πρόληψη! Κέντρο Μαστού & Κλινική Μαστού Μέχρι χθες παράλειψη... από σήμερα πρόληψη! Η ΡΕΑ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική δημιούργησε το Πρότυπο Κέντρο Μαστού και την Κλινική Μαστού, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη υποστήριξη

Διαβάστε περισσότερα

Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας

Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας Τι είναι το FoundationOne ; Το FoundationOne είναι μια εξέταση που ανιχνεύει γενωμικές μεταβολές (π.χ. μεταλλάξεις) που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με

Διαβάστε περισσότερα

«SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ»

«SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ» Πληροφορίες σχετικά με το «SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ» Πρόγραμμα έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού για γυναίκες μεταξύ 50 και 69 ετών 1 ΓΙΑΤΙ ΜΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ Η ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ; Αν είστε μεταξύ 50 και

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία

Ανατομία - Φυσιολογία ΦΥΣΙΟ ΠΝΕΥΜΩΝ Ανατομία - Φυσιολογία Φυσιολογική α/α Ακτινοανατομία Ακτινοανατομία Αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών Β ρ ο γ χ ο γ ρ α φ ί α Πύκνωση Αντικατάσταση του αέρα των κυψελίδων από υλικό, συνήθως

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι ο HPV; Μετάδοση Η μετάδοση του HPV μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους:

Τι είναι ο HPV; Μετάδοση Η μετάδοση του HPV μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους: Τι είναι ο HPV; Ο HPV (Human Pappiloma Virus) είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Είναι μια από τις πιο συχνές σεξουαλικώς μεταδιδόμενες μολύνσεις στον άνθρωπο. Ο HPV είναι ο πιο συχνά σεξουαλικά μεταδιδόμενος

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά

Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ορθού αποτελεί το δεύτερο πιο συχνό καρκίνο σε γυναίκες και άνδρες και αντιπροσωπεύει το 13% όλων των καρκίνων. Στην

Διαβάστε περισσότερα

«SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ»

«SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ» Πληροφορίες σχετικά με το «SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ» Πρόγραμμα έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού για γυναίκες μεταξύ 50 και 69 ετών 1 ΓΙΑΤΙ ΜΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ Η ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ; Αν είστε μεταξύ 50 και

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ 13 ΓΕΛ ΠΕΙΡΑΙΑ ΜΑΘΗΜΑ:ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-PROJECT ΘΕΜΑ:ΥΓΕΙΑ-ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14 ΤΑΞΗ Α1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: 1)ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΗΤΡΑΣ- ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ 2)AIDS 3)ΜΗΝΙΣΚΟΣ 4)ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ Κάθε χρόνο περίπου 200.000 νέοι ασθενείς διαγιγνώσκονται με Ανεύρυσμα Κοιλιακής Αορτής. Είναι γνωστό επίσης, ότι η ρήξη του Ανευρύσματος Κοιλιακής Αορτής οδηγεί σε ποσοστό τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά. Τί είναι ο κληρονομικός καρκίνος; κληρονομικός και σποραδικός καρκίνος. Κληρονομικός καρκίνος - Site Ε.Ο.Π.Ε. - Μ.Σ.

Γενικά. Τί είναι ο κληρονομικός καρκίνος; κληρονομικός και σποραδικός καρκίνος. Κληρονομικός καρκίνος - Site Ε.Ο.Π.Ε. - Μ.Σ. 1 Γενικά Ο καρκίνος προκαλείται από αλλαγές στα υλικά του σώματος μας που ονομάζονται «γονίδια». Πρόκειται για τις μονάδες πληροφοριών σε κάθε κύτταρο του σώματός μας. Τα γονίδια υπαγορεύουν στπν οργανισμό

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Δημήτρης Λ. Αβραμόπουλος

Πρόλογος. Δημήτρης Λ. Αβραμόπουλος Δημήτρης Λ. Αβραμόπουλος Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Πρόλογος ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Η πρόληψη αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες του στρατηγικού μας σχεδιασμού για την Υγεία.

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής!

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής! Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής Το θαύµα... της ζωής! Οι Υπέρηχοι Εγκυμοσύνης... Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Στο Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Αλίκη Τσερκέζογλου, Γυναικολόγος Ογκολόγος, Τέως Συντονίστρια Διευθύντρια Νοσοκομείου «Ο Άγιος Σάββας», Συνεργάτις Ευρωκλινική Αθηνών

Γράφει: Αλίκη Τσερκέζογλου, Γυναικολόγος Ογκολόγος, Τέως Συντονίστρια Διευθύντρια Νοσοκομείου «Ο Άγιος Σάββας», Συνεργάτις Ευρωκλινική Αθηνών Γράφει: Αλίκη Τσερκέζογλου, Γυναικολόγος Ογκολόγος, Τέως Συντονίστρια Διευθύντρια Νοσοκομείου «Ο Άγιος Σάββας», Συνεργάτις Ευρωκλινική Αθηνών Ο καρκίνος του ενδομητρίου αναπτύσσεται στο ενδομήτριο, που

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω;

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; MegalakriaBroshure.indd 1 17/11/2010 1:27:39 μμ Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ιουλία Χριστοδουλίδου, ΜD, PhD, Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού, Ευρωκλινική Αθηνών

Γράφει: Ιουλία Χριστοδουλίδου, ΜD, PhD, Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού, Ευρωκλινική Αθηνών Γράφει: Ιουλία Χριστοδουλίδου, ΜD, PhD, Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού, Ευρωκλινική Αθηνών Γιατί να κάνω μαστογραφία; Κάνω μαστογραφία όχι για να μην πάθω καρκίνο αλλά για να ανακαλύψω μία ενδεχόμενη κακοήθεια

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΘΕΜΑ : ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΘΕΜΑ : ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΘΕΜΑ : ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Ομάδα Ζ8 ΟΝΟΜΑΤΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ : ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΜΥΡΟΦΟΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις :

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Οι όρχεις αποτελούν κομμάτι του αναπαραγωγικού συστήματος (παραγωγή σπερματοζωάριων) του άνδρα αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός

Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος και αποτελείται από τρεις στιβάδες: επιδερμίδα, χόριο και το υποδόριο λίπος. Τα εξαρτήματα του δέρματος είναι οι τρίχες,

Διαβάστε περισσότερα

Αυτοεξέταση Μαστών : Οδηγίες κατά στάδια

Αυτοεξέταση Μαστών : Οδηγίες κατά στάδια Αυτοεξέταση Μαστών : Οδηγίες κατά στάδια Η αυτοεξέταση μαστών είναι η πρώτη ασπίδα που έχει η γυναίκα κατά του καρκίνου του μαστού. Η Αμερικάνικη Ογκολογική Εταιρία συστήνει στις γυναίκες να κάνουν κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής

Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής 1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής Μικροσκοπικοί οργανισμοί που ρυθμίζουν τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος σε

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραµµα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του µαστού σε γυναίκες µεταξύ 50 και 69 ετών

Πρόγραµµα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του µαστού σε γυναίκες µεταξύ 50 και 69 ετών Πρόγραµµα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του µαστού σε γυναίκες µεταξύ 50 και 69 ετών Με την προσωπική πρόσκληση συµµετοχής σας στο πρόγραµµα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του µαστού µέσω

Διαβάστε περισσότερα

Στην περισσότερο επιτυχημένη αντιμετώπιση του καρκίνου έχει συμβάλλει σημαντικά η ανακά-λυψη και εφαρμογή των καρκινι-κών δεικτών.

Στην περισσότερο επιτυχημένη αντιμετώπιση του καρκίνου έχει συμβάλλει σημαντικά η ανακά-λυψη και εφαρμογή των καρκινι-κών δεικτών. Όλες μαζί οι μορφές καρκίνου αποτελούν, παγκοσμίως τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά από τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Τα κρούσματα συνεχώς αυξάνονται και σε πολλές αναπτυγμένες χώρες αποτελεί την πρώτη αιτία

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος του Λάρυγγα

Καρκίνος του Λάρυγγα Καρκίνος του Λάρυγγα Ο λάρυγγας βρίσκεται ανατομικά σε συνέχεια με τη ρινική / στοματική κοιλότητα και αποτελεί την είσοδο της αεραγωγού. Η τραχεία και οι πνευμόνες βρίσκονται προς τα κάτω ενώ προς τα

Διαβάστε περισσότερα

Δώρα Πετρακοπούλου. Αποκατάσταση μαστού μετά την μαστεκτομή. Τεχνικές αποκατάστασης μαστού ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Δώρα Πετρακοπούλου. Αποκατάσταση μαστού μετά την μαστεκτομή. Τεχνικές αποκατάστασης μαστού ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ Δώρα Πετρακοπούλου ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ Αποκατάσταση μαστού μετά την μαστεκτομή Η αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή είναι η διαδικασία δημιουργίας καινούργιου μαστού σε γυναίκες που έχουν υποστεί

Διαβάστε περισσότερα

www.cirse.org Επεμβατική Ογκολογία Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική

www.cirse.org Επεμβατική Ογκολογία Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική Επεμβατική Ογκολογία Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική www.cirse.org Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe Cardiovascular and Interventional

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Πυελική μάζα Επιδημιολογία Η πυελική μάζα είναι ένα σχετικά συχνό κλινικό εύρημα. Σε αρκετές περιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού. Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital

Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού. Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital Καρκίνος Μαστού Ο καρκίνος Πολυπαραγοντική Νόσος Δυτικός

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος Μαστού Απρίλιος 2015

Καρκίνος Μαστού Απρίλιος 2015 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σχολή Επιστημών Υγείας ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Καρκίνος Μαστού Απρίλιος 2015 Γιώργος Κύργιας Ογκολόγος Ακτινοθεραπευτής Αναπλ. Καθηγητής Ακτινοθεραπείας ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΜΑΣΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση Ιστοπαθολογίας για τον Καρκίνο του Μαστού.

Έκθεση Ιστοπαθολογίας για τον Καρκίνο του Μαστού. Ο οδηγός σας αναφορικά µε την Έκθεση Ιστοπαθολογίας για τον Καρκίνο του Μαστού. Κάθε φορά που αφαιρείται ιστός από το σώµα µας για να ελεγχθεί ως προς την ύπαρξη καρκίνου, συντάσσεται µια έκθεση η οποία

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

Σήμερα η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου: Στατιστικά-πρόληψη

Σήμερα η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου: Στατιστικά-πρόληψη Σήμερα η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου: Στατιστικά-πρόληψη Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις

Διαβάστε περισσότερα

Η πραγματική αιτία του καρκίνου του ενδομητρίου είναι άγνωστη.

Η πραγματική αιτία του καρκίνου του ενδομητρίου είναι άγνωστη. KΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ Η ΤΟΥ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ Όγκοι - Γυναικολογικός Καρκίνος Με τον όρο καρκίνο περιγράφονται ομάδες νοσημάτων που η αιτία τους βρίσκεται σε κυτταρικό επίπεδο. Ο όρος αναφέρεται σε υπερβολική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗ ΨΗΛΑΦΗΤΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ. Πετρούλα Αραπαντώνη-Δαδιώτη Δ/ντρια Παθολογοανατομικού Εργαστ ΕΑΝΠ-ΜΕΤΑΞΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΜΗ ΨΗΛΑΦΗΤΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ. Πετρούλα Αραπαντώνη-Δαδιώτη Δ/ντρια Παθολογοανατομικού Εργαστ ΕΑΝΠ-ΜΕΤΑΞΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΜΗ ΨΗΛΑΦΗΤΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ Πετρούλα Αραπαντώνη-Δαδιώτη Δ/ντρια Παθολογοανατομικού Εργαστ ΕΑΝΠ-ΜΕΤΑΞΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ οι αλλοιώσεις του μαστού που χειρουργούνται χαρακτηρίζονται ως

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών Κατεύθυνση: Ακτινολογία και Ακτινοθεραπεία ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ

Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών Κατεύθυνση: Ακτινολογία και Ακτινοθεραπεία ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών Κατεύθυνση: Ακτινολογία και Ακτινοθεραπεία ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ Η Μαγνητική Μαστογραφία λόγω της μεγαλύτερης αντιθετικής διακριτικής ικανότητας

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Αρχές μοριακής παθολογίας. Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Αρχές μοριακής παθολογίας Α. Αρμακόλας Αν. Καθηγητής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Μοριακή Παθολογία Ανερχόμενος κλάδος της Παθολογίας Επικεντρώνεται στην μελέτη και τη διάγνωση νοσημάτων Στον καθορισμό και την πιστοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 4 Μετρήσεις Θερμοκρασίας Η Βαθμονόμηση α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι β. Συζητώ, Αναρωτιέμαι, Υποθέτω

Φύλλο Εργασίας 4 Μετρήσεις Θερμοκρασίας Η Βαθμονόμηση α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι β. Συζητώ, Αναρωτιέμαι, Υποθέτω Φύλλο Εργασίας 4 Μετρήσεις Θερμοκρασίας Η Βαθμονόμηση α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Οι άνθρωποι προσπαθούν να εκτιμήσουν κατά προσέγγιση ή να μετρήσουν με ακρίβεια τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΥΔΡΟΚΗΛΗ Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των πετάλων του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος. Note: Σήμερα όμως πάνω από το 50% των διαφόρων καρκινικών τύπων είναι θεραπεύσιμοι

Καρκίνος. Note: Σήμερα όμως πάνω από το 50% των διαφόρων καρκινικών τύπων είναι θεραπεύσιμοι Ο πιο απλός ορισμός είναι ότι ο καρκίνος είναι μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και διασπορά ανώμαλων κυττάρων. Αν η εξάπλωση δεν ελεγχθεί θα οδηγήσει στο θάνατο. Ποσοστό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η καλύτερη δυνατότητα για επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η καλύτερη δυνατότητα για επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ξεκινά το ταξίδι της Κινητής Μονάδας Μαστογραφίας από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, με την υποστήριξη της ΚΕΔΕ και του ΕΔΔΥΠΠΥ και την ευγενική χορηγία της ELPEN Η καλύτερη δυνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο 1. Ποιος είναι ο ρόλος των ερυθρών κυττάρων του αίματος; α. μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο το σώμα β. μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά, άλατα, ορμόνες και πρωτεΐνες γ. μεταφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

Το μελάνωμα μπορεί επίσης να δώσει μεταστάσεις και μέσω του αίματος (αιματογενής διασπορά).

Το μελάνωμα μπορεί επίσης να δώσει μεταστάσεις και μέσω του αίματος (αιματογενής διασπορά). Γράφει: Κωνσταντίνος Βέρρος, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Ο καρκίνος που αναπτύσσεται από τα μελανοκύτταρα (βλ. Καρκίνοι του δέρματος ), λέγεται μελάνωμα (άλλες ονομασίες: δερματικό μελάνωμα, κακόηθες

Διαβάστε περισσότερα

Νέα Δεδομένα στην Αγγειοχειρουργική στην Κύπρο - Ενδοφλεβική Θεραπεία με λέϊζερ Μέθοδος EVLA Η πιολιγότερο ανώδυνη ιατρική πρακτική για Κιρσούς

Νέα Δεδομένα στην Αγγειοχειρουργική στην Κύπρο - Ενδοφλεβική Θεραπεία με λέϊζερ Μέθοδος EVLA Η πιολιγότερο ανώδυνη ιατρική πρακτική για Κιρσούς Νέα Δεδομένα στην Αγγειοχειρουργική στην Κύπρο - Ενδοφλεβική Θεραπεία με λέϊζερ Μέθοδος EVLA Η πιολιγότερο ανώδυνη ιατρική πρακτική για Κιρσούς Πια είναι η καλύτερη μέθοδος θεραπείας; Κιρσοί είναι το αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρικής Απεικόνισης

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρικής Απεικόνισης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρικής Απεικόνισης Διδάσκοντες Ιωάννης Β. Φεζουλίδης Καθηγητής Μαριάννα Βλυχού Αναπλ. Καθηγήτρια Έφη Καψαλάκη Αναπλ. Καθηγήτρια Αικατερίνη

Διαβάστε περισσότερα

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία»

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» Ca πνεύμονος Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στο δ υτικό κόσμο. 3.000.000

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές θερμογραφίας στην ενεργειακή απόδοση των κτηρίων

Εφαρμογές θερμογραφίας στην ενεργειακή απόδοση των κτηρίων ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Εφαρμογές θερμογραφίας στην ενεργειακή απόδοση των κτηρίων Χριστόδουλος Ελληνόπουλος Λειτουργός Βιομηχανικών Εφαρμογών Υπηρεσία Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

Το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει παλμική ασύρματη ακτινοβολία συχνότητας

Το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει παλμική ασύρματη ακτινοβολία συχνότητας ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ Το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει παλμική ασύρματη ακτινοβολία συχνότητας 900-2100 MHz την ώρα που μιλάμε. Σε κατάσταση αναμονής, στέλνει ένα περιοδικό σήμα για να επικοινωνήσει με την κοντινότερη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝ Α Π Λ Η Ρ Ω Τ Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Σ ΤΑΜ Ε Ν Η ΟΥ Ρ ΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ- Ο Γ ΚΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ Τ Μ Η Μ ΑΤΟ Σ ΑΝ Θ «Θ Ε ΑΓ Ε Ν Ε Ι Ο» ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Βασική

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μυελογενής λευχαιμία

Οξεία μυελογενής λευχαιμία Οξεία μυελογενής λευχαιμία Γενικά στοιχεία Ταξινόμηση και τύποι Ενδείξεις και συμπτώματα Αίτια πρόκλησης Διάγνωση Παρουσίαση και επαναστόχευση από Βικιπαίδεια Οξεία μυελογενής λευχαιμία : Ζήσου Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

Τι ονομάζουμε προστάτη και πoιός ο ρόλος του.

Τι ονομάζουμε προστάτη και πoιός ο ρόλος του. : Τι ονομάζουμε προστάτη και πoιός ο ρόλος του. Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας των αρσενικών θηλαστικών, περιλαμβανομένων και των ανδρών, που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει

Διαβάστε περισσότερα

Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική

Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική Επεμβατική Ακτινολογία Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική Τα τελευταία 20 χρόνια, η Επεμβατική Ακτινολογία παρουσιάζει διαρκή εξέλιξη και αποτελεί μία πολύτιμη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

Παρακαλώ δώστε τις ημερομηνίες των τελευταίων σας τεσσάρων περιόδων, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης.

Παρακαλώ δώστε τις ημερομηνίες των τελευταίων σας τεσσάρων περιόδων, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης. Προετοιμασία για την επίσκεψη σε έναν ειδικό σε θέματα γονιμότητας Κάντε άλλο ένα βήμα μπροστά Απαιτείται μεγάλη ικανότητα ώστε να προσδιοριστεί η πηγή των προβλημάτων γονιμότητας και να συστηθεί η κατάλληλη

Διαβάστε περισσότερα

Η Τεχνολογία στην Ιατρική

Η Τεχνολογία στην Ιατρική Εκπαιδευτήριο TO ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ Σχολικό Έτος 2007-2008 Συνθετικές εργασίες στο μάθημα Πληροφορική Τεχνολογία της Β Γυμνασίου: Όψεις της Τεχνολογίας Θέμα: Η Τεχνολογία στην Ιατρική Τμήμα: ΗΥ: Ομάδα: Β2 pc27

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ;

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ; ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ; Οι διάφορες θεραπευτικές επιλογές για ασθενείς µε διαγνωσµένο καρκίνο του προστάτη: 1. Στενή παρακολούθηση 2. Ριζική προστατεκτοµή 3. Ακτινοθεραπεία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ.

ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ. Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ.

Διαβάστε περισσότερα

Αν. Καθηγήτρια Ε. Λαμπρινουδάκη

Αν. Καθηγήτρια Ε. Λαμπρινουδάκη Αν. Καθηγήτρια Ε. Λαμπρινουδάκη upadate swfobject.embedswf('/plugins/content/avreloaded/mediaplayer.swf','avreloaded0','400',' 320','7.0.14','/plugins/content/avreloaded/expressinstall.swf', {file:'http://www.aretaieio-obgyn.com/images/stories/videos/emino.flv',width:'400',height:'

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος φακής που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 Ο καρκίνος του µαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Οι Ελληνίδες φαίνεται να ανησυχούν αρκετά για το ενδεχόµενο να νοσήσουν οι ίδιες, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος του θυρεοειδή αδένα τι πρέπει να γνωρίζετε

Καρκίνος του θυρεοειδή αδένα τι πρέπει να γνωρίζετε Καρκίνος του θυρεοειδή αδένα τι πρέπει να γνωρίζετε Στο άκουσμα της, η λέξη καρκίνος και μόνο, προκαλεί φόβο και αναστάτωση. Δεν πρέπει όμως, ειδικά όσο αφορά τον καρκίνο του θυρεοειδή αδένα που ως επί

Διαβάστε περισσότερα

Το πιο μικρό και συμπαγές LASER μεγάλης ισχύος για την φυσικοθεραπεία και την φυσική αποκατάσταση

Το πιο μικρό και συμπαγές LASER μεγάλης ισχύος για την φυσικοθεραπεία και την φυσική αποκατάσταση Το πιο μικρό και συμπαγές LASER μεγάλης ισχύος για την φυσικοθεραπεία και την φυσική αποκατάσταση Χημικοί Μηχανισμοί Παραγωγή εξ επαγωγής, φωτο-χημικών φαινομένων φωτο-ευαισθητοποίησης και φωτο-απομάκρυνσης.

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω λέμφωμα; Πώς θα το καταλάβω;

Μήπως έχω λέμφωμα; Πώς θα το καταλάβω; Πώς θα το καταλάβω; Το λέμφωμα είναι δυνητικά ιάσιμη νόσος Μήπως έχω λέμφωμα; Η έγκαιρη διάγνωση, σώζει ζωές Ο οδηγός αυτός έχει γραφτεί για να σας εφοδιάσει με πληροφορίες και συμβουλές, ώστε να αξιολογήσετε

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Δ. Παρασκευής Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

H AΠ AΠOKATA OKATAΣΤΑΣΗ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠO ΑΠO ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ Dr Γ.Α ΚΟΚΚΑΛΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ «ΑΓ.ΣΑΒΒΑΣ» Στη διαδικασία συμμετέχει ΟΜΑΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

Νοσος Cushing Μάθετε περισσότερα

Νοσος Cushing Μάθετε περισσότερα Journalist Handbook 1 Πληροφορίες για Δημοσιογράφους Νοσος Cushing Μάθετε περισσότερα Νοσος Cushing 3 TΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΟΣΟΣ CUSHING; Πριν μιλήσουμε για τη Νόσο Cushing, θα πρέπει να κατανοήσουμε την ασθένεια

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστικά πρωτόκολλα μαστού

Διαγνωστικά πρωτόκολλα μαστού ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Διαγνωστικά πρωτόκολλα μαστού Π. ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ Επιμ. Α, Σισμανόγλειο Νοσοκομείο ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Αποφυγή μηχανικής εφαρμογής. Ανάγκη- Δικαίωμα ελεύθερης

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Η βρογχοκήλη δεν είναι ψηλαφητή ή ορατή ακόμα και σε έκταση του τραχήλου

Η βρογχοκήλη δεν είναι ψηλαφητή ή ορατή ακόμα και σε έκταση του τραχήλου Βρογχοκήλη είναι η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Η βρογχοκήλη ποικίλλει σημαντικά σε μέγεθος, και η διόγκωση μπορεί να είναι διάχυτη καθ 'όλη την έκταση του αδένα ή ακανόνιστη και να επηρεάζει μέρος

Διαβάστε περισσότερα

Ανιχνευτική μαστογραφία

Ανιχνευτική μαστογραφία ια περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Πρόγραμμα του Κεμπέκ για την Ανίχνευση του Καρκίνου του Μαστού ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΟΝΤΡΕΑΛ Γραμμή πληροφοριών: 514 528-2424 Ανιχνευτική

Διαβάστε περισσότερα

Η ζωη µου. µε την ψωριαση. Eνημερωτικό φυλλάδιο για τη νόσο της ψωρίασης

Η ζωη µου. µε την ψωριαση. Eνημερωτικό φυλλάδιο για τη νόσο της ψωρίασης Πανελλήνιος Σύλλογος Ασθενών με Ψωρίαση και Ψωριασική Αρθρίτιδα Αριστοτέλους 21, Θεσσαλονίκη, τηλ 21315 553 780, email:epidermia.greece@gmail.com www.epidermia.gr Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Δερματολογική

Διαβάστε περισσότερα