Ημέρα 2. (α) Θεμελιώδεις διαφορές της οικονομικής θεωρίας από την μαρξιστική κριτική της (β) Η έννοια του οικονομικού νόμου στον Μαρξ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ημέρα 2. (α) Θεμελιώδεις διαφορές της οικονομικής θεωρίας από την μαρξιστική κριτική της (β) Η έννοια του οικονομικού νόμου στον Μαρξ"

Transcript

1 Ημέρα 2. (α) Θεμελιώδεις διαφορές της οικονομικής θεωρίας από την μαρξιστική κριτική της (β) Η έννοια του οικονομικού νόμου στον Μαρξ Άτομα ή κοινωνία; H οικονομική θεωρία έχει ως σημείο εκκίνησης ιδέα ότι τα άτομα είναι από τη φύση τους προικισμένα με ορθολογισμό και ελευθερία, και για τον λόγο αυτό διαλέγουν ελεύθερα ό,τι τους συμφέρει ατομικά, μεγιστοποιούν το ατομικό όφελός τους και μέσα από αυτό το παιχνίδι των ατομικών συμφερόντων προκύπτει το γενικό συμφέρον. Το σχήμα αυτό αναφέρεται στην έννοια του Ανθρώπου, στην ουσία της ανθρώπινης φύσης που εκδηλώνεται σε κάθε άτομο ξεχωριστά και το προικίζει με αναλλοίωτες και διαρκώς παρούσες ιδιότητες στην περίπτωση της οικονομικής θεωρίας με ορθολογισμό και ελευθερία. Ο Μαρξ δεν συμμερίζεται αυτή την ιδέα, παρόλο που ιστορικά έγινε η απόπειρα να διαβασθεί το έργο του με αναφορά στον Άνθρωπο. Ο Μαρξ ασχολείται και ενδιαφέρεται για τους συγκεκριμένους ανθρώπους, τους πραγματικούς ανθρώπους, και η μαρξιστική θεωρία σε αυτούς αναφέρεται. Θεμελιώδεις διαφορές Συγκριτικός πίνακας 1. Άτομο ή κοινωνία; Οικονομική θεωρία Η οικονομική δραστηριότητα είναι μη-ιστορική, απορρέει από την Ανθρώπινη Φύση. Άτομα ορθολογικά και ελεύθερα εκ φύσεως. Ο Άνθρωπος. Εξύμνηση του ατομικισμού. Η πρωτοκαθεδρία του ατομικού ως ερμηνευτική αρχή. Μικρο->Μάκρο Η κοινωνία δεν υπάρχει, υπάρχουν μόνο τα άτομα Μαρξιστική κριτική της οικονομικής θεωρίας Η οικονομική δραστηριότητα πραγματοποιείται μέσα σε ιστορικά δεδομένες κοινωνικές σχέσεις. Η έννοια των ιστορικών τρόπων παραγωγής. Το Κεφάλαιο=η ανάλυση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής Το άτομο είναι το σύνολο των σχέσεών του με το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον. Οι άνθρωποι. Τα πρόσωπα υπάρχουν ως ενότητες ατομικών πρακτικών που στην πραγματικότητα είναι διάχυτες μέσα στην κοινωνία και συγκεντρώνονται από ένα άτομο που αποκτά έτσι την μορφή του προσώπου. Η πρωτοκαθεδρία του κοινωνικού. Από το κοινωνικό στο ατομικό. Η κοινωνία δεν συγκροτείται από άτομα Για τον Μαρξ, η οικονομική δραστηριότητα δεν πραγματοποιείται με βάση τις ιδιότητες του ανθρώπου εν γένει, αλλά πραγματοποιείται μέσα σε ιστορικές, κοινωνικές συνθήκες. Για να διατυπώσει με αυστηρό τρόπο αυτήν την ιδέα, ο Μαρξ, ανέπτυξε την έννοια των ιστορικών τρόπων παραγωγής: οι τρόποι παραγωγής που μας είναι γνωστοί είναι ο δουλοκτητικός τρόπος παραγωγής, αυτός που υπήρχε δηλαδή στον αρχαίο κόσμο, ο φεουδαρχικός τρόπος παραγωγής, που αναφέρεται στον Μεσαίωνα

2 της Ευρώπης, ο ασιατικός τρόπος παραγωγής, του οποίου μια παραλλαγή είναι ο τρόπος παραγωγής που επικρατούσε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Βέβαια, σήμερα, έχουμε τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής, και το Κεφάλαιο, που είναι το μεγάλο έργο του Μαρξ, είναι η ανάλυση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και κανενός άλλου. Η ιδέα πως ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως άτομο ορθολογικό και ελεύθερο σχετίζεται και με την εξύμνηση του Ανθρώπου ως αφηρημένη έννοια, μια εξύμνηση που εμφανίζεται τόσο συχνά στη λογοτεχνία και στις άλλες τέχνες, αλλά και στην αστική πολιτική. Για τον Μαρξ ο ορθολογισμός και η ελευθερία δεν είναι δεδομένα εκ φύσεως, αλλά μπορούν να κατακτηθούν: το άτομο είναι το σύνολο των σχέσεών του με το κοινωνικό και το φυσικό περιβάλλον του, και αυτό το σύνολο σχέσεων οικοδομείται μέσα σε κοινωνικές διαδικασίες. Αυτό που εμφανίζεται σαν «πρόσωπο», τελικά είναι ατομικές πρακτικές που υπάρχουν διάχυτες μέσα στην κοινωνία, και τις οποίες υιοθετεί κάθε άτομο σε έναν πρωτότυπο και ενδεχομένώς μοναδικό συνδυασμό. Στην περίπτωση των ταξικών σχέσεων, ο Μαρξ αφαιρεί τελείως το προσωπικό στοιχείο. Θεωρεί δηλαδή ότι ο τυπικός εργοδότης, ο τυπικός κεφαλαιοκράτης ή ο τυπικός εργάτης, καθορίζονται ολοκληρωτικά από τους κοινωνικούς τους ρόλους, και αυτό είναι που τον ενδιαφέρει. Δεν τον ενδιαφέρουν δηλαδή οι προσωπικές αποκλίσεις που μπορούν να υπάρχουν, δεν τον ενδιαφέρει δηλαδή αν ο εργοδότης αυτός είναι καλός, ή καλύτερος, ή χειρότερος, αλλά ότι είναι εργοδότης. Τον ενδιαφέρει δηλαδή ο θεσμικός του ρόλος, και όχι οι αποχρώσεις που μπορεί αυτός ο συγκεκριμένος εργοδότης να δώσει στον ρόλο του. Αυτό μας οδηγεί και στο επίπεδο μιας διαφορετικής στάσης σε ό,τι αφορά την ερμηνεία των γεγονότων. Στην περίπτωση της οικονομικής θεωρίας, η βασική ερμηνευτική αρχή είναι το άτομο και η συμπεριφορά του. Ενώ στην περίπτωση του Μαρξ η πρωτοκαθεδρία αποδίδεται στους κοινωνικούς παράγοντες. Ξεκινά, δηλαδή, ο Μαρξ από αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία, και μετά εξετάζει αυτό που κάνουν τα άτομα, ή αυτό που συμβαίνει στα άτομα, ως μια απόκλιση σε σχέση με τους κοινωνικά δεδομένους μέσους όρους. Γράφει στον πρόλογο του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου: «Λίγα λόγια για να αποφευχθούν ενδεχόμενες παρεξηγήσεις. Τις μορφές του κεφαλαιοκράτη και του γαιοκτήμονα δεν τις ζωγραφίζω καθόλου με ρόδινα χρώματα. Εδώ, όμως, πρόκειται για τα πρόσωπα μόνο στο βαθμό που αποτελούν την προσωποποίηση οικονομικών κατηγοριών και είναι φορείς καθορισμένων ταξικών σχέσεων και συμφερόντων. Η δική μου άποψη που αντιλαμβάνεται την εξέλιξη των οικονομικών κοινωνικών σχηματισμών σαν διαδικασία όμοια με αυτή της φύσης και της ιστορίας της, μπορεί λιγότερο από κάθε άλλη να θεωρεί το ξεχωριστό άτομο υπεύθυνο για συνθήκες, των οποίων το ί διο παραμένει κοινωνικό προϊόν όσο και αν ανυψώνεται υποκειμενικά πάνω από αυτές». Για τον Μαρξ η κοινωνία δεν συγκροτείται από άτομα, συγκροτείται από κοινωνικές σχέσεις που έχουν αντικειμενικό χαρακτήρα.

3 Άτομα ή κοινωνικές τάξεις; Για την οικονομική θεωρία δεν υπάρχουν κοινωνικές τάξεις, ενώ για τον Μαρξ τα κυριότερα υποκείμενα, οι πρωταγωνιστές της κοινωνικής ζωής, είναι οι κοινωνικές τάξεις. Τι εννοεί ο Μαρξ με τον όρο των κοινωνικών τάξεων: Εννοεί καταρχάς ότι το οικονομικό σύστημα, και το σύστημα εξουσίας, καθορίζουν κάποιες θέσεις, ένα σύνολο θέσεων με δομή και ιεραρχία. Εννοεί ακόμη ότι τα άτομα καταλαμβάνουν αυτές τις θέσεις, και αναλαμβάνουν από αυτές τις θέσεις έναν κοινωνικό ρόλο, έναν θεσμικό ρόλο, γίνονται η προσωποποίηση οικονομικών κατηγοριών, γίνονται φορείς καθορισμένων ταξικών σχέσεων και συμφερόντων. Αυτό που μένει άθικτο, πέρα από τα άτομα και από τα πρόσωπα, είναι η δομή του συστήματος, είναι η διάρθρωσή του, είναι οι κοινωνικές θέσεις, οι θεσμικοί ρόλοι. Οικονομική θεωρία και μαρξιστική κριτική Συγκριτικός πίνακας 2. Από τα άτομα στις κοινωνικές τάξεις Οικονομική θεωρία Οι κοινωνικές τάξεις δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνο τα άτομα που είναι προικισμένα με ιδιότητες. Η Φύση του Ανθρώπου. Μαρξιστική κριτική της οικονομικής θεωρίας Οι κοινωνικές τάξεις παράγονται από τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής (α) ως κοινωνικοί ρόλοι, ως θέσεις στο οικονομικό σύστημα και στο σύστημα εξουσίας, (β) τις οποίες καταλαμβάνουν τα άτομα, (γ) τα οποία, για αυτόν τον λόγο, ομαδοποιούνται και συγκροτούν την κοινωνική τάξη «καθεαυτή», (δ) αλλά συγκροτούνται σε πραγματική τάξη («τάξη για τον εαυτό της») όταν υπάρχουν ως πολιτικό κίνημα που διεξάγει πολιτικό αγώνα για την επιβολή του ιδιαίτερου ταξικού συμφέροντός του ως γενικό κοινωνικό συμφέρον στην σφαίρα του Κράτους. Επομένως το πρώτο στοιχείο των κοινωνικών τάξεων είναι οι θέσεις μέσα στο οικονομικό σύστημα και στο σύστημα εξουσίας, στο κράτος. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι αυτές τις θέσεις τις καταλαμβάνουν τα άτομα και προσωποποιούν κοινωνικές σχέσεις και συμφέροντα. Το τρίτο στοιχείο είναι ότι τα άτομα που καταλαμβάνουν αυτές τις θέσεις, εξ αυτού του γεγονότος ομαδοποιούνται σε σύνολα, τα οποία ο Μαρξ ονομάζει κοινωνικές τάξεις καθ εαυτές. Προκύπτουν, δηλαδή από την ίδια την δομή του οικονομικού συστήματος και τη δομή της εξουσίας, σύνολα θέσεων, που ομαδοποιούν τα άτομα που καταλαμβάνουν αυτές τις θέσεις σε μια τάξη καθ εαυτή. Τι σημαίνει όμως τάξη καθ εαυτή; Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία εν δυνάμει τάξη, μία δυνητική τάξη, για τον πολύ απλό λόγο ότι εάν αυτά τα άτομα, που κατέχουν αυτές τις θέσεις, δεν συγκροτούνται πολιτικά, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τάξη. Υπάρχει λοιπόν και ένα τέταρτο στοιχείο που πρέπει να προσθέσουμε για να υπάρχει πραγματικά μια κοινωνική τάξη: τα άτομα που ομαδοποιούνται εξαιτίας της θέσης τους στο οικονομικό σύστημα και στο σύστημα εξουσίας πρέπει να εμφανίζονται στην πολιτική σκηνή και να

4 αναλαμβάνουν πολιτικές δράσεις. Πολιτικές, ούτε καν συνδικαλιστικές, λέει ο Μαρξ, εννοώντας με αυτό ότι η δράση τους πρέπει να έχει ως σημείο πρόσκρουσης το κράτος και πρέπει να επιχειρεί να μεταβάλει κάτι στη λειτουργία του, στις δομές του, τους θεσμούς ή τις πολιτικές που ασκεί. Επομένως το στοιχείο της πολιτικής δράσης είναι απαραίτητο για τη συγκρότηση της κοινωνικής τάξης. Η αστική τάξη στην κοινωνία μας είναι μια κατεξοχήν κοινωνική τάξη, διότι είναι διαρκώς συγκροτημένη σε πολιτική δύναμη. Η εργατική τάξη, αντιθέτως, είναι μία τάξη που μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει, ανάλογα με την περίοδο. Υπάρχουν περίοδοι στις οποίες υπάρχει απλώς ως εργατική τάξη καθ εαυτή, ως εν δυνάμει τάξη. Η συγκρότηση της εργατικής τάξης σε πολιτική δύναμη, μπορούμε να πούμε σχηματικά, ότι μέχρι το ήταν ένα φαινόμενο διαρκές, για το πενήντα χρόνια που ο υπαρκτός «σοσιαλισμός» και το κομμουνιστικό κίνημα κινητοποιούσαν τους προλετάριους. Το γεγονός ότι σήμερα δεν εμφανίζεται σαν πολιτική δύναμη, προφανώς σημαίνει ότι δεν είναι μια τάξη για τον εαυτό της, κατά την έκφραση του Μαρξ. Τάξη για τον εαυτό της: τάξη που αναλαμβάνει πολιτικό αγώνα, που συγκροτείται σε πολιτική δύναμη, που έχει επομένως συνείδηση του εαυτού της. Διανομή / παραγωγή, δυναμική / ιστορία, ισορροπία / ανισορροπία Η οικονομική θεωρία είναι θεωρία της διανομής του προϊόντος και του σχηματισμού των τιμών. Ο μαρξισμός είναι μια θεωρία για την κεφαλαιοκρατική παραγωγή και τον τρόπο με τον οποίο αυτή δομεί (ή αποδιαρθρώνει) την κοινωνία συνολικά. Είναι μια θεωρία για τη συγκρότηση της κοινωνίας σε συνθήκες κεφαλαιοκρατικής παραγωγής. Η παραγωγή είναι η καρδιά του κεφαλαιοκρατικού συστήματος, η σφαίρα, η βαθμίδα της κοινωνίας που έχει καθοριστικό ρόλο στη συγκρότηση της κοινωνίας. Θεμελιώδεις διαφορές Συγκριτικός πίνακας 3. Από τη διανομή στην παραγωγή / Από την δυναμική στην ιστορία / Από την ισορροπία στην ανισορροπία Οικονομική θεωρία Θεωρία σχηματισμού των τιμών και διανομής του προϊόντος. (+θεωρία μονοπωλιακού καπιταλισμού) Η παραγωγή είναι ένα «μαύρο κουτί». Το οικονομικό σύστημα διαθέτει τη δική του δυναμική. Το οικονομικό σύστημα είναι ένα σύστημα γενικής ισορροπίας. Μαρξιστική κριτική της οικονομικής θεωρίας Θεωρία για τη συγκρότηση της κοινωνίας σε συνθήκες κεφαλαιοκρατικής παραγωγής. Η παραγωγή είναι η καρδιά του κεφαλαιοκρατικού συστήματος. Το οικονομικό σύστημα επικαθορίζεται από τις κοινωνικές συνθήκες, από την ιστορία. Το κεφαλαιοκρατικό σύστημα διαθέτει εγγενείς τάσεις ανισορροπίας. Οι ισορροπίες του είναι ασταθείς. Οι οικονομικές κρίσεις.

5 Για την οικονομική θεωρία το σύστημα διαθέτει τη δική του δυναμική. Είναι, υποτίθεται, ένα σύστημα που διαθέτει μηχανισμούς προσαρμογής, έτσι ώστε αν το διαταράξουμε να επανέρχεται στις αρχικές του ισορροπίες. Ο τρόπος με τον οποίο επανέρχεται, με τον οποίο ξαναβρίσκει τις ισορροπίες του, είναι η δυναμική του συστήματος. Για τον Μαρξ, αντιθέτως, το οικονομικό σύστημα καθορίζεται από τις κοινωνικές συνθήκες και τελικά από την ιστορία. Η οικονομική θεωρία εξετάζει πώς το οικονομικό σύστημα ξαναγυρίζει στο σημείο ισορροπίας από το οποίο μια εξωτερική ώθηση το είχε απομακρύνει, ενώ η μαρξιστική κριτική της οικονομικής θεωρίας εξετάζει τι είναι αυτό που καθορίζει και μεταβάλλει το ίδιο το σημείο ισορροπίας. Επίσης, το οικονομικό σύστημα, αντιμετωπίζεται από την οικονομική θεωρία ως ένα σύστημα γενικής ισορροπίας (ισορροπίας σε όλες τις αγορές), ενώ ο Μαρξ εντοπίζει τις εγγενής τάσεις ανισορροπίας του κεφαλαιοκρατικού συστήματος και δείχνει ότι οι ισορροπίες του είναι ασταθείς. Αυτά μας αφήνουν με ορισμένες σημαντικές απορίες: Με ποιο τρόπο οι κοινωνικές συνθήκες καθορίζουν το οικονομικό σύστημα, με ποιο συγκεκριμένο τρόπο; Πώς υπερβαίνει, δηλαδή, ο Μαρξ την οικονομική θεωρία, η οποία είναι κλειστή στις κοινωνικές συνθήκες; Το δεύτερο πολύ σημαντικό ερώτημα νομίζω είναι με ποιο τρόπο η κεφαλαιοκρατική παραγωγή έχει την προτεραιότητα που της αποδίδει ο Μαρξ και τείνει να επηρεάσει το σύνολο της κοινωνίας, και τους θεσμούς δηλαδή που είναι έξω από την οικονομία; Για να ξεκινήσουμε να απαντάμε σ αυτά, θα πρέπει να εξετάσουμε ποια είναι η λογική του Μαρξ.

6 Ο οικονομικός νόμος, το αστάθμητο και η συνάντησή τους Ο νόμος κατά τον Karl Marx είναι η εσωτερική και αναγκαία σχέση ανάμεσα σε δύο πράγματα. Ο Gérard Duménil έδειξε στο βιβλίο του Le concept de loi économique dans Le Capital (Maspero 1978) ότι το Κεφάλαιο είναι μια λογική κατασκευή στηριγμένη στην διάκριση εσωτερικών και εξωτερικών καθορισμών: ως εσωτερικοί καθορισμοί νοούνται οι αναγκαίες σχέσεις ανάμεσα στα πράγματα, αυτές που μένουν αναλλοίωτες, μονίμως παρούσες μέσα στην διαδοχή των γεγονότων, αυτές που δρουν εν κρυπτώ κάτω από την θορυβώδη επιφάνεια της συγκυρίας και την ποικιλία των συγκεκριμένων συνθηκών. Οι εξωτερικοί καθορισμοί, καθορίζονται εξʹ υπολοίπου, ως το ετερόκλητο πλήθος των σχέσεων που μπορούν να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν σε μια δεδομένη χώρα ή συγκυρία. Είναι αυτές που δεν εκφράζουν αναγκαίες σχέσεις ανάμεσα στα πράγματα είναι αυτές που χάρη στην ποικιλομορφία τους αποκρύπτουν τις αναλλοίωτες σχέσεις που είναι οι ʺνόμοιʺ. Εντούτοις, το πιο πολύτιμο στην ανάλυση του Duménil δεν είναι τόσο αυτή η διάκριση ανάμεσα σε εσωτερικούς και εξωτερικούς καθορισμούς, όσο ο προσδιορισμός του τρόπου με τον οποίο αρθρώνονται εσωτερικοί και εξωτερικοί καθορισμοί: οι εξωτερικοί καθορισμοί, διαπιστώνει ο Duménil, δεν είναι ένα είδος παράβασης του νόμου, ούτε είναι περιοριστικοί ως προς αυτόν. Τα αποτελέσματα των δύο τύπων καθορισμού δεν προστίθενται, ούτε αντιφάσκουν, διότι δεν είναι ανεξάρτητα τα μεν από τα δε. Οι εξωτερικοί καθορισμοί δρουν, παράγουν αποτελέσματα μόνον διαμέσου των εσωτερικών αναγκαίων σχέσεων: διαμεσολαβείται έτσι η δράση τους από τους οικονομικούς νόμους. Ας θεωρήσουμε το παράδειγμα των μισθών. Είναι, άραγε, οικονομικός ο καθορισμός της αξίας της εργασιακής δύναμης (αφού αυτή η αξία καθορίζεται από την κοινωνικά αναγκαία εργασία για την αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης), ή μήπως είναι κοινωνικός (αφού ως γνωστόν οι ταξικοί αγώνες επιδρούν επί του μισθού); Η απάντηση που δίνεται συνήθως είναι ότι οι δύο καθορισμοί (νόμος της αξίας και ταξικοί αγώνες) δρουν και οι δύο επί του μισθού, έτσι ώστε τα αποτελέσματά τους να αθροίζονται. Εντούτοις, τα πράγματα είναι διαφορετικά: στον καθορισμό της αξίας της εργασιακής δύναμης δεν υπεισέρχονται δύο ξεχωριστοί, ανεξάρτητοι παράγοντες, από την μια ο κοινωνικά αναγκαίος χρόνος εργασίας για την παραγωγή των μέσων συντήρησης και αναπαραγωγής της εργασιακής δύναμης, και από την άλλη η συνδικαλιστική, πολιτική και ιδεολογική ισχύς της εργατικής τάξης, δηλαδή παράγοντες που ο καθένας από την μεριά του να παράγει ξεχωριστά αποτελέσματα τα οποία θα μπορούσαν να προστεθούν, να αφαιρεθούν ή να αλληλοαναιρεθούν. Η μεταβολή της αξίας της εργασιακής δύναμης δεν προκύπτει, δηλαδή, σαν άθροισμα (α) της μεταβολής που προκαλούν σε αυτήν την αξία οι ταξικοί αγώνες των εργαζομένων τάξεων και (β) της μεταβολής που προκαλεί σε αυτήν την αξία η μείωση του κοινωνικά αναγκαίου χρόνου εργασίας. Αλλά τα πράγματα εκτυλίσσονται διαφορετικά: O εξωτερικός ως προς τον νόμο παράγοντας (δηλαδή ο ταξικός

7 συσχετισμός δυνάμεων) δρα διαμέσου της εσωτερικής αναγκαίας σχέσης (που είναι ο νόμος της αξίας). Πιο συγκεκριμένα, η αύξηση της ισχύος των εργαζόμενων τάξεων, όταν έχει διάρκεια, προκαλεί την διεύρυνση του ʺκαλαθιούʺ των εμπορευμάτων (υλικών αγαθών και υπηρεσιών) που είναι αναγκαίο για την συντήρηση και την αναπαραγωγή των εργαζόμενων τάξεων σε κάθε συγκεκριμένη χώρα και εποχή. Εάν θεωρήσουμε ό λους τους άλλους παράγοντες σταθερούς (επομένως και τον κοινωνικά αναγκαίο χρόνο εργασίας για την παραγωγή μιας μονάδας ενός εκάστου προϊόντος εξ αυτών που συνθέτουν το αναγκαίο ʺκαλάθιʺ εμπορευμάτων), η αύξηση της ισχύος των εργαζόμενων τάξεων αυξάνει ανάλογα και τον κοινωνικά αναγκαίο χρόνο εργασίας που χρειάζεται για την συντήρηση και την αναπαραγωγή των εργαζόμενων τάξεων, άρα αυξάνει την αξία της εργασιακής δύναμης. Οι εξωτερικοί παράγοντες δρουν, λοιπόν, διαμέσου των οικονομικών νόμων, όχι ταυτόχρονα και παράλληλα με αυτούς. Η έννοια του οικονομικού νόμου, μας προϊδεάζει γιʹ αυτό που πρέπει να περιμένουμε όταν διαβάζουμε το Κεφάλαιο: πρέπει να περιμένουμε την περιγραφή αναγκαίων σχέσεων ανάμεσα στα πράγματα και όχι σχέσεων που μπορεί να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν σε μια χώρα ή σε μια εποχή. Ακόμη περισσότερο, αυτές οι σχέσεις, αυτοί οι εξωτερικοί ως προς τον νόμο καθορισμοί, περιμένουμε ότι θα πρέπει να έχουν απομακρυνθεί, να έχουν αφαιρεθεί από τον ορισμό του νόμου. Πράγματι, αυτή η μέθοδος της αφαίρεσης είναι διαρκώς ενεργή μέσα στο Κεφάλαιο: ο σκοπός του Karl Marx δεν είναι η περιγραφή ή η ανάλυση ενός κοινωνικού σχηματισμού, μιας εθνικής οικονομίας (π.χ. της Αγγλίας που αναφέρεται κατά κόρο στο Κεφάλαιο) αλλά η διατύπωση των οικονομικών νόμων του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Η διατύπωση ενός νόμου δεν είναι περιγραφή του αστάθμητου (contingent), αλλά η γένεση μιας έννοιας που αντικατοπτρίζει μιαν άνευ όρων σχέση, δηλαδή αναγκαία σχέση, ανεξάρτητη από την συγκυρία και τις εθνικές ιδιομορφίες. Αναζητήσαμε ως εδώ την οργανωτική αρχή των λογικών κατασκευών του Karl Marx που φέρουν το όνομα του οικονομικού νόμου και πιστεύουμε ότι βρήκαμε την απάντηση στο θεωρητικό έργο του Gérard Duménil. Αυτό όμως έχει ορισμένες συνέπειες για την αντίληψή μας σχετικά με μια σειρά ζητημάτων: Τι είναι η συγκυρία; Τι είδους ιστορικός ντετερμινισμός προκύπτει, άραγε, από τον συγκεκριμένο τρόπο άρθρωσης των οικονομικών νόμων με τους εξωτερικούς προσδιορισμούς (που είναι αστάθμητοι, που ενδέχεται να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν σε έναν κοινωνικό σχηματισμό); Η συγκυρία, λεει ο Louis Althusser, είναι στοχαστική συνάντηση 1 παραγόντων, α στάθμητος συνδυασμός στοιχείων που προκύπτουν αφενός από την ίδια τη φύση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και αφετέρου από την ιστορία του (εθνικού) κοινωνικού σχηματισμού. Με άλλα λόγια, ʺκάθε συγκυρία είναι μια μοναδική περίπτωσηʺ. 1 Louis Althusser, Sur la philosophie, Gallimard, 1994

8 The world is what the case is (Wittgenstein, Russel). Το σημαντικό στην θέση του Duménil είναι ότι μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καταρχήν πώς οι εξωτερικοί καθορισμοί, που ανήκουν στην ιστορία του (εθνικού) κοινωνικού σχηματισμού, οι συνθήκες που μπορούν να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν, προσδίδουν σε κάθε ιστορική στιγμή την μοναδικότητά της. Γιʹ αυτόν τον λόγο δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κατανοήσουμε τα επίδικα αντικείμενα της πολιτικής δράσης σε μια χώρα, σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή με αναφορά αποκλειστικά και μόνον στα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Ούτε αρκεί την εν λόγω αναφορά μας να διακοσμεί ως εξωτερικό συμπλήρωμα ένα πλούσιο εμπειρικό υλικό αναφερόμενο στις συγκεκριμένες συνθήκες της συγκεκριμένης χώρας. Θα πρέπει να κατανοούμε με ποιο συγκεκριμένο τρόπου οι ειδικές συνθήκες κάθε χώρας και κάθε εποχής (οι εξωτερικοί ως προς τους οικονομικούς νόμους καθορισμοί), δηλαδή οι συνθήκες κάθε συγκυρίας, παράγουν τα αποτελέσματά τους ως αποτελέσματα διαμεσολαβημένα από τους νόμους που διέπουν τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής. Πώς περνάμε, όμως, από την μια συγκυρία στην άλλη, από την μια ιστορική στιγμή στην άλλη; Τι είδους ντετερμινισμός προκύπτει από τα παραπάνω; Ας συνεχίσουμε με το παράδειγμα των μισθών: Η μετατροπή του συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας (εξωτερικός παράγοντας), προς όφελος της εργασίας, όταν διαρκεί, επιδρά στις συνήθειες και στις ανάγκες, τις οποίες διευρύνει. Έτσι, διευρύνεται και το αναγκαίο ʺκαλάθιʺ εμπορευμάτων, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα υλικά αγαθά και τις υπηρεσίες που θεωρούνται αναγκαία για την ʺκανονικήʺ διαβίωση των νοικοκυριών των εργαζομένων τάξεων. Αυξάνεται έτσι και ο κοινωνικά αναγκαίος χρόνος για την συντήρηση και την αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης. Αυτό σημαίνει ότι αυξάνεται η αξία της εργασιακής δύναμης (εσωτερική και αναγκαία σχέση, δηλαδή οικονομικός νόμος). Άρα, η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων μετατρέπεται σε μεταβολή της αξίας της εργασιακής δύναμης με βάση τον οικονομικό νόμο της αξίας. Αυτή η μεταβολή επιδρά σε μια σειρά άλλων οικονομικών μεταβλητών των οποίων η συμπεριφορά καθορίζεται από τους νόμους που διέπουν τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής. Μπορούν να υπάρξουν επιπτώσεις στην συνολική ζήτηση, στις επενδύσεις, στο ποσοστό ανεργίας Αυτές οι μεταβολές ορίζουν ένα νέο πεδίο κοινωνικού ανταγωνισμού, διότι μεταβάλλουν όλα ή σχεδόν όλα τα στοιχεία που το συνθέτουν: πρώτον, το έδαφος των κοινωνικών συγκρούσεων, το οποίο δεν είναι τίποτα άλλο από τις αντικειμενικές συνθήκες των ταξικών αντιθέσεων, δεύτερον, το σύστημα των αντιτιθέμενων κοινωνικών τάξεων, μερίδων τάξεων και κοινωνικών δυνάμεων που διατάσσονται σε σχηματισμούς μάχης, πραγματοποιούν συμμαχίες, υφίστανται σχίσματα και συγκρούονται, τρίτον, τα επίδικα αντικείμενα των κοινωνικών συγκρούσεων, τα ζητήματα σε αναφορά με τα οποία οι σχηματισμοί μάχης σχηματίζονται και αναδιατάσσονται. Επί αυτού του νέου πεδίου, θα διεξαχθεί το επόμενο επεισόδιο των κοινωνικών συγκρούσεων. Τα αποτελέσματα από τη έκβαση αυτών των συγκρούσεων θα διαμεσολαβηθούν, και πάλι, από τους οικονομικούς νόμους, θα μετατρέψουν και πάλι το πεδίο του κοινωνικού ανταγωνι

9 σμού και ούτω καθεξής. Έτσι, οι εξωτερικοί παράγοντες (οι αστάθμητοι παράγοντες, που μπορούν να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν σε μια χώρα ή σε μια εποχή) και οι οικονομικοί νόμοι συνυπάρχουν σε ένα ανταποδοτικό παιχνίδι, σε μια αέναη σπειροειδή κίνηση διαρκούς επανακαθορισμού της ιστορικής στιγμής, δηλαδή της συγκυρίας. Οι ταξικοί αγώνες παράγουν αποτελέσματα που διαμεσολαβημένα από τους οικονομικούς νόμους μετατρέπουν το θέατρο του ταξικού πολέμου της επόμενης χρονικής περιόδου. Και το θέατρο του πολέμου, ως γνωστόν, δεν επιτρέπει στις ανταγωνιζόμενες δυνάμεις, ούτε οποιαδήποτε κίνηση, ούτε οποιαδήποτε συμμαχία. Εντούτοις, μέχρι εδώ παραμένει αδιευκρίνιστο ένα πολύ σημαντικό ζήτημα: σε ποιο βαθμό, άραγε, οι οικονομικοί νόμοι, συμμετέχοντας σε αυτό το παιχνίδι διαρκούς επανακαθορισμού της ιστορικής στιγμής δίπλα και μαζί με τις εξωτερικές συνθήκες (μεταξύ των οποίων η ταξική πάλη), καθορίζουν την τελική έκβαση των πραγμάτων, δηλαδή της ιστορίας; Οι δυνατές απαντήσεις στο ερώτημα αυτό είναι δύο. Σύμφωνα με την πρώτη απάντηση, η τελική κατάσταση του συστήματος, η τελική έκβαση των πραγμάτων, είναι προκαθορισμένη από τους οικονομικούς νόμους. Οι εξωτερικοί καθορισμοί, οι εξωτερικές, ειδικές, συγκεκριμένες συνθήκες ενός κοινωνικού σχηματισμού ή μιας εποχής, μπορούν να επιδρούν στον ρυθμό μετάβασης του οικονομικού συστήματος από την αρχική του κατάσταση στην τελική, ή ακόμη, να επιδρούν στην διαδρομή που οδηγεί από την αφετηρία στο σημείο τερματισμού, χωρίς όμως να μπορούν να αλλάξουν το σημείο τερματισμού, σαν να υπήρχε ένα πεπρωμένο (καθοριζόμενο από τους οικονομικούς νόμους) που θα οδηγούσε ως τυφλή και ακατανίκητη δύναμη την ιστορία στον προορισμό της. Απλοποιώντας τα πράγματα στο έπακρο, αυτό θα έμοιαζε με έναν λαβύρινθο μέσα στον οποίο θα μπορούσαμε να κάνουμε άπειρες διαδρομές για να φθάσουμε στην έξοδό του, πλην όμως, η εν λόγω έξοδος θα ήταν σταθερή, δεδομένη, αμετάβλητη. Σύμφωνα με την δεύτερη απάντηση, η τελική κατάσταση του οικονομικού συστήματος, η τελική έκβαση των πραγμάτων, δεν είναι προκαθορισμένη από τους νόμους που διέπουν τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής. Οι εξωτερικοί καθορισμοί, οι συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες, μπορούν να αλλάξουν, όχι μόνον την διαδρομή ενός οικονομικού συστήματος, αλλά και το τελικό σημείο της ισορροπίας του. Συνεχίζοντας με την παραβολή του λαβυρίνθου, αυτό θα έμοιαζε με έναν λαβύρινθο του οποίου το σχήμα, οι δρόμοι του και το σημείο εξόδου ʺθα άλλαζαν στο άγγιγμαʺ, κατά την έκφραση του Daniel Bensaïd 2. Ο δρόμος αλλάζει καθώς τον διασχίζουμε και το τέλος του εξαρτάται από το μονοπάτι που ακολουθούμε. Το φαινόμενο είναι γνωστό, ακόμη και σε μη μαρξιστές οικονομολόγους: πρόκειται γιʹ αυτό που στα αγγλικά αποκαλούν path dependency 3. 2 Bensaïd D. (1995), Marx l'intempestif, Fayard, βλ.σ Για την παρουσίαση της έννοιας βλ. στο Marc Setterfield (1998), «History versus equilibrium: Nicholas Kaldor on historical time and economic theory», Cambridge Journal of Economics, 22:

10 Ας είμαστε πιο συγκεκριμένοι: Ο καπιταλισμός οδεύει προς την έξοδο της κρίσης του με διαδοχικές προσεγγίσεις, ψηλαφώντας τις διάφορες δυνατότητες που ανοίγει κάθε φορά η συγκυρία, με αυτοσχεδιασμούς, ή όπως λένε οι Rosier και Dockès με την αρχή του ʺοργανωτικού αστάθμητουʺ4 χάρη στο οποίο οι τυχαίες κινήσεις, οι αστάθμητοι παράγοντες που μπορεί να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν σε μια χώρα ή σε μια εποχή, οι πρωτοβουλίες τοπικού ή πρόσκαιρου χαρακτήρα, δίνουν γέννηση σε μορφές σταθερής τάξης 5 πάνω στο υπόβαθρο της αναγκαιότητας που ορίζουν οι οικονομικοί νόμοι του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Έτσι, το ίδιο το μονοπάτι που οδηγεί στην έξοδο από τη κρίση του καπιταλισμού δεν είναι ευθύγραμμο. Το κεφάλαιο είναι μια τυφλή δύναμη που δρα με βάση τα ένστικτά του δηλαδή τους οικονομικούς νόμους που διέπουν τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής. Όμως, η νέα μορφή καπιταλισμού που σχηματίζεται τώρα, εξαρτάται από τον δρόμο που οδηγεί στην έξοδο από την κρίση. Οι πιθανές μορφές καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, οι σταθερές ρυθμίσεις των κοινωνικών αντιθέσεων, τα κανάλια προσαρμογής της καπιταλιστικής οικονομίας στις εξωτερικές διαταραχές και ανισορροπίες, οι θεσμοί που θα επιτρέπουν την κοινωνική αναπαραγωγή του συστήματος στην διάρκεια της επόμενης περιόδου καπιταλιστικής άνθησης, εξαρτώνται από τον δρόμο που ακολουθεί το σύστημα προς την έξοδό του από την κρίση. Η τελική έκβαση των κοινωνικών αγώνων, δεν ακολουθεί κάποια νομοτέλεια, κάποιο ιστορικό πεπρωμένο: εξαρτάται από τον δρόμο που ακολουθούν οι κοινωνικοί αγώνες. Διότι, οι κατακτήσεις (ή οι ήττες) των εργαζόμενων τάξεων ενσωματώνονται μέσα στην λειτουργία του οικονομικού συστήματος για να επανεμφανιστούν στην διάρκεια της επόμενης κοινωνικής αντιπαράθεσης ως αντικειμενικοί περιοριστικοί παράγοντες. 4 Rosier B. & Dockès P. (1983), Rythmes Économiques, La Découverte/Maspero, p Οι δύο συγγραφείς εμπνέονται από τις ιδέες του Ilya Prigogine των οποίων οι κυριότερες βρίσκονται στο I. Prigogine et I. Stengers (1984), Order out of Chaos, Flamingo/Fontana Paperbacks 5 Βρίσκουμε στο σημείο αυτό την φιλοσοφία του Δημοκρίτου και του Επίκουρου, την διατριβή του Karl Marx σχετικά με τους δύο αρχαίους φιλοσόφους, καθώς και τις παρατηρήσεις του Louis Althusser στο Sur la philosophie (1994, Gallimard): «au lieu de penser la contingence comme modalité ou exception de la nécessité, il faut penser la nécessité comme le devenir-nécessaire de la rencontre des contingents», σελίδα 42

Ημέρα 3 η. (α) Aπό την εργασιακή διαδικασία στη διαδικασία παραγωγής (β) Αξία του προϊόντος και αξία της εργασιακής δύναμης

Ημέρα 3 η. (α) Aπό την εργασιακή διαδικασία στη διαδικασία παραγωγής (β) Αξία του προϊόντος και αξία της εργασιακής δύναμης Ημέρα 3 η. (α) Aπό την εργασιακή διαδικασία στη διαδικασία παραγωγής (β) Αξία του προϊόντος και αξία της εργασιακής δύναμης Η εργασιακή διαδικασία και τα στοιχεία της. Η κοινωνική επικύρωση των ιδιωτικών

Διαβάστε περισσότερα

Αποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή.

Αποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή. Αποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή. Mαθηματικό σύστημα Ένα μαθηματικό σύστημα αποτελείται από αξιώματα, ορισμούς, μη καθορισμένες έννοιες και θεωρήματα. Η Ευκλείδειος γεωμετρία αποτελεί ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Aποτελεσματικότητα της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής σε μια ανοικτή οικονομία

ΘΕΜΑ: Aποτελεσματικότητα της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής σε μια ανοικτή οικονομία ΘΕΜΑ: ποτελεσματικότητα της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής σε μια ανοικτή οικονομία Σύνταξη: Μπαντούλας Κων/νος, Οικονομολόγος, Ms Χρηματοοικονομικών 1 Η πρώτη θεωρία σχετικά με τον αυτόματο

Διαβάστε περισσότερα

Ημέρα 4 η (α) Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης. (β) Η απόλυτη υπεραξία. Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης

Ημέρα 4 η (α) Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης. (β) Η απόλυτη υπεραξία. Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης Ημέρα 4 η (α) Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης (β) Η απόλυτη υπεραξία Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης Στο κεφάλαιο για την αγορά και την πώληση της εργατικής δύναμης (ελληνική έκδοση: τόμος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Την ευθύνη του εκπαιδευτικού υλικού έχει ο επιστημονικός συνεργάτης των Πανεπιστημιακών Φροντιστηρίων «ΚOΛΛΙΝΤΖΑ», οικονομολόγος συγγραφέας θεμάτων ΑΣΕΠ, Παναγιώτης Βεργούρος.

Διαβάστε περισσότερα

Ας υποθέσουμε ότι ο παίκτης Ι διαλέγει πρώτος την τυχαιοποιημένη στρατηγική (x 1, x 2 ), x 1, x2 0,

Ας υποθέσουμε ότι ο παίκτης Ι διαλέγει πρώτος την τυχαιοποιημένη στρατηγική (x 1, x 2 ), x 1, x2 0, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Στατιστικής Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Ερευνα Εαρινό Εξάμηνο 2015 Μ. Ζαζάνης Πρόβλημα 1. Να διατυπώσετε το παρακάτω παίγνιο μηδενικού αθροίσματος ως πρόβλημα γραμμικού

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υπουργείου Οικονομικών, με κορυφαίο επιτελείο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Διαφορές εσωτερικού εξωτερικού δανεισμού. Η διαχρονική κατανομή του βάρους από το δημόσιο δανεισμό.

ΘΕΜΑ: Διαφορές εσωτερικού εξωτερικού δανεισμού. Η διαχρονική κατανομή του βάρους από το δημόσιο δανεισμό. 1 ΘΕΜΑ: Διαφορές εσωτερικού εξωτερικού δανεισμού. Η διαχρονική κατανομή του βάρους από το δημόσιο δανεισμό. Σύνταξη: Παπαδόπουλος Θεοχάρης, Οικονομολόγος, Οικονομολόγος, MSc, PhD Candidate, εισηγητής Φροντιστηρίων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υπουργείου Οικονομικών, με κορυφαίο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ. Άσκηση με θέμα τη μεγιστοποίηση της χρησιμότητας του καταναλωτή

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ. Άσκηση με θέμα τη μεγιστοποίηση της χρησιμότητας του καταναλωτή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 07 08 ΛΕΥΚΑΔΑ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υπουργείου Οικονομικών, με κορυφαίο επιτελείο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Σύνταξη: Παπαδόπουλος Θεοχάρης, Οικονομολόγος, MSc, PhD Candidate Κατηγορίες οφέλους και κόστους που προέρχονται από τις δημόσιες δαπάνες Για την αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

(β) Τι είναι και τι θέλει η οικονομική θεωρία

(β) Τι είναι και τι θέλει η οικονομική θεωρία Ημέρα 1. (α) Διαβάζοντας τον Μαρξ ανάποδα. (β) Τι είναι και τι θέλει η οικονομική θεωρία Η μαρξιστική θεωρία δεν είναι μια ακόμη οικονομική θεωρία, είναι μια κριτική της οικονομικής θεωρίας Η οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΩΝΥΜΟ: ΟΝΟΜΑ: ΟΜΑΔΑ Α Για τις προτάσεις Α1 μέχρι και Α6 να

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ): ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα. Αρχές Οικονομικής Θεωρίας ΟΜΑΔΑ Α. Στις προτάσεις από Α.1. μέχρι και Α10 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της

Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα. Αρχές Οικονομικής Θεωρίας ΟΜΑΔΑ Α. Στις προτάσεις από Α.1. μέχρι και Α10 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα Αρχές Οικονομικής Θεωρίας ΟΜΑΔΑ Α Στις προτάσεις από Α.1. μέχρι και Α10 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα σε κάθε αριθμό την ένδειξη Σωστό, αν

Διαβάστε περισσότερα

23/2/07 Sleep out Πλατεία Κλαυθμώνος

23/2/07 Sleep out Πλατεία Κλαυθμώνος 23/2/07 Sleep out Πλατεία Κλαυθμώνος Μια βραδιά στο λούκι με τους αστέγους «Έχετε ποτέ σκεφτεί να κοιμηθείτε μια χειμωνιάτικη νύχτα στο δρόμο;» Με αυτό το ερώτημα απευθύναμε και φέτος την πρόσκληση στους

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υπουργείου Οικονομικών, με κορυφαίο επιτελείο

Διαβάστε περισσότερα

Το υπόδειγμα IS-LM: Εισαγωγικά

Το υπόδειγμα IS-LM: Εισαγωγικά 1/35 Το υπόδειγμα IS-LM: Εισαγωγικά Νίκος Γιαννακόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Πατρών Ακαδημαϊκό Ετος 2014-2015 Εαρινό Εξάμηνο Τι γνωρίζουμε; 2/35 Αγορά αγαθών και

Διαβάστε περισσότερα

HY 280. θεμελιακές έννοιες της επιστήμης του υπολογισμού ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. Γεώργιος Φρ.

HY 280. θεμελιακές έννοιες της επιστήμης του υπολογισμού ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. Γεώργιος Φρ. HY 280 «ΘΕΩΡΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ» θεμελικές έννοιες της επιστήμης του υπολογισμού ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Γεώργιος Φρ. Γεωργκόπουλος μέρος Α Εισγωγή, κι η σική θεωρί των πεπερσμένων

Διαβάστε περισσότερα

- 1 - Ποιοι κερδίζουν από το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών; Γιατί η άμεση ανταλλαγή αγαθών, ορισμένες φορές, είναι δύσκολο να

- 1 - Ποιοι κερδίζουν από το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών; Γιατί η άμεση ανταλλαγή αγαθών, ορισμένες φορές, είναι δύσκολο να - 1 - Ο παράξενος πραματευτής Ανθολόγιο Ε & Στ τάξης: 277-279 Οικονομικές έννοιες Ανταλλαγή Αντιπραγματισμός Εμπόριο Ερωτήσεις Ποιοι κερδίζουν από το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών; Γιατί η άμεση ανταλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ. Με την πιστοποίηση του αποκτά πρόσβαση στο περιβάλλον του ιατρού που παρέχει η εφαρμογή.

ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ. Με την πιστοποίηση του αποκτά πρόσβαση στο περιβάλλον του ιατρού που παρέχει η εφαρμογή. ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Ο ιατρός αφού διαπιστώσει εάν το πρόσωπο που προσέρχεται για εξέταση είναι το ίδιο με αυτό που εικονίζεται στο βιβλιάριο υγείας και ελέγξει ότι είναι ασφαλιστικά ενήμερο (όπως ακριβώς γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΡΜΙΣΗΣ, ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ, ΠΡΥΜΝΟΔΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΙΜΕΝΙΣΜΟΥ ΣΚΑΦΩΝ ΣΕ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. (ΛΙΜΑΝΙΑ κ.λπ.) ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΡΜΙΣΗΣ, ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ, ΠΡΥΜΝΟΔΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΙΜΕΝΙΣΜΟΥ ΣΚΑΦΩΝ ΣΕ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. (ΛΙΜΑΝΙΑ κ.λπ.) ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΡΜΙΣΗΣ, ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ, ΠΡΥΜΝΟΔΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΙΜΕΝΙΣΜΟΥ ΣΚΑΦΩΝ ΣΕ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ΛΙΜΑΝΙΑ κ.λπ.) ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ Επιμέλεια Άγγελου Αργυρακόπουλου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1α ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Οι επιστήμονες ταξινομούν τους οργανισμούς σε ομάδες ανάλογα με τα κοινά τους χαρακτηριστικά. Τα πρώτα συστήματα ταξινόμησης βασιζόταν αποκλειστικά στα μορφολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Οι γέφυρες του ποταμού... Pregel (Konigsberg)

Οι γέφυρες του ποταμού... Pregel (Konigsberg) Οι γέφυρες του ποταμού... Pregel (Konigsberg) Β Δ Β Δ Γ Γ Κύκλος του Euler (Euler cycle) είναι κύκλος σε γράφημα Γ που περιέχει κάθε κορυφή του γραφήματος, και κάθε ακμή αυτού ακριβώς μία φορά. Για γράφημα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ. Με την πιστοποίηση του έχει πρόσβαση στο περιβάλλον του φαρμακείου που παρέχει η εφαρμογή.

ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ. Με την πιστοποίηση του έχει πρόσβαση στο περιβάλλον του φαρμακείου που παρέχει η εφαρμογή. ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Ο ασθενής έχοντας μαζί του το βιβλιάριο υγείας του και την τυπωμένη συνταγή από τον ιατρό, η οποία αναγράφει τον μοναδικό κωδικό της, πάει στο φαρμακείο. Το φαρμακείο αφού ταυτοποιήσει το

Διαβάστε περισσότερα

α) Το έλλειμμα ή το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου δεν μεταβάλλεται

α) Το έλλειμμα ή το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου δεν μεταβάλλεται 1. Ο πληθωρισμός ορίζεται ως εξής: (Δ= μεταβολή, Ρ= επίπεδο τιμών, Ρ e = προσδοκώμενο επίπεδο τιμών): α) Δ Ρ e /Ρ β) Ρ e / Ρ γ) Δ Ρ/Ρ δ) (Ρ Ρ e )/Ρ 2. Όταν οι εξαγωγές αυξάνονται: α) Το έλλειμμα ή το πλεόνασμα

Διαβάστε περισσότερα

Αναγνώριση Προτύπων. Σημερινό Μάθημα

Αναγνώριση Προτύπων. Σημερινό Μάθημα Αναγνώριση Προτύπων Σημερινό Μάθημα Bias (απόκλιση) και variance (διακύμανση) Ελεύθεροι Παράμετροι Ελεύθεροι Παράμετροι Διαίρεση dataset Μέθοδος holdout Cross Validation Bootstrap Bias (απόκλιση) και variance

Διαβάστε περισσότερα

Αναγνώριση Προτύπων. Σήμερα! Λόγος Πιθανοφάνειας Πιθανότητα Λάθους Κόστος Ρίσκο Bayes Ελάχιστη πιθανότητα λάθους για πολλές κλάσεις

Αναγνώριση Προτύπων. Σήμερα! Λόγος Πιθανοφάνειας Πιθανότητα Λάθους Κόστος Ρίσκο Bayes Ελάχιστη πιθανότητα λάθους για πολλές κλάσεις Αναγνώριση Προτύπων Σήμερα! Λόγος Πιθανοφάνειας Πιθανότητα Λάθους Πιθανότητα Λάθους Κόστος Ρίσκο Bayes Ελάχιστη πιθανότητα λάθους για πολλές κλάσεις 1 Λόγος Πιθανοφάνειας Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να ταξινομήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικά. 1.1 Η σ-αλγεβρα ως πληροφορία

Εισαγωγικά. 1.1 Η σ-αλγεβρα ως πληροφορία 1 Εισαγωγικά 1.1 Η σ-αλγεβρα ως πληροφορία Στη θεωρία μέτρου, όταν δουλεύει κανείς σε έναν χώρο X, συνήθως έχει διαλέξει μια αρκετά μεγάλη σ-άλγεβρα στον X έτσι ώστε όλα τα σύνολα που εμφανίζονται να ανήκουν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΟΜΑΛΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΡΙΩΡΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ. Ονοματεπώνυμο Τμήμα

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΟΜΑΛΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΡΙΩΡΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ. Ονοματεπώνυμο Τμήμα Σελίδα 1 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014 2015 ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΟΜΑΛΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΡΙΩΡΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ Ονοματεπώνυμο Τμήμα ΘΕΜΑ Α Οδηγία: Να γράψετε στην κόλλα σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ταξινόμηση των μοντέλων διασποράς ατμοσφαιρικών ρύπων βασισμένη σε μαθηματικά κριτήρια.

Ταξινόμηση των μοντέλων διασποράς ατμοσφαιρικών ρύπων βασισμένη σε μαθηματικά κριτήρια. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ Ταξινόμηη των μοντέλων διαποράς ατμοφαιρικών ρύπων βαιμένη ε μαθηματικά κριτήρια. Μοντέλο Ελεριανά μοντέλα (Elerian) Λαγκρατζιανά μοντέλα (Lagrangian) Επιπρόθετος διαχωριμός Μοντέλα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ. Μορφές δημόσιου δανεισμού. Σύνταξη: Παπαδόπουλος Θεοχάρης, Οικονομολόγος, MSc, PhD Candidate

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ. Μορφές δημόσιου δανεισμού. Σύνταξη: Παπαδόπουλος Θεοχάρης, Οικονομολόγος, MSc, PhD Candidate ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ Μορφές δημόσιου δανεισμού Σύνταξη: Παπαδόπουλος Θεοχάρης, Οικονομολόγος, MSc, PhD Candidate 1 Ανάλογα με την πηγή προελεύσεως των πόρων Με βάση το κριτήριο αυτό, ο δανεισμός διακρίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Το κράτος είναι φτιαγμένο για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το κράτος. A. Einstein Πηγή:

Το κράτος είναι φτιαγμένο για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το κράτος. A. Einstein Πηγή: Ας πούμε και κάτι για τις δύσκολες μέρες που έρχονται Το κράτος είναι φτιαγμένο για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το κράτος. A. Einstein 1879-1955 Πηγή: http://www.cognosco.gr/gnwmika/ 1 ΚΥΚΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

1. Ο εγγυημένος ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στο υπόδειγμα Harrod Domar εξαρτάται

1. Ο εγγυημένος ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στο υπόδειγμα Harrod Domar εξαρτάται 1. Ο εγγυημένος ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στο υπόδειγμα Harrod Domar εξαρτάται από: α) Τη ροπή για αποταμίευση β) Το λόγο κεφαλαίου προϊόντος και τη ροπή για αποταμίευση γ) Το λόγο κεφαλαίου προϊόντος

Διαβάστε περισσότερα

του καπιταλισμού της σχετικής υπεραξίας;

του καπιταλισμού της σχετικής υπεραξίας; Ημέρα 6 η. Από τον καπιταλισμό της απόλυτης υπεραξίας στον καπιταλισμό της σχετικής υπεραξίας Ο καπιταλισμός της σχετικής υπεραξίας (άνοδος 1948 1973 και κρίση 1974 1998;) Η παραγωγή απόλυτης υπεραξίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΕΠ 2000 ΑΣΕΠ 2000 Εμπορική Τράπεζα 1983 Υπουργείο Κοιν. Υπηρ. 1983

ΑΣΕΠ 2000 ΑΣΕΠ 2000 Εμπορική Τράπεζα 1983 Υπουργείο Κοιν. Υπηρ. 1983 20 Φεβρουαρίου 2010 ΑΣΕΠ 2000 1. Η δεξαμενή βενζίνης ενός πρατηρίου υγρών καυσίμων είναι γεμάτη κατά τα 8/9. Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας το πρατήριο διέθεσε τα 3/4 της βενζίνης αυτής και έμειναν 4000

Διαβάστε περισσότερα

1. Σε περίπτωση κατά την οποία η τιμή ενός αγαθού μειωθεί κατά 2% και η ζητούμενη

1. Σε περίπτωση κατά την οποία η τιμή ενός αγαθού μειωθεί κατά 2% και η ζητούμενη Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υ- πουργείου Οικονομικών και στοχεύοντας στην όσο το δυνατό πληρέστερη

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: «Ακλήρωτο θέμα 2008» Συντάκτης: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΑΒΛΑΔΩΡΑΚΗ-ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΝΤΑΣ Πολιτικοί Επιστήμονες

Θέμα: «Ακλήρωτο θέμα 2008» Συντάκτης: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΑΒΛΑΔΩΡΑΚΗ-ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΝΤΑΣ Πολιτικοί Επιστήμονες Θέμα: «Ακλήρωτο θέμα 2008» Συντάκτης: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΑΒΛΑΔΩΡΑΚΗ-ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΝΤΑΣ Πολιτικοί Επιστήμονες 1 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 2008 ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΛΗΡΩΘΗΚΕ ΕΚΦΩΝΗΣΗ Η ιδιότητα του πολίτη. Α) Πως ορίζεται η έννοια του πολίτη

Διαβάστε περισσότερα

1. Ας υποθέσουμε ότι η εισοδηματική ελαστικότητα ζήτησης για όσπρια είναι ίση με το μηδέν. Αυτό σημαίνει ότι:

1. Ας υποθέσουμε ότι η εισοδηματική ελαστικότητα ζήτησης για όσπρια είναι ίση με το μηδέν. Αυτό σημαίνει ότι: 1. Ας υποθέσουμε ότι η εισοδηματική ελαστικότητα ζήτησης για όσπρια είναι ίση με το μηδέν. Αυτό σημαίνει ότι: α) Ανεξάρτητα από το ύψος της τιμής των οσπρίων, ο καταναλωτής θα δαπανά πάντα ένα σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

Έννοια. Η αποδοχή της κληρονομίας αποτελεί δικαίωμα του κληρονόμου, άρα δεν

Έννοια. Η αποδοχή της κληρονομίας αποτελεί δικαίωμα του κληρονόμου, άρα δεν 1 1. Αποδοχή κληρονομίας Έννοια. Η αποδοχή της κληρονομίας αποτελεί δικαίωμα του κληρονόμου, άρα δεν μπορεί να ασκηθεί από τους δανειστές του κληρονόμου, τον εκτελεστή της διαθήκης, τον κηδεμόνα ή εκκαθαριστή

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ Οι ερωτήσεις προέρχονται από την τράπεζα των χιλιάδων θεμάτων του γνωστικού αντικειμένου των θεολόγων που επιμελήθηκε η εξειδικευμένη ομάδα εισηγητών των Πανεπιστημιακών Φροντιστηρίων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Εαρινό Εξάμηνο

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Εαρινό Εξάμηνο ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ231: Δομές Δεδομένων και Αλγόριθμοι Εαρινό Εξάμηνο 2017-2018 Φροντιστήριο 3 - Λύσεις 1. Εστω ο πίνακας Α = [12, 23, 1, 5, 7, 19, 2, 14]. i. Να δώσετε την κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές στην κίνηση Brown

Εφαρμογές στην κίνηση Brown 13 Εφαρμογές στην κίνηση Brown Σε αυτό το κεφάλαιο θέλουμε να κάνουμε για την πολυδιάστατη κίνηση Brown κάτι ανάλογο με αυτό που κάναμε στην Παράγραφο 7.2 για τη μονοδιάστατη κίνηση Brown. Δηλαδή να μελετήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδες 5 1.2.α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα σωστά συµπληρωµένο.

Μονάδες 5 1.2.α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα σωστά συµπληρωµένο. ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ): ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ

Διαβάστε περισσότερα

3. Με βάση τη βραχυχρόνια καμπύλη Phillips η σχέση πληθωρισμού και ανεργίας είναι:

3. Με βάση τη βραχυχρόνια καμπύλη Phillips η σχέση πληθωρισμού και ανεργίας είναι: 1. Σε περίπτωση που το κράτος φορολογεί τους πολίτες το διαθέσιμο εισόδημα του κάθε ατόμου είναι: α) το σύνολο του εισοδήματός του β) το σύνολο του εισοδήματός του, αφού προηγουμένως αφαιρέσουμε τους φόρους

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Ι. Πασσάς. Γλώσσα. Οι λειτουργίες της γλώσσας Η γλωσσική 4εταβολή και ο δανεισ4ός

Γιάννης Ι. Πασσάς. Γλώσσα. Οι λειτουργίες της γλώσσας Η γλωσσική 4εταβολή και ο δανεισ4ός Γιάννης Ι. Πασσάς Γλώσσα Οι λειτουργίες της γλώσσας Η γλωσσική 4εταβολή και ο δανεισ4ός Αρχή πάντων ορισµός εστί Γλώσσα: Κώδικας ση4είων ορισ4ένης 4ορφής (γλωσσικής), 4ε τα ο

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη. Ειδική Υπηρεσία Στρατηγικής, Σχεδιασμού Και Αξιολόγησης (ΕΥΣΣΑ) Μονάδα Α Στρατηγικής και Παρακολούθησης Πολιτικών

Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη. Ειδική Υπηρεσία Στρατηγικής, Σχεδιασμού Και Αξιολόγησης (ΕΥΣΣΑ) Μονάδα Α Στρατηγικής και Παρακολούθησης Πολιτικών Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη Ειδική Υπηρεσία Στρατηγικής, Σχεδιασμού Και Αξιολόγησης (ΕΥΣΣΑ) Μονάδα Α Στρατηγικής και Παρακολούθησης Πολιτικών Ξάνθη, 12 Μαΐου 2015 Χωρική Συνοχή σύνολο αρχών για την αρμονική,

Διαβάστε περισσότερα

1. Η Μακροοικονομική ασχολείται με τη λειτουργία και τα προβλήματα: α) των δημοσίων επιχειρήσεων και των οργανισμών. β) των ιδιωτικών επιχειρήσεων

1. Η Μακροοικονομική ασχολείται με τη λειτουργία και τα προβλήματα: α) των δημοσίων επιχειρήσεων και των οργανισμών. β) των ιδιωτικών επιχειρήσεων 1. Η Μακροοικονομική ασχολείται με τη λειτουργία και τα προβλήματα: α) των δημοσίων επιχειρήσεων και των οργανισμών. β) των ιδιωτικών επιχειρήσεων γ) του στενού δημόσιου τομέα. δ) της συμπεριφοράς ολόκληρης

Διαβάστε περισσότερα

21/11/2005 Διακριτά Μαθηματικά. Γραφήματα ΒΑΣΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ : ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΙ Δ Ι. Γεώργιος Βούρος Πανεπιστήμιο Αιγαίου

21/11/2005 Διακριτά Μαθηματικά. Γραφήματα ΒΑΣΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ : ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΙ Δ Ι. Γεώργιος Βούρος Πανεπιστήμιο Αιγαίου Γραφήματα ΒΑΣΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ : ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΙ A Ε B Ζ Η Γ K Θ Δ Ι Ορισμός Ένα (μη κατευθυνόμενο) γράφημα (non directed graph) Γ, είναι μία δυάδα από σύνολα Ε και V και συμβολίζεται με Γ=(Ε,V). Το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Δήμος Σωτήριος Υ.Δ. Εργαστήριο Λογικής & Επιστήμης Υπολογιστών. Τομέας Τεχνολογίας Πληροφορικής & Υπολογιστών Σ.Η.Μ.Μ.Υ. Ε.Μ.Π.

Δήμος Σωτήριος Υ.Δ. Εργαστήριο Λογικής & Επιστήμης Υπολογιστών. Τομέας Τεχνολογίας Πληροφορικής & Υπολογιστών Σ.Η.Μ.Μ.Υ. Ε.Μ.Π. Δήμος Σωτήριος Υ.Δ. Εργαστήριο Λογικής & Επιστήμης Υπολογιστών Τομέας Τεχνολογίας Πληροφορικής & Υπολογιστών Σ.Η.Μ.Μ.Υ. Ε.Μ.Π. Θεωρία Παιγνίων (;) αυτά είναι video παίγνια...... αυτά δεν είναι θεωρία παιγνίων

Διαβάστε περισσότερα

Συναρτήσεις. Σημερινό μάθημα

Συναρτήσεις. Σημερινό μάθημα Συναρτήσεις Σημερινό μάθημα C++ Συναρτήσεις Δήλωση συνάρτησης Σύνταξη συνάρτησης Πρότυπο συνάρτησης & συνάρτηση Αλληλο καλούμενες συναρτήσεις συναρτήσεις μαθηματικών Παράμετροι συναρτήσεων Τοπικές μεταβλητές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Β ΤΑΞΗ. ΘΕΜΑ 1ο

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Β ΤΑΞΗ. ΘΕΜΑ 1ο ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ 1ο ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Διδάσκων : Πομπιέρη Βασιλεία, Δικηγόρος, LLM UCL Πτωχευτικό Δίκαιο Σημαντικότερες ρυθμίσεις σε προπτωχευτικό στάδιο. Εισαγωγή της διαδικασίας συνδιαλλαγής Σκοπός Η διάσωση και εξυγίανση

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2.4: Τα βασικά στοιχεία ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου (Business Plan) Μέσα από αυτό το κεφάλαιο φαίνεται ότι αφενός η σωστή δημιουργία και

Κεφάλαιο 2.4: Τα βασικά στοιχεία ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου (Business Plan) Μέσα από αυτό το κεφάλαιο φαίνεται ότι αφενός η σωστή δημιουργία και Κεφάλαιο 2.4: Τα βασικά στοιχεία ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου (Business Plan) Περίληψη Κεφαλαίου: Μέσα από αυτό το κεφάλαιο φαίνεται ότι αφενός η σωστή δημιουργία και αφετέρου η σωστή εφαρμογή του Επιχειρηματικού

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκά παράγωγα Ευρωπαϊκά δικαιώματα

Ευρωπαϊκά παράγωγα Ευρωπαϊκά δικαιώματα 17 Ευρωπαϊκά παράγωγα 17.1 Ευρωπαϊκά δικαιώματα Ορισμός 17.1. 1) Ευρωπαϊκό δικαίωμα αγοράς σε μία μετοχή είναι ένα συμβόλαιο που δίνει στον κάτοχό του το δικαίωμα να αγοράσει μία μετοχή από τον εκδότη

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα. στο μάθημα. Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων. ΟΜΑΔΑ Α: Ερωτήσεις Σωστού Λάθους.

Προτεινόμενα θέματα. στο μάθημα. Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων. ΟΜΑΔΑ Α: Ερωτήσεις Σωστού Λάθους. Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων ΟΜΑΔΑ Α: Ερωτήσεις Σωστού Λάθους Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε δίπλα στον αριθμό της καθεμιάς τη λέξη Σωστό αν κρίνετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Β ΤΑΞΗ ΚΕΙΜΕΝΟ. Πέµπτη 19 Νοεµβρίου 1942. Αγαπητή Κίττυ,

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Β ΤΑΞΗ ΚΕΙΜΕΝΟ. Πέµπτη 19 Νοεµβρίου 1942. Αγαπητή Κίττυ, ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) Αγαπητή

Διαβάστε περισσότερα

{ i f i == 0 and p > 0

{ i f i == 0 and p > 0 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Σχεδίαση και Ανάλυση Αλγορίθμων Διδάσκων: Ε. Μαρκάκης, Φθινοπωρινό εξάμηνο 014-015 Λύσεις 1ης Σειράς Ασκήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Α) Ανάλογα με τη φύση των κονδυλίων που περιλαμβάνουν οι προϋπολογισμοί διακρίνονται σε:

Α) Ανάλογα με τη φύση των κονδυλίων που περιλαμβάνουν οι προϋπολογισμοί διακρίνονται σε: Ο διαγωνισμός της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης προϋποθέτει, ως γνωστόν, συνδυασμό συνδυαστικής γνώσης της εξεταστέας ύλης και θεμάτων πολιτικής και οικονομικής επικαιρότητας. Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2.5: Εντοπισμός Επιχειρηματικών Ευκαιριών. Δεδομένου ότι στο νέο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, η

Κεφάλαιο 2.5: Εντοπισμός Επιχειρηματικών Ευκαιριών. Δεδομένου ότι στο νέο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, η Κεφάλαιο 2.5: Εντοπισμός Επιχειρηματικών Ευκαιριών Περίληψη Κεφαλαίου: Δεδομένου ότι στο νέο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, η κοινωνική οικονομία προσφέρει μία διαφορετική προσέγγιση στην τοπική ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1 5, να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΔΟΣ: ΠΕ11 ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΚΛΑΔΟΣ: ΠΕ11 ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΛΑΔΟΣ: ΠΕ11 ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Μάθημα: Ενόργανη Γυμναστική Χρήσιμα θεωρία στο κεφάλαιο της ενόργανης γυμναστικής για το γνωστικό αντικείμενο ΠΕ11 της Φυσικής Αγωγής από τα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια Κολλίντζα.

Διαβάστε περισσότερα

Επίλυση ειδικών μορφών ΣΔΕ

Επίλυση ειδικών μορφών ΣΔΕ 15 Επίλυση ειδικών μορφών ΣΔΕ Σε αυτό το κεφάλαιο θα δούμε κάποιες ειδικές μορφές ΣΔΕ για τις οποίες υπάρχει μέθοδος επίλυσης. Περισσότερες μπορεί να δει κανείς στο Kloeden and Plaen (199), 4.-4.4. Θα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2.3: Marketing Κοινωνικών Επιχειρήσεων. Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζονται εν τάχει τα βασικά

Κεφάλαιο 2.3: Marketing Κοινωνικών Επιχειρήσεων. Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζονται εν τάχει τα βασικά Κεφάλαιο 2.3: Marketing Κοινωνικών Επιχειρήσεων Περίληψη Κεφαλαίου: Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζονται εν τάχει τα βασικά χαρακτηριστικά του μείγματος Marketing (Μ.Κ.Τ.), στο πλαίσιο της εύρυθμης λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3, να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

Σύνταξη: Αυλίδου Εύα, Ms Politikwissenschaft of Ludwig Maximilian Universitaet

Σύνταξη: Αυλίδου Εύα, Ms Politikwissenschaft of Ludwig Maximilian Universitaet Σύνταξη: Αυλίδου Εύα, Ms Politikwissenschaft of Ludwig Maximilian Universitaet ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ Είδαμε ότι τα πολιτικά κόμματα, εκτός των άλλων, διατυπώνουν στόχους, συγκεντρώνουν και αρθρώνουν συμφέροντα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Επειδή βλέπουμε κάθε πόλη κράτος να είναι ένα είδος κοινότητας και κάθε κοινότητα να έχει συσταθεί για χάρη κάποιου

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΑΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Σχεδίαση Λογικών Κυκλωμάτων

ΨΗΦΙΑΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Σχεδίαση Λογικών Κυκλωμάτων ΨΗΦΙΑΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Σχεδίαση Λογικών Κυκλωμάτων Γιάννης Λιαπέρδος [gliaperd@teikal.gr] Μάρτιος 2012 1 Ηλεκτρονικά Ελεγχόμενοι ιακόπτες Για την υλοποίηση των λογικών κυκλωμάτων χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικά

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη, 05 Ιουνίου 2001 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Τρίτη, 05 Ιουνίου 2001 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τρίτη, 05 Ιουνίου 2001 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΜΑ 1 Α. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας και να συµπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα αλήθειας δύο προτάσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ ΑΝΤΙΟΠΗ ΓΙΓΑΝΤΙ ΟΥ Τοµεάρχης Λειτουργίας Κέντρων Ελέγχου Συστηµάτων Μεταφοράς ιεύθυνσης ιαχείρισης Νησιών ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΡΗΤΗΣ 2009 Εγκατεστηµένη Ισχύς (Ατµοµονάδες, Μονάδες

Διαβάστε περισσότερα

Εστω X σύνολο και A μια σ-άλγεβρα στο X. Ονομάζουμε το ζεύγος (X, A) μετρήσιμο χώρο.

Εστω X σύνολο και A μια σ-άλγεβρα στο X. Ονομάζουμε το ζεύγος (X, A) μετρήσιμο χώρο. 2 Μέτρα 2.1 Μέτρα σε μετρήσιμο χώρο Εστω X σύνολο και A μια σ-άλγεβρα στο X. Ονομάζουμε το ζεύγος (X, A) μετρήσιμο χώρο. Ορισμός 2.1. Μέτρο στον (X, A) λέμε κάθε συνάρτηση µ : A [0, ] που ικανοποιεί τις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΑΛΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ FOUCAULT ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

ΠΡΟΒΑΛΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ FOUCAULT ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΠΡΟΒΑΛΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ FOUCAULT ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Εργασία για το µάθηµα του εαρινού εξαµήνου του µεταπτυχιακού προγράµµατος του τµήµατος Επικοινωνίας & Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης του Εθνικού

Διαβάστε περισσότερα

5.1 Μετρήσιμες συναρτήσεις

5.1 Μετρήσιμες συναρτήσεις 5 Μετρήσιμες συναρτήσεις 5.1 Μετρήσιμες συναρτήσεις Ορισμός 5.1. Εστω (Ω, F ), (E, E) μετρήσιμοι χώροι. Μια συνάρτηση f : Ω E λέγεται F /Eμετρήσιμη αν f 1 (A) F για κάθε A E. (5.1) Συμβολίζουμε το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ HMEΡΟΜΗΝΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ: 4 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΩΡΑ 10μ.μ Τα παρακάτω θέματα δημοσιεύονται αποκλειστικά και μόνο για όσους υποψήφιους του φροντιστηρίου μας δεν κατάφεραν να προσέλθουν στα επαναληπτικά μαθήματα που

Διαβάστε περισσότερα

"Η απεραντοσύνη του σύμπαντος εξάπτει τη φαντασία μου. Υπάρχει ένα τεράστιο σχέδιο, μέρος του οποίου ήμουν κι εγώ".

Η απεραντοσύνη του σύμπαντος εξάπτει τη φαντασία μου. Υπάρχει ένα τεράστιο σχέδιο, μέρος του οποίου ήμουν κι εγώ. "Η απεραντοσύνη του σύμπαντος εξάπτει τη φαντασία μου. Υπάρχει ένα τεράστιο σχέδιο, μέρος του οποίου ήμουν κι εγώ". "Ότι ανόητο είπα μπορεί και να είναι ένα ρέψιμο κάποιου ξεχασμένου αστέρα..." "Δεν κάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ Β2 ΠΕΤΡΑ ΠΕΤΣΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΟΖΙΝΗ ΜΑΡΙΑ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΟΥ Yπεύθυνοι καθηγητές Μπουρμπούλιας Βασίλης - φιλόλογος Τσατσούλα Μαρία - φυσικός 1 Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ: Η Μεσόγειος

Διαβάστε περισσότερα

«ΔΙΑΚΡΙΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ»

«ΔΙΑΚΡΙΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ» HY 118α «ΔΙΚΡΙΤ ΜΘΗΜΤΙΚ» ΣΚΗΣΕΙΣ ΠΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΩΝ εώργιος Φρ. εωργακόπουλος ΜΕΡΟΣ (1) ασικά στοιχεία της θεωρίας συνόλων. Π. ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΠ. ΥΠΟΛΟΙΣΤΩΝ «ΔΙΚΡΙΤ ΜΘΗΜΤΙΚ». Φ. εωργακόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2014 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2014 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Διδαγμένο Κείμενο ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2014 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Επομένως οι αρετές δεν υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως ούτε αντίθετα προς τη φύση μας, αλλά έχουμε από τη φύση την ιδιότητα να τις δεχτούμε

Διαβάστε περισσότερα

( ιμερείς) ΙΜΕΛΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Α Β «απεικονίσεις»

( ιμερείς) ΙΜΕΛΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Α Β «απεικονίσεις» ( ιμερείς) ΙΜΕΛΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Α Β «πεικονίσεις» 1. ΣΧΕΣΕΙΣ: το σκεπτικό κι ο ορισμός. Τ σύνολ νπριστούν ιδιότητες μεμονωμένων στοιχείων: δεδομένου συνόλου S, κι ενός στοιχείου σ, είνι δυντόν είτε σ S είτε

Διαβάστε περισσότερα

Για την οικιακή εργασία

Για την οικιακή εργασία Για την οικιακή εργασία Μέσα στους τοίχους του νοικοκυριού η γυναικεία εργασία πραγματοποιείται έτσι ώστε να συμβάλει στην αναπαραγωγή του εμπορεύματος «εργασιακή δύναμη»: η αναπαραγωγή αυτή δεν πραγματοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Χαρτοφυλάκια και arbitrage

Χαρτοφυλάκια και arbitrage 16 Χαρτοφυλάκια και arbitrage 16.1 Αγορές μετοχών Ποια είναι η χρήση και η σημασία των μετοχών μιας εταιρείας; Κατά τη σύστασή της ή σε άλλες στιγμές του χρόνου ύπαρξής της χρειάζεται να συγκεντρώσει κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ: ΠΩΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ

ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ: ΠΩΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ: ΠΩΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ Eugene T. GENDLIN University of Chicago, U.S.A Αυτό το άρθρο είναι μια αναθεωρημένη έκδοση της πλήρους

Διαβάστε περισσότερα

Εξαναγκασμένες ταλαντώσεις, Ιδιοτιμές με πολλαπλότητα, Εκθετικά πινάκων. 9 Απριλίου 2013, Βόλος

Εξαναγκασμένες ταλαντώσεις, Ιδιοτιμές με πολλαπλότητα, Εκθετικά πινάκων. 9 Απριλίου 2013, Βόλος ιαφορικές Εξισώσεις Εξαναγκασμένες ταλαντώσεις, Ιδιοτιμές με πολλαπλότητα, Ατελείς ιδιοτιμές Εκθετικά πινάκων Μανόλης Βάβαλης Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Τηλεπικοινωνιών και ικτύων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 9 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στααστικάυδραυλικάέργα

Εισαγωγή στααστικάυδραυλικάέργα Αστικά Υδραυλικά Έργα Εισαγωγή στααστικάυδραυλικάέργα Δημήτρης Κουτσογιάννης & Ανδρέας Ευστρατιάδης Τομέας Υδατικών Πόρων Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αντικείμενο Αστικά υδραυλικά έργα Υδρευτικά έργα (υδροδότηση,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Άσκηση Θερμομόρφωση (Thermoforming)

Εργαστηριακή Άσκηση Θερμομόρφωση (Thermoforming) Σελίδα 1 Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής ΜΜΚ 452: Μηχανικές Ιδιότητες και Κατεργασία Πολυμερών Εργαστηριακή Άσκηση Θερμομόρφωση (Thermoforming) Σελίδα 2 Εισαγωγή: Η

Διαβάστε περισσότερα

2 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 2 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κυριακή, 16 Απριλίου, 2006 Ώρα: 10:30-13:00 Οδηγίες: 1) Το δοκίµιο αποτελείται από τρία (3) µέρη µε σύνολο δώδεκα (12) θέµατα. 2) Επιτρέπεται

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεριφοριακή Επιχειρηματικότητα

Συμπεριφοριακή Επιχειρηματικότητα Συμπεριφοριακή Επιχειρηματικότητα Great talent can come from anywhere, free your mind Το ταλέντο μπορεί να εμφανιστεί από οπουδήποτε, ελευθερώστε το μυαλό σας 1 Επιχειρηματίας Entrepreneur Γαλλική προέλευση

Διαβάστε περισσότερα

1. Εστω ότι A, B, C είναι γενικοί 2 2 πίνακες, δηλαδή, a 21 a, και ανάλογα για τους B, C. Υπολογίστε τους πίνακες (A B) C και A (B C) και

1. Εστω ότι A, B, C είναι γενικοί 2 2 πίνακες, δηλαδή, a 21 a, και ανάλογα για τους B, C. Υπολογίστε τους πίνακες (A B) C και A (B C) και ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΛΓΕΒΡΑ Ι Εαρινό Εξάμηνο 0 Ασκήσεις για προσωπική μελέτη Είναι απολύτως απαραίτητο να μπορείτε να τις λύνετε, τουλάχιστον τις υπολογιστικές! Εστω ότι A, B, C είναι γενικοί πίνακες,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2.1: Οργάνωση Κοινωνικών Επιχειρήσεων. Το κεφάλαιο αυτό ξεκινά με την παρουσίαση των μορφών με τις

Κεφάλαιο 2.1: Οργάνωση Κοινωνικών Επιχειρήσεων. Το κεφάλαιο αυτό ξεκινά με την παρουσίαση των μορφών με τις Κεφάλαιο 2.1: Οργάνωση Κοινωνικών Επιχειρήσεων Περίληψη Κεφαλαίου: Το κεφάλαιο αυτό ξεκινά με την παρουσίαση των μορφών με τις οποίες τα άτομα μιας οργανωμένης κοινωνίας συνεργάζονται μεταξύ τους δημιουργώντας

Διαβάστε περισσότερα

Η Ηθική της Γης. του Aldo Leopold

Η Ηθική της Γης. του Aldo Leopold Η Ηθική της Γης του Aldo Leopold Ελένη Καπετανάκη Μπριασούλη, Τμήμα Γεωγραφίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Μάης 2009 Γιατί, πάνω απ όλα, η προστασία του περιβάλλοντος είναι ηθικό ζήτημα Αφιερωμένο σ όσους αγάπησαν,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. www.epignosi.edu.gr. Επιμέλεια θεμάτων και απαντήσεων: Μεταξά Ελευθερία. Κείμενο

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. www.epignosi.edu.gr. Επιμέλεια θεμάτων και απαντήσεων: Μεταξά Ελευθερία. Κείμενο ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια θεμάτων και απαντήσεων: Μεταξά Ελευθερία Κείμενο Θα μου ειπήτε. «Και πώς! Μας είναι τόσο χρήσιμες και τόσο ευεργετικές οι ξένες γλώσσες; Η γλωσσομάθεια, το ασφαλισμένον

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕ Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υπουργείου Οικονομικών, με

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2017 2018 ΛΕΥΚΑΔΑ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Εξάμηνο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Εαρινό Εξάμηνο

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Εαρινό Εξάμηνο ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ231: Δομές Δεδομένων και Αλγόριθμοι Εαρινό Εξάμηνο 2017-2018 Φροντιστήριο 3 1. Εστω η στοίβα S και ο παρακάτω αλγόριθμος επεξεργασίας της. Να καταγράψετε την κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Μεγέθη ταλάντωσης Το απλό εκκρεμές

Μεγέθη ταλάντωσης Το απλό εκκρεμές Μεγέθη ταλάντωσης Το απλό εκκρεμές 1.Σκοποί: Οι μαθητές Να κατανοήσουν τις έννοιες της περιοδικής κίνησης και της ταλάντωσης Να κατανοήσουν ότι η περιοδική κίνηση δεν είναι ομαλή Να γνωρίσουν τα μεγέθη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα αστικά υδραυλικά έργα

Εισαγωγή στα αστικά υδραυλικά έργα Αστικά Υδραυλικά Έργα Εισαγωγή στα αστικά υδραυλικά έργα Δημήτρης Κουτσογιάννης & Ανδρέας Ευστρατιάδης Τομέας Υδατικών Πόρων Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αντικείμενο Αστικά υδραυλικά έργα Υδρευτικά έργα

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικές ιδιότητες

Αναλυτικές ιδιότητες 8 Αναλυτικές ιδιότητες 8. Βαθμός συνέχειας* Ξέρουμε ότι η κίνηση Brown είναι συνεχής και θα δείξουμε αργότερα ότι είναι πουθενά διαφορίσιμη. Πόσο ομαλή είναι λοιπόν; Μια ασθενέστερη μορφή ομαλότητας είναι

Διαβάστε περισσότερα

Αφιερώνεται στους Μαθητές μας Άγγελος Βουλδής Γιώργος Παναγόπουλος Λευτέρης Μεντζελόπουλος

Αφιερώνεται στους Μαθητές μας Άγγελος Βουλδής Γιώργος Παναγόπουλος Λευτέρης Μεντζελόπουλος Αφιερώνεται στους Μαθητές μας Άγγελος Βουλδής Γιώργος Παναγόπουλος Λευτέρης Μεντζελόπουλος Είτε είμαστε άνθρωποι είτε είμαστε αστρική σκόνη, όλοι μαζί χορεύουμε στη μελωδία ενός αόρατου ερμηνευτή. A. Einstein

Διαβάστε περισσότερα

Κείµενο διδαγµένο Κείµενο από το πρωτότυπο

Κείµενο διδαγµένο Κείµενο από το πρωτότυπο ΤΡΙΤΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 1999 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κείµενο διδαγµένο Κείµενο από το πρωτότυπο Θουκυδίδη Ιστορία Γ, 70 Καὶ (ἦν γὰρ Πειθίας ἐθελοπρόξενός τε τῶν Ἀθηναίων καὶ τοῦ δήµου προειστήκει)

Διαβάστε περισσότερα