ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΤΕΥΧΗ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ

Transcript

1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ / ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΤΕΥΧΗ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Τεχνική Έκθεση Στάδιο 2 Μάρτιος, 2003 Γ. Σεφέρη , ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Tηλ & Fax: trias@trias.gr URL:

2 για στην Εγνατία Οδό ΠΡΟΟΙΜΙΟ Το παρόν τεύχος που φέρει τον τίτλο Τηλεπικοινωνίες, αποτελεί ένα από τα ενηµερωτικά τεύχη που αφορούν εφαρµογές Ελέγχου της Κυκλοφορίας µε Τηλεµατικά µέσα στην Εγνατία Οδό και που έχουν συνταχθεί στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Τοµέα Εκµετάλλευσης και Τηλεµατικής της Εγνατίας Οδού Α.Ε. (ΕΟΑΕ). Βασικός στόχος της σειράς των ενηµερωτικών αυτών τευχών είναι να προσφέρουν βασικές γνώσεις, πληροφορίες και κατάλληλες οδηγίες σε όλους εκείνους που ως στελέχη της ΕΟΑΕ, µελετητές, σύµβουλοι ή κατασκευαστές εµπλέκονται µε θέµατα Τηλεµατικής στη λειτουργία της οδού και στη διαχείριση της κυκλοφορίας. Παράλληλα στοχεύουν στη δηµιουργία µιας Βάσης Γνώσεων, απευθυνόµενης στον ελληνικό χώρο, που θα δοµείται σταδιακά µέχρι που να καλυφθούν σε ικανοποιητικό βαθµό όλα τα θέµατα τα σχετικά µε τις εφαρµογές Τηλεµατικής στους ελληνικούς αυτοκινητοδρόµους. Τα τεύχη αυτά θα αποτελέσουν επίσης τον προάγγελο των κατευθυντηρίων οδηγιών που θα ενταχθούν στις Οδηγίες Σύνταξης Μελετών της Εγνατίας Οδού (ΟΣΜΕΟ) Τηλεµατική στις Μεταφορές είναι η επιστήµη που συνδυάζει τις επιστήµες των Τηλεπικοινωνιών και της Πληροφορικής καθώς και ένα ευρύ φάσµα άλλων τεχνολογιών που εφαρµόζονται στο σύστηµα των Μεταφορών µε στόχο την ασφαλέστερη και αποδοτικότερη λειτουργία του καθώς και την παροχή ενός πλήθους υπηρεσιών που δεν είναι δυνατόν να προσφερθούν µε συµβατικούς τρόπους. Τα κύρια πεδία εφαρµογής της Τηλεµατικής σε σχέση µε τις Μεταφορές σε υπεραστικά οδικά δίκτυα, περιλαµβάνουν ιαχείριση της Κυκλοφορίας, Συλλογή ιοδίων, Πληροφόρηση Χρηστών Οδού και ιαχείριση Εκτάκτων Περιστατικών. Οι εφαρµογές Τηλεµατικής στην Εγνατία Οδό αποτελούν ένα άκρως ενδιαφέρον και δυναµικό πεδίο που ανταποκρίνεται στις µεγάλες προκλήσεις του έργου. Προκλήσεις που προέρχονται από το µέγεθος και την πολυπλοκότητά του και που αφορούν όλα τα στάδια υλοποίησής του, από το σχεδιασµό και τη µελέτη ως τη λειτουργία και τη συντήρησή του. Στην παρούσα φάση η σειρά των ενηµερωτικών τευχών αποτελείται από τα εξής 5 τεύχη 1. Βασικές Αρχές Σχεδιασµού και Μελέτης Εφαρµογών Τηλεµατικής για ιαχείριση της Κυκλοφορίας στην Εγνατία Οδό 2. Κέντρα ιοίκησης Αυτοκινητοδρόµων 3. Βασικές Αρχές Αντιµετώπισης Εκτάκτων Περιστατικών - Οι Ρόλοι των Εµπλεκοµένων Φορέων. 4. Τηλεπικοινωνίες 5. Μετεωρολογικές Απαιτήσεις Τα τεύχη αυτά συνοδεύονται από τους Χάρτες Ενηµερωτικών Τευχών. Τα περιεχόµενα των παραπάνω πέντε τευχών αντλούν υλικό από τις διάφορες µελέτες που έχουν εκπονηθεί µέχρι τώρα για λογαριασµό της Εγνατίας Οδού ΑΕ όπως η Προµελέτη Τηλεµατικής για τον Έλεγχο της Κυκλοφορίας και τη Συλλογή ιοδίων, η Αντιµετώπιση Κρίσιµων Περιστατικών στην Εγνατία Οδό και οκιµαστική Εφαρµογή στην Παράκαµψη της Καβάλας και η Ανάπτυξη Συστήµατος Συλλογής και Επεξεργασίας Μετρήσεων Κυκλοφοριακού Φόρτου για την Εγνατία Οδό. Επίσης αντλούν υλικό από πρόσφατες µελέτες που έχουν ολοκληρωθεί στον χώρο της Ε.Ε και της Β. Αµερικής καθώς και από ισχύουσες οδηγίες και προδιαγραφές σε θέµατα Τηλεµατικής άλλων κρατών. 2

3 για στην Εγνατία Οδό Η σειρά των πέντε ενηµερωτικών τευχών µε τα περιεχόµενα του καθενός από αυτά δίνεται συνοπτικά στον πίνακα που ακολουθεί: Αριθµός Τεύχους Θέµα Τεύχους Βασικές Αρχές Σχεδιασµού και Μελέτης Εφαρµογών Τηλεµατικής για ιαχείριση της Κυκλοφορίας στην Εγνατία Οδό Κέντρα ιοίκησης Αυτοκινητοδρόµων Βασικές Αρχές Αντιµετώπισης Εκτάκτων Περιστατικών - Οι Ρόλοι των εµπλεκοµένων φορέων Περιεχόµενα Τεύχους Στάδια Σχεδιασµού και Μελέτης Εφαρµογών Τηλεµατικής Κανόνες Σχεδιασµού Τηλεµατικών Εφαρµογών για ιαχείριση της Κυκλοφορίας στην Εγνατία Οδό Υποσυστήµατα Τηλεµατικών εφαρµογών για τον έλεγχο της Κυκλοφορίας: Συστατικά και Λειτουργίες Η οργάνωση των Κ Α στην Ελλάδα Ο ρόλος και οι δραστηριότητες των Κ Α Οι αρχές χωροθέτησης των Κ Α Η Οργάνωση των Κ Α στην Εγνατία Οδό Τα συστατικά µέρη των Κ Α της Εγνατίας Οδού Κατηγοριοποίηση Εκτάκτων Περιστατικών ιαδικασίες Αντιµετώπισης Εκτάκτων Περιστατικών Ρόλοι εµπλεκοµένων φορέων Θεσµικά Νοµικά θέµατα 4 Τηλεπικοινωνίες Ανάγκες Επικοινωνιών στην Εγνατία Οδό και Γενικοί Κανόνες Σχεδίασης Αρχιτεκτονική ικτύου Επικοινωνιών Κορµού Επικοινωνίες για τις εφαρµογές ιαχείρισης Κυκλοφορίας και Ελέγχου των Εγκαταστάσεων Άλλες περιπτώσεις επικοινωνιών επί της Εγνατίας Οδού 5 Μετεωρολογικές Απαιτήσεις Καιρικές συνθήκες και οδικές µεταφορές Προκαταρκτικές µετεωρολογικές απαιτήσεις Προδιαγραφές Συστηµάτων RWIS Το παρόν τεύχος επιτρέπει στον αναγνώστη τα ακόλουθα: Να επισκοπήσει τη βασική αρχιτεκτονική του δικτύου επικοινωνιών µε τα υποσυστήµατα αυτού καθώς και τις ειδικές τεχνικές απαιτήσεις των τελευταίων χρήστες της οδού Να διερευνήσει τις δυνατότητες, τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα κάθε τεχνολογίας 3

4 για στην Εγνατία Οδό ΟΜΑ Α ΜΕΛΕΤΗΣ Το παρόν ενηµερωτικό τεύχος συνέταξε και επιµελήθηκε η παρακάτω Οµάδα: Ονοµατεπώνυµο Ειδικότητα Αντικείµενο Παναγιώτης Παπαϊωάννου Γεώργιος Σεργιάδης ρ Συγκοινωνιολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τµήµατος Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ ρ Μηχανικός Τηλεπικοινωνιών Αναπληρωτής Καθηγητής Τµήµατος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΑΠΘ Υπεύθυνος µελέτης και σύνταξης τευχών Συνεισφορά σε θέµατα Τηλεπικοινωνιών Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης Αναλυτής Συστηµάτων, ΜSc. Επιµέλεια Yλικού και συνθέσεων GIS Μαρία Τσαβδαρίδου Τεχνολόγος Μηχανικός ΤΕΙ Τεχνική και Γραµµατειακή Υποστήριξη Η επίβλεψη από πλευράς ΕΟΑΕ έγινε από τους: Κωνσταντίνο Κουτσούκο Πολιτικό Μηχανικό Συγκοινωνιολόγο, ιεύθυνση Τηλεµατικής Νικόλαο Πολυζούλη Ηλεκτρολόγο Μηχανικό ιεύθυνση Τηλεµατικής 4

5 για στην Εγνατία Οδό ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΟΙΜΙΟ 2 ΟΜΑ Α ΜΕΛΕΤΗΣ 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ 5 1 ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΕ ΙΑΣΗΣ 6 2 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΙΚΤΥΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΟΡΜΟΥ (BACKBONE NETWORK) 8 3 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Τοπική Επικοινωνία Συσκευών Πεδίου µε Κ Α Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε τους Οδηγούς Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε άλλο Κ Α/ΠΚ Α Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε Κέντρα Υπηρεσιών Επέµβασης στην Οδό Επικοινωνία Κέντρων Υπηρεσιών Επέµβασης στην Οδό µε τα Πληρώµατά τους 17 4 ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο Επικοινωνίες για την Λειτουργία των ιοδίων Επικοινωνίες για την Πρόσβαση στα εδοµένα Λειτουργίας της Οδού Επικοινωνίες για την Εσωτερική Επικοινωνία µεταξύ των ιαφόρων Γραφείων της ΕΟΑΕ επάνω στον Άξονα 20 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 21 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 21 Π.1 Εισαγωγή 21 Π.2 Ενσύρµατες Επικοινωνίες 21 Π.3 Ασύρµατες Επικοινωνίες 22 Π.4 Αξιολόγηση Συστηµάτων Σύµφωνα µε τις Απαιτήσεις 23 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχήµα 1: Τοπολογία του δικτύου κορµού... 9 Σχήµα 2: Βασική αρχιτεκτονική δικτύου επικοινωνιών στην Εγνατία Οδό Όνοµα Ηµ/νία Συντάχθηκε Ελέγχθηκε Εγκρίθηκε Έκδοση Υπογραφή 5

6 για στην Εγνατία Οδό 1 ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΕ ΙΑΣΗΣ Οι επικοινωνίες στην Εγνατία Οδό θα εξυπηρετούν κυρίως τις εξής ανάγκες µεταφοράς πληροφορίας: Τη διαχείριση της κυκλοφορίας και τον έλεγχο των εγκαταστάσεων κατά µήκος του άξονα. Περιλαµβάνονται η συλλογή πληροφοριών από συσκευές παρά την οδό σε περιφερειακά Κ Α και ΠΚ Α (Κέντρα ιοίκησης Αυτοκινητοδρόµου και Παραρτήµατα Κ Α) για τον έλεγχο της κυκλοφορίας (κάµερες, ανιχνευτές, µετρητές, τηλέφωνα κλπ.) και των εγκαταστάσεων (Η/Μ εγκαταστάσεις σηράγγων, πυρανίχνευση κλπ.), η µετάδοση πληροφοριών στους οδηγούς (µε πινακίδες δυναµικής σήµανσης κλπ.) και η µετάδοση πληροφοριών στους εµπλεκόµενους φορείς λειτουργίας της οδού (τροχαία, ΕΚΑΒ, υπηρεσία συντήρησης της οδού). Τη λειτουργία των διοδίων. Περιλαµβάνονται η µετάδοση πληροφοριών από τους σταθµούς διοδίων (εικόνες, δεδοµένα συναλλαγών) σε γειτονικούς σταθµούς διοδίων και προς τα ανώτερα ιεραρχικά ΚΕ (Κέντρα Ελέγχου ιοδίων), που θα βρίσκονται κατά µήκος του άξονα. Την πρόσβαση στα δεδοµένα λειτουργίας της οδού. Περιλαµβάνεται η πρόσβαση σε δεδοµένα λειτουργίας (δεδοµένα κυκλοφορίας, βλάβες, οικονοµικά δεδοµένα κλπ.) που βρίσκονται στα Κ Α/ΠΚ Α και ΚΕ από διάφορους φορείς (κεντρικές υπηρεσίες ΕΟΑΕ, Κέντρα Πληροφοριών Επικοινωνίας, ΜΜΕ κλπ.) Την εσωτερική επικοινωνία µεταξύ των διαφόρων γραφείων της ΕΟΑΕ επάνω στον άξονα. Με βάση τον αυξηµένο όγκο αναγκών επικοινωνίας που περιγράφηκαν πιο πάνω και τη δυνατότητα πρόσβασης της ΕΟΑΕ σε υποδοµές εγκατάστασης τηλεπικοινωνιών (σωληνώσεις κατά µήκος της οδού, πρόσβαση σε γη κατά µήκος της οδού) επιλέχθηκε ως πλέον συµφέρουσα λύση για την εξυπηρέτηση των αναγκών επικοινωνίας η εγκατάσταση ιδιωτικού δικτύου κατά µήκος της Εγνατίας Οδού. Για την πλήρη κάλυψη των αναγκών η χρήση του ιδιωτικού δικτύου θα συµπληρώνεται από την παροχή συνδέσεων από τρίτους όπου απαιτείται. Σύµφωνα µε τα παραπάνω απαιτείται η σχεδίαση και εγκατάσταση ενός αµφίδροµου (µε την έννοια της αµφίδροµης επικοινωνίας) δικτύου σε όλο το µήκος της Οδού. ιαφορετικές δυσκολίες στα επιµέρους τµήµατα εισάγονται από τη γεωγραφική ποικιλοµορφία, την ποικιλία των αναγκών κάθε εφαρµογής και την υπάρχουσα υποδοµή (σωληνώσεις κλπ.) σε κάθε περιοχή. Έτσι, το πρόβληµα της σχεδίασης γίνεται ιδιαίτερα σύνθετο, δεδοµένου ότι απαιτείται η ολοκλήρωση διαφορετικών τεχνολογιών (ενσύρµατες, ασύρµατες) στο ίδιο δίκτυο. Ανάλογα µε τις τηλεπικοινωνιακές ανάγκες σε κάθε τµήµα (ρυθµός µετάδοσης για τις εφαρµογές κλπ.), επιβάλλεται η επιλογή της κατάλληλης τεχνολογίας κάθε φορά και η ολοκλήρωσή της στο κύριο µοντέλο δικτύου. 6

7 για στην Εγνατία Οδό Ο βασικός δίαυλος µεταφοράς πληροφοριών πρέπει να υποστηρίζει τη µετάδοση πληροφοριών σε πολύ υψηλές ταχύτητες. Αυτό, γιατί επί του διαύλου αυτού µεταδίδονται πολυπλεγµένα (και ταυτόχρονα) όλα τα µηνύµατα από τις επιµέρους εφαρµογές επικοινωνιών επί της οδού, αποτελώντας αθροιστικά έναν µεγάλο όγκο πληροφορίας (ιδιαίτερα λαµβάνοντας υπόψη το µεγάλο αριθµό σηµάτων video από τις κάµερες ελέγχου). Έτσι συνίσταται ο βασικός δίαυλος ροής της πληροφορίας να αποτελείται από καλώδια οπτικών ινών. Βασικό στοιχείο για το σχεδιασµό του δικτύου αποτελεί το γεγονός ότι η οδός κατασκευάζεται τµηµατικά. Πιο συγκεκριµένα, υπάρχουν τµήµατα ήδη κατασκευασµένα, άλλα τµήµατα που θα κατασκευαστούν στο άµεσο µέλλον και τµήµατα που έχουν καθυστερήσει (59 χλµ. βρίσκονται σήµερα υπό µελέτη). Αυτό σηµαίνει ότι για το σχηµατισµό βασικού διαύλου ροής πληροφοριών από οπτικές ίνες θα υπάρχουν για καιρό σηµαντικές ασυνέχειες σε υποδοµές σωληνώσεων. Ασυνέχειες υπάρχουν επίσης και σε τµήµατα ήδη κατασκευασµένα από προηγούµενα χρόνια χωρίς υποδοµές σωληνώσεων (συνολικά 94 χλµ.). Στα τµήµατα αυτά η συνέχεια του βασικού διαύλου ροής πληροφοριών από οπτικές ίνες µπορεί να εξασφαλιστεί µε ένα από τους εξής τρόπους: Εγκατάσταση σωληνώσεων σε τµήµατα κατασκευασµένα όπου δεν έχουν εγκατασταθεί ή απευθείας εµφύτευση στη γη καλωδίου οπτικών ινών, µε τα συνεπαγόµενα βεβαίως οικονοµικά κόστη. Υλοποίηση µικροκυµατικών ζεύξεων υψηλών ταχυτήτων (απευθείας link σε υψηλές συχνότητες), εφόσον εξασφαλίζεται οπτική επαφή. Προµήθεια συνδέσεων (ενοικίαση οπτικών ινών ή κυκλωµάτων) από τρίτους (ΟΤΕ κλπ.) Σε καθένα από τα παραπάνω τµήµατα ασυνέχειας, όπου προκύπτει η ανάγκη σχηµατισµού του βασικού διαύλου ροής πληροφοριών, η επιλογή µίας από τις παραπάνω λύσεις θα πρέπει να γίνεται µε βάση τα τρέχοντα οικονοµικά και τεχνικά κριτήρια. Στο χάρτη που ακολουθεί απεικονίζεται ο άξονας της Εγνατίας Οδού µε σηµειωµένες τις ζώνες ελέγχου της οδού µε Τηλεµατική (βάσει των αρµοδιοτήτων Κ Α/ΠΚ Α) και τα όρια των περιοχών ελέγχου του καθενός, τους σταθµούς διοδίων, τα κατασκευασµένα τµήµατα χωρίς σωληνώσεις και τα τµήµατα των οποίων η κατασκευή έχει καθυστερήσει (υπό µελέτη). Τα στοιχεία αυτά δίνονται ως δεδοµένα που µπορούν να βοηθήσουν στο σχεδιασµό για την ανάπτυξη του διαύλου επικοινωνιών, των περιφερειακών δικτύων κορµού και του κεντρικού δικτύου κορµού κατά µήκος της οδού. 7

8 για στην Εγνατία Οδό 2 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΙΚΤΥΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΟΡΜΟΥ (BACKBONE NETWORK) Επάνω από το βασικό δίαυλο ροής πληροφοριών (καλώδια οπτικών ινών βασικά) σχηµατίζεται το δίκτυο επικοινωνιών κορµού. Αυτό αποτελείται από την τηλεπικοινωνιακή υποδοµή του βασικού διαύλου (οπτικές ίνες, ασύρµατες ζεύξεις κλπ.) και τους κατάλληλους τηλεπικοινωνιακούς κόµβους δεδοµένων (data nodes), οι οποίοι βρίσκονται κατανεµηµένοι στο πεδίο και στους οποίους εισέρχονται /εξέρχονται τα δεδοµένα από/προς τις πηγές παραγωγής/κατανάλωσης πληροφοριών πάνω στον άξονα (π.χ. συσκευές συλλογής πληροφορίας, Κ Α, πινακίδες κλπ.). Το δίκτυο κορµού συλλέγει και διανέµει τον µεγαλύτερο όγκο των πληροφοριών που διακινείται επάνω στο βασικό δίαυλο ροής πληροφοριών. Ωστόσο στο βασικό δίαυλο θα υπάρχει και διακίνηση δεδοµένων που θα είναι εκτός του δικτύου κορµού και θα αφορούν βασικά τοπικές συνδέσεις (π.χ. πιθανή µετάδοση αναλογικού σήµατος video από µια κάµερα προς το Κ Α ελέγχου). Γι αυτό το λόγο στη φυσική υποδοµή του βασικού διαύλου θα περιλαµβάνονται και µέσα που δε χρησιµοποιούνται από το δίκτυο κορµού (π.χ. µονότροπες ίνες στο κεντρικό καλώδιο οπτικών ινών, χωριστά κανάλια σε µια µικροκυµατική ζεύξη κλπ.). Ο τελικός στόχος είναι η ολοκλήρωση ενός ενιαίου δικτύου επικοινωνιών κορµού κατά µήκος ολόκληρου του άξονα. Με δεδοµένη την ανάπτυξη τµηµάτων του δικτύου κορµού κατά τµήµατα (π.χ. Παράκαµψη Καβάλας, Παράκαµψη Καστανιάς, τµήµατα ελέγχου ενός Κ Α/ΠΚ Α) και τις ασυνέχειες κατά µήκος του άξονα η ανάπτυξη του ενιαίου δικτύου κορµού θα γίνεται σταδιακά. Για το λόγο αυτό η αρχιτεκτονική του δικτύου κορµού χωρίζεται σε δύο επίπεδα: Ένα κεντρικό δίκτυο κορµού Περισσότερα περιφερειακά δίκτυα κορµού, που θα τροφοδοτούν το κεντρικό. Κεντρικό ίκτυο Κορµού Το κεντρικό δίκτυο κορµού θα χρησιµοποιεί πρωτόκολλο SDH (Synchronous Digital Hierarchy) µε πολύ υψηλό ρυθµό µετάδοσης (SDH-16, 2,5 Gbps) και θα έχει τοπολογία δακτυλίου µε εφεδρεία και δυνατότητα αυτόµατης υπέρβασης αστοχίας (self-healing redundant ring). Το φυσικό µέσο θα είναι µονότροπες οπτικές ίνες (4 ίνες σε κάθε πλευρά της οδού για εφεδρεία εσωτερικά και εξωτερικά του καλωδίου) ή όποιο άλλο φυσικό µέσο θα προβλέπει ο βασικός δίαυλος. Οι κόµβοι δεδοµένων του κεντρικού δικτύου κορµού υπολογίζεται να εγκαθίστανται ανά 40 χλµ. κατά µέσο όρο ή στα σηµεία συλλογής του φορτίου κάθε περιφερειακού δικτύου κορµού. Γενικά το κεντρικό δίκτυο κορµού θα µεταφέρει σήµατα δεδοµένων (data), φωνής και συµπιεσµένου video που θα συλλέγει από τα περιφερειακά δίκτυα κορµού. Έτσι θα εξυπηρετεί την επικοινωνία του Κεντρικού Κ Α (ς) µε τα υπόλοιπα Κ Α/ΠΚ Α, τη µεταφορά του ελέγχου από ένα Κ Α/ΠΚ Α σε ένα άλλο Κ Α/ΠΚ Α, την 8

9 για στην Εγνατία Οδό επικοινωνία των σταθµών διοδίων µεταξύ τους και την επικοινωνία µε τα κεντρικά της ΕΟΑΕ στη. Στο παρακάτω σχήµα φαίνεται η τοπολογία του δικτύου κορµού. Κεντρικό δίκτυο κορµού SDH-16 πολύ υψηλής ταχύτητας Επίπεδο 1 DN DN DN SDH-1 / SDH-4 ή Gigabit Ethernet SDH-1 / SDH-4 ή Gigabit Ethernet SDH-1 / SDH-4 ή Gigabit Ethernet Επίπεδο 2 DN: (Data Node) Κοµβικό Σηµείο εδοµένων SDH: Synchronous Digital Hierarchy Σχήµα 1: Τοπολογία του δικτύου κορµού Περιφερειακά ίκτυα Κορµού Τα περιφερειακά δίκτυα κορµού θα χρησιµοποιούν πρωτόκολλο: είτε SDH (Synchronous Digital Hierarchy) µε υψηλό ρυθµό µετάδοσης (SDH Mbps / SDH Mbps) είτε Gigabit Ethernet, µε δυνατότητα δροµολόγησης (routable) πάνω από το κεντρικό δίκτυο κορµού SDH και θα έχει τοπολογία δακτυλίου µε εφεδρεία και δυνατότητα αυτόµατης υπέρβασης αστοχίας (self-healing redundant ring). Η αρχιτεκτονική (SDH ή Gigabit Ethernet) θα είναι οµοιόµορφη εντός ενός περιφερειακού δικτύου κορµού (ένα από τα δύο πρωτόκολλα µόνο στα όρια ενός περιφερειακού δικτύου) και γενικά θα πρέπει τα όρια των περιφερειακών δικτύων επικοινωνιών να συµπίπτουν µε τα όρια ελέγχου των Κ Α/ΠΚ Α. Το φυσικό µέσο θα είναι µονότροπες οπτικές ίνες (4 ίνες σε κάθε πλευρά της οδού για εφεδρεία εσωτερικά και εξωτερικά του καλωδίου) ή όποιο άλλο φυσικό µέσο θα προβλέπει ο βασικός δίαυλος. 9

10 για στην Εγνατία Οδό Οι κόµβοι δεδοµένων θα εγκαθίστανται όπως προβλέπει η σχετική µελέτη για κάθε περιφερειακό δίκτυο κορµού. Γενικά το περιφερειακό δίκτυο κορµού θα µεταφέρει σήµατα δεδοµένων (data), φωνής και συµπιεσµένου video από τις τοπικές συσκευές της περιφέρειας προς το περιφερειακό Κ Α/ΠΚ Α. Όπου είναι δυνατό θα προτιµάται τα δεδοµένα να µεταφέρονται υπό τη µορφή φορτίου ΙΡ (Internet Protocol, τα πακέτα ΙΡ δροµολογούνται πάνω από Gigabit Ethernet και πάνω από SDH απευθείας και η ευρεία διάδοση των πρωτοκόλλων ΙΡ οδηγεί σε πιο βατές και οικονοµικές λύσεις). Έτσι θα εξυπηρετεί τις επικοινωνίες κάθε Κ Α/ΠΚ Α µε τον τοπικό εξοπλισµό της οδού και τη συλλογή των πληροφοριών από τους σταθµούς διοδίων. Το περιφερειακό δίκτυο κορµού θα συνδέεται µε το κεντρικό δίκτυο κορµού, ώστε να µπορεί να ανταλλάξει πληροφορία µε άλλα σηµεία επάνω στον άξονα (π.χ. άλλα Κ Α, κεντρικά γραφεία κλπ.). Ορισµένα βασικά χαρακτηριστικά των κόµβων δεδοµένων αναφέρονται στη συνέχεια: Οπτικές διεπαφές µε εφεδρεία (Redundant optical interfaces) Υποστήριξη για 10BaseT και 100BaseT υνατότητα παροχής τοπικών διεπαφών E1 Παροχή MPEG, streaming video και ψηφιακές διεπαφές video, όπως απαιτούνται από κάθε µελέτη Πρωτόκολλο διαχείρισης δικτύου SNMP (Simple Network Management Protocol) Παροχή επιλογής εύρους φάσµατος ιαγνωστική και ρύθµιση εξ αποστάσεως 10

11 για στην Εγνατία Οδό 3 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ιακρίνονται οι εξής κατηγορίες επικοινωνιών: Τοπική επικοινωνία συσκευών πεδίου µε Κ Α/ΠΚ Α o Μετάδοση δεδοµένων (Data) o Μετάδοση video o Μετάδοση φωνής Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε τους οδηγούς Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε άλλο Κ Α/ΠΚ Α Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε Κέντρα Υπηρεσιών επέµβασης στην οδό Επικοινωνία Κέντρων Υπηρεσιών επέµβασης στην οδό µε τα πληρώµατά τους Οι επικοινωνίες αυτές, εφόσον συµβαίνουν πάνω στον άξονα της Εγνατίας Οδού εξυπηρετούνται είτε πάνω από το περιφερειακό δίκτυο κορµού είτε από άλλες συνδέσεις. Οι συνδέσεις αυτές µπορούν να ανήκουν στο φυσικό µέσο του βασικού δίαυλου ροής πληροφορίες (π.χ. πολύτροπες ίνες στο κεντρικό καλώδιο οπτικών ινών) είτε σε άλλα φυσικά µέσα διαύλων επικοινωνίας που εγκαθίστανται (π.χ. χάλκινα συνεστραµµένα καλώδια, οµοαξονικά καλώδια, ασύρµατες ζεύξεις κλπ.). Οι διάφορες κατηγορίες επικοινωνιών για τις εφαρµογές διαχείρισης κυκλοφορίας και ελέγχου των εγκαταστάσεων αναλύονται στη συνέχεια. 3.1 Τοπική Επικοινωνία Συσκευών Πεδίου µε Κ Α/ΠΚ Α Οι επικοινωνίες αυτές αφορούν µετάδοση δεδοµένων, σηµάτων video και φωνής. Κάθε τύπος µετάδοσης εξετάζεται χωριστά στη συνέχεια. 3.1.α Μετάδοση δεδοµένων (Data) Η µετάδοση δεδοµένων από το πεδίο προς τα Κ Α/ΠΚ Α προκύπτει από τις παρακάτω κυρίως συσκευές που χρησιµοποιούνται για τον έλεγχο της κυκλοφορίας και των εγκαταστάσεων. Για κάθε συσκευή αναφέρονται τα χαρακτηριστικά που σχετίζονται µε τη σχεδίαση του δικτύου. o Φωτεινοί Σηµατοδότες (Traffic Signals-TS). Χρησιµοποιούνται κυρίως σε σήραγγες για την ενδεχόµενη διακοπή της κυκλοφορίας σε περίπτωση κάποιου προβλήµατος. Τα σήµατα ελέγχου είναι εξαιρετικά µικρών απαιτήσεων σε ταχύτητα µετάδοσης. o Πινακίδες Καθορισµού Λωρίδων Κυκλοφορίας (Lane Control Signs-LCS). Χρησιµοποιούνται επίσης σε περιοχές σηράγγων για την χωριστή διαχείριση των λωρίδων (πράσινο βέλος, κόκκινο Χ κλπ.) Πρόκειται για πολύ χαµηλών απαιτήσεων σήµα. o υναµικές Πινακίδες Σήµανσης (Γενικά µεταβλητών µηνυµάτων και προκαθορισµένου µηνύµατος: Variable Message Signs/VMS, Limited Message Signs/LMS, Blank-Out 11

12 για στην Εγνατία Οδό o o o o o Signs/BOS κλπ.). Είναι πινακίδες που τοποθετούνται σε καίρια σηµεία του αυτοκινητόδροµου. έχονται πληροφορίες από το κέντρο και ουσιαστικά αποτελούν την κύρια µορφή αποστολής µηνυµάτων προς τους οδηγούς. Τηλεπικοινωνιακά, οι ανάγκες µετάδοσης των µηνυµάτων αυτών είναι πολύ χαµηλές. Σύστηµα Ανίχνευσης Οχηµάτων (Vehicle Detector System-VDS). Το VDS παρέχει κυκλοφοριακά δεδοµένα προς το κέντρο όσον αφορά τους φόρτους, την πληρότητα οχηµάτων και την ταχύτητα µε χρήση διαφόρων τεχνολογιών (ανιχνευτές βρόχου, radar µικροκυµάτων, επεξεργασία εικόνας video). Η πληροφορία είναι επίσης πολύ χαµηλών απαιτήσεων ρυθµού µετάδοσης. Ανιχνευτές Υπέρυψων Οχηµάτων (Over-Height Vehicle Detectors-OHVD). Πρόκειται για ανιχνευτές που ανιχνεύουν περιπτώσεις οχηµάτων µη επιτρεπτού ύψους στις περιοχές πρόσβασης σε σήραγγες. Η απαιτούµενη πληροφορία είναι επίσης εξαιρετικά µικρών αναγκών χωρητικότητας. Σύστηµα Μετεωρολογικών Πληροφοριών Οδού (Road Weather Information System- RWISYS). Το σύστηµα αυτό θα πρέπει µε τη χρήση µετεωρολογικών σταθµών πληροφοριών οδού να συλλέγει, να προ-επεξεργάζεται και να µεταδίδει σε κεντρικό υπολογιστή τις παραµέτρους που σχετίζονται µε την κατάσταση του οδοστρώµατος και τις καιρικές συνθήκες στην περιοχή. Οι πληροφορίες επίσης χαρακτηρίζονται από πολύ χαµηλές ανάγκες µετάδοσης. Σήµατα τηλεχειρισµού για κάµερες Κλειστού Κυκλώµατος Τηλεόρασης (Closed Circuit TV Cameras- CCTV ). Οι κάµερες παρακολούθησης (κυρίως έξω από σήραγγες ή σε κρίσιµα σηµεία της οδού) ελέγχονται µε τηλεχειρισµό για την στροφή/κλίση/σκόπευση (Pan/Tilt/Zoom - PTZ). Το σήµα ελέγχου είναι επίσης πολύ χαµηλών απαιτήσεων ρυθµού µετάδοσης. Προγραµµατιζόµενοι Λογικοί Ελεγκτές (Programmable Logical Controllers - PLC) συστήµατος SCADA. Πρόκειται για επεξεργαστές µε λογισµικό και µνήµη που συλλέγουν δεδοµένα από διάφορα µετρούµενα και ελεγχόµενα µεγέθη (κυρίως τα δεδοµένα των Η/Μ εγκαταστάσεων στις σήραγγες, την πυρανίχνευση/πυρασφάλεια, τον εξαερισµό, την παροχή ενέργειας, την ασφάλεια κλπ.). Το σήµα ελέγχου είναι γενικά χαµηλών απαιτήσεων ρυθµού µετάδοσης. Σύµφωνα µε τα παραπάνω, οι ανάγκες χωρητικότητας για κάθε κανάλι για την µετάδοση του σήµατος πληροφορίας κάθε υποµονάδας είναι εξαιρετικά χαµηλές. Για όλες αυτές τις µονάδες, εκτός των PLC, προβλέπεται η σύνδεσή τους (πιο ακριβέστερα των ελεγκτών τους controllers) µε έναν Επεξεργαστή Κατανεµηµένων Επικοινωνιών (Distributed Communications Processor - DCP), όπως φαίνεται στο ακόλουθο Σχήµα 2. Τα DCP s θα τοποθετηθούν στα σηµεία, όπου υπάρχει συγκεντρωµένος εξοπλισµός αυτοκινητοδρόµου. Οι τυπικές συνδέσεις µεταξύ των DCP s και συνδεόµενων συσκευών πεδίου θα είναι σε αποστάσεις µικρότερες από 5Km. Τα DCP s θα επικοινωνούν µε τους κόµβους δεδοµένων του περιφερειακού δικτύου κορµού ή εφόσον βρίσκονται γειτονικά στο Κ Α/ΠΚ Α θα µπορούν να συνδέονται απευθείας στο τοπικό δίκτυο (Ethernet LAN) του Κ Α/ΠΚ Α. Συµπερασµατικά έχουµε τις εξής περιπτώσεις συνδέσεων δεδοµένων: 1. Από συσκευές πεδίου προς DCP. Πρόκειται για συνδέσεις χαµηλού ρυθµού µετάδοσης (1,2-19,2Κbps). Το µέσο µετάδοσης µπορεί να είναι γενικά ενσύρµατο (πολύτροπη οπτική ίνα ή ζεύγος 12

13 για στην Εγνατία Οδό συνεστραµµένων χάλκινων καλωδίων) ή κατ εξαίρεση σε περίπτωση αποµακρυσµένης συσκευής µπορεί να είναι ράδιο-σύνδεση στενού εύρους ή µισθωµένο κύκλωµα δεδοµένων. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά των διεπαφών (interfaces) αυτών των συνδέσεων είναι: Ασύγχρονη σειριακή διεπαφή διπλής κατεύθυνσης, full και half-duplex Υποστήριξη περιβάλλοντος polled multi-drop Υποστήριξη τύπου και κωδικού διεύθυνσης µηχανηµάτων Έλεγχος σφάλµατος σε κάθε µήνυµα (CRC) Συµµόρφωση µε τα Ευρωπαϊκά πρότυπα σε σχέση µε τα συστήµατα ITS (Intelligent Transportation Systems - ITS), µε δυνατότητα χρήσης και των Αµερικανικών προτύπων NTCIP ως διαθέσιµων και εφαρµόσιµων για τα υποσυστήµατα πεδίου Ποικιλία ρυθµού µετάδοσης δεδοµένων από 1200bit/s έως 19,2Kbit/s Εφεδρικές διαδροµές επικοινωνιών δεν απαιτούνται 2. Από DCP προς Κόµβους εδοµένων. Απαιτείται υψηλότερος ρυθµός µετάδοσης καθώς θα χρησιµοποιηθούν συνδέσεις Ethernet. Το µέσο µετάδοσης µπορεί να είναι γενικά ενσύρµατο (πολύτροπη οπτική ίνα ή ζεύγος συνεστραµµένων χάλκινων καλωδίων) ή κατ εξαίρεση σε περίπτωση αποµακρυσµένης συσκευής µπορεί να είναι ψηφιακή ασύρµατη ράδιο-ζεύξη. Σηµειώνεται ότι η µετάδοση µε ζεύγος συνεστραµµένων αγωγών 100BaseT ή 10BaseT απαιτεί την εγκατάσταση αναµεταδοτών / αναγεννητών σήµατος ανά m, λόγω ταχείας απόσβεσης του σήµατος πληροφορίας. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά των διεπαφών (interfaces) αυτών των συνδέσεων είναι: Η φυσική διεπαφή DCP θα είναι 10BaseT ή 100BaseT Θα χρησιµοποιείται πρωτόκολλο ΙΡ (Internet Protocol - IP) µε χρήση των TCP/IP και UDP ως των πιο συµβατών µε την απαιτούµενη αξιοπιστία Θα παρέχονται εφεδρικές διαδροµές όταν χρησιµοποιούνται ενσύρµατα µέσα. Οι εφεδρείες θα βρίσκονται στις σωληνώσεις εκατέρωθεν της οδού. Μπροστά από τους κόµβους δεδοµένων µπορούν να τοποθετηθούν Ethernet Hubs/Switches για τον περιορισµό των διεπαφών Ethernet στον κόµβο. 3. Από DCP απευθείας προς το LAN του Κ Α/ΠΚ Α. Ισχύει ότι και στην περίπτωση 2. Οι συνδέσεις αυτές χρησιµοποιούνται όταν το DCP είναι γειτονικό µε το Κ Α. Στην περίπτωση αυτή η σύνδεση Ethernet γίνεται µε τα Ethernet Hubs/Switches του Κ Α. 4. Από PLC προς Κόµβο εδοµένων ή απευθείας προς το LAN του Κ Α/ΠΚ Α. Ισχύει ότι και στις περιπτώσεις 2 και 3. Τα PLC µέσω του δικτύου δεδοµένων θα συνδέονται µε το κεντρικό σύστηµα SCADA. 13

14 για στην Εγνατία Οδό VMS BOS VDS RWIS DN Προς δίκτυο κορµού Σήµα Ελέγχου TS CCTV <5km C LCS OVHD DCP Σήµα Video DN Τ. Εκ. Α. DN PLC Κ Α LAN DCP Σήµα Ελέγχου CCTV C PLC SDH-1 / SDH-4 ή Gigabit Ethernet VMS BOS VDS TS LCS OVHD Τ. Εκ. Α. DN... DN... DN RWIS DN Αποµακρυσµένο σηµείο ελέγχου αυτοκινητοδρόµου DCP: (Distributed Communication Processor) Επεξεργαστής Κατανεµηµένων Επικοινωνιών DN: (Data Node) Κοµβικό Σηµείο εδοµένων CCTV: (Closed Circuit TV Cameras) Κάµερες Κλειστού Κυκλώµατος Τηλεόρασης RWIS: (Road Weather Information System) Σύστηµα Μετεωρολογικών Πληροφοριών Οδού VDS: (Vehicle Detector System) Σύστηµα Ανίχνευσης Οχηµάτων LCS: (Lane Control Signs) Πινακίδες Καθορισµού Λωρίδων Κυκλοφορίας BOS - VMS: υναµικές Πινακίδες Σήµανσης TS: (Traffic Signals) Φωτεινοί Σηµατοδότες OHVD: (Over-Height Vehicle Detectors) Ανιχνευτές Υπέρυψων Οχηµάτων PLC: (Programmable Logical Controlers) Προγραµµατιζόµενοι Λογικοί Ελεγκτές Τ. Εκ. Α.: Τηλέφωνο Εκτάκτου Ανάγκης Σχήµα 2: Βασική αρχιτεκτονική δικτύου επικοινωνιών στην Εγνατία Οδό 14

15 για στην Εγνατία Οδό 3.1.β Μετάδοση Video Η µετάδοση video από το πεδίο προς τα Κ Α/ΠΚ Α προκύπτει από τις κάµερες Κλειστού Κυκλώµατος Τηλεόρασης (CCTV), που τοποθετούνται εντός και εκτός των σηράγγων και σε άλλα κρίσιµα σηµεία της οδού. Οι κάµερες CCTV απαιτούν διασύνδεση σήµατος video PAL full motion µε τις οθόνες και τους σταθµούς εργασίας των χειριστών στο αρµόδιο Κ Α/ΠΚ Α, σύµφωνα µε το EIA- 250-C «Electrical Performance for Television Transmission Systems» (ANSI/EIA/TIA- 250-C-90 - R2001) και τα αντίστοιχα πρότυπα της ITU-T (J.61 «Transmission performance of television circuits designed for use in international connections»). Η µετάδοση των σηµάτων video µπορεί να γίνει είτε αναλογικά είτε ψηφιακά. Αναλογική µετάδοση video Η αναλογική µετάδοση video εξασφαλίζει εικόνα full motion υψηλής ποιότητας, καθώς δεν αφαιρείται καθόλου πληροφορία από το σήµα, παρά µόνο από την εξασθένηση του σήµατος µετάδοσης. Η µετάδοση αναλογικών σηµάτων video µπορεί να γίνει µε τις εξής συνδέσεις: Σύνδεση video από σηµείο προς σηµείο (point-to-point), από την κάµερα απευθείας στο Κ Α/ΠΚ Α. Η σύνδεση αυτή µπορεί να γίνει φυσικά είτε πάνω από οπτική ίνα (γενικά πολύτροπη ίνα) µε το κατάλληλο ζεύγος Video Transmitter/Receiver είτε πάνω από οµοαξονικό καλώδιο Συνδέσεις ενός αριθµού σηµάτων video από σηµείο προς σηµείο (point-to-point) όπως παραπάνω, από τις κάµερες σε πολυπλέκτη σηµάτων video. Τα σήµατα θα µεταδίδονται από τον πολυπλέκτη (Multiplexer) στο πεδίο στον αποπολυπλέκτη (Demultiplexer) στο Κ Α/ΠΚ Α, όπου θα αναλύονται πάλι σε επιµέρους σήµατα και θα οδηγούνται στους κατάλληλους επιλογείς (video matrix κλπ.). Η σύνδεση µεταξύ πολυπλέκτη/αποπολυπλέκτη θα γίνεται πάνω από µονότροπη οπτική ίνα. Η πολυπλεξία θα έχει γενικά τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: - Πολυπλεξία 8 έως 24 σηµάτων video - Χρησιµοποίηση ρύθµισης τύπου "drop and insert" ή κοµβική ρύθµιση Ψηφιακή µετάδοση video Η ψηφιακή µετάδοση video προκύπτει µε ψηφιοποίηση των σηµάτων video µε χρήση κατάλληλων κωδικοποιητών/ αποκωδικοποιητών (coder/decoder) χρησιµοποιώντας κατάλληλους αλγόριθµους συµπίεσης. Η ψηφιακή µετάδοση µειώνει το απαιτούµενο εύρος φάσµατος κατά τη µετάδοση και δίνει την ευελιξία άµεσης µεταφοράς του σήµατος σε οποιοδήποτε σηµείο του δικτύου κορµού. Από την άλλη πλευρά µειώνει την ποιότητα της εικόνας που λαµβάνεται, ανάλογα µε τον αλγόριθµο συµπίεσης και το διατιθέµενο εύρος φάσµατος, αφού αφαιρεί πληροφορία από το σήµα. Για να εξασφαλιστεί αποδεκτή ποιότητα εικόνας στις οθόνες του Κ Α/ΠΚ Α, η ψηφιακή µετάδοση όταν επιλέγεται θα σχεδιάζεται έτσι ώστε να αποδίδει εικόνα ποιότητας τουλάχιστον ισοδύναµη µε µετάδοση MPEG 2 στα 3-6 Mbps. 15

16 για στην Εγνατία Οδό Τα σήµατα που οδηγούνται για ψηφιακή µετάδοση σε έναν κόµβο δεδοµένων µπορεί είτε να µεταδίδονται ταυτόχρονα πάνω στο δίκτυο προς το Κ Α/ΠΚ Α είτε να µεταδίδονται κυκλικά (local switching) για να επιτυγχάνεται οικονοµία στο χρησιµοποιούµενο εύρος φάσµατος (bandwidth) του δικτύου κορµού. Στη δεύτερη περίπτωση το Κ Α/ΠΚ Α λαµβάνει και εµφανίζει τα σήµατα από τις κάµερες του πεδίου κυκλικά στις οθόνες του Κέντρου. Γενικά όπου χρησιµοποιούνται αναλογικές συνδέσεις θα πρέπει να λαµβάνεται ιδιαίτερη µέριµνα η απόσβεση των σηµάτων κατά τη µετάδοση να είναι µέσα σε αποδεκτά όρια, ώστε να µην επηρεάζεται η ποιότητα της εικόνας στους χειριστές. Για το λόγο αυτό πρέπει να είναι καλά υπολογισµένες οι αποστάσεις των συνδέσεων, οι εξασθενήσεις των σηµάτων και να χρησιµοποιούνται επαναλήπτες/αναγεννητές σήµατος όπου απαιτείται. Τα σήµατα video µπορούν να µεταφέρονται από ένα Κ Α/ΠΚ Α σε άλλα Κ Α/ΠΚ Α ή σε άλλα σηµεία (κεντρικά γραφεία, φορείς κλπ.). Για τη µετάδοση αυτή θα χρησιµοποιούνται µόνο ψηφιοποιηµένα σήµατα. Η µετάδοση των ψηφιοποιηµένων σηµάτων θα γίνεται είτε µέσα από τον κόµβο δεδοµένων εφόσον κατευθύνονται σε σηµείο προσβάσιµο από το δίκτυο κορµού (π.χ. άλλο Κ Α/ΠΚ Α) είτε µέσω άλλης ζεύξης (π.χ. µισθωµένο κύκλωµα) εάν κατευθύνονται σε άλλο φορέα (π.χ. τροχαία). 3.1.γ Μετάδοση Φωνής Η µετάδοση φωνής από το πεδίο προς τα Κ Α/ΠΚ Α προκύπτει πρωτίστως από τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης, που τοποθετούνται κυρίως στις σήραγγες και ενδεχοµένως σε άλλα κρίσιµα σηµεία της οδού. Γενικά η υλοποίηση µπορεί να γίνει µε ψηφιοποίηση των τηλεφωνικών σηµάτων και µετάδοσή τους πάνω από το περιφερειακό δίκτυο κορµού µε τεχνικές voice-over-ip (VoIP). Η τεχνολογία VoIP είναι πολύ ελκυστική για τη µετάδοση φωνής και χρησιµοποιείται µε επιτυχία εδώ και καιρό σε enterprise δίκτυα αλλά και από παροχείς υπηρεσιών διαδικτύου (ISPs) για νέες υπηρεσίες σταθερής τηλεφωνίας. εδοµένης της αρχιτεκτονικής του δικτύου (Gigabit Ethernet ή SDH) στα περιφερειακά δίκτυα κορµού, το εύρος που προσφέρεται για τη µετάδοση φωνής είναι υψηλό, κάτι που συνεπάγεται υψηλή ποιότητα επικοινωνίας (οι µέγιστες απαιτήσεις για ποιοτική µετάδοση φωνής σε δίκτυα IP είναι της τάξης µερικών δεκάδων Kbps). Επιπλέον, δεδοµένης της κρισιµότητας των υπηρεσιών φωνής που θα προέρχονται από τα τηλέφωνα εκτάκτου ανάγκης, η ποιότητα και η αξιοπιστία (σχεδιασµός µε πρόβλεψη εφεδρείας) του υποκείµενου δικτύου υποδοµής θα πρέπει να είναι ικανές να εξασφαλίσουν πάρα πολύ υψηλή αξιοπιστία / διαθεσιµότητα για την υπηρεσία. Οι τεχνικές VoIP θα πρέπει να συµφωνούν µε τα πρότυπα της ITU για µετάδοση υπηρεσιών φωνής µε µεταγωγή πακέτων ITU-T H.323 Packet-based multimedia communications systems. Η υλοποίηση µε αυτή τη λύση θα περιλαµβάνει VoIP gateways µπροστά από τα αντίστοιχα κοµβικά σηµεία δεδοµένων του περιφερειακού δικτύου κορµού στα οποία θα διασυνδέονται τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης. Σε περίπτωση που τα σηµεία εγκατάστασης των τηλεφώνων έκτακτης ανάγκης βρίσκονται κοντά σε κάποιο Κ Α/ΠΚ Α, υπάρχει η δυνατότητα να δροµολογούνται απευθείας προς τα VoIP gateways που θα βρίσκονται στο LAN του Κ Α/ΠΚ Α (και όχι στους κόµβους του περιφερειακού δικτύου κορµού). Εναλλακτικά, η µετάδοση φωνής από τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης µπορεί να γίνεται µε συγκέντρωση των σηµάτων των τηλεφώνων σε τοπικά τηλεφωνικά κέντρα, που 16

17 για στην Εγνατία Οδό εγκαθίστανται ήδη σε πολλά Κτίρια Εξυπηρέτησης Σηράγγων (ΚΕΣ), και συνδέσεις των τοπικών τηλεφωνικών κέντρων απευθείας µε το τηλεφωνικό κέντρο στο Κ Α/ΠΚ Α ελέγχου. Αυτές οι συνδέσεις θα γίνονται µέσα από τον βασικό δίαυλο ροής πληροφοριών ή µε άλλα links, χωρίς να µεσολαβεί το περιφερειακό δίκτυο κορµού. 3.2 Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε τους Οδηγούς Η επικοινωνία του Κ Α/ΠΚ Α µε τους οδηγούς γίνεται έµµεσα µέσω των πινακίδων δυναµικής σήµανσης (VMS κλπ.). Υπάρχουν επίσης εφαρµογές µετάδοσης µηνυµάτων στους οδηγούς µε ασύρµατη εκποµπή (µηνύµατα σε δέκτες RDS-TMC, ραδιόφωνο αυτοκινητοδρόµου Highway Agency Radio/HAR, ψηφιακό ραδιόφωνο DAB κλπ.), των οποίων η εφαρµογή δεν έχει προγραµµατιστεί προς το παρόν για την Εγνατία Οδό. 3.3 Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε άλλο Κ Α/ΠΚ Α Οι επικοινωνίες αυτές µπορούν να εξυπηρετήσουν είτε τη µεταφορά του ελέγχου από ένα Κ Α/ΠΚ Α σε ένα άλλο Κ Α/ΠΚ Α (π.χ. για την αποφυγή πλήρους κάλυψης σε βάρδιες ενός Κ Α/ΠΚ Α) είτε για την επιλεκτική µεταφορά στοιχείων ελέγχου στο κεντρικό Κ Α/ΠΚ Α της Εγνατίας Οδού (προβλέπεται για τη ). Οι επικοινωνίες αυτές θα αφορούν τη µετάδοση δεδοµένων, σηµάτων video και φωνής και θα γίνονται πάνω από το δίκτυο κορµού της Εγνατίας Οδού. 3.4 Επικοινωνία Κ Α/ΠΚ Α µε Κέντρα Υπηρεσιών Επέµβασης στην Οδό Αφορούν την επικοινωνία του Κ Α/ΠΚ Α µε την τροχαία, την αστυνοµία, την πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ, την υπηρεσία συντήρησης της οδού και όποιους άλλους φορείς/υπηρεσίες εµπλέκονται στη λειτουργία της οδού. Οι επικοινωνίες αυτές αφορούν κυρίως τη φωνητική επικοινωνία µεταξύ χειριστών, που θα εξυπηρετείται από εξωτερικές τηλεφωνικές γραµµές. Κατά περιπτώσεις µπορεί να µεταφέρονται επιλεκτικά στοιχεία (δεδοµένα, εικόνα) από το Κ Α/ΠΚ Α σε εµπλεκόµενο φορέα (π.χ. τροχαία, συντήρηση) µέσω κατάλληλων συνδέσεων (π.χ. γραµµές dial-up, µισθωµένα κυκλώµατα κλπ.). Το παραπάνω βεβαίως δεν ισχύουν όπου θα υπάρχει συστέγαση των παραπάνω υπηρεσιών στο Κ Α/ΠΚ Α (π.χ. Έλεγχος Κυκλοφορίας και Συντήρηση εντός του Κ Α, τροχαία εγκατεστηµένη στο Κ Α/ΠΚ Α κλπ.) 3.5 Επικοινωνία Κέντρων Υπηρεσιών Επέµβασης στην Οδό µε τα Πληρώµατά τους Οι επικοινωνίες αυτές θα γίνονται όπως καθορίζεται από τους σχετικούς φορείς/υπηρεσίες (π.χ. τυπικές ασύρµατες συνδέσεις VHF, GSM ή νέες επαγγελµατικές τεχνολογίες όπως TETRA). 17

18 για στην Εγνατία Οδό Για τη διευκόλυνση αυτών των επικοινωνιών στις σήραγγες σηµαντικού µήκους, όπου παρουσιάζεται πρόσβαση λήψης, περιλαµβάνονται γενικά στο σχεδιασµό συστήµατα ραδιοεπικοινωνιών που αναµεταδίδουν τις ραδιοσυχνότητες των φορέων έκτακτης επέµβασης µέσα στις σήραγγες. 18

19 για στην Εγνατία Οδό 4 ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο 4.1 Επικοινωνίες για την Λειτουργία των ιοδίων Οι επικοινωνίες αυτές θα υποστηρίζουν τη µετάδοση πληροφοριών από τους σταθµούς διοδίων (εικόνες, δεδοµένα συναλλαγών) σε γειτονικούς σταθµούς διοδίων και προς τα ανώτερα ιεραρχικά ΚΕ (Κέντρα Ελέγχου ιοδίων), που θα βρίσκονται κατά µήκος του άξονα. Για την εξυπηρέτηση αυτών των επικοινωνιών θα εγκαθίσταται σε κάθε κτίριο σταθµού διοδίων και ΚΕ ένας κόµβος δεδοµένων του περιφερειακού δικτύου κορµού ή του κεντρικού δικτύου κορµού κατά περίπτωση. Μ αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλίζεται πρόσβαση του σταθµού διοδίων στο δίκτυο κορµού της Εγνατίας Οδού και δυνατότητα υψηλής χωρητικότητας επικοινωνίας του µε τους άλλους σταθµούς, τα ΚΕ και ενδεχοµένως τα άλλα σηµεία πρόσβασης του δικτύου (Κ Α/ΠΚ Α, κεντρικά γραφεία κλπ.). Τέτοιοι κόµβοι δεδοµένων στους σταθµούς διοδίων µπορούν επίσης να εξυπηρετούν τοπικούς αποµακρυσµένους εξοπλισµούς για εφαρµογές διαχείρισης της κυκλοφορίας και ελέγχου των εγκαταστάσεων της παρακείµενης περιοχής. Λόγω του γεγονότος ότι η τηλεµατική και οι σταθµοί διοδίων στην Εγνατία Οδό είναι πιθανό να εγκατασταθούν κατά στάδια, οι εγκαταστάσεις διοδίων µπορούν να κατασκευαστούν και να λειτουργήσουν πριν την ολοκλήρωση του συστήµατος επικοινωνιών. Στην περίπτωση αυτή: εφόσον απαιτείται µόνο µετάδοση δεδοµένων τότε θα απαιτηθεί απλώς µια µισθωµένη σύνδεση χαµηλής ταχύτητας µεταξύ του κτιρίου του σταθµού διοδίων και του ΚΕ. Η σύνδεση αυτή µπορεί να είναι ένα αποκλειστικό ασύγχρονο κύκλωµα, ένα ψηφιακό κύκλωµα ή σύνδεση πρωτοκόλλου ιαδικτύου (IP) εγκατεστηµένη µέσω ενός ασφαλούς παροχέα (service provider). εφόσον απαιτείται και µετάδοση σηµάτων video τότε θα απαιτηθεί σύνδεση υψηλότερης χωρητικότητας µε συνδυασµό συµπίεσης/ψηφιοποίησης των σηµάτων. 4.2 Επικοινωνίες για την Πρόσβαση στα εδοµένα Λειτουργίας της Οδού Οι επικοινωνίες αυτές θα εξυπηρετούν την πρόσβαση σε δεδοµένα λειτουργίας (δεδοµένα κυκλοφορίας, βλάβες, οικονοµικά δεδοµένα κλπ.) που βρίσκονται στα Κ Α/ΠΚ Α και ΚΕ από διάφορους φορείς (κεντρικές υπηρεσίες ΕΟΑΕ, Κέντρα Πληροφοριών, ΜΜΕ κλπ.) Οι επικοινωνίες αυτές θα γίνονται ανάµεσα στις Βάσεις εδοµένων των Κ Α/ΠΚ Α και τις Β των κεντρικών υπηρεσιών της ΕΟΑΕ ή ανάµεσα στις Β γενικά της ΕΟΑΕ και τρίτους φορείς, υπηρεσίες κλπ. Στην πρώτη περίπτωση οι επικοινωνίες µπορούν να υποστηρίζονται από το δίκτυο κορµού της Εγνατίας Οδού ή µε άλλες συνδέσεις σχετικά χαµηλής ταχύτητας µετάδοσης µέχρι την ανάπτυξη του δικτύου κορµού. 19

20 για στην Εγνατία Οδό Στη δεύτερη περίπτωση θα απαιτηθούν κατά περίπτωση συνέσεις µε τα Κ Α/ΠΚ Α ή τα κεντρικά της ΕΟΑΕ. Σ αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να προβλεφθεί η καλύτερη ασφάλεια των πληροφοριακών συστηµάτων και των δεδοµένων της ΕΟΑΕ. 4.3 Επικοινωνίες για την Εσωτερική Επικοινωνία µεταξύ των ιαφόρων Γραφείων της ΕΟΑΕ επάνω στον Άξονα Με την ανάπτυξη του δικτύου κορµού κατά µήκος της Εγνατίας Οδού οι επικοινωνίες αυτές θα µπορούν να µεταφέρονται σταδιακά πάνω από αυτό το ιδιωτικό δίκτυο για προφανείς λόγους οικονοµίας και για το µεγάλο εύρος φάσµατος και δυνατότητες εφαρµογών που θα προσφέρονται. 20

21 για στην Εγνατία Οδό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Π.1 Εισαγωγή Σε αυτό το παράρτηµα θα παρατεθούν επιγραµµατικά τα βασικά χαρακτηριστικά των σύγχρονων τεχνολογιών τηλεπικοινωνιών µε γνώµονα τις απαιτήσεις των εφαρµογών τηλεµατικής στην Εγνατία Οδό. Στον παρακάτω πίνακα (πίνακας Α) εµφανίζονται οι κυριότερες τεχνολογίες που µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την υλοποίηση του δικτύου επικοινωνιών της ΕΟΑΕ. Πίνακας Α Σύγχρονες τεχνολογίες επικοινωνιών Ενσύρµατες Ασύρµατες Αποκλειστικά ηµόσια (public) συστήµατα συστήµατα Ραδιοφωνία point-to-point αµφίδροµες ισύρµατες γραµµές χαλκού Μικροκυµατικά DAB Τηλεειδοποίηση GSM data Οµοαξονικά καλώδια UHF radios RDS TMC GSM SMS UMTS Οπτικές ίνες Satellite TETRA Π.2 Ενσύρµατες Επικοινωνίες Η καλωδιωµένη υποδοµή προσφέρει το πλεονέκτηµα της αµφίδροµης επικοινωνίας σε σύγκριση µε ορισµένα συστήµατα µονόδροµης ασύρµατης ράδιο-επικοινωνίας. Σηµαντικός παράγοντας στην υλοποίηση τέτοιας υποδοµής είναι το κόστος εγκατάστασης που αυξάνεται κατακόρυφα µε την ανάγκη εκσκαφής νέων καναλιών κατά µήκος του δρόµου. Πέραν κάποιων αποστάσεων (εξαρτάται από τον τύπο των καλωδίων) είναι απαραίτητη η τοποθέτηση αναµεταδοτών για την ενίσχυση του σήµατος στις γραµµές µεταφοράς. Οι δυνατότητες που παρέχονται για χρήση ενσύρµατων επικοινωνιών, όσον αφορά την υποδοµή που θα χρησιµοποιηθεί, είναι οι ακόλουθες: Γραµµές αποκλειστικής χρήσης (ιδιόκτητες) Μισθωµένες γραµµές τρίτων φορέων παροχής υπηρεσιών Η χρήση ιδιόκτητων γραµµών για την κάλυψη των αναγκών της ΕΟΑΕ έχει το πλεονέκτηµα της αποκλειστικής χρήσης από την εταιρία και της απεξάρτησης από τρίτους παράγοντες. Ωστόσο, το κόστος εγκατάστασης και συντήρησης της υποδοµής θα καλυφθεί εξολοκλήρου από την ΕΟΑΕ. Εναλλακτικά, υπάρχει η δυνατότητα µίσθωσης των απαιτούµενων γραµµών από κάποιον τρίτο φορέα παροχής αντίστοιχων υπηρεσιών (τηλεπικοινωνιακό φορέα). Η ΕΟΑΕ επιβαρύνεται πλέον µόνο µε το κόστος χρήσης των γραµµών (ποσόν που καθορίζεται από τον παροχέα των γραµµών). Η εξασφάλιση της επάρκειας σύµφωνα µε τις τηλεπικοινωνιακές απαιτήσεις των εφαρµογών που θα υλοποιηθούν δεν αποτελεί πρόβληµα, δεδοµένου ότι οι λειτουργικές και τεχνικές δυνατότητες των µισθωµένων γραµµών είναι προσυµφωνηµένες µε τον αντίστοιχο φορέα παροχής των γραµµών. 21

22 για στην Εγνατία Οδό Ο τρόπος µίσθωσης για την δεύτερη περίπτωση από τις παραπάνω, ποικίλει. Υπάρχει η αποκλειστική δυνατότητα χρήσης των γραµµών, κατά την οποία ουσιαστικά γίνεται χρονική ενοικίαση από τον φορέα προς κάποιον πελάτη (στην περίπτωσή µας η ΕΟΑΕ). Εναλλακτικά, µπορεί να γίνει µίσθωση µε κριτήριο το ποσοστό χρήσης των γραµµών και όχι το πλήρες χρονικό διάστηµα ενοικίασης. Η χρέωση γίνεται για κάθε τηλεπικοινωνιακή ενέργεια χωριστά. Είναι φανερό ότι αυτός ο τρόπος είναι ο πλέον ενδεδειγµένος από πλευράς κόστους, ωστόσο απαιτείται περαιτέρω µελέτη για τον καθορισµό του κόστους και του οφέλους που θα αποκοµίσει η ΕΟΑΕ (σχέσεις απόδοσης / κόστους) ανά περίπτωση. Οι τρόποι υλοποίησης (µε αναφορά τον πίνακα Α) είναι: ισύρµατες χάλκινες γραµµές. Συνήθως στις δισύρµατες γραµµές το ζεύγος των καλωδίων είναι συνεστραµµένο για λόγους ηλεκτροµαγνητικής θωράκισης ενάντια σε εξωτερικά επιβαλλόµενα Η/Μ πεδία. Οι δυνατότητες των απλών χάλκινων γραµµών µεταφοράς είναι ελάχιστες από πλευράς ταχύτητας µετάδοσης των δεδοµένων καθώς και της µέγιστης απόστασης µεταφοράς (χωρίς την ανάγκη αναµετάδοσης). Ωστόσο, το κόστος αγοράς τέτοιου τύπου καλωδίων είναι πολύ χαµηλό. Οµοαξονικά καλώδια. Ένα οµοαξονικό καλώδιο αποτελείται από έναν χάλκινο (συνήθως) αγωγό στο κέντρο του καλωδίου και έναν οµόκεντρό του αγωγό (συνήθως σε πεπλεγµένη µορφή). Μεταξύ των αγωγών υπάρχει λεπτό στρώµα διηλεκτρικού υλικού. Τα καλώδια αυτού του τύπου παρουσιάζουν καλύτερη θωράκιση σε εξωτερικά πεδία και εµφανίζουν λιγότερες απώλειες σε σχέση µε τις απλές δισύρµατες γραµµές. Οπτικές ίνες. Πρόκειται για καλώδια που χρησιµοποιούν σήµατα φωτός (οπτικό φάσµα) για τη µετάδοση πληροφοριών. Έχουν το πλεονέκτηµα ότι είναι πολύ ανθεκτικά σε επιβαλλόµενα εξωτερικά ηλεκτροµαγνητικά πεδία και έχουν δυνατότητες για πολύ µεγάλες ταχύτητες µετάδοσης δεδοµένων (ικανά για τις υψηλές απαιτήσεις που έχει η µετάδοση video σηµάτων). Π.3 Ασύρµατες Επικοινωνίες Αποκλειστικά συστήµατα. Πρόκειται για συστήµατα που εγκαθιστά ο φορέας και χρησιµοποιούνται αποκλειστικά από αυτόν. Μπορεί να είναι είτε µικροκυµατικές ζεύξεις σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει καλωδιωµένη υποδοµή, είτε συστήµατα µικρής εµβέλειας κυρίως για αναγνώριση οχηµάτων ή άλλες υπηρεσίες. Σε εφαρµογές εµπορικών οχηµάτων στην Εγνατία Οδό, τέτοιες συσκευές (DSRC) µπορούν να παρέχουν ανίχνευση πληροφοριών σχετικών µε τον τύπο του οχήµατος (φορτίο, ταχύτητα, κατηγορία κλπ). Επίσης, αποκλειστικά συστήµατα µπορεί να εγκατασταθούν µε τη µορφή των UHF radios (ραδιοτηλέφωνα), για παράδειγµα µε τη µορφή που χρησιµοποιούνται από τα ταξί ή άλλες δηµόσιες υπηρεσίες. ηµόσια συστήµατα. Πρόκειται για συστήµατα που είναι ανοικτά και µπορούν να χρησιµοποιηθούν από τον καθένα. Κυριότερη παράδειγµα είναι οι ραδιοφωνικές µεταδόσεις µηνυµάτων µέσω του συστήµατος RDS-TMC. Οι νέες τεχνολογίες ψηφιακής ραδιοφωνίας (DAB) θα παρέχουν µεγάλες ευκολίες στη µετάδοση δεδοµένων και πληροφοριών στους δέκτες των αυτοκινήτων, όταν γίνει ευρεία η χρήση ψηφιακών δεκτών. Άλλοι τρόποι µονόδροµης επικοινωνίας από σηµείο-σε-σηµείο είναι η τηλεειδοποίηση (αποστολή µηνυµάτων σε pagers/beepers) καθώς και η αποστολή σύντοµων µηνυµάτων (έως 160 χαρακτήρες) µε χρήση της υπηρεσίας SMS του δικτύου GSM. 22

23 για στην Εγνατία Οδό Αµφίδροµα συστήµατα. Το κυριότερο δηµόσιο σύστηµα αµφίδροµης επικοινωνίας είναι το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας GSM. Οι δυνατότητες χρήσης για µεταφορά δεδοµένων είναι σχετικά χαµηλές (9,6Kbps) αλλά νέες βελτιώσεις όπως το HSCSD (high speed circuit switched data) ή το GPRS (general packet radio service) υπόσχονται υψηλότερες ταχύτητες (115Kbps). Ένα άλλο σηµαντικό σύστηµα επικοινωνιών είναι το TETRA (terrestrial trunked radio). Πρόκειται για αµιγώς ευρωπαϊκό πρότυπο για ψηφιακές επικοινωνίες κλειστών επαγγελµατικών οµάδων. Προορίζεται κυρίως για χρήση από τµήµατα δηµόσιας ασφάλειας, µεταφορών ή υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Καθορίζονται τρόποι λειτουργίας τόσο για φωνή όσο και δεδοµένα (είτε µε µεταγωγή κυκλώµατος είτε πακέτου) καθώς και παροχή λειτουργιών που υιοθετήθηκαν από παλαιότερα αναλογικά συστήµατα ραδιοεπικοινωνιών (π.χ. κλήσεις emergency, επικοινωνίες ανά οµάδες µε κεντρική διαχείριση των πόρων). Η πλατφόρµα παρέχει πλήθος λειτουργικών υπηρεσιών κάτω από κοινή υποδοµή. Επιπλέον, προβλέπεται πλήρης διαλειτουργικότητα µε άλλα συστήµατα / τεχνολογίες όπως το DECT, τα ISDN δίκτυα τηλεφωνίας και το GSM. ίκτυα 3 ης γενεάς (UMTS). Το νέο σύστηµα UMTS προβλέπεται ότι στα επόµενα χρόνια θα παρέχει συνδυασµένες υπηρεσίες φωνής και δεδοµένων από το ίδιο τερµατικό (τηλέφωνο ή άλλη συσκευή χειρός). Η ενσωµάτωση πολυµέσων και διαδικτύου µε υψηλών ταχυτήτων δυνατότητες καθιστούν τα δίκτυα 3 ης γενεάς µια πολύ ελκυστική λύση για την υποδοµή. Η ανάπτυξη τέτοιων δικτύων γίνεται ωστόσο µε πολύ αργούς ρυθµούς καθώς απαιτείται νέα υποδοµή για τα δίκτυα τηλεφωνίας ή, στην καλύτερη περίπτωση, αναβάθµιση της υπάρχουσας υποδοµής του GSM. Π.4 Αξιολόγηση Συστηµάτων Σύµφωνα µε τις Απαιτήσεις Τα ακόλουθα κριτήρια έχουν αξιολογηθεί: υνατότητες. Αφορούν την ικανότητα της γραµµής να µεταφέρει µε ικανοποιητική ταχύτητα τα δεδοµένα (φωνή, video ή απλά δεδοµένα). Για τις εφαρµογές διαχείρισης κυκλοφορίας, ελέγχου εγκαταστάσεων και συλλογής διοδίων απαραίτητο ένα αµφίδροµο σύστηµα επικοινωνίας. Οι δυνατότητες των καλωδίων οπτικών ινών είναι σηµαντικές. Κρίνονται ικανοποιητικά επαρκείς για την πλειονότητα των περιπτώσεων όπου απαιτείται αυξηµένος ρυθµός µετάδοσης (π.χ. video). Η καλωδιακή δοµή προσφέρει αµφίδροµη επικοινωνία. Από τις ασύρµατες τεχνολογίες µόνο τα αποκλειστικά συστήµατα και οι υπηρεσίες δεδοµένων του GSM είναι αµφίδροµες. Η χρήση αποκλειστικού συστήµατος προσφέρει το πλεονέκτηµα ότι το σύστηµα θα είναι ακριβώς προσαρµοσµένο στις απαιτήσεις της Εγνατίας Οδού και δεν θα χρησιµοποιείται για άλλο σκοπό. Το GSM είναι δηµόσια υπηρεσία και υπάρχει εξάρτηση από εξωγενείς παράγοντες (άλλοι χρήστες, φορέας παροχής υπηρεσίας). Αναγνωρισµένη τεχνολογία. Μια τεχνολογία που έχει δοκιµαστεί µε επιτυχία στο παρελθόν συνεπάγεται λιγότερους κινδύνους. Μέχρι σήµερα, οι ασύρµατες επικοινωνίες κατέχουν οριακό µερίδιο αγοράς στην υποδοµή επικοινωνιών για συστήµατα ελέγχου κυκλοφορίας. Αντίθετα η καλωδιωµένη δοµή χρησιµοποιείται µε επιτυχία από καιρό. Αξιοπιστία. Η αξιοπιστία του συστήµατος είναι πολύ σηµαντική. Η εξάρτηση από τρίτους / εξωγενείς παράγοντες και η ενδεχόµενη διαταραχή των επικοινωνιών δεν είναι αποδεκτή για κανένα λόγο. Η αξιοπιστία της καλωδιακής υποδοµής είναι πολύ υψηλή (ειδικά για υπόγεια κανάλια καλωδίων). Αντίθετα η χρήση δηµοσίων συστηµάτων επικοινωνίας 23

24 για στην Εγνατία Οδό εγκυµονεί κινδύνους όσον αφορά την επίτευξη της ζεύξης καθώς και την ασφαλή µεταφορά των δεδοµένων. Κόστος. Το κόστος διακρίνεται σε αυτό της επένδυσης, της εγκατάστασης, της λειτουργίας και της συντήρησης. Γενικά, τα κόστη επένδυσης και συντήρησης της υποδοµής καλωδίων είναι υψηλότερα από ότι στην τεχνολογία ραδιο-επικοινωνιών. Το λειτουργικό κόστος είναι χαµηλότερο αφού δεν απαιτείται συνδροµή για τη χρήση. Από τις ασύρµατες τεχνολογίες η χρήση αποκλειστικών συστηµάτων είναι η λιγότερο ακριβή, µε µοναδικό υψηλό το κόστος επένδυσης (ιδιόκτητος εξοπλισµός). Τα καλώδια ινών έχουν υψηλότερο κόστος επένδυσης και εγκατάστασης σε σχέση µε τα απλά χάλκινα καλώδια. Ακόµα και οι σταθµοί αναµετάδοσης που απαιτούνται κατά µήκος της οδού είναι πιο πολύπλοκοι και δαπανηροί. Τέλος, η συντήρηση των καλωδίων (σε υπόγεια κανάλια) είναι πολύ δύσκολη σε περίπτωση βλάβης (σε αντίθεση µε τα ασύρµατα δίκτυα επικοινωνίας). 24