Πρέπει να σημειωθεί ότι (εκτός από την τελευταία περίπτωση) αυτή η φυλάκιση-υποκατάστατο χαρακτηρίζεται γενικά από το γεγονός ότι δεν αποφασίζεται

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πρέπει να σημειωθεί ότι (εκτός από την τελευταία περίπτωση) αυτή η φυλάκιση-υποκατάστατο χαρακτηρίζεται γενικά από το γεγονός ότι δεν αποφασίζεται"

Transcript

1 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΙΜΩΡΟΣ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΉ ΠΕΡΊΟΔΟ, ΣΤΟ ΠΟΙΝΙΚΌ ΚΑΘΕΣΤΏΣ, μπορούμε να ξαναβρούμε, μπερδεμένες μεταξύ τους, τέσσερις μεγάλες στρατηγικές επιβολής ποινών -τέσσερις κατηγορίες που καθεμιά τους έχει διαφορετική ιστορική προέλευση και που ο ρόλος της, σε συνάρτηση πάντα με την κοινωνία και την εποχή, υπήρξε αν όχι ξεχωριστός τουλάχιστον προνομιούχος. 1. Εξορίες, διωγμοί, εκτοπισμοί, απελάσεις πέραν των συνόρων, απαγορεύσεις εισόδου σε ορισμένα μέρη, καταστροφές οικιακής εστίας, διαγραφές από τον τόπο γέννησης, δημεύσεις περιουσίας - κινητής και ακίνητης. 2. Επιβολή αποζημίωσης, εξαγορά, μετατρέποντας την προκληθείσα ζημιά σε χρέος που πρέπει να εξοφληθεί, μετατρέποντας επομένως την παράνομη πράξη σε οικονομική υποχρέωση. 3. Έκθεση, σημάδεμα, τραυματισμός, ακρωτηριασμός, εγχάραξη ουλής αποτύπωση σημαδιού στο πρόσωπο ή τον ώμο, πρόκληση σωματικού μειονεκτήματος σε διακριτό σημείο, βασανισμοί, εν ολίγοις κυριαρχία της εξουσίας έναντι του σώματος και εγγραφή των αποτυπωμάτων της σ αυτό. 4. Εγκλεισμός. Μπορούμε υποθετικά να διακρίνουμε τις κοινωνίες, ανάλογα με τους τύπους τιμωριών που υιοθέτησαν σε : κοινωνίες εξορίας (ελληνική κοινωνία), κοινωνίες εξαγοράς (γερμανικές), κοινωνίες εγχάραξης (δυτικές κοινωνίες κατά το τέλος του Μεσαίωνα), καθώς και κοινωνίες εγκλεισμού, όπως ίσως και η δική μας; Η δική μας όμως, μόνο από τα τέλη του XVIII ου αιώνα και μετά. Γιατί ένα μόνο είναι σίγουρο: η κράτηση, η φυλάκιση δεν αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού ποινικού συστήματος πριν από τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις των δεκαετιών Οι νομικοί του XVIII ου αιώνα συμφωνούν ομοφώνως στο εξής σημείο: «η φυλακή δεν θεωρείται ποινή από το αστικό μας δίκαιο παρόλο που οι Πρίγκιπες, για λόγους του Κράτους οδηγούνται καμιά φορά να επιβάλλουν αυτή την ποινή, αυτά είναι μέτρα εξουσίας και η τακτική δικαιοσύνη δε χρησιμοποιεί τέτοιου είδους καταδίκες» (Serpillon, Ποινικός Κώδικας, 1767). Μπορούμε, όμως, να πούμε ότι ήδη μια τέτοια εμμονή για άρνηση του ποινικού χαρακτήρα της φυλάκισης δείχνει μια αβεβαιότητα που όλο και αυξάνεται. Σε κάθε περίπτωση, οι εγκλεισμοί που χρησιμοποιούνται κατά το XVII ο και XVIII ο αιώνα, παραμένουν στο περιθώριο του ποινικού συστήματος, έστω κι αν μοιάζουν μεταξύ τους, και τείνουν όλο και περισσότερο να συγκλίνουν: - Εγκλεισμός-ενέχυρο: είναι εκείνος που εφαρμόζει η δικαιοσύνη κατά τη διάρκεια της ανάκρισης μια ποινικής υπόθεσης, ο πιστωτής έως της εξόφλησης του χρέους, ή η βασιλική εξουσία υπό του φόβου ενός εχθρού. Αναφέρεται λιγότερο σε τιμωρία σφάλματος και περισσότερο σε έλεγχο του ατόμου. - Εγκλεισμός-υποκατάστατο: είναι εκείνος που επιβάλλεται σε κάποιον που δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία των ποινικών δικαστηρίων (είτε εξ αιτίας της φύσης των σφαλμάτων του, που εμπίπτουν μόνο στην τάξη του κώδικα ηθικής ή συμπεριφοράς είτε από προνόμιο που του παρέχει ο νόμος: τα εκκλησιαστικά δικαστήρια που, από το 1629 δεν έχουν πλέον το δικαίωμα να εκδίδουν ποινές φυλάκισης υπό τη στενή έννοια, μπορούν να διατάξουν τον ένοχο να αποσυρθεί σε μοναστήρι η βασιλική διαταγή για φυλάκιση είναι συχνά ένα μέσο στα χέρια ενός προνομιούχου που τον βοηθάει να διαφύγει από την ποινική δικαιοσύνη οι γυναίκες αποστέλλονται σε καταναγκαστικά έργα για σφάλματα για τα οποία οι άνδρες κλείνονται στα κάτεργα). 1

2 Πρέπει να σημειωθεί ότι (εκτός από την τελευταία περίπτωση) αυτή η φυλάκιση-υποκατάστατο χαρακτηρίζεται γενικά από το γεγονός ότι δεν αποφασίζεται από τη δικαστική αρχή ότι η διάρκειά της δεν ορίζεται μια για πάντα και ότι εξαρτάται από ένα υποθετικό τέλος: το σωφρονισμό. Τιμωρία μάλλον παρά ποινή. Κι όμως, πενήντα χρόνια μετά από τα μεγαλειώδη μνημεία του κλασσικού ποινικού δικαίου (Serpillon, Jousse, Mumpart de Vouglans) η φυλακή κατέστη γενική μορφή ποινής. Το 1831 ο Rémusat σε μια ομιλία του στη Βουλή έλεγε: «Τι είναι ακριβώς το ποινικό σύστημα που ορίζεται από το νέο νόμο; Είναι η κάθειρξη σε όλες της τις μορφές. Πράγματι, συγκρίνατε τις τέσσερις βασικές ποινές που παραμένουν στον ποινικό κώδικα. Τα καταναγκαστικά έργα είναι μια μορφή κάθειρξης. Τα κάτεργα είναι μια υπαίθρια φυλακή. Η κράτηση, ο εγκλεισμός, η φυλάκιση με σκοπό το σωφρονισμό δεν είναι, τρόπον τινά, παρά τα διαφορετικά ονόματα της ίδιας τιμωρίας». Και ο Van Meenen εγκαινιάζοντας το δεύτερο σωφρονιστικό συνέδριο στις Βρυξέλλες, υπενθύμισε τα χρόνια της νιότης του όταν η γη καλυπτόταν ακόμη «από τροχούς, αγχόνες, κρεμάλες και πασσάλους» με «σκελετούς ειδεχθώς κρεμάμενους». Όλα γίνονταν ως εάν η φυλακή, τιμωρία παρα-ποινική, είχε κατά τα τέλη του XVIII ου αιώνα εισέλθει στο ποινικό πεδίο καταλαμβάνοντας πολύ γρήγορα όλο το χώρο. Από αυτήν την ευθέως θριαμβευτική εισβολή ο αυστριακός ποινικός κώδικας, όπως συντάχθηκε επί Ιωσήφ Β, δίνει την πιο έκδηλη μαρτυρία. Η οργάνωση της ποινής του εγκλεισμού δεν είναι απλά και μόνο πρόσφατη είναι αινιγματική. Από τη στιγμή που τέθηκε σε εφαρμογή, έγινε το αντικείμενο βίαιων κριτικών. Κριτικές που βασίσθηκαν σε θεμελιώδεις αρχές. Αλλά και κριτικές που ασκήθηκαν αναφορικά με τις δυσλειτουργίες που θα μπορούσε η φυλακή να εισάγει στο ποινικό σύστημα και στην κοινωνία εν γένει. 1. Η φυλακή εμποδίζει τη δικαστική εξουσία να ελέγξει και να εξακριβώσει την εφαρμογή των ποινών. Ο νόμος δε διεισδύει μέσα στις φυλακές, έλεγε ο Decazes το Η φυλακή αναμειγνύοντας κατάδικους τόσο διαφορετικούς και απομονωμένους μεταξύ τους, τους καθιστά μια ομογενή κοινότητα εγκληματιών η οποία καθίσταται μέσω του εγκλεισμού και παραμένει εκτός αυτού, αλληλέγγυα. Η φυλακή κατασκευάζει έναν πραγματικό στρατό εσωτερικών εχθρών. 3. Δίνοντας στους κατάδικους ένα καταφύγιο, τροφή, ρούχα και συχνά δουλειά, η φυλακή επιφυλάσσει γι αυτούς πεπρωμένο μερικές φορές καλύτερο και από αυτό των εργατών. Όχι μόνον δεν μπορεί να τους αποτρέψει από την εγκληματικότητα, αλλά τους προτρέπει προς αυτήν. 4. Από τη φυλακή βγαίνουν άνθρωποι των οποίων οι συνήθειες και η ατίμωση την οποία έχουν υποστεί καταλήγουν τελικά στην εγκληματικότητα. Αμέσως λοιπόν, η φυλακή καταδικάζεται ως εργαλείο το οποίο, μέσα στα πλαίσια της δικαιοσύνης, κατασκευάζει εκείνους που η ίδια η δικαιοσύνη θα στείλει ή θα ξαναστείλει στη φυλακή. Αυτός ο σωφρονιστικός κύκλος καταδικάζεται ρητά ήδη από το Σ αυτές τις κριτικές, τρεις ήταν οι διαδοχικές απαντήσεις που δόθηκαν: - Επινόηση μιας εναλλακτικής λύσης που θα διατηρεί τα θετικά αποτελέσματα της φυλακής (το διαχωρισμό των εγκληματιών, την τοποθέτησή τους εκτός κοινωνικού συνόλου) και θα καταργεί τις επικίνδυνες επενέργειες (την επανένταξή τους στην κοινωνία). Επανερχόμαστε στο παλαιό σύστημα μεταφοράς που είχαν αναστείλει οι Άγγλοι κατά τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας και είχαν αποκαταστήσει εκ νέου μετά το 1790 προς την Αυστραλία. Οι μεγάλες συζητήσεις γύρω από το «Botany Bay» έλαβαν χώρα στη Γαλλία γύρω στα Στην πραγματικότητα, η εξορία-αποικισμός δεν θα αντικαταστήσει ποτέ τη φυλάκιση την εποχή των μεγάλων αποικιακών κατακτήσεων θα παίξει, έναν πολύπλοκο ρόλο στα ελεγχόμενα κυκλώματα της εγκλη- 2

3 ματικότητας. Ένα σύνολο αποτελούμενο από ομάδες αποίκων, κατά το μάλλον ή ήττον εθελοντικές, όπως τα αποικιακά συντάγματα, τα τάγματα της Αφρικής, η λεγεώνα των ξένων, η Cayenne, θα λειτουργήσει, κατά τη διάρκεια του XIX ου αιώνα, σύμφωνα με ένα σύστημα επιβολής ποινών που θα παραμείνει, κατά βάση, σωφρονιστικό. - Μεταρρύθμιση του εσωτερικού συστήματος της φυλακής, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να πάψει να δημιουργεί μια τέτοια στρατιά εσωτερικών κινδύνων. Αυτός είναι και ο στόχος που ορίστηκε, κατά πλάτος ολόκληρης της Ευρώπης, ως η «σωφρονιστική μεταρρύθμιση». Ως χρονικά σημεία αναφοράς μπορούμε να θεωρήσουμε αφενός τα Μαθήματα περί των φυλακών του Julius (1830) και αφετέρου το Συνέδριο των Βρυξελλών το Η μεταρρύθμιση αυτή περιλαμβάνει τρία κύρια σημεία: πλήρης ή μερική απομόνωση των κρατουμένων στο εσωτερικό της φυλακής (συζητήσεις γύρω από τα συστήματα του Aubuzn και της Πενσυλβάνιας), ηθικοποίηση των κατάδικων μέσω της εργασίας, της εκπαίδευσης, της θρησκείας, των ανταμοιβών, της μείωσης των ποινών ανάπτυξη παραποινικών θεσμών πρόληψης ή αποκατάστασης ή ελέγχου. Κι όμως, αυτές οι μεταρρυθμίσεις, οι οποίες τερματίστηκαν με τις επαναστάσεις του 48, δεν άλλαξαν καθόλου τις δυσλειτουργίες της φυλακής που καταδικάζονταν κατά την προηγούμενη περίοδο. - Τέλος, απόδοση ανθρωπολογικής υπόστασης στο σωφρονιστικό κύκλο αντικατάσταση του παλαιού σχεδίου των Julius και Charles Lucas (που πρέσβευαν τη δημιουργία μιας «επιστήμης των φυλακών», ικανής να ορίσει τις αρχιτεκτονικές, διοικητικές και παιδαγωγικές αρχές ενός θεσμού που «σωφρονίζει») με μία «επιστήμη των εγκληματιών» που θα μπορούσε να προσδιορίσει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους και να καθορίσει τους τρόπους κοινωνικής αντίδρασης που αντιστοιχούν σε κάθε περίπτωση. Η τάξη των εγκληματιών, στην οποία ο σωφρονιστικός κύκλος παραχωρούσε μέρος τουλάχιστον της αυτονομίας του και στην οποία εξασφάλιζε συγχρόνως την απομόνωση και τον αποκλεισμό του, εμφανιζόταν τότε ως ψυχοκοινωνιολογική παρέκκλιση. Μια παρέκκλιση που προκύπτει από έναν «επιστημονικό» λόγο (στον οποίο θα σπεύσουν να προστεθούν ψυχοπαθολογικές, ψυχιατρικές, ψυχαναλυτικές, κοινωνιολογικές αναλύσεις) μια παρέκκλιση που θα μας κάνει να αναρωτηθούμε για το αν η φυλακή αποτελεί όντως την πλέον κατάλληλη λύση ή την καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος. Εκείνο που προσάπταμε με διαφορετικά λόγια στις αρχές του XIX ου αιώνα στη φυλακή (ότι αποτελούσε ένα «περιθωριακό» πληθυσμό «εγκληματικότητας») εκλαμβάνεται σήμερα ως πεπρωμένο. Όχι μόνο το αποδεχόμαστε ως πραγματικότητα, αλλά και το θεωρούμε πρωταρχικό δεδομένο. Το φαινόμενο της «εγκληματικότητας» που γεννάται από τη φυλακή καθίσταται πρόβλημα της εγκληματικότητας στο οποίο η φυλακή καλείται να δώσει την αρμόζουσα λύση. Εγκληματολογική αναστροφή του σωφρονιστικού κύκλου. * * * Πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούμε πώς ήταν δυνατή μία τέτοια αναστροφή πώς μπόρεσαν, τελικά, καταδικασμένες και επικριμένες ενέργειες να θεωρηθούν θεμελιώδη δεδομένα για μία επιστημονική ανάλυση της εγκληματικότητας πώς μπόρεσε η φυλακή, θεσμός πρόσφατος, εύθραυστος, που επικρίθηκε και κατακρίθηκε, να εξαπλωθεί σε τέτοιο βάθος ως θεσμός, ώστε ο μηχανισμός των επενεργειών της να θεωρηθεί ανθρωπολογική σταθερά. Ποιος είναι τελικά ο λόγος ύπαρξης της φυλακής; Σε ποια λειτουργική απαίτηση απαντά; Αναγκαίο το ερώτημα, δύσκολη όμως η απάντηση σχετικά με το αν διακρίνουμε την «ιδεολογική» γένεση του θεσμού. Θα μπορούσαμε, πράγματι, να θεωρήσουμε πως η φυλακή σωστά καταδικάστηκε, και 3

4 μάλιστα πολύ σύντομα, ως προς τις πρακτικές συνέπειές της αλλά πώς ήταν τόσο στενά συνδεδεμένη με τη νέα ποινική θεωρία (εκείνη που κυριαρχούσε κατά την κατάρτιση του κώδικα του XIX ου αιώνα) που έπρεπε να την αποδεχθούμε σε συνάρτηση μ αυτήν ή ακόμα πως θα μπορούσε να αναθεωρηθεί εκ βάθρων αυτή η θεωρία, αν επιθυμούσαμε να ασκήσουμε μια ριζοσπαστική κριτική στη φυλακή. Κι όμως, από αυτή την άποψη, τα αποτελέσματα της εξέτασης των ποινικών θεωριών του δεύτερου μισού του XVIII ου αιώνα είναι αρκετά εντυπωσιακά. Κανείς εκ των μεγάλων μεταρρυθμιστών, είτε επρόκειτο για θεωρητικούς όπως ο Beccaria, δικαστικούς όπως ο Servan, νομοθέτες όπως ο Le Pelletier de Saint- Fargeau, νομικούς/νομοθέτες όπως o Brissot, δεν προτείνουν τη φυλακή ως οικουμενική ή ακόμα ως μείζονα ποινή. Γενικότερα, σε όλες αυτές τις μελέτες, ο εγκληματίας ορίζεται ως ο εχθρός της κοινωνίας. Επ' αυτού οι μεταρρυθμιστές στηρίζουν και μετασχηματίζουν το αποτέλεσμα μιας πολιτικής και θεσμικής εξέλιξης που ξεκινά από την εποχή του Μεσαίωνα: την αντικατάσταση της ρύθμισης των διαφορών με τη δημόσια δίωξη. Ο εισαγγελέας του Βασιλιά, επεμβαίνοντας, ορίζει την παράβαση όχι μόνο ως προσβολή προσώπου ή ιδιωτικού συμφέροντος, αλλά και ως προσβολή της κυριαρχίας του Βασιλιά. Ο Blackstone, σχολιάζοντας την αγγλική νομοθεσία, έλεγε πως ο εισαγγελέας υπερασπίζεται συγχρόνως την κυριαρχία του βασιλιά και τα συμφέροντα της κοινωνίας. Κοντολογίς, η πλειοψηφία των μεταρρυθμιστών, ξεκινώντας από τον Beccaria, επεδίωξαν να ορίσουν την έννοια του εγκλήματος, το ρόλο του δημοσίου κατηγόρου και την αναγκαιότητα της τιμωρίας, με αφετηρία μόνο το συμφέρον της κοινωνίας ή την ανάγκη προάσπισής του. Ο εγκληματίας πλήττει πάνω από όλα την κοινωνία παραβιάζοντας το κοινωνικό συμβόλαιο, αποτελεί εσωτερικό της εχθρό. Από αυτή τη γενική αρχή απορρέει ένας συγκεκριμένος αριθμός συνεπειών: 1. - Κάθε κοινωνία, ανάλογα με τις βασικές ανάγκες της, πρέπει να διαμορφώσει μια κλίμακα ποινών. Από τη στιγμή που η τιμωρία δεν εξαρτάται από το ίδιο το σφάλμα, αλλά από το κακό που προκαλεί στην κοινωνία ή από τον κίνδυνο στον οποίο την εκθέτει όσο πιο αδύναμη είναι, τόσο περισσότερο θα πρέπει να προφυλαχθεί και να φανεί αυστηρή. Έτσι, δεν υπάρχει οικουμενικό μοντέλο ποινής, αλλά βασική σχετικότητα των ποινών Αν η ποινή ήταν εξιλέωση, δε θα έβλαπτε αν ήταν πολύ αυστηρή πάντως, θα ήταν δύσκολο να καθορίσουμε μια ακριβή αναλογία μεταξύ αυτής και του εγκλήματος. Αλλά αν πρόκειται για την προστασία της κοινωνίας, μπορούμε να την υπολογίσουμε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται επακριβώς αυτή της η λειτουργία: πέραν τούτου, κάθε επιπλέον αυστηρότητα αποτελεί κατάχρηση εξουσίας. Η δικαιοσύνη της ποινής βρίσκεται στην οικονομία της Ο ρόλος της ποινής στρέφεται εξολοκλήρου ενάντια στο εξωτερικό της κοινωνίας και ενάντια στο μέλλον: στόχος της να εμποδίσει την επανάληψη του εγκλήματος. Στο κάτω-κάτω, αν είμαστε εντελώς σίγουροι πως ένα έγκλημα δεν πρόκειται να επαναληφθεί, δεν είναι απαραίτητο να τιμωρηθεί. Έτσι, ο ένοχος δεν είναι πια σε θέση να βλάψει και οι αθώοι αποτρέπονται από το να εκτελέσουν παρόμοια παράβαση. Η βεβαιότητα της ποινής, ο αναπόφευκτος χαρακτήρας της, πέρα από κάθε αυστηρότητα, ισοδυναμεί και με την αποτελεσματικότητά της. Ωστόσο, με αφετηρία αυτές τις αρχές, δεν είναι δυνατόν να συμπεράνουμε εκείνο που πραγματικά θα λάβει χώρα στην ποινική πρακτική, με βάση την οικουμενική θεώρηση της φυλακής ως γενικής μορφής κολασμού. Διαπιστώνουμε, αντιθέτως, πως πολύ διαφορετικά ποινικά μοντέλα κάνουν την εμφάνισή τους. - Το ένα προστάζει ατίμωση, υπόκειται δηλαδή στην κοινή γνώμη. Η ατίμωση αποτελεί την τέλεια ποινή, αφού είναι η άμεση και αυθόρμητη αντίδραση της ίδιας της κοινωνίας: ποικίλει ανάλογα με την κοινωνία έχει διαβαθμίσεις αντίστοιχες με τη νοσηρότητα του εγκλήματος μπορεί να ανακληθεί με δημόσια αποκατά- 4

5 σταση τέλος, προσβάλλει μόνο τον ένοχο. Πρόκειται λοιπόν για ποινή που προσαρμόζεται στο έγκλημα, χωρίς να χρειάζεται τη συγκατάθεση κάποιου κώδικα ή δικαστηρίου, χωρίς να κινδυνεύει να ανατραπεί από κάποια πολιτική αρχή. Είναι επακριβώς προσκολλημένη στις αρχές της επιβολής των ποινών. «Ο θρίαμβος μιας καλής νομοθεσίας έγκειται στο κατά πόσο η κοινή γνώμη είναι αρκετά ισχυρή ώστε να τιμωρεί η ίδια το αδίκημα Μακάριος ο λαός εκείνος όπου το φρόνημα της τιμής του μπορεί να είναι ο μοναδικός του νόμος. Δεν έχει σχεδόν καθόλου ανάγκη τη νομοθεσία. Η ατίμωση, ιδού ο ποινικός του κώδικας». - Ένα άλλο μοντέλο που εφαρμόστηκε από τα προγράμματα μεταρρυθμίσεων αφορά τον νόμο της ανταπόδοσης, το «οφθαλμών αντί οφθαλμού». Επιβάλλοντας στον ένοχο τιμωρία ίδιας μορφής και ίδιας βαρύτητας με το έγκλημα, είμαστε σίγουροι πως θα έχουμε ποινή με διαβαθμίσεις και με σωστή αναλογία. Η ποινή παίρνει τη μορφή μιας αντεπίθεσης. Υπό την προϋπόθεση ότι αυτή θα είναι άμεση και ακαριαία, αναιρεί σχεδόν αυτομάτως τα αποτελέσματα που θα περίμενε ο παραβάτης, καθιστώντας το έγκλημα άχρηστο. Το όφελος του εγκλήματος αιφνιδίως γίνεται μηδενικό. Χωρίς αμφιβολία το μοντέλο της ανταπόδοσης δεν προτάθηκε ποτέ λεπτομερειακώς αλλά επέτρεψε συχνά τον ορισμό των διαφόρων μορφών τιμωρίας. Ο Beccaria για παράδειγμα, σημείωνε: «οι προσβολές κατά προσώπων πρέπει να τιμωρούνται με σωματικές ποινές» «η προσωπική ύβρις κατά της τιμής πρέπει να τιμωρείται με επιβολή χρηματικής ποινής». Τη βρίσκουμε επίσης υπό μορφή «ηθικής ανταπόδοσης»: τιμωρία του εγκλήματος, όχι αναλογιζόμενοι τα αποτελέσματα, αλλά τις αφορμές και τα ελαττώματα που υπήρξαν αιτία του. Ο Pelletier de Saint-Fargeau πρότεινε στην Εθνοσυνέλευση (στις 21 Μαΐου 1791): «ο σωματικός πόνος ενδείκνυται για να τιμωρηθούν τα εγκλήματα που χαρακτηρίζονται πρωτίστως από φρικαλεότητα η επίπονη εργασία για να τιμωρηθούν εγκλήματα που οφείλονται σε οκνηρία η ατίμωση για να τιμωρηθούν εγκλήματα που διαπράχθηκαν από μια εξαχρειωμένη και ποταπή ψυχή». - Τέλος, το τρίτο μοντέλο, η δουλεία προς όφελος της κοινωνίας. Μια τέτοια ποινή επιδέχεται διαβαθμίσεις, ως προς την ένταση και τη διάρκειά της, ανάλογα με τη ζημιά που προκάλεσε στο σύνολο. Συνδέεται με το σφάλμα μέσω το συμφέροντος που έχει πληγεί. Ο Beccaria σημείωνε σχετικά με τους κλέφτες: «η προσωρινή δουλεία θέτει την εργασία του ενόχου και τον ίδιο στην υπηρεσία της κοινωνίας έτσι ώστε αυτή η κατάσταση ολικής εξάρτησης να την αποζημιώσει για τις πράξεις άδικου δεσποτισμού που διέπραξε, παραβιάζοντας αυτή την κοινωνική συμφωνία». Κατά τον Brissot: «με τι μπορεί να αντικατασταθεί η θανατική ποινή; Η δουλεία που εμποδίζει τον ένοχο να βλάψει την κοινωνία. Η εργασία που τον καθιστά χρήσιμο ο μακροχρόνιος και διαρκής πόνος που προκαλεί φόβο σε όσους δελεαστούν να τον μιμηθούν». Βεβαίως, σε όλα αυτά τα σχέδια, η φυλακή συχνά εμφανίζεται ως μία από τις πιθανές ποινές: είτε ως προϋπόθεση των καταναγκαστικών έργων είτε ως ποινή ανταπόδοσης για όσους προσέβαλαν την ελευθερία των άλλων. Όμως δεν εμφανίζεται ως γενική μορφή των ποινών, ούτε ως προϋπόθεση ψυχολογικής και ηθικής αλλαγής του εγκληματία. Κατά τα πρώτα έτη του XIX ου αιώνα θα συναντήσουμε θεωρητικούς που θα προσδώσουν στη φυλακή αυτό το ρόλο. «Ο εγκλεισμός αποτελεί την κατ' εξοχήν ποινή των πολιτισμένων κοινωνιών. Η πρόθεσή της είναι ηθική όταν συνοδεύεται από την υποχρέωση εργασίας» (P. Rossi, 1829). Όμως από την εποχή εκείνη, η φυλακή υπήρχε ήδη ως μείζον όργανο επιβολής ποινών. Η φυλακή, χώρος αναμόρφωσης, αποτελεί επανερμηνεία της πρακτικής φυλάκισης που, εκ των πραγμάτων, είχε διαδοθεί τα προηγούμενα έτη. 5

6 * * * Η πρακτική της φυλάκισης λοιπόν, δεν εμπλέκονταν στην ποινική θεωρία. Γεννήθηκε εξάλλου και έλαβε την τελική της μορφή για άλλους λόγους. Επιβλήθηκε, τρόπον τινά, από εξωτερικούς παράγοντες στην ποινική θεωρία που εν συνεχεία αναγκάστηκε να τη δικαιολογήσει, πράγμα το οποίο θα κάνει ο Livingston το 1820, λέγοντας πως η ποινή της φυλάκισης έχει το τετραπλό προτέρημα του να διαιρεί τα εγκλήματα σε βαθμούς ανάλογα με τη σοβαρότητά τους να εμποδίζει την υποτροπή να επιτρέπει το σωφρονισμό να έχει αρκετά ελαφρύ χαρακτήρα, ώστε οι ένορκοι να μην διστάζουν να επιβάλλουν ποινές και όσο για το λαό, αυτός να μην εξεγείρεται ενάντια στο νόμο. Για να κατανοήσουμε την πραγματική λειτουργία της φυλακής, πέραν των δυσλειτουργιών που παρουσιάζει, καθώς και τη βαθύτερη, πέραν της επιφανειακής, επιτυχία της, χρειάζεται χωρίς αμφιβολία να ανατρέξουμε στους παραποινικούς φορείς ελέγχου του XVII ου και κυρίως του XVIII ου αιώνα. Σε αυτούς τους φορείς, ο εγκλεισμός παίζει ένα ρόλο που χαρακτηρίζεται από τρία διακριτά σημεία: - Επεμβαίνει στη χωροταξική διανομή των ατόμων, φυλακίζοντας προσωρινά ζητιάνους και περιπλανώμενους άστεγους. Χωρίς αμφιβολία βρίσκουμε διατάγματα (τέλη XVII ου και XVIII ος αιώνας) που τους καταδικάζουν στα κάτεργα, τουλάχιστον σε περίπτωση υποτροπής. Όμως ο εγκλεισμός παραμένει, εκ των πραγμάτων, η πιο συνήθης ποινή. Ωστόσο, αν τους φυλακίζουμε, δεν είναι τόσο για να τους καθηλώσουμε ή να τους κρατήσουμε στο μέρος αυτό, αλλά για να τους μεταφέρουμε: για να τους απαγορέψουμε την είσοδο στις πόλεις, να τους ξαναστείλουμε στην επαρχία, ή ακόμη, να τους εμποδίσουμε από το να γυρνάνε από εδώ και από εκεί σε μία περιοχή και να τους αναγκάσουμε να πηγαίνουν εκεί όπου θα τους προσφερθεί εργασία. Είναι ένας τρόπος λιγότερο αρνητικός για να ελέγξουμε τη μετακίνησή τους σε σχέση με το μηχανισμό αγροτικής και βιοτεχνικής παραγωγής είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης της αθρόας εισροής πληθυσμού, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις ανάγκες της παραγωγής όσο και της αγοράς εργασίας. - Ο εγκλεισμός επεμβαίνει ακόμη στο επίπεδο διαμόρφωσης των ατόμων. Τιμωρεί, σε επίπεδο υπο-ποινικό, τρόπους ζωής, τύπους συζητήσεως, πολιτικά σχέδια ή προθέσεις, σεξουαλικές συμπεριφορές, άρνηση εξουσίας, παλληκαρισμούς, βιαιότητες κλπ. Εν ολίγοις, επεμβαίνει λιγότερο στο όνομα του νόμου και της τάξης. Το αντικανονικό, η ταραχή, το επικίνδυνο και η ατίμωση αποτελούν αιτία εγκλεισμού. Ενώ η ποινή τιμωρεί την παράβαση, ο εγκλεισμός τιμωρεί την αταξία. - Τέλος, αν αληθεύει ότι βρίσκεται στα χέρια της πολιτικής εξουσίας, ότι ολικώς ή μερικώς δεν υπόκειται στον έλεγχο της δικαιοσύνης (στη Γαλλία, η φυλάκιση επέρχεται σχεδόν πάντα κατόπιν αποφάσεως του Βασιλιά, των υπουργών, των διαφόρων εκπροσώπων), δεν συνιστά, απεναντίας, όργανο αυθαιρεσίας και απολυταρχίας. Η μελέτη των βασιλικών διαταγμάτων για τη φυλάκιση (τόσο ως προς τη λειτουργία όσο και προς το κίνητρό τους) φανερώνει ότι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αναφέρονταν σε αιτήσεις αρχηγών οικογενείας, μη σημαινόντων προσώπων μιας πόλης, τοπικών, θρησκευτικών, επαγγελματικών κοινοτήτων ή κατά ατόμων που, κατ αυτούς, προξενούσαν προβλήματα και αταξία. Το βασιλικό διάταγμα για φυλάκιση ανεβαίνει από τα κάτω προς τα άνω (υπό τη μορφή αίτησης) προτού ξανακατέβει, μέσω του οργάνου εξουσίας, υπό τη μορφή διαταγής που φέρει τη βασιλική σφραγίδα. Αποτελεί το όργανο τοπικού ελέγχου που ονομάζεται επίσης και τριχοειδές. Θα μπορούσαμε να προβούμε σε παρόμοια ανάλυση σχετικά με κοινωνίες που συναντάμε στην Αγγλία, από το τέλος του XVII ου αιώνα. Υποκινούμενες συχνά από «αποστάτες», προτίθενται να καταγγείλουν, να αποκλείσουν και να επιβάλλουν ποινές σε άτομα, λόγω παρέκκλισης από τους κανόνες συμπεριφοράς, άρ- 6

7 νησης εργασίας, καθημερινών αναταραχών. Μεταξύ αυτού του είδους ελέγχου και του ελέγχου που ασκεί η βασιλική διαταγή, οι διαφορές είναι προφανώς τεράστιες. Πιο συγκεκριμένα: οι αγγλικές κοινωνίες (τουλάχιστον έως τις αρχές του XVIIΙ ου αιώνα) είναι ανεξάρτητες από κάθε όργανο του Κράτους: είναι κυρίως λαϊκές ως προς τη σύστασή τους, αντιτίθενται, σε γενικές γραμμές, στην ανηθικότητα των ισχυρών και των πλουσίων τέλος, η αυστηρότητα που τις διακρίνει έναντι των ίδιων των μελών τους αποτελεί ίσως έναν τρόπο που θα τις διαφυλάξει από μια υπερβολικά αυστηρή ποινική δικαιοσύνη (η αγγλική ποινική νομοθεσία, «αιματηρό χάος», περιείχε περισσότερες περιπτώσεις θανατικής ποινής από οποιοδήποτε άλλο ευρωπαϊκό κώδικα). Στη Γαλλία αντίθετα οι μορφές ελέγχου ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες με ένα μηχανισμό του Κράτους που οργάνωσε το πρώτο μεγάλο σώμα αστυνομίας της Ευρώπης, το οποίο η Αυστρία του Ιωσήφ Β' και αργότερα η Αγγλία επεχείρησαν να μιμηθούν. Σχετικά με την Αγγλία, πρέπει να επισημάνουμε ότι, στα τέλη του XVIII ου αιώνα (κυρίως μετά τα Gordon Riots και κατά τη διάρκεια των μεγάλων λαϊκών κινημάτων, σχεδόν σύγχρονων με τη Γαλλική Επανάσταση), νέες ηθικοπλαστικές κοινωνίες εμφανίστηκαν, με πιο αριστοκρατικές αντιλήψεις (ορισμένες από αυτές με πολεμικό εξοπλισμό): ζητούσαν την επέμβαση της βασιλικής εξουσίας, τη θέσπιση μιας νέας νομοθεσίας και την οργάνωση ενός σώματος αστυνομίας. Το έργο και η προσωπικότητα του Colquhoun βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας. Αυτό που σήμανε το μετασχηματισμό του συστήματος επιβολής ποινών το νέο αιώνα είναι η προσαρμογή του δικαστικού συστήματος σε ένα μηχανισμό επιτήρησης και ελέγχου η κοινή ενσωμάτωσή τους σε ένα συγκεντρωτικό μηχανισμό του Κράτους αλλά και επίσης, τοποθέτηση και ανάπτυξη μιας σειράς θεσμών (παραποινικών και μερικές φορές μη ποινικών) που χρησιμεύουν ως στήριγμα, ως προηγμένες θέσεις ή μορφές προσαρμοσμένες στο πρωταρχικό μηχανισμό. Ένα γενικό σύστημα επιτήρησης - εγκλεισμού διεισδύει σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας υπό διάφορες μορφές, από μεγάλες φυλακές κατασκευασμένες σύμφωνα με το πρότυπο του Πανοπτισμού έως κοινωνίες επιτήρησης, που αφορούν όχι μόνο εγκληματίες αλλά και εγκαταλελειμμένα παιδιά, ορφανά, μαθητευόμενους, μαθητές λυκείου, εργάτες κλπ. Σε κάποιο χωρίο, ο Julius, στο έργο του Μαθήματα περί Φυλακών (Leçons sur les Prisons), αντιπαρέβαλε τους πολιτισμούς του θεάματος (πολιτισμοί της θυσίας και της τελετουργίας, όπου παρουσιάζεται σε όλους το θέαμα ενός μοναδικού γεγονότος και όπου η κύρια αρχιτεκτονική μορφή είναι το θέατρο) με τους πολιτισμούς της επιτήρησης (όπου δίνεται σε ορισμένους η δυνατότητα άσκησης αδιάκοπου ελέγχου στο ευρύτερο σύνολο και όπου εξέχουσα αρχιτεκτονική μορφή είναι η φυλακή). Και πρόσθεσε πως η ευρωπαϊκή κοινωνία που αντικατέστησε τη Θρησκεία με το Κράτος προσέφερε το πρώτο παράδειγμα ενός πολιτισμού επιτήρησης. Ο XΙX ος αιώνας έβαλε τα θεμέλια για την εποχή του πανοπτισμού. * * * Ποιες ανάγκες εκπλήρωσε αυτή η αλλαγή; Είναι πολύ πιθανόν σε νέες μορφές να αντιστοιχεί και ένα νέο παιχνίδι στην πρακτική της παρανομίας. Κυρίως νέες απειλές. Το παράδειγμα της Γαλλικής Επανάστασης (αλλά και πολλά άλλα κινήματα τις δύο τελευταίες δεκαετίες του XVIII ου αιώνα) φανερώνουν ότι ο πολιτικός μηχανισμός ενός έθνους συνδέεται με τις λαϊκές εξεγέρσεις. Η επισιτιστική εξέγερση, η εξέγερση κατά των φόρων ή των τελών, η άρνηση απογραφής που δεν απο- 7

8 τελεί πια τα περιορισμένα κινήματα που μπορούν μεν να προσβάλλουν (και σωματικά) τον εκπρόσωπο της πολιτικής εξουσίας, αλλά θίγουν τις δομές της και τον επιμέρους καταμερισμό της. Μπορούν να αμφισβητήσουν το δικαίωμα και την άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Αλλά από την άλλη, κυρίως η ανάπτυξη της βιομηχανίας φέρνει μαζικά και άμεσα τη διαδικασία παραγωγής σε επαφή με εκείνους που θα τη θέσουν σε λειτουργία. Οι μικρές βιοτεχνικές μονάδες, οι βιοτεχνίες περιορισμένων και σχετικά απλών εργαλείων, τα καταστήματα με περιορισμένο εμπόρευμα που αποτελούν την τοπική αγορά, δεν έδιναν αφορμή για υπεξαιρέσεις ή γενικές καταστροφές. Αλλά λόγω της εκμηχάνισης, της οργάνωσης των μεγάλων εργοστασίων, με σημαντικά αποθέματα πρώτων υλών, της παγκοσμιοποίησης της αγοράς και της εμφάνισης μεγάλων κέντρων διανομής εμπορευμάτων, τα αγαθά προσβάλλονται συνεχώς. Και δεν πρόκειται για προσβολή που προέρχεται εκ των έξω, από τους απόκληρους ή τους περιθωριοποιημένους που, ρακένδυτοι, ως ζητιάνοι ή περιπλανώμενοι ως αλήτες, προκαλούσαν το φόβο τον XVIII ο αιώνα, αλλά εκ των έσω, από εκείνους που γνωρίζουν πως να χειριστούν τις καταστάσεις και να τις καταστήσουν παραγωγικές. Από την καθημερινή υπεξαίρεση των αποθηκευμένων προϊόντων έως και τις μεγάλες συλλογικές καταστροφές μηχανών, ένας διαρκής κίνδυνος απειλεί τον πλούτο που έχει επενδυθεί στο όργανο παραγωγής. Όλη η διαδοχή από μέτρα που ελήφθησαν στα τέλη του XVIIΙ ου και στις αρχές του XIX ου αιώνα για την προστασία των λιμένων, των αποβάθρων και των ναυστάθμων του Λονδίνου, για την εξάρθρωση σπειρών μεταπωλητών και κλεπταποδόχων, χρησιμεύουν ως παράδειγμα. Στην ύπαιθρο, είναι η αντίστροφη κατάσταση που παράγει ανάλογα αποτελέσματα. Ο κατακερματισμός της αγροτικής ιδιοκτησίας, η, κατά το μάλλον ή ήττον, ολική εξαφάνιση των κοινοτικών περιουσιών και η εκμετάλλευση των χέρσων εδαφών, εδραιώνουν την ιδιοποίηση και καθιστούν την αγροτική κοινωνία μη ανεκτική απέναντι σε κάθε είδους δευτερεύουσας σημασίας παρανομία που -θέλοντας και μη- θα αποδεχόμασταν κατά το καθεστώς της μεγάλης υπό εκμετάλλευση ιδιοκτησίας. Εξαφανίζεται το περιθώριο στο οποίο έπρεπε να ζουν οι πιο φτωχοί και οι περιπλανώμενοι, εκμεταλλευόμενοι τις ανοχές, τις αμέλειες, τους ξεχασμένους κανονισμούς και τα κεκτημένα. Η εκ νέου σύσφιξη των δεσμών ιδιοκτησίας, ή μάλλον το νέο καταστατικό ιδιοκτησίας γαιών και η νέα μορφή εκμετάλλευσης αυτών μετατρέπουν πολλές εδραιωμένες παρανομίες σε αδίκημα. Σημασία, περισσότερο πολιτική παρά οικονομική, έχουν τα αγροτικά αδικήματα στη Γαλλία του Διευθυντηρίου και του Προξενείου (αδικήματα που συνδέονται είτε με αγώνες υπό τη μορφή εμφυλίων πολέμων είτε με την αντίσταση απογραφής) καθώς και οι αντιστάσεις στην Ευρώπη κατά των διαφόρων δασικών κωδίκων στις αρχές του XIX ου αιώνα. Αλλά ίσως η πιο σημαντική μορφή της νέας παρανομίας να βρίσκεται αλλού. Δεν αφορά τόσο το σώμα της διαδικασίας παραγωγής ή της ιδιοκτησίας γαιών όσο το ίδιο το σώμα των εργατών και τον τρόπο προσαρμογής τους στη διαδικασία παραγωγής. Ανεπαρκείς μισθοί, υποβιβασμός της εργασίας λόγω της εκμηχάνισης, εξαντλητικά ωράρια εργασίας, πολλαπλές κρίσεις περιφερειακού ή τοπικού χαρακτήρα, απαγόρευση σύστασης συνεταιρισμών, μηχανισμοί επιβολής χρεών, όλα αυτά ωθούν τους εργάτες στην υιοθέτηση διαφόρων ειδών συμπεριφοράς, όπως παρατεταμένη αποχή, σπάσιμο του «συμβολαίου πρόσληψης», μετανάστευση, «παράνομος» τρόπος ζωής. Το πρόβλημα είναι λοιπόν, να καθηλωθούν οι εργάτες στη διαδικασία παραγωγής, σε συγκεκριμένη έδρα ή να μετακινηθούν σύμφωνα με τις ανάγκες, να υποταχθούν στο ρυθμό της, να τους επιβληθεί η επιμονή και η τάξη που απαιτείται, εν συντομία, ώστε να θεωρηθούν εργατικό δυναμικό. Από αυτή τη θεώρηση απορρέει μια νομοθεσία που δημιουργεί νέα παραπτώματα (υποχρέωση κατοχής βιβλιαρίου, νόμος περί των κυλικείων, απαγόρευση της λαχειοφόρου) μία σειρά από μέτρα που, χωρίς να είναι απόλυτα αναγκαστικά, διαχωρίζουν τον καλό από τον κακό εργάτη και εξασφαλίζουν μια εκγύμναση 8

9 της συμπεριφοράς (ταμιευτήριο, ενθάρρυνση για γάμο, αργότερα οι εργατικές συνοικίες, η εμφάνιση οργανισμών ελέγχου ή πίεσης (φιλανθρωπικοί σύλλογοι, επιτήρηση) και τέλος μία τεράστια καμπάνια ηθικοποίησης των εργατών. Η καμπάνια αυτή ορίζει τι θα διώκεται ως «αταξία» και τι θα καθιερώνεται ως «τάξη»: ένα συγκεντρωτικό σώμα εργατών, προσαρμοσμένο στο χρόνο παραγωγής, που θα παρέχει ακριβώς την απαιτούμενη δύναμη. Φανερώνει την αναπόφευκτη συνέχεια της παρανομίας στην εγκληματικότητα, δίνοντας στο φαινόμενο της περιθωριοποίησης, που οφείλεται σε μηχανισμούς ελέγχου, ψυχολογική και ηθική υπόσταση. * * * Μπορούμε με βάση τα παραπάνω να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα. 1. Οι μορφές ποινών που εμφανίζονται το δεν συνδέονται με μια νέα αντίληψη περί ηθικής. Η φύση των παραβάσεων που ορίζονται από τον κώδικα ουδόλως άλλαξε κατ oυσίαν (μπορούμε όμως να σημειώσουμε την εξαφάνιση, προοδευτική ή ξαφνική, των θρησκευτικών αδικημάτων και την εμφάνιση ορισμένων αδικημάτων οικονομικής ή επαγγελματικής φύσεως) αν και το καθεστώς των ποινών είναι πολύ πιο επιεικές, οι ίδιες οι παραβάσεις δεν άλλαξαν σημαντικά. Αυτό που έθεσε σε κίνδυνο τη μεγάλη αναγέννηση της εποχής, είναι το πρόβλημα των σωμάτων και της υλικότητας - πρόκειται για ένα ζήτημα φυσικής: μία νέα μορφή υλικότητας που λαμβάνεται από τη διαδικασία παραγωγής, νέος τύπος συμβολαίου μεταξύ της μηχανής και εκείνου που τη θέτει σε λειτουργία νέες απαιτήσεις που επιβλήθηκαν στα άτομα ως παραγωγικές δυνάμεις. Η ιστορία των ποινών στις αρχές του XIX ου αιώνα δεν αποτελεί κατά βάση ιστορία ιδεών ηθικής είναι ένα κεφάλαιο στην ιστορία του σώματος. Με άλλα λόγια, μπορούμε να πούμε ότι εξετάζοντας τις ιδέες ηθικής μέσω της πρακτικής και των ποινικών θεσμών, ανακαλύπτουμε ότι η εξέλιξη της ηθικής είναι πάνω από όλα η ιστορία του σώματος, η ιστορία των σωμάτων. Μπορούμε να καταλάβουμε ακόμη πως: - η φυλακή αποτέλεσε τη γενική μορφή τιμωρίας και ότι αντικατέστησε τα βασανιστήρια. Το σώμα δεν χρειάζεται πια να χαράζεται πρέπει αντιθέτως να προστατεύεται η ακεραιότητά του ο χρόνος του πρέπει να προσμετράτε και να χρησιμοποιείται πλήρως οι δυνάμεις του πρέπει διαρκώς να προσδένονται στην εργασία. Η μορφή-φυλακή της ποινής ανταποκρίνεται στη μορφή-μισθός της εργασίας - Η ιατρική, ως επιστήμη ομαλοποίησης των σωμάτων, κατέλαβε μια θέση στην καρδιά της ποινικής πρακτικής (στόχος της ποινής πρέπει να είναι η θεραπεία). 2. Η μετατροπή των ποινών δεν αφορά μόνο μια ιστορία σωμάτων είναι, πιο συγκεκριμένα, μια ιστορία σχέσεων μεταξύ της πολιτικής εξουσίας και των σωμάτων. Οι καταναγκασμοί επί των σωμάτων, ο έλεγχος τους, η υποδούλωσή τους, ο τρόπος με τον οποίο αυτή η εξουσία ασκείται άμεσα ή έμμεσα πάνω τους, ο τρόπος με τον οποίο τα χρησιμοποιεί είναι σύμφωνη με την αρχή της αλλαγής που αναφέρθηκε. Πρέπει να γράψουμε μια «Φυσική» της εξουσίας και να δείξουμε πόσο άλλαξε σε σχέση με τις προηγούμενες μορφές, στις αρχές του XΙX ου αιώνα, κατά την ανάπτυξη των κρατικών δομών. Πρώτα από όλα, μία νέα οπτική: γενικό και διαρκές όργανο επιτήρησης όλα πρέπει να επιτηρούνται, να παρατηρούνται και να διαβιβάζονται: με την εγκαθίδρυση της αστυνομίας Θέσπιση ενός συστήματος αρχειοθέτησης (με προσωπικούς φακέλους), θέσπιση ενός πανοπτισμού. 9

10 Ένας νέος μηχανισμός: απομόνωση και επανένωση των ατόμων εντοπισμός των σωμάτων μέγιστη χρησιμοποίηση των δυνάμεών τους έλεγχος και βελτίωση της απόδοσης τους εν συντομία, εφαρμογή μίας πειθαρχίας της ζωής, του χρόνου, των ενεργειών. Μία νέα ψυχολογία: ορισμός των προτύπων, αποκλεισμός και απόρριψη όσων δεν συμμορφώνονται, μηχανισμός επανένταξής τους μέσω σωφρονιστικών επεμβάσεων που είναι, κατά διφορούμενο τρόπο, θεραπευτικές και πειθαρχικές. Ο πανοπτισμός, η πειθαρχία και η ομαλοποίηση χαρακτηρίζουν συστηματικά αυτή τη νέα ανάληψη εξουσίας πάνω στα σώματα, που έλαβε χώρα κατά τον XIX ο αιώνα. Και το ψυχολογικό ζήτημα όπως το βλέπουμε να εμφανίζεται εκείνη τη στιγμή (σχετικά με μια γνώση δυνατή, επιδεκτική μάθησης, μορφοποίησης, και εκγύμνασης, τόπος ενδεχομένως παθολογικών αποκλίσεων και ομαλοποιητικών επεμβάσεων) δεν είναι παρά η ανάποδη όψη αυτού του μηχανισμού υποδούλωσης. Το ψυχολογικό ζήτημα γεννήθηκε στο σημείο συνάντησης της εξουσίας με το σώμα: πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας «πολιτικής φυσικής». 3. Σε αυτή τη «φυσική», η εγκληματικότητα παίζει σημαντικό ρόλο. Αλλά πρέπει να συμφωνήσουμε σχετικά με τον ορισμό της εγκληματικότητας. Ο ορισμός αυτός δεν αναφέρεται σε εγκληματίες, σε είδη ψυχολογικών και κοινωνικών μεταθέσεων, που θα αποτελέσουν αντικείμενο της επιβολής ποινικών κυρώσεων. Με τον όρο εγκληματικότητα στο εξής, εννοούμε το διπλό σύστημα ποινής-εγκληματία. Ο ποινικός θεσμός με τη φυλακή στο κέντρο του, παράγει μία κατηγορία ατόμων που εγκλωβίζονται μαζί της στον ίδιο κύκλο: η φυλακή δε σωφρονίζει υπενθυμίζει ακατάπαυστα τα ίδια πράγματα δημιουργεί σιγά-σιγά ένα περιθωριοποιημένο πληθυσμό που χρησιμοποιείται για να ασκηθεί πίεση στις «παρατυπίες» ή στις «παρανομίες» που δεν μπορούμε να ανεχθούμε. Και ασκεί πίεση στις παρανομίες μέσω της εγκληματικότητας με τρεις τρόπους: οδηγώντας σιγά-σιγά την παρατυπία ή την παρανομία στην παράβαση, χάρη σε ένα παιχνίδι αποκλεισμών και παραποινικών κυρώσεων (μηχανισμός που παραπέμπει στο: «η έλλειψη πειθαρχίας οδηγεί στη λαιμητόμο») ενσωματώνοντας τους εγκληματίες στα ίδια τα όργανα επιτήρησης της παρανομίας (πρόσληψη προβοκατόρων, καταδοτών, αστυνομικών, μηχανισμός που μπορούμε να δηλώσουμε με τη φράση: «κάθε κλέφτης μπορεί να γίνει Vidocq») διοχετεύοντας τις παραβάσεις των εγκληματιών ενάντια στους πληθυσμούς εκείνους που πρέπει περισσότερο να επιβλεφθούν (αρχή: «πιο εύκολα κλέβει ένας φτωχός παρά ένας πλούσιος»). Αν λοιπόν, για να επανέλθουμε στο ερώτημα που θέσαμε αρχικά -για ποιο λόγο υφίσταται αυτός ο παράξενος θεσμός της φυλακής, γιατί επιλέγεται αυτή η ποινή, η δυσλειτουργία της οποίας τόσο σύντομα καταγγέλλεται- πρέπει ενδεχομένως να απαντήσουμε ως εξής: η φυλακή έχει το πλεονέκτημα να παράγει εγκληματικότητα, όργανο ελέγχου και καταπίεσης της παρανομίας, μη αμελητέο κατά την άσκηση εξουσίας πάνω στα σώματα, στοιχείο αυτής της φυσικής της εξουσίας που προκάλεσε την ψυχολογία του ζητήματος. * * * Το φετινό σεμινάριο έχει αφιερωθεί στην προετοιμασία της δημοσίευσης του φακέλου της υπόθεσης Pierre Rivière. 10

H ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΙΜΩΡΟΣ. Michel Foucault

H ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΙΜΩΡΟΣ. Michel Foucault Michel Foucault Η μετάφραση του κειμένου του M. Foucault, «La société punitive», έγινε από τον τόμο Résumé des Cours 1970-1982, Juillard, Paris, 1989, σσ. 29-51 από τον F.G.A και η χρήση είναι ελεύθερη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ EIGE Νοέμβριος 2017 Δείκτης 1 Ετήσιος αριθμός γυναικών (ηλικίας 18 ετών και άνω) θυμάτων συντροφικής βίας από

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα αγόρια και τα κορίτσια από 0 έως 18 ετών. Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού; Σύμφωνα με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα των παιδιών Απαγόρευση διακρίσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1. Σκοπός

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1. Σκοπός ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1 Σκοπός 1. Σκοπός του νόμου είναι η καταπολέμηση ιδιαίτερα σοβαρών εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας, που μπορούν να διασαλεύσουν

Διαβάστε περισσότερα

147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο-

147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο- Ε.Ε. Παρ. I(I), Αρ. 4535, 16.10.2015 Ν. 147(Ι)/2015 147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2015 Προοίμιο. Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο-

Διαβάστε περισσότερα

23η ιδακτική Ενότητα ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ - ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΠΟΙΝΩΝ ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΩΝ ΠΕΡΙ ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

23η ιδακτική Ενότητα ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ - ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΠΟΙΝΩΝ ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΩΝ ΠΕΡΙ ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ 23η ιδακτική Ενότητα ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ - ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΠΟΙΝΩΝ ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΩΝ ΠΕΡΙ ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Παρατηρήσεις - Σχόλια - Επεξηγήσεις Το σύστηµα της ποινικής µεταχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493,

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493, Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493, 25.2.2015 Ν. 23(Ι)/2015 23(Ι)/2015 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ YΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192)

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192) Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192) [ ] Άρθρο 37 Τα Συμβαλλόμενα Κράτη επαγρυπνούν ώστε: α)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) Ο Φραντς Κάφκα στη σκιαγραφία του σύγχρονου ανθρώπου

Διαβάστε περισσότερα

Εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα της γυναίκας εν μέσω οικονομικής κρίσης

Εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα της γυναίκας εν μέσω οικονομικής κρίσης Αθήνα, 09/03/2011 ΑΡΘΡΟ της Αικ. Ζαφείρη Καμπίτση Επιτ. Γεν. Διευθυντού ΟΑΕΕ Τ. Προέδρου Δ.Σ ΤΑΠΟΤΕ ΘΕΜΑ : Εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα της γυναίκας εν μέσω οικονομικής κρίσης Ι. Είναι γνωστό

Διαβάστε περισσότερα

Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1

Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1 Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1 Υιοθετήθηκε με την από 18 Δεκεμβρίου 1992 Νο. 47/133 απόφαση της Γενικής Συνέλευσης 2 Κείμενο : Απόφαση 47/133 της Γενικής Συνέλευσης Η Γενική

Διαβάστε περισσότερα

Αυτά τα δικαιώματα είναι η ισότητα, η ελευθερία, η ασφάλεια και η ιδιοκτησία.

Αυτά τα δικαιώματα είναι η ισότητα, η ελευθερία, η ασφάλεια και η ιδιοκτησία. ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ 1 της 24ης Ιουνίου 1793 Ο γαλλικός λαός, πεπεισμένος ότι η λήθη και η περιφρόνηση των φυσικών δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι οι μόνες αιτίες για τα

Διαβάστε περισσότερα

Ανακοίνωση της Ετήσιας Έκθεσης του ΙΝCB για το 2013 Αθήνα, 4 Μαρτίου 2014

Ανακοίνωση της Ετήσιας Έκθεσης του ΙΝCB για το 2013 Αθήνα, 4 Μαρτίου 2014 Ανακοίνωση της Ετήσιας Έκθεσης του ΙΝCB για το 2013 Αθήνα, 4 Μαρτίου 2014 Γεράσιμος Νοταράς, πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ Η διεθνής οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται σε πολλές χώρες

Διαβάστε περισσότερα

Δημόσια διοίκηση. Page 1

Δημόσια διοίκηση. Page 1 Ερωτήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε η συζήτηση να είναι δομημένη και να καταλήξει σε κάποιες κατευθύνσεις διαμόρφωσης πολιτικής στο τομέα των μεταρρυθμίσεων στην δημόσια διοίκηση και στην δικαιοσύνη:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 1.ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ,ΓΕΝΙΚΑ Ο σύγχρονος πολιτισμός αναπτύσσεται με κέντρο και σημείο αναφοράς τον Άνθρωπο. Η έννομη τάξη, διεθνής και εγχώρια, υπάρχουν για να υπηρετούν

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3828, 31/3/2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3828, 31/3/2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Για σκοπούς μερικής εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο: «Οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 5. Τ

Σελίδα 1 από 5. Τ Σελίδα 1 από 5 ΔΕΟ 10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΙ Α & Α1 & Β ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ 1. Τι είναι κράτος; Κράτος: είναι η διαρκής σε νομικό πρόσωπο οργάνωση λαού

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών.

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Ορισμός του παιδιού Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Άρθρο 1 Απαγόρευση διακρίσεων Κάθε παιδί πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς διακρίσεις λόγω χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, άποψης, χώρας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ της 9ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1996 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΡΟΣ Ι

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ της 9ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1996 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΡΟΣ Ι Ν. 2(Ι)/96 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ. 3039 της 9ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1996 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΡΟΣ Ι Ο περί Κέντρων Προστασίας και Απασχόλησης Παιδιών Νόμος του 1996 εκδίδεται με δημοσίευση

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση:Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τη μορφή της αγοράς ;

Ερώτηση:Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τη μορφή της αγοράς ; Ερώτηση:Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τη μορφή της αγοράς ; Απάντηση: Η μορφή της αγοράς καθορίζεται από μια σειρά παραγόντων. Οι σπουδαιότεροι από τους παράγοντες αυτούς είναι οι εξής: Πρώτον, ο αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3401, 7/4/2000

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3401, 7/4/2000 Ο περί Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτων Αναγκών Νόμος του 2000 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος. Αριθμός 44(I) του 2000 ΝΟΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΘΗΝΑ

ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΘΗΝΑ [1] ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΘΗΝΑ Επεξεργασία & ανάλυση στοιχείων: Δήμητρα Αντωνοπούλου * Στο σεμινάριο επιμόρφωσης «Διακρίσεις σε βάρος των νέων. Το πρόβλημα και η αντιμετώπισή του» που πραγματοποίησε η «ΕΠΑΝΟΔΟΣ»

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ. Σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας στα σώματα ασφαλείας και τους υπαλλήλους των καταστημάτων κράτησης

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ. Σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας στα σώματα ασφαλείας και τους υπαλλήλους των καταστημάτων κράτησης ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ Σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας στα σώματα ασφαλείας και τους υπαλλήλους των καταστημάτων κράτησης Άρθρο 1 Το άρθρο 1 του ν. 3938/2011 αντικαθίσταται ως εξής:

Διαβάστε περισσότερα

Όροι Χρήσης. Προοίμιο

Όροι Χρήσης. Προοίμιο Όροι Χρήσης Προοίμιο Η Mondelez Europe Services GmbH και η Mondelez Ελλάς ΑΕ, συνδεδεμένες εταιρείες του ομίλου εταιρειών Mondelēz International Inc. είναι κάτοχοι και χειριστές της παρούσας ιστοσελίδας.

Διαβάστε περισσότερα

Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ετής Εκπαίδευση στη Δικαστική Ψυχοθεραπεία

Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ετής Εκπαίδευση στη Δικαστική Ψυχοθεραπεία Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 4ετής Εκπαίδευση στη Δικαστική Ψυχοθεραπεία Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού Προγράμματος Η Εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

3(I)/2016 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2011 ΕΩΣ Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως:

3(I)/2016 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2011 ΕΩΣ Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4550, 5.2.2016 Ν. 3(I)/2016 3(I)/2016 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2011 ΕΩΣ 2015 Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Συνοπτικός τίτλος. 185(Ι) του

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT Β 1 ΓΕΛ. Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη

PROJECT Β 1 ΓΕΛ. Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη PROJECT Β 1 ΓΕΛ Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη ΟΡΙΣΜΟΣ Μετανάστευση ονομάζεται η γεωγραφική μετακίνηση ανθρώπων είτε μεμονωμένα είτε κατά ομάδες. Υπάρχουν δυο είδη μετανάστευσης : 1. Η

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 4: Βασικές Αρχές της απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 4: Βασικές Αρχές της απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 4: Βασικές Αρχές της απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας-Σωφρονιστικής Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3623, 19/7/2002

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3623, 19/7/2002 Ο περί της Απόσπασης Εργαζομένων στο Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Νόμος του 2002, εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος. Αριθμός 137(Ι)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 6 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

24η ιδακτική Ενότητα ΠΟΙΝΙΚΟ ΙΚΑΙΟ- ΕΓΚΛΗΜΑ. Παρατηρήσεις - Σχόλια - Επεξηγήσεις

24η ιδακτική Ενότητα ΠΟΙΝΙΚΟ ΙΚΑΙΟ- ΕΓΚΛΗΜΑ. Παρατηρήσεις - Σχόλια - Επεξηγήσεις 24η ιδακτική Ενότητα ΠΟΙΝΙΚΟ ΙΚΑΙΟ- ΕΓΚΛΗΜΑ Παρατηρήσεις - Σχόλια - Επεξηγήσεις ιακρίσεις των ποινών Οι ποινές διακρίνονται σε κύριες και παρεπόµενες. Κύριες ποινές είναι εκείνες που µπορούν να επιβληθούν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Bρυξέλλες, 20 εκεµβρίου 2001 (11.01) (OR. en) 15525/01 DROIPEN 113 ENV 678 ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Bρυξέλλες, 20 εκεµβρίου 2001 (11.01) (OR. en) 15525/01 DROIPEN 113 ENV 678 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Bρυξέλλες, 20 εκεµβρίου 2001 (11.01) (OR. en) 15525/01 DROIPEN 113 ENV 678 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Γραµµατείας προς : την Επιτροπή των Μόνιµων Αντιπροσώπων αριθ. προηγ. εγγρ. : 10031/01

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ N. 3(I)/2016 ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ - ΜΕΡΟΣ Ι Αριθμός 4550 Παρασκευή, 5 Φεβρουαρίου 2016 9 Ο περί Αποβλήτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2016 εκδίδεται με δημοσίευση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.12.2013 SWD(2013) 513 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγητές- Ομιλητές: Αθανασόπουλος Αθανάσιος Ειδικός Συνεργάτης Π.Ο.ΑΣ.Υ Ρήγας Νικόλαος Μέλος Δ.Σ. Π.Ο.ΑΣ.Υ

Εισηγητές- Ομιλητές: Αθανασόπουλος Αθανάσιος Ειδικός Συνεργάτης Π.Ο.ΑΣ.Υ Ρήγας Νικόλαος Μέλος Δ.Σ. Π.Ο.ΑΣ.Υ Προς: Τη Βουλή των Ελλήνων Εισηγητές- Ομιλητές: Αθανασόπουλος Αθανάσιος Ειδικός Συνεργάτης Π.Ο.ΑΣ.Υ Ρήγας Νικόλαος Μέλος Δ.Σ. Π.Ο.ΑΣ.Υ Υποεπιτροπή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας και της Εκμετάλλευσης

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002 ΠολΠρωτΑθ 528/2002 Προστασία καταναλωτή. Προστασία προσωπικών δεδομένων. Τράπεζες. Συλλογική αγωγή. Ενώσεις καταναλωτών. Νομιμοποίηση. (..) Ι. Από τις συνδυασμένες διατάξεις των αρ. 4 παρ. 2, 6, 12 παρ.

Διαβάστε περισσότερα

Ποινική ευθύνη λόγω θαλάσσιας ρύπανσης

Ποινική ευθύνη λόγω θαλάσσιας ρύπανσης Ποινική ευθύνη λόγω θαλάσσιας ρύπανσης Isalos.net Ερευνητική Ομάδα «Επιλέγω Ναυτιλία» Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη Επιμορφωτικές συναντήσεις ναυτιλίας 11 Μαΐου 2016 Διεθνές πλαίσιο προστασίας του θαλάσσιου

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4452, (Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΝΟΜΟ

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4452, (Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΝΟΜΟ Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4452, 11.7.2014 Ν. 97(Ι)/2014 97(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΝΟΜΟ Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Συνοπτικός τίτλος. 64(Ι)

Διαβάστε περισσότερα

Η εποχή του Διαφωτισμού

Η εποχή του Διαφωτισμού Ομαδική εργασία μαθητών Γ1 (12-01-2015) ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Η εποχή του Διαφωτισμού ΟΜΑΔΑ 1 Κωνσταντίνος Σταύρος Χρήστος - Γιάννης Εξελίξεις στην Ευρώπη κατά τον 17 ο και 18 ο αιώνα Οικονομικές μεταβολές Αγροτική

Διαβάστε περισσότερα

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Κανελλοπούλου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/2008 Διάγραμμα του

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4373, 28.12.2012

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4373, 28.12.2012 Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4373, 28.12.2012 207(Ι)/2012 207(Ι)/2012 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΝΟΜΟ Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ 2017-2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΘΕΜΑ 1 Ο Τι γνωρίζετε για την συντιμωρητή πρότερη και συντιμωρητή ύστερη πράξη; Η

Διαβάστε περισσότερα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα Θέμα: Θρησκευτική Ελευθερία Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Συγκρουσιακές Θεωρήσεις Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 5ο (σελ. 128 136) Οι θέσεις του Althusser Οι θέσεις του Gramsci 2 Karl Marx (1818-1883)

Διαβάστε περισσότερα

16542/1/09 REV 1 ΛΜ/νικ 1 DG H 2B

16542/1/09 REV 1 ΛΜ/νικ 1 DG H 2B ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 25 Νοεμβρίου 2009 (27.11) (OR. en) 16542/1/09 REV 1 JAI 868 DROIPEN 160 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Προεδρίας προς : την ΕΜΑ/το Συμβούλιο αριθ. πρότ. Επιτρ. : 16542/09 JAI

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΟΤΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΖΕΡΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΟΤΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΖΕΡΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΡΑΚΑΣΗΣ ΓΕΡΑΣΗΣ ΜΠΑΣΙΟΣ ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΚΕΡΑΣΙΝΑ ΒΑΛΑΣΗ ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΑΣΙΟΥΛΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΟΥΜΟΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΜΑΡΙΝΑΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΡΙΖΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΑΓΓΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΡΧΕΙΑ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΑΘΗΝΑ, 2 32. H προστασία του ηθικού δικαιώματος στις ψηφιακές βιβλιοθήκες

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΡΧΕΙΑ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΑΘΗΝΑ, 2 32. H προστασία του ηθικού δικαιώματος στις ψηφιακές βιβλιοθήκες ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΡΧΕΙΑ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΑΘΗΝΑ, 2 32 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2006 H προστασία του ηθικού δικαιώματος στις ψηφιακές βιβλιοθήκες Δρ.Ν.,., Μαρία Δάφνη Παπαδοπούλου, LL.Μ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 1.9.2009 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Αναφορά 0586/2005, του Ιωάννη Βουτινόπουλου, ελληνικής ιθαγένειας, σχετικά με εικαζόμενες παράνομες χρηματιστηριακές συναλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο Μ.Μ.Ε. Μάθημα 13: H προστασία των προσωπικών δεδομένων και ιδίως στο διαδίκτυο. Επικ. Καθηγητής Παναγιώτης Μαντζούφας Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Δίκαιο Μ.Μ.Ε. Μάθημα 13: H προστασία των προσωπικών δεδομένων και ιδίως στο διαδίκτυο. Επικ. Καθηγητής Παναγιώτης Μαντζούφας Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ. Δίκαιο Μ.Μ.Ε. Μάθημα 13: H προστασία των προσωπικών δεδομένων και ιδίως στο διαδίκτυο Επικ. Καθηγητής Παναγιώτης Μαντζούφας Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.7.2013 SWD(2013) 275 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Κατάλογος των νομικών βάσεων που προβλέπουν τη συνήθη νομοθετική διαδικασία στη Συνθήκη της Λισαβόνας 1

Κατάλογος των νομικών βάσεων που προβλέπουν τη συνήθη νομοθετική διαδικασία στη Συνθήκη της Λισαβόνας 1 Κατάλογος των νομικών βάσεων που προβλέπουν τη συνήθη νομοθετική διαδικασία στη Συνθήκη της Λισαβόνας 1 Το παράρτημα αυτό περιέχει τον κατάλογο των νομικών βάσεων στις οποίες εφαρμόζεται η «συνήθης νομοθετική

Διαβάστε περισσότερα

Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία τους για τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Αναλυτικό διάγραμμα του μαθήματος της Δευτέρας 5/10/2015

Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία τους για τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Αναλυτικό διάγραμμα του μαθήματος της Δευτέρας 5/10/2015 ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Αθ. Κανελλοπούλου-Μαλούχου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία

Διαβάστε περισσότερα

Όρια στις πειθαρχικές ποινές απομόνωσης ανηλίκων κρατουμένων

Όρια στις πειθαρχικές ποινές απομόνωσης ανηλίκων κρατουμένων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Δελτίο Τύπού Αθήνα 15/05/2017 Όρια στις πειθαρχικές ποινές απομόνωσης ανηλίκων κρατουμένων Εξορθολογισμό και

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4093, 27/10/2006 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟ. Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως:

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4093, 27/10/2006 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟ. Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟ Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Συνοπτικός τίτλος. Κεφ. 6. 11 του 1965 161 του 1989 228 του 1989 51(Ι) του 1999 134(Ι) του 1999 58(Ι)

Διαβάστε περισσότερα

Co-funded by the European Union

Co-funded by the European Union 1 Συμμετοχή Η συμμετοχή είναι δικαίωμα σου! Τα παιδιά, οι νέοι όπως και οι ενήλικες, έχουν το δικαίωμα της παροχής συμβουλών και το δικαίωμα του να εισακούονται σε διαδικασίες που τους αφορούν. Πρώτα όμως

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ «Κύρωση των τροποποιήσεων του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ν. 3003/2002, Α 75) που υιοθετήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Άρθρο πρώτο

Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Άρθρο πρώτο ΝΟΜΟΣ: 1855/89 Κύρωση διεθνούς σύµβασης εργασίας υπ'αριθ. 141/1975 «για τις οργανώσεις των γεωργικών εργατών και το ρόλο τους στην οικονοµική και κοινωνική ανάπτυξη» (ΦΕΚ 141/Α/1-06-89) Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΥΑΓΓ. ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ...VII ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΡΑΡΑ...ΙΧ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ...XVII ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ...

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΥΑΓΓ. ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ...VII ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΡΑΡΑ...ΙΧ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ...XVII ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ... ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΥΑΓΓ. ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ...VII ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΡΑΡΑ...ΙΧ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ...XVII ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ...ΧΧΙ I. ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΣΕΛ.

Διαβάστε περισσότερα

Κυβερνητική θεωρία και Δημόσια Διοίκηση. Η ροή των πληροφοριών μέσα στους διοικητικούς θεσμούς

Κυβερνητική θεωρία και Δημόσια Διοίκηση. Η ροή των πληροφοριών μέσα στους διοικητικούς θεσμούς Κυβερνητική θεωρία και Δημόσια Διοίκηση Η ροή των πληροφοριών μέσα στους διοικητικούς θεσμούς Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικό Ποινικό Δίκαιο

Οικονομικό Ποινικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6: Η κοινωνική αντίδραση στην οικονομική εγκληματικότητα Αγγελική Πιτσελά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εγκληματολογίας- Σωφρονιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη δήλωση σχετικά με τα κριτήρια αποκλεισμού και τα κριτήρια επιλογής

Υπεύθυνη δήλωση σχετικά με τα κριτήρια αποκλεισμού και τα κριτήρια επιλογής Υπεύθυνη δήλωση σχετικά με τα κριτήρια αποκλεισμού και τα κριτήρια επιλογής [Ο υπογράφων] [Η υπογράφουσα] [να συμπληρωθεί το ονοματεπώνυμο του υπογράφοντος στο παρόν έντυπο]: (μόνο για φυσικά πρόσωπα)

Διαβάστε περισσότερα

μεταναστευτικό ζήτημα θετικό βήμα το εγχείρημα της συγκέντρωσης της σχετικής νομοθεσίας σε ενιαίο κείμενο νόμου.

μεταναστευτικό ζήτημα θετικό βήμα το εγχείρημα της συγκέντρωσης της σχετικής νομοθεσίας σε ενιαίο κείμενο νόμου. Ομιλία της Συνηγόρου του Πολίτη Καλλιόπης Σπανού στη Διεθνή Συνδιάσκεψη της ΟΚΕ στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με θέμα: «Μια ολοκληρωμένη και κοινή μεταναστευτική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 16 Οκτωβρίου 2012 (23.10) (OR. en) 14826/12 Διοργανικός φάκελος: 2012/0036 (COD)

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 16 Οκτωβρίου 2012 (23.10) (OR. en) 14826/12 Διοργανικός φάκελος: 2012/0036 (COD) ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 16 Οκτωβρίου 2012 (23.10) (OR. en) 14826/12 Διοργανικός φάκελος: 2012/0036 (COD) DROIPEN 139 COPEN 223 CODEC 2357 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: το Συμβούλιο αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

2. Το Π.Δ. 81/2002 (ΦΕΚ Α 57) περί συγχωνεύσεως των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

2. Το Π.Δ. 81/2002 (ΦΕΚ Α 57) περί συγχωνεύσεως των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ: 343/2002 ΦΕΚ: Α 284/22.11.2002 ΤΙΤΛΟΣ: ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 98/84 ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 20ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1998

Διαβάστε περισσότερα

811 Ν. 23/90. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Δικαστήρια Δικαστές Γραμματεία

811 Ν. 23/90. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Δικαστήρια Δικαστές Γραμματεία E.E., Παρ. I, Αρ. 2485, 2.3.90 811 Ν. 23/90 Ο περί Δικαστηρίων Νόμος του 1990 εκδίδεται με δημοσίευση στην επίσημη εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος. Αριθμός 23

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4289, 29/7/2011 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΟΜΟ

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4289, 29/7/2011 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΟΜΟ ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΟΜΟ Η Bουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Συνοπτικός τίτλος. 125(Ι) του 2007 54(Ι) του 2009. 1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΕΡΙ ΑΘΕΜΙΤΗΣ ΚΤΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΟΦΕΛΟΥΣ ΑΠΟ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΟΥΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ

Ο ΠΕΡΙ ΑΘΕΜΙΤΗΣ ΚΤΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΟΦΕΛΟΥΣ ΑΠΟ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΟΥΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ Ο ΠΕΡΙ ΑΘΕΜΙΤΗΣ ΚΤΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΟΦΕΛΟΥΣ ΑΠΟ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΟΥΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 -------------------------------------------------------- Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως:

Διαβάστε περισσότερα

Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως:

Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι) Ν. 55(Ι)/2018 Αρ. 4656, 13.6.2018 Ο περί της Εφαρμογής του Κανονισμού (Ε.Ε.) αριθ. 910/2014, σχετικά με την Ηλεκτρονική Ταυτοποίηση και τις Υπηρεσίες Εμπιστοσύνης για τις Ηλεκτρονικές Συναλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 004 Επιτροπή Αναφορών 009 9.0.007 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 077/007, του Dominique Voillemot, γαλλικής ιθαγένειας, επικεφαλής της αντιπροσωπείας των γαλλικών δικηγορικών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 2 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 2016

ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 2016 ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 2016 ΕΛΛΑΔΑ Μέχρι σήμερα δεν υπήρχε στην Ελλάδα συγκεκριμένο νομοσχέδιο για το bullying, πράγμα το οποίο οδήγησε σε πολλά ψυχικά προβλήματα σε διαφόρους ανθρώπους, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Ένα κουίζ για μικρούς και μεγάλους!

Ένα κουίζ για μικρούς και μεγάλους! Πόσο καλά ξέρεις τα δικαιώματά σου; Ένα κουίζ για μικρούς και μεγάλους! Στις 20 Νοεμβρίου 2015 η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού γίνεται 26 χρονών. Πόσο την χρησιμοποιούμε για να διεκδικούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Βόλφγκανγκ Κορν

ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Βόλφγκανγκ Κορν ΠΩΣ ΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟ ΓΙΛΕΚΟ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Βόλφγκανγκ Κορν Β Ομάδα 1. Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας, μετά από αρκετές αναφορές στις αρνητικές όψεις της παγκοσμιοποίησης, καταλήγει στη διαπίστωση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ http://www.0-18.gr/gia-megaloys/dsdp Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού με απλά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Η Μάχη της Κρήτης έχει µια ξεχωριστή θέση στη ροή των γεγονότων του Β' Παγκοσµίου Πολέµου. Ο Ελληνικός λαός στη Κρήτη, εγκαταλελειµµένος

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 1: Αυτονόμηση της αντιμετώπισης των ανηλίκων

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 1: Αυτονόμηση της αντιμετώπισης των ανηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Αυτονόμηση της αντιμετώπισης των ανηλίκων Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας-Σωφρονιστικής Άδειες Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

Στόχοι και κατευθύνσεις στη διαπολιτισμική εκπαίδευση

Στόχοι και κατευθύνσεις στη διαπολιτισμική εκπαίδευση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Στόχοι και κατευθύνσεις στη διαπολιτισμική εκπαίδευση Ενότητα 6: Ρατσισμός Αναστασία Κεσίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

A8-0469/79. Helmut Scholz, Merja Kyllönen, Jiří Maštálka, Patrick Le Hyaric, Paloma López Bermejo εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL

A8-0469/79. Helmut Scholz, Merja Kyllönen, Jiří Maštálka, Patrick Le Hyaric, Paloma López Bermejo εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL 9.1.2019 A8-0469/79 79 Αιτιολογική σκέψη 7 (7) Η ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος προϋποθέτει, ιδίως, ότι τα δικαστικά όργανα είναι σε θέση να ασκούν τα δικαστικά τους καθήκοντα εντελώς αυτόνομα, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα 1Ο Απριλίου 2013 ΠΡΟΣ

Αθήνα 1Ο Απριλίου 2013 ΠΡΟΣ ι i ιι Αθήνα 1Ο Απριλίου 2013 ΕΜΗΝΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΑ Ο ΕΣΑΓΈΛΕΥΣ ΤΟΥ ΑΡΕΟΥ ΠΑΓΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔIΟΚΗΤιΚΟ ΤΗΛ. 2106411526 ΦΑΞ 2106411523 Αριθ. Πρωτ.: 1071 Αριθμός Γνωμοδότησης: 3/13 ΠΡΟΣ το Υπουργείο Οlκονομικών- Γενική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΗΜΕΡΑ. Ποτέ άλλοτε μετά την μεταπολίτευση, τουλάχιστον η ελληνική κοινωνία δεν βρέθηκε σε

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΗΜΕΡΑ. Ποτέ άλλοτε μετά την μεταπολίτευση, τουλάχιστον η ελληνική κοινωνία δεν βρέθηκε σε Θεοδόσης Ν. Πελεγρίνης ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΗΜΕΡΑ Ποτέ άλλοτε μετά την μεταπολίτευση, τουλάχιστον η ελληνική κοινωνία δεν βρέθηκε σε τόσο άσχημη κατάσταση, όσο τον καιρό αυτόν. Ο λόγος;

Διαβάστε περισσότερα

Δικαιώματα των Θυμάτων. Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων

Δικαιώματα των Θυμάτων. Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων Δικαιώματα των Θυμάτων Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων Η εμπορία ανθρώπων παραβιάζει τα δικαιώματα και επηρεάζει τις ζωές αμέτρητων ανθρώπων τόσο στην Ευρώπη

Διαβάστε περισσότερα

E.E., Παρ. I, Αρ. 2659, 13.12.91

E.E., Παρ. I, Αρ. 2659, 13.12.91 E.E., Παρ. I, Αρ. 2659, 13.12.91 2005 Ν. 222/91 Ο περί Στεγών για Ηλικιωμένους και Αναπήρους Νόμος του 1991 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 9 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΣΥΝΩΝΥΜΑ

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΟΡΙΣΜΟΙ Ρατσισμός ονομάζεται η στάση, κατά την οποία τα μέλη μιας φυλής ή εθνικής ομάδας θεωρούν ως μειονεκτούντα τα μέλη άλλης φυλής ή εθνικής ομάδας και ως συνέπεια αυτού αναπτύσσουν μία έντονη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Α. Ερωτήσεις σύντομης απάντησης 1. Το αγροτικό ζήτημα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 22.10.2013 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (91/2013) Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη της Τσεχικής Γερουσίας για την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ».

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ». ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ». ΘΕΜΑ: Κατάργηση διατάξεων του άρθρου 1 «Κατάργηση των καταστημάτων κράτησης Γ` τύπου» του ν.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ «Σύσταση Γραφείου Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας» Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Όπως είναι γνωστό τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται περιστατικά

Διαβάστε περισσότερα

Φορείς των νέων ιδεών ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ

Φορείς των νέων ιδεών ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ Δ. ΑΝΑΝΕΩΣΗ- ΔΙΧΑΣΜΟΣ (1909-1922) 1. Το κόμμα των φιλελευθέρων 1. Πριν τις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910 κανένα ΜΕΓΑΛΟ κόμμα δεν υποστήριζε τις μεταρρυθμίσεις που προτάθηκαν το 1909/1910 Φορείς των νέων

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4470, 7.11.2014 168(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΟΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΩΝ, ΟΙΚΩΝ ΚΥΒΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΙΑΣ ΝΟΜΟ

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4470, 7.11.2014 168(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΟΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΩΝ, ΟΙΚΩΝ ΚΥΒΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΙΑΣ ΝΟΜΟ Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4470, 7.11.2014 Ν. 168(Ι)/2014 168(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΟΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΩΝ, ΟΙΚΩΝ ΚΥΒΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΙΑΣ ΝΟΜΟ Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΑΕΑ 15/10/ ΔΣΕ

ΠΕΑΕΑ 15/10/ ΔΣΕ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΝΕΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΚΟΙΝΒΟΥΛΙΟΥ ΝΑ ΚΛΕΙΣΕΙ ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΞΕ Η ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ. 3124 της 14ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1997 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΡΟΣ Ι

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ. 3124 της 14ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1997 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΡΟΣ Ι Ν. 8(Ι)/97 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αρ. 3124 της 14ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1997 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΡΟΣ Ι Ο περί Ιδιωτικών Γραφείων Εξεύρεσης Εργασίας Νόμος του 1997 εκδίδεται με δημοσίευση

Διαβάστε περισσότερα

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα. του Παιδιού. με απλά λόγια

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα. του Παιδιού. με απλά λόγια Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού με απλά λόγια Όλα τα παιδιά έχουν δικαιώματα που προβλέπονται από νόμους και διεθνείς συμβάσεις. Το σημαντικότερο κείμενο για τα δικαιώματα των παιδιών,

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ α) Απάντηση σελ. 93 σχολ. βιβλίου : «Το κόμμα των Αντιβενιζελικών.» β) Απάντηση

Διαβάστε περισσότερα

Το έγγραφο αυτό συνιστά βοήθημα τεκμηρίωσης και δεν δεσμεύει τα κοινοτικά όργανα

Το έγγραφο αυτό συνιστά βοήθημα τεκμηρίωσης και δεν δεσμεύει τα κοινοτικά όργανα 2004D0003 EL 18.06.2011 001.001 1 Το έγγραφο αυτό συνιστά βοήθημα τεκμηρίωσης και δεν δεσμεύει τα κοινοτικά όργανα B ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ της 4ης Μαρτίου 2004 σχετικά με την πρόσβαση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο ΚΑΖΛΑΡΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Θέμα εργασίας: ΤΟ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4231, 19/2/2010

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4231, 19/2/2010 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΕΙΩΝ ΝΟΜΟ Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Συνοπτικός τίτλος. Κεφ. 270 5 του 1965 88(Ι) του 1995 132(Ι) του 2001 63(Ι) του 2003

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4092, 20/10/2006 Ο ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2006

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4092, 20/10/2006 Ο ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2006 Ο ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2006 Για σκοπούς εφαρμογής των πράξεων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο: Επίσημη Εφημερίδα της

Διαβάστε περισσότερα

831 Ν. 57(I)/92. Ε.Ε. Παρ. I (I), Αρ. 2724,

831 Ν. 57(I)/92. Ε.Ε. Παρ. I (I), Αρ. 2724, Ε.Ε. Παρ. I (I), Αρ. 2724,10.7.92 831 Ν. 57(I)/92 Ο περί Περίθαλψης και Μεταχείρισης Τοξικομανών Νόμος του 1992 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ Β ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΝΟΜΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «Για την προσαρµογή της ελληνικής νοµοθεσίας προς τις διατάξεις της Ο- δηγίας 2005/35/ΕΚ

Διαβάστε περισσότερα