Εσωτερικός Κανονισµός ιαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών

Transcript

1 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ Της 55 ης Συνεδρίας.Σ. της Απόφαση 18 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ Εγκριση Εσωτερικού Κανονισµού ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων. Τίθεται υπόψη του ιοικητικού Συµβουλίου προς έγκριση και διαβίβαση στην 1 η Υγειονµική Περιφέρεια Αττικής, ο Εσωτερικός Κανονισµός ιαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων, ο οποίος έχει ως ακολούθως : Εσωτερικός Κανονισµός ιαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός» Αθήνα 2011

2 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑ: Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» ΤΑΧΥ ΡΟΜΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ: Υψηλάντου Αθήνα ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ / ΙΟΙΚΗΤΗ: Μιχαήλ Θεοδώρου ΤΗΛ: FAX: dioikisi@evaggelismos-hosp.gr ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΤΑΧΥ ΡΟΜΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ/ ΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΛ FAX-MAIL ΕΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΦΡΑΓΙ Α ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΦΡΑΓΙ Α ΕΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ 2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΣΕΛΙ ΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εκτιµώµενες ποσότητες Ιατρικών Αποβλήτων 4 Προσδιορισµός Υπεύθυνων για την Εποπτεία και τήρηση των µέτρων, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 όρων, περιορισµών στη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων 2.1 Σύσταση Επιτροπής ιαχείρισης Επικινδύνων Ιατρικών Απόβλητων Καθήκοντα των Μελών της Επιτροπής ιαχείρισης Ιατρικών Απόβλητων Ορισµός Υπευθύνων ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων (Υ ΙΑ) Καθήκοντα των Υπευθύνων ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων Καθήκοντα λοιπών Εργαζοµένων στη διαχείριση αποβλήτων 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ιαχείριση Ιατρικών Αποβλήτων Εισαγωγή Κατηγορίες Αποβλήτων που παράγονται στο Νοσοκοµείο Ιατρικά Απόβλητα Αστικού Χαρακτήρα Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα Απόβλητα Αµιγώς Μολυσµατικού Χαρακτήρα Απόβλητα Μολυσµατικού και Ταυτόχρονα Τοξικού Χαρακτήρα Απόβλητα Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα Άλλα Ιατρικά απόβλητα ιαχείριση Ιατρικών Αποβλήτων ιαχείριση Ιατρικών Αποβλήτων Αστικού Χαρακτήρα ιαχείριση Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων Μολυσµατικού Χαρακτήρα 21 ιαχείριση Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων Μολυσµατικού και Ταυτόχρονα Τοξικού Χαρακτήρα ιαχείριση Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων Τοξικού Χαρακτήρα ιαχείριση Άλλων Ιατρικών Αποβλήτων 31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Μέτρα Υγιεινής και Ασφαλείας κατά τη διαχείριση Ιατρικών Αποβλήτων 32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης 36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Εκπαίδευση Προσωπικού 41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Φωτογραφικό Υλικό Σχέδια Κατόψεων 44 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συµβάσεις

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Οι εκτιµώµενες ποσότητες επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων (ΕΙΑ) που παράγει η Υγειονοµική µονάδα εµφανίζονται στον Πίνακα 1. ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Εκτιµώµενες ποσότητες επικίνδυνων ιατρικών απόβλητων ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Αστικού χαρακτήρα Kg/ηµέρα _ Αµιγώς Μολυσµατικού Χαρακτήρα 800 Kg/ηµέρα _ Ταυτόχρονα Τοξικού και Μολυσµατικού Χαρακτήρα 10 Kg/ηµέρα _ Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα 120Kg/έτος (ληγµένα φάρµακα) 27 Kg/ηµέρα 4

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ, ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 2.1 Σύσταση Επιτροπής ιαχείρισης Επικινδύνων Ιατρικών Απόβλητων Στο πλαίσιο της επαρκούς οργάνωσης του Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός» για τη ιαχείριση των ΕΙΑ µε την υπ αριθµ.πρωτ.: 01/01/14826 απόφαση του ιοικητή, συγκροτείται Επιτροπή ιαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων (Ε.Ι.Α.) η οποία αποτελείται από τα παρακάτω µέλη: ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Μέλη Επιτροπής ιαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων ΜΕΛΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ιοικητής Νοσοκοµείου Μιχάλης Θεοδώρου ιευθυντής της ιοικητικής Υπηρεσίας Πρόεδρος της Επιτροπής Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων ιευθυντής του τµήµατος Πυρηνικής Ιατρικής ιευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας ιευθυντής της Τεχνικής Υπηρεσίας Προϊστάµενος του Γραφείου Προµηθειών Προϊστάµενος του Γραφείου Επιστασίας Γαβριήλ Σκλάβος Αθανάσιος Σκουτέλης Ιωάννης ατσέρης Αικατερίνη Ουζουνίδου Βασίλειος Γκέρκης Βασιλική Πλαστήρα Γεώργιος Μανιατάκης Έργο της Επιτροπής είναι η κατάρτιση και εφαρµογή Εσωτερικού Κανονισµού ιαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών αποβλήτων. 5

6 2.2 Καθήκοντα των Μελών της Επιτροπής ιαχείρισης Ιατρικών Απόβλητων ιοικητής Νοσοκοµείου Είναι υπεύθυνος για: τη σύσταση της Επιτροπής ιαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών αποβλήτων τον ορισµό των Υπευθύνων ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων (Υ ΙΑ) την επαρκή διάθεση οικονοµικών και ανθρώπινων πόρων για την εφαρµογή του Κανονισµού τη διασφάλιση της σωστής διαχείρισης των Ιατρικών Αποβλήτων όπως αυτή ορίζεται από τη κείµενη Νοµοθεσία την επικαιροποίηση/αναθεώρηση του Εσωτερικού Κανονισµού ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων της Υγειονοµικής Μονάδος όποτε αυτό απαιτείται την εξασφάλιση της τήρησης αρχείων στα διάφορα στάδια της ιαχείρισης των απορριµµάτων ώστε να παρακολουθούνται οι διαδικασίες την άµεση αντικατάσταση των ατόµων που συµµετέχουν στην Επιτροπή ιαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών αποβλήτων σε περίπτωση αποχώρησής τους τη διασφάλιση της επαρκούς εκπαίδευσης του προσωπικού και τον προσδιορισµό των Υπευθύνων για την πραγµατοποίηση σεµιναρίων εκπαίδευσης Πρόεδρος της Επιτροπής Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων Είναι υπεύθυνος για να: διασφαλίζει ότι η Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων συνεργάζεται µε την αντίστοιχη για τη ιαχείριση των ΕΙΑ και τους Υ ΙΑ παρέχοντας συµβουλές σχετικά µε τον έλεγχο των Λοιµώξεων. Η Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων είναι υπεύθυνη για: τον εµβολιασµό του προσωπικού που ασχολείται µε τη διαχείριση των αποβλήτων την περιοδική εκπαίδευση του προσωπικού στην ασφαλή διαχείριση των αποβλήτων ΕΙΑ-ΜΧ και ΕΙΑ-ΜΤΧ, σε συνεργασία µε τους ιευθυντές των Τµηµάτων, τον ιευθυντή της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας και τον ιοικητικό ιευθυντή µε την αποστολή ενηµερωτικών εντύπων και παρεµβάσεις στο χώρο παραγωγής αρχικού διαχωρισµού των αποβλήτων. 6

7 τον έλεγχο της σωστής απολύµανσης των χώρων προσωρινής συλλογής και αποθήκευσης των αποβλήτων σε συνεργασία µε τον Επόπτη Υγείας ιοικητικός ιευθυντής / ιευθύντρια Νοσηλευτικής Υπηρεσίας Είναι υπεύθυνοι για: τη διευκόλυνση συµµετοχής του Νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού στο πρόγραµµα εκπαίδευσης για τη σωστή διαχείριση των αποβλήτων τον έλεγχο της επίτευξης των στόχων ορθής διαχείρισης των αποβλήτων ιευθυντής του Τµήµατος Πυρηνικής Ιατρικής Είναι υπεύθυνος για: την εκτίµηση των ποσοτήτων των Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα Αποβλήτων που παράγονται ανά ηµέρα και ανά χώρο σε συνεργασία µε τους Υ ΙΑ, την Επιτροπή ιαχείρισης Τοξικών Αποβλήτων, τον Επόπτη ηµόσιας Υγείας και το Γραφείο Επιστασίας τη σωστή διαχείριση των Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα Αποβλήτων (συλλογή, προσωρινή φύλαξη) σε συνεργασία µε τους Υ ΙΑ, την Επιτροπή ιαχείρισης Τοξικών Αποβλήτων και το Γραφείο Επιστασίας την εκπόνηση σχεδίου αντιµετώπισης έκτακτων αναγκών, το οποίο θα ενεργοποιείται σε περίπτωση διασκορπισµού Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα Αποβλήτων, σε συνεργασία µε τους Υ ΙΑ και την Επιτροπή ιαχείρισης Τοξικών Αποβλήτων την επάρκεια του απαραίτητου εξοπλισµού για τη διαχείριση των Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα Αποβλήτων (προστατευτικός εξοπλισµός, µέσα συλλογής κλπ) σε συνεργασία µε τους Υ ΙΑ, την Επιτροπή ιαχείρισης Τοξικών Αποβλήτων και τον Προϊστάµενο του Γραφείου Προµηθειών τη σωστή διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων ιευθυντής Τεχνικής Υπηρεσίας Είναι υπεύθυνος για: 7

8 την ανάθεση σε µηχανικό ή άλλο τεχνικό υπεύθυνο για την εγκατάσταση, τη συντήρηση και την τεχνική υποστήριξη των µέσων προσωρινής αποθήκευσης (ψυγείων, δεξαµενών κλπ), των µέσων µεταφοράς (ασανσέρ), των εξοπλισµού ζύγισης (πλάστιγγας) και του όποιου εξοπλισµού αδρανοποίησης αποβλήτων υφίσταται στο Νοσοκοµείο τη σωστή διαχείριση των Άλλων Αποβλήτων που παράγονται στο Νοσοκοµείο όπως: µπαταρίες, έλαια, συσκευασίες αερίων υπό πίεση κλπ Προϊστάµενος Γραφείου Προµηθειών Είναι υπεύθυνος για: την επάρκεια του εξοπλισµού που απαιτείται για τη διαχείριση των αποβλήτων Προϊστάµενος Γραφείου Επιστασίας Είναι υπεύθυνος για: την εκτίµηση των ποσοτήτων των αποβλήτων ανά ηµέρα και ανά κατηγορία, σε συνεργασία µε τους Υ ΙΑ, την Επιτροπή ιαχείρισης Τοξικών Αποβλήτων και τον Επόπτη ηµόσιας Υγείας την αναφορά των ποσοτήτων όλων των ΙΑ που παράγονται ανά κλινική-τµήµα- µονάδα-εργαστήριο-υπηρεσίες τον έλεγχο των διαδικασιών απολύµανσης του εξοπλισµού και του χώρου προσωρινής αποθήκευσης των αποβλήτων, σε συνεργασία µε την Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων, τους Υ ΙΑ και τον Επόπτη ηµόσιας Υγείας την επάρκεια του απαιτούµενου εξοπλισµού για τη διαχείριση των αποβλήτων σε συνεργασία µε το Γραφείο Προµηθειών, τους Υ ΙΑ και την Επιτροπή ιαχείρισης Τοξικών Αποβλήτων την καταλληλότητα των τροχηλάτων µεταφοράς και των υποδοχέων σε συνεργασία µε την Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων, τους Υ ΙΑ, τον Επόπτη ηµόσιας Υγείας και την Επιτροπή ιαχείρισης Τοξικών Αποβλήτων την επίβλεψη για τη σωστή µεταφορά των ΕΙΑ από το προσωπικό του συνεργείου καθαριότητας στους χώρους προσωρινής αποθήκευσης έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι οι εργαζόµενοι εµπλέκονται µόνο στη διαχείριση υποδοχέων (κυτία αιχµηρών, σακούλες, τροχήλατα µεταφοράς) που έχουν κλειστεί ασφαλώς 8

9 την αναφορά των ποσοτήτων όλων των ΙΑ που παράγονται ανά κλινική-τµήµα- µονάδα-εργαστήριο-υπηρεσίες την παράδοση και το ζυγολόγιο των αποβλήτων τηρώντας το Έντυπο Παραλαβής των ΕΙΑ 2.3 Ορισµός Υπεύθυνων ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων (Υ ΙΑ) Σύµφωνα µε την υπ αριθµ. πρωτ.: 01/01/14826 απόφαση του ιοικητή του Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός» ορίζονται Υπεύθυνοι ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων (Υ ΙΑ), οι οποίοι έχουν ως έργο τους την καθηµερινή παρακολούθηση της εφαρµογής του Εσωτερικού Κανονισµού ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων. Υπεύθυνοι Υ ΙΑ ορίζονται οι: ΠΙΝΑΚΑΣ 3. Υπεύθυνοι ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Υ ΙΑ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Μέλος Επόπτης Υγείας του Νοσοκοµείου (πτυχιούχος ΤΕ κλάδου Εποπτών ηµόσιας Υγείας) Ιωάννης Γεωργακόπουλος Μέλος Μέλος Αναπληρωτής Υπάλληλος κλάδου Ε ιοικητικού Λογιστικού (πτυχιούχος κλάδου ΤΕ Εποπτών ηµόσιας Υγείας) Υπάλληλος κλάδου ΤΕ Τεχνολόγων Ιατρικών Εργαστηρίων Υπάλληλος Τεχνικής Υπηρεσίας (κλάδου ΤΕ Μηχανικών) Αγνή Σάλιαρη Χρήστο Οικονοµίδη Κοσµάς Γερασιµάτος Αναπληρωτής Υπάλληλος κλάδου ΥΕ Θυρωρών Ευαγγελία Τσελέντη Σταύρο Κυριαζή Αναπληρωτής Υπάλληλος ΤΕ Ραδιολογίας Ακτινολογίας 9

10 Η Επιτροπή βρίσκεται σε άµεση συνεργασία µε τους Προϊστάµενους όλων των Τµηµάτων του Νοσοκοµείου για τη σωστή εφαρµογή του Εσωτερικού Κανονισµού ιαχείρισης Αποβλήτων. 2.4 Καθήκοντα των Υπευθύνων ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων Οι Υπεύθυνοι ιαχείρισης των Ιατρικών Αποβλήτων (Υ ΙΑ), αναφέρονται πάντοτε στο ιοικητή του Νοσοκοµείου. Είναι υπεύθυνοι για: την εκτίµηση των παραγοµένων ποσοτήτων ανά κατηγορία αποβλήτων σε συνεργασία µε τις Προϊστάµενες των Νοσηλευτικών Τµηµάτων, το Γραφείο Επιστασίας και την Επιτροπή ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων την καταγραφή των αναγκών του Νοσοκοµείου σε περιέκτες, σακούλες, µέσα ατοµικής προστασίας κ.λπ. σε συνεργασία µε το Τµήµα Προµηθειών τον ορισµό των προδιαγραφών για την προµήθεια των υλικών και την επίβλεψη της καταλληλότητας των οχηµάτων µεταφοράς και των υποδοχέων σύµφωνα µε τον Εσωτερικό Κανονισµό Λειτουργίας σε συνεργασία µε την Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων την επίβλεψη του διαχωρισµού των αποβλήτων στους χώρους συλλογής, από το προσωπικό και για την ενηµέρωση όλου του προσωπικού σε συνεργασία µε τους ιευθυντές και τους Προϊστάµενους των τµηµάτων τον έλεγχο της µεταφοράς των ιατρικών αποβλήτων στους χώρους προσωρινής αποθήκευσης, ώστε αυτή να γίνεται µε τα κατάλληλα µέσα, στα κατάλληλα χρονικά διαστήµατα τον έλεγχο ώστε να µην παραµένουν απόβλητα εκτός του χώρου προσωρινής αποθήκευσης τον έλεγχο του προγράµµατος καθαρισµού και απολύµανσης του χρησιµοποιούµενου εξοπλισµού σε συνεργασία µε την Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων τη διασφάλιση της σωστής χρήσης των χώρων αποθήκευσης των ιατρικών αποβλήτων και τη µη πρόσβασή σε αυτούς από αναρµόδιους 10

11 την τήρηση αρχείων των προβλεποµένων από την Κ.Υ.Α συνοδευτικών εντύπων των Ε.Ι.Α. για τα διάφορα στάδια διαχείρισής τους και τα αρχεία του συστήµατος διαχείρισης ( παραστατικά, αναφορές κ.α.) τη διερεύνηση και καταγραφή κάθε περιστατικού που σχετίζεται µε τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων (ατυχήµατα, αστοχίες του συστήµατος κ.α.) τη διασφάλιση της επάρκειας µέσων ατοµικής προστασίας και της ύπαρξης γραπτών οδηγιών αντιµετώπισης έκτακτων αναγκών και ότι το προσωπικό γνωρίζει το τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης την εισήγηση και την επίβλεψη του προγράµµατος ανακύκλωσης χρήσιµου υλικού (χαρτί, αλουµίνιο, γυαλί, πλαστικό) την παρακολούθηση των εξελίξεων της Νοµοθεσίας και της τεχνολογίας περί Ε.Ι.Α την εισήγηση της αναθεώρησης του Εσωτερικού Κανονισµού όταν αυτό απαιτείται 2.5 Καθήκοντα Λοιπών Εργαζοµένων Νοσοκοµείου στη ιαχείριση των Ιατρικών Αποβλήτων Επόπτης υγείας Ελέγχει σε συνεργασία µε την Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων, την Επιτροπή ιαχείρισης Αποβλήτων Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα και τους Υπεύθυνους ιαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων: τη σωστή απολύµανση των χώρων προσωρινής συλλογής και αποθήκευσης των αποβλήτων σε συνεργασία µε την Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων τη διαχείριση όλων των Ιατρικών Αποβλήτων (ασφαλή διαχωρισµό, συλλογή, µεταφορά, προσωρινή αποθήκευση) τη σωστή λειτουργία του ψυγείου προσωρινής αποθήκευσης σε συνεργασία µε τον Υπεύθυνο που έχει ορισθεί από την Τεχνική Υπηρεσία την καταλληλότητα των υποδοχέων συλλογής και µεταφοράς σε συνεργασία µε την Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων και την Επιτροπή ιαχείρισης Αποβλήτων Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα την επιτήρηση ασφαλούς διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων 11

12 2.5.2 Προϊστάµενες Νοσηλευτικών Τµηµάτων Είναι υπεύθυνες για: την επίβλεψη του προσωπικού του Τµήµατός τους για το σωστό διαχωρισµό, τη συλλογή, τη φύλαξη και την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων που παράγονται στο Τµήµα τους την επίβλεψη της σωστής συσκευασίας των αποβλήτων για την τοποθέτηση βρόχου και ετικέτας µε στοιχεία: ηµεροµηνία, τµήµα προέλευσης την επίβλεψη των καθαριστριών του ιδιωτικού συνεργείου για την έγκαιρη αποµάκρυνση των περιεκτών όταν είναι γεµάτοι κατά τα 2/3 την επίβλεψη των καθαριστριών του συνεργείου καθαριότητας για την απολύµανση των υποδοχέων συλλογής των αποβλήτων και του χώρου προσωρινής αποθήκευσης του Τµήµατός τους την επίβλεψη της συµπλήρωσης από τις καθαρίστριες του εντύπου ηµερήσιας αναφοράς παραγωγής αποβλήτων και την υπογραφή αυτού (ΠΙΝΑΚΑΣ 4) την επάρκεια των κατάλληλων υλικών συσκευασίας ανάλογα µε το είδος των αποβλήτων που παράγουν (π.χ. κυτία αιχµηρών κατάλληλου µεγέθους για το είδος των αιχµηρών που παράγονται, κίτρινη σακούλα, τριπλή συσκευασία ΜΤΧ κ.λ.π) ιευθυντές Νοσηλευτικών Τµηµάτων και Εργαστηρίων Είναι υπεύθυνοι για: για τον έλεγχο του Ιατρικού προσωπικού του Τµήµατος ή του Εργαστηρίου τους όσον αφορά την τήρηση των κανόνων ορθής διαχείρισης των αποβλήτων για τον έλεγχο του συνόλου του προσωπικού του Τµήµατος τους, σε συνεργασία µε την Προϊσταµένη Νοσηλευτών για την ενηµέρωση - εκπαίδευση του προσωπικού τους σε συνεργασία µε την Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων Λοιποί Επαγγελµατίες Υγείας: Έχουν την ευθύνη να γνωρίζουν και να εφαρµόζουν τους κανόνες ορθής διαχείρισης των αποβλήτων. 12

13 2.5.5 Συνεργείο καθαριότητας Οι καθαρίστριες είναι υπεύθυνες για: την τοποθέτηση του κατάλληλου τύπου περιέκτη όπου ενδείκνυται ανάλογα µε το είδος των αποβλήτων που παράγονται στο συγκεκριµένο χώρο την έγκαιρη αποµάκρυνση των περιεκτών όταν είναι γεµάτοι κατά τα 2/3 και τη συγκέντρωση των αποβλήτων στο χώρο προσωρινής αποθήκευσης του τµήµατος την τοποθέτηση ετικέτας µε στοιχεία: ηµεροµηνία, τµήµα προέλευσης και βρόχου όπου απαιτεί η συσκευασία τη συµπλήρωση του εντύπου ηµερήσιας αναφοράς παραγωγής αποβλήτων (ΠΙΝΑΚΑΣ 4) την καθηµερινή απολύµανση των περιεκτών καθώς και την καθαριότητα και απολύµανση του χώρου προσωρινής αποθήκευσης των Ιατρικών αποβλήτων Οι µεταφορείς του συνεργείου καθαριότητας είναι υπεύθυνοι για: την σωστή µεταφορά των ΕΙΑ από τους χώρους παραγωγής στο χώρο προσωρινής αποθήκευσης (ξεχωριστή µεταφορά ανάλογα µε το είδος των ΕΙΑ) την τήρηση των όρων ασφαλούς µεταφοράς (ειδικά κλειστού τύπου τροχήλατα, σωστή φόρτωση). την απολύµανση των τροχήλατων και του χώρου προσωρινής αποθήκευσης των ιατρικών αποβλήτων Ανάδοχος Εταιρεία Είναι υπεύθυνη για: την αποµάκρυνση των ΕΙΑ από το Νοσοκοµείο τηρώντας τους όρους της σύµβασης την επεξεργασία των ΕΙΑ (αποτέφρωση ή αποστείρωσή τους ανάλογα µε το είδος τους) σε χώρο εκτός Νοσοκοµείου Οι συµβάσεις βρίσκονται στο παράρτηµα 13

14 ΠΙΝΑΚΑΣ 4. Έντυπο ηµερήσιας καταγραφής παραγωγής αποβλήτων ΕΝΤΥΠΟ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗΣ ΕΙΑ ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ως Ιατρικά Απόβλητα νοούνται τα απόβλητα που παράγονται στο Νοσοκοµείο κατά την παροχή φροντίδας, τη διάγνωση και τη θεραπεία των αρρώστων. Επιπλέον, νοούνται ως Ιατρικά Απόβλητα και αυτά που προκύπτουν κατά την φαρµακευτική και ιατρική έρευνα. Τα Ιατρικά Απόβλητα είναι ποικίλα, µπορεί να είναι απλά Ιατρικά απόβλητα αστικού χαρακτήρα τα οποία προσοµοιάζουν µε τα οικιακά απορρίµµατα, ή µπορεί να φέρουν επικίνδυνους παράγοντες, µολυσµατικούς, χηµικούς ή ραδιενεργούς. Ο διαχωρισµός τους σε κατηγορίες δεν είναι απόλυτος. Συχνά τα απόβλητα είναι µικτού τύπου έχοντας χαρακτηριστικά από δύο ή περισσότερες κατηγορίες. Η ιαχείριση όλων των ειδών των Ιατρικών Αποβλήτων συνοπτικά περιλαµβάνει τα εξής στάδια: το διαχωρισµό τους ανάλογα µε το είδος τους, τη συλλογή και συσκευασία τους στους κατάλληλους περιέκτες στους χώρους παραγωγής, την ενδονοσοκοµειακή µεταφορά τους από τα τµήµατα του Νοσοκοµείου στον ειδικό χώρο προσωρινής αποθήκευσης και τέλος τη µεταφορά τους εκτός Νοσοκοµείου. Η τελική διαχείριση των αποβλήτων γίνεται εκτός Νοσοκοµείου και είναι ανάλογη του είδος αυτών. Τα απόβλητα µε µολυσµατικό χαρακτήρα υπόκεινται σε αποστείρωση, τα απόβλητα τοξικού χαρακτήρα σε αποτέφρωση ενώ τα διάφορα ανατοµικά µέλη ενταφιάζονται. Σε κάθε στάδιο της ιαχείρισης των Ιατρικών Αποβλήτων πρέπει να ακολουθούνται συγκεκριµένες ασφαλείς πρακτικές. Σφάλµατα ή παραλείψεις σε οποιοδήποτε στάδιο της διαχείρισης τους µπορεί να προκαλέσουν λοίµωξη ή σοβαρό ατύχηµα στους εργαζόµενους, τους ασθενείς του Νοσοκοµείου, αλλά και να δηµιουργήσουν πρόβληµα ηµόσιας Υγείας. Η Σωστή ιαχείριση των Ιατρικών Αποβλήτων είναι ιδιαίτερα σηµαντική, και αποτελεί επαγγελµατική, ηθική και νοµική υποχρέωση όλου του προσωπικού του Νοσοκοµείου. 15

16 3.2 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Ιατρικά Απόβλητα Αστικού Χαρακτήρα Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα Αµιγώς Μολυσµατικού Χαρακτήρα Απόβλητα Απόβλητα που έχουν ταυτόχρονα Μολυσµατικό και Τοξικό Χαρακτήρα Απόβλητα Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα Άλλα Ιατρικά Απόβλητα: ραδιενεργά, µπαταρίες, έλαια, ληγµένα φάρµακα κ.α ΙΑΤΡΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ (ΙΑ-ΑΧ) Τα Ιατρικά Απόβλητα Αστικού Χαρακτήρα προσοµοιάζουν µε τα οικιακά απορρίµµατα. Ενδεικτικά ως Απόβλητα Αστικού Χαρακτήρα αναφέρονται: απόβλητα από την παρασκευή φαγητών που προέρχονται από τις κουζίνες του νοσοκοµείου απόβλητα από δραστηριότητες εστίασης και τα υπολείµµατα των τροφίµων που προέρχονται από τα τµήµατα νοσηλείας απόβλητα όπως: γυαλί, χαρτί, χαρτόνι, πλαστικό, µέταλλα, υλικά συσκευασίας γενικά, ογκώδη υλικά καθώς και άλλα µη επικίνδυνα απόβλητα, που λόγω της ποιότητάς τους εξοµοιώνονται µε τα οικιακά απόβλητα παραγόµενα κατά τις εργασίες καθαρισµού κοινόχρηστων χώρων απόβλητα από ρουχισµό µίας χρήσεως εκτός εάν εµπίπτουν στην κατηγορία των επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων Αµιγώς Μολυσµατικού Χαρακτήρα απόβλητα που προέρχονται από κηπουρικές εργασίες που εκτελούνται στο περιβάλλον του νοσοκοµείου ορθοπεδικοί γύψοι, σερβιέτες, βρεφικές πάνες και πάνες ενηλίκων, εκτός εάν εµπίπτουν στην κατηγορία των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων αµιγώς µολυσµατικού χαρακτήρα 16

17 3.2.2 ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Απόβλητα Αµιγώς Μολυσµατικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΜΧ) Στα Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα Μολυσµατικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΜΧ) ανήκουν: ιστοί και όργανα ανθρωπίνου σώµατος όλα τα απόβλητα που προέρχονται από περιβάλλον, στο οποίο υφίσταται κίνδυνος βιολογικής µετάδοσης δια του αέρος καθώς και από περιβάλλον αποµόνωσης, στο οποίο βρίσκονται ασθενείς πάσχοντες από µεταδοτικό νόσηµα και τα οποία έχουν µολυνθεί από: α. αίµα ή βιολογικά υγρά: εγκεφαλονωτιαίο υγρό, αρθρικό υγρό, περιτοναϊκό υγρό, πυώδεις συλλογές β. κόπρανα και ούρα από ασθενή στον οποίο έχει αναγνωριστεί κλινικά από τον θεράποντα ιατρό νόσος που µπορεί να µεταδοθεί µε αυτά τα απεκκρίµατα απόβλητα από µικροβιολογικές -βιοχηµικές εξετάσεις*: α. πλάκες β. τριβλία καλλιέργειας και άλλα µέσα που χρησιµοποιούνται στη µικροβιολογία και που έχουν µολυνθεί από παθογόνους παράγοντες απόβλητα που προέρχονται από το πειραµατικό χειρουργείο και α. έχουν µολυνθεί από παθογόνους για τον άνθρωπο και τα ζώα παράγοντες β. έχουν έρθει σε επαφή µε οποιοδήποτε βιολογικό υγρό όπως αίµα, κόπρανα, ούρα από ασθενή που έχει διαπιστωθεί κλινικά από τον υπεύθυνο ιατρό, κίνδυνος µετάδοσης νόσου * Άρθρο 3 Υπ αρ / έγγραφο της /νσης Υγιεινής Περιβάλλοντος του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ενδεικτικά είδη ΕΙΑ-ΜΧ που παράγονται στο χώρο του Νοσοκοµείου είναι: 17

18 ΠΙΝΑΚΑΣ 5. Είδη Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων Μολυσµατικού χαρακτήρα βελόνες, σύριγγες, λάµες, χειρουργικά νυστέρια σετ µετάγγισης, παρεντερικής διατροφής, συσκευές ορών καθετήρες αγγειακοί, ουροδόχου κύστεως, διασωλήνωσης, αναρρόφησης σετ οξυγονοθεραπείας σάκοι παροχετεύσεων κυκλώµατα εξωσωµατικής κυκλοφορίας, φίλτρα διύλισης ατοµικός προστατευτικός εξοπλισµός: γάντια, ρόµπες, γυαλιά, µάσκες, σκούφοι, ποδονάρια γάζες και επίδεσµοι µετά από αλλαγή τραύµατος ψύκτρες, υλικά για κυτταρολογικές εξετάσεις εργαλεία κολποσκόπησης, ορθοσκόπια ρινοσκόπια, οφθαλµικές ράβδοι τριβλία καλλιεργειών, πλάκες Απόβλητα Μολυσµατικού και Ταυτόχρονα Τοξικού Χαρακτήρα Στα Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα Μολυσµατικού και Τοξικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΜΤΧ) ανήκουν: ανατοµικά απόβλητα από παθολογοανατοµικά και αιµοπαθολογοανατοµικά εργαστήρια: ιστοί όργανα και µέρη σώµατος µη αναγνωρίσιµα απόβλητα από παθολογικά ή άλλα τµήµατα όπου γίνονται χηµειοθεραπείες flacon, οροί και συσκευές ορών χηµειοθεραπευτικών Απόβλητα Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΤΧ) 18

19 Στα Απόβλητα Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΤΧ) ανήκουν: ανόργανες και οργανικές χηµικές ουσίες αµαλγάµατα οδοντιατρικής υδράργυρος ή άλλα βαρέα µέταλλα ληγµένα φάρµακα υγρά εµφάνισης και στερέωσης ακτινολογικού εργαστηρίου έλαια εκροής από αντλίες κενού Τµήµατα του Νοσοκοµείου τα οποία παράγουν Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα (ΕΙΑ-ΤΧ) είναι: 1. Γενικό Αιµατολογικό Εργαστήριο Αιµατολογικής Κλινικής 2. Εργαστήριο Μοριακής βιολογίας Αιµατολογικής Κλινικής 3. Εργαστήριο Κρυοκατάψυξης αιµοποιητικών κυττάρων Αιµατολογικής Κλινικής 4. Εργαστήριο Κυτταροµετρίας Ροής Αιµατολογικής Κλινικής 5. Αιµατολογικό Εργαστήριο 6. Κυτταρολογικό Εργαστήριο 7. Φαρµακείο (Ληγµένα φάρµακα). 8. Παθολογοανατοµικό Εργαστήριο 9. Νεφροπαθολογοανατοµικό Εργαστήριο 10. Αιµοπαθολογοανατοµικό Εργαστήριο 11. Ακτινολογικό Εργαστήριο ΑΛΛΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ χρησιµοποιηµένες µπαταρίες ραδιενεργά απόβλητα Το Νοσοκοµείο χρησιµοποιεί ραδιενεργά ισότοπα για τη θεραπεία των αρρώστων. Οι χώροι στους οποίους χρησιµοποιούνται είναι: Τµήµα Πυρηνικής Ιατρικής Ορµονολογικό Εργαστήριο Εργαστήριο Ανοσολογίας-Ιστοσυµβατότητας 19

20 3.3 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η ιαχείριση των ΕΙΑ περιλαµβάνει τις εργασίες που αποσκοπούν στο να καταστήσουν τα ΕΙΑ αβλαβή για τη ηµόσια Υγεία και το περιβάλλον. Περιλαµβάνει το διαχωρισµό, την συλλογή, την συσκευασία, τη µεταφορά, την προσωρινή αποθήκευση, την επεξεργασία και την τελική διάθεση των αποβλήτων. Συγκεντρωτική παρουσίαση της διαχείρισης φαίνεται στον ΠΙΝΑΚΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ (ΙΑ-ΑΧ) Συλλογή ΙΑ-ΑΧ 1.Ο διαχωρισµός τους γίνεται στους χώρους παραγωγής τους από τους επαγγελµατίες υγείας. 2.Η συλλογή γίνεται σε σακούλες µαύρου χρώµατος. 3. Αποθηκεύονται προσωρινά στους χώρους αποθήκευσης των τµηµάτων παραγωγής 4.Μεταφέρονται στους χώρους προσωρινής αποθήκευσης, µε ειδικά κλειστού τύπου τροχήλατα και απορρίπτονται απευθείας στους υποδοχείς-συµπιεστές του δήµου. Εκεί γίνεται συµπίεση των αποβλήτων 8 προς 1 για µείωση του όγκου τους. Αποµακρύνονται, µε ευθύνη του δήµου, δύο φορές το 24ωρο. (ΠΙΝΑΚΑΣ 7, ΠΙΝΑΚΑΣ 8) 5.Ο χώρος προσωρινής αποθήκευσης καλύπτεται από πλακάκια στους τοίχους και διαθέτει παροχή ζεστού νερού, ώστε να πλένεται και να απολυµαίνεται στο τέλος της ηµερήσιας εργασίας και όποτε άλλοτε κρίνεται απαραίτητο Στο Νοσοκοµείο γίνεται ανακύκλωση χαρτιού. Ο διαχωρισµός και η συλλογή γίνεται σε όλες τις επιµέρους υπηρεσίες του Νοσοκοµείου σε ειδικούς χάρτινους περιέκτες. Η µεταφορά στο χώρο προσωρινής αποθήκευσης γίνεται µε συγκεκριµένα τροχήλατα, όπου αποθηκεύονται σε κάδους µπλε χρώµατος. Παρατηρήσεις 1. Στους υποδοχείς συλλογής ΙΑ-ΑΧ δεν απορρίπτονται Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα (ΕΙΑ) 2. Με τα τροχήλατα που προορίζονται για τα ΙΑ-ΑΧ δεν µεταφέρονται άλλου τύπου απορρίµµατα 3. Ο χώρος προσωρινής αποθήκευσης των ΙΑ-ΑΧ είναι σαφώς οριοθετηµένος µε µεταλλικό χώρισµα από το χώρο προσωρινής αποθήκευσης των ΕΙΑ. 20

21 3.3.2 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ (ΕΙΑ-ΜΧ) Συλλογή ΕΙΑ ΜΧ 1. Ο διαχωρισµός τους γίνεται στους χώρους παραγωγής τους από τους επαγγελµατίες υγείας 2. Τα διαχωρισµένα ΕΙΑ ΜΧ τοποθετούνται σε κατάλληλους υποδοχείς κίτρινου χρώµατος (ΠΙΝΑΚΑΣ 7) Συγκεκριµένα: τα αιχµηρά ή κοφτερά απόβλητα τοποθετούνται σε άκαµπτα, ανθεκτικά, αδιάτρητα δοχεία κίτρινου χρώµατος, µιας χρήσεως τα ογκώδη αιχµηρά τοποθετούνται σε ανθεκτικά δοχεία µαύρου χρώµατος µε κίτρινο καπάκι τα υπόλοιπα ΕΙΑ ΜΧ σε σακούλες κίτρινου χρώµατος ή σε άκαµπτα, ανθεκτικά δοχεία µαύρου χρώµατος µε κίτρινο καπάκι Παρατηρήσεις 1. Η πλήρωση των υποδοχέων δεν πρέπει να ξεπερνά τα ¾ της συνολικής τους χωρητικότητας. 2. Στη συσκευασία επικολλάται ετικέτα που φέρει το σήµα του βιολογικού κινδύνου, το τµήµα προέλευσης και την ηµεροµηνία συλλογής 3. Οι υποδοχείς κλείνουν µε ασφάλεια µε βρόχο ώστε να αποφεύγεται η διασπορά µολυσµατικού υλικού κατά την προσωρινή αποθήκευση και µεταφορά τους 4. Κατά τη συλλογή των ΕΙΑ ΜΧ: οι υποδοχείς απορρίπτονται ως έχουν και δεν ξαναχρησιµοποιούνται λαµβάνονται µέτρα για την αποφυγή δηµιουργίας σκόνης, αερίων εκποµπών, σταγονιδίων καθώς και της µετάδοσης παθογόνων µικροοργανισµών από την άµεση επαφή µε τα χέρια ή τον ιµατισµό. 21

22 Μεταφορά ΕΙΑ ΜΧ 1. Μεταφέρονται από το τµήµα παραγωγής τους στους χώρους προσωρινής αποθήκευσης του νοσοκοµείου, µε ειδικά διαµορφωµένα κλειστού τύπου τροχήλατα από αλουµίνιο, τα οποία φέρουν εξωτερικά το σήµα του βιολογικού κινδύνου. Τα τροχήλατα αυτά χρησιµοποιούνται αποκλειστικά και µόνο για την µεταφορά των µολυσµατικών αποβλήτων και απολυµαίνονται σύµφωνα µε τις οδηγίες της Ε.Ν.Λ. (ΠΙΝΑΚΑΣ 8) 2. Η µεταφορά γίνεται από εκπαιδευµένους υπαλλήλους του συνεργείου καθαριότητας που χρησιµοποιεί τα µέσα ατοµικής προστασίας (φόρµα πολλαπλών χρήσεων, χοντρά γάντια) 3. Τα ΕΙΑ-ΜΧ αποµακρύνονται ανά 4ωρο από τους χώρους παραγωγής (χώροι ακαθάρτων των τµηµάτων) (ΠΙΝΑΚΑΣ 8) Προσωρινή αποθήκευση των ΕΙΑ ΜΧ στο Νοσοκοµείο 1. Γίνεται σε ψυκτικό θάλαµο (θερµοκρασία 0 o C έως 4 o C) ο οποίος: έχει επαρκή χωρητικότητα βρίσκεται σε ειδικά διαµορφωµένο χώρο µέσα στο χώρο διαχείρισης των αποβλήτων του νοσοκοµείου καλύπτεται από πλακάκια στους τοίχους και διαθέτει παροχή ζεστού νερού, ώστε να πλένεται και να απολυµαίνεται µετά την αποµάκρυνση των ΕΙΑ-ΜΧ και όποτε άλλοτε κρίνεται απαραίτητο, ενώ οι αγωγοί απορροής καταλήγουν στο δίκτυο αποχέτευσης του νοσοκοµείου κλείνει αεροστεγώς µε ανοξείδωτη µεταλλική πόρτα λειτουργεί µε ρεύµα και διαθέτει εξωτερικό πίνακα για τον έλεγχο της σωστής λειτουργίας του φωτίζεται επαρκώς διαθέτει προληπτικά µέτρα πυρασφάλειας 22

23 διαθέτει ευκρινή σήµανση µε το διεθνές σύµβολο του µολυσµατικού και επικινδύνου και τον όρο «Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα» βρίσκεται σε σηµείο όπου υπάρχει δυνατότητα ευχερούς διακίνησης των τροχήλατων µεταφοράς των ΕΙΑ ΜΧ και της κινητής µονάδας απολύµανσης τα απόβλητα δεν παραµένουν στο ψυγείο για διάστηµα µεγαλύτερο των 3 ηµερών 2. Στο χώρο της προσωρινής αποθήκευσης δεν επιτρέπεται η είσοδος στο κοινό ή σε µη εξουσιοδοτηµένο προσωπικό. Επεξεργασία των ΕΙΑ ΜΧ Η επεξεργασία των ΕΙΑ ΜΧ γίνεται εκτός του Νοσοκοµείου µε τη µέθοδο υψηλού βαθµού απολύµανσης µε ατµό υπό πίεση (αποστείρωση). 1. Η επεξεργασία των ΕΙΑ-ΜΧ γίνεται στη σταθερή µονάδα επεξεργασίας της αναδόχου εταιρείας µε δική της ευθύνη. Η παράδοση παραλαβή των ΕΙΑ-ΜΧ πραγµατοποιείται µε την συµπλήρωση του ειδικού εντύπου (ζυγολόγιο) σύµφωνα µε την ειδική πλάστιγγα του Νοσοκοµείου. 2. Η µεταφορά των ΕΙΑ ΜΧ γίνεται από εγκεκριµένα αυτοκίνητα - ψυγεία της αναδόχου εταιρείας επεξεργασίας των ΕΙΑ-ΜΧ 3 φορές την εβδοµάδα και ανάλογα µε τον όγκο των παραγόµενων αποβλήτων όποτε κρίνεται απαραίτητο. 3. Ο φορέας λειτουργίας της µονάδας αποστείρωσης διατηρεί αρχείο λειτουργίας και ελέγχου της εγκατάστασης και των ποσοτήτων των αποβλήτων που επεξεργάστηκαν, µε βάση το οποίο καταρτίζεται ετήσια έκθεση. Η ετήσια έκθεση περιλαµβάνει τουλάχιστον τα παρακάτω ειδικά στοιχεία: ποσότητες ΕΙΑ ΜΧ που επεξεργάστηκαν µε αποστείρωση αποτελέσµατα των ειδικών ελέγχων και των µετρήσεων ειδικότερα συµβάντα (κυρίως αστοχίες) και αντιµετώπισή τους 23

24 ιαχείριση ακρωτηριασµένων µελών Τα ακρωτηριασµένα µέλη από το χειρουργείο: µεταφέρονται µε κλειστή σακούλα που δεν επιτρέπει τη διαρροή και φυλάσσονται σε καταψύκτη θερµοκρασίας -20 o C που βρίσκεται στο χώρο του Νεκροφυλακείου παραδίδονται µε ειδικό πρωτόκολλο στην ιδιωτική εταιρεία (Γραφείο Τελετών) µε την οποία έχει υπογράψει σύµβαση το Νοσοκοµείο µεταφέρονται στο Γ Νεκροταφείο προς ταφή τηρείται αντίστοιχο αρχείο από τον Επόπτη Υγείας του Νοσοκοµείου ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΤΟΞΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ (ΕΙΑ ΜΤΧ) Συλλογή ΕΙΑ ΜΤΧ Για τη ασφαλή διαχείριση απαιτείται ειδική τριπλή συσκευασία συλλογής: εσωτερική κόκκινη πλαστική σακούλα, πλην PVC χαρτοκυτίο εξωτερική κόκκινη πλαστική σακούλα, πλην PVC (ΠΙΝΑΚΑΣ 7) Παρατηρήσεις 1. Η πλήρωση των υποδοχέων δεν πρέπει να ξεπερνά τα ¾ της συνολικής τους χωρητικότητας. 2. Στη συσκευασία επικολλάται ετικέτα που φέρει το σήµα του βιολογικού κινδύνου, το τµήµα προέλευσης, την ηµεροµηνία συλλογής (ΠΙΝΑΚΑΣ 7) 3. Οι υποδοχείς κλείνουν µε ασφάλεια µε βρόχο για την αποφυγή ατυχούς διάνοιξης κατά την προσωρινή αποθήκευση και µεταφορά τους. 4. Κατά τη συλλογή των ΕΙΑ ΜΤΧ απαγορεύονται οι διαδικασίες εκκένωσης και επαναλαµβανόµενης πλήρωσης του υποδοχέα. 24

25 Μεταφορά ΕΙΑ ΜΤΧ Τα ΕΙΑ-ΜΤΧ µεταφέρονται από τον χώρο παραγωγής στο χώρο προσωρινής αποθήκευσης ανάλογα µε το ρυθµό παραγωγής. (ΠΙΝΑΚΑΣ 7) Προσωρινή αποθήκευση των ΕΙΑ ΜΤΧ στο Νοσοκοµείο φυλάσσονται στον ειδικό καταψύκτη σε Θερµοκρασία 0 o C έως 4 ο C, που βρίσκεται στον ειδικά διαµορφωµένο χώρο προσωρινής αποθήκευσης αποβλήτων του Νοσοκοµείου Επεξεργασία των ΕΙΑ ΜΤΧ Η τελική διαχείρισή τους γίνεται εκτός Νοσοκοµείου µε τη µέθοδο της αποτέφρωσης Η µεταφορά των ΕΙΑ ΜΤΧ εκτός Νοσοκοµείου γίνεται µε ευθύνη της αναδόχου εταιρείας επεξεργασίας των ΕΙΑ-ΜΤΧ 2-3 φορές την εβδοµάδα 25

26 3.3.4 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Το Νοσοκοµείο έχει συστήσει Επιτροπή ιαχείρισης Αποβλήτων Αµιγώς Τοξικού Χαρακτήρα. Η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση των Ιατρικών Αποβλήτων Τοξικού Χαρακτήρα που παράγονται στο Νοσοκοµείο. Συνεργάζεται µε τους Υπεύθυνους ιαχείρισης Ιατρικών Αποβλήτων για την εφαρµογή του Εσωτερικού Κανονισµού, την επίλυση προβληµάτων σχετικά µε τη διαχείριση των Τοξικών Αποβλήτων και την εφαρµογή του Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης σε περίπτωση ατυχήµατος. Η Επιτροπή αναφέρεται στο ιοικητή του Νοσοκοµείου. Τα απόβλητα που περιέχουν άργυρο ακτινολογικών µηχανηµάτων παλαιάς τεχνολογίας υγρής εκτύπωσης υπόκεινται σε απαργύρωση από απαργυρωτή και καθίστανται αδρανή. Παράγονται περίπου 1000 lt/έτος από το ακτινολογικό µηχάνηµα του χειρουργείου (φορητό µηχάνηµα) και το µαστογράφο. Τα υπόλοιπα ακτινολογικά µηχανήµατα είναι ψηφιακής τεχνολογίας και ως εκ τούτου δεν παράγουν τοξικά απόβλητα. Τα απόβλητα µε υψηλή περιεκτικότητα σε βαρέα µέταλλα (πχ κάδµιο και υδράργυρο) συλλέγονται ξεχωριστά σε ανθεκτικά και στεγανά ειδικά δοχεία, µε σήµανση που πληροφορεί για το περιεχόµενο τους. Αποθηκεύονται σε προσωρινό χώρο αποθήκευσης µέχρι την παραλαβή τους από την συµβαλλόµενη Εταιρεία αποκοµιδής και αποτέφρωσης. Ποσότητες επικινδύνων χηµικών αποβλήτων συλλέγονται σε ειδικούς στεγανούς περιέκτες οι οποίοι τοποθετούνται σε ειδική τριπλή συσκευασία και στην συνέχεια αποθηκεύονται στο χώρο προσωρινό αποθήκευσης αποβλήτων µέχρι την παραλαβή τους από την συµβαλλόµενη Εταιρεία αποκοµιδής και αποτέφρωσης. (ΠΙΝΑΚΕΣ 7,8,9) Κατά την αποθήκευση τους πληρούνται όσα προβλέπονται από την κείµενη νοµοθεσία για τα επικίνδυνα απόβλητα (ΚΥΑ 19396/1546/1997). Ο χώρος προσωρινής αποθήκευσης των τοξικών αποβλήτων φέρει σήµανση µε το διεθνές σύµβολο του επικίνδυνου υλικού. 26

27 ΠΙΝΑΚΑΣ 6. Συγκεντρωτική διαχείριση αποβλήτων και φορείς επεξεργασίας ΙΑΤΡΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕΘΟ ΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΟΡΕΑΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΙΑ ΑΧ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΦΗ ΕΣ ΝΑ ΕΣ ΝΑ 1-2 φορές την ηµέρα ΕΙΑ -ΜΧ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ STERIMED ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ STERIMED ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ 3 φορές την εβδοµάδα ΕΙΑ ΜΤΧ ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ ΑΠΟΤΕΦΡΩΤΗΡΑΣ ΑΕ ΑΠΟΤΕΦΡΩΤΗΡΑΣ ΑΕ 2-3 φορές την εβδοµάδα ΕΙΑ-ΤΧ ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ ΑΠΟΤΕΦΡΩΤΗΡΑΣ ΑΕ ΑΠΟΤΕΦΡΩΤΗΡΑΣ ΑΕ 2-3 φορές την εβδοµάδα 27

28 ΠΙΝΑΚΑΣ 7. Χαρακτηριστικά συσκευασίας των αποβλήτων ανάλογα µε το είδος τους και ειδική σήµανση. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙ ΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥΣ ΕΙ ΟΣ ΠΕΡΙΕΚΤΗ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΣΗ ΠΕΡΙΕΚΤΗ Αστικού Τύπου σακούλα µαύρο χρώµα Ανακυκλώσιµα υλικά Αµιγώς Μολυσµατικού Χαρακτήρα (προς αποστείρωση) ειδικοί περιέκτες ανακύκλωσης σακούλα µπλε χρώµα κίτρινο χρώµα σήµανση Μολυσµατικών Ταυτόχρονα Μολυσµατικού και Τοξικού Χαρακτήρα (προς αποτέφρωση) τριπλή συσκευασία: εξωτερική σακούλα, χάρτινο κουτί εσωτερική σακούλα κόκκινο χρώµα σήµανση Μολυσµατικών Τοξικού Χαρακτήρα Αιχµηρά αντικείµενα τριπλή συσκευασία: εξωτερική σακούλα χάρτινο κουτί εσωτερική σακούλα αδιάτρητα πλαστικά δοχεία κόκκινο χρώµα σήµανση Τοξικών κίτρινο χρώµα σήµανση Μολυσµατικών Κυτταροτοξικά τριπλή συσκευασία: εξωτερική σακούλα χάρτινο κουτί εσωτερική σακούλα κόκκινο χρώµα σήµανση Τοξικών 28

29 ΠΙΝΑΚΑΣ 8. εντός Υγειονοµικής Μονάδας Μεταφορά και προσωρινή αποθήκευση Ιατρικών αποβλήτων ΧΩΡΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΡΟΧΗΛΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (αριθµός τροχήλατων) ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ (π.χ. αποθήκη ψυκτικός ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΜΟΝΑ Α ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΧΩΡΟΥ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ (Μ Π Υ σε µέτρα) θάλαµος) Χώρος Αστικού Χαρακτήρα 2 απορριµµάτων σε Container /συµπιεστές του 80m 2 Ύψος 5,5m ήµου Μολυσµατικού Χαρακτήρα 1 Ψυκτικός θάλαµος Βλέπε στο φωτογραφικό 5 3 3,5 m υλικό- Σχέδιο Μολυσµατικού και τοξικού χαρακτήρα 1 Ψυκτικός θάλαµος κατόψεων (ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8) 5 3 3,5 m Τοξικού χαρακτήρα 1 Ψυκτικός θάλαµος 5 3 3,5 m 29

30 ΠΙΝΑΚΑΣ 9. ιαχείριση τοξικών αποβλήτων ανάλογα µε το είδος τους ΕΙ ΟΣ ΤΟΠΟΣ ΤΟΞΙΚΩΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΕΚΤΗΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ αντιδραστήρια περίπου στεγανός περιέκτης εργαστηριακού τοµέα Lt / έτος µέσα σε τριπλή συσκευασία Ψυκτικό θάλαµο εξωτερική σακούλα χάρτινο κουτί εσωτερική σακούλα ληγµένα φάρµακα περίπου 120 kg / 1 έτος τριπλή συσκευασία: εξωτερική σακούλα χάρτινο κουτί Ψυκτικό θάλαµο εσωτερική σακούλα 30

31 3.3.5 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΛΛΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ραδιενεργά απόβλητα Τα ραδιενεργά κατάλοιπα φυλάσσονται σε ειδικές µολύβδινες κρύπτες στο χώρο της Πυρηνικής Ιατρικής, έως ότου η εναποµένουσα ραδιενέργεια τους να είναι κάτω από τα επίπεδα αποδέσµευσης που ορίζει ο νόµος. Το χρονικό διάστηµα φύλαξης εντός της κρύπτης, ως εκ τούτου, είναι ανάλογο του είδους του ραδιενεργού ισότοπου. Μετά την ολοκλήρωση του απαιτούµενου χρονικού διαστήµατος παύουν να είναι ραδιενεργά και διαχειρίζονται ανάλογα µε το είδος τους (ως αστικού χαρακτήρα, µολυσµατικού χαρακτήρα, αιχµηρά). Μπαταρίες Το Νοσοκοµείο ανακυκλώνει τις µπαταρίες κάτω από 1,5 kg που συγκεντρώνονται σε ειδικούς περιέκτες και παραλαµβάνονται από εταιρεία ανακύκλωσης (ΑΦΗΣ) 31

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΕΤΡΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η σωστή διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων προϋποθέτει την εφαρµογή προγράµµατος κατάλληλης και συστηµατικής εκπαίδευσης των εργαζόµενων, την εξασφάλιση προστατευτικού εξοπλισµού για την αποτροπή της έκθεσης σε ΕΙΑ, τον εµβολιασµό, την προφύλαξη και την ιατρική παρακολούθηση σε περίπτωση έκθεσης σε επικίνδυνους παράγοντες. 4.1 Εκπαίδευση για την ασφάλεια κατά τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων Στόχος της εκπαίδευσης είναι η κατανόηση των ενδεχόµενων κινδύνων που εµπεριέχονται στη διαχείριση των αποβλήτων, της σηµασίας του εµβολιασµού για την Ηπατίτιδα Β και της χρήσης µέσων ατοµικής προστασίας. 4.2 Προστασία των εργαζοµένων Η παραγωγή, ο διαχωρισµός και η µεταφορά των ιατρικών αποβλήτων συνεπάγεται δυνητικό κίνδυνο έκθεσης επικίνδυνων υλικών. Οι εργαζόµενοι πρέπει να γνωρίζουν όλους τους πιθανούς κινδύνους και τα κατάλληλα µέτρα για την αποτροπή της έκθεσης σε επικίνδυνες ουσίες Προστατευτικός εξοπλισµός Το είδος του ατοµικού εξοπλισµού προστασίας προφυλάσσει το προσωπικό του Νοσοκοµείου, από την έκθεσή στους κινδύνους που σχετίζονται µε τη διαχείριση των νοσοκοµειακών αποβλήτων. Συγκεκριµένα: Οι φόρµες προστασίας αποτρέπουν την έκθεση της ενδυµασίας σε επικίνδυνους παράγοντες. Οι µάσκες προσώπου και τα γυαλιά προστατεύουν τους βλεννογόνους του στόµατος και των µατιών από εκτίναξη βιολογικών ή άλλων υγρών. Τα γάντια στο προσωπικό υγείας προστατεύουν τα χέρια από την έκθεση σε επικίνδυνα υλικά. Οι µπότες και τα χοντρά γάντια προστατεύουν 32

33 τους εργάτες που µεταφέρουν τα απόβλητα για την αποφυγή τραυµατισµών. Το Νοσοκοµείο διαθέτει τα απαραίτητα είδη προστατευτικού εξοπλισµού σε ικανές ποσότητες. (ΠΙΝΑΚΑΣ 10) ΠΙΝΑΚΑΣ 10. Είδος και ποσότητες προστατευτικού εξοπλισµού που διαθέτει το Νοσοκοµείο ΕΙ ΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Αναπνευστική Συσκευή 3 Μάσκες προσώπου (ανάλογα µε την εργασία) > 1000 Γυαλιά (ανάλογα µε την εργασία) >500 Φόρµα προστασίας (υποχρεωτική) Όλοι οι εργαζόµενοι Βιοµηχανικές ποδιές Ποδονάρια ή µπότες (υποχρεωτική) >1000 Γάντια (ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό) >10000 Χοντρά γάντια για µεταφορείς απορριµµάτων 5-10 ζεύγη Ατοµική Υγιεινή Για να τηρούνται οι βασικοί κανόνες υγιεινής τόσο στους χώρους προσωρινής αποθήκευσης των απορριµµάτων όσο και στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας υπάρχουν νιπτήρες µε σαπούνι και ζεστό νερό. Το πλύσιµο των χεριών είναι απαραίτητο κάθε φορά που κάποιος έρχεται σε επαφή µε απορρίµµατα Ανοσοποίηση Η ανοσοποίηση για τον ιό της Ηπατίτιδας Β και του Τετάνου επιβάλλεται για όλο το προσωπικό. Υπεύθυνη για το πρόγραµµα ανοσοποίησης είναι η Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων 33

34 4.3 Πρακτικές ασφαλούς διαχείρισης αποβλήτων Περιληπτικά επισηµαίνονται: Ο προσεκτικός διαχωρισµός και η τοποθέτηση των απορριµµάτων σε διαφορετικούς περιέκτες και σάκους µε σήµανση, ώστε να είναι απόλυτα διακριτός ο κίνδυνος που προκύπτει από την κάθε κατηγορία Η προσεκτική συσκευασία η οποία προστατεύει τους εργαζόµενους από την επαφή τους µε τα απορρίµµατα και τις διαρροές Η σωστή σήµανση η οποία επιτρέπει την άµεση αναγνώριση του είδους του απορρίµµατος και της πηγής προέλευσης. Η σωστή µεταφορά που ελαττώνει την πιθανότητα να εκτεθεί το εµπλεκόµενο προσωπικό σε κίνδυνο Η προσεκτική αποθήκευση η οποία επιτρέπει την πρόσβαση µόνο στο εξουσιοδοτηµένο προσωπικό µόνο και αποτρέπει την είσοδο εντόµων και τρωκτικών που είναι δυνατόν να µεταφέρουν τη µόλυνση σε γειτονικές περιοχές 4.4 Ειδικές προφυλάξεις για την αντιµετώπιση ατυχηµάτων από επικίνδυνες ουσίες Ο εργαζόµενος που καλείται να καθαρίσει επικίνδυνα υλικά που έχουν διασκορπιστεί ως αποτέλεσµα ατυχήµατος φοράει γάντια, µάσκα, γυαλιά και ειδική φόρµα. Αν η ουσία είναι πτητική και ιδιαίτερα επικίνδυνη (π.χ. τοξική) φοράει επιπλέον αναπνευστήρα. Αν χυθεί µολυσµατικό υλικό στο πάτωµα ο χώρος καθαρίζεται µε απολυµαντικά. Είναι σηµαντικό να ανακτήσουµε τον υδράργυρο αν συµβεί διαρροή του από ατύχηµα. Ασφαλέστερος τρόπος για την ανάκτηση του υδραργύρου είναι η αναρρόφηση του. 4.5 Ασφάλεια κατά τη διαχείριση κυτταροτοξικών φαρµάκων Υπεύθυνος για την ασφάλεια κατά τη διαχείριση των κυτταροτοξικών φαρµάκων είναι ο Προϊστάµενος του Φαρµακείου. Για να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση σε τέτοιου είδους φάρµακα λαµβάνονται τα ακόλουθα µέτρα: 34

35 Γραπτές οδηγίες που καθορίζουν τις ασφαλείς διαδικασίες για κάθε σχετική εργασία, εκπαίδευση και δειγµατοληπτική παρακολούθηση της εφαρµογής ασφαλών διαδικασιών των σχετικών εργασιών Φύλλα ασφαλείας που βασίζονται στις οδηγίες του προµηθευτή για τους ενδεχόµενους κινδύνους Καθορισµένη διαδικασία για την έκτακτη περίπτωση επαγγελµατικού ατυχήµατος Εκπαίδευση του προσωπικού που εµπλέκεται στον χειρισµό κυτταροτοξικών φαρµάκων Οι οδηγίες για την προστασία του προσωπικού περιλαµβάνουν: Συλλογή των κυτταροτοξικών αποβλήτων σε στεγανές σακούλες µε ετικέτα που περιέχουν τον όρο Επικίνδυνα Κυτταροτοξικά Απόβλητα και την τοποθέτηση τους σε περιέκτες τοξικών µολυσµατικών ΕΙΑ. Ασφαλή φύλαξη των κυτταροτοξικών αποβλήτων µέχρι την τελική τους διάθεση Επιστροφή των ληγµένων φαρµάκων στον προµηθευτή Απολύµανση του εξοπλισµού που χρησιµοποιείται για την αντιµετώπιση διασκορπισµένων ουσιών και για την διάθεση και επεξεργασία µολυσµένου από κυτταροτοξικά φάρµακα και εκκρίµατα ασθενών, υλικού. Το προσωπικό του Νοσοκοµείου γνωστοποιεί στις οικογένειες των ασθενών που υποβάλλονται σε χηµειοθεραπείες τους κινδύνους που διατρέχουν και τους τρόπους µε τους οποίους αυτοί ελαχιστοποιούνται. Τέλος, οι εργάτες που έρχονται σε επαφή µε κυτταροτοξικά απορρίµµατα φορούν γάντια, µάσκες στολές και γυαλιά. 35

36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΣΧΕ ΙΟ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ Βασικές αρχές Για την αντιµετώπιση έκτακτων αναγκών αρµόδιοι είναι οι Υπεύθυνοι ιαχείρισης Ιατρικών αποβλήτων, οι οποίοι έχουν το συντονισµό του συνόλου των ενεργειών, ενηµερώνουν µέσω εντύπου αναφοράς ατυχήµατος, (ΠΙΝΑΚΑΣ 11), το ιοικητή και την Ε.Ν.Λ και συνεργάζονται µε το συνεργείο απολύµανσης. Το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης ενεργοποιείται, όταν συµβεί διασκορπισµός στερεών, υγρών µολυσµατικών ή άλλων επικίνδυνων ουσιών ή/και τραυµατισµός, καθώς και σε περίπτωση ατυχήµατος από πυρκαγιά. 5.2 Περιπτώσεις εφαρµογής του σχεδίου έκτακτης ανάγκης Τα ατυχήµατα που µπορεί να προκύψουν κατά την ενδονοσοκοµειακή διαχείριση των Μολυσµατικών Αποβλήτων µπορεί να είναι: ατυχήµατα µε µολυσµένα αιχµηρά αντικείµενα διασκορπισµός υγρών ή στερεών µολυσµατικών αποβλήτων στους χώρους του νοσοκοµείου πυρκαγιά Περίπτωση ατυχήµατος µε αιχµηρά αντικείµενα εφαρµογή πρώτων βοηθειών σύµφωνα µε τις οδηγίες της ΕΝΛ άµεση ενηµέρωση και γραπτή αναφορά στην Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων στα τηλέφωνα 5831, 5833 αιµοληψία για έλεγχο αιµατογενούς µετάδοσης (έλεγχος πηγής και εκτεθέντος) σύµφωνα µε τις οδηγίες της ΕΝΛ 36

37 διερεύνηση των αιτιών του συµβάντος και οδηγίες για αποφυγή επανάληψης από την Ε.Ν.Λ Περίπτωση διασκορπισµού υγρών και στερεών αποβλήτων ΕΙΑ- ΜΧ ή ΕΙΑ-ΜΤΧ άµεση ενηµέρωση των Υ ΙΑ και της ΕΝΛ άµεση αποµόνωση της προσβεβληµένης περιοχής αποµάκρυνση των µη εµπλεκοµένων σε περίπτωση τραυµατισµού γίνεται παροχή πρώτων βοηθειών και ιατρικής περίθαλψης στα τραυµατισµένα άτοµα σε περίπτωση διασκορπισµού γίνεται προσδιορισµός της φύσης και των χαρακτηριστικών των διασκορπισµένων ουσιών σε περίπτωση έκθεσης σε βιολογικούς ή χηµικούς παράγοντες γίνεται παροχή πρώτων βοηθειών στους εκτεθέντες: ξέπλυµα µατιών µε άφθονο νερό για min και άµεση εξέταση από οφθαλµίατρο. Καλό ξέπλυµα δέρµατος. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε τυχόν ανοιχτές πληγές στο σώµα παροχή ατοµικού προστατευτικού εξοπλισµού στα άτοµα που θα πραγµατοποιήσουν τις εργασίες καθαρισµού-απολύµανσης σε περίπτωση διασκορπισµού βιολογικών υλικών η απολύµανση των επιφανειών γίνεται µε διάλυµα 5% υποχλωριώδους νατρίου (αδιάλυτη οικιακή χλωρίνη) ή µε διάλυµα 1000ppm διχλωροισοικυανουρικού νατρίου (NaDCC) ή µε άλλα κοινά απολυµαντικά, σύµφωνα µε τις οδηγίες της Ε.Ν.Λ. Αρχικά χρησιµοποιούνται απορροφητικά υλικά από ύφασµα ή πανί µόνο από τη µία πλευρά τους για να µην εξαπλωθεί η µόλυνση. Τα απορροφητικά υλικά στη συνέχεια απορρίπτονται ως «µολυσµατικά» σε κίτρινη σακούλα. (ΠΙΝΑΚΑΣ 12) σε περίπτωση διασκορπισµού αιχµηρών η συλλογή τους ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να γίνεται µε τα χέρια. Η συλλογή γίνεται µε ειδικό εξοπλισµό π.χ. λαβίδες, φτυάρια κ.α. 37

38 σε περίπτωση διασκορπισµού τοξικών υλικών (κυτταροστατικά κ.α.) ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η χρήση απολυµαντικών ή άλλων χηµικών ουσιών για την εξουδετέρωσή τους (ΠΙΝΑΚΑΣ 12) γίνεται απολύµανση του επαναχρησιµοποιούµενου εξοπλισµού σύµφωνα µε τις οδηγίες της Ε.Ν.Λ. γίνεται απόρριψη στους κατάλληλους περιέκτες κίτρινου ή κόκκινου χρώµατος του προστατευτικού εξοπλισµού που χρησιµοποιήθηκε ανάλογα µε το είδος των διασκορπισθέντων υλικών. διερεύνηση και καταγραφή του συµβάντος από τους Υ ΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 11. Υπόδειγµα εντύπου αναφοράς ατυχήµατος ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Φύση του Συµβάντος Τόπος συµβάντος Χρόνος συµβάντος Άµεσα εµπλεκόµενο προσωπικό Ενέργειες για την αντιµετώπιση του συµβάντος Πληροφορίες και παρατηρήσεις που σχετίζονται µε το συµβάν 38

39 ΠΙΝΑΚΑΣ 12. Ενέργειες και εξοπλισµός σε περίπτωση διασκορπισµού αποβλήτων ΕΝΕΡΓΕΙΑ -ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Χειρισµός των διασκορπισµένων ΕΙΑ Περιορισµός της διασκορπισµένης ουσίας Εξουδετέρωση ή Απολύµανση της ουσίας (εάν είναι απαραίτητο) ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ προστατευτικός εξοπλισµός λαβίδες συλλογής απορροφητικά υλικά (π.χ. πετσέτες, χαρτί, πανιά κ.α.) για µολυσµατική ουσία: απολυµαντικό (χλωρίνη) για οξέα: ανθρακικό νάτριο, ανθρακικό ασβέστιο ή βάση για βάσεις: σκόνη κιτρικού οξέος ή άλλο οξύ για κυτταροτοξικά υλικά: ειδικές χηµικές ουσίες αποδόµησης Συλλογή της διασκορπισµένης ουσίας για υγρά: απορροφητικό χαρτί, πριονίδια, προσροφητικός πηλός για στερεά: λαβίδες. σκούπες, γάζες, φτυάρι για υδράργυρο: σφουγγάρι υδραργύρου, αντλία κενού Συσκευασία των αποβλήτων Απολύµανση της περιοχής πλαστικές σακούλες (µαύρη, κίτρινη, τριπλή συσκευασία για Ε.Ι.Α/Μ.Τ.Χ) ανάλογα µε το είδος, περιέκτες αιχµηρών για µολυσµατικά υλικά: απολυµαντικά για επικίνδυνες τοξικές ουσίες: κατάλληλος διαλύτης ή νερό 39

40 5.2.3 Περίπτωση πυρκαγιάς Ακολουθείται το σχετικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης του νοσοκοµείου Αποµακρύνονται οι µη εµπλεκόµενοι σε αυτό Χρησιµοποιείται πυροσβεστήρας CO 2, νερού ή αφρού και παραµένοντας όρθιοι µε τον άνεµο πίσω µας Σε πυρκαγιά µεγάλης εστίας ειδοποιείται η Πυροσβεστική Υπηρεσία τηλ.199 Σε περίπτωση εγκαύµατος παρέχονται οι πρώτες βοήθειες και ιατρική περίθαλψη Ο Υ ΙΑ συνεργάζεται µε την Πυροσβεστική για τη διερεύνηση των αιτιών του ατυχήµατος 40

41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 1. Υπεύθυνος εκπαίδευσης Η Επιτροπή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων σε συνεργασία µε τον Επόπτη Υγείας του Νοσοκοµείου είναι υπεύθυνη για τα εκπαιδευτικά σεµινάρια που αφορούν τη διαχείριση των Ιατρικών αποβλήτων. 2. Η Εκπαίδευση αποσκοπεί στην κατανόηση: των ρόλων και των υπευθυνοτήτων του ιατρικού, νοσηλευτικού και βοηθητικού προσωπικού µέσα στο συνολικό πρόγραµµα διαχείρισης των αποβλήτων. των βηµάτων της ασφαλούς διαχείρισης των αποβλήτων (διαχωρισµός, συσκευασία, σήµανση, µεταφορά, αποθήκευση) των ενδεχόµενων κινδύνων που εµπεριέχονται στη διαχείριση των αποβλήτων της σηµασίας της χρήσης ατοµικού εξοπλισµού προστασίας της σηµασίας της υγιεινής των χεριών της σηµασίας του εµβολιασµού έναντι της Ηπατίτιδας Β 3. Τα εκπαιδευτικό πρόγραµµα αφορά όλους τους εµπλεκόµενους στη διαχείριση των ΕΙΑ απευθύνονται σε: Ιατρικό προσωπικό Νοσηλευτικό προσωπικό Παραϊατρικό προσωπικό Συνεργείο καθαριότητας Προσωπικό της ιοίκησης που είναι υπεύθυνο για την εφαρµογή των όσων υπαγορεύει ο Εσωτερικός Κανονισµός Τα µαθήµατα πραγµατοποιούνται σε οµάδες που περιλαµβάνουν άτοµα από όλες τις κατηγορίες προσωπικού του Νοσοκοµείου ώστε να γνωρίζει η µία κατηγορία τις αρµοδιότητες της άλλης στη ιαχείριση των Αποβλήτων. Τα µαθήµατα γίνονται σύµφωνα µε το πρόγραµµα που φαίνεται στον ΠΙΝΑΚΑ 41

42 13. Εφαρµόζονται σε τακτά χρονικά διαστήµατα (ανά δίµηνο) και κατά την πρόσληψη νέου προσωπικού. Η παρακολούθηση των µαθηµάτων είναι υποχρεωτική. Η εκπαίδευση συµπληρώνεται µε την αποστολή ενηµερωτικών εντύπων και µε παρεµβάσεις στο χώρο παραγωγής αρχικού διαχωρισµού των αποβλήτων 4. Περιεχόµενα Εκπαιδευτικών µαθηµάτων Ενηµέρωση για το υπάρχον νοµοθετικό πλαίσιο στα θέµατα διαχείρισης των ιατρικών αποβλήτων Πληροφόρηση σχετικά µε τους προβλεπόµενους από τον Εσωτερικό Κανονισµό ρόλους και υπευθυνότητες κάθε κατηγορίας εργαζοµένων Οδηγίες εφαρµογής των πρακτικών διαχείρισης των αποβλήτων π.χ. επεξήγηση της έγχρωµης κωδικοποίησης των σάκων, των συµβόλων και των προφυλάξεων που πρέπει να ακολουθηθούν κατά το χειρισµό των µολυσµατικών και επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων κ.α. ιαδικασίες ελαχιστοποίησης των αποβλήτων Σηµασία του σωστού διαχωρισµού των διαφόρων κατηγοριών αποβλήτων Κινδύνους που σχετίζονται µε τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων/ επιπτώσεις στην υγεία ιαδικασίες αντιµετώπισης ατυχηµάτων, Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης Οδηγίες για τη χρήση µέσων ατοµικής προστασίας Επιδηµιολογία, τρόποι µετάδοσης και προφύλαξης έναντι των HIV, HBV, HCV Μέτρα προστασίας και ασφάλειας του προσωπικού κατά τη διαχείριση των ΕΙΑ 42

43 ΠΙΝΑΚΑΣ 13. Πρόγραµµα Μαθηµάτων για τη ιαχείριση Αποβλήτων Θεµατικές Ενότητες Ονοµατεπώνυµο Εκπαιδευτή Ειδικότητα Εκπαιδευτή Συχνότητα διεξαγωγής ΕΚΠΑΙ ΕΥΟΜΕΝΟΙ ιαχείριση αποβλήτων Σκουτέλης Αθανάσιος Πρόεδρος Επιτροπής Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων 2 φορές το χρόνο Γιατροί Λοιµωξιολόγος Μέλος ιαχείριση ατυχήµατος από αιχµηρά Παπασταµόπουλος Βασίλειος Επιτροπής Νοσοκοµειακών 2 φορές το χρόνο Γιατροί Λοιµώξεων ιαχείριση αποβλήτων: Νοσηλευτικό διαχωρισµός συλλογή προσωπικό, αποβλήτων, προσωρινή αποθήκευση Γεωργακόπουλος Ιωάννης Επόπτης Υγείας και Υ ΙΑ 1 φορά την εβδοµάδα Τραπεζοκόµους, Συνεργείο καθαριότητας, ιοικητικό προσωπικό ιαχείριση αποβλήτων: διαχωρισµός αποβλήτων, µεταφορά, ιαχείριση ατυχήµατος από αιχµηρά Βεϊνή Φανή Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιµώξεων ανά 2 µήνες Νοσηλευτικό προσωπικό, Συνεργείο καθαριότητας ιαχείριση αποβλήτων: διαχωρισµός αποβλήτων, µεταφορά, ιαχείριση ατυχήµατος από αιχµηρά Κωστούρου Σοφία Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιµώξεων ανά 2 µήνες Νοσηλευτικό προσωπικό, Συνεργείο καθαριότητας ιαχείριση αποβλήτων: διαχωρισµός αποβλήτων, µεταφορά, ιαχείριση ατυχήµατος από αιχµηρά Τσιµπούκη ήµητρα Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιµώξεων ανά 2 µήνες Νοσηλευτικό προσωπικό, Συνεργείο καθαριότητας 43