ΦΑΚΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Εκπονήθηκαν για το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Σπουδών από την Kαθηγήτρια Έ. Κ. Θεοδωροπούλου

Transcript

1 ΠANEΠIΣTHMIO AIΓAIOY ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ «Π.Μ.Σ. ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ» ΦΑΚΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Τίτλος Μαθήματος: Eκπαιδευτικός Σχεδιασμός: Φιλοσοφία της Παιδείας και Επαγγελματική Ηθική Τίτλος Μαθήματος στα αγγλικά: Educational Design: Philosophy of Education & Professional Ethics Διδάσκουσα: Καθηγήτρια Θεοδωροπούλου Κ. Έλενα Εκπονήθηκαν για το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Σπουδών από την Kαθηγήτρια Έ. Κ. Θεοδωροπούλου Copyright : συγγραφέας και ΠΜΣ «Μοντέλα Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικών Μονάδων»

2 Περιεχόμενα Φακέλου 1. Γενικοί Στόχοι του Μαθήματος Αναδεικνύεται η ιδιόμορφη σύνδεση ανάμεσα στα παρακάτω επίπεδα και στους τρόπους συνάρθρωσής τους: της Εκπαίδευσης ως συστήματος, της πολύμορφης διδακτικο-παιδαγωγικής πράξης εντός του συγκεκριμένου συστήματος, της ηθικής και αξιακής παραμέτρου ως παραμέτρων ζωτικών για την αιτιολόγηση και νομιμοποίηση (ή την από-νομιμοποίηση) των λειτουργιών του συστήματος, της φιλοσοφίας και της φιλοσοφικής ανάλυσης, όπως αναπτύσσονται μέσα από το γνωστικό αντικείμενο της Φιλοσοφίας της Παιδείας. Σκοπός της σύνδεσης είναι η κριτική ανάλυση και κατανόηση πολύπλοκων προβλημάτων στο επίπεδο του εκπαιδευτικού σχεδιασμού: από τις αρχές στους σκοπούς, από την κριτηριολογία στην αξιολογία, από τις θεωρίες στους συλλογισμούς, τα επιχειρήματα, τις έννοιες, από το μικροεπίπεδο της τάξης στο μακροεπίπεδο του θεσμού. Διερευνάται ειδικότερα, η σημασία την οποία αποκτά για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών μονάδων και συστημάτων το ζήτημα της διαμόρφωσης ηθικού κριτηρίου, ηθικών αξιών και ηθικής κρίσης, στο βαθμό κατά τον οποίο κρίνονται ως αναγκαία για την οργάνωση της παιδαγωγικής συνείδησης και της εκπαιδευτικής κουλτούρας. Η φιλοσοφική ανάλυση επιχειρεί να διευκρινίσει (και να άρει ή να επιβεβαιώσει) τις κατηγοριοποιήσεις και τα αξιώματα της πρακτικής, ρυθμιστικής ηθικής, έτσι όπως γίνονται αντιληπτές μέσα από τις κοινωνικές διαδικασίες, μέσα, δηλαδή, από την καταρχήν δεσμευτικότητά τους, ως κανόνων που οφείλουν να διαμορφώνουν ένα κοινό πλαίσιο για τη διάκριση και την εφαρμογή τρόπων πράξης. Συναφώς αναδεικνύεται και διερευνάται το ζήτημα της επαγγελματικής ηθικής εστιασμένης στο πεδίο της εκπαίδευσης και μέσα από το συσχετισμό και στη δυναμική διάδρασή της με τη φιλοσοφική έρευνα και σκέψη. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να προχωρήσουν στην εφαρμογή και τον έλεγχο ηθικών θεωριών, αρχών και κανόνων αναλαμβάνοντας το κόστος και το όφελος της συγκρουσιακής δυναμικής τους και δη μέσα στα συμφραζόμενα μιας επαγγελματικής δεοντολογίας με εγγενή πολυκριτηριακότητα. Η διαμόρφωση επαγγελματικής δεοντολογίας αφορά κατεξοχήν στη ικανότητά τους να τη συγκροτούν και να την υποστηρίζουν, μέσα από μια ενσυνείδητη και αποσαφηνισμένη ενεργοποίηση συλλογισμών και επιχειρημάτων στην προοπτική της ενδυνάμωσης της αρχής της ευθύνης. Αυτήν την ικανότητα ακριβώς επεξεργάζεται και ενισχύει η φιλοσοφική προσέγγιση, στο βαθμό επιπλέον όπου το εκπαιδευτικό πλαίσιο διέπεται κατεξοχήν από παραμέτρους ετερονομίας και αποπροσωποποίησης, που δημιουργούν συνθήκες ανεπεξέργαστης, επείγουσας προσαρμογής: πράξεις άσκησης εξουσίας/εκπειθάρχησης και ελέγχου, ρητή ή άρρητη εφαρμογή κωδίκων και κανόνων, έμφαση στη τεχνογνωσία και την αξιολόγησή της, τη λογική της κοινωνικής υπηρεσίας, εφαρμογές πολιτικών αντιλήψεων στο πλαίσιο συγκεκριμένων πολιτικών θεωριών, κ.ο.κ.ε. 2. Θεματικές Ενότητες Ι. Φιλοσοφία της Παιδείας: από τη θεωρία στην πράξη ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός ΙΙ. Από την έννοια της ηθικής στην εκπαίδευση στην εκπαίδευση για την ηθική - ο ρόλος της φιλοσοφίας ΙΙΙ. Φιλοσοφία, Ηθική και Εκπαίδευση: η ανάδυση της επαγγελματικής ηθικής ΙV. Από τη φιλοσοφία της παιδείας στην επαγγελματική ηθική V. To ζήτημα των αξιών και η επαγγελματική ηθική VI. Eργαστήριο Ι : Αναγνώριση, κατανόηση, διαχείριση ηθικών ζητημάτων στο χώρο της εκπαίδευσης VII. Εργαστήριο ΙΙ: Η διαμόρφωση ηθικού κριτηρίου στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού σχεδιασμού. Περιορισμοί, ασυμβατότητες και αντιφάσεις : ζητήματα επαγγελματικής ηθικής

3 3. Ειδικοί Στόχοι Θεματικών Ενοτήτων Αποσαφήνιση των τρόπων, με τους οποίους είναι δυνατόν η εκπαίδευση να αποτελέσει αντικείμενο φιλοσοφικής επεξεργασίας Εντοπισμός και διευκρίνιση των φιλοσοφικών μεθόδων και εργαλείων κατανόησης της εκπαιδευτικής πραγματικότητας Αναγνώριση της φιλοσοφίας της παιδείας ως ειδικής κλείδας για την ανάγνωση των παιδαγωγικών και εκπαιδευτικών φαινομένων και για το σχεδιασμό εκπαιδευτικών παρεμβάσεων Ανάδειξη της πυκνότητας, της πολυπλοκότητας και της ρευστότητας των πεδίων της ηθικής και των αξιών, καθώς και των συναφών θεωριών Σύνδεση ηθικής φιλοσοφίας και αξιολογίας / εκπαίδευσης της ηθικής και εκπαίδευσης των αξιών Αναγνώριση της εσωτερικής, δυναμικής και πολυσχιδούς σχέσης ανάμεσα στην ηθική (την ηθική αξίωση) και το παιδαγωγικό έργο Αναγνώριση της εσωτερικής, δυναμικής και πολυσχιδούς σχέσης ανάμεσα στην αξιακή παράμετρο και τη διαμόρφωση ηθικού κριτηρίου στο πλαίσιο του παιδαγωγικού έργου Συνειδητοποίηση και διερεύνηση της επιρροής που δέχεται η ατομική σκέψη από το κοινωνικοπολιτικό και πολιτισμικό περιβάλλον, όσον αφορά στη διαμόρφωση της ηθικής συνείδησης και των αξιακών παραδοχών Σύνδεση της έννοιας της σχολικής κουλτούρας (ή της κουλτούρας της εκπαιδευτικής μονάδας) με ηθικές και αξιακές παραμέτρους Αξιολόγηση της σημαντικότητας προσδιορισμού και ερμηνείας της ηθικής και αξιακής διάστασης στις διεργασίες μέσα από τις οποίες ενεργοποιείται ο εκπαιδευτικός μηχανισμός στα διαφορετικά επίπεδά του Στο πλαίσιο αυτό, η αναγνώριση του ζητήματος της επαγγελματικής ηθικής, ως ζητήματος ικανού να ενσωματώσει την επεξεργασία κρίσιμων ηθικών προβλημάτων τα οποία επαναπλαισιώνουν την επαγγελματική υπόσταση των υποκειμένων μέσα από μια οξυμένη ικανότητα αυτορύθμισης Η ανάδειξη της σχεδιαστικής διάστασης της φιλοσοφίας και της σημασίας της ηθικής παραμέτρου στη συγκρότηση αυτής της διάστασης Αξιολόγηση ζητημάτων που προκύπτουν στην τομή της εκπαίδευσης και της ανάγκης ανάπτυξης του ηθικού και αξιακού κριτηρίου μέσα από μια οπτική φιλοσοφίας της παιδείας Αξιοποίηση του υλικού που προκύπτει από την έρευνα στο πεδίο της ηθικής και των αξιών στο πλαίσιο των διαδικασιών ανάπτυξης και διοίκησης εκπαιδευτικών μονάδων Συσχέτιση της διαχείρισης εκπαιδευτικών μονάδων με την όλη συγκρότηση του εκπαιδευτικού συστήματος στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού σχεδιασμού Αναγνώριση και ανάδειξη της παιδαγωγικής της παιδαγωγικής, ηθικής και αξιακής διάστασης στο έργο της οργάνωσης και της διοίκησης Κατανομή της ηθικής αξίωσης σε όλες τις διαστάσεις του διοικητικού έργου & επιβεβαίωσή της μέσα από συγκεκριμένες μορφές άσκησής του Προσδιορισμός των ηθικών απαιτήσεων, αξιών, αρετών και διάκριση των ηθικών και αξιακών διακυβευμάτων που συνδέονται με τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό και την άσκηση εκπαιδευτικής ηγεσίας Προσέγγιση διλημμάτων ηθικής τάξης που προκύπτουν από και κατά την άσκηση της ηγεσίας στην εκπαίδευση Ανάπτυξη στοιχείων ηθικής ευαισθησίας και εγρήγορσης, ηθικού κριτήριου και ηθικής κρίσης, ηθικών κινήτρων βασισμένων στην ικανότητα διάκρισης και διατύπωσης της ηθικής παραμέτρου στο πλαίσιο συγκεκριμένων επαγγελματικών απαιτήσεων διαμορφώνοντας τη βάση για την ανάπτυξη της επαγγελματικής ηθικής

4 Διερεύνηση ανάσυρση, συγκρότηση, διατύπωση και επεξεργασία ηθικών επαγγελματικών διλημμάτων, αμφιλεγόμενων ζητημάτων, τα οποία δημιουργούν εμπλοκές και επιπλοκές στον εργασιακό χώρο Ανάπτυξη ανοχής και αντοχής στην αμφισημία, στην αμφισβητησιμότητα, στην πιθανότητα, στην ασυμφωνία που διέπουν τα ηθικά ζητήματα μέσω της συστηματικής άσκησης στην αποσαφήνισή τους (ηθικός αναστοχασμός) Διαμόρφωση κατά το μάλλον ή ήττον συγκεκριμένης αντίληψης για το περιεχόμενο & τα όρια της επαγγελματικής ηθικής που διέπει τον εκπαιδευτικό (επαγγελματικό) συλλογικό χώρο Προσδιορισμός της συνάρτησης της φιλοσοφικής ανάλυσης με τα ερωτήματα που ανακύπτουν στο πεδίο της επαγγελματικής ηθικής Διάκριση των μορφών της προσωπικής, φιλοσοφικής και επαγγελματικής ηθικής Άσκηση κριτικής σκέψης μέσω της συστηματικής ανάλυσης περιπτώσεων στην επαγγελματική πράξη, όπου τίθεται ηθικό πρόβλημα, αναγνωρίζοντας, ορίζοντας και αποσαφηνίζοντας τις προϋποθέσεις, τις συνέπειες και επιπλοκές και τις προεκτάσεις ενός τέτοιου προβλήματος (ανάπτυξη ηθικού αυτόελέγχου) 4. Διδακτική Μεθοδολογία Σεμινάρια/διάλεξη, εργαστήρια (συζήτηση/προβληματοποίηση-διλημματοποίηση), ημερολόγιο έρευνας. 5. Ενδεικτικό Χρονοδιάγραμμα Θεματική Ενότητα -Αντικείμενο διάλεξης Φιλοσοφία της Παιδείας: από τη θεωρία στην πράξη ο 1/ 3ωρο εκπαιδευτικός σχεδιασμός Από την έννοια της ηθικής στην εκπαίδευση στην εκπαίδευση για την 1/3ωρο ηθική - ο ρόλος της φιλοσοφίας Φιλοσοφία, Ηθική και Εκπαίδευση: η ανάδυση της επαγγελματικής 2/3ωρα ηθικής Από τη φιλοσοφία της παιδείας στην επαγγελματική ηθική 1/3ωρο To ζήτημα των αξιών και η επαγγελματική ηθική 1/3ωρο Αναγνώριση, κατανόηση, διαχείριση ηθικών ζητημάτων στο χώρο της 2/3ωρα εκπαίδευσης: εργαστήριο Ι ΙΙ Η διαμόρφωση ηθικού κριτηρίου στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού 2/3ωρα σχεδιασμού. Περιορισμοί, ασυμβατότητες και αντιφάσεις : ζητήματα επαγγελματικής ηθικής Ι ΙΙ 1/3ωρο Παρουσίαση εργασιών /Μελέτη περίπτωσης -Συζήτηση: Ι 3/3ωρα ΙΙ ΙΙΙ

5 6. Τρόπος Αξιολόγησης του Μαθήματος Η αξιολόγηση θα βασιστεί στην παρουσίαση και τη σύνταξη αναφορών/μελετών περίπτωσης, με σκοπό να καταρτιστεί ένας οιονεί κατάλογος περιστατικών τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο της επαγγελματικής ηθικής (ενδεικτικά στάδια της σύνταξης αυτής: περιγραφή περιστατικού/αποτύπωση πλαισίου και συνθηκών/ εξήγηση-ερμηνεία/ αξιολόγηση και αιτιολόγηση της ένταξης του περιστατικού στο πεδίο της επαγγελματικής ηθικής). 7. Υλικό Εργασιών-Παρουσιάσεων Μαθήματος 8. Eνδεικτική Βιβλιογραφία 1. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Κ.Γ., 2002, Η ηθική Φύση κ η ελευθερία του προσώπου. Προβλήματα κ προσωπικότητες της νεώτερης Ηθικής φιλοσοφίας, Αθήνα, Τυπωθήτω- Γιώργος Δάρδανος 2. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Π., 2000, «Υπάρχει μια Παιδαγωγική της Ετερότητας; Προλεγόμενα για μια κριτική του φιλοσοφικού και παιδαγωγικού-νεωτερικού λόγου», Επιστήμες της Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Π.Τ.Δ.Ε., 1-2, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Π. 2011, Η ετερότητα και η επίκληση του ξένου, Θεσ/νίκη, Εκδ. Π. Πουρνάρας 3. ΑΞΕΛ0Σ, Κ.,1992, Για Μια Προβληματική Ηθική, Αθήνα, Εκδ. Εστία 4. ΑΡΑΒΑΝΗΣ Γ.Ε., 1997, Αυθεντία και Εκπαίδευση. Παιδαγωγική και Κοινωνιολογική προσέγγιση, Αθήνα, Γρηγόρης 5. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, 2000, Ηθικά Νικομάχεια, Αθήνα, Ζήτρος. 6. BADIΟU, A., 1998, Η Ηθική (Δοκίμιο Για Τη Συνείδηση Του Κακού), Αθήνα, Εκδ. Scripta 7. ΒΑΚΑΛΙΟΣ Θ., 1999, Η ιδανική και η πραγματική εικόνα του ανθρώπου. Πραγματεία Φιλοσοφικής Ανθρωπολογίας, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα 8. ΒΕΙΚΟΣ Θ., 1989, Εισαγωγή στη Φιλοσοφία, Αθήνα, Θεμέλιο 9. ΒΕΙΚΟΣ Θ., 1998, Εισαγωγή στις φιλοσοφικές σπουδές, Αθήνα, Γρηγόρη 10. ΒΕΝΕΤΗ Μ., 2001, Η διδασκαλία της φιλοσοφίας Αθήνα, Παπαδήμα 11. ΒΩΡΟΣ, Φ.Κ., 1997, Φιλοσοφία της Εκπαίδευσης, Αθήνα 12. ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ Π., 1997, Ο εκπαιδευτικός διαμεσολαβητής. Οι σχέσεις του στο σχολείο της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εκδ. Κυριαής Αθ. Βασδέκη, Αθήνα 13. ΓΚΟΒΑΡΗΣ Χ., ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Ε., ΚΟΝΤΑΚΟΣ Α.2007, Η παιδαγωγική πρόκληση της πολυπολιτισμικότητας. Ζητήματα θεωρίας και πράξης της Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής, 2007, Αθήνα, Ατραπός 14. ΓΚΟΤΟΒΟΣ Α., 1990, Η λογική του υπαρκτού σχολείου, Αθήνα, Gutenberg 15. ΓΚΟΤΟΒΟΣ Α., ΜΑΥΡΟΓΙΩΡΓΟΣ Γ., ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Π., 2000, Κριτική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Πράξη, Αθήνα, Gutenberg 16. ΓΟΥΝΑΡΗ Π., ΓΡΟΛΛΙΟΣ Γ (επιμ.), Κριτική Παιδαγωγική. Μια συλλογή κειμένων, Αθήνα, Gutenberg 17. ΓΡΟΛΛΙΟΣ Γ., 2011, Προοδευτική Εκπαίδευση και αναλυτικό Πρόγραμμα, Αθήνα, Επίκεντρο 18. ΔΑΜΑΝΑΚΗΣ Μ., 1990, Διδακτική της Πολιτικής Αγωγής, Επιστημονική Επετηρίδα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 19. ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ-ΚΟΥΙΜΤΖΗ Β. (επιμ.), 1998, Γυναίκες και Ιδιότητα του Πολίτη. Διαστάσεις Δημοκρατίας και Ισότητας των Φύλων στην Εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών, Εκδόσεις Βάνιας 20. ΔΕΛΛΗΣ Ι.Γ., 1999, Μαθήματα Φιλοσοφίας της Παιδείας, Πάτρα, Πανεπιστήμιο Πατρών 21. ΔΕΛΛΗΣ Ι.Γ., 2006, Φιλοσοφική Συμβουλευτική. Η Φιλοσοφία ως «Θεραπεία», Αθήνα, Τυπωθήτω-Γιώργος Δάρδανος 22. ΔΕΛΛΗΣ Ι.Γ., Εισαγωγή στη Φιλοσοφία, Αθήνα, Τυπωθήτω, Γιώργος Δάρδανος 23. ΔΕΛΗΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ Κ., 2005, Η Παιδαγωγική του Καντ. Θεμελίωση, επικαιρότητα και κριτική των αντιλήψεών του γιας την Αγωγή. Κυριακίδη Αφοί 24. ΔΡΑΓΩΝΑ-ΜΟΝΑΧΟΥ M., 1995, Σύγχρονη Ηθική Φιλοσοφία. Ο Αγγλόφωνος στοχασμός, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα 25. ΔΡΑΓΩΝΑ-ΜΟΝΑΧΟΥ, M. (επιμ.), 2005, Για μια φιλοσοφική παιδεία ανθρώπινων δικαιωμάτων, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα 26. ΔΡΑΓΩΝΑ-ΜΟΝΑΧΟΥ M., Φιλοσοφία και Ανθρώπινα Δικαιώματα, Τ.Α, Παπαζήσης, Αθήνα

6 27. «ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΑΓΩΓΗΣ», πρδκ., 2003, Φιλοσοφία της Παιδείας και Εκπαιδευτική Πρακτική, τεύχος 4, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δ.Ε. 28. ΖΑΜΠΕΤΑ Ε., 2003, Σχολείο και Θρησκεία, Αθήνα, Εκδόσεις Θεμέλιο 29. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, Ι., 1999, Μεταξύ Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, Αθήνα, Εκδ. Γρηγόρη 30. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, Ι.Ε., 1997, Με άλλα μάτια. Σχεδίασμα Φιλοσοφικής Παιδαγωγικής, Αθήνα, Γρηγόρης 31. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Ε., ΚΑΙΛΑ Μ., 1999, Πλούταρχος σειρά: Κείμενα Παιδείας, αρ. 1, Αθήνα, 1999 (σ. 151). 32. Θεοδωροπούλου Ε. 2000, Ιωάννης Χρυσόστομος, σειρά: Κείμενα Παιδείας, αρ. 2, εκδ. Ατραπός, Αθήνα 33. Θεοδωροπούλου Ε, 2000, Αισχύλος, σειρά: Κείμενα Παιδείας, αρ. 3, εκδ. Ατραπός, Αθήνα, Θεοδωροπούλου Ε, 2000, Από τη Φιλοσοφία στη Φιλοσοφία της Παιδείας και αντίστροφα: το τεντωμένο σκοινί της διδασκαλίας, in: Πρακτικά, 2 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή, Αθήνα, 1-4 Νοεμβρίου, Παιδαγωγική Εταιρεία Ελλάδος, Αθήνα, σ Θεοδωροπούλου Ε., Καΐλα Μ., 2002, Τα δικαιώματα του παιδιού: το παιδαγωγικό ως πολιτικό και η παθολογία του ευνόητου in: Εκπαιδευτική, Οικογενειακή, και Πολιτική Ψυχοπαθολογία, Τόμ. Δ Διαστάσεις Παθογένειας στο Κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, Αθήνα, Ατραπός, σσ Θεοδωροπούλου Ε., Ξανθάκου Γ., 2002, Ο Μύθος του βλέμματος η Αμφισημία, το Τερατώδες και η Πανουργία ή «Πώς να κοιτάξεις το κεφάλι της Μέδουσα (συνεργ.ξανθάκου Γ.), στο: Μύθοι, Μαθηματικά, Πολιτισμοί: Αποσιωπημένες Σχέσεις στην Εκπαίδευση, (επιμ. Καΐλα Μ. Καλαβάσης Γ. Πολεμικός Ν.), Ατραπός, Αθήνα 2002, σσ Θεοδωροπούλου Ε, 2002, Η ηθική της εκπαίδευσης: η μελαγχολία της αμφιθυμίας και η ασύμπτωτη επιθυμία, in: Εκπαιδευτική, Οικογενειακή, και Πολιτική Ψυχοπαθολογία, Τόμ. Γ Αποκλίσεις στο χώρο της Εκπαίδευσης, Αθήνα, Ατραπός, σσ Θεοδωροπούλου Ε, 2003, Η ανάγνωση κειμένων: σχεδίασμα για την κατασκευή ενός φιλοσοφικού παραδείγματος, στο: Επιστήμες της Αγωγής, τεύχος 4, Ρέθυμνο, σσ Θεοδωροπούλου Ε, , εγώ (άλλος), υποκείμενο (αντικείμενο)... Μετέωρη ολοκλήρωση και παιδαγωγικό ανάγωγο (;),in: πρδκ. Παιδαγωγικός Λόγος, Tόμος Θ, τεύχος 1, σσ Θεοδωροπούλου Ε 2004/2011, Η Εγκοπή της Φιλοσοφίας της Παιδείας: Εισαγωγή, Αθήνα: Ατραπός/Διάδραση 41., 2006, Ποιος σκέφτεται καλύτερα; Φιλοσοφία: το φάντασμα στη μηχανή», στο: Childhood & Philosophy, v.1, n.3, jan./ju, Θεοδωροπούλου Ε, 2007, «Ο Φιλόσοφος κι ο αθλητής: μια ιστορία για τη διαπολιτισμικότητα», στο: Γκόβαρης Χ., Θεοδωροπούλου Ε., Κοντάκος Αν. (επιμ.) H Παιδαγωγική Πρόκληση της Πολυπολιτισμικότητας. Ζητήματα θεωρίας και πράξης της Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής, Αθήνα, Ατραπός, σσ Θεοδωροπούλου Ε., 2007, «Φιλοσοφία της Παιδείας», λήμμα στο: ΞΩΧΕΛΛΗΣ Π., (επιμ.) Λεξικό της Παιδαγωγικής, Θεσ/νίκη, Εκδοτ. Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, σσ Θεοδωροπούλου Ε., -Βούκανου Μ., 2007, «Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ως πτυχή της ευρωπαϊκής διάστασης στο Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών: η περίπτωση των σχολικών εγχειριδίων του μαθήματος των Θρησκευτικών της Γ και Δ Δημοτικού» (σε συνργ. με Βούκανου Μ.), στο: Πρακτικά Συνεδρίου: Η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και οι Προκλήσεις της εποχής μας (επιμ. Γ. Καψάλης, Απ. Κατσίκης), Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Μαΐου, σσ Θεοδωροπούλου Ε, Βούκανου Μ., 2007, «Οι αξίες για τον ευρωπαίο πολίτη στο Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών: η περίπτωση των σχολικών εγχειριδίων του μαθήματος των Θρησκευτικών της Γ και Δ Δημοτικού», ανακοίνωση στο: South - European and Mediterannean Conference on Citizenship Education, Πανεπιστήμιο Πάτρας, Απριλίου (conference proceedings multimedia CD, Index: No 12) 46. Θεοδωροπούλου Ε., 2008, «Η Φιλοσοφία, τα παιδιά και η Φιλοσοφία της Παιδείας», στο: Παιδαγωγικά ρεύματα στο Αιγαίο, τεύχ. 3, Iούλιος, σσ. 5-18, Θεοδωροπούλου Ε., 2009, Η (ανα)στοχαστική αξίωση, η απαίτηση της δημοκρατίας και η φιλοσοφία της παιδείας», στο: Κοντάκος Α., Καλαβάσης Φρ., Θέματα Εκπαιδευτικού. Αλλαγή και Διακυβέρνηση Εκπαιδευτικών Συστημάτων, Αθήνα, Ατραπός, σσ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Ε., ΒΟΥΚΑΝΟΥ Μ., 2009, «Η εμφάνιση και διαπραγμάτευση ζητημάτων αξιών στο Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών: η περίπτωση της Μελέτης Περιβάλλοντος», στο: Μπαγάκης Γ. Δεμερτζή Κ. (επιμ.), Ένα χρόνο μετά την εφαρμογή των νέων αναλυτικών προγραμμάτων. Τί άλλαξε; Αθήνα, Εκδ. Γρηγόρη, σ Θεοδωροπούλου, Ε., (μτφρ. επιμ., εισαγ.), 2010, Φιλοσοφία της Παιδείας: Όψεις της Πράξης. Αθήνα. Πεδίο (σελ. 558)

7 50. Θεοδωροπούλου Ε., (επιμ.,μτφρ., εισαγ.), 2010, «Εισαγωγή: Το φάσμα της φιλοσοφίας της παιδείας», Φιλοσοφία της Παιδείας: Λόγοι, Όψεις, Διαδρομές. 2010, Αθήνα, Πεδίο, σσ Θεοδωροπούλου Έ., 2014, (επιμ.,μτφρ., εισαγ.), Φιλοσοφία της Παιδείας: Όψεις της Πράξης, Αθήνα: Πεδίο 52. Θεοδωροπούλου Ε.,2010 «H σημασία του τακτ για τη φιλοσοφία της παιδείας: ένα κατώφλι» Θεοδωροπούλου Ε. (επιμ.,μτφρ., εισαγ.) Φιλοσοφία της Παιδείας: Λόγοι, Όψεις, Διαδρομές. Αθήνα, Πεδίο, σσ Θεοδωροπούλου Έ., 2012.Η διαλογική εκζήτηση στην εκπαίδευση και η φιλοσοφική δυστροπία. Διά-λογος, Επετηρίδα Φιλοσοφικής Ερευνας, Αθήνα. Εκδόσεις Παπαζήση, 2, Θεοδωροπούλου, Ε., 2013.Το κρέμασμα, το γκρέμισμα και το πέταγμα, Πρόλογος. In Α. Κοντάκος & Φ. Καλαβάσης (επιμ.). Θέματα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού 5. Διαχείριση Κρίσεων και Διακυβέρνηση Εκπαιδευτικών Μονάδων., ΠΜΣ: «Μοντέλα Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικών Μονάδων». Αθήνα: Διάδραση, σ Θεοδωροπούλου, Ε., Η προβληματοποίηση: προοίμιο στην αναστοχαστική επιταγή. In Α. Κοντάκος & Φ. Καλαβάσης (επιμ.). Θέματα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού 5. Διαχείριση Κρίσεων και Διακυβέρνηση Εκπαιδευτικών Μονάδων., ΠΜΣ: «Μοντέλα Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικών Μονάδων». Αθήνα: Διάδραση. σσ Θεοδωροπούλου Έ., Η φιλοσοφική σκέψη και το υφάδι του πρoσώπου. Στο: Ο Προσωπισμός στο Σύγχρονο Κόσμο. Λευκωσία: ΟΠΑ, σσ Θεοδωροπούλου Έ., 2014, «I would prefer not to» (;) H πράξη, όταν βαθαίνει απότομα. Εισαγωγή στο: Θεοδωροπούλου Κ. Έ. (επιστημ. επιμ., εισαγ., μτφρ.). Θεοδωροπούλου Έ., Φιλοσοφία της Παιδείας: Όψεις της Πράξης. Αθήνα. Πεδίο, σσ Θεοδωροπούλου Έ., Dias de Carvalho Adalberto, 2014, Διλημματοποίηση: μια φιλοσοφική είσοδος στην επαγγελματική ηθική, στο: Θεοδωροπούλου Κ. Έ. (επιστημ. επιμ., εισαγ., μτφρ.). Φιλοσοφία της Παιδείας: Όψεις της Πράξης. Αθήνα. Πεδίο, σσ Θεοδωροπούλου, Ε., (μτφρ. επιμ., εισαγ.), 2014, Φιλοσοφία της Παιδείας: Λόγοι, Όψεις, Διαδρομές. 2010, Αθήνα, Πεδίο (σελ. 438). 61. ΚΑΒΟΥΛΑΚΟΣ Ν.,2003, Κριτική Θεωρία: Παράδοση & Προοπτικές,. Αθήνα: Νήσος 62. ΚΑΖΑΜΙΑΣ Α., ΠΕΤΡΟΝΙΚΟΛΟΣ Λ., (επιμ.) 2003, Παιδεία και Πολίτης. Η Παιδεία του Πολίτης της Ελλάδας, της Ευρώπης και του κόσμου, Αθήνα, Ατραπός 63. ΚΑΖΕΠΙΔΗΣ, Τ., 1992, Η Φιλοσοφία της Παιδείας, Θεσ/νίκη, Εκδ. Βάνιας 64. ΚΑΖΕΠΙΔΗΣ Τ., 2004, Η σημασία του Διαλόγου και οι εχθροί του, Αθήνα, εκδ. Βάνιας 65. ΚΑΙΛΑ Μ., ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Ε., 1987, Ο εκπαιδευτικός, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα 66. ΚΑΙΛΑ Μ., ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Ε., 1993, Ευρωπαϊκή ιδέα και Εκπαίδευση: η πρόληψη τον ζητουμένου και ο λαβύρινθος, Πρακτικά τον Ευρωπαϊκού Εκπαιδευτικού Συνεδρίου, εκδ. Ίδρυμα Μελετών Λαμπράκη & Εκπαιδευτηρίων Κωστέα Γείτονα, 1994, σσ ΚΑΚΑΒΟΥΛΗΣ Α., 1994, Ηθική ανάπτυξη και αγωγή, Αυτοέκδοση 68. KΑΛΑΙΤΖΟΠΟΥΛΟΥ Μ., 2001, Ο εκπαιδευτικός ως στοχαζόμενος επαγγελματίας, Αθήνα, Τυπωθήτω Γιώργος Δάρδανος 69. ΚΑΝΑΚΗΣ, Ι.Ν., 1990, Η Σωκρατική Στρατηγική Διδασκαλίας-Μάθησης (Θεωρητική Θεμελίωση-Εμπειρική Διερεύνηση-Επιστήμες Αγωγής), Αθήνα, Εκδ. Γρηγόρης 70. KANT IM., 2004, Κριτική του Πρακτικού Λόγου (μτφρ. Σημ. επιλεγόμ. Κ. Ανδρουλικάκης), Αθήνα, Εστία 71. ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ Δ., Εκπαίδευση και πολιτική διαπαιδαγώγηση. Γνώσεις, αξίες, πρακτικές, Αθήνα, Μεταίχμιο 72. ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ Π., 2015, Φιλοσοφία της Παιδείας, Aθήνα: Δαρδανος 73. ΚΑΡΑΦΥΛΛΗΣ ΑΘ. Τ., 2002, Νεοελληνική Εκπαίδευση. 2 Αιώνες μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, Κριτική. 74. ΚΑΡΑΦΥΛΛΗΣ, ΓΡ., 1999, Γνωσιολογικά και ηθικά ζητήματα στη Φιλοσοφία της Παιδείας, Θεσ/νίκη, εκδ. Βάνιας 75. ΚΑΡΑΦΥΛΛΗΣ, ΓΡ., 2005, Αξιολογία και Παιδεία. Φιλοσοφική Θεώρηση. Φιλοσοφική θεώρηση των αξιών στο χώρο της Παιδείας, Αθήνα, Τυπωθήτω Γιώργος Δάρδανος 76. ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ Κ., 1974, H γραφειοκρατική κοινωνία, τόμ. 1-2, Αθήνα, Εκδόσεις Ύψιλον 77. ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ Κ., 1981, Η φαντασμιακή θέσμιση της κοινωνίας, Αθήνα, εκδ. Ράππας 78. ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ Κ., 1986, Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα, Αθήνα, Ύψιλον 79. ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ Κ., 1993, Ανθρωπολογία, πολιτική, Φιλοσοφία, Αθήνα, Ύψιλον 80. KΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ-ΠΟΛΥΔΩΡΙΔΗ Γ., Η Δημοκρατία, ο Πολίτης και οι «άλλοι», Gutenberg 81. KOΣΣΥΒΑΚΗ Φ., 2002, Κριτική Επικοινωνιακή Διδασκαλία. Κριτική προσέγγιση της διδακτικής πράξης, Αθήνα, Gutenberg 82. KOTΡΟΓΙΑΝΝΟΣ Δ., 1996, Το πρόβλημα της εθελοδουλείας. Κριτική κ ερμηνευτική προσέγγιση στο «Λόγο περί εθελοδουλείας» του Etienne de la Boétie, Αθήνα, Κριτική

8 83. ΚΟΥΜΑΚΗΣ, Γ. Χ., 1986, Φιλοσοφία της Παιδείας, Γιάννινα 84. ΚΟΥΜΑΚΗΣ, Γ. Χ., 2001, Θεωρία και Φιλοσοφία της Παιδείας, Αθήνα, Τυπωθήτω-Γιώργος Δάρδανος 85. ΚΟΥΜΑΚΗΣ, Γ. Χ., 2008, Πολίτευμα και ήθος. Η διαλεκτική και τα «άγραφα δόγματα» κατά Πλατωνα, Αθήνα, Εκδόσεις Συμμετρία 86. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Χ. Ι., 2001, Η πρακτική του Εκπαιδευτικού στην Παιδαγωγική Επικοινωνία. Ο αυταρχισμός ως κυρίαρχο γνώρισμα της υπαρκτής σχολικής πραγματικότητας, Αθήνα, Gutenberg 87. ΚΩΣΤΑΡΑΣ ΓΡ. Φ., (1991), 2003, Φιλοσοφική Προπαιδεία. Εισαγωγική θεώρηση, μεθοδολογική προσέγγιση, ιστορική επισκόπηση, Αθήνα 88. ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ, 2009, Τα εις εαυτόν, Αθήνα: Θύραθεν 89. ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ, Η.Γ., 1998, Tόμ. Ι, Θεωρία της Διδασκαλίας. Η Προσωπική Θεωρία ως πλαίσιο στοχαστικοκριτικής ανάλυσης (Πρόλ. Huber G.L.), Τόμ. ΙΙ, Στρατηγικές Διδασκαλίας. Από την πληροφόρηση στην κριτική σκέψη (πρόλ. Ashman A.), Αθήνα, Gutenberg 90. ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ, Η.Γ., 2003, Oμαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. Για το καθημερινό σχολείο και για τα Περιβαλλοντικά, τα Πολιτιστικά και τα Ευρωπαϊκής Συνεργασίας Προγράμματα, Αθήνα Γρηγόρης 91. Ματσαγγούρας, Η. 2004,Κώδικας Επαγγελματικής Δεοντολογίας των Εκπαιδευτικών: Προϋπόθεση της επαγγελματικής αυτονομίας τους. Επιστήμες της Αγωγής 92. ΜΕΤΟΧΙΑΝΑΚΗΣ, 1994, Παιδαγωγικές Θεωρίες. Φιλοσοφική προσέγγιση, Ηράκλειο 93. ΜΠΑΓΑΚΗΣ Γ., 2005, «Προς αναζήτηση σύγχρονων, λειτουργικών στοιχείων της επαγγελματικής ανάπτυξης του εκπαιδευτικού: ο ρόλος του «κριτικού φίλου» και του «διευκολυντή»» in: ΒΡΑΤΣΑΛΗΣ Κ., (επιμ.), Κείμενα για την Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών, Αθήνα, Ατραπός 94. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ, Ε.Π.,1977, Φιλοσοφία και Παιδεία, Αθήνα, Ίκαρος 95. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ, Ε.Π., 2010, Ηθική, Αθήνα, Εκδ. Νόηση 96. ΠΑΠΟΥΛΙΑ-ΤΖΕΛΕΠΗ Π., 1984, «Διανοητική-αναπτυξιακή προσπέλαση στην ηθική ανάπτυξη: ένα ελληνικό παράδειγμα», Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 1, σσ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ Θ., 1997, Ηθική Φιλοσοφία, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα 98. ΠΛΑΤΩΝ, 2002, Πολιτεία, (εισ., σημ., μτφρ.-ερμ., Ν.Μ. Σκουτερόπουλος), Αθήνα, Πόλις 99. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, Ηθικά, τόμ. 15 (Περί Ειμαρμένης, Περί του Σωκράτους Δαιμονίου, Περί φυγής, Παραμυθητικός προς τη γυναίκα), Κάκτος, ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ Π., 1985, Φιλοσοφία της Παιδείας. Προτάσεις Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Εκδόσεις Παιδαγωγία 101. ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, Π., 2002, Πρόγραμμα ενεργητικής αγωγής. Για το Νηπιαγωγείο του Μέλλοντος, Αθήνα, Εκδ. Έλλην 102. ΠΟΥΡΚΟΣ Μ., 1990, Η ανάπτυξη της ηθικής αυτονομίας: μεθοδολογική προσέγγιση του L. Kohlberg (γνωστικοαναπτυξιακή εκπαίδευση), Αθήνα 103. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ Μ., ΖΕΜΠΥΛΑΣ Μ., ΠΕΤΡΟΥ Α., 2010, Ηθική και Εκπαίδευση. Διλήμματα και Προοπτικές, Αθήνα, Κριτική 104. ΣΚΑΛΤΣΑΣ, Θ., 1993, 0 Χρυσός Αιών Της Αρετής (Αριστοτελική Ηθική), Αθήνα, Εκδ. Αλεξάνδρεια 105. ΤΖΑΒΑΡΑΣ Γ., 2000, Προβλήματα Φιλοσοφίας της Παιδείας, Ρέθυμνο 106. TZABAΡΑΣ Γ., 2006, Εγχειρίδιο Φιλοσοφίας. Διδασκαλία της Φιλοσοφίας με διαλογική και ερευνητική μέθοδο, Γ έκδοση, Tυπωθήτω-Γιώργος Δάρδανος 107. TZAΒΑΡΑΣ Γ., 2005, Η απαξίωση των αξιών. Νίτσε και Χάϊντεγγερ, Αθήνα: Ίνδικτος 108. ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Π., 2001, Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Ζητήματα οργάνωσης, σχεδιασμού και Αξιολόγησης, Τυπωθήτω Μεταφράσεις στην ελληνική γλώσσα 1. ADORNO TH., 1975, Σε τι χρησιμεύει η ακόμη φιλοσοφία; (εισ., μτφρ., επιμ., Π. Σούρλα), Αθήνα, Έρασμος 2. ΑΡΕΝΤ ΧΑΝΝΑ, 2009, Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ. Μία έκθεση για την κοινοτοπία του κακού, Αθήνα, Νησίδες 3. ΑRENDT H. (2012). H κρίση της κουλτούρας και άλλα κείμενα (μτφρ. Γ.Ν Μερτίκας). Αθήνα. Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου. 4. ADORNO, TH., 2000, Minima Mοralia, Αθήνα, Εκδ. Αλεξάνδρεια 5. ΑDORNO TH., 2000, Θεωρία της Ημιμόρφωσης (εισαγ. μτφρ., Λ. Αναγνώστου), Αθήνα, Αλεξάνδρεια 6. AMERY J., 2009, Πέρα από την ενοχή και την εξιλέωση (μτφρ. Γ. Καλιφατίδης), Αθήνα, Άγρα 7. ARENDT, H.,2000, Περί Βίας, Αθήνα, Εκδ. Αλεξάνδρεια 8. BAUMAN Z. (1994: Alone again: Ethics after Certainty), Και πάλι μόνοι: η ηθική μετά τη βεβαιότητα, Αθήνα, Εκδ. Έρασμος

9 9. BERTRAND, Y., 1994, Σύγχρονες Εκπαιδευτικές Θεωρίες, Αθήνα, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα 10. ΒOLLNOW, O.F., 1986, Φιλοσοφική Παιδαγωγική, Αθήνα, Εκδ. Γρηγόρη 11. BUTLER J., (1997), 2009, Η ψυχική ζωή της εξουσίας (μτφρ. Τ. Μπέτζελος), Αθήνα, Πλέθρον 12. CHAMPAGNE P., 2004, H κατασκευή της κοινής γνώμης. Το νέο πολιτικό παιχνίδι (μτφρ. Τ. Μανδηλαρά), Αθήνα, Πατάκης 13. CANIVEZ P., 2000, Ποια αγωγή για τον πολίτη; (μτφρ. Λ. Σκουρολιάκου), Αθήνα, Scripta 14. CARR, W. KEMMIS, ST., 1997, Για μια εκπαιδευτική θεωρία. Εκπαίδευση, γνώση και έρευνα δράσης (μτφρ. Λαμπράκη-Παγανού, Αλ., Μηλίγκου Ε., Ροδιάδου-Αλμπάνη, Κ.), Αθήνα, Εκδ. Κώδικας 15. CHARLOT B., 1992, Το σχολείο αλλάζει: κρίση του σχολείου και κοινωνικοί μετασχηματισμοί (μτφρ. Ε. Μποναφάτου, Ν. Παπαγεωργίου), Αθήνα, Προτάσεις 16. DAHL R., 2001, Περί Δημοκρατίας, Αθήνα, Ψυχογυιός 17. DERRIDA J., 2003, Πέραν του κοσμοπολιτισμού, (μτφρ. Β. Μπιτσιώρης), Αθήνα, Κριτική 18. DΕRRIDA J., ROUDINESCO E., 2005, Συνομιλίες για το αύριο (μτφρ. Τ. Μπέτζελος), Αθήνα, Μεταίχμιο 19. EDELSTEIN, L., 2002, Ο στωικός σοφός ή το νόημα του Στωϊκισμού, μτφρ. Ρ. Μπέρκνερ, Αθήνα, Θύραθεν Εκδόσεις 20. ETZIONI A., 1999, H κοινωνία της υπευθυνότητας (μτφρ. Α. Γανιάρη), Αθήνα, Καστανιώτης 21. GIROUX H., «Οι εκπαιδευτικοί ως διανοούμενοι της αλλαγής» (μτφρ. Κ. Θεριανός), Ρωγμές εν Τάξει, 15, ΓΚΟΥΝΤΜΑΝ Π., 1977, Κριτική της κατεστημένης παιδείας. Υποχρεωτική δυσεκπαίδευση, Αθήνα, Καστανιώτης 23. ΓΚΡΑΜΣΙ Α., (1972), 2005, Οι διανοούμενοι, Α Τόμος, Αθήνα, Σύγχρονη Σκέψη, Στοχαστής 24. FOUCAULT M., 2011, Οι μη Κανονικοί. Παραδόσεις στο Κολέγιο της Γαλλίας, , Αθήνα: Εστία 25. HESS R., 2005, H φιλοσοφική οικοδόμηση της διαπολιτισμικής στιγμής. Από μια συνείδηση του κοινωνικού σε μια εκπαίδευση του προσώπου», ( La construction philosophique du moment interculturel. D une conscience du social à une éducation de la personne», μτφρ. Έ. Θεοδωροπούλου), στο: Πρακτικά του ΙΑ Διεθνούς Συνεδρίου της ΠΕΕ, «Το Σχολείο στην κοινωνία της πληροφορίας κ της πολυπολιτισμικότητας», Ρόδος Οκτωβρίου 26. JANKELEVITCH VL., 2003, Ηθική Φιλοσοφία, το βάρος της συνείδησης, Αθήνα, Ψυχογιός 27. ΚΑΝΤ Ι., 2004, Περί Παιδαγωγικής, Αφοί Κυριακίδη 28. KANT IM., 2004, Κριτική του Πρακτικού Λόγου (μτφρ. Σημ. επιλεγόμ. Κ. Ανδρουλικάκης), Αθήνα, Εστία 29. HABERMAS J., 1997, Η ηθική της επικοινωνία (εισ.-μτφρ. Κ. Καβουλάκος), Αθήνα, Εναλλακτικές Εκδόσεις 30. HEIDEGGER M., 1987, Επιστολή για τον Ανθρωπισμό, Αθήνα, Ροές 31. ΜΑCHEREY P., (2009) 2010, Aπό τον Κανγκιλέμ στον Φουκώ. Η δύναμη των κανόνων (μτφρ. Τ. Μπέτζελος), Αθήνα, Πλέθρον 32. MARPLES R., (επιμ.), 2002, Οι σκοποί της εκπαίδευσης (μτφρ. Χρ. Χατζηπαντελή), Μεταίχμιο 33. ΜΟΡΕΝ, Ε., 2000, Το Καλοφτιαγμένο Κεφάλι, ( Ξανασκεφτόμαστε Τη Μεταρρύθμιση. Μεταρρυθμίζουμε Τη Σκέψη), Αθήνα, Ε.Ο. Εικοστού Αιώνα 34. MUELLER G., BARGELIOTIS L., 2004, Φιλοσοφικά Θεμέλια της Παιδείας, Αθήνα, Παμμμουσία 35. ΝΕΧΑΜΑΣ Α., 2001, Η τέχνη του βίου. Σωκρατικοί στοχασμοί: από τον Πλάτωνα στον Φουκώ, Αθήνα, Νεφέλη 36. NIETZSCHE, FR., Μαθήματα για την Παιδεία, (μτφρ. πρόλ., σημ, Ν.Μ. Σκουτερόπουλος, Αθήνα, Printa 37. PlLESSNER H., Κείμενα Φιλοσοφικής Ανθρωπολογίας, (μτφρ. επιμ. Ι. Θεοδωρόπουλος), Πρέβεζα 38. POSTIC M., 1995, Η Μορφωτική Σχέση (μτφρ. Δ.Χ. Τουλούπης) Αθήνα, Gutenberg 39. RANCIERE J., 2010, Το μίσος για τη δημοκρατία. Πολιτική, δημοκρατία, χειραφέτηση (μτφρ. Ιακώβου Ν.), Αθήνα, Πεδίο 40. REBOUL O., 1996, «Φιλοσοφία της Παιδείας», στο: MIALARET G. Κ.ά., Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής, Αθήνα, τυπωθήτω Γ. Δάρδανος 41. RENAUT A., Οι επαναστάσεις των Πανεπιστημίων. Δοκίμιο για τη νεωτερικότητα της παιδείας (μτφρ. Καρανάτσης Κ., Σταμέλος Γ.), Αθήνα, Gutenberg 42. ΡΩΛΣ ΤΖ., 2001, Θεωρία της Δικαιοσύνης, Αθήνα, Πόλις 43. SΑBINE, G.H., Ιστορία των Πολιτικών Θεωριών (μετφρ. Μ. Κρίσπης), Aθήνα, Ατλαντίς 44. SANDEL J.M., 2011 (2009), Δικαιοσύνη. Τι είναι το σωστό; (μτφρ. Α. Κιουπκιόλης), Αθήνα, Πόλις 45. SPINOZA B. De,2009, Ηθική (μτφρ. Στ. Βιρβιδάκης), Αθήνα: Εκκρεμές 46. TRONTO J.C. 2011, Για μια πολιτική της μέριμνας (care) σ έναν ευάλωτο κόσμο, Αθήνα, Πόλις 47. ΦΕΡΡΟ Μ., ΖΑΜΜΕ Φ., 2002, Ποιες γνώσεις και ποιες αξίες πρέπει να μεταδώσουμε στα παιδιά μας; (μτφρ. Π. Μαρκέτου), Αθήνα, Μεταίχμιο 48. ΦΟΥΚΩ Μ., 1987, Εξουσία, γνώση και ηθική, (μτφρ. Ζ. Ζαρίκας) Αθήνα, ύψιλον βιβλία 49. ΦΟΥΚΩ Μ., 1991, Η μικροφυσική της εξουσίας, Αθήνα, Υψιλον

10 50. ΧΕΛΝΤ ΝΤ., 2003, Μοντέλα Δημοκρατίας, (μτφρ. Μ. Τζιαντζή) Αθήνα, Πολύτροπον 51. VERNANT J-P., 2008, Περί Ορίων. Ανάμεσα στο Μύθο και την πολτιική ΙΙ (μετφρ. Μ.Ι. Γιόση), Αθήνα, Σμίλη 52. VIEILLARD-BARON, J.-L., 2001, Henri Bergson, (μτφρ. Ε. Θεοδωροπούλου), Αθήνα, Ατραπός 53. ΨΥΧΟΠΑΙΔΗΣ Κ., 2001, Κριτική Φιλοσοφία και λογική των θεσμών, Αθήνα, Εστία 54. ΨΥΧΟΠΑΙΔΗΣ Κ., 2005, Όροι, αξίες, πράξεις, Αθήνα, Πόλις 55. WITTGENSTEIN L., 2000, Περί Ηθικής, επιλογές από το Corpus και τις σημειώσεις των G. E. Moore, Am Ambrose, O.K. Bouwsma, Fr. Waismann, ερμ. δοκίμιο, R. Rhees, Πρόλ., εις. μετφρ. σχόλια, επιμ., Κ. Κωβαίου, επίμετρο, Στ. Βιρβιδάκη, Αθήνα, εκδ. Καρδαμίτσα 56. WITTGENSTEIN L., 2000, Πολιτισμός και αξίες, μτφρ. Μ. Δραγώνα-Μονάχου, Κ.Κωβαίου, σχόλια-επιμ. Κ. Κωβαίου, Αθήνα, εκδ. Καρδαμίτσα Ξενόγλωσση 1. APPLE M. W., 1996, Official Knowledge: democratic education in a conservative age, New York and London, Routledge 2. ARENDT, H., 1972, La Crise De La Morale (Précédé d un essai de Mary McCarthy Traduit de l anglais par Marc Ducassu et Didier Maes), Paris, Ed. Rivages poche Petite Bibliothèque 3. AUDIGIER F., 2000, Basic Concepts and Core Competencies for Education for Democratic Citizenship, DGIV/EDU/CIT (2000) 23, Council of Europe, Strasbourg 4. BARBIER J.-M., 1996, Savoirs théoriques et savoirs d action, Paris, PUF 5. ΒΑΥLES M.D., (1989). Professional Ethics. Belmont: Wadsworth 6. BECK, L.G., & Murphy, J. (1997). Ethics in educational leadership programs: Emerging models. Columbia, MO: The University Council for Educational Administration 7. BENHABIB S., 1999, Citizens Residents and Aliens in a changing world: political membership in the global era, Social Research, 22, pp BINDE J. (dir.), 2004, Ou vont les valeurs?, UNESCO, Albin Michel 9. BLUM L.A., 1994, Moral perception and particularity, Cambridge, Cambridge University Press 10. ΒΟUCHARD N. (dir.), 2002, Pour un renouvellement des pratiques d éducation morale. Six approches contemporaines (Préf. A. Caron), Québec, Presses de l Université de Québec 11. BRINCAT C. A. and Wike V.S. (2000), Morality and the Professional Life: Values at Work. Prentice Hall Inc. 12. BROCK, P. (1999) Ethics and Professional Teaching Standards, in The Professional Ethics of Teaching Initial and Continuing Teacher Professional Development Occasional Papers No. 2, NSW Department of Education and Training, pp BRUNER, J. (1996). The culture of education. New York, NY: Basic Books. 14. CADUTO, Μ., 1985, «A guide on Environmental Values Education», in Unesco-UNEP International Environmental Education Program, Environmental Education Series, No CAMPBELL, R.F., Fleming, T., Newell, L.J., & Bennion, J.W. (1987). A history of thought and practice in educational administration. New York: Teachers College Press. 16. CAMPBELL, E. (2003), Moral lessons: The ethical role of teachers, Educational Research and and Evaluation, 9, CARR W., 1995, For Education. Towards critical educational Inquiry, Open University Press, Buckingham- Philadelphia 18. CARR, D. (1999), Professional education and professional ethics, Journal of Applied Philosophy, 16(1), CARR, D. (2000), Professionalism and Ethics in Teaching, Routledge 20. CARR W., KEMMIS ST., 1986, Becoming Critical. Education, Knowledge and action research, London, Routledge Falmer 21. CHADWICK R. (ed.) (1994). Ethics and the Professions. Avebury U.K. Aldershot. 22. CHANGEUX, J.-P., (dir.) [ATLAN, H., CELA-CONDE, C.J., DELMAS-MARTY, M., e.a.], 1997, Une même éthique pour tous? Comité consultante National d Ethique pour les Sciences de la Vie et de la Santé, Paris, Ed. Odile Jacob 23. CΟΝDORCET J.-M, 2006, Σχεδίασμα για έναν ιστορικό πίνακα των προόδων του ανθρώπινου πνεύματος (μτφρ. Χαρδαλιά Ν.), Αθήνα, Πόλις 24. DERRIDA J., 2002, Who s afraid of Philosophy? Right to Philosophy, Stanford, Stanford University Press 25. DEWEY J., 1966, Democracy and Education, New York, The Free Press 26. DILLON J.T., 1994, Using discussion in classrooms, Philadelphia, Open University

11 27. FABRE M., 1994, Penser la formation, Paris, PUF 28. FREIRE P., [1970] 1993, Pedagogy of the oppressed, New York, Penguin Books 29. FREIRE P., 2003, Education for critical consciousness, New York, London, Continuum 30. GARANTERIE A. de la, 1996, Le dialogue pédagogique avec l élève, Paris, Bayard éditions 31. GIROUX H., 1988, Teachers as Intellectuals. Toward a critical Pedagogy of Learning, Westport, Connecticut, London, Bergin & Garvey 32. GUTMANN A., 1987, Democratic Education, Princeton, NJ: Princeton University Press 33. GUY, D.M., Carmichael, D. R., Lach, L.A, The CPA's Guide to Professional Ethics, Wiley 34. HAHN, C.L., 1998, Becoming political: comparative perspective on citizenship education, New York, State University of New York Press 35. Hamilton, Neil W. 2002, Academic Ethics: Problems and Materials on Professional Conduct and Shared Governance. Westport, CT: Praeger 36. HALL, R. T., DAVIS, J. U., 1975, Moral Education in Theory and Practice, Prometheus Books, Buffalo, N.Y. 37. HARE W.,1985, In defence of open-mindedness, Canada, McGill-Queen s University Press, Kingston & Montreal 38. HODGKINSON, C. (1991). Educational leadership: The moral art. Albany, NY: State University of New York Press 39. HOLDEN C., CLOUGH N., (ed.) 1998, Children as Citizens: Education for participation, London, Jessica Kinglsey Publishers 40. HYNES, F. (1998), The ethical school, London: Routledge. 41. Jakson, P. W., Boostrom, R.E. & Hansen, D.T., The moral life of school. San Francisco: Jossey Bass 42. JOHNSON D.W., JOHNSON R.T., 1979, Conflict in classroom: Controversy and learning, Review of Educational Research, 49, 1, ΚΑΖΕPIDES A., 1973, The Autonomy of Education, Αθήνα, ΕΚΚ 44. KOEHN, D. (1994), The Ground of Professional Ethics, Routledge. 45. KIRSCHENBAUM H., 1995, 100 Ways to Enhance Values and Morality in Schools and Youth Settings, Allyn and Bacon, Massachusetts. 46. KIRSTEN A., HANSEN, R. K. KAUFMAN, ST. SAIFER, Education and the Culture of Democracy: early Childhood practice, Open Society Institute 47. KOHLBERG L., 1981, The philosophy of moral development: moral stages and the idea of justice, San Francisco, Harper & Row 48. KURTINES, W. M. & GEWIRTZ, J. L., 1991, (Eds.), Handbook of Moral Behavior and Development, Lawrence Erlbaum Associates, Florida, 49. MORIN E., 2004, La Méthode 6. Ethique, Paris, Seuil 50. LIPMAN, M., 1988, Philosophy Goes to School, Philadelphia, Temple University Press 51. LIPMAN, M., SHARP, A.M., OSCANYAN, Fr. S., Philosophy in the Classroom, Philadelphia, Temple University Press 52. MARTIN, M.W. (2000), Meaningful Work: Rethinking Professional Ethics, Oxford University Press, USA. 53. NAGEL TH., 1994, Egalité et partialité, Paris, PUF [πρωτ.τίτλος, Εgality and Partiality, Oxford University Press] 54. NUCCI L. ed. (1989), Moral Development and character education: a dialogue, Berkeley, McCutchan 55. NASH, Robert J. (1996). Real World Ethics: Frameworks for Educators and Human Service Professionals. New York: Teachers College Press. 56. PERRENOUD PH., 2003, L école est-elle encore le creuset de la démocratie?, Paris, Chronique Sociale 57. ROSENTHAL, David M. and Fadlou Shehadi 10988, (eds.). Applied ethics and ethical theory. (Salt Lake City: University of Utah Press 58. SCHON D. A., (1983) 1991, The reflective practitioner. How professionals think in action, Ashgate Arena 59. Sergiovanni, T. (1992). Moral leadership. San Francisco: Jossey-Bass. 60. SPENCER J.D., CONNOR PR., MAXWELL T.W., NESBITT V., 1992, Humanism in Education. Perception and Dilemmas, Australia, University of New England 61. THEODOROPOULOU H., 2004, «La sortie de l univers d Aladin», in : DROUIN-HANS A.-M. (dir.), La philosophie saisie par l éducation, Actes du colloque des 18 et 19 Décembre 2003, Tom. 1, Rêver l égalité, penser la culture, Scérén, CRDP Bourgogne, pp THEODOROPOULOU H, 2005, «Homo criticus, homo philosophicus», communication présentée dans la Conférence Internationale, Quelle idée de l homme pour le pédagogue, Arradon /France, 30 Juin-2 Juillet, colloque@uco-bs.com

12 63. THEODOROPOULOU H, 2006, «La Philosophie de l Education: la «conscience malheureuse», le visage de Janus et les mouvements», in: Itinerάrios de Filosofia da Educaçao, No 3, t. I, Ediçoes Afrontamento, pp «Ποιος σκέφτεται καλύτερα; Φιλοσοφία: το φάντασμα στη μηχανή», 2006, στο: Childhood&Philosophy, v.1, n.3, jan./ju, THEODOROPOULOU H, 2008, «Antinomie, problématisation et philosophie de l éducation» Recherches en éducation, n 6, [http :// 66. THEODOROPOULOU H, 2008, «Les miettes de relativisme : de la philosophie dans l éducation», in : Drouin- Hans A.-M. (rassembl. et présent. des textes), Relativisme et Education, Paris, L Harmattan, pp THÉODOROPOULOU, Ε., «La philosophie de l éducation en problématisation, la contradiction résistante et la congruence difficile», Itinerάrios de Filosofia da Educaçao, Νο 7, 2008, pp , Ediçoes Afrontamento / FCT 68. THEODOROPOULOU H., 2009, «Travesίas para la Filosofia de la Educaciόn: de lespacio i de la Interculturalidad /«Traversées pour la philosophie de l éducation : de l espace et de l interculturalité», in: Revista Colombiana de Educacion Superior, «Historia de la Educaciόn Superior, Maestria en Educaciόn Superior, Universidad Santiago de Cali, Colombia, Julio-Diciembre, pp , Théodoropoulou E. Théodoridis A., Le cercle de craie: la formation des enseignants en Grèce. In Revue Internationale d Education, Sèvres, No 55, THEODOROPOULOU H., 2010, «Une philosophie de l éducation comme «théorie pratique» et l espace comme seuil», in : Argumentos de Razόn Técnica, Revista espanola de Ciencia, Tecnologia y Sociedad, y Filosofia de la Tecnologia, Sevilla, pp THÉODOROPOULOU, Ε., CARVALHO ADALBERTO DIAS de, Pédagogie spécialisée, situations-limites et gestion du problématique. Le cas de la solitude intraitable. In M. Fabre, Adalberto Dias de Carvalho, Yann Lhoste (eds.), Expérience et problématisation en éducation, aspects philosophiques, sociologiques et didactiques, Porto, Afrontamento, pp (σε συνεργ. με Carvalho Dias A.), 2012, «La «voie exodique» comme une voie de problématisation et les dilemmes moraux comme outils de formation», στο: Percursos & Ideias, Revista Científica do ISCET pp Τhéodoropoulou E., Le secret de Celia Copplestone ou comment (ne pas) sortir de la solitude. In A. Dias de Carvalho, Solidao nos liminares de pessoa e da solidariedade. Edicoes Afrontamento, chap. 8, pp Théodoropoulou E., Traversias de la filosofia de la educacion. In Ζambrano A. Leal, Meirieu Ph., Théodoropoulou E., Mutuale Aug., Schaepelynk V., Filosofia de la educaciόn y pedagogίa. Argentina. Editorial Brujas, pp Théodoropoulou E., La pratique du journal à partir d un cours de philosophie de l éducation en ligne: un amorçage méthodologique, in: Pratiques de Formation / Analyses [Le journal pédagogique: outil de conscientisation de l'expérience], N 62-63, Novembre 2013, σ Théodoropoulou E., De l'empathie et du care: tracer in lieu de pratique, In Skepsis, XXIII, p , (In Honour of Professor Grigorios Karafillis) 5. Théodoropoulou E., Dos à dos avec l abstraction. Pour une philosophie pratique micrologique, in:revista Itinenάrios de Filosofia da Educaçao, N.º p , Ediçoes Afrontamento/ FCT 6. Théodoropoulou E., 2014, Philosophy of education: ways of presence and absence from congruence to common sense and back, dans: Pereira P.-Ch. (coord.) Espaço publico. Variaçοes 7. Theodoropoulou E., The problematization effect and its double gestures. In: T. Strand T. M. Papastefanou (eds). Philosophy of Education as a Lived Experience: Navigating Through Dichotomies of Thought and Action, Germany. Verlag, σσ crίtic as sobre a urbanidade. Porto, Ediçoes Afrontamento/ FCT. p Théodoropoulou E., Carvalho Α., De la problématisation à la dilemmatisation et vice versa: introduction à un cursus philosophique. In. E. Prairat (coord.). L éthique de l enseignement.εnjeux personnels, professionnels et institutionnels Presses Universitaires de Nancy, σσ Carvalho Dias A., Théodoropoulou K. E., (2010), Education spécialisée, situations-limite et gestion du contradictoire, Percursos & Ideas, No2, ZEICHNER K.M., LISTON D.P., 1996, Reflective Teaching: an introduction, Mahawah N., Lauwrence Erlbaum Associates 74. Zeni, J. (ed). 2001, Ethical Issues in Practitioner Research. New York: Teachers College Press 75. WILLIAMS, B. (1985) Ethics and the Limits of Philosophy, New York, Cambridge University Press

13 76. Minnesota Rules. (2006), Code of ethics for Minnesota teachers, Retrieved December 2, 2008, from New Zealand Teachers Council. (2006), Code of ethics for registered teachers, Retrieved April 7, 2006, from APA: 1998, APA Statements on the Profession: The Teaching of Philosophy. 79. Proceedings and Addresses of the American Philosophical Association , Council of Europe, 2001, Responsibility: From Principles to Practice, Report, Council of Europe, Strasbourg