αρθρογραφουν ςημερα ςτη «ςημερινη» Τι παιγνίδι παίζει ο Ν. Αναστασιάδης; Σάββας Ιακωβίδης ΣΕΛΙΔΑ 17

Transcript

1

2 02-SPOT-NEA 16/11/2013 6:12? Μ Page 2 2 ΣΗΜΕΡΙΝΑ Διαμαρτυρίες στη σύνοδο για την κλιματική αλλαγή Δεκάδες ακτιβιστές πραγματοποίησαν διαμαρτυρία έξω από τη Σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα, στη Βαρσοβία. Οι διαδηλωτές ζήτησαν να υπάρξει μια κλιματική συμφωνία πριν είναι πολύ αργά. Προτού καιρικά φαινόμενα, όπως ο τυφώνας Χαϊγιάν, ισοπεδώσουν και άλλες περιοχές του πλανήτη. Αίσθηση αλλά και πολλές συζητήσεις προκάλεσε τις προηγούμενες ημέρες και ο τόπος διεξαγωγής της συνόδου. Η Πολωνία είναι μια χώρα, που εξαρτάται απόλυτα από τον λιθάνθρακα για την παραγωγή ενέργειας αρθρογραφουν ςημερα ςτη «ςημερινη» Τι παιγνίδι παίζει ο Ν. Αναστασιάδης; Σάββας Ιακωβίδης ΣΕΛΙΔΑ 17 Ο Ναμί και οι δικοί μας Κωστάκης Αντωνίου ΣΕΛΙΔΑ 48 Οι παράφωνοι τροβαδούροι της ΕΕ Γιάννος Χαραλαμπίδης ΣΕΛΙΔΕΣ Με το πιστόλι στον κρόταφο Ανδρέας Αγγελίδης ΣΕΛΙΔΑ 49 Το πολυτεχνείο ζει, αλλά Γιαννάκης Ομήρου ΣΕΛΙΔΑ 50 Απροστάτευτοι «κουμπαράδες» Κίκος Λανίτης ΣΕΛΙΔΑ 48 Εντίμως στον όντως εντιμότερο Λάζαρος Μαύρος ΣΕΛΙΔΑ 8 Όλο κι όλο, ένα κομμάτι θάλασσας Μάριος Δημητρίου ΣΕΛΙΔΑ 48 Οικονομία, από τη θεωρία στην πράξη Κώστας Μαυρίδης ΣΕΛΙΔΑ 49 HΜΕΡΗΣΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Έτος 37ο Αριθμός Φύλλου η Έκδοση 3 Φεβρουαρίου 1976 Εκδότης και Συνιδρυτής: Κώστας Ν. Χατζηκωστής Διατελέσας Διευθύνων Σύμβουλος: Άντης Χατζηκωστής ( ) Οικονομικός Διευθυντής: Ανδρέας Χατζημάρκου Group Advertising Director: Μαρία Κυριάκου Αρχισυντάκτης: Γιώργος Πλουτάρχου Αρχισυντάκτρια Κυριακάτικης «Σ»: Σκεύη Σταύρου Βοηθός Αρχισυντάκτης: Κωστάκης Αντωνίου Αρχισυντάκτης Business Weekly: Άγγελος Αγγελοδήμου Φωτογράφος: Γιώργος Μιχαήλ Ιδιοκτησία: Εκδοτικός Οίκος Δίας Δημοσία Λτδ Brand Manager: Ερωτόκριτος Ερωτοκρίτου Εμπορική Διευθύντρια Εφημερίδων: Γεωργία Τουτουνζιάν Υπεύθυνη Διεκπεραίωσης: Ιφιγένεια Λιασή Κεντρικό Τηλέφωνο Επικοινωνίας: / Φαξ: Εμπορικό Τμήμα: / Φαξ: ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ: ΗΛΕΚ. ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ: mail@simerini.com Εκτύπωση: PROTEAS PRESS LTD Διανομή: Kronos Public Ltd Copyright Εκδοτικός Οίκος Δίας Δημόσια Λτδ Απαγορεύεται αυστηρώς η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά προτίμηση ή κατά διασκευή απόδοση του περιεχομένου (κειμένου ή φωτογραφίας) με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφηση ή άλλο, χωρίς τη γραπτή έγκριση ή άδεια του εκδότη «Εκδοτικός Οίκος Δίας Δημόσια Λτδ». O καιρoς 21 0 C 13 0 C 21 0 C 21 0 C 21 0 C Σήμερα, παροδικά διαστήματα αυξημένων νεφώσεων αναμένεται να δώσουν μεμονωμένες βροχές, χωρίς να αποκλείεται μεμονωμένη καταιγίδα. Οι άνεμοι θα πνέουν κυρίως βορειοανατολικοί ασθενείς μέχρι μέτριοι, 3 με 4 Μποφόρ και το απόγευμα στα δυτικά παράλια δυτικοί ώς βορειοδυτικοί, της ίδιας έντασης. Η θερμοκρασία θα ανέλθει στους 21 βαθμούς στο εσωτερικό και τα παράλια και στους 13 βαθμούς στα ψηλότερα ορεινά. [ΘΕρΜΟκραςιΕς ΕΞΩΤΕρικΟΥ ] Αθήνα 19, Αλγέρι 21, Βαρκελώνη 20, Βαρσοβία 6, Βελιγράδι 14, Βιένη 7, Βουδαπέστη 10, Βουκουρέστι 11, Βρυξέλλες 11, Γενεύη 8, Δαμασκός 22, Δουβλίνο 9, Ηράκλειο 25, Θεσσαλονίκη 18, Κάιρο 26, Κάλιαρι 20, Κίεβο 3, Κοπεγχάγη 9, Κουβέιτ 23, Κωνσταντινούπολη 16, Λισαβόνα 19, Λονδίνο 10, Μαδρίτη 18, Μάντσεστερ 9, Μινσκ 2, Μόσχα 4, Μπαχρέιν 28, Μπορντό 12, Όσλο 5, Παρίσι 10, Πράγα 5, Ρώμη 17, Σαράγεβο 8, Σόφια 12, Στοκχόλμη 6, Ταγγέρη 22, Τάλιν 7, Τελ Αβίβ 26, Τζέντα 33, Τρίπολη 21, Τύνιδα 16, Φρανκφούρτη 10. Επόμενο τριήμερο Αύριο Δευτέρα ο καιρός θα είναι κατά διαστήματα μερικώς συννεφιασμένος με τοπικές βροχές, χωρίς να αποκλείεται και μεμονωμένη καταιγίδα. Την Τρίτη, παροδικά αυξημένες νεφώσεις ενδέχεται να δώσουν αρχικά μεμονωμένες βροχές, ενώ μετά το μεσημέρι αναμένεται σταδιακή βελτίωση. Την Τετάρτη ο καιρός θα είναι κυρίως αίθριος με παροδικά αυξημένες νεφώσεις. ΚΥΡΙΑΚΗ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013 Ανατολή ηλίου: Δύση ηλίου: ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, Γενναδίου και Μαξίμου Αρχιεπ. Κωνσταντινουπόλεως.

3 03-CMYK.qxp 16/11/2013 4:31? Μ Page 3 3

4 04-SPOT 16/11/2013 6:19? Μ Page 4 ΕΦΥΓΕ Ο ΓΛ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ 4 Η κηδεία του πρώην Προέδρου θα τελεστεί μεθαύριο Τρίτη 19 Νοεμβρίου Τριήμερο πένθος για τον Γλαύκο Η σορός του θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα αύριο Δευτέρα, από τις 9:00 έως 19:00, στον Ιερό Ναό Της Του Θεού Σοφίας, στον Στρόβολο ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ αποφάσισε όπως η ημέρα της κηδείας κηρυχθεί ως δημόσια αργία Σ ε τριήμερο πένθος βρίσκεται από χθες η Κύπρος, θρηνώντας τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκου Κληρίδη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την περασμένη Παρασκευή σε ηλικία 94 ετών. Η κηδεία του Γλαύκου Κληρίδη θα τελεστεί μεθαύριο Τρίτη 19 Νοεμβρίου στις 11 το πρωί με τιμές εν ενεργεία Προέδρου της Δημοκρατίας, από τον Ιερό Ναό Της Του Θεού Σοφίας στον Στρόβολο. Κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο συνήλθε χθες εκτάκτως υπό την προεδρία του Προεδρεύοντα της Δημοκρατίας Γιαννάκη Ομήρου, κηρύσσεται τριήμερο δημόσιο πένθος μέχρι τις 19 Νοεμβρίου. Στην κηδεία θα παραστούν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος και θα εκφωνήσει τον επικήδειο λόγο κατόπιν θέλησης της οικογένειας του εκλιπόντος και του Υπουργικού Συμβουλίου, καθώς και σύσσωμο το Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ κατά τη διάρκεια του πένθους οι σημαίες σε όλα τα δημόσια κτίρια και τα σχολεία θα κυματίζουν μεσίστιες. Μεσίστιες κυματίζουν από χθες και σημαίες στο Προεδρικό Μέγαρο. Επίσης, η ημέρα της κηδείας, Τρίτη 19η Νοεμβρίου 2013, έχει κηρυχθεί ως δημόσια αργία. Αποφασίστηκε, ακόμη, όπως η σορός του αείμνηστου πρώην Προέδρου τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα αύριο Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013, από τις 9:00 έως 19:00, στον Ιερό Ναό Της Του Θεού Σοφίας, στον Στρόβολο. Βιβλίο συλλυπητηρίων Επιπλέον, θ ανοιχθεί βιβλίο συλλυπητηρίων στο Προεδρικό Μέγαρο, το οποίο θα μπορούν να υπογράψουν τα Μέλη του Διπλωματικού Σώματος και οι Πολιτειακοί ΣΕ ΤΡΙΗΜΕΡΟ πένθος βρίσκεται από χθες η Κύπρος, θρηνώντας τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκου Κληρίδη. Την απόφαση έλαβε χθες σε έκτακτη συνεδρία του το Υπουργικό Συμβούλιο, υπό τον Προεδρεύοντα της Δημοκρατίας, Γιαννάκη Ομήρου. Αξιωματούχοι. Βιβλία συλλυπητηρίων θα ανοιχθούν και σε όλες τις διπλωματικές αποστολές της Δημοκρατίας. Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να εγκρίνει κείμενο που θα κατατεθεί στο βιβλίο συλλυπητηρίων, το οποίο θα είναι προς υπογραφή, για τον αποθανόντα πρώην Πρόεδρο. Στο κείμενο αναφέρεται πως «με βαρύ πένθος αποχαιρετούμε τον πρώην Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη και τιμούμε την προσφορά του προς την πατρίδα του Κύπρο από τις επάλξεις του Βουλευτή, Προέδρου της Βουλής, Υπουργού, Διαπραγματευτή και Προέδρου της Δημοκρατίας. Τον τιμούμε ακόμα για τη συμμετοχή του στον αγώνα του ελεύθερου κόσμου στο πλευρό των Συμμάχων εναντίον του φασισμού και του ναζισμού». Κατά το χθεσινό έκτακτο Υπουργικό Συμβούλιο αποφασίστηκε ακόμη όπως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος υπογράψουν το βιβλίο συλλυπητηρίων, αλλά και όπως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και σύσσωμο το Υπουργικό Συμβούλιο παραστούν στην κηδεία. Κατά τη διάρκεια του δημόσιου πένθους όλες οι επίσημες εκδηλώσεις αναβάλλονται, καθώς και η συμμετοχή των μελών της Κυβέρνησης και των αξιωματούχων του Κράτους σε δημόσιες εκδηλώσεις. Έρχεται ο Νίκος Αναστασιάδης Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης διέκοψε την παραμονή του στη Σρι Λάνκα και αναχώρησε χθες για την Κύπρο. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης μετέφερε τα θλιβερά νέα για τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκου Κληρίδη προς τους ηγέτες χωρών μελών της Κοινοπολιτείας, κατά τη διάρκεια της δεύτερης μέρας των εργασιών της Συνόδου της Κοινοπολιτείας, στη Ειδική συνεδρία της Ολομέλειας Η ΒΟΥΛΗ των Αντιπροσώπων, ως ελάχιστη εκδήλωση τιμής και εκτίμησης προς τον εκλιπόντα πρώην Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και Πρώτο Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Γλαύκο Κληρίδη, θα πραγματοποιήσει ειδική συνεδρίαση της Ολομέλειάς της, την Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2013 στις 9.00 το πρωί. Όπως αναφέρεται σε επίσημη ανακοίνωση, όλες οι συνεδριάσεις των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών που έχουν οριστεί για τη Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου 2013 και για την Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2013, καθώς και η Σύνοδος της Παιδοβουλής, αναβάλλονται. Σρι Λάνκα. Σε παρέμβασή του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενημέρωσε, επίσης, τη Γραμματεία και τα μέλη της Συνόδου για το γεγονός ότι διακόπτει την παραμονή του στη Σρι Λάνκα και αναχωρεί για την Κύπρο, ύστερα από τα θλιβερά νέα του θανάτου ενός ιστορικού ηγέτη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εκ μέρους της Συνόδου και του ιδίου προσωπικά, ο Γενικός Γραμματέας της Κοινοπολιτείας Kamalesh Sharma εξέφρασε συλλυπητήρια προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και κάνοντας ειδική μνεία εξήρε το έργο του Γλαύκου Κληρίδη, ως ηγέτη χώρας μέλους της Κοινοπολιτείας με πολύτιμη προσφορά και στον διεθνή Οργανισμό. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η συνοδεία του φθάνουν στην Κύπρο σήμερα το πρωί. Λόγω του θανάτου του Γλαύκου Κληρίδη, επιστρέφει εσπευσμένα στην Κύπρο, σήμερα Κυριακή, από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου και πραγματοποιεί διμερείς επαφές, και ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης. Π ρέπει να προσεχθούν όσα η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτόρια Νούλαντ, αρμόδια για ευρωπαϊκές υποθέσεις, έχει δηλώσει όσον αφορά το Κυπριακό και το φυσικό αέριο. Με αφορμή τις γνωστές δηλώσεις του Τούρκου Πρωθυπουργού, Ταγίπ Ερντογάν, ότι δεν υπάρχει χώρα με το όνομα Κύπρος, από αμερικανικής πλευράς υπήρξαν δύο αντιδράσεις. Πρώτον, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, κληθείσα να τοποθετηθεί, απάντησε: «Δεν νομίζω ότι θα συμφωνούσαμε με κάτι τέτοιο». Δεύτερον, η Βικτόρια Νούλαντ, μιλώντας στο Ατλαντικό Συμβούλιο έκανε λόγο για μοναδική και μεγάλη ευκαιρία στο Κυπριακό, λόγω της ενέργειας. Ταυτόχρονα προειδοποίησε πως αυτή η ευκαιρία θα χαθεί για τους Κυπρίους «εάν δεν μπορέσουν να εργαστούν μαζί». Η Αμερικανίδα υφυπουργός υπογράμμισε πως η αναγέννηση της ενέργειας θα μπορούσε, με τη σειρά της, να ξεκλειδώσει νέες ευκαιρίες στο 25ετές πρόγραμμα των ΗΠΑ. Επίσης αναφέρθηκε σε σχετική δήλωση του υπουργού Εξωτερικών, Ι. Κασουλίδη, που προέβλεψε πως το φυσικό αέριο θα μπορούσε να διαδραματίσει τέτοιο σημαντικό ρόλο στην επούλωση των διαιρέσεων του νησιού, όπως η βιομηχανία άνθρακα και χάλυβα μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, το Η Βικτόρια Νούλαντ επισήμανε ακόμα πως «σήμερα η ηγεσία όσο και το κοινό συμφέρον βρίσκονται εκεί για μια συνολική διευθέτηση. Και αυτή η στιγμή δεν πρέπει να μείνει ανεκμετάλλευτη», πρόσθεσε. Τέλος, υπογράμμισε ότι μια διευθέτηση στην Κύπρο θα έχει βαθιά θετική επίδραση σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο και στις σχέσεις ΝΑΤΟ - ΕΕ. Από τα πιο πάνω είναι εμφανέστατο πως οι ΗΠΑ διασυνδέουν ευθέως το Κυπριακό με το φυσικό αέριο. Πιο προωθημένη, η πρέσβειρα της Γερμανίας στην Κύπρο διασυνδέει το Κυπριακό με την οικονομική κρίση και το φυσικό αέριο, επειδή συναρτώνται και προς τη γεωπολιτική κατάσταση στην περιοχή της Αν. Μεσογείου. [ ΘΕΣΗ ] Η μοναδική ευκαιρία Η επίσημη θέση, όπως αυτή εκφράζεται από την Κυβέρνηση και στηρίζεται από τα κόμματα, είναι ότι το Κυπριακό δεν διασυνδέεται καθόλου με το φυσικό αέριο και πολύ περισσότερο με την οικονομική κρίση. Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπουργοί και κομματικοί ηγέτες διακηρύσσουν έντονα πως δεν θα καμφθούν στο Κυπριακό εξαιτίας πιθανών πιέσεων ή επίκλησης της οικονομικής κρίσης, την οποία αποσυνδέουν από την επίλυση του προβλήματος. Αντίθετα, οι Τούρκοι υιοθετούν τις εκτιμήσεις και τοποθετήσεις των ξένων ότι τα τρία ζητήματα διασυνδέονται και γι αυτό ασκούν πιέσεις για άμεση επανέναρξη των συνομιλιών, χωρίς προηγουμένως να ξεκαθαρίσει η βάση τους και χωρίς κοινό ανακοινωθέν. Ξένοι διπλωμάτες υποβάλλουν ότι η Τουρκία επιθυμεί τώρα λύση, διότι θεωρεί ότι είναι η τελευταία ευκαιρία. Ο Ν. Αναστασιάδης επιμένει ανένδοτα ότι χωρίς ξεκαθάρισμα της βάσης και κοινό ανακοινωθέν, δεν πρόκειται να πάει σε συνομιλίες. Οι ξένοι, και ειδικά οι Αμερικανοί, υποδεικνύουν ότι τώρα είναι μοναδική και μεγάλη ευκαιρία για την επίλυση του προβλήματος ώστε να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση, διά της αξιοποίησης του φυσικού αερίου. Οι ξένοι και προπάντων οι Αμερικανοί, τι υποβάλλουν; Ότι, πρώτον, τώρα είναι η τελευταία, πραγματικά, ευκαιρία για επίλυση του Κυπριακού. Δεύτερον, τη συναρτούν προς το φυσικό αέριο και την οικονομική κρίση. Τρίτον, εστιάζουν στα κοινά συμφέροντα όχι μόνο των κατοίκων του νησιού αλλά και ολόκληρης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Με απλά λόγια: Ό,τι και να λένε ο Πρόεδρος και οι πολιτικοί μας, οι ξένοι και περισσότερο οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η ΕΕ, βλέπουν όλη την εικόνα, όχι αποσπάσματά της. Και η εικόνα που αυτοί βλέπουν συναρτάται και προς τα δικά τους συμφέροντα, επειδή το Κυπριακό, άμεσα ή έμμεσα, τα επηρεάζει. Πέραν των συνθημάτων και των ηρωικών εξάρσεων, τι θα πράξει ο Πρόεδρος; Έχει σενάριο Β; Βλέπει τη μεγάλη εικόνα ή απλώς παίζει παιγνίδια;

5 05-SPOT 16/11/2013 6:20? Μ Page 5 ΕΦΥΓΕ Ο ΓΛ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ 5 Ο ΔΗΣΥ θρηνεί τον χαμό του ιστορικού του ηγέτη ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΟΥ ΕΛΑΒΕ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ προς τιμήν του αποθανόντα ιστορικού του ηγέτη Γλαύκου Κληρίδη έλαβε χθες σε έκτακτη συνεδρία του το Πολιτικό Γραφείο του ΔΗΣΥ. Κήρυξε 40ήμερο πένθος, κατά τη διάρκεια του οποίου οι σημαίες στα κεντρικά, επαρχιακά και τοπικά γραφεία του Δημοκρατικού Συναγερμού θα κυματίζουν μεσίστιες, ενώ αποφασίστηκε επίσης πως σύσσωμο το Πολιτικό Γραφείο θα παραστεί στη νεκρώσιμη ακολουθία και ότι την ημέρα της κηδείας όλα τα Γραφεία του ΔΗΣΥ θα παραμείνουν κλειστά. Επίσης, το Πολιτικό Γραφείο του ΔΗΣΥ αποφάσισε τη μετονομασία του Ινστιτούτου Ευρωδημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης, σε Ινστιτούτο Γλαύκος Κληρίδης, την επικαιροποιημένη επανέκδοση του Λευκώματος Γλαύκου Κληρίδη, το άνοιγμα από σήμερα ηλεκτρονικού βιβλίου συλλυπητηρίων στη μνήμη του Γλαύκου Κληρίδη, στην ηλεκτρονική διεύθυνση για όσους στην Κύπρο ή το εξωτερικό δεν μπορέσουν να υπογράψουν το βιβλίο συλλυπητηρίων που θ ανοίξει η Κυπριακή Δημοκρατία. Στην απόφασή του, το Πολιτικό Γραφείο του ΔΗΣΥ καλεί τα μέλη και τους φίλους του Δημοκρατικού Συναγερμού, τους εκτιμητές του Γλαύκου Κληρίδη, καθώς και ολόκληρο τον κυπριακό λαό «όπως αποτίσουν τον πρέποντα φόρο τιμής στον μεγάλο μας ηγέτη». Πριν από την έναρξη της έκτακτης συνεδρίας του, τα μέλη του Πολιτικού Γραφείου τήρησαν μονόλεπτη σιγή στη μνήμη του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στην αίθουσα όπου συνεδρίασε το Πολιτικό Γραφείο του ΔΗΣΥ τοποθετήθηκε φωτογραφία του Γλαύκου Κληρίδη, και ο Πρόεδρος του κόμματος, Αβέρωφ Νεοφύτου, στην αρχή της συνεδρίας ανέφερε: «Η Κύπρος από χθες (σ.σ. προχθές) θρηνεί τον μεγάλο ηγέτη Γλαύκο Κληρίδη». Στην είσοδο των Κεντρικών Γραφείων του ΔΗΣΥ τοποθετήθηκαν πλακάτ, με φωτογραφίες του Γλαύκου Κληρίδη, στις οποίες εναποτέθηκαν λουλούδια και κεριά. Στο ένα αναγραφόταν: «Σε ευχαριστούμε γιατί μας έμαθες τι θα πει πολιτικό ήθος. Σε ευχαριστούμε που μας δίδαξες τον πατριωτισμό του υγιούς Έλληνα. Σε ευχαριστούμε γιατί μας έβαλες κοντά σου, δείχνοντάς μας το μεγαλείο αυτού που φτάνει στο άφταστο για ό,τι πιστεύει. Σε ευχαριστούμε πατέρα. Σε ευχαριστούμε για τη μοναδική παρακαταθήκη που μας κληροδότησες. Σε ευχαριστούμε γιατί μαζί σου μάθαμε να ονειρευόμαστε Περήφανοι Πρωτοπόροι». Ένα άλλο πλακάτ έγραφε: «Μητρός Τε και Πατρός Και Των Άλλων Προγόνων Απάντων Τιμιώτερον Εστίν Η Πατρίς. Ευχαριστούμε που μας τίμησες με την ακεραιότητά σου». Σε πλακάτ της ΦΠΚ Πρωτοπορίας αναγράφεται: «Οι ιδέες δεν πεθαίνουν. Αυτές θα είναι ο δρόμος. Αιώνια λοιπόν θα ζεις. Περήφανος Πρωτοπόρος. Σε ευχαριστούμε Πατέρα. Την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω». Οι αξίες και τα ιδανικά «Η Κύπρος θρηνεί τον Γλαύκο Κληρίδη», είπε ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, προσθέτοντας ότι «εμείς στον Δημοκρατικό Συναγερμό είμαστε βαθύτατα συγκλονισμένοι για την απώλεια του μεγάλου μας ηγέτη, πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, ιδρυτή, πρώην Προέδρου και Επίτιμου Προέδρου του κόμματός μας Γλαύκου Κληρίδη». «Η ανθρώπινη απώλεια», είπε ο κ. Νεοφύτου, «είναι πολύ μεγάλη». «Η πολιτική κληρονομιά και παρακαταθήκη που αφήνει σ εμάς είναι ακόμη μεγαλύτερη και πολύ βαριά. Αποτελεί για τον Δημοκρατικό Συναγερμό ύψιστη υποχρέωση να συνεχίσει να πορεύεται με βάση τις αρχές του, να διαφυλάξει και να αναδεικνύει την πολιτική του φιλοσοφία. Οι αξίες και τα ιδανικά, που αποτέλεσαν τον γνώμονα της πολιτικής δράσης του Γλαύκου Κληρίδη πρέπει να συνεχίζουν να εμπνέουν και να καθοδηγούν τον Κυπριακό Ελληνισμό και τον Ελληνισμό ευρύτερα σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην οικογένεια του Γλαύκου Κληρίδη και ειδικά στη θυγατέρα του Καίτη», πρόσθεσε μεταξύ άλλων ο Αβέρωφ Νεοφύτου.

6 06-CMYK.qxp 16/11/2013 3:24? Μ Page 6 6

7 07-SPOT 16/11/2013 6:22? Μ Page 7 ΕΦΥΓΕ Ο ΓΛ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ 7 Έφυγε με ανεκπλήρωτο το όραμα της επανένωσης ΕΚΤΕΝΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΜΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΓΛΑΥΚΟΥ ΚΛΗΡΙΔΗ ΕΚΤΕΝΗ αναφορά στον βίο και την 50ετή πολιτική πορεία του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας γίνεται σε βρετανικά και άλλα ΜΜΕ του εξωτερικού, με αφορμή της είδηση του θανάτου του. Το BBC, υπό τον τίτλο «ο άνθρωπος που οδήγησε τη Κύπρο στην Ε.Ε.», ανέφερε ότι ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ένας από τους τελευταίους ηγέτες με ενεργό δράση στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αφιέρωμά της, η βρετανική Guardian έγραψε ότι ο Γλαύκος Κληρίδης είχε μεγάλο πολιτικό ανάστημα, γι αυτό και μπορούσε να συνδεθεί με ηγέτες μεγαλύτερων και ισχυρότερων χωρών. Η εφημερίδα Times περιέγραψε εκτενώς τη γενναιότητα του Γλαύκου Κληρίδη ως πιλότου κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο και τις δύο δραματικές αποδράσεις του ως αιχμαλώτου των ναζί. Εκτενή αναφορά στη ζωή και την πολιτική πορεία του Γλαύκου Κληρίδη έκανε η εφημερίδα «The Telegraph», σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως ήταν ο άνθρωπος που οδήγησε την Κύπρο στην Ε.Ε., ωστόσο δεν κατάφερε να ενώσει το μοιρασμένο νησί του. Παρόμοιες αναφορές για την 50ετή πορεία του Γλαύκου Κληρίδη στην πολιτική, έγιναν επίσης στην Washington Post, στο Bloomberg, αλλά και στην αγγλική έκδοση της τουρκικής εφημερίδας Χουριέτ. Η New York Times παρουσίασε τον Γλαύκο Κληρίδη ως τον άνθρωπο που αγωνίστηκε για να επανενώσει την Κύπρο. To πρακτορείο Ρόιτερς, σε τρίλεπτο αφιέρωμά του, τόνισε ότι ο Γλαύκος Κληρίδης οδήγησε την Κύπρο στην Ε.Ε. Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι παρά το γεγονός ότι μεγαλύτερο όνειρό του ήταν η επανένωση της Κύπρου, εντούτοις δεν κατάφερε να το πετύχει. Τα ελλαδικά ΜΜΕ αναφέρθηκαν σε έναν μεγάλο Έλληνα που έφυγε, αφήνοντας πίσω του τεράστιο έργο και έκαναν λόγο για έναν μεγάλο πολιτικό, η παρουσία του οποίου σφράγισε τη νεότερη ιστορία της Κύπρου. Αναφορές έγιναν και στον τουρκικό Τύπο. Μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι Γλαύκος Κληρίδης ήταν ο πολιτικός αντίπαλος του Ραούφ Ντενκτάς, με τον οποίο σε προσωπικό επίπεδο ήταν φίλοι. Στα κατεχόμενα, ο θάνατος του Γλαύκου Κληρίδη ήταν πρώτη είδηση.

8 08-CMYK 16/11/2013 6:23? Μ Page 8 ΕΦΥΓΕ Ο ΓΛ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ 8 Μια από τις προσωπικότητες που σφράγισαν την Ιστορία της Κύπρου Καθολική αποδοχή Πολιτικός διεθνούς ακτινοβολίας, το έργο και η προσφορά του Γλαύκου Κληρίδη τυγχάνουν καθολικής αναγνώρισης Ο Γλαύκος Κληρίδης έθεσε σφραγίδα ανεξίτηλη στη βασανιστική πορεία της Κύπρου και του λαού μας, ανέφερε ο Προεδρεύων της Δημοκρατίας Γιαννάκης Ομήρου κατά την έναρξη της χθεσινής έκτακτης συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου, υπό την Προεδρία του ιδίου, στο Προεδρικό Μέγαρο. «Μετριοπαθής, απόλυτα θεσμικός, οξυδερκής, ικανός διαπραγματευτής υπήρξε πρωταγωνιστής στη δύσβατη και βασανιστική πορεία του κυπριακού λαού τις τελευταίες έξι δεκαετίες. Δεν φυγάδευσε ποτέ τον εαυτό του από τους αγώνες και τις αγωνίες της πατρίδας και του λαού. Και η σύνοψη της ζωής του θα αποτελεί για πάντα πολύτιμη κιβωτό αρετών. Ιδιαίτερα στις σημερινές δύσκολες ώρες που περνά ο κυπριακός λαός, η πολιτική του διαδρομή θα αποτελεί παράδειγμα ήθους, εντιμότητας, προσήλωσης στο καθήκον, ανιδιοτελούς προσφοράς και αξιοπρέπειας». «Η Κύπρος», είπε ο κ. Ομήρου, «και ο ευρύτερος Ελληνισμός θα τον θυμούνται πάντα με αγάπη, εκτίμηση και ευγνωμοσύνη». Ο Ζ. ΜΠΑΡΟΖΟ αναφέρει πως ο Γλαύκος Κληρίδης θα μείνει στην Ιστορία ως ο άνθρωπος που εργάστηκε ακούραστα για την επανένωση Σπάνιος άνθρωπος «Ο Γλαύκος Κληρίδης δεν ήταν αποκλειστικά ένας μεγάλος πολιτικός ηγέτης διεθνούς εμβέλειας, αλλά και ένας σπάνιος άνθρωπος», δήλωσε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης, κληθείς να αναφερθεί στην πολιτική πορεία και την προσωπικότητα του Γλαύκου Κληρίδη, εφόσον ο ίδιος υπήρξε στενός του συνεργάτης. «Στον Γλαύκο Κληρίδη διέκρινε κανείς, εκτός από την πολιτική οξυδέρκεια και το στρατηγικό μυαλό σε ό,τι αφορά μεγάλες πολιτικές επιλογές, μιαν απεριόριστη αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό και ένα ήθος ανεπανάληπτο. Τουλάχιστον όσοι τον ζήσαμε από κοντά μάς καθοδηγούσε όχι με τα λόγια, αλλά με το προσωπικό παράδειγμα», σημείωσε. «Ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος δεν ήταν αποκλειστικά ένας μεγάλος πολιτικός ηγέτης διεθνούς εμβέλειας, αλλά ήταν και ένας άνθρωπος σπάνιος». «Μας αφήνει μια κληρονομιά» Η Κύπρος έχασε τον άνθρωπο, τον ηγέτη, που αφιέρωσε όλη του τη ζωή για το καλό του τόπου, ανέφερε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γιώργος Βασιλείου, ο οποίος σημείωσε ότι το έργο του Γλαύκου Κληρίδη για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού παραμένει ατελείωτο και πρέπει να το συνεχίσουμε. «Ο Πρόεδρος Κληρίδης έφυγε, αλλά μας αφήνει μια κληρονομιά. Το έργο του έμεινε ατέλειωτο. Η Κύπρος μας εξακολουθεί να είναι μοιρασμένη και οφείλουμε με ρεαλισμό και αποφασιστικότητα, ακολουθώντας τα διδάγματά του, να συνεχίσουμε για να πετύχουμε τον στόχο για τον οποίο θυσίασε τη ζωή του», κατέληξε ο κ. Βασιλείου. «Ιστορικός ηγέτης» Ο θάνατος του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Γλαύκου Κληρίδη αποτελεί απώλεια για την Κύπρο, ανέφερε ο Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας, Συλλυπητήρια και από Έρογλου O ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΣ ηγέτης Ντερβίς Έρογλου είχε χθες τηλεφωνική συνομιλία με τη θυγατέρα του Γλαύκου Κληρίδη, Καίτη Κληρίδου, και εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο του πατέρα της. Όπως μεταδόθηκε από τα κατεχόμενα, έστειλε ανάλογο μήνυμα και κατατάσσοντάς τον στην ιστορική γενιά των πολιτικών που έχει κάθε λαός. «Είτε κάποιος συμφωνούσε ή διαφωνούσε με τον Γλαύκο Κληρίδη, δεν μπορεί παρά να του αναγνωρίσει κάποιες αρετές, τις οποίες προσπάθησε νομίζω να μεταφέρει και στην κυπριακή κοινωνία. Μια από αυτές τις αρετές του ήταν η ετοιμότητά του για διάλογο και η αποδοχή της διαφορετικής άποψης», είπε, προσθέτοντας ότι «αυτό το χαρακτηριστικό είναι από τα στοιχεία που μετέφερε στο πολιτικό μας σύστημα». «Ευρωπαίος πολιτικός» Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο, σε συλλυπητήριο μήνυμα εκφράζει τη μεγάλη του θλίψη για τον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη. Ο κ. Μπαρόζο σημειώνει ότι ο Γλαύκος Κληρίδης «θα μείνει στην ιστορία ως ένας πραγματικός Ευρωπαίος πολιτικός και ως ο άνθρωπος που εργάστηκε ακούραστα εδώ και πολλές δεκαετίες για την επανένωση της Κύπρου και για την πλήρη ένταξη της Κύπρου στην ευρωπαϊκή οικογένεια». «Ο Γλαύκος Κληρίδης υπηρέτησε τη χώρα του με διάκριση από πολλές θέσεις -ως εξέχων βουλευτής, ως διαπραγματευτής στις διακοινοτικές συνομιλίες για το Κυπριακό και, φυσικά, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αξίωμα στο οποίο υπηρέτησε για δύο συνεχείς θητείες, μεταξύ του 1993 και του 2003», αναφέρει. «Ως Πρόεδρος», προσθέτει, «ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση με μεγάλη στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Ο Έρογλου ανέφερε ότι ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν μια σημαντική προσωπικότητα που το όνομά του θα μείνει γραμμένο στην κυπριακή ιστορία και εξέφρασε τα συλλυπητήριά του εκ μέρους του «τουρκοκυπριακού λαού». αφοσίωση και επιδεξιότητα και αξίζει πλήρως την αναγνώριση που έχει λάβει για την επιτυχή ολοκλήρωσή τους». Αναφέρει, επίσης, ότι ο Πρόεδρος Κληρίδης ήταν ένας άνθρωπος με μεγάλη ευγένεια και σοφία, εκφράζοντας, τέλος, τα ειλικρινή του συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στον κυπριακό λαό γι αυτή την απώλεια. «Έμεινε ενεργός, όρθιος, αγέρωχος» Τη βαθύτατη οδύνη του για τον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη εξέφρασε με δήλωσή του ο επίτιμος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. «Αποκορύφωμα της πολιτικής του δραστηριότητας ήταν η επιτυχής διπλή Προεδρία του. Συνειδητός Ευρωπαίος, προετοίμασε την πατρίδα του για να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξιώθηκε να δει αυτό το όνειρο να γίνεται πραγματικότητα. Η μοίρα δεν του επέτρεψε να επιτύχει τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, την οποία είμαι βέβαιος ότι θα πετύχαινε αν έμενε ένα χρόνο παραπάνω στην Προεδρία. Αλλά και μετά και μέχρις ότου ο χρόνος τον καταβάλει, έμεινε ενεργός, όρθιος, αγέρωχος και η φωνή του ήταν πάντοτε φωνή σύνεσης, ευθύνης και αλήθειας. Η φωνή αυτή, δυστυχώς, εσίγησε σε δύσκολες πάλι ώρες». «Εκφράζω τη βαθύτατή μου οδύνη για την απώλεια παλαιού συντρόφου και φίλου και τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στον κυπριακό λαό», καταλήγει ο πρώην Έλληνας Πρωθυπουργός. ΕΙΡΗΣΘΩ Εντίμως στον όντως εντιμότερο ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ ΜΑΥΡΟΥ Σ Ε Ν Α ΘΕΜΑ η στήλη ενθυμείται ότι υπήρξε «κληριδικότερη» πάντων και πασών. Στο Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδος - Κύπρου, Σε πλήθος άλλα, ευθαρσώς κι εντίμως επικριτική. Ο όντως εντιμότατος Γλαύκος Ιω. Κληρίδης, πλήρης ημερών στα 94 του, από προχθές Παρασκευή 18:20, διαπλέει την Αχερουσία προς Χώρα Ζώντων. Το τεράστιο και πλουσιότατο πολιτικό κεφάλαιο Γλαύκος Κληρίδης θ απασχολεί και τις επόμενες γενιές των Ελλήνων. Τ Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ επικριτικό άρθρο η στήλη, το είχε δημοσιεύσει το Σάββατο 17 Απριλίου 2010, με τίτλο «Προς Γλ. Ι. Κληρίδη»: «Εν πρώτοις να ευχηθούμε στον γεραίτερο των πολιτικών μας, τον γεραρό τέως ΠτΔ, να τα υπερεκατοστίσει. Κι ο Πανάγαθος να του επιδαψιλεύει ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά, πολλά ακόμα έτη, να λέει ξεκαρδιστικά ανέκδοτα και να γευθεί, μαζί με πιτσιλίσιμη ζιβανία, ακόμα ίσως και τα κόλλυβα ημών. Να τον ευχαριστήσουμε ξανά που στην κρίσιμη στιγμή της Κοπεγχάγης του 2002, αρνήθηκε να υπογράψει τη θανατική καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως, για τον ίδιο ακριβώς λόγο, ευγνωμονούμε και τον λαό που τον απάλλαξε απ την προεδρία το 2003 και, προπάντων, επειδή αρνήθηκε στις (με ποσοστό 76% ) να παρασυρθεί από τις δικές του ένορκες («με το δεξί χέρι εις το ιερόν Ευαγγέλιο») συμβουλές υπέρ του Σχ. Ανάν. Διασώζοντας έτσι ο λαός, συμπεριλαμβανομένου και του 66% των Συναγερμικών, την Κ.Δ. από τον κίνδυνο μετατροπής της σε τουρκο-βρετανικό προτεκτοράτο. Ε Κ ΔΕΥΤΕΡΟΥ να εκφράσουμε τη βαθύτατη θλίψη όλων των δημοκρατικών πολιτών, όλων των ηλικιών, για το γινάτι του να υποστηρίζει τη ρατσιστική, αντιδημοκρατική, άδικη, ανελεύθερη και -εκ γενετής προμελετημένα- ανθελληνική θεωρία της ούτω καλούμενης «πολιτικής ισότητας», της εξίσωσης δηλαδή του ελληνικού 82% με το τουρκικό 18%, στην υποφέρουσα επί 36 χρόνια τη 2η Τουρκοκρατία και απειλούμενη με την 3η κι ολοκληρωτική, ιδιαίτερη πατρίδα Κύπρο. Η Α Π Ο Ψ Η που εκφώνησε στο τιμητικό για τον ίδιο δείπνο της Ο.Ε.Β. ότι, δήθεν, «η ιδέα της πολιτικής ισότητας έχει εδραιωθεί διεθνώς» («Αλ» 16τρ.), αποτελεί μια εκκωφαντική αρλούμπα! Στα «επιχειρήματά» του, ανακάτεψε τα σώβρακα με τις ντομάτες, επικαλούμενος την ανεξαρτήτως πληθυσμού, ίση ψήφο στη Γ.Σ. του ΟΗΕ και στην ΕΕ! Αλλ ούτε ο ΟΗΕ ούτ η ΕΕ είναι κράτος, πανσεβάσμιε Κληρίδη μας. Διεθνείς οργανισμοί είναι. Που δεν ασκούν κρατική κυριαρχία Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Μ Α θα ήταν να απαριθμήσεις, ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ κι αν λειτουργεί, σε ποια συγκεκριμένα κράτη ότι, κάθε μειονότητα, διαχωριζόμενη εθνοτικά, φυλετικά, θρησκευτικά, κεμαλικά κ.ο.κ. αναγνωρίστηκε ως «πολιτικά ίση» με την, άλλης εθνότητας, θρησκείας ή φυλής, πλειονότητα του πληθυσμού. Σε ποιο άλλο κράτος, μια μειονότητα 18%, αποδεδειγμένο στρατηγικό όργανο του Κατακτητή, κατέστη, με την εν λόγω «πολιτική ισότητα», ίσου πολιτικού καθεστώτος Συνιδρυτής, Συνιδιοκτήτης, Συναφέντης, Συγκυρίαρχος του εν λόγω κράτους «Συνεταιρισμού»; Γιατί δεν ανέφερες ούτε ένα, χαρώ σε, όπως θα λεγε κι η αείμνηστη γιαγιά Μαύρενα απ τον Αγρό μας;» ( Σ )

9

10 10-SPOT 16/11/2013 6:24? Μ Page 10 ΕΦΥΓΕ Ο ΓΛ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ 10 Σημαντικές στιγμές από την πολιτική δράση του Γλαύκου Κληρίδη Μια ζωή στους αγώνες Υπηρέτησε σε όλα τα πολιτικά αξιώματα Βουλευτής, Υπουργός και Συνομιλητής, Πρόεδρος της Βουλής και Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ο Γ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ και η συμφωνία για την οποία επικρίθηκε πολύ έντονα από τους πολιτικούς του αντιπάλους Ο Γλαύκος Κληρίδης είναι ο μόνος Κύπριος που υπηρέτησε σε όλα τα πολιτικά αξιώματα - Βουλευτής, Υπουργός και Συνομιλητής, Πρόεδρος της Βουλής και Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Έλαβε μέρος στις παρασκηνιακές επαφές στο πλαίσιο της Διάσκεψης της Ζυρίχης και του Λονδίνου για την υπογραφή των συμφωνιών που οδήγησαν στην ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και ήταν μέλος της Συνταγματικής Επιτροπής για ετοιμασία του Κυπριακού Συντάγματος. Επίσης, είχε συνομιλίες με όλους σχεδόν τους Γενικούς Γραμματείς των Ηνωμένων Εθνών (Ου Θαντ, Κουρτ Βάλντχαϊμ, Πέρεζ ντε ΤΗΣ ΝΑΤΑΣΑΣ Κουεγιάρ, Μπούντρος Γκάλι και Κόφι ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ Ανάν) και μίλησε επανειλημμένα είτε ως Πρόεδρος είτε ως αρχηγός κυπριακής αποστολής στα Ηνωμένα Έθνη. Σε όλη την πορεία της πολιτικής του ζωής ο Γλαύκος Κληρίδης έχει μερικές άλλες πρωτιές. Ο μοναδικός Πρόεδρος που διέταξε τον απαγχονισμό τριών δολοφόνων - των μοναδικών που απαγχονίστηκαν στην Ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επίσης ήταν ο άνθρωπος που κατείχε ανώτατη θέση σε μια παράνομη οργάνωση (ΑΚΡΙΤΑΣ) και τα έβαλε με δύο άλλες παράνομες οργανώσεις, το Εθνικό Μέτωπο και την ΕΟΚΑ Β. Δεν απέφευγε να συγκρουστεί ανοικτά με τον πρώην Αρχηγό του στην ΕΟΚΑ, Γεώργιο Γρίβα, όταν στις παραμονές του θανάτου του, τον Ιανουάριο του 1973, απείλησε ότι θα συγκαλούσε τη Βουλή για να τον κηρύξει ως κοινό δολοφόνο λόγω της δράσης της ΕΟΚΑ Β. To mea culpa Όταν μετά την τουρκική ανταρσία του 1963 άρχισε δικοινοτικός διάλογος, τον Ιούνιο του 1968, σε μία προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στο πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί, ήταν και πάλι ο Κληρίδης που συναντήθηκε με τον Ραούφ Ντενκτάς. Ο κύκλος συνομιλιών που άρχισε στη Βηρυτό, συνεχίστηκε σε μια σειρά επαφών στην Κύπρο μέχρι τις παραμονές της τουρκικής εισβολής και οι δύο πλευρές είχαν φτάσει πολύ κοντά σε κάποια μορφή λύσης. Αυτή την περίοδο διαπράττει το μεγαλύτερο πολιτικό του σφάλμα, όπως αναφέρει ο ίδιος στον τρίτο τόμο της «κατάθεσής» του (σελ 207). Ύστερα από επανειλημμένους γύρους συνομιλιών τα πράγματα είχαν οδηγηθεί σε κάποιο στάδιο σε καλό δρόμο κατά την άποψή του. Όταν το 1974 έγινε πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή, ο Γλαύκος Κληρίδης, ως Προεδρεύων της Δημοκρατίας, μετά την αναγκαστική αποχώρηση στο εξωτερικό του Προέδρου Μακαρίου, λόγω πραξικοπήματος, ο Γλαύκος Κληρίδης είχε επανειλημμένες επαφές με τον Ραούφ Ντενκτάς στην Κύπρο και τη Γενεύη σε μια προσπάθεια να αποτρέψει το χειρότερο. Συμφωνία της τρίτης Βιέννης Όταν ο Πρόεδρος Μακάριος επανήλθε στην Κύπρο, ο Γλαύκος Κληρίδης κλήθηκε και πάλι να συνεχίσει από το πόστο του συνομιλητή με τον Ράουφ Ντενκτάς. Ακολούθησε ένας νέος κύκλος συνομιλιών, στη Βιέννη αυτήν τη φορά, όπου ο Ντενκτάς Το σχέδιο Ανάν με τον αέρα του νικητή απέφυγε να δεσμεύεται ή να δίνει προτάσεις. Στον κύκλο των συνομιλιών αυτών, ο Γλαύκος Κληρίδης κατόρθωσε, ωστόσο, να εξασφαλίσει μια συμφωνία με τον Ραούφ Ντενκτάς, τη συμφωνία που έγινε γνωστή ως η συμφωνία της τρίτης Βιέννης και η οποία διασφάλισε την παροχή διευκολύνσεων στους Έλληνες εγκλωβισμένους της Καρπασίας. Η συμφωνία αυτή επιτεύχθηκε τον Αύγουστο του 1975, επικρίθηκε όμως πολύ έντονα από τους πολιτικούς του αντιπάλους και ο ίδιος χαρακτηρίστηκε ούτε λίγο ούτε πολύ ως προδότης, γιατί προέβλεπε ανταλλαγή πληθυσμών. Με τη συμφωνία αυτή διασφαλιζόταν η παραμονή των Ε/κ εγκλωβισμένων στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα της νήσου και η παροχή σε αυτούς κάθε βοήθειας για να διάγουν κανονική ζωή και να τυγχάνουν κάθε διευκόλυνσης. Η συμφωνία αυτή που αφορούσε κυρίως την Καρπασία και έμεινε γνωστή ως τρίτη Βιέννη, δεν εφαρμόστηκε ποτέ από τους Τούρκους. Όταν παρουσίασε τη συμφωνία στο Εθνικό Συμβούλιο, ξέσπασε θύελλα και κατηγορίες περί προδοσίας. Ωστόσο, ο Γλαύκος Κληρίδης δέχθηκε αγόγγυστα όλες τις επικρίσεις των πολιτικών του αντιπάλων και συνέχισε να είναι συνομιλητής, έχοντας εξασφαλισμένη την εμπιστοσύνη του Προέδρου Μακαρίου. Όταν «θυσιάστηκε» από τον Ντενκτάς Οι συνομιλίες Κληρίδη - Ντενκτάς, κράτησαν μέχρι τους πρώτους μήνες του Αποδείχθηκαν, όμως, άκαρπες γιατί ο Ντενκτάς συνέχισε να εφαρμόζει την τακτική της μη δέσμευσης. Στα τέλη του 1975, ύστερα από μια σειρά διαβουλεύσεων και λόγω της στάσης του Ραούφ Ντενκτάς, οι δύο πλευρές έφθασαν σε ένα σημείο που θεωρήθηκε πολύ σημαντικό ως προς το ποια από τις δύο πλευρές θα έδινε πρώτη προτάσεις. Ο Γλαύκος Κληρίδης σε έναν ελιγμό, που πολλοί θεώρησαν ως προσπάθεια να δεσμεύσει τον Ντενκτάς, προχώρησε στην υποβολή προτάσεων κρυφά από τον Μακάριο (ο ίδιος επέμενε ότι το γνώριζε όχι μόνο η κυπριακή, αλλά και η ελληνική κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή). Ο Τουρκοκύπριος συνομιλητής του, θέλοντας να δημιουργήσει κρίση στους κόλπους της ε/κ πλευράς και για να μην αναγκαστεί να δώσει προτάσεις, «θυσίασε τον συνομιλητή του Γλαύκο Κληρίδη, αποκαλύπτοντας δημόσια ότι του είχε δώσει ήδη τις προτάσεις της ε/κ πλευράς. Έτσι ο Γλαύκος Κληρίδης βρέθηκε εκτεθειμένος και υπό το βάρος των αποκαλύψεων Ντενκτάς και των επικρίσεων όλων των ε/κ κομμάτων, αναγκάστηκε να παραιτηθεί από συνομιλητής. Πρόεδρος της Δημοκρατίας Με την άνοδό του στην Προεδρία της Δημοκρατίας ο Γλαύκος Κληρίδης, το 1993, προσπάθησε να επιτύχει πανεθνική διάσκεψη αλλά η στάση της Ελλάδας δεν επέτρεψε την πραγματοποίησή της. Στον τομέα της Άμυνας συνεργάστηκε με τις ελληνικές κυβερνήσεις, ιδιαίτερα με εκείνην του Ανδρέα Παπανδρέου, οπότε είχε εξαγγελθεί η κήρυξη του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας - Κύπρου. Ανάμεσα Ο ΓΛΑΥΚΟΣ Κληρίδης με τον τέως Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν. Ο δεύτερος, υπέβαλε σχέδιο λύσης του Κυπριακού, το οποίο απορρίφθηκε, ωστόσο, από την πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων. ΤΟ ΠΡΩΤΟ σχέδιο Ανάν επιδόθηκε στον Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη και τον Τουρκοκύπριο Ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς στις 11 Νοεμβρίου του Η πρώτη αντίδραση των Κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας είναι θετική. Η κυβέρνηση Σημίτη στην Ελλάδα, πριν ακόμα μελετήσει το πολυσέλιδο και πολύπλοκο έγγραφο, αποφάνθηκε ότι αποτελούσε ευκαιρία επίλυσης του Κυπριακού και ο Κληρίδης ζήτησε «να μη χάσουμε το δέντρο για το δάσος». Αργότερα, μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον Τάσσο Παπαδόπουλο και την πρωθυπουργία της Ελλάδας από τον Κώστα Καραμανλή, το σχέδιο Ανάν απορρίπτεται από τη συντριπτική πλειοψηφία του Κυπριακού Ελληνισμού. ΜΕ τον πρώην Τουρκοκύπριο ηγέτη, αλλά και προσωπικό του φίλο, Ραούφ Ντενκτάς. στα άλλα προχώρησε σε υλοποίηση προηγούμενων αποφάσεων για αγορά ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S300 και στη δημιουργία αεροπορικής και Ναυτική Βάσης στην Κύπρο. Η αεροπορική βάση ολοκληρώθηκε στις 24 Ιανουαρίου 1999, αλλά οι ρωσικοί πύραυλοι δεν ήρθαν ποτέ στην Κύπρο, λόγω της έντονης διαφωνίας της Ελληνικής Κυβέρνησης Σημίτη. Στον τομέα της πορείας προς την Ε.Ε. εξασφάλισε τον Μάρτη του 1995 τη δέσμευση της Ε.Ε. ότι έξι μήνες μετά τη διακυβερνητική του 1997 θα άρχιζαν ενταξιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ Κύπρου και Ε.Ε. Αυτά έγιναν παράλληλα με την προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό με συνομιλίες. Λίγο μετά την άνοδό του στην εξουσία ο Γλαύκος Κληρίδης αποδέχθηκε πρόσκληση του Γ.Γ. των Η.Ε. Μπούτρος Γκάλι το 1993 για συνομιλίες με τον Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος όμως παραιτήθηκε από τη θέση του συνομιλητή, δημιουργώντας αδιέξοδο. Αυτό που πέτυχε ο Κληρίδης, ήταν για πρώτη φορά, επίσημα, ο Γ.Γ. του ΟΗΕ με μια έκθεσή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας να καταγγείλει τον Ντενκτάς ότι δεν τίμησε τη συμφωνία τους για την επανάληψη των συνομιλιών στις 14 Ιουνίου 1993.

11 11-CMYK.qxp 16/11/2013 3:25? Μ Page 11 11

12 12-13-SPOT 16/11/2013 6:18? Μ Page 12 ΕΦΥΓΕ Ο ΓΛ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ 12 Μια συνέντευξη-ντοκουμέντο, που παραχώρησε στη «Σημερινή» την 1η Μαϊου του 2010 ο Γλαύκος Κληρίδης «Δεν χαίρομαι, αλλά δυστυχώς επαληθεύομαι» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΣΤΟΥΣ: ΣΚΕΥΗ ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΙΩΡΓΟ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ Ο Γλαύκος Κληρίδης κάνει παρέμβαση στις εξελίξεις στο Κυπριακό και υποστηρίζει πως η Τουρκία δεν θα κάνει το λάθος ν αφήσει τον Έρογλου να φύγει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Τονίζει πως δεν μπορεί να υπάρξει λύση του Κυπριακού χωρίς ομοσπονδία και υπογραμμίζει πως θα ήταν λάθος η εγκατάλειψη του συγκεκριμένου μοντέλου ως βάση. Αναφέρει πως ο ίδιος αποδέχθηκε την παραμονή 24 χιλιάδων εποίκων, αλλά επισημαίνει ότι στη συνέχεια απέσυρε αυτήν του την πρόταση, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους το έπραξε. Ταυτοχρόνως, εξηγεί γιατί τάχθηκε υπέρ του σχεδίου Ανάν και ξεκαθαρίζει πως δεν τον ενόχλησαν οι κατηγορίες και οι επικρίσεις που δέχθηκε. Ο Γλαύκος Κληρίδης θεωρεί τον νυν Πρόεδρο του ΔΗΣΥ Νίκο Αναστασιάδη ικανό να κυβερνήσει τον τόπο, σημειώνοντας πως στάθηκε σωστά όσον αφορά την επιμονή του ότι πρέπει να βρούμε λύση στο Κυπριακό. Αποκαλύπτει το μυστικό της διαύγειας πνεύματος, η οποία τον διακρίνει στην ηλικία των 91 ετών, αναφέρεται στην πιο δύσκολη στιγμή της πολιτικής του καριέρας, αλλά και στην απόφασή του, το 2003, να διεκδικήσει την Προεδρία της Δημοκρατίας για 16 μήνες. Κύριε Πρόεδρε, επαναλάβατε πρόσφατα τη δήλωση, στην οποία είχατε προβεί το 2004, ότι «μπήκαμε σ έναν γκρεμό, το βάθος του οποίου δεν γνωρίζουμε». Τι ακριβώς εννοούσατε; Εκείνο που εννοούσα είναι ότι με την απόρριψη του σχεδίου του Κόφι Ανάν δημιουργήσαμε την εντύπωση ότι είναι εμείς που δεν θέλουμε λύση και όχι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι. Αγωνιστήκαμε για χρόνια, και πείσαμε διεθνώς, ότι για τη μη λύση του Κυπριακού δεν ευθυνόμαστε εμείς, αλλά η Τουρκία και η τ/κ πλευρά, γι αυτό και μας δέχθηκε η ενωμένη Ευρώπη. Το λάθος που έγινε τότε, είναι ότι είχαμε αποδεχθεί την επιδιαιτησία, προτού ολοκληρωθούν οι συνομιλίες. Η τουρκοκυπριακή πλευρά, καθ υπόδειξιν της Τουρκίας, δεν αποδεχόταν να συζητήσει θέματα αν δεν αναγνωρίζαμε τις δύο κυριαρχίες. Και ο Ντενκτάς δεν συζητούσε ούτε το εδαφικό ούτε το προσφυγικό ούτε το θέμα των περιουσιών, γιατί ήθελε πρώτα να εξασφαλίσει τις δύο κυριαρχίες. Μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν από τη δική μας πλευρά, η Τουρκία απέδειξε και έπεισε διεθνώς ότι η ίδια ήθελε λύση του Κυπριακού, και προς τούτο έπεισε και την τ/κ πλευρά ν αποδεχθεί το σχέδιο, παραμερίζοντας τον Ντενκτάς. Είχα αναφέρει τότε ότι, από μια πλευρά μάς δίδουν ένα σχέδιο, που γνωρίζουμε το περιεχόμενό του και με την ένταξή μας στην Ε.Ε. μάς δίδεται η δυνατότητα να βελτιώσουμε ορισμένα αρνητικά σημεία, ιδιαίτερα εκείνα που αντίκεινται προς τις αρχές που διέπουν το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ειδικά με το γεγονός ότι η Τουρκία θέλει να προχωρήσει προς την Ευρώπη, και από την άλλη, θα μπούμε σ έναν γκρεμό, το βάθος του οποίου δεν γνωρίζουμε. Θεωρείτε ότι ήταν λάθος αυτή καθαυτή η απόρριψη του σχεδίου ή οι χειρισμοί που έγιναν και οδήγησαν στην απόρριψή του; Οι χειρισμοί που έγιναν, και ειδικά το ν αποδεχθούμε την επιδιαιτησία. Εγώ, ολοκλήρωσα τη θητεία μου με μια επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα, στην οποία έλεγα ότι δεν μπορούμε ν αποδεχθούμε τώρα οποιαδήποτε επιδιαιτησία, επειδή υπάρχουν θέματα βασικά, τα οποία δεν συζητήσαμε. Ωστόσο, κύριε Πρόεδρε, εσείς ταχθήκατε υπέρ αυτού του σχεδίου. Για ποιο λόγο; Τάχθηκα υπέρ του σχεδίου Ανάν γιατί είδα τις συνέπειες της απόρριψης, και γι αυτό είχα πει ότι μπαίνουμε σ έναν γκρεμό, το βάθος του οποίου δεν γνωρίζουμε. Πίστευα πως με την ένταξή μας στην Ε.Ε. και με την επιθυμία της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ε.Ε., υπήρχαν ορισμένα πράγματα που μπορούσαν να βελτιωθούν υπέρ της δικής μας πλευράς. Και να μην ξεχνάμε ότι μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν όλοι, ακόμα και οι Τούρκοι μάς ρωτούσαν τι θέλουμε. Για να κάνουμε 18 μήνες και να καταλήξουμε σε μια κωδικοποίηση, που προϋπέθετε συζήτηση από την αρχή. Θέλω να πω, όμως, ακόμα κάτι. Το σχέδιο Ανάν έθετε τέρμα σε μια διαφορετική εξέλιξη του Κυπριακού, την οποία δεν μπορούσαμε να προβλέψουμε πού θα οδηγήσει. Ένας σωστός πολιτικός δεν πρέπει να βλέπει μόνο το τώρα. Είναι σαν να παίζει σκάκι και πρέπει να σκέφτεται, εάν κινήσω αυτό το πιόνι τι θα χάσω ή τι θα κερδίσω Αυτές τις συνέπειες που είχατε τότε προβλέψει, βλέπετε σήμερα να επιβεβαιώνονται; Δεν χαίρομαι διότι επαληθεύομαι, αλλά δυστυχώς, ναι, βρισκόμαστε σ έναν βαθύ γκρεμό και πρέπει να βρούμε τον τρόπο να βγούμε. Ήταν λάθος η επιδιαιτησία Πιστεύετε, κ. Κληρίδη, ότι έγινε επαρκής διαπραγμάτευση του σχεδίου Ανάν από τον διάδοχό σας στην Προεδρία της Δημοκρατίας; Θα επαναλάβω αυτό που είπα και πιο πριν. Έφυγα από την Προεδρία της Δημοκρατίας με επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα, όταν ήταν το «Ανάν 3», λέγοντας ότι υπάρχουν κόκκινες γραμμές που έχει ξεπεράσει το σχέδιο και δεν μπορούσαμε να το δεχθούμε. Θα έπρεπε να πούμε στον Γενικό Γραμματέα πως υπάρχουν βασικά θέματα, τα οποία δεν διαπραγματευτήκαμε λόγω της άρνησης της τουρκικής πλευράς, και ότι έπρεπε να τελειώσουν οι διαπραγματεύσεις και μετά, αν χρειαστεί, να υπάρξει επιδιαιτησία. Ποιες ήταν οι κόκκινες γραμμές στο σχέδιο Ανάν, για τις οποίες μιλήσατε λίγο προηγουμένως; Μια από τις κόκκινες γραμμές ήταν το θέμα της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, ζήτημα για το οποίο προέβλεπε 13 χρόνια ή νωρίτερα εάν θα έμπαινε η Τουρκία στην Ε.Ε. Νομίζω τα 13 χρόνια ήταν πάρα πολύς χρόνος για ν αποσύρει η Τουρκία τα στρατεύματά της από την Κύπρο. Πάντως, σας αποδόθηκαν τότε διάφοροι χαρακτηρισμοί, επειδή αποδεχθήκατε το σχέδιο Ανάν, που άγγιζαν και τα όρια της τάχα προδοσίας. Νιώσατε ενοχλημένος ή θιγμένος για τα όσα σας καταλόγισαν; Όχι. Ένας πολιτικός πρέπει να δέχεται τις επικρίσεις, αλλά πρέπει να κάνει εκείνο, το οποίο νομίζει καλύτερο για τη χώρα του. Όχι να πολιτεύεται με τρόπο, απλώς και μόνο, για ν αποφεύγει τις επικρίσεις. Εάν πολιτεύεσαι βάσει αυτής της λογικής, τότε δεν θα βρεις ποτέ λύση. Προς νομική αναγνώριση Κύριε Πρόεδρε, μιλήσατε, επίσης, πρόσφατα για την ανάγκη εκπόνησης σχεδίου Β για το ενδεχόμενο μη λύσης, εκτιμώντας, μάλιστα, ότι οδηγούμαστε σε νομική αναγνώριση του παράνομου καθεστώτος. Τι σας κάνει να πιστεύετε πως οδεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση; Το πρώτο είναι ότι η Τουρκία δεν θεωρείται πλέον από τα Ηνωμένα Έθνη, και επομένως διεθνώς, πως είναι εισβολέας. Αν εθεωρείτο πως είναι εισβολέας, δεν θα μπορούσε να συμμετάσχει στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει πως θεωρούν ότι η Τουρκία αποδέχθηκε το σχέδιο Ανάν, το οποίο εμείς απορρίψαμε, και εξακολουθεί να θέλει λύση. Επομένως, αντεστράφησαν οι όροι και είναι δύσκολο τώρα να μεταπείσουμε τη διεθνή κοινή γνώμη πως δεν ευθυνόμαστε εμείς για τη μη λύση. Το άλλο, εξίσου σημαντικό θέμα, είναι ότι δεν μπορούμε, πλέον, να προσφύγουμε στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αν δεν πάμε πρώτα στην «επιτροπή» των κατεχομένων και απ εκεί στο τουρκικό εφετείο, και αν δεν ικανοποιηθούμε, τότε να πάμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αυτή είναι μια αναγνώριση νομιμότητας του καθεστώτος στον βορρά. Είναι η πρώτη ένδειξη μιας στάσης για αναγνώριση νομικής υπόστασης. Και το άλλο, που βρίσκεται τώρα υπό συζήτηση, είναι το θέμα του απευθείας εμπορίου. Ο Έρογλου και ο Ντενκτάς Πιστεύετε ότι το μομέντουμ που είχε δημιουργηθεί από την παράλληλη παρουσία Δημήτρη Χριστόφια - Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στην ηγεσία των δύο κοινοτήτων έχει χαθεί οριστικά, μετά και την «εκλογή» Έρογλου στα κατεχόμενα; Εξαρτάται κατά πόσον ο Έρογλου θα κάνει αυτό που θα του πει η Τουρκία. Και η Τουρκία δεν θα κάνει το λάθος ν αφήσει τον Έρογλου να φύγει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων ή να επανέλθει σε θέσεις που θα αποδειχθεί ότι δεν εργάζονται για λύση εντός των παραμέτρων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Εσείς είχατε ως συνομιλητή τον γνωστό για τις αδιάλλακτες θέσεις του Ραούφ Ντενκτάς. Υπάρχει μέτρο σύγκρισης με τον κ. Έρογλου; Όταν έκανα συνομιλίες με τον Ντενκτάς, ο Ντενκτάς άκουγε τον Έρογλου και θύμωνε. Δεν ξέρω το γιατί. Τώρα τον υποστηρίζει, και για να τον υποστηρίζει, θα έχει κάποια υπόσχεση ότι θα επαναφέρει το θέμα των τριών κυριαρχιών. Γιατί η τελευταία θέση του Ντενκτάς ήταν πως πρέπει να υπάρξουν τρεις κυριαρχίες. Μια της ε/κ πλευράς, μια της τ/κ και μια της ομοσπονδίας. Η ομοσπονδία θα έπαιρνε κομμάτι κυριαρχίας από την τουρκική πλευρά και από την ελληνική πλευρά. Αυτή ήταν η τελευταία θέση του Ντενκτάς, όταν διαπίστωσε πως η ιδέα των δύο κυριαρχιών δεν κέρδιζε διεθνώς υποστήριξη. Οι χειρισμοί Χριστόφια Ο Πρόεδρος Χριστόφιας κατηγορείται ότι, στο πλαίσιο των απευθείας διαπραγματεύσεων, έχει προβεί σε γενναιόδωρες προσφορές προς την άλλη πλευρά. Συμμερίζεστε αυτούς τους ισχυρισμούς; Πρώτα θέλω να ξεκαθαρίσω ότι σε όλη μου την πολιτική καριέρα ουδέποτε κατηγορούσα όσους ήσαν Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ανέλαβα τις δικές μου ευθύνες, αλλά ποτέ δεν ασχολήθηκα να πω ότι φταίει ο Κυπριανού, φταίει ο Βασιλείου, φταίει ο οποιοσδήποτε Ναι, αλλά επί της ουσίας πώς τον κρίνετε; Θεωρείτε ότι κάποιες παραχωρήσεις που έκανε ήταν ορθές ή λανθασμένες; Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τον κατηγορείτε Αυτά τα οποία έκανε ο Πρόεδρος, επέμενε στη μία κυριαρχία την οποία αποδέχθηκε ο Ταλάτ, επέμενε στη μία ιθαγένεια και στη μία διεθνή προσωπικότητα. Όμως, τα ψη-

13 12-13-SPOT 16/11/2013 6:19? Μ Page 13 ΕΦΥΓΕ Ο ΓΛ. ΚΛΗΡΙΔΗΣ 13 φίσματα έχουν και μια παράγραφο για πολιτική ισότητα, όπου είναι θέμα ερμηνείας. Το σχέδιο Ανάν υπεδείκνυε το Προεδρικό Συμβούλιο και πιστεύω ότι υπό τις συνθήκες που βρισκόμαστε σήμερα, το Προεδρικό Συμβούλιο θα ήταν η μόνη λύση. Η συνεργασία με την Ελλάδα Επί δικής σας Προεδρίας είχατε καθιερώσει το δόγμα της συναπόφασης με την Ελλάδα, το οποίο σήμερα βλέπουμε πως έχει μετατραπεί σε δόγμα «η Κύπρος αποφασίζει, η Ελλάδα συμπαρίσταται». Θα λέγατε ότι λανθασμένα εγκαταλείφθηκε η δική σας προσέγγιση; Την τότε εποχή ήταν πάρα πολύ αναγκαίο να συμβαίνει αυτό που λέτε, γιατί είχαμε το πρόβλημα τού να ενταχθούμε στην Ε.Ε. χωρίς λύση του Κυπριακού, χρειαζόμασταν στενή συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση για το πώς θα χειριστούμε αυτό το θέμα μέσα στην Ευρώπη. Επομένως, ήταν απαραίτητη η στενή συνεργασία και πρέπει να πω ότι αν μπήκαμε στην ενωμένη Ευρώπη, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στον Κώστα Σημίτη. Σήμερα δεν είναι απαραίτητη αυτή η στενή συνεργασία; Για εμένα η συνεργασία Κύπρου - Ελλάδας για το Κυπριακό ήταν πάντοτε αναγκαία. Όμως, σήμερα πρέπει να κατανοήσουμε ότι στη θέση που βρίσκεται η Ελλάδα έχει άλλες δυσκολίες και δεν μπορεί να διαδραματίσει τον ίδιο ρόλο που διαδραμάτιζε επί άλλων κυβερνήσεων, που δεν είχαν τα προβλήματα που έχει σήμερα η χώρα. Η αξιοποίηση της Ε.Ε. Η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. είναι κάτι που πιστώνεται σ εσάς προσωπικά, αλλά και γενικότερα στη δική σας Κυβέρνηση. Θεωρείτε ότι δεν αξιοποιήθηκε στον βαθμό που θα έπρεπε σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού; Νομίζω πως έπρεπε να γίνεται συνεχής προσπάθεια να κατατοπίζουμε την Ευρώπη πάνω σε θέματα που ενδιαφέρεται πολύ, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι ελευθερίες κτλ. Σε αυτά έπρεπε να συνεργαστούμε πολύ στενά με την Ε.Ε., για να εξασφαλίσουμε την ύπαρξή τους μέσα σε μια ομοσπονδία. Την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας την αξιοποιήσαμε επαρκώς ή την αφήνουμε να περνά ανεκμετάλλευτη; Την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας δεν είναι η κατάλληλη ώρα για να την εκμεταλλευθούμε. Δηλαδή, ν αρχίσουμε μια προσπάθεια να πείσουμε τις ευρωπαϊκές χώρες ότι δεν πρέπει να δεχθούν την Τουρκία. Δεν χρειάζεται να το κάνουμε, γιατί υπάρχουν δύο μεγάλες χώρες που έχουν μεγάλη επιρροή μέσα στην Ε.Ε., η Γερμανία και η Γαλλία, που δεν δέχονται την Τουρκία ως μέλος της ενωμένης Ευρώπης. Αυτό είναι κάτι που μας δημιουργεί προβλήματα, υπό την έννοια ότι εάν η Τουρκία αισθάνεται πως δεν θα μπει στην Ευρώπη, δεν θα έχει κανέναν λόγο να κάνει υποχωρήσεις στο Κυπριακό. Μόνη διέξοδος η ομοσπονδία Θεωρείτε πως πιθανή εγκατάλειψη της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας ως βάσης λύσης του Κυπριακού, θα ήταν λανθασμένη ενέργεια από μέρους της δικής μας πλευράς; Η εγκατάλειψη αυτής της θέσης, η οποία υποστηρίζεται από το Συμβούλιο Ασφάλειας και από την Ευρώπη, θα ήταν τεράστιο σφάλμα. Δεν μπορεί να υπάρξει λύση του Κυπριακού, χωρίς να είναι ομοσπονδιακή. Αυτό πίστευα και αυτό εξακολουθώ να πιστεύω. Όμως, Πρόεδρε, βλέπουμε διάφορα ομοσπονδιακά συστήματα στον κόσμο να έχουν προβλήματα. Δεν πρέπει να μας ανησυχεί αυτό το γεγονός και να μας κάνει να σκεφτόμαστε πως πρέπει ν αναζητήσουμε κάτι άλλο; Δεν υπάρχει το κάτι άλλο. Τι θα εφεύρουμε για να λύσουμε το Κυπριακό; Πίσω στη Ζυρίχη δεν μπορούμε να πάμε, ενώ και σε ενιαίο κράτος είναι αδύνατο. Επομένως, δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από την ομοσπονδιακή λύση. Η ευρωπαϊκή λύση, για την οποία γίνεται λόγος από κάποια κόμματα; Η ευρωπαϊκή λύση δεν υπάρχει ως τέτοια. Η Ευρώπη υποστηρίζει τη λύση που προέκρινε το Συμβούλιο Ασφάλειας των Ηνωμένων Εθνών, την ομοσπονδιακή λύση. Δεν υπάρχει κάποια πρόταση ή ένδειξη ότι έχουν κατά νουν κάτι άλλο. Ποια άλλη λύση; Το ενιαίο κράτος; Αυτό που λέμε λύση με το σωστό περιεχόμενο. Αυτό είναι το ζητούμενο, η διασφάλιση βασικών δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών Αυτά ήταν διασφαλισμένα. Γιατί όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, διασφαλίζονται στο πεδίο της Ε.Ε., στην οποία είμαστε μέλος. «Δέχθηκα 24 χιλιάδες εποίκους, αλλά μετά απέσυρα την πρόταση» Έγινε μεγάλη συζήτηση για δική σας στάση έναντι αυτού του ζητήματος της παραμονής αριθμού εποίκων και θα θέλαμε να μας την ξεκαθαρίσετε Αναφορικά με το θέμα των εποίκων έγινε συζήτηση μια φορά όταν συζητούσαμε το θέμα της ασφάλειας. Είχε έλθει στις συνομιλίες ο κ. Ντενκτάς, κρατώντας μια δέσμη ε/κ εφημερίδων, στις οποίες αναφερόταν ότι οι έποικοι ήσαν 230 χιλιάδες, σχολιάζοντας πως όλα ήσαν ψεύδη και υπερβολές. Τον ρώτησα τότε να μου πει ποιος ήταν ο πραγματικός αριθμός των εποίκων και μου απάντησε 24 χιλιάδες. Όταν αρχίσαμε τη συζήτηση για το θέμα της ασφάλειας, μετά από διάφορες εισηγήσεις καταλήξαμε σε μιαν εισήγηση που έκανε ο κ. Ντενκτάς, οπότε εγώ του είπα πως, εάν τελικά αποδεχόταν τη δική μου εισήγηση, τότε εγώ θα αποδεχόμουν την παραμονή των 24 χιλιάδων εποίκων στην Κύπρο. Την επαύριον προσήλθε στις συνομιλίες και απόσυρε την πρότασή του για το θέμα της ασφάλειας, καθ υπόδειξιν, όπως μας είπε, σοφότερων από τον ίδιον, ανθρώπων. Του είπα τότε ότι η πρότασή μου για τους εποίκους αποσύρεται. Όταν ανέλαβε την Προεδρία ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος, μου ανέφερε ότι στις συνομιλίες που είχε με τον κ. Ντε Σότο, του είχε αναφέρει ότι σε κάποια περίπτωση εγώ είχα αποδεχθεί την παραμονή 30 χιλιάδων εποίκων. Στην επόμενη συνάντηση που είχαν ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος και ο κ. Ντε Σότο, τον συνόδευσα εγώ και ανέφερα την περίπτωση που είχα αποδεχθεί τις 24 και όχι τις 30 χιλιάδες εποίκους, και την απόσυρση της πρότασής μου μετά που ο Ντενκτάς απέσυρε την πρότασή του για το θέμα της ασφάλειας, και ο κ. Ντε Σότο συμφώνησε. «Η πιο δύσκολη στιγμή της καριέρας μου» Σε όλα τα χρόνια της μακράς πολιτικής σας πορείας, ποια θα χαρακτηρίζατε ως την πιο δύσκολη στιγμή και την πιο δύσκολη απόφαση, την οποία κληθήκατε να πάρετε; Τη στιγμή μετά από το πραξικόπημα βρισκόμουν υπό περιορισμό στο σπίτι μου, με στρατιωτικό απόσπασμα απ έξω, και δεν μπορούσα να επικοινωνήσω με κανέναν. Οπότε, ήρθε τότε ο αρχηγός της Ειρηνευτικής Δύναμης και μου έφερε ένα μήνυμα από τον Γενικό Γραμματέα, ότι η Τουρκία τον έχει προειδοποιήσει πως, αν παραμείνει ο Σαμψών στην εξουσία, θα προχωρήσει να καταλάβει την Κύπρο. Μου ζήτησε, ως Πρόεδρος της Βουλής και απόντος του Μακαρίου, ν αναλάβω ως Προεδρεύων. Μετά από περίπου μια ώρα, ήρθε ο υπουργός Τίμης Δημητρίου, και μου είπε ότι ο Σαμψών θα παραιτηθεί και πρέπει ν αναλάβεις. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο, παρά ν αναλάβω ως Προεδρεύων, για να μην προχωρήσουν οι Τούρκοι να καταλάβουν ολόκληρη την Κύπρο. Η 16μηνη θητεία Ήταν λάθος που στις Προεδρικές του 2003 αποφασίσατε να διεκδικήσετε 16μηνη θητεία; Κάποιοι λένε ότι κατέστρεψε την πολιτική υστεροφημία σας Μπορεί να έχουν δίκαιο. Αλλά εγώ δεν ενδιαφερόμουν για την υστεροφημία μου. Ενδιαφερόμουν για το πώς θα σωθεί η Κύπρος. Και πολλές φορές έλαβα αποφάσεις και έκανα πράγματα, για τα οποία επικρίθηκα, αλλά στην πορεία επιβεβαιώθηκαν. Απάντησα, ήδη, στην ερώτηση, ότι δεν με ενοχλούν οι επικρίσεις. Διότι, ο Γλαύκος Κληρίδης θα πεθάνει μια μέρα, θα τον θάψουν και τέλειωσε. Αλλά η Κύπρος τι θα γίνει; «Δεν θα ήθελα ποτέ να ζω σαν φυτό» Κύριε Πρόεδρε, θέλετε να μας πείτε ποιο είναι το μυστικό σας και διατηρείτε αυτήν τη διαύγεια πνεύματος που σας διακρίνει; Έχω πάρει την απόφαση ότι όσο ο νους μου εργάζεται, θα ήθελα να ζω. Από τη στιγμή που ο νους μου δεν θα εργάζεται, θα ήθελα να πεθάνω. Έχω προβληματιστεί γι αυτό το θέμα, γιατί δεν θα ήθελα ποτέ να ζω σαν φυτό, αλλά να μπορώ να σκέφτομαι. «Μπορώ να προβλέπω για την πολιτική, αλλά όχι για το ποδόσφαιρο» Κύριε Πρόεδρε, πώς περνάτε τον ελεύθερό σας χρόνο; Μπορείτε να μας περιγράψετε την καθημερινότητά σας; Ξυπνώ στις έξι το πρωί, προγευματίζω, γύρω στις επτά μού φέρνουν τις εφημερίδες τις οποίες διαβάζω και σκέπτομαι το πού πηγαίνουμε, πώς διαμορφώνεται η κατάσταση. Το καλοκαίρι, μετά από αυτά, γύρω στις δέκα-έντεκα, μπαίνω στη θάλασσα, κολυμπώ περίπου δύο ώρες και μετά παίρνω μεσημεριανό. Ακολούθως κοιμούμαι και όταν ξυπνήσω, γράφω μερικές σημειώσεις για διάφορα θέματα και το πώς τα βλέπω. Το βράδυ ακούω τις ειδήσεις και φυσικά όταν έχει ποδόσφαιρο, παρακολουθώ τους αγώνες. Να μας κάνετε μια πρόβλεψη, κύριε Πρόεδρε; Ποια ομάδα θα κατακτήσει τελικά το πρωτάθλημα; Να προβλέπω για ποδόσφαιρο δεν έχω τέτοιες ικανότητες. Μπορώ να προβλέπω για την πολιτική, αλλά όχι για το ποδόσφαιρο. «ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΕΣ, ΑΛΛΑ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΤΟΝ ΠΑΡΟΤΡΥΝΩ» Μπορεί να κυβερνήσει τον τόπο ο Νίκος Αναστασιάδης Θεωρείτε τον Νίκο Αναστασιάδη άξιο ηγέτη του κόμματος, το οποίο εσείς ιδρύσατε, δηλαδή τον ΔΗΣΥ; Τον κ. Αναστασιάδη εξέλεξε το ίδιο το κόμμα, δεν τον διόρισα εγώ πρόεδρο του ΔΗΣΥ. Και πρέπει να πω ότι στάθηκε σωστά όσον αφορά την επιμονή του ότι πρέπει να βρούμε λύση στο Κυπριακό. Αν σας ερωτούσε κατά πόσον να διεκδικήσει ή όχι την Προεδρία της Δημοκρατίας, τι θα του απαντούσατε; Η απάντησή μου θα ήταν, «αποφάσισε ο ΔΗΣΥ να βάλει υποψήφιο»; Εάν αποφάσισε, τότε είναι φυσικό ο πρόεδρος του κόμματος να είναι υποψήφιος. Κατά τη δική σας άποψη, ο Νίκος Αναστασιάδης διαθέτει τις ικανότητες να κυβερνήσει τον τόπο; Πιστεύω, κρίνοντας αντικειμενικά, ότι ναι. Ικανότητες έχει πολλές. Αυτό δεν σημαίνει ότι τον παροτρύνω Τι πιστεύετε πως πρέπει ν αλλάξει ο ΔΗΣΥ για να γίνει ξανά κόμμα εξουσίας; Για μένα, δεν έχει σημασία αν ο ΔΗΣΥ θα γίνει κόμμα εξουσίας. Σημασία έχει εάν θα λυθεί το Κυπριακό. Πέραν του Νίκου Αναστασιάδη, ποιον θα χαρακτηρίζατε ως τον καλύτερο πολιτικό που διαθέτουμε; Δεν αποδίδω χαρακτηρισμούς σε κανέναν πολιτικό.

14 14-15-CMYK 16/11/2013 4:41? Μ Page ΠΟΛΙΤΙΚΗ Γερμανική ισχύς και η βαβυλωνιακή πολιτική της Βρετανίας Οι παράφωνοι τροβαδούροι της ΕΕ Γιατί τα κέρδη του Βερολίνου αντιμετωπίζουν πρόστιμο της τάξης του 0,1% επί του ΑΕΠ και πώς η ολοκλήρωση οδηγεί σε γερμανική Ευρώπη Ό ταν οι Γερμανοί υποστήριζαν σφόδρα τις διευρύνσεις και δη τη μεγάλη του 2004, στην οποία συμμετείχε και η Κυπριακή Δημοκρατία, υπήρχαν δυο σχολές σκέψεις. Η μία πίστευε ότι η διαδικασία αυτή ήταν στο πλαίσιο της περιφερειακής ολοκλήρωσης και η άλλη, στην οποία ανήκει και ο γράφων, τόνιζε ότι το Γερμανικό Ζήτημα ζει. Και ότι το Βερολίνο έβλεπε τις διευρύνσεις στο πλαίσιο και τον δικών της εθνικών συμφερόντων, δηλαδή ως νέες αγορές, με στόχο να οικοδομήσει τη γερμανική ΒΡΥξΕλλΕς Του Δρος των Ευρώπη μέσα από Διεθνών Σχέσεων τις διαδικασίες της ΓΙΑννΟυ περιφερειακής ολοκλήρωσης, η οποία ΧΑρΑΛΑμΠΙΔΗ αδυνατεί να καταργήσει και να αντικαταστήσει το έθνος κράτος με υπερεθνικούς θεσμούς. Διότι, όπως μάλιστα έγραψε ο Ρεϊμόν Αρόν, σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα έχουμε αλλαγή, αλλά μετάλλαξη της ιστορίας. Βαβυλωνία Βεβαίως, πέραν των Γερμανών, υπάρχει ακόμη ένα ιδιαιτέρως σοβαρό κράτος, η Βρετανία, η οποία, παρότι ευρωσκεπτικίστρια, υποστήριζε τις διευρύνσεις για τους δικούς της λόγους. Για την εξυπηρέτηση των δικών της εθνικών συμφερόντων, αφού το Λονδίνο ήθελε να δημιουργήσει μέσω των διευρύνσεων μια Βαβυλωνία, ώστε να αποτραπεί η συνοχή της ΕΕ και μέσα από τα αντικρουόμενα συμφέροντα να εξυπηρετεί η Βρετανία τις δικές της σκοπιμότητες. Με το καθεστώς Βαβυλωνίας η Ευρώπη απομακρυνόταν, σύμφωνα με τους Βρετανούς, από την ολοκλήρωση και το «City» του Λονδίνου δεν θα έχανε την πρωτοκαθεδρία από τις Βρυξέλλες. Το τέλος της ιστορίας και η αλήθεια Όλα αυτά γράφονταν και αναλύονταν από αυτές τις στήλες από τη δεκαετία του 90, αλλά το πολιτικό και κομματικό σύστημα ήθελε να πιστεύει άλλα, που στηρίζονταν κυρίως στις θεωρίες του Φράνις Φουκουγιάμα περί το «Τέλος της Ιστορίας», δηλαδή περί της πλήρους υπερίσχυσης του νεοφιλελευθερισμού. Τότε, όταν γράφαμε ότι τίποτε από αυτά δεν θα συμβεί διότι το έθνος κράτος ζει, αυτοί που σήμερα σχίζουν τα ιμάτιά τους για την κρίση και πυροβολούν κατά της ΕΕ και της Γερμανίας, ανήκαν στο στρατόπεδο των ευρωλιγούρηδων ή των ευρωπαϊστών εκείνων που είχαν την ψευδαίσθηση ότι η Ευρώπη κινείται προς την ομοσπονδοποίηση. Και μας αποκαλούσαν «γραφικούς και εξωπραγματικούς», που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πού κινείται ο σύγχρονος κόσμος! Στην ουσία, ήταν χαμένοι στη μέθη για μια άλλη ΕΕ, αυτήν που έφτιαξαν στο μυαλό τους, και από πολιτικοί και ακαδημαϊκοί είχαν γίνει απλώς παράφωνοι τροβαδούροι της, τους οποίους πρόδωσαν οι ψευδαισθήσεις τους. Τώρα, μετά από το σοκ, η μέθη υποχωρεί και προβάλλει μπροστά τους η σκληρή πραγματικότητα. Και μάλιστα μέσα από μια οικονομική κρίση, τη χειρότερη στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου και της Ευρώπης. Το χείριστο, δε, όλων είναι ότι πολιτικοί και άλλοι, ακαδημαϊκοί και μη, αντί ΓΙΑΤΙ και πώς μπορεί να αλλάξει το μείγμα της γερμανικής πολιτικής να ζητήσουν συγγνώμη για ό,τι έλεγαν στον λαό, συνεχίζουν είτε να κυβερνούν είτε να θέλουν να κυβερνήσουν, είτε ακόμη και να παραδίδουν μαθήματα. Και δεν γράφονται αυτά από ρεβανσισμό, αλλά ως μια ακόμη πολιτική παρέμβαση, που στόχο έχει να βάλει τα πράγματα στη θέση τους στην εξής βάση: Η Ευρώπη είναι αυτή των πατρίδων και των εθνικών συμφερόντων. Το κοινό συμφέρον και η αλληλεγγύη είναι ο ελάχιστος δείκτης σύγκλισης αντικρουόμενων συμφερόντων σε μια διαδικασία, κατά την οποία οι ισχυροί τείνουν να συγκλίνουν όσο το δυνατόν περισσότερο τα δικά τους εθνικά συμφέροντα με το κοινό ευρωπαϊκό, και οι αδύνατοι να συγκλίνουν ή να συνταυτίσουν τα συμφέροντά τους με εκείνα των ισχυρών, κατά μόνας ή σε επίπεδο συμμαχιών. Απόδειξη ενός τέτοιου παιχνιδιού ισχύος αποτελεί, στην παρούσα φάση, η ευρωπαϊκή Γερμανία, που λειτουργεί σε βάρος της γερμανικής Ευρώπης, και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης γενικότερα, διότι, όταν σήμερα μιλάμε για εμβάθυνση της ΕΕ και περισσότερη Ευρώπη, αυτό συνεπάγεται περισσότερη Γερμανία, αφού οι κοινοί θεσμοί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ώς τη λήψη των αποφάσεων σε επίπεδο Συμβουλίου και άλλου. Ακόμη και αν δεν επιβάλλεται, ελέγχεται από τη Γερμανία. Απόδειξη, όμως, της σκληρής πραγματικότητας συνιστά και κάτι άλλο: το καθεστώς Βαβυλωνίας που επικρατεί στην ΕΕ, καθώς και τα αυξημένα κέρδη του Βερολίνου που φτάνουν σε ό,τι αφορά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών στο 6% επί του ΑΕΠ και προκαλούν μακρο-οικονομικές ανισορροπίες στην Ευρωζώνη. Με άλλα λόγια, η Γερμανία ακολουθεί το πεπρωμένο της ρεαλιστικής σχολής σκέψης και θέτει πάνω απ όλα το δικό της εθνικό συμφέρον και τη γερμανική Ευρώπη. Βεβαίως, οι μηχανισμοί της ΕΕ υπάρχουν για να τηρούν τα ισοζύγια. Και να δημιουργούν, με τη συμμετοχή των λοιπών κρατών, κόστος στα γερμανικά συμφέροντα, ώστε να αλλάξει η γερμανική πολιτική στην εξής βάση: Το εθνικό συμφέρον της Γερμανίας θα επιβάλλει την αλλαγή μείγματος οικονομικής πολιτικής, διαφορετικά το κόστος θα είναι μεγαλύτερο από το όφελος. Γερμανικά κέρδη και ανισορροπίες ΘΕΣΜΙΚΑ ομιλούντες, στην ΕΕ δεν υποβάλλονται σε διαθρωτικές αλλαγές μόνο όσοι έχουν δημοσιονομικά ελλείμματα ή χρεοκοπημένες τράπεζες, αλλά και όσοι έχουν κέρδη. Και μάλιστα πέραν των προβλεπομένων, που σημαίνει στρέβλωση της αγοράς και δη της κοινής. Η Κύπρος και η Ελλάδα μπορεί να είναι μεν σε Μνημόνιο, αλλά και η κυρίαρχη εντός της Ευρώπης Γερμανία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να πληρώσει πρόστιμο, που μπορεί να φτάσει ακόμη και το 0,1% επί του ΑΕΠ, εάν συνεχίσει να έχει πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών πέραν του 6% επί του ΑΕΠ. Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Όλι Ρεν ανακοίνωσε ότι από την περασμένη τρίτη θα άρχιζαν έρευνες για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες που εμφανίζει η γερμανική οικονομία, της οποίας το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τα τελευταία τρία χρόνια ξεπερνά το 6% επί του ΑΕΠ. Το φαινόμενο αυτό πλήττει την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, ιδιαιτέρως σε περιόδους κρίσης όπως η υφιστάμενη, γιατί η αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία που εφαρμόζει η Γερμανία και γενικότερα το μείγμα της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής, επί τη βάσει της οποίας έριξε όλο το βάρος της στις εξαγωγές, διατηρώντας ταυτοχρόνως τους μισθούς σε χαμηλά επίπεδα για να έχει αυξημένη ανταγωνιστικότητα. Υπό αυτές τις συνθήκες, περιόρισε την εσωτερική ζήτηση και διεύρυνε τις δικές της εξαγωγές, προκαλώντας προβλήματα στην Ευρωζώνη και στο ευρώ, αφού διατηρεί μεγάλο όγκο εξαγωγών και πολύ μικρότερο εισαγωγών. ςυνεπώς, το μείγμα της γερμανικής πολιτικής θα πρέπει να αλλάξει κατά τρόπον ώστε να αυξηθούν οι εισαγωγές της ή, με άλλα λόγια, να δοθεί η δυνατότητα αύξησης των εξαγωγών και άλλων εταίρων προς τη Γερμανία και προς τρίτες εκτός της ΕΕ χώρες.

15 14-15-CMYK 16/11/2013 4:41? Μ Page 15 Το ευρώ, ανταγωνισμός και εξυγίανση ΠΟΛΙΤΙΚΗ 15 Ο ΟΛΙ Ρεν τονίζει, σε άρθρο στη γερμανική εφημερίδα «FAZ», ότι με το τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα που παρουσιάζει η Γερμανία οδηγεί και σε μεγάλη ανατίμηση του ευρώ, αφού το βάρος της γερμανικής οικονομίας στην Ευρωζώνη είναι καταλυτικής σημασίας. Το πρόβλημα που εντοπίζεται στο ευρώ και στην Ευρωζώνη καταγράφεται με τον ακόλουθο τρόπο: Πρώτο, η Γερμανία είναι ιδιαιτέρως ανταγωνιστική, αφού, εκτός των άλλων, δεν έχει κατώτατο όριο μισθού, ενώ από το 2005 οι πρώτες αυξήσεις ήρθαν το Η ενισχυμένη ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας κτυπά τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές που εμφανίζουν διαθρωτικά προβλήματα, μειωμένη ανταγωνιστικότητα και δημοσιονομικά ελλείμματα. 2. Η Γερμανία με το δικό της οικονομικό μοντέλο και την πολιτική της διατηρεί το ευρώ σε υψηλές συναλλαγματικές ισοτιμίες και έτσι οι μεν φτωχές χώρες της ΕΕ δεν μπορούν να αυξήσουν τις εξαγωγές τους εντός της Γερμανίας, αλλά και εκτός των συνόρων της ΕΕ. Ταυτοχρόνως, η Γερμανία προς τις τρίτες χώρες έχει βαριά βιομηχανία και εξειδικευμένα ποιοτικά προϊόντα, που πολύ λίγο επηρεάζονται από το σκληρό ευρώ. Είναι, δε, πρόδηλο ότι υπό αυτές τις συνθήκες η Γερμανία αυξάνει τα έσοδά της και από τον χώρο της ΕΕ και εκτός αυτής. Με αποτέλεσμα να τείνει να γίνει η ίδια πλουσιότερη ή, στη χειρότερη περίπτωση, λόγω μειωμένης ανάπτυξης, να μη γίνει φτωχότερη, την ίδια όμως στιγμή που οι φτωχοί γίνονται, λόγω μνημονίων και μέχρι να ανακάμψουν, φτωχότεροι. Για παράδειγμα, η Κύπρος προβλέπεται να έχει ελαφρύ θετικό πρόσημο ανάπτυξης περί το 0,5% επί του ΑΕΠ το 2015, εάν όλα εξελιχθούν ομαλά, εφόσον όμως τη διετία η ύφεση θα είναι σαρωτική και απειλεί να φτάσει το 19% επί του ΑΕΠ, συγκριτικά με ό,τι ίσχυε πριν από την κρίση. Σε πραγματικούς αριθμούς το ΑΕΠ, όταν ξέσπασε η κρίση, έφτανε τα 17,5 δις ευρώ, ενώ με 19% μείωση θα αγγίξει το 14,75 δις. Ταυτοχρόνως, η ανεργία θα φθάσει με αισιόδοξους αριθμούς το 19% περίπου, για να σημειώσει το 2015 ελάχιστη μείωση της τάξης του 0,5%. Συνεπώς, το ζητούμενο είναι να πιάσουμε τον πάτο, να γίνει δηλαδή ο απολογισμός των ζημιών και εν συνεχεία να αρχίσει η ανάκαμψη και να περάσει από τους αριθμούς στην πραγματική οικονομία. Η Ιρλανδία, η οποία ήταν σε καθεστώς μνημονίου, πήρε την περασμένη Πέμπτη απολυτήριο από το Γιούρογκρουπ και τους δανειστές της. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ισπανία. Αμφότερες, ξαναμπαίνουν στις αγορές. Μπορούν να στηριχθούν στα πόδια τους. Η Ελλάδα υπολογίζει σε πρωτογενές πλεόνασμα και το ερώτημα είναι εάν θα γίνουν εκείνες οι θεσμικές μεταβολές, για να μπορέσει αφενός να επανέλθει στις αγορές, αφετέρου να αρχίσει η ανάπτυξη στην πραγματική οικονομία. Η διαφορά της Κύπρου, της Ελλάδας και της Ιρλανδίας με τη Γερμανία είναι η εξής: Η Γερμανία ήταν σε καθεστώς δημοσιονομικής εξυγίανσης, διαρθρωτικών αλλαγών και δημοσιονομικής πειθαρχίας από το Η εξυγίανση έγινε από τους ίδιους τους Γερμανούς, ενώ στις λοιπές περιπτώσεις, εφόσον δεν υπήρχε η πολιτική και οικονομική ωριμότητα, η εξυγίανση επιβλήθηκε από την Τρόικα και τη Γερμανία, η οποία επιβάλλει το δικό της μοντέλο δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωζώνη, το οποίο όμως φτάνει από θεσμικής πλευράς στο όριό του. Αλλαγή πολιτικής Επειδή, λοιπόν, με βάση τα συμφωνηθέντα, το γερμανικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών φτάνει το 6% επί του ΑΕΠ και επειδή το Βερολίνο τείνει να κρατεί από τον λαιμό τη Γαλλία και την Ιταλία, και από τα μαλλιά τις λοιπές βυθισμένες οικονομίες, το ζητούμενο και το αίτημα άλλων χωρών, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, καθώς και άλλα κράτη του Νότου, είναι όπως αλλάξει το μείγμα της γερμανικής πολιτικής, για να μπορέσουν και οι ίδιες να γίνουν, στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, ανταγωνιστικότερες. Είναι αυτό που λέμε να γίνει ανακατανομή της πίτας. Όπως αναφέρει ο Επίτροπος Ρεν, «εάν η Γερμανία λάβει μέτρα προς όφελος της εσωτερικής ζήτησης και των επενδύσεων, και η Γαλλία προωθήσει μεταρρυθμίσεις για την εγχώρια αγορά εργασίας, το επιχειρηματικό περιβάλλον και το συνταξιοδοτικό της σύστημα, τότε οι δύο αυτές χώρες θα προσφέρουν μεγάλη υπηρεσία στο σύνολο της Ευρωζώνης». Γιατί; Διότι, σύμφωνα με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα ενισχυθεί η ανάπτυξη και θα δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας, ενώ ταυτόχρονα θα μειωθούν οι εντάσεις. Στην ουσία, ο κ. Ρεν υποστηρίζει λιγότερη Γερμανία, περισσότερη Ευρώπη. Η διαδικασία και το πρόστιμο Με βάση τους νέους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, η διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών αποτελεί υποχρέωση των κρατών μελών, όπως τα ελλείμματα και το χρέος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει τη δυνατότητα επιβολής προστίμου μέχρι και 0,1% επί του ΑΕΠ. Ο εντοπισμός των μακροοικονομικών ανισορροπιών γίνεται με βάση 11 οικονομικούς και διαρθρωτικούς δείκτες. Πρόκειται για μια διαδικασία που προβλέπεται στο «πακέτο» των οκτώ νομοθετικών αποφάσεων για τον καλύτερο συντονισμό και την οικονομική διακυβέρνηση. Βεβαίως, αυτά γράφουν οι κανονισμοί. Όμως πέραν των κανονισμών υπάρχει και η ισχύς, καθώς και τα γερμανικά συμφέροντα, που είναι δυνατό να βάλουν φρένο στις ποινές και να αφήσουν τις συμφωνίες γράμμα κενό περιεχομένου. Το οξυγόνο των εταίρων και ο Κλαούζεβιτς Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ δεν οδηγήθηκε από μόνη της στην κυρίαρχη θέση την οποία έχει σήμερα, αλλά τη βοήθησαν οι κακοδιαχειρίσεις των λοιπών κρατών, η έλλειψη ρεαλισμού για τον τρόπο λειτουργίας του διεθνούς συστήματος και η ψευδαίσθηση ότι το έθνος κράτος και τα εθνικά συμφέροντα πνέουν τα λοίσθια. Ο Πρώσος στρατηγός Κλαούζεβιτς είχε γράψει ότι ο πόλεμος είναι η συνέχιση της διπλωματίας με άλλα μέσα, τα οποία για τη Γερμανία, μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου και ειδικότερα σήμερα, δεν είναι τα στρατιωτικά, αλλά τα οικονομικά. Τελικώς, για το γεγονός ότι οι οικονομίες και τα κράτη μας πνέουν τα λοίσθια, ακόμη και αυτή η συνοχή της ΕΕ τελεί εν κινδύνω, δεν ευθύνεται μόνο η Γερμανία υπό την έννοια ότι στερεί από την Ευρωζώνη μέρος του οξυγόνου που ανήκει σε όλους, αλλά και όλοι εκείνοι -συμπεριλαμβανομένων και των ημετέρων - που μεθυσμένοι από τον έρωτα στην εξουσία, τη δόξα και το χρήμα, τη λανθασμένη εικόνα που είχαν για την ΕΕ, κατέστησαν εαυτούς παράφωνους τροβαδούρους μιας Ευρώπης που υπήρχε μόνο στη φαντασία τους. Δεν υπήρχε όπως την ήθελαν...

16 16-SPOT-17-CMYK 16/11/2013 4:42? Μ Page 16 ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πώς το εκλογικό αποτέλεσμα στο Δημ. Κόμμα θα επηρεάσει την πορεία της Κυβέρνησης Ένας νέος Συναγερμός και ένα νέο ΔΗΚο Οι συσχετισμοί και οι ισορροπίες μέσα στο κόμμα της συμπολίτευσης είναι βέβαιο ότι θα μεταβληθούν. Την ίδια όμως ώρα και για διαφορετικούς λόγους φτιάχνεται και ένας νέος ΔΗΣΥ μέσα στη νέα εποχή Δ εν υπάρχει αμφιβολία πως όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα της εκλογής της 1ης Δεκεμβρίου, στη συνέχεια θα έχουμε ένα νέο ΔΗΚΟ. Είτε ο ένας εκλεγεί είτε ο άλλος, οι συσχετισμοί και οι ισορροπίες μέσα στο κόμμα της συμπολίτευσης είναι βέβαιο ότι θα μεταβληθούν. Την ίδια όμως ώρα και για διαφορετικούς λόγους φτιάχνεται και ένας νέος ΔΗΣΥ. Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος Αβέρωφ Νεοφύτου, μετά το φυσιολογικό μούδιασμα και την απόλυτη έκτακτη ανάγκη των προηγούμενων μηνών, προσανατολίζεται ήδη να επαναπροσδιορίσει το στίγμα ΤΟΥ ΧρυΣΑΝΘου και το προφίλ του ΤΣουρουλλΗ Συναγερμού μέσα tsouroullis στη νέα εποχή. Σταδιακά και συγκρατημένα, αλλά με σαφές στίγμα, ο νέος Πρόεδρος του ΔΗΣΥ θέτει τις βάσεις για σημαντικές αλλαγές στο κόμμα εξουσίας. Μέρος αυτών των αλλαγών φαίνεται να οφείλονται στη «μνημονιακή ηλικία» στην οποία έχει μπει η Κύπρος, αλλά υπάρχουν και άλλες που σχετίζονται με τη δική του αντίληψη των πραγμάτων Το μήνυμα Αβέρωφ στο Ανώτατο Χαρακτηριστική και ιδιαίτερα περιεκτική ήταν η ομιλία-κατάθεση που έκανε στην πρόσφατη σύνοδο του Ανωτάτου Συμβουλίου του κόμματος. Έδωσε ένα καθαρά νέο προφίλ, πατώντας βέβαια πάντοτε στερεά στις παρακαταθήκες του Γλαύκου Κληρίδη και του Νίκου Αναστασιάδη. Η ομιλία αυτή έμοιαζε κάπως με «προγραμματικές δηλώσεις» της προεδρίας του και κατέληξε με την αγαπημένη φράση του «Δεν θα βάλουμε νερό στο κρασί μας και όπου χρειάζεται θα σπάσουμε αβγά». Μιλούσε για την αποφασιστικότητα να γίνουν τομές και αλλαγές. Γι αυτό και αφού υπενθύμισε ότι «κάθε λανθασμένη απόφαση κοστίζει εκατομμύρια και έχει ως συνέπεια ανθρώπινες θυσίες», δήλωσε ότι «είμαστε ορκισμένοι εχθροί του λαϊκισμού». Ταυτόχρονα, όμως, φρόντισε ο κ. Νεοφύτου να μετριάσει εντυπώσεις που έχουν δημιουργηθεί και τον θέλουν «σκληρό» στην οικονομική πολιτική. Η πρώτη παρέμβαση πολιτικής ήταν πρόταση που ήδη έχει κάνει και στη Βουλή και διά στόματος του Εκπροσώπου Τύπου του κόμματος για μια πολιτική αλληλεγγύης στις δύσκολες ώρες που έρχονται: «Όσοι έχουμε εισοδήματα και ακόμα περισσότερο υψηλά εισοδήματα, οφείλουμε να στηρίξουμε όσους δυσπραγούν. Γι αυτόν τον λόγο εξετάζουμε τη δημιουργία ενός ξεχωριστού ταμείου αλληλεγγύης για την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή». Διότι, όπως παρατήρησε, πρέπει «να είμαστε κοινωνικά δίκαιοι, ιδιαίτερα προς τα μεγάλα θύματα της οικονομικής τραγωδίας». πρόταση ανοίγματος και διεύρυνσης Αυτό δεν είναι όμως το μόνο «άνοιγμα» που επιχειρεί ο νέος ηγέτης του Συναγερμού. Αφού δεσμεύτηκε για προσήλωση σε διαδικασίες διαφάνειας, με πρωτοβουλίες είτε για τα οικονομικά κομματικά (εισηγήσεις GRECO) είτε για επιλογές και διορισμούς σε ημικρατικούς οργανισμούς, έκανε άνοιγμα και στους «ανέντακτους» και στους «αμφισβητίες» του κομματικού σκηνικού. «Τη μάχη του καινούργιου αύριο για την πατρίδα μας πρέπει να τη δώσουμε μαζί με όλους τους συνειδητούς συμπολίτες μας, που βρίσκονται σήμερα έξω από τα κομματικά στεγανά. Τους χρειαζόμαστε. Η δημοκρατία τους χρειάζεται. Ο τόπος μας τους χρειάζεται». Παραδέχεται, μάλιστα, εκ μέρους του κόμματός του και ευθύνη για την απαξίωση και την αποστασιοποίηση: «Επειδή ακριβώς εμείς, τα κόμματα και οι νοοτροπίες που αναπτύξαμε, ήμασταν οι αιτίες για τη δική τους φυγή από τα κοινά, εμείς οφείλουμε να αλλάξουμε και να τους προσεγγίσουμε». Δεν «τσιγκουνεύτηκε» την αυτοκριτική, αναγνωρίζοντας ότι πρέπει «να τους ακούσουμε, να συνομιλήσουμε, να διορθωθούμε και να συμφωνήσουμε σε βασικούς άξονες που αφορούν τη ζωή όλων μας». Και κατέληξε στο ότι «ο Δημοκρατικός Συναγερμός βγαίνει έξω από τα γραφεία». πρόταση «κέντρου» στο Κυπριακό και για ιδιωτικοποιήσεις Εξίσου συγκεκριμένος και τολμηρός θέλησε όμως ο Αβέρωφ Νεοφύτου να φανεί και για το Κυπριακό. Έχοντας πάντα στο βάθος του νου όχι μόνο τη μεγάλη αποτυχία του 2004, που παραμένει «βαρίδι» για το κόμμα του, αλλά και την απλόχερη στήριξη που δόθηκε για δυο τουλάχιστον χρόνια στις προσπάθειες και τους «αυτοσχεδιασμούς» του Προέδρου Χριστόφια με τον «σύντροφο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ», ευθυγραμμίστηκε με τα όρια ασφαλείας που θέτει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Για τον οποίο σημείωσε ότι «σωστά έχει επισημάνει ότι το υπερβολη είναι να λέγεται ότι ο Νικόλας παπαδόπουλος ως πρόεδρος θα τραβούσε το ΔΗΚο έξω από την Κυβέρνηση πλαίσιο του διαλόγου, το να συζητάμε και οι δύο πλευρές για το ίδιο αποτέλεσμα, είναι προϋπόθεση για να μπορούν να είναι οι συνομιλίες αποτελεσματικές». Λίγες μέρες πριν από τη συνάντηση με την ηγεσία του τουρκοκυπριακού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος διευκρίνησε ότι «αναμένουμε από την τουρκοκυπριακή πλευρά να ανταποκριθεί εποικοδομητικά στην εξαιρετικά σημαντική ανάγκη του συγκεκριμένου πλαισίου διαλόγου, εάν πραγματικά επιθυμεί πρόοδο στο Κυπριακό». Ακολούθησε η σαφής θέση ότι «δεν είναι διαπραγμάτευση το να καταθέτουμε εμείς προτάσεις για διζωνική δικοινοιτκή ομοσπονδία με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα, και από την άλλη να προσκρούουμε στον τοίχο των δυο συνεργαζόμενων κρατών και των θεωριών περί συνεταιρισμού. Ποιος θέλει, άραγε, αυτήν την άγονη διαδικασία. Για ποιο λόγο;» Παίρνοντας αυτήν τη θέση, ο ΔΗΣΥ του Αβέρωφ Νεοφύτου μπορεί να κάνει και ένα άνοιγμα στο «εσωτερικό μέτωπο». Έτσι κράτησε ίσες αποστάσεις τόσο απέναντι σε πολιτικούς αντιπάλους της «σκληρής γραμμής», όσο και απέναντι σε δυνάμεις που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν φιλικές στον Συναγερμό, ταυτίζοντάς τον με μια εντελώς «ενδοτική» προσέγγιση: «Υπάρχουν ανάμεσά μας πολιτικές δυνάμεις που μονίμως ανησυχούν ότι οποιαδήποτε εξέλιξη στο Κυπριακό είναι εις βάρος μας και αποτελεί προϊόν διεθνούς συνωμοσίας. Υπάρχουν όμως, από την άλλη, δυνάμεις που θεωρούν ότι η λύση του Κυπριακού είναι στα χέρια μας και εμείς από μόνοι μας σπαταλούμε διαρκώς ευκαιρίες. Δεν μας εκφράζει ούτε η μια ούτε η άλλη προσέγγιση». Μια εξίσου «ενδιάμεση» θέση θέλησε να μεταδώσει ο νέος Πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος, σχετικά με το πολυσυζητημένο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων. Παρουσίασε το θέμα των «αποκρατικοποιήσεων» ως ευκαιρία για επενδύσεις από το εξωτερικό που τόσο χρειάζεται η Κύπρος. Σημειώνοντας με την ευκαιρία ότι «δεν θέλουμε το κράτος επιχειρηματία, αλλά το θέλουμε αυστηρό επόπτη για να ελέγχει τη σωστή λειτουργία του ανταγωνισμού και την αποφυγή ολιγοπωλίων, στρεβλώσεων και αγκυλώσεων. Προπάντων των μονοπωλίων. Είμαστε ενάντια στα κρατικά μονοπώλια, είμαστε όμως διπλά ενάντια στα ιδιωτικά μονοπώλια και τα καρτέλ». Με όσα μέλη κερδίζουν και οι δυο! ειναι αυτός ένας κεντρώος Συναγερμός, την ώρα μάλιστα που το ΔΗΚο προσπαθεί να συγκολλήσει τα κομμάτια των ηγετικών φιλοδοξιών του; είναι φανερό ότι το «νέο ΔΗΚο» δεν θα μοιάζει σε πολλά με το παλιό. Τις τελευταίες μέρες οι τόνοι της μάχης για την ηγεσία του εταίρου στη συγκυβέρνηση έχουν κορυφωθεί. Ακούστηκαν και από τις δυο πλευρές, από τα επιτελεία των δυο υποψηφίων για την προεδρία του ΔΗΚο αρκετές βαριές κουβέντες. Τόσο πολύ, που μοιάζει πια να υπάρχει αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ του Μάριου Καρογιάν και του Νικόλα παπαδόπουλου. Η αλήθεια όμως φαίνεται να είναι ότι αυτήν την «ολική μάχη» θα την κρίνουν τα περίφημα νέα μέλη. Ένα πλήθος σχεδόν 20 χιλιάδων, που διπλασιάζει τον αριθμό των μελών του κόμματος και τον φέρνει στο ίδιο επίπεδο με εκείνον το ΔΗΣυ. Την ώρα που ο τελευταίος έχει υπερδιπλάσια εκλογική απήχηση. Όλοι νιώθουν ένα μούδιασμα, ενώ τα μηνύματα από τα επιτελεία των δυο «μονομάχων» είναι εξίσου αισιόδοξα. Και από τις δυο πλευρές υπάρχει βεβαιότητα για τη νίκη. βέβαια, την πρώτη του επόμενου μήνα δεν γίνεται να κερδίσουν και οι δυο Το αύριο του ΔΗΚΟ και το αύριο της Κυβέρνησης πωσ το εκλογικό αποτέλεσμα θα επηρεάσει την πορεία της Κυβέρνησης και της συνεργασίας των δυο κομμάτων κάτω από την προεδρία Αναστασιάδη; πολλά έχουν λεχθεί και λέγονται αυτές τις μέρες. Όσο όμως και αν αυτό θεωρείται ότι είναι το κεντρικό «διακύβευμα» των εκλογών του ΔΗΚο, στην πράξη δεν φαίνεται ότι θα αλλάξουν άμεσα πολλά πράγματα. είναι υπερβολή να λέγεται είτε ότι ο Νικόλας παπαδόπουλος ως πρόεδρος θα τραβούσε το ΔΗΚο έξω από την Κυβέρνηση, είτε ότι αν τυχόν έχανε θα το εγκατέλειπε μαζί με συνεργάτες του διασαλεύοντας την προεδρική πλειοψηφία. Όπως υπερβολή είναι ότι όποιος επικρατήσει θα... διαγράψει τον αντίπαλό του. Σίγουρα, όμως, την επομένη της εκλογής θα προκύψει ένα «νέο ΔΗΚο» και θα μοιραστούν ξανά οι κάρτες. οι επόμενοι μήνες μάς επιφυλάσσουν ένα νέο ΔΗΚο και ένα νέο ΔΗΣυ. Η διαφορά είναι ότι αναλόγως των επιλογών στο ΔΗΚο, στη μια περίπτωση κυρίαρχος άξονας θα είναι η συνεννόηση προεδρικού-δηκο και στην άλλη η συνεννόηση ΔΗΣυ-ΔΗΚο...

17 16-SPOT-17-CMYK 16/11/2013 4:43? Μ Page 17 ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΠΟΛΙΤΙΚΗ 17 ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ ΙΑΚΩΒΙΔΗ Ηλ.διεύθυνση: Ο πρόεδρος Αναστασιάδης τι παιγνίδι παίζει στο Κυπριακό; Η ερώτηση δεν τίθεται μόνο από εμάς, υποβάλλεται και από αρκετούς ξένους διπλωμάτες. Δεν μπορούν να αντιληφθούν πού το πάει με την αταλάντευτη άρνησή του να πει «ναι» στην επανέναρξη των συνομιλιών. Η απορία τους μεγαλώνει επειδή γνωρίζουν τη στάση και υποστήριξή του στο σχέδιο Ανάν. Σήμερα, ιδιαίτερα μετά από όλες τις γνωστές πατριωτικές διακηρύξεις του σε μνημόσυνα, συνελεύσεις και αποκαλυπτήρια μνημείων, έχουν συγχυστεί. Δεν γνωρίζουν πού στοχεύει. Πρόκειται για άκρατη συνθηματολογία για εσωτερική κατανάλωση; Ή για συνειδητή απόφαση ότι δεν πρόκειται να πάει σε συνομιλίες αν προηγουμένως δεν καθοριστεί και συναποφασιστεί επακριβώς η βάση των συνομιλιών; Αν τοποθετήσουμε τις καθημερινές σχεδόν δηλώσεις Αναστασιάδη μέσα στο σημερινό πλαίσιο της οικονομικής κρίσης και όλων των άλλων παραμέτρων, που συνθέτουν το Κυπριακό, οι τοποθετήσεις του συναντούν την ευρύτερη αποδοχή. Είναι ορθές. Ανταποκρίνονται στις αιτιολογημένες αξιώσεις της ελληνικής πλευράς για επίτευξη λειτουργικής, διαρκούς και βιώσιμης λύσης, στο πλαίσιο των αρχών και αξιών της ΕΕ. Τι παιγνίδι παίζει ο Νίκος Αναστασιάδης; Κι ας ονομάζεται διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία! Αναφύονται, όμως, μερικά κρίσιμα ερωτήματα. Πρώτον, ποια σχέση μπορεί να έχουν οι αρχές και αξίες της ΕΕ με τη ΔΔΟ; Δεύτερον, ο Ν. Αναστασιάδης πράγματι εννοεί αυτά που διακηρύσσει ή τα λέγει, ανάλογα με το ακροατήριο, για να χαϊδεύει τα αφτιά όσων τον ακούνε και για καθαρά επικοινωνιακούς σκοπούς; Τρίτον, οι Τούρκοι διατυπώνουν ακριβώς τις αντίθετες από τον Αναστασιάδη αξιώσεις. Άρα, χάσμα μέγα χωρίζει τις δύο πλευρές, γι αυτό και ακόμα δεν κατέληξαν σε συμφωνία για το κοινό ανακοινωθέν. Τέταρτον, να εννοήσουμε ότι ο Πρόεδρος παίζει παιγνίδια μέχρι τις εκλογές στο ΔΗΚΟ, με στόχο να στηρίξει τον Μ. Καρογιάν επειδή, σε περίπτωση νίκης του Ν. Παπαδόπουλου, θα έχει σοβαρό πρόβλημα συνεργασίας; Πέμπτον, πόσο σοβαρά λαμβάνει υπόψη τις πιεστικές υποδείξεις των ξένων και δη των Αμερικανών ότι η παρούσα είναι μία μεγάλη ευκαιρία, που οι δύο κοινότητες πρέπει να αδράξουν για να λύσουν το πρόβλημα; Έκτον, μπορεί ο Ν. Αναστασιάδης να μη δέχεται διασύνδεση του Κυπριακού με την κρίση και το φυσικό αέριο, όμως όλοι οι ξένοι -και οι Τούρκοιτην κάνουν. Το Κυπριακό δεν είναι πια ξεκομμένο Είναι ζήτημα ημερών και θα καταφανεί τι παιγνίδια παίζει, πού το πάει και πόσων αντιστάσεων Πρόεδρος είναι, τελικά από όσα συνταρακτικά και δραματικά συντελούνται στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ανακάλυψη του φυσικού αερίου από το Ισραήλ και την Κύπρο, ο εμφύλιος στη Συρία, οι αναταράξεις στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, η απειλή του Ιράν, οι νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της Τουρκίας, η αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή και οι εντεινόμενες ασύμμετρες απειλές, έχουν δημιουργήσει ένα νέο πεδίο αναμέτρησης. Πρώτα ανάμεσα στις ΗΠΑ και στη Ρωσία και στη συνέχεια με την εμπλοκή μεσαίων και άλλων δυνάμεων. Ας προσεχθεί τι είπε η υφυπουργός Εξωτερικών για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Βικτόρια Νούλαντ. Μια συνολική διευθέτηση, αμοιβαία αποδεκτή από τους Έλληνες και τους Τούρκους της Κύπρου, είπε, με την υποστήριξη της Ελλάδας και της Τουρκίας «θα έχει επίσης μια βαθιά θετική επίδραση σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο -και όπως γνωρίζετε χρειαζόμαστε περισσότερες καλές ειδήσεις στη Μεσόγειο- και στις σχέσεις ΝΑΤΟ-ΕΕ». Η Αμερικανίδα υφυπουργός πρόσθεσε πως «οι πραγματικότητες έχουν αρχίσει να αλλάζουν και η Κύπρος είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Υπάρχει πλούτος για όλους τους κατοίκους του νησιού, αν μπορούν να εκμεταλλευτούν το αέριο μαζί. Αλλά θα χάσουν αυτή την ευκαιρία αν δεν μπορούν να εργαστούν από κοινού. Γι αυτό και πρέπει να αξιοποιηθεί και να υποστηριχθεί από όλους εμάς που έχουμε δει αυτή την ταινία ξανά, όμως πιστεύω πραγματικά ότι οι βασικές αρχές είναι καλύτερες αυτήν τη φορά. Γι αυτό δεν πρέπει να χάσουμε την ευκαιρία». Τα μηνύματα από αμερικανικής πλευράς προς τον Ν. Αναστασιάδη είναι εύγλωττα, ξεκάθαρα και πιεστικά: Δεν υπάρχει χρόνος ούτε για χάσιμο ούτε για παιγνίδια. Και οι Τούρκοι; Με καταιγιστικές δηλώσεις περισσότερο για εντυπωσιασμό, φαίνονται να έχουν δημιουργήσει την εικόνα ότι εκείνοι επείγονται για λύση και οι Έλληνες κωλυσιεργούν. Τι λέγει σ εμάς ο Ν. Αναστασιάδης, δεν έχει τόση σημασία κι αν τον πιστεύουμε. Η ουσία είναι πώς οι ξένοι εισπράττουν τις δηλώσεις του και πόσο σοβαρά τις λαμβάνουν υπόψη. Μερικοί τον θεωρούν ως έναν έξυπνο παίκτη, αλλά δεν κατανοούν το παιγνίδι του. Διατυπώνεται μία εύλογη απορία: Αν ο ΓΓ του ΟΗΕ, απηυδημένος από τις συμπεριφορές των δύο πλευρών, ανακοινώσει αίφνης συνομιλίες στις 10 Δεκεμβρίου στη Νέα Υόρκη, πώς θα απαντήσει ο Πρόεδρος; Με βάση τις δεσμεύσεις του, πρέπει να πει ένα ηχηρό «όχι». Εκτός και αν επικαλεστεί εκ νέου τη βολική «αδήριτη ανάγκη», επειδή δεν πρέπει να λέμε «όχι» στον ΓΓ του ΟΗΕ. Ναι, αλλά τότε, πώς υλοποιείται η άλλη δέσμευσή του ότι θα ήθελε τα εγγόνια του να είναι υπερήφανα για τον παππού τους; Είναι ζήτημα ημερών και θα καταφανεί τι παιγνίδια παίζει, πού το πάει και πόσων αντιστάσεων Πρόεδρος είναι, τελικά.

18 18-19-SPOT 16/11/2013 4:43? Μ Page ΠΟΛΙΤΙΚΗ Τα τεκταινόμενα στο ΔΗΚΟ φωτίζουν τη σαθρότητα του πολιτικο-κομματικού συστήματος Ιλαροτραγικές εξαθλιώσεις... Χιλιάδες εγγραφές νέων μελών, με ταχυδακτυλουργικές κινήσεις, δύο υποψήφιοι χωρίς καμία ουσιώδη διαφορά φιλοσοφίας, και ένας ξεχασμένος Τάσσος, που προσπάθησε να ξεριζώσει το κόμμα από την παραδοσιακή ρουσφετολογική του κουλτούρα, αλλά απέτυχε Α υτά τα ιλαροτραγικά που συμβαίνουν εδώ και χρόνια στο ΔΗΚΟ, με αποκορύφωμα όσα συντελούνται σήμερα, με αφορμή τις εκλογές για την ανάδειξη του νέου Προέδρου του κόμματος, αποτελούν την αψευδέστερη εικόνα της κατάντιας του πολιτικο-κομματικού συστήματος. Βεβαίως, το Δημοκρατικό Κόμμα ήταν, από της ιδρύσεώς του, το κόμμα των μεγάλων αμαρτιών, των αναχρονιστικών μεθοδεύσεων και των παλαιοκομματικών νοοτροπιών. Εξ ου και το αδιάψευστο γεγονός ότι επίλεκτα πο- ΤΟΥ ΚΩΣΤΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ λιτικά στελέχη δεν antoniouc ανέχθηκαν τις προσωπολατρικές, λαιοκομματικές και εξόφθαλμα δικτατορικές αποφάσεις και κατευθύνσεις του κόμματος, τη μόνιμη ενασχόληση με το ρουσφέτι και τις πελατειακές σχέσεις και πολλά άλλα φαιδρά και τραγικά, που διαδραματίζονταν στο κομμα, και αποχώρησαν. Υπήρξε μία αξιοσημείωτη προσπάθεια, επί προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου, το κόμμα να διαφύγει από τις προπατορικές αμαρτίες και να εκσυγχρονισθεί, αλλά η προσπάθεια έμεινε ημιτελής, καθώς οι δομές, η κουλτούρα και οι άνθρωποι, που αποτελούσαν την ηγετική πυραμίδα, και θα έπρεπε να βοηθήσουν τον Τάσσο στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού, ήταν άνθρωποι χωρίς όραμα, παλαιοκομματικά μυαλά, οι οποίοι εξασφάλιζαν την πολιτική τους επιβίωση μόνο μέσα από τις πελατειακές σχέσεις και την πρόσδεση στο άρμα του ενός ή του άλλου πόλου και την εξασφάλιση της στήριξης ή της ανοχής του εκάστοτε προέδρου του κόμματος. Είχα την ευκαιρία να συνδεθώ με τον Τάσσο Παπαδόπουλο, για πολλά χρόνια. Μιλούσε με ανοικτά χαρτιά και χωρίς καμιά κρυψίνοια. Όταν ο Σπύρος Κυπριανού αποφάσισε να του αναθέσει την προεδρία του ΔΗΚΟ, δεν αποδέχθηκε αμέσως. Ζήτησε χρόνο να μιλήσει με ανθρώπους που εμπιστευόταν και ήθελε να ακούσει τη γνώμη τους. Δεν ήταν και πολύ ζεστός με την ανάληψη της ηγεσίας του κόμματος, επειδή εγνώριζε πόση χαλαρότητα υπήρχε και πόση μεγάλη δυσκολία θα αντιμετώπιζε στο να διαφοροποιήσει την αναχρονιστική φιλοσοφία κάποιων, με τους οποίους θα έπρεπε να συνεργαστεί. Με κάλεσε να συζητήσουμε το θέμα. Του ανέφερα ότι γνώμη μου ήταν ότι εάν αποφάσιζε να αναλάβει την ηγεσία του κόμματος, θα έπρεπε να είναι έτοιμος να κάμει τομές, να συγκρουστεί με νοοτροπίες και ανθρώπους και τα κατεστημένα του κόμματος, διαφορετικά να μην αναλάμβανε. Συμφώνησε. Έδειχνε αποφασισμένος να οδηγήσει το κόμμα σε μιαν άλλη εποχή, να το ξεριζώσει από τις αναχρονιστικές δομές του και την παλαιοκομματική νοοτροπία του. Μία ακριβώς εβδομάδα προτού μεσολαβήσει το συνέδριο παράδοσης της εξουσίας, ο Τάσσος Παπαδόπουλος είχε δώσει συνέντευξη σε μία εφημερίδα, στην οποία καταδίκαζε την ίδρυση από το κόμμα εταιρείας, την οποία είχε συστήσει το ΔΗΚΟ, την εποχή του Χρηματιστηρίου, για να συμμετέχει σε χρηματιστηριακές συναλλαγές. Τόνιζε ότι ποτέ δεν είχε ενημερωθεί, ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και στέλεχος του κόμματος, γι αυτήν την απόφαση. Και εμμέσως επέρριπτε ευθύνη για την απόφαση, στον Σπύρο Κυπριανού. Η συνέντευξη προκάλεσε τριγμούς μέσα στο ΔΗΚΟ. Υπήρχαν φόβοι ότι ο Σπύρος Κυπριανού, χολωμένος, θα απέσυρε την παράδοση της προεδρίας στον Τάσσο Παπαδόπουλο. Αλλά και να απετρέπετο αυτό το ενδεχόμενο, οι πάντες διερωτώντο σε ποια παγερή ατμόσφαιρα θα επραγματοποιείτο η παράδοση της προεδρίας, με τον αποχωρούντα και τον μέλλοντα Πρόεδρο ΜΕ ΕΠΑΘΛΟ την καρέκλα ένα κόμμα-επαίτης πότε στην αυλή των κομμουνιστών και πότε στην αυλή των νεοφιλελευθέρων να βρίσκονται στο μέσο μίας αντιδικίας, την οποία είχε προκαλέσει η συνέντευξη. Εκείνες τις μέρες, ούτε ο Κυπριανού, ούτε ο Παπαδόπουλος αντάλλαξαν έστω και ένα τηλεφώνημα. Κάποιοι συνεργάτες του Τάσσου τον προέτρεψαν όπως συναντηθεί με τον Κυπριανού, ώστε να δοθούν αμοιβαίες εξηγήσεις και το θέμα να λήξει. Ο Τάσσος αρνήθηκε. Έκρινε ότι δεν υπήρχε λόγος ούτε να απολογηθεί, ούτε να δώσει εξηγήσεις. Τελικά και με τη μεσολάβηση συνεργατών και των δύο, η παρεξήγηση ήρθη και η ανάληψη της προεδρίας έγινε κατά τρόπον ομαλό. Τις πρώτες ημέρες της προεδρίας του, ο Τάσσος Παπαδόπουλος δεν πατούσε το πόδι του στο κόμμα. Εργαζόταν από το δικηγορικό του γραφείο. Ξεκίνησαν οι ψίθυροι και οι μπηχτές. Γιατί δεν έρχεται εδώ να δουλέψει και παραμένει στο μέγαρο Σιαντεκλαίρ;, διερωτούνταν. Ο Τάσσος προέβαλλε ως πρόσφορη δικαιολογία, ότι το δικηγορικό του γραφείο ήταν πλήρως και άριστα στελεχωμένο, ώστε να διεξάγει την εργασία του, πολύ πιο άνετα απ ό,τι στο κόμμα. Και, σίγουρα, αυτός ήταν ένας από τους λόγους. Όμως ο βαθύτερος λόγος ήταν ότι ο Τάσσος, εκ φύσεως εργασιομανής και πολύ αυστηρός με τον εαυτό του και με τους συνεργάτες του, οι οποίοι ήταν υποχρεωμένοι να ακολουθούν τους δικούς του ρυθμούς εργασίας και την ίδια ποιότητα, δεν μπορούσε να ανεχθεί αυτά που έβλεπε στο κόμμα. Δεν μπορώ να βλέπω ανθρώπους να κάθονται όλη μέρα στο γραφείο και να πίνουν καφέ, χωρίς να αισθάνονται να βγούν έξω, να έλθουν σε επαφή με τον κόσμο, και να μου παρουσιάσουν ένα σχέδιο κομματικής δράσης, συνήθιζε να λέγει. Ένα άλλο παράτυπο και σκανδαλώδες, που παρατηρείτο εκείνες τις ημέρες, ήταν η διαρροή, με κάθε λεπτομέρεια, πολλών σοβαρών θεμάτων που συζητούντο από τα συλλογικά όργανα του κόμματος, στις εφημερίδες και, κυρίως, προς την Αλήθεια. Ήταν έξαλλος για τη σαφή υπονόμευση που υφίστατο ο ίδιος και το κόμμα, από κάποια στελέχη του. Σε μία περίπτωση, μάλιστα, κατονόμασε και το στέλεχος προς το οποίο εστρέφοντο οι υποψίες του... Ανέφερα κάποια περιστατικά, για να καταδείξω την προσπάθεια που κατέβαλε, τότε, ο Τάσσος Παπαδόπουλος να οδηγήσει το κόμμα σε μία άλλη πορεία, να του αφαιρέσει την ετικέτα του κόμματος του ρουσφετιού και των πελατειακών σχέσεων και να αναδείξει νέα ικανά στελέχη. Δεν τα κατάφερε, ή δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει την προσπάθειά του. Η πραγματικότητα είναι ότι το ΔΗΚΟ παραμένει το ίδιο όπως το γνώρισε η κοινωνία, εδώ και χρόνια. Κόμμα το οποίο περιφέρεται ως επαίτης. πότε στην αυλή του ΑΚΕΛ και πότε στην αυλή του ΔΗΣΥ. Είναι αδύνατον να εξηγήσει κανείς πώς το ΔΗΚΟ μπορεί τόσο εύκολα να συγκυβερνά τη μία πενταετία με το ΑΚΕΛ και την επόμενη με τον ΔΗΣΥ. Και πάντοτε να προβάλλει στον λαό την εικόνα ενός αυτόφωτου, αυτοδύναμου, με τη δική του ιδεολογία και φιλοσοφία πολιτικού κόμματος. Και την ώρα που προβάλλει ως ο αψευδέστερος και γνησιότερος υποστηρικτής της διεκδικητικής γραμμής στο εθνικό θέμα, και ως ο ειλικρινέστερος εκπρόσωπος της ανθρωποκεντρικής φιλοσοφίας στην οικονομία, να συμπορεύεται με τη γραμμή Χριστόφια και Αναστασιάδη στο Κυπριακό και να ανεβάζει στην εξουσία Προέδρους, που ο ένας δηλώνει αμετανόητος κομμουνιστής και ο άλλος αποδεικνύει την προσήλωσή του στις νεοφιλελεύθερες συνταγές.

19 18-19-SPOT 16/11/2013 4:44? Μ Page 19 ΠΟΛΙΤΙΚΗ 19 Μάριος άλλως Νικόλας... ΣΕ ΕΝΑ από τα προηγούμενα ρεπορτάζ μου, στέγασα το κείμενο υπό τον τίτλο Μάριος άλλως Νικόλας, ή Νικόλας άλλως Μάριος. Και, όντως, έτσι έχουν τα πράγματα. Δεν υπάρχει καμία διαφορετική φιλοσοφία των δύο υποψηφίων για την προεδρία. Ούτε στο εθνικό ούτε στο θέμα της οικονομίας. Πόρρω απέχουν και οι δύο από το να προβάλλουν ως συνεχιστές της πολιτικής και της φιλοσοφίας, όπως λέγουν, του Τάσσου. Στο θέμα της οικονομίας, ο Τάσσος Παπαδόπουλος, αν και μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ένας εκ των εκπροσώπων του κεφαλαίου, η πολιτική που άσκησε ήταν πολιτική διατήρησης της κοινωνικής συνοχής, και υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ευπαθών ομάδων. Είναι ο Τάσσος Παπαδόπουλος, ο οποίος ως Υπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση Μακαρίου, υπήρξε ο εμπνευστής και ο άνθρωπος που εισήγαγε το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Δεν στήριξε ακραίες πολιτικές είτε του ενός κοινωνικού εταίρου είτε του άλλου. Προσπάθησε να διατηρήσει δίκαιες ισορροπίες και το κατάφερε. Αντίθετα, ο Νικόλας Παπαδόπουλος υπήρξε, επί διακυβερνήσεως Χριστόφια, ένθερμος υποστηρικτής των νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων. Στο ίδιο μονοπάτι, ακόμη και χειρότερο, βαδίζει ο Μάριος Καρογιάν. Οι Υπουργοί του εγκρίνουν όλα τα τροϊκανά νομοσχέδια, το ΔΗΚΟ έχει συρθεί στην άποψη πως μόνο μέσω της τήρησης των μνημονίων μπορούμε να φθάσουμε στη Γη της Επαγγελίας. Δεν έχει ενδιαφερθεί, ούτε κατ ελάχιστον, για τις ευπαθείς ομάδες και τις μικρομεσαίες τάξεις, και όχι μόνο δεν έχει εμβολιάσει τον Νίκο Αναστασιάδη με ανθρωποκεντρικές φιλοσοφίες, αλλά αντίθετα σύρεται στις νεοφιλελεύθερες επιλογές του. Και όσον αφορά το Κυπριακό, ουδεμία διάσταση φαίνεται να προκύπτει μεταξύ τους. Ο Μάριος Καρογιάν ευλογεί όλες τις αναποτελεσματικές επιλογές του Νίκου Αναστασιάδη, χαιρετίζει τη διασύνδεση της επιστροφής της Αμμοχώστου με το άνοιγμα του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου, χαιρετίζει την αποδοχή της τουρκικής πρότασης για αμοιβαιότητα επισκέψεων, χαιρετίζει το άνοιγμα κεφαλαίων της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, ανέχεται τον εμπαιγμό στο θέμα Ντάουνερ και γενικά αποδεικνύεται γνήσιος συνοδοιπόρος μίας ζημιογόνας πορείας του εθνικού προβλήματος. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος, παρά το γεγονός ότι αποστασιοποιήθηκε από την υποστήριξη της υποψηφιότητας Νίκου Αναστασιάδη, δεν άνοιξε ούτε μία φορά το στόμα του να καταγγείλει την οικονομική πολιτική του, ούτε μία φορά να καταγγείλει τα δώρα Αναστασιάδη προς την Τουρκία. Συνεπώς, ποία η διαφορά μεταξύ των δύο ανδρών, ώστε ο ΔΗΚΟϊκός ψηφοφόρος να έχει να επιλέξει μεταξύ των δύο διαφορετικών υποψηφιοτήτων; Υπουργοί και καρέκλες Ένα άλλο δείγμα της απέραντης προσήλωσης των στελεχών του ΔΗΚΟ στην καρέκλα, είναι οι υπουργοποιήσεις στελεχών του. Ο Κυριάκος Κενεβέζος, μέλος της φιλοτασσικής πτέρυγας του ΔΗΚΟ, ο οποίος δεν ήταν δυνατόν να αγνοούσε την άποψη του Τάσσου Παπαδόπουλου για τον Νίκο Αναστασιάδη, στέλεχος που έζησε τον αδίστακτο πόλεμο που είχε εξαπολύσει ο σημερινός Πρόεδρος κατά της πολιτικής του Τάσσου Παπαδόπουλου, μέλος της ομάδας του Νικόλα και διαφωνών πλήρως με τις επιλογές Καρογιάν στο θέμα της συνέχισης της συνεργασίας με το ΑΚΕΛ, δέχεται να αποστασιοποιηθεί από τον Νικόλα Παπαδόπουλο στο θέμα της στήριξης της υποψηφιότητας Αναστασιάδη, για να χρισθεί Υπουργός Παιδείας. Και το άλλο: Όλα εκείνα τα στελέχη της ομάδας Καρογιάν, που υποστήριζαν την παραμονή του ΔΗΚΟ στην κυβέρνηση Χριστόφια, τώρα όλα στηρίζουν την παραμονή του κόμματος στην κυβέρνηση Αναστασιάδη! Εν ριπή οφθαλμού... Άλλο πρωτοφανές και ενδεικτικό της σαθρότητας που επικρατεί στο πολιτικό σύστημα, είναι οι ταχυδακτυλουργικές κινήσεις εγγραφής δεκαεννέα χιλιάδων, παρά μία, ΚΑΡΟΓΙΑΝ-ΝΙΚΟΛΑΣ: Ποτέ δεν έπεισαν ότι έχουν διαφορετικές φιλοσοφίες στο Κυπριακό και στην οικονομία. μελών στη διάρκεια ελάχιστων μηνών! Όταν κανένας δεν προσερχόταν στα γραφεία του κόμματος να ζητήσει να εγγραφεί μέλος, τώρα όλη η κοινωνία, ξεχνώντας την οικονομική δυστυχία της και τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει, τρέχει γονατιστή να ικετεύσει εγγραφή στα μητρώα του κόμματος. Είναι απίστευτες και αγγίζουν τα όρια του γελοίου, οι μαρτυρίες που έρχονται στο φως. Δέκτης μίας τέτοιας μαρτυρίας είναι και ο υπογράφων: Φίλος, ο οποίος ψηφίζει ΑΚΕΛ, δέχθηκε την επίσκεψη γνωστού του, ο οποίος του ζήτησε να εγγραφεί μέλος του ΔΗΚΟ. Φίλε μου, αφού ξέρεις ότι ψηφίζω άλλο κόμμα, τι ήλθες κοντά μου; του είπε. Υπόγραψε για να κρατάς δκυο σhoινιά. Κάτι μπορεί να χρειαστείς, ήταν η απάντηση. Και υπέγραψε... για το χάζιν. Άλλος ΔΗΚΟϊκός, μου τηλεφώνησε για να καταγγείλει ότι τα μέλη του κόμματος δέχονται από τα γραφεία του ΔΗΚΟ συνεχή μηνύματα με τους θερμούς χαιρετισμούς του Μάριου Καρογιάν, ή τα καλούν να παρευρεθούν σε συγκεντρώσεις του Προέδρου του ΔΗΚΟ. Ενώ σε νέα μέλη, στέλλονται μηνύματα ρουσφετολογικού χαρακτήρα. Υπάρχει γενικά ένα όργιο αντιδημοκρατικών και αντιδεοντολογικών ενεργειών, το οποίο στα μάτια του απλού πολίτη αποκαλύπτει όλο το εύρος ενός σαθρού πολιτικού συστήματος, το οποίο αντί να εκδημοκρατικοποιείται και να εκσυγχρονίζεται, όλο και απομακρύνεται από τις δημοκρατικές αρχές και διαδικασίες.

20 20-CMYK-21-SPOT 16/11/2013 5:00? Μ Page ΤΟ ΘΕΜΑ Η δημοσιονομική λιτότητα φέρνει κι άλλα φιλόδοξα μέτρα Το Μνημόνιο «πνίγει» την Κύπρο η Κύπρος κατάφερε να φτάσει όπου δεν μπορεί, να ξεπεράσει τα όριά της με τα δημοσιονομικά μέτρα λιτότητας και να καλύψει τους στόχους του Μνημονίου. Παραμένουν, όμως, χωρίς οξυγόνο η οικονομική ανάπτυξη, τα νοικοκυριά, οι ευπαθείς ομάδες και οι επιχειρήσεις ΤΗΣ ΧΡΥΣΩΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ* cytanet.com.cy. Η Κύπρος βρίσκεται γύρω από τον ασφυκτικό κλοιό της Τρόικας και οι πολίτες της έρμαιο των αποφάσεων λιτότητας και περισυλλογής, που επιβάλλονται και πρέπει να υλοποιηθούν σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του Μνημονίου, αλλά «σκοτώνουν» την οικονομική ανάπτυξη, παρατείνουν την ύφεση και «εξοντώνουν» νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η «εξόντωση» της Κύπρου μέσω του κυπριακού Μνημονίου, για το οποίο δεν μπορεί να υπάρξει καμιά απολύτως παρέκκλιση ή χαλάρωση, θα συνεχιστεί και θα ενταθεί, σε πολλές περιπτώσεις και την επόμενη χρονιά, καθώς το 2014 αρχίζει η υλοποίηση πολλών από τα μέτρα που επιβάλλουν οι τροϊκανοί. Προς το παρόν, η προσοχή είναι στραμμένη στη Σύνοδο του Eurogroup που καθορίστηκε για τις 9 Δεκεμβρίου 2013 και που εκτιμάται ότι, εκτός απροόπτου, θα δώσει το πράσινο φως για την εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου ύψους 100 εκατ. ευρώ προς την Κύπρο. Ο Πρόεδρος του Εurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ εξέφρασε, την περασμένη Τετάρτη, την πλήρη ικανοποίηση για την πορεία εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής, αναφέροντας ότι η Κύπρος είναι σε τροχιά για να πετύχει τους στόχους της και μάλιστα με άνεση. Το σκληρό πρόσωπο η αξιολογηση δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και η αντιπροσωπία της Τρόικας, που βρισκόταν στην Κύπρο μέχρι την περασμένη βδομάδα και που είναι πλέον γνωστή για το σκληρό πρόσωπό της και την άτεγκτη στάση της, επέβαλε στην Κύπρο να υλοποιήσει και αυτήν τη φορά συγκεκριμένες ενέργειες και δράσεις, σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια, πριν από την εκταμίευση της δόσης. Με το γνωστό ύφος και την ακραία σκληρή νότα που δίνει η Ντέλια Βελκουλέσκου, που ηγείται της αποστολής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι τροϊκανοί εκτοξεύουν έμμεσες αλλά και σαφείς προειδοποιήσεις ότι, εάν δεν υλοποιηθούν συγκεκριμένα μέτρα πριν από το Eurogroup, δεν θα δοθεί η συγκατάθεση για την εκταμίευση της επόμενης δόσης. Αξεπέραστα προβλήματα Η δημοσιονομική πολιτική και τα μέτρα λιτότητας που υλοποιούνται από την Κυβέρνηση, με συγκεκριμένες και σαφείς οδηγίες του Υπουργού Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, και που ενσωματώθηκαν στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2014, μπορεί να υλοποιούν τους δημοσιονομικούς στόχους του Μνημονίου και να τους ξεπερνούν, αλλά δυστυχώς προκαλούν και αξεπέραστα προβλήματα στην οικονομία και στην ανάπτυξη. Με τα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης που εισηγήθηκε το Υπουργείο Οικονομικών όχι μόνο φαίνεται πως υλοποιεί πλήρως τις δεσμεύσεις του Μνημονίου και πιάνει τους στόχους του, σπάζοντας τα όρια, αλλά ταυτόχρονα κινητοποιεί την Τρόικα για να ζητήσει την υιοθέτηση πρόσθετων μέτρων ύψους 0,3% του ΑΕΠ, που θα περιληφθούν και αυτά στον προϋπολογισμό για το Η Τρόικα, αντιλαμβανόμενη ότι το Υπουργείο Οικονομικών έχει τη δύναμη να υιοθετεί μέτρα σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής, απαίτησε την υλοποίηση πρόσθετων μέτρων, ακόμη πιο φιλόδοξων δημοσιονομικών στόχων. Πέραν των μέτρων ύψους 270 εκ. που έχουν αποφασιστεί, το επικαιροποιημένο Μνημόνιο κάνει αναφορά σε πρόσθετα μόνιμα μέτρα που θα φθάνουν το 0,3% του ΑΕΠ -κάπου 55 εκ.- και που θα συμπεριληφθούν στον προϋπολογισμό του Όπως καθόρισε η Τρόικα, το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα, που καθορίζει το έλλειμμα χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, θα πρέπει να περιοριστεί στα 483 εκ. ή στο 3,1% του ΑΕΠ, από τα 678 εκ. ή 4,25% του ΑΕΠ που καθορίστηκε ως ο στόχος για το 2014 στο προηγούμενο Μνημόνιο. Το επικαιροποιημένο Μνημόνιο προνοεί όπως το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα δεν θα πρέπει να ξεπεράσει το 8,4% του ΑΕΠ. Για το 2014 η Τρόικα εκτιμά ότι το έλλειμμα θα κυμαίνεται στο 7,4%, μία ποσοστιαία μονάδα κάτω από το 8,4%, που καθόρισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ως γνωστόν, η Τρόικα αναθεώρησε τις προβλέψεις για την ύφεση φέτος στο 7,7% από 8,7% και για το 2014 από 3,9% σε 4,8%. Για το 2015 και για το 2016, οι δημοσιονομικοί στόχοι δεν έχουν τροποποιηθεί. Το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να μειωθεί στα 340 εκ. ή 2,1% του ΑΕΠ το 2015 και στα 201 εκ. ή 1,2% του ΑΕΠ το 2016.