Βέλτιστη ιαστασιολόγηση εξαµενών Επεξεργασίας Λυµάτων για Ελαχιστοποίηση του Κόστους

Transcript

1 Ολοκληρωµένη ιαχείριση Υδατικών Πόρων 577 Βέλτιστη ιαστασιολόγηση εξαµενών Επεξεργασίας Λυµάτων για Ελαχιστοποίηση του Κόστους Μ. ΓΚΡΑΤΖΙΟΥ Ε. ΤΖΑΛΑΜΟΥΡΑ Λέκτορας.Π.Θ. Πολιτικός Μηχανικός, Μc.Π.Θ. Περίληψη Στην εργασία αυτή διερευνάται η επίδραση της µεταβολής των διαστάσεων στο κόστος των δεξαµενών πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας καθίζησης και της δεξαµενής αερισµού και εντοπίσθηκε ο βέλτιστος σχεδιασµός για δεδοµένες παροχές και αποδόσεις. Στα πλαίσια της εργασίας δηµιουργήθηκε ένα λογισµικό πρόγραµµα, το οποίο διαστασιολογεί και κοστολογεί τις δεξαµενές που προαναφέρθηκαν. Τα αποτελέσµατα συγκρίθηκαν µε αυτά που προέκυψαν από την χρήση του λογισµικού Capdet και ήταν ανάλογα. Abstract This paper focuses on the influence of the dimension variation on the cost of the various wastewater process tanks. Optimum dimensions are calculated for given wastewater inflows and outflows. For this purpose, a special software named CoDeTa, was generated. The software is used to calculate tank dimensions and estimate costs. Results were compared to those calculated by Capdet software and were found almost the same. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος αυτής της εργασίας είναι η βέλτιστη διαστασιολόγηση διαφόρων δεξαµενών που απαρτίζουν τις µονάδες επεξεργασίας υγρών αστικών λυµάτων ώστε να ελαχιστοποιηθεί το κόστος τους, χωρίς να µειωθεί η απόδοση επεξεργασίας. Συγκεκριµένα διερευνήθηκε η επίδραση της µεταβολής των διαστάσεων στο κόστος των δεξαµενών πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας καθίζησης και της δεξαµενής αερισµού και εντοπίσθηκε ο βέλτιστος σχεδιασµός για δεδοµένες παροχές και αποδόσεις. Στα πλαίσια της εργασίας αυτής δηµιουργήθηκε ένα πρόγραµµα CoDeTa (Cost design of tanks), το οποίο διαστασιολογεί και κοστολογεί τις δεξαµενές που προαναφέρθηκαν. Τα ίδια δεδοµένα εφαρµόστηκαν και στο λογισµικό πρόγραµµα Capdet Works, που εκτιµά κόστος µονάδων επεξεργασίας λυµάτων και βασίζεται σε Αµερικανικά στατιστικά, κυρίως, δεδοµένα [1] και έγινε σύγκριση των αποτελεσµάτων ως προς τη βέλτιστη διαστασιολόγηση. 2. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ CοDeTa 2.1. Γενικά Το πρόγραµµα CoDeTa, δηµιουργήθηκε µε την χρήση της γλώσσας προγραµµατισµού C# και του Νet Framework. Κύριος στόχος ήταν η ανάπτυξη ενός προγράµµατος µε την µορφή οδηγού (Wizard), που θα αυτοµατοποιεί την κοστολόγηση των βασικών δεξαµενών ενός βιολογικού καθαρισµού, βασιζόµενο σε υπολογιστικά στοιχεία και µε τρέχουσες τιµές κόστους. Το περιβάλλον του προγράµµατος διαµορφώθηκε έτσι ώστε να είναι εύχρηστο και λειτουργικό και ο χρήστης να ακολουθεί τα βήµατα που του υποδεικνύονται από το πρόγραµµα. Στον χρήστη παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής των ποιοτικών και ποσοτικών δεδοµένων των εισερχοµένων λυµάτων, της επιθυµητής απόδοσης επεξεργασίας, των διαστάσεων των δεξαµενών που προτείνονται από το πρόγραµµα σαν προκαθορισµένες (defaults) τιµές, κατασκευαστικές προδιαγραφές και τις τιµές κόστους υλικών και εργασιών. Αν ο χρήστης επιθυµεί να κρατήσει τις προκαθορισµένες από το πρόγραµµα τιµές τότε µπορεί µε την εισαγωγή και µόνο της παροχής εισόδου να έχει αυτοµάτως το τελικό κατασκευαστικό κόστος των δεξαµενών Εργαλεία ανάπτυξης. Για την ανάπτυξη του προγράµµατος χρησιµοποιήθηκε η γλώσσα C# και το ενιαίο εργαλείο ανάπτυξης εφαρµογών Visual Studio.NET Enterprise Architect. Το λειτουργικό σύστηµα που χρησιµοποιήθηκε είναι τα Windows XP. Το Visual Studio.Net προαπαιτεί λειτουργικό Windows 2000 ή νεότερο. Για την διαστασιολόγηση των δεξαµενών χρησιµοποιήθηκαν τα κλασσικά µοντέλα σχεδιασµού [2-6] Ανάλυση και παρουσίαση του κώδικα υλοποίησης του προγράµµατος Πρωτοβάθµια δεξαµενή καθίζησης Ο χρήστης όταν ανοίγει το πρόγραµµα CoDeTa βρίσκεται στο αρχικό παράθυρο εργασίας, το οποίο παρουσιάζεται στην Εικόνα 2.1.

2 578 Τεχνολογία και ιαχείριση Υγρών Αποβλήτων Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία Πάχος σκυροδέµατος θεµελίου, δεξαµενής πάνω από το έδαφος, Το επιπλέον πλάτος για εκσκαφή. Στην συνέχεια και αφού καθοριστούν τα δεδοµένα, ο χρήστης πηγαίνει στην καρτέλα µε τις τιµές των υλικών και των διαφόρων εργασιών, που απαιτούνται για την κατασκευή της δεξαµενής (Εικόνα 2.2). Ο χρήστης έχει την δυνατότητα αλλαγής αυτών των τιµών σύµφωνα µε τις τιµές που καθορίζει η επιτροπή διαπίστωσης τιµών δηµοσίων έργων. Εικόνα 2.1: Παράθυρο εισαγωγής δεδοµένων για την κοστολόγηση εξαµενής Πρωτοβάθµιας Καθίζησης. Στο παράθυρο αυτό ο χρήστης εισάγει την παροχή εισόδου. Οι επιλογές που δίνονται στον χρήστη εδώ είναι δύο: ο - Πατώντας την ένδειξη που βρίσκεται δίπλα στο πλευρικό βάθος µπορεί να εισάγει τις δικές του διαστάσεις βάθους και διαµέτρου, για τον υπολογισµό της δεξαµενής. - Πατώντας την ανάλογη ένδειξη, που βρίσκεται δίπλα στις µονάδες, απενεργοποιούνται τα κελιά εισαγωγής του πλευρικού βάθους και της διαµέτρου της δεξαµενής και το πρόγραµµα καλείται να υπολογίσει την απαιτούµενη διάµετρο της δεξαµενής, για δεδοµένο πλευρικό βάθος H=4m. Η επιλογή το πλευρικό βάθος να είναι ίσο µε τέσσερα µέτρα έγινε µετά από διερεύνηση. Η διερεύνηση αφορούσε την οικονοµικότερη κατασκευή δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης και έγινε µε την αρχική εφαρµογή του προγράµµατος CoDeTa και του προγράµµατος CapdetWorks. - Στο παράθυρο αυτό ο χρήστης µπορεί να καθορίσει και άλλα στοιχεία αν το επιθυµεί ή να δεχτεί τις προκαθορισµένες τιµές που προτείνει το CoDeTa. Τέτοια στοιχεία είναι: Χρόνος παραµονής, Κλίση πυθµένα, Πάχος σκυροδέµατος εξωτερικών τοίχων, Πάχος σκυροδέµατος στρώσης πυθµένα, Πάχος σκυροδέµατος εξοµάλυνσης, Πλάτος θεµελίου πεδίλου, Εικόνα 2.2: Παράθυρο εισαγωγής τιµών των υλικών και των εργασιών. Η τελευταία καρτέλα που εµφανίζεται σε αυτό το επίπεδο έχει την ονοµασία υπολογισµοί και ενεργοποιώντας την ο χρήστης µεταβαίνει στα παράθυρα των υπολογισµών και επιλέγει την ένδειξη πρωτοβάθµια καθίζηση. Ενεργοποιώντας την ένδειξη αυτή εµφανίζονται δύο επιµέρους καρτέλες. Η πρώτη αναφέρεται σε υδραυλικούς υπολογισµούς και η δεύτερη στη κοστολόγηση της δεξαµενής (Εικόνα 2.3). Πατώντας την ένδειξη εύρεση υπολογίζονται αυτόµατα τα υδραυλικά χαρακτηριστικά: Όγκος δεξαµενής, Επιφανειακή φόρτιση, Μήκος Υπερχειλιστή, Φόρτιση Υπερχειλιστή (Εικόνα 2.3). Στην συνέχεια ο χρήστης πηγαίνει στην καρτέλα µε την ένδειξη κοστολόγηση και ενεργοποιώντας την ένδειξη υπολογισµός εµφανίζεται το κατασκευαστικό

3 Ολοκληρωµένη ιαχείριση Υδατικών Πόρων 579 κόστος της πρωτοβάθµιας δεξαµενής καθίζησης (Εικόνα 2.4). Στην καρτέλα αυτή ο χρήστης µπορεί να δει το κόστος των επιµέρους εργασιών που απαιτούνται για την κατασκευή της πρωτοβάθµιας δεξαµενής καθίζησης καθώς και το συνολικό κόστος κατασκευής. Στο σηµείο αυτό και, εάν ο χρήστης δεν έχει επιλέξει την διάµετρο και το βάθος της δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης, το πρόγραµµα ενηµερώνει τον χρήστη, εµφανίζοντας ένα νέο παράθυρο (Εικόνα 2.5), ότι τα δύο αυτά στοιχεία δεν έχουν ορισθεί και τον µεταφέρει στην αντίστοιχη καρτέλα εισαγωγής δεδοµένων, όπου εκεί επιλέγει τον τρόπο υπολογισµού της διαµέτρου, όπως έχει περιγραφεί προηγουµένως. Εικόνα 2.5: Παράθυρο ελέγχου εισαγωγής δεδοµένων. Εικόνα 2.3: Υδραυλικά χαρακτηριστικά της δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης. Εικόνα 2.4: Υπολογισµός του κόστος κατασκευής δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης ευτεροβάθµια δεξαµενή καθίζησης Για τους υπολογισµούς που αφορούν την δευτεροβάθµια δεξαµενή καθίζησης υπάρχουν επίσης δύο επιµέρους καρτέλες. Η πρώτη αναφέρεται στους υδραυλικούς υπολογισµούς και η δεύτερη στη κοστολόγηση της δεξαµενής. Αρχικά ο χρήστης εισάγει την παροχή και το ύψος (βάθος) που επιθυµεί να έχει η δεξαµενή. Το πρόγραµµα έχει προκαθορισµένες τιµές για τα στοιχεία: χρόνο παραµονής των λυµάτων στην δεξαµενή, τη σταθερά σύνθεσης Y (µάζα παραγοµένων µικροοργανισµών προς τη µάζα οργανικών ουσιών που καταναλώνονται), τη σταθερά αποσύνθεσης K d (µάζα µικροοργανισµών που καταστρέφονται προς τη συνολική µάζα µικροοργανισµών στη µονάδα χρόνου), τη συγκέντρωση µικροοργανισµών X v, το συνολικό ΒΟD εισροής S o, τo διαλυµένο BOD εκροής S. Τις τιµές αυτές ο χρήστης δύναται να τις αλλάξει και να εισάγει νέες. Ενεργοποιώντας την ένδειξη εύρεση υπολογίζονται αυτόµατα τα εξής υδραυλικά χαρακτηριστικά: Όγκο δεξαµενής, ιάµετρο δεξαµενής, Επιφανειακή φόρτιση, Ποσότητα λάσπης, Παροχή λάσπης, Φόρτιση Υπερχειλιστή (Εικόνα 2.6). Στην συνέχεια ο χρήστης ενεργοποιεί την καρτέλα µε την ένδειξη κοστολόγηση και πατώντας την ένδειξη υπολογισµός παρουσιάζεται το κατασκευαστικό κόστος της δευτεροβάθµιας δεξαµενής καθίζησης. Στην καρτέλα αυτή ο χρήστης δύναται να δει το κόστος των επιµέρους εργασιών καθώς και το συνολικό κόστος της δευτεροβάθµιας δεξαµενής καθίζησης. Στο σηµείο αυτό, εάν ο χρήστης δεν έχει επιλέξει διάµετρο και βάθος της δεξαµενής, το πρόγραµµα τον ενηµερώνει και ζητά την εισαγωγή των στοιχείων, όπως αναφέρθηκε και στην δεξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης εξαµενή αερισµού Αρχικά ο χρήστης εισάγει την παροχή, το ύψος και το πλάτος της δεξαµενής αερισµού. Το πρόγραµµα έχει προκαθορισµένες τιµές όπως προηγουµένως για τα στοιχεία: χρόνο παραµονής, Y, K d, X v, S o και S. Ο

4 580 Τεχνολογία και ιαχείριση Υγρών Αποβλήτων Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία χρήστης µπορεί να αλλάξει τις τιµές εάν το επιθυµεί. Πατώντας την ένδειξη εύρεση υπολογίζονται αυτόµατα τα εξής υδραυλικά χαρακτηριστικά: Όγκο δεξαµενής, Μήκος δεξαµενής, Ποσότητα λάσπης, Παροχή λάσπης, Ποσότητα οξυγόνου (Εικόνα 2.7). Στην συνέχεια αν επιθυµεί να κοστολογήσει την δεξαµενή ακολουθεί παρόµοια µε προηγουµένως διαδικασία 3. ΠΑΡΑ ΟΧΕΣ Για τον υπολογισµό του κόστους και την σύγκριση των αποτελεσµάτων έγιναν ορισµένες παραδοχές για τις τιµές εισαγωγής διαφόρων παραµέτρων Ποιοτικά χαρακτηριστικά λυµάτων στην είσοδο Οι παραδοχές που αφορούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά λυµάτων στην είσοδο είναι: Αιωρούµενα στερεά 220 g/m 3, Ποσοστό οργανικών στερεών 75%, BOD 220 g/m 3, ιαλυτό BOD 80 g/m 3, COD 500 g/m 3, ιαλυτό COD 300 g/m 3, Ολικό Άζωτο 40 gn/m 3, Φώσφορος 8 gp/m 3, Αµµωνία 25g N/m 3, ph 7.6, Καθιζάνοντα στερεά 10 ml/lt, Λίπη και έλαια 100 g/m 3, Ποσοστό µη διασπώµενων αιωρούµενων στερεών 40 %, Μέση θερµοκρασία καλοκαιριού 23 o C, Μέση θερµοκρασία χειµώνα 10 o C Πρωτοβάθµια επεξεργασία Οι παραδοχές που αφορούν την πρωτοβάθµια επεξεργασία είναι: Ειδικό βάρος σωµατιδίων 1,05, Ποσοστό λάσπης στον πυθµένα 4%, Ποσοστά αποµάκρυνσης SS 58%, BOD 32%, COD 40%, TKN 5%, Φώσφορος 5%. Σχήµα δεξαµενής κυκλικό. Χρόνος παραµονής 90 min. Η διάρκεια ζωής θεωρήθηκε 20 έτη για τις µηχανικές διατάξεις και 40 έτη για τα δοµικά έργα.. Εικόνα 2.6: Εύρεση των υδραυλικών χαρακτηριστικών δεξαµενής Β βάθµιας καθίζησης ευτεροβάθµια επεξεργασία Οι παραδοχές που αφορούσαν την δευτεροβάθµια επεξεργασία ήταν: Σχέση τροφής-µικροοργανισµών F/M 0.5 kg BOD/kg VSS, Συντελεστής θερµοκρασίας 1.03, ιαλυτό BOD στην έξοδο 10 g/m 3, SS 4500 g/m 3, Ποσοστό οργανικών 75 %, Τύπος αερισµού: ιαχυτήρας, Σταθερός όρος µεταφοράς οξυγόνου 0.7, Σταθερός όρος κορεσµού σε οξυγόνο 0.95, Απόδοση µεταφοράς οξυγόνου 6%, Ελάχιστη παροχή οξυγόνου 11 m 3 /min/100m 3, X V =3000 mg/l, X ν,u =10000mg/l, Χρόνο παραµονής 8 ηµέρες, Y=0.69 kg VSS/Kg αποµακρυνόµενου BOD, K d =0.08d -1, a =0.54 kg O 2 / kg αποµακρυν. BOD, b =0.15 d -1. Η διάρκεια ζωής θεωρήθηκε 20 έτη για τις µηχανικές διατάξεις και 40 έτη για τα δοµικά έργα Τεχνικές παραδοχές Οι γενικές τεχνικές παραδοχές που αναφέρονται στον τρόπο κατασκευής είναι: πάχος σκυροδέµατος τοίχων δεξαµενών 0.25 m, πάχος σκυροδέµατος στρώσης πυθµένα δεξαµενών 0.20 m, πάχος σκυροδέµατος εξοµάλυνσης 0.10 m, πλάτος πεδίλων θεµελίων 2.25 m, επιπλέον πλάτος εκσκαφής δεξαµενών 1 m, ύψος δεξαµενών πάνω από το έδαφος 1.2 m. Εικόνα 2.7: Εύρεση υδραυλικών χαρακτηριστικών δεξαµενής αερισµού. 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ CoDeTa ΚΑΙ CAPDET Η βέλτιστη διαστασιολόγηση των δεξαµενών, βάσει των υπολογισµών που έγιναν, για διάφορες παροχές, µε

5 Ολοκληρωµένη ιαχείριση Υδατικών Πόρων 581 τα CAPDET και CoDeTa [7], παρουσιάζεται, συνοπτικά, στους Πίνακες 1, 2 και 3 που ακολουθούν. Πίνακας 1: Βέλτιστη διαστασιολόγηση δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης Q m 3 /d CAPDET CoDeTa ,5 4,46-4,21 4 4, ,47 4 5, ,31 4,5 5, ,06 4,5 6, ,5 9,98-9,41 4,5 9, ,5 12,22-11,5 4 12,22 Πίνακας 2: Βέλτιστη διαστασιολόγηση δεξαµενής δευτεροβάθµιας καθίζησης Q m 3 /d εξαµενή ευτεροβάθµιας καθίζησης CAPDET CoDeTa ,66 4 8, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,39 Πίνακας 3: Βέλτιστη διαστασιολόγηση ορθογωνικής δεξαµενής Αερισµού Q m 3 /d εξαµενή Αερισµού CAPDET - CoDeTa Μήκος Πλάτος Παροχή Οξυγόνου (Kg/d) ,85 7,50 219, ,78 7,50 329, ,71 7,50 438, ,63 7,50 548, ,56 7,50 652, ,49 7,50 767, ,56 10,00 877, ,51 10,00 987, ,05 10, , ,61 11, , ,56 12, , ,04 13, ,24 Στα Σχήµατα 1 και 2 παρουσιάζονται, ενδεικτικές καµπύλες κόστους συναρτήσει του ύψους, των δεξαµενών πρωτοβάθµιας καθίζησης, για τους υπολογισµούς µε το CAPDET και CoDeTa αντίστοιχα, όπου µπορεί κανείς να δει τη µεταβολή του κόστους. Οµοίως στα Σχήµατα 3 και 4 παρουσιάζονται ενδεικτικές καµπύλες κόστους συναρτήσει του ύψους, των δεξαµενών δευτεροβάθµιας καθίζησης. Στα Σχήµατα 5 και 6 παρουσιάζονται καµπύλες κόστους των δεξαµενών αερισµού συναρτήσει του πλάτους, για ύψος δεξαµενής 4 m. ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ (CAPDET) Σχήµα 1: Μεταβολή του Κατασκευαστικού Κόστους εξαµενής Πρωτοβάθµιας Καθίζησης συναρτήσει του ύψους της, Q = 5000 m 3 /d. Αµερικανικά δεδοµένα ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ (CoDeTa) Σχήµα 2: Μεταβολή του Κατασκευαστικού Κόστους εξαµενής Πρωτοβάθµιας Καθίζησης συναρτήσει του ύψους της Q = 5000 m 3 /d. Ελληνικά δεδοµένα 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Με το δεδοµένο ότι το κόστος κατασκευής αποτελεί το µεγαλύτερο µέρος του συνολικού κόστους µιας µονάδας επεξεργασίας λυµάτων για όλη την περίοδο λειτουργίας της [7], είναι σηµαντικό τα επί µέρους τµήµατα των µονάδων επεξεργασίας να διαστασιολογούνται, έτσι, ώστε να ελαχιστοποιείται το κόστος τους, ιδιαίτερα σε περιόδους που υπάρχει αυξανόµενη στενότητα των οικονοµικών πόρων.

6 582 Τεχνολογία και ιαχείριση Υγρών Αποβλήτων Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ (CAPDET) Σχήµα 3: Μεταβολή του Κατασκευαστικού Κόστους εξαµενής ευτεροβάθµιας Καθίζησης συναρτήσει του ύψους της, Q = 5000 m 3 /d. Αµερικανικά δεδοµένα Kόστος (Ευρώ) ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ (CoDeTa) Σχήµα 4: Μεταβολή του Κατασκευαστικού Κόστους εξαµενής ευτεροβάθµιας Καθίζησης συναρτήσει του ύψους της, Q = 5000 m 3 /d. Ελληνικά δεδοµένα ΑΕΡΙΣΜΟΥ (CAPDET) Πλάτος Σχήµα 5: Μεταβολή του Κατασκευαστικού Κόστους εξαµενής Αερισµού συναρτήσει του πλάτους της, Q = 5000 m 3 /d. Αµερικανικά δεδοµένα Κόστος(Ευρώ) ΑΕΡΙΣΜΟΥ (CoDeTa) Πλάτος Σχήµα 6: Μεταβολή του Κατασκευαστικού Κόστους εξαµενής Αερισµού συναρτήσει του πλάτους της, Q = 5000 m 3 /d. Ελληνικά δεδοµένα Τα αποτελέσµατα του υπολογισµού του κόστους των δεξαµενών, µε τα δύο λογισµικά, διαφέρουν στις τιµές του κατασκευαστικού κόστους. Αυτό ήταν αναµενόµενο καθώς εφαρµόζονται διαφορετικά τιµολόγια και υπάρχουν διαφορετικές αµοιβές στις Ελληνικές και Αµερικανικές συνθήκες εργασίας. Όµως τα αποτελέσµατα συµπίπτουν, όσον αφορά την βέλτιστη διαστασιολόγηση των δεξαµενών, µε κριτήριο το κόστος κατασκευής. Για την δεξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης το κόστος κατασκευής µειώνεται όσο αυξάνει το βάθος της δεξαµενής και έχουµε ελαχιστοποίηση του κόστους για βάθος δεξαµενής 4m έως 4,5 µέτρα. Για µεγαλύτερα βάθη το κόστος αυξάνεται. Για βάθη δεξαµενών 3m το κόστος ήταν αυξηµένο µόνο κατά 2% έως 5%, ανάλογα µε την παροχή. Για βάθη όµως 2 m η αύξηση του κόστους ανέρχεται σε 10% έως 20%. Στη δεξαµενή δευτεροβάθµιας καθίζησης, όπως και στη δεξαµενή αερισµού, έχουµε ελαχιστοποίηση του κόστους για βάθος 4m. Για µεγαλύτερα ή µικρότερα βάθη το κόστος αυξάνεται. Το κόστος κατασκευής για βάθος δεξαµενών 2m είναι αυξηµένο ανάλογα την παροχή από 12% έως και 50% για µεγάλες παροχές. Για βάθος 3 m η αύξηση του κόστους ανέρχεται σε 2% έως 15%, ενώ για βάθος 5m η αύξηση είναι της τάξεως του 2-5%. Σχετικά µε τη δεξαµενή αερισµού διαπιστώθηκε ότι για παροχές λυµάτων 1000 έως 3500 m 3 /d το ελάχιστο κατασκευαστικό κόστος επιτυγχάνεται για πλάτος δεξαµενής ίσο µε 7,5 m, για παροχές m 3 /d το πλάτος που ελαχιστοποιεί το κόστος είναι τα 10m. Για µεγαλύτερες παροχές διαπιστώθηκε ότι για κάθε επί πλέον 1000 m 3 /d λυµάτων το ελάχιστο κόστος επιτυγχάνεται µε την αύξηση του πλάτoυς της δεξαµενής κατά 0,5m (Πίνακας 3).

7 Ολοκληρωµένη ιαχείριση Υδατικών Πόρων 583 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Capdet Works Technical Reference (2000) 2. Kawamura S. Integrated Design of Water Treatment Facilities, John Wiley & Sons, U.S.A., Metcalf & Endy. Wastewater Engineering, McGraw-Hill, 3 rd Edition, Αιβαζίδης Α., Τεχνολογία και ιαχείριση Υγρών αποβλήτων, Πανεπιστηµιακό σύγγραµµα,.π.θ, Ξάνθη, Λέκκας Θ.. Περιβαλλοντική Μηχανική Ι, ιαχείριση Υδατικών Πόρων, Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Περιβάλλοντος, Μυτιλήνη, Στάµου Α.Ι., Βιολογικός Καθαρισµός Αστικών Απόβλήτων µε παρατεταµένο αερισµό και βιολογική αποµάκρυνση θρεπτικών, Εκδόσεις Παπασωτηρίου, Αθήνα, Γκράτζιου Μ., Οικονόµου Σ (2005). Αξιολόγηση κόστους µονάδων επεξεργασίας λυµάτων, Πρακτικά 4 ου ιεθνούς Συνεδρίου Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας Heleco 2005 (υπό ανακοίνωση). Μ. Γκράτζιου, Λέκτορας, Τοµέας Προγραµµατισµού και Γενικών Μαθηµάτων, Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης, Ξάνθη Τηλ , Fax: / mgratzi@civil.duth.gr. Ε.Τζαλαµούρα, Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ. Μcs.Π.Θ. Κεσσαρείας 65, Άνω Τούµπα, Θες/κη Τηλ evitzalamoura@yahoo.gr.