Οκάδα Δξγαζίαο. Πξφηαζε. γηα έλα ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ

Transcript

1 1 ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΓΖΜΟΚΡΑΣΗΑ ΤΠΟΤΡΓΔΗΟ ΠΑΗΓΔΗΑ ΚΑΗ ΘΡΖΚΔΤΜΑΣΧΝ, ΠΟΛΗΣΗΜΟΤ ΚΑΗ ΑΘΛΖΣΗΜΟΤ Οκάδα Δξγαζίαο Πξφηαζε γηα έλα ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ (δνκψλ, εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, δηαδηθαζηψλ θαη αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ) Ννέκβξηνο 2012

2 2 Πεξηερφκελα Α ΜΔΡΟ:... 3 ΔΗΑΓΧΓΖ... 3 ΓΔΝΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΜΟΝΣΔΛΑ ΚΑΗ ΥΑΡΑΚΣΖΡΑ ΣΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ Δηζαγσγή. Βαζηθέο δηαπηζηψζεηο Ζ δηεζλήο εκπεηξία Γεληθφ πιαίζην, κνληέια θαη ραξαθηήξαο ηεο αμηνιφγεζεο Γηαζηάζεηο ηεο αμηνιφγεζεο ζηηο επξσπατθέο ρψξεο Ζ Αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ πνιηηηθψλ Ζ αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο Ζ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ Β ΜΔΡΟ: Ζ ΦΗΛΟΟΦΗΑ ΣΖ ΠΡΟΣΑΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ Ζ ζχγρξνλε ηζηνξηθή ζπγθπξία θαη ην πιαίζην ηεο πξφηαζεο Ζ θηινζνθία ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θνπφο ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο Παξάδεηγκα 1: Αξρέο θαη πξφηππα πνηφηεηαο ζηελ ειιεληθή εθπαίδεπζε Ζ αμηνιφγεζε σο «εθπαηδεπηηθφ ζπκβφιαην» κεηαμχ Πνιηηείαο θαη εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο Γ ΜΔΡΟ: ΣΟ ΠΛΑΗΗΟ ΣΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ Σν πιαίζην ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο αμηνιφγεζεο Ο ξφινο ηεο Α.ΓΗ.Π.Δ. θαη ηεο ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ Ζ Α.ΓΗ.Π.Δ Ζ ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ Κεληξηθφ επίπεδν: Ζ αμηνιφγεζε ηνπ ΤΠΑΗΘΠΑ Πεξηθεξεηαθφ επίπεδν: Ζ αμηνιφγεζε ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γ/λζεο Π.Δ. & Γ.Δ. θαη ησλ ζηειερψλ εθπ/ζεο Δπίπεδν Γ/λζεο Δθπ/ζεο: Ζ αμηνιφγεζε ηεο Γ/λζεο εθπαίδεπζεο, ησλ ρνιηθψλ πκβνχισλ θαη ησλ Γ/ληψλ Δθπ/ζεο Σνπηθφ επίπεδν: Ζ αμηνιφγεζε ηνπ έξγνπ ηνπ Γηεπζπληή ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο Απην-αμηνιφγεζε ηεο Πνηφηεηαο ηνπ Δθπαηδεπηηθνχ Έξγνπ ρνιηθήο Μνλάδαο Ζ αμηνιφγεζε ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ θνπφο, Πεδία θαη Κξηηήξηα Αμηνιφγεζεο Έξγνπ ησλ Δθπαηδεπηηθψλ Δπαγγεικαηηθή αλάπηπμε εθπαηδεπηηθψλ θαη ζχλδεζε ηεο αμηνιφγεζεο κε ηελ επηκφξθσζε Ζ εθδίθαζε ησλ ελζηάζεσλ ζηελ αμηνιφγεζε ησλ ζηειερψλ ηεο εθπαίδεπζεο θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ Δηδηθέο πεξηπηψζεηο Δθπαηδεπηηθψλ Ζ αμηνιφγεζε ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο Πξνηάζεηο γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ πξνηεηλφκελνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Σν Πιαίζην ηεο ΑΠΔΔ Δλδεηθηηθή Φφξκα Αμηνιφγεζεο Γηεπζπληή ρνιηθήο Μνλάδαο θαη ΔΚ Δλδεηθηηθή Φφξκα Αμηνιφγεζεο ρνιηθνχ πκβνχινπ Δλδεηθηηθή Φφξκα Αμηνιφγεζεο Γηεπζπληή Δθπαίδεπζεο Δλδεηθηηθέο Φφξκεο Αμηνιφγεζεο Δθπαηδεπηηθνχ Δλδεηθηηθή Βηβιηνγξαθία... 90

3 3 Α ΜΔΡΟ: ΔΙΑΓΧΓΗ ΓΔΝΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ΜΟΝΣΔΛΑ ΚΑΙ ΥΑΡΑΚΣΗΡΑ ΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ εκείσζε: Ζ παξνχζα πξφηαζε αλαθέξεηαη ζε καζεηέο θαη καζήηξηεο, ζε λεπηαγσγνχο, δαζθάιεο, δαζθάινπο, θαζεγήηξηεο, θαζεγεηέο, δηεπζχληξηεο, δηεπζπληέο, ζρνιηθέο θαη ζρνιηθνχο ζπκβνχινπο, αιιά επεηδή ε ειιεληθή γιψζζα δελ πξνβιέπεη νπδέηεξεο εθθξάζεηο πνπ λα δειψλνπλ θαη ηα δχν θχια θάλεη ρξήζε ησλ ιέμεσλ καζεηήο, εθπαηδεπηηθφο, Γηεπζπληήο θαη ρνιηθφο χκβνπινο, ρσξίο ε ρξήζε ηνπ αξζεληθνχ γέλνπο λα ππνθξχπηεη ζεμηζηηθέο δηαθξίζεηο.

4 4 1. Δηζαγσγή. Βαζηθέο δηαπηζηψζεηο Οπνηαδήπνηε ζεσξεηηθή ζπδήηεζε θαη πνιχ πεξηζζφηεξν ε δηακφξθσζε κηαο ζπγθεθξηκέλεο πξφηαζεο γηα ηε ζέζπηζε ελφο ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ζηελ Δθπαίδεπζε, ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζην ζχλνιφ ηνπ, ησλ επηκέξνπο παξαγφλησλ δηακφξθσζήο ηνπ θαη, αλάκεζα ζε απηνχο, ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ δελ είλαη δπλαηφ λα πξαγκαηνπνηεζεί ρσξίο ζαθή αλαθνξά ζην ηζηνξηθφ θαη πνιηηηθφ πιαίζην εληφο ηνπ νπνίνπ επηρεηξείηαη ε ζρεηηθή ζπδήηεζε θαη πνιχ πεξηζζφηεξν ε ζχιιεςε θαη ε πινπνίεζε ηνπ πξνηεηλφκελνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο. Λακβάλνληαο ππφςε ηελ εηζαγσγηθή απηή παξαηήξεζε, είλαη αλάγθε λα ππνγξακκίζνπκε ηα εμήο: Ζ ειιεληθή εθπαίδεπζε δελ γλψξηζε πνηέ κέρξη ζήκεξα ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Σν ζχζηεκα Δπηζεψξεζεο ηεο Δθπαίδεπζεο έπαςε λα ιεηηνπξγεί επί ηεο νπζίαο ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1970 (άξζε επηζεσξήζεσλ) θαη ηππηθά αληηθαηαζηάζεθε ιίγν αξγφηεξα (1982) κε ηελ Δπηζηεκνληθή θαη Παηδαγσγηθή Καζνδήγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ηε Γηνίθεζε ηεο Δθπαίδεπζεο. Κπξηφηεξνο ιφγνο πνπ νδήγεζε ζηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ ζεζκνχ ηνπ Δπηζεσξεηή Α θαη Β απφ απηνχο ηνπ ρνιηθνχ πκβνχινπ, ηνπ Πξντζηάκελνπ Γηεχζπλζεο (αξγφηεξα Γηεπζπληή Δθπαίδεπζεο) θαη ησλ Πξντζηακέλσλ Γξαθείνπ Δθπαίδεπζεο (έρνπλ πιένλ θαηαξγεζεί), ήηαλ ε ηζρπξή θξηηηθή ηελ νπνία ππέζηε ν ζεζκφο, θπξίσο απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο θαη ηηο Οκνζπνλδίεο ηνπο. Ζ θξηηηθή απηή αλαδείθλπε ην γεγνλφο φηη ε Δπηζεψξεζε δελ επηρεηξνχζε λα απνηηκήζεη ην παξαγφκελν εθπαηδεπηηθφ έξγν θαη ηε ζπκβνιή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζ απηφ, αιιά ην ίδην ην πξφζσπν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη είρε σο απνηέιεζκα ηε ρεηξαγψγεζή ηνπ ζε πεξηφδνπο θαηά ηηο νπνίεο επηθξαηνχζαλ θνξηηζκέλεο θνηλσληθνπνιηηηθέο ζπλζήθεο. Ζ ρξνληθή πεξίνδνο ησλ ηξηψλ θαη πιένλ δεθαεηηψλ, πνπ αθνινχζεζε ηελ θαηάξγεζε ηνπ ζεζκνχ ηνπ Δπηζεσξεηή, δε δηεπθφιπλε θακία ζπδήηεζε ζρεηηθή κε ηελ αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Όπνηα αλάινγε ζπδήηεζε πξαγκαηνπνηήζεθε θαηά ηελ πεξίνδν απηή αθνξνχζε έλα ζεσξεηηθφ ή ππνζεηηθφ πιαίζην εθαξκνγήο ηεο αμηνιφγεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ, κε απνηέιεζκα φπνηεο αμηνπξφζεθηεο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο αθνινχζεζαλ, λα παξακέλνπλ αλελεξγέο θαη ζηα «ραξηηά». Καηά ηελ πεξίνδν απηή, παγθνζκίσο θαη ηδηαίηεξα ζηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ., ηα ζπζηήκαηα αμηνιφγεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ εμειίρζεθαλ ζεκαληηθά, κε απνηέιεζκα ζηνλ ηνκέα απηφλ ε ρψξα καο λα απνθιίλεη απφ ηα δηεζλψο θξαηνχληα. Μνξθέο αμηνιφγεζεο ηεο Δθπαίδεπζεο νη νπνίεο πθίζηαληαη ζήκεξα ζηελ παηξίδα καο θαη αθνξνχλ ζηε Γεληθή Δθπαίδεπζε είηε απνηππψλνληαη ζε εθζέζεηο δηεζλψλ νξγαληζκψλ, αθνξνχλ επηκέξνπο ζέκαηα θαη απαληνχλ ζε ζπγθεθξηκέλα εξσηήκαηα πνπ απηνί ζέηνπλ (π.ρ. PISA), είηε ζρεηίδνληαη κε ηηο εθζέζεηο πνπ ζπληάζζνπλ νη ρνιηθέο Μνλάδεο θαη νη ρνιηθνί χκβνπινη (εηήζηεο εθζέζεηο απνινγηζκνχ) ζηα πιαίζηα ησλ ππεξεζηαθψλ ηνπο ππνρξεψζεσλ. Οη εθζέζεηο απηέο, φκσο, δελ έρνπλ απνθηήζεη εληαία θαη επηζηεκνληθά ειεγκέλε κνξθή, θαηαγξάθνπλ ειιηπψο θάπνηα επηκέξνπο ζηνηρεία ηνπ

5 εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη, επηπιένλ, παξέκεηλαλ αλαμηνπνίεηεο γηα δεθαεηίεο απφ ην Τπνπξγείν Παηδείαο. Δπηπιένλ, νξηζκέλεο πξνζπάζεηεο απνηχπσζεο θαη άκεζεο ζπιινγήο ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ζηνπο φξνπο πινπνίεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ή ζηελ αμηνιφγεζε ζεκαληηθψλ παξαγφλησλ δηακφξθσζήο ηνπ, φπσο ήηαλ ε Έξεπλα γηα ηελ αμηνιόγεζε πνηνηηθώλ ραξαθηεξηζηηθώλ ηνπ ζπζηήκαηνο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ηνπ Παηδαγσγηθνχ Ηλζηηηνχηνπ (Γ. Βιάρνο, θ.α. 2008), ην Πξφγξακκα ηεο Απνηύπσζεο ηνπ Δθπαηδεπηηθνύ πζηήκαηνο ζε επίπεδν ρνιηθώλ Μνλάδσλ, πνπ πινπνηήζεθε ζηηο αξρέο ηεο πεξαζκέλεο δεθαεηίαο απφ ην ΚΔΔ, ε δεκηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο survey θαη ε πξνζπάζεηα ζπζηεκαηηθήο αμηνιφγεζεο ησλ λέσλ ζρνιηθψλ εγρεηξηδίσλ θαη δηδαθηηθψλ παθέησλ, παξακέλνπλ. ζπλνιηθά ή κεξηθψο. αλεθκεηάιιεπηεο θαη κε επαξθψο αμηνπνηήζηκεο, ελψ ζα κπνξνχζαλ λα ζπλεηζθέξνπλ ζεκαληηθά ζε κηα επξχηεξε πξνζπάζεηα απνηχπσζεο θαη ζηε ζπλέρεηα αμηνιφγεζεο φςεσλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ. Μηα πξφζθαηε εκπεηξία αμηνιφγεζεο αθνξά ζην πξφγξακκα «Απηναμηνιφγεζεο ηνπ Δθπαηδεπηηθνχ Έξγνπ ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ» (( ), ζην νπνίν ζπκκεηείραλ νηθεηνζειψο θαη κεηά απφ απφθαζε ησλ πιιφγσλ Γηδαζθφλησλ 500 πεξίπνπ ζρνιηθέο κνλάδεο φισλ ησλ βαζκίδσλ απφ φιεο ηηο πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο, ζηα πιαίζηα ηνπ νπνίνπ αλαπηχρζεθαλ εζράξεο απνηχπσζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζε επίπεδν ζρνιηθψλ κνλάδσλ. πκπεξάζκαηα ζεηηθά θαη αξλεηηθά απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο κπνξνχλ πιένλ λα αμηνπνηεζνχλ ζε κηα γεληθεπκέλε εθαξκνγή. ηε ζεκεξηλή ζπγθπξία, ην ελδηαθέξνλ γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ, θαζψο θαη ε πξννπηηθή ζεζκνζέηεζεο ελφο ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ζηελ Δθπαίδεπζε ζπλδένληαη κε ηε ζπλνιηθφηεξε πξνζπάζεηα αλακφξθσζεο ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ Διιεληθνχ θξάηνπο, ηελ νπνία θαηαβάιιεη ν ειιεληθφο ιαφο, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί, ζε αζθπθηηθά ρξνληθά πεξηζψξηα θαη κε φ,ηη απηφ ζπλεπάγεηαη ζην θνηλσληθφ, νηθνλνκηθφ, πνιηηηθφ θαη πνιηηηζηηθφ επίπεδν, ε δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή θαη ν εθζπγρξνληζκφο ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο. Ζ ζπλζήθε απηή, βέβαηα, κε θαλέλα ηξφπν δελ κπνξεί λα ζέζεη ζε ακθηζβήηεζε ην γεγνλφο φηη ε αμηνιφγεζε ηεο Δθπαίδεπζεο θαη ε αμηνιφγεζε ζηελ Δθπαίδεπζε, απνηειεί αλαπφζπαζην κέξνο ηεο φιεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Eπηπιένλ, απνηειεί θαζήθνλ θαη ππνρξέσζε φισλ ησλ εκπιεθνκέλσλ κε ηελ Δθπαίδεπζε ζεζκψλ θαη πξνζψπσλ πξνο ηνπο καζεηέο θαη ηνπο γνλείο ηνπο θαη γεληθφηεξα ηελ ειιεληθή θνηλσλία, ε νπνία θαη επηθνξηίδεηαη ην θφζηνο ηεο. Απνηειεί, επίζεο, δηθαίσκα θαη επζχλε πνπ αθνξά εμίζνπ ην ίδην ην Τπνπξγείν Παηδείαο, ηηο δνκέο θαη ηηο ππεξεζίεο ηνπ, ηηο ζρνιηθέο κνλάδεο θαη ηα ζηειέρε εθπαίδεπζεο θαη, ηέινο, ηνπο εθπαηδεπηηθνχο, σο άηνκα, είηε απηνί βξίζθνληαη ζην θαηψθιη ηεο αθππεξέηεζεο είηε αζθνχλ γηα πξψηε θνξά ην ιεηηνχξγεκά ηνπο, ζε θάπνην κηθξφ ζρνιείν ζηηο εζραηηέο ηεο παηξίδαο καο. Οη πξνεγνχκελεο δηαπηζηψζεηο δελ πξέπεη λα καο νδεγήζνπλ ζην λα παξαβιέςνπκε ζεηξά επηζηεκνληθψλ, αιιά θαη πξαθηηθψλ δηαπηζηψζεσλ πνπ ηνλίδνπλ ην γεγνλφο φηη ε Αμηνιφγεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ηνπ έξγνπ ησλ Δθπαηδεπηηθψλ είλαη κηα δηαξθήο, επίπνλε, ρξνλνβφξα αιιά θαη πςεινχ θφζηνπο δηαδηθαζία, ζε νπνηνδήπνηε επίπεδν θαη αλ απηή πξαγκαηνπνηείηαη, πνπ απνζθνπεί, δηά ηεο θξηηηθήο θαη ηνπ αλαζηνραζκνχ ζηε βειηίσζε ηνπ πξνζθεξφκελνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ απφ ηα 5

6 ζχλνια θαη ηα άηνκα πνπ εκπιέθνληαη/ζπκκεηέρνπλ ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Μηα δηαδηθαζία πνπ βαζίδεηαη ζε έλα άηππν «εθπαηδεπηηθφ ζπκβφιαην» κεηαμχ ηεο Πνιηηείαο θαη ηεο Δθπαηδεπηηθήο Κνηλφηεηαο, ραξαθηεξίδεηαη απφ πλεχκα ακνηβαίαο εκπηζηνζχλεο θαη πεξηγξάθεηαη σο εληαίν ζχλνιν ζπγθεθξηκέλσλ θαη αθξηβνχο ραξαθηήξα δεζκεχζεσλ, πνπ αθνξνχλ ζηελ παηδαγσγηθή ζρέζε, ζηελ εθπαηδεπηηθή πξάμε θαη ηελ παηδαγσγηθή ιεηηνπξγία αηφκσλ θαη νκάδσλ, αιιά θαη ζηνπο απαξαίηεηνπο φξνπο πνπ ε πνιηηεία νθείιεη λα εμαζθαιίδεη κε ζηφρν ηελ ζπλερή βειηίσζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ. πλεπψο, ην ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ δελ κπνξεί λα έρεη ηηκσξεηηθφ ραξαθηήξα, αιιά, αληίζεηα, πξέπεη λα ζπλδέεηαη κε πξαθηηθνχο θαη επηζηεκνληθνχο ηξφπνπο ζπλερνχο βειηίσζήο ηνπο, ηδηαίηεξα δηακέζνπ ηεο ζπλερνχο επηκφξθσζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ, ηεο αλακφξθσζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ εξγαιείσλ θαη κέζσλ θαη ηεο αλαζπγθξφηεζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζεζκψλ. 2. Η δηεζλήο εκπεηξία Γεληθφ πιαίζην, κνληέια θαη ραξαθηήξαο ηεο αμηνιφγεζεο. Σελ ηειεπηαία δεθαεηία παξαηεξνχληαη ζηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ. πνιηηηθέο κεηαξξχζκηζεο θαη ηάζεηο ζχγθιηζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ ζε έλα πιαίζην πνπ θαζνξίδεηαη απφ ηηο πξνθιήζεηο ηεο πξνζαξκνγήο ζηηο «νηθνλνκίεο θαη ηηο θνηλσλίεο ηεο γλψζεο» θαη απφ ηελ πξννπηηθή ηεο επξσπατθήο νινθιήξσζεο. Οη εθπαηδεπηηθέο κεηαξξπζκίζεηο ζηηο δηάθνξεο ρψξεο επεξεάδνληαη άκεζα απφ ηηο ηζηνξηθά δηακνξθσκέλεο νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο θαη πνιηηηζκηθέο ηδηαηηεξφηεηεο θάζε ρψξαο. Ζ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ηεο εθπαίδεπζεο απνηειεί πνιηηηθή, θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή αλαγθαηφηεηα θαη θαζηζηά επηηαθηηθή ηελ απνηίκεζε ηεο ιεηηνπξγίαο θαη ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο ζε πνιιαπιά επίπεδα (θεληξηθφ, πεξηθεξεηαθφ, ηνπηθφ), ζε πνιιαπιέο δηαζηάζεηο (επηζηεκνληθή, εθπαηδεπηηθή, θνηλσληθή, πνιηηηζκηθή), κε πνιιαπιά ζεκεία αλαθνξάο (ζεζκηθφ πιαίζην, εθπαηδεπηηθέο πνιηηηθέο, κέζα εθαξκνγήο, ρξεκαηνδφηεζε, αλζξψπηλν δπλακηθφ, θα.) θαη πνιιαπινχο αλαδόρνπο (θπβεξλήζεηο, πνιηηηθά θφκκαηα, εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα, θνηλσληθνί εηαίξνη). Χο ζθνπφο ηεο αμηνιφγεζεο νξίδεηαη ε βειηίσζε ηεο εθπαηδεπηηθήο πξάμεο θαη ηεο πνηφηεηαο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ θαζψο θαη ε επαγγεικαηηθή αλάπηπμε ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζην πιαίζην ηεο δηα βίνπ κάζεζεο. Σα ζπζηήκαηα αμηνιφγεζεο ζηηο δηάθνξεο ρψξεο ηεο ΔΔ δηαθέξνπλ σο πξνο ηε θηινζνθία, ηηο αξρέο θαη ηηνο κεζφδνπο εθαξκνγήο. ην δηεζλή ρψξν, κε βάζε ηνλ ηδενινγηθφ πξνζαλαηνιηζκφ, ην ζθνπφ θαη ηε ζέζπηζε ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο δηαθξίλνληαη ηξία βαζηθά κνληέια αμηνιφγεζεο. ε πνιιέο ρψξεο εθαξκφδεηαη έλαο ζπλδπαζκφο ησλ δχν ή ηξηψλ κνληέισλ κε δηαθνξεηηθή έκθαζε ζην θάζε κνληέιν. Σα κνληέια αμηνιφγεζεο είλαη ηα αθφινπζα: α) ην παξαδνζηαθφ δηνηθεηηθό κνληέιν κε έκθαζε ζηνλ δεκφζην δηνηθεηηθφ έιεγρν ησλ εθπαηδεπηηθψλ σο αηφκσλ θαη ηεο απφδνζήο ηνπο ζηελ εθπαηδεπηηθή πξάμε («επηζεσξεηηζκφο» εμσηεξηθή αμηνιφγεζε), 6

7 β) ην ηερλνθξαηηθό-αληαγσληζηηθό κνληέιν κε έκθαζε ζηελ πξνζαξκνγή ζηηο απαηηήζεηο ηεο αγνξάο θαη ηελ απόδνζε ιόγνπ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη ηνπ ζρνιείνπ ζηελ θνηλσλία (εμσηεξηθή αμηνιφγεζε - αμηνιφγεζε κε βάζε ηηο εθξνέο, νη γνλείο σο θαηαλαισηέο θνξνινγνχκελνη πνιίηεο) θαη γ) ην δεκνθξαηηθφ ζπκκεηνρηθό κνληέιν κε έκθαζε ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ κέζα απφ ηελ αλάπηπμε ζπλεξγαηηθψλ δηαδηθαζηψλ (έκθαζε ζηηο δηαδηθαζίεο ηεο εζσηεξηθήο αμηνιφγεζεο θαη ηεο απηναμηνιφγεζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ κε βάζε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο). ηηο δηάθνξεο ρψξεο ε αμηνιφγεζε, αλάινγα κε ηνπο ζηφρνπο πνπ ζέηεη, ιακβάλεη ραξαθηήξα θαη πξνζαλαηνιηζκφ: α) ειεγθηηθό, φηαλ εζηηάδεη ζην απνηέιεζκα θαη ηηο εθξνέο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο θαη κεηξά ην βαζκφ επίηεπμεο πξνθαζνξηζκέλσλ ζηφρσλ, β) δηακνξθσηηθό θαη αλαηξνθνδνηηθό φηαλ εζηηάδεη ζηελ απνηίκεζε ηεο πνηφηεηαο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ. Αληίζηνηρα, ηα είδε θαη νη κνξθέο αμηνιφγεζεο δηαθξίλνληαη, κεηαμχ άιισλ, σο πξνο ηηο αθφινπζεο παξακέηξνπο: α) ην ζθνπό (απνηίκεζεο, δηαπηζησηηθή, δηακνξθσηηθή, θξίζεο γηα θαηάιεςε ζέζεο), β) ην ρξόλν (πεξηνδηθή, κφληκε/ ζπλερήο), γ) ηηο κεζφδνπο (πνηνηηθή, πνζνηηθή, κεηθηή), δ) ηα κέζα/ εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηνχλ (θξηηήξηα, δείθηεο, εξσηεκαηνιφγηα, ζπλεληεχμεηο, αηνκηθφο θάθεινο/ portfolio) Γηαζηάζεηο ηεο αμηνιφγεζεο ζηηο επξσπατθέο ρψξεο. ηνλ επξσπατθφ ρψξν έρνπλ δηακνξθσζεί πνιπεπίπεδα, πνιπδηάζηαηα θαη πνιχκνξθα ζπζηήκαηα αμηνιφγεζεο, πνπ ιακβάλνπλ ππφςε ηνπο ηφζν ηα δεδνκέλα ζε εζληθφ επίπεδν φζν θαη ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ καζεηηθνχ πιεζπζκνχ θαη ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο. ηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο έρεη ζεζπηζηεί δηαθξηηόο ή/θαη αλεμάξηεηνο θνξέαο/αξρή επνπηείαο, αμηνιόγεζεο θαη δηαζθάιηζεο ηεο πνηφηεηαο ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ. Ο επίζεκνο θνξέαο αμηνιφγεζεο έρεη ηζρπξφ ζπληνληζηηθό θαη ζπκβνπιεπηηθό ξόιν θαη ην έξγν ηνπ ζπλνδεχεηαη απφ κείσζε θαη απνδπλάκσζε ησλ ειεγθηηθώλ, δηνηθεηηθώλ θαη πεηζαξρηθώλ αξκνδηνηήησλ. Δληζρχνληαη νη ηάζεηο θαη νη δηαδηθαζίεο απνθέληξσζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ ζπζηήκαηνο, νη νπνίεο ζπλδένληαη κε ηελ αλάγθε δηαζθάιηζεο, θαη φρη απιψο ειέγρνπ, ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζηηο εθπαηδεπηηθέο δνκέο θαη ηηο ζρνιηθέο κνλάδεο. Παξαηεξείηαη κηα πνηθηιία ηύπσλ ηεο επνπηείαο, ηνπ ζπληνληζκνύ θαη ηεο αμηνιόγεζεο, ε νπνία κπνξεί λα δηεμάγεηαη ζε εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ ή ηνπηθφ επίπεδν, λα είλαη ηαθηηθή ή έθηαθηε, πιήξεο ή ζχληνκε, κεηά απφ αίηεκα ή ζπζηεκαηηθή, θ.ά. ηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο έρνπλ ζεζπηζηεί κεραληζκνί εμσηεξηθήο θαη εζσηεξηθήο αμηνιφγεζεο. Ζ έκθαζε ζην ζθνπφ θαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπο δηαθέξεη κεηαμχ ησλ ρσξψλ, αιιά εληζρχνληαη νη ζρέζεηο αιιειεπίδξαζεο, ππνζηήξημεο θαη αλαηξνθνδφηεζεο κεηαμχ ηνπο. 7

8 Η Αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ πνιηηηθψλ. ηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο ν αλεμάξηεηνο θνξέαο/αξρή επνπηείαο, αμηνιφγεζεο θαη δηαζθάιηζεο ηεο πνηφηεηαο έρεη ηελ επζχλε ηεο αμηνιφγεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο ζε φια ηα επίπεδα (θεληξηθφ, πεξηθεξεηαθφ, ηνπηθφ) αλαθνξηθά κε ηηο δνκέο, ηηο δηαδηθαζίεο θαη ην αλζξψπηλν δπλακηθφ. Οη ζχγρξνλεο ηάζεηο ησλ πνιηηηθψλ πνπ αλαπηχζζνληαη ζηηο δηάθνξεο ρψξεο αθνξνχλ ζε δεηήκαηα φπσο ε αλαδηνξγάλσζε ηνπ δηνηθεηηθνχ ηνκέα ηεο εθπαίδεπζεο (βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ πφξσλ, θαηάιιειε αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ππνζηήξημε ηεο επαγγεικαηηθήο αλάπηπμεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ), ε ελίζρπζε ησλ κεραληζκψλ ζηαηηζηηθήο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ ηεο αμηνιφγεζεο, ε αλάπηπμε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ, ε αλάπηπμε ζρέζεσλ θαη δηθηχσλ ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ ζπληειεζηψλ ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο θαη ησλ εηαίξσλ ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο κε ζηφρν ηελ αληαπφθξηζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο ζηηο απμαλφκελεο απαηηήζεηο ηεο εθπαίδεπζεο ζε εζληθφ θαη δηεζλέο επίπεδν. Ο επίζεκνο θνξέαο αμηνιφγεζεο- επνπηείαο ζε αξθεηέο ρψξεο εκπιέθεηαη ζηελ πεξηνδηθή αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ πνιηηηθψλ, ηελ αμηνιφγεζε ησλ πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ θαη ησλ ζρνιηθψλ εγρεηξηδίσλ, ζηελ πηζηνπνίεζε ησλ εμεηάζεσλ θαη ζηελ αμηνιφγεζε ησλ ηίηισλ ζπνπδψλ, ζηελ ππνζηήξημε ηεο επαγγεικαηηθήο αλάπηπμεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ. ε επξσπατθφ επίπεδν παξαηεξνχληαη ηάζεηο ζχγθιηζεο κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ ρσξψλ σο πξνο ηε ρξήζε δεηθηψλ πνηφηεηαο θαη θξηηεξίσλ απνηίκεζεο ηφζν ζην πεδίν ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο (δηδαθηηθέο θαη παηδαγσγηθέο πξαθηηθέο) φζν θαη ζην πεδίν ηεο επαγγεικαηηθήο αλάπηπμεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ. ηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο νη δηαδηθαζίεο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζπλδένληαη άκεζα κε ηελ ππνζηήξημε ηεο επαγγεικαηηθήο αλάπηπμεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ (κε έκθαζε ζηελ ππνζηήξημε δηαδηθαζηψλ ελδνζρνιηθήο επηκφξθσζεο) Η αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο. Ζ αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ πξαγκαηνπνηείηαη κε δηαδηθαζίεο εμσηεξηθήο θαη εζσηεξηθήο αμηνιφγεζεο. Ζ εμσηεξηθή αμηνιφγεζε ζπλήζσο ζπλδέεηαη: α) κε ην βαζκφ ηήξεζεο ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ ζρνιείσλ ζε δεηήκαηα ζρεηηθά κε ην ζεζκηθφ πιαίζην, ηελ εθαξκνγή ησλ εθπαηδεπηηθψλ δηαηάμεσλ θαη ηελ πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ θαη β) κε ηελ επίηεπμε πξνθαζνξηζκέλσλ εζληθψλ ζηφρσλ κε βάζε κεηξήζηκα θξηηήξηα (π.ρ. επηδφζεηο καζεηψλ, δηαξξνή καζεηψλ, θνίηεζε ζε επφκελε βαζκίδα, θ.ιπ.). ε δηάθνξεο ρψξεο ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο ρξεζηκνπνηνχληαη/ ζπλδένληαη κε ηελ θαηάηαμε ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ αλαθνξηθά κε δεηήκαηα ρξεκαηνδφηεζεο, αξηζηείαο, θ.ιπ. Όκσο ε δηεζλήο εκπεηξία έρεη θαηαιήμεη ζην φηη ε θαηάηαμε δεκηνπξγεί πεξηζζφηεξα πξνβιήκαηα απφ φζα, ελδερνκέλσο, επηιχεη.

9 Σελ ηειεπηαία δεθαεηία παξαηεξείηαη κία κεηαηφπηζε ηνπ ελδηαθέξνληνο πξνο ηελ απηναμηνιόγεζε ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο. Ζ εζσηεξηθή αμηνιφγεζε ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο κε έκθαζε ζηηο δηαδηθαζίεο ηεο απηναμηνιόγεζεο απνθηά ζπλερψο κεγαιχηεξε ζεκαζία. ε πνιιέο ρψξεο εθαξκφδεηαη πηινηηθά θαη ππφ ηελ θαζνδήγεζε ηνπ επίζεκνπ θνξέα αμηνιφγεζεο, κέζσ θεληξηθά θαζνξηδφκελσλ θξηηεξίσλ θαη κε ηε ρξήζε ππνζηεξηθηηθνχ πιηθνχ. Ζ απηναμηνιόγεζε ζπλδέεηαη άκεζα κε πνιηηηθέο επηκφξθσζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζε ελδνζρνιηθφ θαη ζε ηνπηθφ επίπεδν Η αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Ζ αηνκηθή αμηνιόγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ, ζηα θξάηε πνπ απηή πθίζηαηαη, απνηειεί μερσξηζηή αξκνδηφηεηα ηνπ επίζεκνπ θνξέα αμηνιφγεζεο θαη ζπλδέεηαη ζηελά κε ηελ επαγγεικαηηθή αλάπηπμε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. ηελ πιεηνλφηεηα ησλ επξσπατθψλ ρσξψλ ε αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ έρεη εληαρζεί ζηε ζπλνιηθή αμηνιφγεζε ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο. Δληαγκέλε ζηε αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο, ε αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ έρεη θπξίσο δηακνξθσηηθφ ραξαθηήξα θαη ζπλδέεηαη κε ηελ αλάιεςε δξάζεσλ βειηίσζεο ζε αηνκηθφ θαη ζπιινγηθφ επίπεδν.

10 10 Β ΜΔΡΟ: Η ΦΙΛΟΟΦΙΑ ΣΗ ΠΡΟΣΑΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ

11 11 3. Η ζχγρξνλε ηζηνξηθή ζπγθπξία θαη ην πιαίζην ηεο πξφηαζεο. Σν πξνηεηλφκελν ζχζηεκα γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ ιακβάλεη ππφςε ηε ζχγρξνλε νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή πξαγκαηηθφηεηα, ηηο αλάγθεο ηνπ ειιεληθνχ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο. Ζ πξφηαζε ζηεξίδεηαη ζην πθηζηάκελν ζεζκηθφ πιαίζην θαη ηελ θείκελε εθπαηδεπηηθή λνκνζεζία, αμηνπνηεί ζχγρξνλα εξεπλεηηθά δεδνκέλα θαη απνηειέζκαηα πηινηηθψλ πξνγξακκάησλ θαζψο θαη ηε δηεζλή εκπεηξία ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ζπζηεκάησλ αμηνιφγεζεο. θνπφο ηεο πξφηαζεο είλαη ε δηακφξθσζε ελφο εθαξκφζηκνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο κε εληαία θηινζνθία, αξρέο θαη ραξαθηήξα, πνπ λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ζχγρξνλεο απαηηήζεηο ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο θαη ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο. Ζ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηνπ ζεζκνχ πξνυπνζέηεη ηε δηαβνχιεπζε ηεο πξφηαζεο απηήο κε ηελ εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα θαη εμαξηάηαη απφ ηε ζπλαίλεζε θαη ηελ αλάπηπμε εκπηζηνζχλεο κεηαμχ εθπαηδεπηηθψλ θαη πνιηηείαο, ψζηε ην ζχζηεκα αμηνιφγεζεο πνπ ζα εθαξκνζηεί λα ζπκβάιεη ζεηηθά ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ πξνο φθεινο ησλ καζεηψλ θαη ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο. ρεηηθά κε ηε ζχγρξνλε ηζηνξηθή ζπγθπξία επηζεκαίλνληαη ηα αθφινπζα: 1. ην ειιεληθφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα δελ ππήξμε ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ηνπ ζπλνιηθνχ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ. 2. Γελ ππάξρεη θνπιηνχξα αμηνιφγεζεο ζηα ειιεληθά ζρνιεία. 3. Γελ ππάξρεη εκπεηξία ή επηκφξθσζε ζε ζέκαηα αμηνιφγεζεο εθπαηδεπηηθψλ θαη ζρνιηθψλ κνλάδσλ (εθηφο απφ νξηζκέλα πηινηηθά πξνγξάκκαηα θαη έξεπλεο). 4. Γελ ππάξρεη ε αλαγθαία πξνεηνηκαζία θαη ε θαηάιιειε ππνζηήξημε ηνπ ζπζηήκαηνο γηα λα ππνδερηεί ηελ αμηνιφγεζε ζε επίπεδν δνκψλ, ζηειερψλ θαη δηαδηθαζηψλ, π.ρ. χζηεκα ζπλερηδφκελεο επηκφξθσζεο θαη επαγγεικαηηθήο εμέιημεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ κε έκθαζε/εζηίαζε ζηελ ελδνζρνιηθή επηκφξθσζε, ην νπνίν πξέπεη λα δεκηνπξγεζεί άκεζα. 5.Ζ ζχγρξνλε ζπγθπξία ζηελ νπνία επηρεηξείηαη ε ζέζπηζε ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ζηελ Δθπαίδεπζε, είλαη ε δπζθνιφηεξε ησλ ηειεπηαίσλ δεθαεηηψλ ιφγσ ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο πνπ πιήηηεη επξχηεξα ζηξψκαηα ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο θαη ζπλδέεηαη κε θαηλφκελα πεξηζσξηνπνίεζεο, νηθνλνκηθνχ θαη θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ. χκθσλα κε ηα παξαπάλσ ζεσξνχκε φηη βαζηθνί ζηφρνη ηεο αμηνιφγεζεο θαηά ην πξψην ζηάδην ηεο εθαξκνγήο ηνπ ζεζκνχ πξέπεη λα είλαη: -ε αλάπηπμε ηεο εκπηζηνζχλεο ζηνλ εθπαηδεπηηθφ ρψξν κεηαμχ ηεο Πνιηηείαο θαη ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο -ε ζεκειίσζε ηεο επζχλεο ησλ δχν πιεπξψλ ζηνλ βαζκφ πνπ αλαινγεί ζε θάζε πιεπξά -ε δηακφξθσζε ηεο θνπιηνχξαο αμηνιφγεζεο ζηα ζρνιεία, ε νπνία ζα ζηεξίδεηαη ζηε ζπκκεηνρή θαη ηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Πξφζζεηεο αξρέο πνπ ζα πξέπεη λα δηέπνπλ ην αμηνινγηθφ ζχζηεκα είλαη ε δηαζθάιηζε ηεο δηθαηνζχλεο θαη ησλ ίζσλ επθαηξηψλ ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο.

12 Με βάζε ηα παξαπάλσ, ζεσξνχκε φηη ε αμηνιφγεζε πξέπεη λα απνηειέζεη έλα «εθπαηδεπηηθφ ζπκβφιαην» κεηαμχ ηεο πνιηηείαο θαη ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο πνπ ζα ζεκειηψλεηαη ζηηο παξαπάλσ αξρέο θαη ζα επηδηψμεη κέζα απφ ζηαδηαθή θαη πξνζεθηηθή δηαδηθαζία εθαξκνγήο ηελ απνηειεζκαηηθή πινπνίεζε ησλ παξαπάλσ ζηφρσλ Η θηινζνθία ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ 4.1. θνπφο ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο Ζ αμηνιφγεζε έρεη δηαπηζησηηθφ, δηακνξθσηηθφ, παηδαγσγηθφ θαη αλαπηπμηαθφ ραξαθηήξα. θνπφο ηνπ πξνηεηλφκελνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο είλαη ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζηηο εθπαηδεπηηθέο δνκέο θαη ζηα ζρνιεία ηεο ρψξαο. Δηδηθφηεξα, ε αμηνιφγεζε ζπκβάιιεη: α) ζηε δηαπίζησζε ηεο πνηφηεηαο, ησλ ιεηηνπξγηψλ θαη ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζηηο δνκέο θαη ηηο ζρνιηθέο κνλάδεο θαη ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ησλ ζηειερψλ ηεο εθπαίδεπζεο, β) ζηελ επίιπζε δπζιεηηνπξγηψλ, αδπλακηψλ θαη πξνβιεκάησλ πνπ παξαηεξνχληαη ζε επίπεδν δνκψλ, δηαδηθαζηψλ θαη αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, γ) ζηε δηάρπζε ησλ θαιψλ πξαθηηθψλ ζηα ζρνιεία φιεο ηεο ρψξαο, σο βαζηθνχ ζπληειεζηή ππνζηήξημεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζηηο δηαδηθαζίεο ηεο επηκφξθσζεο θαη ηεο αλαηξνθνδφηεζεο ηνπ έξγνπ ηνπο, δ) ζηελ ππνζηήξημε ηεο ζπλερνχο επαγγεικαηηθήο αλάπηπμεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζην πιαίζην ηεο δηα βίνπ κάζεζεο, ε) ζηε δηαξθή ελεκέξσζε ηεο θνηλσλίαο, ηεο Πνιηηείαο θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζρεηηθά κε ην επηηεινχκελν έξγν. Ζ αμηνιφγεζε δίλεη έκθαζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ. θνπφο ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο αμηνιφγεζεο δελ είλαη ε βαζκνιφγεζε ηεο απφδνζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ, αιιά ε αμηνιφγεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ σο κηαο ζπλερνχο δηαδηθαζίαο ελίζρπζεο ηεο επαγγεικαηηθήο αλάπηπμεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη βειηίσζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ πξνο φθεινο ησλ καζεηψλ θαη ηεο θνηλσλίαο. Ζ αμηνιφγεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζπλδέεηαη ππνρξεσηηθά κε ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο έλλνηαο «πνηφηεηα» ζηα αθφινπζα: 1. ην έξγν ησλ Γνκψλ (Κεληξηθφ επίπεδν, Πεξηθεξεηαθέο Γ/λζεηο, Γ/λζεηο Δθπ/ζεο, ρνιηθέο Μνλάδεο) 2. ηηο δηαδηθαζίεο πνπ αλαπηχζζνληαη/εθαξκφδνληαη ζε φια ηα παξαπάλσ επίπεδα 3. ην έξγν ησλ ζηειερψλ ηεο εθπαίδεπζεο θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηνλ θαζνξηζκφ ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ιακβάλνληαη ππφςε ηα αθφινπζα: α. Σν πιαίζην ηεο «πνηφηεηαο» ζπλδέεηαη κε ηνλ θαζνξηζκφ βαζηθψλ αξρψλ θαη πξνδηαγξαθψλ πνηφηεηαο πνπ ηζρχνπλ ζηα δηάθνξα επίπεδα πινπνίεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ (βι. πίλαθα κε παξάδεηγκα 1). β. Ζ αμηνιφγεζε ηεο πνηφηεηαο ζπλδέεηαη κε ην βαζκφ επίηεπμεο ησλ ζηφρσλ αλάινγα κε ηηο θαζνξηζκέλεο αξρέο/ πξνδηαγξαθέο, ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ θνξέα πινπνίεζεο (π.ρ.

13 Γ/λζε Δθπαίδεπζεο, ζρνιηθή κνλάδα) θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο (ζρνιηθή ηάμε, ηδηαηηεξφηεηεο καζεηψλ). γ. Δθείλνο πνπ νξίδεη ηηο πξνδηαγξαθέο ηεο πνηφηεηαο, δειαδή ε Πνιηηεία, έρεη θαη ηε βαζηθή επζχλε γηα ηε δηακφξθσζε ησλ πξνυπνζέζεσλ επηηέιεζεο θαη πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ ζε θάζε επίπεδν/θαηεγνξία. Αληίζηνηρα, νη θνξείο (π.ρ. ζρνιηθέο κνλάδεο/εθπαηδεπηηθνί) έρνπλ ηελ επζχλε γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ έξγνπ κε βάζε ηα δεδνκέλα πνπ ηζρχνπλ ζην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ έξγνπ ηνπο. 13 Παξάδεηγκα 1: Αξρέο θαη πξφηππα πνηφηεηαο ζηελ ειιεληθή εθπαίδεπζε Οξηζκέλεο απφ ηηο βαζηθέο αξρέο θαη ηα πξφηππα πνηφηεηαο πνπ δηέπνπλ ζήκεξα ηελ ειιεληθή εθπαίδεπζε θαη ζηεξίδνληαη ζην ηζρχνλ ζεζκηθφ πιαίζην, είλαη νη αθφινπζεο: -Σν ζρνιείν επηδηψθεη ηελ νιφπιεπξε αλάπηπμε ησλ αηνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ ηθαλνηήησλ ησλ καζεηψλ αλεμαξηήησο γέλνπο, θνηλσληθήο, πνιηηηζκηθήο πξνέιεπζεο ή άιισλ ηδηαηηεξνηήησλ -Η νξγάλσζε θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ ζρνιείνπ βαζίδεηαη ζηε δηακφξθσζε ελφο ζπκκεηνρηθνχ, ζπιινγηθνχ θαη ζπλεξγαηηθνχ πιαηζίνπ εξγαζίαο φισλ ησλ παξαγφλησλ ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο. -Η νξγάλσζε θαη ε δηνίθεζε ηνπ ζρνιείνπ βαζίδεηαη ζηελ αμηνπνίεζε ηεο εκπεηξίαο θαη ησλ ηθαλνηήησλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ππνζηεξίδεη ηελ επαγγεικαηηθή ηνπο αλάπηπμε θαη εμέιημε. -Οη εθπαηδεπηηθνί είλαη ζπλεπείο πξνο ηηο ππνρξεψζεηο ηνπο θαη αζθνχλ κε επάξθεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ηα θαζήθνληά ηνπο πξνο ηνπο καζεηέο θαη ην ζρνιείν. -Οη εθπαηδεπηηθνί ζρεδηάδνπλ θαη πξνζαξκφδνπλ ηε δηδαζθαιία ζηηο ηδηαίηεξεο αλάγθεο ησλ καζεηψλ, ρξεζηκνπνηνχλ θαηάιιειεο θαη πνηθίιεο δηδαθηηθέο κεζφδνπο, αμηνπνηνχλ ηνλ δηαζέζηκν εμνπιηζκφ θαη επηδηψθνπλ ηελ ελεξγφ ζπκκεηνρή ησλ καζεηψλ ζηηο δηαδηθαζίεο ηεο κάζεζεο. -Οη εθπαηδεπηηθνί δηακνξθψλνπλ ζεηηθφ παηδαγσγηθφ θιίκα ζηε ζρνιηθή ηάμε, εληζρχνπλ ηε δεκηνπξγηθή ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ καζεηψλ, παξαθνινπζνχλ ζπζηεκαηηθά ηελ πξφνδν ησλ καζεηψλ θαη ρξεζηκνπνηνχλ πνηθίιεο κεζφδνπο αμηνιφγεζεο γηα ηελ αλαηξνθνδφηεζε ηεο δηδαζθαιίαο θαη ησλ εξγαζηψλ ησλ καζεηψλ. -Οη ζρέζεηο ζην ζρνιείν δηέπνληαη απφ ηηο αξρέο ηεο κε δηάθξηζεο, ηνπ ζεβαζκνχ ησλ δηθαησκάησλ θαη ηεο πξνζσπηθφηεηαο ησλ καζεηψλ θαη ηεο δεκηνπξγίαο αζθαινχο πεξηβάιινληνο κάζεζεο. -ην ζρνιείν εθαξκφδνληαη πξαθηηθέο παξαθνινχζεζεο ηεο θνίηεζεο ησλ καζεηψλ, ππνζηεξίδεηαη ηαθηηθή θαη ακθίδξνκε επηθνηλσλία κε ηνπο γνλείο θαη αλαπηχζζνληαη επνηθνδνκεηηθέο ζπλεξγαζίεο κε άιια ζρνιεία, εθπαηδεπηηθνχο θαη θνηλσληθνχο θνξείο. -ην ζρνιείν πινπνηνχληαη εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα, αλαιακβάλνληαη θαηλνηφκεο πξσηνβνπιίεο θαη αλαπηχζζνληαη ππνζηεξηθηηθέο θαη αληηζηαζκηζηηθέο παξεκβάζεηο. -ην ζρνιείν ππνζηεξίδεηαη κηα ζπλερήο θαη ζπζηεκαηηθή δηαδηθαζία πξνγξακκαηηζκνχ θαη βειηίσζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ, πνπ βαζίδεηαη ζηε δηεπξπκέλε ζπκκεηνρή ησλ κειψλ ηεο ζρνιηθήο θνηλφηεηαο θαη δηαζθαιίδεη ηελ αμηνπνίεζε θαη ηελ βησζηκφηεηα ησλ απνηειεζκάησλ Η αμηνιφγεζε σο «εθπαηδεπηηθφ ζπκβφιαην» κεηαμχ Πνιηηείαο θαη εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο Όπσο ζηελ πιεηνλφηεηα ησλ επξσπατθψλ ρσξψλ, πξνηείλεηαη θαη γηα ηε ρψξα καο έλα ζπλδπαζηηθφ ζχζηεκα αμηνιφγεζεο, πνπ πεξηιακβάλεη ηελ απην-αμηνιφγεζε, ε νπνία γίλεηαη απφ ζπιινγηθά φξγαλα θαη αθνξά ζην εθπαηδεπηηθφ έξγν ησλ δνκψλ, ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, αιιά θαη ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο, ηελ ηεξαξρηθή εζσηεξηθή αμηνιφγεζε, πνπ γίλεηαη απφ ζεζκηθά φξγαλα θαη αθνξά ζην εθπαηδεπηηθφ έξγν κνλάδσλ, ζηειερψλ ηεο εθπαίδεπζεο θαη εθπαηδεπηηθψλ, θαη ηελ εμσηεξηθή αμηνιφγεζε, πνπ γίλεηαη απφ αλεμάξηεηε δηαζθάιηζεο ηεο πνηφηεηαο θαη αθνξά ζηε

14 δηαζθάιηζε ηεο εγθπξφηεηαο, ηεο αμηνπηζηίαο θαη ηεο αληηθεηκεληθφηεηαο ησλ δηαδηθαζηψλ αμηνιφγεζεο δνκψλ, ζηειερψλ θαη εθπαηδεπηηθψλ. Κάζε δηαδηθαζία έρεη δηαθξηηνχο ζηφρνπο, κέζα θαη ηξφπνπο πινπνίεζεο. Ο ζπλδπαζκφο ησλ ηξηψλ κνξθψλ πξνηείλεηαη κε ζθνπφ ηελ αληηκεηψπηζε επηκέξνπο αδπλακηψλ πνπ έρνπλ θαηαγξαθεί απφ ηελ απνθιεηζηηθή εθαξκνγή θαζελφο απφ απηά ζε άιια εθπαηδεπηηθά ζπζηήκαηα θαη γηαηί θάζε κνξθή αμηνιφγεζεο παξαθνινπζεί ηδηαίηεξεο ιεηηνπξγίεο θαη δηαδηθαζίεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο. Ζ δηακφξθσζε ελφο ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο πνπ ελζσκαηψλεη ηηο αληηιήςεηο ηεο «απηoαμηνιφγεζεο» (ζ φια ηα επίπεδα: θεληξηθφ, πεξηθεξεηαθφ, ηνπηθφ), ζπλδέεηαη κε ηε ζέζπηζε ελφο «εθπαηδεπηηθνχ ζπκβνιαίνπ» κεηαμχ ηεο Πνιηηείαο θαη ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο ην νπνίν απνηειεί ζεκέιην ιίζν ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο. Βαζηθέο έλλνηεο-θιεηδηά ηνπ «εθπαηδεπηηθνχ ζπκβνιαίνπ», αιιά θαη ηνπ πιαηζίνπ ηεο «απηoαμηνιφγεζεο» είλαη νη αθφινπζεο: εκπηζηνζχλε, επζχλε, ζρεηηθή απηνλνκία, βαζκφο ειεπζεξίαο. Βαζηθέο έλλνηεο ηνπ «εθπαηδεπηηθνχ ζπκβνιαίνπ» Οη έλλνηεο ηεο «εκπηζηνζχλεο» θαη ηεο «επζχλεο» είλαη ζεκειηψδεηο γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο, ζπλδένληαη άξξεθηα κεηαμχ ηνπο θαη έρνπλ ακθίδξνκν ραξαθηήξα κεηαμχ ησλ δχν πιεπξψλ: ηεο Πνιηηείαο θαη ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο. Ζ Πνιηηεία εκπηζηεχεηαη ηνπο δηδάζθνληεο αλαγλσξίδνληαο ην ςειφ αίζζεκα επζχλεο πνπ δηαθξίλεη ηελ εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα θαη έρεη ηελ επζχλε λα εμαζθαιίδεη ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο θαη δεδνκέλα (ππνδνκέο, κέζα, ρξεκαηνδφηεζε, θίλεηξα, θ.ιπ.), λα ππνζηεξίδεη, λα εληζρχεη θαη λα δηαζθαιίδεη ηε ζπλέρεηα ηνπ έξγνπ, ηελ επαγγεικαηηθή αλαβάζκηζε (θαηάξηηζε, επηκφξθσζε, θ.ιπ.) ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Αληίζηνηρα, νη εθπαηδεπηηθνί εκπηζηεχνληαη ηελ Πνιηηεία θαη αλαιακβάλνπλ ηελ αηνκηθή θαη ζπιινγηθή επζχλε απέλαληη ζηνπο καζεηέο ηνπο θαη ζηελ θνηλσλία γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πινπνίεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζηα ζρνιεία ηεο ρψξαο κε βάζε ηηο παξερφκελεο πξνυπνζέζεηο απφ ηελ Πνιηηεία. Οη έλλνηεο ηεο «ζρεηηθήο απηνλνκίαο» θαη ηνπ «βαζκνχ ειεπζεξίαο», ζεσξνχληαη βαζηθέο γηα ηελ πεξηγξαθή ησλ ζπλζεθψλ θάησ απφ ηηο νπνίεο επηηειείηαη ην εθπαηδεπηηθφ έξγν ζηηο ζρνιηθέο κνλάδεο ηεο ρψξαο. Ζ έλλνηα ηεο «ζρεηηθήο απηνλνκίαο» ζπλδέεηαη κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο, ηηο δηαθνξέο θαη ηηο αληζφηεηεο πνπ πθίζηαληαη κεηαμχ ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ (ππνδνκψλ θαη κέζσλ, γεσγξαθηθέο, θνηλσληθέο, πνιηηηζκηθέο, ππνζηήξημεο απφ εθπαηδεπηηθνχο θνξείο θαη ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε) θαη επεξεάδνπλ ην ζρεδηαζκφ, ηελ νξγάλσζε θαη ηελ πινπνίεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη παηδαγσγηθνχ έξγνπ απφ ην χιινγν Γηδαζθφλησλ, ψζηε λα πξνζαξκφδεηαη κε ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν ζηηο ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο θαη φξνπο ιεηηνπξγίαο ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ. Ζ έλλνηα ηνπ «βαζκνχ ειεπζεξίαο» αθνξά ζηελ ειεπζεξία ηεο δηδαζθαιίαο θαη πθίζηαηαη σο ζπζηαηηθφ ζηνηρείν απηήο. Γελ απνηειεί πξνλφκην ησλ εθπαηδεπηηθψλ άιια φξν άζθεζεο ηνπ ιεηηνπξγήκαηφο ηνπο θαζψο ζπλδέεηαη άκεζα κε ηελ ππνρξέσζε ηεο πξνζαξκνγήο ηεο ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ησλ καζεηψλ ησλ ηάμεσλ πνπ θάζε θνξά δηδάζθνπλ. ε θάζε πεξίπησζε, φκσο, νη βαζκνί ειεπζεξίαο ησλ εθπαηδεπηηθψλ είλαη ζρεηηθνί θαη δελ ππεξβαίλνπλ ηα φξηα πνπ ζέηεη ε ηζρχνπζα εθπαηδεπηηθή λνκνζεζία θαη ην ζπληαγκαηηθφ πιαίζην ηεο ρψξαο. 14

15 ηε ζπλέρεηα επηρεηξείηαη ε απνζαθήληζε θαη ε ελζσκάησζε ησλ παξαπάλσ ελλνηψλ ζηε θηινζνθία ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο, κε βάζε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Α. Ζ ζρνιηθή κνλάδα 1.Σν ζρνιείν (θαη νη καζεηέο) ραξαθηεξίδεηαη απφ αληζφηεηεο θαη αζπκκεηξίεο (θνηλσληθέο, πνιηηηζκηθέο, νηθνλνκηθέο, κνξθσηηθέο, γεσγξαθηθέο). 2.Κάζε ζρνιείν έρεη ηδηαηηεξφηεηεο πνπ επεξεάδνληαη απφ ηε βαζκίδα ζηελ νπνία αλήθεη (πξνζρνιηθή, πξσηνβάζκηα, δεπηεξνβάζκηα, εηδηθή αγσγή, ηερληθή-επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε), ηελ ηνπηθή θνηλσλία, ηε ζχλζεζε ηνπ καζεηηθνχ πιεζπζκνχ, ην αλζξψπηλν δπλακηθφ, ηηο ππνδνκέο θαη ηα κέζα πνπ έρνπλ ζηε δηάζεζή ηνπο νη εθπαηδεπηηθνί. 3.Σν εθπαηδεπηηθφ έξγν πνπ παξάγεηαη ζηα πιαίζηα ηνπ ειιεληθνχ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο, ραξαθηεξίδεηαη απφ ζηαζεξέο, φπσο εληαίν αλαιπηηθφ πξφγξακκα, ίδηα ζρνιηθά εγρεηξίδηα (βηβιίν ηνπ καζεηή, βηβιίν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ) θαη πξνηεηλφκελεο δηδαθηηθέο κεζφδνπο ζε φια ηα ζρνιεία ηεο ρψξαο. πλεπψο, ε αμηνιφγεζε πξέπεη λα αθνξά ζε φιεο ηηο παξακέηξνπο (δεδνκέλα θαη πξνυπνζέζεηο, δηαδηθαζίεο, απνηειέζκαηα) θαη ηηο πηπρέο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζηε ζρνιηθή κνλάδα, πνπ εκπίπηνπλ ηφζν ζηελ πεξηνρή επζχλεο ηεο πνιηηείαο (δεδνκέλα θαη πξνυπνζέζεηο) φζν θαη ζηελ πεξηνρή επζχλεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ (εθαξκνγή δηαδηθαζηψλ, απνηειέζκαηα). Β. Οη εθπαηδεπηηθνί 1.Οη εθπαηδεπηηθνί είλαη (δεκφζηνη θαη ηδησηηθνί) ππάιιεινη θαη ιεηηνπξγνί κε επηζηεκνληθή θαηάξηηζε θαη επαγγεικαηηθή εηδεκνζχλε θαη, θαηά ζπλέπεηα, ε αμηνιφγεζε πξέπεη λα αθνξά ζε φιεο ηηο δηαζηάζεηο ηεο ηδηφηεηαο/ηαπηφηεηαο ησλ εθπαηδεπηηθψλ. 2.Σν πιαίζην ησλ παξαπάλσ δηαζηάζεσλ πεξηγξάθεηαη ζην ζεζκηθφ πιαίζην (θαζεθνληνιφγην, εθπαηδεπηηθή λνκνζεζία), αιιά επεξεάδεηαη θαη απφ άιιεο παξακέηξνπο πνπ αθνξνχλ, θπξίσο, ηελ επαγγεικαηηθή αλάπηπμε ησλ εθπαηδεπηηθψλ (πξφζζεηεο ζπνπδέο, επηζηεκνληθή δξαζηεξηφηεηα, επηκφξθσζε, θνηλσληθφ έξγν, θ.ιπ.). 3.Οη εθπαηδεπηηθνί δηνξίδνληαη κε βάζε ην πηπρίν ηνπο θαη εμεηάζεηο ζην ΑΔΠ. χκθσλα κε επηθξαηνχζεο δηεζλψο επηζηεκνληθέο αληηιήςεηο (θαη ηε ζρεηηθή εξεπλεηηθή βηβιηνγξαθία), νη εθπαηδεπηηθνί δελ ζεσξνχληαη επαξθψο πξνεηνηκαζκέλνη κε βάζε ηηο ζπνπδέο ζην παλεπηζηήκην γηα ηηο απαηηήζεηο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ. ηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα δέρνληαη κηα ηαρχξξπζκε εηζαγσγηθή επηκφξθσζε, αιιά δελ ππνζηεξίδνληαη, κέρξη ζήκεξα, απφ κέληνξα, παξά ηηο πξνβιέςεηο ηεο θείκελεο λνκνζεζίαο (Ν. 3848/10). χζηεκα ζπζηεκαηηθήο επηκφξθσζεο θαη επαγγεικαηηθήο ζηήξημεο/ αλάπηπμεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ησλ ζηειερψλ δελ πθίζηαηαη. Ζ επηκφξθσζε πνπ ηνπο παξέρεηαη δελ έρεη ζπλέρεηα, είλαη πεξηζηαζηαθή, πνιιέο θνξέο δελ είλαη εζηηαζκέλε ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ησλ ίδησλ θαη ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο θαη δελ απεπζχλεηαη ζε φινπο (επεξεάδεηαη ηδηαίηεξα απφ γεσγξαθηθέο αληζφηεηεο «πφιεοεπαξρίαο»). Ζ ζεζκνζέηεζε ελφο ζπζηήκαηνο ζπλερνχο ελδνυπεξεζηαθήο θαη ελδνζρνιηθήο επηκφξθσζεο απφ ηελ Πνιηηεία ζπληζηά ηελ πξώηε πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρία ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο πνπ εδψ πξνηείλεηαη. 4.Ο ζεζκφο ηνπ ρνιηθνχ πκβνχινπ παξνπζηάδεη δηαθνξνπνηήζεηο κεηαμχ ησλ βαζκίδσλ (εηδηθφηεηα θαη παηδαγσγηθή επζχλε ζηε Γ/ζκηα, αλαινγία εθπαηδεπηηθψλ αλά εηδηθφηεηα), αιιά θαη κεηαμχ ησλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο, εμαηηίαο ηνπ γεγνλφηνο φηη ε 15

16 Πνιηηεία δε δηαζέηεη ηα απαηηνχκελα γηα ηηο κεηαθηλήζεηο θνλδχιηα. Πξφζζεηεο αδπλακίεο θαη πξνβιήκαηα έρνπλ λα θάλνπλ κε ηε έιιεηςε ππνδνκψλ θαη ζηνηρεηψδνπο ζηειέρσζεο ησλ γξαθείσλ ηνπο. Ζ ππνζηήξημε ηνπ ζεζκνχ ηνπ ρνιηθνχ πκβνχινπ απφ ηελ πνιηηεία εμαθνινπζεί λα κελ είλαη απηή πνπ νη ζεκεξηλέο ζπλζήθεο ηεο εθπαίδεπζεο απαηηνχλ παξά ηα ηξηάληα ρξφληα ιεηηνπξγίαο ηνπ. Ζ ππνζηήξημε ηνπ ζεζκνχ ηνπ ρνιηθνχ πκβνχινπ απφ ηελ Πνιηηεία ζπληζηά ηε δεύηεξε πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρία νπνηνπδήπνηε ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο πνπ εδψ πξνηείλεηαη. 5.Ο εθπαηδεπηηθφο ζηελ επηηέιεζε ηνπ έξγνπ ηνπ εμαξηάηαη άκεζα απφ ηα δεδνκέλα ηνπ ζρνιείνπ (ππνδνκέο θαη κέζα), είλαη ππνρξεσκέλνο λα ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηηο εηδηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζε απηφ αιιά θαη ηηο απαηηήζεηο ηεο θνηλσλίαο (π.ρ ζην Λχθεην ε θνηλσλία πηέδεη ηνλ εθπαηδεπηηθφ ζε δηδαζθαιία πξνζαξκνζκέλε ζηηο απαηηήζεηο ησλ παλειιελίσλ εμεηάζεσλ) θαη δηαζέηεη έλα «βαζκφ ειεπζεξίαο», ψζηε λα ζπλζέηεη θαη λα πξνζαξκφδεη ην έξγν ηνπ ζηηο απαηηήζεηο ηεο ηάμεο θαη ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ησλ καζεηψλ. Ζ ππνζηήξημε ηνπ ζεζκνχ ηνπ Γηεπζπληή ηνπ ζρνιείνπ θαη ηνπ ζπιιφγνπ δηδαζθφλησλ απφ ηελ Πνιηηεία απνηειεί ηελ ηξίηε πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρία νπνηνπδήπνηε ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο πνπ εδψ πξνηείλεηαη. Γηαπίζησζε: Ζ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία πξαγκαηψλεηαη κε δηαθνξεηηθέο πξνυπνζέζεηο, κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν, απφ δηαθνξεηηθνχο αλζξψπνπο, ζε δηαθνξεηηθνχο καζεηέο, ζε δηαθνξεηηθά ζρνιεία ηεο ρψξαο θαη παξάγεη δηαθνξεηηθά απνηειέζκαηα. Άξα ην θξίζηκν δήηεκα δελ είλαη ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο γεληθά, φπσο θάπνηνη απινπζηεπηηθά ηζρπξίδνληαη, αιιά ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θάζε ζπγθεθξηκέλνπ ζρνιείνπ ηεο ρψξαο θαη απφ θάζε έλαλ εθπαηδεπηηθφ. πλαθφινπζα, ην θξίζηκν δήηεκα ηεο αμηνιφγεζεο είλαη ε αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ, φπσο απηφ πξαγκαηνπνηείηαη ζην πιαίζην ηεο «ζρεηηθήο απηνλνκίαο» θάζε ζρνιηθήο κνλάδαο ηεο ρψξαο. πκπεξάζκαηα γηα ην ζχζηεκα αμηνιφγεζεο 1.Σν ζχζηεκα ηεο αμηνιφγεζεο πνπ πξνηείλεηαη, ιακβάλεη ππφςε ηα δεδνκέλα ηεο ζχγρξνλεο εθπαηδεπηηθήο πξαγκαηηθφηεηαο ζχκθσλα: α) κε ηελ εθπαηδεπηηθή λνκνζεζία (θαζήθνληα, ππνρξεψζεηο, θ.ιπ.) β) κε ηηο εμειίμεηο ζηελ παηδαγσγηθή επηζηήκε (πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ, δηδαθηηθφ θαη παηδαγσγηθφ έξγν, ζρέζεηο θ.ιπ.) γ) κε ηηο ηζηνξηθά δηακνξθσκέλεο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ ειιεληθνχ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο. 2. Σν ζχζηεκα ηεο αμηνιφγεζεο πνπ πξνηείλεηαη ζηεξίδεηαη ζηελ δηακφξθσζε ελφο «εθπαηδεπηηθνχ ζπκβνιαίνπ», απνζθνπεί ζηελ ζηαδηαθή δηακφξθσζε κηαο θνπιηνχξαο αμηνιφγεζεο, ε νπνία ζήκεξα ιείπεη απφ ηε ρψξα θαη ζεκειηψλεηαη ζηηο αξρέο ηεο εκπηζηνζχλεο, ηεο επζχλεο, ηεο δηθαηνζχλεο θαη ηεο επαγγεικαηηθήο δενληνινγίαο πνπ έρεη αλαπηχμεη ην ζψκα ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Δηδηθφηεξα, θαηά ηε δηακφξθσζε ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ιακβάλνληαη ππφςε ηα αθφινπζα: Δθπαηδεπηηθφ ζπκβφιαην ζεκαίλεη εθ ησλ πξνηέξσλ ζαθψο δηαηππσκέλνπο θαη θνηλά απνδεθηνχο φξνπο(πιαίζην, δηαδηθαζίεο θαη εξγαιεία αμηνιφγεζεο). Δκπηζηνζχλε ζεκαίλεη απνδνρή ηεο ζρεηηθήο απηνλνκίαο θαη ησλ βαζκψλ ειεπζεξίαο θαη ζπλδέεηαη κε ηελ έκθαζε ζηηο δηαδηθαζίεο απηναμηνιφγεζεο θαη ηε 16

17 δηακνξθσηηθή αμηνιφγεζε, ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο εμνπζίαο ηνπ εμσηεξηθνχ αμηνινγεηή θαη ηελ εηζαγσγή πνιιαπιψλ πεγψλ αμηνιφγεζεο. Έκθαζε ζηελ απηναμηνιφγεζε ζεκαίλεη έκθαζε ζηα εθπαηδεπηηθά ηεθκήξηα (έγγξαθα ζρνιείνπ, αηνκηθφο θάθεινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ (portfolio) ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο. εκαίλεη, επίζεο, φηη ην ζχζηεκα ελζσκαηψλεη δηαδηθαζίεο απηoαμηνιφγεζεο ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη αλαδεηά ηξφπνπο δηαζχλδεζήο ηεο κε ηελ ηεξαξρηθή εζσηεξηθή αμηνιφγεζε θαη ηελ εμσηεξηθή αμηνιφγεζε. Δπζχλε ζεκαίλεη ζαθψο θαζνξηζκέλν πιαίζην ππνρξεψζεσλ θαη δηαδηθαζηψλ ειέγρνπ πνπ ζηεξίδεηαη ζηε ζρεηηθή απηνλνκία θαη ιακβάλεη ππφςε ηνπο βαζκνχο ειεπζεξίαο ησλ εθπαηδεπηηθψλ. Απνδνρή ηεο επζχλεο ζεκαίλεη ζαθή θαζνξηζκφ ησλ επηπέδσλ πνηφηεηαο, κε βάζε δηαθξηηέο αξρέο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ, ζαθψο δηαηππσκέλν πιαίζην (θαζνξηζκφ πεδίσλ, ηνκέσλ θαη θξηηεξίσλ), δηαδηθαζίεο θαη εξγαιεία αμηνιφγεζεο. Γηθαηνζχλε ζεκαίλεη ίδηα θξηηήξηα θξίζεο, επηινγήο, εμέιημεο γηα φινπο θαη δηαζθάιηζε ησλ ίζσλ επθαηξηψλ γηα φινπο. Έκθαζε ζηελ επαγγεικαηηθή αλάπηπμε ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζεκαίλεη ζέζπηζε ελφο ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο πνπ δηαζθαιίδεη θαη πξνσζεί ηηο επθαηξίεο γηα φινπο. Βαζίδεηαη θαη αλαδεηθλχεη ηελ πξφζζεηε θαη ηελ πξνζηηζέκελε αμία ζην έξγν ησλ εθπαηδεπηηθψλ, αλαγλσξίδεη ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ σο ζηνηρείν πνηφηεηαο ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο, ζεσξεί ηε ζπλερή επαγγεικαηηθή αλαβάζκηζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ σο ζεκειηψδε παξάκεηξν γηα ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζηα ζρνιεία θαη ζπλδέεη άκεζα ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο κε ηελ ελδνζρνιηθή επηκφξθσζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ. χλδεζε ηεο αμηνιφγεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ κε ηελ αμηνιφγεζε ηεο ζρνιηθήο κνλάδαο ζεκαίλεη δηαζθάιηζε ηεο αιιειεπίδξαζεο κεηαμχ ησλ δχν ζπζηεκάησλ, δηακέζνπ ηεο αληηζηνηρίαο ησλ πεδίσλ, ηνκέσλ θαη θξηηεξίσλ, ρσξίο απηφ λα ζεκαίλεη ππνρξεσηηθά νκνηφηεηα ή ηαχηηζε θαη ησλ δηαδηθαζηψλ αμηνιφγεζεο. 17

18 18 Γ ΜΔΡΟ: ΣΟ ΠΛΑΙΙΟ ΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ

19 19 5. Σν πιαίζην ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο αμηνιφγεζεο. Ζ αμηνιφγεζε εθαξκφδεηαη ζε φια ηα επίπεδα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο, αλαθέξεηαη θαη ζηηο δχν δηαζηάζεηο (δηνηθεηηθή θαη εθπαηδεπηηθή) θαη αθνξά ζηηο δνκέο, ζηηο δηαδηθαζίεο θαη ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ. Ζ αμηνιφγεζε δηαθξίλεηαη: α) ζε ηεξαξρηθή εζσηεξηθή, θαηά ηελ νπνία αμηνινγνχλ ζεζκηθά φξγαλα, πνπ αλήθνπλ νξγαληθά ζην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ, β) ζε εμσηεξηθή, θαηά ηελ νπνία αμηνινγνχλ ζεζκηθά φξγαλα αλεμάξηεηεο αξρήο. πλδπάδεηαη κε ηελ εθαξκνγή ηεο απηναμηνιφγεζεο, κε ζπιινγηθέο, θπξίσο, δηαδηθαζίεο είηε πξφθεηηαη γηα δνκέο (Πεξηθεξεηαθέο Γ/λζεηο Π.Δ. & Γ.Δ., Γ/λζεηο Δθπ/ζεο, ζρνιηθέο κνλάδεο) είηε γηα δηαδηθαζίεο (αλάπηπμε ζρεδίσλ δξάζεο, ζρεδηαζκφο, εθαξκνγή, αλαηξνθνδφηεζε, αμηνπνίεζε απνηειεζκάησλ) είηε γηα ην αλζξψπηλν δπλακηθφ (απηνβειηίσζε, επαγγεικαηηθή αλάπηπμε, πξναγσγή). Ζ δηαδηθαζία ηεο απηναμηνιφγεζεο ζπλδέεηαη άξξεθηα κε ηε θηινζνθία ηεο «ζηνρνζεζίαο» θαη βαζίδεηαη ζηελ εθαξκνγή ηνπ πιαηζίνπ Π-Δ-Α-Δ-Α (Π=Πξνγξακκαηίδσ, Δ=Δθαξκφδσ, Α=Αμηνινγψ/Αλαηξνθνδνηψ, Δ=Δθαξκφδσ, Α=Αμηνινγψ/Αμηνπνηψ). ηελ αμηνιφγεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ηνπ έξγνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ ρξεζηκνπνηνχληαη πεξηγξαθηθέο θιίκαθεο, πνπ ζεκαίλεη φηη νη εθπαηδεπηηθνί δελ θαηαηάζζνληαη ζε θιίκαθεο αξηζκεηηθήο απνηίκεζεο. ηνλ πίλαθα 2 παξαηίζεηαη αλαιπηηθά έλα παξάδεηγκα γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ζε εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν.

20 Πίλαθαο 2 : Παξάδεηγκα Αλάπηπμεο πζηήκαηνο Αμηνιφγεζεο ζηελ Δθπαίδεπζε Δπίπεδα Φνξέαο Αμηνιφγεζεο θνπφο Ση / Πνηνο Αμηνινγείηαη Απφ πνηνλ (φξγαλν αμηνιφγεζεο) -Αμηνιφγεζε ηνπ Δθπαηδεπηηθνχ Αξρή Γηαζθάιηζεο πζηήκαηνο -Δθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα (Γνκέο, -Μέιε ηεο Α.ΓΗ.Π.Δ Κεληξηθφ Πνηφηεηαο ζηελ -Παξαθνινχζεζε δηαδηθαζηψλ Λεηηνπξγίεο, Μέζα, Δθξνέο) Δθπαίδεπζε εθαξκνγήο -Γηαδηθαζίεο Αμηνιφγεζεο -Δμσηεξηθνί (Α.ΓΗ.Π.Δ) - Μεηαμηνιφγεζε ηνπ -Γνκή (ΤΠΑΗΘΠΑ) εκπεηξνγλψκνλεο ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο -Δθδίθαζε ελζηάζεσλ (ρ. πκβνχισλ-γ/ληψλ Δθπ/ζεο) Γνκή (Τπεξεζία) -πληνληζκφο δηαδηθαζηψλ Γηαδηθαζίεο Τ.ΠΑΗ.Π.Θ.Α. Πεξηθεξεηαθφ Γηεχζπλζε Δθπαίδεπζεο Σνπηθφ * Δηζαγσγηθή Αμηνιφγεζε ηειερψλ εθπ/ζεο Πεξηθεξεηαθή Γ/λζε Γ/λζε Δθπαίδεπζεο Μνλάδα Γηαζθάιηζεο Πνηφηεηαο ζηελ Δθπαίδεπζε (ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ) ρνιηθή Μνλάδα πκβνχιηα Δπηινγψλ -Αμηνιφγεζε ζηειερψλ -πληνληζκφο δηαδηθαζηψλ -Αμηνιφγεζε ζηειερψλ -Δμσηεξηθή αμηνιφγεζε ζρνιείσλ (γηα ηε δηαπίζησζε ηεο εγθπξφηεηαο ησλ εθζέζεσλ απηναμηνιφγεζεο) -Δθδίθαζε ελζηάζεσλ Γ/ληψλ ζρ.κνλ. & εθπαηδεπηηθψλ Αμηνιφγεζε ζρνιείνπ Πεξηθ. Γ/ληήο Πξντζηάκελνο Δ.Π.Κ. Γνκή (Τπεξεζία) Γηαδηθαζίεο ρνιηθφο χκβνπινο Γηεπζπληήο Δθπ/ζεο Οη εθζέζεηο απηναμηνιφγεζεο ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ Αλψηαηα ηειέρε Τ.ΠΑΗ.Θ.Π.Α. Πεξηθ. Γλζε Δθζ. Πεξηθ. Γληή κεηά απφ εηζήγεζε Πξνηζη. ΔΠΚ (ζηα ζρεηηθά κε ηα θαζήθνληά ηνπ αληηθείκελα) Δθζ. Πεξηθ. Γληή κεηά απφ εηζήγεζε Πξνηζη. ΔΠΚ (ζηα ζρεηηθά κε ηα θαζήθνληά ηνπ αληηθείκελα) -ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ -Αξρ. ρ. χκβνπινη (κε πςειά πξνζφληα) πνπ νξίδνληαη απφ ηελ Α.ΓΗ.Π.Δ Δθπαηδεπηηθφ έξγν χιινγν δηδαζθφλησλ + ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ Αμηνιφγεζε Γ/ληή Γ/ληήο ζρνιείνπ -ρ. χκβνπινο -Γ/ληήο Δθπ/ζεο (απηναμηνιφγεζε +ηεθκήξηαέθζεζε ΑΠΔΔ ζρνιηθέο κνλάδεο Αμηνιφγεζε Δθπ/θνχ -Δπηινγή ζηειερψλ Δθπαηδεπηηθφο Πεξηθ Γληήο ρνιηθφο χκβνπινο Γ/ληήο Δθπ/ζεο Γ/ληήο ζρ. κνλάδο - ρ. χκβνπινο -Γ/ληήο ζρ. κνλάδαο (απηναμηνιφγεζε +ηεθκήξηαέθζεζε ΑΠΔΔ ζρ. κνλάδα ) πκβνχιηα Δπηινγψλ Πσο (κε πνηα δηαδηθαζία) -Δπεμεξγαζία πνηνηηθψλ & πνζνηηθψλ δεδνκέλσλ, -χληαμε εθζέζεσλ - Δπηηφπηνη έιεγρνη αμηνπηζηίαο ζηνηρείφγεζεσλ ζε νπνηνδήπνηε επίπεδν -(ΤΓΓΑ) / ΚΠΑ (Απηναμηνιφγεζε + εμσηεξηθή) Τπ. Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (ΤΓΓΑ) / ΚΠΑ (Απηναμηνιφγεζε + εμσηεξηθή) ΤΓΓΑ / ΚΠΑ ΑΠΔΔ (Απηναμηνιφγεζε+ εμσηεξηθή) ΤΓΓΑ / ΚΠΑ (Απηναμηνι + εμσηεξηθή) ΑΠΔΔ (Απηναμηνιφγεζε + εμσηεξηθή) ΑΠΔΔ (Απηναμηνιφγεζε + εμσηεξηθή) ΑΠΔΔ (Απηναμηνιφγεζε + εμσηεξηθή) ΑΠΔΔ (Απηναμηνι + εμσηεξηθή) ΑΠΔΔ (Απηναμηνι φγεζε+ εμσηεξηθή) ΑΠΔΔ (Απηναμηνιφγεζε + εμσηεξηθή) χκθσλα κε ην λνκηθφ πιαίζην εκ. Η. Α.ΓΗ.Π.Δ/ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ: Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ην πιαίζην ησλ ΑΔΗ (δνκή, ιεηηνπξγία) πξνζαξκνζκέλν ζηελ εθπαίδεπζε. ΗΗ. ΚΠΑ : Κνηλφ Πιαίζην Αμηνιφγεζεο (Θα ρξεζηκνπνηεζεί ην ΚΠΑ ηνπ ΤΓΓΑ πξνζαξκνζκέλν ζηελ εθπαίδεπζε). ΑΠΔΔ: Αμηνιφγεζε Δθπαηδεπηηθνχ Έξγνπ (Σν εθπ/θφ πιηθφ θαη ηα εξγαιεία ζα παξαρζνχλ/επηιεγνχλ απφ ηελ Δπηηξνπή Αμηνιφγεζεο ηνπ Τ.ΠΑΗ.Θ.Π.A) 20 Με πνηα κέζα Δθζέζεηο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο Τπεξεζίαο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Αηνκηθέο Δθζέζεηο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο Τπεξεζίαο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο Τπεξεζίαο Αηνκηθέο. Δθζέζεηο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο Τπεξεζίαο Αηνκηθέο Δθζέζεηο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο Τπεξεζίαο Αηνκηθέο Δθζέζεηο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο ρνιείσλ (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο Τπεξεζίαο Αηνκηθέο Δθζέζεηο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο Τπεξεζίαο Αηνκηθέο Δθζέζεηο (Πεδία, Σνκείο & θξηηήξηα πνηφηεηαο) Δθζέζεηο Τπεξεζίαο Αηνκηθέο Δθζέζεηο (Γείθηεο & θξηηήξηα πνηφηεηαο)

21 21 6. Ο ξφινο ηεο Α.ΓΙ.Π.Δ. θαη ηεο ΜΟ.ΓΙ.Π.Δ 6.1. Η Α.ΓΙ.Π.Δ Πξνηείλεηαη Αλεμάξηεηε Γεκφζηα Αξρή Γηαζθάιηζεο ηεο Πνηφηεηαο ζηελ Δθπαίδεπζε (Α.ΓΙ.Π.Δ), ε νπνία είλαη ε επνπηηθή θαη ζπληνληζηηθή αξρή ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο θαη δηαζθάιηζεο ηεο πνηφηεηαο ζηε γεληθή εθπαίδεπζε. θνπφο ηεο Α.ΓΗ.Π.Δ. είλαη: - ε δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζηα ζρνιεία ηεο ρψξαο κέζα απφ ηε δηαπίζησζε ηεο θαιήο ιεηηνπξγίαο ησλ δηαδηθαζηψλ εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο αμηνιφγεζεο (αμηνπηζηία εθζέζεσλ, εγθπξφηεηα δεδνκέλσλ, αληηθεηκεληθφηεηα θξίζεσλ, απνηειεζκαηηθφηεηα δηαδηθαζηψλ, αλαηξνθνδφηεζε, αλαπξνζαξκνγή εξγαιείσλ αμηνιφγεζεο θ.ιπ.). -ε αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ δνκψλ ζε φια ηα επίπεδα (θεληξηθφ/τπαηθπα, πεξηθεξεηαθφ/πεξ. Γλζε, λνκαξρηαθφ/γλζε Δθπ/ζεο), ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ θαη ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ φισλ ησλ βαζκίδσλ ηεο γεληθήο εθπαίδεπζεο θαη παξακέηξσλ πνπ επεξεάδνπλ ηελ πνηφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ (ππνδνκέο, κέζα, πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ θαη ζρνιηθά εγρεηξίδηα, επηκφξθσζε εθπαηδεπηηθψλ, θ.α.). -ε ελεκέξσζε ηεο Πνιηηείαο γηα ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο ηνπ δηνηθεηηθνχ θαη εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ κε ζθνπφ ηελ νπζηαζηηθή ζπκβνιή ζηε ράξαμε ηεο εθπαηδεπηηθήο πνιηηηθήο. -ε πξναγσγή ηεο έξεπλαο ζε επηκέξνπο ηνκείο πνπ αθνξνχλ ζηελ αμηνιφγεζε θαη ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ έξγνπ. - ε κεηαμηνιφγεζε ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο κε ζθνπφ ηελ αλαηξνθνδφηεζε θαη ηε βειηίσζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ εξγαιείσλ ηεο αμηνιφγεζεο, ψζηε λα δηαζθαιίδνληαη ε εγθπξφηεηα, ε αμηνπηζηία θαη ε αληηθεηκεληθφηεηα ηεο φιεο δηαδηθαζίαο. Η Α.ΓΙ.Π.Δ. είλαη αλεμάξηεηε δεκφζηα αξρή/νπγγ. Ο θαλνληζκφο ιεηηνπξγίαο θαη νη δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο ίδηαο ηεο Αξρήο είλαη δηαθαλείο θαη αλνηθηέο ζε δεκφζην έιεγρν. Ζ Α.ΓΗ.Π.Δ. δελ είλαη ειεγθηηθόο νχηε παξεκβαηηθόο κεραληζκόο ζηελ απνζηνιή θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ εθπαηδεπηηθψλ δνκψλ θαη ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ ηεο γεληθήο εθπαίδεπζεο ηεο ρψξαο. Η αλάζεζε ηεο εθδίθαζεο ησλ ελζηάζεσλ ηεο εζσηεξηθήο-ηεξαξρηθήο αμηνιφγεζεο ζηελ Α.ΓΙ.Π.Δ. θαη ηα ηνπηθά ηεο φξγαλα, ηηο ΜΟ.ΓΙ.Π.Δ, πξαγκαηνπνηείηαη έηζη ψζηε απηή λα δηαζέηεη έλα αθφκα εξγαιείν ειέγρνπ ηεο αμηνπηζηίαο ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο θαη επηπιένλ νη εθπαηδεπηηθνί λα δηαζέηνπλ έλα αμηφπηζην φξγαλν θξίζεο ησλ ελζηάζεψλ ηνπο, ην νπνίν δελ ζα ηνπο ζπλδέεη κε ζρέζε ππεξεζηαθήο εμάξηεζεο. Βαζηθφ έξγν ηεο Α.ΓΗ.Π.Δ. είλαη ε δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη δηνηθεηηθνχ έξγνπ ζην ρψξν ηεο γεληθήο εθπαίδεπζεο κέζα από ηε δηαπίζησζε ηεο θαιήο ιεηηνπξγίαο ησλ δηαδηθαζηώλ εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο αμηνιφγεζεο (ζπιινγή θαη επεμεξγαζία ζηαηηζηηθψλ δεδνκέλσλ, αμηνπηζηία εθζέζεσλ, εγθπξφηεηα δεδνκέλσλ, απνηειεζκαηηθφηεηα δηαδηθαζηψλ, αλαηξνθνδφηεζε, αλαπξνζαξκνγή

22 22 εξγαιείσλ αμηνιφγεζεο, θ.ιπ.), θαζψο θαη ε δηακφξθσζε πξνηάζεσλ γηα ηε βειηίσζε ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο σο φιν ή κέξνπο απηνχ. Η δνκή, ε ιεηηνπξγία θαη ε ζηειέρσζε ηεο Α.ΓΙ.Π.Δ. (Γηνηθεηηθφ πκβνχιην, κφληκν πξνζσπηθφ, πξνζσπηθφ κε ζεηεία, εμσηεξηθνί εκπεηξνγλψκνλεο, θ.ιπ.), θαζνξίδεηαη ζχκθσλα κε ην αληηθείκελν θαη ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ έξγνπ ηεο, ηελ εκπεηξία απφ ηε ιεηηνπξγία αληίζηνηρσλ θνξέσλ (πρ. Α.ΓΙ.Π. (Σξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο), ΚΔΔ, θα.) Η ΜΟ.ΓΙ.Π.Δ. Η Μνλάδα Γηαζθάιηζεο ηεο Πνηφηεηαο ζηελ Δθπαίδεπζε (ΜΟ.ΓΙ.Π.Δ) είλαη ν θνξέαο πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ ηεο Α.ΓΙ.Π.Δ. ζην επίπεδν ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γλζεο ή ηεο Γλζεο Δθπ/ζεο. Έξγν ηεο ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ. είλαη ε δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ζηα ζρνιεία ηεο Πεξηθέξεηαο κέζα απφ ηε δηαπίζησζε ηεο θαιήο ιεηηνπξγίαο ησλ δηαδηθαζηψλ εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο αμηνιφγεζεο (αμηνπηζηία εθζέζεσλ, εγθπξφηεηα δεδνκέλσλ, αληηθεηκεληθφηεηα θξίζεσλ, απνηειεζκαηηθφηεηα δηαδηθαζηψλ, αλαηξνθνδφηεζε, αλαπξνζαξκνγή εξγαιείσλ αμηνιφγεζεο, ελζηάζεηο, θ.ιπ.). Ζ ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ. δελ είλαη ειεγθηηθφο νχηε παξεκβαηηθφο κεραληζκφο ζηελ απνζηνιή θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ εθπαηδεπηηθψλ δνκψλ θαη ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ ηεο γεληθήο εθπαίδεπζεο ηεο ρψξαο. Ζ ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ. ιεηηνπξγεί ζην επίπεδν ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γ/λζεο ή ηεο Γ/λζεο Δθπ/ζεο. Δπηζηεκνληθά επνπηεχεηαη απφ ηελ Α.ΓΗ.Π.Δ. πλεξγάδεηαη κε ηα θαηά ηφπνπο Γξαθεία ησλ ρνιηθψλ πκβνχισλ. 2 Γηνηθεηηθά κπνξεί αξρηθά λα ζηεξίδεηαη απφ ηηο Γ/λζεηο Π/ζκηαο & Γ/ζκηαο Δθπαίδεπζεο θαη λα απνθηήζεη απηφλνκε γξακκαηεηαθή ππνζηήξημε πξντνχζεο ηεο εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο Αμηνιφγεζεο. Ζ δνκή, ε ιεηηνπξγία θαη ε ζηειέρσζε ηεο ΜΟ.ΓΗ.Π.Δ. θαζνξίδεηαη κε Τπνπξγηθή Απφθαζε, ζχκθσλα κε ην αληηθείκελν θαη ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ έξγνπ ηεο, (π.ρ. κπνξεί λα ζηειερψλεηαη απφ θαηαμησκέλα ζηειέρε επί ζεηεία ζηελ ηειεπηαία θάζε ηεο θαξηέξαο ηνπο, κφληκν πξνζσπηθφ, πξνζσπηθφ κε ζεηεία, θ.ιπ.), ηελ εκπεηξία απφ ηε ιεηηνπξγία αληίζηνηρσλ θνξέσλ (πρ. ΜΟ.ΓΗ.Π. (Σξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο). 7. Κεληξηθφ επίπεδν: Η αμηνιφγεζε ηνπ ΤΠΑΙΘΠΑ Ζ αμηνιφγεζε ηνπ ΤΠΑΗΘΠΑ σο δνκήο πξαγκαηνπνηείηαη ζχκθσλα κε ην πιαίζην ηεο αμηνιφγεζεο ησλ δηνηθεηηθψλ δνκψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο. ηελ αμηνιφγεζε ηνπ ΤΠΑΗΘΠΑ εθαξκφδεηαη ην Κνηλφ Πιαίζην 1 Πξνθαλψο, ζηελ παξνχζα θάζε, θαη γηα ηελ πξψηε πεξίνδν ηεο εθαξκνγήο ηνπ ζεζκνχ ηεο αμηνιφγεζεο, ε δνκή, ε ιεηηνπξγία θαη ε ζηειέρσζε ηεο Α.ΓΙ.Π.Δ. εμαξηάηαη απφιπηα απφ ηηο αληηθεηκεληθέο δπλαηφηεηεο ηεο Πνιηηείαο λα ζεζπίζεη λένπο δεκφζηνπο νξγαληζκνχο ζην πιαίζην ηεο πθηζηάκελεο δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο. 2 ρεηηθά κε ηε δνκή, ηε ιεηηνπξγία θαη ηε ζηειέρσζε ηεο Μ.Ο.ΓΙ.Π. ηζρχνπλ ηα ίδηα κε ηεο Α.ΓΙ.Π.Δ.

23 23 Αμηνιφγεζεο (ΚΠΑ/ΤΓΓΑ) πξνζαξκνζκέλν ζηελ εθπαίδεπζε. Σν ΚΠΑ βαζίδεηαη ζηε δηαδηθαζία ηεο απηναμηνιφγεζεο. Σν ΤΠΑΗΘΠΑ αμηνινγείηαη απφ ηελ Α.ΓΗ.Π.Δ. σο πξνο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ επίηεπμε ζηφρσλ, δηαδηθαζηψλ πινπνίεζεο (ζρεδηαζκφο, εθαξκνγή, ελδηάκεζε αμηνιφγεζε θαη αλαηξνθνδφηεζε, εθαξκνγή, ηειηθή αμηνιφγεζε, αμηνπνίεζε απνηειεζκάησλ) θαη ηελ επηηπρία ζπγθεθξηκέλσλ εθπαηδεπηηθψλ πνιηηηθψλ κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ έξγνπ ηεο ππεξεζίαο. 8. Πεξηθεξεηαθφ επίπεδν: Η αμηνιφγεζε ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γ/λζεο Π.Δ. & Γ.Δ. θαη ησλ ζηειερψλ εθπ/ζεο Ζ αμηνιφγεζε ηεο Πεξηθεξεηαθήο Γηεχζπλζεο Δθπαίδεπζεο (Π.Γ.Δ.) σο δνκήο πξαγκαηνπνηείηαη απφ ηελ Α.ΓΗ.Π.Δ. κε δηαδηθαζίεο θαη θξηηήξηα αλάινγα κε εθείλα ηεο αμηνιφγεζεο ησλ δηνηθεηηθψλ δνκψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο. ηελ αμηνιφγεζε ηεο Π.Γ.Δ. εθαξκφδεηαη ην Κνηλφ Πιαίζην Αμηνιφγεζεο (ΚΠΑ/ΤΓΓΑ) πξνζαξκνζκέλν ζηελ εθπαίδεπζε. Σν ΚΠΑ βαζίδεηαη ζηε δηαδηθαζία ηεο απηναμηνιφγεζεο. Ζ Π.Γ.Δ. αμηνινγείηαη σο πξνο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ επίηεπμε ζηόρσλ, δηαδηθαζηώλ πινπνίεζεο (ζρεδηαζκφο, εθαξκνγή, ελδηάκεζε αμηνιφγεζε θαη αλαηξνθνδφηεζε, εθαξκνγή, ηειηθή αμηνιφγεζε, αμηνπνίεζε απνηειεζκάησλ) θαη ηελ επηηπρία ζηελ πινπνίεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ πνιηηηθψλ κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ έξγνπ ηεο ππεξεζίαο. Ο Πεξηθεξεηαθόο Γηεπζπληήο Δθπαίδεπζεο αμηνινγείηαη ζχκθσλα κε ηηο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίεο ηεο ηζρχνπζαο εθπαηδεπηηθήο λνκνζεζίαο (Αηνκηθφο θάθεινο + Έθζεζε απην-αμηνιφγεζεο κνλάδαο -ΠΓΔ-) απφ ηνλ Γεληθφ γξακκαηέα ηνπ Τ.ΠΑΗ.Θ.Π.Α. Έθηαθηε αμηνιφγεζε γίλεηαη αλ ην δεηήζεη ν Γεληθφο γξακκαηέαο ηνπ Τ.ΠΑΗ.Θ.Π.Α ή ην δεηήζεη ν ίδηνο. Ο Πξντζηάκελνο Δπηζηεκνληθήο θαη Παηδαγσγηθήο Καζνδήγεζεο αμηνινγείηαη ζχκθσλα κε ηηο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίεο ηεο ηζρχνπζαο εθπαηδεπηηθήο λνκνζεζίαο (Αηνκηθφο θάθεινο + Έθζεζε απηναμηνιφγεζεο κνλάδαο (ΠΓΔ) + Δηζήγεζε-Έθζεζε απφ ηνλ Πεξηθεξεηαθφ Γ/ληή). Έθηαθηε αμηνιφγεζε γίλεηαη αλ ην δεηήζεη ε Γ/λζε πνπδψλ ηνπ Τ.ΠΑΗ.Θ.Π.Α ή ην δεηήζεη ν ίδηνο. 9. Δπίπεδν Γ/λζεο Δθπ/ζεο: Η αμηνιφγεζε ηεο Γ/λζεο εθπαίδεπζεο, ησλ ρνιηθψλ πκβνχισλ θαη ησλ Γ/ληψλ Δθπ/ζεο. Ζ αμηνιφγεζε ηεο Γηεχζπλζεο Δθπαίδεπζεο (Γ.Δ.) σο δνκήο πξαγκαηνπνηείηαη απφ ηελ Α.ΓΗ.Π.Δ. κε δηαδηθαζίεο θαη θξηηήξηα αλάινγα κε εθείλα ηεο αμηνιφγεζεο ησλ δηνηθεηηθψλ δνκψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο. ηελ αμηνιφγεζε ηεο Γ.Δ. εθαξκφδεηαη ην Κνηλφ Πιαίζην Αμηνιφγεζεο (ΚΠΑ/ΤΓΓΑ) πξνζαξκνζκέλν ζηελ εθπαίδεπζε. Σν ΚΠΑ βαζίδεηαη ζηε δηαδηθαζία ηεο απηναμηνιφγεζεο. Ζ Γ.Δ. αμηνινγείηαη σο πξνο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ επίηεπμε ζηόρσλ, δηαδηθαζηώλ πινπνίεζεο (ζρεδηαζκφο, εθαξκνγή, ελδηάκεζε αμηνιφγεζε θαη αλαηξνθνδφηεζε, εθαξκνγή, ηειηθή αμηνιφγεζε, αμηνπνίεζε απνηειεζκάησλ) θαη ηελ