Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 3: Καθημερινή ζωή: Διατροφή, ένδυση και ασχολίες των ανθρώπων της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή 1

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 3: Καθημερινή ζωή: Διατροφή, ένδυση και ασχολίες των ανθρώπων της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή 1"

Transcript

1 Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 3: Καθημερινή ζωή: Διατροφή, ένδυση και ασχολίες των ανθρώπων της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή 1 Ερωτήματα-κλειδιά: 2 Τι μας λένε οι πηγές για το πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή; o Τι έτρωγαν και τι έπιναν; o Τι φορούσαν; Πώς ήταν η εμφάνισή τους; o Ποια σκεύη, εργαλεία, όπλα και έπιπλα χρησιμοποιούσαν; o Ποιες ήταν οι κυριότερες ασχολίες τους; Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα Τα παιδιά συνεχίζουν να μελετούν το ερώτημα «Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής». Σε αυτό το μάθημα τα παιδιά έχουν την ευκαιρία, μέσα από διάφορες πηγές, να γνωρίσουν πτυχές της καθημερινής ζωής των ανθρώπων στην Σπάρτη της Αρχαϊκής Εποχής και να καταλήξουν σε τεκμηριωμένες υποθέσεις για την διατροφή, την ένδυση και τις ασχολίες τους. Μαθησιακοί στόχοι Οι μαθητές και μαθήτριες να: Αναφέρουν τα χαρακτηριστικά των κοινωνικών ομάδων των ανθρώπων της Σπάρτης (Σπαρτιάτες, είλωτες, περίοικοι) (γνώση περιεχομένου) Αναφέρουν τεκμήρια για τον τρόπο ζωής των Σπαρτιατών (παιδιών, γυναικών, αντρών) ) (γνώση περιεχομένου) Εξηγούν του λόγους για τους οποίους οι Σπαρτιάτες (παιδιά, γυναίκες άντρες) είχαν αυτό τον τρόπο ζωής. (δεξιότητες - γνώση περιεχομένου) διατυπώνουν υποθέσεις, μέσα από τεκμήρια που προκύπτουν από τη μελέτη ευρημάτων (δεξιότητες) χρησιμοποιούν τις ίδιες πηγές για να απαντήσουν μέσα από τον εντοπισμό διαφορετικών τεκμηρίων περισσότερα του ενός ερωτήματα (επιστημολογική γνώση) αναστοχάζονται σχετικά με το φαινόμενο της εξαγωγής διαφορετικών συμπερασμάτων από την μελέτη των ίδιων πηγών (επιστημολογική γνώση) εκφράζουν και συζητούν τα συμπεράσματά τους χρησιμοποιώντας το κατάλληλο λεξιλόγιο (δεξιότητες). 1 Ευχαριστίες για την επιστημονική καθοδήγηση στον Δρα Ευστάθιο Ράπτου, Αρχαιολόγο, Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, καθώς και στον Πάνο Χριστοδούλου, Επισκέπτη καθηγητή στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ευχαριστίες επίσης στον Λούκα Περικλέους, Επιστημονικό Συνεργάτη, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου, τον Δρα Λεύκιο Νεοφύτου και τη Δρ Σταυρούλα Βαλιαντή, Λειτουργούς ΠΙ. 2 Τα ερωτήματα-κλειδιά τοποθετούνται σε περίοπτη θέση, ώστε να αποτελούν κεντρικό άξονα και σημείο αναφοράς καθ όλη τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας.

2 Διδακτικό και μαθησιακό υλικό Αναρτημένο λεξιλόγιο διαβαθμισμένης βεβαιότητας σε καρτέλες: αποκλείεται, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι, ίσως, μάλλον, πιθανόν, πιθανότατα, όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι..., σίγουρα, σύμφωνα με. Σχολικό βιβλίο Ιστορία Δ Δημοτικού. Στα αρχαία χρόνια, Έκδοση ΟΕΔΒ Ατομική πλαστικοποιημένη καρτέλα (μικρός πίνακας), μαρκαδόροι νερού και σφουγγαράκι. Διαδραστικός πίνακας ή Η.Υ. και προβολέας για την παρουσίαση σε PowerPoint. Παρουσίαση ppt με τον ιστορικό χάρτη όπου φαίνεται η Σπάρτη κατά την Αρχαϊκή Εποχή Ατομική πλαστικοποιημένη καρτέλα (μικρός πίνακας), μαρκαδόροι νερού και σφουγγαράκι. Φύλλο Εργασίας 1: «Τι μας λένε οι πηγές για το πώς περνούσαν στην καθημερινή τους ζωή οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή;» Κάρτες Εργασίας Τι αλλάζει και τι μένει το ίδιο από την Γεωμετρική Εποχή μέχρι σήμερα; (σσ ). Φάκελος Επιτευγμάτων. Παρουσίαση των ευρημάτων της Αποστολής (βλ. προηγούμενο μάθημα) Τα παιδιά με τη βοήθεια των αυτοσχέδιων σελιδοδεικτών τους παρουσιάζουν και βοηθούν τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές τους να εντοπίσουν στο Σχολικό βιβλίο Ιστορία Δ Δημοτικού. Στα αρχαία χρόνια, Έκδοση ΟΕΔΒ, σ , τις πηγές (εικόνες ή φωτογραφίες ευρημάτων) από την Αρχαϊκή Εποχή, που τα ίδια εντόπισαν και που μας δίνουν πληροφορίες για το «Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής στην πόλη της Σπάρτης;», ερώτημα με το οποίο θα ασχοληθούμε στο σημερινό μάθημα. Ακολουθεί πολύ σύντομη συζήτηση για τα είδη των πηγών που επιλέγηκαν και συνδέουμε με την επόμενη δραστηριότητα. Δραστηριότητα 2: Ανακρίνω πηγές και εντοπίζω τεκμήρια για το αν είχαν τις ίδιες ασχολίες όλοι οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή. Ως μικροί ερευνητές, τα παιδιά αναλαμβάνουν, στη συνέχεια, τη νέα διερεύνησή τους: «Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή;». Αρχικά τα παιδιά παρατηρούν το χάρτη της Παρουσίασης 1 και εντοπίζουν τη Σπάρτη. Ο εκπαιδευτικός σημειώνει (κυκλώνει ή υπογραμμίζει την Σπάρτη) και ο χάρτης προβάλλεται καθ όλη τη διάρκεια του μαθήματος, είτε στο διαδραστικό πίνακα είτε στον βιντεοπροβολέα. Ξεκινούμε από την Διερεύνηση Α: «Ανακρίνω τις Πηγές 1-8 για να εντοπίσω τεκμήρια που να δείχνουν πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης. Έκαναν όλοι τις ίδιες δουλειές;». Το κάθε παιδί ανακρίνει τις πηγές και εντοπίζει τα τεκμήρια (κυκλώνω, υπογραμμίζω ή χρωματίζω) που απαντούν στο συγκεκριμένο υποερώτημα. Καταγράφει την ατομική του απάντηση, υποστηρίζοντας την με τεκμήρια από τις πήγες. Ανάλογα με το πόσο βέβαιο είναι το παιδί για την απάντησή του χρησιμοποιεί φράσεις όπως: αποκλείεται, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι, ίσως, μάλλον, πιθανόν, πιθανότατα, όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι..., σίγουρα, σύμφωνα με. Αφού καταγραφούν οι ατομικές απαντήσεις, το κάθε παιδί τις συζητά με τα παιδιά που κάθονται δίπλα του (σε δυάδες ή τριάδες). Οι ατομικές απαντήσεις, μέσα από τη συζήτηση, εμπλουτίζονται ή αναθεωρούνται. Στη συνέχεια ακολουθούν οι ανακοινώσεις στην ολομέλεια, με γρήγορους ρυθμούς. Η μια δυάδα ή τριάδα συμπληρώνει την άλλη. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να επιχειρηματολογούν για τις απόψεις τους με τεκμήρια από την κάθε πηγή. Βεβαιωνόμαστε ότι όλα τα παιδιά είναι σε θέση να διακρίνουν μεταξύ «πηγών» και «τεκμηρίων» τονίζοντας ότι: πηγή στην περίπτωσή μας είναι ένα γραπτό κείμενο ιστορικού της εποχής μας ή αρχαίου ιστορικού μεταγενέστερης περιόδου από την Αρχαϊκή Εποχή ή μια φωτογραφία αντικείμενου από την Αρχαϊκή Εποχή ή μια αναπαράσταση ενώ τεκμήριο είναι μια πληροφορία που παίρνουμε από την πηγή, η οποία μας βοηθά να απαντήσουμε στα ερωτήματά μας.

3 Μετά τις παρουσιάσεις των δυάδων ή των τριάδων, εντοπίζουμε με γρήγορους ρυθμούς, τα είδη πηγών και χωρίζουμε τις πηγές σε πρωτογενείς και δευτερογενείς.. Συζητούμε επίσης με τα παιδιά τα όσα μπορούμε να υποθέσουμε από τις πηγές. Για παράδειγμα, σε περίπτωση που τα παιδιά δεν το αναφέρουν τα ίδια, μπορούμε να επικεντρωθούμε σε συγκεκριμένα σημεία όπως: «Η πηγή 2 (γραμμένη από ιστορικό της εποχής μας) μας πληροφορεί ότι το να είσαι έμπορος ήταν επάγγελμα απαγορευμένο για τους Σπαρτιάτες. Γιατί άραγε συνέβαινε αυτό; Τι μπορούμε να υποθέσουμε;» «Η πηγή 3 (γραμμένη από ιστορικό της εποχής μας) μας πληροφορεί ότι μόνο κάποιοι είλωτες (δούλοι) επιτρεπόταν να πολεμήσουν ως κωπηλάτες ή ελαφρά οπλισμένοι. Γιατί άραγε συνέβαινε αυτό; Τι μπορούμε να υποθέσουμε;» «Τι μπορούμε να υποθέσουμε από την Πηγή 4 για τη ζωή των γυναικών της Σπάρτης; Τι δεν μας λέει η πηγή αυτή; Έχουμε εντοπίσει, μέσα από την Αποστολή του προηγούμενου μαθήματος, άλλες πηγές που μας δίνουν περισσότερες πληροφορίες;». Διερεύνηση Α: Ανακρίνω τις Πηγές 1-9 για να εντοπίσω τεκμήρια που να δείχνουν πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης. Έκαναν όλοι τις ίδιες δουλειές; Πηγή 1: Γραπτό κείμενο από ιστορικό της εποχής μας Όταν οι Δωριείς κατέλαβαν τη Λακωνία, ίδρυσαν ένα δυνατό κράτος με πρωτεύουσα τη Σπάρτη. Οι Σπαρτιάτες (όπως ονομάστηκαν οι Δωριείς που κατέλαβαν την Σπάρτη) μοίρασαν τη γη μεταξύ τους. Οι παλιοί κάτοικοι έγιναν είλωτες, δηλαδή δούλοι και εργάζονταν στα κτήματα, καλλιεργώντας τη γη. Οι Σπαρτιάτες ήταν η μικρότερη ομάδα που ζούσε στην Σπάρτη, αλλά είχαν τα περισσότερα δικαιώματα. Δεν ασχολούνταν με οποιοδήποτε επάγγελμα, αλλά και τον καιρό της ειρήνης υποχρέωσή τους ήταν να γυμνάζονται και να είναι ετοιμοπόλεμοι. Πάνω από όλα ήταν η προστασία της πόλης τους. Πηγή: Baltrusch Ernst (1998), Σπάρτη Η ιστορία, η κοινωνία και ο πολιτισμός της αρχαίας λακωνικής πόλης, μτφρ.χρήστος Π. Μπαλόγλου, Αθήνα: Δημ.Ν.Παπαδήμα, σ. 34. Πηγή φωτογραφίας: Πηγή 2: Γραπτό κείμενο από ιστορικό της εποχής μας Μια άλλη ομάδα των ανθρώπων της Σπάρτης ήταν οι περίοικοι. Οι περίοικοι δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα στη Σπάρτη. Πλήρωναν τακτικές εισφορές στην πόλη. Ήταν υποχρεωμένοι όταν υπήρχε ανάγκη, να πηγαίνουν στρατό μαζί με τους Σπαρτιάτες. Καλλιεργούσαν τα λιγότερα εύφορα εδάφη. Ασχολούνταν με τα επαγγέλματα που ήταν απαγορευμένα για τους Σπαρτιάτες: έμποροι, ταβερνιάρηδες ή χειροτέχνες. Πηγή: Baltrusch Ernst (1998), Σπάρτη Η ιστορία, η κοινωνία και ο πολιτισμός της αρχαίας λακωνικής πόλης-, μτφρ.χρήστος Π. Μπαλόγλου, Αθήνα: Δημ.Ν.Παπα- δήμα, σ Πηγή 3: Γραπτό κείμενο από ιστορικό της εποχής μας Η μεγαλύτερη ομάδα των ανθρώπων της Σπάρτης ήταν οι είλωτες οι οποίοι δεν ήταν ελεύθεροι, αλλά δούλοι. Οι είλωτες υποχρεωμένοι να καλλιεργούν τα χωράφια και να δίνουν ένα μέρος της συγκομιδής τους στον Σπαρτιάτη, ο οποίος ήταν ο ιδιοκτήτης του κτήματος. Σε κάποιους είλωτες επιτρεπόταν να πολεμήσουν, κυρίως ως ελαφρά οπλισμένοι ή ως κωπηλάτες. Ως ανταμοιβή μπορούσαν να ελευθερωθούν και να κατοικούν όπου αυτοί επιθυμούν. Πηγή: Baltrusch Ernst (1998), Σπάρτη Η ιστορία, η κοινωνία και ο πολιτισμός της αρχαίας λακωνικής πόλης-, μτφρ. Χρήστος Π. Μπαλόγλου, Αθήνα: Δημ.Ν.Παπαδήμα, σ.37 Πηγή 4: Γραπτό κείμενο από Ιστοσελίδα Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Οι ελεύθερες Σπαρτιάτισσες δεν περνούσαν τη μέρα τους υφαίνοντας εργασία που μπορούσαν να κάνουν οι είλωτες αλλά ασκούνταν και μορφώνονταν. Από μικρές μάθαιναν να παλεύουν, να ρίχνουν το δίσκο και το ακόντιο, το οποίο είναι όπλο πολεμικό. Οι άνδρες ήταν υποχρεωμένοι από το νόμο να παντρεύονται. Καθώς όμως τον περισσότερο χρόνο έλειπαν από το σπίτι λόγω της στρατιωτικής ζωής τους, την ανατροφή των παιδιών μέχρι να γίνουν επτά χρονών αναλάμβαναν οι γυναίκες. Οι Σπαρτιάτισσες είχαν το δικαίωμα να έχουν δική τους ιδιοκτησία, αλλά και να κληρονομούν (σε περίπτωση θανάτου) τόσο την περιουσία του πατέρα όσο και του συζύγου. Πηγή: Ιστοσελίδα ttp:// Πηγή 5: Χάλκινο αγαλματίδιο Αρχαϊκής Εποχής που δείχνει Σπαρτιάτισσα να τρέχει. Πηγή: Ιστοσελίδα Βρετανικού Μουσείου Πηγή 6: Γραπτό απόσπασμα από ιστορικό της εποχής μας Όταν συμπλήρωνε τα επτά του χρόνια, το αγόρι το αναλάμβανε το κράτος στο οποίο άνηκε μέχρι το θάνατό του... Από τα οκτώ τους μέχρι τα έντεκα τους χρόνια, τα παιδιά κατατάσσονταν σε ομάδες (αγέλες) που τις διοικούσαν οι πιο μεγάλοι και εκπαιδεύονταν στις πολεμικές τέχνες. Πηγή: Flaceliere R. (1957), Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, μτφ: Γερασ.Δ.Βανδώρου, Αθήνα: Δημ.Ν. Παπαδήμα, σ Πηγή 7: Γραπτό, μεταφρασμένο απόσπασμα από αρχαίο ιστορικό που έζησε σε μεταγενέστερη εποχή Μάθαιναν τα απαραίτητα γράμματα. Εκπαίδευσή τους ήταν να άρχονται σωστά και να υπομένουν τους κόπους, και κατά τις μάχες ή να νικούν ή να πεθαίνουν. Πλούταρχος, Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής-λακωνικά Αποφθέγματα, μτφρ: Γ.Α.Ράπτης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος, σελ Πηγή 8: Γραπτό κείμενο ιστορικού της εποχής μας Ένα από τα παιχνίδια που έπαιζαν τα μικρά αγόρια στην αρχαιότητα ήταν το «κάλαμον περιβαίνειν». Το έπαιζαν τα μικρά αγόρια. Έπαιρναν ένα καλάμι, ή ένα απλό ξύλο, φαντάζονταν πως ήταν ένα περήφανο άλογο, το καβαλίκευαν και έτρεχαν μ αυτό σαν γενναίοι καβαλάρηδες. Πηγή κειμένου και φωτογραφίας: Κροντήρα Λ. (2002), «Ελάτε να παίξουμε μέσα στο χρόνο». Αθήνα: Φυτράκη, σ. 42 Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης; Έκαναν όλοι τις ίδιες δουλειές; Σύμφωνα με τα τεκμήρια που έχω εντοπίσει,

4 Δραστηριότητα 2: Ανακρίνω πηγές και εντοπίζω τεκμήρια για το τι έτρωγαν οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή. Οι μικροί ερευνητές συνεχίζουν την έρευνά τους: «Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή;» με τη Διερεύνηση Β: «Τι έτρωγαν οι άνθρωποι στη Σπάρτη της Αρχαϊκής Εποχής;» Το κάθε παιδί ακολουθεί την ίδια διαδικασία: σε ατομικό επίπεδο, ανακρίνει τις πηγές και εντοπίζει τα τεκμήρια (κυκλώνει, υπογραμμίζει ή χρωματίζει) που απαντούν στο συγκεκριμένο υπο-ερώτημα. Καταγράφει την ατομική του απάντηση, υποστηρίζοντας την με τεκμήρια από τις πήγες. Ανάλογα με το πόσο βέβαιο είναι το παιδί για την απάντησή του χρησιμοποιεί φράσεις όπως: αποκλείεται, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι, ίσως, μάλλον, πιθανόν, πιθανότατα, όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι..., σίγουρα, σύμφωνα με. Αφού, καταγραφούν οι ατομικές απαντήσεις, το κάθε παιδί τις συζητά με τα παιδιά που κάθονται δίπλα του (σε δυάδες ή τριάδες). Οι ατομικές απαντήσεις, μέσα από τη συζήτηση, εμπλουτίζονται ή αναθεωρούνται. Στη συνέχεια ακολουθούν οι ανακοινώσεις στην ολομέλεια, με γρήγορους ρυθμούς. Δίνεται η ευκαιρία σε όσες δυάδες ή τριάδες δεν παρουσίασαν στην προηγούμενη δραστηριότητα να μοιραστούν πρώτες τις απαντήσεις τους. Η μια δυάδα ή τριάδα συμπληρώνει την άλλη. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να επιχειρηματολογούν για τις απόψεις τους με τεκμήρια από την κάθε πηγή. Διερεύνηση Β: Τι έτρωγαν οι άνθρωποι στη Σπάρτη της Αρχαϊκής Εποχής; Ανακρίνω τις Πηγές 9-11 για να εντοπίσω τεκμήρια που να δείχνουν τι έτρωγαν οι Σπαρτιάτες. Πηγή 9: Γραπτό κείμενο από ιστορικό της εποχής μας Πηγή 10: Γραπτό, μεταφρασμένο απόσπασμα από αρχαίο ιστορικό που Όλα στη ζωή των Σπαρτιατών ήταν λιτά, όμοια λιτό ήταν και το έζησε σε μεταγενέστερη εποχή φαγητό ή το ποτό τους. Το φαγητό ήταν λιγοστό, για να συνηθίζουν δηλαδή να μην αισθάνονται ποτέ Η πιο συνηθισμένη τροφή ήταν τα τραγήματα (ξερά φρούτα, χορτάτοι και να αντέχουν να πεινούν. Γιατί έτσι, πίστευαν, ότι και στον πόλεμο θα όπως τα σύκα), ελιές, τυρί και το ψωμί. Το κυριότερο όμως ήταν περισσότερο χρήσιμοι, αν δηλαδή μπορούσαν να πολεμούν και νηστικοί. φαγητό που άφησε όνομα μέσα στους αιώνες ήταν ο γνωστός ως Το να αντέχουν την πείνα και να τρώνε το οποιοδήποτε φαγητό, πίστευαν ότι μέλας ζωμός, προερχόταν κατά πάσα πιθανότητα από χοιρινό κάνει τα σώματα τους πιο υγιεινά και με περισσότερη ευεξία λόγω της έλλειψης κρέας. τροφής. Καργάκος Σ. (2006), Ιστορία της Αρχαίας Σπάρτης, Τόμος Α Πλούταρχος, Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής, - Λακωνικά Από -φθέγματα, Θεσσαλονίκη:Gutenberg, σ. 510 μτφρ: Γ.Α Ράπτης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος,σ Λεπτομέρεια από μπρούντζινο αγγείο που έφτιαξε περίοικος τεχνίτης της Αρχαϊκής Εποχής. Παρουσιάζει τους Σπαρτιάτες πολεμιστές και τα πολεμικά άρματά τους. Πηγή αναπαράστασης και κειμένου: Senker, C. (2004). Everyday Life in Ancient Creece, Florence: McRae Books, Πηγή 11: Γραπτό, μεταφρασμένο απόσπασμα από αρχαίο ιστορικό που έζησε σε μεταγενέστερη εποχή Τα συσσίτια των Σπαρτιατών αποτελούνταν από τον μέλανα ζωμό (που δεν ξέρουμε από τι ακριβώς τον έφτιαχναν), βραστό χοιρινό, κρασί, πίτα γλυκιά και ψωμί από βρώμη. Ο Διονύσιος, ο τύρρανος των Συρακουσών, αγόρασε ένα μάγειρα από την Σπάρτη, και του έδωσε εντολή να του φτιάξει τον μέλανα ζωμό, που τόσο αγαπούσαν οι Σπαρτιάτες. Όμως δεν κατάφερε να πιει ούτε την πρώτη γουλιά και την έφτυσε. Τότε ο μάγειρας του είπε «Για να δοκιμάσεις αυτό το φαγητό, πρέπει πρώτα να κάνεις σπαρτιατική γυμναστική και να κολυμπήσεις Στον Ευρώτα». Πηγή: Πλούταρχος, Λυκούργος 10,Μτφ: Γ.Α. Ράπτης (2003). Θεσσαλονίκη: Ζήτρος.στο site: -language. gr/ Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης; Τι έτρωγαν; Σύμφωνα με τα τεκμήρια που έχω εντοπίσει, Μετά τις παρουσιάσεις των δυάδων ή των τριάδων, εντοπίζουμε με γρήγορους ρυθμούς, τα είδη πηγών και χωρίζουμε τις πηγές σε πρωτογενείς και δευτερογενείς.. Καλούμε επίσης τα παιδιά να μεταφέρουν τις γνώσεις που απέκτησαν κατά τη Διερεύνηση Α και να τις εφαρμόσουν για την καλύτερη ανάκριση των Πηγών της Διερεύνησης Β, π.χ.: «Γιατί η τροφή των Σπαρτιατών ήταν τόσο λιτή; Σε ποια συμπεράσματα μπορώ να καταλήξω με βάση τα όσα έχω μάθει μέχρι τώρα;». «Τι δεν μας λένε οι πηγές 9-11; Έτρωγαν άραγε όλοι οι άνθρωποι αυτά τα φαγητά από την αρχή της ζωής τους;»

5 Δραστηριότητα 3: Ανακρίνω πηγές και εντοπίζω τεκμήρια για το τι φορούσαν οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή. Οι μικροί ερευνητές συνεχίζουν την έρευνά τους: «Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή;» με τη Διερεύνηση Γ: «Τι φορούσαν οι άνθρωποι στη Σπάρτη της Αρχαϊκής Εποχής;» Το κάθε παιδί ακολουθεί την ίδια διαδικασία, όπως και στις δύο προηγούμενες δραστηριότητες. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να επιχειρηματολογούν για τις απόψεις τους με τεκμήρια από την κάθε πηγή. Διερεύνηση Γ: Τι φορούσαν οι άνθρωποι στη Σπάρτη της Αρχαϊκής Εποχής; Ανακρίνω τις Πηγές για να εντοπίσω τεκμήρια που να δείχνουν την τροφή των Σπαρτιατών. Πηγή 12 : Αναπαράσταση σε πήλινο αγγείο από τη Σπάρτη παρουσιάζει δύο στρατιώτες να μεταφέρουν στον ώμο τους έναν πληγωμένο σύντροφο τους. Πηγή φωτογραφίας: Ιστοσελίδα Πηγή 13: Γραπτό απόσπασμα από ιστορικό της εποχής μας Τα Σπαρτιατόπουλα, μετά τα δώδεκά τους χρόνια, δε φορούσαν πια χιτώνα παρά μόνο ιμάτιο, το ίδιο, χειμώνα καλοκαίρι. Το ιμάτιον ήταν ένα ορθογώνιο ύφασμα, μονοκόμματο που το τύλιγαν γύρω στο σώμα τους. Flaceliere R. (1957), Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, μτφ: Γερασ. Δ. Βανδώρου, Αθήνα: Δημ.Ν Παπαδήμα σ Πηγή 14: Γραπτό απόσπασμα από ιστορικό της εποχής μας Οι Σπαρτιάτες οπλίτες φορούσαν πάντα κόκκινο μανδύα γιατί κάλυπτε το αίμα εάν πληγώνονταν και επίσης, τρόμαζε κατά κάποιο τρόπο τον αντίπαλο. Στις μάχες οι Σπαρτιάτες οπλίτες δεν φορούσαν σανδάλια, αλλά πήγαιναν ξυπόλυτοι. Επίσης είναι χαρακτηριστικό ότι άφηναν μακριά μαλλιά και χτενίζονταν πριν τις μάχες. Πηγή: Flaceliere R. (1957),Ο Δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, μτφ: Γερασ. Δ.Βανδώρου, Αθήνα: Δημ.Ν. Παπαδήμα, σ Πηγή 15: Γραπτό, μεταφρασμένο απόσπασμα από αρχαίο ιστορικό που έζησε σε μεταγενέστερη εποχή «Όσο προχωρούσε η ηλικία τους, τόσο εντατικότερη γινόταν η εξάσκησή τους. Τα κούρευαν σύρριζα και τα συνήθιζαν να περπατούν ξυπόλητα και να παίζουν, συνήθως γυμνά. Οι νέοι δεν φορούσαν χιτώνα, έχοντας ένα μόνο ιμάτιο το χρόνο, σκληροτράχηλοι στο σώμα και χωρίς πολλά λουτρά και αρώματα. Κοιμούνταν μαζί, κατά ομάδες, πάνω σε στρώματα που τα έκαναν οι ίδιοι, κόβοντας με τα χέρια τους, και όχι με μαχαίρια τις κορφές από τα καλάμια που φύτρωναν κοντά στον ποταμό Ευρώτα. Πηγή: Πλούταρχος, Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής,-λακωνικά Αποφθέγματα, μτφρ: Γ.Α Ράπτης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος, σ Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης; Τι φορούσαν; Σύμφωνα με τα τεκμήρια που έχω εντοπίσει, Μετά τις παρουσιάσεις των δυάδων ή των τριάδων, εντοπίζουμε με γρήγορους ρυθμούς και πάλι, τα είδη πηγών και χωρίζουμε τις πηγές σε πρωτογενείς και δευτερογενείς. Καλούμε ξανά τα παιδιά να μεταφέρουν τις γνώσεις που απέκτησαν κατά τη Διερεύνηση Α και Β να τις εφαρμόσουν για την καλύτερη ανάκριση των Πηγών της Διερεύνησης Γ, π.χ.: «Γιατί οι Σπαρτιάτες έτρωγαν και ντύνονταν τόσο λιτά; Σε ποια συμπεράσματα μπορώ να καταλήξω με βάση τα όσα έχω μάθει μέχρι τώρα;». «Ποιες άλλες πηγές μπορούν να μας δώσουν τεκμήρια για τη Διερεύνηση Γ: Τι φορούσαν οι άνθρωποι της Σπάρτης;» «Για ποιο άλλο ερώτημα μπορεί να μου δώσει τεκμήρια η Πηγή 12; (π.χ. Η Πηγή 12 μπορεί να μου δώσει τεκμήρια για το ερώτημα: «Ποια όπλα χρησιμοποιούσαν οι Σπαρτιάτες; Κοντάρια»). Για ποιο άλλο ερώτημα μπορεί να μου δώσει τεκμήρια η Πηγή 15; (π.χ. Η Πηγή 15 μπορεί να μου δώσει

6 απάντηση στο ερώτημα «Από ποιο υλικό έφτιαχναν τα παιδιά των Σπαρτιατών τα στρωματά τους; Από τις κορφές των καλαμιών»), κλπ. Ιδιαίτερη έμφαση στη συζήτηση στην ολομέλεια δίνουμε στο ότι διαφορετικές πηγές μπορούν να αξιοποιηθούν για να απαντήσουμε στα ίδια ερωτήματα, αλλά και οι ίδιες πηγές μπορούν να δώσουν τεκμήρια σε διαφορετικά ερωτήματα. Δραστηριότητα 4: Οι ιστορικοί ερευνητές δημιουργούν τη δική τους αναπαράσταση με βάση τις πηγές που μελέτησαν Με τη βοήθεια του Φύλλου Εργασίας (τελευταία σελίδα), και με βάση τα τεκμήρια που το κάθε παιδί έχει συλλέξει από τις πηγές που έχει ανακρίνει, αλλά και από τη συζήτηση, σχεδιάζει μια σκηνή από τη ζωή ενός παιδιού στην Σπάρτη. Χρησιμοποιεί λεζάντες ή συννεφάκια με λέξεις ή φράσεις για να εξηγήσει με περισσότερη λεπτομέρεια την αναπαράσταση του. Περνούμε από όλα τα παιδιά και συνεχώς τα ενθαρρύνουμε να αιτιολογούν τα όσα σχεδιάζουν με επιχειρήματα από τις πηγές που μελέτησαν. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά, καθόλη τη διάρκεια της δημιουργίας της δικής τους αναπαράστασης, να συνεχίσουν να σκέφτονται ως ιστορικοί που ψάχνουν για τεκμήρια, δηλαδή για πληροφορίες που να απαντούν στο ερώτημα: «Πώς περνούσε τη μέρα του ένα παιδί στη Σπάρτη της Αρχαϊκής Εποχής» (π.χ. τι φορούσαν, τι και με ποιους έτρωγαν, με τι ασχολούνταν;). 3 Ανακεφαλαίωση Επαναφορά κύριων σημείων Το κάθε παιδί σημειώνει, πολύ γρήγορα, στην ατομική πλαστικοποιημένη καρτέλα του στοιχεία που ανακάλυψε μέσα από το σημερινό μάθημα για το πώς οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή περνούσαν τη μέρα τους: Τι έτρωγαν; (1-2 φαγητά) Τι φορούσαν οι άντρες Σπαρτιάτες στον πόλεμο; Οι γυναίκες; Τα παιδιά; Είχαν τις ίδιες ασχολίες; (1 ασχολία της κάθε ομάδας ανθρώπων που γνωρίσαμε σήμερα). Στο τέλος, το κάθε παιδί συμπληρώνει τα νέα στοιχεία που ανακάλυψε στις Κάρτες Εργασίας Τι αλλάζει και τι μένει το ίδιο από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι σήμερα; (Πώς περνάμε τη μέρα μας;, Αρχαϊκή Εποχή, σ ). Αποστολή για το σπίτι Τα παιδιά με τη βοήθεια αυτοσχέδιων σελιδοδεικτών, εντοπίζουν στο Σχολικό βιβλίο, Σχολικό βιβλίο Ιστορία Δ Δημοτικού. Στα αρχαία χρόνια, Έκδοση ΟΕΔΒ, σ , πηγές (εικόνες ή φωτογραφίες ευρημάτων) από την Αρχαϊκή Εποχή, οι οποίες μας δίνουν πληροφορίες για το «Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής στην πόλη της Αθήνας;», ερωτήματα με τα οποία θα ασχοληθούμε στα επόμενα μαθήματα. 3 Αν τα παιδιά έχουν προχωρήσει αρκετά και είμαστε βέβαιοι/ες ότι μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται στην αναπαράσταση με τις λεζάντες τους, χωρίς τη βοήθεια των άλλων παιδιών ή τη δική μας, τότε αυτή η εργασία μπορεί να ολοκληρωθεί και στο σπίτι.

7 Αναστοχασμός παιδιού 4 Το κάθε παιδί επιλέγει να απαντήσει σε μια ή περισσότερες ερωτήσεις: Τι μου άρεσε πιο πολύ ή μου έκανε εντύπωση από αυτά που κάναμε σήμερα; Άλλαξαν οι ιδέες/γνώσεις μου με το σημερινό μάθημα; Γιατί; Συνεργάστηκα/συζήτησα αποτελεσματικά με άλλα παιδιά; Τηρήθηκαν οι αρχές του αμοιβαίου σεβασμού στον διάλογο; Πώς θα με βοηθήσουν αυτά που έμαθα σήμερα στην καθημερινή μου ζωή; Τι άλλο θέλω να μάθω; Τι θα ήθελα να εισηγηθώ στη/στον δασκάλα/ό μου; Αναστοχασμός εκπαιδευτικού Πότε συμμετείχαν πιο ενεργά τα παιδιά; Τι πέτυχε κατά την άποψή μου; Τι δεν «δούλεψε» και γιατί; Ποιες περιοχές χρειάζονται βελτίωση; Πώς θα μπορούσαν να γίνουν; Αξιολόγηση Συντρέχουσα αξιολόγηση γίνεται κατά τη διάρκεια του μαθήματος μέσα από τις δραστηριότητες που εκτελούν τα παιδιά στις ομάδες τους και στην ολομέλεια. Οι εργασίες φυλάγονται στο Φάκελο Επιτευγμάτων του κάθε παιδιού. 4 Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται ο αναστοχασμός των παιδιών μπορεί να συναποφασιστεί στην ολομέλεια της τάξης και δύναται να διαφέρει από μάθημα σε μάθημα. Για παράδειγμα, τα παιδιά μπορεί να επιλέξουν να προχωρήσουν στον αναστοχασμό: είτε γραπτά στην ατομική τους καρτέλα είτε ανώνυμα ή επώνυμα σε ένα κομμάτι χαρτί που θα καταθέτουν σε ένα ειδικό κουτί που θα ανοίγει ο/η δάσκαλος/α μετά το τέλος του μαθήματος είτε ακόμα και προφορικά.

3. Συζητώ τις απαντήσεις μου με τα παιδιά που κάθονται δίπλα μου. Εμπλουτίζω ή αναθεωρώ τις απαντήσεις μου.

3. Συζητώ τις απαντήσεις μου με τα παιδιά που κάθονται δίπλα μου. Εμπλουτίζω ή αναθεωρώ τις απαντήσεις μου. Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Σπάρτης κατά την Αρχαϊκή Εποχή; 1. Ανακρίνω τις πηγές και εντοπίζω τεκμήρια (κυκλώνω, υπογραμμίζω ή χρωματίζω). 2. Καταγράφω την απάντησή μου, υποστηρίζοντας

Διαβάστε περισσότερα

Πώς περνάμε τη μέρα μας;

Πώς περνάμε τη μέρα μας; Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 1: Διατροφή, ένδυση, τεχνολογία και ασχολίες των ανθρώπων της Κύπρου της Αρχαϊκής Εποχής 1 Ερωτήματα-κλειδιά: 2 Τι μας λένε οι πηγές για το πώς περνούσαν στην

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή

Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Ερώτημα-κλειδί 2 Οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής μετακινούνταν για τους ίδιους λόγους και με τον ίδιο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 1: 1 Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της. Γεωμετρικής Εποχής»

Διδακτική πρόταση 1: 1 Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της. Γεωμετρικής Εποχής» Διδακτική πρόταση 1: 1 Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της Γεωμετρική ς Εποχής; Ερωτήματα - κλειδιά: 2 Πόσο μεγάλες ήταν οι ομάδες των ανθρώπων της Γεωμετρικής Εποχής; Υπήρχαν αρχηγοί στις ομάδες των ανθρώπων

Διαβάστε περισσότερα

Πώς περνάμε τη μέρα μας;

Πώς περνάμε τη μέρα μας; Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 2: Συνοπτικό πλαίσιο καθημερινής ζωής Ερώτημα-κλειδί Πώς περνούμε τη μέρα μας από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα Στο προηγούμενο

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της

Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της Τι σκεφτόμαστε; Διδακτική πρόταση 5: Τι να σκέφτονταν οι άνθρωποι της Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της Πρόοδος από το προηγούμενο μάθημα Τα παιδιά μεταφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 10: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού;

Διδακτική πρόταση 10: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού; Πώς οργανωνόμαστε; Διδακτική πρόταση 10: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού; Ερώτημα-κλειδί Πόσο μεγάλες ήταν οι ομάδες των ανθρώπων της Εποχής του Χαλκού και ποιοι έπαιρναν τις αποφάσεις;

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 1: Οι μετακινήσεις των ανθρώπων της Κύπρου κατά την Αρχαϊκή Εποχή 1

Διδακτική πρόταση 1: Οι μετακινήσεις των ανθρώπων της Κύπρου κατά την Αρχαϊκή Εποχή 1 Διδακτική πρόταση 1: Οι μετακινήσεις των ανθρώπων της Κύπρου κατά την Αρχαϊκή Εποχή 1 Ερωτήματα-κλειδιά: 2 Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι της Κύπρου κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Ποιοι μετακινούνταν; Πού μετακινούνταν;

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 4: Γιατί και πώς μετακινούνταν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού; Ερωτήματα-κλειδιά Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού; Πώς μετακινούνταν

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 4: Συνοπτικό πλαίσιο πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης. Ερώτημα-κλειδί Πώς οργανωνόμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα;

Διδακτική πρόταση 4: Συνοπτικό πλαίσιο πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης. Ερώτημα-κλειδί Πώς οργανωνόμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Πώς οργανωνόμαστε; Διδακτική πρόταση 4: Συνοπτικό πλαίσιο πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης Ερώτημα-κλειδί Πώς οργανωνόμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα Στα

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; 101 Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 1: Γιατί τόσες μετακινήσεις στην Παλαιολιθική Εποχή; Ερώτημα-κλειδί Για ποιους λόγους μετακινούνταν οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής; Πρόοδος από

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της

Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της Τι σκεφτόμαστε; Διδακτική πρόταση 5: Τι να σκέφτονταν οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής; Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής; Πρόοδος

Διαβάστε περισσότερα

Πώς περνάμε τη μέρα μας;

Πώς περνάμε τη μέρα μας; Πώς περνάμε τη μέρα μας; Νεολιθική Εποχή Διδακτική πρόταση 4: Ποια τεχνολογία χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής; Ερώτημα-κλειδί Ποια τεχνολογία (εργαλεία) χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι της

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγική Ενότητα. 28. Ιστοσελίδα:

Εισαγωγική Ενότητα. 28. Ιστοσελίδα: Εισαγωγική Ενότητα Στην παρούσα ενότητα τα παιδιά επαναφέρουν έννοιες από τη Γ τάξη και εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους σχετικά με την προσωπική τους ιστορία. Καθώς οργανώνουμε την ενότητα, προσπαθούμε στο

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 1: Συνοπτικό πλαίσιο μετακίνησης και εγκατάστασης Ερωτήματα-κλειδιά Γιατί και πώς μετακινούμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Πού μένουμε από τα

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτημα-κλειδί Πόσο μεγάλες είναι οι ομάδες των ανθρώπων της Παλαιολιθικής Εποχής; Ποιοι παίρνουν τις αποφάσεις;

Ερώτημα-κλειδί Πόσο μεγάλες είναι οι ομάδες των ανθρώπων της Παλαιολιθικής Εποχής; Ποιοι παίρνουν τις αποφάσεις; Πώς οργανωνόμαστε; Διδακτική πρόταση 7: Οργάνωση των ομάδων κατά την Παλαιολιθική Εποχή Ερώτημα-κλειδί Πόσο μεγάλες είναι οι ομάδες των ανθρώπων της Παλαιολιθικής Εποχής; Ποιοι παίρνουν τις αποφάσεις;

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; 139 Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 1: Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής; Πώς μετακινούνταν; Πού έκτιζαν τα χωριά τους; Ερωτήματα-κλειδιά Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 8: Οργάνωση των ομάδων κατά τη Νεολιθική Εποχή

Διδακτική πρόταση 8: Οργάνωση των ομάδων κατά τη Νεολιθική Εποχή Πώς οργανωνόμαστε; Διδακτική πρόταση 8: Οργάνωση των ομάδων κατά τη Νεολιθική Εποχή Ερώτημα-κλειδί Πόσο μεγάλες ήταν οι ομάδες των ανθρώπων της Νεολιθικής Εποχής; Ποιοι έπαιρναν τις αποφάσεις; Σύνδεση

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 1: 1 Τι σκέφτονταν οι άνθρωποι της Γεωμετρικής Εποχής στην Κύπρο;

Διδακτική πρόταση 1: 1 Τι σκέφτονταν οι άνθρωποι της Γεωμετρικής Εποχής στην Κύπρο; Διδακτική πρόταση 1: 1 Τι σκέφτονταν οι άνθρωποι της Γεωμετρικής Εποχής στην Κύπρο; Ερωτήματα-κλειδιά: Τι απασχολούσε τους ανθρώπους της Γεωμετρικής Εποχής στην Κύπρο; 2 Πώς εξέφραζαν αυτά που τους απασχολούσαν;

Διαβάστε περισσότερα

Πώς περνάμε τη μέρα μας;

Πώς περνάμε τη μέρα μας; Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 3: Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής; Ερώτημα-κλειδί Πώς περνούσαν τη μέρα τους οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής; Πρόοδος από

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; 137 Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 1: Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής; Πώς μετακινούνταν; Πού έκτιζαν τα χωριά τους; Ερωτήματα-κλειδιά Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ. Οδυσσέας Περαντζάκης

ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ. Οδυσσέας Περαντζάκης ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ Οδυσσέας Περαντζάκης Α 2 Η Σπάρτη ήταν πόλη-κράτος στην Αρχαία Ελλάδα. Ήταν χτισμένη στις όχθες του ποταμού Ευρώτα στη Λακωνία. Η Σπάρτη έχει μείνει γνωστή στην παγκόσμια ιστορία για τη στρατιωτική

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήματα-κλειδιά 2 1. Με ποια κριτήρια επέλεγαν οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής τα μέρη όπου έφτιαχναν τις. Πρόοδος από το προηγούμενο μάθημα

Ερωτήματα-κλειδιά 2 1. Με ποια κριτήρια επέλεγαν οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής τα μέρη όπου έφτιαχναν τις. Πρόοδος από το προηγούμενο μάθημα Διδακτική πρόταση 2 1 : Πώς επέλεγαν οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής τα μέρη όπου έφτιαχναν τις πόλεις και τους οικισμούς τους; Πώς έκτιζαν τις οικίες τους; Ερωτήματα-κλειδιά 2 1. Με ποια κριτήρια επέλεγαν

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 3: 1 Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την Αρχαϊκή Εποχή;

Διδακτική πρόταση 3: 1 Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Διδακτική πρόταση 3: 1 Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Ερωτήματα κλειδιά: 2 Ποιες ήταν οι σχέσεις ανάμεσα στις ομάδες; Ποιοι ήταν οι αρχηγοί των ομάδων; Σύνδεση με προηγούμενα μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα. Π. Γιαννακοπούλου Μαθήτριες: Ασσάτωφ Άννα, Μιχαλιού Μαντώ, Αργύρη Μαρία, Τσαουσίδου - Πετρίτση Σοφία Τμήμα: Α3

Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα. Π. Γιαννακοπούλου Μαθήτριες: Ασσάτωφ Άννα, Μιχαλιού Μαντώ, Αργύρη Μαρία, Τσαουσίδου - Πετρίτση Σοφία Τμήμα: Α3 Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα. Π. Γιαννακοπούλου Μαθήτριες: Ασσάτωφ Άννα, Μιχαλιού Μαντώ, Αργύρη Μαρία, Τσαουσίδου - Πετρίτση Σοφία Τμήμα: Α3 Η Σπάρτη ήταν πόλη- κράτος στην Αρχαία Ελλάδα, χτισμένη στις όχθες

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία μου, οι ιστορίες μου, η ιστορία μας, οι ιστορίες μας

Η ιστορία μου, οι ιστορίες μου, η ιστορία μας, οι ιστορίες μας Η ιστορία μου, οι ιστορίες μου, η ιστορία μας, οι ιστορίες μας Εισαγωγή Στην παρούσα ενότητα τα παιδιά εξερευνούν θέματα που σχετίζονται με την προσωπική τους ιστορία, την ιστορία της οικογένειάς τους,

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 7: 82 Εποχή του Χαλκού: Μυθολογία και Ιστορία

Διδακτική πρόταση 7: 82 Εποχή του Χαλκού: Μυθολογία και Ιστορία Τι σκεφτόμαστε; Διδακτική πρόταση 7: 82 Εποχή του Χαλκού: Μυθολογία και Ιστορία Ερώτημα-κλειδί Σε τι διαφέρει η Μυθολογία από την Ιστορία; Πρόοδος από το προηγούμενο μάθημα Τα παιδιά σε αυτό το μάθημα,

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 7: 84 Εποχή του Χαλκού: Μυθολογία και Ιστορία

Διδακτική πρόταση 7: 84 Εποχή του Χαλκού: Μυθολογία και Ιστορία Τι σκεφτόμαστε; Διδακτική πρόταση 7: 84 Εποχή του Χαλκού: Μυθολογία και Ιστορία Ερώτημα-κλειδί Σε τι διαφέρει η Μυθολογία από την Ιστορία; Πρόοδος από το προηγούμενο μάθημα Τα παιδιά σε αυτό το μάθημα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΑΠΩ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ Οι 300 του. Λεωνίδα. και οι επτακόσιοι Θεσπιείς. Κείμενα: Αναστασία Δ. Μακρή Εικόνες: Μιχάλης Λουκιανός

ΑΓΑΠΩ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ Οι 300 του. Λεωνίδα. και οι επτακόσιοι Θεσπιείς. Κείμενα: Αναστασία Δ. Μακρή Εικόνες: Μιχάλης Λουκιανός 1 ΑΓΑΠΩ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ Οι 300 του Λεωνίδα και οι επτακόσιοι Θεσπιείς Κείμενα: Αναστασία Δ. Μακρή Εικόνες: Μιχάλης Λουκιανός Επιστημονικός σύμβουλος έκδοσης Ξανθή Προεστάκη Δρ Αρχαιολογίας και Ιστορίας της

Διαβάστε περισσότερα

Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα. Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07

Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα. Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07 Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07 Η ιδέα Η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στο κοινωνικό σύνολο διαφοροποιείται από κοινωνία σε κοινωνία και από εποχή σε εποχή. Είναι πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Το κράτος της Σπάρτης

Το κράτος της Σπάρτης Το κράτος της Σπάρτης Περιζζόηερες πληροθορίες μπορείηε να Βρείηε ζηο διαδίκησο ζηις πιο κάηω ζελίδες: http://www.spartans.gr/ Αρταία Σπάρηη http://www.laconia.org/ Λακωνία http://www.culture.gr/maps/pelop/lakonia/lakonia_gr.html

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 6: Τι σκέφτονταν άραγε οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής;

Διδακτική πρόταση 6: Τι σκέφτονταν άραγε οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής; Τι σκεφτόμαστε; Διδακτική πρόταση 6: Τι σκέφτονταν άραγε οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής; Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής; Πρόοδος

Διαβάστε περισσότερα

άλλα. Καταλήγουν στην τεχνική της συγγραφής περιγραφής προσώπου «ΕΧΕΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙ»

άλλα. Καταλήγουν στην τεχνική της συγγραφής περιγραφής προσώπου «ΕΧΕΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙ» : Υπό διαπραγμάτευση κείμενο: «Ο φίλος μου ο Μιχάλης» Τάξεις: Β Στ Βασικός σκοπός: Τα παιδιά να αξιοποιούν την τεχνική «ΕΧΕΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙ», για να περιγράφουν πρόσωπα Δείκτες Επιτυχίας και Επάρκειας (για

Διαβάστε περισσότερα

Πώς περνάμε τη μέρα μας;

Πώς περνάμε τη μέρα μας; 180 Πώς περνάμε τη μέρα μας; Εποχή του Χαλκού Διδακτική πρόταση 1: Ένα νέο υλικό αλλάζει τη ζωή των ανθρώπων Ερώτημα-κλειδί Ποιο νέο υλικό άρχισαν να χρησιμοποιούν οι άνθρωποι και πού το έβρισκαν; Σύνδεση

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτιστικό Πρόγραμμα «Τα αγγεία λένε την ιστορία τους- Από την ανασκαφή στην προθήκη του Μουσείου» Σχ. έτος

Πολιτιστικό Πρόγραμμα «Τα αγγεία λένε την ιστορία τους- Από την ανασκαφή στην προθήκη του Μουσείου» Σχ. έτος Πολιτιστικό Πρόγραμμα «Τα αγγεία λένε την ιστορία τους- Από την ανασκαφή στην προθήκη του Μουσείου» Σχ. έτος 2012-13 Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Ανδριοπούλου Ελένη Τάξη: 1ο Νηπιαγωγείο Βραχναιίκων- Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΓΑΜΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ

Ο ΓΑΜΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ Ο ΓΑΜΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΝΝΑ ΣΕΧΟΥ- ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑ ΑΚΗ 4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΜΗΜΑ : Α4 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2012 13 ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ : ΕΥ. ΣΕΡ ΑΚΗ 1 Ογάµος Ο γάμος στη Σπάρτη ήταν

Διαβάστε περισσότερα

Πώς περνάμε τη μέρα μας;

Πώς περνάμε τη μέρα μας; 182 Εποχή του Χαλκού 78 Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 1: Ένα νέο υλικό αλλάζει τη ζωή των ανθρώπων Ερώτημα-κλειδί Ποιο νέο υλικό αρχίζουν να χρησιμοποιούν οι άνθρωποι και πώς το βρίσκουν;

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 2: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την Αρχαϊκή Εποχή;

Διδακτική πρόταση 2: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Διδακτική πρόταση 2: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την ; Ερωτήματα κλειδιά: 1 Ποιοι ήταν οι αρχηγοί των ομάδων; Ποιες ήταν οι σχέσεις ανάμεσα στις ομάδες; Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα Στα προηγούμενα

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός μαθήματος σε τμήματα αλλόγλωσσων μαθητών με βάση τη διαφοροποίηση

Σχεδιασμός μαθήματος σε τμήματα αλλόγλωσσων μαθητών με βάση τη διαφοροποίηση Σχεδιασμός μαθήματος σε τμήματα αλλόγλωσσων μαθητών με βάση τη διαφοροποίηση ΕΝΟΤΗΤΑ 7 Τότε και Τώρα (Βιβλίο Ελληνικά με την παρέα μου 2) ΜΑΘΗΜΑ 1 Πώς ήσασταν έτσι; ΣΚΟΠΟΣ Προχωρημένοι Να μπορούν να αφηγηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ 4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 13 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΤΜΗΜΑ : Α4 ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΡΑΖΑΚΗ, ΜΑΡΙΑ ΜΕΡΑΜΒΕΛΙΩΤΑΚΗ, ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑ ΑΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ : ΕΥ. ΣΕΡ ΑΚΗ 1 Ο ρόλος του οίκου

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Θέμα/τίτλος: Η δική μου πολιτεία-διάσημα Κτίρια Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε 2 Διάρκεια: 7Χ80 λεπτά Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές/μαθήτριες ανακαλούν εμπειρίες, εκφράζουν συναισθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Προβληματισμοί: Η σωστή διατροφή είναι ένα κοινωνικό θέμα που σχετίζεται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Η παιδική παχυσαρκία έχει γίνει κοινωνική μάστιγα

Προβληματισμοί: Η σωστή διατροφή είναι ένα κοινωνικό θέμα που σχετίζεται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Η παιδική παχυσαρκία έχει γίνει κοινωνική μάστιγα Προβληματισμοί: Η σωστή διατροφή είναι ένα κοινωνικό θέμα που σχετίζεται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής Η παιδική παχυσαρκία έχει γίνει κοινωνική μάστιγα Στόχοι προγράμματος: Να εντάξουν οι μαθητές στην καθημερινότητά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Σχολείο: ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ, ΛΕΜΕΣΟΣ Τάξη: Α ΛΥΚΕΙΟΥ Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Θέμα: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

Η πρώτη μέρα του μαθήματος των Ελληνικών!

Η πρώτη μέρα του μαθήματος των Ελληνικών! Η πρώτη μέρα του μαθήματος των Ελληνικών! Πιο κάτω, παρουσιάζεται μια δραστηριότητα εκκίνησης της σχολικής χρονιάς, όσον αφορά το μάθημα των Ελληνικών, στις μεγάλες τάξεις του δημοτικού σχολείου. Η δραστηριότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ Η/Υ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Ανθολόγιο: Αρχαία Ελλάδα, ο τόπος και οι άνθρωποι

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ Η/Υ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Ανθολόγιο: Αρχαία Ελλάδα, ο τόπος και οι άνθρωποι 1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ Η/Υ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Ανθολόγιο: Αρχαία Ελλάδα, ο τόπος και οι άνθρωποι ΣΧΟΛΕΙΟ: 2 ο Γυμνάσιο Μαλακοπής Θεσσαλονίκης ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: Παπαδοπούλου

Διαβάστε περισσότερα

Η θέ ση της γυναί κας στην αρχαί α Αθη να καί στην αρχαί α Σπα ρτη.

Η θέ ση της γυναί κας στην αρχαί α Αθη να καί στην αρχαί α Σπα ρτη. Η θέ ση της γυναί κας στην αρχαί α Αθη να καί στην αρχαί α Σπα ρτη. Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα, έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη και υγιής, προκειμένου να συμβιβάζεται με τα πρότυπα της ανδροκρατικής κοινωνίας.

Διαβάστε περισσότερα

Δεύτερη διδακτική πρόταση Έλεγχος επίδοσης στο σχολείο. 1 φωτοτυπία ανά μαθητή με τον έλεγχο παραγωγή προφορικού λόγου, παραγωγή γραπτού λόγου

Δεύτερη διδακτική πρόταση Έλεγχος επίδοσης στο σχολείο. 1 φωτοτυπία ανά μαθητή με τον έλεγχο παραγωγή προφορικού λόγου, παραγωγή γραπτού λόγου Κατανόηση προφορικού λόγου Επίπεδο B Δεύτερη διδακτική πρόταση Έλεγχος επίδοσης στο σχολείο Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα-στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Υλικό: Ενσωμάτωση δραστηριοτήτων: 1 διδακτική

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 1: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την Αρχαϊκή Εποχή;

Διδακτική πρόταση 1: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Διδακτική πρόταση 1: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι κατά την ; Ερώτημα κλειδί: 1 Τι άλλαξε και τι έμεινε το ίδιο στον τρόπο με τον οποίο οργανώνονταν οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής; Σύνδεση με το προηγούμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Αγαπητέ μαθητή/ αγαπητή μαθήτρια, Διεξάγουμε μια έρευνα και θα θέλαμε να μάθουμε την άποψή σου για τo περιβάλλον μάθησης που επικρατεί στην τάξη σου. Σε παρακαλούμε

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστικό αντικείμενο του σεναρίου διδασκαλίας: Σύνδεση με ενότητες του Σχολικού Εγχειριδίου: Σύνδεση με άλλες γνωστικές περιοχές:

Γνωστικό αντικείμενο του σεναρίου διδασκαλίας: Σύνδεση με ενότητες του Σχολικού Εγχειριδίου: Σύνδεση με άλλες γνωστικές περιοχές: Αναζητώντας τεκμήρια μινωικού πολιτισμού στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου: Μια γέφυρα δημιουργίας ανάμεσα στο σχολικό εγχειρίδιο και στο έκθεμα (Ιστορία Α Γυμνασίου) Μαράκη Διονυσία Φιλόλογος Πειραματικού

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Τίτλος: Ιστορίες δωματίων Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε Διάρκεια: 6 Χ 80 Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές και οι μαθήτριες μέσα από διάφορες δραστηριότητες που αφορούν στο δωμάτιό τους

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση γραπτού λόγου

Κατανόηση γραπτού λόγου Κατανόηση γραπτού λόγου Επίπεδο Β Δεύτερη διδακτική πρόταση Ημερολόγια Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Ενσωμάτωση δεξιοτήτων: Υλικό: 1 διδακτική ώρα παιδιά ή ενήλικες

Διαβάστε περισσότερα

Η καθημερινή ζωή και η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα. Το γνωστικό αντικείμενο του σεναρίου αφορά στο μάθημα της ιστορίας

Η καθημερινή ζωή και η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα. Το γνωστικό αντικείμενο του σεναρίου αφορά στο μάθημα της ιστορίας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ 1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 1.1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου Η καθημερινή ζωή και η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα 1.2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Το γνωστικό αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ η εκπαίδευση ήταν ιδιαίτερα στρατιωτική. τα παιδιά μάθαιναν να αντέχουν όχι μόνο στον πόνο αλλά και σε δύσκολες συνθήκες επιβίωσης από ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Σύστημα Προώθησης Θετική Συμπεριφοράς: Η Στρατηγική «Ελέγχω και Αποχωρώ» στη δευτερογενή πρόληψη

Σύστημα Προώθησης Θετική Συμπεριφοράς: Η Στρατηγική «Ελέγχω και Αποχωρώ» στη δευτερογενή πρόληψη Σύστημα Προώθησης Θετική Συμπεριφοράς: Η Στρατηγική «Ελέγχω και Αποχωρώ» στη δευτερογενή πρόληψη Η στρατηγική Ελέγχω και Αποχωρώ επικεντρώνεται στην ανάπτυξη αυτοελέγχου σε μαθητές με δυσκολίες συμπεριφοράς.

Διαβάστε περισσότερα

4. Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

4. Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ 4. Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Οι Αθηναίοι πολίτες ~120.000 Ήταν η μοναδική κυρίαρχη δύναμη στην πόλη. Από αυτούς πήγαζε κάθε εξουσία. Κατάγονταν

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ. Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ. Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες. Μέχρι πριν λίγες μέρες βρισκόμουν στο χωριό μου το Ριζοκάρπασο, αλλά μετά την εισβολή ήρθαμε με την μητέρα μου

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 25 λεπτά Ερώτημα 1 Θα ακούσετε δύο (2) φορές έναν συγγραφέα να διαβάζει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του με θέμα τη ζωή του παππού του. Αυτά που ακούτε σας αρέσουν, γι αυτό κρατάτε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΡΥΜΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ & ΝΤΟΛΛΗΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΙΔΡΥΜΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ & ΝΤΟΛΛΗΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΙΔΡΥΜΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ & ΝΤΟΛΛΗΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Τμήμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων Εκπαιδευτικές Μουσειοσκευές Οι Μουσειοσκευές είναι βαλίτσες που ταξιδεύουν από σχολείο

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Σενάριο Τίτλος: Δημιουργία κόμικ

Εκπαιδευτικό Σενάριο Τίτλος: Δημιουργία κόμικ Εκπαιδευτικό Σενάριο Τίτλος: Δημιουργία κόμικ Τάξη: Γ Δημοτικού Ενότητα: Δημιουργώ με τον κειμενογράφο Εμπλεκόμενες έννοιες: Δημιουργία και πληκτρολόγηση εγγράφου, αποθήκευση, μορφοποίηση γραμματοσειράς,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Α) Διάταξη χώρου (γενικά): Β) Διάταξη χώρου (ως προς τις ΦΕ): Γ) Δυναμικό τάξης (αριθμός μαθητών, φύλο μαθητών, προνήπια-νήπια, κλπ): Δ) Διάρκεια διδασκαλίας: Ε) Ήταν προϊδεασμένοι οι μαθητές για το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Διδασκαλία γραμμάτων-συλλαβών

Διδασκαλία γραμμάτων-συλλαβών Διδασκαλία γραμμάτων-συλλαβών Ο μαθητής αξιοποιεί τον Η/Υ και ακούει κάθε φορά την εκφώνηση της άσκησης αλλά και την εργασία που έχει να κάνει. Μπορεί να διακρίνει ακουστικά και οπτικά την πρώτη συλλαβή-γράμμα,

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση γραπτού λόγου

Κατανόηση γραπτού λόγου Κατανόηση γραπτού λόγου Επίπεδο Β Τρίτη διδακτική πρόταση Κατοικίδια ζώα Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Ενσωμάτωση δεξιοτήτων: Υλικό: 1 διδακτική ώρα παιδιά ή ενήλικες

Διαβάστε περισσότερα

Πιο αναλυτικά, δημιουργήθηκε, μια ιστοσελίδα τύπου wiki όπου προστέθηκαν οι ανάλογες αναφορές σε δραστηριότητες από το Φωτόδεντρο.

Πιο αναλυτικά, δημιουργήθηκε, μια ιστοσελίδα τύπου wiki όπου προστέθηκαν οι ανάλογες αναφορές σε δραστηριότητες από το Φωτόδεντρο. ΣΧΟΛΕΙΟ Στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης, με θέμα την διατροφή, οι μαθητές με την χρήση των Τ.Π.Ε, εξερευνούν, πειραματίζονται και δοκιμάζουν τις γνώσεις τους σε μια σειρά από ψηφιακές δραστηριότητες. Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γενικές πληροφορίες σχετικά με το σύστημα αξιολόγησης H αξιολόγηση είναι κυρίως διαμορφωτική και στοχεύει να περιγράψει την πρόοδο που κάνουν οι μαθητές, και στη συνέχεια,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 1 MASCIL

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 1 MASCIL Αναστοχασμός ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 1 MASCIL Αρχικά συζητήσαμε με τα παιδιά την ανάγκη σύνδεσης του τομέα Πληροφορικής με την καθημερινή πραγματικότητα και την αγορά εργασίας. Τους ρωτήσαμε

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ

ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ 1 of 18 4/16/2015 4:11 PM ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Το ερωτηματολόγιο αυτό έχει διάφορες ενότητες για τα ψηφιακά παιχνίδια που παίζονται σε συσκευές κινητής τεχνολογίας και ειδικότερα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΪΚΗ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ. Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΪΚΗ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ. Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 1999 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ : ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Α.1. Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΡΑΤΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

ολομέλεια του τμήματος, με βάση τις πιο κάτω παραμέτρους: (1) Τι

ολομέλεια του τμήματος, με βάση τις πιο κάτω παραμέτρους: (1) Τι ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Θεματική Ενότητα: Το σχολείο μας Γνωστικό Αντικείμενο: Γεωγραφία Διδακτική Ενότητα: Η περιοχή γύρω από το σχολείο μας (Προσανατολισμός) Τάξη: Γ Εκπαιδευτικός: Σταυρούλα Σαββίδου Σχολείο:

Διαβάστε περισσότερα

Διδασκαλία στο Νηπιαγωγείο / Προδημοτική

Διδασκαλία στο Νηπιαγωγείο / Προδημοτική Διδασκαλία στο Νηπιαγωγείο / Προδημοτική Μεθοδολογία, Αναλυτικό-Πρόγραμμα, Διαφοροποίηση Μαρία Καραγιώργη, Μπέρμιγχαμ, 2018 Γενικά Εισαγωγή μαθητών: Νηπιαγωγείο: παιδιά από 4 χρονών την 1 η Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Όνομα Εκπαιδευτικού: Νικολάου Χριστιάνα Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Τίμης Τάξη: Α Ζήτημα της Αειφόρου Περιβαλλοντικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής του σχολείου: Οι καταναλωτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Όνομα Εκπαιδευτικού: Νικολάου Χριστιάνα Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Τίμης Τάξη: Α Ζήτημα της Αειφόρου Περιβαλλοντικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής του σχολείου: Οι καταναλωτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΠΕΡΑΤΟΤΗΤΑ (ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ) Τίτλος διερεύνησης: Ποιοί παράγοντες επηρεάζουν το πόσο νερό συγκρατεί το χώμα;

ΥΔΡΟΠΕΡΑΤΟΤΗΤΑ (ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ) Τίτλος διερεύνησης: Ποιοί παράγοντες επηρεάζουν το πόσο νερό συγκρατεί το χώμα; ΥΔΡΟΠΕΡΑΤΟΤΗΤΑ (ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ) Τίτλος διερεύνησης: Ποιοί παράγοντες επηρεάζουν το πόσο νερό συγκρατεί το χώμα; Σύντομη περιγραφή διερεύνησης: Σκοπός αυτής της διερεύνησης ήταν να κάνουν κάποιες υποθέσεις

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες, Χρήση ΤΠΕ κ.τ.λ.:

Οδηγίες, Χρήση ΤΠΕ κ.τ.λ.: Τίτλος: Καρδιακός Παλμός Θέματα: Καρδιακός παλμός, επίδραση της φυσικής άσκησης, καταγραφή αποτελεσμάτων, γραφική αναπαράσταση αποτελεσμάτων και αξιολόγηση. Χρόνος: 60 λεπτά Ηλικία: 11-13 Διαφοροποίηση:

Διαβάστε περισσότερα

Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων,

Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων, Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων, αντιπαράθεσης απόψεων. Εννοιολογική χαρτογράφηση -Ο χάρτης εννοιών (concept

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ (10.11.2010) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς Κεφάλαιο 3: Κυκλοφορούμε με ασφάλεια) ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρμογές Οδηγού στη διδασκαλία γραμματικής και στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου

Προσαρμογές Οδηγού στη διδασκαλία γραμματικής και στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου Προσαρμογές Οδηγού στη διδασκαλία γραμματικής και στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου Δημοτικό Σχολείο Ελένειον Διευθύντρια: Φλώρα Τσιόλα Κεπόλα Εκπαιδευτικός: Χρυσάνθη Κρασιά γραπτού λόγου, εξελίσσοντας

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2 Εκπαιδευτικό Σενάριο 2 Τίτλος: Τα συνεργατικά περιβάλλοντα δημιουργίας και επεξεργασίας υπολογιστικών φύλλων Εκτιμώμενη διάρκεια εκπαιδευτικού σεναρίου: Προβλέπεται να διαρκέσει συνολικά 3 διδακτικές ώρες.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,

Διαβάστε περισσότερα

κατανόηση διαλόγου, συμπλήρωση ερωτηματολογίου 1 φωτοτυπία ανά μαθητή με το ερωτηματολόγιο παραγωγή προφορικού λόγου, παραγωγή γραπτού λόγου

κατανόηση διαλόγου, συμπλήρωση ερωτηματολογίου 1 φωτοτυπία ανά μαθητή με το ερωτηματολόγιο παραγωγή προφορικού λόγου, παραγωγή γραπτού λόγου Κατανόηση προφορικού λόγου Επίπεδο Α (αρχάριο) Τρίτη διδακτική πρόταση Συνέντευξη στο δρόμο Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα-στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Υλικό: Ενσωμάτωση δραστηριοτήτων: 1-2 διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Τίτλος: Αν η ομορφιά μιλούσε Προτεινόμενες τάξεις: Νήπια, Α και Β Δημοτικού Χώροι διεξαγωγής: Στο σχολείο: προετοιμασία Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: έρευνα Προτεινόμενος

Διαβάστε περισσότερα

"Οι ερωτήσεις που ακολουθούν αφορούν την πρόσθετη διδασκαλία που παρακολουθείς αυτό το σχολικό έτος, στα σχολικά μαθήματα ή σε άλλα μαθήματα.

Οι ερωτήσεις που ακολουθούν αφορούν την πρόσθετη διδασκαλία που παρακολουθείς αυτό το σχολικό έτος, στα σχολικά μαθήματα ή σε άλλα μαθήματα. "Οι ερωτήσεις που ακολουθούν αφορούν την πρόσθετη διδασκαλία που παρακολουθείς αυτό το σχολικό έτος, στα σχολικά μαθήματα ή σε άλλα μαθήματα. Η διδασκαλία αυτή μπορεί να γίνεται στο σχολείο ή κάπου αλλού,

Διαβάστε περισσότερα

Όψεις Βυζαντίου... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας

Όψεις Βυζαντίου... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας Το φυλλάδιο αυτό είναι του/της... που επισκέφθηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας στις... Το φυλλάδιο που κρατάς στα χέρια σου

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα ζώα του Μουσείου»

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα ζώα του Μουσείου» Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα ζώα του Μουσείου» Υλικό για προαιρετική ενασχόληση των μαθητών πριν και μετά την επίσκεψη στο Μουσείο Ακρόπολης. Κατά την επίσκεψη της σχολικής σας ομάδας στο Μουσείο

Διαβάστε περισσότερα

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Δρ Μαριάννα Φωκαΐδου Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΕΔΟ 3 4 Γ ΚΑΙ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΕΠΙΠΕΔΟ 3 4 Γ ΚΑΙ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟ 3 4 Γ ΚΑΙ Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ αγαθά φέρει. μτφρ: η μόρφωση, όπως ακριβώς μια εύφορη γη, φέρνει όλα τα καλά Σωκράτης (469-399 π.χ., Φιλόσοφος) 1 ΑΣΚΗΣΗ 1 η : 7

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες ΣΧΟΛΕΙΟ Η εκπαιδευτική πρακτική αφορούσε τη διδασκαλία των μεταβλητών στον προγραμματισμό και εφαρμόστηκε σε μαθητές της τελευταίας τάξης ΕΠΑΛ του τομέα Πληροφορικής στα πλαίσια του μαθήματος του Δομημένου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΜΕΣΑ ΑΠο ΤΗΝ ΕΜΠΕΔΩΣΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ Δρ Μάριος Στυλιανίδης, ΕΔΕ ΚB Παγκύπριο Συνέδριο Διευθυντών

ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΜΕΣΑ ΑΠο ΤΗΝ ΕΜΠΕΔΩΣΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ Δρ Μάριος Στυλιανίδης, ΕΔΕ ΚB Παγκύπριο Συνέδριο Διευθυντών ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΜΕΣΑ ΑΠο ΤΗΝ ΕΜΠΕΔΩΣΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ Δρ Μάριος Στυλιανίδης, ΕΔΕ ΚB Παγκύπριο Συνέδριο Διευθυντών 15 Μαΐου 2012 Τι είναι Εμπέδωση; ΠΡΙΝ Εξατομίκευση Θεραπευτική

Διαβάστε περισσότερα

Επίσκεψη στο ζωολογικό πάρκο

Επίσκεψη στο ζωολογικό πάρκο Επίσκεψη στο ζωολογικό πάρκο A visit to the zoo (προτείνεται να διδαχθεί στο Unit 4, Lesson 1, Think Teen! A Γυμνασίου Αρχαρίων) Προσδοκώμενα αποτελέσματα Περιεχόμενο Βασικά θέματα Ενδεικτικές δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Κατανόηση προφορικού λόγου Επίπεδο Γ Δεύτερη διδακτική πρόταση Μυθολογία Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα-στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Υλικό: Ενσωμάτωση δραστηριοτήτων: 1 διδακτική ώρα έφηβοι και

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: «Τι αλλάζει και τι μένει το ίδιο από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι σήμερα;» Κάρτες Εργασίας

Τίτλος: «Τι αλλάζει και τι μένει το ίδιο από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι σήμερα;» Κάρτες Εργασίας Τίτλος: «Τι αλλάζει και τι μένει το ίδιο από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι σήμερα;» Κάρτες Εργασίας Τάξη: Γ ημοτικού Συγγραφή: Εποπτεία: Επιμέλεια έκδοσης: Γλωσσική επιμέλεια: Λούκας Περικλέους, Λειτουργός

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan)

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan) On-the-fly feedback, Upper Secondary Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan) Τάξη: Β Λυκείου Διάρκεια ενότητας Μάθημα: Φυσική Θέμα: Ταλαντώσεις (αριθμός Χ διάρκεια μαθήματος): 6X90

Διαβάστε περισσότερα