Τµήµα Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος - Εργαστήριο Ανανεώσιµων Ενεργειακών Τεχνολογιών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τµήµα Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος - Εργαστήριο Ανανεώσιµων Ενεργειακών Τεχνολογιών"

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. Κρήτης Τµήµα Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος Επισκόπηση Συστηµάτων Ηλεκτροµηχανικής Μετατροπής Αιολικής Ενέργειας ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΕΝΕΤΖΑΚΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΧΟΥΡ ΑΚΗ Επιβλέπων Καθηγητής Εµµανουήλ Καραπιδάκης Χανιά Ιούλιος

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1 ABSTRACT 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Εισαγωγή Κύρια ηλεκτρικά στοιχεία ανεµογεννητριών Ενσωµάτωση στο δίκτυο Παράµετροι οιότητας της ισχύος 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ Ηλεκτρικές Μηχανές Ανεµογεννητριών Εισαγωγή στη λειτουργία των ηλεκτρικών µηχανών Γωνιακή ταχύτητα Παραγωγή µαγνητικού εδίου Νόµος του Faraday ύναµη Laplace Μετασχηµατιστές Βασικές Αρχές Μηχανών Εναλλασσόµενου Ρεύµατος Ε αγωγικές γεννήτριες Θεωρητικό υ όβαθρο Ανεµογεννήτριες µε ασύγχρονες γεννήτριες Σύγχρονες γεννήτριες Θεωρητικό υ όβαθρο Συµ εριφορά αιφνίδιας µεταβολής Γεννήτριες µόνιµου µαγνήτη 37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ Ο ΗΓΗΣΗΣ (DIRECT DRIVE) Κιβώτια ταχυτήτων Λειτουργικά χαρακτηριστικά 40 4

3 3.2.1 Πυκνότητα ρο ής Κόστος / ρο ή 42 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΣΤΑΘΕΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΛΗΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ Εισαγωγή Άµεση σύζευξη Σταθερά συστήµατα ταχύτητας Σύζευξη µέσω των µετατρο έων ισχύς Εισαγωγή Αναστροφείς Αρχή λειτουργίας ανεµογεννητριών µεταβλητής ταχύτητας ιαµόρφωση της µεταβλητής ταχύτητας ανεµογεννήτριας 51 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΙΣΧΥΟΣ Εισαγωγή 57 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 60 5

4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες ολόκληρη η ανθρω ότητα δοκιµάζεται α ό τις συνέ ειες των σαρωτικών αλλαγών ου αρατηρούνται στο κλιµατολογικό το ίο του λανήτη. Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις του κόσµου εκδηλώνουν όλο και ιό έντονα το ενδιαφέρον τους για τη µείωση της εξάρτησής τους α ό τις συµβατικές ηγές αραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ό ως είναι το ετρέλαιο. Τα γεγονότα αυτά καθιστούν ολύ ιο ε ιτακτική την εξεύρεση εναλλακτικών ηγών αραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι ο οίες θα είναι φιλικές ρος το εριβάλλον. Μία αξιό ιστη α άντηση στην αναζήτηση αυτή φαίνεται να είναι οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), οι ο οίες το τελευταίο διάστηµα κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Σχετικά µε τη χρησιµο οίηση των ΑΠΕ ανακύ τει το ερώτηµα του όσο καλά θα µ ορέσουν να αντικαταστήσουν τις συµβατικές ηγές ενέργειας, καθώς και του όσο α οδοτική οικονοµικά είναι η χρησιµο οίηση των ΑΠΕ. Η αρούσα τυχιακή ασχολείται µε τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά των ανεµογεννητριών. Κύριος σκο ός είναι η εριγραφή της αρχής αραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας α ό την αιολική ενέργεια. Παρουσιάζονται τα βασικά στοιχεία ου συνθέτουν τις ανεµογεννήτριες και αίρνουν µέρος στη µετατρο ή της ενέργειας, µε έµφαση στα ηλεκτρικά στοιχεία. Συζητείται η τρέχουσα τεχνολογική κατάσταση, ακολουθούµενη α ό το αντίστοιχο θεωρητικό υ όβαθρο. Γίνεται ε ίσης µια εισαγωγή στα ηλεκτρονικά ισχύος (power electronic), έτσι ώστε να ερµηνευτούν οι µέθοδοι ολοκλήρωσης των δικτύων. Όλα τα αρα άνω θέµατα σχετίζονται µε την οιότητα της ηλεκτρικής ισχύος ου αράγεται α ό τις ανεµογεννήτριες, η ο οία και θα εξετασθεί σε ε όµενο κεφάλαιο της τυχιακής. Τέλος, αρουσιάζονται αρκετά αραδείγµατα α ό µετρήσεις και ρακτικές λειτουργίας ανεµογεννητριών και αιολικών άρκων της ελληνικής ε ικράτειας. 6

5 ABSTRACT During the lat three decade, the humanity i being teted from the dramatic change that took place in the planet environment. A a reult, the government of the world how an increaing interet on being independent from the traditional power ource, uch a petrol. Thee fact make much more imperative the need for etablihing alternative ource of power production, which hould be environmental friendly. A reliable anwer to thi earch eem to be the renewable energy ource (RES), which eem to be gaining ground recently. Regarding the ue of RES, the quetion arie a to what extend they are able to replace the traditional power ource and how profitable would be their ue. Thi thei deal with the electrical characteritic of wind turbine. The main target i to decribe the principle of generating electrical energy from wind energy. The main component of the wind turbine that take part in thi energy converion are preented, with the emphai given to the electrical one. The current technological tatu i dicued followed by the theoretical background. An introduction to the power electronic i alo done in order to explain the grid integration method. All the above iue are related to the quality of power produced by wind turbine. A eparate dicuion i done for the etimation of power quality parameter of wind turbine. Finally everal example from on-ite meaurement are given focuing on he experience gained from the operation of wind turbine either in CRES wind farm or private one. 7

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αρούσα τυχιακή ασχολείται µε τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά των ανεµογεννητριών. Κύριος σκο ός είναι η εριγραφή της αρχής αραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας α ό την αιολική ενέργεια. Παρουσιάζονται τα βασικά στοιχεία ου συνθέτουν τις ανεµογεννήτριες και αίρνουν µέρος στη µετατρο ή της ενέργειας, µε έµφαση στα ηλεκτρικά στοιχεία. Συζητείται η τρέχουσα τεχνολογική κατάσταση, ακολουθούµενη α ό το αντίστοιχο θεωρητικό υ όβαθρο. Γίνεται ε ίσης µια εισαγωγή στα ηλεκτρονικά ισχύος (power electronic), έτσι ώστε να ερµηνευτούν οι µέθοδοι ολοκλήρωσης των δικτύων. Όλα τα αρα άνω θέµατα σχετίζονται µε την οιότητα της ηλεκτρικής ισχύος ου αράγεται α ό τις ανεµογεννήτριες, η ο οία και θα εξετασθεί σε ε όµενο κεφάλαιο της τυχιακής. Τέλος, αρουσιάζονται αρκετά αραδείγµατα α ό µετρήσεις και ρακτικές λειτουργίας ανεµογεννητριών και αιολικών άρκων της ελληνικής ε ικράτειας. 1.2 ΚΥΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ Πριν αναφερθούµε στο ηλεκτρικό τµήµα των ανεµογεννητριών, είναι α αραίτητο να µνηµονεύσουµε εν συντοµία τα κύρια µέρη µιας ανεµογεννήτριας οριζόντιου άξονα, τα ο οία αίρνουν µέρος στη διαδικασία µετατρο ής της αιολικής ενέργειας. Εικόνα 1.1: Κύρια µέρη ενός οριζοντίου άξονα µιας ανεµογεννήτριας Τα κύρια µέρη µιας ανεµογεννήτριας οριζοντίου άξονα, ό ως α εικονίζονται στο σχήµα 1.1, είναι τα ακόλουθα: Ανεµοκινητήρας (Α/Κ) Συνήθως έχει τρία τερύγια, µε τις βάσεις των τερυγίων το οθετηµένες άνω σε µία κατάλληλη κατασκευή φλάντζας (κολάρου), η ο οία ονοµάζεται κόµβος (ή κοµβικό σηµείο, hub). Η συνεχής γνώση της ταχύτητας του Α/Κ είναι ολύ σηµαντική για 8

7 τον ε ακόλουθο έλεγχο της αραγόµενης ηλεκτρικής ισχύος, ό ως θα εριγραφεί λε τοµερώς αρακάτω. Άλλα σηµαντικά οσοτικά στοιχεία για την εκτίµηση του αιολικού φορτίου της ανεµογεννήτριας µ ορούν να µετρηθούν µε τη χρήση οργάνου µέτρησης της έντασης της ταχύτητας του ανέµου το οθετηµένου στα εριστρεφόµενα τερύγια. Οι µετρήσεις µεταφέρονται στο µη εριστρεφόµενο µέρος µε τη χρήση συστηµάτων τηλεµετρίας. Εικόνα 1.2: Εγκατάσταση ανεµοκινητήρα Α/Κ Άτρακτος (Nacelle) Ο θάλαµος είναι το τµήµα στην κορυφή του ύργου, ό ου βρίσκονται το οθετηµένα τα ερισσότερα α ό τα µη εριστρεφόµενα µέρη των ανεµογεννητριών. Περιέχει όλον τον α αραίτητο εξο λισµό για τη µετατρο ή του ανέµου σε ηλεκτρική ενέργεια. Γενικά, η άτρακτος της ανεµογεννήτριας εριλαµβάνει το κιβώτιο ταχυτήτων (gearbox) για τη µετατρο ή της ταχύτητας α ό χαµηλή (0-50rpm) σε υψηλή (1500 rpm για µια τετρα ολική ηλεκτρογεννήτρια), την ηλεκτρογεννήτρια, το σύστηµα φρένων και το σύστηµα στροφής, καθώς και το κατάλληλα σχεδιασµένο µηχανικό σύστηµα. Η γεννήτρια αράγει τριφασικό εναλλασσόµενο ρεύµα, το ο οίο µεταφέρεται µε τη βοήθεια κατάλληλης καλωδίωσης. Η συνηθέστερη ερί τωση είναι η χρήση καλωδίων ερισσοτέρων του ενός ανά φάση, έτσι ώστε να χρησιµο οιούνται µικρότερων διαστάσεων καλωδιώσεις. Η τάση στα τερµατικά της γεννήτριας είναι µικρότερη α ό 1 kv ( λευρά χαµηλής τάσης). Το σύστηµα φρένου µ ορεί να είναι αεροδυναµικό, µηχανικό (καλίµ ρες, caliper) ή ηλεκτρικό, αναλόγως µε τον τύ ο της ανεµογεννήτριας. Ένα ανεµόµετρο και ένας ανεµοδείκτης το οθετούνται εξωτερικά της ατράκτου για τη µέτρηση της ταχύτητας και της κατεύθυνσης του ανέµου. Τέλος, στην άτρακτο εριλαµβάνεται το σύστηµα ψύξης. Μια εικόνα της ατράκτου κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εγκατάστασης της άνω στον ύργο ( υλώνα) αρουσιάζονται στην ακόλουθη Εικόνα

8 Εικόνα 1.3: Εγκατάσταση ατράκτων στο αιολικό άρκο CRES Πύργος Το ύψος του ύργου στις ερισσότερες ανεµογεννήτριες οικίλει α ό τα 40 µέτρα (για ανεµογεννήτριες ονοµαστικής ισχύος 500 KW) µέχρι τα 85 µέτρα (για ανεµογεννήτριες 2 MW). Το κύριο υλικό ου χρησιµο οιείται για την κατασκευή του ύργου είναι το ατσάλι και η διάµετρος της βάσης είναι µεγαλύτερη α ό 3 µέτρα. Στη διάταξη κά οιων ανεµογεννητριών η γεννήτρια είναι το οθετηµένη στη βάση του ύργου, αλλά αυτό δεν είναι σύνηθες, λόγω ρακτικών ροβληµάτων, ό ως είναι δονήσεις α ό συντονισµό κ.λ.. Όσον αφορά στο µετατρο έα της ισχύος και στους α αραίτητους υκνωτές, γενικώς το οθετούνται στον ίνακα ελέγχου στη βάση του ύργου. Σε ρόσφατες διατάξεις ανεµογεννητριών, ο µετατρο έας της τάσης α ό χαµηλή σε υψηλή ε ίσης το οθετείται στη βάση του ύργου, ώστε να µειωθούν οι α ώλειες ισχύος α ό τη µεταφορά του ρεύµατος AC χαµηλής τάσης σε µεγαλύτερες α οστάσεις. Μια γενική ά οψη της εγκατάστασης ενός ύργου µίας ανεµογεννήτριας αρουσιάζεται στην Εικόνα 1.4. Εικόνα 1.4: Εγκατάσταση ύργου 10

9 Σύστηµα ελέγχου Το σύστηµα ελέγχου αρακολουθεί όλες τις κρίσιµες αραµέτρους για την οµαλή λειτουργία των Α/Τ και δίνει τις ανάλογες εντολές στους µηχανισµούς ελέγχου. Στην ε όµενη εικόνα 1.5 αρουσιάζεται µια γενική ά οψη ενός ίνακα ελέγχου µιας ανεµογεννήτριας 500 KW. Τα στοιχεία ου α οτελούν τον ίνακα ελέγχου θα συζητηθούν λε τοµερώς αρακάτω. Εικόνα 1.5: Ε ισκό ηση του συστήµατος ελέγχου ανεµογεννήτριας 500 kw Θεµελίωση Η διαδικασία θεµελίωσης τυ ικών ανεµογεννητριών στο αιολοκό άρκο CRES στις εικόνες 1.6 και 1.7. Εικόνα 1.6: ιαδικασία θεµελίωσης ανεµογεννητριών (στάδιο 1) 11

10 Εικόνα 1.7: ιαδικασία θεµελίωσης ανεµογεννητριών (στάδιο 2) Λαµβάνοντας υ όψη όλες τις αρα άνω ληροφορίες, µ ορούµε να κατηγοριο οιήσουµε τα βασικά στοιχεία ου α οτελούν µια ανεµογεννήτρια, στα αρακάτω συστήµατα: Το µηχανικό σύστηµα, το ο οίο εριλαµβάνει τον ανεµοκινητήρα, το κιβώτιο ταχυτήτων και τη σειρά µηχανηµάτων µηχανικής αραγωγής. Το ηλεκτρικό σύστηµα, το ο οίο εριλαµβάνει την ηλεκτρογεννήτρια και τους µετατρο είς ισχύος. Το σύστηµα ελέγχου ου εριλαµβάνει τον α αραίτητο εξο λισµό για τον έλεγχο της λειτουργίας και της ασφάλειας των ανεµογεννητριών. Εάν συµ εριλάβουµε ε ίσης τις διακυµάνσεις της ταχύτητας του ανέµου, η αραγωγή ισχύος α ό τις ανεµογεννήτριες εριέχει συχνότητες σε ένα ευρύ φάσµα, οι ο οίες ε ηρεάζονται α ό όλα αυτά τα µέρη. Για αράδειγµα, οι δονήσεις του άξονα χαµηλής ταχύτητας (low peed haft) µ ορεί να µεταφέρονται στο ρότορα της γεννήτριας, καταλήγοντας σε αρµονικές συχνότητες χαµηλής τιµής. Το ίδιο συµβαίνει και µε την σκίαση των ύργων, ό ως θα δούµε αρακάτω. Για το σωστό σχεδιασµό µιας ανεµογεννήτριας, ρώτα ρέ ει να κατανοηθεί και να σχεδιαστεί λε τοµερειακά η συµ εριφορά όλων αυτών των υ οσυστηµάτων. Η σωστή ε ιλογή γεννήτριας και αραµέτρων ελέγχου διαδραµατίζει κρίσιµο ρόλο στην α οτελεσµατικότητα της ανεµογεννήτριας και στην οιότητα της αραγόµενης ισχύος. Οι κύριοι τύ οι γεννητριών ου χρησιµο οιούνται σήµερα στις ανεµογεννήτριες του εµ ορίου είναι οι ε αγωγικές (ασύγχρονες) και οι σύγχρονες. Οι γεννήτριες αυτές συνδέονται είτε α ευθείας µε το κυρίως δίκτυο, είτε µέσω ενός ηλεκτρικού µετατρο έα ισχύος για τον έλεγχο της τάσης και της συχνότητας. 1.3 ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΣΤΟ ΙΚΤΥΟ Στο κεφάλαιο αυτό αρουσιάζεται µια εισαγωγή στην ενσωµάτωση των ανεµογεννητριών στο ηλεκτρικό δίκτυο. Παρουσιάζονται δύο τρό οι σύζευξης. Η α ευθείας σύζευξη και η σύζευξη µέσω µετατρο έα ισχύος. 12

11 Α ευθείας σύζευξη. Στον ρώτο τρό ο είναι α αραίτητοι οι υκνωτές για τον έλεγχο της αντιδρούσας ισχύος για τις ε αγωγικές γεννήτριες. Η κατασκευή τέτοιων µηχανών είναι ολύ α λή. Η όλη καλωδίωση κατεβαίνει στον κύριο ίνακα στη βάση του ύργου. Στον ίνακα αυτόν βρίσκουµε τον κύριο διακό τη της Α/Γ, τους υκνωτές, καθώς και τον ελεγκτή των µηχανισµών κίνησης (ή κλίσης) ή στροφής. Τα καλώδια συνδέονται µε την λευρά χαµηλής τάσης του αντίστοιχου µετατρο έα, ο ο οίος µ ορεί να βρίσκεται εντός ή εκτός του ύργου. Τα κυριότερα λεονεκτήµατα της α ευθείας σύζευξης είναι το χαµηλό κόστος κατασκευής και η µικρότερη ε ίδραση αρµονικών. Έµµεση σύζευξη. Ο δεύτερος τρό ος ενσωµάτωσης στο δίκτυο γίνεται µέσω ενός µετατρο έα ισχύος, ό ως αρουσιάζεται στην ε όµενη εικόνα 1.8. AG Εικόνα 1.8: Μετατρο έας Ισχύος Ανεµογεννήτριας Ο µετατρο έας ισχύος είναι ένας µετατρο έας AC/DC/AC µε δύο όµοιους αντιστροφείς στην λευρά του δικτύου και της γεννήτριας µε ενδιάµεση χρήση φίλτρου ( υκνωτή). Το βασικό λεονέκτηµα της σύνθεσης αυτής είναι ότι η ταχύτητα και η τάση της γεννήτριας µ ορούν να ελέγχονται, έτσι ώστε να ε ιτυγχάνεται µέγιστη δυνατή δέσµευση ενέργειας. Ε ι ροσθέτως, ο συντελεστής ισχύος (co.φ) ελέγχεται µε σκο ό την διατήρηση του λεισίων της µονάδας (χωρίς κατανάλωση ή αραγωγή άεργου ισχύος). Ο µετατρο έας αρέχει ροή ισχύος και ρος τις δύο κατευθύνσεις (α αραίτητη για την εκκίνηση της Α/Γ και τον έλεγχο της άεργου ισχύος). Τα κύρια µειονεκτήµατα είναι το υψηλό κόστος και η ολυ λοκότητα. Εκτός α ό τον τρό ο σύζευξης, η ενσωµάτωση των ανεµογεννητριών στο δίκτυο α αιτεί ρόσθετα στοιχεία, τα ο οία ρέ ει ε ίσης να λαµβάνονται υ όψη κατά τον σχεδιασµό, ό ως: - Το δίκτυο διανοµής: Γενικά δίκτυο τάσης Μέσης Τάσης (20 kv) - Ο µετασχηµατιστής (Χαµηλής / Μέσης Τάσης) για την ανύψωση της τάσης ως την τάση του δικτύου. - Συσκευές ροστασίας ου εγκαθίστανται στην ανεµογεννήτρια, καθώς και στον κεντρικό διακό τη του άρκου και σε συγκεκριµένες αναχωρήσεις της γραµµής. Οι συσκευές αυτές ροστατεύουν το άρκο α ό µόνιµες ή εριοδικές βλάβες της γραµµής, τώσεις τάσης, διακυµάνσεις της συχνότητας κ.λ.. - Κύκλωµα γείωσης για κάθε Α/Γ. - ωµάτιο κυρίου ελέγχου για την αρακολούθηση του αιολικού άρκου. 13

12 Τέλος, θα ρέ ει να γίνει µια ρώτη αναφορά στην ε ίδραση της λειτουργίας των ανεµογεννητριών στο δίκτυο. Οι ε ιδράσεις µ ορούν να διακριθούν στις αρακάτω κατηγορίες: Αργές διακυµάνσεις και «αίξιµο» της τάσης Προκαλούνται α ό τη φύση της ταχύτητας του ανέµου, η ο οία αρουσιάζει διακυµάνσεις, την ένταση των αναταράξεων, τη σκίαση του ύργου, καθώς και τις ιδιοτιµές του µηχανικού συστήµατος. Αρµονικές τάσης και ρεύµατος Εισαγωγή αρµονικών ου ροκαλούνται α ό τα ηλεκτρονικά ισχύος. Περιστατικά αιφνίδιας µεταβολής της τάσης και του ρεύµατος Εκκίνηση και σταµάτηµα της ανεµογεννήτριας. Α ρόβλε τα γεγονότα, ό ως ρι ές ανέµου, βραχυκυκλώµατα, κεραυνός κ.λ.. Ισορρο ία άεργου ισχύος Η µεµονωµένη λειτουργία των ανεµογεννητριών µε ασύγχρονες γεννήτριες και υκνωτές µ ορεί να οδηγήσει σε φαινόµενα αυτοδιέγερσης ου µ ορούν να ροκαλέσουν σοβαρές υ ερτάσεις και βλάβες. Η αντιστάθµιση της άεργου ισχύος ρέ ει ε ίσης να λαµβάνεται υ όψη στο στάδιο του σχεδιασµού, ώστε να γίνουν οι αναλύσεις µεταβατικής κατάστασης. 1.4 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ Ο όρος «οιότητα ισχύος» εριλαµβάνει όλων των ειδών τις διαταραχές ου συµβαίνουν σε ένα σύστηµα ισχύος κατά την κανονική λειτουργία του, καθώς και σε εριστατικά αιφνίδιων µεταβολών. Οι ιο σηµαντικές α ό τις διαταραχές αυτές είναι οι ακόλουθες: - ιακυµάνσεις χαµηλής τάσης (ορίζοντα 10 min) - Γρήγορες διακυµάνσεις τάσης (αιφνίδιες µεταβολές) - Αρµονικά συστήµατος - Ασυµµετρίες τάσεις και ρεύµατος - ιακυµάνσεις συχνότητας (ιδιαίτερα σε αυτόνοµα συστήµατα) - Α οκλίσεις ρεύµατος και τάσεις κατά τη διάρκεια διαταραχών 14

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ 2.1 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ Η ηλεκτρική µηχανή της ανεµογεννήτριας µετατρέ ει τη µηχανική ενέργεια σε ηλεκτρική ισχύ. Σε ανεµογεννήτριες άνω α ό 150 kw, η τάση ου αράγεται είναι συνήθως 690 V τριφασική εναλλασσόµενη (AC). Το ρεύµα στέλνεται στη συνέχεια µέσω ενός µετασχηµατιστή (δί λα στην ανεµογεννήτρια ή µέσα στον ύργο) για να αυξήσει την τάση στα ε ί εδα της µέσης τάσης (συνήθως 20 kv), αναλόγως µε το το ικό ηλεκτρικό δίκτυο. Οι ανεµογεννήτριες µ ορούν να σχεδιαστούν είτε µε σύγχρονες, είτε µε ασύγχρονες ηλεκτρικές µηχανές και µε α ευθείας ή έµµεση σύνδεση µε το δίκτυο. Α ευθείας σύνδεση µε το δίκτυο σηµαίνει ότι η γεννήτρια συνδέεται α ευθείας µε το δίκτυο εναλλασσοµένου ρεύµατος (συνήθως τριφασικό). Ενώ, έµµεση σύνδεση σηµαίνει ότι το ρεύµα α ό την ανεµογεννήτρια ερνάει µέσα α ό µια σειρά ηλεκτρικών συσκευών, οι ο οίες ρυθµίζουν το ρεύµα, έτσι ώστε να ταιριάζει µε αυτό του δικτύου. Ανεµογεννήτριες µε σύγχρονες ηλεκτρικές µηχανές Οι ανεµογεννήτριες, ου συνήθως χρησιµο οιούν σύγχρονες µηχανές, χρησιµο οιούν ηλεκτροµαγνήτες στο ρότορα, οι ο οίοι τροφοδοτούνται µε συνεχές ρεύµα α ό το ηλεκτρικό δίκτυο. Εφόσον το δίκτυο αρέχει εναλλασσόµενο ρεύµα, ρέ ει να µετατρέψουν το εναλλασσόµενο ρεύµα σε συνεχές, ριν διατρέξει το ελικοειδές ηνίο γύρω α ό τους ηλεκτροµαγνήτες στο ρότορα. Οι ηλεκτροµαγνήτες του ρότορα συνδέονται στον άξονα της γεννήτριας µε τη χρήση ψηκτρών (bruhe) και δακτυλιδιών ε αφής των ψηκτρών. Κάθε ηλεκτροµαγνήτης α ό τους τρεις φάσεις του στάτη της ηλεκτρικής µηχανής εναλλάσσεται ανάµεσα στην αραγωγή ενός Βόρειου όλου και ενός Νότιου όλου ρος την λευρά του κέντρου. Η µαγνητική ροή αντιστοιχεί ακριβώς στη ηλεκτρική ροή της τάσης κάθε φάσης. Όταν η τάση µίας φάσης είναι στο ανώτερο σηµείο της, στις δύο άλλες φάσεις η τάση κατευθύνεται στην αντίθετη κατεύθυνση (µισή τιµή της τάσης). Εφόσον ο συγχρονισµός της τάσης στους τρεις όλους είναι το 1/3 ενός κύκλου ξεχωριστά, το µαγνητικό εδίο θα κάνει µία συνολική εριστροφή ανά κύκλο. Ο ρότορας θα ακολουθήσει ακριβώς το µαγνητικό εδίο και θα κάνει µία εριστροφή ανά κύκλο. Συνε ώς, σε ένα ηλεκτρικό δίκτυο συχνότητας 50 Hz, ο ρότορας ραγµατο οιεί 50 εριστροφές ανά δευτερόλε το, δηλαδή 50 * 60 = 3000 στροφές ανά λε τό (rpm). 15

14 Εικόνα 2.1: Αρχή λειτουργίας σύγχρονης µηχανής Στην ροηγούµενη εικόνα 2.1 αρουσιάζεται η αρχή λειτουργίας µιας σύγχρονης µηχανής µε µόνιµο µαγνήτη. Η ηλεκτρική µηχανή ονοµάζεται σύγχρονη, καθώς ο ρότορας εριστρέφεται µε σταθερή ταχύτητα, η ο οία είναι σύγχρονη µε το εριστρεφόµενο µαγνητικό εδίο. Αν ο µόνιµος µαγνήτης αντικατασταθεί α ό ένα ηνίο, το ο οίο τροφοδοτείται µε ρεύµα dc, τότε ρόκειται για µία κοινή σύγχρονη ηλεκτρική µηχανή. Η εγκατάσταση των τριών σταθερών ηλεκτροµαγνητών ονοµάζεται στάτης της γεννήτριας, ε ειδή το τµήµα αυτό της µηχανής αραµένει σταθερό (δε µετακινείται). Ενώ, ο µαγνήτης (ή το ηνίο) στον άξονα της γεννήτριας ονοµάζεται ρότορας, ροφανώς ε ειδή εριστρέφεται. Αναγκάζοντας το µαγνήτη να κινηθεί εριστροφικά (αντί να αφήσουµε το ρεύµα του δικτύου να τον κινήσει), ε ιτυγχάνουµε λειτουργία γεννήτριας, στέλνοντας εναλλασσόµενο ρεύµα ίσω στο δίκτυο. Όσο ερισσότερη δύναµη (ρο ή) εφαρµόζεται, τόσο µεγαλύτερη τάση ε άγεται, ενώ η γεννήτρια θα συνεχίσει να λειτουργεί στην ίδια ταχύτητα, ό ως της υ αγορεύει η συχνότητα του ηλεκτρικού εδίου. Α οσυνδέοντας την ανεµογεννήτρια α ό το δίκτυο είναι δυνατή η δηµιουργία ενός αυτόνοµου και ανεξάρτητου τριφασικού ηλεκτρικού δικτύου. Όµως, η α οσύνδεση της ανεµογεννήτριας α ό ένα κεντρικό δίκτυο, ροϋ οθέτει την διατήρηση των στροφών της σε µια σταθερή ταχύτητα εριστροφής, έτσι ώστε να αράγετε εναλλασσόµενο ρεύµα µε σταθερής συχνότητας. Συνε ώς, θα ρέ ει να χρησιµο οιηθεί µια έµµεση σύνδεση της γεννήτριας µε το δίκτυο, µέσω µετατρο έα. Ανεµογεννήτριες µε ασύγχρονες γεννήτριες Οι ερισσότερες ανεµογεννήτριες στον κόσµο χρησιµο οιούν, για την αραγωγή εναλλασσόµενου ρεύµατος, ασύγχρονες γεννήτριες τριών φάσεων, οι ο οίες ονοµάζονται και ε αγωγικές γεννήτριες. Ο τύ ος αυτός της γεννήτριας χρησιµο οιείται ευρέως εκτός της βιοµηχανίας των ανεµογεννητριών και των µικρών υδροηλεκτρικών µονάδων, αλλά ούτως ή άλλως υ άρχει ολλή εµ ειρία σχετικά µε τη χρήση του. Ο συγκεκριµένος τύ ος γεννήτριας σχεδιάστηκε αρχικά ως ηλεκτρική µηχανή κατανάλωσης ισχύος (κινητήρας). Σήµερα, το 1/3 της αγκόσµιας κατανάλωσης 16

15 ηλεκτρικής ενέργειας χρησιµο οιείται για τη λειτουργία ε αγωγικών µηχανών σε µηχανολογικό εξο λισµό εργοστασίων, αντλίες, ανεµιστήρες, συµ ιεστές, ανελκυστήρες και άλλες εφαρµογές, ό ου α αιτείται µετατρο ή της ηλεκτρικής ενέργειας σε µηχανική ρο ή. Ένας λόγος ε ιλογής αυτού του τύ ου της γεννήτριας είναι η µεγάλη αξιο ιστία της και το σχετικά χαµηλό της κόστος. Η ασύγχρονη γεννήτρια έχει ε ίσης µερικές µηχανικές ιδιότητες, οι ο οίες είναι χρήσιµες για τις ανεµογεννήτριες. Ο ρότορας α οτελείται α ό έναν αριθµό χάλκινων ή αλουµινένιων ράβδων, οι ο οίοι συνδέονται ηλεκτρικά µε αλουµινένιους ακραίους δακτυλίους (end ring). Ο ρότορας είναι το οθετηµένος στη µέση του στάτη, ο ο οίος συνδέεται α ευθείας µε τις τρεις φάσεις του ηλεκτρικού δικτύου. Εικόνα 2.2: Ασύγχρονη Γεννήτρια Όταν το ρεύµα αρχίζει να ρέει, η µηχανή θα εριστρέφεται µε ταχύτητα λίγο µικρότερη α ό τη σύγχρονη ταχύτητα του εριστρεφόµενου µαγνητικού εδίου του στάτη. Αν κοιτάξουµε τις ράβδους του ρότορα α ό άνω (εικόνα στα δεξιά), έχουµε ένα µαγνητικό εδίο ου κινείται ανάλογα µε το ρότορα. Αυτό ε άγει ένα ολύ ισχυρό ρεύµα στις ράβδους του ρότορα, οι ο οίες ροβάλλουν ολύ µικρή αντίσταση στο ρεύµα, αφού βραχυκυκλώνονται α ό τους ακραίους δακτυλίους (end ring). Τότε, ο ρότορας ανα τύσσει τους δικούς του µαγνητικούς όλους, οι ο οίοι µε τη σειρά τους έλκονται α ό την ηλεκτροµαγνητική ισχύ του εριστρεφόµενου µαγνητικού εδίου του στάτη. Αν η ταχύτητα του ρότορα ισούται µε τη σύγχρονη ταχύτητα της γεννήτριας,.χ εριστροφές ανά λε τό, εφόσον το µαγνητικό εδίο εριστρέφεται ακριβώς µε την ίδια ταχύτητα του ρότορα, δεν αρατηρούνται φαινόµενα ε αγωγής στο ρότορα και δε θα αλληλε ιδράσει µε το στάτη. Αν η ταχύτητα του ρότορα είναι άνω α ό τα rpm, ο ρότορας κινείται γρηγορότερα α ό το εριστρεφόµενο µαγνητικό εδίο του στάτη, ου σηµαίνει ότι για άλλη µια φορά ο στάτης ε άγει ένα ισχυρό ρεύµα στο ρότορα. Η ταχύτητα της ασύγχρονης γεννήτριας θα µεταβάλλεται µε την ρο ή ου εφαρµόζεται σε αυτήν. Πρακτικά, η διαφορά στην ταχύτητα εριστροφής στο 17

16 µέγιστο της ισχύος και στο κενό φορτίο είναι ολύ µικρή, ερί ου 1%. Αυτή η οσοστιαία διαφορά της σύγχρονης ταχύτητας ονοµάζεται ολίσθηση της γεννήτριας. Έτσι, µια τετρα ολική γεννήτρια χωρίς φορτίο, θα λειτουργεί στις rpm, αν είναι συνδεδεµένη µε δίκτυο ρεύµατος 50 Hz. Αν η γεννήτρια αράγει στη µέγιστη ισχύ της, θα λειτουργεί στις rpm. Πολύ χρήσιµη µηχανική ιδιότητα α οτελεί το γεγονός ότι η γεννήτρια θα αυξήσει ή θα µειώσει ελαφρώς την ταχύτητά της, µε την µεταβολή της ρο ής. Αυτό σηµαίνει ότι θα υ άρχει λιγότερη φθορά και κατα όνηση στο κιβώτιο ταχυτήτων (µικρότερη µέγιστη ρο ή). Αυτός είναι ένας α ό τους ιο σηµαντικούς λόγους για να χρησιµο οιηθεί µια ασύγχρονη γεννήτρια αντί µιας σύγχρονης σε µια ανεµογεννήτρια, η ο οία συνδέεται α ευθείας µε το ηλεκτρικό δίκτυο. Πριν λειτουργήσει µια ασύγχρονη γεννήτρια χρειάζεται ροής ηλεκτρικού ρεύµατος (α ό το δίκτυο) για να µαγνητιστεί ο στάτης. Σε ένα αυτόνοµο και ανεξάρτητο ηλεκτρικό σύστηµα, µια ασύγχρονη γεννήτρια είναι δυνατό να τεθεί σε λειτουργία µε την βοήθεια υκνωτών, οι ο οίοι θα αρέχουν το α αραίτητο ρεύµα µαγνήτισης. Γενικότερα, γίνεται χρήση µ αταρίας, ηλεκτρονικών ισχύος ή µικρής γεννήτριας ετρελαίου για να εκκίνηση. Οι αραγωγοί των ηλεκτρικών κινητήρων για ολλά χρόνια αντιµετώ ιζαν το ρόβληµα ότι οι κινητήρες τους µ ορούσαν να λειτουργήσουν σε συγκεκριµένες, σχεδόν αµετάβλητες ταχύτητες, οι ο οίες καθορίζονται α ό τον αριθµό των όλων της µηχανής. Η ολίσθηση του κινητήρα (ή της γεννήτριας) σε µια ασύγχρονη (ε αγωγική) µηχανή είναι συνήθως ολύ µικρή για λόγους α οδοτικότητας, έτσι η ταχύτητα εριστροφής διαφορο οιείται γύρω στο 1% µεταξύ κενού φορτίου και λήρες φορτίο. Η ολίσθηση άντως είναι συνάρτηση της αντίστασης (µετρούµενης σε Ohm) στις στροφές του ρότορα της γεννήτριας. Όσο µεγαλύτερη είναι η αντίσταση, τόσο µεγαλύτερη είναι η ολίσθηση, ο ότε ένας τρό ος να µεταβάλλουµε την ολίσθηση είναι να µεταβάλλουµε την αντίσταση στο ρότορα. Με τον τρό ο αυτόν µ ορούµε να αυξήσουµε την ολίσθηση της γεννήτριας.χ. κατά 10%. Στους κινητήρες αυτό συνήθως γίνεται µε έναν ελικοειδή ρότορα (wound rotor), δηλαδή έναν ρότορα µε εριελίξεις α ό χάλκινους αγωγούς, µε σύνδεση κατά αστέρα. Εν συνεχεία, συνδέονται µε εξωτερικές µεταβλητές ε αγωγικές αντιδράσεις ( ηνία), συν ένα ηλεκτρονικό σύστηµα ελέγχου για τη λειτουργία των αντιστάσεων. Η σύνδεση συνήθως γίνεται µε ψήκτρες και δακτυλίους (lip ring), κάτι το ο οίο α οτελεί ξεκάθαρο µειονέκτηµα σε σχέση µε τον σχεδιασµό βραχυκυκλωµένου κλωβού, καθώς εισάγει εξαρτήµατα, τα ο οία φθείρονται, και συνε ώς α αιτούν ε ι λέον συντήρηση. Μια ενδιαφέρουσα αραλλαγή της γεννήτριας ε αγωγής µεταβλητής ολίσθησης (variable lip induction generator) α οφεύγει το ρόβληµα της εισαγωγής δακτυλίων, ψηκτρών, εξωτερικών αντιστάσεων και συντήρησης συνολικά. Στηρίζοντας τις εξωτερικές αντιστάσεις στον ίδιο το ρότορα και στηρίζοντας το ηλεκτρονικό σύστηµα αρακολούθησης ε ίσης στο ρότορα, συνεχίζει να υ άρχει το ρόβληµα του τρό ου µετάδοσης της οσότητας της ολίσθησης (lip) ου χρειαζόµαστε στο ρότορα. Η µετάδοση αυτή µ ορεί να γίνει χρησιµο οιώντας 18

17 µετάδοση ο τικών ινών και στέλνοντας το σήµα στα ηλεκτρονικά του ρότορα κάθε φορά ου αυτό ερνάει µέσα α ό µια σταθερή ο τική ίνα. Πλεονεκτήµατα - Μειονεκτήµατα Σε αιολικές εγκαταστάσεις µεγάλης κλίµακας, οι ασύγχρονες γεννήτριες ή οι γεννήτριες ε αγωγής είναι λιγότερο α οδοτικές α ό τις σύγχρονες γεννήτριες για την αραγωγή ηλεκτρικής ισχύος, για τους αρακάτω λόγους: Η λειτουργία της α όσβεσης του λάτους ταλάντωσης (damping action) καταλήγει σε µεγαλύτερες α ώλειες ενέργειας στο ρότορα, α ό,τι µε τις σύγχρονες γεννήτριες. Τότε, είναι αναγκαίο να κανονιστεί η α οµάκρυνση της θερµότητας ου καταναλώνεται στο ρότορα. Η ψύξη ε ιτυγχάνεται µε τη χρήση ανεµιστήρων ψύξης. Όλη η α αραίτητη άεργος ισχύς (reactive power) για την ενεργο οίηση των µαγνητικών κυκλωµάτων ρέ ει να αρασχεθεί α ό το δίκτυο (ή α ό το ικούς υκνωτές). Αν χρησιµο οιηθούν το ικοί υκνωτές, τότε υ άρχει κίνδυνος υ ερδιέγερσης, όταν χαθεί η σύνδεση µε το δίκτυο. εν υ άρχει α ευθείας έλεγχος άνω στην τελική τάση ή στη ροή της άεργου ισχύος. Αντιµετω ίζουν ροβλήµατα αστάθειας της τάσης, το ο οίο αν και δεν α οτελεί σηµαντικό µειονέκτηµα σε αιολική αραγωγή µικρής κλίµακας, είναι ορατό σε µεγάλα αιολικά άρκα. Αντίθετα, τα βασικά λεονεκτήµατα των γεννητριών ε αγωγής είναι η α λή κατασκευή, το χαµηλό κόστος και ο α λός τρό ος σύνδεσης, καθώς δεν υ άρχει ανάγκη µονάδων συγχρονισµού. Α ό την άλλη λευρά, οι σύγχρονες γεννήτριες έχουν το βασικό λεονέκτηµα του ελέγχου της άεργου ισχύος µέσω της διέγερσης του κυκλώµατος και είναι κατάλληλες για ανεξάρτητη λειτουργία σε ερί τωση ου οι συσκευές αυτόµατου ελέγχου της ταχύτητας διατηρούν τη συχνότητα εντός α οδεκτών ορίων. Το ιο σηµαντικό µειονέκτηµα των σύγχρονων γεννητριών είναι η στρε τική κό ωση (torional fatigue) εξαιτίας της δυσκολίας µεταβολής της ταχύτητας του ρότορα. Όµως, µε τη χρήση ηλεκτρονικών ισχύος στις τελευταίες και ιο σύγχρονες τεχνολογικά ανεµογεννήτριες, το µειονέκτηµα αυτό αντιµετω ίζεται α οτελεσµατικά. Όσον αφορά, τις σύγχρονες γεννήτριες µε µόνιµους µαγνήτες δε χρησιµο οιούνται ευρύτερα, καθώς ρώτον οι εν λόγω µαγνήτες τείνουν να α οµαγνητιστούν λειτουργώντας µέσα στα ισχυρά µαγνητικά εδία της γεννήτριας, και δεύτερον είναι κατασκευασµένοι α ό γεωµέταλλα,.χ. Νεοδύµιο, υψηλού κόστους. 19

18 2.2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ ΓΩΝΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ Η γωνιακή ταχύτητα του ρότορα µιας ηλεκτρικής µηχανής δίνεται α ό την εξίσωση: ω = dθ dt (2.1) ό ου dθ είναι η ολίσθηση της γωνίας του ρότορα κατά τη διάρκεια µιας µικρής χρονικής εριόδου dt. Γενικά, η γωνιακή ταχύτητα εκφράζεται σε rad/ec. Αν η ταχύτητα εκφράζεται σε Hz, τότε ονοµάζεται συχνότητα και δίνεται α ό την εξίσωση: f ω = 2 π (2.2) ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕ ΙΟΥ Η ύ αρξη ενός µαγνητικού εδίου είναι ο βασικός µηχανισµός για την ηλεκτροµηχανική µετατρο ή στους κινητήρες, τις γεννήτριες και τους µετασχηµατιστές. Οι τέσσερις (4) αρχές για το ώς το ηλεκτροµαγνητικό εδίο συµβάλλει στη διαδικασία αυτή είναι οι ακόλουθες: - Ένας αγωγός ρεύµατος αράγει γύρω του µαγνητικό εδίο - Ένα µαγνητικό εδίο ου µεταβάλλεται µε το χρόνο, µέσα σε ένα ηνίο, ε άγει τάση στα άκρα του - Σε έναν αγωγό ρεύµατος ου βρίσκεται µέσα σε ένα µαγνητικό εδίο ε άγεται µια ισχύς - Στα άκρα ενός αγωγού ου κινείται µέσα σε ένα µαγνητικό εδίο ε άγεται µια τάση. Η ένταση του µαγνητικού εδίου ου αράγεται γύρω α ό έναν αγωγό µε ρεύµα Ι, δίνεται α ό την εξίσωση: dl = I H (2.3) Σε ένα µαγνητικό κύκλωµα η ΗΕ δίνεται α ό την εξίσωση: F = N I (2.4) και ισούται µε το ισοδύναµο µέγεθος του ρεύµατος στο µαγνητικό υρήνα, ό ου N είναι ο αριθµός των τυλιγµάτων του ηνίου ου καλύ τει το υρήνα. 20

19 Η µαγνητική ροή φ συσχετίζεται µε τη ΗΕ µε την εξίσωση: ό ου: F = φ R (2.5) F, η ηλεκτρεγερτική δύναµη ενός κυκλώµατος Φ, η αντίστοιχη µαγνητική ροή R, η µαγνητική αντίσταση του κυκλώµατος Η µαγνητική αντίσταση είναι µαγνητικό ανάλογο της ηλεκτρικής αντίστασης και αντι ροσω εύει την αντίδραση του µαγνητικού υρήνα στην ε αγωγή της µαγνητικής ροής ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ FARADAY Σύµφωνα µε το νόµο του Faraday, αν η µαγνητική ροή φ εράσει µέσα α ό µια στροφή ενός ηνίου, τότε ε άγεται µια τάση (eind) στα άκρα του, η ο οία είναι ανάλογη µε το ρυθµό µεταβολής της µαγνητικής ροής: e ind = dφ dt (2.6) Αν ένα ηνίο α οτελείται α ό Ν στροφές και η ίδια µαγνητική ροή φ ερνάει µέσα α ό καθεµιά στροφή, τότε το ε αγόµενο ρεύµα δίνεται α ό: e ind dφ = N (2.7) dt Το αρνητικό ρόσηµο δείχνει ότι η ολικότητα της τάσης αράγει µια ροή ρεύµατος και συνε ώς ένα µαγνητικό εδίο ου αντιτίθεται στην αρχική µεταβολή της ροής. Παράδειγµα: Αν η µαγνητική ροή ου ερνάει µέσα α ό το σιδερένιο καλώδιο της εικόνας 2.3, δίνεται α ό τη σχέση: φ = 0.05 in 314 t Wb και το ηνίο α οτελείται α ό 100 στροφές, για τον ροαναφερθέντα λόγο, η ε αγόµενη τάση έχει την ολικότητα του σχήµατος και η τιµή της είναι: e ind dφ d = N = dt dt ( 0.05 in( 314t) ) = 1570 co( t) 21

20 2.2.4 ΥΝΑΜΗ LAPLACE Εικόνα 2.3: Σιδερένιο καλώδιο µε ηνίο στη µία λευρά Η ε αγόµενη δύναµη σε έναν αγωγό ρεύµατος σε ένα µαγνητικό εδίο δίνεται α ό την εξίσωση: ( l B) F i = (2.8) ό ου I, το ρεύµα του αγωγού l, το διάνυσµα µήκους του αγωγού (conductor length vector) B, το διάνυσµα υκνότητας της ροής (flux denity vector) Το φαινόµενο αυτό είναι ο βασικός µηχανισµός για την αραγωγή ρο ής στις ηλεκτρικές µηχανές ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ Καθώς δεν είναι ρακτικά εφικτή η χρήση γεννητριών για την αραγωγή υψηλών τάσεων (µέχρι ολλά KV), για τη διαδικασία αυτή είναι αναγκαία η χρήση µετασχηµατιστών (tranformer), εικόνα 2.4. Ο µετασχηµατιστής είναι µια συσκευή ου α οτελείται α ό δύο ή ερισσότερα ηνία εριελιγµένα γύρω α ό έναν κοινό υρήνα σιδήρου. Το ρώτο α ό τα δύο ηνία συνδέεται µε τάση εξόδου της γεννήτριας, ενώ το δεύτερο συνδέεται µε το φορτίο ή το δίκτυο. Το ρώτο ονοµάζεται ρωτεύον τύλιγµα (primary winding) και το δεύτερο ονοµάζεται δευτερεύον (econdary winding). 22

21 Εικόνα 2.4: ιάγραµµα ενός ιδανικού µετασχηµατιστή Η εξίσωση ου συνδέει την τάση του ρωτεύοντος και την ε αγόµενη τάση του δευτερεύοντος είναι η ακόλουθη: V V p N p = = a (2.9) N ό ου α είναι ο λόγος των στροφών του µετασχηµατιστή. Αντίστοιχα, η σχέση µεταξύ ρωτογενούς και δευτερογενούς ρεύµατος στο µετασχηµατιστή δίνεται α ό την ακόλουθη σχέση: N i = p p N i ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΜΗΧΑΝΩΝ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Οι βασικές κατηγορίες των µηχανών εναλλασσόµενου ρεύµατος είναι οι µηχανές ε αγωγής και οι σύγχρονες µηχανές. Στις σύγχρονες µηχανές το ρεύµα διέγερσης αράγεται α ό ανεξάρτητες ηγές συνεχούς ρεύµατος (dc), ενώ στις ασύγχρονες µηχανές ε άγεται α ό το στάτη. Το εριστρεφόµενο µαγνητικό εδίο του ρότορα κάθε µηχανής ε άγει τριφασικά ac ρεύµατα στο τύλιγµα του στάτη. Α ό την άλλη λευρά, εάν το τύλιγµα του στάτη τροφοδοτείται α ό τριφασικά ρεύµατα, αράγεται ένα εριστρεφόµενο µαγνητικό εδίο διάκενο των µηχανών ου αντιδρά µε το εδίο του ρότορα και αράγει ρο ή. Συνε ώς, η βασική αρχή όλων των AC ηλεκτρικών µηχανών είναι η ακόλουθη: Αν το τύλιγµα ( εριέλιξη) µιας µηχανής τροφοδοτείται µε σύστηµα τριφασικού ρεύµατος AC µε το ίδιο λάτος και διαφορά φάσης 120 o, αράγεται ένα εριστρεφόµενο µαγνητικό εδίο σταθερού λάτους. Η αντίδραση αυτού του µαγνητικού εδίου µε το αντίστοιχο µαγνητικό εδίο του ρότορα αράγει την α οδιδόµενη ρο ή της µηχανής. 23

22 Στις ε όµενες αραγράφους θα αρουσιαστεί το βασικό θεωρητικό υ όβαθρο των ε αγωγικών και των σύγχρονων γεννητριών. 2.3 ΕΠΑΓΩΓΙΚΕΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Οι εριελίξεις του στάτη τροφοδοτούνται µε συµµετρική τριφασική τάση ac, ου ε άγει ρεύµα στις βραχυκυκλωµένες εριελίξεις του ρότορα µέσω ε αγωγής. Εικόνα 2.5: Εξιδανικευµένη τριφασική µηχανή ε αγωγής δύο όλων Παραβλέ οντας την ε ίδραση των αρµονικών λόγω της µη ιδανικής κατανοµής των τυλιγµάτων και λόγω της µη ηµιτονοειδούς τάσης και των κυµάτων του ρεύµατος, µ ορεί να θεωρηθεί ότι ο στάτης εγκαθιστά ένα χωρικά κατανεµηµένο κύµα υκνότητας ηµιτονοειδούς ροής στο διάκενο ου στρέφεται µε σύγχρονη ταχύτητα, η ο οία δίνεται α ό: N 120 f = P (2.10) ό ου N είναι η ταχύτητα σε στροφές ανά λε τό, f η συχνότητα του στάτη σε Hz και P ο αριθµός των όλων. Αν ο ρότορας είναι αρχικά σταθερός, οι αγωγοί θα υ οβληθούν σε ένα εριστρεφόµενο µαγνητικό εδίο, ε άγοντας ως α οτέλεσµα ρεύµα ίδιας συχνότητας στο ρότορα. Η αντίδραση ανάµεσα στην µαγνητικό εδίο του διακένου και στην ηλεκτρεγερτική δύναµη (ΗΕ ) του ρότορα, αράγει ρο ή στη µηχανή. Στη σύγχρονη ταχύτητα της µηχανής, ο ρότορας δεν µ ορεί να έχει ε αγωγή και έτσι δεν µ ορεί να αραχθεί ρο ή. Σε ο οιαδή οτε άλλη ταχύτητα Nr, η διαφορά ταχύτητας N - Nr δηµιουργεί ολίσθηση (lip), η ο οία ορίζεται ανά µονάδα ως: 24

23 ω ω r = (2.11) ω ό ου ω είναι η γωνιακή ταχύτητα του στάτη, ωr η ηλεκτρική ταχύτητα του ρότορα σε γωνιακή συχνότητα. Η µαγνητική ροή διακένου ου κινείται µε γωνιακή α όκλιση ωl ως ρος το ρότορα ε άγει ανάλογη τάση γωνιακής α όκλισης στο ρότορα, η ο οία µε τη σειρά της αράγει ρεύµα γωνιακής α όκλισης στο βραχυκυκλωµένο ρότορα. Εφόσον ο ρότορας κινείται µε ταχύτητα ωr και το ρεύµα µεταβάλλεται µε ταχύτητα ωl ως ρος το ρότορα, η ΗΕ του ρότορα κινείται µε την ίδια ταχύτητα ου έχει η µαγνητική ροή διακένου. Η ε αγόµενη ηλεκτροµαγνητική ρο ή στη µηχανή ε αγωγής δίνεται τελικά α ό την ακόλουθη εξίσωση: T e 3 P ψˆ ˆ m I inδ 2 2 = r (2.12) ό ου P είναι ο αριθµός των όλων, όλο, ψˆ m είναι η µέγιστη τιµή της ροής διακένου ανά Î r η µέγιστη τιµή του ρεύµατος του ρότορα και δ=90+θr, ό ου θr είναι ο αράγοντας ισχύος του ρότορα (γωνία ανάµεσα στην τάση του ρότορα και το κύµα του ρεύµατος). Ανάλυση ισοδύναµου κυκλώµατος Η ανα αράσταση του ισοδύναµου κυκλώµατος της γεννήτριας ε αγωγής αρουσιάζεται στην εικόνα 2.6 και είναι ολύ σηµαντική για την ανάλυση της συµ εριφοράς της γεννήτριας σε µόνιµη κατάσταση λειτουργίας. Εικόνα 2.6: Ισοδύναµο κύκλωµα ανά φάση ασύγχρονης µηχανής Η τάση του στάτη V διαφέρει α ό την ΗΕ διακένου Vm ως ρος την τώση τάσης στην αντίσταση R και την ε αγωγική αντίδραση Ll. Το ρεύµα διέγερσης I0 25

24 α οτελείται α ό δύο συνιστώσες: µία συνιστώσα α ώλειων υρήνα Ic=Vm/Rm και συνιστώσα του ρεύµατος µαγνητίσεως Im=Vm/ωLm, ό ου Rm είναι η ισοδύναµη αντίσταση για την α ώλεια διέγερσης και Lm η αντίδραση µαγνητίσεως. Αντίστοιχα, το ρεύµα του στάτη I α οτελείται α ό την συνιστώσα διέγερσης I0 και το ε αγόµενο ρεύµα του ρότορα Ir. Στην σύγχρονη ταχύτητα (=0) το ρεύµα του ρότορα είναι µηδενικό (Ir=0) και στην ηλεκτρική µηχανή ρέει µόνο ρεύµα διέγερσης I0. Ενώ, σε µια υ ο-σύγχρονη ταχύτητα (0<<1) και µε µια µικρή τιµή του, το ρεύµα του ρότορα Ir ε ηρεάζεται ρωτίστως α ό το Rr/ (Rr/ >>ωllr). Εικόνα 2.7: Προσεγγιστικό ισοδύναµο κύκλωµα µιας µηχανής ε αγωγής Το ισοδύναµο κύκλωµα της εικόνας 2.6 µ ορεί να α λο οιηθεί σε αυτό της εικόνας 2.7, ό ου η αντίσταση α ωλειών υρήνα Rm έχει εξαιρεθεί, ενώ η αντίδραση µαγνήτισης Lm έχει µεταφερθεί στην εισαγωγή. Το ρεύµα του ρότορα Ir µ ορεί να λυθεί ως εξής: I r = R + R r 2 V + ω 2 ( ) 2 L l + L lr (2.13) Η ηλεκτρική ισχύς κατά µήκος του διακένου δίνεται α ό: P g = I R 2 r 3 r (2.14) Η α ώλεια χαλκού του ρότορα: P lr = 2 3 I r Rr = Pg (2.15) 26

25 Ισχύς εξόδου: P 1 = P P = 3 I R = 1 ( ) Pg 2 0 g lr r r (2.16) Εφόσον η ισχύς της εξόδου είναι α οτέλεσµα της εφαρµοζόµενης ρο ής Te και της ταχύτητας, η ρο ή της µηχανής δίνεται α ό: T e P0 = ω m 3 = ω m I 2 r R r 1 P = 3 2 I 2 r Rr ω (2.17) ό ου ωm = (2/Ρ) ω είναι η µηχανική γωνιακή ταχύτητα του ρότορα (rad/). Αντικαθιστώντας την εξίσωση 2.13 στη 2.17 έχουµε: T e P = 3 2 R r ω 2 ( R + R / ) 2 + ω 2 ( L + L ) 2 r V l lr (2.18) Καµ ύλη ρο ής - ταχύτητας Αν η τροφοδότηση τάσης και η συχνότητα είναι σταθερές, η ρο ή Te µ ορεί να υ ολογιστεί ως συνάρτηση της ολίσθησης (lip) α ό την εξίσωση Στη λειτουργία της γεννήτριας ο ρότορας κινείται µε υ έρ-σύγχρονη ταχύτητα ρος την ίδια κατεύθυνση µε την ροή διακένου, έτσι ώστε η ολίσθηση να γίνεται αρνητική, δηµιουργώντας αρνητική ρο ή. Η αρνητική ολίσθηση αντιστοιχεί σε αρνητική ισοδύναµη αντίσταση Rr/ (Εικόνα 2.7). Η θετική αντίσταση Rr/ καταναλώνει ενέργεια κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, αλλά η αρνητική Rr/ αράγει ενέργεια και τη στέλνει ίσω στην ηγή. Ε οµένως, η µηχανή λειτουργεί ως γεννήτρια ε αγωγής. Συνε ώς στις ανεµογεννήτριες, ο άξονας της γεννήτριας εριστρέφεται µε υ έρ-σύγχρονη ταχύτητα ωθούµενη α ό τον άνεµο και έτσι στέλνει ενέργεια στο δίκτυο. 27

26 Εικόνα 2.8: Καµ ύλη ρο ής ταχύτητας σε σταθερή τάση και συχνότητα Λειτουργία µεταβλητής τάσης Μια α λή και οικονοµική µέθοδος ελέγχου της ταχύτητας µίας ασύγχρονης µηχανής είναι να µεταβάλλουµε την τάση του στάτη υ ό σταθερή συχνότητα. Με τη µέθοδο αυτή για τον έλεγχο της ταχύτητας, η ρο ή ανά µονάδα ρεύµατος του στάτη ου ανα τύσσεται είναι ανάλογη της µεταβολής της τάσης του στάτη. Ε οµένως, για µια ρο ή σταθερού φορτίου το ρεύµα του στάτη αυξάνεται και η ταχύτητα µειώνεται, µε α οτέλεσµα τη µεγαλύτερη α ώλεια χαλκού και την ρόκληση σοβαρού ροβλήµατος θέρµανσης της µηχανής. Εικόνα 2.9: Καµ ύλη ρο ής - ταχύτητας µε µεταβλητή τάση στάτη Λειτουργία µεταβλητής συχνότητας Αν η συχνότητα του στάτη αυξάνεται έρα α ό την ονοµαστική τιµή, οι καµ ύλες ρο ής ταχύτητας ου ροέρχονται α ό την εξίσωση (2.18) µ ορούν να αρασταθούν γραφικά ό ως φαίνεται στην ε όµενη εικόνα Η ροή διακένου και 28

27 το ρεύµα του στάτη µειώνονται καθώς αυξάνεται η συχνότητα και αναλόγως µειώνεται η µέγιστη ρο ή ου ανα τύσσεται. Α ό την άλλη λευρά, αν γίνει µια ροσ άθεια µείωσης της συχνότητας τροφοδότησης στην εκτιµηθείσα τάση, η ροή διακένου φτάνει σε κορεσµό, ροκαλώντας υ ερβολικό ρεύµα στάτη. Ε οµένως, η εριοχή κάτω α ό τη γωνιακή ταχύτητα βάσης ωb ρέ ει να συνοδεύεται α ό την ανάλογη µείωση της τάσης του στάτη, έτσι ώστε να διατηρείται σταθερή η ροή διακένου. Η εικόνα 2.11 δείχνει το διάγραµµα καµ υλών ρο ής ταχύτητας, ό ου ο λόγος V/ωe διατηρείται σταθερός. Η µέγιστη ρο ή αραµένει σχεδόν ισχύουσα εκτός στην εριοχή των χαµηλών συχνοτήτων, ό ου η ροή διακένου µειώνεται α ό την τώση της σύνθετης αντίστασης του στάτη. Στην εριοχή αυτή η τώση του στάτη ρέ ει να αντισταθµιστεί α ό µια ρόσθετη ενίσχυση της τάσης, έτσι ώστε να αράγει µέγιστη ρο ή. Εικόνα 2.10: Καµ ύλες ρο ής ταχύτητας σε µεταβλητή συχνότητα Εικόνα 2.11: Καµ ύλες ρο ής ταχύτητας σε σταθερά volt/hertz Παρά τη χαµηλή αρχική ρο ή για λειτουργία σε ονοµαστική συχνότητα, η µηχανή µ ορεί άντα να ξεκινήσει µε µέγιστη ρο ή. Η συντρι τική λειοψηφία των βιοµηχανικών κινητήρων ac ρυθµιζόµενης ταχύτητας λειτουργούν µε µεταβλητή τάση, µεταβλητή συχνότητα τροφοδότησης. Οι διαφορετικές εριοχές των καµ υλών ρο ής ταχύτητας ενός κλασικού κινητήρα µε µεταβλητή τάση, µεταβλητή συχνότητα τροφοδότησης φαίνονται στην Εικόνα 2.12 και η ανάλογη σχέση τάσης 29

28 συχνότητας φαίνεται στην Εικόνα Η τελευταία εικόνα δείχνει ε ίσης τη ρο ή, το ρεύµα του στάτη και την ολίσθηση ως συνάρτηση της συχνότητας. Στην εριοχή σταθερής ρο ής, η µέγιστη διαθέσιµη ρο ή φαίνεται κά ως µικρότερη α ό τη ρο ή διακο ής (break-down torque) λόγω της εριορισµένης δυναµικότητας του αντιστροφέα. Στο δεξί άκρο της εριοχής σταθερής ρο ής, η τάση του στάτη φτάνει την ονοµαστική τιµή και στη συνέχεια η µηχανή µ αίνει στην εριοχή σταθερής ισχύος. Στην εριοχή αυτή η ροή διακένου µειώνεται, αλλά το ρεύµα του στάτη διατηρείται σταθερό µέσω της αύξησης της ολίσθησης. Στο άκρο της εριοχής σταθερής ισχύος, φτάνεται η ρο ή διακο ής (breakdown torque) Tem και τότε η ταχύτητα της µηχανής µ ορεί να αυξηθεί ερισσότερο µέσω αύξησης της συχνότητας, ό ως φαίνεται στην Εικόνα 2.10, µε τη µείωση του ρεύµατος του στάτη. Ο οιοδή οτε σηµείο λειτουργίας κάτω α ό τη µέγιστη ρο ή µ ορεί να ε ιτευχθεί µε τον έλεγχο της τάσης και / ή της συχνότητας. Εικόνα 2.12: Καµ ύλες ρο ής ταχύτητας µεταβλητής τάσης & µεταβλητής συχνότητας Εικόνα 2.13: Σχέση τάσης συχνότητας ε αγωγικής µηχανής 30

29 Στάτης Μεταβλητού Ρεύµατος Αντί για τον έλεγχο της τάσης του στάτη, το ρεύµα του στάτη µ ορεί να ελέγχεται α ευθείας για τον έλεγχο της ανα τυσσόµενης ρο ής. Με τον έλεγχο του ρεύµατος, το χαρακτηριστικό της ρο ής εξαρτάται α ό τη σχετική κατανοµή του ρεύµατος µαγνήτισης και του ρεύµατος του ρότορα για µια καθορισµένη οσότητα ρεύµατος στάτη. Οι καµ ύλες ρο ής ταχύτητας σε διαφορετικά ρεύµατα στάτη αλλά σε καθορισµένη συχνότητα φαίνονται στην Εικόνα Αν, για αράδειγµα, η µηχανή λειτουργεί σε ονοµαστικό ρεύµα (I=1.0 pu), η αρχική ρο ή θα είναι ολύ χαµηλή συγκρινόµενη µε αυτήν µιας µηχανής ου τροφοδοτείται µε τάση σε V=1.0 pu. Ο λόγος είναι ότι ο ροή διακένου θα είναι ολύ χαµηλή εξαιτίας της ε ίδρασης του βραχυκυκλώµατος του ρότορα. Καθώς η ταχύτητα µειώνεται (δηλαδή η ολίσθηση αυξάνεται), η τάση του στάτη αυξάνεται και αυτό έχει ως α οτέλεσµα την αύξηση της ρο ής. Σε ερί τωση ου λαµβάνεται υ όψη ο κορεσµός της µηχανής, η ανα τυσσόµενη ρο ή θα είναι εριορισµένη, ό ως συµβαίνει σε κλασικές µηχανές. Αυτή η κατάσταση λειτουργίας ε ιτυγχάνεται µε τη χρήση κινητήρων τροφοδοτούµενων µε ρεύµα (current-fed drive). Αρµονικές ε ιδράσεις Εικόνα 2.14: Καµ ύλες ρο ής ταχύτητας µε µεταβλητό ρεύµα στάτη Σε κινητήρες ρυθµιζόµενης ταχύτητας, οι µηχανές τροφοδοτούνται α ό µετατρο είς, οι ο οίοι εριέχουν αρµονικές στην έξοδο. Οι αρµονικές έχουν τις αρακάτω ε ιβλαβείς ε ιδράσεις: - Θέρµανση - ιακύµανση ρο ής Η αρουσία µετατρο έα ισχύος καταλήγει στην ύ αρξη µονών αρµονικών (3 η, 5 η, 7 η ) στο ρεύµα και 6 ης αρµονικής στη ρο ή. Με την ρύθµιση των σύγχρονων µετατρο έων, η διακύµανση της συχνότητας των αρµονικών µ ορεί να ε εκταθεί µέχρι τα 9kHz. 31

30 2.3.3 ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΜΕ ΑΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ Οι γεννήτριες ε αγωγής συνήθως χρησιµο οιούνται στις ε ονοµαζόµενες ανεµογεννήτριες σταθερής ταχύτητας. Η ηλεκτρική γωνιακή ταχύτητα είναι λίγο άνω α ό αυτήν των σύγχρονων, δηλαδή στην κλίµακα των 1500 r.p.m. (4 όλοι), 1000 r.p.m. (6 όλοι) κ.λ.. για σύνδεση σε δίκτυο 50 Hz. Για εµ ορικούς λόγους είναι σύνηθες να χρησιµο οιείται τάση εξόδου ίση µε 690 V (χαµηλή τάση). Ο σχεδιαστής της ανεµογεννήτριας συχνά ε ιζητά υψηλή ολίσθηση (lip) στην ονοµαστική ισχύ έξοδο, καθώς αυτό αυξάνει την α όσβεση του λάτους ταλάντωσης στο άξονα της ανεµογεννήτριας, αλλά εις βάρος των α ωλειών του ρότορα. Στις εικόνες 2.15 και 2.17 αρουσιάζεται η συµ εριφορά µιας ανεµογεννήτριας εφοδιασµένης µε γεννήτρια ε αγωγής, κατά τη διαδικασία της εκκίνησης. Στην Εικόνα 2.15 το ρεύµα του στάτη της γεννήτριας ε αγωγής µετράται σε κάθε φάση. Οι τιµές δίδονται σε αναλογία µε το ονοµαστικό ρεύµα της µηχανής (ανά µονάδα). Η Εικόνα δείχνει µια τυ ική συµ εριφορά µιας γεννήτριας ε αγωγής κατά την εκκίνηση. Αµέσως µετά της αρχικής µεταβατικής κατάστασης, το ρεύµα φτάνει σε υψηλές τιµές (µέχρι 2 φορές το ονοµαστικό ή ερισσότερο). Το ρεύµα εκκίνησης α οσβένεται ολύ γρήγορα και φτάνει την τιµή της µόνιµης λειτουργίας µέσα σε λιγότερο α ό 10 δευτερόλε τα. Οι διακυµάνσεις ου εµφανίζονται στη συνεχεία είναι α οτέλεσµα των διακυµάνσεων του ανέµου. Εικόνα 2.15: Μεταβολή των ρευµάτων της ανεµογεννήτριας κατά την εκκίνηση Στην Εικόνα 2.16 αρουσιάζονται οι αντίστοιχες τάσεις ανά φάση. Μια τώση της τάσης, µετά τη εκκίνηση, ροκαλείται λόγω του αρα άνω ρεύµατος και ε ίσης α οσβένεται σε λίγα δευτερόλε τα. Η ασυµµετρία µεταξύ των τριών φάσεων οφείλεται σε µη συµµετρικά φορτία δικτύου ανά φάση. 32

31 Εικόνα 2.16: Μεταβολή τάσεων ανεµογεννήτριας σταθερής ταχύτητας κατά την εκκίνηση Στην Εικόνα 2.17, η ενεργός, η άεργος και φαινόµενη ισχύς της ανεµογεννήτριας µετρώνται κατά τη λειτουργία εκκίνησης. Η ισχύς θεωρείται ως θετική α ό την ανεµογεννήτρια στο δίκτυο. Οι αρνητικές τιµές της άεργου ισχύος ερµηνεύονται, αν ληφθεί υ όψη η θεωρία των µηχανών ε αγωγής. Ό ως ήδη αναφέρθηκε, για τη διέγερση µιας µηχανής ε αγωγής, ο στάτης ρέ ει να τροφοδοτείται µε τριφασική τάση. εν µ ορεί να ε ιτευχθεί διέγερση χωρίς σύνδεση της ανεµογεννήτρια µε το κεντρικό δίκτυο. Έτσι, η γεννήτρια ε αγωγής χρειάζεται ένα συγκεκριµένο οσό άεργου ισχύος α ό το δίκτυο, ώστε να λειτουργήσει, και η ροή της άεργου ισχύος είναι α ό το δίκτυο στην ανεµογεννήτρια, µε α οτέλεσµα να είναι άντοτε αρνητική σε ανεµογεννήτριες µε γεννήτριες ε αγωγής. 33

32 Εικόνα 2.17: Ισχύς ανεµογεννήτριας σταθερής ταχύτητας κατά την εκκίνηση Τέλος, στην Εικόνα 2.18 υ ολογίζονται οι αρµονικές του ρεύµατος δύο τυ ικών ανεµογεννητριών µε γεννήτριες ε αγωγής. Εικόνα 2.18: Πλάτος αρµονικών µίας φάσης ανεµογεννητριών σταθερής ταχύτητας 34

33 2.4 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Οι σύγχρονες µηχανές είναι συγκρίσιµες των µηχανών ε αγωγής στα συστήµατα ρυθµιζόµενης ταχύτητας (adjutable-peed drive ytem). Οι δύο κατηγορίες µηχανών είναι ανάλογες α ό ολλές α όψεις και µεγάλο µέρος της ανάλυσης των ροηγούµενων αραγράφων ισχύει και για τις σύγχρονες µηχανές. Μια σύγχρονη µηχανή, ό ως δείχνει η ονοµασία, ρέ ει να εριστρέφεται σε σύγχρονη ταχύτητα. Τα τυλίγµατα του στάτη µίας σύγχρονης µηχανής είναι ανοµοιότυ ο µε αυτό της µηχανής ε αγωγής, αλλά αντίθετα ο ρότορας έχει ένα τύλιγµα ου τροφοδοτείται α ό συνεχές ρεύµα για να αράγει ροή στο ρότορα. Εκτός α ό το βασικό τύλιγµα µαγνήτισης, ο ρότορας συνήθως εριλαµβάνει τυλίγµατα α όσβεσης λάτους ταλάντωσης, τα ο οία λειτουργούν ό ως οι βραχυκυκλωµένες ράβδοι σε µια µηχανή ε αγωγής. Ο µηχανισµός αραγωγής ρο ής σε µια σύγχρονη µηχανή είναι ο ίδιος µιας µηχανής ε αγωγής, συνε ώς οι ροηγούµενες συζητήσεις σχετικά µε την αραγωγή ρο ής ισχύουν εδώ. Εφόσον ο ρότορας κινείται άντα µε σύγχρονη ταχύτητα σε σταθερή κατάσταση (δηλαδή η ολίσθηση είναι µηδενική) δεν υ άρχει ε αγωγή στο ρότορα και συνε ώς η ΗΕ του ρότορα τροφοδοτείται α οκλειστικά α ό το βασικό τύλιγµα διέγερσης. Ισοδύναµο κύκλωµα Ένα α λό ισοδύναµο κύκλωµα µόνιµης κατάστασης λειτουργίας ανά φάση για µια σύγχρονη µηχανή µ ορεί να δηµιουργηθεί α ό τις ίδιες φυσικές θεωρήσεις, ό ως γίνεται µε αυτά των κινητήρων ε αγωγής. Ο ρότορας τροφοδοτείται α ό ένα ρεύµα εδίου If λόγω της τάσης τροφοδότησης Vf. Το α λο οιηµένο ισοδύναµο κύκλωµα µιας σύγχρονης µηχανής δίνεται στην Εικόνα Η τάση Vf ορίζεται ως διέγερση και είναι ευθέως ανάλογη του ρεύµατος εδίου If. Το άθροισµα της α ώλειας ε αγωγικής αντίδρασης ωe Ll και της ε αγωγικής αντίδρασης µαγνήτισης ωe Lm είναι γνωστό ως σύγχρονη ε αγωγική αντίδραση (δηλαδή, X= ωe L = ωe Ll + ωe Lm) και η συνολική σύνθετη αντίσταση Z=R+jX είναι γνωστή ως σύγχρονη σύνθετη αντίσταση. Αντίθετα µε τις µηχανές ε αγωγής, µια σύγχρονη µηχανή µ ορεί να λειτουργήσει σε ο οιονδή οτε ε ιθυµητό συντελεστή ισχύος (power factor). Ο συντελεστής ισχύος µ ορεί να ελεγχθεί α ό το µέγεθος της διέγερσης εδίου (file excitation). Σε µια δεδοµένη συχνότητα ωe, η τάση Vm τείνει να ισορρο ήσει την τάση τροφοδοσίας V και ε οµένως η ροή διακένου ή το αντίστοιχο µαγνητικό ρεύµα τείνει να είναι σταθερό. Το µαγνητικό ρεύµα α οτελείται α ό τη συνιστώσα εδίου If και την άεργο συνιστώσα του ρεύµατος του στάτη I. Αν η µηχανή υ ερδιεγερθεί, η ερίσσεια της άεργου συνιστώσας του ρεύµατος µ ορεί να τροφοδοτηθεί στην έξοδο. Α ό την άλλη 35

34 λευρά, αν η µηχανή είναι υ οδιεγερµένη, αίρνει ρεύµα α ό το στάτη, για να συµ ληρώσει τη διέγερση. Η γωνία δ ανάµεσα στη τάση V και στη τάση Vf είναι γενικώς γνωστή ως γωνία ισχύος της σύγχρονης µηχανής και είναι αρνητική στην κατάσταση κινητήρα, αλλά θετική στην κατάσταση γεννήτριας. Εικόνα 2.19: Ισοδύναµο κύκλωµα ανά φάση για µια σύγχρονη µηχανή Χαρακτηριστικά ρο ής Αν, για λόγους α λούστευσης, αγνοήσουµε την αντίσταση του στάτη R, ροκύ τει η αρακάτω εξίσωση: ή V 0 V δ V o ( + ) f o f I = = 90 δ 90 jx X X V V f V o o f o ( 90 ) co( δ 90 ) = co( δ ) I co = co + 90 X X X (2.19) V φ (2.20) Η εισαγωγή ισχύος στη µηχανή είναι: P 3 V I coφ (2.21) in = Αντικαθιστώντας την εξίσωση 2.20 στη 2.21 έχουµε: 3 V V f P in = in δ X (2.22) Αν αγνοήσουµε τις α ώλειες, η ισχύς Pin µεταφέρεται στον άξονα (haft): P in 2 = ω e P T e (2.23) Οι εξισώσεις 2.22 και 2.23 δίνουν: 36

35 T e P V V f = 3 in δ 2 ω X (2.24) e Η εξίσωση 2.24 δίνει την χαρακτηριστική γωνίας ρο ής ισχύος της µηχανής. Σε καθορισµένη συχνότητα και τάση τροφοδότησης, η καµ ύλη ρο ής είναι ανάλογη του ρεύµατος διέγερσης εδίου. Αυτό συµβαίνει ε ίσης αν η τάση τροφοδότησης σε αναλογία συχνότητας (upply voltage to frequency ratio) αραµένει αµετάβλητη. Λειτουργία µεταβλητής συχνότητας Η µηχανή έχει δύο εριοχές λειτουργίας: µια εριοχή σταθερής ρο ής και µια εριοχή σταθερής ισχύος. Στην εριοχή σταθερής ρο ής, η αναλογία V/ωe διατηρείται σταθερή, ό ως και στον κινητήρα ε αγωγής, γεγονός ου καθιστά το ρεύµα µαγνήτισης σταθερό. Ας θεωρήσουµε ένα σηµείο Α στην εριοχή σταθερής ρο ής και ας υ οθέσουµε ότι η συχνότητα αραµένει σταθερή. Α ό την εξίσωση 2.24, η εξίσωση µ ορεί να αυξηθεί σε µια κατακόρυφη γραµµή µέσω της αύξησης του ρεύµατος του στάτη I µέχρι να ε ιτευχθεί η µέγιστη ρο ή στο σηµείο Β. Με µια αύξηση της ρο ής, η γωνία δ θα αυξηθεί. Αν η συχνότητα καθοριστεί µε µια µεγαλύτερη τιµή, η τάση θα αυξηθεί αναλόγως, έτσι ώστε να φτάσει την ίδια µέγιστη ρο ή, ενώ το ρεύµα I αραµένει το ίδιο ό ως ριν. Η αναλογία τάση ρος συχνότητα έχει γραµµική σχέση, εξαιρουµένων των χαµηλών συχνοτήτων, ό ου α αιτείται µια ρόσθετη ενίσχυση τάσης ως αντιστάθµιση της τώσης στον στάτη. Στο δεξί άκρο της εριοχής σταθερής ρο ής ε ιτυγχάνεται η λήρης τροφοδότηση τάσης και η µηχανή µ αίνει στην εριοχή σταθερής ισχύος. Η ρο ή µειώνεται, γιατί για το ίδιο ρεύµα στάτη I, το ρεύµα µειώνεται µε ρυθµό V/ωe. Καθώς αυξάνεται η ηλεκτρική γωνιακή ταχύτητα ωe, µειώνεται η ρο ή, έτσι ώστε η ισχύς εξόδου να αραµένει σταθερή. Το ρεύµα εδίου If µ ορεί να ρυθµιστεί στο σηµείο λειτουργίας, ώστε να διατηρηθεί ο ε ιθυµητός συντελεστής ισχύος στην έξοδο της µηχανής. Εικόνα Καµ ύλες ρο ής συχνότητας σύγχρονης µηχανής (coφ=1). 37

36 2.4.2 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΙΦΝΙ ΙΑΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ Ένα α ό τα ιο κοινά µεταβατικά φαινόµενα σε συστήµατα ισχύος είναι το βραχυκύκλωµα (hort-circuit) µεταξύ φάσης και γείωσης (ground) ή µεταξύ φάσεων (τριφασικό βραχυκύκλωµα) Time (econd) Εικόνα 2.21: Βραχυκύκλωµα ρεύµατος στάτη Time (econd) Εικόνα 2.22: Βραχυκύκλωµα ρεύµατος εδίου. 38

37 39

38 Εικόνα 2.23: Συµ εριφορά σύγχρονης γεννήτριας κατά τη διάρκεια αύξησης φόρτωσης 40

39 41

40 Εικόνα 2.24: Συµ εριφορά σύγχρονης γεννήτριας κατά τη διάρκεια µείωσης φορτίου ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΜΟΝΙΜΟΥ ΜΑΓΝΗΤΗ Σήµερα οι µόνιµοι µαγνήτες χρησιµο οιούνται ευρέως για την αντικατάσταση του τυλίγµατος διέγερσης στις σύγχρονες µηχανές, κυρίως λόγω της µείωσης της τιµής του µαγνήτη και τη βελτίωση των χαρακτηριστικών των µαγνητικών υλικών. Η ανά τυξη των µόνιµων µαγνητών είναι ολύ µεγάλη και οι ερευνητές µ ορούν να ε ιλέξουν το καλύτερο υλικό για τις συνθήκες εριβάλλοντος των εφαρµογών. Το αραδοσιακό υλικό είναι ο µαγνήτης σιδηρίτη (Fe), ενώ άλλα υλικά, ό ως το Νεοδύµιο, χρησιµο οιούνται για µεγαλύτερη α οτελεσµατικότητα. Η διέγερση του µόνιµου µαγνήτη ε ιτρέ ει τη χρήση µικρότερου ολικού βήµατος (pole pitch) α ό ό,τι στις συµβατικές γεννήτριες, έτσι αυτές οι µηχανές µ ορούν να σχεδιαστούν για να εριστρέφονται σε εκτιµηθείσα ταχύτητα α ό 20 έως 200 στροφές ανά λε τό, κάτι ου εξαρτάται α ό την ονοµαστική ισχύ της γεννήτριας. Για το λόγο αυτόν, δεδοµένης της εξέλιξης των ηλεκτρονικών ισχύος, οι γεννήτριες µόνιµου µαγνήτη συνδέονται α ευθείας µε τον ανεµοκινητήρα (χωρίς κιβώτιο ταχυτήτων). 42

41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ Ο ΗΓΗΣΗΣ (DIRECT DRIVE) 3.1 ΚΙΒΩΤΙΑ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ Η ισχύς α ό την εριστροφή του ρότορα της ανεµογεννήτριας µεταφέρεται στη γεννήτρια µέσω της αλληλουχίας ισχύος (power train), δηλαδή µέσω του κυρίου άξονα, του κιβωτίου ταχυτήτων και του άξονα υψηλής ταχύτητας. Εικόνα 3.1: Κιβώτιο ταχυτήτων µιας ανεµογεννήτριας Ο λόγος ου χρησιµο οιούµε κιβώτιο ταχυτήτων είναι ότι αν χρησιµο οιούσαµε µια συνηθισµένη γεννήτρια α ευθείας συνδεδεµένη µε τριφασικό δίκτυο 50 Hz AC (εναλλασσόµενο ρεύµα) µε δύο, τέσσερις ή έξι όλους, θα έ ρε ε να έχουµε µια εξαιρετικά µεγάλης ταχύτητας τουρµ ίνα µε αριθµό στροφών ανά λε τό (rpm) ανάµεσα στο και το Μια άλλη ιθανότητα είναι η δηµιουργία µιας αργοκίνητης γεννήτριας AC µε ολλούς όλους. Αλλά εάν θέλατε να συνδέσετε τη γεννήτρια α ευθείας στο δίκτυο, θα καταλήγατε µε µια γεννήτρια 200 όλων (δηλαδή 300 µαγνητών) για να φτάσετε σε µια λογική ταχύτητα εριστροφής των 30 rpm. Ένα άλλο ρόβληµα είναι ότι η µάζα (ma) του ρότορα της γεννήτριας ρέ ει να είναι ερί ου ανάλογη του οσού της ρο ής (λε τό, ή ισχύς στροφής) ου έχει να αντιµετω ίσει. Έτσι, µια γεννήτρια α ευθείας καθοδήγησης θα είναι ο ωσδή οτε ολύ βαριά (και ακριβή). Η ρακτική λύση, η ο οία χρησιµο οιείται στην αντίθετη κατεύθυνση σε ολλά βιοµηχανικά µηχανήµατα, και συνδέει µε τις µηχανές αυτοκινήτων, είναι η χρήση ενός κιβωτίου ταχυτήτων. Με ένα κιβώτιο ταχυτήτων µετατρέ ει κανείς α ό αργή εριστροφή, µεγάλη ισχύ ρο ής, η ο οία λαµβάνεται α ό το ρότορα της ανεµογεννήτριας, σε υψηλή ταχύτητα, χαµηλή ισχύ ρο ής, ου χρησιµο οιείται για τη γεννήτρια. Το κιβώτιο ταχυτήτων µιας ανεµογεννήτρια δεν «αλλάζει ταχύτητες». Συνήθως έχει µια µοναδική αναλογία ταχυτήτων ανάµεσα στην εριστροφή του ρότορα και της γεννήτριας. Για µια µηχανή 600 ή 750 kw, η τυ ική αναλογία ταχυτήτων είναι ερί ου 1 ρος

42 3.1.1 ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΧΩΡΙΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ (GEARLESS) Η βιοµηχανία των ανεµογεννητριών αρουσιάζει αυξηµένη ζήτηση για αρχές αραγωγής αξιό ιστες και α οτελεσµατικές, ειδικά για τα συστήµατα α ευθείας καθοδήγησης µε µεταβλητή ταχύτητα. Πρόσφατα, τα κιβώτια ταχυτήτων τράβηξαν την ροσοχή, λόγω α οτυχιών σε ολλές ανεµογεννήτριες. Αυτό, µαζί µε τη σηµαντική αντοχή, τη συντήρηση και τη χαµηλή µερική α οδοτικότητα φορτίου (low partial load efficiency) των κιβωτίων ταχυτήτων α αιτούν συστήµατα α ευθείας καθοδήγησης (direct drive ytem). Η λύση της α ευθείας καθοδήγησης εξαλείφει τη συντήρηση, ου σχετίζεται µε το κιβώτιο ταχυτήτων, και είναι δυνατόν να αυξήσει την αξιο ιστία του συστήµατος (η λύση της α ευθείας καθοδήγησης). Το σύστηµα α ευθείας καθοδήγησης ε ίσης αρέχει ένα σύστηµα ταχυτήτων λήρως µεταβλητό. Παρά το γεγονός ότι α ό τη χρήση του συστήµατος α ευθείας καθοδήγησης, η λειοψηφία των ανεµογεννητριών ου ωλούνται σήµερα εριλαµβάνουν ακόµα κιβώτιο ταχυτήτων. Αυτό µ ορεί να α οδοθεί στο υψηλό κόστος των υ αρχόντων συστηµάτων α ευθείας καθοδήγησης. Ένα σύστηµα α ευθείας καθοδήγησης ου χρησιµο οιούν σύγχρονη µηχανή ελικοειδούς ρότορα είναι ουσιαστικά ιο ακριβό α ό το σύστηµα ταχυτήτων. Αν αναλυθεί το κόστος της ανεµογεννήτριας α ευθείας καθοδήγησης, φαίνεται ότι η γεννήτρια αντι ροσω εύει ένα σηµαντικό µέρος του κόστους της ανεµογεννήτριας. Για αράδειγµα, µια σύγχρονη γεννήτρια ελικοειδούς ρότορα εκτιµηθείσας ισχύος 1.5 MW αντι ροσω εύει το 36% του συνολικού κόστους της ανεµογεννήτριας. Όµως, υ άρχει δυνατότητα για διαφορετικές διαµορφώσεις της µηχανής, οι ο οίες θα καταλήξουν σε µικρότερο κόστος της γεννήτριας. Μια ενδιαφέρουσα κατεύθυνση είναι η αντικατάσταση των ελικοειδών του ρότορα στη σύγχρονη γεννήτρια α ό µόνιµους µαγνήτες. Η µάζα της γεννήτριας (ma) µόνιµων µαγνητών ακτινωτής ροής (radial-flux) µ ορεί να είναι 2 φορές µικρότερη α ό αυτήν µιας σύγχρονης γεννήτριας ελικοειδούς ρότορα µε ίδια διάµετρο. Τα κόστη µειώνονται ε ίσης ουσιαστικά. 44

43 Εικόνα 3.2: οµή ανεµογεννήτριας µεταβλητής ταχύτητας χωρίς κιβώτιο ταχυτήτων Εικόνα 3.3: Σύγκριση ανάµεσα σε Α/Γ µεταβλητής ταχύτητας και µία τυ ική ανεµογεννήτρια 3.2 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η ιδέα της α ευθείας καθοδήγησης µε γεννήτριες αργής εριστροφής δεν είναι καινούργια: έχουν χρησιµο οιηθεί σε υδροηλεκτρικούς σταθµούς α ό την αρχή αυτού του αιώνα. Όµως, ο σχεδιασµός των γεννητριών α ευθείας καθοδήγησης για τις ανεµογεννήτριες έχει συγκεκριµένα ροβλήµατα, ου σχετίζονται µε την εφαρµογή τους στις ανεµογεννήτριες. Για αράδειγµα, σε έναν υδροηλεκτρικό σταθµό, το βάρος µιας τέτοιας γεννήτριας δεν είναι τόσο σηµαντικό, ενώ στην ανεµογεννήτρια είναι κρίσιµο. Αυτή τη στιγµή υ άρχει µια διευρυνόµενη αγορά ανεµογεννητριών α ευθείας καθοδήγησης. Παρ όλα αυτά, η έρευνα άνω στα συστήµατα α ευθείας καθοδήγησης ρέ ει σε γενικές γραµµές να ε ικεντρωθεί στα αρακάτω ζητήµατα: 45

44 Ε ειδή το βάρος είναι ολύ σηµαντικός αράγοντας, αυτή τη στιγµή δεν είναι ξεκάθαρο οιος τύ ος µηχανής είναι ο ιο κατάλληλος (σύγχρονη, µόνιµου µαγνήτη, µεταβλητής αντίστασης κ.λ..). Η ε ιλογή του µετατρο έα ισχύος για τη σύνδεση µε το δίκτυο ε ηρεάζει την α οτελεσµατικότητα και το µέγεθος της γεννήτριας. Οι µηχανές µόνιµου µαγνήτη φαίνονται ελκυστικές εξαιτίας της αυξηµένης α οτελεσµατικότητας και της υκνότητας ρο ής. Σηµαντικά θέµατα σχεδιασµού µιας τέτοιας γεννήτριας είναι: α) Η ε ιλογή του τύ ου του µαγνήτη, β) Πώς και ότε να µαγνητιστούν οι µαγνήτες γ) Η ρόληψη α οµαγνητισµού σε συνθήκες λειτουργίας και βλάβης. Τέλος, τα κύρια κριτήρια για το σχεδιασµό της δοµής της γεννήτριας για το σύστηµα α ευθείας καθοδήγησης είναι: Πυκνότητα ροής (knm/m 3 ) Κόστος / ρο ή ( /knm) ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΡΟΠΗΣ Σήµερα, οι γεννήτριες µε άµεση κίνηση έχουν µεγάλες διαµέτρους, εξ αιτίας της µεταφοράς και των ροβληµάτων εγκατάστασης. Ε ίσης, το ερίβληµα της ανεµογεννήτριας ρέ ει να σχεδιαστεί α ό την αρχή. Οι γεννήτριες µε άµεση κίνηση µ ορούν να δηµιουργηθούν µε τις χαµηλότερες διαµέτρους. Εντούτοις, αυτό αυξάνει το µήκος τους ουσιαστικά στις δυνάµεις άνω α ό 1 MW. Η υκνότητα ισχύος γίνεται ένα ολύ σηµαντικό κριτήριο. Είναι δυνατό να αυξηθεί η υκνότητα ισχύος µιας δεδοµένης µηχανής, µόνο µε την αύξηση της εριστροφικής ταχύτητάς της. Ε οµένως, δεν είναι δυνατό να συγκριθούν οι µηχανές ου έχουν διαφορετικές εριστροφικές ταχύτητες, µε τη χρησιµο οίηση της υκνότητας ισχύος. Η υκνότητα ροής ε ιλέγεται, ε ειδή είναι ανεξάρτητη α ό την ε ιλογή ο οιασδή οτε εριστροφικής ταχύτητας. Ορίζεται ως: T d = T 2 π d o (3.1) L a 4 ό ου T είναι η ονοµαστική ρο ή της µηχανής σε knm, Td είναι η υκνότητα ροής σε knm/m 3, do είναι η εξωτερική διάµετρος του στάτη και La είναι το αξονικό µήκος της µηχανής (ενεργό µήκος ου ροκαλεί τυλιγµάτα µόνο στο τέλος των στατών). 46

45 3.2.2 ΚΟΣΤΟΣ / ΡΟΠΗ Το κόστος των γεννητριών είναι κρίσιµο για την α οδοχή της άµεσης κίνησης στην αγορά. Για µια δεδοµένη δύναµη, η το ολογία ου ε ιλέγεται ρέ ει να ελαχιστο οιήσει το κόστος του ενεργού υλικού. Η αραγωγή ερισσότερης ρο ής α αιτεί το ρόσθετο άχος των µαγνητών, ρόσθετο υλικό διεύθυνσης, και ρόσθετο σίδηρο, τα ο οία οδηγούν σε αύξηση του κόστους. Μια εκτίµηση του κόστους µ ορεί να γίνει α ό τρεις υ οθέσεις: Μόνο το ενεργό υλικό υ ολογίζεται στις δα άνες. Το κόστος αραγωγής και οι δα άνες για το ανενεργό υλικό δεν συµ εριλαµβάνονται. Οι µαγνήτες σιδήρου, χαλκού και σιδερίτη έχουν συγκεκριµένο κόστος: 6 /kg Οι µαγνήτες σ άνιας γης έχουν συγκεκριµένες δα άνες: 40 /kg. 47

46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΣΤΑΘΕΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΛΗΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά, υ άρχουν δύο αρχές διασύνδεσης των ανεµογεννητριών. Η άµεση σύνδεση στο δίκτυο και η έµµεση σύνδεση µέσω µετατρο έων ισχύος. Η άµεση σύνδεση είναι αλαιά και ολύ α λή, µε το ρότορα να γυρίζει µε σταθερή ταχύτητα. Η γεννήτρια σε αυτή την ερί τωση είναι µια α λή µηχανή ε αγωγής εναλλασσόµενου ρεύµατος, µε ρότορα βραχυκυκλωµένου κλωβού, συνδεδεµένη άµεσα (ή µέσω του µετασχηµατιστή), στο δίκτυο. Ο τρό ος λειτουργίας της γεννήτριας αρχίζει όταν η ταχύτητα του ρότορα είναι υψηλότερη α ό τη σύγχρονη ταχύτητα. Το λεονέκτηµα µίας τέτοιας κατασκευής είναι ότι είναι ολύ α λή. Το ηλεκτρονικό µέρος είναι µόνο ένα κύκλωµα θυρίστορ α οκαλούµενο µαλακός-εκκινητής (oft tarter), ο ο οίος χρησιµο οιείται για τη µείωση του ρεύµατος εκκίνησης κατά τη διάρκεια έναρξης της διαδικασίας. Η ανεµογεννήτρια µ ορεί να αράγει ισχύ, µόνο εάν ο αέρας είναι αρκετά ισχυρός και η ταχύτητα του ρότορα είναι υψηλότερη α ό τη σύγχρονη ταχύτητα. Ο έλεγχος της αραχθείσας ισχύος, οφείλεται µόνο στο µηχανικό έλεγχο των τερυγώσεων. Όταν ο αέρας είναι ισχυρότερος α ό την δεδοµένη τιµή ( ερί ου 12m/), ο έλεγχος θα οδηγήσει τα τερύγια του ρότορα σε θέση ου µόνο ένα µέρος της ενέργειας του αέρα " ιάνεται". Συνε ώς, ο µηχανικός έλεγχος είναι αργός, µε τις συνθήκες υ ερφόρτωσης να είναι ολύ συχνές και µεγάλες, µε α οτέλεσµα να αράγεται µηχανική ίεση και δονήσεις στον ύργο. Για τις µεγαλύτερες ανεµογεννήτριες, 1.5 MW ή ερισσότερο, µε τη διάµετρο του ρότορα άνω των 70m, το κόστος για ισχυρότερους ύργους είναι ολύ υψηλό, συγκρίνοντας µε τις ανεµογεννήτριες µεταβλητών στροφών. Το λεονέκτηµα της έµµεσης σύνδεσης, είναι ότι είναι δυνατό να λειτουργήσει η ανεµογεννήτρια µε µεταβλητή ταχύτητα. Το αρχικό λεονέκτηµα είναι ότι η ρι ή του αέρα µ ορεί να ε ιτρα εί για να καταστήσει τη στροφή του ρότορα γρηγορότερη, κατά συνέ εια α οθηκεύοντας µέρος της υ ερβολικής ενέργειας σαν εριστροφική ενέργεια έως ότου τελειώσει η ρι ή του ανέµου. Προφανώς, αυτό α αιτεί µια ευφυή στρατηγική ελέγχου, δεδοµένου ότι ρέ ει να είµαστε σε θέση να διαφορο οιήσουµε µεταξύ της ρι ής του ανέµου και της ταχύτητας υψηλότερου αέρα γενικά. Κατά συνέ εια είναι δυνατό να µειωθεί η µέγιστη ρο ή (µειώνοντας την ένδυση στο κιβώτιο ταχυτήτων και τη γεννήτρια), και µ ορούµε ε ίσης να µειώσουµε τα φορτία των τερυγίων, ύργων και στροφέων. Το δεύτερο λεονέκτηµα είναι ότι µε τα ηλεκτρονικά ισχύος µ ορεί να ελεγχθεί η άεργος ισχύς, ώστε να βελτιωθεί η οιότητα της αρεχόµενης ισχύος στο ηλεκτρικό 48

47 δίκτυο. Αυτό µ ορεί να είναι χρήσιµο, ιδιαίτερα εάν µία ανεµογεννήτρια λειτουργεί σε ένα αδύνατο ηλεκτρικό δίκτυο. Θεωρητικά, η µεταβλητή ταχύτητα µ ορεί ε ίσης να δώσει ένα µικρό λεονέκτηµα α ό την ά οψη της ετήσιας αραγωγής, δεδοµένου ότι είναι δυνατό να λειτουργήσει η µηχανή µε µια βέλτιστη εριστροφική ταχύτητα, ανάλογα µε την ταχύτητα του αέρα. Α ό οικονοµική ά οψη το λεονέκτηµα αυτό είναι τόσο µικρό και δεν αξίζει να αναφερθεί. Το βασικό µειονέκτηµα της έµµεσης σύνδεσης δικτύου ήταν αρχικά το υψηλό κόστος. Η ανεµογεννήτρια χρειάζεται διορθωτή και δύο αναστροφείς, ένας για να ελέγξει το ρεύµα των στατών, και ο άλλος για να αράγει το ρεύµα εξόδου. Προς το αρόν, φαίνεται ότι το κόστος των ηλεκτρονικών ισχύος µειώνεται, µε τάση να ξε εραστεί α ό τα κέρδη στην οικοδόµηση των ελαφρύτερων στροβίλων. Ε ίσης τα οσοστά διαθεσιµότητας λόγω α οτυχιών των ηλεκτρονικών ισχύος, φαίνονται να είναι σχεδόν ίδια σε σύγκριση µε τις συµβατικές µηχανές. Άλλα µειονεκτήµατα είναι η ενέργεια ου χάνεται στη διαδικασία µετατρο ής α ό εναλλασσόµενο ρεύµα σε συνεχές ρεύµα και ξανά εναλλασσόµενο, και το γεγονός ότι τα ηλεκτρονικά ισχύος µ ορούν να εισάγουν ανε ιθύµητες αρµονικές στο εναλλασσόµενο ρεύµα εξόδου στο δίκτυο, µειώνοντας κατά συνέ εια την οιότητα της αρεχόµενης ισχύος. Το ρόβληµα των αρµονικών ( ολλα λάσια της συχνότητας εξόδου 50Hz) ροκύ τει, ε ειδή η διαδικασία φιλτραρίσµατος του ρεύµατος εξόδου δεν είναι τέλεια. 4.2 ΆΜΕΣΗ ΣΥΖΕΥΞΗ ΣΤΑΘΕΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ Οι βασικές αρχές της λειτουργίας εριγράφονται στο κεφάλαιο 2 ό ου η λειτουργία της ε αγωγής και των σύγχρονων γεννητριών έχει αναλυθεί. Ένα σχηµατικό διάγραµµα µιας τέτοιας σύζευξης αρουσιάζεται στο σχήµα 4.1. Mετασχηµατιστής Κιβώτιο ταχυτήτων Μαλακός εκκινητής Γεννήτρια επαγωγής ικτύωµα Σχήµα 4.1: Σχηµατικό διάγραµµα ενός σταθερού συστήµατος ταχύτητας 49

48 E th =20 kv Z th PCC 500 kva coφ = kva 20/0.69 kv Υ AG X c =5% 200 CkVA 500 kw WT 3-Πτερύγια 30 rpm Σχήµα 4.2: Ισοδύναµο κύκλωµα ενός σταθερού συστήµατος ταχύτητας Ο µαλακός εκκινητής είναι µια διάταξη θυρίστορ για την α οβολή των ρευµάτων λεονάσµατος κατά τη διάρκεια των διαδικασιών του ξεκινήµατος. Οι τρεις φάσεις της γεννήτριας, συνδέονται άµεσα µε την λευρά χαµηλής τάσης του µετασχηµατιστή. Με αυτήν την µέθοδο συζεύξης το αρµονικό εριεχόµενο των ρευµάτων είναι χαµηλό και εριέχει τις συχνότητες αρµονικών κυρίως µέχρι την 5 η τάξη. Στο σχήµα 4.3, αρουσιάζονται τα α οτελέσµατα µετρήσεων για δύο ανεµογεννήτριες σταθερής ταχύτητας, στο αιολικό άρκο του Κέντρου Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ). Σχήµα 4.3: Φάση-1 αρµονικό εύρος ακέραιων αριθµών για σταθερή ταχύτητα. 50

49 4.3 ΣΥΖΕΥΞΗ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΩΝ ΙΣΧΥΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η έννοια της έµµεσης σύζευξης είναι σχηµατικά διευκρινισµένη στο σχήµα 4.4 Στροφέας, Κιβώτιο ταχυτήτων και γεννήτρια Μεταβλητή συχνότητα AC Συνεχές Ακανόνιστος Συχνότητα πλέγµατος AC ρεύµα DC διακόπτης AC Σχήµα 4.4: Σύζευξη Ανεµογεννητριών µέσω Μετατρο έα Ισχύος Με την έµµεση σύνδεση δικτύου, η ανεµογεννήτρια λειτουργεί α ό µόνη της, διαχωρίζοντας τις χαµηλές συχνότητες εναλλασσόµενου ρεύµατος του δικτύου, ό ως διευκρινίζεται στο γράφηµα. Αυτό το δικτύωµα ελέγχεται ηλεκτρονικά (χρησιµο οιώντας αναστροφέα), έτσι ώστε η συχνότητα του εναλλασσόµενου ρεύµατος στο στάτη της γεννήτριας να µ ορεί να µεταβληθεί. Κατ' αυτό τον τρό ο είναι δυνατό να λειτουργήσει ο ανεµοκινητήρας µε τη µεταβλητή εριστροφική ταχύτητα και κατά συνέ εια θα αράγει το εναλλασσόµενο ρεύµα ακριβώς στη µεταβλητή συχνότητα ου εφαρµόζεται στο στάτη. Η γεννήτρια µ ορεί να είναι είτε µια σύγχρονη γεννήτρια είτε µια ασύγχρονη γεννήτρια, και ο ανεµοκινητήρας µ ορεί να έχει ένα κιβώτιο ταχυτήτων, ό ως στην εικόνα ανωτέρω, ή να λειτουργήσει χωρίς ένα κιβώτιο ταχυτήτων εάν η γεννήτρια έχει ολλούς όλους, ό ως έχει ήδη εξηγηθεί. Το δηµόσιο ηλεκτρικό δίκτυο δεν µ ορεί να χειριστεί το ρεύµα εναλλασσόµενου ρεύµατος µε µια µεταβλητή συχνότητα. Ε οµένως αρχίζουµε µε την α οκατάσταση του, µε άλλα λόγια, το µετατρέ ουµε σε συνεχές ρεύµα, DC. Η µετατρο ή α ό το µεταβλητό εναλλασσόµενο ρεύµα συχνότητας στο συνεχές ρεύµα µ ορεί να γίνει χρησιµο οιώντας θυρίστορ ή τις µεγάλες κρυσταλλολυχνίες ισχύος (τρανζίστορ). Μετατρέ ουµε έ ειτα το (κυµαινόµενο) άµεσο ρεύµα σε εναλλασσόµενο ρεύµα (χρησιµο οιώντας αναστροφέα) µε ακριβώς την ίδια συχνότητα µε το δηµόσιο ηλεκτρικό δίκτυο. Αυτή η µετατρο ή στο εναλλασσόµενο ρεύµα στον αναστροφέα µ ορεί ε ίσης να γίνει χρησιµο οιώντας είτε θυρίστορ είτε τις κρυσταλλολυχνίες. Tα θυρίστορ ή οι κρυσταλλολυχνίες ισχύς είναι µεγάλοι διακό τες ηµιαγωγών ου λειτουργούν χωρίς µηχανικά µέρη. Το είδος εναλλασσόµενου ρεύµατος ου αίρνει α ό έναν αναστροφέα φαίνεται αρκετά ερίεργο εκ ρώτης όψεως - τί οτα δεν ακολουθεί την οµαλή ηµιτονοειδή καµ ύλη ου γνωρίζουµε κατά τη µελέτη του εναλλασσόµενου ρεύµατος. Αντ' αυτού, αίρνουµε µια σειρά ξαφνικών αλµάτων 51

50 στην τάση και στο ρεύµα, ό ως είδαµε στο αρα άνω σχήµα. Τα ορθογώνια διαµορφωµένα κύµατα µ ορούν να λειανθούν, εντούτοις, χρησιµο οιώντας τις κατάλληλες αυτε αγωγές και τους υκνωτές, σε έναν α οκαλούµενο µηχανισµό φίλτρων εναλλασσόµενου ρεύµατος. Η κά ως οδοντωτή εµφάνιση της τάσης δεν εξαφανίζεται εντελώς, εντούτοις, µε συνέ εια την εκ οµ ή των αρµονικών ρευµάτων στο ηλεκτρικό δίκτυο ΑΝΑΣΤΡΟΦΕΙΣ Η κατηγορία µετατρο έων ου µετατρέ ει τη συνεχή ισχύ σε ισχύ εναλλασσόµενου ρεύµατος ορίζεται ως αναστροφείς, και γενικά υ άρχουν δύο τύ οι αναστροφέων: αναστροφείς ηγής τάσης αναστροφείς συγκεκριµένης ηγής. Ένας αναστροφέας ηγής τάσης, χαρακτηρίζεται α ό έναν δύσκαµ το ανεφοδιασµό συνεχούς τάσης στην εισαγωγή ό ως φαίνεται στο σχήµα 4.5, ό ου η τρά εζα υκνωτών στη συνεχή λευρά εξασφαλίζει τη σταθερή τάση. Στον αναστροφέα ηγής τάσης, οι συσκευές ηµιαγωγών ισχύος αραµένουν άντα ρος τα εµ ρός ροκατειληµµένες λόγω της τάσης συνεχούς ανεφοδιασµού, και ε οµένως κά οιος τύ ος αναγκασµένης µετατρο ής είναι υ οχρεωτικός όταν χρησιµο οιούµε θυρίστορ. Εναλλακτικά, η µόνη µετατρο ή είναι δυνατή κατά τη χρησιµο οίηση GTO, κρυσταλλολυχνιών ισχύος, IGBT κ.λ... Η βασική κίνηση µε τον αναστροφέα ηγής τάσης και quirrel cage induction machine µ ορεί να διαιρεθεί στο µετατρο έα ισχύς, ου α οτελείται α ό το δευτερεύοντα αναστροφέα µηχανών, στο υκνωτή συνεχών λεωφορείων, στο δευτερεύων διορθωτή διόδων κεντρικών αγωγών και στον έλεγχο για το µετατρο έα και την κίνηση ισχύος. Σχήµα 4.5: Μεταβλητή κίνηση εναλλασσόµενου ρεύµατος ταχύτητας µε τη µηχανή ε αγωγής και τον αναστροφέα ηγής τάσης Οι µορφές κυµάτων τάσης αραγωγής αναστροφέων, καθορίζονται α ό το σχέδιο διαµόρφωσης και µετατρο ής κυκλωµάτων, αλλά δεν ε ηρεάζονται α ό την θέση 52

51 των φορτίων. Η γραµµή της τάσης κυµάτωσης, έχει ένα χαρακτηριστικό µε την αρουσία ερίεργων αρµονικών. Ένας τρέχων αναστροφέας ηγής ε ιθυµεί να δει µια δύσκαµ τη συνεχή τρέχουσα ηγή στην εισαγωγή, η ο οία είναι σε αντίθεση µε τη δύσκαµ τη ηγή τάσης ε ιθυµητή σε έναν αναστροφέα ηγής τάσης. Μια µεταβλητή ηγή τάσης µ ορεί να µετατρα εί σε µια µεταβλητή τρέχουσα ηγή µε τη σύνδεση µιας αυτε αγωγής σε σειρά, και έχει τον έλεγχο της τάσης µέσα σε έναν τρέχοντα βρόχο ελέγχου. Με µια δύσκαµ τη τρέχουσα ηγή, τα κύµατα ρευµάτων αραγωγής δεν ε ηρεάζονται α ό το φορτίο. Ένα γενικό κύκλωµα ισχύος για έναν τρέχοντα αναστροφέα ηγής, ου αρέχεται α ό έναν ελεγχόµενο διορθωτή ου εκτελεί σε φάσεις, αρουσιάζεται στο σχήµα 4.6. Σχήµα 4.6: Τρέχων αναστροφέας ηγής µε έναν ελεγχόµενο εκτελούµενο σε φάσεις, διορθωτή γεφυρών Τροφοδοσία ρεύµατος εναντίον τροφοδοσίας τάσης µετατρο έων Ο τρέχων αναστροφέας ηγής έχει την έµφυτη ικανότητα λειτουργίας και στα τέσσερα τεταρτηµόρια και δεν α αιτεί κανένα ρόσθετο τµήµα κυκλωµάτων ισχύος. Α ό την άλλη λευρά, η τροφοδοσία τάσης µετατρο έων, α αιτεί ένα γραµµικό εναλλασσόµενο αναστροφέα συνδεµένο αντίστροφα αράλληλα µε το διορθωτή για την αναγέννηση. Ένας τρέχων αναστροφέας ηγής είναι ιο τραχύς και αξιό ιστος. Ένα στιγµιαίο βραχυκύκλωµα στο φορτίο και ένα λάθος έναυσης στα θυρίστορ είναι α οδεκτό. Οι τρέχοντες αναστροφείς ηγής έχουν µια αργόστροφη δυναµική α όδοση έναντι των αναστροφέων ηγής τάσης. Αφ' ετέρου, τα ροβλήµατα σταθερότητας είναι ελάχιστα στους αναστροφείς ηγής τάσης, και συχνά τα συστήµατα κίνησης µ ορούν να χρησιµο οιηθούν στον ανοικτό βρόχο. Ο έλεγχος των συστηµάτων κίνησης θα συζητηθεί αργότερα. Η ε ιτυχής λειτουργία των τρεχόντων αναστροφέων ηγής, α αιτεί ότι ένα ελάχιστο φορτίο ρέ ει άντα να αραµένει συνδεµένο ΑΡΧΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ 53

52 Το σχήµα 4.7 αρουσιάζει τη ρο ή εναντίον των χαρακτηριστικών ταχύτητας για µια σταθερή συχνότητα ανεφοδιασµού τάσης. Εάν η συχνότητα ανεφοδιασµού είναι χαµηλότερη, ή υψηλότερη, θα αρουσιάσουµε την οικογένεια των χαρακτηριστικών, στο σχήµα 4.8. Μ ορούµε να δούµε ότι ο τρό ος λειτουργίας των γεννητριών είναι δυνατόν να ε ιτύχει µε τις διαφορετικές ταχύτητες στροφέων, εάν αλλάζει η συχνότητα ανεφοδιασµού. Με τις ροόδους στα τµήµατα ηλεκτρονικών ισχύων, τέτοιες σύνθετες λύσεις έγιναν ραγµατικότητα, µε α οδοτικό κόστος, εκµετάλλευση και αξιο ιστία. Σχήµα 4.7: Ρο ή εναντίον ταχύτητας, (ολίσθηση) Σχήµα 4.8: Ρο ή εναντίον της ταχύτητας µε την λήρη γραµµή δευτερεύοντα µετατρο έα και το δευτερεύοντα µετατρο έα γεννητριών Για τις µεταβλητές ανεµογεννήτριες ταχύτητας, αρκετά ηλεκτρονικά κυκλώµατα ισχύος είναι σε χρήση, µε ε αγωγή ή σύγχρονη µηχανή, ου χρησιµο οιείται ως γεννήτρια. Τα συνήθως χρησιµο οιούµενα κυκλώµατα είναι: 54

53 Α λή ε αγωγή, µηχανή βραχυκυκλωµένου κλωβού Σχήµα 4.9: 4-Q ε αγωγικής κίνησης εναλλασσόµενου ρεύµατος µηχανή / γεννήτρια µε τον λήρη γραµµικό δευτερεύοντα µετατρο έα και το δευτερεύοντα αναστροφέα µηχανών, και οι δύο για την λήρη αραγόµενη ισχύ. Α λή ε αγωγή, µηχανή βραχυκυκλωµένου κλωβού Αντί της σ ατάλης της ισχύς ολίσθησης στην αντίσταση κυκλωµάτων στροφέων, µ ορεί να µετατρα εί σε 50Hz ac και να αρασχεθεί στη γραµµή ό ως φαίνεται στο σχήµα Το σύστηµα κίνησης είναι όχι µόνο α οδοτικό, αλλά η εκτίµηση ισχύς των µετατρο έων είναι χαµηλή ε ειδή ρέ ει να χειριστεί µόνο τη ισχύ ολίσθησης. Αυτή η εκτίµηση ισχύος γίνεται χαµηλότερη για µια εριορισµένη σειρά ταχύτητας κοντά στη σύγχρονη ταχύτητα. Τα ρόσθετα λεονεκτήµατα είναι ότι το κύκλωµα ελέγχου είναι α λό, η µέγιστη ισχύ είναι % της ισχύος γεννητριών, και ο αντιδραστικός έλεγχος ισχύος. Σύγχρονη γεννήτρια Σχήµα 4.10: Έλεγχος ταχύτητας α ό την α οκατάσταση ολίσθησης Όταν η σύγχρονη γεννήτρια είναι σε χρήση, δεν υ άρχει καµία ανάγκη για τον αναστροφέα α ό την λευρά γεννητριών ο α λός διορθωτής µ ορεί να χρησιµο οιηθεί. Η σύγχρονη γεννήτρια έχει χωριστή διέγερση και καµία αντιδραστική αροχή ηλεκτρικού ρεύµατος δεν α αιτείται. Αυτό είναι το κύριο 55

54 µειονέκτηµα των µεταβλητών σχεδίων ταχύτητας µηχανών ε αγωγής. Αφ' ετέρου, αυτό το σχέδιο ροκαλεί υψηλές αρµονικές τρέχουσες και αρµονικές ρο ές και δεν ε ιτρέ ει τη ροή ισχύος και στις δύο κατευθύνσεις. Σχήµα 4.11: Σύγχρονη µηχανή / γεννήτρια µε µετατρο έα ισχύος ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ Μια ερί τωση µελέτης 500 kw, µε τρία τερύγια στο στροφέα, διαµέτρου D=38m εξετάζεται, συνδεδεµένη µε έναν ά ειρο ζυγό, ό ως φαίνεται στο σχήµα Ο άξονας του στροφέα συνδέεται µε τον άξονα της γεννήτριας µέσω ενός κιβωτίου ταχυτήτων, αναλογίας 1:47. Η δυναµική της λήρης ανεµογεννήτριας, διαµορφώνεται µέσω των ροσεγγίσεων ακτίνων για όλα τα τµήµατα µηχανών ( τερύγια, σειρές κίνησης και ύργος) Όλες οι δυναµικές συζεύξεις µεταξύ του ύργου και των σειρών κίνησης, ό ως και οι συζεύξεις µεταξύ σειρών κίνησης και τερυγίων στροφέων συµ εριλαµβάνονται ρητά. Έτσι οι διενεργηθείσες ροσοµοιώσεις, µ ορούν να θεωρηθούν ως καλές ροσεγγίσεις της ραγµατικότητας. Η διακο ή της ανάλυσης συχνοτήτων, α ό το λήρες δυναµικό σύστηµα της ανεµογεννήτριας, έδωσε µια ρο ή αξόνων φυσικής συχνότητας 1.1 Hz, ου αντιστοιχεί σε µια αξία δύο φορές η µέγιστη εριστροφική συχνότητα του ρότορα. Το ηλεκτρικό µέρος της ανεµογεννήτριας εριλαµβάνει µια γεννήτρια ε αγωγής, συνδεµένη µε το δίκτυο µέσω AC/DC/AC µετατρο έα ηλεκτρονικής ισχύος (βλ. σχήµα 4.12), ροκειµένου να ε ιτευχθεί µια µεταβλητή λειτουργία ταχύτητας. 56

55 ιπ λο ί µετα τροπ είς πηγής P W M τάσης R f,x f V f C V f A G Q out C O N V -1 Ε Λ ΕΓ Χ Ο Σ V dc C O N V -2 ΕΛ ΕΓ Χ Ο Σ (διάνυσµα) T ref T ω Σχήµα 4.12: AC/DC/AC µετατρο έας διε αφής για µεταβλητή λειτουργία της ταχύτητας της ανεµογεννήτριας Ο AC/DC/AC µετατρο έας εριλαµβάνει έναν δι λό PWM µετατρο έα ηγής τάσης ροής. Ο δευτερεύων µετατρο έας της γεννήτριας είναι διανυσµατικά ελεγχόµενος, η ρο ή αναφοράς εισόδου καθορίζεται α ό το χαρακτηριστικό ρο ής - ταχύτητας του σχήµατος 4.14, ό ως θα εξηγηθεί. Το λευρικό δίκτυο συστήµατος ελέγχου των µετατρο έων ρυθµίζει τη συνεχη τάση στην τιµή αναφοράς του και ελέγχει την αντιδραστική δύναµη αραγωγής της ανεµογεννήτριας σε µια καθορισµένη τιµή, σε αυτήν την µελέτη ου θεωρείται µηδέν (συντονισµός του αράγοντα ισχύος). Η στρατηγική µεταβλητής ταχύτητας Αντίθετα α ό τις συµβατικές σταθερές ανεµογεννήτριες ταχύτητας, ό ου η ταχύτητα των στροφών καθορίζεται ουσιαστικά λόγω της άµεσης σύνδεσης της ηλεκτρικής γεννήτριας στο δίκτυο, στην ερί τωση των µεταβλητών ανεµογεννητριών ταχύτητας η ταχύτητά τους οικίλλει µέσα σε ένα σχετικά ευρύ φάσµα, ανάλογα µε τις συνθήκες του αέρα. Η στρατηγική ου εφαρµόζεται στο σύστηµα ελέγχου αναφέρεται ως στρατηγική ελέγχου ρο ής. Μέχρι µια ορισµένη εριστροφική ταχύτητα, ου είναι κοντά στην ονοµαστική τιµή, η ρο ή στόχων καθορίζεται για να δώσει έναν µέγιστο συντελεστή ισχύος. Καθώς η ονοµαστική εριστροφική ταχύτητα ροσεγγίζεται, η ρο ή στόχων οικίλλει ώστε να ε ιτευχθεί µια οµαλή µετάβαση στη µέγιστη ρο ή. Το λήρες σύνολο εξισώσεων για τη γεννήτρια έχει εφαρµοστεί σε µια ρουτίνα, η ο οία ενσωµατώθηκε έ ειτα σε ένα αεροελαστικό ρότυ ο χρόνων - εριοχών. Το µηχανικό και ηλεκτρικό σύνολο των εξισώσεων για την κίνηση σειρών λύνεται αµφίδροµα κάθε φορά. Σύµφωνα µε αυτό, η ταχύτητα στροφέων της µηχανής µετριέται και η ρο ή αναφοράς εισαγωγής του ελεγκτή υ ολογίζεται α ό ένα χαρακτηριστικό ελέγχου ρο ή-ταχύτητας, ό ως διευκρινίζεται στο σχήµα

56 ω r 1 T ref T ref 1+ T w ω r V Σχήµα 4.13: Προσδιορισµός ρο ής αναφοράς Το χαρακτηριστικό ελέγχου ε ιλέγεται κατά τέτοιο τρό ο, ώστε το µέγιστο ενεργειακό κέρδος να ε ιτυγχάνεται µε τις χαµηλές ταχύτητες αέρα (βέλτιστη λειτουργία Cp), ενώ σε υψηλότερους ανέµους ο έλεγχος των στροφών της τερωτής, εριορίζει τη ρο ή κάτω α ό την αξία σχεδίου. Στο σχήµα 4.14, αρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά ρο ή - ταχύτητα για τις διάφορες ταχύτητες αέρα, λαµβάνοντας υ όψη τη στατική καµ ύλη Cp(λ) του στροφέα. Για τη σταθερή λειτουργία ταχύτητας, η ταχύτητα στροφέων καθορίζεται ουσιαστικά σε 30 στροφές/λε τό (rpm). Για τη µεταβλητή λειτουργία ταχύτητας, ο ε ιθυµητός έλεγχος σταθερής θέσης, χαρακτηριστικό του στροφέα, στο ε ί εδο ρο ής - ταχύτητας αρουσιάζεται ε ίσης. Σχήµα 4.14: Αεροδυναµική ρο ή στροφέων εναντίον της ταχύτητας στροφέων, µε την ταχύτητα του αέρα ως αράµετρο. Το α ότοµο µέρος του χαρακτηριστικού ελέγχου ε ιλέχτηκε ροκειµένου να διατηρηθούν η ρο ή και η δύναµη της γεννήτριας µέσα στα µέγιστα όρια, και για να α οφευχθούν οι ακραίες κλίσεις, δεδοµένου ότι αυτό θα καθιστούσε ολόκληρο το σύστηµα δύσκαµ το και θα αύξανε τη µεταβλητότητα ρο ής και τα φορτία σειρών κίνησης. Ε ιλέγοντας έναν ιο α ότοµο, το σύστηµα θα ήταν ιο δύσκαµ το, ιο κοντά σε µια σταθερή µηχανή ταχύτητας, αλλά η ενεργειακή α οδοτικότητα θα µ ορούσε να αυξηθεί ελαφρώς. 58

57 T W 1 ω B 1, θ B 1 H B D B T W 2 D B C H B C H B d H B C H G B ω G B, θ G B C G B G ω G, θ G T G H B H H H G B H G ω B 2, θ B 2 d H B C H B d H G B d H B D G d G B G D G D H H B ω B 3, θ B 3 T W 3 D B Σχήµα 4.15: 6-µαζικό µηχανικό ισοδύναµο σειρών κίνησης. Τα χαρακτηριστικά ρο ής των σειρών κίνησης, διαµορφώνονται α ό τη συσσωρευµένη αδράνεια ισοδύναµη του σχήµατος HB είναι η αδράνεια των τερυγίων, τα ο οία θεωρούνται ελαστικά για να συνδεθούν µε την λήµνη, ροκειµένου να α οτελέσει λαγίως τον τρό ο κίνησης των στροφέων. HG, HGB and HH είναι οι αδράνειες ου αντιστοιχούν στη γεννήτρια, στο κιβώτιο ταχυτήτων και στην λήµνη (συµ εριλαµβανοµένων των φρένων δίσκων, των σχετικών µερών των χαµηλών και υψηλών αξόνων ταχύτητας κ.λ..), ου συνδέονται µε κάθε ένα µέσω των ελαστικοτήτων CHGB και CGBG. Για τη γεννήτρια γίνεται χρήση του µοντέλου ροσοµοίωσης 4 ου βαθµού, ενώ οι µετατρο είς στην ερί τωση της µεταβλητής ταχύτητας της ανεµογεννήτριας, µιµούνται χρησιµο οιώντας τα θεµελιώδη τµήµατα συχνότητας των τάσεων και των ρευµάτων. Τα συστήµατα ελέγχου και των δύο µετατρο έων, ου αρουσιάζονται σχηµατικά στο σχήµα 4.12, διαµορφώνονται λε τοµερώς. Προκειµένου να α οτελέσει αεροδυναµικούς αλµούς ρο ής, µια α λουστευµένη αντι ροσώ ευση της ε ίδρασης σκιών των ύργων ενσωµατώνεται στο ρότυ ο της ανεµογεννήτριας, ό ως φαίνεται στο σχήµα Η ουρά του αέρα διαµορφώνεται α ό τον ευρέως χρησιµο οιηµένο εκθετικό νόµο. V w (δ) V h 2θ δ (rad) 0 3π/2-θ 3π/2 3π/2+θ Σχήµα 4.16: Αντι ροσώ ευση σκιών ύργων. Η χρονική α όκριση εδίου της ανεµογεννήτριας (για τη σταθερή και τη µεταβλητή λειτουργία ταχύτητας) αρουσιάζεται για τη χαρακτηριστική χρονική σειρά 59

58 ταχύτητας αέρα. Οι µέσες ταχύτητες του αέρα είναι 7 m/ και 15 m/. Η ανοχή βραχυκυκλώµατος του δικτύου στο PCC είναι 10 MVA (20 φορές η εκτιµώµενη δύναµη της ανεµογεννήτριας) και η αντίδραση Zth αναλογίας R/X υ ολογίζεται ίση µε 1.0. CS (a) VS Χρόνος(ec) (β) VS CS Χρόνος(ec) Σχήµα 4.17: Ενεργός και άεργος ισχύ ανεµογεννήτριας (α) 7 m/ και (β) 15 m/ µέση τιµή Στο σχήµα 4.17 οι ενεργές και αντιδραστικές δυνάµεις αραγωγής ανεµογεννητριών αρουσιάζονται για τα ρώτα 100 ec των δύο χρονικών σειρών ταχύτητας αέρα, για τη σταθερή (CS) και µεταβλητή ταχύτητα (VS) λειτουργίας. Η ανεµογεννήτρια µε σταθερή ταχύτητα λειτουργίας, εριλαµβάνει τον υκνωτή αντιστάθµισης 200 CkVA του σχήµατος 4.2, ενώ στην ανεµογεννήτρια µε µεταβλητή ταχύτητα λειτουργίας, η αντιδραστική αναφορά ισχύος αραγωγής τίθεται στο µηδέν (µην α αιτώντας καµία τρά εζα υκνωτών αντιστάθµισης). VS CS Χρόνος(ec) Σχήµα 4.18: 20 kv η τάση ζυγού (α ό γραµµή σε γραµµή η τιµή του rm) για ταχύτητα ανέµου 7 m/ σε χρονική σειρά. Οι ροκύ τουσες αλλαγές α ό τα 20 kv της τάσης ζυγού (α ό γραµµή σε γραµµή η τιµή του rm) αρουσιάζονται στο σχήµα 4.18, για ταχύτητα αέρα 7 m/ σε χρονική σειρά.. Η ε ίδραση της ολύ µειωµένης µεταβλητότητας της ισχύος αραγωγής 60

59 ανεµογεννητριών µε µεταβλητή ταχύτητα λειτουργίας είναι σαφής, ροκαλώντας ολύ µικρότερες διακυµάνσεις τάσης. Σχήµα 4.19: Ηλεκτρονικός µετατρο έας ισχύος 500kW, µιας µεταβλητής ταχύτητας ανεµογεννήτριας στο αιολικό άρκο του ΚΑΠΕ Ανεφοδιασµός γραµµών Καθαρό φίλτρο ισχύος Μετατροπέας κίνησης µε IGBT ενότητες DC Σύνδεση Γραµµή ρεύµατος Σχήµα 4.20: Ενεργός αναστροφέας µ ροστινών άκρων για 500kW µεταβλητής ταχύτητας ανεµογεννήτριας στο αιολικό άρκο του ΚΑΠΕ 61

60 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΙΣΧΥΟΣ 5.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο όρος " οιότητα ισχύος" αναφέρεται στη σταθερότητα της τάσης, στη σταθερότητα της συχνότητας, και στην α ουσία διάφορων µορφών ηλεκτρικού θορύβου (.χ. τρεµούλιασµα ή αρµονική διαστρέβλωση) στο ηλεκτρικό δίκτυο. Μιλώντας ιο γενικά, οι ε ιχειρήσεις αραγωγής ηλεκτρικής ισχύος και ενέργειας (ό ως η ΕΗ) και κυρίως οι ελάτες τους ε ιθυµούν εναλλασσόµενο ρεύµα βέλτιστης ηµιτονοειδούς µορφής, ό ως α εικονίζεται στο ακόλουθο σχήµα 5.1. Σχήµα 5.1: Κυµατοειδής τάση Οι ερισσότεροι ηλεκτρονικοί ελεγκτές των ανεµογεννητριών, είναι ρογραµµατισµένοι να αφήνουν τον ανεµοκινητήρα να λειτουργήσει χωρίς σύνδεση µε το δίκτυο για χαµηλές ταχύτητες ανέµου. (Εάν ήταν σε σύνδεση µε το δίκτυο, στην ερί τωση χαµηλών ταχυτήτων ανέµου, θα λειτουργούσε στην ραγµατικότητα ως κινητήρας). Μόλις ο άνεµος γίνει αρκετά ισχυρός για να κινήσει το ρότορα του ανεµοκινητήρα µε την ε ιθυµητή ταχύτητά, η γεννήτρια συνδέεται µε το ηλεκτρικό δίκτυο. ιαφορετικά, θα υ ήρχε µόνο η µηχανική αντίσταση στο κιβώτιο ταχυτήτων και στη γεννήτρια, για να α οτρέψει το ρότορα α ό την ε ιτάχυνση, και τελικά θα ε ιτάχυνε υ ερβολικά. (Υ άρχουν διάφορες συσκευές ασφάλειας, συµ εριλαµβανοµένων των φρένων, σε ερί τωση ου η σωστή διαδικασία έναρξης α οτύχει). Εάν γυρίζαµε µια µεγάλη ανεµογεννήτρια στο δίκτυο µε έναν κανονικό διακό τη, οι γειτονικοί ζυγοί θα αντιµετώ ιζαν έντονες βυθίσεις τάσης (λόγω του ρεύµατος ου α αιτείται για να µαγνητίσει τη γεννήτρια), ακολουθούµενες α ό µια αιχµή ισχύος, λόγω του ολύ µεγάλου ρεύµατος των γεννητριών στο δίκτυο. Μια ακόµη δυσάρεστη αρενέργεια χρησιµο οίησης ενός "σκληρού" διακό τη, θα ήταν να τεθεί ολλή 62

61 ρόσθετη ένδυση στο κιβώτιο ταχυτήτων, δεδοµένου ότι η α ότοµη σύνδεση της γεννήτριας θα λειτουργούσε σαν να λειτουργούσε ξαφνικά το µηχανικό φρένο του ανεµοκινητήρα. Σχήµα 5.2: Φωτογραφίες ένωσης των θυρίστορ Για να α οτρα εί αυτή η κατάσταση, οι σύγχρονες ανεµογεννήτριες έχουν µαλακή εκκίνηση, δηλαδή συνδέονται και α οσυνδέονται βαθµιαία στο δίκτυο χρησιµο οιώντας θυρίστορ, ένας τύ ος συνεχών διακο τών ηµιαγωγών, οι ο οίοι µ ορούν να ελέγχονται ηλεκτρονικά, ό ως στους σύγχρονους αυξοµειωτές έντασης φωτισµού, ό ου ρυθµίζετε συνεχώς η τάση. Τα θυρίστορ καταναλώνουν α ό 1% έως 2% τοις εκατό της ενέργειας ου τα διαρρέει. Οι σύγχρονες ανεµογεννήτριες είναι ε οµένως εξο λισµένες µε έναν α οκαλούµενο διακό τη αράκαµψης, ένα µηχανικό διακό τη, ο ο οίος ενεργο οιείται µετά την µαλακή εκκίνηση της γεννήτριας, µε α οτέλεσµα το οσό της καταναλωµένης ενέργειας να ελαχιστο οιείται. Εάν µια ανεµογεννήτρια συνδέεται µε ένα αδύνατο ηλεκτρικό δίκτυο, (δηλαδή, αρεκκλίνει ολύ α ό το ηλεκτρικό δίκτυο, µε µια χαµηλή δυνατότητα µεταφοράς ισχύος), µ ορούν να υ άρξουν σηµαντικά ροβλήµατα στην µορφή της αρεχόµενης ισχύος. Σε τέτοιες ερι τώσεις µ ορεί να είναι α αραίτητο να ενισχυθεί το δίκτυο, ροκειµένου να δεχθεί ηλεκτρική ισχύ α ό την ανεµογεννήτρια. Το τρεµούλιασµα είναι µια έκφραση εφαρµοσµένης µηχανικής για τις βραχύβιες µεταβολές της τάσης στο ηλεκτρικό δίκτυο, το ο οίο µ ορεί να αναγκάσει τους λαµ τήρες να τρεµοσβήνουν. Αυτό το φαινόµενο µ ορεί να είναι σχετικό εάν µια ανεµογεννήτρια συνδέεται µε ένα αδύνατο δίκτυο, δεδοµένου ότι οι βραχύβιες µεταβολές του ανέµου θα ροκαλέσουν µεταβολές στην αραγωγή ισχύος. Υ άρχουν διάφοροι τρό οι ώστε να εξεταστεί το ζήτηµα αυτό στο σχέδιο του ανεµοκινητήρα και της γεννήτριας τόσο µηχανικά όσο και ηλεκτρικά, ενώ σηµαντική είναι και η συνεισφορά των ηλεκτρονικών ισχύος. Η α οµονωµένη λειτουργία είναι µια κατάσταση ου µ ορεί να εµφανιστεί όταν ένα τµήµα του ηλεκτρικού δικτύου α οσυνδεθεί α ό το κύριο ηλεκτρικό δίκτυο, ό ως αραδείγµατος χάριν συµβαίνει στην ερί τωση τυχαίας ή ροκαλούµενης λειτουργίας ενός ηλεκτρικού διακό τη στο δίκτυο (.χ. λόγω αστρα ής, 63

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ. 1. Η μελέτη της δομής και της αρχής λειτουργίας ενός ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα.

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ. 1. Η μελέτη της δομής και της αρχής λειτουργίας ενός ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα. Σκοπός της άσκησης: ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι: 1. Η μελέτη της δομής και της αρχής λειτουργίας ενός ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα. 1. Γενικά Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μια ηλεκτρική µηχανή συνεχούς ρεύµατος χρησιµοποιείται ως γεννήτρια, όταν ο άξονάς της στρέφεται από µια κινητήρια µηχανή (prim movr). Η κινητήρια µηχανή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ ΙΙ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ ΙΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ ΙΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Ε.Ρ. 1. Μια σύγχρονη γεννήτρια με ονομαστικά στοιχεία: 2300V, 1000kV, 60Hz, διπολική με συντελεστής ισχύος 0,8 επαγωγικό και σύνδεση σε αστέρα έχει σύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 2 η

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 2 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 2 η Τίτλος Άσκησης: ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ και ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ «Λειτουργία Γεννήτριας Συνεχούς Ρεύματος Ξένης διέγερσης και σχεδίαση της χαρακτηριστικής φορτίου» «Λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ. ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς.

ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ. ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς. ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΜ:6749 ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς. ΣΚΟΠΟΣ: Για να λειτουργήσει μια γεννήτρια, πρέπει να πληρούνται οι παρακάτω βασικές

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

2. ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ 28 2. ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Οι γεννήτριες εναλλασσόµενου ρεύµατος είναι δύο ειδών Α) οι σύγχρονες γεννήτριες ή εναλλακτήρες και Β) οι ασύγχρονες γεννήτριες Οι σύγχρονες γεννήτριες παράγουν

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΥ 340 Μηχανική Ηλεκτρικής Ισχύος Ασύγχρονοι κινητήρες

ΗΜΥ 340 Μηχανική Ηλεκτρικής Ισχύος Ασύγχρονοι κινητήρες ΗΜΥ 340 Μηχανική Ηλεκτρικής Ισχύος Ασύγχρονοι κινητήρες Δρ. Ηλίας Κυριακίδης Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ 2007 Ηλίας

Διαβάστε περισσότερα

Οι μηχανές ΕΡ είναι γεννήτριες που μετατρέπουν τη μηχανική ισχύ σε ηλεκτρική και κινητήρες που μετατρέπουν την ηλεκτρική σε μηχανική

Οι μηχανές ΕΡ είναι γεννήτριες που μετατρέπουν τη μηχανική ισχύ σε ηλεκτρική και κινητήρες που μετατρέπουν την ηλεκτρική σε μηχανική Οι μηχανές ΕΡ είναι γεννήτριες που μετατρέπουν τη μηχανική ισχύ σε ηλεκτρική και κινητήρες που μετατρέπουν την ηλεκτρική σε μηχανική Υπάρχουν 2 βασικές κατηγορίες μηχανών ΕΡ: οι σύγχρονες και οι επαγωγικές

Διαβάστε περισσότερα

Σηµειώσεις Θεωρίας και Μέθοδοι. Κεφάλαιο: Παράγωγοι. και Cgδυο συναρτήσεων f και g εργαζόµαστε ως εξής: x,f(x ) και ( ) ó a

Σηµειώσεις Θεωρίας και Μέθοδοι. Κεφάλαιο: Παράγωγοι. και Cgδυο συναρτήσεων f και g εργαζόµαστε ως εξής: x,f(x ) και ( ) ó a Κοινή εφα τοµένη Αν θέλουµε να βρούµε τη κοινή εφα τοµένη ( ε ) : y=α +β των γραφικών αραστάσεων gδυο συναρτήσεων g εργαζόµαστε ως εξής:,( ) ( ) Έστω ( ),g( ) τα κοινά σηµεία της (ε) µε την εφα τοµένη

Διαβάστε περισσότερα

«Προηγµένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών»,

«Προηγµένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών», «Προηγµένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών», Μέτρο: «Εισαγωγή και Αξιοποίηση των νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση» του Επιχειρησιακού Προγράµµατος Κοινωνία της Πληροφορίας ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

μετασχηματιστή. ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού

μετασχηματιστή. ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού μετασχηματιστή. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ: Αικατερίνης-Χρυσοβαλάντης Γιουσμά Α.Ε.Μ:

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΡΟΠΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΡΟΠΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ Ένας που κατασκευάζεται ώστε να παρουσιάζει μεγάλη αντίσταση δρομέα η ροπή εκκίνησης του είναι αρκετά υψηλή αλλά το ίδιο υψηλή είναι και η ολίσθηση του στις κανονικές συνθήκες λειτουργίας Όμως επειδή Pconv=(1-s)PAG,

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Βιοµηχανικής Πληροφορικής Σηµειώσεις Ηλεκτρονικών Ισχύος Παράρτηµα

Τµήµα Βιοµηχανικής Πληροφορικής Σηµειώσεις Ηλεκτρονικών Ισχύος Παράρτηµα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ηµιτονοειδές Ρεύµα και Τάση Τριφασικά Εναλλασσόµενα ρεύµατα Ισχύς και Ενέργεια Ενεργός τιµή περιοδικών µη ηµιτονικών κυµατοµορφών 1. Ηµιτονοειδές Ρεύµα και Τάση Οταν οι νόµοι του Kirchoff εφαρµόζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΛΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ (ΕΝΑΛΛΑΚΤΗΡΑ) ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΛΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ (ΕΝΑΛΛΑΚΤΗΡΑ) ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΛΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ (ΕΝΑΛΛΑΚΤΗΡΑ) ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ Σκοπός της άσκησης: 1. Ο πειραματικός προσδιορισμός της χαρακτηριστικής λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

3η Εργαστηριακή Άσκηση: Εύρεση χαρακτηριστικής και συντελεστή απόδοσης κινητήρα συνεχούς ρεύµατος

3η Εργαστηριακή Άσκηση: Εύρεση χαρακτηριστικής και συντελεστή απόδοσης κινητήρα συνεχούς ρεύµατος Ονοµατεπώνυµο: Αριθµός Μητρώου: Εξάµηνο: Υπογραφή Εργαστήριο Ηλεκτροµηχανικών Συστηµάτων Μετατροπής Ενέργειας 3η Εργαστηριακή Άσκηση: Εύρεση χαρακτηριστικής και συντελεστή απόδοσης κινητήρα συνεχούς ρεύµατος

Διαβάστε περισσότερα

5. ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ

5. ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ 73 5. ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ Στην συνέχεια εξετάζονται οι µονοφασικοί επαγωγικοί κινητήρες αλλά και ορισµένοι άλλοι όπως οι τριφασικοί σύγχρονοι κινητήρες που υπάρχουν σε µικρό ποσοστό σε βιοµηχανικές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΜΕΝΟΥ ΔΡΟΜΕΑ

ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΜΕΝΟΥ ΔΡΟΜΕΑ ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΜΕΝΟΥ ΔΡΟΜΕΑ Σκοπός της άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι: 1. Ο πειραματικός προσδιορισμός των απωλειών σιδήρου και των μηχανικών απωλειών

Διαβάστε περισσότερα

Κινητήρας παράλληλης διέγερσης

Κινητήρας παράλληλης διέγερσης Κινητήρας παράλληλης διέγερσης Ισοδύναμο κύκλωμα V = E + I T V = I I T = I F L R F I F R Η διέγερση τοποθετείται παράλληλα με το κύκλωμα οπλισμού Χαρακτηριστική φορτίου Έλεγχος ταχύτητας Μεταβολή τάσης

Διαβάστε περισσότερα

3η Εργαστηριακή Άσκηση: Εύρεση χαρακτηριστικής και συντελεστή απόδοσης κινητήρα συνεχούς ρεύµατος

3η Εργαστηριακή Άσκηση: Εύρεση χαρακτηριστικής και συντελεστή απόδοσης κινητήρα συνεχούς ρεύµατος Ονοµατεπώνυµο: Αριθµός Μητρώου: Εξάµηνο: Υπογραφή Εργαστήριο Ηλεκτροµηχανικών Συστηµάτων Μετατροπής Ενέργειας 3η Εργαστηριακή Άσκηση: Εύρεση χαρακτηριστικής και συντελεστή απόδοσης κινητήρα συνεχούς ρεύµατος

Διαβάστε περισσότερα

25.2. Εισαγωγή Θεωρητικές Επεξηγήσεις Λειτουργίας

25.2. Εισαγωγή Θεωρητικές Επεξηγήσεις Λειτουργίας φαρμογή 5 Τριφασικός παγωγικός Κινητήρας : Με Τυλιγμένο Δρομέα ( ο μέρος) 5.. Σκοποί της φαρμογής Μαθησιακοί Στόχοι Να μπορείτε να εξετάζετε την κατασκευή ενός τριφασικού επαγωγικού κινητήρα με τυλιγμένο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την:

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την: Σκοπός της Άσκησης: ΑΣΚΗΣΗ η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την: α. Κατασκευή μετασχηματιστών. β. Αρχή λειτουργίας μετασχηματιστών.

Διαβάστε περισσότερα

Hλεκτρομηχανικά Συστήματα Mετατροπής Ενέργειας

Hλεκτρομηχανικά Συστήματα Mετατροπής Ενέργειας Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών Τομέας Μηχανολογικών Κατασκευών και Αυτομάτου Ελέγχου 2.3.26.3 Hλεκτρομηχανικά Συστήματα Mετατροπής Ενέργειας Εξέταση 3 ου Eξαμήνου (20 Φεβρουαρίου

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Ηλεκτρολογίας Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Ηλεκτρολογίας Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Θέµατα Ηλεκτρολογίας Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ζήτηµα ο Α. Στις ερωτήσεις -5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίλα το γράµµα ου αντιστοιχεί στη σωστή αάντηση..

Διαβάστε περισσότερα

10 - ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ

10 - ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ 10 - ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Ηλεκτρική μηχανή ονομάζεται κάθε διάταξη η οποία μετατρέπει τη μηχανική ενεργεια σε ηλεκτρική ή αντίστροφα ή μετατρεπει τα χαρακτηριστικά του ηλεκτρικού ρεύματος. Οι ηλεκτρικες

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ Ενότητα 2: Ασύγχρονος Τριφασικός Κινητήρας Αρχή Λειτουργίας Ηρακλής Βυλλιώτης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 2013/2014, Ημερομηνία: 24/06/2014

Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 2013/2014, Ημερομηνία: 24/06/2014 Θέμα ο Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 03/04, Ημερομηνία: 4/06/04 Σε μονοφασικό Μ/Σ ονομαστικής ισχύος 60kA, 300/30, 50Hz, ελήφθησαν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΗΕ I ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜ/ΩΝΥΜΟ:ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΓΚΟΥΝΤΟΥΣΟΥΔΗΣ Α.Μ:6750 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟΥ:ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ)

ΟΝΟΜ/ΩΝΥΜΟ:ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΓΚΟΥΝΤΟΥΣΟΥΔΗΣ Α.Μ:6750 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟΥ:ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΟΝΟΜ/ΩΝΥΜΟ:ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΓΚΟΥΝΤΟΥΣΟΥΔΗΣ Α.Μ:6750 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟΥ:ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) Περιγραφή Λειτουργίας Σύγχρονου Κινητήρα Σκοπός: Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να περιγράψει τη λειτουργία ενός

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ I

ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ I ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ I Τέσσερα σηµαντικά στοιχεία: Το εισόδηµα του καταναλωτή Οι τιµές των αγαθών Οι ροτιµήσεις των καταναλωτών Η υ όθεση ότι ο καταναλωτής λαµβάνει α οφάσεις ου µεγιστο οιούν

Διαβάστε περισσότερα

1. Η εξίσωση της αποµάκρυνσης σε έναν απλό αρµονικό ταλαντωτή, πλάτους x0 και κυκλικής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση x = x0ηµωt

1. Η εξίσωση της αποµάκρυνσης σε έναν απλό αρµονικό ταλαντωτή, πλάτους x0 και κυκλικής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση x = x0ηµωt ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΣ ΞΤΑΣΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΜΑΙΟΥ ΞΤΑΟΜΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΟ ΚΥΚΛΩΝ): ΦΥΣΙΚΗ Θέµα ο. Η εξίσωση της αοµάκρυνσης σε έναν αλό αρµονικό ταλαντωτή, λάτους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ Σκοπός της άσκησης: Σκοπός της άσκησης είναι: 1. Να εξοικειωθεί ο σπουδαστής με την διαδικασία εκκίνησης ενός σύγχρονου τριφασικού

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΚΙΝ,n = -Ε n Ε ΥΝ,n = 2E n

Ε ΚΙΝ,n = -Ε n Ε ΥΝ,n = 2E n Κεφάλαιο ο Α Η θεωρία το Boh για το δρογόνο στηρίζεται στις δύο σνθήκες: m Σνθήκη κεντροµόλο: FCFκεντροµόλος Σνθήκη κβάντωσης της στροφορµής: L h, ό ο Lm α ό ο ροκύ τον οι σχέσεις:.. Α όδειξη: L m h m

Διαβάστε περισσότερα

Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης

Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης ΑΣΚΗΣΗ 5 Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης 1 Α. Θεωρητικές επεξηγήσεις: Μια ηλεκτρική μηχανή συνεχούς ρεύματος παράγει τάση συνεχούς μορφής όταν χρησιμοποιείται ως γεννήτρια, ενώ ένας κινητήρας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση της αρχής λειτουργίας των μηχανών συνεχούς ρεύματος, β) η ανάλυση της κατασκευαστικών

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΥΣ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΥΣ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ Το κανονικό εύρος λειτουργίας ενός τυπικού επαγωγικού κινητήρα (κλάσης Α, Β και C) περιορίζεται κάτω από 5% για την ολίσθηση ενώ η μεταβολή της ταχύτητας πέρα από αυτό το εύρος είναι σχεδόν ανάλογη του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 2 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ ΜΕ ΦΟΡΤΙΟ

ΑΣΚΗΣΗ 2 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ ΜΕ ΦΟΡΤΙΟ ΑΣΚΗΣΗ 2 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ ΜΕ ΦΟΡΤΙΟ Σκοπός της άσκησης: Σκοπός της άσκησης είναι η μελέτη των χαρακτηριστικών λειτουργίας μιας σύγχρονης γεννήτριας

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανές εναλλασσομένου ρεύματος

Μηχανές εναλλασσομένου ρεύματος Μηχανές εναλλασσομένου ρεύματος 1 Εισαγωγή Οι μηχανές εναλλασσόμενου ρεύματος (Ε.Ρ.) αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των ηλεκτρικών μηχανών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία, κυρίως λόγω της επικράτησης

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Ηλεκτρολογίας Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Ηλεκτρολογίας Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Ζήτηµα ο Θέµατα Ηλεκτρολογίας Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 000 Α. Στις ερωτήσεις -5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίλα το γράµµα ου αντιστοιχεί στη σωστή αάντηση.. Κατά

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτροκινητήρας Εναλλασσόμενου Ρεύματος τύπου κλωβού. Άσκηση 9. Ηλεκτροκινητήρας εναλλασσόμενου ρεύματος τύπου κλωβού

Ηλεκτροκινητήρας Εναλλασσόμενου Ρεύματος τύπου κλωβού. Άσκηση 9. Ηλεκτροκινητήρας εναλλασσόμενου ρεύματος τύπου κλωβού ANTIKEIMENO: Άσκηση 9 Ηλεκτροκινητήρας εναλλασσόμενου ρεύματος τύπου κλωβού ΣΤΟΧΟΙ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ: Κατανόηση της λειτουργίας του ηλεκτροκινητήρα εναλλασσόμενου ρεύματος τύπου κλωβού Υπολογισμός μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών

Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών Το εκπαιδευτικό υλικό που ακολουθεί αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου «Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών», του Μέτρου «Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ για Αιολικά Πάρκα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ για Αιολικά Πάρκα ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ για Αιολικά Πάρκα Υποβάλλεται από τον Κάτοχο Άδειας Παραγωγής µαζί µε την Αίτηση Σύνδεσης Απαιτείται η υποβολή πιστοποιητικού σύµφωνα µε το πρότυπο IEC 61400-21

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΓ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΓ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ Πολύ συχνά όταν μία ΣΓ συνδεθεί σε κάποιο μεγάλο σύστημα ισχύος, καμία μεταβολή στα χαρακτηριστικά της γεννήτριας δεν μπορεί να προκαλέσει εμφανή αλλαγή στη συχνότητα του συστήματος Η παρατήρηση αυτή εκφράζει

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΤΆ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΓ

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΤΆ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΓ Όταν κατά τη λειτουργία μιας ΣΓ η ροπή στον άξονα της ή το φορτίο της μεταβληθούν απότομα, η λειτουργία της παρουσιάζει κάποιο μεταβατικό φαινόμενο για κάποια χρονική διάρκεια μέχρι να επανέλθει στη στάσιμη

Διαβάστε περισσότερα

Μαγνητικό Πεδίο. μαγνητικό πεδίο. πηνίο (αγωγός. περιστραμμένος σε σπείρες), επάγει τάση στα άκρα του πηνίου (Μετασχηματιστής) (Κινητήρας)

Μαγνητικό Πεδίο. μαγνητικό πεδίο. πηνίο (αγωγός. περιστραμμένος σε σπείρες), επάγει τάση στα άκρα του πηνίου (Μετασχηματιστής) (Κινητήρας) Ένας ρευματοφόρος αγωγός παράγει γύρω του μαγνητικό πεδίο Ένα χρονικά μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο, του οποίου οι δυναμικές γραμμές διέρχονται μέσα από ένα πηνίο (αγωγός περιστραμμένος σε σπείρες), επάγει

Διαβάστε περισσότερα

Στο στάτη της μηχανής εφαρμόζεται ένα 3-φασικό σύστημα ρευμάτων το οποίο παράγει στο εσωτερικό της στρεφόμενο ομογενές μαγνητικό πεδίο

Στο στάτη της μηχανής εφαρμόζεται ένα 3-φασικό σύστημα ρευμάτων το οποίο παράγει στο εσωτερικό της στρεφόμενο ομογενές μαγνητικό πεδίο Στον ΣΚ 2 πόλων το μαγνητικό πεδίο του δρομέα BR παράγεται από το ρεύμα διέγερσης IF Στο στάτη της μηχανής εφαρμόζεται ένα 3-φασικό σύστημα ρευμάτων το οποίο παράγει στο εσωτερικό της στρεφόμενο ομογενές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΚΑΙ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΜΑ Α Β ) ΕΥΤΕΡΑ 6

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜ/ΝΥΜΟ: ΜΠΑΛΑΜΠΑΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΜ:6105 ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: ΤΡΟΠΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΓΕΝΗΤΡΙΑΣ

ΟΝΟΜ/ΝΥΜΟ: ΜΠΑΛΑΜΠΑΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΜ:6105 ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: ΤΡΟΠΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΓΕΝΗΤΡΙΑΣ ΟΝΟΜ/ΝΥΜΟ: ΜΠΑΛΑΜΠΑΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΜ:6105 ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: ΤΡΟΠΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΓΕΝΗΤΡΙΑΣ 1 Η γεννήτρια ή ηλεκτρογεννήτρια είναι μηχανή που βασίζεται στους νόμους της

Διαβάστε περισσότερα

2012 : (307) : , 29 2012 : 11.00 13.30

2012  : (307) : , 29 2012 : 11.00 13.30 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΙΙ) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : Εφαρµοσµένη Ηλεκτρολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ

ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ Α.1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗ Ο μετασχηματιστής είναι μια ηλεκτρική διάταξη που μετατρέπει εναλλασσόμενη ηλεκτρική ενέργεια ενός επιπέδου τάσης

Διαβάστε περισσότερα

Πιο αναλυτικά, οι τρο ο οιήσεις ου σχεδιάστηκαν για το εγκεκριµένο έργο και εριγράφονται στο αρόν συµ ληρωµατικό τεύχος είναι οι εξής:

Πιο αναλυτικά, οι τρο ο οιήσεις ου σχεδιάστηκαν για το εγκεκριµένο έργο και εριγράφονται στο αρόν συµ ληρωµατικό τεύχος είναι οι εξής: Ονοµασία - Περιγραφή Τρο ο οιήσεων Έργου Το εγκεκριµένο έργο ου ρόκειται να τρο ο οιηθεί αφορά στην κατασκευή των διασυνδετικών Γ.Μ. 400 & 150 KV του νέου ΚΥΤ Μεγαλό ολης. Πιο συγκεκριµένα, αφορά στην

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση της λειτουργίας του κινητήρα συνεχούς

Διαβάστε περισσότερα

Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος παράλληλης. διέγερσης

Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος παράλληλης. διέγερσης ΑΣΚΗΣΗ 6 Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης 1 Α. Θεωρητικές επεξηγήσεις: Στις γεννήτριες παράλληλης διέγερσης το τύλιγμα διέγερσης συνδέεται παράλληλα με το κύκλωμα του δρομέα, όπως φαίνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Ο : ΤΡΙΦΑΣΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Ο : ΤΡΙΦΑΣΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Ο : ΤΡΙΦΑΣΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ 1 Τα τριφασικά δίκτυα χρησιμοποιούνται στην παραγωγή και μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας για τους εξής λόγους: 1. Οικονομία στο αγώγιμο υλικό (25% λιγότερος χαλκός). 2. Η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Μ.Ν. Ντυκέν, Πανε ιστήµιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. ΙΑΛΕΞΗ 05 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Βόλος, 04-05 . Μέτρα ιασ οράς - Μεταβλητότητας . Εύρος e Max -M Ε ηρεάζεται α ό τον λήθος των αρατηρήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ

ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΤΡΙΦΑΣΙΚΗ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας επαγωγικής γεννήτριας. ΟΝΟΜΑ : Μιμίκος Ευστράτιος. Α.Ε.Μ. : 6798 ΣΚΟΠΟΣ : O σκοπός της εργασίας είναι η περιγραφή του

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονική Έρευνα Ικανοποίησης Χρηστών Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων

Ηλεκτρονική Έρευνα Ικανοποίησης Χρηστών Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων 2 ΜΟΝΑ Α ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ ΕΡΕΥΝΑ Ηλεκτρονική Έρευνα Ικανοποίησης Χρηστών Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Επιµέλεια : Βασίλης Πολυχρονόπουλος ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις 1 έως 4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίλα σε κάθε αριθµό το γράµµα ου αντιστοιχεί στη σωστή

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΚΥΚΛΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ

Γ ΚΥΚΛΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Προτεινόµενα Θέµατα Γ Λυκείου Νοέµβριος 00 Φυσική κατεύθυνσης ΘΕΜΑ Α Στις ροτάσεις αό -4 να βρείτε την σωστή αάντηση.. Μία αό τις αρακάτω σχέσεις εριγράφει την συχνότητα της αµείωτης ηλεκτρικής ταλάντωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Τ.Ε.Ι. Κρήτης Τµήµα Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΩΝΝΑ ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Επιβλέπων Καθηγητής Εµµανουήλ Καραπιδάκης Χανιά Σεπτέµβριος 2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ MM505 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ Εργαστήριο ο - Θεωρητικό Μέρος Βασικές ηλεκτρικές μετρήσεις σε συνεχές και εναλλασσόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Στα τυλίγματα απόσβεσης ενός ΣΚ μπορεί να αναπτυχθεί κάποια ροπή εκκίνησης χωρίς εξωτερική τροφοδοσία του κυκλώματος διέγερσης

Στα τυλίγματα απόσβεσης ενός ΣΚ μπορεί να αναπτυχθεί κάποια ροπή εκκίνησης χωρίς εξωτερική τροφοδοσία του κυκλώματος διέγερσης Στα τυλίγματα απόσβεσης ενός ΣΚ μπορεί να αναπτυχθεί κάποια ροπή εκκίνησης χωρίς εξωτερική τροφοδοσία του κυκλώματος διέγερσης Μια μηχανή που κατασκευάζεται με τυλίγματα απόσβεσης ονομάζεται επαγωγική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 11 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 11 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ 11 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση των τρόπων ελέγχου της ταχύτητας

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΤΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΚΥΚΛΩΜΑ

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΤΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΚΥΚΛΩΜΑ Το ισοδύναμο κύκλωμα ενός επαγωγικού κινητήρα αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για τον προσδιορισμό της απόκρισης του κινητήρα στις αλλαγές του φορτίου του Για να χρησιμοποιηθεί αυτό το ισοδύναμο θα

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΑΣ / Σ.Τ.ΕΦ. Πάτρα Τμήμα: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ. Εξέταση στο μάθημα «Ηλεκτρικές Μηχανές»

Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΑΣ / Σ.Τ.ΕΦ. Πάτρα Τμήμα: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ. Εξέταση στο μάθημα «Ηλεκτρικές Μηχανές» Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΑΣ / Σ.Τ.ΕΦ. Πάτρα 26-1-2012 Τμήμα: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ Εξέταση στο μάθημα «Ηλεκτρικές Μηχανές» ΠΡΟΣΟΧΗ: Για οποιοδήποτε σύμβολο χρησιμοποιήσετε στις πράξεις σας, να γράψετε ξεκάθαρα τι αντιπροσωπεύει

Διαβάστε περισσότερα

Δίνεται η επαγόμενη τάση στον δρομέα συναρτήσει του ρεύματος διέγερσης στις 1000στρ./λεπτό:

Δίνεται η επαγόμενη τάση στον δρομέα συναρτήσει του ρεύματος διέγερσης στις 1000στρ./λεπτό: ΑΣΚΗΣΗ 1 Η Ένας κινητήρας συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης, έχει ονομαστική ισχύ 500kW, τάση 1000V και ρεύμα 560Α αντίστοιχα, στις 1000στρ/λ. Η αντίσταση οπλισμού του κινητήρα είναι RA=0,09Ω. Το τύλιγμα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΦΑΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΡΙΦΑΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΤΡΙΦΑΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΡΙΦΑΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Φορτίο 3. Σημείο έγχυσης ισχύος Φορτίο 1. 600 kva cosφ=0.8 επαγωγικό 10+j35 Ω/φάση Φορτίο 2. 1100 kva cosφ=0.9 χωρητικό P = 600 kw cosφ=0.85 επαγωγικό Φορτίο 4 P=750 kw Q=150 kvar Μονογραμμικό κύκλωμα

Διαβάστε περισσότερα

Γεννήτριες ΣΡ Ξένης Διέγερσης

Γεννήτριες ΣΡ Ξένης Διέγερσης Γεννήτριες ΣΡ Ξένης Διέγερσης Γεννήτριες ΣΡ Γεννήτριες ανεξάρτητης διέγερσης: το κύκλωμα που παράγει το κύριο πεδίο (κύκλωμα διέγερσης) τροφοδοτείται από μία ξεχωριστή πηγή, ανεξάρτητη από τη γεννήτρια

Διαβάστε περισσότερα

EVITA ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΠΑΦΩΝ / ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ. Σαντορίνη 28/04/2011 Βασίλειος Πα ανικολάου

EVITA ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΠΑΦΩΝ / ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ. Σαντορίνη 28/04/2011 Βασίλειος Πα ανικολάου EVITA ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΠΑΦΩΝ / ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ Σαντορίνη 28/04/2011 Βασίλειος Πα ανικολάου ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΕΠΑΦΕΣ Κάθε 100 ε ισκέψεις θα ρέ ει να καταχωρείτε

Διαβάστε περισσότερα

Κινητήρας συνεχούς ρεύματος παράλληλης. διέγερσης

Κινητήρας συνεχούς ρεύματος παράλληλης. διέγερσης ΑΣΚΗΣΗ 9 Κινητήρας συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης 1 Α. Θεωρητικές επεξηγήσεις: Σε μια ηλεκτρική μηχανή συνεχούς ρεύματος αν τροφοδοτήσουμε το τύλιγμα οπλισμού με συνεχή τάση τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΚΑΙ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΜΑ Α

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α), η κατανόηση της λειτουργίας της γεννήτριας

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή λειτουργίας στοιχειώδους γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος

Αρχή λειτουργίας στοιχειώδους γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος Αρχή λειτουργίας στοιχειώδους γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος ΣΤΟΧΟΣ : Ο μαθητής να μπορεί να, εξηγεί την αρχή λειτουργίας στοιχειώδους γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος, κατανοεί τον τρόπο παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Πρόλογος...13

Περιεχόμενα. Πρόλογος...13 Περιεχόμενα Πρόλογος...3 Κεφάλαιο : Στοιχεία ηλεκτρικών κυκλωμάτων...5. Βασικά ηλεκτρικά μεγέθη...5.. Ηλεκτρικό φορτίο...5.. Ηλεκτρικό ρεύμα...5..3 Τάση...6..4 Ενέργεια...6..5 Ισχύς...6..6 Σύνοψη...7.

Διαβάστε περισσότερα

Physics by Chris Simopoulos

Physics by Chris Simopoulos ΠΥΚΝΩΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ Πυκνωτή ονομάζουμε ένα σύστημα δυο αγωγών οι οοίοι βρίσκονται σε μικρή αόσταση μεταξύ τους και φέρουν ίσα και αντίθετα ηλεκτρικά φορτία. Χαρακτηριστικό μέγεθος των υκνωτών

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Γ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Γ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Γ ΜΑΘΗΜΑ 2 Ισοδύναμο Ηλεκτρικό Κύκλωμα Σύγχρονων Μηχανών Ουρεϊλίδης Κωνσταντίνος, Υποψ. Διδακτωρ Υπολογισμός Αυτεπαγωγής και αμοιβαίας επαγωγής Πεπλεγμένη μαγνητική ροή συναρτήσει των

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ

Άσκηση 1 ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ Άσκηση 1 ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ 1.1 Μέτρηση του λόγου μετασχηματισμού και προσδιορισμός παραμέτρων ισοδύναμου κυκλώματος μονοφασικών μετασχηματιστών 1.2 Αυτομετασχηματιστές 1.3 Τριφασικοί μετασχηματιστές Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΡΟΠΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΡΟΠΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ Αν είναι γνωστή η συμπεριφορά των μαγνητικών πεδίων στη μηχανή, είναι δυνατός ο προσεγγιστικός προσδιορισμός της χαρακτηριστικής ροπής-ταχύτητας του επαγωγικού κινητήρα Όπως είναι γνωστό η επαγόμενη ροπή

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Πρόλογος...13

Περιεχόμενα. Πρόλογος...13 Περιεχόμενα Πρόλογος...3 Κεφάλαιο : Στοιχεία ηλεκτρικών κυκλωμάτων...5. Βασικά ηλεκτρικά μεγέθη...5.. Ηλεκτρικό φορτίο...5.. Ηλεκτρικό ρεύμα...5..3 Τάση...6..4 Ενέργεια...6..5 Ισχύς...6..6 Σύνοψη...7.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΙΣΧΥΟΣ ΗΜΥ 444

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΙΣΧΥΟΣ ΗΜΥ 444 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΙΣΧΥΟΣ ΗΜΥ 444 ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ DC ΚΑΙ AC ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΔΙΑΛΕΙΠΤΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ Δρ Ανδρέας Σταύρου ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Τα Θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Ελέγχου στα Αιολικά Συστήματα

Τεχνολογίες Ελέγχου στα Αιολικά Συστήματα Τεχνολογίες Ελέγχου στα Αιολικά Συστήματα Ενότητα 1: Εισαγωγή Καθηγητής Αντώνιος Αλεξανδρίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση της λειτουργίας της γεννήτριας συνεχούς ρεύματος

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 4 Αρχή λειτουργίας Μηχανών DC

Άσκηση 4 Αρχή λειτουργίας Μηχανών DC Άσκηση 4 Αρχή λειτουργίας Μηχανών DC 4.1 Σκοπός της Άσκησης Σκοπός την Άσκησης είναι η μελέτη της αρχής λειτουργίας των μηχανών DC. Οι μηχανές DC μπορούν να λειτουργήσουν είτε ως γεννήτριες είτε ως κινητήρες.

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Εξετάσεων 94. δ. R

Θέµατα Εξετάσεων 94. δ. R Θέµατα Εξετάσεων 94 Συνεχές ρεύµα 42) Ο ρόλος µιας ηλεκτρικής πηγής σ' ένα κύκλωµα είναι: α) να δηµιουργεί διαφορά δυναµικού β) να παράγει ηλεκτρικά φορτία γ) να αποθηκεύει ηλεκτρικά φορτία δ) να επιβραδύνει

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΗΤΕΣ & ΟΡΥΦΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 4 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΑΡΕΜΒΟΛΕΣ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΚΙΝΗΤΕΣ & ΟΡΥΦΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 4 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΑΡΕΜΒΟΛΕΣ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΙΝΗΤΕΣ & ΟΡΥΦΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 4 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΑΡΕΜΒΟΛΕΣ 1 ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΠΑΡΕΜΒΟΛΈΣ ΣΤΟ ΑΣΎΡΜΑΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ Οµοδιαυλική αρεµβολή (co-channel interference):

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικές Μηχανές. μηχανική, και αντίστροφα. και κινητήρες. Ηλεκτρική Ενέργεια. Μηχανική Ενέργεια. Ηλεκτρική Μηχανή. Φυσικά φαινόμενα: βαλλόμενη τάση

Ηλεκτρικές Μηχανές. μηχανική, και αντίστροφα. και κινητήρες. Ηλεκτρική Ενέργεια. Μηχανική Ενέργεια. Ηλεκτρική Μηχανή. Φυσικά φαινόμενα: βαλλόμενη τάση Ηλεκτρικές Μηχανές Οι ηλεκτρικές μηχανές είναι μετατροπείς ενέργειας Μπορούν να μετατρέψουν ηλεκτρική ενέργεια σε μηχανική, και αντίστροφα Ανάλογα με τη λειτουργία τους χωρίζονται σε γεννήτριες και κινητήρες

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 2014/2015, Ημερομηνία: 16/06/2015

Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 2014/2015, Ημερομηνία: 16/06/2015 Θέμα ο Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 04/05, Ημερομηνία: 6/06/05 Τα δεδομένα που ελήφθησαν από τις δοκιμές βραχυκύκλωσης και

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιορισµός ρο ής αδράνειας κυλίνδρου ή σφαίρας ου κυλίεται χωρίς ολίσθηση σε κεκλιµένο ε ί εδο

Προσδιορισµός ρο ής αδράνειας κυλίνδρου ή σφαίρας ου κυλίεται χωρίς ολίσθηση σε κεκλιµένο ε ί εδο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ Καθηγητές: Σφαέλος Ι. Φύττας Γ. Προσδιορισµός ρο ής αδράνειας κυλίνδρου ή σφαίρας ου κυλίεται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ Για τη λειτουργία των σύγχρονων γεννητριών (που ονομάζονται και εναλλακτήρες) απαραίτητη προϋπόθεση είναι η τροοδοσία του τυλίγματος του δρομέα με συνεχές ρεύμα Καθώς περιστρέεται

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Ανάλυσης Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας

Εργαστήριο Ανάλυσης Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας Εργαστήριο Ανάλυσης Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας Ενότητα: Άσκηση 5: Η σύγχρονη μηχανή (γεννήτρια/κινητήρας ) Νικόλαος Βοβός, Γαβριήλ Γιαννακόπουλος, Παναγής Βοβός Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 2015/2016, Ημερομηνία: 14/06/2016

Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 2015/2016, Ημερομηνία: 14/06/2016 Απαντήσεις Θεμάτων Τελικής Αξιολόγησης (Εξετάσεις Ιουνίου) στο Μάθημα «Ηλεκτροτεχνία Ηλεκτρικές Μηχανές» ΕΕ 05/06, Ημερομηνία: 4/06/06 Θέμα ο (Βαθμοί:4,0) Τα δεδομένα που ελήφθησαν από τις δοκιμές βραχυκύκλωσης

Διαβάστε περισσότερα

Το εξεταστικό δοκίµιο µαζί µε το τυπολόγιο αποτελείται από εννιά (9) σελίδες. Τα µέρη του εξεταστικού δοκιµίου είναι τρία (Α, Β και Γ ).

Το εξεταστικό δοκίµιο µαζί µε το τυπολόγιο αποτελείται από εννιά (9) σελίδες. Τα µέρη του εξεταστικού δοκιµίου είναι τρία (Α, Β και Γ ). ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΙI) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Στον άπειρο ζυγό και μέσω μιας γραμμής μεταφοράς ισχύος συνδέεται κάποια βιομηχανία

Στον άπειρο ζυγό και μέσω μιας γραμμής μεταφοράς ισχύος συνδέεται κάποια βιομηχανία ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ Στον άπειρο ζυγό και μέσω μιας γραμμής μεταφοράς ισχύος συνδέεται κάποια βιομηχανία Οι 2 από τους 3 κινητήρες αυτής της βιομηχανίας είναι επαγωγικοί και διαθέτουν επαγωγικούς συντελεστές

Διαβάστε περισσότερα

Αφεντουλίδου Όλγα ΑΜ:6904. Ηλεκτρικές Μηχανές. Μέθοδοι εκκίνησης τριφασικού επαγωγικού κινητήρα

Αφεντουλίδου Όλγα ΑΜ:6904. Ηλεκτρικές Μηχανές. Μέθοδοι εκκίνησης τριφασικού επαγωγικού κινητήρα Αφεντουλίδου Όλγα ΑΜ:6904 Ηλεκτρικές Μηχανές Μέθοδοι εκκίνησης τριφασικού επαγωγικού κινητήρα 1 Εισαγωγή Από τα διάφορα είδη ηλεκτρικών μηχανών εναλλασσόμενου ρεύματος, ο τριφασικός ασύγχρονος ή επαγωγικός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Ακαδ. Έτος 0-03 ιδάσκων: Βασίλης ΚΟΥΤΡΑΣ ιδάσκων ε ί Συµβάσει Π. 407/80 v.koutras@fme.aegean.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος. Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων

ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος. Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος Άνοιξη 2008 Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Ηλεκτρικό ρεύμα Το ρεύμα είναι αποτέλεσμα της κίνησης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΜΕ ΔΑΚΤΥΛΙΟΦΟΡΟ ΡΟΤΟΡΑ. Σύστημα ανύψωσης ψηκτρών. Ρότορας κινητήρα με δακτυλίδια

ΑΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΜΕ ΔΑΚΤΥΛΙΟΦΟΡΟ ΡΟΤΟΡΑ. Σύστημα ανύψωσης ψηκτρών. Ρότορας κινητήρα με δακτυλίδια 01 ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΜΕ ΔΑΚΤΥΛΙΟΦΟΡΟ ΡΟΤΟΡΑ Σύστημα ανύψωσης ψηκτρών Ρότορας κινητήρα με δακτυλίδια 0 ΑΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΜΕ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΜΕΝΟ ΡΟΤΟΡΑ (ΡΟΤΟΡΑ ΣΚΙΟΥΡΟΚΛΩΒΟΥ) Ρότορας βραχυκυκλωμένου κλωβού

Διαβάστε περισσότερα

ΖΗΤΗΜΑ 1ο: ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ

ΖΗΤΗΜΑ 1ο: ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΖΗΤΗΜΑ 1ο: ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ Τ.Ε.Λ. ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ EI ΙΚΟΤΗΤΑΣ MONO ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικοί Κινητήρες Γεννήτριες (εισαγωγικές σημειώσεις)

Ηλεκτρικοί Κινητήρες Γεννήτριες (εισαγωγικές σημειώσεις) 5279: Ηλεκτρομηχανολογικός Εξοπλισμός Διεργασιών 7 ο εξάμηνο Ηλεκτρικοί Κινητήρες Γεννήτριες (εισαγωγικές σημειώσεις) Θ. Παπαθανασίου, Επικ. Καθηγητής ΕΜΠ https://courses.chemeng.ntua.gr/sme/ Ηλεκτρικοί

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικές Μηχανές Ι. Ενότητα 4: Εύρεση Παραμέτρων. Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε

Ηλεκτρικές Μηχανές Ι. Ενότητα 4: Εύρεση Παραμέτρων. Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε Ηλεκτρικές Μηχανές Ι Ενότητα 4: Εύρεση Παραμέτρων Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ισοδύναμο κύκλωμα. Κύκλωμα οπλισμού. Κύκλωμα διέγερσης. Ι Α : ρεύμα οπλισμού Ε Α : επαγόμενη τάση. Ι : ρεύμα διέγερσης

Ισοδύναμο κύκλωμα. Κύκλωμα οπλισμού. Κύκλωμα διέγερσης. Ι Α : ρεύμα οπλισμού Ε Α : επαγόμενη τάση. Ι : ρεύμα διέγερσης Ισοδύναμο κύκλωμα Κύκλωμα οπλισμού Ι Α : ρεύμα οπλισμού Ε Α : επαγόμενη τάση R A : αντίσταση οπλισμού V φ : φασική τάση εξόδου Χ S : σύγχρονη αντίδραση V & = E& + jx I& + R ϕ A S A A I& A Κύκλωμα διέγερσης

Διαβάστε περισσότερα