ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 05 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Θέμα Α Α. γ, Α. β, Α. γ, Α4. α, Α5. β ΘΕΜΑ Β Β. α. Λάθος Στο διάλυμα ΝαF έχουμε: Διάσταση του άλατος: ΝαF Νa + + F - Τα ιόντα F - υδρολύονται: A + F + ΟΗ Με την προσθήκη του διαλ/τος ΝαΟΗ, θα έχουμε πλήρη διάσταση της ισχυρής βάσης. ΝαΟΗ Να + + ΟΗ Στο νέο διάλυμα θα έχουμε αύξηση των ιόντων ΟΗ αλλά και αύξηση του όγκου του διαλύματος. Έτσι: Αν το διάλυμα ΝαΟΗ είναι πολύ αραιό, θα έχει p κοντά στο 7 και στο τελικό θα έχουμε p μικρότερο από αυτό που είχαμε στο δλμ. ΝαF. Αν το διάλυμα ΝαΟΗ δεν είναι πολύ αραιό, ενδεχομένως η αύξηση των ιόντων ΟΗ να είναι μεγαλύτερη της αύξησης του όγκου του διαλ/τος και συνεπώς η τιμή του p θα αυξηθεί. Συνεπώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποια θα είναι η μεταβολή του p. β. Σωστό Τα ισομερή βουτίνια είναι τα: -Βουτίνιο, ( ), που αντιδρά με δλμ ul/ N σύμφωνα με την αντίδραση + ul + N u + N 4 l Και το -Βουτίνιο, ( που δεν αντιδρά με δλμ ul/ N γ. Σωστό Στο διάλυμα έχουμε: Διάσταση του άλατος Nal: Ναl Νa + + l - τα ιόντα Νa +, l -, δεν αντιδρούν με το Η Ο και δεν επηρεάζουν το p του διαλ/τος. Διάσταση του άλατος Na: Na - + Νa + Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: & 9690

2 Και Η σε ιοντισμό: Η Η Ο + Δηλαδή στο διάλυμα περιέχεται το ασθενές οξύ Η και η συζυγής βάση του -. Άρα είναι ρυθμιστικό. δ. Λάθος Το ο ευγενές αέριο (Ηe) έχει δομή Κ: s. ε. Λάθος είναι ασθενέστερη σαν οξύ από το και συνεπώς δε μπορεί να ιοντιστεί όταν διαλυθεί στο. Β.α. 7Χ: s s p, άρα η περίοδο και 5η ( A ) ομάδα. Ψ: s s p 6 s άρα η περίοδο και η (ΙΙ A ) ομάδα. 8Ο: s s p 4 άρα η περίοδο και 6η (Ι A ) ομάδα. : s άρα η περίοδο και η (Ι A ) ομάδα. β. Η ενέργεια ου ιοντισμού (Ε i ) αυξάνεται προς τα πάνω και δεξιά στον περιοδικό πίνακα αφού προς τα πάνω μικραίνει η ατομική ακτίνα και προς τα δεξιά αυξάνεται το δραστικό πυρηνικό φορτίο Ζ*. Άρα μεγαλύτερη ενέργεια ου ιοντισμού (Ε i ) θα έχει το 7 Χ αφού είναι πιο πάνω και πιο δεξιά στον Π.Π. γ. Οι ηλεκτρονιακοί τύποι κατά Lewis είναι οι παρακάτω: : X : Ο, : Ψ ΘΕΜΑ Γ Γ. Οι συντακτικοί τύποι είναι: A: B: = Γ: ΟΟ Δ: ΟΟΝα Ε: Η ΟΗ Ζ: l Θ: Mgl Κ: Mg Λ: Μ: : : : Γ. Τα ισομερή βουτένια με ευθύγραμμη αλυσίδα είναι τα: Η= ( βουτένιο) και =Η ( βουτένιο). Αντίδραση με ΗΟ: Η= + ΗΟ S 4 Κύριο προϊόν Η= + ΗΟ S 4 Η ΟΗ Παραπροϊόν =Η +ΗΟ S ΜΟΝΑΔΙΚΟ προϊόν 4 Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: & 9690

3 Άρα Α: Η=, Β:, Γ: Η ΟΗ Έστω A δίνουν B και Γ. Αφού το μίγμα χωρίστηκε σε τρία ίσα μέρη, κάθε μέρος θα περιέχει B και ο μέρος: Με Να αντιδρούν και οι δυο αλκοόλες. + Να + Η Na ελευθερώνουν 6 Η ΟΗ + Να Η ΟΝα + Η Γ. ελευθερώνουν 6 =, 0, 05 + = 0, (),4 6 6 m ο μέρος: Με δλμ. Ι /ΝαΟΗ (αλογονοφορμική αντίδραση) αντιδρά μόνο η Β. + 4Ι + 6ΝαΟΗ ΟΟΝα + I + 5NaI + 5 δίνουν Οπότε: = 0,08 = 0,4 () Από (), () έχουμε: = 0,4 και = 0,06 ο μέρος: Με δλμ. ΚΜ 4 / S 4 οξειδώνονται και οι αλκοόλες. + ΚΜ 4 + S K S 4 + MS αντιδρούν με 0,08 αντιδρούν με x x = 0,08 x = 0,0 ΚΜ Η ΟΗ+4ΚΜ 4 +6 S 4 5 Η ΟΗ+K S 4 +4MS αντιδρούν με 4 0,0 αντιδρούν με x ,0 x = 4 x = 0,06 ΚΜ 4 5 Αντέδρασαν συνολικά 0,0 + 0,06 = 0,048 ΚΜ 4 Οπότε για το δλμ. ΚΜ 4 / S 4 έχουμε: 0,048 0, = 0,48 L Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: & 9690

4 ΘΕΜΑ Δ Δ. Έστω πως πρέπει να προσθέσουμε L από το διάλυμα Υ. Θα είναι: Nα Nα Nα 0, 0, 0, Θα πραγματοποιηθεί αντίδραση και το διάλυμα που θα προκύψει θα έχει p = 4, δηλ. θα είναι όξινο. Συνεπώς θα πρέπει να αντιδράσει πλήρως η βάση ΝαΟΗ και να περισσέψει οξύ. Η + ΝαΟΗ Na + Η Ο Αρχ. () 0, 0, αντ/σχημ. () 0, 0, 0, Τελικά () 0, 0, 0, Το τελικό διάλυμα που προκύπτει έχει όγκο ( + ) L και είναι ρυθμιστικό. Οπότε για το p του ρυθμιστικού διαλύματος θα ισχύει η εξίσωση ederso και asselbalch: βασης βασης βασης Θα ισχύει: p pkα log 4 4 log 0 log log βασ. = oξ. οξέ ος οξέ ος οξέ ος 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, = 0,5 L ή = 500 ml Δ. Υπολογίζουμε τις συγκεντρώσεις των σωμάτων στο διάλυμα Y 4 που προκύπτει από την ανάμιξη των Υ και Υ. 0, 0,5 Για το Η: = ( + ) = 0,05 M 0,5 Για το Η : = ( + ) = 0,5 M Τα δυο ασθενή οξέα που συνυπάρχουν στο διάλυμα Y 4 θα βρίσκονται σε ιοντική ισορροπία σύμφωνα με τις ισορροπίες: Η + Αρχ. (M) 0,05 αντ/σχημ. (Μ) x x x Ι. Ι (Μ) 0,05 x 0,05 x x + y Η + Αρχ. (M) 0,5 αντ/σχημ. (Μ) y y y Ι. Ι (Μ) 0,5 y 0,5 y x + y [ ] [ ] x (x y) K a 0 [] 0, x (x y) 5 () Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: & 9690

5 [ ] [ ] y (x y) K a y (x y) 5 () [ ] 0,5 Με πρόσθεση κατά μέλη των (), () παίρνουμε: y (x y) + x (x y) = ( x y) (x y) 0 (x y) 0,5 x y 0 [Η Ο + ] = 0 -,5 Μ Οπότε: p = -log[η Ο + ] = -log0 -,5 p =,5 Δ. Στο διάλυμα Y 4 περιέχονται και. Θα είναι: 4 0,05 0, ,5 0,5 4 Με την προσθήκη του Μg θα γίνουν οι αντιδράσεις: Μg + () Mg + ελευθερώνουν 0,05 ελευθερώνουν x ,05 x x 0,05 Μg + ( ) Mg + ελευθερώνουν 0,5 ελευθερώνουν x ,5 x x 0,5 = 0,05 + 0,5 = 0,75 Οπότε: m 0,75, 4 = 6,6 L m Δ4. To οξειδώνεται από το διάλυμα KM 4 / S 4 και προκαλείται αποχρωματισμός του δ/τος KM 4 / S 4. Συνεπώς θα μπορούσαμε να ογκομετρήσουμε δλμ. με πρότυπο δλμ. KM 4 / S 4. Προσθέτουμε σιγά σιγά πρότυπο διάλυμα. Θε βλέπουμε πως το πρότυπο δλμ. θα αποχρωματίζεται. Η διαδικασία σταματά όταν η πρώτη σταγόνα πρότυπου που θα προστεθεί, δεν θα αποχρωματιστεί. Αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει άλλη ποσότητα για να αντιδράσει. Δηλ. φτάσαμε στο τελικό σημείο της ογκομέτρησης. Μετράμε τον όγκο του πρότυπου διαλύματος που αποχρωματίστηκε από τον όγκο του δ/τος. Έστω πως ογκομετρήθηκαν L δ/τος και πως για το τελικό σημείο καταναλώθηκαν L πρότυπου δ/τος. Θα είναι: x x Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: & 9690

6 ΚΜ4 και ΚΜ 4 ΚΜ 4 Στη συνέχεια από τη στοιχειομετρία της αντίδρασης θα έχουμε: 5 + KM 4 + S K S 4 + MS = 5 x = 5 x Δείκτης για την ογκομέτρηση ΔΕΝ απαιτείται αφού το τέλος της ογκομέτρησης το αντιλαμβανόμαστε από τον μη αποχρωματισμό του πρότυπου διαλύματος. Επιμέλεια απαντήσεων: Λογιώτης Σταύρος Οικονόμου Θανάσης Φυσικοί Φροντιστήριο Μ.Ε «ΕΠΙΛΟΓΗ» - Καλαμάτα Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: & 9690