Ζ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΩΝ ΓΔΓΟΜΔΝΩΝ ΠΡΟΩΠΗΚΟΤ ΥΑΡΑΚΣΖΡΑ ΣΟΝ ΥΩΡΟ ΔΛΔΤΘΔΡΗΑ, ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΓΗΚΑΗΟΤΝΖ. Bηξγηλία Σδώξηδε, Γηδάθηνξαο Ννκηθήο

Transcript

1 Ζ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΩΝ ΓΔΓΟΜΔΝΩΝ ΠΡΟΩΠΗΚΟΤ ΥΑΡΑΚΣΖΡΑ ΣΟΝ ΥΩΡΟ ΔΛΔΤΘΔΡΗΑ, ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΓΗΚΑΗΟΤΝΖ. Bηξγηλία Σδώξηδε, Γηδάθηνξαο Ννκηθήο ΚΟΜΟΣΖΝΖ 2016

2 ΠΗΝΑΚΑ ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΩΝ ΑΓΣΠΥ: Αζηπλνκηθή θαη Γηθαζηηθή πλεξγαζία ζε Πνηληθέο Τπνζέζεηο Γ.Δ.: Γεληθφο Δηζαγγειέαο ΓΔΔ: Γηθαζηήξην Δπξσπατθήο Έλσζεο ΓΔΚ: Γηθαζηήξην Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ ΓΔΥ: Γηθαηνζχλε θαη Δζσηεξηθέο Τπνζέζεηο EΓΓΑ: Δπξσπατθφ Γηθαζηήξην Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ ΔΔ: Δπξσπατθή Έλσζε EEEπξΓ: Διιεληθή Δπηζεψξεζε Δπξσπατθνχ Γηθαίνπ ΔΔΠ: Δληαία Δπξσπατθή Πξάμε ΔΔΠΓ: Δπξσπαίνο Δπφπηεο Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ ΔΚ: Δπξσπατθή Κνηλφηεηα ΔΚΑΔ: Δπξσπατθή Κνηλφηεηα Αηνκηθήο Δλέξγεηαο ΔΚΑΦ: Δπξσπατθή Κνηλφηεηα Άλζξαθα θαη Υάιπβα ΔΟΚ: Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή Κνηλφηεηα ΔΟΦ: Δπξσπατθφο Οηθνλνκηθφο Υψξνο ΔΠΣ: Δπξσπατθή Πνιηηηθή πλεξγαζία ΔΣΓΑ: Δπξσπατθή χκβαζε Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ ΗΔ : Ζλσκέλα Έζλε ΗΠΑ : Ζλσκέλεο Πνιηηείεο Ακεξηθήο ΚΔΠΠΑ: Κνηλή Δμσηεξηθή Πνιηηηθή θαη Πνιηηηθή Αζθάιεηαο ΣΔΔ: πλζήθε Δπξσπατθήο Έλσζεο ΣΔΚ: πλζήθε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο ΣΔΟΚ: πλζήθε ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Κνηλφηεηαο ΣΔΔ: πλζήθε γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ΣΛΔΔ: πλζήθε γηα ηε Λεηηνπξγία ηεο Δ.Δ. ΦΔΑΓ: Υψξνο Διεπζεξίαο, Αζθάιεηαο θαη Γηθαηνζχλεο ΦΘΓEΔ: Υάξηεο Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ ηεο Δ.Δ. OHE: Oξγαληζκφο Ζλσκέλσλ Δζλψλ

3 CDE : Cahier de Droit Europeen CIS : Customs Information System C.M.L.R. : Common Market Law Reports CMLRev : Common Market Law Review DHS: Department of Homeland Security ELRev : European Law Review OLAF: Office européen de lutte antifraude PNR: Passenger Name Record SIS: Schengen Information System ΤFTP: Σerrorist Finance Tracking Programme VIS: Visa Information System

4 ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΩΝ I. EIΑΓΩΓΖ II: ΣΟ ΓΗΚΑΗΩΜΑ ΔΒΑΜΟΤ ΣΖ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΕΩΖ ΚΑΗ Ζ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΩΝ ΓΔΓΟΜΔΝΩΝ ΠΡΟΩΠΗΚΟΤ ΥΑΡΑΚΣΖΡΑ 1. Σν λνκηθό πιαίζην ηεο πξνζηαζίαο ησλ δηθαησκάησλ πξνζσπηθνύ ραξαθηήξα 1.1. Πξηλ από ηε πλζήθε ηεο Ληζαβόλαο Γεληθά Σν πιαίζην ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξώπεο To άξζξν 8 ΔΓΑ θαη ε ζρεηηθή λνκνινγία ηνπ ΔΓΓΑ Ζ ύκβαζε Ζ ύζηαζε R (87) Σν πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Ζ Οδεγία 95/46 γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ Ζ Απόθαζε πιαίζην 2008/977 γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ Άιιεο πξάμεηο ηνπ παξάγσγνπ ελσζηαθνύ δηθαίνπ 1.2. Μεηά ηε πλζήθε ηεο Ληζαβόλαο Αιιαγέο από ηε πλζήθε ηεο Ληζαβόλαο. α) Καηάξγεζε ηεο δνκήο ησλ ππιψλσλ. β) Νέα γεληθή δηάηαμε γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ. γ) Η αληηζηξνθή ηεο πξνηεξαηφηεηαο κεηαμχ εκπνξηθψλ ζθνπψλ θαη ζθνπψλ πνπ έρνπλ σο επίθεληξν ην άηνκν. δ) Αλαγλψξηζε ηνπ λνκηθά δεζκεπηηθνχ θαζεζηψηνο ηνπ Φάξηε Σν πξόγξακκα ηεο ηνθρόικεο θαη ην ρέδην Γξάζεο. 2. Οη ζεζκηθνί παξάγνληεο ηεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνύ ραξαθηήξα 2.1. Ο Δπξσπαίνο Δπόπηεο Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Ζ Οκάδα Δξγαζίαο ηνπ Άξζξνπ 29.

5 2.3. Ο ξόινο ηνπ Δπξσπατθνύ Κνηλνβνπιίνπ. 3. Ζ λνκνινγία ηνπ Γηθαζηεξίνπ ηεο Έλσζεο ζρεηηθά κε ηε ζρέζε αλάκεζα ζην δηθαίσκα ζεβαζκνύ ηεο ηδησηηθήο δσήο θαη ην δηθαίσκα πξνζηαζίαο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνύ ραξαθηήξα H λνκνινγία ηνπ Γηθαζηεξίνπ πξηλ από ηε πλζήθε ηεο Ληζαβόλαο Ζ λνκνινγία ηνπ Γηθαζηεξίνπ κεηά ηε πλζήθε ηεο Ληζαβόλαο. 4. πλνςίδνληαο: νη θαλόλεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ζηνλ ΥΔΑΓ εμαθνινπζνύλ λα απνηεινύλ κείγκα κέηξσλ. ΗΗΗ. Ζ ΓΗΑΣΑΖ ΣΖ ΑΦΑΛΔΗΑ 3.1. Ζ επέθηαζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο Έλσζεο ζηνλ ρώξν πνηληθήο δηθαηνζύλεο Ζ εμόξπμε θαη ε δηαηήξεζε δεδνκέλσλ : νη ππνζέζεηο Liberty θαη Marper ελώπηνλ ηνπ ΔΓΓΑ Ζ ρξήζε λέσλ ηερλνινγηώλ: βάζεηο δεδνκέλσλ Γηαβίβαζε δεδνκέλσλ πξνζσπηθνύ ραξαθηήξα πξνο ηξίηεο ρώξεο Αξρέο δηαβίβαζεο δεδνκέλσλ πξνο ηξίηεο ρώξεο πκθσλίεο γηα πνηληθέο ππνζέζεηο κεηαμύ ηεο Δ.Δ., ησλ νξγαληζκώλ ηεο θαη ησλ Ζ.Π.Α. α Σπκθσλία Eπξσπφι Η.Π.Α. β. Σπκθσλία Eurojust Η.Π.Α. γ. Σπκθσλίεο PNR (Μεηξψα Ολνκάησλ Δπηβαηψλ). δ. Αζπίδα Πξνζηαζίαο γηα ηελ Ιδησηηθφηεηα (Privacy Shield). ε. Σπκθσλία Οκπξέια (Umbrella Agreement). 3.5 Ζ αζηπλνκηθή ζπλεξγαζία: πλζήθε Prüm 3.6. Ο βαζκόο ζπκκόξθσζεο ηεο δηαβίβαζεο δεδνκέλσλ πξνο ηξίηνπο κε ηνπο ελσζηαθνύο θαλόλεο Αζθάιεηα έλαληη ειεπζεξίαο: νη ζπλέπεηεο γηα ηνλ ζεβαζκό ησλ ζεκειησδώλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξώπνπ κέζα από ηε λνκνινγία ησλ επξσπατθώλ δηθαζηεξίσλ.

6 VΗ. MEΣΑΡΡΤΘΜΗΖ ΣΟΤ ΝΟΜΗΚΟΤ ΠΛΑΗΗΟΤ 4.1. Ζ πνξεία πξνο ηε κεηαξξύζκηζε 4.2. Οη πξόζθαηεο εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ησλ πξνζσπηθώλ δεδνκέλσλ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε Ο Γεληθόο Καλνληζκόο γηα ηελ Πξνζηαζία Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνύ Υαξαθηήξα Ζ Οδεγία γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνύ Υαξαθηήξα γηα ηηο αζηπλνκηθέο θαη πνηληθέο ππνζέζεηο Θεηηθά θαη αξλεηηθά ζεκεία ηεο λέαο λνκνζεζίαο. V. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ.

7 «Γηα πρώτε υορά στε δωή τοσ, θατάιαβε πως, αλ ήζειε θαλείς λα θρατήσεη έλα κσστηθό, έπρεπε λα το θρύψεη θαη από τολ εαστό τοσ» George Orwell, 1984, Ο Μεγάινο Αδειθφο, εθδ. ΚΑΚΣΟ, ζει Η. ΔΗΑΓΩΓΖ

8 Ο Υψξνο Διεπζεξίαο, Αζθάιεηαο θαη Γηθαηνζχλεο (ΥΔΑΓ) ζπληζηά πνιχ δπλακηθφ πεδίν. Καιχπηεη δηάθνξεο πνιηηηθέο, νη νπνίεο ζηελ νπζία απνηεινχλ κείγκα πνιηηηθψλ ηνπ πξψελ πξψηνπ θαη ηνπ πξψελ ηξίηνπ ππιψλα. Ζ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζηνλ ΥΔΑΓ απνηειεί δήηεκα πνιχπινθν θαη ηερληθφ, ηαπηφρξνλα, φκσο, ηδηαίηεξα επαίζζεην. Ζ εηζαγσγή κέηξσλ, πνπ ζίγνπλ ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ, ζπκπίπηεη κε απμαλφκελα δηιήκκαηα σο πξνο ηνλ ηξφπν θαηά ηνλ νπνίν κπνξνχλ λα δηαζθαιηζζνχλ απνηειεζκαηηθφηεξα ηα ζεκειηψδε δηθαηψκαηα ηνπ αηφκνπ. Χο δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζεσξείηαη θάζε πιεξνθνξία ζρεηηθά κε έλα θπζηθφ πξφζσπν, ηνπ νπνίνπ «ε ηαπηφηεηα είλαη γλσζηή ή κπνξεί λα εμαθξηβσζεί», 1 δειαδή θάζε πιεξνθνξία ζρεηηθά κε έλα θπζηθφ πξφζσπν, ηνπ νπνίνπ ε ηαπηφηεηα είλαη είηε πξνδήισο ζαθήο, είηε ηνπιάρηζηνλ κπνξεί λα δηαπηζησζεί απφ ηε ιήςε ζπκπιεξσκαηηθψλ πιεξνθνξηψλ. Απφ ηελ άιιε, ην δηθαίσκα ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο δσήο κπνξεί λα πεξηγξαθεί σο δηθαίσκα πνπ εκπνδίδεη ηηο δεκφζηεο αξρέο λα ζεζπίζνπλ κέηξα, ηα νπνία επεκβαίλνπλ ζηελ ηδησηηθή δσή, εθηφο αλ έρνπλ ηεξεζεί νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο. Οη επηζέζεηο ηεο 11εο επηεκβξίνπ 2001 ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο είραλ σο απνηέιεζκα ηε ζέζπηζε λνκηθνχ πιαηζίνπ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο ηξνκνθξαηίαο, φρη κφλνλ ζε θξαηηθφ επίπεδν, αιιά θαη ζε ελσζηαθφ. H Αζηπλνκηθή θαη Γηθαζηηθή πλεξγαζία ζην πιαίζην ηνπ ΥΔΑΓ βαζίδεηαη, ζε κεγάιν βαζκφ, ζηε δεκηνπξγία αξρείσλ κε δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα. Σα αξρεία απηά δεκηνπξγνχλ έλα δίθηπν πιεξνθνξηψλ πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο ηξνκνθξαηίαο, ηνπ νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο, ή αθφκα θαη ηεο παξάλνκεο κεηαλάζηεπζεο. ηελ αξρή, ην θχξην κέιεκα ήηαλ ε ελίζρπζε ηεο αζθάιεηαο, ζην πιαίζην ηεο ηξνκνθξαηηθήο απεηιήο. Χζηφζν, ε έγθξηζε απφ ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηνπ Πξνγξάκκαηνο ηεο ηνθρφικεο ηνλ Γεθέκβξην ηνπ 2009 θαίλεηαη φηη ζεκαηνδφηεζε κηα αιιαγή πνξείαο γηα ηνπο νξγαληζκνχο ηεο Δ.Δ. ζηνλ ΥΔΑΓ. Ζ αιιαγή απηή νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη γηα ηα επφκελα πέληε ρξφληα έζεζε σο ζηφρν ηελ ηνπνζέηεζε ηνπ πνιίηε ζην επίθεληξν ησλ επφκελσλ βεκάησλ ηεο νηθνδφκεζεο ηνπ ΥΔΑΓ, κέζσ ηνπ ζρεδηαζκνχ ηνπ σο «έλαλ εληαίν ρψξν πξνζηαζίαο ησλ ζεκειησδψλ 1 Βι. ά. 2 Οδεγίαο 95/46/ΔΚ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ έλαληη ηεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη γηα ηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ δεδνκέλσλ απηψλ (Οδεγία γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ), ΔΔ L 281 ηεο , ζ. 31.

9 δηθαησκάησλ», εληφο ηνπ νπνίνπ «ν ζεβαζκφο ηνπ αηφκνπ θαη ηεο αλζξψπηλεο αμηνπξέπεηαο (...) απνηειεί νπζηψδε αμία». 2 Ζ Έλσζε, ινηπφλ, πξέπεη λα δηαζθαιίζεη φηη ην ζεκειηψδεο δηθαίσκα πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, ην νπνίν πιένλ θαηνρπξψλεηαη ζην Υάξηε ησλ Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ ηεο Δ.Δ. (ΥΘΓΔΔ), εθαξκφδεηαη θαηά ηξφπν ζπλεπή. Καηά ην ελσζηαθφ δίθαην θαζέλαο έρεη δηθαίσκα πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ηνπ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, ηα νπνία κπνξνχλ λα ζπιιέγνληαη ζχλλνκα κφλν ππφ απζηεξέο πξνυπνζέζεηο θαη γηα λφκηκνπο ζθνπνχο. θνπφο ηεο κειέηεο απηήο είλαη λα δψζεη απαληήζεηο ζε κηα ζεηξά θξίζηκσλ δεηεκάησλ, πνπ αθνξνχλ ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζην πιαίζην ηνπ ΥΔΑΓ. Ζ κέζνδνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη ε παξνπζίαζε θαη θξηηηθή αλάιπζε ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ, κε ηαπηφρξνλε ρξήζε ηεο ζεκαληηθφηεξεο θαη πξφζθαηεο λνκνινγίαο ηφζν ηνπ Γηθαζηεξίνπ ηεο Έλσζεο, φζν θαη ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ (ΔΓΓΑ). Σν Κεθάιαην ΗΗ απνηππψλεη ην λνκηθφ πιαίζην ηεο πξνζηαζίαο ησλ δηθαησκάησλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ηφζν πξηλ απφ ηε πλζήθε ηεο Ληζαβφλαο, φζν θαη κεηά ηε ζέζε ηεο ζε εθαξκνγή. Γίλεηαη παξνπζίαζε ησλ θχξησλ λνκηθψλ πξάμεσλ ζην πιαίζην ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο θαη ζην ελσζηαθφ πιαίζην, κε θξηηηθή εθηίκεζε σο πξνο ηελ επάξθεηά ηνπο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, ελψ ζα παξνπζηαζζνχλ νη ζεκαληηθέο αιιαγέο πνπ επήιζαλ κε ηε πλζήθε ηεο Ληζαβφλαο ζηνλ ΥΔΑΓ, ε νπνία παξέρεη κηα ηζρπξή βάζε γηα ηελ αλάπηπμε ελφο ζαθνχο θαη απνηειεζκαηηθνχ ζπζηήκαηνο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ. Θα εμεηαζζεί, εηδηθφηεξα, ην δήηεκα αλ ην ηζρχνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ είλαη επαξθέο απέλαληη ζηηο πξνθιήζεηο πνπ ζέηνπλ ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγίεο θαη ζπγθεθξηκέλεο πνιηηηθέο, θαζψο θαη αλ αληαπνθξίλεηαη πιήξσο ζηηο απαηηήζεηο πνπ έζεζε ην πξφγξακκα ηεο ηνθρφικεο. ηε ζπλέρεηα θαη αθνχ γίλεη αλαθνξά ζηνπο παξάγνληεο ηεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, ε ζπδήηεζε ζα επηθεληξσζεί ζηε ζρέζε αλάκεζα ζην δηθαίσκα ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο δσήο θαη ην δηθαίσκα πξνζηαζίαο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, φπσο απηή δηακνξθψζεθε απφ ηε λνκνινγία ηνπ Γηθαζηεξίνπ ηεο Έλσζεο. Πξάγκαηη, ην δηθαίσκα ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο δσήο 2 Βι. πκπεξάζκαηα ηνπ Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ ηεο 10εο θαη 11εο Γεθεκβξίνπ 2009, έγγξαθν EUCO 6/09, ζεκ. 27, δηαζέζηκν ζε

10 θαζηεξψζεθε ην 1950 κε ηελ ζχλαςε ηεο Δπξσπατθήο χκβαζεο ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ (ΔΓΑ), ζην πιαίζην ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. Σν δηθαίσκα πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ εηζήρζε ζηε δεθαεηία ηνπ 1980, σο ζπλέπεηα ηερληθψλ εμειίμεσλ. Σα δχν απηά ζεκειηψδε δηθαηψκαηα αλαγλσξίδνληαη σο μερσξηζηά δηθαηψκαηα ζηνλ Υάξηε Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ. Δληνχηνηο, ε πξφζθαηε λνκνινγία ηνπ Γηθαζηεξίνπ ηεο Δ.Δ. δελ θαίλεηαη λα απνζαθελίδεη ηε κεηαμχ ηνπο ζχλδεζε ή ηνπο φξνπο ππφ ηνπο νπνίνπο ην θαζέλα ζα κπνξνχζε λα πεξηνξηζηεί λνκίκσο. Σν Κεθάιαην ΗΗΗ ηεο κειέηεο, πνπ αθνξά ηελ δηάζηαζε ηεο αζθάιεηαο σο ζηφρνπ ηνπ ΥΔΑΓ, μεθηλά κε ηελ εμέηαζε δεηεκάησλ φπσο ε επέθηαζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο Έλσζεο ζηνλ ρψξν πνηληθήο δηθαηνζχλεο θαη ε εμφξπμε θαη δηαηήξεζε δεδνκέλσλ κέζσ ηεο λνκνινγίαο ηνπ ΔΓΓΑ. ηε ζπλέρεηα ε κειέηε ζηξέθεηαη ζηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζην πιαίζην ησλ βάζεσλ δεδνκέλσλ θαη ησλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ ηεο Έλσζεο. ηνλ ΥΔΑΓ, ε δηαδηθαζία ηεο επξσπατθήο νινθιήξσζεο έρεη νδεγήζεη ζηελ ίδξπζε νξγαληζκψλ θαη ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ. Ζ αληαιιαγή δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα κεηαμχ ησλ θνξέσλ απηψλ, έρεη θαηαζηεί ζεκαληηθφ εξγαιείν ζηελ εζσηεξηθή πνιηηηθή αζθάιεηαο ηεο Έλσζεο. Ζ πξφζβαζε ησλ αξρψλ επηβνιήο ηνπ λφκνπ ζε δεδνκέλα, πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζηα επξσπατθά ζπζηήκαηα πιεξνθνξηψλ, φπσο ην SIS ΗΗ (Schengen Information System), ην CIS (Customs Information System), ην VIS (Visa Information System) θαη ην Eurodac δηεπξχλεηαη θαη πξνθαιεί ην δήηεκα ησλ νξίσλ ηεο πξφζβαζεο απηήο ζε δεδνκέλα πνπ αξρηθά ζπιιέγνληαη γηα δηαθνξεηηθφ ζθνπφ. Δπηπιένλ, ε ζπλεξγαζία κεηαμχ νξγαληζκψλ ζην πιαίζην ηνπ ΥΔΑΓ, φπσο ε Δπξσπφι, ε Eurojust ή ε Frontex θαη ε Δπξσπατθή Τπεξεζία Καηαπνιέκεζεο ηεο Απάηεο (OLAF) νδήγεζε ζηε ζχλαςε ζπκθσληψλ πνπ πξνβιέπνπλ ηελ ακνηβαία αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ. πγθεθξηκέλα, ζα εμεηαζζεί ε επηξξνή ηεο ζηελήο ζπλεξγαζίαο θαη ηνπ ζπληνληζκνχ ησλ αξρψλ επηβνιήο ηνπ λφκνπ θαη άιισλ θνξέσλ ηνπ ΥΔΑΓ ζηα ζεκειηψδε δηθαηψκαηα. Φαίλεηαη πσο, ζε απηφ ην δίθηπν ζπλεξγαζίαο ησλ θνξέσλ ηνπ ΥΔΑΓ, δεηήκαηα ζρεηηθά κε ηελ ηήξεζε ησλ θαλφλσλ πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ σζνχληαη ζην πεξηζψξην. Απηή ε θαηάζηαζε αληζνξξνπίαο κπνξεί λα έρεη ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζηα δηθαηψκαηα ηνπ αηφκνπ. Σνκείο πνιηηηθήο πνπ ζην παξειζφλ δελ ζπλδένληαλ κεηαμχ ηνπο, φπσο ε πξφιεςε ηεο εγθιεκαηηθφηεηαο θαη ε κεηαλάζηεπζε, πιένλ ζπλδένληαη θαη νδεγνχλ ζε εληαηηθή ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ θνξέσλ ηνπ ΥΔΑΓ, εληειψο δηαθνξεηηθήο λνκηθήο θχζεο. Υσξίο λα πεξηνξίδεηαη

11 απφ ηνπο παιαηφηεξνπο πεξηνξηζκνχο ησλ ππιψλσλ θαη, φπσο ζα θαλεί απφ ηελ κειέηε, ειιείςεη εληαίαο πξνζέγγηζεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ ζε δηθαζηηθέο θαη πνηληθέο ππνζέζεηο, ιφγσ αλεπάξθεηαο ηνπ ηζρχνληνο λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ, λνκηθά θαη δνκηθά δηαθνξεηηθνί θνξείο, εμνπιηζκέλνη κε δηαθνξεηηθά θαζήθνληα, αληαιιάζζνπλ δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα. Σν απνηέιεζκα είλαη φηη δεδνκέλα πνπ ζπιιέγνληαη γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ζθνπφ κπνξνχλ λα δηαβηβάδνληαη θαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα άιινπο ζθνπνχο, εληειψο άζρεηνπο κε ηελ αξρηθή ζπιινγή. Θα εμεηαζζεί, πεξαηηέξσ, ε δηαβίβαζε δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα πξνο ηξίηεο ρψξεο, αθνχ ηα ηειεπηαία ρξφληα έγηλε θαλεξφ φηη νη απεηιέο γηα ηελ αζθάιεηα απνθηνχλ φιν θαη πεξηζζφηεξν δηαθξαηηθφ ραξαθηήξα. Έηζη, γηα ηελ πξφιεςε, ηνλ εληνπηζκφ, ηελ θαηαζηνιή θαη ηε δηεξεχλεζε απηψλ ησλ απεηιψλ, ε Δπξσπατθή Έλσζε θαη νη νξγαληζκνί ηεο έρνπλ ζπλάςεη πκθσλίεο γηα ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ κε ηξίηεο ρψξεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ ηεο Ακεξηθήο. Οη πκθσλίεο απηέο απνηεινχλ ηελ εμσηεξηθή δηάζηαζε ηεο αληαιιαγήο δεδνκέλσλ ζηνλ ηνκέα ηεο αζηπλνκηθήο θαη δηθαζηηθήο ζπλεξγαζίαο. Ζ κειέηε επηθεληξψλεηαη ζηηο πκθσλίεο κε ηηο Ζ.Π.Α., φρη κφλνλ επεηδή είλαη ν κεγαιχηεξνο εκπνξηθφο εηαίξνο ηεο Δ.Δ., αιιά θαη θαζψο ζπρλά ζεσξνχληαη φηη είλαη ε ρψξα κε ηνπο πεξηζζφηεξν ακθηζβεηνχκελνπο θαλφλεο πξνζηαζίαο δεδνκέλσλ, κε ηελ νπνία ε Δ.Δ. θαη νη νξγαληζκνί ηεο έρνπλ ζπλάςεη ζπκθσλίεο. 3 Σέινο, ζα πξνζεγγίζνπκε ηνλ ηνκέα ηεο αζηπλνκηθήο ζπλεξγαζίαο. Ζ εμέηαζε φισλ ησλ παξαπάλσ δεηεκάησλ έρεη επίθεληξν ηε ζπκκφξθσζε ησλ πξάμεσλ θαη ζπκθσληψλ πνπ δηέπνπλ ηνπο παξαπάλσ ηνκείο κε ηνπο θαλφλεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα πνπ αλαθέξνληαη ζην δεχηεξν θεθάιαην. ηηο αληίζηνηρεο ππνελφηεηεο ηεο κειέηεο πξνζθέξνληαη ζρφιηα θαη θξηηηθή θαη επηζεκαίλνληαη ηπρφλ πξνβιήκαηα ή θελά πξνζηαζίαο ησλ ξπζκίζεσλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ. Σέινο, εμάγνληαη νη ζπλέπεηεο ηνπ δηιήκκαηνο ηεο αζθάιεηαο έλαληη ηεο ειεπζεξίαο φζνλ αθνξά ηνλ ζεβαζκφ ησλ ζεκειησδψλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ θαη, εηδηθφηεξα, ηεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, φπσο δηακνξθψζεθαλ ζηε λνκνινγία ηνπ Γηθαζηεξίνπ ηεο Έλσζεο θαη ηνπ ΔΓΓΑ, ηδηαίηεξα κεηά ηελ επξεία εληχπσζε πνπ ζρεκαηίζζεθε απφ δχν πξφζθαηεο απνθάζεηο ηνπ Γηθαζηεξίνπ ζηηο ππνζέζεηο Digital Rights Ireland θαη Google, νη νπνίεο εθδφζεθαλ κε δηαθνξά κφιηο ελφο κήλα, φηη ην Γηθαζηήξην ηεο Έλσζεο απνθάζηζε λα ιάβεη κηα ηζρπξή ζηάζε 3 Βι. Μ. Nino, The protection of personal data in the fight against terrorism: New perspectives of PNR European Union instruments in the light of the Treaty of Lisbon, (2010) 6 Utrecht Law Review 77.

12 ελάληηα ζηε ζχγρξνλε επηηήξεζε, ππνδπφκελν ην ξφιν ηνπ ζεκαληηθφηεξνπ ππεξαζπηζηή ησλ ζεκειησδψλ δηθαησκάησλ ζηελ Δ.Δ. Σν Κεθάιαην IV είλαη αθηεξσκέλν ζηελ παξνπζίαζε θαη αμηνιφγεζε ησλ θχξησλ ζεκείσλ ησλ λέσλ λνκνζεηηθψλ πξάμεσλ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, δειαδή ηνπ Γεληθνχ Καλνληζκνχ γηα ηελ Πξνζηαζία Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα θαη ηεο Οδεγίαο γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα γηα ηηο αζηπλνκηθέο θαη πνηληθέο ππνζέζεηο, πνπ ζα ηεζνχλ ζε εθαξκνγή ηνλ Μάην ηνπ Γίλνληαη παξαδείγκαηα ηεο πξαθηηθήο εθαξκνγήο ησλ αιιαγψλ πνπ ζα θέξεη ην λέν λνκνζεηηθφ πιαίζην, ελψ ζηελ πξνζπάζεηα λα εξεπλεζεί αλ ε λέα λνκνζεζία εθπιεξψλεη ην ζηφρν ηεο θαη αλ θξίλεηαη απνηειεζκαηηθή, απνδεηθλχνληαη ηα πξνβιεκαηηθά ζεκεία ηεο. II: ΣΟ ΓΗΚΑΗΩΜΑ ΔΒΑΜΟΤ ΣΖ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΕΩΖ ΚΑΗ Ζ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΩΝ ΓΔΓΟΜΔΝΩΝ ΠΡΟΩΠΗΚΟΤ ΥΑΡΑΚΣΖΡΑ. 1. Σν λνκηθό πιαίζην ηεο πξνζηαζίαο ησλ δηθαησκάησλ πξνζσπηθνύ ραξαθηήξα.

13 1.1. Πξηλ από ηε πλζήθε ηεο Ληζαβόλαο Γεληθά Ζ έλλνηα ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα είλαη θεληξηθήο ζεκαζίαο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ κε βάζε ηηο ηζρχνπζεο ελσζηαθέο πξάμεηο πεξί πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα, απνηειεί ην ζεκέιην ηεο λνκνζεζίαο ηεο Έλσζεο ζηνλ ηνκέα ηεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ θαη ζπλεπάγεηαη ηελ εθαξκνγή ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ ππέρνπλ νη ππεχζπλνη επεμεξγαζίαο θαη νη εθηεινχληεο ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ. 4 Σν λνκηθφ πιαίζην πνπ δηέπεη ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ ζηνλ ΥΔΑΓ απνηειεί, ζηελ νπζία, κείγκα κέηξσλ, απνηεινχκελν απφ δηεζλείο ζπκθσλίεο, παξάγσγν ελσζηαθφ δίθαην θαη soft law πξάμεηο. Ο ιφγνο είλαη φηη πξηλ απφ ηε ζέζε ζε ηζρχ ηεο πλζήθεο ηεο Ληζαβφλαο, ιφγσ ηεο πξψελ δνκήο ησλ ππιψλσλ, ε επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ ζηα δεηήκαηα πνπ αθνξνχζαλ ηελ αζθάιεηα ζηνλ ηξίην ππιψλα δελ ζπκπεξηιακβαλφηαλ ζην αξθεηά νινθιεξσκέλν πιαίζην πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ηνπ πξψηνπ ππιψλα, πνπ δηακνξθψζεθε ην 1995 κε ηελ Οδεγία 95/46 γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ (εθεμήο: Οδεγία γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ.) 5 Έηζη, ελψ, ε Οδεγία απηή θαζηέξσζε επξεία πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ θαη ηεο ηδησηηθήο δσήο ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ ζην νηθνλνκηθφ πιαίζην ηνπ πξψηνπ ππιψλα, ε επεμεξγαζία δεδνκέλσλ γηα ζθνπνχο αζθαιείαο, πνπ δηελεξγείηαη απφ θπβεξλεηηθέο αξρέο επηβνιήο ηνπ λφκνπ, απνθιείζηεθε απφ ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο Οδεγίαο. 6 Δπνκέλσο, γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα, ε πξνζηαζία ηεο ηδησηηθήο δσήο θαη ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζηα δεηήκαηα ηνπ πιαηζίνπ ηνπ πξψελ ηξίηνπ ππιψλα δηέπνληαλ απφ πξάμεηο ηνπ δεκνζίνπ δηεζλνχο δηθαίνπ θαη φρη ηνπ δηθαίνπ ηεο Έλσζεο, θπξίσο απφ ηηο πξάμεηο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. Έηζη, ε πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα έρεη σο βάζε 4 Βι. Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ζην πκβνχιην, ζηελ Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή Δπηηξνπή θαη ζηελ Δπηηξνπή ησλ Πεξηθεξεηψλ, πλνιηθή πξνζέγγηζε φζνλ αθνξά ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνµέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζηελ Δπξσπατθή Δλσζε, Βξπμέιιεο, COM(2010) 609 ηειηθφ, ζ.5. 5 Βι. Οδεγία 95/46/ΔΚ γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ, φ.π., ζ Βι. ά. 3 παξ. 2. Ζ δήισζε απηή απνζαθελίζηεθε απφ ην Γηθαζηήξην ζηελ ππφζεζε PNR, βι. ζπλεθδηθαδφκελεο ππνζέζεηο ΓΔΚ, C - 317/04 θαη C-318/04, Κνηλνβνχιην/πκβνχιην, , ECLI:EU:C:2006:346.

14 θπξίσο ην άξζξν 8 ηεο Δπξσπατθήο χκβαζεο γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ (ΔΓΑ) 7 θαη ην άξζξν 7 ηνπ Υάξηε ησλ Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζε (ΥΘΓΔΔ), 8 ηε χκβαζε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ηεο 28εο Ηαλνπαξίνπ 1981 πεξί πξνζηαζίαο ησλ πξνζψπσλ έλαληη ηεο απηνκαηνπνηεκέλεο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα (χκβαζε 108) θαη ηα αληίζηνηρα πξφζζεηα Πξσηφθνιιά ηεο 10 θαη ηε χζηαζε (87) Δπηπιένλ, σο ζπλέπεηα ηεο πξψελ δνκήο ησλ ππιψλσλ, δηαθνξεηηθέο πξάμεηο ηνπ παξάγσγνπ ελσζηαθνχ δηθαίνπ βξίζθνπλ εθαξκνγή ζην πεδίν ηεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ. ε απηέο πεξηιακβάλνληαη αθελφο πξάμεηο ηνπ πξψελ πξψηνπ ππιψλα, φπσο ε πξναλαθεξφκελε Οδεγία γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ, ν Καλνληζκφο 45/2001 ζρεηηθά κε ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα απφ θνηλνηηθά φξγαλα θαη νξγαληζκνχο θαη ε Οδεγία 2002/58 γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη ηελ πξνζηαζία ηεο ηδησηηθήο δσήο ζηνλ ηνκέα ησλ ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλ 12 θαη αθεηέξνπ πξάμεηο ηνπ πξψελ ηξίηνπ ππιψλα, φπσο ε Απφθαζε-πιαίζην ηνπ πκβνπιίνπ ηνπ Ννεκβξίνπ 2008 γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα πνπ ηπγράλνπλ επεμεξγαζίαο ζην πιαίζην ηεο αζηπλνκηθήο θαη πνηληθήο δηθαηνζχλεο. 7 Δπξσπατθή χκβαζε γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ (ΔΓΑ). 8 Βι. Υάξηεο Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ΔΔ C 364/1, , πνπ πηνζεηήζεθε ζην ηξαζβνχξγν ζηηο 12 Γεθεκβξίνπ Σν άξζξν 7 αθνξά ην ζεβαζκφ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο θαη πξνβιέπεη φηη : «Κάζε πξφζσπν έρεη δηθαίσκα ζην ζεβαζκφ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο ηνπ, ηεο θαηνηθίαο ηνπ θαη ησλ επηθνηλσληψλ ηνπ». 9 Βι. χκβαζε 108 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο γηα ηελ Πξνζηαζία ηνπ Αηφκνπ απφ ηελ Απηνκαηνπνηεκέλε Δπεμεξγαζία Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ, ηξαζβνχξγν, 18 Ηαλνπαξίνπ 1981 (εθεμήο: χκβαζε 108). 10 Ηδηαίηεξα ην πξφζζεην Πξσηφθνιιν ζηε χκβαζε γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ ζε έλαληη ηεο απηνκαηνπνηεκέλεο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζρεηηθά κε ηηο επνπηηθέο αξρέο θαη ηηο δηαζπλνξηαθέο ξνέο δεδνκέλσλ ηνπ Βι. χζηαζε R (87) 15 ηεο Δπηηξνπήο ησλ Τπνπξγψλ ηεο 17 επηεκβξίνπ 1987 πξνο ηα θξάηε κέιε γηα ηε ξχζµηζε ηεο ρξήζεο ησλ δεδνµέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζηνλ αζηπλνµηθφ ηνµέα. 12 Οδεγία 2002/58/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 12εο Ηνπιίνπ 2002 ζρεηηθά κε ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη ηελ πξνζηαζία ηεο ηδησηηθήο δσήο ζηνλ ηνκέα ησλ ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλ (Οδεγία γηα ηελ πξνζηαζία ηδησηηθήο δσήο ζηηο ειεθηξνληθέο επηθνηλσλίεο), ΔΔ L 201/37, , φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ηελ Οδεγία 2009/136/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 25εο Ννεκβξίνπ 2009, γηα ηξνπνπνίεζε ηεο νδεγίαο 2002/22/ΔΚ γηα ηελ θαζνιηθή ππεξεζία θαη ηα δηθαηψκαηα ησλ ρξεζηψλ φζνλ αθνξά δίθηπα θαη ππεξεζίεο ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλ, ηεο νδεγίαο 2002/58/ΔΚ ζρεηηθά κε ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη ηελ πξνζηαζία ηεο ηδησηηθήο δσήο ζηνλ ηνκέα ησλ ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλ θαη ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 2006/2004 γηα ηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ εζληθψλ αξρψλ πνπ είλαη αξκφδηεο γηα ηελ επηβνιή ηεο λνκνζεζίαο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ (Κείκελν πνπ παξνπζηάδεη ελδηαθέξνλ γηα ηνλ ΔΟΥ), ΔΔ L 337 ηεο , ζ. 11

15 Δπηπιένλ, πξφζθαηα ςεθίζηεθε λέν, νινθιεξσκέλν λνκηθφ πιαίζην γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ ζε επίπεδν Δ.Δ. (βι. Κεθάιαην IV). ην θεθάιαην πνπ αθνινπζεί, γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο ηζρχνπζαο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ζην ΥΔΑΓ, θαζψο θαη γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ πηζαλψλ πεξηνξηζκψλ θαη ειιείςεσλ, ζα επηθεληξσζνχκε ζηηο ζεκαληηθφηεξεο εθ ησλ πξάμεσλ απηψλ Σν πιαίζην ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξώπεο To άξζξν 8 ΔΓΑ θαη ε ζρεηηθή λνκνινγία ηνπ ΔΓΓΑ. Σν 1950, ηα κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο 13 πξνρψξεζαλ ζηε ζχλαςε ηεο Δπξσπατθήο χκβαζεο ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ θαη κε ηε ζέζπηζε θνηλψλ θαλφλσλ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ, θαζψο θαη ζεκειησδψλ δηθαησκάησλ, έζεζαλ σο ζηφρν ηελ επίηεπμε «κεγαιχηεξεο ελφηεηαο κεηαμχ ησλ κειψλ ηνπ». 14 Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη αθφκε θαη αλ ε επεμεξγαζία θαη ε ζρεηηθή πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ δελ απνηεινχζε ζέκα επηθαηξφηεηαο ηε δεθαεηία ηνπ 1950, είρε ήδε αλαγλσξηζηεί σο ζεκειηψδεο δηθαίσκα θαη έθηνηε πξνζηαηεχεηαη απφ ην άξζξν 8 ηεο ΔΓΑ. Ζ δηάηαμε απηή θαζηεξψλεη ην δηθαίσκα ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο, πξνβιέπνληαο ζηελ πξψηε παξάγξαθν φηη «Καζέλαο έρεη ην δηθαίσκα ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο ηνπ, ηεο θαηνηθίαο ηνπ θαη ηεο αιιεινγξαθίαο ηνπ». 15 Σε δηάηαμε απηή επηθαιείηαη ην Δπξσπατθφ Γηθαζηήξην Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ (ΔΓΓΑ) ζηηο ππνζέζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ πξνζηαζία 13 Σν πκβνχιην ηεο Δπξψπεο ηδξχζεθε ην 1949 κε ζθνπφ ηε δηεπθφιπλζε ηεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ κειψλ ηνπ (επί ηνπ παξφληνο αξηζκεί 49 κέιε. Βι. S. Hix, The Political System of the European Union, Palgrace Macmillan, New York, Βι. Πξννίκην ηεο Δπξσπατθήο χκβαζεο γηα ηα Γηθαηψκαηα ηνπ Αλζξψπνπ, φ.π. 15 Βι. Δπξσπατθή χκβαζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ, φ.π. Σν άξζξν 8 πνπ αθνξά ην Γηθαίσκα ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο πξνβιέπεη φηη : «1. Παλ πξφζσπνλ δηθαηνχηαη εηο ζεβαζκφλ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο ηνπ, ηεο θαηνηθίαο ηνπ θαη ηεο αιιεινγξαθίαο ηνπ. 2. Γελ επηηξέπεηαη λα ππάξμε επέκβαζηο δεκνζίαο αξρήο ελ ηε αζθήζεη ηνπ δηθαηψκαηνο ηνχηνπ, εθηφο εάλ ε επέκβαζηο αχηε πξνβιέπεηαη ππφ ηνπ λφκνπ θαη απνηειεί κέηξνλ ην νπνίνλ, εηο κίαλ δεκνθξαηηθήλ θνηλσλίαλ, είλαη αλαγθαίνλ δηα ηελ εζληθήλ αζθάιεηαλ, ηελ δεκνζίαλ αζθάιεηαλ, ηελ νηθνλνκηθήλ επεκεξίαλ ηεο ρψξαο, ηελ πξνάζπηζηλ ηεο ηάμεσο θαη ηελ πξφιεςηλ πνηληθψλ παξαβάζεσλ, ηελ πξνζηαζίαλ ηεο πγείαο ή ηεο εζηθήο, ή ηελ πξνζηαζίαλ ησλ δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ άιισλ».

16 ησλ δεδνκέλσλ, 16 έρνληαο δηακνξθψζεη θαηά ηνλ ηξφπν απηφ, έλα νινθιεξσκέλν πιαίζην πξνζηαζίαο ηνπο. 17 Αθφκα θη αλ ηα δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα δελ πξνζηαηεχνληαη ξεηά απφ ην άξζξν απηφ, ην ΔΓΓΑ έρεη ξεηά δειψζεη φηη «ε πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα» είλαη «ζεκειηψδνπο ζεκαζίαο» γηα ηελ απφιαπζε απφ έλα θπζηθφ πξφζσπν ηνπ δηθαηψκαηνο ζεβαζκνχ ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο ηνπ δσήο. 18 Δπηπιένλ, έρεη ηνλίζεη φηη είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο λα πξνζδηνξηζζεί πνην είδνο δεδνκέλσλ ζα πξέπεη λα απνζεθεχνληαη θαη γηα πνηνπο ζθνπνχο ηα δεδνκέλα ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη αξγφηεξα (αξρή ηνπ πεξηνξηζκνχ ηνπ ζθνπνχ). 19 Σν ΔΓΓΑ έρεη θξίλεη φηη ε πξφβιεςε απνηειεζκαηηθψλ έλδηθσλ κέζσλ, είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηε ζπκκφξθσζε κε ην θξάηνο δηθαίνπ. 20 ζνλ αθνξά ηε κεηαγελέζηεξε θνηλνπνίεζε ζηα άηνκα πνπ ππφθεηληαη ζε κέηξα επηηήξεζεο, ην ΔΓΓΑ έρεη δειψζεη φηη ην δήηεκα απηφ ζπλδέεηαη ζηελά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ έλδηθσλ κέζσλ ελψπηνλ ησλ δηθαζηεξίσλ θαη, επνκέλσο, κε ηελ χπαξμε απνηειεζκαηηθψλ δηαζθαιίζεσλ θαηά ηεο θαηάρξεζεο ησλ αξκνδηνηήησλ παξαθνινχζεζεο. 21 Ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο είλαη νη απνθάζεηο ΔΓΓΑ ζε ππνζέζεηο πνπ αθνξνχλ ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ ζε θπβεξλεηηθέο βάζεηο δεδνκέλσλ θαη ηελ εθαξκνγή κέηξσλ επηηήξεζεο ζην πιαίζην ηνπ άξζξνπ 8 ηεο ΔΓΑ. Ζ λνκνινγία απηή θαηαδεηθλχεη ζαθψο φηη ε αληαιιαγή δεδνκέλσλ ζηνλ ΥΔΑΓ, αλακθίβνια παξαβηάδεη ην άξζξν 8 ΔΓΑ. 22 πγθεθξηκέλα, ην ΔΓΓΑ έρεη θξίλεη φηη ε ζπιινγή δεδνκέλσλ θαη ε δηαηήξεζή ηνπο απφ ηελ θπβέξλεζε, θαζψο θαη ε δηαβίβαζε δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα κεηαμχ ησλ αξρψλ, παξεκβαίλεη ζην 16 Βι. EΓΓΑ Malone/Ηλσκέλν Βαζίιεην (Σκήκα), Αξηζκ. 8691/79, , Leander/ νπεδία, (Σκήκα), Αξηζ. 9248/81, , ζθ. 55, Weber θαη Saravia/ Γεξκαλία (Σξίην ηκήκα), Αξηζ /00, , C.G. θ.ά./ Βνπιγαξία (Πέκπην ηκήκα), Αξηζ. 1365/07, , Marper/Ζλσκέλν Βαζίιεην (Σκήκα Μείδνλνο πλζέζεσο), Αξηζ /04 θαη 30566/04, Βι. Ο. De Schutter, The two Europes of human rights: The emerging division of tasks between the Council of Europe and the European Union in promoting human rights in Europe, (2008) 14 Columbia Journal of European Law ΔΓΓΑ Biriuk/Ληζνπαλία (Γεχηεξν ηκήκα), Αξηζκ /03, , ζθ. 39, I/Φηλιαλδία, (Σέηαξην ηκήκα), Αξηζ /03, , ζθ. 38, Marper/Ζλσκέλν Βαζίιεην (Σκήκα Μείδνλνο πλζέζεσο), Αξηζ /04 θαη 30566/04, ζθ. 103, C.C./Ηζπαλία (Σξίην ηκήκα), Αξηζ. 1425/06, , ζθ ΔΓΓΑ Rotaru/Ρνπκαλία, (Σκήκα κείδνλνο ζπλζέζεσο), Αξηζ , , ζθ. 57, Weber θαη Saravia/ Γεξκαλία (Σξίην ηκήκα), Αξηζ /00, , ζθ ΔΓΓΑ Rotaru/Ρνπκαλία, (Σκήκα κείδνλνο ζπλζέζεσο), Αξηζ , , ζθ , ΔΓΓΑ Segerstedt-Wiberg θ.ά./νπεδία (Γεχηεξν ηκήκα), Αξηζ /00, , ζθ ΔΓΓΑ Weber θαη Saravia/ Γεξκαλία (Σξίην ηκήκα), Αξηζ /00, , ζθ Βι. F. Boehm, Information Sharing in the Area of Freedom, Security and Justice Towards a Common Standard for Data Exchange Between Agencies and EU Information Systems, ζε S. Gutwirth et al. (eds.), European Data Protection: In Good Health?, Springer, 2012, Chapter 8, ζ

17 δηθαίσκα ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο δσήο, φπσο πξνζηαηεχεηαη απφ ην άξζξν 8 ΔΓΑ. 23 Αθνχ απνδεηρζεί ε παξαβίαζε ηνπ άξζξνπ 8 ΔΓΑ, ην ΔΓΓΑ εμεηάδεη θαηά πφζνλ ην ελ ιφγσ κέηξν κπνξεί λα δηθαηνινγεζεί. ην πιαίζην απηφ, ην ΔΓΓΑ εμεηάδεη ηελ ηθαλνπνίεζε πξνυπνζέζεσλ φπσο αλ ην κέηξν επηδηψθεη έλαλ απφ ηνπο λφκηκνπο ζθνπνχο πνπ απαξηζκνχληαη ζην άξζξν 8 παξ. 2 ΔΓΑ, αλ δειαδή πξνβιέπεηαη απφ ην λφκν θαη αλ απνηειεί κέηξν ην νπνίν, ζε κία δεκνθξαηηθή θνηλσλία, είλαη αλαγθαίν γηα ηελ εζληθή αζθάιεηα, ηε δεκφζηα αζθάιεηα, ηελ νηθνλνκηθή επεκεξία ηεο ρψξαο, ηελ πξνάζπηζε ηεο ηάμεο θαη ηελ πξφιεςε πνηληθψλ παξαβάζεσλ, ηελ πξνζηαζία ηεο πγείαο ή ηεο εζηθήο, ή ηελ πξνζηαζία ησλ δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ άιισλ. Δπηπιένλ, ην ΔΓΓΑ εμεηάδεη αλ ην κέηξν είλαη δπλάκελν λα πξνβιεθζεί, αλ δειαδή είλαη δηαηππσκέλν κε επαξθή ζαθήλεηα, ψζηε λα επηηξέπεη ζε έλα θπζηθφ πξφζσπν λα ξπζκίδεη ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ θαη λα πξνβιέπεη ηηο ζπλέπεηεο, ηηο νπνίεο κηα ζπγθεθξηκέλε ελέξγεηα ζα κπνξνχζε λα ζπλεπάγεηαη. 24 Σέινο, πξνθεηκέλνπ έλα κέηξν λα κελ παξαβηάδεη ην άξζξν 8 ΔΓΑ ζα πξέπεη λα αλ είλαη αλάινγν πξνο ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ. Σν ΔΓΓΑ, γηα ηελ εμαθξίβσζε ηνπ ηειεπηαίνπ απηνχ θξηηεξίνπ ιακβάλεη ππφςε ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ θαηεγνξηψλ ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ, θαηά ησλ νπνίσλ κπνξνχλ λα ιεθζνχλ κέηξα επηηήξεζεο, ηνλ ζαθή θαζνξηζκφ ησλ πεξηζηάζεσλ θαη ησλ ρξνληθψλ νξίσλ ηεο απνζήθεπζεο θαη ηεο ρξήζεο ησλ πιεξνθνξηψλ πξηλ απφ ηελ επεμεξγαζία θαη ηελ ειηθία ηνπ ππνθεηκέλνπ ησλ δεδνκέλσλ γηα ηελ απνθπγή ηεο άλεπ δηαθξίζεσλ απνζήθεπζεο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζε θπβεξλεηηθέο βάζεηο δεδνκέλσλ Ζ ύκβαζε ΔΓΓΑ Amann/Διβεηία (Tκήκα κείδνλνο ζπλζέζεσο), Αξηζ /95, , ζθ ΔΓΓΑ, Sunday Times/Ζλσκέλν Βαζίιεην, Αξηζ. 6538/74, , ζθ. 49, ΔΓΓΑ, Liberty θ.α. θαηά Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ (Σέηαξην ηκήκα), Αξηζ /00, , ζθ ΔΓΓΑ Rotaru/Ρνπκαλία, (Σκήκα κείδνλνο ζπλζέζεσο), Αξηζ , , ζθ. 57, ΔΓΓΑ Weber θαη Saravia/ Γεξκαλία (Σξίην ηκήκα), Αξηζ /00, , ζθ. 116 θαη 127, Marper/Ζλσκέλν Βαζίιεην (Σκήκα Μείδνλνο πλζέζεσο), Αξηζ /04 θαη 30566/04, ζθ. 119.

18 Με ηελ πάξνδν ησλ εηψλ ε ηερλνινγηθή πξφνδνο θαηέζηεζε δπλαηή ηελ εχθνιε αληαιιαγή ηεξάζηηνπ αξηζκνχ δεδνκέλσλ. Έηζη, ε πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ έγηλε δήηεκα ηδηαίηεξνπ ελδηαθέξνληνο θαη ζπδήηεζεο. Σν πκβνχιην ηεο Δπξψπεο απνηειεί ηνλ ζεκαληηθφηεξν παξάγνληα γηα ηελ αλάπηπμε ησλ αξρψλ πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ζε επξσπατθφ επίπεδν. Σν 1981, ηα κέιε ηνπ ζέζπηζαλ ηελ πξψηε επξσπατθή πξάμε πνπ απνζθνπεί ζηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα. Πξφθεηηαη γηα ηε χκβαζε 108 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ηεο 28εο Ηαλνπαξίνπ 1981 πεξί πξνζηαζίαο ησλ πξνζψπσλ έλαληη ηεο απηνκαηνπνηεκέλεο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, πνπ κνηάδεη κε «ζπλεπή πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ άξζξνπ 8 ΔΣΓΑ» (εθεμήο: χκβαζε 108). 26 Ζ χκβαζε 108 απνηειεί ηελ πξψηε λνκηθά δεζκεπηηθή δηεζλή πξάμε πνπ εθδφζεθε ζηνλ ηνκέα ηεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ. Ο ζθνπφο ηεο είλαη «λα δηαζθαιίζεη [...] γηα θάζε άηνκν [...] ην ζεβαζκφ ησλ δηθαησκάησλ ηνπ θαη ησλ ζεκειησδψλ ειεπζεξηψλ ηνπ, θαη ηδίσο ην δηθαίσκά ηνπ ζηελ ηδησηηθή δσή, φζνλ αθνξά ηελ απηφκαηε επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα». Γηα πνιιά ρξφληα, ε αληαιιαγή δεδνκέλσλ ξπζκηδφηαλ απνθιεηζηηθά απφ ηε χκβαζε 108. Απαιιαγκέλε απφ δηαππισληθνχο πεξηνξηζκνχο θαη δεδνκέλνπ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο ηεο Οδεγίαο γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ, ε χκβαζε 108 απνηέιεζε ηελ θχξηα αλαθνξά γηα ηε ζέζπηζε δηαηάμεσλ πεξί πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ζηνπο ηνκείο ηεο αζηπλνκηθήο θαη δηθαζηηθήο ζπλεξγαζίαο. 27 Πνιιέο πξάμεηο ηνπ ηξίηνπ ππιψλα, πνπ πηνζεηήζεθαλ ζην πιαίζην ηνπ Σίηινπ VI ΔΔ θαη πξνέβιεπαλ ad hoc δηαηάμεηο πξνζηαζίαο δεδνκέλσλ είραλ σο λνκηθή βάζε ηε χκβαζε απηή. 28 Ζ χκβαζε 108 παξέρεη λνκηθά δεζκεπηηθή απαξίζκεζε ησλ αξρψλ πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ. πγθεθξηκέλα, νη δηαηάμεηο ηεο αθνξνχλ ηελ πνηφηεηα ησλ δεδνκέλσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ελφο εχξνπο αξρψλ πνπ εθηείλνληαη απφ ηε δίθαηε θαη λφκηκε ζπιινγή κέρξη ηνλ πεξηνξηζκφ ηνπ ζθνπνχ γηα ηελ επαξθή, ζρεηηθή 26 Βι. χκβαζε 108, φ.π. 27 Βι. πκβνπιεπηηθή Δπηηξνπή ηεο χκβαζεο πεξί πξνζηαζίαο ησλ πξνζψπσλ έλαληη ηεο απηνκαηνπνηεκέλεο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, Application of Convention 108 to the profiling mechanism, Some ideas for the future work of the consultative committee (T-PD), ηξαζβνχξγν, Μαξηίνπ Βι. Απφθαζε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο ΔΔ 2008/615/ ΓΔΤ ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 23εο Ηνπλίνπ 2008, ζρεηηθά κε ηελ αλαβάζκηζε ηεο δηαζπλνξηαθήο ζπλεξγαζίαο, ηδίσο φζνλ αθνξά ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο ηξνκνθξαηίαο θαη ηνπ δηαζπλνξηαθνχ εγθιήκαηνο (Απφθαζε Prüm), ΔΔ L210/1 ηεο 06.08, 2008.

19 θαη φρη ππεξβνιηθή ζπιινγή (ά. 5), εηδηθέο θαηεγνξίεο δεδνκέλσλ (άξζξν 6), ηελ αζθάιεηα ησλ δεδνκέλσλ (άξζξν 7) θαη ηα δηθαηψκαηα ησλ ππνθεηκέλσλ ησλ δεδνκέλσλ (άξζξν 8). Δηδηθφηεξα, ζχκθσλα κε ην άξζξν 5, ε χκβαζε 108 έρεη θαζηεξψζεη πέληε βαζηθέο αξρέο πνπ πξέπεη λα ηεξνχληαη φηαλ ηα δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ππνβάιινληαη ζε επεμεξγαζία: πξψηνλ, ε επεμεξγαζία πξέπεη λα είλαη «δίθαηε θαη λφκηκε». Γεχηεξνλ, ηα δεδνκέλα κπνξνχλ λα ζπιιέγνληαη κφλν γηα «ζπγθεθξηκέλνπο θαη λφκηκνπο ζθνπνχο θαη λα κε ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηξφπν αζπκβίβαζην κε ηνπο ζθνπνχο απηνχο». Σξίηνλ, ηα δεδνκέλα πξέπεη λα είλαη «θαηάιιεια, ζπλαθή θαη φρη ππεξβνιηθά ζε ζρέζε κε ηνπο ζθνπνχο γηα ηνπο νπνίνπο απνζεθεχνληαη». Σέηαξηνλ, ηα δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, πνπ ππνβάιινληαη ζε απηφκαηε επεμεξγαζία, πξέπεη λα είλαη «αθξηβή θαη ελεκεξσκέλα» θαη ηέινο, ηα δεδνκέλα πνπ ζπιιέγνληαη «δελ κπνξνχλ πιένλ λα απνζεθεχνληαη γηα πεξηζζφηεξν απφ φ,ηη απαηηείηαη γηα ην ζθνπφ γηα ηνλ νπνίν ηα ελ ιφγσ δεδνκέλα απνζεθεχνληαη». Χζηφζν, νη εγγπήζεηο ηεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ ζα κπνξνχζαλ λα ππνβιεζνχλ ζε λφκηκεο εμαηξέζεηο, φηαλ απηφ πξνβιέπεηαη απφ ην δίθαην ηνπ πκβαιιφκελνπ Μέξνπο θαη απνηεινχλ «έλα αλαγθαίν κέηξν ζε κηα δεκνθξαηηθή θνηλσλία πξνο ην ζπκθέξνλ: (α) ηεο πξνζηαζίαο ηεο αζθάιεηαο ηνπ θξάηνπο, ηεο δεκφζηαο αζθάιεηαο, ησλ λνκηζκαηηθψλ ζπκθεξφλησλ ηνπ θξάηνπο ή ηεο θαηαζηνιήο ησλ πνηληθψλ αδηθεκάησλ». 29 Πεξαηηέξσ, ε χκβαζε έρεηο ζπληαρζεί πξνηνχ νη λέεο ηερλνινγίεο πιεξνθνξηψλ, φπσο ε εμφξπμε δεδνκέλσλ θαη ε θαηάξηηζε πξνθίι, λα θαηαζηνχλ δηαζέζηκεο θαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζηε ζεκεξηλή ηνπο καδηθή θιίκαθα. 30 Έηζη, θηλδπλεχεη λα ππνιείπεηαη ζε φηη αθνξά ηελ πξφβιεςε λέσλ ξεηξψλ δηαζθάιηζεο έλαληη ησλ λέσλ πξνθιήζεσλ. Καζψο ε χκβαζε 108 δελ ξπζκίδεη ηε δηαβίβαζε δεδνκέλσλ πξνο ηξίηεο ρψξεο, ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο ζέζπηζε πξφζζεην «Πξσηφθνιιν γηα ηελ ηξνπνπνίεζε ηεο Σχκβαζεο 108 φζνλ αθνξά ηηο επνπηηθέο αξρέο θαη ηηο ξνέο 29 Βι. ά. 9 χκβαζεο 108, φ.π. Ζ γισζζηθή δηαηχπσζε ηνπ ά. 9 ηεο χκβαζεο 108 απερεί ην ά. 8 παξ. 2 ΔΓΑ. 30 Βι. πκβνπιεπηηθή Δπηηξνπή ηεο χκβαζεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ αηφκσλ, Application of Convention 108 to the profiling mechanism, Some ideas for the future work of the consultative committee (T-PD), Strasbourg, March 2008.

20 δηαβίβαζεο δεδνκέλσλ». 31 Σν πξφζζεην απηφ Πξσηφθνιιν εηέζε ζε ηζρχ ην Ννέκβξην ηνπ 2001 θαη κέρξη ζήκεξα κφλν 32 απφ ηα 47 κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ην έρνπλ επηθπξψζεη. 32 Απφ ηελ πιεπξά ηεο Δ.Δ., ηε δεθαεηία ηνπ 1990 ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή πξφηεηλε ηε ζέζπηζε πξάμεο βάζεη ησλ αξρψλ πνπ θαζηέξσζε ε χκβαζε 108, θαζψο θαη ησλ δηαηάμεσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζην πξφζζεην Πξσηφθνιιν. Αθξηβψο απηή ε πξφηαζε ηεο Δπηηξνπήο είρε σο απνηέιεζκα ηελ έθδνζε ηεο Οδεγίαο 95/46 γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ Ζ ύζηαζε R (87) 15. Ζ χζηαζε R (87) 15 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο αθνξά ηε ρξήζε δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζηνλ αζηπλνκηθφ ηνκέα, εκπίπηεη δειαδή ζην πεδίν ησλ πνιηηηθψλ πνπ πξηλ απφ ηε πλζήθε ηεο Ληζαβφλαο ελέπηπηαλ ζηνλ ηξίην ππιψλα. 33 Απφ θνηλνχ κε ηε χκβαζε 108 ζπκπιεξψλεη ηελ πξνζηαζία πνπ παξέρεηαη απφ ην ά. 8 ΔΓΑ, παξφιν πνπ θαη νη δπν είλαη πεξηνξηζκέλεο ζην πεδίν εθαξκνγήο θαη δελ έρνπλ επηθπξσζεί απφ φια ηα θξάηε κέιε ηεο Δ.Δ. Δηδηθφηεξα, νη αξρέο ηεο χζηαζεο R (87) 15 είλαη ζεκειηψδνπο ζεκαζίαο ζε ζρέζε κε ηηο αλαθνξέο ζηελ πξάμε απηή πνπ γίλνληαη απφ ζρεδφλ φιεο ηηο πξάμεηο ηεο Δ.Δ.πνπ αζρνινχληαη κε ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζηνλ αζηπλνκηθφ ηνκέα. 34 Παξά ην γεγνλφο φηη δελ έρεη δεζκεπηηθφ ραξαθηήξα, απνηειεί φρη κφλνλ εξκελεπηηθφ εξγαιείν ηεο χκβαζεο 108, 35 αιιά θαη εξγαιείν γηα ηελ γεληθφηεξε 31 Πξφζζεην Πξσηφθνιιν ζηε χκβαζε 108 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ηεο 28εο Ηαλνπαξίνπ 1981 πεξί πξνζηαζίαο ησλ πξνζψπσλ έλαληη ηεο απηνκαηνπνηεκέλεο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζρεηηθά κε ηηο επνπηηθέο αξρέο θαη ηηο δηαζπλνξηαθέο ξνέο δεδνκέλσλ, 8 Ννεκβξίνπ Σα παξαθάησ θξάηε κέιε ηεο ΔΔ δελ έρνπλ επηθπξψζεη ην πξφζζεην Πξσηφθνιιν ηεο χκβαζεο 108: Βέιγην, Γαλία, Φηλιαλδία, Διιάδα, Ηηαιία, Μάιηα, ινβελία θαη Ζλσκέλν Βαζίιεην. Δπίζεο δελ ηελ έρνπλ επηθπξψζεη ην Αδεξκπατηδάλ, ε Γεσξγία, ε Ηζιαλδία, ε Ννξβεγία, ε Ρσζία, ην αλ Μαξίλν θαη ε Σνπξθία. 33 Βι. χζηαζε R (87) 15, φ.π. 34 Βι. π.ρ. ην ά. 27 ηεο Απφθαζεο 2009/371/ΓΔΤ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 6εο Απξηιίνπ 2009, γηα ηελ ίδξπζε Δπξσπατθήο Αζηπλνκηθήο Τπεξεζίαο (Δπξσπφι), (Απφθαζε Δπξσπφι). ΔΔ 2009, L-121/37, Βι. Φ. Μίηιεηηνλ, «Γηθαίσκα ζηνλ πιεξνθνξηαθφ απηνθαζνξηζκφ θαη δεκφζηα ηάμε: ν ξφινο ηεο Αξρήο», ζε Π. Γφλνο, Λ. Μήηξνπ, Φ. Μίηιεηηνλ, Δπ. Παπαθσλζηαληίλνπ, Η Αξρή Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ θαη ε επαχμεζε ηεο πξνζηαζίαο ησλ δηθαησκάησλ, Γίθαην θαη Κνηλσλία ζηνλ 21 ν αηψλα, εθδ. άθθνπια, Αζήλα Θεζζαινλίθε, 2002.

21 θαηαλφεζε ηεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ζην ρψξν ηεο δηθαηνζχλεο θαη ησλ εζσηεξηθψλ ππνζέζεσλ. 36 Αλ θαη εθδφζεθε ην 1987, εμαθνινπζεί λα γίλεηαη παξαπνκπή ζην πεξηερφκελφ ηεο ζε θείκελα πνπ ξπζκίδνπλ ηε δηαβίβαζε, ηελ αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ θαη ηε ρξήζε ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζην αζηπλνκηθφ πιαίζην. 37 Ζ χζηαζε R (87) 15 δηεπθξηλίδεη νξηζκέλεο βαζηθέο αξρέο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ζηνλ αζηπλνκηθφ ηνκέα, πνπ αθνξνχλ ηε ζπιινγή, απνζήθεπζε, ρξήζε θαη αληαιιαγή δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα γηα ζθνπνχο ησλ αζηπλνκηθψλ αξρψλ. 38 Οη αξρέο απηέο ζπκβάιινπλ ζηελ πεξαηηέξσ επεμεξγαζία ησλ επηπηψζεσλ ζηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ, πνπ πεξηγξάθνληαη ζην άξζξν 8 EΓΑ θαη ησλ εγγπήζεσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζηε χκβαζε 108 ζε απηφλ ηνλ ηδηαίηεξν ηνκέα ηεο αληαιιαγήο δεδνκέλσλ ζην πιαίζην ηεο αζηπλνκηθήο ζπλεξγαζίαο, ζπγθεθξηκελνπνηψληαο κεηαμχ άιισλ ηηο εμαηξέζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζην άξζξν 9 ηεο χκβαζεο Αλαιπηηθφηεξα, ε χζηαζε πξνβιέπεη φηη ε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ πξέπεη λα πξαγκαηνπνηείηαη ζην βαζκφ πνπ είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ πξφιεςε πξαγκαηηθψλ θηλδχλσλ ή ηελ θαηαζηνιή ζπγθεθξηκέλεο αμηφπνηλεο πξάμεο. Ο απζηεξφο πεξηνξηζκφο ηεο ζπιινγήο ησλ δεδνκέλσλ ζε αζηπλνκηθνχο ζθνπνχο γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο είλαη πην πεξηνξηζηηθφο απφ φ, ηη ην επξχ πεδίν εθαξκνγήο ησλ ζεκεξηλψλ κεραληζκψλ αληαιιαγήο δεδνκέλσλ. 40 Δμάιινπ, πξνβιέπεηαη φηη ε ρξήζε ησλ δεδνκέλσλ πξέπεη λα πεξηνξίδεηαη ζηνπο αζηπλνκηθνχο ζθνπνχο γηα ηνπο 36 Κάζε 4 ρξφληα απφ ην 1994 κέρξη ην 2002, ε χζηαζε R (87) 15 ππφθεηην ζε αλαζεψξεζε απφ ηελ Οκάδα Έξγνπ Project Group γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ ηεο Δπηηξνπήο Τπνπξγψλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, βι. First evaluation of the relevance of Recommendation R (87) 15 of 1994: Second evaluation of the relevance of Recommendation R (87) 15 of 1998; Third evaluation of Recommendation R (87) 15 of ηε ζπλέρεηα, ε αλαζεψξεζε εγθαηαιείθζεθε θαζψο ε Οκάδα Έξγνπ ζπκθψλεζε φηη νη αξρέο ηεο χζηαζεο εμαθνινπζνχλ λα ηζρχνπλ θαη, σο εθ ηνχηνπ ζεψξεζε φηη δελ ήηαλ αλαγθαίν λα ηηο αλαζεσξεζνχλ επί ηνπ παξφληνο. Βι Report on the third evaluation of Recommendation R (87) 15 of 2002, Appendix VI, point 4. Οη ηξεηο εθζέζεηο πνπ δεκνζηεχηεθαλ κέρξη ην 2002 πεξηιακβάλνπλ θπξίσο πξνηάζεηο γηα ηνπο εζληθνχο λνκνζέηεο σο πξνο ην πψο λα εξκελεχνπλ ηε ζχζηαζε R (87) 15 θαη ην πψο λα βειηηψλνπλ ηνπο ππάξρνληεο θαλφλεο πεξί πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ φζνλ αθνξά ηηο ηξέρνπζεο θνηλσληνινγηθέο θαη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο. 37 Βι. π.ρ. ά. 27 θαη αηηηνινγηθή ζθέςε 14 Απφθαζεο ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 6εο Απξηιίνπ 2009, γηα ηελ ίδξπζε Δπξσπατθήο Αζηπλνκηθήο Τπεξεζίαο (Δπξσπφι), ΔΔ L 121/37, , θαζψο θαη αηηηνινγηθή ζθέςε 20 Απφθαζεο 2007/533/ΓΔΤ ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 12εο Ηνπλίνπ 2007, ζρεηηθά κε ηελ εγθαηάζηαζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηε ρξήζε ηνπ ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηψλ έλγθελ δεχηεξεο γεληάο (SIS II), ΔΔ L 205/63, Βι. αλαιπηηθά F. Boehm, Information Sharing in the Area of Freedom, Security and Justice Towards a Common Standard for Data Exchange Between Agencies and EU Information Systems, φ.π., ζ Βι. ά. 9 χκβαζεο 108, πνπ απερεί ην ά. 8 παξ. 2 ΔΓΑ. 40 Βι., αλαιπηηθά παξαθάησ, Κεθάιαην ΗΗΗ θαη 3.4.

22 νπνίνπο ζπιιέρζεθαλ θαη απνζεθεχηεθαλ. Δπηπιένλ, πξνηείλεηαη ε απαγφξεπζε ηεο ζπιινγήο δεδνκέλσλ θπζηθψλ πξνζψπσλ ιφγσ ηεο εζληθήο ηνπο θαηαγσγήο, ησλ ζξεζθεπηηθψλ θαη πνιηηηθψλ πεπνηζήζεσλ ή ηνπ ζεμνπαιηθνχ πξνζαλαηνιηζκνχ ηνπο. Ζ εθαξκνγή ηεο αξρήο απηήο απνθιείεη αζαθείο δηαηππψζεηο ηνπ ζθνπνχ, πνπ κπνξνχλ λα εληνπηζζνχλ ζε ζεκαληηθφ αξηζκφ πξάμεσλ, πνπ αθνξνχλ ηε ζπιινγή ηνπ αζηπλνκηθψλ δεδνκέλσλ θαη ζπλεπάγεηαη ηελ απαγφξεπζε ηεο άλεπ δηαθξίζεσο ζπιινγήο δεδνκέλσλ απφ ηελ αζηπλνκία. 41 εκαληηθφ κέξνο ηεο χζηαζεο αλαθέξεηαη ζηνπο πεξηνξηζκνχο ζηε δηαβίβαζε ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα κεηαμχ αζηπλνκηθψλ αξρψλ ή ζηε δηαβίβαζε απφ αζηπλνκηθέο αξρέο ζε άιιεο δεκφζηεο αξρέο ή ηδησηηθνχο θνξείο, ηα νπνία δελ ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ζθνπνχο άιινπο απφ απηνχο πνπ θαζνξίδνληαη ζηελ αίηεζε γηα γλσζηνπνίεζε. 42 Ζ αξρή απηή βξίζθεη εθαξκνγή ζην ζχλνιν ησλ ζπζηεκάησλ αληαιιαγήο αζηπλνκηθψλ δεδνκέλσλ ηεο Δ.Δ. πνπ παξαπέκπνπλ ζηε χζηαζε R (87) 15. Δπνκέλσο, πεξηπηψζεηο φπνπ ν ζθνπφο ηεο δηαβίβαζεο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα πεξηγξάθεηαη θαηά πνιχ επξχ ηξφπν, πνπ δελ πξνζδηνξίδεη ηελ αθξηβή ρξήζε, 43 ή πεξηπηψζεηο φπνπ ην θξάηνο πνπ παξαιακβάλεη ηα δεδνκέλα δελ ζπκθσλεί εθεμήο κε ηελ πεξηνξηζκέλε ρξήζε ησλ δεδνκέλσλ, 44 παξαβηάδνπλ ηελ παξαπάλσ αξρή. Σέινο, φπσο θαη ε χκβαζε 108, ε χζηαζε R (87) 15 πξνηείλεη ζηα θξάηε κέιε ηνλ νξηζκφ επνπηηθήο αξρήο. ην πιαίζην απηφ ηδηαίηεξα ζεκαληηθή είλαη ε αξρή πνπ πξνβιέπεη νινθιεξσκέλν αλεμάξηεην έιεγρν θαη επνπηεία πνπ δελ ππάγνληαη ζηηο αζηπλνκηθέο αξρέο. Ζ αξρή απηή ξπζκίδεη ιεπηνκεξψο ηηο εξγαζίεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ εθπιήξσζε ηεο απνηειεζκαηηθήο επνπηείαο. Αλ θαη ην θείκελν ηεο χζηαζεο R (87) 15 θάλεη αλαθνξά κφλν ζηηο επνπηηθέο αξρέο ησλ θξαηψλ κειψλ, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο δηάθνξεο αλαθνξέο ζε πξάμεηο ηεο Δ.Δ. ζηε 41 Βι. ζεκείν 43 ηνπ αηηηνινγηθνχ ππνκλήκαηνο ηεο χζηαζεο R (87) Βι. αξρή 5.5.iii. ηεο χζηαζεο R (87) Βι., π.ρ. πκθσλία κεηαμχ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ ηεο Ακεξηθήο γηα ηελ επεμεξγαζία θαη ηε δηαβίβαζε δεδνκέλσλ απφ ηηο θαηαζηάζεηο κε ηα νλφκαηα ησλ επηβαηψλ (PNR) απφ ηνπο αεξνκεηαθνξείο ζην Τπνπξγείν Δζσηεξηθήο Αζθαιείαο ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ ηεο Ακεξηθήο (DHS) (πκθσλία 2007 PNR), ΔΔ 2007, L-204/18, ά. 5 πκθσλίαο Eπξσπφι-USΑ γηα ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη ζρεηηθψλ πιεξνθνξηψλ, δηαζέζηκν ζε θαη ά. 2 πκθσλίαο Eurojust-US ηνπ 2006, δηαζέζηκν ζε 44 Βι., π.ρ., πκθσλία κεηαμχ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ ηεο Ακεξηθήο γηα ηελ επεμεξγαζία θαη ηε δηαβίβαζε δεδνκέλσλ απφ ηηο θαηαζηάζεηο κε ηα νλφκαηα ησλ επηβαηψλ (PNR) απφ ηνπο αεξνκεηαθνξείο ζην Τπνπξγείν Δζσηεξηθήο Αζθαιείαο ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ ηεο Ακεξηθήο (DHS) (πκθσλία 2007 PNR), ΔΔ 2007, L-204/18.

23 χζηαζε R (87) 15, ζα πξέπεη λα γίλεη δεθηφ φηη νη ίδηεο αξρέο πξέπεη λα ηζρχνπλ θαη γηα ηηο επνπηηθέο αξρέο ζην ελσζηαθφ επίπεδν. Γεγνλφο, πάλησο, είλαη φηη νη αξρέο απηέο ζπρλά πεξηνξίδνληαη ζε πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο ζπγθεθξηκέλε δηάηαμε ηνπ εζληθνχ ή δηεζλνχο δηθαίνπ πξνβιέπεη θάπνηα απφθιηζε. Σν επίπεδν πνπ δηαζθαιίδεηαη κε ηελ εθαξκνγή ησλ πξνηεηλφκελσλ ζηε χζηαζε αξρψλ είλαη ην ειάρηζην δπλαηφ, ηδηαίηεξα εάλ ιεθζνχλ ππφςε νη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο θαη ε πξνψζεζε ηεο αζηπλνκηθήο ζπλεξγαζίαο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Παξφια απηά, νη παξαπάλσ επηθπιάμεηο ζα κπνξνχζαλ λα αληηκεησπηζηνχλ κέζσ ηεινινγηθήο εξκελείαο ηεο πθηζηάκελεο χζηαζεο Σν πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Ζ Οδεγία 95/46 γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ. ην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο εθαξκφδεηαη κηα ζεηξά λνκνζεηηθψλ θεηκέλσλ ζρεηηθά κε ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα. Ζ δνκή ζε ππιψλεο ηεο Δ.Δ., πνπ θαζηεξψζεθε κε ηε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη, ζπλέβαιε, σζηφζν, ζηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ηεο λνκνζεζίαο ζην δήηεκα ηεο πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ, ε νπνία απνδεηθλχεηαη αλεπαξθήο φζνλ αθνξά ηδίσο ην Υψξν Διεπζεξίαο, Αζθάιεηαο θαη Γηθαηνζχλεο. Μέρξη ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 ε πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ξπζκηδφηαλ απφ ηα κε ελαξκνληζκέλα δίθαηα ησλ θξαηψλ κειψλ. Αλ θαη βαζίδνληαλ ζηηο ίδηεο βαζηθέο αξρέο πνπ έζεηε ε χκβαζε 108 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ, πνπ ζεσξνχληαλ σο ε θχξηα πξάμε πνπ ξχζκηδε ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ, ηα δίθαηα απηά δηέθεξαλ ζεκαληηθά ζηηο ιεπηνκέξεηεο. Δπεηδή απηφ ζεσξήζεθε φηη επεξέαδε ηνλ αληαγσληζκφ θαη, επνκέλσο, ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο ηεο Δ.Δ., απμήζεθε ε πίεζε γηα πεξηζζφηεξν ελαξκνληζκέλν λνκνζεηηθφ πεξηβάιινλ. Δπηπιένλ, ε ηαρεία βειηίσζε ηεο ςεθηαθήο ηερλνινγίαο θαηέζηεζε ηε ζπιινγή θαη ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ πνιχ επθνιφηεξε θαη ηαρχηεξε. Λφγσ ηεο απμαλφκελεο ζεκαζίαο ηεο αληαιιαγήο δεδνκέλσλ, θαζψο θαη ηεο αλαγλψξηζεο ησλ θηλδχλσλ, νη ίδηνη νη ζεζκνί ηεο Δ.Δ. άξρηζαλ λα ζεζπίδνπλ θαλφλεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ θαηά ηελ

24 επεμεξγαζία ηνπο, ηθαλνπνηψληαο ηελ αλάγθε γηα θνηλφ ζχλνιν θαλφλσλ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ, πνπ ζα εμεηδηθεχεη ηε χκβαζε 108. Οη παξαπάλσ εμειίμεηο νδήγεζαλ ζηελ ζέζπηζε ην 1995, ζηνλ απζηεξά θνηλνηηθφ ηνκέα, κηαο ζεκειηψδνπο πξάμεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ, ηεο Οδεγίαο 95/46 γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ. 45 Ζ Οδεγία απηή απνηειεί ηελ θεληξηθή πξάμε ηεο λνκνζεζίαο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα ζηελ Δ.Δ. Δλψ ε χκβαζε 108 κπνξεί λα ζεσξεζεί σο ε θχξηα πξάμε γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ, ε Οδεγία γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο ε σο ε πην ιεπηνκεξήο πξναγσγή απηήο. Ζ βαζηθή ηδέα ησλ πξάμεσλ απηψλ είλαη θνηλή θαη ζπλίζηαηαη ζηε δηαζθάιηζε ηεο ειεχζεξεο ξνήο ησλ δεδνκέλσλ θαη, ηαπηφρξνλα, ζηελ πξνζηαζία ησλ ζεκειησδψλ δηθαησκάησλ ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ. Ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ, κάιηζηα έρεη φηη ζηε δεθαεηία ηνπ 1990 ην δίθαην ηεο Δ.Δ. είρε ελζηεξληζηεί ηελ πξνζέγγηζε ηεο χκβαζεο 108,ζχκθσλα κε ηελ νπνία «ε πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ» εμππεξεηεί ηελ δηαζθάιηζε φισλ ησλ δηθαησκάησλ θαη ησλ ειεπζεξηψλ, αιιά θπξίσο ηνπ δηθαηψκαηνο ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο δσήο. ηε δεθαεηία ηνπ 2000, φκσο, άξρηζαλ ζηαδηαθά λα θάλνπλ ηελ εκθάληζή ηνπο θνηλέο αλαθνξέο ησλ ελλνηψλ ηεο «πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ» θαη ηνπ «ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο δσήο», 46 πνπ ζπρλά αλαθέξνληαη καδί ζε θξάζεηο πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ ηελ αζάθεηα ηνπο. Οη πξψηεο παξαπνκπέο ζην άξζξν 8 ΥΘΓΔΔ έηεηλαλ λα ζπλνδεχνληαη πάληα απφ αλαθνξέο ζην άξζξν 7 ΥΘΓΔΔ, ζρεηηθά κε ην δηθαίσκα ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο δσήο. Χζηφζν, ε αθξηβήο θχζε ηεο κεηαμχ ηνπο ζρέζεο παξέκεηλε απξνζδηφξηζηε. Ζ Οδεγία γηα ηελ πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ νξίδεη γεληθνχο θαλφλεο ζρεηηθά κε ηε λνκηκφηεηα ηεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, θαζνξίδεη ηα δηθαηψκαηα ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ ησλ νπνίσλ ηα δεδνκέλα ππνβάιινληαη ζε επεμεξγαζία («ππνθείκελα ησλ δεδνκέλσλ») θαη πξνβιέπεη φηη νη πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο κπνξνχλ λα ππνβιεζνχλ ζε επεμεξγαζία κφλν εθφζνλ ν ελδηαθεξφκελνο έρεη δψζεη ηε ξεηή ζπγθαηάζεζή ηνπ θαη έρεη ελεκεξσζεί εθ ησλ 45 Βι. Οδεγία γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ, φ.π. Βι., π.ρ. ά. 8, παξ. 3, ζη. e ηεο Οδεγίαο 2004/48/EΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 29εο Απξηιίνπ 2004 ζρεηηθά κε ηελ επηβνιή ησλ δηθαησκάησλ δηαλνεηηθήο ηδηνθηεζίαο, ΔΔ L 157 ηεο , ζ. 45. Χο παξάδεηγκα ηεο απξνζδηφξηζηεο απηήο ζρέζεο κεηαμχ ηεο «πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ» θαη ηνπ «ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο δσήο» βι. π.ρ. Οδεγία 2001/29/ΔΚ, ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 22αο Μαΐνπ 2001, γηα ηελ ελαξκφληζε νξηζκέλσλ πηπρψλ ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ δεκηνπξγνχ θαη ζπγγεληθψλ δηθαησκάησλ ζηελ θνηλσλία ηεο πιεξνϕνξίαο, ΔΔ αξηζ. L 167 ηεο 22/06/2001 ζ. 10, ηδηαίηεξα ην Πξννίκηφ ηεο, ηελ αηηηνι. ζθ. 55 θαη ην ά Βι., π.ρ. ά. 8 (3)(ε) ηεο Οδεγίαο 2004/48/EΚ, φ.π.

25 πξνηέξσλ γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ. Πξνβιέπεη, επίζεο, φηη ηνπιάρηζηνλ κία αλεμάξηεηε επνπηηθή αξρή ζε θάζε θξάηνο κέινο είλαη ππεχζπλε γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο εθαξκνγήο ηεο. Ο ζθνπφο ηεο Οδεγίαο είλαη δηηηφο: αθελφο ζηνρεχεη ζηελ πξνζηαζία ησλ ζεκειησδψλ ειεπζεξηψλ θαη δηθαησκάησλ ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ θαη ηδίσο ηεο ηδησηηθήο δσήο, έλαληη ηεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, κέζσ ηνπ θαζνξηζκνχ θεληξηθψλ θξηηεξίσλ, βάζεη ησλ νπνίσλ θαζίζηαηαη λφκηκε ε επεμεξγαζία θαη αξρψλ πνηφηεηαο ησλ δεδνκέλσλ. 47 Αθεηέξνπ ζηνρεχεη ζηε δηαζθάιηζε ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ. 48 Ζ Οδεγία εθαξκφδεηαη ζηα δεδνκέλα πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα πνπ απνηεινχλ αληηθείκελν επεμεξγαζίαο κε απηνκαηνπνηεκέλεο δηαδηθαζίεο (π.ρ. πιεξνθνξηθή βάζε δεδνκέλσλ πειαηψλ), θαζψο θαη ζηε κε απηνκαηνπνηεκέλε επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα πνπ πεξηιακβάλνληαη ή πξφθεηηαη λα πεξηιεθζνχλ ζε αξρείν (παξαδνζηαθά αξρεία ζε ραξηί). 49 Χζηφζν, ε Οδεγία δελ εθαξκφδεηαη ζηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ, ε νπνία πξαγκαηνπνηείηαη απφ θπζηθφ πξφζσπν ζην πιαίζην απνθιεηζηηθά πξνζσπηθψλ ή νηθηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ζηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, πνπ δελ εκπίπηνπλ ζην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαίνπ, φπσο νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξνβιέπνληαη ζηηο δηαηάμεηο ησλ πξψελ ηίηισλ V θαη VI ΔΔ θαη, ελ πάζεη πεξηπηψζεη, ζηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πνπ αθνξά ηε δεκφζηα αζθάιεηα, ηελ εζληθή άκπλα, ηελ αζθάιεηα ηνπ θξάηνπο (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο νηθνλνκηθήο επεκεξίαο ηνπ, εθφζνλ ε επεμεξγαζία απηή ζπλδέεηαη κε ζέκαηα αζθάιεηαο ηνπ θξάηνπο) θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ θξάηνπο ζε ηνκείο ηνπ πνηληθνχ δηθαίνπ. 50 Δπνκέλσο, ην άξζξν 3 πεξηνξίδεη έηζη ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο Οδεγίαο ζηηο πνιηηηθέο πνπ εκπίπηνπλ ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο παιαηάο πλζήθεο ΔΚ θαη 47 Βι. ά. 1 παξ. 1. πγθεθξηκέλα, πξνβιέπεηαη φηη ε λνκηκφηεηα ηεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ δηαζθαιίδεηαη κφλν εάλ ην πξφζσπν ζην νπνίν αλαθέξνληαη ηα δεδνκέλα έρεη δψζεη ηε ξεηή ζπγθαηάζεζή ηνπ ή είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ εθηέιεζε ζχκβαζεο ηεο νπνίαο ην ελδηαθεξφκελν πξφζσπν είλαη ζπκβαιιφκελν κέξνο ή είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ ηήξεζε εθ ηνπ λφκνπ ππνρξεψζεσο ηνπ ππεπζχλνπ ηεο επεμεξγαζίαο ή είλαη απαξαίηεηε γηα ηε δηαθχιαμε δσηηθνχ ζπκθέξνληνο ηνπ πξνζψπνπ ζην νπνίν αλαθέξνληαη ηα δεδνκέλα ή είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ εθπιήξσζε έξγνπ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο ή εκπίπηνληνο ζηελ άζθεζε δεκνζίαο εμνπζίαο πνπ έρεη αλαηεζεί ζηνλ ππεχζπλν ηεο επεμεξγαζίαο ή ζε ηξίην ή είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ελλφκνπ ζπκθέξνληνο πνπ επηδηψθεη ν ππεχζπλνο ηεο επεμεξγαζίαο ή ν ηξίηνο, ππφ ηνλ φξν φηη δελ πξνέρεη ην ζπκθέξνλ ή ηα ζεκειηψδε δηθαηψκαηα θαη νη ειεπζεξίεο ηνπ πξνζψπνπ ζην νπνίν αλαθέξνληαη ηα δεδνκέλα πνπ ρξήδνπλ πξνζηαζίαο, ά. 7 ηεο Οδεγίαο 95/46 γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γεδνκέλσλ, φ.π. 48 Βι. ά. 1 παξ. 2 ηεο Οδεγίαο. 49 Βι. ά. 3 παξ. 1 ηεο Οδεγίαο. 50 Βι. ά. 3 παξ. 2 ηεο Οδεγίαο.