14PROC

Transcript

1 14PROC

2

3

4

5

6

7

8 ΜΕΡΟΣ Α: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΟΥ Συντομογραφίες Συντομογραφίες γενικά ΕΕ ΕΕΕΕ ΕΟΧ ΕΠ Ευρωπαϊκή Ένωση Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης / επίσημο έντυπο όπου δημοσιεύεται η Νομοθεσία, καθώς και διοικητικές πράξεις, ανακοινώσεις, προκηρύξεις κλπ, που έχουν νομικές ή άλλες δεσμεύσεις για τα κράτη μέλη ή αυτούς που αφορούν. Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗΣ Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΑΤΤΙΚΗΣ ΕΣΠΑ ΕΥΔ ΝΠΔΔ ΝΠΙΔ ΣΑΕ ΤΠΕ ΟΠΣ Δ.Α ΟΠΑΝΔΑ ΕΑΤΑ ΑΕ ΕΦΔ Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο Συλλογική Απόφαση Ένταξης Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. ΟΤΑ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

9 Α1. Περιβάλλον του Έργου Α1.1 Εμπλεκόμενοι στην υλοποίηση του αντικειμένου του Έργου Η διαχείριση της προτεινόμενης Πράξης θα γίνει μέσω της Υπευθύνου της Πράξης και της «Ομάδας Διαχειριστικής Υποστήριξης της Πράξης» που η Δ/νση Οικονομικού και το τμήμα Προμηθειών θα διαθέσει για τις ιδιαίτερες ανάγκες του έργου και θα απαρτίζεται από άτομα με εμπειρία σε γραμματειακή και διεκπεραιωτική υποστήριξη αντίστοιχων προγραμμάτων και θα είναι υπεύθυνα για την επικοινωνία με τη ΕΥΔ και τη διαχειριστική παρακολούθηση της πράξης (π.χ. Προσυμβατικός Έλεγχος, Δελτίο Δήλωσης Δαπανών στο ΟΠΣ, κλπ). Α1.1.1 Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Λειτουργίας Ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που έχει συσταθεί το 2011 από τη συγχώνευση του Οργανισμού Νεολαίας και Άθλησης, του Πολιτισμικού Οργανισμού και των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων. Πρόκειται για τον βραχίονα του Δήμου Αθηναίων, όπου εντάσσονται λειτουργικά ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, η ψυχαγωγία και η μέριμνα για τη νεολαία. Οι οργανισμοί είναι από τα παλαιότερα υφιστάμενα νομικά πρόσωπα ο Οργανισμός Νεολαίας και Άθλησης ιδρύθηκε ως Κέντρο Νεότητας το 1937, ενώ ο Πολιτισμικός Οργανισμός ιδρύθηκε ως Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων το 1983 και τα Μουσικά Σύνολα του Δήμου Αθηναίων το Α1.1.2 Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Υλοποίησης Ο φορέας υλοποίησης ταυτίζεται με το φορέα λειτουργίας. Α1.1.3 Άλλοι Φορείς που εμπλέκονται στην επιτυχή έκβαση του Έργου Δεν απαιτείται η συμμετοχή άλλου φορέα για την επιτυχή έκβαση το έργου. Α1.1.4 Όργανα και Επιτροπές (Διακυβέρνηση του Έργου) Ομάδα Διοίκησης Έργου

10 Η υλοποίηση του έργου θα παρακολουθείται και θα υποστηρίζεται από την Ομάδα Διοίκησης και συντονισμού του Έργου με επικεφαλής την επιστημονική υπεύθυνο της πράξης και Πρόεδρο του ΟΠΑΝΔΑ καθώς και από εξωτερικούς επιστημονικούς συνεργάτες. Επιτροπή Διενέργειας Διαγωνισμού Έχει ορισθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο και τις σχετικές εγκυκλίους του Υπουργείου Διοικητικής μεταρρύθμισης. (αρ.35 του Π.Δ118/2007 και αρ.26 Ν. 4024/2012) Επιτροπή ενστάσεων και προσφυγών Έχει ορισθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο και τις σχετικές εγκυκλίους του Υπουργείου Διοικητικής μεταρρύθμισης. (αρ.35 του Π.Δ118/2007 και αρ.26 Ν. 4024/2012) Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής Έργου Με απόφαση του Δ.Σ του ΟΠΑΝΔΑ, έχει ορισθεί η «Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής Έργου (ΕΠΠΕ)» με αρμοδιότητα την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης του Φυσικού Αντικειμένου του έργου και την τμηματική και οριστική παραλαβή του. (αρ.35 του Π.Δ118/2007 και αρ.26 Ν. 4024/2012) Α1.2 Υφιστάμενη κατάσταση (σε σχέση με τις απαιτήσεις του Έργου) Διεύθυνση Πολιτισμού με τα παρακάτω τμήματα: 1. Τμήμα Σχεδιασμού ανάπτυξης και πολιτιστικών εκδηλώσεων 2. Τμήμα Δημοτικής Πινακοθήκης 3. Τμήμα Δημοτικών Βιβλιοθηκών 4. Τμήμα Μουσείων, συλλογών και πολιτιστικών χώρων ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Ο Δήμος Αθηναίων άρχισε να καταρτίζει την καλλιτεχνική του συλλογή το 1923, με πρώτο έργο αγοράς το γλυπτό του Δ. Φιλιππότη «Ο Ψαράς». Σήμερα η Δημοτική Πινακοθήκη (στο εξής ΔΠ) απαριθμεί περί τα 2936 καλλιτεχνικά έργα τα περισσότερα από τα οποία

11 αποκτήθηκαν κατά την δεκαετία Το σύνολο σχεδόν των σημαντικότερων ελλήνων καλλιτεχνών του 20ου αιώνα αντιπροσωπεύονται με σημαντικά έργα τους στη συλλογή της Πινακοθήκης. Η συλλογή επίσης διαθέτει σημαντικά έργα χαρακτικής των μεγάλων δασκάλων αλλά και των συνεχιστών τους σήμερα. Η Δημοτική Πινακοθήκη της Αθήνας στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο της Πλατείας Κουμουνδούρου, που κτίσθηκε το 1874, με σχέδια του αρχιτέκτονα Παναγή Κάλκου. Η κατηγοριοποίηση των συλλογών μπορεί να γίνει σύμφωνα με τη μορφολογία των έργων τέχνης. Ειδικότερα τα έργα χωρίζονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες: Α) σε αυτά που είναι δυο διαστάσεων και διαχωρίζονται στα αμιγώς ζωγραφικά που βρίσκονται σε καμβά και ξύλο, συνολικά 1803 έργα ή σε κάποιο άλλο υλικό ελαφράς ύλης όπως χαρτί, χαρακτικά, φωτογραφίες, συνολικά 1096 έργα και Β) σε αυτά που έχουν τρεις διαστάσεις, 187 γλυπτά και κατασκευές, 1000 αντικείμενα λαογραφίας. H Δημοτική Πινακοθήκη της Αθήνας στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο της Πλατείας Κουμουνδούρου, που κτίσθηκε το 1874, με σχέδια του αρχιτέκτονα Παναγή Κάλκου. Tα εγκαίνια της Πινακοθήκης έγιναν στις 22 Σεπτεμβρίου 1982, μετά την μεταφορά της από το Πνευματικό Κέντρο της οδού Ακαδημίας, όπου φιλοξενείτο από το ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Η ιστορία της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης του Δήμου Αθηναίων ξεκινάει το 1835, όταν ο Ανάργυρος Πετράκης ως πρώτος δήμαρχος των Αθηνών διέθεσε ένα αξιοσέβαστο ποσό από το ταμείο του Δήμου για αγορά βιβλίων, ενώ παράλληλα απηύθυνε έκκληση προς τους Έλληνες του εξωτερικού για δωρεές. Πρώτος μεγάλος δωρητής, η δωρεά του οποίου αποτέλεσε τον πυρήνα της βιβλιοθήκης υπήρξε ο Κωνσταντίνος (αγαθόφρων) Νικολόπουλος, ομογενής εκ Παρισίων, ενώ παράλληλα ακολούθησαν και άλλες δωρεές. Ωστόσο η βιβλιοθήκη λειτούργησε για το κοινό ένα αιώνα αργότερα, το 1936, όταν πραγματοποιήθηκε η αγορά της μεγάλης προσωπικής συλλογής του Γεωργίου Βλάχου. Στη συνέχεια εμπλουτίστηκε με τις δωρεές των συλλογών των Γ. Χαριτάκη, Δ. Καμπούρογλου και Η. Τσιριμώκου. T o Τ μ ή μ α Δ η μ ο τ ι κ ή ς Β ι β λ ι ο θ ή κ η ς έχει την διοικητική ευθύνη της Βιβλιοθήκης. Ειδικότερα: την παρακολούθηση των παρουσιών του προσωπικού την διεκπεραίωση των διαφόρων εγγράφων με τις αντίστοιχες υπηρεσίες του Πολιτισμικού Οργανισμού με τις οποίες συνεργάζεται

12 την τήρηση της καλής κατάσταση των κτηριακών εγκαταστάσεων, της συντήρησης καθώς και της φύλαξης αυτών την ευθύνη για το δανεισμό βιβλίων και την τήρηση καρτών για τα μέλη της την αρχειοθέτηση και διάθεση του υλικού (περιοδικά, εφημερίδες) στους χρήστες της την μικροφωτογράφηση των εντύπων σύμφωνα με την σύγχρονη τεχνολογία την συντήρηση του φθαρμένου υλικού ή αν κρίνεται αναγκαίο την τμηματική αντικατάστασή του την ευθύνη των εκδόσεων για εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης κάνει προτάσεις για την αγορά νέων εκδόσεων προς την Δημοτική Αρχή. την οργάνωση και την υλικοτεχνική υποδομή των εκδηλώσεων που γίνονται σε χώρους της βιβλιοθήκης σε συνεργασία με Δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς που εμπλέκονται σε αυτές Η Δημοτική βιβλιοθήκη λειτουργεί και ως αναγνωστήριο και είναι δανειστική για τους κατοίκους της Αττικής. Στο ισόγειο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης υπάρχουν: δύο (2) αναγνωστήρια, ένα για βιβλία και ένα για εφημερίδες, περιοδικά και Φ.Ε.Κ. βιβλιοστάσια της συλλογής αίθουσες εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εκθέσεων υπηρεσίες εξυπηρέτησης των χρηστών Στον πρώτο όροφο στεγάζονται οι διοικητικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες επεξεργασίας υλικού. Η οργάνωση της Βιβλιοθήκης έχει γίνει με την εφαρμογή διεθνών βιβλιοθηκονομικών προτύπων, κάνοντας χρήση των αγγλο-αμερικανικών κανόνων καταλογογράφησης (Anglo- American Cataloguing Rules 2 nd edition), και των θεματικών επικεφαλίδων της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου (Library of Congress Subject Headings). Το υλικό της Βιβλιοθήκης είναι οργανωμένο σύμφωνα με το σύστημα ταξινόμησης Dewey Decimal Classifιcation (D.D.C.). Η ταξιθέτηση του υλικού στα ράφια γίνεται σύμφωνα με το παραπάνω ταξινομικό σύστημα. Εξαίρεση αποτελεί η ταξιθέτηση των περιοδικών, η οποία γίνεται αλφαβητικά κατά θεματική κατηγορία στα ειδικά εκθετήρια.

13 Α1.2.1 Συνοπτική περιγραφή των υπηρεσιών και της λειτουργίας του Φορέα Λειτουργίας ATHENS SCHOOL FESTIVAL Μια πρωτοβουλία που έγινε θεσμός πραγματοποιήθηκε για 5η συνεχή χρονιά το 2013 με τη συμμετοχή 45 μουσικών συγκροτημάτων από 50 συνολικά Γυμνάσια και Λύκεια της Αθήνας κάθε φορά χωρίς διαγωνιστικό χαρακτήρα. Πρόκειται για ένα ετήσιο πρόγραμμα που έχει την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης και δίνει την ευκαιρία σε αγόρια και κορίτσια που συμμετέχουν σε μαθητικά ερασιτεχνικά συγκροτήματα να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν μέσα από τη μαγεία της σύγχρονης μουσικής. Η συμμετοχή της Νεολαίας είναι μεγάλη και η διαδραστικότητα στο διαδίκτυο εντυπωσιακή (facebook, youtube με views). Από το 2011 ξεκίνησαν, πέραν των συναυλιών που κάνουν στα πολιτιστικά κέντρα, να κάνουν ένα διήμερο live στην Τεχνόπολις, με πολύ μεγάλη συμμετοχή αλλά και guests. "Δράσεις σε Γειτονιές". Ο ΟΠΑΝΔΑ υλοποίησε πρόσφατα την Δράση 1.2/11, Έργο 1.2γ/11 «Δράσεις σε Γειτονιές», Προτεραιότητα 1 «Υλοποίηση Δράσεων για την πρακτική εφαρμογή των Κοινών Βασικών Αρχών για την πολιτική ένταξης των μεταναστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση» στο πλαίσιο υλοποίησης του Ετήσιου Προγράμματος 2011, με το ρόλο του συντονιστή του προγράμματος. Σ τ ό χ ο ς : Ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων στη γειτονιά και η δημιουργία κοινού χώρου αλληλεπίδρασης σε τοπικό επίπεδο, τόσο για το γηγενή όσο και το μεταναστευτικό πληθυσμό. Πρ ό γρ αμμ α : Ευρωπαϊκού ταμείου ένταξης που συγχρηματοδοτείται κατά το 75% από Κοινοτικούς πόρους και 25% Εθνικούς. Σ υ ν εργ άσ τ ηκα ν : ΟΠΑΝΔΑ, Κέντρο Επαγγελματικής κατάρτισης (ΚΕΚ), Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών, Αθήνα 9,84 (Δήμος Αθηναίων Επιχείρηση Ραδιοφωνίας Αθήνα και η Δημοτική Εταιρία πληροφόρησης Θεάματος και Επικοινωνίας). Τ α εργ ασ τ ή ρι α που υ λ ο πο ι ήθηκα ν : Εργαστήριο διαμόρφωσης λαχανόκηπου στο σπίτι και την πόλη. Εργαστήριο οικιακής κομποστοποίησης. Εργαστήριο μεταποίησης μεταχειρισμένων ρούχων.

14 Εργαστήριο χειροτεχνίας με ανακυκλούμενα υλικά. Εργαστήριο τοπικής ιστορίας. Πρακτικά εργαστήρια μαγειρικής του κόσμου. Καλλιτεχνικό Εργαστήρι "Η Πόλη μου κι εγώ". Εργαστήριο Παραδοσιακών κρουστών. Εργαστήριο γνωριμίας με παραδοσιακούς χορούς. Ραδιοφωνικό Εργαστήρι "Ρεπόρτερ της γειτονιάς". Τα εργαστήρια ήταν διάρκειας 12 ωρών και υλοποιήθηκαν σε 7 διαφορετικές γειτονιές της Αθήνας. - Κάτω Πατήσια (Πολιτιστικό κέντρο Γκράβας,: Ταϋγέτου 60). - Κυψέλη (Πολιτιστικό Κέντρο : Καλογερά 18). - Μεταξουργείο (χώρος πολλαπλών πολιτιστικών χρήσεων- Δημοτική Πινακοθήκη) Α1.2.2 Οργανωτική Δομή και Στελέχωση του Φορέα Το προσωπικό του ΟΠΑΝΔΑ, 942 υπάλληλοι, διαθέτει σημαντική εμπειρία στη διαχείριση χώρων, στη διοργάνωση πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων, καθώς και πολλαπλών δράσεων για τη νεολαία και τους Έλληνες και ξένους κατοίκους ή επισκέπτες της Αθήνας. Ειδικότερα εργάζονται 119 υπάλληλοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, 48 τεχνολογικής εκπαίδευσης, 453 δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και αρκετοί συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου Ο ΟΠΑΝΔΑ διαθέτει διαχειριστική επάρκεια τύπου Β και Γ. Η εσωτερική διάθρωση του Οργανισμού α. με την Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών μπορεί να υλοποιήσει τις ενέργειες για την διεξαγωγή και ολοκλήρωση των διαγωνισμών και συμβασιοποίηση των Πράξεων λειτουργώντας το διπλογραφικό πρόγραμμα, β. με την Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και ειδικότερα με το Τμήμα Πληροφορικής καθώς και με την υποστήριξη της «Δήμος Αθηναίων Επιχείρηση Μηχανογράφησης Α.Ε.» δίνει την δυνατότητα εκτεταμένης μηχανογραφημένης λειτουργίας των υπηρεσιών : διπλογραφικό πρόγραμμα, ηλεκτρονικό πρωτόκολλο, μηχανογραφημένο σύστημα στις βιβλιοθήκες (ΑΒΕΚΤ) κλπ. Αρκετά από τα κτήρια του οργανισμού διαθέτουν δομημένη καλωδίωση όπως τα κτήρια των βιβλιοθηκών, των Πινακοθηκών, του κεντρικού κτηρίου Ακαδημίας 50 καθώς και ορισμένων περιφερειακών κτηρίων. Τα περισσότερα περιφερειακά κτήρια διαθέτουν Η/Υ, πρόσβαση στο διαδίκτυο καθώς και wifi.

15 Α1.2.3 Περιγραφή των κύριων επιχειρησιακών διαδικασιών Στο επιχειρησιακό πλάνο του ΟΠΑΝΔΑ περιλαμβάνονται και δράσεις που αφορούν την εκπαίδευση σε παραδοσιακά και σύγχρονα αντικείμενα, τη διοργάνωση αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων και σεμιναρίων, αλλά και πολλά ανοίγματα στις γειτονιές και στις κοινότητες των μεταναστών. Διατηρεί οργανωμένα μουσικά σύνολα (Συμφωνική Ορχήστρα, Φιλαρμονική, Χορωδία, Big Band, Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής) και οργανώνει σύνολα με συμμετοχή παιδιών από τις 7 δημοτικές κοινότητες του Δήμου Αθηναίων (παιδική χορωδία, μουσικά σύνολα των κοινοτήτων, δημιουργεί δραστηριότητες για παιδιά και συμμετέχει σε διεθνής παιδικούς αγώνες «international children games»). Έχει ήδη προχωρήσει στη σύσταση της Υπηρεσίας Δια Βίου Μάθησης, στο πλαίσιο του νέου οργανισμού λειτουργίας του ως τμήμα της Διεύθυνσης Παιδείας. Έχει 20ετή εμπειρία του Τμήματος Επιμορφωτικών Προγραμμάτων του πρώην Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων, με 30 ετήσια, 2ετή και 3ετή προγράμματα πολιτιστικής εκπαίδευσης. Ακόμα, μεγάλη εμπειρία στην υλοποίηση Προγραμμάτων Συμβουλευτικής και Σχολών Γονέων από τους κοινωνικούς λειτουργούς του πρώην ΟΝΑ, ανεξάρτητα ή/και σε συνεργασία με το ΙΔΕΚΕ, το ίδιο και με προγράμματα ελληνικών για Αλλοδαπούς από το τμήμα Αλλοδαπών, με συμμετοχή και σε ευρωπαϊκά προγράμματα, κ.λπ.). Αξιοποιεί ως τώρα, για τις παραπάνω δράσεις, αποκεντρωμένους χώρους ανά τα διαμερίσματα, δηλαδή: 6 Πολιτιστικά Κέντρα, 3 Μουσεία και τη Δημοτική Βιβλιοθήκη, ενώ στο δυναμικό του νέου φορέα ΟΠΑΝΔΑ προστίθενται άλλα 4 πολιτιστικά κέντρα του παλιού ΟΝΑ. Ταυτόχρονα έχει ωριμάσει το έργο της εξακτίνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης σε άλλα 12 παραρτήματα, 61 ανοιχτές αθλητικές εγκαταστάσεις (τρία γήπεδα ποδοσφαίρου 11χ11 & οχτώ γήπεδα 5χ5, γήπεδα μπάσκετ βόλεϊ, τένις, χάντ μπολ, στίβος, 131 παιδικές χαρές (εκ των οποίων 69 αναδιαμορφωμένες με βάση τα πρότυπα του ΕΛΟΤ), 3 δημοτικά κολυμβητήρια, 2 θερινούς κινηματογράφους, 14 γυμναστήρια, 6 κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις, κυλικεία που εκμισθώνει, αποθήκες, αμφιθέατρο.

16 Α1.2.4 Περιγραφή υφιστάμενης υποδομής Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών που αφορούν τη λειτουργία του έργου Το λογισμικό μηχανοργάνωσης που χρησιμοποιείται στη Βιβλιοθήκη είναι το ΑΒΕΚΤ, έκδοση 5.5 και οι βιβλιογραφικές εγγραφές είναι καταχωρημένες σε UNIMARC format. Εχει καταγραφεί μέρος μόνο του υλικού που διαθέτει η Κεντρική Βιβλιοθήκη. Ο Κατάλογος της Βιβλιοθήκης καθώς και ο κατάλογος του υλικού της Μουσικής Βιβλιοθήκης είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο μέσω του WebOPAC του ΑΒΕΚΤ που υποστηρίζει το πρωτόκολλο Ζ Δεν έχει ενεργοποιηθεί δανεισμός μέσω του αυτοματοποιημένου συστήματος. Οι βιβλιοθήκες των Παραρτημάτων δεν συνδέονται με το κεντρικό ΑΒΕΚΤ και δεν έχει γίνει καταγραφή του υλικού τους. Η πινακοθήκη δεν διαθέτει αυτοματοποιημένο σύστημα διαχείρισης του υλικού και των υπηρεσιών αυτής.

17

18 Α2. Αντικείμενο, στόχοι και παράγοντες επιτυχίας του Έργου Α1.3 Αντικείμενο του Έργου Το έργο «ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α.» δομείται πάνω σε δυο διακριτά Υποέργα: 1 ο Την Ψηφιακή Πινακοθήκη, 2 ο Την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Τα Υποέργα πλαισιώνονται από τα επιμέρους πακέτα εργασίας, με τα αντίστοιχα παραδοτέα προϊόντα (όπως ενδελεχώς αναλύονται στη συνέχεια), τα οποία βρίσκονται σε πλήρη συνέργια, συνάφεια και συμπληρωματικότητα μεταξύ τους και καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και αναγκών του ΟΠΑΝΔΑ. Κεντρικό πυρήνα στο σχεδιασμό και ανάπτυξη του παρόντος έργου αποτελεί η διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης ψηφιακής δεξαμενής γνώσης και πολιτισμού περιλαμβάνοντας το σύνολο των εκφάνσεων του πολιτιστικού αποθέματος της Δημοτικής Πινακοθήκης και της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Δήμου Αθηναίων, η οποία θα είναι ψηφιακά διαθέσιμη και ηλεκτρονικά προσβάσιμη μέσω του διαδικτύου από το σύνολο της εθνικής και παγκόσμιας εκπαιδευτικής και ακαδημαϊκής κοινότητας και από το ευρύ κοινό. Το κάθε Υποέργο περιγράφεται ως διακριτό φυσικό αντικείμενο. Α1.4 Σκοπιμότητα και αναμενόμενα οφέλη Σκοπιμότητα Ο Δήμος Αθηναίων σε ένα πλαίσιο προαγωγής των τεχνών, των γραμμάτων και του πολιτισμού, βρίσκεται σε μια διαρκή προσπάθεια με στόχο να προσφέρει στους Αθηναίους ποιοτική ψυχαγωγία υψηλού επιπέδου σε κάθε γειτονιά της πόλης. Κύριος φορέας πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων είναι ο Οργ αν ι σ μ ός Π ολι τ ι σμ ού, Α θ λη τ ι σμ ού κ α ι Νεολ α ί α ς (στο εξής ΟΠΑΝΔΑ). Αποστολή του είναι να προσεγγίσει μέσα από δράσεις, χώρους πολιτισμού, αναψυχής, άθλησης, εκπαίδευσης και δημιουργίας, τους πολίτες κάθε ηλικίας, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να έρθουν σ επαφή με την τέχνη, τον αθλητισμό, τις σύγχρονες μεθόδους της επιστήμης αλλά και τις νέες τεχνολογίες. Με τη χρήση των νέων τεχνολογιών σε πολλές εφαρμογές, το απόθεμα θα συνδεθεί με τις ποικίλες δράσεις πολιτισμού, αθλητισμού, ψυχαγωγίας και δημιουργίας που υλοποιούνται κάθε χρόνο από τον ΟΠΑΝΔΑ δημιουργώντας ανοικτές διαδικτυακές πλατφόρμες διαλόγου, δημιουργίας και ευαισθητοποίησης διαφορετικών κοινών πάνω σε πολλά θέματα Τέχνης, Γραμμάτων και Πολιτισμού. ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Επιγραμματικά, η σκοπιμότητα του προτεινόμενου έργου για την πινακοθήκη εμπεριέχεται στους ακόλουθους στόχους: η διάσωση ενός καλλιτεχνικού θησαυρού συνυφασμένου με την ιστορία της νεοελληνικής εικαστικής τέχνης.

19 η ψηφιακή πρόσβαση του συνόλου του πληθυσμού σε έργα μοναδικής καλλιτεχνικής και αισθητικής αξίας. η επιστημονική παρουσίαση έργων τέχνης με ταυτόχρονη ψυχαγωγική και εκπαιδευτική προσέγγιση. η υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας σε θέματα τεκμηρίωσης της ιστορίας της νεοελληνικής τέχνης. η σύνδεση της εκπαίδευσης με τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς της χώρας. η ανάδειξη σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών προς το ευρύτερο κοινό της χώρας και διεθνώς. η δυνατότητα στους ειδικούς μελετητές και τους ιστορικούς στην αξιολόγηση και την αξιοποίηση της συλλογής. η εικονική περιήγηση στις συλλογές της πινακοθήκης. η ένταξη του μουσειακού περιεχομένου της συλλογής στο εθνικό και διεθνές δίκτυο πολιτιστικών ανταλλαγών, δίνοντας δυνατότητες για μελλοντικές συνεργασίες με μουσεία και πινακοθήκες, για εκδηλώσεις υψηλού καλλιτεχνικού και επιστημονικού ενδιαφέροντος. η ανάδειξη της δημοτικής πινακοθήκης σε ενεργό Αθηναϊκό καλλιτεχνικό κέντρο με παρελθόν, παρόν αλλά και μέλλον, καθιστώντας την αξιόπιστο φορέα υποδοχής έργων (δωρεές, αγορές, κ.λ.π.) ανάδειξης και αξιοποίησης αυτών στο σύνολο του πληθυσμού. η δημιουργία και προώθηση ηλεκτρονικών δίγλωσσων εκδόσεων υψηλής ποιότητας με αντικείμενο την ολοκληρωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη παρουσίαση της συλλογής της Πινακοθήκης του δήμου Αθηναίων. ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Επίσης, σε ότι αφορά την δημοτική βιβλιοθήκη η σκοπιμότητα υλοποίησης του έργου εμπεριέχεται στους παρακάτω στόχους: Να προσφέρει ταχύτερη και ουσιαστικότερη εκμετάλλευση των συλλογών της προς όφελος του κοινού Να κάνει προσιτό το υλικό της σε απομακρυσμένους χρήστες τόσο από τον εθνικό, όσο και από το διεθνή χώρο. Να ενταχθεί στα διεθνή δίκτυα πληροφόρησης. (Europeana, European Digital library) Να αποτελέσει, όπως επιβάλλει και ο ρόλος της μελλοντικά, το πυρήνα του εθνικού Δικτύου δημοτικών Βιβλιοθηκών.

20 Να υποστηρίξει τις λοιπές ελληνικές βιβλιοθήκες στην ταχύτατη ανάπτυξη αυτοματοποιημένων καταλόγων, δεδομένου ότι θα μπορεί να διαθέσει άμεσα ηλεκτρονικές εγγραφές για το υλικό της. Να πάρει μέρος σε ελληνικά και εθνικά προγράμματα συνεργασίας για τη διερεύνηση και προώθηση του νέου τεχνολογικού περιβάλλοντος λειτουργίας των βιβλιοθηκών και πληροφόρησης. Η λειτουργική διασύνδεση των ψηφιακών υπηρεσιών με τα προγράμματα δια βίου μάθησης και εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η σύνδεση της εκπαίδευσης (Α/θμιας και Β/θμιας) με το θησαυρό της Εθνικής πνευματικής κληρονομιάς Η στήριξη των προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και ερευνητικών προγραμμάτων των ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας Η στήριξη του Ανοικτού Πανεπιστημίου Η Ανάπτυξη νέων υπηρεσιών σύγχρονης ψηφιακής βιβλιοθήκης. Η ανάπτυξη υπηρεσιών διαδανεισμού. Η Παρουσίαση και προβολή μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας, της έντυπης εθνικής κληρονομιάς στο παγκόσμιο πολιτιστικό γίγνεσθαι. Η Ανάπτυξη προγράμματος διαρκούς εκπαίδευσης των χρηστών. Η ισότιμη συμμετοχή της χώρας στη Κοινωνία της γνώσης και της οικονομίας. Η συνέργεια και συμπληρωματικότητα στο πλαίσιο των στόχων των ΕΠ του ΕΣΠΑ (Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση, Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, Ψηφιακή σύγκλιση). Αναμενόμενα οφέλη Η υλοποίηση των στόχων του έργου θα έχει σαν αποτέλεσμα την καθιέρωση του ΟΠΑΝΔΑ, ως έναν από τους σπουδαιότερους διαχειριστές και διαθέτες ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος στο κόσμο. Ειδικότερα τα αναμενόμενα οφέλη κωδικοποιούνται ως κάτωθι: Η αναβάθμιση της υποδομής θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την συντήρηση του Αρχείου και την προστασία του από την φθορά της άμεσης χρήσης, ενώ ταυτόχρονα θα επιτρέψει την προσέλκυση ενός ευρύτερου κοινού με την προβολή του υλικού του, μέσω διαδικτύου, και σε ομάδες κοινωνικά ευπαθείς ή απομακρυσμένες γεωγραφικά. Η ανάδειξη και προβολή της σύγχρονης νεοελληνικής τέχνης παρουσιάζει ιδιαίτερη Επιστημονική, εκπαιδευτική και πολιτιστική σημασία και αξία, καθώς απευθύνεται τόσο σε ερευνητές της Ιστορίας της Τέχνης όσο και σε φιλότεχνους, με την ευρύτερη έννοια του όρου, δηλ. όχι μόνο στους «προνομιούχους επισκέπτες» αλλά και σε όλους εκείνους που δεν έχουν την δυνατότητα επίσκεψης (ηλικιωμένοι, ανάπηροι) αλλά επιθυμούν να προσεγγίσουν ένα ζωντανό κομμάτι των τεχνών και των γραμμάτων στη χώρα μας.

21 Πέραν της προφανούς ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας υπάρχει και η πρακτική, διδακτική και ερευνητική αξία για το σύνολο της Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και Ακαδημαϊκής κοινότητα εν γένει. Οι δράσεις του έργου συμβάλλουν στον πολιτισμό, την αισθητική ψυχαγωγία, την ψυχική και πνευματική υγεία καθότι τα αγαθά είναι πρωτίστως πνευματικά και ψυχωφελή, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών, εξοικονομώντας χρόνο, και οικονομικούς πόρους. Άμεσα ωφελούμενοι θα είναι ερευνητές, φοιτητές, εκπαιδευτικοί, μαθητές, ιστορικοί, αρχιτέκτονες, φιλόλογοι, καθηγητές καλλιτεχνικών μαθημάτων και εργαστηρίων σε κάθε βαθμίδα της Εκπαίδευσης. Μουσεία, Πολιτιστικά Κέντρα, Εθνικό Δίκτυο Εικαστικών Εργαστηρίων- Δίκτυο Πόλεων του ΥΠΠΟ, Καλλιτεχνικές Βιβλιοθήκες, Κέντρα Νεότητας και Πολιτισμού, Δημοτικοί Πολιτιστικοί Φορείς, κλπ. Οι ιδιωτικές και δημόσιες επιχειρήσεις του χώρου, το προσωπικό πολιτιστικών φορέων της χώρας και έμμεσα ωφελούμενοι το σύνολο του πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς και μορφωτικά ιδρύματα, μουσεία, βιβλιοθήκες, αρχεία, πνευματικά ιδρύματα. Α1.5 Στόχοι και Έκταση του Έργου Εκτιμάται ότι το έργο θα έχει σημαντικά θετικά αποτελέσματα στην έρευνα και στην εκπαίδευση και θα προσελκύσει το διεθνές επιστημονικό ενδιαφέρον. Η ψηφιοποίηση, επεξεργασία και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς θα δημιουργήσει προϊόντα και υπηρεσίες με προστιθέμενη αξία συμβάλλοντας στην Κοινωνία της γνώσης. Η παγκόσμια ερευνητική και εκπαιδευτική κοινότητα θα έχει την δυνατότητα εκτενούς πληροφόρησης όσον αφορά το πρωτογενές υλικό, αξιοποιώντας την σύγχρονη τεχνολογία. Η υλοποίηση των στόχων του έργου θα έχει σαν αποτέλεσμα την καθιέρωση του Δήμου Αθηναίων, ως έναν από τους σπουδαιότερους διαχειριστές και διαθέτες ψηφιακού πολιτιστικού, εικαστικού, λαογραφικού, ιστορικού, κοινωνικού, πολιτικού αποθέματος στην Ελλάδα. Ο Δήμος Αθηναίων έχει ένα τεράστιο πλούτο σε πολιτιστική κληρονομιά η οποία είναι ζώσα και πολύ συχνά αποτελεί το συνεκτικό κρίκο κοινοτήτων και ομάδων και επιζεί με τη μορφή διαφόρων συλλογικοτήτων στο αστικό πλαίσιο. Μετρήσιμος Στόχος Λειτουργίες που μηχανογραφούνται Τιμή 3 Αριθμός ψηφιακών τεκμηρίων που καθίστανται διαθέσιμα από το έργο Εκπαιδευτικές Ψηφιακές Εφαρμογές 2

22 Αριθμός δράσεων διαχείρισης, αξιοποίησης, ανάδειξης και προβολής των πολιτιστικών πόρων 4 Αριθμός Πληροφοριακών Συστημάτων Αναβάθμιση ιστοσελίδας 100% 2 Α1.6 Παράγοντες επιτυχίας του Έργου, όπως τους αντιλαμβάνεται η Αναθέτουσα Αρχή Η πρόσφατη μετάβαση από τον αναλογικό στον ψηφιακό κόσμο, επιβάλλει την ενιαία θεώρηση και συνολική αντιμετώπιση των ζητημάτων που σχετίζονται με την ψηφιακή τεκμηρίωση και πρόσβαση στο ψηφιακό περιεχόμενο της πολιτιστικής κληρονομιάς. Θα υιοθετηθούν τεχνολογικές λύσεις που να επιτρέπουν στη Πινακοθήκη και Βιβλιοθήκη να εμπλουτίζουν με νέο περιεχόμενο τις ψηφιακές εφαρμογές και μετά τη λήξη του έργου. Η υλοποίηση της παραπάνω δράσης είναι σημαντικότατο στάδιο για το σύνολο του έργου διότι πάνω σε αυτό θα στηριχθούν όλες οι εφαρμογές και οι υπηρεσίες προς τους χρήστες. Κρίσιμος Παράγοντας Σχετικές Ενέργειες Επιτυχίας Τύπος 1 Αντιμετώπισης Η ψηφιακή τεκμηρίωση αποτελεί σημαντικότατο στάδιο επεξεργασίας των ψηφιακών αρχειακών τεκμηρίων, διότι θα λάβει χώρα η εισαγωγή των μεταδεδομένων τεκμηρίωσης κατά θεματικές περιοχές και ανά ψηφιακό τεκμήριο, ώστε να υπάρχει πλήρη ταύτιση της ψηφιακής εικόνας με τα επιστημονικά χαρακτηριστικά που το περιγράφουν και που ουσιαστικά αποτελούν την πηγή της ψηφιακής τεκμηρίωσης και αναζήτησης με την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Τ Απαιτεί συνδυαστικά αφενός την επικαιροποίηση εργαλείων, μεθόδων και τεχνικών και αφετέρου τον σχεδιασμό και την εφαρμογή νέων, καινοτόμων υπηρεσιών πρόσβασης και διάθεσης του ψηφιακού περιεχομένου σε απομακρυσμένους χρήστες μέσω του διαδικτύου. 1 Τ = Τεχνικός/Τεχνολογικός, Ο = Οργανωτικός, Δ = Διοικητικός, Κ = Κανονιστικός

23 Προβολή ψηφιακού εικαστικού περιεχομένου μέσω διαδικτύου Τ Ο ανάδοχος θα πρέπει να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τις δυνατότητες των Τ.Π.Ε προκειμένου να δημιουργήσει ένα διαδραστικό περιβάλλον που να ικανοποιεί τις απαιτήσεις πλήρους, σφαιρικής ενημέρωσης από επιλεγμένες πηγές και συμβατότητα με τα ισχύοντα διεθνώς πρότυπα και πρωτόκολλα επικοινωνίας. Η Εκπαίδευση προσωπικού, η ανάπτυξη και η παράδοση των εγχειριδίων χρήσης Ο Ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης Κρίσιμος Παράγοντας Σχετικές Ενέργειες Επιτυχίας Τύπος 2 Αντιμετώπισης Η φιλικότητα της εφαρμογής αποθετηρίου Διατύπωση κανόνων προσβασιμότητας και αξιοποίησης του συνόλου των εφαρμογών από όλες τις ομάδες δυνητικών χρηστών Η τεχνολογική αρτιότητα των εφαρμογών υποστήριξης πρόσβασης στο ψηφιακό περιεχόμενο Τ Τ, Ο Τ, Ο Να υιοθετηθούν τεχνολογικές λύσεις που να επιτρέπουν στους χρήστες του λογισμικού να εμπλουτίζουν με νέο περιεχόμενο τις ψηφιακές εφαρμογές και μετά τη λήξη του έργου. Ο Ανάδοχος οφείλει να λάβει υπόψη κατά τη σχεδίαση των εφαρμογών, ειδικά στο επίπεδο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, όλα τα μέτρα που εξασφαλίζουν ισότιμη πρόσβαση και αξιοποίηση των καταχωρημένων πληροφοριών Ο Ανάδοχος οφείλει να αξιοποιήσει τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις και βέλτιστες πρακτικές 2 Τ = Τεχνικός/Τεχνολογικός, Ο = Οργανωτικός, Δ = Διοικητικός, Κ = Κανονιστικός

24 Α3. Λειτουργικές και Τεχνικές προδιαγραφές Έργου Α1.7 Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Περιγραφή Υπηρεσίας Απαιτούμενα (δεδομένα εισόδου) στοιχεία Στοιχεία αποτελέσματος (δεδομένα εξόδου) Παρατηρήσεις (π.χ. επίπεδο «ηλεκτρονικοποίησης», επίπεδο Υπηρεσίας κλπ.) Ηλεκτρονικός βιβλιογραφικός κατάλογος Βιβλιογραφικές εγγραφές Βάση Opac δεδομένων Εξ αποστάσεως αναζήτηση και πρόσβαση Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ανοιχτής πρόσβασης Ψηφιοποιημένο υλικό και τα μεταδεδομένα περιγραφής του Ψηφιακή Βιβλιοθήκη στο διαδίκτυο Εξ αποστάσεως αναζήτηση, πρόσβαση και ανάκτηση δεδομένων Αποθετήριο πολιτιστικής κληρονομιάς Τεκμηρίωση εισαγωγή μεταδεδομένων Ψηφιακό αποθετήριο καταγραφής, επεξεργασίας και προβολής της Π.Κ Διαδραστικό, πληροφοριακό, Δικτυακός τόπος αναζήτησης και προβολής Υποσυστήματα λογισμικού υπηρεσιών εξασφάλισης διαλειτουργικότητας και πολυκαναλικής πρόσβασης Web sites Διαδραστικό, πληροφοριακό

25 Α1.8 Απαιτήσεις Αρχιτεκτονικής Συστήματος Βασικό στόχο του έργου αποτελεί η δημιουργία ενός περιβάλλοντος ψηφιοποίησης, τεκμηρίωσης, διαχείρισης και προβολής του πολιτιστικού αποθέματος της Δημοτικής Πινακοθήκης και Δημοτικής Βιβλιοθήκης σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα καταλογογράφησης, ταξιθέτησης, αναζήτησης, διαλειτουργικότητας και πολυκαναλικής προσέγγισης. Η λογική αρχιτεκτονική του τελικού συστήματος που πρέπει να αναπτυχθεί παρουσιάζεται συνοπτικά στο ακόλουθο σχήμα:

26 Α1.9 Τεχνολογίες και σχέδιο υλοποίησης Έργου Η υλοποίηση του συστήματος θα πρέπει να ακολουθεί ανοικτά πρότυπα και αρχιτεκτονική και ευρέως αποδεκτές τεχνολογίες για διασφάλιση της διαλειτουργικότητας, ευκολίας χρήσης και αναβάθμισης. Στο τεύχος μέρος Γ - Υποδείγματα και πίνακες συμμόρφωσης αναφέρονται αναλυτικά οι απαιτούμενες τεχνολογίες και οι αντίστοιχες προδιαγραφές τους. Α1.10 Προδιαγραφές Λειτουργικών Ενοτήτων : 1 ου Υποέργου: ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ και 2 ου Υποέργου : ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

27 Α Λειτουργική Ενότητα 1 ου Υποέργου ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ «Ψηφιοποίηση συλλογών Δημοτικής Πινακοθήκης» (C3.1) Από το τμήμα συντήρησης θα γίνει ο πρώτος ενδελεχής έλεγχος των έργων με σκοπό να διαπιστωθεί ο βαθμός φθοράς και απαιτούμενης συντήρησης με σκοπό την διευκόλυνση της ψηφιακής αποτύπωσης. Θα ακολουθήσει η σύνταξη καταλόγου έργων της συλλογής που χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης ως προς τις ανάγκες συντήρησής τους με βάση την κατάσταση του υλικού τους και στη συνέχεια θα γίνει στοιχειώδης αποκατάσταση των έργων (καθαρισμός, αποκατάσταση εμφανών φθορών). Τα έργα τέχνης φυλάσσονται σε αποθήκες τοποθετημένα σε κινητές μονάδες. Κάθε έργο έχει συγκεκριμένη θέση στη μονάδα, ή εμπεριέχεται σε ένα αποθηκευτικό σύστημα, όπως π.χ. κουτιά ή φάκελοι, μαζί με άλλα έργα. Κάθε έργο θα φέρει τον αριθμό εισαγωγής του, ο οποίος θα συνδέεται με τον κωδικό που φέρει η μονάδα αποθήκευσης και το σύστημα. Η ψηφιοποίηση θα λάβει χώρα εντός των χώρων της πινακοθήκης για ευνόητους λόγους άσκοπης μεταφοράς και ασφάλειας. Κάθε κατηγορία έργων (δισδιάστατα - τρισδιάστατα) αλλά και το καθένα ξεχωριστά θα αντιμετωπίζεται με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ως προς τις τεχνικές παραμέτρους ψηφιοποίησης. Για την ψηφιοποίηση και επεξεργασία θα ληφθούν υπόψη οι «καλές πρακτικές» που χρηματοδοτήθηκαν από την «Κοινωνία της Πληροφορίας», η ειδική μελέτη που εκπόνησε ο Δήμος Αθηναίων και ο Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α καθώς και η τεχνογνωσία που προέκυψε από αντίστοιχα έργα της προηγούμενης περιόδου. Βασικές αρχές υλοποίησης: Η ψηφιοποίηση θα γίνει στη μέγιστη ανάλυση και χρωματικό βάθος λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των ενδεικνυόμενων παραμέτρων ψηφιακής αποτύπωσης, επεξεργασίας και αποθήκευσης. Το ψηφιακό αντίγραφο θα είναι υψηλής ποιότητας ώστε να αποφευχθεί η επανάληψη της διαδικασίας ψηφιοποίησης του ίδιου αντικειμένου στο μέλλον καθώς και για να επιτευχθεί η ευρεία χρήση του. Οι τύποι των αρχείων στους οποίους θα αποθηκεύονται τα ψηφιακά αντίγραφα θα βασίζονται σε πρότυπα συμβατά με όσο το δυνατό περισσότερες πλατφόρμες και με ευρεία αποδοχή κατά προτίμηση ανοικτά, π.χ. TIFF, JPEG κ.λπ. Επίσης, πέρα από το ψηφιακό υποκατάστατο θα δημιουργούνται τουλάχιστον άλλες δύο εκδοχές του: μια εικόνα κατάλληλη για πρόσβαση από το διαδίκτυο (αρχείο προβολής) και μια εικόνα σε σμίκρυνση (αρχεία προεπισκόπησης). Σε ότι αφορά τα τρισδιάστατα αντικείμενα λόγω της πολυπλοκότητας των αναγκών που προκύπτουν από τα ίδια τα αντικείμενα ψηφιοποίησης, θα ακολουθηθεί η ενδεικνυόμενη μεθοδολογία και τεχνική για κάθε ένα χωριστά. Στις διαδικασίες αυτές ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε μεθοδολογίες διαχείρισης της ψηφιακής πληροφορίας έτσι ώστε να διασφαλίζεται η εύκολη πρόσβαση και ανάκτηση τόσο για περαιτέρω έρευνα όσο και την προβολή και την δημιουργία αντιγράφων. Α Λειτουργική Ενότητα 1 ου Υποέργου ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ «Ανάπτυξη εφαρμογής αποθετηρίου ΔΠ» (C3.2)

28 Στο πλαίσιο του παρόντος πακέτου εργασίας προβλέπεται, παραμετροποίηση, εγκατάσταση και λειτουργία ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος τεκμηρίωσης και διαχείρισης, των ψηφιακών συλλογών του φορέα. Βασικό χαρακτηριστικό της εφαρμογής θα είναι η αξιοποίηση του ψηφιοποιημένου υλικού που θα επιτρέπει την εύκολη αναζήτηση και πρόσβαση στο κατάλληλα διαμορφωμένο ψηφιακό υλικό ως ψηφιακό αποθετήριο. Η προτεινόμενη εφαρμογή θα εξασφαλίζει μία ολοκληρωμένη λύση για την επεξεργασία, τεκμηρίωση και διαχείριση του ψηφιακού περιεχομένου. Το σύστημα θα είναι ανοικτής αρχιτεκτονικής και εξασφαλισμένης επεκτασιμότητας (modular αρχιτεκτονική). Βασικό πυρήνα της εφαρμογής αποθετηρίου θα αποτελεί η διαλειτουργικότητα των μεταδεδομένων η οποία θα πρέπει να στηρίζει τις παρακάτω τρεις βασικές κατευθύνσεις: Α. δυνατότητα να επικοινωνεί με άλλα αποθετήρια και μητρώα ανοικτού τεκμηριωμένου περιεχομένου δηλαδή, να επιτρέπει την online διάθεση των μεταδεδομένων σε τρίτες εφαρμογές και πληροφοριακά συστήματα βάσει διεθνώς αποδεκτών πρωτοκόλλων. Δυνατότητα διάθεσης σε επίπεδο πλήρους διαμοιρασμού (harvesting), μεταφόρτωση του συνόλου ή προκαθορισμένων υποσυνόλων Δυνατότητα σε επίπεδο μετα-αναζήτησης (meta-search) όπου ανακτώνται μόνο εγγραφές που ταιριάζουν με συγκεκριμένα κριτήρια αναζήτησης. Η κωδικοποίηση να καλύπτει το πρότυπο Unicode με πλήρη υποστήριξη του ελληνικού αλφαβήτου, πεζά, κεφαλαία, τονούμενα (ευρετηρίαση και αναζήτηση). Β. Διαλειτουργικότητα σε επίπεδο σύνταξης και δομής για την εξασφάλιση της σωστής ανάγνωσης των μεταδεδομένων μεταξύ των διαφορετικών συστημάτων. Χρήση της πλέον διαδομένης γλώσσας XML για την κωδικοποίηση των μεταδεδομένων σε συντακτικό επίπεδο. Γ. Χρήση κοινών σχημάτων μεταδεδομένων Dublin Core, CDWA. Διαμόρφωση και υιοθέτηση κοινών αναγνωριστικών για την αναφορά σε οντότητες, έννοιες και θέματα μέσω της χρήσης ελεγχόμενων λεξιλογίων, θησαυρών, και αρχείων καθιερωμένων όρων. Για την δήλωση της σημασίας κάθε στοιχείου να καλύπτονται τα πρότυπα RDF ή OWL σε ότι αφορά την γλώσσα και τα κατάλληλα πρότυπα European Data Model (CIDOC-CRM, LIDO, CERIF ή αντίστοιχου) Η διαλειτουργικότητα να καθιστά εφικτή την ανταλλαγή των μεταδεδομένων ως Linked Open Data. Η αναπαράσταση των νέων λεξιλογίων, θησαυρών ή αντίστοιχων δομών που δημιουργούνται θα πρέπει να πραγματοποιείται με χρήση καθιερωμένων διεθνών προτύπων όπως ISO 2788, ISO 2954, SKOS. Το σύστημα θα εξασφαλίζει: Διαχείριση Ψηφιακού Υλικού (μέσω υπηρεσιών τεκμηρίωσης της διαδικασίας ψηφιοποίησης). Συμβατότητα με διεθνή πρότυπα ψηφιοποίησης εικόνας και ήχου. Συμβατότητα με το διεθνές πρότυπο τεκμηρίωσης CIDOC/CRM το οποίο αποτελεί το Εννοιολογικό Πρότυπο Αναφοράς της Επιτροπής Τεκμηρίωσης του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων και πλέον σχέδιο προτύπου ISO/CD21127.

29 Συμβατότητα με τις οδηγίες της Δ.Α. της ΚτΠ για την διαλειτουργικότητα της επιστημονικής τεκμηρίωσης πολιτισμικού αποθέματος. Φιλικότητα προς τον χρήστη και ταχεία καμπύλη μάθησης στις λειτουργίες του. Ανοιχτή αρχιτεκτονική. Επεκτασιμότητα που εξασφαλίζει συμβατότητα με τις νέες τεχνολογίες ψηφιακής καταγραφής και τεκμηρίωσης πολιτιστικού περιεχομένου. Δυνατότητα διαχείρισης τουλάχιστον συλλογών, εκθέσεων, δραστηριοτήτων και διευθύνσεων, Τεκμηριωμένα συστήματα ασφάλειας δεδομένων Δυνατότητα αυτοματοποιημένης και ελεγχόμενης, ως προς την πληρότητα και ακεραιότητα των στοιχείων, μετανάστευσης των υπαρχόντων δεδομένων (ψηφιοποιημένα αντίγραφα και τεκμηριώσεις) του φορέα. Δυνατότητα επιλογής υποσυνόλου των πεδίων τεκμηρίωσης και αυτοματοποιημένη εξαγωγή τους σε αντίστοιχη Βάση Δεδομένων για χρήση τους στην εικονική πινακοθήκη Δυνατότητα παραμετροποίησης σε μεγάλο βαθμό, προκειμένου να καλυφθούν οι ιδιαίτερες ανάγκες του έργου. Α Λειτουργική Ενότητα 1 ου Υποέργου ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ «Τεκμηρίωση και εισαγωγή μεταδεδομένων ΔΠ» (C3.3) Η ανάπτυξη του παρόντος πακέτου εργασίας αποτελεί το δεύτερο και σημαντικότατο στάδιο επεξεργασίας των ψηφιακών τεκμηρίων, μετά την ψηφιοποίηση, διότι θα λάβει χώρα η εισαγωγή των μεταδεδομένων τεκμηρίωσης κατά θεματικές περιοχές και ανά ψηφιακό τεκμήριο, ώστε να υπάρχει πλήρης ταύτιση της ψηφιακής εικόνας με τα επιστημονικά χαρακτηριστικά που το περιγράφουν και που ουσιαστικά αποτελούν την πηγή της ψηφιακής τεκμηρίωσης και αναζήτησης με την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Κάθε συλλογή που θα ψηφιοποιηθεί και θα τεκμηριωθεί αποτελεί από μόνη της, μια ειδική ψηφιακή πρόκληση με σκοπό: α) την μεγιστοποίηση του αποτελέσματος, β) την υιοθέτηση δοκιμασμένων καλών πρακτικών, γ) την ανάπτυξη εθνικών προτύπων ψηφιακής τεκμηρίωσης.

30 Τρόπος καταγραφής δεδομένων τεκμηρίωσης Ως προς τον τρόπο καταγραφής των πληροφοριών υπάρχουν δύο δυνατότητες: καταγραφή σε δομημένη μορφή, δηλαδή σύμφωνα με προδιαγεγραμμένο τύπο συγκρότησης της πληροφορίας από επί μέρους ενότητες, ή προδιαγεγραμμένου συνόλου τιμών, εφ όσον η πληροφορία δεν αναλύεται περαιτέρω, και καταγραφή σε ελεύθερη μορφή, δηλαδή με ελεύθερη επιλογή λέξεων και άλλων συμβόλων, ή περιγραφικού κειμένου. Οι πάσης φύσεως περιγραφικές πληροφορίες μπορούν εν γένει να καταγράφονται είτε σε μορφή δομημένη, είτε σε μορφή ελεύθερη. Η δομημένη καταγραφή υποστηρίζει πολύ αποτελεσματικότερα την αναζήτηση και συσχέτιση πληροφοριών, καθώς επίσης την επεξεργασία αυτών και την εξαγωγή συμπερασμάτων. Από την άλλη προϋποθέτει μια προδιαγεγραμμένη και πειθαρχημένη διαδικασία καταγραφής, καθώς επίσης κατάλληλη υποστήριξη από την πλευρά του λογισμικού, ώστε να μη καθίσταται επαχθής. Η ελεύθερη μορφή συνεπάγεται μεγάλη ευκολία καταγραφής, με τίμημα τη μικρότερη ικανότητα αξιοποίησης των πληροφοριών στη συνέχεια. Οι δύο μορφές καταγραφής μπορούν να συνυπάρχουν. Οι πληροφορίες ταύτισης και ταξινόμησης εξ ορισμού ακολουθούν μια κωδικοποίηση, συνεπώς καταγράφονται σε δομημένη μορφή. Η δομημένη καταγραφή μπορεί να θεωρηθεί ως η γενικότερη περίπτωση, γι αυτό και ένα υπόδειγμα δελτίου πρέπει να ανταποκρίνεται σε αυτήν. Για λόγους λειτουργικότητας, το δελτίο πρέπει να περιλαμβάνει και πεδία ελεύθερης καταγραφής, ώστε να είναι πάντοτε δυνατή η εναλλακτική χρήση αυτής σε περιπτώσεις που η δομημένη καταγραφή αποδεικνύεται, είτε η συμπληρωματική χρήση των δυο μορφών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περιγραφή έργων τέχνης, η οποία είναι μία διαδικασία αρκετά περίπλοκη, δεδομένου ότι το κάθε έργο πρέπει να παρουσιασθεί κατά τρόπο που να καλύπτονται οι απαιτήσεις πολλών και διαφορετικών ερευνητών (ιστορικών της τέχνης, συντηρητών, μεταπτυχιακών φοιτητών, μουσειοπαιδαγωγών, φιλολόγων, εκπαιδευτικών, κ.ά.). καθώς και χρηστών- μη ειδικών όπως το ευρύ κοινό. Ωστόσο, η τεκμηρίωση έργων τέχνης αποσκοπεί στη συγκρότηση μιας βάσης δεδομένων. Αυτό δημιουργεί πρόσθετες απαιτήσεις, όπως την κωδικοποίηση σε μεγαλύτερο βαθμό των πληροφοριών και την ομοιομορφία στον τρόπο παρουσίασής τους, ώστε να είναι δυνατή και η ηλεκτρονική αναζήτησή τους, την προσεκτική ομαδοποίησή τους και τη διαμόρφωση της σειράς με την οποία παρατίθενται, ώστε ο ενδιαφερόμενος που θα «ξεφυλλίζει» τη βάση να καταλαβαίνει αμέσως αν το έργο που περιγράφεται κάθε φορά τον ενδιαφέρει ή όχι και αν πρέπει να προχωρήσει στη μελέτη του σχετικού δελτίου. Επίσης μεγάλη σημασία θα δοθεί στη λειτουργική σύνδεση (link) περιγραφής και φωτογραφιών, ώστε ο χρήστης της βάσης να μπορεί να έχει αμέσως εικόνα αυτού που διαβάζει. Η ψηφιακή επιστημονική τεκμηρίωση θα οδηγήσει στην ηλεκτρονική κατασκευή βάσεων μεταδεδομένων, με κριτήρια αναζήτησης προσαρμοσμένα στα εξειδικευμένα επιστημονικά στοιχεία καταγραφής για κάθε θεματικό τομέα. Ο σχεδιασμός των Βάσεων δεδομένων για την ψηφιακή τεκμηρίωση του υλικού και την εισαγωγή του σε ψηφιακή μορφή θα ακολουθεί τις ομάδες των πεδίων που ορίζονται, σύμφωνα με τα γενικά κριτήρια αναζήτησης που ισχύουν για όλες τις βάσεις, καθώς και με εξειδικευμένα επιστημονικά κριτήρια, που είναι

31 διαφορετικά για την βάση της κάθε υποκατηγορίας, όπως οργάνωση ταξινόμηση των έργων κατά ειδικές κατηγορίες με βάση προκαθορισμένα κριτήρια (υλικά κατασκευής, καλλιτεχνικά είδη, υφολογικές και παρατηρήσεις τεχνοτροπίας, εντοπισμός θέματος, ιστορικά και χρονολογικά δεδομένα, συνάφεια παραγωγής ως προς συγκεκριμένα καλλιτεχνικά εργαστήρια) τα βιογραφικά των καλλιτεχνών, οι τεχνοτροπίες και πολιτισμικές επιρροές που εκφράζουν, τα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής δημιουργίας των έργων κ.λπ. Επίσης η τεκμηρίωση μπορεί να βοηθήσει και στη συλλογή πληροφοριακού υλικού μέσα από έρευνα με σκοπό την ταύτιση ανυπόγραφων έργων. Τέλος, η δημιουργία δυναμικών καταλόγων -ευρετηρίων, καλλιτεχνών, σχετικών θεματικών όρων, και γλωσσάρι χρησιμοποιούμενων όρων στην τεκμηρίωση θα προσδώσουν στην τεκμηρίωση κύρος και επιστημονικότητα. Οι κάθε είδους συλλογές, ως ψηφιακά αντικείμενα πλέον, θα συνδέονται με μια πλειάδα στοιχείων καθιστώντας την ψηφιακή τεκμηρίωση εργαλείο επιστημονικής καταγραφής, επεξεργασίας, μελέτης, εύκολης αναζήτησης και διάδοσης της γνώσης, αξιοποιώντας την ταχύτητα, και την εκπληκτική χωρητικότητα αποθήκευσης που προσφέρει η χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Το σύνολο των εφαρμογών τεκμηρίωσης και διαχείρισης των ψηφιακών αντικειμένων και μεταδεδομένων θα υλοποιηθεί πάνω σε ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα που θα εγκατασταθεί και θα λειτουργήσει στο δήμο Αθηναίων για την κάλυψη των αναγκών της πινακοθήκης, του δήμου Αθηναίων. Α Λειτουργική Ενότητα 1 ου Υποέργου ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ «Ανάπτυξη ιστότοπου (web site) προβολής της Δημοτικής Πινακοθήκης.» (C3.4) Το ψηφιακό πολιτιστικό απόθεμα της Δημοτικής πινακοθήκης θα διατίθεται ηλεκτρονικά εξ αποστάσεως μέσω του ιστότοπου που θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο του παρόντος πακέτου εργασίας. Θα είναι μια ανεξάρτητη ιστοσελίδα με δική της διεύθυνση URL αλλά και προσβάσιμη ταυτόχρονα μέσα από την Κεντρική ιστοσελίδα του ΟΠΑΝΔΑ. Η υλοποίηση του δικτυακού τόπου θα βασίζεται σε σπονδυλωτή αρχιτεκτονική, παρέχοντας ασφάλεια, επεκτασιμότητα και ευελιξία. Ειδικότερα, η απομόνωση του εξυπηρετητή σελίδων και του λογισμικού της ψηφιακής πινακοθήκης από τη βάση δεδομένων επιτρέπει αφενός την εφαρμογή συμπαγών πολιτικών ασφαλείας και αφετέρου την εύκολη επεκτασιμότητα. Η φιλοσοφία σχεδιασμού του συστήματος θα βασίζεται στις παρακάτω βασικές αρχές: Ανεξαρτησία της δομής και σχεδίασης του συστήματος από το περιεχόμενο, δηλ. πλήρης διαχωρισμός δεδομένων και παρουσίασης. Διαφοροποίηση επιπέδου πρόσβασης και άρα παρέμβασης των διαφόρων χρηστών. Φιλικότητα στη χρήση. Πλήρης διαχείριση (προσθήκη, επεξεργασία ή αφαίρεση τμημάτων) του υλικού με χρήση έτοιμων εργαλείων Δυνατότητα ανανέωσης του υλικού.

32 Όλα τα κρίσιμα δεδομένα και οι πληροφορίες του συστήματος θα αποθηκεύονται σε βάσεις δεδομένων. Η δομή των βάσεων αποτελεί την εγγύηση για την ακεραιότητα και την ασφάλεια των δεδομένων και την εύκολη διαχείριση του περιεχομένου. Οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση της πληροφοριακής υποδομής θα πρέπει να είναι συμβατές με διεθνώς αναγνωρισμένα τεχνολογικά πρότυπα (π.χ. HTML, XML, κλπ) και θα πρέπει να αποτελεί μια ανοικτή και πλήρως επεκτάσιμη πλατφόρμα που θα μπορεί να συνεργαστεί με σχεδόν όλες τις γνωστές τεχνολογίες και συστήματα, με διαβαθμισμένη πρόσβαση. Η διαδικτυακή πύλη εισόδου θα εξασφαλίζει την προσβασιμότητα σε άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ), εξασφαλίζοντας την πρόσβαση και την ευχρηστία μέσω της συμβατότητας του κώδικα των ιστοσελίδων με τα Web Content Accessibility Guidelines 1.0 του W3C Consortium. Α Λειτουργική Ενότητα 1 ου Υποέργου ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ «Εικονική περιήγηση Δημοτικής Πινακοθήκης» (C3.5) Το εργαλείο εικονικής περιήγησης (Virtual Tour Tool) αποδίδει τον χώρο σε ένα μοντέλο εικονικής πραγματικότητας επισκέψιμο μέσω του διαδικτύου δίνοντας την αίσθηση της ελεύθερης μετακίνησης του χρήστη προς όλες τις κατευθύνσεις. Το εικονικό μοντέλο αποτελεί αντίγραφο του χώρου και παρέχει τη δυνατότητα τρισδιάστατης πλοήγησης των επισκεπτών. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα βιωματικής συμμετοχής στα καλλιτεχνικά εκθέματα σε επισκέπτες, οι οποίοι δεν έχουν την δυντότητα να επισκεφθούν τον πραγματικό χώρο, είτε επειδή ζουν σε απομακρυσμένους τόπους της περιφέρειας, είτε γιατί είναι Άτομα με Αναπηρία και δεν καθίσταται δυνατή η μετακίνηση τους. Κατά την πλοήγηση των επισκεπτών στον εικονικό χώρο της πινακοθήκης, τους παρέχεται η δυνατότητα να αλληλεπιδρούν με διάφορα επιλεγμένα αντικείμενα για επιπλέον εμβάθυνση σε πληροφορία σχετικά με το χώρο, μέσω πλούσιου οπτικοακουστικού υλικού. Διαδραστικό χρονολόγιο ιστορίας φορέα Η περιήγηση στην καθεαυτή εικονική ψηφιακή πινακοθήκη θα ξεκινά με μία ιδιαίτερα προσεγμένη και διαδραστική εφαρμογή (διαδραστικό χρονολόγιο), κατά την οποία θα σκιαγραφείται η ιστορία της πινακοθήκης, η σπουδαιότητα της συλλογής από εικαστικής πλευράς καθώς και η σημαντικότητά της για την κατανόηση των τεχνοτροπιών και καλλιτεχνικών ρευμάτων στην σύγχρονη νεοελληνική τέχνη. Σε συγκεκριμένα σημεία του χρονολογίου θα είναι δυνατή η μετάβαση στο σχετικό θέμα, η εντρύφηση στο τεκμηριωτικό υλικό και η μεταπήδηση στη συνέχεια της ξενάγησης. Μέσω του διαδραστικού χρονολογίου θα προβάλλονται ιστορικά δεδομένα, με κύριο γνώμονα τη διάσταση του χρόνου. Στόχος δεν είναι η δημιουργία συμβατικού, γραμμικού στη σύλληψή του, χρονολογίου αλλά η χάραξη διαδρομών στην ιστορία της σύγχρονης νεοελληνικής τέχνης. Η παρουσίαση των ιστορικών δεδομένων γίνεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο επισκέπτης νιώθει ότι βιώνει ένα ταξίδι στο χρόνο και μια εμπειρία που υπερβαίνει τις συμβατικές περιηγήσεις χρονολογικά οργανωμένων δεδομένων. Τα γεγονότα περνούν δίπλα

33 του, σχεδόν αγγίζοντάς τον και προκαλώντας του το ενδιαφέρον και την επιθυμία να σταθεί και να τα γνωρίσει περισσότερο. Οποιαδήποτε στιγμή θελήσει ο χρήστης, μπορεί να σταματήσει το χρόνο και να ρίξει μια πιο σχολαστική ματιά στο δεδομένο που επέλεξε. Ανεξάρτητα από τον τύπο του ηλεκτρονικού τεκμηρίου που συνδέεται με την προβαλλόμενη εικόνα, υπάρχει ένα ελάχιστο σύνολο μεταδεδομένων που εξυπηρετεί την ταξινόμηση του υλικού, όπως ο δημιουργός, το θέμα, οι τεχνικές, ο τίτλος του, ο τόπος κι ο χρόνος του, κ.ά. Παρά τις προηγμένες δυνατότητες που προσφέρει το Διαδραστικό Χρονολόγιο, σε καμία περίπτωση αυτός ο τρόπος προβολής και διάθεσης πληροφορίας δεν επισκιάζει τα ίδια τα γεγονότα. Αντιθέτως τα αναδεικνύει και αυξάνει την προσβασιμότητα τους, μέσω του ιδιαίτερα ευρηματικού τρόπου οργάνωσης τους και των τεχνολογιών που τα αναδεικνύουν και τα προβάλλουν σε όλη την διαδικτυακή κοινότητα. Ψηφιακό βιβλίο επισκεπτών Με το τέλος της εικονικής περιήγησης προβλέπεται (πριν την οριστική έξοδο του χρήστη), η προαιρετική χρήση ενός ψηφιακού διαδραστικού βιβλίου επισκεπτών. Σε αυτό θα υπάρχει ένα μικρό μενού, μέσα από το οποίο θα μπορούν να ζητούνται ή/και να παρέχονται στοιχεία όπως: Διαδραστικές εκπαιδευτικές ερωτήσεις στο τέλος της επίσκεψης για αποστολή στο προσωπικό mail. Συγκέντρωση στοιχείων επισκεπτών και ενδιαφερομένων Πρόσκληση για Συμμετοχή σε γνωσιακούς διαγωνισμούς Δημιουργία online κοινότητας (club web 2.0) Α Λειτουργική Ενότητα 1 ου Υποέργου ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ «Ψηφιακή Μουσειογραφική πλατφόρμα περιοδικών εκθέσεων» (C3.6) Σήμερα υπάρχει ένας σταθερά αυξανόμενος όγκος ψηφιακών πολιτιστικών τεκμηρίων, ένα ψηφιακό πολιτιστικό απόθεμα πολύμορφο και πολυδιάστατο, το οποίο αποτελεί μια νέα εκδοχή, των μουσειακών συλλογών, οι οποίες εκτός των φυσικών χώρων ύπαρξής τους (αποθηκευτικοί και εκθεσιακοί χώροι) βρίσκονται και διαδρούν και σε εικονικούς, ψηφιακούς χώρους (σύστημα διαχείρισης συλλογών, διαδίκτυο, νέα ερμηνευτικά μέσα κ.ά). Η αλματώδης ανάπτυξη των ψηφιακών μουσείων τα τελευταία χρόνια, έχει οδηγήσει στην ανάδυση ενός νέου πεδίου μουσειολογικής πρακτικής, η οποία αφορά στη διαχείριση, την ερμηνεία και την ανοιχτή πρόσβαση στο ψηφιακό πολιτιστικό απόθεμα. Προτείνεται η δημιουργία μίας πλατφόρμας ψηφιακής μουσειογραφίας από την οποία ο επιμελητής θα μπορεί να επιλέγει τα κατάλληλα εργαλεία για να κατασκευάσει εικονικές εκθέσεις ή δραστηριότητες, να αποθηκεύσει υλικό προς επεξεργασία μέχρι την τελική του μορφή, όπως κείμενα εκθέσεων, λεζάντες, κείμενα καταλόγων, φωτογραφικό υλικό, πολυμεσικό υλικό (βίντεο, ήχος, μουσική, συνεντεύξεις, αρχειακό υλικό), να κάνει προεπισκόπηση της δράσης που σχεδιάζεται ώστε να μπορεί να δοκιμαστεί, να αξιολογηθεί, να βελτιωθεί, κ.λπ. Έτσι, μία εικονική έκθεση θα μπορεί να συνενώσει εκθέματα διαφορετικών συλλογών διαφορετικών φορέων, να δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να παρακολουθήσει μία

34 εικονική ξενάγηση από τον επιμελητή, να παρακολουθήσει π.χ. συνέντευξη από τον καλλιτέχνη, να περιηγηθεί όπως θέλει εκείνος, να συνεισφέρει περιεχόμενο σχετικά με το θέμα της έκθεσης, να ξεκινήσει ένα θέμα συζήτησης. Σε πρώτη φάση προτείνεται να αναπτυχθεί έκθεση για τα «180 χρόνια Αθήνα Πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους, ». Θα παρουσιαστεί η Ιστορία της πόλης των Αθηνών από τη στιγμή που έγινε πρωτεύουσα του Κράτους μέχρι την σύγχρονη εποχή, με οδηγό τα έργα της Δημοτικής Πινακοθήκης. Βασικός σκοπός η γνωριμία των πολιτών σχετικά με την ιστορία της πόλης των Αθηνών, την εξέλιξη της πόλης των Αθηνών τα 180 τελευταία χρόνια, τους δημοκρατικούς θεσμούς που στηρίζουν ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, τους Έλληνες και τους ξένους καλλιτέχνες που αποτύπωσαν τοπία, μνημεία, σκηνές από την καθημερινότητα της πόλης με την δική τους ιδιαίτερη ματιά, τους πνευματικούς ανθρώπους της εποχής που οραματίστηκαν την Αθήνα ως πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους. Η μετάβαση αυτή, θα παρουσιαστεί σε έξι ενότητες που αφορούν σε κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες που διαμόρφωσαν την πόλη στο πέρασμα των χρόνων. Ειδικότερα: Η Αθήνα των οραματιστών. Δημαρχείο. Πινακοθήκη. Η σύγχρονη Αθήνα. Αίγινα Ναύπλιο Θεσσαλονίκη. Αδελφοποιημένες πόλεις. Η πλατφόρμα που θα αναπτυχθεί θα αποτελέσει το ψηφιακό υπόβαθρο για την εναλλαγή των θεματικών ενοτήτων στο πλαίσιο οργανωμένων περιοδικών εκθέσεων του ΟΠΑΝΔΑ. Α Λειτουργική Ενότητα 1 ου Υποέργου ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ «Εξοπλισμός H/W, S/W» (C3.7) (Αναλυτική περιγραφή στο παράρτημα C3.7) 1. Σταθμοί Εργασίας (Workstations) 2. Εξυπηρετητές (Servers) 3. Εκτυπωτές (printers) 4. σαρωτές (scanners) 5. Photo Digital Camera 6. Windows server Antivirus 8. Adobe suite 9. Λειτουργικό σύστημα σταθμών εργασίας, Office 10. Storage device /backup/ Rack

35 Α Λειτουργική Ενότητα 2 ου Υποέργου ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ «Ψηφιοποίηση τεκμηρίωση συλλογών Δημοτικής Βιβλιοθήκης» C3.8 Η βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων διαθέτει μια από τις σπουδαιότερες συλλογές εφημερίδων, περιοδικών και σπάνιων συλλογών στην Ελλάδα όχι μόνο για την πληρότητά της όσο και για την μοναδικότητά της. Αντικείμενο του παρόντος πακέτου εργασίας είναι η ψηφιοποίηση μέρους της συλλογής των περιοδικών και σπάνιων συλλογών που είναι ελεύθερα πνευματικών δικαιωμάτων. Από την επεξεργασία και τις δυνατότητες πρόσβασης θα αναπτυχθούν εργαλεία α) διευκόλυνσης επαναχρησιμοποίησης της πληροφορίας, β) διασύνδεσης των δημοσιευμάτων ώστε να προκύπτει σφαιρικότερη πληροφόρηση, δ) σημασιολογικής αναζήτησης και χρήση της πληροφορίας. Το ψηφιοποιημένο περιεχόμενο θα είναι σε πλήρη λειτουργικότητα με τις εφαρμογές της ψηφιακής βιβλιοθήκης και του portal. Για την ψηφιοποίηση του έντυπου υλικού θα χρησιμοποιηθεί υψηλής ανάλυσης σαρωτής (scanner) και λογισμικό επεξεργασίας εικόνας με τη χρήση του οποίου θα βελτιωθεί η ποιότητα των ψηφιοποιημένων εικόνων, όπου αυτό κριθεί σκόπιμο. Βασικά κριτήρια για την ψηφιοποίηση εικόνων θα αποτελέσουν οι διαστάσεις των εικονοστοιχείων (pixels), η ανάλυση της εικόνας, το bit depth, παράμετρος που καθορίζει το μέγεθος της πληροφορίας που είναι διαθέσιμη για την προβολή κάθε pixel σε μία εικόνα, το μέγεθος του παραγόμενου αρχείου, η τεχνική συμπίεσης και άλλες παράμετροι (όπως pixelation, monitor resolution, printer resolution, κ.λ.π.). Η ψηφιακή αποτύπωση (με επίπεδο σαρωτή ή με book scanner) απαιτείται να γίνεται στη μέγιστη ανάλυση που θεωρείται ικανοποιητική για το συγκεκριμένο αντικείμενο. Παρακάτω ακολουθεί ένας πίνακας με τις ελάχιστες απαιτήσεις σε ανάλυση και χρωματικό βάθος για το ψηφιακό υποκατάστατο. Πρωτότυπο αντικείμενο Ελάχιστη Ανάλυση Χρωματικό Βάθος Έντυπο υλικό (ασπρόμαυρο) 300 dpi 8 bit γκρι Έντυπο υλικό (έγχρωμο) 300 dpi 24 bit Μουσική Συλλογή, Παρτιτούρες 300 dpi 24 bit Φωτογραφίες (ασπρόμαυρες) 600 dpi 8 bit γκρι Φωτογραφίες (έγχρωμες) 600 dpi 24 bit Χάρτες (έγχρωμοι, ασπρόμαυροι) 600 dpi 8 bit γκρι Τα ψηφιακά έγγραφα θα αποτελούν ακριβή αντίτυπα (1:1) των πρωτότυπων τεκμηρίων ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, το είδος χαρτιού, το χρωματισμό τους, διπλές όψεις, βιβλιοδεσίες κλπ.