Ας θυμ ηθούμ ε. "Τα Καμένα" γρ αφ ία. μέχρ ι το. ξ ιά βλέπουμ ε στην γων ία πλατ ε ίας και σημερι Κατά μ ε σή ξ Τ11ς Πλατε ίας, βόρεια, ήταν " φυ

Transcript

1 Ας θυμ ηθούμ ε ΝΙΑ Ο1'Σ ΤΑ "Τα Καμένα" της Λευκής Σαμαρά Τα "Καμ ένα", σή μερα Π λατ εία Δ ιοικητη ρ ίου, γρ αφ ία, μεταγ εν έστε ρη, ε ίναι το ταξί ) ένα ήταν το ε μπορ ικό κέντρο τη ς Νάο υ σας μέχρι τον δ ιώροφο κτή ρ ιο παλαιό, που στα μαγαζ ιά του Αύγ ουστο του κάτω στέγαζε το υποδηματοποιείο του παππού 1949 που κάηκαν Σε αυτήν την πλατεία γινόταν τα παζάρια κα ι οι ανταλλαγές μου Γιάννη Ρου β έτη, που έ καμνε τα κου μπ ωτά των προϊόντων και γύρω της ήταν χτισμένα τα παπούτσια, το τσαρουχάδ ικο του Π αλιο μάτσκα π ε ρισσότ ε ρα αρχοντόσπ ιτα πο υ ε ίχαν και από και κρ ε οπωλε ίο κ άτω τα μαγαζιά του ς, ο ι π ε ρ ισσότε ρ ο ι Στη ν Πλατ ε ία Καμ μ ένα κατέληγε η οδός " Ζα φε ιράκη", η "Δ ημαρχίας", " Χ " Γρη γο ρι άδη ", η " Ρήγα Φ ε ρ αίου ", ένας δ ρ όμος που οδ ηγούσε στην ε κκλησία τη ς Μ εταμό ρ φωση ς και η " Περδ ικά ρη " Στα ε πάνω δω μάτια στεγάζονταν ο σύλλογος "Αθ η νά" και ύφανε πανιά ο γαμπρός του Παλια μάτσκα ο Ζαχαρ άκη ς Το οίκημα αυτό υ πήρχε μέχρ ι το 1911 Κο ιτάζοντας τη ν παρακάτω φωτογραφ ία, δε ξ ιά βλέπουμ ε στην γων ία πλατ ε ίας και σημερι Κατά μ ε σή ξ Τ11ς Πλατε ίας, βόρεια, ήταν " φυ νής Π ε ρ δ ικάρ η, το σπ ίτι του Γκούντα, που από τ ε υτό " το σπίτι του Κρ ουσταλ ίτση ( στη ν φωτο - κάτω είχε τις αντιπροσωπeίες του Γε ω ρ Τσίτση Τα " Κα μ ένα" πριν τ/ν καταστρ οφή το υ 24 48

2 Ας θυμ ηθούμε ΝΙΑ ΟΙ'Σ ΤΑ που - ομοοφητηξγει λούσ ε ν 11 τον ιάς αλλά εί μ ατ α κ αι υ χε και φοβερη φάσ μα τα προσωπικότ η πο υ ώ σπ ου το Π11 ρ ε ο δαι- τα, τ έτο ια που ~ κανείς ποτέ δεν μόνιο ς Με την προσφώνη γα λ ο π ο λ ί- σε με το επώνυ τη ς Βασίλη ς μο του συζύγου Μ α ρ ν έ ρη ς της "Εμεινεπά και στ έγ α ντα ηανθια του σε το βι ΤσΙτση"λέει με βλ ιο χαρτο ' "' " πωλ εί ο, πρακτορείο Γ ε ώ ργι ο ; Χ οι στο δ ού λο υ Τσ ίταη ς εφη μ ερίδων και ε κτυπωτή ρ ι α στο οποίο τυπώνο νταν κ αι όλες ο ι προκη ρύξ ε ι ς κατά των Γε ρ μα νών στην κατοχ11 Αντώνιο; Γεωργίου Τσίτση ς (φωτογραφία στο Κίιϊρ ο ) <ί " καμάρι ο γιος της Κωστάκης Π ε χλ ι β άν ο ς, σήμερα εννενη - ντα τεσσάρων ετών Το σπίτι του Π εχλι β άνου γωνιακό, συνέχ ιζε με Συν έχ ε ια ήταν το σπ ίτι του Γιώργη το υ Π εχλι βάνου κ α ι ο δρό μο ς γ ια την Μ ετα μό ρ φω ση του Τσίτση τα υφαντήρια Απ έναντι από του Π εχλι β άνου ήταν του Δ η μη Ο Γ ε ώργ ιο ς Π εχλι βάνο ς είχε παντρ ευτ ε ί την τρ ιάδη του Μπέμπη, του Σιπητάνου, το υ Αργυ Ανθία του Τσίτση, π ου ήταν όχ ι μόνο η πιο ρού και του Τζιόλα, γωνιακό που οδηγούσε στη ν 25

3 Ας θυμηθο ύμ ε ΝΙΑ OlΊΤΑ ε ργάτης γ η ς, από το Ντραζιλοβο βρέθ η κ ε β ιομ ή χανο ς Λόγ ια που τα ακούγα μ ε μαζ ί μ ε την Ε φη Πλαταρ ίδο υ κ ό ρ η τη ς Μ Βλάχου, όταν ( Λυσιμάχου ), π ηγαίνα με να παίξουμε στη ς γ ιαγ ιάς Σ ο φίας Και μετά όταν βρ ισκόμασταν ψάχνα με γ ι α καζάνια με λίρες Δ ίπλα, κατ εβ α ίνοντας β όρ ει α τη ς πλατείας ε π ί τη ς Ρήγα Φ ε ρ αίου ήταν το σπ ίτι του Εβρα ίου Μπουρλά που πουλούσε υφάσματα, του Μπου μπ ουλιά, που υπά ρχε ι και τώ ρ α, του μουσικοδι δάσκαλου Αλέκαντη ( Αλ Κουϊ μτζή ), του τση ( που είναι και σή μ ε ρ α Σ έρμπο υ ) και του Τσί Σ αν όν ειρ ο περνάε ι το χαμογ ελαστό πρ όσωπο του Τέλη του Σ έ ρμπου στο ραφε ίο του, μ ε τα γυαλιά κρε μασμ ένα πολύ κοντά στη μύτη και τη μεζούρ α μ όνιμα στο λαιμό, τον λαλά Τέλη όπω ς τον λέγαμε βλάχ ικα, πο υ μας έκανε μ ε τους στ ϊ χους το υ, μισά ελλη ν ικά και μισά βλάχικα να ξε καρ δ ιζό μαστε στα γέλια Ηταν ο πιο κεφάτος της πλατείας Σήμερα στο ν ίδιο χώρο στεγάζεται το κατάστημα δώρων τη ς Μαρούλας Π εχλι β ά- Ο β ιβ λι οπ ωλη τ Βασίλε ι ο ; Μ α ρν έ ρη ς μ ε nl" γυνα ίκα το υ Μ α ρία Μεταμόρφωση, το Σ ε φ έρτζε ιο και το Παρθ ενα γωγείο, με διπλανό του το ο ίκημα που έ μενε ο παπάς τη ς ε κκλησίας Επί τη ς σημε ρινή; Ρ ή γα Φ εραίου, όπως κοιτά ζου με την ε ικόνα δ ε ξιά, ήταν, εκτός από το γων ιακό του Μπ έ μπη του Δη μητριάδη, του Μη τσιγγό λα, του Γε ωργ ιάδη, του Χατζηπαράσχη και το υ Τύμη, γωνία στο σοκάκι που οδηγο ύσε πάλι στην εκκλησία και τα σχο λε ία Απ έναντι ακριβ ώς γωνία Ρή γ α Φεραίου -Δη μητρ ιάδ η, ήταν το παλ ιό σπ ίτι του Κύ ρτση, που το αγόρ ασε ο Λυ σίμαχο ς και εκεί πήγε νύφη την γυναίκα του τη ν Σ οφ ϊα του Λόγγου θ υμάμαι κι ' εγώ την αυλή με τα πετραδάκια και την γού βα που έκανε κάτω από τα σκάλα, που κατά τα λε γόμ ενα του μαχαλά βρ έθ η κε το καζάν ι μ ε τι ς λίρες από τον Κύ ρτση ο οποίος από 26 Ο Τέ λης Σ έ ρ μπο ς εν δράσε ι

4 Ας θυμ ηθούμ ε ΝΙΑ OlΊ ΤΑ Το σημερινό ζαχαροπλαστ ε ίο Τζέπου ηταντου Χατζηνώταπου είχαν τα κουκούλια, στη συνέ χε ια ήταν ένα συ μ βολαιογραφε ίο το σημε ρινό κτήριο του Μούγ γ ρη, το σπίτι του Σ ιούγγ αρη και ακολουθού σαν τα Π ε ρδ ικαρα CΊ κα Από κάτω ήταν το κ ρ ε οπ ω λείο του Στουμπιάρ η, το χοροδι δασκαλείο του Ντάντη και μετά το κου ρε ίο του Γιάννη του Σ ιούγ γαρη και στη συν έχεια το περί φη μο ζαχαροπλαστε ίο " Κρίνος" και ο φού ρνο ς του Φείδαρη κά τω από το σπίτι του Γκ έρου (σή μ ερα γ ων ία Π ε ρ δ ικάρη νο ς ) Ο Λαλα -Τε λη ; ράβοντας στη λιακάδα τη ; πλατε ία; - Βύ ρ ω Ολα τα σπίτια τη ς νότιας πλα τ είας έβλεπαν και στην Αράπιτσα και τη ς Σ ο νου φρ ων ίου και είχαν π ίσω μπαχτσέδες που έβλε Κάτω από το σπίτι του Αλέ καντη ήταν το σαγ ματοπο ι είο " Ειλικρ ίν ε ια " το υ Γο υτιάνου και του π ε θ ε ρού μου Γ Σ α μαρ ά που έφτ ιαχναν και ε π ιδ ι ό ρ θ ων αν τα σαμάρια, τα ο της εποχι1ς π αν στον Αγια - Σ ωτή ρη Ο λα τα ε ίχε η πλατε ία " Κα μ ένα" Ολη η ο ικο - ανταλλακτικά Κολλητό μ ε το ραφείο του Σ έρ μπου ήταν το καφε νείο " τα Ηλύσια, μέχρ ι τη ση μ ε ρ ινή Χ" Γρη γ ο ρ ιάδη ( πο υ οδηγ ε ί στη Λα"ίΚΙ1 αγορά) που τ έλε ιων ε μ ε το κου ρ ε ίο του Τού ρκου Μασμαντί (αργότ ε ρα κου ρ ε ίο Τσικ ιτ ίκου ) και ακολουθού σαν π ρ ος το στενό το σιδεράδ ικο του Π ε ρισο ρ ά τη, ένα χρυ σοχο ε ίο και ο φού ρνο ς του Μπου μ που λιά Απ έναντι ακρ ι βώ ς ( παλιό ΤΕΒΕ ) πάνω στη ν πλατε ία ήταν το χασάπικο του Καλη ώ ρα, του Καμπίτη,ο ι αδ ελφοί Νυω λτση Εκ ε ί ήταν και η μ πυ ραρία του Γρ έζιου, το κnιρ ιο της Ηλε ΚΤΡ ΙΚΙ1 ς Εταιρίας Ναού ση ς, μ ε τον Λάλα κλε ι δο κράτορα να ανάβει και να σβ ή ν ει τα φώτα, το μπακάλικο και κατόπ ιν φαρ μακείο του Μπ έρσο, η Χωροφυ λακή και κατόπ ιν Εφο ρία, κάτω από το σπίτι του Μπίλη και στο σημ ερ ι νό Κούντζο υλα, τη ς Ρ ένας και Μανου έλας ήταν το υ Μ ατζέλα από όπου άρχ ιζε η σημερινή Δη μαρχίας και Ζαφ ειο άκη Ο ι τότε "νεοσσο ί" το υ μαχαλά Π άνοτ Μαρνέ ρη ς, Τάκη ; Μάντσοε, Μϊμη; Π εχλι β άνο ; 27

5 ΝΙΑΟΥΣΤΑ Ας θυμηθούμε Κυριακάτικο ξύπνημα: Εκδρομή νομική και κοινωνική ζωή της Νάουσας περνού Γωνία Περδικάρη και Γκούντα, πηγαίνοντας σε απ ' εκεί, κουκούλια, ζαρζαβατικά, οταφύλια προς τα Μπατάνια, ήταν πάλι του Περδικάρη πουλιόνταν σε μαγαζάκια με τενεκεδένια οροφή μετά αυλή και μετά του Τσίτση που ίσως πολλοί - υπόστεγα και από εκεί πολλοί Ναουσαίοι αγό να θυμούνται την μετέπειτα χτισμένη βιλίτσα με ραζαν σταφύλια για να κάνουν το κρασί για το τα τριαντάφυλλα και ένα παλιό σπίτι με πέρασμα σπίτι τους και για πούλημα από την εκκλησία στην οδό Περδικάρη και μετά Τότε κοντά στις αρχές του 200υ αιώνα είχαν έρθει και οι Μπουτάρηδες στη Νάουσα και άρ χισαν να φτιάχνουν κρασί το σπίτι του Πεχλιβάνου, πεθερού του Σταύρου Λαναρά, του Χ" Γρηγοριάδη και του Επαμεινώ ντα του Χ " Παράσχη, έκλεινε μέχρι τη Σωφρο νίου που ανηφόριζε στο αρχοντικό του Μανω Μια καλή χρονιά, πήραν πολλά βαρέλια από λούση απέναντι από το Επισκοπείο και τη ν εκ τον Μανωλούση και τα γέμισαν δικό τους εκλε κλησία Το αρχοντικό κτό κρασί που το πουλούσαν και σε πιο φτηνή δυο πόρτες από τις οποίες περνούσαν τους πεθα τιμή από τους υπόλοιπους, με αποτέλεσμα να μένους για να βγουν στη Σωφρονίου και μετά γίνεται ανάρπαστο Τα βαρέλια τα είχαν αποθη από εκεί στο τότε νεκροταφείο της Βαγγ ε λί κεύσει σε σπίτια Ναουσαίων της πλατείας, τα στρας οποία επίσης πουλούσαν κρασί και δεν άντεχαν τον ανταγωνισμό των Μπουτάρηδων Γι' αυτό, ένα βράδυ, τους άνοιξαν όλα τα βαρέλια και το πρωί η Αράπιτσα 'Έτρεχε κρασί", όπω ς θυμάται ο Θόδωρος Λίππας Παρ ' όλα αυτά οι Μπουτά ( σημερινό ΚΑΠΗ ) είχε Σήμερα όλο το τετράγωνο Γκούντα, Τσίτση, Πεχλιβάνου, είναι το διοικητήριο και η πλατεία του Μετά το κάψιμο, στον εμφύλιο το 1949, τα ρηδες προχώρησαν ακάθεκτοι και υποσκέλισαν απαλλοτρίωσε, ο αείμνηστος Φιλώτας Κόκκινος πολύ γρήγορα τους άλλους επισύροντας μέχρι σήμερα την μήνιν των ιδιο κτητών, ενώ τα υπόλοιπα πουλήθηκαν σαν οικό- 28

6 Ας θυμηθούμε ΝΙΑ ΟΥΣΤΑ πεδα, γιατί οι νοικοκυραίοι τους πήραν των οματιών το υ ς και εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη και Αθήνα Το σημερινό σούπερ μάρκετ του Τσίληήταν τα Π ε ρδ ικαρα ίικα καθώς και το κατάστημα τη ς Μαρούλας της Γιαννυωυρή στη θέση του " Κρίνου" και το μπαρμπέρικο Με τά ή ταν το σπίτι του Γκέρου, του Ρόπτη, το στενό του Χ " Παράσχη, του Καρδολάμου του Κράνου ( Λίππα ), του Καμτσικά, του Ντίκου και άρχιζε η πέτρι νη γέφυρα, τα Μπατάνια Το σπίτι του Χ " Παράσχη κάηκ ε, κατά λάθος, από Μακεδονομάχους, και αυτή ήταν η αιτία που ο Χ" Παράσχης αρνήθηκε να πληρώσει στη αουσαίικη κοινότητα τις λίρες που χρωστούσε σαν συνδρομή για να πάρει άδεια γάμου "Α φο ύ εσε ις δεν μεριμνήσατε σαν κοινότητα για το σπίτι μου, δεν πληρώνω" διεμήνυσε μεγάλη ιστορία στην οποία ανακατεύτηκαν μ έ χρι και εξαρχικοί ιερείς και το σπίτι ξαναχτίστηκε "πέτρα και λίρα που στάλθηκαν κουβανός " από την Αίγυπτο όπου εμπορεύονταν οι Χ" Παράσχηδες Τα " Καμ ένα" μια περιοχή της ρομαντ ική; πα λιάς αρχοντιπή; Νάουσας, που επιχε ιρήθη κε να ξαναζωγραφιστεί με πολλές αφηγ ήσει;, πολλές προσωπικές αναμνήσειξ και πολύ αγάπη για την πόλη μας και την ιστορία τη ς κάθε παλ ιάς γειτο νιάς *** (Ευχαριστώ του ς κ Θ ε όδωρο Λίππα, Κωστ ά κη Πεχλιβάνο, Πάνο Μαρνέρη, Ζωή Αγοραστού, Μαρούλα Π εχλ ιβάνου, Ευγενία Τσ ιώτσ ιου Τσϊτση, Ελέν η Σ έρμπ ου - Μ ατσακ ίδ ου γ ια την αμέριστη βοήθειά του ς στη ν ουγγραφή τ ο υ κ ε ι μένου και το φωτογραφικό υλι κό) Φυσικά ο γάμος έγινε, ένας γάμος με πολύ Η ζω ή συν εχίζ εται κ αι μ ετά την καταστρο φή Από αο ιστεο«π άνο; Μα ρν έ ρης Μπ έμπα Παπαγι άννη Χατζηδημητρίο υ Ντό ρα Στράτοι ' (Απο κρ ιά) 29