Αυτοάνοσα νοσήµατα και έκθεση σε µυκοβακτήρια µέσω του γάλακτος και των γαλακτοκοµικών προϊόντων

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αυτοάνοσα νοσήµατα και έκθεση σε µυκοβακτήρια µέσω του γάλακτος και των γαλακτοκοµικών προϊόντων"

Φίλιππος Σπανού
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Αυτοάνοσα νοσήµατα και έκθεση σε µυκοβακτήρια µέσω του γάλακτος και των γαλακτοκοµικών προϊόντων Οικονοµόπουλος Ι. DVM, MSc., PhD Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών, Τµήµα Επιστήµης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιέργειας, Εργαστήριο Ανατοµίας Φυσιολογίας 1

2 Την τελευταία δεκαετία παρατηρείται σηµαντική αύξηση στη συχνότητα εκδήλωσης αυτοάνοσων νοσηµάτων και αλλεργιών,, ιδίως σε περιοχές στις οποίες το επίπεδο ιατρικής περίθαλψης και εφαρµογής των κανόνων υγιεινής είναι υψηλό 2

3 World Allergy Organization (2004) υπολογίζει ότι τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί σε νοσοκοµεία στις χώρες που συµµετείχαν (σύνολο 33) αντιστοιχούν σε περισσότερους από 250 εκατοµµύρια ασθενείς Παρουσιάζεται κατά µέσο όρο τουλάχιστον 5% ετήσια αύξηση! (Allergy and Immunology, 2006) 3

4 «υπόθεση της υγιεινής» Strachan British Medical Journal 1989 Έλλειψη σοβαρών λοιµώξεων κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, δεν ευνοεί την ανάπτυξη ενός επαρκώς εκπαιδευµένου ανοσοποιητικού συστήµατος 4

5 Η θεωρία αυτή αν και έχει αµφισβητηθεί στηρίζεται έως και σήµερα από πολυάριθµα ανοσολογικά και επιδηµιολογικά δεδοµένα The many faces of the hygiene hypothesis J Allergy Clin Immunol

6 Η µελέτη της δοµής διαφόρων υποδοχέων των λεµφοκυττάρων υποδηλώνει ότι σηµαντικό µέρος αυτής της «εκπαίδευσης» βασίζεται στην έκθεση στα µυκοβακτήρια, τα οποία άλλωστε φαίνεται ότι συνυπάρχουν µε τον άνθρωπο, από τα πρώτα στάδια της εµφάνισής του στη γη Old Friends for Breakfast Clin Experim Allergy

7 Η εκπαίδευση αυτή ίσως να λειτουργεί και αντίστροφα Επαφή µε αγροτικά ζώα κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής του παιδιού παρουσιάζει αντίστροφη συσχέτιση µε την εκδήλωση CD και UC Do our four legged friends hold the answer to Inflammatory Bowel Disease Inflamm Bowel Dis

8 Πιθανές ενδείξεις; Προοδευτικά αυξανόµενο ποσοστό των µυκοβακτηριακών λοιµώξεων αποδίδεται σε άτυπα στελέχη ή είδη που σπάνια αποµονώνονταν από τον άνθρωπο Σαρκοείδωση 8

9 Ησαρκοείδωσηµπορεί να εκδηλωθεί µε διάφορους τρόπους και σχεδόν πάντα προσβάλλει περισσότερα του ενός όργανα Κάποτε τη θεωρούσαν σπάνια Στις ΗΠΑ οι ασθενείς είναι δεκάδες χιλιάδες αν και οι περισσότεροι µένουν χωρίς διάγνωση 9

10 Έκθεση στο µυκοβακτήριο της παραφυµατίωσης των ζώων και νόσος του Crohn του ανθρώπου 10

11 Νόσος του Crohn 11

12 και η γενετική προδιάθεση; Η διερεύνηση της αιτιοπαθογένειας αυτών των ασθενειών αποκαλύπτει ότι καθοριστικής σηµασίας για την εκδήλωσή τους είναι η συµβολή της γενετικής προδιάθεσης 12

13 Πώς ενέσκηψε η συσχέτιση της νόσου του Crohn µε τα γαλακτοκοµικά προϊόντα; Η νόσος αρχικά σχετίστηκε µε την παραφυµατίωση των τα µηρυκαστικών Τα πρώτα στοιχεία αναφέρθηκαν ήδη από το 1913 (Dalziel,, Britt. Med. J., 1913) 13

14 Τι αναθέρµανε το ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια; Αναρίθµητες αναφορές µοριακής ανίχνευσης του βακτηρίου σε τρόφιµα, ζώα και ασθενείς Πειράµατα σε ειδικά τροποποιηµένα πειραµατόζωα Θεραπευτικές δοκιµές σε ασθενείς Το πεπτικό έλκος 14

15 Μερικά ενδιαφέροντα ερευνητικά ευρήµατα Το βακτήριο φαίνεται να είναι παρόν σε πολλά είδη τυροκοµικών προϊόντων, παιδικών τροφών, λαχανικών, ακόµη και στο νερό είγµατα από εµπορικά διαθέσιµες ετικέτες τυριού φέτα στην Ελλάδα βρέθηκαν θετικά σε ποσοστό έως και 90% 15

16 Σε πολλές περιπτώσεις έχει επιβεβαιωθεί ότι το βακτήριο δεν αδρανοποιείται κατά την παστερίωση* ή την τυροκόµηση *Έχει Έχει επιβιώσει σε παστερίωση sec στους 72 o C και έως τους 90 o C (European Emerging Pathogen Task Force) 16

17 Έκθεση σε µυκοβακτήρια µέσω του γάλακτος και των προϊόντων τους + Άτοµα µε γενετική προδιάθεση 17

18 Τελευταία,, η έκθεση στο ίδιο βακτήριο άρχισε να συσχετίζεται µε την εκδήλωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας της ρευµατοειδούς αρθρίτιδας του άσθµατος κάποιων µορφών καρκίνου και του σακχαρώδους διαβήτη 18

19 Στην πλειονότητα των σχετικών αναφορών, οι γενετικοί πολυµορφισµοί που ευθύνονται για αυτή την προδιάθεση εδράζονται σε γονίδια ή υποκινητές γονιδίων που επηρεάζουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήµατος να αναγνωρίζει ενδοκυτταρικά παράσιτα 19

20 Μήπως δεν είναι και τόσο µακρινή η εποχή των Τροφίµων που να παραγόνται υπό συνθήκες υψηλής βιολογικής προστασίας; Συνθετικών τροφίµων 20

21 Γάλα και γαλακτοκοµικά προϊόντα ένοχα για αυτοάνοσα νοσήµατα; 21

22 υστυχώς, Ασχέτως της επιστηµονικής επιβεβαίωσης οι δύο παράµετροι προβάλλονται µε τέτοιο τρόπο που καθιστά τη σύνδεσή τους προφανή και την ανησυχία Π.χ. 22

23 Fresh milk and Crohn s disease 23

24 Cow s milk back link to Crohn 24

25 Prevents milk allergy Crohn s disease Epilepsy 25

26 It is thought that the Mycobacteria make their way into the body's system via cows' milk and other dairy products. In cattle it can cause an illness called Johne's disease 26

27 H έκθεση του ανθρώπου σε µυκοβακτήρια µέσω των τροφίµων, είναι πολύ πιθανό ότι θα αναδειχθεί σε παράγοντα άµεσα σχετιζόµενο µε την ανοσοποιητική απορρύθµιση που οδηγεί αναλόγως της γενετικής προδιάθεσης σε κάποιο από τα προαναφερθέντα νοσήµατα 27

28 Αυτό υποστηρίζεται από τη στάση των επίσηµων φορέων ; 28

29 European Emerging Pathogen Task Force: η βιοµηχανία τροφίµων θα πρέπει να λάβει µέτρα ώστε να µειωθεί η πιθανότητα µόλυνσης των τροφίµων από MAP Food Standards Agency (Μεγάλη Βρετανία): από το 2001 ενέργειες µε σκοπό τη µείωση της µόλυνσης ή και την εξάλειψη της παρουσίας του MAP από το γάλα Γενικό ιευθυντήριο για τη Προστασία της Υγείας του Καταναλωτή (European( Commission): Υπάρχουν επαρκή στοιχεία που τεκµηριώνουν την ανάγκη υψηλής δραστηριοποίησης µε σκοπό τη διευθέτηση του ζητήµατος 29

30 Αν θα ήµασταν δυσοίωνοι Η παθογένεια των νοσηµάτων υποδηλώνει ανοσορυθµιστική διαταραχή που πιθανώς ενεργοποιείται µε τη µορφή αλλεργικής αντίδρασης στα µυκοβακτήρια*,εποµένως: µπορεί να θεωρηθεί δικαιολογηµένη ακόµη και η πλήρης εξάλειψη τους από την τροφική αλυσίδα (*EU, 2000 sanco/b3/r16/2000; Chacon et al Ann Rev Microbiol 58: ) 30

31 Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο, µία στρατηγική προσέγγισης του προβλήµατος ελέγχου του νοσήµατος στη χώρα, θα µπορούσε να περιλάβει σε προκαταρκτικό τουλάχιστον επίπεδο, τα ακόλουθα µέτρα: 31

32 1. Ακριβή καταγραφή του προβλήµατος µε τυποποίηση και αρχειοθέτηση των µυκοβακτηρίων που αποµονώνονται ανά περιοχή και είδος ζώου 2. Ενδελεχή µελέτη της διασποράς των µυκοβακτηρίων σε τρόφιµα ζωικής προέλευσης µε προτεραιότητα σε αυτά που έχουν µεγάλη οικονοµική σηµασία για την εγχώρια ζωική παραγωγή, όπως το τυρί φέτα 32

33 3. ιερεύνηση της σκοπιµότητας εφαρµογής σε ευρεία κλίµακα, εµβολιασµών (MAP( MAP) µε: Ζωντανά στελέχη ελαττωµένης λοιµογόνου δύναµης - ιασπορά στη φύση - Έκθεση του ανθρώπου (BCG( Crohn?) - ιάγνωση φυµατίωσης/παραφυµατίωσης στα ζώα; Νεκρά εµβόλια - Αποτελεσµατικότητα; - Συµβιβαζόµαστε µε «µη-εκρίζωση εκρίζωση;» - ιάγνωση φυµατίωσης/παραφυµατίωσης στα ζώα; 33

34 4. ιερεύνηση της επίδρασης ειδικών γενετικών πολυµορφισµών στην ανοσοποιητική ανταπόκριση των µηρυκαστικών σε λοιµώξεις από ενδοκυτταρικά παράσιτα 34

35 Ευχαριστώ 35

Σχετικά έγγραφα

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Περίληψη εισήγησης σε σεµινάριο τεχνικών ασφαλείας του ΕΛΙΝΥΑΕ ΤΖΙΝΑΣ ΘΕΟ ΩΡΟΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΡΙΣΜΟΙ Βιολογικοί