Κεφάλαιο 16 Ανεργία και Σύζευξη στην Αγορά Εργασίας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κεφάλαιο 16 Ανεργία και Σύζευξη στην Αγορά Εργασίας"

Transcript

1 Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 Ανεργία και Σύζευξη στην Αγορά Εργασίας Σε µία πλήρως ανταγωνιστική αγορά εργασίας, χωρίς αβεβαιότητα και τριβές, οι εργοδότες είναι αδιάφοροι για το αν κάποιος εργαζόµενος εγκαταλείψει τη δουλειά του, δεδοµένου ότι µπορούν να τον αντικαταστήσουν άµεσα και χωρίς κόστος, και στον ίδιο ανταγωνιστικό µισθό, µε κάποιον άλλο εργαζόµενο. Αντίστοιχα, ένας εργαζόµενος είναι αδιάφορος για το αν χάσει τη δουλειά του, δεδοµένου ότι µπορεί άµεσα να βρει µια άλλη αντίστοιχη, στον ίδιο ανταγωνιστικό µισθό. Επιπλέον, σε µία τέτοια αγορά δεν µπορεί να υπάρχει αθέλητη ανεργία, διότι η υπερβάλλουσα προσφορά εργαζοµένων θα προκαλούσε µείωση των πραγµατικών µισθών η οποία θα οδηγούσε σε εξάλειψη της ανεργίας. Είναι όµως γνωστό, ότι σε όλες σχεδόν τις οικονοµίες υπάρχει ένα σηµαντικό ποσοστό ανεργίας ακόµη και σε περιόδους οικονοµικής άνθησης. Υπάρχουν πολλοί άνεργοι οι οποίοι αναζητούν δουλειές παρόµοιες µε αυτές που έχουν εργαζόµενοι µε αντίστοιχα χαρακτηριστικά, σε µισθούς αντίστοιχους µε αυτούς που επικρατούν στην αγορά εργασίας. Η ύπαρξη και οι διακυµάνσεις της ανεργίας είναι ένα από τα κεντρικά ζητήµατα της µακροοικονοµικής. Υπάρχουν δύο βασικά ερωτήµατα. Πρώτον, τι προσδιορίζει το µέσο ποσοστό ανεργίας σε µία οικονοµία, και αν αυτό το ποσοστό ανεργίας αντιπροσωπεύει ατέλειες των αγορών εργασίας. Το δεύτερο βασικό ερώτηµα αφορά τη συµπεριφορά της αγοράς εργασίας κατά τη διάρκεια του οικονοµικού κύκλου. Μετακινήσεις της ζήτησης εργασίας κατά τη διάρκεια του οικονοµικού κύκλου φαίνεται ότι οδηγούν σε µεγάλες διακυµάνσεις της απασχόλησης και των ποσοστών ανεργίας, και σχετικά µικρές διακυµάνσεις των πραγµατικών µισθών. Τα σχετικά υψηλά µέσα ποσοστά ανεργίας, αλλά και η κυκλική συµπεριφορά της ανεργίας αποτελούν ισχυρές αντενδείξεις τόσο για τις πλήρως ανταγωνιστικές θεωρίες της αγοράς εργασίας, όσο και για τα νέα κεϋνσιανά υποδείγµατα που βασίζονται µόνο στη σταδιακή προσαρµογή του επιπέδου των τιµών. Όπως είδαµε στο προηγούµενο κεφάλαιο, προκειµένου να εξηγηθεί η ύπαρξη της ανεργίας και οι διακυµάνσεις της, απαιτείται η χρήση υποδειγµάτων που βασίζονται σε ατέλειες της αγοράς εργασίας. Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε εναλλακτικά υποδείγµατα ατελειών στην αγορά εργασίας σε σχέση µε το υπόδειγµα του προηγουµένου κεφαλαίου Εναλλακτικές Θεωρήσεις της Αγοράς Εργασίας και Ανεργία Ισορροπίας Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές θεωρήσεις της αγοράς εργασίας που διαφέρουν από το ανταγωνιστικό υπόδειγµα ή το υπόδειγµα του µονοπωλιακού ανταγωνισµού. Όλες αυτές οι Για συγκριτικές εµπειρικές αναλύσεις του προσδιορισµού της ανεργίας στις βιοµηχανικές χώρες βλ. Bean, Layard and 1 Nickell (1986), Blanchard and Summers (1986), Newell and Symons (1987), Alogoskoufis and Manning (1988), Layard, Nickell and Jackman (1991).

2 θεωρήσεις προσφέρουν µία εναλλακτική εξήγηση του γιατί, παρά την ύπαρξη ανεργίας, οι πραγµατικοί µισθοί δεν µειώνονται ώστε να απορροφηθούν οι άνεργοι και να εξαλειφθεί η ανεργία. Μία κατηγορία θεωριών, είναι η κατηγορία των µισθών αποτελεσµατικότητας (efficiency wages). Σύµφωνα µε τις θεωρίες αυτές, οι οποίες βασίζονται στην ασύµµετρη πληροφόρηση, οι επιχειρήσεις προσφέρουν µισθούς πάνω από τη µέση παραγωγικότητα των υποψηφίων εργαζόµενων, είτε για να προσελκύσουν εργαζοµένους µε παραγωγικότητα µεγαλύτερη του µέσου όρου, είτε για να κινητροδοτούν τους εργαζοµένους τους να εργάζονται πιο αποτελεσµατικά. Κατά συνέπεια δεν είναι διατεθειµένες να µειώσουν τους µισθούς που προσφέρουν ή και να αντικαταστήσουν τους ήδη εργαζοµένους σε αυτές µε ανέργους που προσφέρονται να εργασθούν µε χαµηλότερους µισθούς. 2 Μία δεύτερη κατηγορία θεωριών είναι οι θεωρίες των µακροχρόνιων συµβάσεων εργασίας. Οι συµβάσεις αυτές εµποδίζουν τις επιχειρήσεις να δεχθούν µεταβολές των µισθών, διότι κάτι τέτοιο αντίκειται στη µακροχρόνια σύµβαση. Οι συµβάσεις µπορεί να είναι ρητές, όπως για παράδειγµα οι συλλογικές, κλαδικές και ατοµικές συµβάσεις εργασίας, είτε άτυπες (implicit contracts). 3 Τέλος, υπάρχουν θεωρίες που τονίζουν το κόστος αναζήτησης µιας κατάλληλης θέσης εργασίας εκ µέρους των ανέργων και ενός κατάλληλου εργαζοµένου εκ µέρους των επιχειρήσεων. Στις θεωρίες αυτές, απαιτείται µία κοστοβόρος διαδικασία αναζήτησης, προκειµένου να υπάρξει µία σύζευξη των υποψηφίων εργαζοµένων µε τις κατάλληλες κενές θέσεις εργασίας και να δηµιουργηθεί µία νέα θέση εργασίας. Οι θεωρίες αυτές καλούνται θεωρίες αναζήτησης ή σύζευξης στην αγορά εργασίας. Η βασική ιδέα των υποδειγµάτων αναζήτησης ή σύζευξης στην αγορά εργασίας είναι ότι η αγορά εργασίας λειτουργεί αποκεντρωµένα και χωρίς συντονισµό και ότι η δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας είναι µία διαδικασία που απαιτεί χρόνο και κόστος τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους υποψήφιους εργαζοµένους. Κατά συνέπεια, οι θέσεις εργασίας συνεπάγονται και την ανάλογη πρόσοδο (rent), κάτι που δεν συµβαίνει στα υποδείγµατα πλήρους ανταγωνισµού στην αγορά εργασίας. Στη συνέχεια θα επικεντρωθούµε σε ένα από τα σηµαντικότερα υποδείγµατα της τελευταίας αυτής κατηγορίας, το υπόδειγµα του Pissarides Η Συνάρτηση Σύζευξης Η βασική υπόθεση αυτής της κατηγορίας υποδειγµάτων είναι ότι ο αριθµός των θέσεων εργασίας που δηµιουργούνται σε κάθε χρονική στιγµή είναι θετική συνάρτηση του αριθµού των επιχειρήσεων που ψάχνουν για εργαζοµένους και του αριθµού των υποψήφιων εργαζοµένων που ψάχνουν για δουλειά. Τα αποτελέσµατα της διαδικασίας αυτής περιγράφονται από τη λεγόµενη συνάρτηση σύζευξης (matching function). 2 Βλ. Weiss (1980), Shapiro and Stiglitz (1984) για τα δύο σηµαντικότερα υποδείγµατα αυτής της κατηγορίας. Για τις αρχικές θεωρίες ατύπων συµβάσεων, βλ. Azariadis (1975), Baily (1974) και Gordon (1974). Για θεωρίες που 3 βασίζονται σε ρητές διαπραγµατεύσεις βλ. McDonald and Solow (1981). Για θεωρίες που διακρίνουν µεταξύ των ήδη εργαζοµένων (insiders) και των υποψηφίων εργαζοµένων (outsiders) βλ. Lindbeck and Snower (1986), Blanchard and Summers (1986), Gregory (1986), Gottfries (1992). Το υπόδειγµα που χρησιµοποιήσαµε στο κεφάλαιο 14, όπου ο ονοµαστικός µισθός προσδιορίζεται από µία περιοδική σύµβαση µεταξύ εργοδοτών και εργαζοµένων, είναι ένα απλό υπόδειγµα αυτής της τελευταίας κατηγορίας. N2

3 Ο αριθµός των θέσεων εργασίας που δηµιουργούνται σε κάθε χρονική στιγµή δίδεται από, N ml = m(ul,vl) (16.1) όπου, L u v m µέγεθος του εργατικού δυναµικου ποσοστό ανεργίας ως προς εργατικό δυναµικό ποσοστό κενών θέσεων ως προς εργατικό δυναµικό ποσοστό νέων θέσεων εργασίας ως προς εργατικό δυναµικό Η συνάρτηση σύζευξης υποτίθεται ότι είναι αύξουσα στον κάθε ένα από τους προσδιοριστικούς της παράγοντες, κοίλη και οµογενής πρώτου βάθµου (έχει δηλαδή σταθερές αποδόσεις κλίµακας). Είναι οι ίδιες ακριβώς υποθέσεις που κάνουµε και για τη νεοκλασσική συνάρτηση παραγωγής. Όσο περισσότεροι είναι οι άνεργοι που ψάχνουν για δουλειά και όσο περισσότερες είναι οι κενές θέσεις εργασίας, τόσο περισσότερες νέες θέσεις εργασίας δηµιουργούνται. Αν διπλασιαστεί ό αριθµός των ανέργων και των κενών θέσεων, θα διπλασιαστεί και ο αριθµός των νέων θέσεων εργασίας. Με την υπόθεση ότι όλες οι κενές θέσεις εργασίας έχουν την ίδια πιθανότητα να πληρωθούν, η πιθανότητα πλήρωσης µιά κενής θέσης εργασίας ισούται µε τον αριθµό των θέσεων εργασίας που δηµιουργούνται διά το σύνολο των κενών θέσεων που υπάρχουν. Αν ορίσουµε αυτή την πιθανότητα ως q, τότε η πιθανότητα πλήρωσης µιας κενής θέσης εργασίας ορίζεται από, N q = m(ul,vl) = m u (16.2) vl v,1 Εδώ υποτίθεται ότι το ποιος άνεργος θα βρει δουλειά, ή το ποια κενή θέση θα πληρωθεί είναι τυχαίο. Όλοι έχουν την ίδια πιθανότητα. Έχουµε συνεπώς µία κατανοµή συχνοτήτων Poisson. Από την (16.2), η πιθανότητα πλήρωσης µία κενής θέσης εργασίας είναι συνάρτηση µόνο του λόγου των ανέργων προς τις κενές θέσεις εργασίας. Αυτό οφείλεται στην υπόθεση ότι η συνάρτηση σύζευξης είναι οµογενής πρώτου βαθµού. Όσο περισσότεροι είναι οι άνεργοι ανά κενή θέση εργασίας, τόσο µεγαλύτερη θα είναι η πιθανότητα πλήρωσης µιας κενής θέσης εργασίας. Ορίζουµε ώς θ, τον λόγο των κενών θέσεων προς τους ανέργους. N θ = v (16.3) u Το θ µετρά το βαθµό στενότητας (tightness) στην αγορά εργασίας. Όσο περισσότερες είναι οι κενές θέσεις εργασίας σε σχέση µε του ανέργους, τόσο µεγαλύτερη στενότητα υπάρχει στην αγορά εργασίας. Μπορούµε συνεπώς να γράψουµε την (16.2) ως συνάρτηση της στενότητας στην αγορά εργασίας. N q = q(θ) (16.4) Από τις ιδιότητες της συνάρτησης σύζευξης, N3

4 N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 N q (θ) 0, N 1 < η(θ) = θ q (θ) q(θ) < 0 όπου η(θ) είναι η ελαστικότητα του q ως προς το θ. Όσο µεγαλύτερη είναι η στενότητα στην αγορά εργασίας, τόσο µικρότερη είναι η πιθανότητα πλήρωσης µιας κενής θέσης εργασίας. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η µέση προσδοκώµενη διάρκεια µιας κενής θέσης είναι το αντίστροφο του q, και είναι θετική συνάρτηση του θ. Αντιστοίχως, η πιθανότητα εύρεσης εργασίας από έναν άνεργο ισούται µε, m(ul, vl) N = v m(ul, vl) = θq(θ) (16.5) ul u vl Από την (16.5), η ελαστικότητα της πιθανότητας εύρεσης εργασίας σε σχέση µε το θ, δίνεται από, 1 η(θ) > 0 Συνεπώς, όσο µεγαλύτερη είναι η στενότητα στην αγορά εργασίας (όσο µεγαλύτερο είναι το θ), τόσο µεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ενός ανέργου να βρει δουλειά. Η µέση προσδοκώµενη διάρκεια της ανεργίας δίνεται από 1/θq(θ) και είναι αρνητική συνάρτηση του θ. Αξίζει να σηµειωθεί ότι στα υποδείγµατα αυτού του τύπου, ο µηχανισµός των τιµών δεν µπορεί να οδηγήσει την πιθανότητα πλήρωσης µιας θέσης ή εύρεσης εργασίας στη µονάδα, καθώς η αγορά εργασίας δεν προσαρµόζεται µόνο µέσω του µηχανισµού των τιµών, αλλά και µέσω του βαθµού στενότητας της αγοράς εργασίας, που προσδιορίζει τις πιθανότητες πλήρωσης των κενών θέσεων ή της εύρεσης εργασίας από ανέργους. Αυτές οι εξωτερικές επιδράσεις της αναζήτησης έχουν µεγάλη σηµασία για τις ιδιότητες της ανεργίας ισορροπίας που προβλέπουν αυτά τα υποδείγµατα Ανεργία και Σύζευξη στην Αγορά Εργασίας Η καταστροφή θέσεων εργασίας, και η ροή προς την ανεργία, οφείλεται σε διαταραχές που επηρεάζουν αρνητικά υφιστάµενες θέσεις εργασίας και οδηγούν στον τερµατισµό τους. Υποτίθεται ότι σε κάθε χρονική στιγµή, η πιθανότητα καταστροφής µιας θέσης εργασίας είναι ίση µε λ, όπου το λ είναι µια εξωγενής παράµετρος. Από την άλλη, η δηµιουργία θέσεων εργασίας λαµβάνει χώρα όταν µία επιχείρηση και ένας εργαζόµενος συµφωνούν να υπογράψουν µία σύµβαση, µε µισθό που αποτελεί το αποτέλεσµα διαπραγµάτευσης. Συνεπώς, σε κάθε χρονική στιγµή υπάρχουν δύο ροές στην αγορά εργασίας. Η µία ροή είναι από υφιστάµενες θέσεις εργασίας που καταστρέφονται προς την ανεργία, και η άλλη από την ανεργία προς θέσεις εργασίας που δηµιουργούνται. Η µεταβολή της ανεργίας περιγράφεται από, N4

5 N u = λ(1 u) θq(θ)u (16.6) Η µεταβολή του ποσοστού ανεργίας σε κάθε χρονική στιγµή εξαρτάται από τη διαφορά του ποσοστού των θέσεων εργασίας που καταστρέφονται, από τις θέσεις εργασίας που δηµιουργούνται. Στη ισορροπία, το ποσοστό ανεργίας θα είναι σταθερό. Συνεπώς, το ποσοστό ανεργίας προσδιορίζεται από τη συνθήκη, N λ(1 u) = θq(θ)u (16.7) που συνεπάγεται, λ N u = (16.8) λ +θq(θ) H (16.8) είναι η πρώτη βασική εξίσωση του υποδείγµατος αυτού. Το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας εξαρτάται θετικά από το λ, το εξωγενές ποσοστό των θέσεων εργασίας που καταστρέφονται. Το ποσοστό ανεργίας εξαρτάται αρνητικά από την στενότητα στην αγορά εργασίας θ, η οποία όµως είναι ενδογενής µεταβλητή, και η οποία πρέπει µε τη σειρά της να προσδιοριστεί. Η αρνητική σχέση που συνεπάγεται η (16.8), µεταξύ του ποσοστού ανεργίας και της στενότητας στην αγορά εργασίας θ, ή µεταξύ του ποσοστού ανεργίας και του ποσοστού των υφιστάµενων κενών θέσεων, ονοµάζεται καµπύλη Beveridge Οι Εργοδότες και η Δηµιουργία Θέσεων Εργασίας Έχουµε δηµιουργία µιας νέας θέσης εργασίας όταν ένας υποψήφιος εργοδότης και ένας υποψήφιος εργαζόµενος συναντώνται και συµφωνούν σε µία σύµβαση απασχόλησης. Πριν βεβαίως συµβεί κάτι τέτοιο, ο υποψήφιος εργοδότης πρέπει να δηµιουργήσει µία κενή θέση και να ψάξει για εργαζόµενο, και ο υποψήφιος εργαζόµενος θα πρέπει να ψάξει για κενή θέση. Όλα αυτά συνεπάγονται χρόνο και κόστος. Υποθέτουµε ότι η αξία του προϊόντος µιας θέσης εργασίας είναι ίση µε p > 0. Όταν η θέση παραµένει κενή, ο υποψήφιος εργοδότης ψάχνει, και αυτό του κοστίζει pc>0 σε κάθε χρονική στιγµή. Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης, ο εργοδότης αντιµετωπίζει πιθανότητα να βρει τον κατάλληλο εργαζόµενο ίση µε q(θ), η οποία είναι όµως ανεξάρτητη από τις ενέργειες του. Ο αριθµός των κενών θέσεων εργασίας είναι ενδογενής και καθορίζεται από τη µεγιστοποίηση των κερδών. Οποιοσδήποτε εργοδότης µπορεί να δηµιουργήσει µία κενή θέση εργασίας και να ψάξει για τον κατάλληλο εργαζόµενο. Η µεγιστοποίηση των κερδών µε ελεύθερη δηµιουργία κενών θέσεων συνεπάγεται ότι το προσδοκώµενο κέρδος από την οριακή κενή θέση θα πρέπει να ισούται µε το µηδέν. Αλλοιώς, θα συνεχίσουν να δηµιουργούνται κενές θέσεις Η Παρούσα Αξία των Καθαρών Προσδοκωµένων Κερδών από µία Θέση Εργασίας 4 Βλ. Beveridge (1944). N5

6 Ορίζουµε ως J την παρούσα αξία των κερδών µιας επιχείρησης από µία συµπληρωµένη θέση εργασίας. Σε κάθε χρονική στιγµή η θέση εργασίας αποδίδει στο εργοδότη p-w, όπου w είναι ο πραγµατικός µισθός. Ωστόσο, σε κάθε χρονική στιγµή υπάρχει και µία πιθανότητα λ καταστροφής της θέσης εργασίας και απώλεια της προσδοκώµενης παρούσας αξίας των κερδών της επιχειρήσης από αυτή τη θέση εργασίας. Κατά συνέπεια, το στιγµιαίο προσδοκώµενο καθαρό κέρδος από την θέση εργασίας ισούται µε, N p w λj (16.9) Υποθέτοντας µία τέλεια ανταγωνιστική αγορά κεφαλαίου και άπειρο χρονικό ορίζοντα, η παρούσα αξία αυτού του στιγµιαίου προσδοκώµενου κέρδους ισούται µε, N J = e rt ( p w λj ) dt = p w λj (16.10) t=0 r r είναι το πραγµατικό επιτόκιο, το οποίο θεωρείται εξωγενές και σταθερό. 5 Από την (16.10), η παρούσα αξία των προσδοκωµένων κερδών J από µία θέση εργασίας, θα πρέπει να ικανοποιεί την εξίσωση Bellman, N rj = p w λj (16.11) Έτσι, από την (16.11), το στιγµιαίο καθαρό κόστος ευκαιρίας µιας θέσης εργασίας rj πρέπει να ισούται µε το στιγµιαίο προσδοκώµενο καθαρό κέρδος από τη θέση εργασίας. Αυτό συνεπάγεται τη συνθήκη, N w = p (r + λ)j (16.12) Για µια θετική καθαρή παρούσα αξία των προσδοκωµένων κερδών από µια υπάρχουσα θέση εργασίας, ο πραγµατικός µισθός θα είναι µικρότερος από την παραγωγικότητα, τόσο λόγω του κεφαλαιακού κόστους της διατήρησης θέσεων εργασίας, όσο και λόγω της θετικής πιθανότητας τερµατισµού της θέσεως εργασίας. Έτσι, η διαφορά µεταξύ της παραγωγικότητας και του πραγµατικού µισθού πρέπει να αντανακλά αυτό το κόστος κεφαλαίου και ασφάλισης Η Παρούσα Αξία των Καθαρών Προσδοκωµένων Κερδών από µία Κενή Θέση Εργασίας Ορίζουµε ως V την παρούσα αξία των καθαρών προσδοκωµένων κερδών από µία κενή θέση εργασίας. Το στιγµιαίο προσδοκώµενο καθαρό κέρδος από µία κενή θέση εργασίας ισούται µε την πιθανότητα πλήρωσης της κενής θέσης εργασίας, και εισπράττοντας τη διαφορά µεταξύ της παρούσας αξίας 5 Βλ. Pissarides (2000) για το πως το πραγµατικό επιτόκιο µπορεί να καταστεί ενδογενές. N6

7 µίας θέσης εργασίας και µία κενής θέσης εργασίας, µείον το στιγµιαίο κόστος διατήρησης της κενής θέσης pc. Το ορίζουµε από, N q(θ)(j V ) pc (16.13) Υποθέτοντας µια τέλεια αγορά κεφαλαίου και άπειρο χρονικό ορίζοντα, η V ορίζεται από, q(θ)(j V ) pc N V = e rt ( q(θ)(j V ) pc) dt = (16.14) t=0 r Κατά συνέπεια, από την (16.14), η V θα πρέπει να ικανοποιεί την εξίσωση Bellman, N rv = pc + q(θ)(j V ) (16.15) Μια κενή θέση εργασίας είναι ένα περιουσιακό στοιχείο του εργοδότη. Σε µία τέλεια αγορά κεφαλαίου η απόδοση του περιουσιακού αυτού στοιχείου, θα πρέπει να ισούται µε το κόστος ευκαιρίας του, το οποίο ισούται rv. Η απόδοση είναι η διαφορά µεταξύ J και V επί την πιθανότητα πλήρωσης της κενής θέσης, µείον το κόστος συντήρησης της κενής θέσης pc Ελεύθερη Είσοδος Επιχειρήσεων και η Συνθήκη Δηµιουργίας Θέσεων Εργασίας Στην ισορροπία µε ελεύθερη δηµιουργία κενών θέσεων, όλες οι ευκαιρίες κέρδους από τη δηµιουργία κενών θέσεων θα αξιοποιηθούν, και η πρόσοδος από τη δηµιουργία µιας επιπλέον κενής θέσης θα ισούται µε το µηδέν. Άρα στην ισορροπία, V=0. Αυτό, από την (16.15) συνεπάγεται ότι, N J = pc (16.16) q(θ) Αυτή είναι µία δεύτερη σηµαντική εξίσωση του υποδείγµατος. Στην ισορροπία, η παρούσα αξία µιας συµπληρωµένης θέσης εργασίας ισούται µε το προσδοκώµενο κόστος πρόσληψης ενός εργαζοµένου. Αυτό ισούται µε το στιγµιαίο κόστος διατήρησης της κενής θέσης pc επί την προσδοκώµενη διάρκεια της κενής θέσης 1/q(θ). Ο ανταγωνισµός για τη δηµιουργία κενών θέσεων εργασίας µειώνει τις προσόδους από µία θέση εργασίας στο επίπεδο του προσδοκωµένου κόστους της πρόσληψης ενός εργαζοµένου. Από την (16.16) και την (16.12), συνάγεται ότι, (r + λ)pc (r + λ)c N w = p = 1 (16.17) q(θ) q(θ) p Η (16.12) είναι η συνθήκη δηµιουργίας θέσεων εργασίας. Αντιστοιχεί στη συνθήκη για το οριακό προϊόν της εργασίας στα ανταγωνιστικά υποδείγµατα. Το οριακό προϊόν της εργασίας p, µείον το τρέχον κόστος της προσληψης ισούται µε τον πραγµατικό µισθό w. Όσο µεγαλύτερη είναι η στενότητα στην αγορά εργασίας θ, τόσο µικρότερος είναι ο πραγµατικός µισθός που διατίθενται να πληρώσουν οι εργοδότες, καθώς η µέση διάρκεια µιας κενής θέσης, άρα N7

8 N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 και το τρέχον κόστος πρόσληψης, αυξάνονται. Η συνθήκη δηµιουργίας θέσεων εργασίας παρίσταται διαγραµµατικά στο Διάγραµµα Έχει αρνητική κλίση και είναι κυρτή προς την αρχή των αξόνων, λόγω των ιδιοτήτων της συνάρτησης σύζευξης Η Συµπεριφορά των Εργαζοµένων Η (16.8) και η (16.17) δεν επαρκούν για να προσδορίσουµε τις τρεις ενδογενείς µεταβλητές, u, w και θ. Πρέπει τώρα να δούµε και τη συµπεριφορά των υποψηφίων εργαζοµένων. Ο τυπικός εργαζόµενος κερδίζει µισθό w όταν απασχολείται, και ψάχνει για δουλειά όταν είναι άνεργος. Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης ο εργαζόµενος έχει ένα εισόδηµα z, που εξαρτάται από το επίδοµα ανεργίας (και το τυχόν εισόδηµα ή ικανοποίηση που έχει από τη χρήση του ελεύθερου χρόνου του). Ορίζουµε ως U και W την παρούσα αξία του προσδοκωµένου εισοδήµατος ενός ανέργου και ενός απασχολούµενου αντίστοιχα. Ο άνεργος έχει ένα πραγµατικό εισόδηµα z ανά χρονική στιγµή και µία πιθανότητα εύρεσης εργασίας θq(θ). Εάν βρει θέση εργασίας, θα κερδίσει τη διαφορά µεταξύ W και U. Κατά συνέπεια, η παρούσα αξία του προσδοκωµένου εισοδήµατός του ορίζεται από, z +θq(θ)(w U) N U = e rt ( z +θq(θ)(w U) ) dt = (16.18) t=0 r Από την (16.18), το µόνιµο εισόδηµα ενός ανέργου ισούται µε ru, και ικανοποιεί την εξίσωση Bellman, ru = z + θq(θ)(w U) (16.19) Από την (16.19), η απόδοση του περιουσιακού στοιχείου U, του ανθρωπίνου κεφαλαίου του ανέργου, συνίσταται από το εισόδηµα της ανεργίας z και το προσδοκώµενο κέρδος του ανέργου από την εύρεση εργασίας. Η (16.19) ορίζει το µόνιµο εισόδηµα ενός ανέργου. Ο απασχολούµενος έχει ένα πραγµατικό εισόδηµα w, τον µισθό του, αλλά αντιµετωπίζει και τον κίνδυνο, µε πιθανότητα λ, να χάσει τη δουλειά του. Η παρούσα αξία του εισοδήµατός του ορίζεται από, N W = e rt ( w + λ(u W )) dt = w + λ(u W ) (16.20) t=0 r Από την (16.20), η απόδοση συνεπώς του ανθρωπίνου κεφαλαίου W, ενός απασχολουµένου, είναι, N rw = w + λ(u W ) (16.21) Η (16.21) ορίζει το µόνιµο εισόδηµα ενός απασχολουµένου. Οι εξισώσεις (16.19) και (16.21) µπορούν να επιλυθούν για το µόνιµο εισόδηµα των ανέργων και των εργαζοµένων αντίστοιχα. N8

9 N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 ru = (r + λ)z + θq(θ)w r + λ + θq(θ) (16.22) λz + [r + θq(θ)]w N rw = (16.23) r + λ + θq(θ) Εάν w z, τότε W U, και το µόνιµο εισόδηµα ενός απασχολουµένου δεν µπορεί να είναι µικρότερο από το µόνιµο εισόδηµα ενός ανέργου. Κατά συνέπεια, κανένας απασχολούµενος δεν έχει κίνητρο να αφήσει οικειοθελώς τη δουλειά του και να καταστεί άνεργος, και όλοι άνεργοι επιθυµούν να βρουν δουλειά το ταχύτερο. Η ανεργία έχει µεγαλύτερο κόστος για εκείνους που την βιώνουν, παρά για εκείνους που είναι απασχοληµένοι, έστω και αν µε κάποια πιθανότητα οι τελευταίοι µπορεί να χάσουν τη δουλειά τους και να βιώσουν την ανεργία στο µέλλον Διαπραγµατεύσεις για τον Προσδιορισµό των Μισθών Ο µισθός για µία θέση εργασίας προσδιορίζεται από µία διαπραγµάτευση µεταξύ ενός υποψήφιου εργοδότη και ενός υποψήφιου εργαζοµένου. Επειδή όλες οι δουλειές είναι το ίδιο παραγωγικές και όλοι οι εργαζόµενοι αποδίδουν την ίδια αξία στον ελεύθερο χρόνο τους, ο µισθός που προσδιορίζεται από µία ατοµική διαπραγµάτευση καταλήγει να είναι ο ίδιος για το σύνολο της οικονοµίας. Από τις υποθέσεις που κάναµε για την παραγωγικότητα και τις οικονοµικές διαταραχές, ένας οποιοσδήποτε εργοδότης και ένας οποιοσδήποτε εργαζόµενος, όταν συναντηθούν µέσω της διαδικασίας της σύζευξης, θα δηµιουργήσουν οπωσδήποτε µία θέση εργασίας. Αλλοιώς τόσο ο εργοδότης όσο και ο εργαζόµενος θα πρέπει να συνεχίσουν να ψάχνουν, µε επιπλέον κόστος για τον καθένα. Μία σύµβαση εργασίας µεταξύ ενός εργοδότη και ενός εργαζοµένου ορίζεται από ένα µισθό, και την πρόβλεψη ότι η απασχόληση θα λήξει αν υπάρξει µία διαταραχή που θα καταστήσει τη θέση εργασίας ασύµφορη. Για ένα επίπεδο πραγµατικού µισθού wi, η προσδοκώµενη απόδοση για τον εργοδότη και τον εργαζόµενο αντίστοιχα είναι, N rj i = p w i λj i (16.24) N rw i = w i + λ(u W i ) (16.25) Στην (16.24) έχουµε κάνει χρήση της υπόθεσης ότι ο ανταγωνισµός έχει µειώσει την αξία µιας κενής θέσης V στο µηδέν, και το ότι η παρούσα αξία της ανεργίας U εξαρτάται µόνο από τους µισθούς στην υπόλοιπη οικονοµία. Ο µισθός προσδιορίζεται από µία (γενικευµένη) διαπραγµάτευση Nash, η οποία µεγιστοποιεί το σταθµισµένο γινόµενο του πλεονάσµατος του εργοδότη και του εργαζοµένου, από την επίτευξη συµφωνίας. Η επίτευξη συµφωνίας σηµαίνει ότι ο εργοδότης κερδίζει Ji-V και ο εργαζόµενος Wi-U. Έτσι, ο πραγµατικός µισθός για αυτή την θέση εργασίας ικανοποιεί, N9

10 N w i = argmax(w i U) β (J i V ) 1 β, 0 β 1 (16.26) Η παράµετρος β είναι ένα µέτρο της σχετικής διαπραγµατευτικής δύναµης του εργαζοµένου, επιπλέον αυτής που προκύπτει από τα «σηµεία απειλής» U και V. Σε συµµετρικές διαπραγµατεύσεις, όπως αυτή που αναλύουµε, µια λογική τιµή για το β είναι ½ αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητο. Η συνθήκη πρώτης τάξης για τη µεγιστοποίηση της (16.16) συνεπάγεται, N W i U = β(j i + W i V U) (16.27) Έτσι, σε αυτό το υπόδειγµα, το β είναι το µερίδιο του εργαζοµένου στο συνολικό πλεόνασµα (πρόσοδο) που δηµιουργεί µία νέα θέση εργασίας. Χρησιµοποιώντας τις (16.24) και (16.25), και επιβάλλοντας τη συνθήκη V=0, έχουµε, N w i = ru + β(p ru) (16.28) Από την (16.28), ο εργαζόµενος λαµβάνει ως µισθό το µόνιµο εισόδηµα της ανεργίας ru, συν ένα ποσοστό β της διαφοράς της παραγωγικότητας από το µόνιµο εισόδηµα της ανεργίας. Από την (16.28) είναι φανερό ότι οι πραγµατικοί µισθοί θα είναι ίδιοι για το σύνολο της οικονοµίας, καθώς η δεξιά της πλευρά δεν εξαρτάται από το i. Από την (16.27) και την (16.16), για V=0 και αγνοώντας πλέον το i, έχουµε, N W U = β (16.29) 1 β J = β pc (1 β)q(θ) Από την (16.20) και την (16.29), N ru = z + θq(θ)(w U) = z + β (16.30) 1 β pcθ Χρησιµοποιώντας τις (16.29) και (16.30) για να αντικαταστήσουµε για το ru στην (16.28), N w = (1 β)z + β p(1+ cθ) = z + β(p z) + β pcθ (16.31) Η εξίσωση (16.31) είναι η πιο βολική και εύκολα εξηγήσιµη µορφή της εξίσωσης προσδιορισµού των µισθών στο υπόδειγµα αυτό. Το p είναι η παραγωγικότητα της εργασίας και το pcθ είναι το µέσο κόστος πρόσληψης ανά άνεργο. Ο πραγµατικός µισθός υπερβαίνει την αµοιβή της ανεργίας z. Η υπέρβαση αυτή αντανακλά τη διαφορά της παραγωγικότητας από την αµοιβή της ανεργίας z κατά το ποσοστό (β) της σχετικής διαπραγµατευτικής δύναµης του εργαζοµένου, καθώς και ένα ποσοστό β, του µέσου κόστους πρόσληψης ανά άνεργο. Όσο µεγαλύτερη είναι η στενότητα στην αγορά εργασίας (θ), τόσο υψηλότερος είναι ο πραγµατικός µισθός, καθώς αυτό αυξάνει το µέσο κόστος πρόσληψης ανά άνεργο, και έτσι αυξάνει τη διαπραγµατευτική θέση των υποψηφίων N10

11 εργαζοµένων απέναντι στους υποψηφίους εργοδότες. Η συνάρτηση µισθών (16.31) παίζει το ρόλο της συνάρτησης προσφοράς εργασίας στα παραδοσιακά νεοκλασσικά υποδείγµατα της αγοράς εργασίας Ισορροπία στην Αγορά Εργασίας και το Ποσοστό Ανεργίας Το υπόδειγµα αυτό προσδιορίζει τις τρεις ενδογενείς µεταβλητές (u, θ, w) που ικανοποιούν την συνθήκη ισορροπίας των ροών εντός και εκτός της ανεργίας (16.8), τη συνθήκη δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας (16.12) και τη συνάρτηση µισθών (16.24). λ N u = (16.8) λ + θq(θ) (r + λ)pc N p w = 0 (16.17) q(θ) N w = (1 β)z + β p(1+ cθ) (16.31) Βλέπουµε από την (16.17) και την (16.31), ότι µπορούµε να λύσουµε για το επίπεδο των πραγµατικών µισθών w και την στενότητα στην αγορά εργασίας θ, χωρίς αναφορά στο ποσοστό ανεργίας u. Η συνθήκη δηµιουργίας θέσεων εργασίας και η συνάρτηση µισθών αρκούν για να προσδιοριστούν τόσο οι πραγµατικοί µισθοί όσο και η στενότητα στην αγορά εργασίας. Αφού προσδιοριστεί το θ, µπορούµε να πάµε στην καµπύλη Beveridge (16.8) και να επιλύσουµε για το ποσοστό ανεργίας. Ο προσδιορισµός της ισορροπίας παρουσιάζεται στο Διάγραµµα Η συνάρτηση µισθών (16.31) συνδέει θετικά τον µισθό µε την στενότητα στην αγορά εργασίας, ενώ η συνθήκη δηµιουργίας θέσεων εργασίας (16.17) είναι µία αρνητική κυρτή συνάρτηση µεταξύ πραγµατικού µισθού και στενότητας στην αγορά εργασίας. Η ισορροπία προσδιορίζεται στην τοµή των δύο αυτών γεωµετρικών τόπων. Η συνάρτηση µισθών έχει θετική κλίση διότι όσο µεγαλύτερη είναι η στενότητα στην αγορά εργασίας, τόσο µεγαλύτερους µισθούς µπορούν να διασφαλίζουν οι εργαζόµενοι από τους εργοδότες. Η συνθήκη δηµιουργίας θέσεων εργασίας έχει αρνητική κλίση διότι οι υψηλότεροι µισθοί κάνουν τη δηµιουργία κενών θέσεων εργασίας λιγότερο επικερδή, και έτσι µειώνεται η δηµιουργία κενών θέσεων σε σχέση µε τους εργαζοµένους. Βλέπουµε επίσης ότι ο προσδιορισµός των πραγµατικών µισθών και της στενότητας στην αγορά εργασίας δεν εξαρτάται από το ποσοστό ανεργίας. Αυτό οφείλεται στην υπόθεση των σταθερών αποδόσεων κλίµακας στη συνάρτηση σύζευξης. Ας δούµε όµως τώρα πως ο προσδιορισµός του θ προσδιορίζει το ποσοστό ανεργίας. Μαθηµατικά, αντικαθιστούµε για το θ στην εξίσωση (16.8) και λύνουµε για το ποσοστό ανεργίας. Διαγραµµατικά µπορούµε να δούµε τον προσδιορισµό του ποσοστού ανεργίας (και του ποσοστού των κενών θέσεων εργασίας) µε το διάγραµµα του Beveridge. Αυτό παρουσιάζεται στο Διάγραµµα N11

12 Στο Διάγραµµα 16.2, η ευθεία γραµµή έχει κλίση που προσδιορίζεται από το θ, το λόγο των κενών θέσεων προς τους ανέργους, και το οποίο έχει προσδιορισθεί από την ισορροπία στο Διάγραµµα Η καµπύλη Beveridge είναι η γεωµετρική αναπαράσταση της εξίσωσης (16.8), που προκύπτει από την ισότητα των ροών από και προς την ανεργία. Όταν υπάρχουν περισσότερες κενές θέσεις, η ανεργία είναι µικρότερη διότι οι άνεργοι βρίσκουν δουλειές πιο εύκολα. Η καµπύλη είναι κυρτή λόγω των ιδιοτήτων της συνάρτησης σύζευξης. Το ποσοστό ανεργίας και το ποσοστό κενών θέσεων στην ισορροπία προσδιορίζεται στην τοµή της καµπύλης Beveridge µε την ευθεία που ορίζεται από τη στενότητα στην αγορά εργασίας Επιπτώσεις Μεταβολών των Παραµέτρων του Υποδείγµατος Μπορούµε τώρα να χρησιµοποιήσουµε το πλήρες υπόδειγµα για να εξετάσουµε πως επηρεάζονται οι πραγµατικοί µισθοί, το ποσοστό ανεργίας και το ποσοστό των κενών θέσεων από µεταβολές στις παραµέτρους του Επιπτώσεις µια Αύξησης στην Παραγωγικότητα της Εργασίας Αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας αυξάνει το p και, στο Διάγραµµα 16.3, θα µετακινεί τόσο τη συνθήκη δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας προς τα δεξιά όσο και τη συνάρτηση µισθών προς τα επάνω. Από τη στιγµή που β<1, η µετακίνηση της συνθήκης δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας είναι µεγαλύτερη, και έτσι, στη νέα ισορροπία Α, αυξάνονται τόσο οι µισθοί όσο και η στενότητα της αγοράς εργασίας. Η αύξηση της στενότητας της αγοράς εργασίας συνεπάγεται, από το Διάγραµµα 16.2, αύξηση του ποσοστού των κενών θέσεων και µείωση του ποσοστού ανεργίας. Η επίδραση αυτή της παραγωγικότητας της εργασίας παρουσιάζεται λόγω της υπόθεσης ότι το εισόδηµα των ανέργων z είναι σταθερό και δεν εξαρτάται από την παραγωγικότητα της εργασίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα ούτε οι πραγµατικοί µισθοί να αντανακλούν πλήρως τις αυξήσεις της παραγωγικότητας της εργασίας. Έτσι, όταν αυξάνεται η παραγωγικότητα, τα κέρδη από τη δηµιουργία νέων κενών θέσεων εργασίας αυξάνονται, δηµιουργούνται νέες κενές θέσεις εργασίας και η ανεργία µειώνεται. Ωστόσο, σε πολλές χώρες το επίδοµα ανεργίας είναι συνήθως συνάρτηση των πραγµατικών µισθών. Επιπλέον, αν ίσχυε η πρόβλεψη ότι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας µειώνει το ποσοστό ανεργίας, τότε µακροχρόνια η ανεργία θα έπεφτε σταδιακά στο µηδέν λόγω της συνεχούς αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας που συνεπάγεται η οικονοµική µεγέθυνση. Ωστόσο, αυτή η πρόβλεψη δεν είναι συµβατή µε την εµπειρία. Αν υποθέσουµε ότι το εισόδηµα των ανέργων είναι κάποιο ποσοστό του πραγµατικού µισθού ρ < 1, τότε έχουµε z = ρw. Το ρ ονοµάζεται ποσοστό αναπλήρωσης του πραγµατικού µισθού από το επίδοµα ανεργίας. Η νοµοθεσία των περισσοτέρων βιοµηχανικών χωρών προβλέπει ότι το επίδοµα ανεργίας είναι κάποιο ποσοστό του µισθού που ελάµβανε ο άνεργος στην τελευταία του εργασία, ή κάποιο ποσοστό του κατώτατου µισθού, οπότε η υπόθεση αυτή είναι αρκετά ρεαλιστική. Στην περίπτωση αυτή, η συνάρτηση µισθών (16.31) µετατρέπεται σε, β(1+ cθ) N w = (16.32) 1 (1 β)ρ p N12

13 Η (16.32) προβλέπει ότι οι πραγµατικοί µισθοί είναι ανάλογοι της παραγωγικότητας της εργασίας p. Ο συντελεστής αναλογικότητας εξαρτάται θετικά από τη διαπραγµατευτική δύναµη των υποψήφιων εργαζοµένων β, από τη στενότητα στην αγορά εργασίας θ, από το κόστος διατήρησης µιας κενής θέσης εργασίας c, και από το ποσοστό αναπλήρωσης του πραγµατικού µισθού για τους ανέργους ρ. Μία αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας οδηγεί σε αύξηση των πραγµατικών µισθών κατά το ίδιο ποσοστό. Με αυτή την εξίσωση µισθών, η συνθήκη δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας (16.17) µετατρέπεται σε, β(1+ cθ) (r + λ)c N 1 = 0 (16.33) 1 (1 β)ρ q(θ) Η (16.33) συνεπάγεται ότι στην ισορροπία η στενότητα στην αγορά εργασίας είναι ανεξάρτητη από την παραγωγικότητα της εργασίας. Κατά συνέπεια, και το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας θα είναι επίσης ανεξάρτητο από την παραγωγικότητα της εργασίας. Η περίπτωση αυτή αναλύεται στο Διάγραµµα Μια αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας µετακινεί τη συνάρτηση µισθών και τη συνθήκη δηµιουργίας θέσεων εργασίας κατά το ίδιο ποσοστό, µε συνέπεια να αυξάνονται οι πραγµατικοί µισθοί, αλλά να µην υπάρχει επίπτωση στο βαθµό στενότητας της αγοράς εργασίας. Κατά συνέπεια, ούτε και το ποσοστό ανεργίας επηρεάζεται από την παραγωγικότητα της εργασίας. Η ανεξαρτησία του ποσοστού ανεργίας ισορροπίας από τη µέση παραγωγικότητα της εργασίας είναι µακροχρόνια συµβατή µε την εµπειρία, καθώς το ποσοστό ανεργίας δεν επιδεικνύει µία µακροχρόνια τάση που να εξαρτάται από τη διαχρονική αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας Επιπτώσεις µιας Αύξησης του Επιδόµατος Ανεργίας Μπορεί επίσης να δείξει κανείς ότι µια αύξηση του επιδόµατος ανεργίας z (ή αύξηση του ποσοστού αναπλήρωσης του πραγµατικού µισθού ρ, εάν z=ρw), προκαλεί αύξηση των πραγµατικών µισθών, αλλά µείωση της στενότητας στην αγορά εργασίας και αύξηση του ποσοστού ανεργίας. Στο Διάγραµµα 16.4, µε αύξηση του z (ή του ρ στην περίπτωση z=ρw), η συνάρτηση µισθών µετακινείται προς τα επάνω, καθώς οι υποψήφιοι εργαζόµενοι απαιτούν υψηλότερους µισθούς δεδοµένου ότι το κόστος της ανεργίας για τους ανέργους είναι µικρότερο. Με υψηλότερους µισθούς οι επιχειρήσεις δηµιουργούν λιγότερες θέσεις εργασίας. Κατά συνέπεια, το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται και το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας µειώνεται. Μία αύξηση του β, της διαπραγµατευτικής δύναµης των εργαζοµένων, έχει τις ίδιες επιπτώσεις για αντίστοιχους λόγους. Οι πραγµατικοί µισθοί αυξάνονται και η στενότητα στην αγορά εργασίας µειώνεται. Κατά συνέπεια, αυξάνεται το ποσοστό ανεργίας και µειώνεται το ποσοστό των κενών θέσεων Επιπτώσεις µιας Αύξησης των Πραγµατικών Επιτοκίων Στο Διάγραµµα 16.5 αναλύονται οι επιπτώσεις µιας αύξησης των πραγµατικών επιτοκίων. Μία αύξηση του πραγµατικού επιτοκίου, µετακινεί την συνθήκη δηµιουργίας θέσεων εργασίας στο Διάγραµµα 16.5 προς τα αριστερά, καθώς αυξάνει το κόστος διατήρησης κενών θέσεων εργασίας. Μειώνονται τόσο οι πραγµατικοί µισθοί όσο και η στενότητα της αγοράς εργασίας. Ο λόγος είναι ότι µε υψηλότερο πραγµατικό επιτόκιο, τα προσδοκώµενα µελλοντικά έσοδα από τη δηµιουργία µιας νέας θέσης εργασίας έχουν µικρότερη παρούσα αξία, ενώ το κόστος της δηµιουργίας της N13

14 πληρώνεται άµεσα. Συνεπώς υπάρχει µικρότερο κίνητρο δηµιουργίας µιας νέας θέσης για δεδοµένο βαθµό στενότητας και δεδοµένο πραγµατικό µισθό. Η µείωση της στενότητας στην αγορά εργασίας οδηγεί σε αύξηση του ποσοστού ανεργίας Επιπτώσεις µιας Αύξησης της Συχνότητας Τερµατισµού Θέσεων Εργασίας Αντίστοιχες επιπτώσεις έχει και µία αύξηση του λ, της εξωγενούς πιθανότητας τερµατισµού µιας θέσης εργασίας. Η περίπτωση αυτή αναλύεται στο Διάγραµµα Μια αύξηση του λ οδηγεί σε µείωση των πραγµατικών µισθών και της στενότητας στην αγορά εργασίας, διότι µειώνει το προσδοκώµενο έσοδο από τη δηµιουργία µιας νέας θέσης εργασίας. Κατά συνέπεια, δηµιουργούνται λιγότερες κενές θέσεις εργασίας, µειώνεται η στενότητα στην αγορά εργασίας και µειώνονται οι ροές από την ανεργία προς θέσεις εργασίας. Αυτό οδηγεί σε αύξηση του ποσοστού ανεργίας. Η ανεργία αυξάνεται επίσης διότι µία αύξηση του λ µετακινεί την καµπύλη Beveridge προς τα αριστερά, καθώς αυξάνονται και οι ροές από θέσεις εργασίας προς την ανεργία. Κατά συνέπεια, η ανεργία ισορροπίας αυξάνεται τόσο λόγο της αύξησης των ροών από θέσεις εργασίας προς την ανεργία που συνεπάγεται η αύξηση του λ, όσο και λόγο της έµµεσης επίπτωσής του στη στενότητα της αγοράς εργασίας, που συνεπάγεται µείωση των ροών από την ανεργία σε θέσεις εργασίας. Οι επιπτώσεις µιας αύξησης του λ στο ποσοστό κενών θέσεων ισορροπίας είναι αµφίβολες, καθώς εξαρτώνται από τις υπόλοιπες παραµέτρους του υποδείγµατος Δυναµική Προσαρµογή της Ανεργίας προς το Φυσικό της Ποσοστό Η ανάλυσή µας µέχρι στιγµής αφορούσε µόνο τον προσδιορισµό του ποσοστού ανεργίας ισορροπίας, δηλαδή το φυσικό ποσοστό ανεργίας, και σχεδόν τίποτα δεν έχει ειπωθεί για την δυναµική προσαρµογή της αγοράς εργασίας βραχυπρόθεσµα. Η δυναµική προσαρµογή αυτού του υποδείγµατος αναλύεται από τον Pissarides (1985, 2000). Υποθέτοντας ότι οι κενές θέσεις εργασίας και οι πραγµατικοί µισθοί είναι µη προκαθορισµένες µεταβλητές βραχυπρόθεσµα, δεδοµένου ότι εξαρτώνται από τις µελλοντικές προσδοκίες των επιχειρήσεων και των ατόµων που αναζητούν εργασία, και ότι η ανεργία είναι µια προκαθορισµένη µεταβλητή, η προσαρµογή της οποίας διέπεται από την εξίσωση (16.6), µπορεί κανείς να δείξει ότι υπάρχει µια µοναδική σαγµατική πορεία που οδηγεί την ανεργία στο επίπεδο ισορροπίας της Η Δυναµική Προσαρµογή του Ποσοστού Ανεργίας και Κενών Θέσεων Από την (16.6), το ποσοστό ανεργίας εξελίσσεται δυναµικά σύµφωνα µε, N u (t) = λ (λ +θ E q(θ E ))u(t) (16.34) όπου θe είναι η στενότητα ισορροπίας στην αγορά εργασίας, η οποία προσδιορίζεται µέσω των διαπραγµατεύσεων για τους µισθούς των επιχειρήσεων µε κενές θέσεις και των ανέργων που αναζητούν εργασία. Δεδοµένου ότι ο αριθµός των κενών θέσεων είναι µία µη προκαθορισµένη µεταβλητή, και η στενότητα θ καθορίζεται ανεξάρτητα από το ποσοστό ανεργίας, ο βαθµός στενότητας θ και οι πραγµατικοί µισθοί w προσαρµόζονται άµεσα στα επίπεδα µακροχρόνιας ισορροπίας τους. N14

15 Από την επίλυση της διαφορικής εξίσωσης (16.34), η βραχυχρόνια εξέλιξη του ποσοστού ανεργίας καθορίζεται από, N u(t) = u E + (u 0 u E )e (λ+θ Eq(θ E ))t (16.35) όπου u0 είναι το ποσοστό ανεργίας τη στιγµή 0, και ue το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας, το οποίο ορίζεται από, λ N u E = (16.36) λ +θ E q(θ E ) Από την (16.35) το ποσοστό ανεργίας θα συγκλίνει προς το επίπεδο ισορροπίας του από οποιαδήποτε αρχική κατάσταση, µε ταχύτητα προσαρµογής ίση µε λ+θεq(θε). Κατά συνέπεια, το υπόδειγµα αυτό προβλέπει µία σταθερή και µοναδική πορεία προσαρµογής του ποσοστού ανεργίας, µετά από οποιαδήποτε διαταραχή µεταβάλλει το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας ( φυσικό ποσοστό ανεργίας). 6 Δεδοµένου ότι το θe παραµένει σταθερό κατά τη διάρκεια της προσαρµογής, το ποσοστό των κενών θέσεων θα προσαρµόζεται µε την ίδια ταχύτητα όπως και το ποσοστό ανεργίας, καθώς, N v = θ E u (16.37) Η σχετική δυναµική ανάλυση παρουσιάζεται στο Διάγραµµα Υποθέτουµε ότι η αγορά εργασίας είναι αρχικά σε µία σταθερή κατάσταση ισορροπίας (v0,u0), και υπάρχει µία απρόβλεπτη µόνιµη διαταραχή που µεταβάλλει το θ από θ0 σε θe. Υποθέτουµε ότι το θe συνεπάγεται υψηλότερο ποσοστό ανεργίας ισορροπίας ue, και ένα χαµηλότερο ποσοστό κενών θέσεων ισορροπίας ve. Πώς θα προσαρµοσθεί η αγορά εργασίας; Όπως µπορεί να φανεί από το Διάγραµµα 16.7, το ποσοστό των κενών θέσεων, που είναι η µη προκαθορισµένη µεταβλητή, θα µειωθεί άµεσα από v0 σε v1. Θα υπάρξει µια άµεση πτώση των κενών θέσεων προκειµένου η στενότητα στην αγορά εργασίας να προσαρµοσθεί στο νέο επίπεδο ισορροπίας της. Κατόπιν, τόσο το ποσοστό ανεργίας, όσο και το ποσοστό κενών θέσεων θα αρχίσουν να προσαρµόζονται σταδιακά προς τα επάνω, ώστε να προσεγγίσουν τα νέα επίπεδα µακροχρόνιας ισορροπίας τους όπως περιγράφονται από τις διαφορικές εξισώσεις (16.34) και (16.37). Είναι επειδή το ποσοστό ανεργίας είναι µια προκαθορισµένη µεταβλητή, η αρχική πτώση του ποσοστού των κενών θέσεων, που είναι η µη προκαθορισµένη µεταβλητή, υπερβαίνει τη µακροχρόνια πτώση του ποσοστού των κενών θέσεων. Έτσι, το υπόδειγµα αυτό εξηγεί όχι µόνο την ανεργία ισορροπίας, αλλά και τη σταδιακή δυναµική προσαρµογή του ποσοστού ανεργίας προς το φυσικό του ποσοστό, µετά από µία διαταραχή στους προσδιοριστικούς παράγοντες των µισθών ισορροπίας και της στενότητας στην αγορά εργασίας. Αξίζει να σηµειώσουµε ότι για τις τιµές των παραµέτρων που χρησιµοποιούµε στις προσοµοιώσεις του υποδείγµατος 6 στο επόµενο τµήµα, η ταχύτητα προσαρµογής του ποσοστού ανεργίας ισούταιµ µε 0,49, κάτι που συνεπάγεται ότι απαιτείται περίπου ένας χρόνος για το κλείσιµο του µισού από το κενό µεταξύ του τρέχοντος ποσοστού ανεργίας και του ποσοστού ανεργίας ισορροπίας. N15

16 Το µοντέλο έχει επεκταθεί και εφαρµοστεί και ελεγχθεί εκτενώς. Οι Merz (1995) και Andolfatto (1996) έχουν εισαγάγει το υπόδειγµα στο πλαίσιο µία ανάλυσης πραγµατικών οικονοµικών κύκλων, µε διαχρονική υποκατάσταση του ελεύθερου χρόνου και συσσώρευση κεφαλαίου. Blanchard και Diamond (1989, 1990) και Shimer (2005), µεταξύ άλλων, έχουν εκτιµήσει και ελέγξει το υπόδειγµα αυτό για τα δεδοµένα των ΗΠΑ, µε µικτά αποτελέσµατα Δυναµικές Προσοµοιώσεις του Υποδείγµατος Προκειµένου να αποκτήσουµε µία αίσθηση του σε ποιο βαθµό οι διάφορες παράµετροι του υποδείγµατος επηρεάζουν το ποσοστό ανεργίας, τους πραγµατικούς µισθούς και τη στενότητα της αγοράς εργασίας, αξίζει να προσοµοιώσουµε το υπόδειγµα για διαφορετικές τιµές των παραµέτρων. Στην προσοµοίωση αυτή υποθέτουµε ότι η συνάρτηση σύξευξης έχει τη µορφή Cobb Douglas µε σταθερές αποδόσεις κλίµακας, δηλαδή προσδιορίζεται από, N ml = M (ul) µ (vl) 1 µ (16.38) όπου Μ>0 είναι η αποτελεσµατικότητα της διαδικασίας της σύζευξης, και 0<µ<1 η ελαστικότητα των νέων θέσεων εργασίας ως προς την ανεργία. Από την (16.27), η πιθανότητα πλήρωσης µιας κενής θέσης εργασίας προσδιορίζεται από, µ N q(θ) = ml (16.39) vl = M u v = Mθ µ Αντικαθιστώντας τη (16.39) στη καµπύλη Beveridge (16.8) και τη συνάρτηση δηµιουργίας θέσεων εργασίας (18.17), το υπόδειγµα έχει τη µορφή, λ N u = (16.8 ) λ + Mθ 1 µ (r + λ)pc N w = p = 0 (16.12 ) Mθ µ N w = (1 β)z + β p(1+ cθ) = (1 β)ρw + β p(1+ cθ) (16.31) Υποθέτουµε τις εξής αρχικές τιµές των παραµέτρων: λ=2,5%, Μ=1/2, µ=1/2, p=1, c=1/2, r=3%, ρ=1/2, β=1/2. Προσοµοιώνοντας το υπόδειγµα για τις τιµές αυτές των παραµέτρων προκύπτει ότι w=0,95, θ=0,85, u=5,1%, v=4,4%. Ο πραγµατικός µισθός είναι το 95% της παραγωγικότητας και το ποσοστό ανεργίας είναι σχετικά χαµηλό στο 5,1%. N16

17 Αν η πιθανότητα τερµατισµού των θέσεων εργασίας λ αυξηθεί στο 5%, τότε προκύπτει w=0,93, θ=0,79, u=10,1%, v=7,9%. Αναφορικά µε την αρχική ισορροπία ο πραγµατικός µισθός πέφτει κατά 2,1%, στο 93% της παραγωγικότητας, και το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας σχεδόν διπλασιάζεται στο 10,1%. Η δυναµική προσαρµογή του ποσοστού ανεργίας και του ποσοστού των κενών θέσεων παρουσιάζεται στο Διάγραµµα Το ποσοστό των κενών θέσεων αρχικά πέφτει, και κατόπιν αυξάνεται σταδιακά, καθώς τα ποσοστά ανεργίας και κενών θέσεων προσεγγίζουν τα νέα υψηλότερα επίπεδα µακροχρόνιας ισορροπίας τους. Αν το ποσοστό αναπλήρωσης του πραγµατικού µισθού από το επίδοµα ανεργίας ρ αυξηθεί από το αρχικό 50% στο 70% (αύξηση κατά 40%), τότε προκύπτει w=0,98, θ=0,50, u=6,6%, v=3,3%. Σε σχέση µε την αρχική ισορροπία, ο πραγµατικός µισθός αυξάνεται κατά περίπου 1%, και το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται κατά 1,5 εκατοστιαίες µονάδες, στο 6,6%. Με σταθερό εργατικό δυναµικό αυτό ισοδυναµεί µε αύξηση του αριθµού των ανέργων κατά 29,4%. Η δυναµική προσαρµογή του ποσοστού ανεργίας και του ποσοστού των κενών θέσεων παρουσιάζεται στο Διάγραµµα Το ποσοστό των κενών θέσεων αρχικά πέφτει περισσότερο από τη µακροχρόνια πτώση του, λόγω της ακαµψίας του ποσοστού ανεργίας. Κατόπιν, καθώς το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται προς τη νέα µακροχρόνια ισορροπία του, το ποσοστό των κενών θέσεων σταδιακά ανεβαίνει και αυτό. Αξίζει να σηµειωθεί εδώ η µεγαλύτερη βραχυχρόνια πτώση του ποσοστού των κενών θέσεων σε σχέση µε τη µακροχρόνια πτώση του, όπως προβλέψαµε και στην θεωρητική δυναµική ανάλυση στο Διάγραµµα Τέλος, αν το πραγµατικό επιτόκιο r διπλασιαστεί από το αρχικό 3% στο 6%, προκύπτει ότι w=0,925, θ=0,78, u=5,4%, v=4,2%. Σε σχέση µε την αρχική ισορροπία, ο πραγµατικός µισθός µειώνεται κατά περίπου 2,5%, και το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται κατά 0,3 εκατοστιαίες µονάδες, στο 5,4%. Με σταθερό εργατικό δυναµικό αυτό ισοδυναµεί µε αύξηση του αριθµού των ανέργων κατά 5,9%. Η δυναµική προσαρµογή των ποσοστών ανεργίας και κενών θέσεων παρουσιάζεται στο Διάγραµµα Αξίζει να σηµειωθεί και πάλι η υπεραντίδραση αρχικά της πτώσης του ποσοστού των κενών θέσεων. Βλέπουµε από τις προσοµοιώσεις αυτές, και για τις συγκεκριµένες τιµές των παραµέτρων, ότι µεταβολές στην πιθανότητα τερµατισµού θέσεων εργασίας, καθώς και το επίδοµα ανεργίας έχουν σχετικά µεγάλες επιπτώσεις στο ποσοστό ανεργίας ισορροπίας και σχετικά µικρές επιπτώσεις στους πραγµατικούς µισθούς. Από την άλλη, µεταβολές στο πραγµατικό επιτόκιο έχουν σχετικά µικρές επιπτώσεις τόσο στους πραγµατικούς µισθούς όσο και στο ποσοστό ανεργίας Συµπεράσµατα Στο κεφάλαιο αυτό εξετάσαµε τον προσδιορισµό της ανεργίας ισορροπίας σε ένα υπόδειγµα σύζευξης στην αγορά εργασίας. N17

18 Στο υπόδειγµα αυτό οι εργοδότες επενδύουν προκειµένου να δηµιουργήσουν κενές θέσεις εργασίας και η διαδικασία της πλήρωσης µιας κενής θέσης εργασίας προϋποθέτει τη σύζευξη µιας επιχείρησης, η οποία έχει δηµιουργήσει την κενή θέση, µε έναν άνεργο. Σε κάθε χρονική στιγµή υπάρχουν δύο ροές από και προς την ανεργία. Κάποιοι εργαζόµενοι χάνουν τη δουλειά τους, διότι καταργούνται οι θέσεις εργασίας τις οποίες κατέχουν, και κάποιοι άνεργοι βρίσκουν δουλειά µέσω της διαδικασίας της σύζευξης µε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν δηµιουργήσει κενές θέσεις εργασίας. Η πιθανότητα κατάργησης µιας θέσης εργασίας είναι εξωγενής και εξαρτάται από διαταραχές διαρθρωτικού ή κυκλικού χαρακτήρα που πλήττουν την οικονοµία και οδηγούν σε καταστροφή θέσεων εργασίας. Η πιθανότητα πλήρωσης µιας κενής θέσης εργασίας, όπως και η πιθανότητα ενός ανέργου να βρει δουλειά, είναι ενδογενείς µεταβλητές στο υπόδειγµα αυτό, και είναι συνάρτηση του βαθµού στενότητας στην αγορά εργασίας. Η στενότητα στην αγορά εργασίας ορίζεται ως ο λόγος των κενών θέσεων προς τους ανέργους. Όσο µεγαλύτερη είναι η στενότητα στην αγορά εργασίας τόσο µεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ενός ανέργου να βρει δουλειά, και τόσο µικρότερη είναι η πιθανότητα µιας επιχείρησης να συµπληρώσει µία κενή θέση εργασίας. Στην ισορροπία, οι ροές από και προς την ανεργία εξισώνονται, και το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας εξαρτάται θετικά από την εξωγενή πιθανότητα κατάργησης µιας θέσης εργασίας και αρνητικά από την ενδογενή πιθανότητα ενός ανέργου να βρει δουλειά. Το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας εξαρτάται κατά συνέπεια αρνητικά από τη στενότητα στην αγορά εργασίας, η οποία όµως προσδιορίζεται ενδογενώς. Η αρνητική σχέση µεταξύ του ποσοστού ανεργίας και του ποσοστού κενών θέσεων που συνεπάγεται η εξάρτηση αυτή, είναι γνωστή ως καµπύλη Beveridge. Επιχειρήσεις και άνεργοι λαµβάνουν τις αποφάσεις τους ορθολογικά, µεγιστοποιώντας την παρούσα αξία του εισοδήµατός τους. Οι επιχειρήσεις δηµιουργούν κενές θέσεις όσο τα προσδοκώµενα κέρδη από την επένδυση που απαιτείται για τη δηµιουργία κενών θέσεων είναι θετικά. Η συνθήκη για την πλήρωση µιας κενής θέσης εργασίας είναι ότι ο πραγµατικός µισθός θα πρέπει να ισούται µε την παραγωγικότητα της εργασίας µείον το κόστος δηµιουργίας και διατήρησης µιας κενής θέσης. Από την πλήρωση µιας κενής θέσης µία επιχείρηση θα πρέπει να καλύπτει τόσο το µισθολογικό κόστος της, όσο και το κόστος της επένδυσής της για τη δηµιουργία της κενής θέσης. Η συνθήκη για την πλήρωση µιας κενής θέσης εργασίας προϋποθέτει µία αρνητική σχέση µεταξύ του µισθού που είναι διατεθειµένη να πληρώσει µία επιχειρήση, και της στενότητας στην αγορά εργασίας, διότι όσο µεγαλύτερη είναι η στενότητα στην αγορά εργασίας, τόσο µικρότερη είναι η πιθανότητα πλήρωσης µιας κενής θέσης, και τόσο µεγαλύτερο είναι το συνολικό κόστος διατήρησης µιας κενής θέσης, δεδοµένου ότι οι κενές θέσεις παραµένουν κενές για µεγαλύτερο διάστηµα. Από την άλλη, ένας άνεργος θα δεχθεί να αναλάβει εργασία, εάν η παρούσα αξία του προσδοκώµενου εισοδήµατος ενός εργαζοµένου είναι µεγαλύτερη από την παρούσα αξία του εισοδήµατος ενός ανέργου. Η συνθήκη αυτή ικανοποιείται στο υπόδειγµα αυτό, καθώς ο πραγµατικός µισθός είναι µεγαλύτερος από το εισόδηµα του ανέργου (επίδοµα ανεργίας). N18

19 Οι πραγµατικοί µισθοί ισορροπίας προσδιορίζονται αποκεντρωµένα, από διαπραγµατεύσεις µεταξύ επιχειρήσεων που έχουν κενές θέσεις εργασίας και ανέργων που ψάχνουν για δουλειά. Ο πραγµατικός µισθός ισορροπίας είναι αποτέλεσµα της διαπραγµάτευσης αυτής, και εξαρτάται θετικά από τη σχετική διαπραγµατευτική δύναµη των ανέργων, το ύψος του επιδόµατος ανεργίας, την παραγωγικότητα της εργασίας, το κόστος διατήρησης µιας κενής θέσης εργασίας εκ µέρους των επιχειρήσεων, και τη στενότητα στην αγορά εργασίας. Η θετική σχέση µεταξύ µισθού και στενότητας στην αγορά εργασίας που προκύπτει από τη διαπραγµάτευση µεταξύ επιχειρήσεων και ανέργων, και η αρνητική σχέση µεταξύ µισθού και στενότητας που προβλέπει η συνθήκη για τη δηµιουργία θέσεων εργασίας, προσδιορίζουν από κοινού το µισθό ισορροπίας και τη στενότητα στην αγορά εργασίας. Με τη σειρά της, η στενότητα στην αγορά εργασίας, µέσω της της αρνητικής σχέσης µεταξύ ποσοστού ανεργίας και ποσοστού κενών θέσεων που συνεπάγεται η καµπύλη Beveridge, προσδιορίζει το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας. Στην ισορροπία αυτού του υποδείγµατος, οι άνεργοι είναι σε χειρότερη οικονοµική κατάσταση από τους εργαζοµένους. Κατά συνέπεια η ανεργία είναι µια µη επιθυµητή κατάσταση για τους ανέργους, και όχι αποτέλεσµα επιλογής τους, όπως στα ανταγωνιστικά υποδείγµατα της αγοράς εργασίας χωρίς τριβές. Εάν το επίδοµα ανεργίας είναι ένα σταθερό ποσοστό του πραγµατικού µισθού, τότε η παραγωγικότητα της εργασίας δεν επηρεάζει το ποσοστό ανεργίας ισορροπίας στο υπόδειγµα αυτό. Ωστόσο, όσο µεγαλύτερο είναι το ποσοστό του πραγµατικού µισθού που πληρώνεται ως επίδοµα ανεργίας, τόσο υψηλότεροι είναι οι πραγµατικοί µισθοί στην ισορροπία και τόσο µεγαλύτερο είναι το ποσοστό ανεργίας. Ο λόγος είναι ότι µειώνονται τα κίνητρα πλήρωσης, άρα και δηµιουργίας, κενών θέσεων εργασίας, µε αποτέλεσµα να µειώνεται η στενότητα στην αγορά εργασίας και να αυξάνεται το ποσοστό ανεργίας. Μία αύξηση των πραγµατικών επιτοκίων επίσης έχει θετική επίπτωση στην ανεργία, διότι αυξάνει το κόστος διατήρησης µιας κενής θέσης εργασίας, µε αποτέλεσµα να δηµιουργούνται λιγότερες κενές θέσεις εργασίας. Η εξωγενής πιθανότητα τερµατισµού µιας θέσης εργασίας έχει θετική επίπτωση στην ανεργία, διότι αυξάνονται οι ροές από θέσεις εργασίας προς την ανεργία και επίσης µειώνονται τα προσδοκώµενα κέρδη από τη δηµιουργία και την πλήρωση µιας κενής θέσης εργασίας, µε αποτέλεσµα να δηµιουργούνται λιγότερες κενές θέσεις και να µειώνονται και οι ροές από την ανεργία προς θέσεις εργασίας. Στο υπόδειγµα αυτό, η ανεργία ισορροπίας εξαρτάται τόσο από κυκλικούς όσο και από διαρθρωτικούς παράγοντες. Επιπλέον, σε αντίθεση µε το νέο κλασσικό υπόδειγµα των πραγµατικών οικονοµικών κύκλων, αλλά και ορισµένες εκδοχές του νέου κεϋνσιανού υποδείγµατος, η ανεργία είναι ακούσια, µε την έννοια ότι οι άνεργοι θα προτιµούσαν να βρίσκονται σε θέσεις εργασίας, καθώς η παρούσα αξία του εισοδήµατος των εργαζοµένων είναι υψηλότερη από την παρούσα αξία του εισοδήµατος των ανέργων. N19

20 N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 Διάγραµµα 16.1 Ο Προσδιορισµός των Μισθών και της Στενότητας στην Αγορά Εργασίας w Συνάρτηση Μισθών w E E Δηµιουργία Θέσεων Εργασίας θ E θ N20

21 N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 Διάγραµµα 16.2 Ο Προσδιορισµός της Ανεργίας και των Κενών Θέσεων Εργασίας v Στενότητα Αγοράς Εργασίας v Ε E Καµπύλη Beveridge θ Ε u Ε u N21

22 N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 Διάγραµµα 16.3 Επιπτώσεις Αύξησης Παραγωγικότητας της Εργασίας w Συνάρτηση Μισθών w E' w Α E' Α w E E Δηµιουργία Θέσεων Εργασίας θ E θ Α θ N22

23 N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 Διάγραµµα 16.4 Επιπτώσεις Αύξησης του Επιδόµατος Ανεργίας ή του Ποσοστού Αναπλήρωσης του Πραγµατικού Μισθού w Συνάρτηση Μισθών w Ε' E' w Ε E Δηµιουργία Θέσεων Εργασίας θ Ε' θ Ε θ v Στενότητα Αγοράς Εργασίας θ Ε Ε θ Ε' Ε Καµπύλη Beveridge u Ε u Ε' u N23

24 N N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 Διάγραµµα 16.5 Επιπτώσεις Αύξησης των Πραγµατικών Επιτοκίων w Συνάρτηση Μισθών w Ε w Ε' E' E Δηµιουργία Θέσεων Εργασίας θ Ε' θ Ε θ v Στενότητα Αγοράς Εργασίας θ Ε Ε θ Ε' Ε Καµπύλη Beveridge u Ε u Ε' u N24

25 N N Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2016 Κεφάλαιο 16 Διάγραµµα 16.6 Επιπτώσεις Αύξησης Πιθανότητας Τερµατισµού Θέσεων Εργασίας w Συνάρτηση Μισθών w Ε w Ε' E' E Δηµιουργία Θέσεων Εργασίας θ Ε' θ Ε θ v Στενότητα Αγοράς Εργασίας θ Ε θ Ε' E E' Καµπύλη Beveridge u E u E' u N25

26 Διάγραµµα 16.7 Δυναµική Προσαρµογή των Ποσοστών Ανεργίας και Κενών Θέσεων Εργασίας N26

Ανεργία και Τριβές στην Αγορά Εργασίας. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Ανεργία και Τριβές στην Αγορά Εργασίας. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Ανεργία και Τριβές στην Αγορά Εργασίας Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Ανεργία και Ανταγωνιστική Αγορά Εργασίας Σε μία πλήρως ανταγωνιστική αγορά

Διαβάστε περισσότερα

Ανεργία και Τριβές στην Αγορά Εργασίας. Ένα Υπόδειγμα Αναζήτησης και Σύζευξης στην Αγορά Εργασίας

Ανεργία και Τριβές στην Αγορά Εργασίας. Ένα Υπόδειγμα Αναζήτησης και Σύζευξης στην Αγορά Εργασίας Ανεργία και Τριβές στην Αγορά Εργασίας Ένα Υπόδειγμα Αναζήτησης και Σύζευξης στην Αγορά Εργασίας Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2016 Ανεργία και Ανταγωνιστική Αγορά Εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15 Ανεργία και Σύζευξη στην Αγορά Εργασίας

Κεφάλαιο 15 Ανεργία και Σύζευξη στην Αγορά Εργασίας Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2015 Κεφάλαιο 15 Ανεργία και Σύζευξη στην Αγορά Εργασίας Σε µία πλήρως ανταγωνιστική αγορά εργασίας, χωρίς αβεβαιότητα και τριβές, οι εργοδότες είναι

Διαβάστε περισσότερα

Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής. Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας

Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής. Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Πληθωρισμός,

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων

Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2015 Κεφάλαιο 8 Ένα Δυναµικό Υπόδειγµα Επενδύσεων Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε το βασικό δυναµικό νεοκλασσικό υπόδειγµα επιλογής των επενδύσεων. Το

Διαβάστε περισσότερα

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Οικονομικές Διακυμάνσεις Οι οικονομίες ανέκαθεν υπόκειντο σε κυκλικές διακυμάνσεις. Σε ορισμένες περιόδους η παραγωγή και η απασχόληση αυξάνονται με

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη προσέγγιση στην ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΕΡΓΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ

ΑΝΕΡΓΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΕΡΓΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ Το µέσο ποσοστό ανεργίας γύρω από το οποίο η οικονοµία κυµαίνεται καλείται Φυσιολογικό Ποσοστό Ανεργίας. Το φυσιολογικό ποσοστό είναι το ποσοστό ανεργίας προς το οποίο η οικονοµία

Διαβάστε περισσότερα

Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία. Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες;

Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία. Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες; Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες; Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 Ένα Βραχυχρόνιο Υπόδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας

Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης. Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Υποδείγματα Ενδογενούς Οικονομικής Μεγέθυνσης Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου στην Αποδοτικότητα της Εργασίας Εκμάθηση από την Εμπειρία και Συσσώρευση Κεφαλαίου η τεχνολογική πρόοδος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ. Μερικές έννοιες Η συνάρτηση παραγωγής (, ), όπου είναι το συνολικό προϊόν και και οι συντελεστές

Διαβάστε περισσότερα

Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης

Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης Υποδείγματα Συσσώρευσης Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, Ιδεών και Καινοτομιών και Ενδογενούς Μεγέθυνσης Εξωτερικότητες από τη Συσσώρευση Φυσικού Κεφαλαίου, Συσσώρευση Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, και Παραγωγή Νέων Ιδεών

Διαβάστε περισσότερα

Υποδείγματα Επαλλήλων Γενεών

Υποδείγματα Επαλλήλων Γενεών Υποδείγματα Επαλλήλων Γενεών Diamond και Blanchard-Weil Υπoδείγματα Επαλλήλων Γενεών Το υπόδειγμα του αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού βασίζεται στην υπόθεση ότι όλα τα νοικοκυριά είναι πανομοιότυπα. Μία

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηµατικό Παράρτηµα 5 Επίλυση Υποδειγµάτων µε Ορθολογικές Προσδοκίες

Μαθηµατικό Παράρτηµα 5 Επίλυση Υποδειγµάτων µε Ορθολογικές Προσδοκίες Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2015 Μαθηµατικό Παράρτηµα 5 Επίλυση Υποδειγµάτων µε Ορθολογικές Προσδοκίες Στο παράρτηµα αυτό εξετάζουµε τις ιδιότητες και τις µεθόδους επίλυσης υποδειγµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Το Νέο Κεϋνσιανο Υπόδειγμα. Ένα Δυναμικό Στοχαστικό Υπόδειγμα Γενικής Ισορροπίας με Κεϋνσιανά Χαρακτηριστικά

Το Νέο Κεϋνσιανο Υπόδειγμα. Ένα Δυναμικό Στοχαστικό Υπόδειγμα Γενικής Ισορροπίας με Κεϋνσιανά Χαρακτηριστικά Το Νέο Κεϋνσιανο Υπόδειγμα Ένα Δυναμικό Στοχαστικό Υπόδειγμα Γενικής Ισορροπίας με Κεϋνσιανά Χαρακτηριστικά Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Το Νέο Κεϋνσιανό Στοχαστικό Δυναμικό

Διαβάστε περισσότερα

Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο. Μακροοικονομικές Διακυμάνσεις και Νομισματικοί Παράγοντες

Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο. Μακροοικονομικές Διακυμάνσεις και Νομισματικοί Παράγοντες Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο Μακροοικονομικές Διακυμάνσεις και Νομισματικοί Παράγοντες Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, Αθήνα, 2016 Ενα Νέο Κλασσικό Υπόδειγμα Χωρίς Κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ Όταν εξετάζουµε µία συγκεκριµένη αγορά, πχ. την αστική αγορά εργασίας, η ανάλυση αυτή ονοµάζεται µερικής ισορροπίας. Όταν η ανάλυση µας περιλαµβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών

Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών Καθ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1 Η Διαχρονική Προσέγγιση Η διαχρονική προσέγγιση έχει ως σημείο εκκίνησης τις τεχνολογικές και αγοραίες

Διαβάστε περισσότερα

Ενα Νέο Κεϋνσιανό Υπόδειγμα με Περιοδικό Καθορισμό των Ονομαστικών Μισθών. Καθορισμός των Ονομαστικών Μισθών και Ανεργία

Ενα Νέο Κεϋνσιανό Υπόδειγμα με Περιοδικό Καθορισμό των Ονομαστικών Μισθών. Καθορισμός των Ονομαστικών Μισθών και Ανεργία Ενα Νέο Κεϋνσιανό Υπόδειγμα με Περιοδικό Καθορισμό των Ονομαστικών Μισθών Καθορισμός των Ονομαστικών Μισθών και Ανεργία Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, Αθήνα, 2016 Δυναμικά Στοχαστικά

Διαβάστε περισσότερα

Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson

Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Διεθνές Εμπόριο και Διανομή του Εισοδήματος Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους το διεθνές

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικές ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: Κεφάλαιο 1 ο

Επαναληπτικές ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: Κεφάλαιο 1 ο Επαναληπτικές ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: Κεφάλαιο 1 ο 1. Σε γραµµική ΚΠ της µορφής Y = a+ β X : α. Η µέγιστη ποσότητα για το αγαθό Υ παράγεται όταν Y = β β. Η µέγιστη ποσότητα για το αγαθό Χ παράγεται

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Έστω συνάρτηση ζήτησης με τύπο Q = 200 4P. Να βρείτε: α) Την ελαστικότητα ως προς την τιμή όταν η τιμή αυξάνεται από 10 σε 12. 1ος τρόπος Αν P 0 10 τότε Q 0 200 410

Διαβάστε περισσότερα

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο και Δευτεροβάθμιο Υπόδειγμα

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο και Δευτεροβάθμιο Υπόδειγμα Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες Το Πρωτοβάθμιο και Δευτεροβάθμιο Υπόδειγμα Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Ορισμός των Ορθολογικών Προσδοκιών για Μία Περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Ανάπτυξη

Περιφερειακή Ανάπτυξη ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Διάλεξη 11 : Διαπεριφερειακή Αγορά εργασίας (κεφάλαιο 9, Πολύζος Σεραφείμ) Δρ. Βασιλείου Έφη Τμήμα Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Διαπεριφερειακή αγορά

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 11. Μεγιστοποίηση κέρδους. Οικονοµικό κέρδος. Η ανταγωνιστική επιχείρηση

Διάλεξη 11. Μεγιστοποίηση κέρδους. Οικονοµικό κέρδος. Η ανταγωνιστική επιχείρηση Οικονοµικό κέρδος Διάλεξη Μεγιστοποίηση Μια επιχείρηση χρησιµοποιεί εισροές j,m για να παραγάγει n προϊόντα i, n. Τα επίπεδα του προϊόντος είναι,, n. Τα επίπεδα των εισροών είναι,, m. Οι τιµές των προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 Η Νοµισµατική Προσέγγιση

Κεφάλαιο 6 Η Νοµισµατική Προσέγγιση Κεφάλαιο 6 Η Νοµισµατική Προσέγγιση Η νοµισµατική προσέγγιση είναι ένας από τους κεντρικούς πυλώνες της διεθνούς µακροοικονοµικής. Βάση της είναι το λεγόµενο νοµισµατικό υπόδειγµα, το οποίο προσδιορίζει

Διαβάστε περισσότερα

Το Υπόδειγμα του Αντιπροσωπευτικού Νοικοκυριού

Το Υπόδειγμα του Αντιπροσωπευτικού Νοικοκυριού Το Υπόδειγμα του Αντιπροσωπευτικού Νοικοκυριού Ramsey-Cass-Koopmans 1 Το Υπόδειγμα του Ramsey To υπόδειγμα αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού oφείλεται στον Ramsey (1928), ο οποίος είχε πρώτος αναλύσει τη βέλτιστη

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9 Μακροοικονοµική Πολιτική και Βραχυχρόνια Αλληλεξάρτηση στην Παγκόσµια Οικονοµία

Κεφάλαιο 9 Μακροοικονοµική Πολιτική και Βραχυχρόνια Αλληλεξάρτηση στην Παγκόσµια Οικονοµία Κεφάλαιο 9 Μακροοικονοµική Πολιτική και Βραχυχρόνια Αλληλεξάρτηση στην Παγκόσµια Οικονοµία Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε ένα βραχυχρόνιο κεϋνσιανό υπόδειγµα για την παγκόσµια οικονοµία. Το υπόδειγµα αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική ανεργία φ σ υ ικό ό π ο π σ ο οσ ο τό τ ό α νε ν ργί γ ας

Φυσική ανεργία φ σ υ ικό ό π ο π σ ο οσ ο τό τ ό α νε ν ργί γ ας ΑΝΕΡΓΙΑ Κατηγορίες ανεργίας Φυσική ανεργία (υπάρχει µακροχρονίως σε µια οικονοµία) το σύνηθες ποσοστό ανεργίας [δεν παραµένει σε σταθερό ύψος και επηρεάζεται από την οικονοµική πολιτική, απλά υποδηλώνει

Διαβάστε περισσότερα

Η προσδοκώµενη χρησιµότητα του κέρδους όταν η πιθανότητα η τιµή του προϊόντος Ρ1 είναι ψ, χ το επίπεδο παραγωγής και c(x) η συνάρτηση κόστους, είναι

Η προσδοκώµενη χρησιµότητα του κέρδους όταν η πιθανότητα η τιµή του προϊόντος Ρ1 είναι ψ, χ το επίπεδο παραγωγής και c(x) η συνάρτηση κόστους, είναι 3. Θεωρία της Επιχείρησης 3. Η Ανταγωνιστική Επιχείρηση. Το τµήµα αυτό έχει δύο στόχους. Πρώτα να δείξει ότι αν υπάρχει ουδετερότητα απέναντι στον κίνδυνο, τότε η µέση αξία ενός αβέβαιου γεγονότος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 14 Ατελής Ανταγωνισµός, Κλιµακωτή Προσαρµογή των Τιµών και Μακροοικονοµικές Διακυµάνσεις

Κεφάλαιο 14 Ατελής Ανταγωνισµός, Κλιµακωτή Προσαρµογή των Τιµών και Μακροοικονοµικές Διακυµάνσεις Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 205 Κεφάλαιο 4 Ατελής Ανταγωνισµός, Κλιµακωτή Προσαρµογή των Τιµών και Μακροοικονοµικές Διακυµάνσεις Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζουµε τη διάρθρωση ενός

Διαβάστε περισσότερα

Βασική θεωρία Ολιγοπωλιακού ανταγωνισµού

Βασική θεωρία Ολιγοπωλιακού ανταγωνισµού Βασική θεωρία Ολιγοπωλιακού ανταγωνισµού Οµοιογενή Προϊόντα Ισορροπία Courot-Nash Έστω δυοπώλιο µε συνάρτηση ζήτησης: ( ) a b a, b > 0 () Βέβαια ισχύει ότι: + () Ακόµα υποθέτουµε ότι η τεχνολογία παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 3. Οικονομικά της ευημερίας. Οικονομικά της ευημερίας 3/9/2017. Περίγραμμα. Εργαλεία δεοντολογικής ανάλυσης

Διάλεξη 3. Οικονομικά της ευημερίας. Οικονομικά της ευημερίας 3/9/2017. Περίγραμμα. Εργαλεία δεοντολογικής ανάλυσης Περίγραμμα Διάλεξη Εργαλεία δεοντολογικής ανάλυσης Συνθήκες για αποτελεσματικότητα κατά areto Συνθήκες για ισορροπία σε ανταγωνιστικές αγορές Το πρώτο θεώρημα των οικονομικών της ευημερίας Το δεύτερο θεώρημα

Διαβάστε περισσότερα

Ανεργία, Πληθωρισμός και Ορθολογικές Προσδοκίες. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Ανεργία, Πληθωρισμός και Ορθολογικές Προσδοκίες. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Ανεργία, Πληθωρισμός και Ορθολογικές Προσδοκίες Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Καμπύλη Phillips H καμπύλη Phillips, η αρνητική σχέση μεταξύ ανεργίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Άσκηση 1 Αν το επιτόκιο είναι 10%, ποια είναι η παρούσα αξία των κερδών της Monroe orporation στα επόμενα 5 χρόνια; Χρόνια στο μέλλον

Διαβάστε περισσότερα

13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα

13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα 13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να συνδυάσει τα δύο προηγούμενα κεάλαια και να δώσει μια συνολική εικόνα του απλού μακροοικονομικού υποδείγματος. Θα εξετάσει, επίσης,

Διαβάστε περισσότερα

Η Μεγάλη Μεγάλη Ύφεση Ύφεση

Η Μεγάλη Μεγάλη Ύφεση Ύφεση Η Μεγάλη Ύφεση παρακίνησε πολλούς οικονοµολόγους να να αναρωτηθούν σχετικά µε µε την την εγκυρότητα της της Κλασικής Οικονοµικής Θεωρίας. Τότε Τότε δηµιουργήθηκε η πεποίθηση ότι ότι ένα ένα καινούριο υπόδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15

ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15 ΕΚΠΑ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακ. Ετος 2014-15 ΕΝΟΤΗΤΑ Νο. 1 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ : ΣΤΟΧΟΙ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, ΒΑΣΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ & ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων. Το Υπόδειγμα των Πραγματικών Οικονομικών Κύκλων

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων. Το Υπόδειγμα των Πραγματικών Οικονομικών Κύκλων Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Το Υπόδειγμα των Πραγματικών Οικονομικών Κύκλων 1 Οικονομικές Διακυμάνσεις Οι οικονομίες ανέκαθεν υπόκειντο σε κυκλικές διακυμάνσεις. Σε ορισμένες περιόδους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΛΥΤΕΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΛΥΤΕΣ 1. Σε γραμμική ΚΠΔ της μορφής Y a X : α. Η μέγιστη ποσότητα για το αγαθό Υ παράγεται όταν Y β. Η μέγιστη ποσότητα για το αγαθό Χ παράγεται όταν Y a γ. Η μέγιστη

Διαβάστε περισσότερα

4.1 Ζήτηση για Ασφάλιση. Πλήρη κάλυψη.

4.1 Ζήτηση για Ασφάλιση. Πλήρη κάλυψη. 4. Ζήτηση για Ασφάλιση. Πλήρη κάλυψη. Η αγορά ασφαλιστικών συµφωνιών είναι µία ιδιαίτερη περίπτωση αγοράς δικαιωµάτων. Αντικείµενο της αγοράς αυτής είναι να δώσει την ευκαιρία µεταβίβασης εισοδήµατος από

Διαβάστε περισσότερα

Το Πρότυπο Ανταγωνιστικό Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου με Συναρτήσεις Παραγωγής και Χρησιμότητας Cobb Douglas. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Πρότυπο Ανταγωνιστικό Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου με Συναρτήσεις Παραγωγής και Χρησιμότητας Cobb Douglas. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Πρότυπο Ανταγωνιστικό Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου με Συναρτήσεις Παραγωγής και Χρησιμότητας Cobb Douglas Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτηµα 3 Εξισώσεις Διαφορών και Στοχαστικές Διαδικασίες

Παράρτηµα 3 Εξισώσεις Διαφορών και Στοχαστικές Διαδικασίες Γιώργος Αλογοσκούφης, Θέµατα Δυναµικής Μακροοικονοµικής, Αθήνα 0 Παράρτηµα 3 Εξισώσεις Διαφορών και Στοχαστικές Διαδικασίες Στο παράρτηµα αυτό εξετάζουµε τις ιδιότητες και τους τρόπους επίλυσης των εξισώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8 Οικονοµική Μεγέθυνση και Ισοζύγιο Πληρωµών σε Μία Μικρή Ανοικτή Οικονοµία

Κεφάλαιο 8 Οικονοµική Μεγέθυνση και Ισοζύγιο Πληρωµών σε Μία Μικρή Ανοικτή Οικονοµία Κεφάλαιο 8 Οικονοµική Μεγέθυνση και Ισοζύγιο Πληρωµών σε Μία Μικρή Ανοικτή Οικονοµία Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε ένα υπόδειγµα ενδογενούς ανάπτυξης και ισοζυγίου πληρωµών για µια µικρή ανοικτή οικονοµία.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH» ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ http://www.economics.edu.gr 1 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑΤΑ ( τρόποι επίλυσης παρατηρήσεις σχόλια ) ΑΣΚΗΣΗ 1 Έστω ο πίνακας παραγωγικών δυνατοτήτων µιας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Σύμφωνα με το νόμο της προσφοράς: α) Η προσφερόμενη ποσότητα ενός αγαθού αυξάνεται όταν μειώνεται η τιμή του στην αγορά β) Η προσφερόμενη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α ΑΡΧΕΣ ΟΙΟΝΟΜΙΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ' ΛΥΕΙΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2006 ΕΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α1 µέχρι και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό τη λέξη Σωστό, αν η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Σύμφωνα με το νόμο της προσφοράς: α) Η προσφερόμενη ποσότητα ενός αγαθού αυξάνεται όταν μειώνεται η τιμή του στην αγορά β) Η προσφερόμενη

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 14 Αξιοπιστία, Πληθωρισµός και Νοµισµατική Πολιτική

Κεφάλαιο 14 Αξιοπιστία, Πληθωρισµός και Νοµισµατική Πολιτική Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2013 Κεφάλαιο 14 Αξιοπιστία, Πληθωρισµός και Νοµισµατική Πολιτική Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε τον προσδιορισµό του πληθωρισµού και της ανεργίας ισορροπίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΣΥΝΘΕΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΝΘΕΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Α. Με ολοκληρωμένη λύση ΘΕΜΑ 1 ο Επιχείρηση χρησιμοποιεί την εργασία ως μοναδικό μεταβλητό παραγωγικό συντελεστή. Τα στοιχεία κόστους της επιχείρησης δίνονται στον επόμενο πίνακα:

Διαβάστε περισσότερα

3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN

3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN 3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HESHER-OHIN Υπάρχουν δύο συντελεστές παραγωγής, το κεφάλαιο και η εργασία τους οποίους χρησιμοποιεί η επιχείρηση για να παράγει προϊόν Y μέσω μιας συνάρτησης παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9 Μακροοικονοµική Πολιτική και Βραχυχρόνια Αλληλεξάρτηση στην Παγκόσµια Οικονοµία

Κεφάλαιο 9 Μακροοικονοµική Πολιτική και Βραχυχρόνια Αλληλεξάρτηση στην Παγκόσµια Οικονοµία Κεφάλαιο 9 Μακροοικονοµική Πολιτική και Βραχυχρόνια Αλληλεξάρτηση στην Παγκόσµια Οικονοµία Στο κεφάλαιο αυτό αναλύουµε ένα βραχυχρόνιο κεϋνσιανό υπόδειγµα για την παγκόσµια οικονοµία. Το υπόδειγµα αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Αρ. Απάντηση Αρ. Απάντηση Ερώτησης 1. A 6. C 2. C 7. A 3. A 8. E 4. B 9. A 5. E 10. C

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Αρ. Απάντηση Αρ. Απάντηση Ερώτησης 1. A 6. C 2. C 7. A 3. A 8. E 4. B 9. A 5. E 10. C Διάρκεια Εξέτασης: 10 Παρακαλώ να απαντήσετε σε όλα τα ερωτήματα. Απαντήστε με σαφήνεια και σε περίπτωση που χρησιμοποιήσετε διαγράμματα φροντίστε να είναι ευανάγνωστα και πλήρη. Κατανείμετε ανάλογα το

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 Υποδείγµατα Επαλλήλων Γενεών

Κεφάλαιο 4 Υποδείγµατα Επαλλήλων Γενεών Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναµική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2015 Κεφάλαιο 4 Υποδείγµατα Επαλλήλων Γενεών Το υπόδειγµα του αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού βασίζεται στην υπόθεση ότι όλα τα νοικοκυριά είναι πανοµοιότυπα.

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική Κεφάλαιο 3 Παραγωγικότητα, Προϊόν και Απασχόληση

Μακροοικονομική Κεφάλαιο 3 Παραγωγικότητα, Προϊόν και Απασχόληση Μακροοικονομική Κεφάλαιο 3 Παραγωγικότητα, Προϊόν και Απασχόληση 3.1 Πόσο παράγει η οικονομία; Η συνάρτηση παραγωγής 1) Στη συνάρτηση παραγωγής Y = AF(K, N), η συνολική παραγωγικότητα συντελεστών είναι

Διαβάστε περισσότερα

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ 1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ Το διάγραμμα κυκλικής ροής της οικονομίας (κεφ. 3, σελ. 100 Mankiw) Εισόδημα Υ Ιδιωτική αποταμίευση S Αγορά συντελεστών Αγορά χρήματος Πληρωμές συντελεστών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Πρόλογος Ευχαριστίες Βιογραφικά συγγραφέων ΜΕΡΟΣ 1 Εισαγωγή 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία 1.1 Πώς αντιμετωπίζουν οι οικονομολόγοι τις επιλογές 1.2 Τα οικονομικά ζητήματα 1.3 Σπανιότητα και ανταγωνιστική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΕΠΙΛΟΓΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 25 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΕΠΙΛΟΓΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 25 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΕΠΙΛΟΓΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 25 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας,

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 19 Οδηγός περιήγησης 25 Πλαίσια 28 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 35 Βιογραφικά συγγραφέων 36 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 37 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Χρήμα και Οικονομική Μεγέθυνση. Προσφορά Χρήματος, Πληθωρισμός και Οικονομική Μεγέθυνση

Χρήμα και Οικονομική Μεγέθυνση. Προσφορά Χρήματος, Πληθωρισμός και Οικονομική Μεγέθυνση Χρήμα και Οικονομική Μεγέθυνση Προσφορά Χρήματος, Πληθωρισμός και Οικονομική Μεγέθυνση Η Ζήτηση Χρήματος Αρχικά αναλύουμε ένα υπόδειγμα αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού στο οποίο το χρήμα εισέρχεται στη συνάρτηση

Διαβάστε περισσότερα

Α5. Όταν η ζήτηση για ένα αγαθό είναι ελαστική, τότε πιθανή αύξηση της τιµής του, θα οδηγήσει σε µείωση της καταναλωτικής δαπάνης για αυτό το αγαθό

Α5. Όταν η ζήτηση για ένα αγαθό είναι ελαστική, τότε πιθανή αύξηση της τιµής του, θα οδηγήσει σε µείωση της καταναλωτικής δαπάνης για αυτό το αγαθό ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 (για άριστα διαβασµένους) ΟΜΑ Α Α Να απαντήσετε στις επόµενες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής A1. Σε γραµµική ΚΠ της µορφής Y =

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 3. Οικονομικά της ευημερίας 2/26/2016. Περίγραμμα. Εργαλεία δεοντολογικής ανάλυσης. Αποτελεσματικότητα κατά Pareto: ορισμός. ορισμός.

Διάλεξη 3. Οικονομικά της ευημερίας 2/26/2016. Περίγραμμα. Εργαλεία δεοντολογικής ανάλυσης. Αποτελεσματικότητα κατά Pareto: ορισμός. ορισμός. Περίγραμμα Διάλεξη Εργαλεία δεοντολογικής ανάλυσης υνθήκες για αποτελεσματικότητα κατά areto υνθήκες για ισορροπία σε ανταγωνιστικές αγορές Το πρώτο θεώρημα των οικονομικών της ευημερίας Το δεύτερο θεώρημα

Διαβάστε περισσότερα

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο Υπόδειγμα

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο Υπόδειγμα Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες Το Πρωτοβάθμιο Υπόδειγμα Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Ορισμός των Ορθολογικών Προσδοκιών για Μία Περίοδο στο Μέλλον Η ορθολογική

Διαβάστε περισσότερα

3. Παίγνια Αλληλουχίας

3. Παίγνια Αλληλουχίας 3. Παίγνια Αλληλουχίας Τα παίγνια αλληλουχίας πραγµατεύονται περιπτώσεις όπου οι κινήσεις των παικτών διαδέχονται η µια την άλλη, σε αντίθεση µε τα παίγνια όπου οι αποφάσεις των παικτών γίνονται ταυτόχρονα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Υπόδειγμα IS/LM Στο υπόδειγμα IS/LM εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Η οικονοµία στη Βραχυχρόνια Περίοδο

Η οικονοµία στη Βραχυχρόνια Περίοδο Η οικονοµία στη Βραχυχρόνια Περίοδο Οι βραχυχρόνιες διακυµάνσεις στο προϊόν και στην απασχόληση καλούνται επιχειρηµατικός κύκλος (business cycle). Μέχρι τώρα αναπτύξαµε θεωρίες για να µελετήσουµε πως η

Διαβάστε περισσότερα

9 Η αγορά εργασίας στο κεϋνσιανό υπόδειγμα

9 Η αγορά εργασίας στο κεϋνσιανό υπόδειγμα 9 Η αγορά εργασίας στο κεϋνσιανό υπόδειγμα Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου είναι να συνδέσει την αγορά προϊόντος και χρήματος με την αγορά εργασίας. Στο κεφάλαιο αυτό θα εξετάσουμε τους παράγοντες που προσδιορίζουν

Διαβάστε περισσότερα

H Βραχυχρόνια Καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς - Μακροχρόνια περίοδος: Κατακόρυφη καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς (Υ=Υ f ), δηλαδή σταθερή παραγωγή

H Βραχυχρόνια Καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς - Μακροχρόνια περίοδος: Κατακόρυφη καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς (Υ=Υ f ), δηλαδή σταθερή παραγωγή H Βραχυχρόνια Καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς - Μακροχρόνια περίοδος: Κατακόρυφη καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς (Υ=Υ f ), δηλαδή σταθερή παραγωγή στο επίπεδο του δυνητικού προϊόντος. - Αλλά: Στις σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

θυσιάζονται, όταν παράγεται μία επιπλέον μονάδα από το αγαθό Α. Μονάδες 3

θυσιάζονται, όταν παράγεται μία επιπλέον μονάδα από το αγαθό Α. Μονάδες 3 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 34 Η ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ (ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΗ) ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑΣ Η ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ (ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΗ)

Διαβάστε περισσότερα

Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών. Διεθνής Οικονομική Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών. Διεθνής Οικονομική Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Η Διαχρονική Προσέγγιση στο Ισοζύγιο Πληρωμών Διεθνής Οικονομική Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης 1 Η Διαχρονική Προσέγγιση Η διαχρονική προσέγγιση έχει ως σημείο εκκίνησης τις τεχνολογικές και αγοραίες δυνατότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 1η οµάδα. 2. Έστω ο επόµενος πίνακας παραγωγικών δυνατοτήτων: Χ Υ Κόστος. Κόστος ευκαιρίας Ψ Α /3

ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 1η οµάδα. 2. Έστω ο επόµενος πίνακας παραγωγικών δυνατοτήτων: Χ Υ Κόστος. Κόστος ευκαιρίας Ψ Α /3 ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1η οµάδα 1. Έστω επιχείρηση που διαθέτει 5 εργάτες. Κάθε εργάτης µπορεί να παράγει 12 µονάδες από το αγαθό Υ. Επιπλέον γνωρίζουµε ότι η ΚΠ είναι γραµµική µε το συνδυασµό X = 45, Y = 24 να είναι

Διαβάστε περισσότερα

(1β) Μη Χωροθετικά Υποδείγματα Διαφοροποιημένου Προϊόντος με Ενδογενές Πλήθος Επιχειρήσεων

(1β) Μη Χωροθετικά Υποδείγματα Διαφοροποιημένου Προϊόντος με Ενδογενές Πλήθος Επιχειρήσεων (β) Μη Χωροθετικά Υποδείγματα Διαφοροποιημένου Προϊόντος με Ενδογενές Πλήθος Επιχειρήσεων Ελεύθερη Είσοδος και Ισορροπία Μηδενικών Κερδών - Η δυνατότητα νέων επιχειρήσεων να εισέρχονται ελεύθερα στην αγορά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ Μακροοικονοµική

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 17 Ένα Υπόδειγµα Δηµοσιονοµικών Κρίσεων

Κεφάλαιο 17 Ένα Υπόδειγµα Δηµοσιονοµικών Κρίσεων Κεφάλαιο 17 Ένα Υπόδειγµα Δηµοσιονοµικών Κρίσεων Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζουµε ένα απλό υπόδειγµα κρίσεων δηµοσίου χρέους. Το υπόδειγµα αυτό οφείλεται στον Calvo (1988). Επικεντρωνόµαστε στο ερώτηµα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Κεφάλαιο 11 Τα χαρακτηριστικά των ανταγωνιστικών αγορών! Τα κύρια χαρακτηριστικά των ανταγωνιστικών αγορών είναι: " Στην αγορά συµµετέχουν πολλοί αγοραστές και πωλητές

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική Ι. Ενότητα # 7: Αγορά εργασίας Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών

Μικροοικονομική Ι. Ενότητα # 7: Αγορά εργασίας Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 7: Αγορά εργασίας Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 15 Οδηγός περιήγησης 21 Πλαίσια 24 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 28 Βιογραφικά συγγραφέων 29 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 31 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

25. Μία τυπική επιχείρηση που λειτουργεί σε καθεστώς τέλειου ανταγωνισμού, στη μακροχρόνια θέση ισορροπίας της: α. πραγματοποιεί θετικά οικονομικά κέρδη. β. πραγματοποιεί μηδενικά οικονομικά κέρδη. γ.

Διαβάστε περισσότερα

1 ου πακέτου. Βαθµός πακέτου

1 ου πακέτου. Βαθµός πακέτου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ακαδηµαϊκό έτος 2011-2012 Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Χειµώνας-Άνοιξη Μάθηµα: ηµόσια Οικονοµική ιδασκαλία: Βασίλης Θ. Ράπανος Γεωργία Καπλάνογλου Μετά και το 4 ο πακέτο, πρέπει να στείλετε

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9. Το υπόδειγµα IS-LM/AD-AS : Ένα γενικό πλαίσιο µακροοικονοµικής ανάλυσης

Κεφάλαιο 9. Το υπόδειγµα IS-LM/AD-AS : Ένα γενικό πλαίσιο µακροοικονοµικής ανάλυσης Κεφάλαιο 9 Το υπόδειγµα IS-LM/AD-AS : Ένα γενικό πλαίσιο µακροοικονοµικής ανάλυσης Περίγραµµα κεφαλαίου ΗευθείαFE : Ισορροπία στην αγορά εργασίας Ηκαµπύλη IS : Ισορροπία στην αγορά αγαθών Ηκαµπύλη LM :

Διαβάστε περισσότερα

Β = 2W, αντίστοιχα. Βρείτε ποιος είναι ο μισθός ισορροπίας και το επίπεδο απασχόλησης στην ισορροπία σε καθέναν κλάδο της οικονομίας.

Β = 2W, αντίστοιχα. Βρείτε ποιος είναι ο μισθός ισορροπίας και το επίπεδο απασχόλησης στην ισορροπία σε καθέναν κλάδο της οικονομίας. Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Μάθημα: Οικονομική της Εργασίας Εξετάσεις Ιούνιος 2014 Διδάσκων: Νίκος Γιαννακόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής 1. (0,10 μονάδες) Εάν ο αριθμός των ανέργων ισούται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Τρίτη, 3 Ιουνίου 2008 ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α1 µέχρι και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε

Διαβάστε περισσότερα

2.10. Τιμή και ποσότητα ισορροπίας

2.10. Τιμή και ποσότητα ισορροπίας .. Τιμή και ποσότητα ισορροπίας ίδαμε ότι η βασική επιδίωξη των επιχειρήσεων είναι η επίτευξη του μέγιστου κέρδους με την πώληση όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων ενός αγαθού στη μεγαλύτερη δυνατή τιμή

Διαβάστε περισσότερα

Το φυσικό ποσοστό της ανεργίας

Το φυσικό ποσοστό της ανεργίας Το φυσικό ποσοστό της ανεργίας Κεφάλαιο 26 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Διαχωρισμός ειδών ανεργίας Τοπρόβληματηςανεργίαςσυνήθως χωρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 Διαχρονικές Επιπτώσεις της Δηµοσιονοµικής Πολιτικής

Κεφάλαιο 4 Διαχρονικές Επιπτώσεις της Δηµοσιονοµικής Πολιτικής Γιώργος Αλογοσκούφης, Διαχρονική Μακροοικονοµική, Αθήνα 2013 Κεφάλαιο 4 Διαχρονικές Επιπτώσεις της Δηµοσιονοµικής Πολιτικής Στο κεφάλαιο αυτό εισάγουµε την κυβέρνηση στα υποδείγµατα εξωγενούς µεγέθυνσης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ43. Απάντηση 2ης ΓΕ Επιμέλεια: Γιάννης Σαραντής. ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ 17 Περιστέρι ,

ΔΕΟ43. Απάντηση 2ης ΓΕ Επιμέλεια: Γιάννης Σαραντής. ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ 17 Περιστέρι , ΔΕΟ43 Απάντηση 2ης ΓΕ 2016-2017 Επιμέλεια: Γιάννης Σαραντής 1 ΑΣΚΗΣΗ Νο 1 (20%) ΟΔΗΓΙΑ: Σε κάθε ερώτηση πολλαπλής επιλογής επιλέγετε μία απάντηση, και η επιλογή σας σημειώνεται με 1 στο αντίστοιχο πεδίο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ 1. Εισαγωγή Όπως έχουμε τονίσει, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο προσδιορίζεται η τιμή ενός αγαθού απαιτεί κατανόηση των δύο δυνάμεων της αγοράς, δηλαδή της ζήτησης

Διαβάστε περισσότερα

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α.1 µέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό τη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

17 Η συνολική προσφορά

17 Η συνολική προσφορά 7 Η συνολική προσφορά Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να παρουσιάσει τρεις πιο πρόσφατες θεωρίες συνολικής προσφοράς. Η μία βασίζεται στην ακαμψία των μισθών, η δεύτερη στην υπόθεση ότι οι εργάτες

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών

Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Β1) Υποθέστε ότι στη θέση ισορροπίας της αγοράς ενός αγαθού η ζήτησή του ως προς την τιμή του είναι ελαστική. Μία μείωση της προσφοράς του αγαθού, με όλους τους άλλους παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

8 Το εισόδημα και το επιτόκιο

8 Το εισόδημα και το επιτόκιο 8 Το εισόδημα και το επιτόκιο Σκοπός Σκοπός αυτού του κεφαλαίου είναι να συνδέσει τις αγορές προϊόντος και χρήματος, τις οποίες εξετάσαμε σε προηγούμενα κεφάλαια. Η ταυτόχρονη ανάλυση αυτών των δύο αγορών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. Το µαγνητόφωνο ενός παιδιού είναι καταναλωτό αγαθό

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5 Το Υπόδειγµα Mundell Fleming

Κεφάλαιο 5 Το Υπόδειγµα Mundell Fleming Κεφάλαιο 5 Το Υπόδειγµα Mundell Fleming Το υπόδειγµα Mundell Fleming αποτελεί επί δεκαετίες τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται ένα µεγάλο µέρος της βραχυχρόνιας ανάλυσης των διεθνών µακροοικονοµικών φαινοµένων.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 Ειδικοί συντελεστές παραγωγής και διανομή εισοδήματος

Κεφάλαιο 4 Ειδικοί συντελεστές παραγωγής και διανομή εισοδήματος Κεφάλαιο 4 Ειδικοί συντελεστές παραγωγής και διανομή εισοδήματος Copyright 2015 Pearson Education, Inc. All rights reserved. 4-1 Εισαγωγή Περίγραμμα Το υπόδειγμα των ειδικών συντελεστών παραγωγής Διεθνές

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε:

Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε: 3 Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε: α) Την έλλειψη χρημάτων που αντιμετωπίζει μια οικονομία β) Την έλλειψη χρημάτων που αντιμετωπίζει

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση Α.1 (α) (β) www.arnos.gr info@arnos.co.gr

Ερώτηση Α.1 (α) (β) www.arnos.gr info@arnos.co.gr Ερώτηση Α.1 Σε μια κλειστή οικονομία οι αγορές αγαθών και χρήματος βρίσκονται σε ταυτόχρονη ισορροπία (υπόδειγμα IS-LM). Να περιγράψετε και να δείξετε διαγραμματικά το πώς θα επηρεάσει την ισορροπία των

Διαβάστε περισσότερα