ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΑ. εισαγωγή πρόλογος, προλεγόμενα, προοίμιο, πρελούδιο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΑ. εισαγωγή πρόλογος, προλεγόμενα, προοίμιο, πρελούδιο"

Transcript

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΑ εισαγωγή πρόλογος, προλεγόμενα, προοίμιο, πρελούδιο Αν γενικώς το Λεξικό «ως το πρώτον βιβλίον» εκάστου έθνους, κατά τον Αδαμάντιο Κοραή, είναι «η συνάθροισις και έρευνα των συμβόλων με τα οποία εκφράζει τας ιδέας του», τότε ένα Λεξικό Συνωνύμων και Αντωνύμων, όπως το ανά χείρας, είναι ο κόσμος των σημασιών μιας γλώσσας, όπως δηλώνεται μέσα από το λεξιλόγιό της, οργανωμένος με βάση τις ομοιότητες (συνώνυμα) και τις διαφορές ή αντιθέσεις τους (αντώνυμα). Και επειδή η γλώσσα μας δεν είναι μόνο ο κόσμος μας (L. Wittgenstein), αλλά είναι συγχρόνως και η σκέψη μας, ο τρόπος με τον οποίο συλλαμβάνουμε, οργανώνουμε και εκφράζουμε τον κόσμο μας, δηλαδή τελικά μια «ταξινομία» τού κόσμου μας (F. de Saussure), η εκπληκτική ποικιλία, πολυμορφία και διαφοροποίηση στον κόσμο των σημασιών απηχεί εγγενώς αντίστοιχες ιδιότητες τής νόησής μας. Οι πολύμορφες απαιτήσεις τής νόησης και τής επικοινωνίας μας είναι που υπαγορεύουν τις εννοιολογικές διαφοροποιήσεις, τις επικοινωνιακές διακρίσεις και τις λεπτές αποχρώσεις, οι οποίες μετατρέπονται και δηλώνονται γλωσσικά ως σημασιολογικές διαφοροποιήσεις, διακρίσεις και αποχρώσεις στον χώρο των συνωνύμων. Η έννοια «αγάπη» εκτείνεται σε ένα σημασιολογικό πεδίο που περιλαμβάνει στα Ελληνικά τις σημασίες/λέξεις: αγάπη, συμπάθεια, έλξη, ενδιαφέρον, φιλία, αδυναμία, λατρεία στοργή, τρυφερότητα, αφοσίωση έρωτας, πάθος, πόθος, σεβντάς, σχέση, δεσμός φιλανθρωπία, φιλαλληλία, αλληλεγγύη, αλτρουισμός, συμπόνια ενθουσιασμός, πάθος, λατρεία, έρωτας, τρέλα. Δοθέντος δε ότι η ανθρώπινη νόηση και, κατ επέκταση, η ανθρώπινη γλώσσα δεν λειτουργεί μόνο με μια κλίμακα ομοιοτήτων αλλά και με μια κλίμακα αντίστοιχων διαφορών, κοντά στα συνώνυμα υπάρχουν και τα αντώνυμα. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα τής εννοίας τής «αγάπης» η Ελληνική διαθέτει τα αντώνυμα μίσος, αντιπάθεια, απέχθεια, αποστροφή, έχθρα σκληρότητα μισανθρωπία, μισαλλοδοξία, απονιά. Όπως είναι φανερό, σε ένα μόνο πεδίο, αυτό τού παραδείγματος, αναπτύσσεται ένα πλέγμα συναφών λέξεων που πλουτίζει, βαθαίνει και εκτείνει τη σκέψη και τη γλώσσα και με σωστές επιλογές οδηγεί σε ποιοτική επικοινωνία. Επομένως, μπορούμε ευλόγως να πούμε ότι ο κόσμος των συνωνύμων και των αντωνύμων στη γλώσσα δεν είναι πολυτέλεια αλλά εκφραστική ανάγκη και κριτήριο τής γλωσσικής καλλιέργειας ατόμων και λαών. Αξίζει να σημειωθεί ευθύς εξαρχής ότι η έννοια και ο ορισμός τής σημασιολογικής σχέσης τής συνωνυμίας επιδέχονται ποικίλες θεωρήσεις, εξού και αποτελούν αμφιλεγόμενο θέμα στη θεωρία τής σημασιολογίας. Συνώνυμα λ.χ. είναι μόνο δύο ή περισσότερες λέξεις, οι οποίες μπορούν να αντικαταστήσουν η μία την άλλη σε όλο το φάσμα τής χρήσης τους (κόκορας πετεινός); Ή που συμπίπτουν σε ορισμένα μόνο κύρια χαρακτηριστικά τής σημασίας τους (τρέχω σπεύδω); Ή που συμπίπτουν σε μερικά μόνο, έστω και περιθωριακά, χαρακτηριστικά (τρέφω [ελπίδες ] διατηρώ); Είναι ποιοτική ή ποσοτική (σε λόγο χαρακτηριστικών) η σχέση συνωνυμίας; Ένα λεξικό συνωνύμων δεν έχει σκοπό να λύσει τέτοια θεωρητικά ζητήματα. Στο παρόν, όπως και σε άλλα μεγάλα και γνωστά λεξικά συνωνύμων άλλων γλωσσών, ισχύει η απλή αρχή ότι οι λέξεις που παρατίθενται σε κάθε κεφαλή λήμματος συνδέονται με αυτό σημασιολογικά, συνωνυμούν, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, με την κεφαλή τού λήμματος, ανάλογα με τη σημασιολογική εγγύτητα που έχουν προς αυτό. Στο τέλος των συνωνύμων παρατίθενται, όταν υπάρχουν, λέξεις που αντιτίθενται σημασιολογικώς προς αυτά, τα λεγόμενα αντώνυμα, ως προέκταση, τρόπον τινά, των συνωνύμων (μερικές φορές υπάρχουν αντώνυμα ενός λήμματος χωρίς να υπάρχουν και συνώνυμα). Αυτό που πρέπει να παρατηρηθεί είναι ότι, ακριβώς λόγω τού εύρους που έχει το φάσμα των συ-

2 12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ νωνύμων (και των αντωνύμων) μιας λέξης και τής ιδιάζουσας και κυμαινόμενης σχέσης τους, δεν είναι αυτονόητο ότι τα συνώνυμα μιας λέξης-λήμματος μεταφέρονται αυτομάτως και με την ίδια αξιολογική σειρά σε κάθε ένα από μια ομάδα συνωνύμων. Κάθε λέξη-λήμμα οφείλει να εξετάζεται καθ εαυτήν ως προς τα συνώνυμά της και είναι δυνατόν ένα απομακρυσμένο συνώνυμο να μην απαιτεί ως λήμμα την παρουσία όλων ανεξαιρέτως των άλλων συνωνύμων με τα οποία συνεμφανίζεται σε κάποιο λήμμα. Η αρχή ότι «τα προς τρίτον ίσα είναι και μεταξύ τους ίσα» δεν ισχύει μεταξύ συνωνύμων που άλλα έχουν άμεση και στενή σημασιολογική σχέση προς μια λέξη και άλλα πιο χαλαρή και απομακρυσμένη. Επομένως, τα συνώνυμα κάθε λέξης εξετάζονται καθ εαυτά. ΣΥΝΩΝΥΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ: ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΔΥΣΧΕΡΕΙΕΣ διερεύνηση εξέταση, έρευνα, αναζήτηση, εξιχνίαση Λόγοι επιστημονικής εντιμότητας επιβάλλουν να διασαφήσουμε στις εισαγωγικές αυτές σκέψεις και διευκρινίσεις ότι η διακρίβωση των σημασιολογικών ομοιοτήτων (σχέσεων συνωνυμίας) και των σημασιολογικών αντιθέσεων (σχέσεων αντωνυμίας) είναι λεπτή διανοητική διεργασία, δυσχερής έως και επισφαλής από τη φύση της, που γίνεται ακόμη πιο δύσκολη όταν επιχειρείται επιπλέον ο προσδιορισμός τής κλίμακας ομοιοτήτων και διαφορών, ο προσδιορισμός τής σημασιολογικής εγγύτητας. Εδώ, όπως σε όλα τα ανάλογα σοβαρά επιστημονικά έργα, πρέπει να προειδοποιήσουμε τον αναγνώστη ότι η σημασιολογική κλιμάκωση που διαλαμβάνεται στο παρόν λεξικό αποτελεί μια πρόταση αξιολόγησης τής σημασιολογικής εγγύτητας και/ή απόστασης κάθε ομάδας συνωνύμων/αντωνύμων με «προσεγγιστική», κατ ανάγκην, ισχύ. Γιατί τα όρια των διασχέσεων μεταξύ πνευματικών οντοτήτων, όπως είναι από τη φύση τους οι σημασίες, δεν μπορούν να τεθούν παρά μόνον προσεγγιστικά. Έτσι, για να καταστήσουμε όσο γίνεται περισσότερο αντιληπτές τις πραγματικές συνωνυμικές/ αντωνυμικές σχέσεις και διαστάσεις, χρησιμοποιούμε έναν αριθμό περιγραφικών εξειδικευτικών χαρακτηρισμών, που δηλώνουν ομοιότητες και διαφορές των συνωνύμων σε διαφορετικά επίπεδα: όχι τόσο στον γνωστικό πυρήνα τής σημασίας που είναι γενικότερα αναγνωρίσιμος όσο, κυρίως, στο σχολιαστικό περίβλημα τού πυρήνα (το βιωματικό ή συναισθηματικό ή συγκινησιακό), που έχει εγγενώς περιθώρια ρευστότητας. Χαρακτηρισμοί χρήσεως όπως οικείο, λόγιο, λαϊκό, μειωτικό, εκφραστικό κ.ά. σκοπούν στο να περιγράψουν αυτές τις κυμάνσεις στις συνωνυμικές/αντωνυμικές σχέσεις των λέξεων. Το ίδιο συμβαίνει και όταν (στα Σχόλια) επιχειρείται να σχολιασθούν οι διαφορές μεταξύ συνωνύμων λέξεων. Και εδώ τα όρια δεν έχουν απόλυτη ισχύ. Περισσότερο περιγράφεται πού πέφτει κυρίως το βάρος στη χρήση αυτού ή εκείνου τού συνωνύμου, πού εστιάζει, τι προβάλλει, τι υποδηλώνει ή τι υπονοεί όποιος χρησιμοποιεί αυτό ή άλλο συνώνυμο. Γενικά, αυτό που συμβαίνει στα συνώνυμα είναι ένα «παιχνίδι» εναλλαγών, όπου μια βασική (πυρηνική) σημασία φωτίζεται από διαφορετικές γωνίες, με αποτέλεσμα να αναδεικνύεται κάθε φορά μια περισσότερο ή λιγότερο παραλλάσσουσα πλευρά της. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ ΛΕΞΙΚΑ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΑ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ / ΑΝΤΩΝΥΜΩΝ λεξικό γλωσσάριο, θησαυρός, λεξιλόγιο Το λεξιλόγιο μιας γλώσσας μπορεί να εξετασθεί και να οργανωθεί από ποικίλες σκοπιές. Μπορεί κανείς να σταθεί στον ορισμό τής σημασίας των λέξεων, σε ό,τι ονομάζουμε «ερμηνευτικό λεξικό» και είναι αυτό η συνηθέστερη μορφή λεξικογραφικής οργάνωσης. Μπορεί να ασχοληθεί με την ορθογραφία των λέξεων (ορθογραφικό λεξικό) ή με την ετυμολογία τους (ετυμολογικό λεξικό) ή με άλλες ειδικότερες μορφές οργάνωσης (αντίστροφο λεξικό, λεξικό επιστημονικών όρων, λεξικό δυσκολιών κ.λπ.). Ωστόσο, μετά τα ερμηνευτικά λεξικά, κύριες μορφές λεξικών είναι το εννοιολογικό λεξικό και το λεξικό συνωνύμων / αντωνύμων. Στο εννοιολογικό λεξικό οι λέξεις μιας γλώσσας αποθησαυρίζονται και κατατάσσονται κατά εννοιολογικές οικογένειες: ύπαρξη, ποσότητα, χρόνος, αιτία, χώρος, μορφή, κίνηση, ύλη, άνθρωπος, ζώα, φύση, άτομα, κοινωνία, πνεύμα, σώμα, αισθήσεις, γλώσσα, μέσα, λογική, συναίσθημα, ηθική, θρησκεία,

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13 τέχνη, γνώση κ.ά. Δεν δίδονται ερμηνεύματα στις λέξεις, πέραν ορισμένων πληροφοριών χρήσεως ή διασαφήσεων. Μέγα πλεονέκτημα μιας τέτοιας κατηγοριοποίησης τού λεξιλογίου είναι η ομαδοποίηση λέξεων που ανήκουν στον ίδιο εννοιολογικό χώρο. Έτσι λ.χ. οι λέξεις που δηλώνουν την «αγάπη» και το «μίσος» μαζί με τα συνώνυμά τους υπάγονται στην υποκατηγορία «συναισθήματα» και συνυπάρχουν μαζί με τις λέξεις που δηλώνουν ευχαρίστηση, δυσαρέσκεια, χαρά ή λύπη, φόβο, αγωνία, ενθουσιασμό, ελπίδα, προσδοκία, υπομονή, απογοήτευση, καλοσύνη ή κακία, περηφάνια ή ταπεινοφροσύνη, θυμό, ηρεμία, απορία, έκπληξη, ανακούφιση, πλήξη, νευρικότητα κ.τ.ό. Με αυτόν τον τρόπο έχει κανείς άμεση εποπτεία τού συνόλου των λέξεων που έχει πλάσει και χρησιμοποιεί ένας λαός, για να δηλώσει αυτή ή εκείνη την εννοιολογική οικογένεια. Η δυσκολία για τη σύνταξη αλλά και τη χρήση ενός εννοιολογικού λεξικού συνίσταται στο ότι προϋποθέτει την κατάτμηση και ένταξη ολόκληρου τού κόσμου τής πραγματικότητας σε ένα σύνολο εννοιών, στις οποίες πρέπει να χωρούν και να «στεγάζονται» όλες οι λέξεις που δηλώνουν αυτές τις έννοιες. (Είναι χαρακτηριστικός ο υπότιτλος τής πρόσφατης έκδοσης τού Θησαυρού τού Roget: We define your world «ορίζουμε τον κόσμο σας»!). Προφανώς, ένα τέτοιο εγχείρημα έχει καθαρώς φιλοσοφική οντολογική βάση και μεγάλα περιθώρια υποκειμενισμού, αφού στην πράξη καλείται να προσδιορίσει τα εννοιολογικά πεδία στα οποία θα ενταχθεί όλο το λεξιλόγιο μιας γλώσσας. Με άλλα λόγια, καλείται να επινοήσει πώς θα κατηγοριοποιηθεί σε έννοιες η εθνική γλώσσα ενός λαού. Τέτοιες κατηγοριοποιήσεις έχουν δώσει λαβή σε ειδικές λεξικογραφικές συζητήσεις ως προς το σύστημα εννοιών στο οποίο πρέπει να βασίζεται ένα εννοιολογικό λεξικό, με πιο σημαντική την πρόταση των R. Hallig και W. von Wartburg (Begriffissystem als Grundlage für Lexicographie. Versuch eines Ordnungsschemas, Berlin 1952). Αυτό επιχειρήθηκε πρώτη φορά με επιτυχία από έναν παθιασμένο εραστή τής γλώσσας, μη γλωσσολόγο και μη λεξικογράφο, τον Άγγλο ιατρό-φυσιολόγο Peter Marc Roget (προφέρεται Ροζέ, γιατί είναι γαλλικής προέλευσης), ο οποίος το 1852 σε ηλικία 72 ετών εξέδωσε τον Θησαυρό τής αγγλικής γλώσσας, ευρύτατα σήμερα γνωστό ως Roget s Thesaurus (ο πλήρης αρχικός τίτλος ήταν: Thesaurus of English Words and Phrases Classified and Arranged so as to Facilitate the Expression of Ideas and Assist in Literary Composition). O Peter Marc Roget ( ) εκπόνησε ο ίδιος μέχρι τον θάνατό του 28 επανεκδόσεις, συνέχισαν δε το έργο του ο γιος του John Lewis Roget ( ) και ο εγγονός του Samuel Romilly Roget (γενν. 1875). Αξίζει να σημειωθεί ότι στην τελευταία (5 η ) έκδοση τού έργου (1992) ως Roget s International Thesaurus το λεξιλόγιο έχει φθάσει να ταξινομείται σε εννοιολογικές κατηγορίες. Η δυσκολία στη χρήση ενός τέτοιου λεξικού είναι προφανής: Τα λήμματα δεν τα βρίσκει κανείς στην αλφαβητική τους σειρά, αλλά στο εννοιολογικό πεδίο όπου ανήκουν. Και επειδή αυτό είναι, στην πράξη, εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο, τα εννοιολογικά λεξικά εμπεριέχουν στο σώμα τους και ένα ακόμη λεξικό με τις λέξεις αλφαβητικά κατατεταγμένες και με παραπομπή στο (συνήθως αριθμημένο) εννοιολογικό πεδίο όπου θα τις βρει κανείς μαζί με όλες τις συναφείς εννοιολογικά λέξεις (συμπεριλαμβανομένων των συνωνύμων και αντωνύμων). Τέτοιο είναι στα Ελληνικά το Λεξικό τού επίσης μη γλωσσολόγου-λεξικογράφου, προικισμένου λογίου Κωνσταντινουπολίτη βιοτέχνη, Θεολόγου Βοσταντζόγλου, που φέρει τον (όχι εύστοχο) τίτλο Αντιλεξικόν ή Ονομαστικόν τής Νεοελληνικής Γλώσσης (Α έκδοση 1949). Στο έργο αυτό (Β έκδοση τού 1962), το λεξιλόγιο τής Ελληνικής (καθαρεύουσας και δημοτικής τότε) είναι υποτεταγμένο σε εννοιολογικές κατηγορίες (σε 708 σελίδες), ενώ το αλφαβητισμένο λεξιλόγιο με τις παραπομπές καταλαμβάνει τις σελίδες Επίσης, σε νέα έκδοση τού Roget, στο Webster s New World Roget s A-Z Thesaurus (1999), ο εκδότης υιοθετεί (για να διευκολύνει τον αναγνώστη) σε όλο το λεξικό την κανονική αλφαβητική σειρά των λημμάτων, δίνοντας στην αρχή (σε 18 σελίδες) έναν θεματικό πίνακα με τις εννοιολογικές κατηγορίες που περιέχουν βασικές έννοιες και τα λήμματα στα οποία βρίσκονται. Ας σημειωθεί, τέλος, ότι τα εννοιολογικά λεξικά υιοθέτησαν την ονομασία θησαυρός από τα ομότιτλα μνημειώδη λεξικά τής Ελληνικής και τής Λατινικής, τον Θησαυρό τής Λατινικής (Dictionarium seu Latinae linguae Thesaurus, 1543) τού Ροβέρτου Στεφάνου ( ) και τον Θησαυρό τής Ελληνικής (Θησαυρός τής Ελληνικής Γλώσσης, ) τού Ερρίκου Στεφάνου ( ). Η ίδια η λέξη θησαυρός σήμαινε αρχικά τα πολύτιμα αντικείμενα και τον χώρο φύλαξης πολύτιμων αντικειμένων, το θησαυροφυλάκιο, εν προκειμένω δε τον χώρο αποθησαύρισης λέξεων, το λεξικό (ανάλογη σημασία και εξέλιξη είχε και η λέξη ταμιείον πβ. Ταμιείον τής Αγίας Γραφής).

4 14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διαφορετική είναι η προσέγγιση τού λεξικογραφικού υλικού σε ένα λεξικό συνωνύμων ή συνωνύμων, αντωνύμων και συναφών λέξεων, όπως θα ήταν η ακριβέστερη ονομασία. Σε αυτό ο λεξιλογικός θησαυρός μιας γλώσσας κατατάσσεται αλαφαβητικά και σε κάθε λέξη παρατίθενται τα συνώνυμα και με σαφή διάκριση τα αντώνυμα ή/και άλλες συναφείς λέξεις. Άρα κριτήριο δεν είναι η κατανομή μιας έννοιας σε λέξεις που τη δηλώνουν, αλλά η σημασία μιας λέξης σε σχέση με άλλες που έχουν παρεμφερή σημασία (συνώνυμα) ή εντελώς αντίθετη (αντώνυμα) ή και συναφή, αλλά πιο απομακρυσμένη σημασία, που δεν επιτρέπει να χαρακτηρισθεί ως κανονικό συνώνυμο («οριακό συνώνυμο»). Και σε ένα λεξικό συνωνύμων ο θησαυρός τής γλώσσας είναι πάλι που ταξινομείται, αλλά όχι σε ένα σύστημα εννοιών που από τη φύση του δεν μπορεί να είναι απηλλαγμένο υποκειμενισμού έως και αυθαιρεσίας αλλά σε ένα ασφαλές (με βάση τη χρήση τους) σύνολο σημασιών, όμοιων, παρεμφερών και αντιθέτων, τις οποίες δηλώνει ο κόσμος των λέξεων μιας γλώσσας (με εξαίρεση, βεβαίως, έναν αριθμό λέξεων που δεν διαθέτουν άλλον τρόπο δήλωσης). Λόγω τού συστημικού χαρακτήρα τής γλώσσας, όχι μόνο στο κατεξοχήν σύστημα τής γραμματικοσυντακτικής της οργάνωσης αλλά και στο σημασιολογικό επίπεδο, κυριαρχεί και διέπει τη λειτουργία τής γλώσσας η συνάφεια των σημασιών, η υπέρβαση δηλαδή κάθε έννοιας ασυνέχειας και τυχαίας διασποράς μεταξύ των σημασιών, γεγονός που διευκολύνει τόσο την ομαδοποίησή τους σε σημασιολογικά πεδία όσο και την ταχύτητα στην ανάκληση των σημασιών στη χρήση. Αυτή η σημασιολογική συνάφεια είναι που συνιστά θετική ή αρνητική σχέση, συνωνυμία ή αντωνυμία, μεταξύ των λέξεων που απαρτίζουν ένα σημασιολογικό πεδίο. Η σχέση αυτή συνιστά στην πραγματικότητα ένα σημασιολογικό συνεχές, από τη μέγιστη σημασιολογική συνάφεια έως την ελάχιστη, σε ένα πλαίσιο που έχει κατ ανάγκην συμβατικό χαρακτήρα και κάποια στοιχεία υποκειμενικής εκτιμήσεως. Πρόκειται για ό,τι ονομάζουμε σημασιολογική εγγύτητα, για συνωνυμική σχέση που ξεκινάει από το πιο κοντινό, το πιο συναφές συνώνυμο, για να φθάσει στο πιο απομακρυσμένο. Αντίστροφη σχέση, σημασιολογική απόσταση, πάντοτε εντός τού σημασιολογικού πεδίου αλλά προς αντίθετη κατεύθυνση, συνιστά η αντωνυμική σχέση. Λέξεις, τέλος, που κινούνται περισσότερο στο πλαίσιο εννοιολογικής παρά σημασιολογικής συνάφειας, οι οποίες εντάσσονται περισσότερο στο εννοιολογικό πεδίο μιας λέξης, αποτελούν σημασιολογικά συναφείς λέξεις (χαρακτηρίζονται και ανάλογες λέξεις) που υπερβαίνουν ή βρίσκονται στα όρια τής συνωνυμίας ή/και τής αντωνυμίας. ΤΑΞΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΓΓΥΤΗΤΑ εγγύτητα συνάφεια, ομοιότητα, γειτνίαση, πλησίασμα Τα συνώνυμα μιας λέξης («κεφαλής λήμματος») σε ένα λεξικό συνωνύμων μπορούν να παρατεθούν κατά δύο τρόπους: α) αλφαβητικά, β) βάσει τής σημασιολογικής τους εγγύτητας. Η παράθεση κατά αλφαβητική σειρά διευκολύνει, σε έναν βαθμό, όταν πρόκειται ιδίως για λήμματα με πολλά συνώνυμα/αντώνυμα. Για τον λεξικογράφο είναι ο εύκολος και σίγουρος τρόπος παράθεσης τού υλικού, γι αυτό και προτιμάται σε ορισμένα λεξικά. Ασύγκριτα δυσκολότερος και πολύ πιο απαιτητικός είναι ο τρόπος παράθεσης των συνωνύμων κατά τη σημασιολογική εγγύτητά τους. Ο τρόπος αυτός απαιτεί εκτίμηση τής μεγαλύτερης ή μικρότερης εγγύτητας των συνωνύμων σε σχέση με την κεφαλή τού λήμματος και ανάλογη τοποθέτηση στη σειρά τους. Πρόκειται για μια αξιολογική διαβάθμιση τής σχέσης συνωνύμων και «συνωνυμούμενου», η οποία το έχουμε πει ήδη δεν είναι, από τη φύση της, απηλλαγμένη και υποκειμενικών εκτιμήσεων. Ωστόσο, δεν παύει να αποτελεί μια πρόταση συνωνυμικής κλιμάκωσης, χρήσιμης για τον χρήστη, ο οποίος αναμένει από τον λεξικογράφο όχι απλώς συγκέντρωση τού συνωνυμικού υλικού, αλλά και μια εκτίμηση, μια «πρόταση χρήσεως» που εκ των πραγμάτων προϋποθέτει αξιολόγηση. Στην πράξη ο λεξικογράφος, αξιολογώντας τη σημασιολογική εγγύτητα/απόσταση, συνθέτει ένα σημασιολογικό συνεχές από τα πιο κοντινά στα πιο μακρινά συνώνυμα, σε σχέση πάντα με τη σημασία τής κεφαλής τού λήμματος. Η εμφάνιση αυτού τού συνεχούς παρά τον όποιο βαθμό σχετικότητας είναι αφ εαυτής διδακτική για μια συνολική θεώρηση κάθε συνωνυμικής ομάδας, ενώ επιτρέπει και γενικότερες εκτιμήσεις ως προς τον λεκτικό πλούτο μιας γλώσσας.

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 15 Μάλιστα, στο παρόν λεξικό, για να προβάλουμε αυτό που θεωρούμε ως το πλησιέστερο προς το λήμμα συνώνυμο, το δίνουμε πρώτο από όλα και με μαύρα έντονα στοιχεία, για να ξεχωρίζει ως το πρώτο προτεινόμενο συνώνυμο από όλη τη σειρά των συνωνύμων που ακολουθούν. Παράδειγμα: βέβαιος 1 (π.χ. ~ νίκη / θάνατος / πληροφορίες) σίγουρος, αναμφισβήτητος, αναμφίβολος, εξασφαλισμένος, αναντίρρητος, ασφαλής, βάσιμος, θετικός, σταθερός, αδιαφιλονίκητος ΑΝΤ. αβέβαιος, αβάσιμος, αμφίβολος, αμφισβητούμενος, αμφισβητήσιμος, αμφιλεγόμενος, συζητήσιμος ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΣΗΜΑΣΙΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ τρέχω κινούμαι, πάω γρήγορα, σπεύδω, πιλαλώ, ρέω, βιάζομαι, γυρίζω, συχνάζω, τραβιέμαι, περνώ, μεταφέρω, ταλαιπωρώ, λειτουργώ, συμβαίνει, στάζω Σε ένα λεξικό συνωνύμων δεν ενδείκνυται να παρέχονται τα συνώνυμα μιας λέξης (κατά την εγγύτητά τους ή και αλφαβητικά) όλα μαζί, αδιακρίτως των σημασιών και χρήσεων τής λέξης. Έτσι λ.χ. το ρήμα τρέχω, πέρα τής βασικής σημασίας του, που περιλαμβάνει δύο βασικές πληροφορίες «κίνηση» και «ταχύτητα» («γρήγορη κίνηση»), συνωνυμώντας προς λέξεις όπως κινούμαι, πάω γρήγορα, σπεύδω, πιλαλώ (διαλεκτ.), ορμώ, εμφανίζει και μια σειρά σημασιών και αντίστοιχων συνωνύμων ανάλογα με τις ποικίλες χρήσεις του: ρέω (τρέχει το ποτάμι), βιάζομαι (τρέχω να προλάβω), γυρίζω (τρέχει ο νους μου), συχνάζω (τρέχω στα γήπεδα), τραβιέμαι (τρέχω στις εφορίες), περνώ (τρέχουν οι μέρες και οι ώρες), μεταφέρω (τον τρέχουν στους γιατρούς), ταλαιπωρώ (με τρέχουν από δώ κι από κεί), λειτουργώ (τρέχω το πρόγραμμα), συμβαίνει (τι τρέχει;), στάζω (τρέχει η βρύση) κ.ά. Επομένως, αυτό που γίνεται συστηματικά όπου και όσο χρειάζεται στα λεξικά συνωνύμων και στο παρόν λεξικό είναι να δίδονται παραδείγματα χρήσεως, για να κατανοούνται συνώνυμα που δεν συνάγονται αμέσως από τη βασική σημασία τού λήμματος, όπως τα παραδείγματα χρήσεως και τα σύνωνυμά τους που δώσαμε για το λήμμα τρέχω. Και επειδή στη θεωρία τής σημασιολογίας η σαφώς οριοθετημένη χρήση είναι συγχρόνως και σημασία, στο παρόν Λεξικό κάθε λήμμα κατανέμεται στις σημασίες του, δηλαδή δίδονται αριθμημένες οι σημασίες με τις οποίες χρησιμοποιείται (κατά κανόνα περισσότερες από μία) και τα συνώνυμα που αντιστοιχούν σε κάθε σημασία τής κεφαλής τού λήμματος. Ας σημειωθεί ότι ο αριθμός των σημασιών σε ένα ερμηνευτικό λεξικό δεν συμπίπτει πάντοτε με την οργάνωση κατά σημασίες σε ένα λεξικό συνωνύμων, πράγμα που συμβαίνει και στο παρόν λεξικό σε σχέση με το ερμηνευτικό μας («Μεγάλο Λεξικό»). Αξίζει να σημειωθεί επ ευκαιρία ότι, όπως συνήθως οι λέξεις έχουν κάθε μία περισσότερα από ένα συνώνυμα, έτσι και κάθε λέξη έχει, κατά κανόνα, περισσότερες από μία σημασίες, καθώς βεβαίως και μεγάλο φάσμα χρήσεων που ομαδοποιούνται σε διακριτές σημασίες. Αυτό οφείλεται σε μια γενική αρχή που διέπει τη γλώσσα, την αρχή τής οικονομίας: λιγότερες λέξεις δηλώνουν κατά οικονομικό τρόπο περισσότερες σημασίες, όπως και λιγότεροι έως ελάχιστοι φθόγγοι σε κάθε γλώσσα δηλώνουν οικονομικά τις χιλιάδες των σημασιών. Έτσι κατακτά ο άνθρωπος τη μητρική του γλώσσα και έτσι, μεταξύ άλλων, έχει τη δυνατότητα να ανακαλεί και να χρησιμοποιεί τις λέξεις (σημασίες χρήσεις συνώνυμα) σε ελάχιστο πραγματικό χρόνο. Τέλος, παρά το γεγονός ότι το ιδανικό θα ήταν να δίδονται σε κάθε λήμμα τα συνώνυμα όλων των εν κειμένω διακριτών χρήσεων, αυτό δεν είναι πρακτικά εφικτό, διότι θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε πληθώρα επαναλήψεων, αλλά και σε «γλωσσικό μαξιμαλισμό» που θα επιβάρυνε το λεξικό με όγκο λέξεων, οι οποίες, τελικά, θα δυσκόλευαν τον αναγνώστη. ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΝΑΦΕΙΑ συνώνυμα ομώνυμα, αντώνυμα, υπερώνυμα, υπώνυμα, παρώνυμα Λέμε συχνά οι γλωσσολόγοι ότι στη γλώσσα σε κάθε φυσική γλώσσα δεν υπάρχουν ούτε δύο λέξεις που να συμπίπτουν απολύτως. Αυτό ισχύει κατεξοχήν στο επίπεδο τής σημασίας. Πράγματι, είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κανείς σε μια γλώσσα, και εν προκειμένω στην Ελληνική, δύο λέξεις που

6 16 ΕΙΣΑΓΩΓΗ να ταυτίζονται σε όλο το εύρος τους (σε όλες ανεξαιρέτως τις χρήσεις τους, στο ύφος, στις αποχρώσεις, σε κάθε μορφής περιβάλλον, σε όλες τις μορφές επικοινωνίας). Με άλλα λόγια, δύο λέξεις που να μπορεί η μία να υποκαταστήσει την άλλη σε όλα τα δυνατά περιβάλλοντα. Για να μιλήσουμε με πιο τεχνικούς (γλωσσολογικούς) όρους, δεν υπάρχουν λέξεις που να είναι σημασιολογικά ομώνυμες (ο όρος ομωνυμία χρησιμοποιείται στη γλωσσολογία και αντί τού ομοηχία). Οι λέξεις πουλί και πτηνό συμπίπτουν στη βασική σημασία τους, αλλά διαφέρουν στη χρήση τους (καθημερινή λέξη επιστημονικός όρος). Είναι συνώνυμες, αλλά δεν είναι ομώνυμες. Το ίδιο οι λέξεις επιδερμίδα και πετσί (η απαλή επιδερμίδα μιας κυρίας δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί απαλό πετσί!). Παραγγέλνουμε στο εστιατόριο μια μερίδα αρνί, αλλά ποτέ μια μερίδα προβάτου! Οι λέξεις δέρμα και πετσί, αρνί και πρόβατο συμπίπτουν στη σημασία τους. Είναι συνώνυμα, αλλά δεν είναι ομώνυμα. Σε σχέση με τα πρόβατο και αρνί η λέξη κατσίκα είναι συναφής ή συγγενική. Συνανήκουν και τα τρία στο ευρύτερο λεξιλογικό πεδίο που απαρτίζουν τα βοοειδή. Είναι συναφείς ή συγγενικές λέξεις, αλλά δεν είναι συνώνυμα. Σε καμία χρήση δεν μπορεί το ένα να χρησιμοποιηθεί αντί τού άλλου. Σημασιολογικά είναι και τα τρία υπώνυμα τής λέξης βοοειδή, που ως εκ τής γενικής σημασίας της χαρακτηρίζεται υπερώνυμο (πβ. το υπερώνυμο λουλούδι σε σχέση με τα υπώνυμα τριαντάφυλλο, μενεξές, γαρύφαλλο, κρίνο κ.τ.ό.). Τα λεξιλογικά πεδία με τα υπερώνυμα και τα υπώνυμά τους συνιστούν, στην πραγματκότητα, ό,τι ονομάσαμε εννοιολογικά πεδία και αποτελούν τη διάρθρωση τού λεξιλογίου μιας γλώσσας με τη μορφή αυτού που αποκαλείται (λεξιλογικός) θησαυρός. Αντικείμενο τού παρόντος Λεξικού είναι τα σημασιολογικά / λεξιλογικά πεδία, τα συνώνυμα και τα αντώνυμα κάθε λέξης-λήμματος τού Λεξικού. Επιλεκτικά δίδονται σε ορισμένα λήμματα και τα συναφή / συγγενικά, τα κατεξοχήν συστατικά ενός λεξιλογικού Θησαυρού, που κατά κανόνα περιέχει μόνο τα εννοιολογικά πεδία (κατηγοριοποίηση τού λεξιλογίου κατά εννοιολογικές οικογένειες ιεραρχικά διαρθρωμένες). Στο σημείο αυτό πρέπει πάλι να διασαφήσουμε ότι ένα λεξικό των συνωνύμων και αντωνύμων μιας γλώσσας περιέχει όλο σχεδόν το λεξιλόγιο αυτής τής γλώσσας διαφορετικά κατατεταγμένο (σε σημασιολογικά πεδία και όχι σε εννοιολογικά). Επομένως, σε μεγάλο βαθμό ένα λεξικό συνωνύμων και αντωνύμων είναι και λεξιλογικός Θησαυρός σε άλλη κατάταξη, και τανάπαλιν, ένας Θησαυρός είναι, πάλι σε μεγάλο βαθμό, και λεξικό συνωνύμων και αντωνύμων. Το φάσμα των συνωνύμων σε όλες τις γλώσσες έχει εγγενώς κάποιο εύρος, αφού το συνεχές των συναφών σημασιών ενός σημασιολογικού πεδίου είναι φυσικό να εμφανίζει έναν αριθμό λεξικών σημασιών που διαφέρουν μεταξύ τους στον βαθμό εξειδίκευσης τού βασικού πυρήνα τής σημασίας. Προκειμένου για τα αντώνυμα το σκηνικό αλλάζει. Παραμένοντας στο ίδιο σημασιολογικό πεδίο, οι σημασίες που αντωνυμούν δεν διαφοροποιούνται απλώς από την κεντρική σημασία, αλλά, τρόπον τινά, την «ανατρέπουν»! Δηλώνουν δηλαδή έντονα αρνητική θέση προς ό,τι σημαίνει η βασική πληροφορία. Αν λ.χ. στο πεδίο τής ιδιότητας τής καλοσύνης η λέξη καλός δηλώνει άκρως θετική σχέση, η λέξη κακός δηλώνει άκρως αρνητική σχέση, με άλλα λόγια τοποθετείται στο απέναντι άκρο τού σημασιολογικού συνεχούς. Το ίδιο ισχύει σε ζεύγη λέξεων όπως ψηλός κοντός, όμορφος άσχημος, πάνω κάτω, πόλεμος ειρήνη, ευτυχία δυστυχία, αγαπώ μισώ, ακριβός φτηνός, μέσα έξω, ανεβάζω κατεβάζω, πλουτίζω φτωχαίνω κ.τ.ό. Ανάμεσα στα μέλη τέτοιων ζευγών υπάρχει σχέση αμοιβαίου αποκλεισμού. Όταν ισχύει το μεν, αποκλείεται να ισχύει το δε. Το φάσμα των αντωνύμων μιας λέξης, όμως, είναι ευρύτερο, οδηγώντας σε κλιμάκωση τής αντιθετικής σχέσης. Αντώνυμα τού αγαπώ λ.χ. (στη σημασία τού συγκεκριμένου συναισθήματος που αισθάνομαι για κάποιο πρόσωπο) είναι τόσο το μισώ όσο και τα απεχθάνομαι, σιχαίνομαι, εχθρεύομαι και αδιαφορώ. Όλα είναι αντώνυμα, αλλά το κατεξοχήν αντώνυμο, το «καθαρό αντώνυμο», όπως λέγεται συχνά, είναι το μισώ. Το απεχθάνομαι, όπως και το σιχαίνομαι, δεν δηλώνουν απλώς έλλειψη αγάπης, αλλά αποστροφή, έντονη αποστασιοποίηση, το εχθρεύομαι προχωρεί περισσότερο και υποδηλώνει επιθετικές ενέργειες εναντίον κάποιου, ενώ το αδιαφορώ δηλώνει πιο ουδέτερη στάση, πέρα πάλι από την απλή έλλειψη αγάπης. Επομένως, το μισώ είναι η βασική λέξη που αίρει το αγαπώ, το κατεξοχήν αντιτιθέμενο και αντιπαραβαλλόμενο, αυτό που δηλώνει την απουσία αγάπης, ενώ τα απεχθάνομαι, σιχαίνομαι, εχθρεύομαι και αδιαφορώ εξειδικεύουν αυτή την αντίθεση.

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 17 «ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΞΙΑ»; μοναξιά μοναχικότητα, απομόνωση, ερημία, εγκατάλειψη Μπορούμε να μιλήσουμε στη γλώσσα για «σημασιολογική μοναξιά»; Υπάρχουν λέξεις στη γλώσσα, εν προκειμένω στην Ελληνική, που δεν έχουν συνώνυμα; Ναι, υπάρχουν σε πολύ μικρό συγκριτικά αριθμό. Στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι όλες οι φυσικές γλώσσες διαθέτουν κλιμακούμενης ομοιότητας και διαφοράς λέξεις (συνώνυμα συναφή αντίθετα αντώνυμα), που συναποτελούν τα διάφορα σημασιολογικά πεδία και μαζί με τα παράγωγα και τα σύνθετά τους τα λεξιλογικά πεδία. Ήδη αναφερθήκαμε στα εννοιολογικά πεδία, στην κατηγοριοποίηση των λέξεων ως προς τη δήλωση των εννοιών που εκφράζει μια γλώσσα, και εφόσον αναφερόμαστε και σε λέξεις που ανάγονται στην ίδια ρίζα, στα ομόρριζα, έχουμε και μια άλλη κατηγορία πεδίων, τα ετυμολογικά πεδία. Όλες οι μορφές γλωσσικών πεδίων δηλώνουν, στην πράξη, τη «συντροφικότητα» των λέξεων, τους διάφορους δεσμούς που υπάρχουν ανάμεσα στις λέξεις, ώστε να μπορούμε και να τις μαθαίνουμε και να τις ανακαλούμε, αποτελώντας συγχρόνως υπέρβαση τής «σημασιολογικής μοναξιάς» στη γλώσσα. Και όσο μια γλώσσα είναι περισσότερο πολιτισμικά καλλιεργημένη, τόσο πιο διευρυμένος είναι ο συνωνυμικός / αντωνυμικός της πλούτος από τις ανάγκες έκφρασης, κλιμάκωσης και διαφοροποίησης των λέξεων σε διάφορα επίπεδα επικοινωνίας (επιστήμη, φιλοσοφία, λογοτεχνία, παιδεία, θεσμοί, καθημερινότητα). Γιατί ο εκφραστικός πλούτος μιας γλώσσας δεν μετριέται τόσο ως προς τις λέξεις που δηλώνουν κοινές των ανθρώπων επικοινωνιακές ανάγκες, όσο ως προς το «σημασιολογικό στεφάνι» μιας έννοιας, το σημασιολογικό πεδίο που την εκφράζει σε όσο το δυνατόν περισσότερες εκφάνσεις, διαστάσεις και αποχρώσεις της. Το φάσμα των συνωνύμων / αντωνύμων μιας έννοιας είναι το μέτρο ευαισθησίας και καλλιέργειας μιας γλώσσας. Γι αυτό ερωτήσεις τού τύπου «πόσες λέξεις έχει μια γλώσσα;» είναι παροδηγητικές! Εύστοχη είναι η ερώτηση «πόσες σημασίες δηλώνει μια γλώσσα;», ερώτηση η οποία ενέχει και άμεση αναφορά στην έκταση και το είδος των συνωνύμων / αντωνύμων που διαθέτει μια γλώσσα. Τέλος, άλλη μορφή υπέρβασης τής σημασιολογικής απομόνωσης των λέξεων και συγχρόνως πολύτιμη οικονομία στη γλώσσα είναι η πολυσημία των λέξεων, το γεγονός ότι μια λέξη έχει συχνά περισσότερες από μία σημασίες και, βεβαίως, ασυγκρίτως περισσότερες χρήσεις. Ασχέτως τού θεωρητικού γλωσσολογικού ζητήματος, αν οι διαφορετικές σημασίες μιας λέξης συνιστούν και διαφορετικές λέξεις, είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ότι η πολυσημία καθ εαυτήν είναι μια άλλη μορφή συγκέντρωσης σημασιών, στις οποίες όσο και αν έχουν αποστασιοποιηθεί υπόκειται μια διήκουσα σημασιολογική γραμμή που συνδέει όλες τις σημασίες (και τις χρήσεις) τής λέξης μεταξύ τους (σχέσεις κυριολεξίας μεταφοράς, διεύρυνσης στένωσης τής βασικής σημασίας κ.ά.). Στις λέξεις μιας γλώσσας διαχρονικά θεωρούμενες οι σημασιολογικές εξελίξεις και μεταβολές δεν διέπονται από τυχαιότητα αλλά από, εμφανώς ή λανθανόντως, σχέσεις αιτίου-αιτιατού με πολύ ευρεία έννοια. Έτσι, η πολυσημία συμβαδίζει τηρουμένων των αναλογιών με τη διαστρωμάτωση των λέξεων μιας γλώσσας κατά ομοιότητες και διαφορές. ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ Έχει λεχθεί ότι «η χρήση συνωνύμων συνδέεται περισσότερο με τη λεπτότητα (elegance) παρά με την αλήθεια τού λόγου» (Hester Lynch Piozzi, British Synonymy, 1804). Αυτή η προσέγγιση εστιάζεται στο αισθητικό πεδίο τής γλώσσας, στη συνειδητή προσπάθεια των ομιλητών να αποφύγουν την επανάληψη των ίδιων λέξεων, εναλλάσσοντάς τες με άλλες παρεμφερούς σημασίας, με συνώνυμες. Ωστόσο, όπως προσπαθήσαμε να δείξουμε και όπως είναι σήμερα ευρύτερα αποδεκτό από τους γλωσσολόγους, η χρήση συνωνύμων δεν είναι απλό αισθητικό ή και υφολογικό θέμα, αλλά γλωσσικήεπικοινωνιακή ανάγκη, αφού κάθε συνώνυμο, όπως είπαμε ήδη, είναι και ανάδειξη μιας άλλης πλευράς ή απόχρωσης τής βασικής σημασίας, συχνά και μια άλλη χρήση που χρειάζεται ο ομιλητής στον λόγο του. Θα το ξαναπούμε: η δημιουργία και χρήση συνωνύμων σε μια γλώσσα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά διανοητική και εκφραστική ανάγκη. Έτσι εξηγείται και η ιδιαίτερη βαρύτητα που δίδεται κατά την εκμάθηση και τη διδασκαλία τής γλώσσας στην αξιοποίηση τής λειτουργίας και τής παρακαταθήκης των συνωνύμων. Θα ήταν δε ιδιαί-

8 18 ΕΙΣΑΓΩΓΗ τερα χρήσιμο να γίνεται συχνή και συστηματική αναγωγή σε επιλεγμένα σημασιολογικά πεδία, με τις ομοιότητες και τις διαφορές των συνωνύμων και τις αντιθέσεις των αντωνύμων, ώστε να επιτυγχάνεται συνολική θεώρηση των στοιχείων που καλύπτουν το συνολικό φάσμα μιας έννοιας. Όπως αποδεικνύει η ανάγνωση των Σχολίων στο παρόν και σε άλλα επιστημονικά λεξικά συνωνύμων, η λεπτότητα, οι διακυμάνσεις και ο πλούτος στη διαφοροποίηση των συνωνύμων αποκαλύπτουν την αγωνία των ομιλητών κάθε γλώσσας να καλύψουν φραστικά όσο το δυνατόν μεγαλύτερο φάσμα από την ποικιλία τού κόσμου τής πραγματικότητας. Αυτή η αποταμίευση και αποθησαύριση των λέξεων μιας γλώσσας σε ομάδες σημασιολογικών ομοιοτήτων και διαφορών είναι ένας πνευματικός και εθνικός θησαυρός για το πώς σκέπτεται, πώς βλέπει και πώς εκφράζει τον κόσμο κάθε λαός. Γ. Μπαμπινιώτης

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Κείμενο Η γλώσσα ως αξία Μιλώντας για τη γλώσσα ως αξία-πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Σχετικά με τη διδακτική προσέγγιση του γλωσσικού δανεισμού

Σχετικά με τη διδακτική προσέγγιση του γλωσσικού δανεισμού Σχετικά με τη διδακτική προσέγγιση του γλωσσικού δανεισμού Περιεχόμενα 1. Εισαγωγικά στοιχεία 1.1 Η τρέχουσα αντιμετώπιση του γλωσσικού δανεισμού 1.2 Η προσέγγιση του θέματος μέσα από το σχολείο 1.3 Σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Μετασχηματίζοντας δημιουργικά την αμφισβήτηση Μέσα στην τάξη ο εκπαιδευτικός με τους μαθητές αλληλεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται από τις μεταξύ τους στάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ Είμαστε τυχεροί που είμαστε δάσκαλοι Α ΛΥΚΕΙΟΥ 20\ 11\2016 ΚΕΙΜΕΝΟ: Υπάρχει ιδανικός ομιλητής της γλώσσας; Δεν υπάρχει στη γλώσσα «ιδανικός ομιλητής». Θα διατυπώσω εδώ μερικές σκέψεις

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Γ Γυμνασίου διδάσκεται τρεις (3) περιόδους την εβδομάδα. Συνεπώς, το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 (ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ - ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ) Μια σύνοψη: Κατανοώντας ορισμένες λέξεις και έννοιες προκύπτει μια ανυπολόγιστη αξία διαμορφώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή 1ης σελίδας ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

Αρχή 1ης σελίδας ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ Αρχή 1ης σελίδας ΑΓ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 11 -- ΠΕΙΡΑΙΑΣ -- 18532 -- ΤΗΛ. 210-4224752, 4223687 Ονοματ/μο: Ημερομηνία: ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ Κείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών 1 η Τάξη Στόχοι Τα παιδιά: Αναπτύσσουν, σε κάθε ευκαιρία, τον προφορικό λόγο. Ως ομιλητές απαντούν σε απλές ερωτήσεις, ανακοινώνουν, περιγράφουν,

Διαβάστε περισσότερα

Για την εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών ως μαθήματος Προσανατολισμού, ισχύουν τα εξής:

Για την εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών ως μαθήματος Προσανατολισμού, ισχύουν τα εξής: Τρόπος εξέτασης των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων Τα θέματα των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων λαμβάνονται από την ύλη που ορίζεται ως εξεταστέα για κάθε μάθημα κατά το έτος που γίνονται οι εξετάσεις.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ 13 1. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 17 ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 17 1.1 Η αξία του λεξιλογίου και η θέση του στο γλωσσικό μάθημα 18 1.2 Εμπόδια στη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τοµέας Νέων Ελληνικών. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018 Εξεταστέα Ύλη Νεοελληνικής Γλώσσας

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τοµέας Νέων Ελληνικών. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018 Εξεταστέα Ύλη Νεοελληνικής Γλώσσας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τοµέας Νέων Ελληνικών ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018 Εξεταστέα Ύλη Νεοελληνικής Γλώσσας 12 Στην εξεταστέα ύλη του µαθήµατος της Νεοελληνικής Γλώσσας της Γ' τάξης Ηµερησίου Γενικού

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Σηµασιολογία. Γεωπληροφορική 2004-2005 Ελένη Τοµαή

Εισαγωγή στην Σηµασιολογία. Γεωπληροφορική 2004-2005 Ελένη Τοµαή Εισαγωγή στην Σηµασιολογία Γεωπληροφορική 2004-2005 Ελένη Τοµαή Ορισµοί Εξετάζει την σηµασιολογική δοµή µιας γλώσσας Τοµέας της γραµµατικής 1. Αναλύει την σηµασία των λέξεων 2. α) Ερµηνεύει την σηµασιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Ιδανικός Ομιλητής. Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου. Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Ιδανικός Ομιλητής. Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου. Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 Ιδανικός Ομιλητής Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α1. Σύμφωνα με τον συγγραφέα του κειμένου «προσεκτικός ομιλητής»

Διαβάστε περισσότερα

Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1

Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1 Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1 (Επιφυλλίδα Οπισθόφυλλο) Ο Εαυτός και η Απουσία του Χρόνου Δεν είναι καθόλου συνηθισμένο να γίνονται συζητήσεις και αναφορές για την Απουσία του Χρόνου ακόμη και όταν υπάρχουν,

Διαβάστε περισσότερα

Νοητική Διεργασία και Απεριόριστη Νοημοσύνη

Νοητική Διεργασία και Απεριόριστη Νοημοσύνη (Επιφυλλίδα - Οπισθόφυλλο). ΜΙΑ ΣΥΝΟΨΗ Η κατανόηση της νοητικής διεργασίας και της νοητικής εξέλιξης στην πράξη απαιτεί τη συνεχή και σε βάθος αντίληψη τριών σημείων, τα οποία είναι και τα βασικά σημεία

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Πολύ περισσότερα από ένα απλό φροντιστήριο! σ. 1

Πολύ περισσότερα από ένα απλό φροντιστήριο! σ. 1 ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας, η ανθρωπιά διαθέτει σήμερα «ανταλλακτική αξία», παρότι ως έννοια αναφέρεται στη βοήθεια που κάποιος προσφέρει στο συνάνθρωπο. Παλαιότερα, εύχρηστος

Διαβάστε περισσότερα

Ναπολέων Μήτσης: Αποσπάσματα κειμένων για τη σχέση γλώσσας και πολιτισμού

Ναπολέων Μήτσης: Αποσπάσματα κειμένων για τη σχέση γλώσσας και πολιτισμού 5 ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΘΕΡΙΝΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Ναπολέων Μήτσης: Αποσπάσματα κειμένων για τη σχέση γλώσσας και πολιτισμού Κείμενο A. Με τον όρο ευρύτερο κοινωνικό-πολιτισμικό περιβάλλον εννοούμε μια σειρά αρχών και δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Πάτρα, Δεκέμβρης 2012 Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την πληροφόρηση; Πώς μπορεί η φωτογραφία να είναι τέχνη, εάν είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτόματη

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφίδες για τη Νεοελληνική Γλώσσα

Ψηφίδες για τη Νεοελληνική Γλώσσα [1] Ψηφίδες για τη Νεοελληνική Γλώσσα Παρουσίαση και ενδεικτικά παραδείγματα εκπαιδευτικής αξιοποίησης Συντάκτρια: Μαρία Αλεξίου (εκπαιδευτικός ΠΕ02, ΜΔΕ Θεωρητικής Γλωσσολογίας, συντονίστρια του ψηφιακού

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα αναλυτικής διόρθωσης ελεύθερης γραπτής έκφρασης (έκθεσης)

Διάγραμμα αναλυτικής διόρθωσης ελεύθερης γραπτής έκφρασης (έκθεσης) Διάγραμμα αναλυτικής διόρθωσης ελεύθερης γραπτής έκφρασης (έκθεσης) 1. Χαρακτηριστικά προς αξιολόγηση Α. Περιεχόμενο: πλούτος ιδεών σχετικών με το εξεταζόμενο θέμα. Β. Διάταξη νοημάτων: διάταξη ύλης και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Το δοκίµιο περιλαµβάνει την εισαγωγή, την πειθώ, τη γλώσσα και την οργάνωση του δοκιµίου. Εισαγωγή στο δοκίµιο Δοκίµιο ονοµάζεται το είδος του πεζού λόγου που έχει µέση έκταση, ποικιλία θεµάτων (κοινωνικού,

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Εννοιών τη Φυσικής για την Προσχολική Ηλικία

Διδακτική Εννοιών τη Φυσικής για την Προσχολική Ηλικία Διδακτική Εννοιών τη Φυσικής για την Προσχολική Ηλικία Ενότητα 1η: Η Διδακτική στα πλαίσια της παραδοσιακής Παιδαγωγικής Κώστας Ραβάνης Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Όμιλος Γλώσσας : «Παιχνίδια γλώσσας και δημιουργική γραφή» ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Όμιλος Γλώσσας : «Παιχνίδια γλώσσας και δημιουργική γραφή» ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Όμιλος Γλώσσας : «Παιχνίδια γλώσσας και δημιουργική γραφή» ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Η δημιουργική γραφή στο δημοτικό σχολείο είναι μια προσπάθεια να ξυπνήσουμε στο παιδί τα συναισθήματα και τις σκέψεις του,

Διαβάστε περισσότερα

Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου

Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 17448 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Κατσικογιώργου Ειρήνη Θέματα Α. Στο κείμενο καταγράφονται τα χαρακτηριστικά του δημοσιογραφικού

Διαβάστε περισσότερα

Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων

Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων Νίκος Ναγόπουλος Για τη διεξαγωγή της κοινωνικής έρευνας χρησιμοποιούνται ποσοτικές ή/και ποιοτικές μέθοδοι που έχουν τις δικές τους τεχνικές και

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕ1Σ III: ΟΙ ΚΛΙΜΑΚΕΣ]

ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕ1Σ III: ΟΙ ΚΛΙΜΑΚΕΣ] Κατερέλος - 2.3. ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕ1Σ III: ΟΙ ΚΛΙΜΑΚΕΣ] Η χρήση των κλιμάκων στην ψυχολογία είναι εξαιρετικά ευρεία: δοκιμασίες ικανοτήτων, μέτρηση απόψεων και στάσεων ή και κλινικές παρατηρήσεις. Ειδικότερα στην

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο

Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο 1.1 Στόχοι Οι σπουδαστές στο Επίπεδο 1 του ICCLE είναι ικανοί να κατανοούν βασικά γλωσσικά στοιχεία που σχετίζονται με συνήθη καθημερινά θέματα. Είναι ικανοί

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το αρχείο Γεωργακά;

Τι είναι το αρχείο Γεωργακά; Τι είναι το αρχείο Γεωργακά; 0 Είναι ένα λεξικογραφικό αρχείο δυόμιση εκατομμυρίων δελτίων, προϊόν συστηματικής και ακαταπόνητης αποδελτίωσης της νέας ελληνικής γλώσσας που πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Α Γυμνασίου διδάσκεται τρεις (3) περιόδους την εβδομάδα. Συνεπώς, το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες;

Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες; Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες; Δρ. Δημήτριος Γκότζος 1. ΟΡΙΣΜΟΣ Αξία: Θα ήταν ουτοπικό να δοθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διδάσκουσα: Μαρία Δασκολιά Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Φ.Π.Ψ. Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Η επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Η αγγλική και οι άλλες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Η αγγλική και οι άλλες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Κείμενο 1 Η αγγλική και οι άλλες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ο ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος αποτελεί ήδη πεδίο δραστηριότητας, αλλά και ανταγωνισμού των γλωσσών. Από την εποχή της ίδρυσης

Διαβάστε περισσότερα

H γλώσσα θεωρείται ιδιαίτερο σύστηµα,

H γλώσσα θεωρείται ιδιαίτερο σύστηµα, Δοµιστική µέθοδος διδασκαλίας - Δοµιστικά Προγράµµατα Γλωσσικής Διδασκαλίας Κώστας Δ. Ντίνας Πανεπιστήµιο Δυτικής Μακεδονίας 20ός αιώνας: δοµισµός, F. de Saussure (1916) επιστηµονικό κίνηµα - το όνοµά

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ HMEΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) 2012

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ HMEΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) 2012 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ HMEΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) 2012 ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ εν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες με την ίδια λέξη, τη διεθνή σήμερα λέξη «λόγος»,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» «Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών ΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Συνοχή & Συνεκτικότητα 1ο ΜΕΡΟΣ Στοιχεία Θεωρίας Α. Συνοχή Συνοχή ονομάζεται η λειτουργία του λόγου που αναφέρεται στη σύνδεση των

Διαβάστε περισσότερα

Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση. Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ

Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση. Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ 2009-10 Τι είναι γλώσσα; Γλώσσα είναι το σύστημα ήχων ( φθόγγων ) και εννοιών που χρησιμοποιούν οι ανθρώπινες κοινότητες για

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα

Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα 21/04/2015 Το φως της λάμπας πάνω στο τραπέζι αχνοφέγγει για να βρίσκουν οι λέξεις πιο εύκολα το δρόμο τους μέσα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ Για τον Αριστοτέλη, όλες οι ενέργειες των ανθρώπων γίνονται για κάποιο τέλος, δηλαδή για κάποιο σκοπό που είναι ο ανώτερος όλων των αγαθών, την ευδαιμονία. Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Φροντιστήρια "ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ" www.prooptikh.com 1. Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο

Φροντιστήρια ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ www.prooptikh.com 1. Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο Φροντιστήρια "ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ" www.prooptikh.com 1 Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο Η εξεταστέα ύλη του Γυμνασίου είναι τα 3/5 της ύλης που διδάχθηκε, με την προϋπόθεση ότι η

Διαβάστε περισσότερα

III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ;

III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; Eρωτήματα ποιες επιλογές γίνονται τελικά; ποιες προκρίνονται από το Π.Σ.; ποιες προβάλλονται από το εγχειρίδιο; ποιες υποδεικνύονται από το ίδιο το αντικείμενο; με

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (ΒΟΛΟΣ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (ΒΟΛΟΣ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (ΒΟΛΟΣ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γλωσσικό Λάθος Ορισμός και προβλήματα Ως γλωσσικό λάθος θα

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 12 Απριλίου 2014

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 12 Απριλίου 2014 Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 12 Απριλίου 2014 ΙΘ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΣΚΕΠΤΙΚΩΝ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ Επειδή εξάλλου όταν χρησιμοποιούμε τον καθένα από αυτούς τους τρόπους, καθώς και από τους τρόπους

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α ΚΕΙΜΕΝΟ 1) Διαβάζοντας το κείμενο, αντιλαμβανόμαστε ότι το φαινόμενο του ρατσισμού, έχει αρκετές συνέπειες και για εκείνον που το υποστηρίζει και

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ

ΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ Σελ.1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ Νοημοσύνης και Λογικής. Λογική είναι οι γνώσεις και οι εμπειρίες από το παρελθόν. Η Λογική έχει σχέση με το μέρος εκείνο της

Διαβάστε περισσότερα

Η ελληνική γλώσσα στην κοινωνία της παγκοσμιοποίησης. Ο ρόλος του σχολείου (6654)

Η ελληνική γλώσσα στην κοινωνία της παγκοσμιοποίησης. Ο ρόλος του σχολείου (6654) Κείμενο Η ελληνική γλώσσα στην κοινωνία της παγκοσμιοποίησης. Ο ρόλος του σχολείου (6654) Τι πρέπει να γίνει σήμερα σε ό,τι αφορά στο γλωσσικό μάθημα; Εδώ και χρόνια, αναφερόμαστε στην κριτική σκέψη και

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Κ. Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ 1 < > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Επαναλαμβάνουμε την έκπληξή μας για τα τεράστια συμπλέγματα γαλαξιών, τις πιο μακρινές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. 4.1 Σύνολο νοµού Αργολίδας. 4.1.1 Γενικές παρατηρήσεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. 4.1 Σύνολο νοµού Αργολίδας. 4.1.1 Γενικές παρατηρήσεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. Σύνολο νοµού Αργολίδας.. Γενικές παρατηρήσεις Γίνεται φανερό από την ανάλυση, που προηγήθηκε, πως η επίδοση των υποψηφίων του νοµού Αργολίδας, αλλά και η κατανοµή της βαθµολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 IOYNIOY 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 IOYNIOY 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 IOYNIOY 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ: Πολύς λόγος έχει γίνει για τα ποικίλα συνθήματα που βλέπουμε

Διαβάστε περισσότερα

Παρακάτω, έχετε μια λίστα με ερωτήσεις για κάθε θέμα, οι οποίες θα σας βοηθήσουν.

Παρακάτω, έχετε μια λίστα με ερωτήσεις για κάθε θέμα, οι οποίες θα σας βοηθήσουν. ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Οδηγός για τον δάσκαλο / εκπαιδευτικό / μέντορα Πριν ξεκινήσετε με τα αναφερόμενα θέματα, πρέπει να ζητήσετε από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν τα Ερωτηματολόγια για τους εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Περί της Ταξινόμησης των Ειδών

Περί της Ταξινόμησης των Ειδών Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής 541 24 Θεσσαλονίκη Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου Tel.: +30 2310998051, Ιστοσελίδα: http://users.auth.gr/theodoru Περί της Ταξινόμησης

Διαβάστε περισσότερα

Οι πικρές αλήθειες της γλώσσας μου

Οι πικρές αλήθειες της γλώσσας μου Γ. Μπαμπινιώτης Οι πικρές αλήθειες της γλώσσας μου Ο Γιάννης Ν. Μπασκόζος συνομιλεί με τον καθηγητή για τις λέξεις, την παιδεία, τον πολιτισμό Περιεχόμενα Αντί Προλόγου 9 ΓΛΩΣΣΑ 11 ΣΧΟΛΕΙΟ 57 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια- Ν.Γλώσσα. Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: Επιδιωκόμενος Στόχος:

Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια- Ν.Γλώσσα. Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: Επιδιωκόμενος Στόχος: Μάθημα/Τάξη: Κεφάλαιο: Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια- Ν.Γλώσσα Εφ όλης της Ύλης Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 23.04.18 Επιδιωκόμενος τόχος: Κείμενο 1ο Η Αμερικανίδα κοινωνιολόγος Γιαν Γιάγκερ κατατάσσει

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Γιατί χρειάζεται να κάνουµε τόσο ειδική διαφοροποίηση; Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσµα του αυτισµού έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντίληψης για τον κόσµο,

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Συνεργάζομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Συνεργάζομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Συνεργάζομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Τι είναι Συνεργασία 2. Γιατί χρειάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΔΟΜΕΝΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ Ή ΟΧΙ. ΑΝ Ο ΑΛΛΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΚΟ ΕΚΤΟΝΩΝΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΠΟΝΑΕΙ Ή ΦΟΒΑΤΑΙ. ΛΑΘΟΣ & ΚΑΚΟΣ. ΚΙΝΔΥΝΕΥΩ ΝΑ ΜΕΙΝΩ ΜΟΝΟΣ. ΔΕΝ ΑΞΙΖΩ ΑΓΑΠΗ.

ΔΕΔΟΜΕΝΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ Ή ΟΧΙ. ΑΝ Ο ΑΛΛΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΚΟ ΕΚΤΟΝΩΝΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΠΟΝΑΕΙ Ή ΦΟΒΑΤΑΙ. ΛΑΘΟΣ & ΚΑΚΟΣ. ΚΙΝΔΥΝΕΥΩ ΝΑ ΜΕΙΝΩ ΜΟΝΟΣ. ΔΕΝ ΑΞΙΖΩ ΑΓΑΠΗ. 73 ΔΕΙΓΜΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΝΟΣ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΟΣ ΜΙΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΝΟΣ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ ΚΑΠΟΙΟΣ ΜΑΣ ΚΡΙΤΙΚΑΡΕΙ, ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ, ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΩΣΤΟΙ Ή ΕΝΤΑΞΕΙ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ ΑΚΟΥΩ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΝΑ ΔΩ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A') ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία 5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία Στόχοι της γλωσσολογίας Σύμφωνα με τον Saussure, βασικός στόχος της γλωσσολογίας είναι να περιγράψει τις γλωσσικές δομές κάθε γλώσσας με στόχο να διατυπώσει θεωρητικές αρχές

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η στοχοθεσία της Ελληνικής ως δεύτερης και ως ξένης γλώσσας. Α. Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Κρήτης

Η στοχοθεσία της Ελληνικής ως δεύτερης και ως ξένης γλώσσας. Α. Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Κρήτης Η στοχοθεσία της Ελληνικής ως δεύτερης και ως ξένης γλώσσας Α. Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Κρήτης Δεύτερη γλώσσα (1/2) Όταν ένας ομιλητής μαθαίνει ή/και χρησιμοποιεί μια Χ γλώσσα ως δεύτερη,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Β. Βιογραφικά Είδη

ΜΕΡΟΣ Β. Βιογραφικά Είδη ΜΕΡΟΣ Β Βιογραφικά Είδη 157 158 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν τεύχος ανήκει στη σειρά των εκδόσεων του Κ.Ε.Ε. που παρέχουν υλικό υποστηρικτικό της αξιολόγησης των µαθητών στα αντίστοιχα µαθήµατα. Τηρεί τις γενικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΙΣΗΓΗΣΗ: «Πρακτικές αξιολόγησης κατά τη διδασκαλία των Μαθηματικών» Γιάννης Χριστάκης Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. (40 Μονάδες) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. (40 Μονάδες) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (40 Μονάδες) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξει ο διορθωτής με την προσεκτική ανάγνωση του γραπτού δοκιμίου είναι αν ο μαθητής

Διαβάστε περισσότερα

Η «ακτινογραφία» του ψηφοφόρου των δημοτικών εκλογών

Η «ακτινογραφία» του ψηφοφόρου των δημοτικών εκλογών Η «ακτινογραφία» του ψηφοφόρου των δημοτικών εκλογών Στις 15 Οκτωβρίου όλοι μας θα κληθούμε να επιτελέσουμε το δημοκρατικό μας καθήκον, να αναδείξουμε δηλαδή ελεύθερα τους νέους τοπικούς μας ταγούς, για

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός. Σχολιασμού. Διπλωματικής Εργασίας

Οδηγός. Σχολιασμού. Διπλωματικής Εργασίας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης: «Σπουδές στην Εκπαίδευση» Οδηγός Σχολιασμού Διπλωματικής Εργασίας (βιβλιογραφική σύνθεση) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ον/μο:.. Α Λυκείου Γεν. Παιδείας 19-01-14 ΚΕΙΜΕΝΟ : Η αξία του διαλόγου Ο διάλογος ως κανόνας ζωής γεννήθηκε στον τόπο αυτόν που ζούμε. Και δεν εξυπονοούμε μονάχα το φιλοσοφικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ. ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ: Κωτσελένη Σοφία Μητρούλια Σοφία

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ. ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ: Κωτσελένη Σοφία Μητρούλια Σοφία ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ: Κωτσελένη Σοφία Μητρούλια Σοφία Σκοπός του Ομίλου Ρητορικής είναι : α) η καλλιέργεια του «καλώς λέγειν», δηλαδή του λόγου, και μάλιστα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: B ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ημερομηνία: Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Ο συγγραφέας αναφέρεται στη φυσιογνωμία και στον ρόλο

Διαβάστε περισσότερα

Επιμορφωτική Συνάντηση Φιλολόγων που διδάσκουν στο Πρόγραμμα

Επιμορφωτική Συνάντηση Φιλολόγων που διδάσκουν στο Πρόγραμμα Υποστήριξη της ένταξης παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία και Πρόγραμμα Εκμάθησης της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας Επιμορφωτική Συνάντηση Φιλολόγων που διδάσκουν στο Πρόγραμμα Παναγιώτης Πετρίδης, Φιλόλογος

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Μετασχηματίζοντας δημιουργικά την αμφισβήτηση (6606)

Κείμενο Μετασχηματίζοντας δημιουργικά την αμφισβήτηση (6606) Κείμενο Μετασχηματίζοντας δημιουργικά την αμφισβήτηση (6606) Μέσα στην τάξη ο εκπαιδευτικός με τους μαθητές αλληλεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται από τις μεταξύ τους στάσεις και συμπεριφορές. Κάποιες φορές,

Διαβάστε περισσότερα

4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία

4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία 4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία Α1. Ερωτήσεις γνώσης - κατανόησης 1. Πώς συλλαµβάνει ο Χέγκελ τη σχέση ιστορίας και πνεύµατος και ποιο ρόλο επιφυλάσσει στο πνεύµα; 2. Τι

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Βιβέτα Λυμπεράκη Ξένια Κωνσταντινοπούλου Καθηγήτριες αγγλικών ειδικής αγωγής Ποιοί μαθητές αναμένεται να αντιμετωπίσουν δυσκολία στις ξένες γλώσσες Μαθητές που: παρουσιάζουν δυσκολίες

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ ΤΑΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ ΤΑΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ ΤΑΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ γνώση + ικανότητα επικοινωνίας χρήσιμη & απαραίτητη αποτελεσματικότητα στον επαγγελματικό χώρο αποτελεσματικότητα στις ανθρώπινες σχέσεις Περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

Μεταγνωστικές διεργασίες και αυτο-ρύθμιση

Μεταγνωστικές διεργασίες και αυτο-ρύθμιση Πρόλογος Tα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια υπάρχουν δύο έννοιες που κυριαρχούν διεθνώς στο ψυχολογικό και εκπαιδευτικό λεξιλόγιο: το μεταγιγνώσκειν και η αυτο-ρυθμιζόμενη μάθηση. Παρά την ευρεία χρήση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γαβριέλλα Κοντογιαννίδου, Φιλόλογος 1. Το πρώτο βήμα μας είναι η κατανόηση του θέματος και η ένταξή του σε ευρύτερες θεματικές ενότητες Συνήθως, ένα θέμα Έκθεσης έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Η κατηγοριοποίηση των θεμάτων της ΤΡΑΠΕΖΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ στο μάθημα της ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ έγινε με βάση την τρέχουσα πορεία της ύλης στο μάθημα, αλλά και με βάση τη ροή της ύλης,

Διαβάστε περισσότερα

Maria Gravani Open University of Cyprus

Maria Gravani Open University of Cyprus Αντλεί από πρόσφατη έρευνά μου στο ΑΠΚΥ (μελέτη περίπτωσης) στην οποία συμμετείχαν 8 μέλη ΣΕΠ και 16 φοιτητές της ΣΑΚΕ. Η παρουσίαση οργανώνεται γύρω από τα εξής θέματα: Επικοινωνία Κλίμα-ατμόσφαιρα κατά

Διαβάστε περισσότερα

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου]

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας: Σεμίραμις Αμπατζόγλου Τάξη: Γ'1 Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ Ενότητα 9: Σημασιολογική οργάνωση του λόγου νοητό λεξικό Οκαλίδου Αρετή Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

GREEKLISH ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ ΚΩΝ/ΝΑ ΦΑΣΛΙΑ ΡΕΝΤΙΝΑ ΖΑΧΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑ

GREEKLISH ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ ΚΩΝ/ΝΑ ΦΑΣΛΙΑ ΡΕΝΤΙΝΑ ΖΑΧΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑ GREEKLISH ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ ΚΩΝ/ΝΑ ΦΑΣΛΙΑ ΡΕΝΤΙΝΑ ΖΑΧΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ GREEKLISH Τα Greeklish, από τις λέξεις greek (ελληνικά) και english (αγγλικά), γνωστά και ως Grenglish ή λατινοελληνικά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΜΑΣ: Στο Γυμνάσιο γίνεται η πρώτη και καθοριστικής σημασίας επαφή των μαθητών με τα Αρχαία Ελληνικά Στο Γυμνάσιο πρέπει να καταφέρουμε να

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΔΡΟΓΥΝΟ: Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΝΔΡΟΓΥΝΟ: Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Το ερωτικό παιχνίδι του άντρα και της γυναίκας είναι μια μικρή εκδήλωση του παιχνιδιού όλης της ζωής. Το ζευγάρι γνωρίζει και ζει τους κραδασμούς που το διαπερνούν, συμμετέχοντας έτσι στις δονήσεις του

Διαβάστε περισσότερα

Λεξικός δανεισμός και ειδικά λεξιλόγια Πρόταση για διαθεματική διδασκαλία

Λεξικός δανεισμός και ειδικά λεξιλόγια Πρόταση για διαθεματική διδασκαλία Λεξικός δανεισμός και ειδικά λεξιλόγια Πρόταση για διαθεματική διδασκαλία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγικό μέρος 2. Ειδικά λεξιλόγια και λεξικός δανεισμός 2.1.Διδακτικές προτάσεις 3. Παράδειγμα διδακτικής εφαρμογής

Διαβάστε περισσότερα

Το άρθρο είναι δημοσίευμα σε εφημερίδα ή σε περιοδικό που πραγματεύεται ένα ειδικό, επίκαιρο θέμα γενικού ενδιαφέροντος. Με το κύριο άρθρο, που

Το άρθρο είναι δημοσίευμα σε εφημερίδα ή σε περιοδικό που πραγματεύεται ένα ειδικό, επίκαιρο θέμα γενικού ενδιαφέροντος. Με το κύριο άρθρο, που ΑΡΘΡΟ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΡΘΡΟ Το άρθρο είναι δημοσίευμα σε εφημερίδα ή σε περιοδικό που πραγματεύεται ένα ειδικό, επίκαιρο θέμα γενικού ενδιαφέροντος. Με το κύριο άρθρο, που δημοσιεύεται στην πρώτη σελίδα, η

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Σπουδών για την Ελληνική Γλώσσα Α Επίπεδο

Πρόγραμμα Σπουδών για την Ελληνική Γλώσσα Α Επίπεδο Πρόγραμμα Σπουδών για την Ελληνική Γλώσσα Α Επίπεδο Πρόγραμμα Σπουδών για την Ελληνική Γλώσσα Α Επίπεδο Σκοπός: Να ορίσει το περιεχόμενο διδασκαλίας και μάθησης του Α Επιπέδου ελληνομάθειας. Σχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Κατευθυντήριες γραμμές σχεδίασης μαθησιακών δραστηριοτήτων Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ -

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ - ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ - Τάξη Δείκτες Επιτυχίας Κατανόηση Γραπτού Λόγου Δείκτες Επάρκειας A Τα παιδιά 1. Τοποθετούν ένα κείμενο σε πλαίσιο (θεματικό,

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι

Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι Εισαγωγικά: τι είναι γλώσσα, τι είναι γλωσσολογία Διδάσκοντες: Επίκ. Καθ. Μαρία Λεκάκου, Λέκτορας Μαρία Μαστροπαύλου Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Ατομικές διαφορές στην κατάκτηση της Γ2. Ασπασία Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε

Ατομικές διαφορές στην κατάκτηση της Γ2. Ασπασία Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε Ατομικές διαφορές στην κατάκτηση της Γ2 Ασπασία Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε 2011-12 Α. Παράμετροι που επηρεάζουν την εκμάθηση μιας Γ2 Πολλές παράμετροι επηρεάζουν τη διαδικασία αυτή. Σύμφωνα με τον

Διαβάστε περισσότερα

Ο 19ος αιώνας Είδαμε ότι πρώτοι ιστορικο-συγκριτικοί επιστήμονες είχαν στόχο να εξηγήσουν τις ομοιότητες που παρατηρούσαν ανάμεσα στις γλώσσες. Είδαμε

Ο 19ος αιώνας Είδαμε ότι πρώτοι ιστορικο-συγκριτικοί επιστήμονες είχαν στόχο να εξηγήσουν τις ομοιότητες που παρατηρούσαν ανάμεσα στις γλώσσες. Είδαμε Ο 19ος αιώνας Είδαμε ότι πρώτοι ιστορικο-συγκριτικοί επιστήμονες είχαν στόχο να εξηγήσουν τις ομοιότητες που παρατηρούσαν ανάμεσα στις γλώσσες. Είδαμε επίσης ότι η ομοιότητα βασικών λέξεων οδήγησε στην

Διαβάστε περισσότερα

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Οριζόντια αντιστοίχιση Στόχων Μεθόδων Δραστηριοτήτων - Εποπτικού Υλικού - Αξιολόγησης Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισµα 111. Αναλφαβητισµός ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΚΕΙΜΕΝΟ Τα παιδιά µελετούν, αλλά δεν κατανοούν

Διαγώνισµα 111. Αναλφαβητισµός ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΚΕΙΜΕΝΟ Τα παιδιά µελετούν, αλλά δεν κατανοούν Διαγώνισµα 111 Αναλφαβητισµός ΚΕΙΜΕΝΟ Τα παιδιά µελετούν, αλλά δεν κατανοούν «Πολλές φορές διαβάζω και δεν καταλαβαίνω. Όταν τα κείµενα είναι αρχαία µε νέα ελληνικά µαζί, µου φαίνονται πολύ περίεργα. Δυσκολεύοµαι

Διαβάστε περισσότερα

Περισσότεραγιατοχρώµα σύµφωναµεµελέτεςπου πραγµατοποιήθηκανγιαανάγκες τουμάρκετινγκ

Περισσότεραγιατοχρώµα σύµφωναµεµελέτεςπου πραγµατοποιήθηκανγιαανάγκες τουμάρκετινγκ Περισσότεραγιατοχρώµα σύµφωναµεµελέτεςπου πραγµατοποιήθηκανγιαανάγκες τουμάρκετινγκ ΑποτηνΠηγή http://www.webresources.eu/archives/color-theorypart-1-the-meaning-of-color Υποκειµενικότηταστοχρώµα Το χρώµα

Διαβάστε περισσότερα