Η Kοινωνικοπολιτισµική Θεωρία του Lev Vygotsky

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η Kοινωνικοπολιτισµική Θεωρία του Lev Vygotsky"

Transcript

1 Η Kοινωνικοπολιτισµική Θεωρία του Lev Vygotsky Για να δούµε το έργο του Piaget από νέα οπτική γωνία θα εξετάσουµε µία άλλη θεωρία για τη γνωστική ανάπτυξη, που έχει προκαλέσει µεγάλο ενδιαφέρον τελευταία. Πρόκειται για την κοινωνικοπολιτισµικη θεωρία που προτάθηκε από τον Lev Vygotsky. Ο ρώσος αναπτυξιακός ψυχολόγος Vygotsky υπήρξε ενεργός ερευνητής κατά τη δεκαετία του 1920 και 1930, δηλαδή την εποχή που ο Piaget διατύπωνε τη θεωρία του. Γεννήθηκε το 1896 στην Όρσα της Λευκορωσίας και πέθανε το 1934 σε ηλικία 38 ετών από φυµατίωση. Ο θάνατός του ήρθε σε τόσο νεαρή ηλικλια που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τη θεωρία του. Ωστόσο άφησε αξιόλογο έργο πίσω του, τροφή για τη σκέψη µας. Με το έργο του εισάγεται η έννοια του κοινωνικού κονστρουκτιβισµού. Η θεωρία του αποτελεί µία ιστορικοπολιστιµική προσέγγιση σύµφωνα µε την οποία οι ιστορικές αλλαγές στην κοινωνία προκαλούν αλλαγές στην ανθρώπινη φύση (συνείδηση και συµπεριφορά). Επίσης τα συστήµατα των συµβόλων και εργαλείων που δηµιουργεί ο πολιτισµός αλλάζουν την συµπεριφορά και την νόηση. Θεωρείται ότι ο µηχανισµός της ατοµικής ανάπτυξης έχει τις ρίζες του στην κοινωνία και στον πολιτισµό και άρα η ανάπτυξη των µελών της κοινωνίας καθοδηγείται από την ιστοριική της εξέλιξη. Στην θεωρία του τονίζονται δύο κεντρικές ιδέες: (1) η γνωστική ανάπτυξη συµβαίνει µέσα σε ένα κοινωνικοπολιτισµικό περιβάλλον το οποίο επηρεάζει τη µορφή που θα πάρει η γνωστική ανάπτυξη, και (2) πολλές από τις πιο αξιοσηµείωτες δεξιότητες του παιδιού αναπτύσσονται µέσα από τις κοινωνικές συναλλαγές µε τους γονείς, τους δασκάλους και άλλους νοητικά ικανότερους συνεργάτες. Στη θεωρία του για τη γνωστική ανάπτυξη εισήγαγε το µηχανισµός της εσωτερίκευσης σύµφωνα µε τον οποίο το κοινωνικό περιβάλλον διαµεσολαβεί και προσδιορίζει τον τρόπο αντίληψης του ατόµου. Τέλος, δίνεται ιδιαίτερη σηµασία στο ρόλων των συµβολικών συστηµάτων (ιδίως της γλώσσας) και των µέσων/εργαλείων που διαθέτει ο πολιτισµός. Η γλώσσα θεωρείται το πρώτο σύστηµα διαµεσολάβησης της κοινωνίας στη διαµόρφωση του νου, γιατί οργανώνει την αντίληψη και τη µνήµη και γιατί οδηγεί τον άνθρωπο από την αίσθηση στον ορθό λόγο.

2 Εθνική Κουλτούρα Τα βρέφη γενιούνται µε κάποιες στοιχειώδεις γνωστικές λειτουργίες (προσοχή, ασίσθηση, αντίληψη, µνήµη). Αυτές µεταµορφώνονται από το πολιτισµικό περιβάλλον σε νέες πολυπλοκότερες νοητικές διεργασίες οι οποίες αποκαλούνται ανώτερες νοητικές λειτουργίες. Ας πάρουµε για παράδειγµα τη µνήµη. Αρχικά η µνηµονική ικανότητα περιορίζεται από βιολογικούς παράγοντες στις εικόνες και τις εντυπώσεις που µπορούν να παράγουν. Ωστόσο κάθε κουλτούρα παρέχει στα παιδιά εργαλεία νοητικής προσαρµογής που τους επιτρέπουν να προσαρµόσουν τις βασικές νοητικές λειτουργίες τους. Έτσι τα παιδιά στις δυτικές κοινωνίες µπορούν να µάθουν να θυµούνται καλύτερα σηµειώνοντας αυτά που πρέπει να θυµηθούν, ενώ οι συνοµήλικοί τους σε αναλφάβητες κοινωνίες µπορεί να µάθουν άλλες στρατηγικές, π.χ. να δένουν κορδονι στο δάκτυλο. Αυτές οι κοινωνικά µεταδιδόµενες στρατηγικές µνήµης καθώς και άλλα πολιτισµικά εργαλεία διδάσκουν στα παιδιά πώς να χρησιµοποιούν το µυαλό τους, πώς να σκέφτονται. Και αφού κάθε πολιτισµός µεταδίδει ορισµένες πεποιθήσεις και αξίες, διδάσκει στα παιδιά και τι να σκέφτονται. Συνοψίζοντας, ο Vygotsky υποστήριξε ότι η ανθρώπινη γνωστική λειτουργία ακόµη και όταν αποκτάται σε πληρη αποµόνωση, είναι εγγενώς κοινωνικοπολιτισµική, γιατί επηρεάζεται από τις πεποιθήσεις, τις αξίες και τα εργαλεία νοητικής προσαρµογής που µεταδίδονται στα άτοµα από το πολιτισµικό περιβάλλον τους. Εφόσον αυτές οι αξίες και τα νοητικά εργαλεία µπορεί να διαφέρουν σηµαντικά από πολιτισµό σε πολιτισµό πίστευε ότι ούτε η πορεία ούτε το περιεχόµενο της νοητικής ανάπτυξης είναι τόσο καθολικό όσο υπέθετε ο Pisget. Κοινωνική προέλευση των πρώτων γνωστικών ικανοτήτων Χοντρικά, ο Vygotsky θεωρούσε ότι η γνωστική ανάπτυξη (απόκτηση γνώσεων, αξιών, πεποιθήσεων, στρατηγικών) συντελείται µέσω του πολιτισµού και της συνεργασίας µε άλλα µέλη της κοινωνίας που έχουν περισσότερες γνώσεις. Συµφωνούσε µε τον Piaget ότι τα παιδιά είναι περίεργοι εξερευνητές που συµµετεχουν ενεργά στη διαδικασία της µάθησης και ανακαλύπτουν νέες έννοιες. Όµως έδωσε πολύ λιγότερη έµφαση στην ανακάλυψη που κάνει το παιδί µόνο του τονίζοντας αντίθετα τη σηµασία των κοινωνικών παραγόντων που συµβάλλουν στη γνωστική ανάπτυξη. Σύµφωνα µε τον Vygotsky πολλές από τις πραγµατικά σηµαντικές ανακαλύψεις που κάνουν τα παιδιά συµβαίνουν στα πλαίσια συνεργατικών διαλόγων ανάµεσα σε έναν έµπειρο εκπαιδευτή που δείχνει τη

3 δραστηριότητα και δίνει λεκτικές οδηγίες και ένα αρχάριο µαθητή που προσπαθεί να καταλάβει τις οδηγίες του εκπαιδευτή και τελικά εσωτερικεύει την πληροφορία χρησιµοποιώντας τη για να καθοδηγήσει ανάλογα τη δική του εκτέλεση στην πράξη. Ας δούµε ένα παραδειγµα για να καταλάβουµε πώς λειτουργεί η συνεργατική ή καθοδηγούµενη µάθηση όπως την έβλεπε ο Vygotsky. Ένα τετράχρονο κοριτσάκι προσπαθεί να λύσει ένα πάζλ αλλά δεν τα καταφέρνει. Έρχεται ο πατέρας της και της δίνει συµβουλές όπως να βάλει πρώτα τις γωνίες. Βρίσκει µία γωνία σε ροζ και της λέει να βρουν και άλλα ροζ κοµµάτια. Όταν η µικρή απογοητεύεται της βάζει εκείνος δύο κοµµάτια για να δει πώς γίνεται. Όταν καταφέρνει η µικρή και βάζει και εκείνη την ενθαρρύνει. Καθώς η µικρή µπαίνει στο νόηµα εκείνος αποµακρύνεται για να δουλέψει το κοριτσάκι πιο ανεξάρτητα. Για να δούµε πώς προάγουν οι συνεργατικοί διάλογοι τη γνωστική ανάπτυξη να δούµε κάποιους όρους της θεωρίας. Ζώνη επικείµενης ανάπυξης Ο Vygotsky θα έλεγε ότι το κορίτσι και ο πατέρας λειτουργούν µέσα σε αυτό που ονόµαζε ζώνη επικείµενη ανάπτυξης. Στη διαφορά ανάµεσα σε αυτό που ένας µαθητής µπορεί να καταφέρει µόνος του και σε αυτό που µπορεί να καταφέρει µε καθοδήγηση και ενθάρρυνση από έναν πιο επιδέξιο σύντροφο. Η µικρή προφανώς γίνεται ικανότερη στην κατασκευή παζλ µε τη βοήθεια του πατέρα της παρά χωρίς τη βοήθεια. Το σηµαντικότερο είναι ότι θα εσωτερικεύσει τις τεχνικές επίλυσης που χρησιµοποιεί στη συνεργασία της και θα µάθει τελικά να τις χρησιµοποιεί µόνη της κατακτώντας ένα νέο επίπεδο ανεξάρτητου ελέγχου. Η σηµαντικότερη ίσως, για την ψυχολογία και τη διδακτική, συνεισφορά του Vygotsky έγκειται στη διατύπωση της θεωρίας της ζώνης επικείµενης ανάπτυξης (Ζ.Ε.Α). Είναι κοινά αποδεκτό ότι υπάρχει διαφορετικότητα ανάµεσα στα άτοµα τόσο στο ρυθµό ανάπτυξης όσο και τη γνωστική ικανότητα τους. Ο Vygotsky θεωρεί ότι το γνωστικό µαθησιακό δυναµικό κάθε ατόµου µπορεί να πλουτιστεί µε περιβαλλοντική συνδροµή. Το παιδί κατέχει ένα συγκεκριµένο γνωστικό επίπεδο. Με τη διαµεσολάβηση του εκπαιδευτικού, των γονέων και των συνοµηλίκων του το άτοµο µπορεί µε αλληλεπίδραση να οδηγηθεί σε ένα γνωστικό επίπεδο ανώτερο αυτού που από µόνο του κατέχει. Η διαφορά ανάµεσα στο προϋπάρχον γνωστικό επίπεδο κι εκείνο που το παιδί θα κατακτήσει µε καθοδήγηση ονοµάζεται Ζώνη

4 Επικείµενης Ανάπτυξης. Με άλλα λόγια Ζ.Ε.Α. είναι η διαφορά ανάµεσα σε αυτό που από µόνος µου µπορώ να πετύχω κι αυτό που θα κατακτήσω αν µε βοηθήσουν. Άρα η Ζ.Ε.Α. ενός µαθητή είναι η απόσταση µεταξύ του πραγµατικού αναπτυξιακού επιπέδου, όπως καθορίζεται από ανεξάρτητη διαδικασία επίλυσης προβληµάτων και του επιπέδου της δυναµικής, όπως καθορίζεται µέσω της επίλυσης των προβληµάτων κάτω από την καθοδήγηση ενός ενήλικα ή σε συνεργασία µε πιο ικανoύς συµµαθητές του.το πραγµατικό αναπτυξιακό επίπεδο ενός παιδιού υποδηλώνει το επίπεδο νοητικής ανάπτυξης σε µια ορισµένη χρονική περίοδο. Υποδηλώνει τις λειτουργίες που έχουν ωριµάσει στο παιδί. Η Ζ.Ε.Α. καθορίζει λειτουργίες που δεν έχουν ωριµάσει ακόµα αλλά βρίσκονται στη διαδικασία της ωρίµανσης και ανάπτυξης. Η Ζ.Ε.Α. µας επιτρέπει να σκιαγραφήσουµε το άµεσο µέλλον του παιδιού και τη συνολική δυναµική κατάσταση της ανάπτυξής του. Η εµπειρία δείχνει ότι το παιδί µε την ευρύτερη Ζ.Ε.Α. έχει καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο. Παραδείγµατος χάρη, δύο παιδιά ηλικίας δέκα ετών απαντούν και τα δύο στις ίδιες ερωτήσεις, τις οποίες µπορούν να απαντήσουν κατά µέσο όρο τα παιδιά αυτής της ηλικίας. Όταν όµως ένα από τα παιδιά αφού καθοδηγηθεί κατάλληλα

5 απαντά επιτυχώς σε ερωτήσεις που το άλλο δεν µπορεί να απαντήσει, µπορούµε να πούµε τότε ότι η ζώνη της επικείµενης ανάπτυξης του παιδιού αυτού είναι µεγαλύτερη από του άλλου. Σταδιακή εισαγωγή Ένα χαρακτηριστικό της κοινωνικής συνεργασίας που προάγει τη γνωστική ανάπτυξη είναι η σταδιακή εισαγωγή, η τάση των πιο έµπειρων να προσαρµόζουν µε προσοχή την υποστήριξη που παρέχουν στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται κάθε στιγµή ο αρχάριος µαθητής ώστε να µπορεί να ωφεληθεί από αυτή την υποστήριξη και να καταλάβει καλύτερα το πρόβληµα. Η σταδιακή εισαγωγή συµβαίνει όχι µόνο στο εκπαιδευτικό περιβάλλον αλλά και κάθε φορά που ένα πιο έµπειρο άτοµο προσαρµόζει τη βοήθεια που προσφέρει ώστε να οδηγήσει το παιδί σε ένα επίπεδο κοντά στα όρια των δυνατοτήτων του. Η συµπεριφορά του πατέρα στο προηγούµενο παράδειγµα δείχνει ότι δεν αρκεί µόνο η εργασία στη ζώνη επικείµενης ανάπτυξης αλλά απαραίτητη είναι και η σταδιακή εισαγωγή της µικρής στο πρόβληµα ώστε στο τέλος να δουλεύει ανεξάρτητα. Καθοδηγούµενη συµµετοχή Σε αρκετούς πολιτισµούς τα παιδιά δε µαθαίνουν πηγαίνοντας στο σχολείο µαζί µε άλλα παιδιά. Ούτε παίρνουν από τους γονείς µία τυπική εκπαίδευση για να µάθουν να πλέκουν ή να κυνηγούν. Αντίθετα µαθαίνουν µέσα από µία καθοδηγούµενη συµµετοχή, συµµετέχοντας δηλαδή ενεργά στις δραστηριότητες του πολιτισµού τους µαζί µε πιο επιδέξιους συντρόφους η οποίοι τους προσφέρουν την απαραίτητη βοήθεια και ενθάρρυνση. Η καθοδηγουµενη συµµετοχή είναι µία ανεπίσηµη µαθητεία κατά την οποία διαµορφώνονται οι γνώσεις των παιδιών καθώς συµµετέχουν µε τους ενήλικες και άλλους πιο επιδέξιους συνεργάτες στις καθηµερινές δραστηριόττηες του πολιτισµού τους, όπως προετοιµασία φαγητού, κυνήγι, πλύσιµο ρούχων, συγκοµιδή, ή απλά συζητήσεις για τον κόσµο γύρω τους. Η Barbara Rogoff πιστεύει ότι η γνωστική ανάπτυξη διαµορφώνεται τόσο από τις ανεπίσηµες συναλλαγές µεταξύ ενηλίκων και παιδιών όσο και από την τυπική διδασκαλία και εκπάιδευση. Η ιδέα της καθοδηγούµενης συµµετοχής µπορεί να γίνει εύκολα κατανοητή σε πολιτισµούς όπου τα παιδιά συµµετέχουν από νωρίς σε καθηµερινές δραστηριότητες

6 όπως για παράδειγµα στις φυλές στο Μεξικό, στην Αφρική κ.α. Αυτή την ιδέα δεν είναι εύκολο να τη συλλάβουµε σε ένα πολιτισµό όπως είναι ο δικός µας. Γιατί η γνωστική ανάπτυξη δεν είναι πλέον αρµοδιότητα των γονέων αλλά συντελείται στο σχολείο. Παρόλα αυτά στις σύγχρονες κοινωνίες η µάθηση γίνεται ασφαλώς στο σπίτι ειδικά κατά την προσχολική ηλικία. Και αυτές οι µαθησιακές εµπειρίες µέσα στην οικογένεια προετοιµάζουν µε διάφορους τρόπους τα παιδιά για το σχολείο. Για παράδειγµα, η τυπική εκπαίδευση ζητά από τα παιδιά να απαντούν σε ερωτήσεις ενηλίκων ενώ οι ενήλικες γνωρίζουν την απάντηση. Επίσης ζητά από το παιδί να µάθει να εξετάζει πράγµατα που δεν έχουν άµεση σχέση µε τη ζωή του (γνώση για χάρη της γνώσης). Αυτή η ανεξάρτητη από το πλαίσιο µάθηση που είναι άγνωστη σε πολλούς άλλους πολιτισµούς, καλλιεργείται µέσω της καθοδηγούµενης συµµετοχής από τα πρώτα χρόνια του παιδιού στο δικό µας πολιτισµό, και προφανώς ο χώρος που καλλιεργείται δεν είναι το σχολείο αλλά η οικογένεια. Η γλώσσα στη γνωστική ανάπτυξη Σύµφωνα µε τον Vygotsky η γλώσσασ παίζει δύο σηµαντικούς ρόλους στη γνωστική ανάπτυξη. Πρώτον θεωρείται το πρώτο µέσο µε το οποίο οι ενήλικες περνούν πολιτισµικά σηµαντικούς τρόπους σκέψης και επίλυσης προβληµάτων στα παιδιά. Δεύτερον η γλώσσα γίνεται ένα από τα αποτελεσµατικότερα εργαλεία νοητικής προσαρµογής. Ο Vygotsky συµφωνούσε µε τον Piaget ότι αρχικά η σκέψη των παιδιών είναι προγλωσσική και ότι οι πρώτες απόπειρες χρήσης της γλώσσας δείχνουν αυτά που ήδη γνωρίζει το παιδί. Υποστήριζε ωστόσο ότι η σκέψη και η γλώσσα κάποια στιγµή συγχωνεύονται και ότι πολλές από τις µη κοινωνικές κουβέντες που ο Piaget ονόµαζε εγωκεντρικές δείχνουν αυτή τη µετάβαση από τον προγλωσσικό συλλογισµό στον λεκτικό συλλογισµό. Σύµφωνα µε τον Vygotsky οι µονόλογοι του παιδιού συµβαίνουν συχνότερα σε ορισµένες περιστάσεις παρά σε άλλες. Παρατήρησε ότι τα παιδιά έχουν περισσότερο την τάση να µονολογούν όταν προσπαθούν να λύσουν προβλήµατα ή να πετύχουν σηµαντικούς στόχους. Αυτός ο µη κοινωνικός λόγος γίνεται εντονότερος όταν συναντά εµπόδια. Κατέληξε λοιπόν ότι ο µη κοινωνικός λόγος δεν είναι εγωκεντρικός αλλά επικοινωνιακός. Είναι ένας λόγος που απευθύνεται στον εαυτό ή ιδιωτικός λόγος που βοηθά τα παιδιά να σχεδιάσουν στρατηγικές και να προσαρµόσουν κατάλληλα τη συµπεριφορά τους ώστε να µπορέσουν να πετύχουν το σκοπό τους.

7 Επιπλέον υποστήριζε ότι ο ιδιωτικός λόγος γίνεται συντοµότερος όσο µεγαλώνει το παιδί και από τις ολόκληρες προτάσεις καταλήγει σε µεµονοµένες λέξεις ή και απλές κινήσεις χειλιών στα 8-9 έτη. Δεν εξαφανίζεται ποτέ εντελώς. Χρησιµεύει ως σύστηµα γνωστικής αυτοκαθοδήγησης που γίνεται αργότερα «υπόγειο» δηλαδή σιωπηρός ή εσωτερικός λόγος. Πρόκειται για την συγκαλυµµένη λεκτική σκέψη που χρησιµοποιούµε στις καθηµερινές µας δραστηριότητες. Ιδωµένη από αυτό το πρίσµα η γλώσσα µπορεί να παίξει ένα σηµαντικό ρόλο στη γνωστική ανάπτυξη βοηθώντας τα παιδιά να γίνουν πιο οργανωτικά και αποτελεσµατικά στην επίλυση προβληµάτων. Αναλυτικότερα, τόσο η γλώσσα όσο και η σκέψη αναπτύσσονται και το ίδιο αναπτύσσεται και η µεταξύ τους σχέση. Στη διάρκεια των δύο πρώτων χρόνων η γλώσσα και η σκέψη αναπτύσσονται σε παράλληλες σχετικά ανεξάρτητες γραµµές. Περίπου στο 2ο έτος η σκέψη και η γλώσσα αρχίζουν να αναµειγνύονται. Αυτή η ανάµειξη αλλάζει θεµελειωδώς τη φύση τόσο της σκέψης όσο και της γλώσσας παρέχοντας στο αναπτυσσόµενο παιδί µία αποκλειστικά ανθρώπινη µορφή συµπεριφοράς κατά την οποία η γλώσσα γίνεται νοητική και η σκέψη λεκτική. Τα δύο ξεχωριστά υποσυστήµατα ενοποιούνται σε νοήµατα. Συνεπώς, κατά τον Vygotsky, η γλώσσα και η σκέψη εµφανίζονται ανεξάρτητα αλλά συγχωνεύονται στην πρώτη παιδική ηλικία για να δηµιουργήσουν αποκλειστικά ανθρώπινους τρόπους σκέψης και επικοινωνίας. Η σηµασία της γλώσσας. Ας δούµε πιο αναλυτικά γιατί η γλώσσα κατέχει εξέχουσα θέση στη θεωρία του Vygotsky. Υπολογίζεται ως σηµαντικότατο πολιτισµικό διαµεσολαβητικό εργαλείο καθώς µε αυτή το παιδί µαθαίνει να οικοδοµεί τη σκέψη του, να κατανοεί τον κόσµο γύρω του και να διαµορφώνει την ίδια του την ταυτότητα. Επιπλέον και το σηµαντικότερο, µέσω της γλώσσας µεταβιβάζονται αναπαραστάσεις κοινωνικών δοµών και σχέσεων και νοήµατα κοινωνικά καθορισµένα. Είναι συνεπώς το σηµαντικότερο µέσο αναπαράστασης του κόσµου στη νόηση, µε αποτέλεσµα η αντίληψη του κόσµου να βασίζεται σε αυτή. Καθότι βέβαια είναι ένας κώδικας κοινωνικά καθορισµένος, είναι φανερό το µέγεθος του κοινωνικού καθορισµού της γνώσης. Διαµέσου λοιπόν της γλώσσας, το άτοµο, παρωθούµενο από κοινωνικά κίνητρα, κατά την αλληλεπίδρασή του µε το κοινωνικό του περιβάλλον, επηρεάζεται από τα πολιτισµικά του στοιχεία συγκροτώντας τελικά τις νοητικές του δοµές.

8 Στάδια γνωστικής ανάπτυξης Στάδιο 1. Της πρωτόγονης, χωρίς έλεγχο αντίδρασης στα ερεθίσµατα 2. Της χρήσης εξωτερικών διαµεσολαβητικών σηµάτων 3. Της µεγαλύτερης ικανότητας του παιδιού να ρυθµίζει από µόνο του τη συµπεριφορά του 4. Της εσωτερίκευσης της σχέσης σηµάτων και νοητικών ενεργειών Χαρακτηριστικά Το νευρικό σύστηµα είναι ακόµη ανώριµο και το άτοµο (βρέφος) εξαρτάται απόλυτα από το περιβάλλον του Εµφάνιση των πρώτων δυνατοτήτων επιλογής και των πρώτων πράξεων που δεν είναι τυχαίες και παρορµητικές αντιδράσεις σε ερεθίσµατα. Με τη διαµεσολάβηση κατάλληλων για την ηλικία του σηµάτων αρχίζει και αποκτά συνείδηση των σχέσεων που διέπουν τα αντικείµενα. Αρχίζει και αποκτάται ένα πρώτο επίπεδο "αυτοελέγχου" που βασίζεται όµως σε µεγάλο βαθµό ακόµη στις εξωτερικές σχέσεις ανάµεσα σε ερεθίσµατα, σήµατα και συµπεριφορές, δηλαδή τα παιδιά ήδη έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν ότι αυτά που έχουν στο µυαλό τους και τα σήµατα του περιβάλλοντος συνδέονται και τα δεύτερα χρησιµεύουν στην επίτευξη των πρώτων. Τώρα πια δεν είναι απαραίτητη η ταυτόχρονη παρουσία του σήµατος για να εκτελεστεί µια νοητική ενέργεια ή µια δραστηριότητα, µιας και το άτοµο είναι πια ικανό να πραγµατοποιεί νοητικές πράξεις, χωρίς την άµεση εξάρτησή του από το πεδίο των συγκεκριµένων ερεθισµάτων και να αναπτύσσει δυνατότητες γνωστικής αυτοδιαχείρισης και αυτοελεγχόµενης συµπεριφοράς. Πέρα από τη δεδοµένη και εδώ αναπτυξιακή διάσταση που δίνεται στην προσέγγιση του Vygotsky, πρέπει να γίνει σαφής µία ειδοποιός διαφορά µε τη θεωρία του Piaget: ενώ στη θεωρία του Γνωστικού Εποικοδοµισµού (Piaget) τα στάδια είναι σαφώς διαχωρισµένα και ηλικιακά καθορισµένα (έστω και αν όχι απόλυτα, αλλά µε "ελαστικότητα"), στη θεωρία του Κοινωνικού Εποικοδοµισµού (Vygotsky) τα στάδια αυτά καταλαµβάνουν ένα συνεχές στη ζωή του παιδιού, που όχι µόνο λόγω της βιολογικής ωρίµανσης, αλλά και χάρη στη επισωρευτική λειτουργία των κοινωνικών και πολιτισµικών επιρροών αποκτά όλο και περισσότερες δυνατότητες. Αυτή είναι µια πρώτη εικόνα του ρόλου που ο Vygotsky πιστεύει ότι έχουν αυτοί που βοηθούν τα παιδιά στην ανάπτυξή τους και το κοινωνικοπολιτισµικό περιβάλλον, όπως βλέπουµε και στη συνέχεια πιο αναλυτικά. Η έννοια του σταδίου αντιµετωπίζεται διαφορετικά στη θεωρία του ρώσου ψυχολόγου Lev Vygotsky. Στην κοινωνικοπολιτισµική θεωρία του εστίασε στον τρόπο µε τον οποίο ο πολιτισµός οι αξίες, οι παραδόσεις, και οι δεξιότητες µιας

9 κοινωνικής οµάδας µεταδίδονται από τή µία γενιά στην άλλη. Οι ιστορικοπολιτιστικές αλλαγές έχουν σηµαντική επίδραση στην ανάπτυξη της ανθρώπινης συµπεριφοράς και νόησης. Η αλλαγή στις γνωστικές λειτουργίες πηγάζει από την εσωτερίκευση των πολιτισµικά αποδεκτών συµβολικών συστηµάτων όπως της γλώσσας και των µαθηµατικών. Αρχικά οι ανθρώπινες ψυχολογικές λειτουργίες είναι άµεσες αντιδράσεις σε ερεθίσµατα του περιβάλλοντος. Η ανάπτυξη που συντελείται σε ένα κοινωνικοπολιτισµικό περιβάλλον προσφέρει στον άνθρωπο συµβολικά συστήµατα (π.χ. γλώσσα) τα οποία διαµεσολαβούν στα ερεθίσµατα του περιβάλλοντος και προκαλούν έµµεσες ψυχολογικές αντιδράσεις. Η συµπεριφορά φτάνει σε ένα ποιοτικά διαφορετικό στάδιο ανάπτυξης όταν τα σύµβολα αυτά εσωτερικεύονται πράγµα το οποίο χαρακτηρίζει τις ανώτερες ψυχολογικές διεργασίες. Οι ανώτερες ψυχολογικές αντιδράσεις απαιτούν τη χρήση συµβόλων. Επιπτώσεις στην εκπαίδευση Η θεωρία του Vygotsky έχει επιπτώσεις στην εκπαίδευση. Όπως και ο Piaget τόνισε την αναγκαιότητα της ενεργούς συµµετοχής στη µάθηση. Αξιολογούσε µε πολλή προσοχή τι γνωρίζει ήδη ο µαθητής για να εκτιµήσει τι ήταν ικανός να µάθει. Η βασική διαφορά των δύο προσεγγίσεων εντοπίζεται στον ρόλο του εκπαιδευτικού. Ενώ οι µαθητές στην τάξη του Piaget θα αφιέρωναν χρόνο σε δραστηριότητες µέσα από τις οποίες θα ανακάλυπταν µόνοι τους πράγµατα στο Vygotsky οι δάσκαλοι θα προτιµούσαν την καθοδηγούµενη συµµετοχή σύµφωνα µε την οποία θα καθόριζαν οι ίδιοι τη διδακτική δραστηριότητα, θα παρείχαν οδηγείες προκειµένου να βοηθήσουν τους µαθητές προσαρµοσµένες στις ικανότητες των παιδιών, κατευθύνοντας την πρόοδο και αφήνοντας σταδιακά την πρωτοβουλία στους µαθητές. Οι δάσκαλοι επίσης µπορούν να οργανώσουν συνεργατικές ασκήσεις µάθησης στις οποίες οι µαθητές ενθαρρύνονται να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο. Η οδέα είναι ότι τα λιγότερο ικανά µέλη της οµάδας µπορούν να ωφεληθούν από τις οδηγίες που τους δίνουν οι πιο επιδέξιοι συνοµήλικοί τους οι οποίοι ωφελούνται επίσης παίζοντας το ρόλο του δασκάλου. Σειρά ερευνών έχει δειξει τα θετικά αποτελέσµατα από τα συνεργατικά περιβάλλοντα µάθησης. Φαίνεται ότι υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους η συνεργατική µάθηση είναι πιο αποτελεσµατική. Αρχικά, τα παιδιά παρακινούνται συνήθως περισσότερο όταν συνεργάζονται για την επίλυση προβληµάτων. Δεύτερον, η συνεργατική µάθηση απαιτεί από τα παιδιά να εξηγήσουν

10 τις ιδέες τους το ένα στο άλλο και να επιλύουν τις διαφορές τους. Αυτές οι δραστηριότητες βοηθούν τα παιδιά να εξετάσουν καλύτερα τις ιδέες τους και να µπορέσουν να τις εκφράσουν µε τρόπο κατανοητό. Τέλος, τα παιδιά είναι πιθανότερο να χρησιµοποιούν στρατηγικές υψηλής ποιότητας τις οποίες ίσως κανένας από την οµάδα να µην τις είχε βρει αν έπρεπε να δουλέψει µόνος του. Γνώση και ανάπτυξη Ο Vygotsky, από πολύ νωρίς ανέδειξε το ρόλο που παίζουν οι σχέσεις µε τους εκπαιδευτικούς και του συνοµήλικους, παίρνοντας όµως έναν εντελώς διαφορετικό δρόµο από αυτό του Piaget και βοηθώντας, µαζί µε αυτόν, να συγκροτηθεί τελικά ένα πολύ πιο ολοκληρωµένο σχήµα κατανόησης των διαδικασιών οικοδόµησης της γνώσης. Θα µπορούσαµε να πούµε ότι αν το "νόµισµα" είναι η οικοδόµηση της γνώσης βήµα-βήµα, πάνω σε προϋπάρχουσες νοητικές δοµές, σε µια συνεχή αναπτυξιακή διαδικασία, που κέντρο της έχει τις νοητικές λειτουργίες του ατόµου και όχι το σχήµα ερέθισµα - αντίδραση, οι δύο πλευρές είναι: 1. Ο γνωστικός εποικοδοµιτισµός του Piaget που υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη προηγείται και είναι προϋπόθεση της γνώσης και πραγµατοποιείται αυτόνοµα, µε τρόπο "βιολογικό", οπότε ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι να βοηθά το µαθητή να αναπτύσσεται ο µαθητής µόνος του, προσφέροντας το κατάλληλο µαθησιακό περιβάλλον και 2. Ο κοινωνικός εποικοδοµιτισµός του Vygotsky που υποστηρίζει ότι η γνώση προηγείται της ανάπτυξης, οδηγώντας σε αυτή, οπότε και ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι και περισσότερο ενεργός και απαραίτητος ώστε να δοθεί στο µαθητή η κατάλληλη γνωστική στήριξη και πολύ πιο σηµαντικός όσον αφορά τη "λειτουργία του" ως διαµεσολαβητή των κοινωνικών και πολιτισµικών µηνυµάτων που προσφέρονται στο µαθητή ως στοιχεία που θα τον οδηγήσουν στην οικοδόµηση των δικών του γνωστικών σχηµάτων. Πιστεύουµε ότι αν οι δύο αυτές θεωρίες δεν αντιµετωπιστούν ως αντίπαλοι, αλλά ως ένα δίπολο µε συνεχή επιρροή του ενός πόλου πάνω στον άλλο, είναι δυνατό να δούµε την εκπαιδευτική διαδικασία ως µια διαδικασία όπου ο µαθητής, σε ένα θετικό και παραγωγικό σχολικό περιβάλλον, που λαµβάνει υπόψη τις πολιτισµικές και κοινωνικές παραµέτρους του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος, παρωθείται και ενισχύεται ώστε µέσα από την ενασχόλησή του µε την επίλυση προβληµατικών καταστάσεων να κατακτά επόµενα επίπεδα ανάπτυξης, στηριζόµενος στις

11 προηγούµενες γνώσεις και εµπειρίες του, συνεπικουρούµενος από τη συνεργασία του µε τον/την εκπαιδευτικό, τους συµµαθητές και το κοινωνικό περιβάλλον. Αξιολόγηση της θεωρίας του Vygotsky Η προσέγγιση του Vygotsky αµφισβητεί σε πολλά σηµεία τη θεωρία του Piaget και έχει κινήσει πολύ το ενδιαφέρον τελευταία oπότε και γίνονται απόπειρες επιβεβαίωσής της. Όµως έχει δεκτεί κριτική. Η Barbara Rogoff υποστηρίζει ότι η καθοδηγούµενη συµµετοχή που βασίζεται κυρίως στη λεκτική καθοδήγηση στην οποία έδωσε έµφαση ο Vygotsky µπορεί να προσαρµόζεται λιγότερο σε ορισµένους πολιτισµούς ή να χρησιµεύει λιγότερο για ορισµένες µορφές µάθησης από ο,τι για άλλες. Ένα παιδί στο Μπαλί που καλλιεργεί ρύζι µπορεί να ωφεληθεί περισσότερο από την παρατήρηση και την εξάσκηση παρά από την λεκτική καθοδήγηση και την ενθάρρυνση. Άλλοι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η συνεργασία των συνοµηλίκων για την επίλυση προβληµάτων δεν ωφελεί πάντα τα άτοµα που συνεργάζονται και µπορεί αντίθετα να µειώσει τις επιδόσεις αν ο ικανότερος συνεργάτης δεν έχει µεγάλη εµπιστοσύνη στις γνωσεις του ή δεν καταφέρνει να προσαρµόσει τον τρόπο διδασκαλίας του στο επίπεδο κατανόησης του συνεργάτη του. Ωστόσο παρά τις οποιεσδήποτε επικρίσεις ο Vygotsky πρόσεφερε πολύτιµη υπηρεσία υπενθυµίζοντάς µας ότι η γνωστική ανάπτυξη όπως και όλες οι άλλες πλευρές της ανάπτυξης γίνεται καλύτερα κατανοητή αν µελετάται στο πολιτισµικό και κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο συµβαίνει.

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 5: Η Kοινωνικοπολιτισμική Θεωρία του Lev Vygotsky

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 5: Η Kοινωνικοπολιτισμική Θεωρία του Lev Vygotsky Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 5: Η Kοινωνικοπολιτισμική Θεωρία του Lev Vygotsky Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές Θεωρίες Μάθησης & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις Η σκέψη αναπτύσσεται (προϊόν οικοδόμησης και αναδόμησης γνώσεων) στα πλαίσια συνεργατικών δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Σύμφωνα με τον Piaget, η νοημοσύνη είναι ένας δυναμικός παράγοντας ο οποίος οικοδομείται προοδευτικά, έχοντας σαν βάση την κληρονομικότητα, αλλά συγχρόνως

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία της παιδικής συμπεριφοράς γεννιέται από την συνύφανση αυτών των δύο γραμμών (Vygotsky 1930/ 1978, σελ. 46).

Η ιστορία της παιδικής συμπεριφοράς γεννιέται από την συνύφανση αυτών των δύο γραμμών (Vygotsky 1930/ 1978, σελ. 46). 1896 1934 2 ξεχωριστές στην καταγωγή τους γραμμές ανάπτυξης: Α) Μία πρωτόγονη, φυσική γραμμή ανάπτυξης,, αυτόνομης εκδίπλωσης των βιολογικών δομών του οργανισμού, και Β) μία πολιτισμική, ανώτερη ψυχολογική

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Αντιπαράθεση φύσης ανατροφής η ανάπτυξη είναι προκαθορισμένη κατά την γέννηση από την

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Θεωρίες Μάθησης Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Κάθε εκπαιδευτικός (εκούσια ή ακούσια) υιοθετεί μια θεωρία μάθησης. Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες εκπαιδευτικές τεχνολογίες. Για την εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης. Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις

Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης. Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις Τι είναι μάθηση; Συμπεριφορισμός: Aλλαγή συμπεριφοράς Γνωστική ψυχολογία: Aλλαγή νοητικών δομών Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκων : Επίκουρος Καθηγητής Στάθης Παπασταθόπουλος. Τμήμα: Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας

Διδάσκων : Επίκουρος Καθηγητής Στάθης Παπασταθόπουλος. Τμήμα: Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Τίτλος Μαθήματος: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Ι Ενότητα: Η ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΤΟΥ L. S. Vygotsky Διδάσκων : Επίκουρος Καθηγητής Στάθης Παπασταθόπουλος Τμήμα: Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρίες για την Ανάπτυξη

Θεωρίες για την Ανάπτυξη Θεωρίες για την Ανάπτυξη Πολιτισμική προσέγγιση (Vygotsky) Βιο-οικολογική προσέγγιση Bronfenbrenner ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Ι 2015-16 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Vygotsky, L.S. (1978/1997)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Εισαγωγή Ενεργός συμμετοχή Κοινωνική αλληλεπίδραση Δραστηριότητες που έχουν νόημα Σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γνώσεις Χρήση στρατηγικών Ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και εσωτερική σκέψη

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες θεωρήσεις για τη μάθηση

Σύγχρονες θεωρήσεις για τη μάθηση Σύγχρονες θεωρήσεις για τη μάθηση Ισαβέλλα Κοτίνη, Σοφία Τζελέπη Ορισμός της μάθησης Σχολές που θεωρούν τη μάθηση ως μια διαδικασία πρόσκτησης της γνώσης (θεωρίες που συνδέονται με το συμπεριφορισμό),

Διαβάστε περισσότερα

Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ, Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ, Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ, 2018-19 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Βασική βιβλιογραφία Vygotsky, L.S. (1978/1997) Νους στην Κοινωνία. Αθήνα: Gutenberg. Vygotsky, L.S. (1934/1987)

Διαβάστε περισσότερα

των βασικών αρχών των θεωριών μάθησης και των πιο γνωστών τους διδακτικών μοντέλων.

των βασικών αρχών των θεωριών μάθησης και των πιο γνωστών τους διδακτικών μοντέλων. Θεωρίες Μάθησης και ιδακτικές Στρατηγικές Εισαγωγή γή στις βασικές έννοιες 11/4/2011 Σκοπός του 3 ου μαθήματος Η συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών των θεωριών μάθησης και των πιο γνωστών τους διδακτικών

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Αντιπαράθεση φύσης ανατροφής η ανάπτυξη είναι προκαθορισμένη κατά την γέννηση από την

Διαβάστε περισσότερα

Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Βασική βιβλιογραφία Vygotsky, L.S. (1978/1997) Νους στην Κοινωνία. Αθήνα: Gutenberg. Vygotsky, L.S. (1934/1987) Σκέψη

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη

Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη Ενότητα 2 Θεωρία του L. Vygotsky: Βασικές Αρχές και Κριτική Θεώρηση Ελευθερία Ν. Γωνίδα

Διαβάστε περισσότερα

Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ

Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Σύγχρονες θεωρητικές αντιλήψεις Ενεργή συμμετοχή μαθητή στην oικοδόμηση - ανάπτυξη της γνώσης (θεωρία κατασκευής της γνώσης-constructivism).

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Πακλατζόγλου Σοφία Μουράτογλου Νικόλαος Καρολίδου Σωτηρία Παζάρσκη Γεωργία Γιολάντα ΠΕΣΥΠ 3 Απριλίου 2017 Θεσσαλονίκη Η μάθηση είναι διαδικασία πρόσκτησης

Διαβάστε περισσότερα

Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση

Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Π Α Ι Α Γ Ω Γ Ι Κ Ο Τ Μ Η Μ Α Η Μ Ο Τ Ι Κ Η Σ Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Σ Η Σ Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η Σ Τ Η Ν Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Σ Η Ι ΑΣΚΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ Προηγµένες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2016-2017 Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες θεωρίες μάθησης

Σύγχρονες θεωρίες μάθησης Σύγχρονες θεωρίες μάθησης Χρυσάνθη Κουμπάρου Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων 1 Ορισμοί μάθησης Ποικίλοι οι ορισμοί ανάλογα με τη θεωρητική σχολή. Οι σύγχρονες θεωρήσεις επικεντρώνονται: α) στην απόκτηση γνώσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικογνωστικές θεωρίες μάθησης. Διδάσκουσα Φ. Αντωνίου

Κοινωνικογνωστικές θεωρίες μάθησης. Διδάσκουσα Φ. Αντωνίου Κοινωνικογνωστικές θεωρίες μάθησης Διδάσκουσα Φ. Αντωνίου Περίγραμμα Νοοκατασκευαστική θεώρηση της μάθησης Ιστορικό υπόβαθρο Top-down * bottom up Ομαδοσυνεργατική μάθηση Νοοκατασκευαστικές μέθοδοι στην

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικο-πολιτισμική προσέγγιση - VYGOTSKY

Κοινωνικο-πολιτισμική προσέγγιση - VYGOTSKY Ο πρώτος που διατύπωσε μια ιστορικο-κοινωνική προσέγγιση της ανθρώπινης νοητικής δραστηριότητας η ανθρώπινη δραστηριότητα δια-μεσολαβείται από ιστορικά και κοινωνικά διαμορφωμένα συστήματα συμβολικών αναπαραστάσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΞΑΝΘΗ 2013, 2 ο ΣΕΚ ΞΑΝΘΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗΣ : ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΙΔΗΣ Μαθηματικός www.kutidis.gr ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΟΡΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 5 ο. Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση. Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D.

Μάθημα 5 ο. Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση. Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D. Μάθημα 5 ο Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D. Κοινωνικογνωστικές θεωρίες Κοινωνική μάθηση (Bandura) Κοινωνικός

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Γιατί χρειάζεται να κάνουµε τόσο ειδική διαφοροποίηση; Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσµα του αυτισµού έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντίληψης για τον κόσµο,

Διαβάστε περισσότερα

Lev S. Vygotsky 1896-1934

Lev S. Vygotsky 1896-1934 Lev S. Vygotsky 1896-1934 Lev S. Vygotsky Γεννήθηκε το 1896 στην Όρσα της Λευκορωσίας πέθανε από φυµατίωση το 1934 Κοινωνικός κονστρουκτιβισµός ιστορικο/πολιτιστική προσέγγιση Μηχανισµός της εσωτερίκευσης

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 5 ο. Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση. Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D.

Μάθημα 5 ο. Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση. Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D. Μάθημα 5 ο Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D. Κοινωνικογνωστικές θεωρίες Κοινωνική μάθηση (Bandura) Κοινωνικός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Κρήτης Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Πολλοί παιδαγωγοί και ψυχολόγοι με τις απόψεις τους έθεσαν ανά

Διαβάστε περισσότερα

Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη. Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη. Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Βασική βιβλιογραφία Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου. Αθήνα: Εκδόσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 6 ο. Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 6 ο. Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ Μάθημα 6 ο ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2017-2018 Κοινωνικο-γνωστικές Προσεγγίσεις για τη Μάθηση: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Κυριακή Γ. Γιώτα Ψυχολόγος MSc., Ph.D. Κοινωνικογνωστικές θεωρίες

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Τι είναι Μαθηματικά; Ποια είναι η αξία τους καθημερινή ζωή ανάπτυξη λογικής σκέψης αισθητική αξία και διανοητική απόλαυση ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων,

Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων, Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων, αντιπαράθεσης απόψεων. Εννοιολογική χαρτογράφηση -Ο χάρτης εννοιών (concept

Διαβάστε περισσότερα

Πέραν της θεωρίας του Piaget. Κ. Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Πέραν της θεωρίας του Piaget. Κ. Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Πέραν της θεωρίας του Piaget Κ. Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Siegler, R. (2002) Πώς Σκέφτονται τα Παιδιά. Αθήνα: Gutenberg. Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Η γνωστική

Διαβάστε περισσότερα

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Κάππας Σπυρίδων ΟΜΑΔΑ είναι μια συνάθροιση ατόμων στην οποία το καθένα έχει συνείδηση της παρουσίας των άλλων, ενώ ταυτόχρονα βιώνει κάποια μορφή εξάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016

ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΣΚΟΠΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Βασικός σκοπός ήταν η απόκτηση νέων και εμβάθυνση ήδη γνωστών τεχνικών για την πρόληψη της μαθητικής διαρροής.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΕΣΜΑΘΗΣΗΣ A ΜΕΡΟΣ

ΘΕΩΡΙΕΣΜΑΘΗΣΗΣ A ΜΕΡΟΣ ΘΕΩΡΙΕΣΜΑΘΗΣΗΣ A ΜΕΡΟΣ ΙΣΑΒΕΛΛΑ ΚΟΤΙΝΗ, ΣΟΦΙΑ ΤΖΕΛΕΠΗ ΣΧ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ikotini@sch.gr stzelepi@sch.gr Πώς μαθαίνουν οι μαθητές 2 Ενεργός συμμετοχή μαθητών Κοινωνική αλληλεπίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

Lev S. Vygotsky Thursday, March 17, 16

Lev S. Vygotsky Thursday, March 17, 16 Lev S. Vygotsky 1896-1934 Lev S. Vygotsky 1896-1934 Lev S. Vygotsky Γεννήθηκε το 1896 στην Όρσα της Λευκορωσίας πέθανε από φυµατίωση το 1934 Κοινωνικός κονστρουκτιβισµός ιστορικο/πολιτιστική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Ενσωµάτωση κοινωνικο-ηθικών στόχων στο µάθηµα της Φυσικής Αγωγής Εισηγήτρια: ΜουρατίδουΚατερίνα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Σερρών katemou@phed-sr.auth.gr Σύγχρονα φαινόµενα στις αυλές των σχολείων Επιθετικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Πώς οι αντιλήψεις για την ανάπτυξη επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία

Πώς οι αντιλήψεις για την ανάπτυξη επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία Πώς οι αντιλήψεις για την ανάπτυξη επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία Σκεφτείτε Ποιες είναι οι παραδοχές μας σχετικά με τη μάθηση και την ανάπτυξη στην παιδική ηλικία; Πώς πιστεύετε ότι διευκολύνεται

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 6: Κοινωνικο-Πολιτισμικές Θεωρίες Μάθησης

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 6: Κοινωνικο-Πολιτισμικές Θεωρίες Μάθησης Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 6: Κοινωνικο-Πολιτισμικές Θεωρίες Μάθησης Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Παρουσίαση των επικρατέστερων

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρίες Μάθησης και Εκπαιδευτικό Λογισμικό

Θεωρίες Μάθησης και Εκπαιδευτικό Λογισμικό ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θεωρίες Μάθησης και Εκπαιδευτικό Λογισμικό Ενότητα 13: Κοινωνικός Εποικοδομισμός (Social Constructivism ) Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα της παρουσίασης. O ρόλος του εκπαιδευτικού στο µαθητοκεντρικό σχολείο. Βοηθητικός ρόλος

Θέµατα της παρουσίασης. O ρόλος του εκπαιδευτικού στο µαθητοκεντρικό σχολείο. Βοηθητικός ρόλος ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Θέµατα της παρουσίασης O ρόλος του εκπαιδευτικού στο µαθητοκεντρικό σχολείο Σακελλαρίου Κίµων Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση. Ενότητα 13: Θεωρία της Δραστηριότητας

Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση. Ενότητα 13: Θεωρία της Δραστηριότητας Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση Μάθημα επιλογής Α εξάμηνο, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

ιδακτικό Μοντέλο Περιεχόµενα ρ. Κωνσταντίνα Βασιλοπούλου Εποικοδοµισµός E-learning - Ορισµός Ανάλυση Αναγκών Μαθητή

ιδακτικό Μοντέλο Περιεχόµενα ρ. Κωνσταντίνα Βασιλοπούλου Εποικοδοµισµός E-learning - Ορισµός Ανάλυση Αναγκών Μαθητή ιδακτικό Μοντέλο ρ. Κωνσταντίνα Βασιλοπούλου Περιεχόµενα Εποικοδοµισµός E-learning - Ορισµός ιδακτικό Μοντέλο Ανάλυση Αναγκών Μαθητή Εποικοδοµισµός Construct ή construction: Κατασκεύασµα ή

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των ΦΕ. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη. Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων

Εκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη. Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων Εκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων Κέρκυρα 2014 Εξέλιξη των ΤΠΕ Η ραγδαία εξέλιξη των ΤΠΕ που χαρακτηρίζει την εποχή μας καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Η Εκπαίδευση στην εποχή των ΤΠΕ

Η Εκπαίδευση στην εποχή των ΤΠΕ Η Εκπαίδευση στην εποχή των ΤΠΕ «Ενσωμάτωση και αξιοποίηση των εννοιολογικών χαρτών στην εκπαιδευτική διαδικασία μέσα από μία δραστηριότητα εποικοδομητικού τύπου» Δέγγλερη Σοφία Μουδατσάκη Ελένη Λιόβας

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις Ι: Αξιοποίηση βασικών θεωρητικών εννοιών στην εκπαιδευτική πράξη

Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις Ι: Αξιοποίηση βασικών θεωρητικών εννοιών στην εκπαιδευτική πράξη Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις Ι: Αξιοποίηση βασικών θεωρητικών εννοιών στην εκπαιδευτική πράξη Ενότητα 3: Βασικές έννοιες της θεωρίας του Vygotsky και η σχέση τους με την εκπαιδευτική διαδικασία Μαρία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Δρ Κορρές Κωνσταντίνος Θεωρίες μάθησης Ευνοϊκές συνθήκες για τη μάθηση Μέθοδοι διδασκαλίας Διδακτικές προσεγγίσεις (Ι) Συμπεριφορικές Θεωρίες μάθησης Για τους εκπροσώπους της Σχολής

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργικές Εφαρμογές και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Αγροτική Ανάπτυξη

Γεωργικές Εφαρμογές και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Αγροτική Ανάπτυξη Γεωργικές Εφαρμογές και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Αγροτική Ανάπτυξη Α. Κουτσούρης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών koutsouris@aua.gr Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Tο ανθρώπινο στοιχείο είναι μοναδικής σημασίας

Διαβάστε περισσότερα

H μάθηση υπό το πρίσμα των σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων

H μάθηση υπό το πρίσμα των σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων H μάθηση υπό το πρίσμα των σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων Συζητήστε τι σημαίνει για σας μαθαίνω; Πώς θεωρείτε ότι μαθαίνουν τα παιδιά; Σημειώστε κάτι που θεωρείτε ότι έμαθαν τα παιδιά σε κάποια από

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ Στις ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών για την ειδικότητα των νηπιαγωγών των εκπαιδευτικών πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση, ακριβώς λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού και των υψηλών βαθμολογιών

Διαβάστε περισσότερα

Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία. Άννα Κουκά

Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία. Άννα Κουκά Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία Άννα Κουκά 1. Οι ψυχολόγοι αναπτύσσουν διάφορες θεωρίες για να εξηγήσουν τη μάθηση και την ανάπτυξη της γνώσης Πώς μαθαίνουν τα παιδιά Για

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Κιουτσιούκη Δήμητρα, 485 Τελική δραστηριότητα Φάση 1 :Ατομική μελέτη 1. Πώς θα περιγράφατε το ρόλο της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική καινοτομία; Οι Web

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Διαγώνισµα 01.04. Διάλογος Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Η τυπική διαδικασία καθηµερινής επικοινωνίας εκπαιδευτικού - µαθητή στην τάξη και στο σχολείο δεν αφήνει πολλά περιθώρια

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ. Κατσούγκρη Αναστασία

Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ. Κατσούγκρη Αναστασία Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ Κατσούγκρη Αναστασία akatsou0708@gmail.com Διαφοροποίηση στη διδασκαλία Προϋπόθεση για την συνεκπαίδευση Η προσαρμογή της διδασκαλίας για να ανταποκριθεί σε διαφορετικές

Διαβάστε περισσότερα

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Δρ Μαριάννα Φωκαΐδου Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα Ενότητα 8:Oι κοινωνικο-πολιτισμικές θεωρίες μάθησης Βασιλική Μητροπούλου-Μούρκα Άδειες Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία 1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία Ο διδακτικός σχεδιασμός (instructional design) εμφανίσθηκε στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κατάρτιση την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΑΡΜΟΓΕ ΣΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΠΡΟΦΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ. Δρ Ζωή Καραμπατζάκη

ΕΥΑΡΜΟΓΕ ΣΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΠΡΟΦΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ. Δρ Ζωή Καραμπατζάκη ΕΥΑΡΜΟΓΕ ΣΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΠΡΟΦΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ Δρ Ζωή Καραμπατζάκη Τι μας προσφέρουν οι θεωρίες μάθησης; Οι θεωρίες μάθησης προσφέρουν τη βάση πάνω στην οποία αναπτύσσονται, εξελίσσονται και βελτιώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Γενικοί Δείκτες για την Αξιολόγηση στη Συνεκπαίδευση

Γενικοί Δείκτες για την Αξιολόγηση στη Συνεκπαίδευση Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ EL Γενικοί Δείκτες για την Αξιολόγηση στη Συνεκπαίδευση Εισαγωγή Η αξιολόγηση στη συνεκπαίδευση αποτελεί μια προσέγγιση της αξιολόγησης στο πλαίσιο της γενικής

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά: Οι τάσεις στη διδακτική και τα Προγράμματα Σπουδών. Πέτρος Κλιάπης Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε.

Μαθηματικά: Οι τάσεις στη διδακτική και τα Προγράμματα Σπουδών. Πέτρος Κλιάπης Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε. Μαθηματικά: Οι τάσεις στη διδακτική και τα Προγράμματα Σπουδών Πέτρος Κλιάπης Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε. Στάσεις απέναντι στα Μαθηματικά Τι σημαίνουν τα μαθηματικά για εσάς; Τι σημαίνει «κάνω μαθηματικά»;

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Μεθοδολογία

Διδακτική Μεθοδολογία Διδακτική Μεθοδολογία Δομικά Στοιχεία της Διδασκαλίας Μάθημα 1 ο Διδασκαλία Μάθηση Διδασκαλία (Βικιπαίδεια) Διδασκαλία είναι η µετάδοση γνώσεων από τον δάσκαλο προς τον µαθητή. Διακρίνεται σε φυσική διδασκαλία

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output:

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output: Τίτλος: Εταίρος: Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία SOSU Oestjylland Ημερομηνία: 15/09/2017 Intellectual Output: IO3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ψυχολογικές Πτυχές...2

Διαβάστε περισσότερα

1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε

1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε 1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση γεννιέται. Πότε; Η ΠΕ γεννιέται και διαµορφώνεται σε αυτόνοµο πεδίο στις δεκαετίες 1960 1970 Πώς; Προέρχεται από τη συνειδητοποίηση του

Διαβάστε περισσότερα

Η αυθεντική μάθηση και αξιολόγηση. Δρ Δημήτριος Γκότζος

Η αυθεντική μάθηση και αξιολόγηση. Δρ Δημήτριος Γκότζος Η αυθεντική μάθηση και αξιολόγηση Δρ Δημήτριος Γκότζος Ορισμός αυθεντικής μάθησης Μάθηση που έχει αξία στον πραγματικό κόσμο χρησιμοποιείται για την επίλυση πραγματικών προβλημάτων και για την ολοκλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού

Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης kliapis@sch.gr 1 Ο Ρόλος του εκπαιδευτικού Αξιολογεί την αρχική μαθηματική κατάσταση κάθε παιδιού, ομαδοποιεί τα παιδιά σύμφωνα με

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση Μαθηµατική Μοντελοποίηση Μοντελοποίηση Απαιτητική οικονοµία και αγορά εργασίας Σύνθετες και περίπλοκες προβληµατικές καταστάσεις Μαθηµατικές και τεχνολογικές δεξιότητες Επίλυση σύνθετων προβληµάτων Μαθηµατικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ»

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ» ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ» Νικόλαος Μπαλκίζας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του σχεδίου μαθήματος είναι να μάθουν όλοι οι μαθητές της τάξης τις έννοιες της ισοδυναμίας των κλασμάτων,

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης Άννα Κουκά 1. Εισαγωγή Εξελίξεις στις προσεγγίσεις για τη μάθηση Τα πορίσματα της εκπαιδευτικής έρευνας δημιουργούν αλλαγές στο σημερινό σχολείο Η

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία

Εξελικτική Ψυχολογία Εξελικτική Ψυχολογία Ενότητα 6: Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της προσχολικής ηλικίας Ι Ασημίνα Ράλλη Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Προσχολική ηλικία Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά

Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά Πρόσβαση στην γνώση και στην πληροφορία -Επιστήµονες-πειράµατα -Πηγή ενηµέρωσης-εξελίξεις

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα Ενότητα 4: Γνωστικές Θεωρίες Μάθησης Βασιλική Μητροπούλου-Μούρκα Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Τροχιές μάθησης. learning trajectories. Διδάσκων: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών. επ. Κωνσταντίνος Π.

Τροχιές μάθησης. learning trajectories. Διδάσκων: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών. επ. Κωνσταντίνος Π. Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών Τροχιές μάθησης learning trajectories Διδάσκων: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου τι είναι η τροχιά μάθησης Η μάθηση των μαθηματικών ακολουθεί μία τροχιά

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)

Διαβάστε περισσότερα