26/5/2011. Η ανάγκη για ολοκληρωμένη διαχείριση. Η λεκάνη απορροής ως βασική ενότητα, σύμφωνα με την οδηγία 2000/60/EΚ.

Transcript

1 Η ανάγκη για ολοκληρωμένη διαχείριση. Η λεκάνη απορροής ως βασική ενότητα, σύμφωνα με την οδηγία 2000/60/EΚ Εργαστήριο 5 Η Οδηγία 2000/60 και οι υποχρεώσεις μας UK environmental agency Προστασία όλων των νερών: υπογείων και επιφανειακών, συμπεριλαμβανομένων των παράκτιων Καλή κατάσταση υδάτων (περιβαλλοντικός στόχος) ως τον Δεκέμβριο του 2015 και αποτελεσματικά σχέδια διαχείρισης της λεκάνης απορροής (ΔΣΛΑ) Η οικολογική κατάσταση των υδατικών οικοσυστημάτων τονίζεται ιδιαίτερα Η ποιότητα μετράται σε οικολογικούς όρους Η εκτίμηση της ποιότητας των υδάτων μέχρι σήμερα στους ποταμούς Η οικολογική ποιότητα των ποταμών Η Οδηγία 2000/60/ΕΚ 1

2 Εκτίμηση Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) Μέχρι και σήμερα η ποιότητα των υδάτων στην Ελλάδα είναι ταυτισμένη με τα φυσικά και τα χημικά χαρακτηριστικά του νερού, και η παρακολούθηση γίνεται χρησιμοποιώντας μόνον αυτά τα χαρακτηριστικά (π.χ. παροχή, θερμοκρασία νερού, διαλυμένο οξυγόνο, συγκεντρώσεις θρεπτικών αλάτων κ.ά.). Εκτίμηση Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) Η Ευρωπαϊκή Οδηγία πλαίσιο για την πολιτική των υδάτων (2000/60/EK) (ΕΕ 2000) μεταξύ των άλλων υποχρεώνει τα κράτη μέλη: 1. να έχουν σε τουλάχιστον καλή χημική κατάσταση τα υπόγεια ύδατα και 2. σε καλή οικολογική κατάσταση τα ποτάμια, τις λίμνες, τα μεταβατικά, και τα παράκτια ύδατα τους μέχρι το Εκτίμηση Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) Εκτίμηση Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) Η εκτίμηση της οικολογικής ποιότητας ή κατάστασης των ποταμών του νερού και των ποτάμιων ενδιαιτημάτων αντανακλά την οικολογική ακεραιότητα του συστήματος δηλαδή τις συνθήκες εκείνες που η χλωρίδα και η πανίδα είναι αποτέλεσμα των εξελικτικών και βιογεωγραφικών διαδικασιών αποτελώντας ένα ισορροπημένο, ολοκληρωμένο και προσαρμόσιμο σύστημα με μεγάλο εύρος βιολογικών στοιχείων (ειδών, κοινωνιών) και βιολογικών διεργασιών (μεταλλάξεων, αλληλεπιδράσεων κ.ά.) Τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να προχωρήσουν σε μια σειρά θεσμικών μέτρων, όπως: 1. να υποδείξουν τους αρμόδιους διαχειριστικούς φορείς, 2. να καθορίσουν τις λεκάνες απορροής, 3. να αναφέρουν σχετικά με τα χαρακτηριστικά των λεκανών απορροής τις πιέσεις που ασκούνται και τις επιπτώσεις εντός τους, 4. να κάνουν οικονομική ανάλυση για τις χρήσεις του νερού ανά λεκάνη απορροής, 5. να εγκαταστήσουν δίκτυο παρακολούθησης και 6. να αναγνωρίσουν τους ποιοτικούς στόχους της παρακολούθησης. 2

3 Εκτίμηση οικολογικής ποιότητας νερού: Βιολογικά στοιχεία Φυτοπλαγκτό Φυτοβένθος Μακρόφυτα Βενθικά μακροασπόνδυλα Ψάρια Εκτίμηση Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) Η οικολογική κατάσταση των υδατικών συστημάτων του ποταμού εκτιμάται σε πενταβάθμια κλίμακα όπως ορίζει η Οδηγία 2000/60/ΕΚ και υδρο μορφολογικά στοιχεία φυσικά & χημικά στοιχεία ο εναρμονισμένος νόμος 3199/2003 (ΦΕΚ 280/Α / ) περί προστασίας και διαχείρισης των υδάτων Ταξινόμηση υδάτινων συστημάτων με βάση την οικολογική τους κατάσταση Εκτίμηση Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) Εκτίμηση Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) Βιολογικοί παράμετροι: 1. ψάρια, 2. βενθικά μακροασπόνδυλα, 3. υδατική χλωρίδα Υδρομορφολογικοί παράμετροι: 1. υδρολογικό καθεστώς (ποσότητα ό & δυναμική της ροής, σύνδεση με τα υπόγεια νερά), 2. συνέχεια του ποταμού, βάθος και πλάτος, δομή της κοίτης τουποταμού, 3. δομή της παρόχθιας βλάστησης Φυσικοχημικοί παράμετροι: συνθήκες θερμοκρασίας και οξυγόνου, αλατότητα, οξύτητα, θρεπτικά Νόμος 3199/2003 (ΦΕΚ 280/Α / ) περί προστασίας και διαχείρισης των υδάτων 1. Προβλέπει τη δημιουργία Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων σε επίπεδο Ειδικής Γραμματείας στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε με στόχο την παύση της πολυδιάσπασης Αρμοδιοτήτων. 2. Προβλέπει την ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις εισάγοντας το περιβαλλοντικό κόστος. 3. Εισάγει τους ορισμούς της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. 4. Προβλέπει την ίδρυση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων 3

4 Εκτίμηση Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Υδατικά διαμερίσματα της Ελλάδας(ΦΕΚ 201 Α/ ) Οργανισμοί για την εκτίμηση της οικολογικής ποιότητας G. Sansoni,1998, Macr. Dei corsi d aqua Italiani G. Sansoni,1998, Macr. Dei corsi d aqua Italiani Που; Κάθε πότε; G. Sansoni,1998, Macr. Dei corsi d aqua Italiani G. Sansoni,1998, Macr. Dei corsi d aqua Italiani J. Groves, G. Russel Bullock Webster, 1924 The Brit. Charophyta J. Glegg, 1969, The Observ. Book of pond life Τι; Πως ερμηνεύεται; 4

5 Κατανομή χρηματο οδότησης ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΔΕΙΚΤΕΣ Δ & Τ Τροποποιημένο από Skoulikidis, 1993 Είδος υποβάθμισης οικολογικής ποιότητας των Εξέλιξη συστημάτ εκτίμησης ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΑΣΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 5

6 Εκτίμηση ποιότητας Οικολογικές δυνατότητες Βιολογικά στοιχεία Φυσικοχημικά στοιχεία Χημικά στοιχεία Υδρομορφολογικά στοιχεία Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά π.χ. Skoulikidis 1993, Skoulikidis et al Χημικοί ρύποι π.χ. Lekkas et al. 2004, Konstantinou 2006 Ρυπαντικά φορτία π.χ. Andreadakis et al Βιολογικά χαρακτηριστικά π.χ. Bobori & Economidis 1998, Lazaridou 2002 Οικολογική ποιότητα νερού π.χ. Artemiadou & Lazaridou 2005, Chatzinikolaou et al. 2006, Οικονόμου κ.ά. 2007, Chatzinikolaou et al Διαχειριστικά χαρακτηριστικά π.χ. Zalidis 1998, Ganoulis 2004 Κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά π.χ. Mouratiadou & Moran 2007 Κύρια ερωτήματα συμβολή στην ταξινόμηση τύπων ποταμών & οικολογικής κατάστασης 1.Πλαίσιο & Δείκτες Α) Πώς οργανώνουμε το πλαίσιο εφαρμογής της εκτίμησης της οικολογικής κατάστασης; Β) Πως αναπτύσσουμε δείκτες ταχείας εκτίμησης της οικολογικής κατάστασης ποταμών; 2) Πως αναπτύσσουμε την τυπολογία ποταμών: Α) Τυπολογία σε επίπεδο οικολογικών περιφερειών; Β) Τυπολογία κατά μήκος του ποταμού; 6

7 Αρχές Εκτίμησης Οικολογικής Ποιότητας με βάση την Οδηγία 2000/60 (Βιοεκτίμηση) Ταξινόμηση Τύπων Ποταμών Βασικές έννοιες της εκτίμησης της οικολογικής κατάστασης στα πλαίσια της Οδηγίας 2000/60 1. Ενδείκτες Οικολογικής κατάστασης βάσει της 2000/60/ΕΚ 2. Ψάρια/Βλάστηση / η ως ενδείκτες Χαρακτηρισμός Συνθηκών Αναφοράς Ο λόγος εκφράζεται ως η αριθμητική τιμή μεταξύ του μηδενός και του ενός, όπου η υψηλή οικολογική κατάσταση δηλώνεται με την τιμή ένα (1) και η κακή οικολογική κατάσταση αντιπροσωπεύεται από το μηδέν (0) 3. Ανάπτυξη/ προσαρμογή πολυπαραμετρικών δεικτών Εκτίμηση Απόκλισης από τις Συνθήκες Αναφοράς Ενδείκτης Δείκτης Δειγματοληψία και Επιστημονική Παρακολούθηση Σταθμών Ταξινόμηση Τύπων Ποταμών Βασικές έννοιες της εκτίμησης της οικολογικής κατάστασης στα πλαίσια της Οδηγίας 2000/60 Ταξινόμηση Τύπων Ποταμών Βασικές έννοιες της εκτίμησης της οικολογικής κατάστασης στα πλαίσια της Οδηγίας 2000/60 Χαρακτηρισμός Συνθηκών Αναφοράς Οι αδιατάρακτοι σταθμοί χρησιμοποιούνται ως σταθμοί αναφοράς (αναγνώριση βιολογικών κοινοτήτων αναφοράς για κάθε υδατικό σώμα) Χαρακτηρισμός Συνθηκών Αναφοράς Εκτίμηση Απόκλισης από τις Συνθήκες Αναφοράς Η Ποιοτική Οικολογική Απόκλιση (ΠΟΑ): προκύπτει από την παρατηρούμενη κατάσταση διαιρούμενη προς την αναμενόμενη από τους σταθμούς αναφοράς. Εκτίμηση Απόκλισης από τις Συνθήκες Αναφοράς Προσδιορισμός καθεστώτος ποιότητας Υψηλή (1) Καλή (2) Παρουσίαση καθεστώτος ποιότητας Μέτρια (3) Δειγματοληψία και Επιστημονική Παρακολούθηση Σταθμών Δειγματοληψία και Επιστημονική Παρακολούθηση Σταθμών Φτωχή (4) Κακή (5) 5 3 7

8 J.V.Ward,1992 Aquatic insect ecology Δείκτης RHS (River Habitat Survey) Δύο διακριτές εκτιμήσεις: 1. Μέθοδος εκτίμησης της ποιότητας του ενδιαιτήματος 2. Μέθοδος της έκτασης των τεχνητών τροποποιήσεων στην κοίτη του ποταμού (Raven et al., 1998 Quality assessment using River Habitat Survey data. Aquatic conservation: Marine and Freshwater Ecosystems 8: ) Βασικό εργαλείο για την εξέταση των υδρομορφολογικών παραμέτρων είναι Ο δείκτης Δείκτης RHS (River Habitat Survey) Η καταγραφή στο πεδίο γίνεται σε μήκος 500 μ και συμπληρώνεται ένα πρωτόκολλο που περιέχει 246 πεδία. Καταγραφή ποτάμιων ενδιαιτήματων (River Habitat Survey) 8

9 Δείκτης RHS (River Habitat Survey) O δείκτης RHS είναι ένας δείκτης που προκύπτει από το άθροισμα της βαθμολογίας από διάφορες τεχνητές κατασκευές όπως Δείκτης HMS (Habitat Modification Score) 1. ενισχύσεις όχθης, 2. παρουσία υδατοπτώσεων, 3. φραγμάτων, 4. διευθετήσεις ποταμών ή τμημάτων τους κ.α. Δείκτης RHS (River Habitat Survey) Δείκτης RHS (River Habitat Survey) 1. Με την εκτίμηση του δείκτη RHS προσδιορίζεται και η κατηγορία τροποποίησης του HMC (Habitat Modification Class) του ενδιαιτήματος σε κάθε σταθμό δειγματοληψίας. 2. Για κάθε σταθμό δειγματοληψίας υπολογίζεται ο δείκτης HMS και στη συνέχεια ο σταθμός κατατάσσεται σε μια κατηγορία τροποποίησης των ενδιαιτημάτων ανάλογα με το βαθμό και την ένταση τροποποίησης 9

10 Συντομογραφία της καταλανικής φράσης Qualitat del Boscde Rivera που αποδίδεται στα ελληνικά ως Ποιότητα Παρόχθιου Δάσους (Riparian Forest Quality) Πριν την εφαρμογή του δείκτη είναι απαραίτητο να διαφοροποιηθούν το κυρίως κανάλι του ποταμού από τη πλημμυριγενής ζώνη, αναγνωρίζοντας τη ζώνη της όχθης (bankfull zone). Πρόκειται για έναν απλό δείκτη που υπολογίζεται στο πεδίο συμπληρώνοντας ένα δισέλιδο πρωτόκολλο χρησιμοποιώντας εύκολα αναγνωρίσιμα και μετρήσιμα χαρακτηριστικά. Το πρώτο περιλαμβάνει την περιοχή που είναι συνεχώς καλυμμένη με νερό και η οποία δε συμμετέχει στον υπολογισμό της βαθμολογίας. Η ζώνη της όχθης περιλαμβάνει την περιοχή μεταξύ του κατώτατου ορίου της μόνιμης ροής του ποταμού και του ανώτερου ορίου της όχθης, η οποία πλημμυρίζει τουλάχιστον μια φορά στα δύο χρόνια. Η πλημμυριγενής ζώνη περιλαμβάνει την περιοχή που πλημμυρίζει τουλάχιστον μια φορά στα 100 χρόνια (Munne et al., 2003). 10

11 Στον προσδιορισμό του δείκτη λαμβάνονται υπόψιν και οι δύο όχθες του ποταμού. Η παρουσία ελοφύτων στην παρόχθια ζώνη αυξάνει το δείκτη καθώς αυτά αποτελούν ενδιαίτημα και καταφύγιο για πολλά είδη. Η ευρύτερη παρόχθια ζώνη («riparian area») όπως ορίζεται στο πρωτόκολλο QBR έχει αρχή στο σημείο της υψηλότερης στάθμης του ποταμού (Bankfull) έως το σημείο όπου σταματά η πραγματική επιρροή του ποταμού (μέσων πλημμυρών ή εδαφικής υγρασίας που επηρεάζεται βέβαια και από την μικροτοπογραφία) (Πηγή: Munne et al., 2003). Ο δείκτης δε λαμβάνει υπόψη του τα βυθισμένα μακρόφυτα γιατί δε χρησιμοποιεί ενδοποτάμια χαρακτηριστικά. Το τμήμα του ποταμού που καταγράφεται έχει μήκος 50 m για τον άνω ρου και 100 m για το μέσο και κάτω ρου. Αν χρειάζεται έρευνα μεγαλύτερου τμήματος αυτού, το ποτάμι χωρίζεται σε επιμέρους τμήματα των 100 m και κάθε ένα από αυτά μελετάται ξεχωριστά. Η τιμή του QBR κυμαίνεται μεταξύ 0 και 100 και είναι το άθροισμα τεσσάρων μετρικών που αναφέρονται σε τέσσερα βασικά γνωρίσματα της παρόχθιας ποιότητας: Τη συνολική κάλυψη της παρόχθιας βλάστησης Τη δομή της παρόχθιας κάλυψης Την ποιότητα της παρόχθιας κάλυψης Τις τροποποιήσεις του υδάτινου δίαυλου. 11

12 Συνολική παρόχθια κάλυψη. Κάθε μία από τις παραπάνω μετρικές βαθμολογείται αρχικά με μία από τις τέσσερις τιμές: 0, 5, 10 ή 25. Εδά Ενδιάμεσες τιμές δε μπορούν να λφθύ ληφθούν. Εάν το τελικό σκορ είναι αρνητικό, καταγράφεται ως 0. Εάν το τελικό σκορ υπερβαίνει το 25, καταγράφεται ως 25. Συνολική παρόχθια κάλυψη. Υπολογίζεται για το παρόχθιο αλλά και για την περιοχή του καναλιού και περιλαμβάνει δένδρα, θάμνους και ελόφυτα. Τα αγρωστώδη αποκλείονται καθώς είναι ετήσια φυτά και η κάλυψη τους μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τη χρονιά και τις υδρολογικές συνθήκες. Συνολική παρόχθια κάλυψη. Η συνεκτικότητα μεταξύ του παρόχθιου περιβάλλοντος και των γειτονικών χερσαίων οικοσυστημάτων θεωρείται στοιχείο κλειδί για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και χρησιμοποιείται για την αύξηση της τιμής του δείκτη. Οι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι θεωρούνται πάντα ως εμπόδια μεταξύ του παρόχθιου ενδιαιτήματος και των διπλανών/όμορων χερσαίων οικοσυστημάτων και αν υπάρχουν στην περιοχή, αφαιρούνται 5 βαθμοί από την αρχική τιμή για την παρουσία δρόμου σε κάθε όχθη. 12

13 Δομή παρόχθιας κάλυψης. Στόχος της συγκεκριμένης μετρικής είναι η εκτίμηση της δομικής πολυπλοκότητας του παρόχθιου περιβάλλοντος που ευνοεί την αύξηση της βιοποικιλότητας του ποτάμιου οικοσυστήματος, τόσο για την χλωρίδα όσο και για την πανίδα. Δομή παρόχθιας κάλυψης. Το αρχικό αποτέλεσμα εξαρτάται από το συνολικό ποσοστό της δενδρώδους κάλυψης. Η βαθμολογία (score) μπορεί ν αυξηθεί από την παρουσία θάμνων και άλλης χαμηλής βλάστησης στον υπόροφο. Η παρουσία των ελοφύτων ή άλλης βλάστησης μέσα στο κανάλι αυξάνουν επίσης τη βαθμολογία. Δενδροφυτεύσεις ή μεμονωμένες συστάδες δένδρων μειώνουν το αρχικό αποτέλεσμα. Δομή παρόχθιας κάλυψης. Δομή παρόχθιας κάλυψης. Στη συγκεκριμένη μετρική η δενδρώδης κάλυψη αποτελεί το στοιχείο κλειδί, αλλά αν τα δένδρα είναι φυτεμένα, το σκορ μειώνεται. Από την άλλη πλευρά, εάν η δενδρώδης κάλυψη στην παρόχθια ζώνη είναι χαμηλή αλλά ελόφυτα ή θάμνοι απαντούν στο κανάλι, η βαθμολογία αυξάνεται καθώς η συγκεκριμένη βλάστηση παρέχει ενδιαίτημα σε πολλά ζώα. 13

14 Ποιότητα παρόχθιας βλάστησης. Ο αριθμός των δενδρωδών ειδών που απαντούν σ ένα παρόχθιο ενδιαίτημα ποικίλει ανάλογα με τη γεωμορφολογία του ποταμού και τον τύπο του. Τρεις τύποι καθορίζονται σύμφωνα με τη συνολική γεωμορφολογική βαθμολογία η οποία εξαρτάται από το σχήμα και την κλίση του παρόχθιου ενδιαιτήματος. Ποιότητα παρόχθιας βλάστησης. Για να καθορίσουμε το γεωμορφολογικό τύπο χρησιμοποιούμε ειδική καρτέλα πεδίου. Με βάση το σχεδιάγραμμα, σημειώνουμε τη βαθμολογία στο αριστερό και δεξιό πρανές σύμφωνα με το σχήμα και την κλίση. Ποιότητα παρόχθιας βλάστησης. Ποιότητα παρόχθιας βλάστησης. Γεωμορφολογικός τύπος ειδική καρτέλα πεδίου. 14

15 Ποιότητα παρόχθιας βλάστησης. Αρνητικές τιμές αφαιρούνται από τη συνολική γεωμορφολογική βαθμολογία όταν υπάρχουν νησίδες ή αμμολουρίδες (sand bars) στο κανάλι. Οι τελευταίες αυξάνουν τη ικανότητα του υποστρώματος για την ανάπτυξη παρόχθιου δάσους και την πιθανή παρουσία διαφορετικών πρόδρομων ειδών δέντρων (π.χ. Salix spp.). Ποιότητα παρόχθιας βλάστησης. Εξετάζονται και οι δύο όχθες και οι τιμές τους προστίθενται. Ποιότητα παρόχθιας βλάστησης. Η παρουσία σκληρού υποστρώματος αυξάνει το γεωμορφολογικό σκορ και υποδεικνύει χαμηλή φυσική ικανότητα του εδάφους για αποίκιση από φυτά. Γι αυτό το λόγο 2, 4 ή 6 πόντοι προστίθενται στο γεωμορφολογικό σκορ. Ποιότητα παρόχθιας βλάστησης. Όταν ο τύπος του παρόχθιου ενδιαιτήματος έχει ορισθεί χρησιμοποιώντας το γεωμορφολογικό σκορ, ο αριθμός των αυτόχθονων δένδρων που απαντούν στο παρόχθιο δίνει το σκορ της ποιότητας της κάλυψης. 15

16 Τροποποιήσεις υδάτινου δίαυλου. Στην τέταρτη μετρική περιλαμβάνονται οι ανθρωπογενείς τροποποιήσεις του ποταμού, οι οποίες αποτελούν τις κυριότερες διαταραχές του παρόχθιου ενδιαιτήματος. Τροποποιήσεις υδάτινου δίαυλου. Όταν το κύριο κανάλι και η παρόχθια ζώνη δεν έχουν υποστεί καμία τροποποίηση, η μετρική ήέχει τη μεγαλύτερη βαθμολογία (25). Ο εγκιβωτισμός του ποταμού δίνει τη χαμηλότερη βαθμολογία (0) καθώς προκαλεί μόνιμο εμπόδιο μεταξύ των παρόχθιων περιοχών και του καναλιού. Τροποποιήσεις υδάτινου δίαυλου. Τροποποιήσεις υδάτινου δίαυλου. Όταν ο εγκιβωτισμός του ποταμού, σταθερές δομές/κατασκευές (rigid structures) ) και αναχώματα δεν είναι συνεχόμενα ή είναι παρόντα σε ποσοστό μικρότερο του 25% δίνουν τελικό αποτέλεσμα 5. 16

17 Τροποποιήσεις υδάτινου δίαυλου. Τα αναχώματα τα οποία περιορίζουν το πλάτος του καναλιού (π.χ. λόγω της παρουσίας καλλιεργειών) ) βαθμολογούνται με 10, καθώς, πέρα από τις μορφολογικές αλλαγές που προκαλούν, επηρεάζουν και τη διαθεσιμότητα του νερού για τα παρόχθια δέντρα. Η παρουσία σταθερών δομών στον πυθμένα του κυρίως καναλιού του ποταμού καθώς και κάθετες δομές στο ποτάμι, όπως τα φράγματα βαθμολογούνται αρνητικά. Κλάσεις της παρόχθιας ποιότητας Παρόλο που στην Οδηγία το παρόχθιο ενδιαίτημα χρησιμοποιείται μόνο για το χαρακτηρισμό της υψηλής κατάστασης αυτό το σύστημα αξιολόγησης μπορεί να είναι χρήσιμο για τους τοπικούς διαχειριστές και για στόχους αποκατάστασης (Gonzalez del Tanago & Anton, 1998). Τα όρια των κλάσεων έχουν οριστεί κατά την εμπειρία των Munne et al. (2003). Κλάσεις της παρόχθιας ποιότητας Κλάσεις της παρόχθιας ποιότητας Αφού έχει ολοκληρωθεί η ανάλυση, το άθροισμα των τεσσάρων μετρικών μας δίνει τον τελικό δείκτη QBR. Ο δείκτης κυμαίνεται μεταξύ 0 και 100. Υπάρχουν πέντε κλάσεις ποιότητας του παρόχθιου ενδιαιτήματος οι οποίες αναφέρονται ευρέως σε αυτές που έχουν προταθεί από την Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ). 17

18 Βλάστησης (QBR) Μερικά παραδείγματα (Ντεμίρη, Κ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΙΩΝ ΔΑΣΩΝ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑ) Βλάστησης (QBR) Μερικά παραδείγματα. Αθροιστικά αποτελέσματα κατάταξης 69 σταθμών στο ποτάμιο σύστημα Κάτω ρους Καλαμά Καλπακιώτικος. Αθροιστικά αποτελέσματα κατάταξης 69 σταθμών στο ποτάμιο σύστημα Κάτω ρους Καλαμά Καλπακιώτικος. Βλάστησης (QBR) Μερικά παραδείγματα. Βλάστησης (QBR) Μερικά παραδείγματα. Αθροιστικά αποτελέσματα κατάταξης 69 σταθμών στο ποτάμιο σύστημα Κάτω ρους Καλαμά Καλπακιώτικος. Αθροιστικά αποτελέσματα κατάταξης 69 σταθμών στο ποτάμιο σύστημα Κάτω ρους Καλαμά Καλπακιώτικος. 18

19 Βλάστησης (QBR) Μερικά παραδείγματα Βλάστησης (QBR) Μερικά παραδείγματα (Πουχρονιάδης Τυπολογία και εκτίμηση της οικολογικής κατάστασηςμε τη χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Γ.Σ.Π.) στη λεκάνη απορροής του ποταμού Ζηλιάνα (Υδατικό Διαμέρισμα Δυτικής Μακεδονίας)) Αθροιστικά αποτελέσματα κατάταξης 69 σταθμών στο ποτάμιο σύστημα Κάτω ρους Καλαμά Καλπακιώτικος. Αθροιστικά αποτελέσματα κατάταξης 61 θέσεων δειγματοληψιών στον Ευρώτα. Βλάστησης (QBR) Μερικά παραδείγματα (Ζόγκαρης κ.α Πρωτόκολο για ταχεία εκτίμηση της κατάστασης διατήρησης των Παρόχθιων Ζωνών στον Ποταμό Ευρώτα) Πρωτόκολλο Καταγραφής Παρόχθιας Βλάστησης ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΑΡΟΧΘΙΑΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ 35 ΜΕΤΡΙΑ ΥΨΗΛΗ ΕΛΛΕΙΠΗΣ ΚΑΛΗ ΚΑΚΗ ΤΙΜΕΣ ΔΕΙΚΤΗ QBR Αθροιστικά αποτελέσματα κατάταξης 61 θέσεων δειγματοληψιών στον Ευρώτα. 19

20 Πρωτόκολλο Καταγραφής Παρόχθιας Βλάστησης Η απογραφή της δασικής παρόχθιας βλάστησης στηρίζεται στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου Riparian Macrophyte Protocol (RMP) (Ferreira et al. (2004) με τροποποιήσεις που έγιναν αργότερα (Instituto Da Água, I. P. 2008, Ζόγκαρης 2009, Fotiadis et al. 2010). Πρωτόκολλο Καταγραφής Παρόχθιας Βλάστησης Η παρουσία συγκεκριμένων ειδών στα ενδιαιτήματα αυτά χρηςιμοποιείται για την κατηγοριοποίηση της παρόχθιας βλάστησης ανάλογα με τα κυρίαρχα είδη (π.χ. οξιά, σκλήθρο, ιτιές, λέφκες) και ενίοτε συνδυάζεται με ανθρωπογενείς παρεμβάσεις κοντά στα ρέματα (π.χ. καρυδιά, ψευδακακία). Πρωτόκολλο Καταγραφής Παρόχθιας Βλάστησης Η βλάστηση διαχωρίζεται σε τρεις ορόφους: α) δένδρα, β) θάμνους, και γ) ελόφυτα, τα οποία καταγράφονται αναλυτικά ανά είδος και γίνεται εκτίμηση της κάλυψης τους τόσο στις όχθες, όσο και πάνω από την κοίτη των ρεμάτων ή ποταμών. 20