Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα - Ιταλία

Transcript

1 «Παροχή υπηρεσιών εμπειρογνώμονα» για την υλοποίηση των ενεργειών «Διαχείριση και Συντονισμός του έργου» και «Σχεδιασμός και Εκπόνηση Μελετών» στο πλαίσιο υλοποίησης του Έργου «Citizens for Improving Civil Protection Effectiveness» - «Ci-Pro Effect» Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα - Ιταλία Δράση «Σύνταξη Aναλυτικής Tεχνικής Έκθεσης (στα ελληνικά και με περίληψη στα αγγλικά) για τις Υφιστάμενες Δομές και Μηχανισμούς Πολιτικής με αναφορά στο Θεσμικό Πλαίσιο σε ότι αφορά κυρίως τον ρόλο των εμπλεκόμενων δομών» Εταιρία Διεθνικής Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης TRANSCOOP Α.Μ.Κ.Ε. Ιούλιος 2015

2 Περιεχόμενα Εισαγωγή Το Σύστημα Πολιτικής Προστασίας για την Αντιμετώπιση Φυσικών Καταστροφών, σύμφωνα με το ισχύον Θεσμικό Πλαίσιο Ιστορική Αναδρομή (προ του 1995) Θεσμικό πλαίσιο ( ) Θεσμικό πλαίσιο Εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας Θεσμικό Πλαίσιο Αυτοδιοίκησης για την Πολιτική Προστασία Σχέδιο «Καλλικράτης» (Ν.3852/10) Δήμοι Θεσμικό Πλαίσιο Αυτοδιοίκησης για την Πολιτική Προστασία Σχέδιο «Καλλικράτης» (Ν.3852/10) Περιφέρειες Δομή των Υπηρεσιών Πολιτικής Προστασίας Οι Εμπλεκόμενοι Φορείς - Αρμοδιότητες (σύμφωνα με τη Νομοθεσία) Η Δομή των Υπηρεσιών Πολιτικής Προστασίας Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας - Αρμοδιότητες Αποκεντρωμένη Διοίκηση Περιφέρεια Περιφερειακή Ενότητα Δήμοι Άλλοι Φορείς Μνημόνια Ενεργειών Η Περιοχή Μελέτης ως προς την Οικονομία, την Έκταση τον Πληθυσμό, τις Υποδομές της Η Έρευνα στους Φορείς Πολιτικής Προστασίας της Περιοχής Μελέτης Η Δομή της Πολιτικής Προστασίας στην Περιοχή Μελέτης στην Πράξη Η Διάρθρωση Στελέχωση των Φορέων Απόψεις των Φορέων για το ισχύον Θεσμικό Πλαίσιο Δασικές Πυρκαγιές, Αρμοδιότητες, Αποτελέσματα έρευνας σχετικά με την εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων στην περιοχή μελέτης Δασικές Πυρκαγιές - Αρμοδιότητες των Εμπλεκόμενων Φορέων ανά Δράση/Ενέργεια Δασικές Πυρκαγιές - Στάδιο Ετοιμότητας Δασικές Πυρκαγιές - Στάδιο Αυξημένης Ετοιμότητας

3 5.2 Αποτελέσματα Έρευνας σχετικά με τη Εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων για τις Δασικές Πυρκαγιές Πλημμύρες, Αρμοδιότητες, Αποτελέσματα έρευνας σχετικά με την εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων στην περιοχή μελέτης Πλημμύρες - Αρμοδιότητες των Εμπλεκόμενων Φορέων ανά Δράση/Ενέργεια Πλημμύρες - Στάδιο Ετοιμότητας Πλημμύρες - Στάδιο Αυξημένης Ετοιμότητας Αποτελέσματα Έρευνας σχετικά με τη Εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων για τις Πλημμύρες Σεισμοί, Αρμοδιότητες, Αποτελέσματα έρευνας σχετικά με την εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων στην περιοχή μελέτης Σεισμοί - Αρμοδιότητες των Εμπλεκόμενων Φορέων ανά Δράση/Ενέργεια Σεισμοί - Στάδιο Πρόληψης - Ετοιμότητας Αποτελέσματα Έρευνας σχετικά με τη Εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων για τους Σεισμούς Συμπεράσματα Περίληψη στα Αγγλικά / Summary in English Παραρτήματα Έκταση ανά Τοπική Κοινότητα ΠΕ Ηλείας Πληθυσμός ανά Τοπική Κοινότητα ΠΕ Ηλείας Εκθέσεις από την Έρευνα στους Φορείς Πολιτικής Προστασίας της Περιοχής Αποκεντρωμένη Διοίκηση Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας Δήμος Ανδραβίδας - Κυλλήνης Δήμος Ανδρίτσαινας - Κρεστένων Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας Δήμος Ζαχάρως Δήμος Ήλιδας Δήμος Πηνειού Δήμος Πύργου

4 Εισαγωγή Στόχος της Δράσης 3/3.2.1 «Αναλυτική τεχνική έκθεση για τις υφιστάμενες δομές και τους μηχανισμούς πολιτικής προστασίας στην περιοχή του επικεφαλής εταίρου με αναφορά στο θεσμικό πλαίσιο σε ότι αφορά κυρίως τον ρόλο των εμπλεκόμενων δομών» είναι: Αφενός η περιγραφή της δομής και λειτουργίας του συστήματος Πολιτικής Προστασίας (ΠΠ) στην περιοχή του επικεφαλής εταίρου, όπως απορρέει από τη νομοθεσία και όπως αυτή εφαρμόζεται στην πράξη και Αφετέρου η διερεύνηση των προβλημάτων από την εφαρμογή του συστήματος ΠΠ, στην περιοχή του επικεφαλής εταίρου, στην πράξη. Για τη μεγαλύτερη εξειδίκευση των προβλημάτων/αδυναμιών, διερευνώνται στην περιοχή τρία είδη καταστροφών, οι δασικές πυρκαγιές, οι πλημμύρες και οι σεισμοί και ο βαθμός ανταπόκρισης των τοπικών φορέων σε αυτές τις καταστροφές. Η εκπόνηση της δράσης βασίστηκε σε: α) δευτερογενή στοιχεία για το ισχύον θεσμικό πλαίσιο του Συστήματος Πολιτικής Προστασίας τη διάρθρωση των υπηρεσιών (κύρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των αποκεντρωμένων οργάνων) σύμφωνα με την Νομοθεσία τις ενέργειες και αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων φορέων στην κατάσταση πρόληψης-ετοιμότητας και στην κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας για δασικές πυρκαγιές τις ενέργειες και αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων φορέων στην κατάσταση πρόληψης-ετοιμότητας και στην κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας για πλημμύρες τις ενέργειες και αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων φορέων στην κατάσταση πρόληψης-ετοιμότητας για σεισμούς την περιγραφή της περιοχής στην περιοχή του επικεφαλής εταίρου (στοιχεία πληθυσμού, έκτασης, τοπικής οικονομίας, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών πόρων β) πρωτογενή στοιχεία από επιτόπια έρευνα σχετικά με: την δομή της πολιτικής προστασίας, στην πράξη, στην περιοχή της μελέτης την εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων για τις δασικές πυρκαγιές στην περιοχή μελέτης την εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων για τις πλημμύρες στην περιοχή μελέτης 4

5 την εφαρμογή της Νομοθεσίας και των Εγκυκλίων για τους σεισμούς στην περιοχή μελέτης γ) στοιχεία από τους φορείς της περιοχής (Περιφέρεια, Δήμοι) και συγκεκριμένα τα Μνημόνια Ενεργειών για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από Δασικές Πυρκαγιές, Πλημμύρες, Σεισμούς. Η δράση υλοποιήθηκε από την εταιρία TRANSCOOP στα πλαίσια του έργου «Πολίτες για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Πολιτικής Προστασίας» ( Citizens for Improving Civil Protection Effectiveness ), με διακριτικό τίτλο Ci-Pro Effect, του Προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα - Ιταλία , σύμφωνα με την από 30 Ιανουαρίου 2015 σύμβαση με την Περιφερειακή Ένωσης Δήμων Δυτικής Ελλάδας. 5

6 1. Το Σύστημα Πολιτικής Προστασίας για την Αντιμετώπιση Φυσικών Καταστροφών, σύμφωνα με το ισχύον Θεσμικό Πλαίσιο 1.1 Ιστορική Αναδρομή (προ του 1995) Από συστάσεως του κράτους και την έναρξη λειτουργίας του νομοθετικού έργου της Βουλής, η αντιμετώπιση και η αποκατάσταση των φυσικών καταστροφών απετέλεσε αντικείμενο του νομοθετικού έργου. Υπάρχουν διάσπαρτοι Νόμοι και Διατάγματα διαφόρων υπουργείων, που στον τομέα του το καθένα επιχειρεί να ορίσει το ανάλογο θεσμικό πλαίσιο. Σε πολλούς από αυτούς τους Νόμους ή τα Διατάγματα γίνεται ακόμη και σήμερα αναφορά και μνημονεύονται σε εγκυκλίους της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Έτσι π.χ. γίνεται αναφορά στο: Διάταγμα 2/29 (ΦΕΚ 153/4/ )«Περί επικινδύνων οικοδομών», Κανονιστικό Διάταγμα 17/41 (ΦΕΚ 310/Α/ )«Περί άρσεως κινδύνου εκ βλάβης κτιρίων λόγω πολέμου, σεισμού και οιασδήποτε θεομηνίας», Βασιλικό Διάταγμα 972/66 (ΦΕΚ 265/Α/ ) «Περί οργανώσεως των παρά τω Υπουργείω Κοινωνικής Πρόνοιας Διευθύνσεων: α) Λαϊκής Στέγης και β) Στεγάσεως και Επείγουσης περιθάλψεως των εκ θεομηνιών πληττομένων πληθυσμών», Νομοθετικό Διάταγμα 857/71 (ΦΕΚ 57/Α/ )«Περί αντιμετωπίσεως των εν ειρήνη εκτάκτων αναγκών της χώρας» με το οποίο κυρώθηκε, αφότου ίσχυσε η 1339/ Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου «περί κυρώσεως του Σχεδίου Αντιμετωπίσεως Εκτάκτων Αναγκών της Χώρας» και καταργήθηκε με την δημοσίευση του Ν.Δ. 857, όπου αναφέρεται ότι τον τελικό χαρακτηρισμό μιας καταστροφής ως προς την ένταση την ελάμβανε μετά από επιτόπιο εξέταση ο Διοικητής του αρμόδιου Στρατιωτικού Σχηματισμού, που αναλαμβάνει και το συντονισμό της αντιμετώπισης σε συνεργασία με τους Νομάρχες. Είναι όμως και ο πρώτος νόμος που αφορά φυσικές καταστροφές. Στις αρχές του φθινοπώρου του 1974, μετά την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος στη χώρα μας και μετά την ανάληψη της πολιτικής ηγεσίας από τους πολιτικούς, αλλά πριν από τις εκλογές της 17 ης Νοεμβρίου, με το Νομοθετικό Διάταγμα 17/74 (ΦΕΚ 236/Α/ ) «Περί Πολιτικής Σχεδιάσεως Εκτάκτου Ανάγκης» νοείται η σχεδίαση και ο προγραμματισμός ο αναφερόμενος εις την οργάνωση, προπαρασκευή και κινητοποίηση των Πολιτικών Δυνάμεων, προς επιβίωση σε καιρό πολέμου ή την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών σε καιρό ειρήνης και συμβολή αυτών εις την Εθνική Άμυνα, η οποία 6

7 εξασφαλίζεται με την Πολιτική Κινητοποίηση και την Πολιτική Άμυνα. Στον ορισμό της έννοιας Πολιτική Άμυνα νοείται η οργάνωση, καθοδήγηση και κινητοποίηση των Πολιτικών Δυνάμεων της Χώρας για την προστασία αυτή εκ των πάσης φύσεως εχθρικών προσβολών και την αντιμετώπιση πάσης φύσεως καταστροφών, ιδιαίτερα εις τον Πολιτικό Τομέα. Η Υπηρεσία ΠΣΕΑ πρωτο- ιδρύθηκε με τον Αναγκαστικό Νόμο 398/68 (ΦΕΚ 102/Α/ ) «Πολιτική Σχεδίαση Έκτακτης Ανάγκης» και δεν ασχολείτο με έκτακτες ανάγκες που προκύπτουν σε καιρό ειρήνης και η εμπλοκή της σ αυτές τις καταστροφές γίνεται για πρώτη φορά με το ΝΔ 17/74. Τα σχέδια όμως αντιμετώπισης καταστροφών (σεισμός, πυρκαγιά, κλπ) σε ειρηνική περίοδο, είναι διαβαθμισμένα σύμφωνα με τις οδηγίες και τις εντολές της Διεύθυνσης ΠΣΕΑ του Υπουργείου τους. Με τον Ν.2307/95 (ΦΕΚ 113/Α/ ) «Προσαρμογή νομοθεσίας αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών στις διατάξεις για τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις» συστήθηκαν Τμήματα Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτης Ανάγκης (ΠΣΕΑ) σε κάθε Περιφέρεια σύμφωνα με το άρθρο 10, τροποποιώντας το ΝΔ 17/74 και συμπληρώνοντας όπου αναφέρονται οι λέξεις Νομαρχία και Νομάρχης να συμπληρώνονται Περιφέρεια και Περιφερειάρχης αντίστοιχα. Το 1983 μετά από μια σεισμική έξαρση τεσσάρων ετών που πλήττονται μεγάλα αστικά κέντρα (1978 Θεσσαλονίκη, 1980 Λαμία και Βόλος, 1981 Αθήνα) συστήνεται με το Ν.1349/83 (ΦΕΚ 52/Α/1983) ο ΟΑΣΠ (Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, με σκοπό την επεξεργασία και τον σχεδιασμό της αντισεισμικής πολιτικής της χώρας, στα πλαίσια των κυβερνητικών κατευθύνσεων, καθώς και το συντονισμό των ενεργειών δημοσίου και ιδιωτικού δυναμικού για την εφαρμογή της πολιτικής αυτής, ενώ στο σκοπό αυτό περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ενδεικτικά και η σύνταξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης (άρθρο 2). Με το άρθρο 11 (παράγραφοι 5,6 και 7) του ιδίου νόμου ιδρύθηκαν οργανικές μονάδες αντισεισμικής προστασίας σε κάθε κεντρική υπηρεσία Υπουργείου ή αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία ή οργανισμό ή δημόσια επιχείρηση ή επιχείρηση κοινής ωφελείας, καθώς και σε κάθε Νομαρχία, ενώ δόθηκε και η δυνατότητα ίδρυσης τέτοιων μονάδων και στις πρωτεύουσες των νομών και σε μεγάλους δήμους. Όμως ο ΟΑΣΠ έχει ως αντικείμενο μόνο τους σεισμούς και δεν κάλυπτε όλες τις καταστροφές. 7

8 1.2 Θεσμικό πλαίσιο ( ) Στην Ευρώπη το 1985 ξεκινούν οι δράσεις της Επιτροπής για την Πολιτική Προστασία, καθώς ιδρύεται η υπηρεσιακή μονάδα Πολιτικής Προστασίας στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος και το 1987 ξεκινά το πρώτο οργανωμένο αντίστοιχο δίκτυο στην Ευρώπη. Η Ελλάδα το 1995 καθιερώνει θεσμικά την Πολιτική Προστασία με την ίδρυση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας στο Υπουργείο Εσωτερικών. Στις 11 Οκτωβρίου 1995 δημοσιεύεται ο Ν (ΦΕΚ 212/Α/1995) «Οργάνωση πολιτικής προστασίας και άλλες διατάξεις» και εισάγεται στη ζωή των Ελλήνων ο όρος «πολιτική προστασία» και με το άρθρο 2 του νόμου ορίζεται ότι: «Πολιτική προστασία είναι ο σχεδιασμός, η πρόληψη, η υλική και ψυχολογική προπαρασκευή και κινητοποίηση των δυνάμεων και μέσων της χώρας, που αποβλέπει στην προστασία των πολιτών, στη διαφύλαξη των κάθε είδους αγαθών, υλικών και πλουτοπαραγωγικών πηγών, εγκαταστάσεων και μνημείων της χώρας, καθώς και στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στις περιπτώσεις αναγκών που προκαλούνται από φυσικές, τεχνολογικές ή άλλες καταστροφές». Στο ίδιο άρθρο αναφέρονται και οι δυνάμεις πολιτικής προστασίας όπου αναφέρεται ρητά ότι πέρα των δημοσίων και ιδιωτικών φορέων σε αυτές ανήκουν και γενικά όλοι οι πολίτες της χώρας. Με το νόμο αυτό συστήθηκαν οργανικές μονάδες Πολιτικής Προστασίας στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις εντός των υπηρεσιών ΠΣΕΑ, ενώ με το Ν. 2503/1997 (ΦΕΚ 107/Α/ ) «Διοίκηση, οργάνωση, στελέχωση της Περιφέρειας, ρύθμιση θεμάτων για την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις» συστήθηκαν και σε επίπεδο Περιφερειών Αυτοτελή Γραφεία που υπάγονται στο Γενικό Διευθυντή (άρθρο 6 παρ. 14) ενώ τα Τμήματα ΠΣΕΑ στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας (Περιφερειάρχη) (άρθρο 5). Στην πραγματικότητα όμως δεν εφαρμόστηκε σε καμία Περιφέρεια η δομή αυτή, αλλά για να υπάρχει αντιστοιχία με τις Υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, λειτούργησαν ως Τμήματα ΠΣΕΑ και Πολιτικής Προστασίας υπό το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας (Περιφερειάρχη). Με την 2025/ Απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης εγκρίνεται το Γενικό Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ» (ΦΕΚ 12/Β/1998) Το 1998 ψηφίζεται ο Ν.2641/98 (ΦΕΚ 211/Α/ )«Παλλαϊκή Άμυνα και άλλες διατάξεις» και «προσπαθεί» να ενοποιήσει την Πολιτική Προστασία και την ΠΣΕΑ σε ενιαίο νόμο και με το άρθρο 23 προτείνει στους Περιφερειάρχες και Νομάρχες, εάν επιθυμούν, να αναλάβουν απόστρατοι αξιωματικοί την πολιτική προστασία, κάτι που ίσχυσε σε πολλές περιπτώσεις. 8

9 Το 2002 ψηφίζεται ο Ν.3013/02 (ΦΕΚ 102/Α/ )«Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας και λοιπές διατάξεις» που αποτελεί τον ισχύοντα σήμερα νόμο της πολιτικής προστασίας με τις όποιες τροποποιήσεις έχουν γίνει και οι οποίες αναφέρονται παρακάτω. Έχει ψηφιστεί νωρίτερα ο Ν.2539/97 (ΦΕΚ 244/Α/ ) «Συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης» και πλέον η χώρα στη θέση των 8500 περίπου οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης έχει 910 Δήμους και 125 Κοινότητες και θα μπορούσαν να έχουν θεσμικό ρόλο στην πολιτική προστασία. Παράλληλα η θετική συμβολή των εθελοντικών οργανώσεων στην αντιμετώπιση μεγάλων καταστροφών στη χώρα μας σε συνδυασμό με τη θεσμοθετημένη εμπλοκή τους στην Ευρώπη απετέλεσε επιταγή για την αντίστοιχη εμπλοκή και στη χώρα μας. Παράλληλα έπρεπε να γίνει «αποστρατικοποίηση» της πολιτικής προστασίας, αφού οι φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές σε καιρό ειρήνης, είναι άλλου είδους «πόλεμος» και η χώρα δεν ευρίσκεται σε στρατιωτικό καθεστώς. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η θεσμική εμπλοκή μετά τις Περιφέρειες (άρθρο 11) και τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (άρθρο 12) και των Δήμων (άρθρο 13), η θεσμική εμπλοκή των εθελοντών (άρθρο 14) σε όλες τις φάσεις της πολιτικής προστασίας. Ειδικότερα: Με το άρθρο 11 ορίζονται οι αρμοδιότητες Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας και η σύσταση Διευθύνσεων Πολιτικής Προστασίας στις Περιφέρειες Με το άρθρο 12 ορίζονται οι αρμοδιότητες του Νομάρχη, η σύσταση Γραφείων Πολιτικής Προστασίας στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και Συντονιστικού Νομαρχιακού Οργάνου Με το άρθρο 13 ορίζονται οι αρμοδιότητες Δημάρχων και Προέδρων Κοινοτήτων, η σύσταση Γραφείων Πολιτικής Προστασίας σε Ο.Τ.Α. και Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου Επίσης, τονίζεται στο άρθρο 18 παρ,1 ότι: Οποιαδήποτε χορήγηση πίστωσης προς τους πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, που συνάπτεται με μέτρα πολιτικής προστασίας, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διάθεσης για άλλο έργο ή σκοπό, στα πλαίσια αναμόρφωσης του προϋπολογισμού τους. Με το άρθρο 30 έγινε και ο πλήρης διαχωρισμός Πολιτικής Προστασίας και ΠΣΕΑ σε καιρό ειρήνης, με κατάργηση όλων των διατάξεων του Ν.2641/98, που αφορούσαν την Πολιτική Προστασία, που συνεχίζει να λειτουργεί και να ασχολείται με την Πολιτική Άμυνα (προστασία πολιτών σε καιρό πολέμου).με το ίδιο άρθρο καταργήθηκε σχεδόν στο σύνολό του και ο ιδρυτικός νόμος της πολιτικής προστασίας (Ν.2344/95). Στο άρθρο 15, παρ.4 επίσης αναφέρει ότι: «Σε κάθε κεντρική υπηρεσία υπουργείου και οργανισμό κοινής ωφέλειας συνιστάται, μετά από εισήγηση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, οργανική μονάδα πολιτικής προστασίας, με αρμοδιότητα θέματα πολιτικής προστασίας στους τομείς της αρμοδιότητάς τους». 9

10 Στο άρθρο 2, παρ.4 δίνονται ορισμοί του εύρους των καταστροφών: α. Γενική καταστροφή νοείται η καταστροφή που εκτείνεται σε περισσότερες από τρεις περιφέρειες της χώρας. β. Περιφερειακή καταστροφή μικρής έντασης νοείται αυτή για την αντιμετώπιση της οποίας αρκεί το δυναμικό και τα μέσα πολιτικής προστασίας της περιφέρειας. γ. Περιφερειακή καταστροφή μεγάλης έντασης νοείται αυτή για την αντιμετώπιση της οποίας απαιτείται η διάθεση δυναμικού και μέσων πολιτικής προστασίας και από άλλες περιφέρειες ή και από κεντρικές υπηρεσίες και φορείς. δ. Τοπική καταστροφή μικρής έντασης νοείται αυτή για την αντιμετώπιση της οποίας αρκεί το δυναμικό και τα μέσα πολιτικής προστασίας σε επίπεδο νομού. ε. Τοπική καταστροφή μεγάλης έντασης νοείται αυτή για την αντιμετώπιση της οποίας απαιτείται η διάθεση δυναμικού και μέσων πολιτικής προστασίας και από άλλους νομούς, περιφέρειες ή και από κεντρικές υπηρεσίες και φορείς. Με την 1299/ Απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης εγκρίνεται το Γενικό Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ» (ΦΕΚ 423/Β/2003). Σκοπός του η διαμόρφωση ενός συστήματος αποτελεσματικής αντιμετώπισης καταστροφικών φαινομένων για την προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών, καθώς και για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Τα κεφάλαιά του περιλαμβάνουν : 1. Προσδιορισμό Εμπλεκομένων Υπηρεσιών και Φορέων Οργάνων που διευθύνουν και συντονίζουν τις επιχειρησιακές δυνάμεις σ όλα τα επίπεδα 2. Παροχή ουσιωδών στοιχείων για την Εκτίμηση καταστάσεων Αξιολόγηση κινδύνων Επισήμανση ευπαθών χώρων Εκπόνηση ειδικών σχεδίων για κάθε κίνδυνο με αναφορά στις βασικές απαιτήσεις σχεδίασης και τις συντονιστικές οδηγίες 3. Παροχή κατευθυντηρίων γραμμών για την Χάραξη στρατηγικών και τακτικών 10

11 Ορθή οργάνωση και εξοπλισμό των Υπηρεσιών και διαμόρφωση επιχειρησιακής φιλοσοφίας Έγκαιρη κινητοποίηση, δραστηριοποίηση, διεύθυνση και συντονισμό του ανθρωπίνου δυναμικού και των μέσων με αναφορά στις 4 φάσεις : ΦΑΣΗ 1: Συνήθης Ετοιμότητα (Κωδικός Σ) Η φάση αυτή, περιλαμβάνει μέτρα και ενέργειες του Κρατικού μηχανισμού, που συμβάλλουν στην προετοιμασία του για τα επόμενα στάδια ενεργειών. Ειδικότερα αξιολογούνται τα πρώτα στοιχεία και πληροφορίες που αναφέρονται στην εμφάνιση ή επικείμενο ερχομό καταστροφικών φαινομένων για το σχηματισμό βάσιμης εκτίμησης της καταστροφής. Τίθεται σε εφαρμογή το σύστημα επικοινωνίας και ροής πληροφοριών για την συνεννόηση μεταξύ των εμπλεκομένων και λήψη αποφάσεων. Καταγράφονται τα μέσα πολιτικής προστασίας και ελέγχεται η επάρκεια και καταλληλότητα αυτών. Γίνονται προπαρασκευαστικές πράξεις και προϊδεάζονται επί του θέματος τα κλιμάκια της πολιτικής προστασίας. ΦΑΣΗ 2: Αυξημένη Ετοιμότητα (Κωδικός Α) Εάν από την συναξιολόγηση των πληροφοριών δίδεται σχεδόν η βεβαιότητα, ότι επίκεινται καταστροφικά φαινόμενα, πέραν των ενεργειών της φάσης 1, γίνεται ευρύτερη κινητοποίηση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας σε όλα τα επίπεδα. Συνέρχονται τα επιτελικά και επιχειρησιακά όργανα και διατελούν σε πλήρη ετοιμότητα, για την εκτέλεση της αποστολής τους, λαμβανομένων και προληπτικών μέτρων, όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο. ΦΑΣΗ 3: Άμεση Κινητοποίηση - Επέμβαση (Κωδικός Ε) Συνέχεια των προαναφερομένων και άλλων μέτρων, στη φάση αυτή γίνεται πλέον κινητοποίηση και δραστηριοποίηση όλου του συστήματος πολιτικής προστασίας προς αντιμετώπιση των καταστροφικών φαινομένων. Οι επιχειρησιακές δυνάμεις συνεργαζόμενες και συντονιζόμενες ευρίσκονται σε πλήρη δράση. Το ανθρώπινο δυναμικό και τα υλικοτεχνικά μέσα αξιοποιούνται κατά τον καλύτερο τρόπο. Όπου κρίνεται σκόπιμο, ενημερώνονται και οι πολίτες για την λήψη μέτρων αυτοπροστασίας, συνδρομή και διευκόλυνσης του έργου του κράτους. Το σύστημα επικοινωνιών, ευρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και οι υπηρεσίες διοικητικής μέριμνας είναι σε ετοιμότητα για τη στήριξη του επιχειρησιακού έργου και άμεσης επίλυσης προβλημάτων των πληγέντων. ΦΑΣΗ 4: Αποκατάσταση - Αρωγή Γίνεται εκτίμηση ζημιών, εκτίμηση της καταστάσεως, γενικώς από ειδικούς και 11

12 αρμοδίους και ακολούθως παρέχεται άμεση αρωγή στους πληγέντες, λαμβάνονται αποφάσεις και μέτρα για την αποκατάσταση των ζημιών και μη επανάληψη φαινομένων δυνάμενων να προληφθούν. 4. Πρόβλεψη για την Δημιουργία δυνατοτήτων διοικητικής μέριμνας για την αντιμετώπιση προβλημάτων o o Επιχειρησιακών δυνάμεων Πληγέντων πολιτών Δημιουργία συστήματος επικοινωνίας και ροής πληροφοριών μεταξύ όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών και παραγόντων στη διαχείριση των κρίσεων Παράλληλα περιέχει στα Παραρτήματά του: Επιστημονική Επιχειρησιακή Ορολογία για Δασικές πυρκαγιές, o Σεισμούς, o Πλημμύρες, o Κατολισθήσεις o Ηφαίστεια o Μετεωρολογία o Τεχνολογικά Ατυχήματα και ΧΒΡΠ (Χημικά, Βιολογικά, Ραδιολογικά, Πυρηνικά) προκειμένου να μιλούνε όλοι την ίδια γλώσσα σε ένα συμβάν ανεξάρτητα από το φορέα που προέρχονται. Οδηγίες σχεδίασης Το σήμα της Πολιτικής Προστασίας Με το Ν. 3448/2006 (ΦΕΚ 57/Α/ ), «Για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα και τη ρύθμιση θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης» και με το άρθρο 23, νομοθετείται η Σύσταση Ομάδων Αναγνώρισης Θυμάτων καταστροφών. Σύμφωνα με την 1ηκαι 2η παράγραφο 12

13 «Στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας συνιστώνται εθνικές ομάδες με διακριτικό τίτλο «Ομάδες Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών», οι οποίες έχουν ως αποστολή την αναγνώριση και ταυτοποίηση των θυμάτων από ατυχήματα, καταστροφές, καθώς και εγκληματικές και τρομοκρατικές ενέργειες. Οι Ομάδες αποτελούνται από ειδικευμένο ιατρικό προσωπικό, εμπειρογνώμονες και αξιωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας. Με το Ν. 3491/2006 (ΦΕΚ 207/Α/ ), «Ρυθμίσεις θεμάτων ΕΚΔΔΑ και λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης» και με το άρθρο 15, νομοθετείται η «Σύσταση Υποστηρικτικής Ομάδας Διαχείρισης Χημικών, Βιολογικών, ραδιολογικών και Πυρηνικών Απειλών και Συμβάντων» στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Σύμφωνα με τις παραγρ. 1, 2 του άρθρου αποτελεί Επιτελικό Συμβουλευτικό Όργανο, το οποίο υποστηρίζει σε επίπεδο τακτικό, επιχειρησιακό και πολιτικό τις αρμόδιες δυνάμεις και όργανα πολιτικής προστασίας με την παροχή εξειδικευμένης τεχνογνωσίας και επιστημονικών πληροφοριών για τη διαχείριση χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών απειλών και συμβάντων και στελεχώνεται από επιστημονικό και ειδικευμένο προσωπικό της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, των Υπουργείων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος, του Λιμενικού Σώματος, του Γενικού Χημείου του Κράτους, της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Με την Υπουργική Απόφαση 3384/ , (ΦΕΚ 776/Β/ ), «Συμπλήρωση του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ» με το Ειδικό Σχέδιο «Διαχείρισης Ανθρώπινων Απωλειών» εγκρίνεται το ειδικό σχέδιο που αφορά στη διαχείριση συμβάντων με πολυάριθμους θανόντες ως συνέπεια φυσικών, τεχνολογικών (συμπεριλαμβανομένων βιολογικών, χημικών και πυρηνικών συμβάντων) και λοιπών καταστροφών καθώς και εγκληματικών και τρομοκρατικών ενεργειών και που εφαρμόζεται μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας διαλογής, της προνοσοκομειακής περίθαλψης και διακομιδής των επιζώντων. Με την Υπουργική Απόφαση 7270/ (ΦΕΚ 102/ΥΟΔΔ/ ) «Συγκρότηση Υποστηρικτικής Ομάδας Διαχείρισης Χημικών, Βιολογικών, ραδιολογικών και Πυρηνικών Απειλών και Συμβάντων στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας» νομοθετείται η συγκρότηση αυτής της επιτροπής που αποτελεί το Επιτελικό Συμβουλευτικό Όργανο της χώρας το οποίο υποστηρίζει σε επίπεδο τακτικό, επιχειρησιακό και πολιτικό τις αρμόδιες δυνάμεις και όργανα πολιτικής προστασίας. Έργο της Ομάδας είναι η παροχή εξειδικευμένης τεχνογνωσίας και επιστημονικών πληροφοριών για τη διαχείριση χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών συμβάντων που οφείλονται είτε σε ατύχημα είτε είναι αποτέλεσμα τρομοκρατικής ενέργειας είτε πρόκειται για επαπειλούμενο συμβάν ή τρομοκρατική απειλή και μπορούν να προκαλέσουν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. 13

14 Η Ομάδα στελεχώνεται από υπαλλήλους, κατηγορίας ΠΕ κατάλληλου κλάδου για την αντιμετώπιση Χημικών, Βιολογικών, Ραδιολογικών και Πυρηνικών Συμβάντων και στο πλαίσιο αρμοδιοτήτων του κάθε φορέα, της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, των Υπουργείων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του Γενικού Χημείου του Κράτους, της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας και από επιστημονικό προσωπικό ή κατάλληλα ειδικευμένο προσωπικό του Πυροσβεστικού Σώματος, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος και του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας. Στο Ν. 3536/2007, ΦΕΚ 42, τα, «Ειδικές Ρυθμίσεις θεμάτων μεταναστευτικής πολιτικής και λοιπών ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης» περιλαμβάνονται: το άρθρο 27, «Ρυθμίσεις θεμάτων πολιτικής προστασίας» που συμπληρώνει το Ν.3013/2002 και αναφέρεται στο ότι οποιοδήποτε αίτημα κρατικών υπηρεσιών για συνδρομή φορέων της ημεδαπής ή αλλοδαπής με σκοπό την αντιμετώπιση κάθε μορφής καταστροφών υποβάλλεται αποκλειστικά μέσω της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας ενώ επισημαίνεται και ότι στις εθελοντικές οργανώσεις και στους ειδικευμένους εθελοντές του παρόντος περιλαμβάνονται και όσοι δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο της αποστολής του Πυροσβεστικού Σώματος, με εξαίρεση εκείνους που υπάγονται στη ρύθμιση του ν. 1951/1991 (ΦΕΚ 84 Α ) και το άρθρο 41, «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών σε περίοδο ειρήνης» όπου αναφέρεται στην επίταξη προσωπικών υπηρεσιών, ακινήτων και κινητών πραγμάτων ως μέτρα πολιτικής κινητοποίησης για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης σε περίοδο ειρήνης, που γίνεται πλέον με Πρωθυπουργική απόφαση, ή άλλων αρχών μετά από Πρωθυπουργική εξουσιοδότηση. Άρνηση υπακοής στην επίταξη τιμωρείται με τρίμηνο τουλάχιστον φυλάκιση. Με το άρθρο αυτό καταργούνται οι αντίστοιχες διατάξεις του ΝΔ17/1974. Με το Ν. 3613/2007,(ΦΕΚ 263/Α/ ), «Ρυθμίσεις θεμάτων Ανεξάρτητων Αρχών, Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης και λοιπών ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου εσωτερικών» και συγκεκριμένα με το άρθρο 18 θεσμοθετούνται: η λειτουργία και στη χώρα μας του Ευρωπαϊκού Αριθμού κλήσης Έκτακτης Ανάγκης (112) η οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών από μία περιοχή για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους από εξελισσόμενη ή από επικείμενη καταστροφή εντάσσεται στις δράσεις Πολιτικής Προστασίας. Η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους 14

15 Δημάρχων και Προέδρων Κοινοτήτων, οι οποίοι έχουν το συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο. Όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα Δήμο ή Κοινότητα, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Νομάρχη, ενώ μπορεί να ληφθεί και από το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας. Η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής το δικαίωμα να μπορούν να ενταχθούν με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας στο Μητρώο των Εθελοντικών Οργανώσεων της ΓΓΠΠ το έχουν εκείνες οι Εθελοντικές Οργανώσεις που είναι νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και ομάδες προσώπων που δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο των Ο.Τ.Α. και των οποίων ο σκοπός επικεντρώνεται σε δράσεις πολιτικής προστασίας, όπως προκύπτει είτε από το καταστατικό τους είτε από την αποδεδειγμένη συμμετοχή τους, κατά το πρόσφατο παρελθόν, σε δράσεις που αφορούν την πρόληψη, αντιμετώπιση και αποκατάσταση φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών. Με το Ν.4249/2014 (ΦΕΚ 73/Α/ ) «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση Υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και ρύθμιση λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και άλλες διατάξεις» γίνονται μια σειρά αλλαγών στην λειτουργία της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και των δομών της. Συγκεκριμένα: Στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας συνιστάται Συντονιστική Αρχή Πολιτικής Προστασίας (Σ.Α.Π.Π.). Οι υφιστάμενες επιχειρησιακές δομές της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, σε περιφερειακό επίπεδο, θα υπάγονται επιχειρησιακά στις αντίστοιχες Περιφερειακές Πυροσβεστικές Διοικήσεις (ΠΕ.ΠΥ.Δ.) με προληπτικό και κατασταλτικό αντικείμενο. Συμμετοχή στα Περιφερειακά Κέντρα Επιχειρήσεων (ΠΕ.Κ.Ε.) στελεχών της Πολιτικής Προστασίας των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των Περιφερειών. Σχεδιάζεται κάθε 5 έτη «Εθνική Πολιτική για τη Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών». Καθιερώνεται «Εθνικός Σχεδιασμός Πολιτικής Προστασίας» 3ετούς διάρκειας. Ιδρύεται και θα λειτουργεί στη ΓΓΠΠ «Εθνικό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης». 15

16 Η Εθνική Σχολή Πολιτικής Προστασίας της Πυροσβεστικής Ακαδημίας σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, θα αναλάβει την εκπαίδευση και την πιστοποίηση των στελεχών της Πολιτικής Προστασίας. Τροποποιείται η υπηρεσιακή διάρθρωση της ΓΓΠΠ: Α. Γραφείο Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Β. Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων. Γ. Συντονιστική Αρχή Πολιτικής Προστασίας, (Σ.Α.Π.Π) της οποίας προΐσταται ο Γενικός Συντονιστής Πολιτικής Προστασίας με την ακόλουθη συγκρότηση: 1. Διεύθυνση Ερευνών και Εφαρμογών, η οποία περιλαμβάνει: α. Τμήμα Πρόληψης και Αποκατάστασης Καταστροφών. β. Τμήμα Αντιμετώπισης Καταστροφών. γ. Τμήμα Ερευνών και Τεκμηρίωσης και δ. Τμήμα Νέων Τεχνολογιών και Εφαρμογών. 2. Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού, η οποία περιλαμβάνει: α. Τμήμα Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδιασμού. β. Τμήμα Ελέγχου Εφαρμογής Σχεδιασμού. γ. Τμήμα Εθελοντισμού και Εκπαίδευσης. δ. Τμήμα Οικονομικών και Υποστήριξης Έργων. 3. Γραφείο Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Συνεργασίας και Προγραμμάτων. 4. Γραφείο Διοίκησης και Οργάνωσης. 5. Γραφείο Διαχείρισης Ενιαίου Ευρωπαϊκού Αριθμού Κλήσης Έκτακτης Ανάγκης «112». Δ. Πυροσβεστικό Σώμα, το οποίο αποτελεί και τον επιχειρησιακό της βραχίονα. 1.3 Θεσμικό πλαίσιο Εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας Η θετική συμβολή των εθελοντικών οργανώσεων στην αντιμετώπιση μεγάλων καταστροφών στη χώρα μας (πτώση του Γιάκοβλεφ στις 17 Δεκεμβρίου 1997, η συμμετοχή στην έρευνα και διάσωση στο σεισμό της Αθήνας στις 7 Σεπτέμβρη 1999, κ.ά.) σε συνδυασμό με τη θεσμοθετημένη εμπλοκή τους στην Ευρώπη απετέλεσε επιταγή για την αντίστοιχη εμπλοκή τους και στη χώρα μας. 16

17 Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας καταθέτει και ψηφίζεται ο Ν.3013/02 (ΦΕΚ 102/Α/ ) «Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας και λοιπές διατάξεις» που αποτελεί τον ισχύοντα σήμερα νόμο της πολιτικής προστασίας και λαμβάνει με αυτόν θεσμικό χαρακτήρα η συμμετοχή των εθελοντικών οργανώσεων και των εθελοντών. Συγκεκριμένα το άρθρο 14 με τίτλο «Εθελοντικές Οργανώσεις Ειδικευμένοι Εθελοντές», μεταξύ άλλων αναφέρει: 1. Η δημιουργία συστήματος εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας για την πρόληψη, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών αποτελεί αποστολή της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. 2. α. Στο πλαίσιο υλοποίησης του πιο πάνω σκοπού, στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας τηρείται Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων και Ειδικευμένων εθελοντών Στο Σχέδιο «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ» (ΦΕΚ423Β / ) μεταξύ άλλων αναφέρεται: Β. ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 3. Οι εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας και οι ειδικευμένοι εθελοντές Πολιτικής Προστασίας σε κεντρικό περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, που εντάσσονται στο σχεδιασμό της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και αναλαμβάνουν την υποστήριξη σχεδίων και δράσεων πρόληψης και αποκατάστασης, καθώς και δράσεις ετοιμότητας και αντιμετώπισης καταστροφών. 3. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ 23. Πρόβλεψης για τη συνδρομή των Εθελοντικών Οργανώσεων στη φάση της επέμβασης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία Συντονιστικές Οδηγίες 8. Κατά την εκπόνηση των σχεδίων να λαμβάνονται υπόψη όλα τα στοιχεία, τα οποία αναφέρονται στις εθελοντικές οργανώσεις και τους ειδικευμένους εθελοντές Πολιτικής Προστασίας για την υποβοήθηση στο έργο της πολιτείας Στο Ν. 3536/2007, ΦΕΚ 42, τα, «Ειδικές Ρυθμίσεις θεμάτων μεταναστευτικής πολιτικής και λοιπών ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης» στο άρθρο το άρθρο 27, «Ρυθμίσεις θεμάτων πολιτικής προστασίας» που συμπληρώνει το Ν.3013/2002 αναφέρεται ότι στις εθελοντικές οργανώσεις και στους ειδικευμένους εθελοντές του παρόντος άρθρου περιλαμβάνονται και όσοι δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο της αποστολής του Πυροσβεστικού Σώματος, με εξαίρεση εκείνους που υπάγονται στη ρύθμιση του ν. 1951/1991 (ΦΕΚ 84 Α ). 17

18 Στο Ν.4172/2013 (ΦΕΚ 167/Α/ ) «Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα μέτρα εφαρμογής του Ν.4046/2012,του Ν.4093/2012 και του Ν.4127/2013 και άλλες διατάξεις» και στο άρθρο 110 παραγρ.9 αναφέρεται: 9. Στο τέλος του άρθρου 14 του ν. 3013/2002 (Α 102) προστίθεται παράγραφος 7 ως ακολούθως: «7. Οι Ο.Τ.Α. και οι Σύνδεσμοί τους δύνανται να καλύπτουν δαπάνες Εθελοντικών Οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας που έχουν πιστοποιηθεί και ενταχθεί στο Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων και Ειδικευμένων Εθελοντών του άρθρου 14 του ν. 3013/2002 κατόπιν εγκρίσεως του οικείου Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την προμήθεια καυσίμων για τα οχήματά τους, ανταλλακτικών και συναφών υλικών, με την προσκομιδή των σχετικών παραστατικών, σύμφωνα με το βασιλικό διάταγμα της 17.5/ (Α 114)». Όμως στον τομέα του εθελοντισμού από το 2002 γίνεται μια βαθειά τομή και αλλάζει όλο το θεσμικό πλαίσιο που ίσχυε με το Ν.3013/2002 και τις τροποποιήσεις του. Συγκεκριμένα με τα άρθρα 117 και 118 του Νόμου 4249/2014 τροποποιείται και αντικαθίσταται το άρθρο 14 του Ν.3013/2002 ως εξής: Άρθρο 14. Αποστολή και δράση των Εθελοντών Πολιτικής Προστασίας (ΕΠΠ) 1. Αποστολή του εντασσόμενου στο Σύστημα Εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας εθελοντή είναι η παροχή συνδρομής στους αρμόδιους κρατικούς φορείς στο έργο της προστασίας της ζωής, υγείας και της περιουσίας των πολιτών από φυσικούς, ανθρωπογενείς και λοιπούς κινδύνους, που προκαλούν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης κατά τη διάρκεια της ειρηνικής περιόδου. 2. Οι Ειδικευμένοι Εθελοντές Πολιτικής Προστασίας (ΕΕ) και οι Εθελοντές Πολιτικής Προστασίας (ΕΠΠ) των Εθελοντικών Ομάδων Πολιτικής Προστασίας (ΕΟΠΠ) συντρέχουν τη ΓΓΠΠ, δρουν και υποστηρίζουν το έργο των Αρχών και των κρατικών υπηρεσιών για την εκπλήρωση της αποστολής τους, σύμφωνα με τις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης. Άρθρο 14 Α. Ορισμοί α.«εθελοντής Πολιτικής Προστασίας» (ΕΠΠ): Το φυσικό πρόσωπο, το οποίο εντάσσεται στο δυναμικό της ΠΠ και παρέχει, σε συνεργασία με φορείς της Τ. Α. και λοιπούς επιχειρησιακούς οργανισμούς, άμισθη και μη κερδοσκοπική υπηρεσία προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Ως ΕΠΠ νοείται τόσο ο ΕΕ όσο και το μέλος ΕΟΠΠ. 18

19 β. «Ειδικευμένος Εθελοντής» (ΕΕ): Το φυσικό πρόσωπο, το οποίο λόγω της επιστημονικής ή της επαγγελματικής κατάρτισής του ή της πιστοποιημένης εκπαίδευσης και εμπειρίας του, μπορεί να συνεισφέρει και ανταποκρίνεται με πληρότητα σε δράσεις πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών. Ο ΕΕ εντάσσεται στο δυναμικό της ΠΠ και, σε συνεργασία με φορείς της Τ. Α. και λοιπούς επιχειρησιακούς οργανισμούς, παρέχει άμισθη και μη κερδοσκοπική υπηρεσία προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. γ.«εθελοντική Οργάνωση Πολιτικής Προστασίας» (ΕΟΠΠ): Είναι η ομάδα προσώπων, η οποία εντάσσεται στο δυναμικό της ΠΠ και σε συνεργασία με φορείς της Τ. Α. και λοιπούς επιχειρησιακούς οργανισμούς, δραστηριοποιείται στην παροχή μη κερδοσκοπικών υπηρεσιών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. δ. «Σύστημα Εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας» (ΣΕΠΠ): Συνιστά το θεσμικό, κανονιστικό, διοικητικό και οργανωτικό πλαίσιο λειτουργίας των Εθελοντών, ΕΕ και ΕΟΠΠ που έχουν πιστοποιηθεί και ενταχθεί στο οικείο Μητρώο, δρουν δε, σύμφωνα με το Ν.3013/2002, όπως ισχύει, υπό την εποπτεία της ΓΓΠΠ. ε.«ενιαίο Μητρώο Εθελοντών Πολιτικής Προστασίας και Πυροσβεστικού Σώματος»: Είναι το Μητρώο, το οποίο απαρτίζεται από το Μητρώο ΕΟ και ΕΕ της ΠΠ και το Ειδικό Μητρώο Εθελοντών του ΠΣ. Άρθρο 14 Β. Ένταξη και κατηγοριοποίηση Εθελοντικών Οργανώσεων και Ειδικευμένων Εθελοντών 1. Στη Συντονιστική Αρχή Πολιτικής Προστασίας (ΣΑΠΠ ) της ΓΓΠΠ τηρείται Μητρώο ΕΟ και ΕΕ.Η ένταξη στο Μητρώο αυτό γίνεται με απόφαση του ΓΓΠΠ μετά από γραπτή αίτηση του ενδιαφερομένου και υποβολή φακέλου με τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά. 2. Στο Μητρώο ΕΠΠ μπορούν να ενταχθούν οι ΕΟ που αποτελούν νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και ομάδες προσώπων που από τη συστατική τους πράξη προκύπτει ότι δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο των Ο.Τ.Α. και των οποίων ο σκοπός επικεντρώνεται σε δράσεις ΠΠ, όπως προκύπτει από το καταστατικό τους. Για την ένταξη ΕΟ στο ανωτέρω Μητρώο απαιτείται η ένταξη μέρους ή του συνόλου των μελών τους ως ΕΠΠ, ονομαστικά απαριθμούμενων, με τις προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου. Κάθε εθελοντής μπορεί να είναι μέλος μιας μόνο ομάδας, η οποία αναγράφεται στην κάρτα εθελοντή. 3. Οι ΕΟ εντάσσονται σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες κατηγορίες δράσεων, με σκοπό την ενίσχυση των αρμόδιων για καθεμία από αυτές κρατικών φορέων: 19

20 α) δασοπροστασία (επιτήρηση των δασικών οικοσυστημάτων κατά την αντιπυρική περίοδο και καθαρισμοί της βλάστησης για τη μείωση του κινδύνου), β) δασοπυρόσβεση, γ) έρευνα και διάσωση, δ) πρώτες βοήθειες, ε) παροχή βοήθειας σε περιπτώσεις έκτακτων αναγκών πολιτικής προστασίας, στ) οργάνωση και λειτουργία χώρων συγκέντρωσης πληθυσμού μετά από καταστροφές/αρωγή στους πληγέντες μετά από καταστροφές, ζ) τηλεπικοινωνίες (αδειούχοι ραδιοερασιτέχνες) και η) οριζόντιες δράσεις ενημέρωσης ευαισθητοποίησης πολιτών. 4. Οι ΕΕ εντάσσονται σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες δράσεων της προηγουμένης παραγράφου ή σε δράσεις πρόληψης και προετοιμασίας, λαμβάνοντας υπόψη την επιστημονική ή επαγγελματική κατάρτισή τους ή την πιστοποιημένη εκπαίδευση και εμπειρία τους. Στο πλαίσιο ανάληψης δράσεων αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών, οι ΕΕ δεν εντάσσονται στις κατηγορίες της προηγούμενης παραγράφου, όταν έχουν την ιδιότητα μέλους ενταγμένων ΕΟΠΠ ή όπου η δράση αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών δεν είναι δυνατόν να αναληφθεί σε ατομικό επίπεδο. 5. ΕΠΠ δύνανται να είναι Έλληνες πολίτες ή πολίτες κράτους μέλους της Ε.Ε που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα κατά την τελευταία τουλάχιστον τριετία ή υπήκοοι τρίτων χωρών που είναι κάτοχοι άδειας παραμονής επί μακρόν διαμένοντος, εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α. Μιλούν με επάρκεια την ελληνική γλώσσα. β. Είναι κάτοχοι τίτλου σπουδών τουλάχιστον υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Εξαίρεση από την προϋπόθεση είναι δυνατή μόνο αν ασκούν καθήκοντα που δεν απαιτούν επίπεδο γνώσεων υποχρεωτικής εκπαίδευσης. γ. Δεν διώκονται και δεν έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα που αποτελούν κωλύματα για την πρόσληψη στο Δημόσιο, σύμφ. με τον Υπ. Κώδ. (ν.3528/2007, όπως ισχύει). δ. Έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους. Όσον αφορά το ανώτερο όριο ηλικίας, σε περίπτωση που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, αυτό δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το (55ο) έτος, ενώ, προκειμένου για δράσεις πρόληψης και αποκατάστασης, δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το (65ο) έτος της ηλικίας 20

21 τους. Οι ΕΕ, οι οποίοι δεν εμπλέκονται ενεργά σε δράσεις πεδίου, μπορούν να παρέχουν τη συνδρομή τους χωρίς όριο ηλικίας. ε. Έχουν αποδεδειγμένα καλή σωματική υγεία ή υγεία που να επιτρέπει την άσκηση των δράσεων για τις οποίες εντάσσονται στο Μητρώο Εθελοντών, καθώς και καλή ψυχική υγεία. στ. Έχουν λάβει την απαιτούμενη εκπαίδευση και πιστοποίηση από την ΕΣΠΠ ή από άλλο αναγνωρισμένο από αυτήν φορέα. 6. Με απόφαση του ΓΓΠΠ καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η διαδικασία ένταξης για την εγγραφή των ΕΟ στο Μητρώο ΕΠΠ της ΓΓΠΠ, γίνεται ο χαρακτηρισμός αυτών ως εθνικών, περιφερειακών και τοπικών, ορίζονται τα κριτήρια αξιολόγησής τους και η διαδικασία πιστοποίησης από την ΕΣΠΠ της Πυροσβεστικής Ακαδημίας και από άλλους φορείς που έχουν πιστοποιηθεί από αυτήν κατά τις διατάξεις του παρόντος, καθορίζονται τα καθήκοντα των ενταγμένων στις ως άνω οργανώσεις Εθελοντών και προσδιορίζονται οι κυρώσεις και οι λόγοι διαγραφής από το Μητρώο. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η διαδικασία ένταξης των ΕΕ ΠΠ στο Μητρώο της ΓΓΠΠ, τα κριτήρια αξιολόγησής τους, οι κυρώσεις και οι λόγοι διαγραφής τους από το Μητρώο. Άρθρο 14 Γ. Εκπαίδευση Εθελοντών Πολιτικής Προστασίας (ΕΠΠ) 1. Η Συντονιστική Αρχής Πολιτικής Προστασίας (ΣΑΠΠ ) έχει επιτελικό και συντονιστικό ρόλο στην εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των ΕΠΠ, η οποία πραγματοποιείται από την ΕΣΠΠ της Πυροσβεστικής Ακαδημίας. Με απόφαση του ΓΓΠΠ καθορίζονται ο τρόπος πραγματοποίησης της εκπαίδευσης, ο αριθμός των εκπαιδευτικών σειρών, η ελάχιστη διάρκεια της εισαγωγικής εκπαίδευσης και το πρόγραμμα πραγματοποίησής της, τα εκπαιδευτικά αντικείμενα και η διδακτέα ύλη, το είδος, η διαδικασία και ο τρόπος εξέτασης των υποψήφιων Εθελοντών μετά το πέρας της εκπαίδευσης, οι προϋποθέσεις χορήγησης πιστοποίησης και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Με την ίδια απόφαση μπορεί να ορίζονται κατηγορίες εθελοντών που εξαιρούνται από επιμέρους εκπαιδευτικά αντικείμενα ή από το σύνολο αυτών, ιδίως όταν ασκούν κατ επάγγελμα τις δράσεις για τις οποίες πρόκειται να εκπαιδευθούν και να πιστοποιηθούν. 2. Η ΣΑΠΠ μπορεί να συνεργάζεται, πέραν της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, και με αρμόδιους κρατικούς φορείς ή με ιδιωτικούς φορείς που έχουν πιστοποιηθεί είτε από την Πυροσβεστική Ακαδημία κατά τις διατάξεις του παρόντος είτε από άλλους ειδικώς εξουσιοδοτημένους ή αναγνωρισμένους προς τούτο φορείς, καθώς και με Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι., που έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν εκπαίδευση σχετική με τους τομείς δράσης ΠΠ ή να την υποστηρίζουν εν όλω ή εν μέρει σε επιμέρους σχετικούς τομείς, να συνάπτει μνημόνια 21

22 συνεργασίας και προγραμματικές συμβάσεις με αυτούς και να προτείνει τον ετήσιο προγραμματισμό εκπαιδεύσεων. Οι Εθελοντές ενημερώνονται από το Τμήμα Εθελοντισμού και Εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού της ΣΑΠΠ για τα κάθε είδους εκπαιδευτικά προγράμματα και υποβάλλουν αίτηση στην ΕΣΠΠ της Πυροσβεστικής Ακαδημίας για την ένταξή τους σε αυτά. Στα ανωτέρω μνημόνια συνεργασίας καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διάρκεια της εκπαίδευσης των Εθελοντών, η οποία ολοκληρώνεται με θεωρητική και πρακτική αξιολόγηση των υποψηφίων, η πρακτική και η θεωρητική τους εξάσκηση, το εκπαιδευτικό υλικό και η υλικοτεχνική υποδομή. 3. Στην περίπτωση των τηλεπικοινωνιών αρκεί ως πιστοποίηση της εκπαίδευσης η άδεια ραδιοερασιτέχνη που δίδεται κατόπιν εξετάσεων από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν. 2801/2000 (Α 46), όπως ισχύει, και στις κείμενες κάθε φορά διατάξεις. Με απόφαση του ΓΓΠΠ μπορεί να προβλέπονται και άλλες περιπτώσεις ειδικών πιστοποιήσεων, για κατηγορίες εθελοντών που δραστηριοποιούνται σε εξειδικευμένες εθελοντικές δράσεις όταν διαθέτουν συγκεκριμένους αναγνωρισμένους τίτλους σπουδών ή άδειες άσκησης επαγγέλματος. 4. Η εκπαίδευση σε επιχειρησιακά καθήκοντα, ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή των ΕΕ και των ΕΟΠΠ σε επιχειρήσεις τακτικού επιπέδου, διεξάγεται από τον εκάστοτε φορέα που παρέχει την εκπαίδευση και αναφέρονται στο φάκελο και στο ατομικό δελτίο του κάθε Εθελοντή. Για την εκπαίδευση χορηγείται βεβαίωση του αρμόδιου φορέα με συγκεκριμένη διάρκεια ισχύος, σύμφωνα με τα καθοριζόμενα από το φορέα αυτόν. Άρθρο 14 Δ. Επιχειρησιακή Εμπλοκή και Συντονισμός Εθελοντών 1. α. Η αρμοδιότητα κινητοποίησης των ΕΟ ανήκει στο Ε.Σ.Κ.Ε. ή στα ΠΕΚΕ. Οι ΕΟ εντάσσονται επιχειρησιακά στον αρμόδιο ανά περιστατικό επιχειρησιακό φορέα. β. Η ΓΓΠΠ διατηρεί σε κάθε περίπτωση το δικαίωμα της κινητοποίησης των ΕΟ, κατόπιν απόφασης του ΓΓΠΠ, καθώς και σε περιπτώσεις κατάστασης έκτακτης ανάγκης ΠΠ. Το πλαίσιο, ο τρόπος και οι αρμοδιότητες κατά την επιχειρησιακή εμπλοκή ΕΟ, καθώς και ΕΕ στο τακτικό επίπεδο καθορίζεται με απόφαση του οικείου φορέα, που έχει τη διοίκηση του περιστατικού ή/και τη διεύθυνση της αποστολής. γ. Οι ΕΟ είναι υποχρεωμένες να ενημερώνουν τις κατά τόπον αρμόδιες Υπηρεσιακές Μονάδες ΠΠ για τη διαθεσιμότητά τους, τα ενεργά μέλη και τα μέσα που διαθέτουν για την εκπλήρωση της αποστολής τους, καθώς και για κάθε μεταβολή αυτών. Ακολούθως οι Υπηρεσιακές Μονάδες ΠΠ ενημερώνουν τους αντίστοιχους επιχειρησιακούς φορείς (ΠΕΚΕ) 22

23 για τη διαθεσιμότητα σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα ανά φορέα και αντικείμενο για την ένταξη στον περαιτέρω σχεδιασμό των επιχειρησιακών φορέων. 2. Η αρμοδιότητα κινητοποίησης των ΕΕ ανήκει στη ΣΑΠΠ, κατόπιν αιτήματος αρμόδιου φορέα. Οι ΕΕ δύνανται να εντάσσονται επιχειρησιακά σε άλλους φορείς μετά από κινητοποίησή τους από τη ΣΑΠΠ, την οποία υποχρεούνται να ενημερώνουν για την έκβαση της αποστολής τους. 3. Προϋπόθεση για την επιχειρησιακή ένταξη ΕΟΠΠ αποτελεί η αποδεδειγμένη εκπαίδευση των ενταγμένων στο ΣΕΠΠ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14Γ του παρόντος. 4. Σε περίπτωση επιχειρησιακής εμπλοκής ΕΟ σε τακτικό επίπεδο (πεδίο) ανεξάρτητα από το είδος δράσης, την αποκλειστική ευθύνη για την καταλληλότητα των Εθελοντών που συμμετέχουν φέρει η ΕΟ, στην οποία ανήκουν. 5. Η αξιολόγηση του εξοπλισμού και των μέσων των ΕΟ, που προορίζονται για χρήση κατά τις επιχειρήσεις, θα γίνεται από τους αρμόδιους ανά δράση και κατά τόπους φορείς, με βάση τις διαπιστωμένες επιχειρησιακές δυνατότητες. 6. Οι λοιπές διαδικασίες επιχειρησιακής ένταξης ΕΟ και ΕΕ καθορίζονται με την απόφαση του άρθρου 14Β παρ. 6 του παρόντος. Άρθρο 14 Ε. Αξιολόγηση των Εθελοντικών Οργανώσεων και των Ειδικευμένων Εθελοντών Αρμόδιος για την εποπτεία των δράσεων και για τη σύνταξη εντύπων και εκθέσεων αξιολόγησης των ΕΟ και των ΕΕ είναι κάθε δημόσιος φορέας, ο οποίος κατά την άσκηση της αποστολής του, ζήτησε και έλαβε τη συνδρομή ΕΠΠ. Σε κάθε περίπτωση τα έντυπα και οι εκθέσεις αξιολόγησης αποστέλλονται στη ΣΑΠΠ, μέσω της αντίστοιχης κατά τόπον υπηρεσιακής μονάδας ΠΠ του δήμου και της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, καθώς και στα ΠΕΚΕ. Οι υπηρεσιακές μονάδες ΠΠ συντάσσουν επίσης έντυπα και εκθέσεις αξιολόγησης, τα οποία αποστέλλουν ομοίως. Η ΣΑΠΠ είναι αρμόδια για την τελική αξιολόγηση των ΕΟ και ΕΕ. Κάθε διαδικαστική λεπτομέρεια για την εποπτεία των Εθελοντών και την αξιολόγησή τους ορίζεται με την απόφαση του άρθρου 14Β παράγραφος 6 του παρόντος. Άρθρο 14 ΣΤ. Στολή Διακριτικά Ατομικό Δελτίο Εθελοντή 1. Στη στολή των Εθελοντών αναγράφεται συμμετρικά στο πίσω και άνω μέρος το λογότυπο «ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ» και «ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ». 23

24 Για τη δήλωση της ιδιότητας των Εθελοντών οι στολές φέρουν υποχρεωτικά το επίσημο σήμα της ΠΠ στον αριστερό βραχίονα και το σήμα της ΕΟ στο δεξιό, όπως, επίσης, στο εμπρόσθιο αριστερό μέρος του στήθους την ένδειξη της κατηγορίας δράσης στην οποία εντάσσονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 14Β του παρόντος. Η στολή των Εθελοντών πρέπει να πληροί τους κανόνες υγείας και ασφάλειας ανάλογα με τη χρήση, για την οποία προορίζεται. Στις περιπτώσεις βοηθητικών εργασιών ή όπου η στολή δεν είναι αναγκαία, οι Εθελοντές μπορούν να φορούν γιλέκο ή μπουφάν, ανάλογα με την εποχή του έτους, τα οποία θα φέρουν ανάλογα διακριτικά σήματα. 2. Κάθε Εθελοντής υποχρεούται κατά την άσκηση των επιχειρησιακών καθηκόντων του να φέρει ατομικό δελτίο Εθελοντή, στο οποίο θα αναφέρεται η σχετική ειδίκευσή του. Κάθε λεπτομέρεια για τον τύπο και το περιεχόμενο του ατομικού δελτίου καθορίζεται με την απόφαση του άρθρου 14Β παράγραφος 6 του παρόντος. Το δελτίο συμπληρώνεται και επικαιροποιείται μετά την ένταξη του εθελοντή στο Μητρώο ανάλογα με την περαιτέρω εκπαίδευση που μπορεί να λαμβάνει. 3. Με απόφαση του ΓΓΠΠ ρυθμίζονται θέματα που αφορούν τη στολή, τα διακριτικά, το ατομικό δελτίο Εθελοντή και κάθε άλλο συναφές ζήτημα. 4. Με απόφαση του Αρχηγού του Π.Σ. δύνανται να παραχωρούνται δωρεάν κατά χρήση αποσυρθέντα οχήματα του Π.Σ. σε ενταγμένες στο Μητρώο της ΓΓΠΠ ΕΟ, οι οποίες, σύμφωνα με το καταστατικό τους, δραστηριοποιούνται στον τομέα της δασοπυρόσβεσης. Με την για οποιονδήποτε λόγο λύση ή διάλυση των ΕΟ αυτών, τα ως άνω οχήματα επιστρέφουν στο Π.Σ. με ευθύνη των οργάνων διοίκησής τους. Άρθρο 14 Ζ. Εξασφάλιση διαθεσιμότητας Εθελοντών υποχρεώσεις εργοδοτών 1. Τα μέλη των ενταγμένων στο Μητρώο ΕΟΠΠ και οι ΕΕ που είναι υπάλληλοι του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., κρατικών Ν.Π.Ι.Δ., Ο.Τ.Α. Α και Β β. ή του ιδιωτικού τομέα, για όσο χρόνο μετέχουν υπό την ανωτέρω ιδιότητα στην αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, εφόσον κινητοποιηθούν από τους αρμόδιους φορείς ή αξιοποιηθούν αποδεδειγμένα από αυτούς για την αντιμετώπιση πραγματικής ανάγκης, λαμβάνουν υποχρεωτικά ισόχρονη άδεια απουσίας, η οποία δεν συνυπολογίζεται στην προβλεπόμενη κανονική ετήσια άδειά τους. Κατ αντιστοιχία, δεν συνυπολογίζεται στην κανονική κατ έτος άδεια ο χρόνος απουσίας τους για εκπαιδευτικούς σκοπούς, καθώς και για τη συμμετοχή τους σε κοινές ασκήσεις ετοιμότητας ή σε συντονιστικά όργανα με τους αρμόδιους φορείς, εφόσον έχουν κληθεί. Με απόφαση του ΓΓΠΠ καθορίζεται ο τρόπος απόδειξης της κινητοποίησης ή της αξιοποίησής τους. 24

25 2. Ο χρόνος συμμετοχής στις δραστηριότητες της προηγούμενης παρ. θεωρείται ως χρόνος απασχόλησης στην κύρια εργασία τους με όλα τα εργασιακά δικαιώματα που συνεπάγεται, πλην της υποχρέωσης καταβολής αμοιβής από τον εργοδότη. Στην περίπτωση αυτή, η ασφαλιστική εισφορά του εργοδότη και του εργαζομένου ΕΠΠ καλύπτεται από τον φορέα στον οποίο αυτός απασχολείται, αν πρόκειται για το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., κρατικά Ν.Π.Ι.Δ. ή Ο.Τ.Α. Α και Β β. και, αν απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα, καλύπτεται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. 3. Με απόφαση του ΓΓΠΠ ορίζεται ο τρόπος απόδειξης της επιχειρησιακής ένταξης και της πραγματικής άσκησης των καθηκόντων του Εθελοντή και καθενός από τα μέλη των ΕΟ, για τα οποία υπάρχει σχετικό αίτημα κινητοποίησης και εντολή επιχειρησιακής εμπλοκής, σύμφωνα με το άρθρο 14Δ του παρόντος και ρυθμίζεται κάθε άλλο ζήτημα εφαρμογής του παρόντος άρθρου. 4. Οι ρυθμίσεις και τα ευεργετήματα του παρόντος ισχύουν μόνο για τους ΕΕ και τα μέλη ΕΟ, που έχουν πιστοποιηθεί κατά τις διατάξεις του παρόντος από την ΕΣΠΠ της Πυροσβεστικής Ακαδημίας και πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 14Ζ του παρόντος για την ένταξη στο οικείο Μητρώο. Άρθρο 14 Η. Ηθικές Αμοιβές και Κυρώσεις 1. Η απονομή ηθικών αμοιβών στους Εθελοντές για εξαιρετικές πράξεις, υπερβαίνουσες το μέτρο εκτέλεσης των καθηκόντων τους γίνεται με απόφαση του ΓΓΠΠ, μετά από σχετική γνωμοδότηση του αρμόδιου επιχειρησιακού φορέα. Το είδος και ο τρόπος απονομής ηθικών αμοιβών προσδιορίζονται με την απόφαση του άρθρου 14Β παράγραφος 6 του παρόντος. 2. Η μη ανταπόκριση ΕΟ ή ΕΕ στην πλειοψηφία των περιστατικών στα οποία καλούνται ανά έτος, η επανειλημμένη αδικαιολόγητη άρνηση συμμετοχής στα ΣΟΠΠ, η πλημμελής εκτέλεση των καθηκόντων τους, η ανάληψη κερδοσκοπικής δραστηριότητας στον τομέα της ΠΠ, η έλλειψη συνεργασίας με τις υπηρεσίες ΠΠ ή τους επιχειρησιακούς φορείς και η παροχή ανακριβών στοιχείων στη ΓΓΠΠ συνιστούν λόγους διαγραφής από το οικείο μητρώο της ΓΓΠΠ. Πρόσθετοι λόγοι διαγραφής μπορούν να προβλεφθούν με την απόφαση του άρθρου 14Β παράγραφος 6 του παρόντος. Η διαγραφή γίνεται με απόφαση του ΓΓΠΠ μετά από γνωμοδότηση των κατά τόπους υπηρεσιών ΠΠ ή των αρμόδιων επιχειρησιακών φορέων. Αναστέλλεται υποχρεωτικώς, με απόφαση του ΓΓΠΠ, η ιδιότητα του μέλους ΕΟΠΠ και του ΕΕ σε περίπτωση άσκησης ποινικής δίωξης και έως την έκδοση αμετάκλητου αθωωτικού βουλεύματος ή αμετάκλητης αθωωτικής απόφασης για τα εγκλήματα που αποτελούν 25