«ΚΑΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ»

Transcript

1 «ΚΑΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ» Μαριλένα Λέκκα Χημικός Πρόεδρος του Τμήματος Χημείας EΛΙΝΥΑΕ «Υγεία και ασφάλεια στα ερευνητικά εργαστήρια» Αμφιθέατρο Ε. Ι. Παστέρ

2 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Έτος ίδρυσης: 1964 Περιλαμβάνει: Πανεπιστημιούπολη στρεμμάτων Κτηριακές υποδομές έκτασης m 2 15 Ακαδημαϊκά Τμήματα ενεργούς προπτυχιακοί φοιτητές μεταπτυχιακούς φοιτητές Στόχοι στρατηγικής ανάπτυξης: Εκπαιδευτικές υποδομές Ερευνητικές υποδομές (Δίκτυο Εργαστηρίων Υποστήριξης της Έρευνας)

3 ΔΙΚΤΥΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΠΙ 1.Κέντρο Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (NMR) 2.Ηλεκτρονική Μικροσκοπία Σάρωσης (SEM/EDS) 3.Συνεστιακή Μικροσκοπία Σάρωσης Laser 4.Περίθλαση Ακτίνων Χ Σκόνης 5.Περίθλαση Ακτίνων Χ Μονοκρυστάλλου 6.Φασματοσκοπία Φθορισμού Ακτίνων Χ 7.Μονάδα Φασματομετρίας Μάζας 8.Κέντρο Αρχαιομετρίας 9.Κέντρο Εφαρμογών Laser 10.Μονάδα Μαγνητικών Μετρήσεων 11. Μονάδα Θερμικής Ανάλυσης 12. Μονάδα Βιοτράπεζας Καρκίνου 13. Κέντρο Επιστημονικών Προσομοιώσεων 14. Μονάδα Περιβαλλοντικής, Οργανικής και Βιοχημικής Ανάλυσης ORBITRAP LC MS 15. Μονάδα Κλινικών Δοκιμών και Έρευνας στην Ογκολογία (ΜΚΕΟ) 16. Μονάδα Γενετικής Ανάλυσης 17. Κέντρο Αθηροθρόμβωσης 18. Μονάδα Μελέτης Βλαστικών Κυττάρων 19. Κέντρο Βιοσυστημάτων και Γονιδιωματικής Δικτυακής Ιατρικής (ΚΒΣΓΔΙ) 20. Μονάδα Χρωματογραφίας 21. Μονάδα ελέγχου βιοδραστικών 3

4 ΑΞΟΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΠΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ & ΗΜΕΡΙΔΕΣ ΚΑΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΞΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ

5 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΞΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων διαθέτει από το 2003 το Σύστημα Διαχείρισης Εργαστηριακών Αποβλήτων. Ανήκει στο Green Campus World Universities (GreenMetric World University Ranking)

6 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Διαχείριση Εργαστηριακών Αποβλήτων Δήμητρα Λαμπροπούλου Δρ. Χημικός

7 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΣΤΟ Π.Ι Κατηγορίες αποβλήτων Χημικά Απόβλητα Βιολογικά Απόβλητα?? Ραδιενεργά Απόβλητα?? Υαλικά Παρατήρηση: Η διαχείριση των βιολογικών και ραδιενεργών αποβλήτων πραγματοποιείται με ευθύνη του κάθε εργαστηρίου λόγω των ειδικών κανονισμών απομάκρυνσης και καταστροφής τους που προβλέπονται από τη νομοθεσία.

8 ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ.. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Διαχωρισμός οργανικών από ανόργανα αντιδραστήρια και συλλογή τους σε ξεχωριστά δοχεία Διαχείριση υγρών αποβλήτων Προσδιορισμός των αντιδραστηρίων και κατηγοριοποίησή τους (οξέα, βάσεις κ.λ.π) Διαχωρισμός χημικών αποβλήτων με υψηλή τοξικότητα

9 ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ.. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Διαχωρισμός οργανικών από ανόργανα αντιδραστήρια και συλλογή τους σε ξεχωριστά δοχεία Διαχείριση υγρών αποβλήτων Προσδιορισμός των αντιδραστηρίων και κατηγοριοποίησή τους (οξέα, βάσεις κ.λ.π) Διαχωρισμός χημικών αποβλήτων με υψηλή τοξικότητα

10 ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ.. Διάθεση ακατάλληλων προς χρήση χημικών αντιδραστηρίων ακολουθώντας τις προβλεπόμενες προδιαγραφές. Διαχωρισμός των χημικών αντιδραστηρίων με βάση την επικινδυνότητά τους, π.χ. εύφλεκτα χωριστά από οξειδωτικά, οξέα χωριστά από βάσεις. Ετήσια απογραφή των χημικών αποβλήτων

11 ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ Εκτίμηση της συμβατότητας των αποβλήτων πριν την ανάμιξη. Διαχωρισμός: Οξέων από βάσεις Οξειδωτικών από οργανικά Αντιδρώντα με νερό από νερό ή υδατικά διαλύματα

12 ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΩΝ ΜΙΓΜΑΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Συλλογή σε κατάλληλα δοχεία διαχωρισμός των αποβλήτων Μερικά οξέα διαλύουν κάποια μέταλλα Μερικοί διαλύτες διαλύουν κάποια πλαστικά Απαγορεύεται η ανάμιξη ραδιενεργών με χημικά απόβλητα. Συλλογή του υδραργύρου σε ειδικές φιάλες.

13 ΟΡΓΑΝΩΣΗ Κέντρα συλλογής των αποβλήτων Τοποθέτηση σημασμένων δοχείων συγκεκριμένων προδιαγραφών και χωρητικότητας για την προσωρινή αποθήκευση των εργαστηριακών αποβλήτων Διαμόρφωση ειδικού χώρου στο Τμήμα Χημείας για την προσωρινή αποθήκευση των εργαστηριακών αποβλήτων με σκοπό την απομάκρυνσή τους σε τακτά χρονικά διαστήματα από το χώρο του πανεπιστημίου. Κατηγοριοποίηση των ειδών και ποσοτήτων εργαστηριακών αποβλήτων σε έξι κατηγορίες βάσει: της συμβατότητας συναποθήκευσης των χημ. ενώσεων του «κύκλου ζωής» κάθε χημικής ένωσης (αξιοποίηση, ανακύκλωση, θερμοκαταστροφή)

14 Κατηγορίες Εργαστ. Αποβλήτων Κατηγορία Ι Κατηγορία ΙΙ Αλογονωμένοι Υδρογονάνθρακες Μη αλογονωμένοι υδρογονάνθρακες διχλωρομεθάνιο, χλωροφόρμιο κλπ. BTEX, n-εξάνιο, οξεικός αιθυλ/ρας κ.α. Κατηγορία ΙΙΙ Υδατικά οξέα νιτρικό, θειικό, οξεικό κ.α. Κατηγορία ΙV Υδατικές βάσεις υδροξείδιο νατρίου, καλίου Κατηγορία V Ειδικοί διαλύτες ακετονιτρίλιο, DMF, TFA Κατηγορία VI Στερεά απόβλητα silica gel, άλατα σπ.γαιών

15 Στο εργαστήριο σε πλαστικά δοχεία HDPE, εγκεκριμένα κατά UN χωρητικότητα 20 ή 50 λίτρα κατάλληλα σημασμένα και επισημασμένα με καρτέλα εύκολης κατηγοριοποίησης του αποβλήτου ΣΥΛΛΟΓΗ

16 ΣΥΛΛΟΓΗ Τα δοχεία συλλογής θα πρέπει: Να είναι κοντά στο σημείο συλλογής των αποβλήτων κάτω από έλεγχο αυτών που παράγουν τα απόβλητα Να έχουν ετικέτα στην οποία θα αναγράφονται τα περιεχόμενα απόβλητα (π.χ. οργανικοί διαλύτες) Να βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Να είναι συμβατά με τα απόβλητα. Να διατηρούνται κλειστά. Να μεταχειρίζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποφευχθεί οποιοδήποτε σπάσιμο ή διαρροή του δοχείου.

17 Καρτελάκι κατηγοριοποίησης σελ.1 ΚΑΤ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡ. ΑΠΟΒΛΗΤΟΥ ΚΑΤ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡ. ΑΠΟΒΛΗΤΟΥ Ι ΑΛΟΓΟΝΩΜΕΝΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΙΙ ΜΗ ΑΛΟΓ/ΝΟΙ ΥΔΡ/ΚΕΣ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ) I ΒΡΩΜΙΟΥΧΟ ΑΙΘΥΛΙΟ II ΞΥΛΟΛΗ I ΒΡΩΜΟΝΑΦΘΑΛΙΝΙΟ II ΞΥΛΟΛΙΟ I ΔΙΧΛΩΡΟΑΙΘΑΝΙΟ-1,2 II ΟΞΕΙΚΟΣ ΑΙΘΥΛΕΣΤ.-ΗCl- NaOH I ΔΙΧΛΩΡΟΜΕΘΑΝΙΟ II ΟΞΕΙΚΟΣ ΑΙΘΥΛΕΣΤ.-ΠΕΤΡ. ΑΙΘΕΡΑΣ I ΙΣΟΠΡΟΠΑΝΟΛΗ-ΤΕΤΡΑΧΛ/ΚΑΣ II ΟΞΕΙΚΟΣ ΑΙΘΥΛΕΣΤΕΡΑΣ I ΤΕΤΡΑΧΛ/ΚΑΣ-ΜΕΘΑΝΟΛΗ II ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΟΣ ΑΙΘΕΡΑΣ I ΤΕΤΡΑΧΛΩΡΑΝΘΡΑΚΑΣ II ΤΕΤΡΑΥΔΡΟΦΟΥΡΑΝΙΟ I ΧΛΩΡΟΦΟΡΜΙΟ II ΤΟΛΟΥΟΛΙΟ I ΧΛΩΡΟΦΟΡΜΙΟ- ΟΞΕΙΚΟ ΟΞΥ- ΝΕΡΟ II ΤΟΛΟΥΟΛΙΟ-ΟΞΕΙΚΟΣ ΑΙΘΥΛΕΣΤΕΡΑΣ I ΧΛΩΡΟΦΟΡΜΙΟ-ΜΕΘΑΝΟΛΗ-ΝΕΡΟ ΙΙΙ ΥΔΑΤΙΚΑ ΟΞΕΑ ΙΙ Η ΑΛΟΓΟΝΩΜΕΝΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕ III 1 Η & 2 Η ΟΜΑΔΑ Π.Σ. 20 mm, λανθανίδια II ΑΙΘΑΝΟΛΗ III Pb, Cd, Zn, Cu, Mn, Hg II ΑΙΘΑΝΟΛΗ-ΝΕΡΟ III ΒΑΝΑΔΙΟ 4ΣΘΕΝΕΣ & 5ΣΘΕΝΕΣ (ΔΙΑΛΥΜ II ΑΙΘΑΝΟΛΗ-ΤΟΛΟΥΟΛΙΟ III ΘΕΙΙΚΟ ΟΞΥ II ΑΙΘΕΡΑΣ-ΑΙΘΑΝΟΛΗ III ΜΥΡΜΗΓΚΙΚΟ ΟΞΥ II ΑΙΘΕΡΑΣ-ΑΚΕΤΟΝΗ-ΝΕΡΟ III ΝΑΤΡΙΟ (ΔΙΑΛΥΜΑ) II ΑΚΕΤΟΝΗ III ΝΙΤΡΙΚΟ ΚΑΛΙΟ II ΑΚΕΤΟΝΙΤΡΙΛΙΟ-ΜΕΘΑΝΟΛΗ III ΝΙΤΡΙΚΟ ΟΞΥ II ΒΟΥΤΑΝΟΛΗ-2 III ΝΙΤΡΙΚΟΣ ΑΡΓΥΡΟΣ II ΒΟΥΤΑΝΟΛΗ-ΝΕΡΟ III ΟΞΕΙΚΟ ΟΞΥ II ΔΙΑΙΘΥΛΑΙΘΕΡΑΣ III ΟΞΕΙΚΟ ΟΞΥ-ΑΚΕΤΟΝΗ-ΝΕΡΟ- II ΔΙΑΙΘΥΛΑΙΘΕΡΑΣ-ΜΕΘΑΝΟΛΗ III ΟΞΕΙΚΟ ΟΞΥ-ΙΣΟΟΚΤΑΝΙΟ II ΔΙΟΞΑΝΗ-p III ΟΞΕΙΚΟ ΟΞΥ-ΜΥΡΜΗΓΚΙΚΟ ΟΞΥ II ΕΞΑΝΙΟ-n III ΟΞΕΙΚΟΣ ΑΝΥΔΡΙΤΗΣ - ΝΕΡΟ II ΕΞΑΝΙΟ-ΠΕΤΡ.ΑΙΘΕΡΑΣ III ΣΙΔΗΡΟΣ (ΔΙΑΛΥΜΑ) II ΕΠΤΑΝΙΟ- ΠΡΟΠΑΝΟΛΗ- ΝΕΡΟ III ΥΔΡΟΧΛΩΡΙΚΟ ΟΞΥ II ΙΣΟΠΡΟΠΑΝΟΛΗ III ΥΠΕΡΘΕΙΙΚΟ ΝΑΤΡΙΟ II ΙΣΟΠΡΟΠΑΝΟΛΗ-ΤΟΛΟΥΟΛΙΟ III ΥΠΕΡΧΛΩΡΙΚΟ- ΝΕΡΟ II ΜΕΘΑΝΟΛΗ III ΧΡΩΜΙΚΑ - ΧΡΩΜΟΘΕΙΙΚΑ

18 Καρτελάκι κατηγοριοποίησης σελ. 2 ΚΑΤ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡ. ΑΠΟΒΛΗΤΟΥ ΚΑΤ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡ. ΑΠΟΒΛΗΤΟΥ IV ΥΔΑΤΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ VI ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ IV ΑΜΜΩΝΙΑ VI TΡΙΒΛΙΑ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ IV ΘΕΪΙΚΟ ΑΜΜΩΝΙΟ- ΝΕΡΟ VI TIPS ΑΠΟ ΠΙΠΕΤΕΣ IV ΠΙΠΕΡΙΔΙΝΗ VI ΣΩΛΗΝΑΡΙΑ ΜΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΓΡΑ IV ΥΔΡΟΞΕΙΔΙΟ ΝΑΤΡΙΟΥ-ΚΑΛΙΟΥ VI SILICA GEL IV ΦΑΙΝΟΛΗ VI ΖΙΖΑΝΙΟΚΤΟΝΑ (ΠΡΟΣΜΕΙΞΕΙΣ) IV ΦΑΙΝΟΛΗ- ΝΕΡΟ VI ΟΞΕΙΔΙΟ ΑΡΓΙΛΙΟΥ IV ΦΟΡΜΑΛΔΕΫΔΗ VI ΥΑΛΟΙ V ΕΙΔΙΚΟΙ ΔΙΑΛΥΤΕΣ VI ΟΞΕΙΚΟ ΝΑΤΡΙΟ (ΣΤΕΡΕΟ) V ΑΓΝΩΣΤΑ VI ΟΞΕΙΚΟ ΜΑΓΝΗΣΙΟ (ΣΤΕΡΕΟ) V ΑΚΕΤΟΝΙΤΡΙΛΙΟ VI YΔΡΟΞΕΙΔΙΟ ΝΑΤΡΙΟΥ V ΑΚΕΤΟΝΙΤΡΙΛΙΟ-ΝΕΡΟ VI ΘΕΙΙΚΟ ΝΑΤΡΙΟ V ΒΕΝΖΟΠΥΡΕΝΙΟ VI ΘΕΙΙΚΟ ΜΑΓΝΗΣΙΟ V ΔΙΘΕΙΑΝΘΡΑΚΑΣ VI ΠΛΑΣΤΙΚΑ V ΔΙΜΕΘΥΛΟΦΟΡΜΑΜΙΔΙΟ VI ΆΛΑΤΑ ΣΠΑΝΙΩΝ ΓΑΙΩΝ V ΔΙΟΞΑΝΗ VI ΆΛΑΤΑ Cu, Cd, Ag V ΔΙΟΞΑΝΙΟ-ΤΕΤΡΑΥΔΡΟΦΟΥΡΑΝΙΟ VI ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ V ΕΞΑΝΙΟ-n & ΟΞΕΙΚΟΣ ΑΙΘΥΛΕΣΤΕΡΑΣ VI PET V ΘΕΙΟΑΚΕΤΑΜΙΔΙΟ VI ΧΛΩΡΙΟΥΧΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ (ΣΤΕΡΕΟ) V ΙΣΟΘΕΙΟΚΥΑΝΙΚΟ ΠΡΟΣΟΧΗ!!! V ΝΙΤΡΟΒΕΝΖΟΛΙΟ ΕΆΝ ΔΕ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΣΕ ΠΟΙΑ V ΝΙΤΡΟΤΟΛΟΥΟΛΙΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΑΤΑΤΑΣΣΕΤΑΙ ΤΟ V ΣΙΔΗΡΟΚΥΑΝΙΟΥΧΑ ΑΠΟΒΛΗΤΟ ΤΟΤΕ ΦΥΛΑΞΤΕ ΤΟ V ΤΡΙΦΘΟΡΟΞΕΙΚΟ ΟΞΥ (ΤFA) ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΤΟΥ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ.

19 ΜΕΤΑΦΟΡΑ Από το εργαστήριο στο Χώρο Προσωρινής Αποθήκευσης με καρότσι που φέρει μεταλλικό κιγκλίδωμα ασφαλείας για αποφυγή ατυχημάτων

20 ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Σε: Δεξαμενές 1 m 3 HDPE, εγκεκριμένες κατά UN Μεταλλικά βαρέλια 200 l UN Πλαστικά βαρέλια UN ανοικτού τύπου διαφόρων χωρητικοτήτων

21 ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Στο ΧΠΑ Χώρος Προσωρινής Αποθήκευσης (ΧΠΑ)

22 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΜΕΤΑΓΓΙΣΗΣ Ατομικά μέτρα προστασίας (γάντια, γυαλιά, φόρμα, μάσκα) Γείωση Καλός αερισμός Απορροφητικά υλικά Δεξαμενές κατακράτησης

23 ΧΩΡΟΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ Ειδικότερα περιλαμβάνει: εγκαταστημένα συστήματα πυρόσβεσης (αυτόματα και χειροκίνητα) ερμάριο με είδη ατομικής προστασίας (γυαλιά, κράνη, μάσκες προσώπου, γάντια, φόρμες κλπ.) σετ εξοπλισμού αντιμετώπισης ρύπανσης λόγω ατυχήματος (απορροφητικές πετσέτες χημικών, φράγματα, ρολό, σακούλες πολυαιθυλενίου κλπ.) σήμανση και επισήμανση του χώρου πατώματα εργασίας για κατακράτηση τυχόν διαρροών γείωση των μεταλλικών μερών για αποφυγή δημιουργίας στατικού ηλεκτρισμού

24 ΕΚΤΑΚΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΨΥΧΡΟ ΣΥΜΒΑΝ Η διαρροή κατακρατείται από παλέτες- δοχεία και χρησιμοποιούνται απορροφητικά υλικά για τη συγκράτηση του υγρού

25 ΕΚΤΑΚΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΘΕΡΜΟ ΣΥΜΒΑΝ 6 πυροσβεστήρες κόνεως (χειρός) σε επίκαιρα σημεία εντός του ΧΠΑ 4 αυτόματοι πυροσβεστήρες οροφής ξηράς κόνεως

26 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ πυροσβεστήρες ξηράς κόνεως γυαλιά προστασίας γάντια νιτριλίου μάσκες με φίλτρο οργανικών ατμών και σκόνης φόρμες Tyvek μιας χρήσεως φόρμες χημικών κράνη ασφαλείας οδηγίες εκτάκτου ανάγκης απορροφητικές πετσέτες κατάλληλες για χημικές ουσίες απορροφητικά φράγματα χημικών ουσιών απορροφητικό ρολό (λουκάνικο) για χημικές ουσίες σάκοι πολυαιθυλενίου

27 ΑΠΟΚΟΜΙΔΗ Σήμανση Συσκευασία σε container για οδική μεταφορά Μεταφορά με φορτηγό ADR σύμφωνα με όρους ασφαλείας

28 ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ/ ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Τα εργαστηριακά απόβλητα παραλαμβάνονται από εταιρεία διαχείρισης αποβλήτων Έκδοση πιστοποιητικού τελικής διάθεσης των επικινδύνων αποβλήτων

29 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ

30 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Ημερίδα ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΑ ΧΗΜΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Τετάρτη, 2 Απριλίου 2008 Ώρα 9:00 Αμφιθέατρο 2 Πανεπιστημιούπολη

31 Ορθή Εργαστηριακή Πρακτική Δρ. Ιωάννης Χρ. Φιαμέγκος Μέλος Ε.Τ.Ε.Π. Εργαστηρίου Αναλυτικής Χημείας

32 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Τμήμα Χημείας Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας Ο Ρ Θ Η Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Ρ Ι Α Κ Η Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Η 1. Αερισμός 2. Υγιεινή 3. Τακτοποίηση 4. Χειρισμός Χημικών 5. Χειρισμός Γυαλικών 6. Ανάδευση 7. Πλαστικοί και ελαστικοί Σωλήνες 8. Συστήματα Ψύξης 9. Συσκευές Ελέγχου 10. Συσκευές Υψηλής Πίεσης 11. Κενό 12. Πηγές Ακτινοβολίας 13. Ηλεκτρικός Εξοπλισμός 14. Πειράματα χωρίς επίβλεψη

33 Φιάλες Αερίων

34 Φιάλες Αερίων Περιοδικός Έλεγχος Συνδεσμολογιών - Φιαλών

35 Γενικά Σε ένα Εργαστήριο 1. Απαγορεύεται το κάπνισμα 2. Απαγορεύεται η κατανάλωση ποτών και φαγητών 3. Χρησιμοποιούμε πάντα τον κατάλληλο ιματισμό 4. Δεν απομονωνόμαστε 5. Έχουμε τις αισθήσεις μας πάντα σε εγρήγορση και δεν απομακρυνόμαστε από τον χώρο του εργαστηρίου κατά τη διάρκεια του πειράματος 6. Ο καθαρισμός του χώρου που εργαζόμαστε και των σκευών που χρησιμοποιήσαμε είναι μέρος του πειράματος 7. Τα καλώδια τροφοδοσίας ενόργανων διατάξεων διατηρούνται πάντα στεγνά 8. Πλένουμε αναλυτικά τα χέρια μας πριν την απομάκρυνση μας από το εργαστήριο

36 Πραγματοποίηση Πειραμάτων

37 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Τμήμα Χημείας Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας Ο Ρ Θ Η Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Ρ Ι Α Κ Η 4. Χειρισμός Χημικών Υπάρχει καθορισμένος τρόπος χειρισμού για όλες τις χημικές ενώσεις Γενικές πληροφορίες υπάρχουν σε όλα τα δοχεία των χημικών Ασταθείς Πολύ δραστικές Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Η Εύφλεκτες Τοξικές

38 ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΥΛΙΚΑ Μαριλένα Λέκκα Ιωάννινα, Απρίλιος 2008

39

40 ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΣΕ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ (παθογόνα, ιοί) ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΖΩΑ

41 OΔΗΓΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑ Γιάννενα Μιχάλης Γ. Σίσκος

42 Τις εξόδους διαφυγής (ακολουθείστε τα φωτεινά σήματα) Ακολουθούμε τα σήματα εξόδου (διάδρομοι,σκάλες )

43 ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΣΕΙΣΜΟ 1. Στερεώστε βαριά αντικείμενα κοντά στο έδαφος ή το πάτωμα. 2. Ασφαλίστε τα ψηλά αντικείμενα, όπως βιβλιοθήκες ή ντουλάπες στον τοίχο. 3. Ασφαλίστε τις συσκευές αερίου για να αποτρέψετε τις σπασμένες γραμμές αερίου και πυρκαγιές. 4. Μάθετε που είναι οι έξοδοι, η διαδρομή εκκένωσης, και οι χώροι συνάντησης. 5. Κρατήστε αντικείμενα έκτακτης ανάγκης, όπως ένας φακός, μια εξάρτηση πρώτων βοηθειών και εφεδρικά ενδύματα στο αυτοκίνητο ή το γραφείο σας

44 ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΝΟΣ ΣΕΙΣΜΟΥ Μείνετε ψύχραιμοι. Ο πανικός προκαλεί θύματα. Αν βρεθείτε μέσα σε κτίριο Μην τρέχετε προς την έξοδο Καλυφθείτε αμέσως κάτω από ένα γερό τραπέζι ή άλλο έπιπλο. Απομακρυνθείτε από επικίνδυνα σημεία όπως τζαμαρίες και βαριά έπιπλα. Μη βγαίνετε στα μπαλκόνια. Αν βρεθείτε έξω από κτίριο Μείνετε έξω. Μην μπαίνετε μέσα σε κτίρια. Απομακρυνθείτε από κτίρια, μανδρότοιχους, ηλεκτροφόρα καλώδια. Καταφύγετε σε ανοιχτό ασφαλή χώρο όπως: πλατεία ή πάρκο. Αν είστε μέσα στο αυτοκίνητο Παρκάρετε το αυτοκίνητο σε ασφαλές μέρος που δεν εμποδίζει την κυκλοφορία. Αποφύγετε πολυώροφα κτίρια, φωτεινούς σηματοδότες, γέφυρες.

45 Ημερίδα: Υγιεινή και Ασφάλεια στα Χημικά εργαστήρια, Αμφιθέατρο 2, 2 Απριλίου Οργανωτική Επιτροπή Ημερίδας Μαριλένα Λέκκα, Αναπλ. Καθηγήτρια Σταυρούλα Σκούλικα, Αναπλ. Καθηγήτρια Ιωάννης Πλακατούρας, Αναπλ. Καθηγητής Ιωάννης Χατζηδάκης, Λέκτορας Ιωάννης Φιαμέγκος, Δρ. Χημικός Δήμητρα Λαμπροπούλου, Δρ. Χημικός