ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Της Παρισσάτιδος Χριστοφορίδου ΑΜ: 156. Θέματα ταυτότητας των παλιννοστούντων. Σχέσεις παράδοσης και γλώσσας. Συγκριτική μελέτη.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Της Παρισσάτιδος Χριστοφορίδου ΑΜ: 156. Θέματα ταυτότητας των παλιννοστούντων. Σχέσεις παράδοσης και γλώσσας. Συγκριτική μελέτη."

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ - ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Κατεύθυνση: Ψυχοπαιδαγωγικές συνιστώσες της πολυπολιτισμικότητας ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Της Παρισσάτιδος Χριστοφορίδου ΑΜ: 156 ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θέματα ταυτότητας των παλιννοστούντων. Σχέσεις παράδοσης και γλώσσας. Συγκριτική μελέτη. Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Ρούλα Τσοκαλίδου Επιβλέποντες Καθηγητές: Σωφρόνιος Χατζησαββίδης, Κωνσταντίνος Τσιούμης. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Ιούνιος 2014

2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συμμετέχοντες στην έρευνά μου, για το χρόνο που αφιέρωσαν στη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων της έρευνάς μου και για τις χρήσιμες υποδείξεις τους. Χωρίς τη συνεργασία τους η παρούσα έρευνα δεν θα μπορούσε να έχει υλοποιηθεί. Ευχαριστώ την καθηγήτριά μου, κ. Ρούλα Τσοκαλίδου επειδή μου έδωσε την επιλογή να διαλέξω ένα τέτοιο θέμα, το οποίο με ενδιαφέρει τόσο πολύ. Ακόμη, ευχαριστώ ιδιαιτέρως τη φίλη μου Χριστίνα Σπυρίδου-Προβατά για την πολύτιμη βοήθειά της από την αρχή της εργασίας μου ως το τέλος. Πολλές ευχαριστίες στη συνάδελφο και συμφοιτήτρια μου, Στέλλα Λυτσιούση για τη βοήθειά της. Ειδικές ευχαριστίες και στον Μεταφραστικό Όμιλο Eurologos με έδρα τη Θεσσαλονίκη για τη μετάφραση του ερωτηματολογίου μου στη Ρώσικη γλώσσα. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κυρία Θεοδώρα Γιαννίτση, πρόεδρο του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού Μόσχας, η οποία μου έστειλε πολύτιμο υλικό για την εργασία μου. 2

3 Περιεχόμενα Εισαγωγή...σελ. 4 Summary...σελ. 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο Ιστορική αναδρομή...σελ. 6 Ο πληθυσμός του Ποντιακού Ελληνισμού στη Σοβιετική Ένωση μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο...σελ. 13 Ουκρανία...σελ. 19 Ναγκόρνο Καραμπάχ...σελ. 20 Αμπχαζία...σελ. 21 Τσετσενία...σελ. 23 Η μοίρα των προσφύγων...σελ. 24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Το ελληνικό σχολείο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση...σελ. 25 Ορισμός της Παλιννόστησης...σελ. 27 Ελληνική Εκπαιδευτική Πολιτική...σελ. 31 Πολυπολιτισμικότητα...σελ. 34 Θέματα ταυτότητας...σελ. 38 Η Ελληνική εθνική ταυτότητα των ποντίων της Σοβιετικής Ένωσης...σελ. 41 Ταυτότητα και εκπαίδευση...σελ. 42 Θέματα γλώσσας...σελ. 44 Θέματα θρησκείας...σελ. 50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο Μεθοδολογία...σελ. 52 Πλήθος, Δείγμα... σελ. 53 Απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο...σελ. 53 Αυτοαξιολόγηση...σελ. 57 Παρουσίαση αποτελεσμάτων...σελ. 58 Διατύπωση συμπερασμάτων...σελ. 59 Επίλογος...σελ. 62 Παράρτημα...σελ. 64 (Ερωτηματολόγια, Εικόνες, Μαρτυρίες Παλιννοστούντων). Βιβλιογραφία...σελ. 79 3

4 Περίληψη Η παρούσα έρευνα μελετά τους Ελληνοπόντιους από την πρώην Σοβιετική Ένωση που έχουν έρθει για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, αλλά και όσοι συνεχίζουν να διαβιούν στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Ειδικότερα, εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο ζουν πραγματικά και φαντασιακά ανάμεσα σε δυο χώρες, ανάμεσα σε δυο πατρίδες, την Ελλάδα και την πρώην σοβιετική δημοκρατία στην οποία γεννήθηκαν ή/και μεγάλωσαν ( Λέξεις-κλειδιά: Παλιννοστούντες, Πρώην Σοβιετική Ένωση, Ομογενείς, θέματα ταυτότητας. Εισαγωγή Η παρούσα εργασία με τίτλο «Θέματα ταυτότητας των παλλινοστούντων. Σχέσεις παράδοσης και γλώσσας. Συγκριτική μελέτη» εκπονήθηκε στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών μου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ο λόγος που επέλεξα να ερευνήσω το θέμα αυτό ήταν ο εξής: Πάντοτε ήμουν ευαίσθητη με το θέμα της Ελληνικής Ομογένειας και ιδιαίτερα με τους Παλιννοστούντες από τη Σοβιετική Ένωση επειδή τυχαίνει και η καλύτερή μου φίλη να έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στη Γεωργία, οπότε ήταν η καταλληλότερη στιγμή να ασχοληθώ με ένα τέτοιο θέμα που με ενδιαφέρει πραγματικά. Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας έδειξε ότι έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία και άρθρα με θέμα τους Παλιννοστούντες, καθώς έχουν γίνει έρευνες και μελέτες για τους Παλιννοστούντες της Πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε είχε ως στόχο να διαπιστωθούν οι απόψεις και οι στάσεις των Παλιννοστούντων σε θέματα ταυτότητας και παράδοσης. Για τη συλλογή των στοιχείων χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο που συμπληρώθηκε από ομογενείς από την Πρώην Σοβιετική Ένωση. Στην παρούσα εργασία κατασκευάστηκε ένα ερωτηματολόγιο που έχει ως στόχο να καταγράψει θέματα ταυτότητας των Παλλινοστούντων. Η υπόθεση είναι ότι οι Παλλινοστούντες έχουν ισχυρούς δεσμούς με την 4

5 Ελληνική παράδοση και την Ελληνική γλώσσα ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής τους. Το δείγμα το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα προέρχεται από στενό φιλικό μου περιβάλλον. Τα άτομα τα οποία δέχτηκαν και απάντησαν στο ερωτηματολόγιο είναι Παλλινοστούντες, οι οποίοι μένουν και εργάζονται στην Ελλάδα και Έλληνες ομογενείς οι οποίοι κατοικούν και εργάζονται στη Ρωσία. Το δείγμα διαφέρει ως προς την ηλικία, το φύλο, τις σπουδές, το επάγγελμα και την οικογενειακή κατάσταση. Η παρούσα εργασία αποτελείται από τρία κεφάλαια. Στην εισαγωγή διατυπώνεται το θέμα που απασχολεί την εργασία. Summary The present work is based on a questionnaire, which aims to record identity issues of Repatriated Greeks of the Former Soviet Union. There will be comparative study for recording behaviors of Repatriated Greeks in tradition and language issues. The hypothesis is that Repatriated Greeks have strong ties with the Greek Tradition and Greek language, irrespective where they live. The sample that takes part in the research comes from my close environment. They are Repatriated Greeks who live and work in Greece and Greeks who still live and work in Russia or former Soviet Democracies. The sample differs in age, gender, studies, profession and marital status. We will study the Pontic Greeks from the Former Soviet Union who have come for permanent establishment in Greece. Particularly, we will investigate the matter that they live their real and imaginary life, between two countries, Greece and the Former Soviet Democracy, in which they were born and raised ( Key words Repatriated Greeks, Former Soviet Union, Pontic Greeks, tradition and language issues. 5

6 Θεωρητικό Πλαίσιο Η Σύγχρονη Ελλάδα έχει μεταβληθεί σε μία πολύχρωμη χώρα, εμφανίζοντας έντονες αλλαγές στην κοινωνική της σύνθεση κατά την τελευταία εικοσαετία. Η παρουσία μεταναστών και η επανένταξη παλιννοστούντων στην πραγματικότητα της χώρας μας δημιουργούν ολοένα και νέες ανάγκες τόσο για την προσαρμογή αυτών των διαφορετικών εθνοπολιτισμικών ομάδων όσο και για την προσαρμογή της ελληνικής κοινωνίας στις βιοτικές και κοινωνικές ανάγκες και αυτών των ανθρώπων (Παλαιολόγου Ν., Παπάνης Ε. : 2010). Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει γίνει δέκτης ενός μεταναστευτικού ρεύματος. Η ελληνική κοινωνία έχασε την ομοιογένειά της και άρχισε να συντίθεται από διαφορετικές εθνότητες, θρησκείες, πολιτισμικές ταυτότητες. Ο πλουραλισμός αυτός αποτελεί πλέον μέρος της κοινωνικής δομής της χώρας. Η Ελλάδα, όπως πολλές άλλες περιοχές στη δυτική και νότια Ευρώπη, γνώρισε σημαντικές μεταβολές κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και ιδιαίτερα μετά τα τέλη του Η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, η επιδείνωση της διεθνούς οικονομικής κατάστασης και ο θρησκευτικός ολοκληρωτισμός, επέφεραν δραματική αύξηση στα ρεύματα αλλοδαπών από την ανατολική και την κεντρική Ευρώπη αλλά και τον Τρίτο Κόσμο. Οι μετανάστες διασχίζουν τα εθνικά σύνορα χωρίς να διαθέτουν πάντα νόμιμα πιστοποιητικά και εγκαθίστανται προσωρινά ή σε μακροχρόνια βάση στα εθνικά εδάφη (Marina Petronoti & Anna Triandafyllidou, 2003:9). Ιστορική αναδρομή Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Φωτιάδη, θα μπορούσαμε να χωρίσουμε τα κύματα του νεοελληνικού αποικισμού σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: α). Στην πρώτη ανήκουν οι Έλληνες του Βαλκανικού και νησιωτικού χώρου που εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες που τους παρέχουν οι ιστορικές συγκυρίες, μετοικούν σποραδικά από το 15 ο αιώνα, κυρίως στις παραδουνάβιες περιοχές και στη νοτιοδυτική Ρωσία και συγκεκριμένα στη δημοκρατία της Ουκρανίας. β). Στην περιοχή της Κριμαίας, όπου οι Έλληνες ζουν εκεί 3000 χρόνια, υπάρχει και μια δεύτερη μεγάλη κατηγορία, απομεινάρι του αρχαιοελληνικού ελληνισμού από το δεύτερο αποικισμό. 6

7 γ). Η Τρίτη μεγάλη κατηγορία, η οποία παίρνει το δρόμο της εξόδου, της σωτηρίας προς την ομόθρησκη Ρωσία, είναι ο ποντιακός ελληνισμός. Η λεγόμενη μετανάστευση των Ελλήνων στη Ρωσία, δεν ήταν ποτέ μετανάστευση, αλλά αναγκαστική φυγή, έξοδος, και θα πρέπει με τέτοιους όρους να μιλάμε, επειδή δεν ήταν οι οικονομικοί λόγοι που αναγκάζουν τους Έλληνες να πάρουν το δρόμο της σωτηρίας προς την ομόθρησκη Ρωσία. Αρκεί μόνο να δούμε στο 19 ο και στον 20 ο αιώνα, όταν φεύγουν οι περισσότεροι Έλληνες από τον ιστορικό Πόντο προς τη Ρωσία, κάτω από ποιες συνθήκες φεύγουν (Δαμανάκης 2003:128). Ο ποντιακός Ελληνισμός συνδέθηκε με τη γη της βορειοανατολικής Μ. Ασίας από τον 8ο π.χ. αιώνα. Οι Έλληνες αποτελούν έναν από τους αρχαιότερους πληθυσμούς της σημερινής Κοινοπολιτείας των Ευρασιατικών Κρατών και της Δημοκρατίας της Γεωργίας (Βεργέτη, 2000:125). Η ίδρυση αποικιών από τις ελληνικές πόλεις-κράτη, έχουν σαν αποτέλεσμα τη σταδιακή διαμόρφωση τους σε σημαντικά εμπορικά κέντρα, δημιουργώντας ταυτόχρονα και μια δυναμική αγροτική ενδοχώρα. Η ιστορική συνέχεια των Ελλήνων στην περιοχή τονίζεται από το γεγονός ότι η πόλη της Κριμαίας, στην Αζοφική θάλασσα, ήταν ελληνική από τον 8ο π.χ. αιώνα μέχρι και τον 13ο μ.χ. αιώνα, όποτε καταλαμβάνεται από τους Τατάρους. Η παρουσία των Ελλήνων σε περιοχές κυρίως στη περιοχή του Εύξεινου Πόντου ήταν συνεχής για πάνω από 2500 χρόνια. (Bruneau, 2000:78). Σύμφωνα με τις καταγραφές που έχουμε, το έτος 1917 έχουμε Έλληνες στη Ρωσία. Ο Ρώσικος λαός αγαπούσε και σεβόταν τους Έλληνες. Οι Έλληνες, παρά τις σκληρές γεωγραφικές συνθήκες, ζούσαν σχετικά καλά, χάρη στην καπνοκαλλιέργεια, την εκμετάλλευση των μεταλλείων αλλά και το εμπόριο. Η ελληνική παιδεία καλλιεργήθηκε τους προηγούμενους αιώνες παρ όλες τις αντιξοότητες. Για την πνευματική ζωή των Ελλήνων, το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι στις πόλεις Μόσχα, Κίεβο, Νιέζιν, Τιφλίδα, Οδησσό και σε μερικές ακόμα, το ελληνικό στοιχείο έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ζωή των κατοίκων. Στο νότιο Καύκασο, οι Ελληνοπόντιοι του Καρς και των άλλων περιοχών παρακολουθούν όλα τα μαθήματά τους στα Ελληνικά, όπως και στον Πόντο. Όταν όμως το 1890 ανέλαβε την εκπαίδευση η Ιερά Σύνοδος και ίδρυσε τα εκκλησιασικά σχολεία, όπου τα παιδιά επί τρία χρόνια μάθαιναν τη Ρώσικη γλώσσα από ρωσομαθείς δασκάλους, που τους πλήρωνε η Ιερά Σύνοδος και την ελληνική από δασκάλους που τους πλήρωνε η ελληνική κοινότητα (Δαμανάκης 2003:133). 7

8 Η Πανσλαβική πολιτική που θα αλλάξει και θα επικρατεί στα σχολεία της περιοχής θα αφαιρέσει αργότερα τη δυνατότητα από τα Ελληνόπουλα να διδάσκονται τη μητρική τους γλώσσα με ένα βιβλίο που γράφτηκε ακριβώς για τις ανάγκες τους. Μετά το 1905, μετά τη Ρώσικη μεταπολίτευση τα πράγματα απλοποιήθηκαν και οι διατυπώσεις περιορίστηκαν. Σε ολο τον Καύκασο δημιουργήθηκαν ελληνικές κοινότητες. Παρ όλες τις δυσκολίες που συναντούσαν οι Έλληνες κατάφερναν να διατηρούν σε υψηλά επίπεδα την πνευματική, πολιτισμική και εθνική τους δραστηριότητα. Αυτό αποδεικνύεται από τα σχολεία, τις εκκλησίες και την πολιτιστική τους παρουσία (Δαμανάκης 2003:136). Η Οκτωβριανή επανάσταση και η αρχή της σοβιετικής εποχής το 1917, βρίσκει τους Έλληνες του Πόντου να αποτελούν μέρος του εθνολογικά πολυδιάστατου χώρου της Ε.Σ.Σ.Δ. Οι Πόντιοι (και οι υπόλοιποι Έλληνες) εγκατεστημένοι σε συμπαγείς ομάδες αναπτύσσουν τις οικονομικές τους δραστηριότητες σε τέτοιο βαθμό ώστε να εντοπίζονται σε όλη την αχανή ρωσική- σοβιετική επικράτεια. Ο αριθμός τους το 1914 φτάνει τους και συναντώνται σε 34 πόλεις, κυρίως στις παράλιες περιφέρειες του Εύξεινου Πόντου (Σαρίκαμις, Καγισμάν, Καρς, Αρνταχάν, Βατούμ, Τυφλίδα, Κουταΐδα, Πότι, Σοχούμ, Σότσι, 'Αντλερ, Τουαψέ, Νοβοροσσίσκι, Κρίμ-σκαγια, Απίνσκαγια, Αικατερινοντάρ, Ανάπα, Μαϋκώπ, Ροστόβ, Ταϊγάν, Βλαδικαυκάζ, Γρόζναν, Κερτς, Θεοδοσία, Συμφερούπολη, Σεβαστούπολη, Γιάλτα, Χερσώνα, Οδησσό, Κίεβο, Χάρκοβο, Μόσχα, Πετρούπολη). Σ' αυτές τις πόλεις συγκροτούνται συμπαγείς ελληνικές κοινότητες, με Ελληνικά σχολεία και εκκλησίες. Εκτός όμως από τις παραπάνω πόλεις, όπου συναντιέται μεγάλη και συγκροτημένη ελληνική παρουσία, υπάρχει εγκατάσταση Ελλήνων και στις κυριότερες πόλεις της βόρειας και ανατολικής Ρωσίας, στη Μαντζουρία και στη Σιβηρία. Ακόμα και στους περισσότερους σιδηροδρομικούς σταθμούς της ρώσικης επικράτειας, είναι έκδηλη η ποντιακή παρουσία καθώς και η προσπάθεια του να οργανωθεί σε κοινότητες. Στην Οκτωβριανή Επανάσταση, οι Πόντιοι συμμετέχουν ενεργά (περίπτωση Πασσαλίδη), επανάσταση η οποία έχει ως άμεσο αποτέλεσμα να εξαλειφθεί η αστική τάξη από τη σοβιετική πλέον κοινωνία. Οι Έλληνες αστοί ακολουθούν τη μοίρα της υπόλοιπης τάξης τους, ενώ το μεγαλύτερο πλήθος των Πόντιων που είναι αγρότες, προσμένουν να δουν τα αποτελέσματα της επανάστασης. Αν και αρχικά η ανακατανομή της γης στον αγροτικό πληθυσμό τους δίνει την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή, η επιλογή της δημιουργίας κρατικών γαιοκτημάτων (κολχόζ), σε συνδυασμό με τον εμφύλιο πόλεμο, ρίχνουν το λαό στην ανέχεια.η ονομασία των ιδιωτικών γαιοκτημάτων σε «γαιοκτήματα με σοβιετική σημαία» δεν απέφερε κανένα αποτέλεσμα αφού ουσιαστικά χειροτέρεψε την κατάσταση. 8

9 Το φθινόπωρο του 1920 για να εξομαλύνει η εκρηκτική κατάσταση, να αντιμετωπιστούν οι παράνομες αγορές, να επιτευχθεί ο επισιτισμός του λαού και να δημιουργηθεί μια ουσιαστική παραγωγική γραμμή, εφαρμόζεται το σχέδιο της «Νέας Οικονομικής Πολιτικής» (Ν.Ε.Π). Η Ν.Ε.Π. προσπάθησε να εντάξει στην παραγωγή το σημαντικότερο τμήμα του σοβιετικού πληθυσμού, τους αγρότες, το 80% δηλαδή του σοβιετικού πλέον λαού. Η αντικατάσταση της κατάσχεσης από τη φορολογία σε είδος, η θέσπιση φορολογικών ελαφρύνσεων, η ελευθέρια της εμπορίας του πλεονάσματος καθώς και η έμφαση στην ιδιωτική επιχείρηση και όχι στις οργανωμένες από το κράτος μορφές συλλογικής καλλιέργειας, είναι οι βάσεις για τη δημιουργία της αγροτικής παραγωγικής γραμμής. Η εποχή της εφαρμογής της Ν.Ε.Π. χαρακτηρίζεται ως η πιο ευημερούσα περίοδος για την περιοχή στις πρώτες τέσσερις δεκαετίες του 20ου αιώνα, περίοδος η οποία βρίσκει του Έλληνες να αναπτύσσονται οικονομικά και καταφέρνουν να γίνουν μέρος μιας νέας, οικονομικά εύρωστης ελίτ (Μαλκίδης Θ., Καρατζάς Κ., όψεις της εκπαίδευσης και της κοινωνίας των Ελλήνων της ΕΣΣΔ ( )). Η πολιτική βέβαια της κολεκτιβοποίησης του Στάλιν το 1937, καταργεί όλα τα σχολεία και τα θέατρα, κλείνει όλους τους εκδοτικούς ελληνικούς οίκους, κλείνει όλες τις ελληνικές εφημερίδες και αρχίζει μια περίοδος πολιτισμικής γενοκτονίας των Ελλήνων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Καταπατήθηκαν τα δικαιώματα των Ελλήνων, κατέστρεψαν τα ελληνικά σχολεία, τις εκκλησίες και εξόρισαν σχεδόν όλη την ελληνική διανόηση. Η ρατσιστική πολιτική του Στάλιν εφαρμόστηκε τέλεια από τον Μπέρια και τους συνεργάτες του. Από τον Δεκέμβριο του 1937 οι σταλινικές αρχές άρχισαν τις εκκαθαρίσεις πρώτα των Ελλήνων της Μαριούπολης. Οι εκκαθαρίσεις επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης. Στη Ρωσία οι Έλληνες ζήσανε τον εμφύλιο, τις ταλαιπωρίες, έφτιαξαν σπίτια, εκτοπίστηκαν. Έχασαν τα σπίτια τους, την περιουσία τους, τους έβαλαν να υπογράψουν ότι δεν θα διεκδικήσουν τίποτα. Εκτοπίζονται για δεύτερη φορά, πάνε στα σύνορα της Κίνας ή στη Σιβηρία από το 1937 και ύστερα από το 1942 ξαναφτιάχνουν σπίτια. Το 1956 το σοβιετικό καθεστώς παραδέχεται ότι έκανε λάθος με τους Έλληνες. Η περίοδος που ακολουθεί το θάνατο του Στάλιν, χαρακτηρίζεται από την έντονη διαμάχη για τη διαδοχή. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας έφερε τον Ν. Χρουτσώφ στο προσκήνιο και στη θέση του αρχηγίας του κράτους, μετά από τρεις δεκαετίες δικτατορικής διακυβέρνησης από τον Ι. Β. Στάλιν. Η ανάγκη εύρεσης άμεσων λύσεων 9

10 από το νέο ηγέτη, είχε σαν αποτέλεσμα την αλλαγή της αντιμετώπισης των αγροτών από το κράτος. Παραχωρούνται προνόμια και προωθείται μία νέα οικονομική πολιτική με βάση την οποία οι υπεραυξημένη φορολογία που κατέπνιγε τον αγροτικό πληθυσμό, καταργούνται. Οι τιμές διάθεσης των προϊόντων των κολχόζ αυξάνονται με ευεργετικά αποτελέσματα στη ζωή των αγροτών, αφού ήταν η πρώτη φορά μετά από αρκετές δεκαετίες όπου τα προϊόντα της αγροτικής παραγωγής διατίθενταν με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να επωφεληθούν και οι αγρότες. Η πολιτική της αρπαγής των αγροτικών προϊόντων από τον κρατικό μηχανισμό καταργείται ενώ γίνεται προσπάθεια για την εφαρμογή ευνοϊκότερης οικονομικής πολιτικής. Για πρώτη φορά θίγεται δημόσια το θέμα των εκτοπίσεων των εθνικών ομάδων. Ο ίδιος ο Χρουτσώφ στην εισήγηση του στο 20ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ, το 1956 αναφέρεται εκτεταμένα στους παράνομους μαζικούς διωγμούς που είχε διατάξει ο Στάλιν και στα βασανιστήρια στα οποία είχαν υποβληθεί πολλοί κρατούμενοι. Παρ' όλες τις απελευθερώσεις των κρατουμένων μετά το 1953, το Φεβρουάριο του 1956 βρίσκονται εκατομμύρια ακόμα πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της σοβιετικής επικράτειας. Το άμεσο αποτέλεσμα αυτής της εισήγησης είναι η μαζική αποφυλάκιση των εξόριστων από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και η σταδιακή επανεγκαθίδρυση τους στις πατρίδες τους. Αν και η αποσταλινοποίηση έφερε αλλαγές ωστόσο μεγάλος μέρος των Ελλήνων εξόριστων παρέμεινε στην Κεντρική Ασία. Το δικαίωμα της ελεύθερης πολιτιστικής και πολιτισμικής έκφρασης συνεχίζει να απαγορεύεται. Η άφιξη το 1949 των πολιτικών προσφύγων στην Ε.Σ.Σ.Δ., (Charalambidis, 2004:34), οι οποίοι εγκαθίστανται κυρίως στην πρωτεύουσα των Ουζμπεκιστάν, στην Τασκένδη, έχει ευεργετικά αποτελέσματα για τους εξόριστους Πόντιους. Το πληθυσμιακό βάρος της ελληνικής διασποράς αυξάνει, ενώ η σχετική ελευθερία που τους παραχωρεί η σοβιετική εξουσία, τους επιτρέπει να ανοίξουν αρκετά ελληνικά σχολεία και να εκδώσουν εφημερί-δες. Ωστόσο άλλη μια απαγόρευση έρχεται να επισκιάσει ένα ευχάριστο γεγονός. Το προνόμιο της φοίτησης στα ελληνικά σχολεία της Τασκένδης δεν μπορούν να το απολαύσουν οι εξόριστοι Πόντιοι, γιατί ο συντριπτικός όγκος του πληθυσμού κατοικεί στα χωριά της περιφέρειας της Τασκένδης, και απαγορεύεται η μετεγκατάσταση τους στην πόλη. 10

11 Το 1964 είναι η χρoνιά που η εξουσία περνά στα χέρια του Λ. Μπρέζνιεφ. Οι προσπάθειες ανανέωσης και εκδημοκρατισμού, είχαν σαν αποτέλεσμα οι συντηρητικότεροι υποστηρικτές του σοβιετικού καθεστώτος, που βρίσκονταν στην Κεντρική επιτροπή του κομμουνιστικού κόμματος να συσπειρωθούν εναντίον τουχρουτσώφ, με άμεσο αποτέλεσμα την αντικατάσταση του από τον Μπρέζνιεφ. Με τον Μπρέζνιεφ στην εξουσία, αρχίζει η περίοδος, η οποία θα ονομαστεί «περίοδος στασιμότητας». Αυτό είναι αποτέλεσμα της πολιτικής η οποία ακολουθώντας μια απόλυτη στάση απέναντι στις αντίθετες από την εξουσία απόψεις, επιβάλλει ένα νέο ολοκληρωτισμό. Περιορίζονται οι ελευθερίες, ενώ η διαφθορά και η στασιμότητα επικρατούν σε όλες σχεδόν τις πλευρές της κοινωνικοοικονομικής και πολιτιστικής ζωής. Ταυτόχρονα επιχειρείται μια εκστρατεία σπίλωσης της προσωπικότητας του Χρουστσόφ και το όνομα του εξαφανίζεται από τα βιβλία και την ιστορία. Ένα παράδειγμα που αποδεικνύει το χαρακτήρα της δικτατορικής διακυβέρνησης που έφτασε σε σημείο να παραποιήσει την ιστορία για να αποδείξει την ορθότητα της πολιτικής της. Ένα ακόμα στοιχείο που δείχνει την αλαζονεία του καθεστώτος είναι η δημιουργία έργων εντυπωσιασμού, παραμελώντας τους πολίτες και αγνοώντας επιδεικτικά τις πραγματικές ανάγκες των σοβιετικών πολιτών. Από τα μέσα όμως της δεκαετίας του 1970 αρχίζουν να εμφανίζονται συχνές οικονομικές κρίσεις άμεσο αποτέλεσμα της πτώσης της παραγωγικότητας. Η γενίκευση της αδιαφορίας και της οικονομικής αδυναμίας καθώς και η ουσιαστική έλλειψη τεχνολογικής υποδομής στη παραγωγή, επιδείνωσαν την κατάσταση. Το 1965 αρχίζει η αναχώρηση των εξόριστων Ποντίων για την Ελλάδα. Οι Έλληνες Πόντιοι, εξαιτίας της πιεστικής κοινωνικής κατάστασης και της οικονομικής δυσκολίας αρχίζουν ένα νέο περιορισμένο κύμα μετανάστευσης προς την μητέρα πατρίδα. Ενώ όμως έχοντας βιώσει τόσες κακουχίες αλλά και την παντελή έλλειψη ενδιαφέροντος από την πλευρά του ελληνικού κράτους για δεκαετίες, βρίσκονται αντιμέτωποι με την αδιαφορία και κάποιες φορές και την εχθρότητα των ελληνικών αρχών. Το 1972 το καθεστώς στα πλαίσια προώθησης μιας ευνοϊκότερης κοινωνικής πολιτικής προς τους και εν μέρει αίρονται τα μέτρα της πλήρους απαγόρευσης των πολιτιστικών δραστηριοτήτων των Ελλήνων της Ε.Σ.Σ.Δ. Σε μια σειρά Δημοκρατίες της Υπερκαυκασίας αρχίζουν να επαναλειτουργούν ελληνικά τμήματα στα θέατρα και στα μουσεία. Δεν επιτρέπεται όμως να ξαναρχίσει η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας αποδεικνύοντας ότι οι Έλληνες αντιμετωπίζονται, σε όλη την μπρεζνιεφική περίοδο, σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας. 11

12 Στη δεκαετία του 1980 έρχεται η περεστρόϊκα και για πρώτη φορά ανοίγει τα σύνορα. Ακολουθούν, όμως, οι εθνικιστικές ταραχές και ο εμφύλιος. Η περιοχή της Γεωργίας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα (Δαμανάκης 2003: 139). Η τραγωδία αυτού του κομματιού της Eλλάδας, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η πολιτική των εκτοπίσεων και των δολοφονιών επέφερε ένα σοβαρό χτύπημα στη φιλία των λαών. Οι περισσότεροι από αυτούς, αφήνουν τα υπάρχοντά τους, τα σπίτια, τις δουλεές, τις συντάξεις τους και όλες τις θύμησες και έρχονται στη μητέρα Ελλάδα ύστερα από απουσία 3000 χρόνων, για να ζήσουν από την αρχή, κάτω από όχι κολακευτικές για το ελληνικό κράτος συνθήκες (Δαμανάκης 2003:140). Το έτος 1985 αποτελεί ορόσημο στη σοβιετική ιστορία, επειδή στην εξουσία ανέρχεται ο ηγέτης που έμελλε να θέσει το τέλος του 70χρονης κομμουνιστικής-σοβιετικής διακυβέρνησης. Ο Γκορμπατσόφ είναι ο εμπνευστής της διαδικασίας ανασυγκρότησης της σοβιετικής οικονομίας, της γνωστής ως περεστρόικα. Η ένταξη των πολιτών στις διαδικασίες αποσοβιετικοποίησης και διαφάνειας της εξουσίας και των αποφάσεων, μέσα από μια πολιτική δημοκρατία, ορίζεται σαν στόχος της ανοικοδόμησης. (Γκορμπατσώφ, 1987, 67) Τα δημοκρατικά δικαιώματα που παραχωρεί στην κοινωνία και η εξουσία βρίσκουν την ιδεολογική τους κατοχύρωση στις απόψεις του Λένιν. Η ριζοσπαστική κριτική του Γκορμπατσώφ και οι αναπόφευκτες παραχωρήσεις προς την κοινωνία, οδηγούν την Σοβιετική Ένωση σε μια νέα εποχή ανατροπών και μεταρρυθμίσεων. Έτσι μπαίνει από την ηγεσία το ζήτημα της ριζικής μεταρρύθμισης του πολιτικού συστήματος με αποτέλεσμα να συζητάτε ανοιχτά πια το ζήτημα του μετασχηματισμού του συστήματος σε μια δημοκρατική κατεύθυνση. Αποκορύφωμα των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων είναι η ελεύθερη εκλογή από τη βάση των αντιπροσώπων στο συνέδριο των Σoβιέτ. Το συνέδριο των Λαϊκών Βουλευτών, το Μάιο του 1989, χαρακτηρίζεται από την ελευθερία έκφρασης της γνώμης, από τις πολιτικές αντιπαραθέσεις και την οργάνωση για πρώτη φορά των πολιτικών τάσεων. Σ' αυτή την κατεύθυνση στις 28 Φεβρουαρίου 1990, το Ανώτατο Σοβιέτ εξαγγέλλει μια από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις που βάζουν ουσιαστικά τέρμα στις σταλινικές αλλαγές της κολλεχτιβοποίηοης. Ψηφίζει νόμο που προβλέπει ότι η γη θα ανήκει στον αγρότη, θα μεταβιβάζεται και θα κληρονομείται. Έτσι, μετά από 70 χρόνια καταναγκαστικής κολλεχτιβοποίησης και απαγόρευσης της μετακίνησης των αγροτών από τα χωριά, η Ε.Σ.Σ.Δ. περνά σε μια νέα περίοδο και κάνει το αποφασιστικό βήμα προς την επίλυση του προβλήματος της γης, προϋπόθεση για την αντιμετώπιση του επισιτιστικού προβλήματος. Στην ίδια κατεύθυνση των αλλαγών 12

13 εντάσσεται και η εγκαθίδρυση της Προεδρικής Δημοκρατίας, αφού ο πρόεδρος της ΕΣΣΔ, θα εκλέγεται πλέον από το Συνέδριο των λαϊκών βουλευτών. Ο νέος αυτός θεσμός βάζει οριστικό τέρμα στο μονοκομματικό σύστημα και την απόλυτη κυριαρχία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Στην εκπαίδευση γίνεται προσπάθεια για ριζικές αλλαγές. Ως προβλήματα που θα αναφερθούν και θα προσπαθήσουν να αντιμετωπιστούν, είναι ο συντηρητικός τρόπος διεύθυνσης σχολείων και οι αυθαιρεσίες των επιθεωρητών. Ακόμα τίθενται στο στόχαστρο η ποιότητα της γνώσης, η ανάπτυξη νεωτεριστικών ιδεών, η αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, η εισαγωγή υπολογιστών στα σχολεία, ο εκδημοκρατισμός της δημόσιας εκπαίδευσης με τη δημιουργία συμβουλίων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, η οργάνωση συστήματος συνεχούς εκπαίδευσης, η αυτοχρηματοδότηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είτε με δικές τους οικονομικές δραστηριότητες είτε με συνεργασία τους με επιχειρήσεις. Η νέα εποχή της περεστρόικα, οικοδομεί ένα νέο σύστημα παιδείας, άμεσα συνδεδεμένο με την κοινωνία και τους πολίτες. Η παιδεία παύει να είναι το μέσο χειραγώγησης των νέων πολιτών και προωθούνται μεταρρυθμίσεις με σκοπό τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Οι Έλληνες της χώρας επωφελούνται από τις αλλαγές και επανασυγκροτούν την ελληνική παιδεία (Μαλκίδης Θ., Καρατζάς Κ., όψεις της εκπαίδευσης και της κοινωνίας των Ελλήνων της ΕΣΣΔ ( )). Ο Πληθυσμός του Ποντιακού Ελληνισμού στη Σοβιετική Ένωση μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο Οι Έλληνες αποτελούν έναν από τους αρχαιότερους πληθυσμούς της σημερινής Κοινοπολιτείας των Ευρασιατικών Κρατών και της Δημοκρατίας της Γεωργίας. Η ίδρυση των πρώτων ελληνικών αποικιών στις περιοχές της βόρειας ακτής της Μαύρης Θάλασσας και στον Καύκασο χρονολογείται μεταξύ του 8ου και του 7ου π.χ. αιώνα. Πολλές ελληνικές αποικίες εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι την εποχή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Τον 9ο μ.χ. αιώνα δημιουργούνται επίσημες επαφές μεταξύ Ελλήνων και Ρώσων και στη συνέχεια η Ρωσία δέχεται το χριστιανισμό από το Βυζάντιο. Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453, πολλοί Έλληνες καταφεύγουν ως πρόσφυγες στη Ρωσία. Η μεγάλη αύξηση του ελληνικού πληθυσμού προκαλείται από τα μεταναστευτικά κύματα του Μικρασιατικού Πόντου κατά την εποχή της Οθωμανικής 13

14 κυριαρχίας. Το τελευταίο μεταναστευτικό κύμα παρουσιάζεται στις αρχές του αιώνα, σύμφωνα με τον Μ. Αιλιανό, ο οποίος το 1921 παρουσιάζει την πληθυσμιακή και εδαφική κατανομή του ελληνικού πληθυσμού σε (Βεργέτη, Μ. ). Μεταναστευτική ροή των Ελλήνων του Πόντου από την πρώην Σοβιετική Ένωση προς την Ελλάδα παρατηρείται από τις αρχές του αιώνα. Το πρώτο κύμα μαζικής μετανάστευσης παρατηρήθηκε από το 1918 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920, και κυρίως από το 1921 μέχρι το Το αποτελούσαν πρόσφυγες από τον Μικρασιατικό Πόντο που είχαν καταφύγει στη Σοβιετική Ένωση λόγω των διωγμών των Νεοτούρκων εναντίον τους στην περίοδο και Πόντιοι μονίμως εγκατεστημένοι στις περιοχές της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Υπερκαυκασίας (σημερινές δημοκρατίες της Γεωργίας, Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν). Στον ελλαδικό χώρο κατέφυγαν κάτω από την πίεση ιστορικών γεγονότων, όπως η Οκτωβριανή επανάσταση του 1917, η εθνικιστική πολιτική που ασκήθηκε από τους μενσεβίκους στη Γεωργία, η προέλαση του τουρκικού στρατού στον Καύκασο το 1918 η βία την οποία η αρμενική κυβέρνηση ασκούσε στην στρατολόγησή τους και η αποτυχημένη εκστρατεία της Αντάντ στην Ουκρανία εναντίον των μπολσεβικικών στρατευμάτων το Οι Έλληνες της Γεωργίας πήγαν στο Βατούμ και από εκεί με πλοία έφτασαν στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, όπου εγκαταστάθηκαν κυρίως στους ποντιακούς οικισμούς της Καλαμαριάς και του Χαρμάν-Κιοϊ. Επειδή δεν βρήκαν αμέσως ατμόπλοια παρέμειναν στο Βατούμ κάτω από άθλιες συνθήκες έναν ολόκληρο χρόνο, με αποτέλεσμα τον θάνατο του 1/3 του πληθυσμού ήδη στο Βατούμ. Άθλιες ήταν και οι συνθήκες μεταφοράς και οι συνθήκες απολύμανσης στις καραντίνες Καράμπουρνου της Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα νέους θανάτους. Αλλά και η διαβίωση στους συνοικισμούς Καλαμαριάς και Χαρμάν-Κιοϊ της Θεσσαλονίκης ήταν πολύ δύσκολη. Η θνησιμότητα έφτασε το 13%, δηλαδή το 46% των Ελλήνων του Πόντου που ήρθε από το Βατούμ πέθανε ή στο Βατούμ ή στη Θεσσαλονίκη. Ο συνολικός αριθμός των Ποντίων προσφύγων από τον Μικρασιατικό Πόντο και από την πρώην Σοβιετική Ένωση, οι οποίοι κατέφυγαν στο ελληνικό κράτος την περίοδο είναι τουλάχιστον Σύμφωνα με την πληθυσμιακή απογραφή του 1928, η οποία παρουσιάζεται στη στατιστική επετηρίδα της Ελλάδας του 1930, ο αριθμός των Ποντίων προσφύγων ανερχόταν σε άτομα, από τα οποία τα δήλωσαν τόπο καταγωγής τον Πόντο και τα δήλωσαν τόπο καταγωγής τον Καύκασο. Ο αριθμός αυτός είναι μικρότερος του πραγματικού, κυρίως γιατί παρατηρήθηκε ιδιαίτερα υψηλή θνησιμότητα στη διάρκεια των πρώτων μετά τον 14

15 εκπατρισμό χρόνων. Στην περίοδο 1923 με 1925 αντιστοιχούσαν τρεις θάνατοι προς μία γέννηση. Σύμφωνα με την Κοινωνία των Εθνών σε ορισμένες περιοχές της χώρας το 20% των προσφύγων πέθανε τον πρώτο χρόνο. Επιπλέον στην απογραφή του 1928 αριθμός προσφύγων από τον Πόντο έχουν καταγραφεί ως πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία ή τη Θράκη. Επίσης, αρκετές οικογένειες μετανάστευσαν στην περίοδο από την Ελλάδα προς άλλες χώρες, όπως προς την Αίγυπτο, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Αρκετές επίσης οικογένειες, οι οποίες είχαν καταφέρει να μεταφέρουν τμήμα της περιουσίας τους και δεν κατοικούσαν σε συνοικισμούς προσφύγων, δεν απογράφησαν ως πρόσφυγες. Η μεταναστευτική ροή από την πρώην Σοβιετική Ένωση προς την Ελλάδα συνεχίστηκε και μετά τη δεκαετία του 1920 με σημαντικές σε χρονική διάρκεια διακοπές, αλλά και με μεγάλα μεταναστευτικά κύματα, από τα οποία τα σημαντικότερα παρατηρήθηκαν το 1939, το 1965 και από το 1988 μέχρι σήμερα. Η μελέτη του θέματος για τον επαναπατρισμό των Ελληνοποντίων στην ιστορική τους πατρίδα είναι η επιδίωξη να διατηρήσουν την εθνική τους ταυτότητα και, πρώτα απ όλα, για τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους (Κεσσίδης: 88). Το δεύτερο μεγάλο κύμα μετανάστευσης Ποντίων από τη Σοβιετική Ένωση προκλήθηκε από τις διώξεις σημαντικού τμήματος του πληθυσμού στην περίοδο Περίπου Ελληνίδες και παιδιά μετανάστευσαν από τη Σοβιετική Ένωση στην Ελλάδα το Εγκαταστάθηκαν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, όπως στη Μακεδονία, Αττική, Πελοπόννησο. Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ( ) η χώρα μοιράστηκε στους Γερμανούς, στους Ιταλούς και στους Βούλγαρους. Οι πόροι του κράτους ήταν στη διάθεση των κατακτητών. Ο λιμός που ακολούθησε οδήγησε στην εσωτερική μετανάστευση και οριστική εγκατάσταση στη Μακεδονία πολλών ποντιακών οικογενειών από τη Σοβιετική Ένωση που είχαν εγκατασταθεί στην νότια Ελλάδα. Τα χρόνια που ακολούθησαν περιορισμένος αριθμός οικογενειών κατόρθωσε να πάρει άδεια μετανάστευσης προς την Ελλάδα, γιατί η έξοδος από τη Σοβιετική Ένωση ήταν ουσιαστικά απαγορευμένη. Από το 1946 μέχρι το 1948 ήρθαν λίγες οικογένειες. Οι οικογένειες που απέκτησαν άδεια μετανάστευσης το 1946 ήταν κάτοικοι της δημοκρατίας του Καζαχστάν, και όσες πήραν άδεια το 1948 ήταν κάτοικοι της πόλης Κοκάν του Ουζμπεκιστάν. Το 1957 εκατό οικογένειες από την κεντρική Ασία εγκαταστάθηκαν στην Νέα Βίγλα της Άρτας. 15

16 Από το 1965 μέχρι το 1967 παρουσιάστηκε νέο μεταναστευτικό κύμα, κυρίως από την κεντρική Ασία, το οποίο λόγω της επιβολής δικτατορικού καθεστώτος την περίοδο διακόπηκε και συνεχίστηκε μετά τη μεταπολίτευση. Το 1971 ήρθε περιορισμένος αριθμός οικογενειών από την πόλη Κεντάου του Καζαχστάν. Το 1985 η άνοδος του Μ. Γκορμπατσώφ στη θέση του Γενικού Γραμματέα του Κ.Κ.Σ.Ε. καθόρισε την αρχή της πολιτικής, που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την εμφάνιση του μεταναστευτικού κύματος του 1987, το οποίο από το 1988 παρουσιάστηκε ιδιαιτέρως αυξημένο. Οι τραγικές εξελίξεις που ακολούθησαν την περίοδο της «ανασυγκρότησης» της Σοβιετικής Ένωσης ( ) και την κατάρρευση του καθεστώτος του υπαρκτού σοσιαλισμού το 1991 είχαν άμεσες επιπτώσεις στις ελληνικές κοινότητες της περιοχής. Οι περισσότεροι από Έλληνες που διαμένουν στις δημοκρατίες της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών αντιμετωπίζουν από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 μεγάλη οικονομική κρίση και εθνικιστικές ταραχές. Ειδικότερα, ενώ το 1987 μετανάστευσαν από το σοβιετικό στο ελληνικό κράτος μόνο 527 άτομα, το 1988 ο αριθμός αυτός ανήλθε σε 1.365, το 1989 σε 6.791, το 1990 σε , το 1991 σε , το 1992 σε 8.563, το 1993 σε , το 1994 σε 5.793, το 1995 σε και το 1996 σε άτομα. Συνοψίζοντας, τις τελευταίες δεκαετίες, και ειδικότερα από το 1965 μέχρι το 1997 εγκαταστάθηκαν στο ελληνικό κράτος περίπου Πόντιοι, από τους οποίους οι από το 1965 μέχρι το 1988 και οι από το 1987 μέχρι το Ο αριθμός των είναι μικρότερος του πραγματικού, αφενός λόγω της ελλιπούς καταγραφής η οποία πραγματοποιείται στα ελληνικά σύνορα, αφετέρου επειδή η καταγραφή αφορά μόνο όσους έρχονται για μόνιμη εγκατάσταση ακολουθώντας όλες τις νόμιμες διαδικασίες. Δεν συμπεριλαμβάνει τα άτομα που έρχονται για προσωρινή διαμονή στο ελληνικό κράτος και τελικά εγκαθίστανται μόνιμα. Καθώς οι εθνικιστικές ταραχές συνεχίζονται στην πρώην πλέον Σοβιετική Ένωση και παράλληλα τα σύνορα παραμένουν ανοικτά, τα μέλη εθνών που έχουν εθνικό κράτος αναφοράς, όπως παραδείγματος χάρη οι Γερμανοί, οι Εβραίοι, οι Έλληνες, εξακολουθούν να έχουν την δυνατότητα μετανάστευσης στα ομοεθνή τους κράτη. Το ελληνικό κράτος για πρώτη φορά μετά το 1922 αντιμετωπίζει από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 πρόβλημα υποδοχής μεγάλης πληθυσμιακά ομοεθνούς ομάδας. 16

17 Τα μεταναστευτικά δεδομένα της ελλάδας έμελλε να πάρουν νέα τροπή εξαιτίας των εξελίξεων στα σοσιαλιστικά καθεστώτα της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης (Κασίμης, Χ., Παπαδόπουλος Απ., 2012:71). Η απογραφή του 1989 ανέδειξε ότι το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πληθυσμού της Σοβιετικής Ρωσίας ήσαν εγκατεστημένο στο Βόρειο Καύκασο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας απογραφής, ποσοστό 66,5% επί του συνόλου των Ελλήνων (ήτοι άτομα) κατοικούσαν σε αστικά κέντρα, ενώ σε χωριά ήσαν εγκατεστημένο το 33,5% ( άτομα) του ελληνικού πληθυσμού. Το μεγαλύτερη τμήμα του αστικού ελληνικού πληθυσμού ήσαν εγκατεστημένο στη Μόσχα (3.586 άτομα, ήτοι 0,04% επί του συνόλου των κατοίκων της ρωσικής πρωτεύουσας), το Βλαντικαυκάζ (2.747 άτομα ήτοι 0,9% επί του συνόλου των κατοίκων της πόλης), το Κρασνοντάρ (1.859 και 0,3% αντίστοιχα), τη Σταυρούπολη (1.750 και 0,6%). Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας απογραφής, Έλληνες της Ρωσίας (ποσοστό 52,3% επί του συνόλου) δήλωσαν τη ρωσική γλώσσα ως μητρική τους. Ποσοστό 44,5% (ήτοι Έλληνες της Ρωσίας) δήλωσαν την ελληνική ως μητρική, ενώ ποσοστό 3,2% δήλωσαν ως μητρικές άλλες γλώσσες. Σύμφωνα με την ίδια απογραφή του 1989, στην Ουκρανία αριθμούσαν Έλληνες, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήσαν εγκατεστημένη στην περιφέρεια του Ντονέτσκ (Ανατολική Ουκρανία). Στην ευρύτερη περιφέρεια της Οδησσού ήσαν εγκατεστημένοι 1740 Έλληνες, ενώ μέσα στην πόλη κατοικούσαν 1060 άτομα. Στη Γεωργία κατοικούσαν Έλληνες (1,9% επί του συνόλου του πληθυσμού της Δημοκρατίας), εκ των οποίων στην Αμπχαζία και στην Αντζάρια. Στη Γεωργία, ειδικότερα, ήταν εγκατεστημένο ποσοστό 27,9% όλων των Ελλήνων της Ε.Σ.Σ.Δ. Στην Αρμενία κατοικούσαν Έλληνες (0,1% επί του συνόλου του πληθυσμού της Δημοκρατίας), στο δε Αζερμπαϊτζάν περί τα 1000 άτομα, στη δε πλειοψηφία τους ήταν εγκατεστημένοι στην πρωτεύουσα Μπακού. Στο Καζακστάν, όπου εκτοπίστηκαν κατά τη δεκαετία του 40 του περασμένου αιώνα, το 1959 οι Έλληνες αριθμούσαν άτομα, ενώ το 1989 αριθμούσαν , ήτοι ποσοστό 0,1% επί του συνόλου του πληθυσμού της Δημοκρατίας. Στο Ουζμπεκιστάν (όπου ήσαν εγκατεστημένοι και οι πολιτικοί πρόσφυγες), σύμφωνα με την απογραφή του 1989, οι Έλληνες αριθμούσαν άτομα (ήτοι 0,1%). Στο δε Κιργιζστάν επισημάνθησαν μεμονωμένες ελληνικές οικογένειες (Γιαννίτση Θεοδώρα, 2009:9-10). Σύμφωνα με την κατάταξη και υποδιαίρεση σε εθνικές κοινότητες, που αποδίδει στον ελληνικό πληθυσμό της Ρωσίας και της Ουκρανίας η αείμνηστη Ιουλία 17

18 Β. Ιβανόβα στο βιβλίο της «Οι Έλληνες της Ρωσίας και της Ουκρανίας» (Αγία Πετρούπολη, 2004), ο ελληνικός πληθυσμός της περιοχής, διατηρώντας σταθερή την εθνική του συνείδηση, υποδιαιρείται στις εξής κοινότητες (με κύρια κριτήρια τον τόπο προέλευσης, το γλωσσικό ιδίωμα): 1- Απόγονοι των Ελλήνων που εγκαταστάθηκαν κατά τον 17 ο -19 ο αι. στα παράλια της Μαύρης και Αζοφικής Θάλασσας. Σήμερα είναι εγκατεστημένοι κατά κύριο λόγο στη Μόσχα, την Αγία Πετρούπολη, αλλά και σε άλλες πόλεις και περιοχές της Ρωσίας, της Ουκρανίας και λοιπών χωρών Κ.Α.Κ. Αυτοαποκαλούνται «Έλληνες», ως δε μητρική τους γλώσσα θεωρείται η νέα ελληνική (δημοτική). Πολιτισμικά έχουν σε υψηλό ποσοστό αναμιχθεί με το ρωσικό γηγενή πληθυσμό των περιοχών που είναι εγκατεστημένοι. 2- Απόγονοι του ελληνικού πληθυσμού της Κριμαίας, ο οποίος το 1779 μετακινήθηκε στα βόρεια παράλια της Αζοφικής. Σήμερα είναι εγκατεστημένοι κατά κύριο λόγο στις πόλεις της Ουκρανίας Ντονέτσκ και Μαριούπολη. Αυτοαποκαλούνται «Ρωμαίοι». Ομιλούν τη νεοελληνική με ορισμένες αποκλίσεις (διάλεκτος Μαριούπολης) και την κριμαιο-ταταρική. 3- Απόγονοι των μετοίκων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (κυρίως Μικρά Ασία), οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 19 ου και των αρχών του 20 ου αι. εγκαταστάθηκαν σε περιοχές του Βορείου Καυκάσου και του Αντικαυκάσου. Ομιλούν την ποντιακή διάλεκτο και αυτοαποκαλούνται «πόντιοι». 4- Απόγονοι μετοίκων του 19 ου αι. από την ενδοχώρα της Τουρκίας, οι οποίοι αναμείχθησαν με λοιπό χριστιανικό πληθυσμό της Τουρκίας. Είναι εγκατεστημένοι κυρίως στο Βόρειο Καύκασο. Αυτοαποκαλουνται «ουρούμοι», ομιλούν δε την τουρκική γλώσσα (διάλεκτος Ανατολίας). 5- Απόγονοι Ελλήνων ποντιακής καταγωγής, οι οποίοι, κατά τη σταλινική περίοδο, εξορίσθησαν από την Κριμαία και τον Καύκασο (Βόρειος Καύκασος και Αντικαύκασος) στο Καζακστάν, το Κιργιζστάν και το Ουζμπεκιστάν. 6- Απόγονοι των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων, οι οποίοι κατέφυγαν στη Σοβιετική Ένωση με τη λήξη του ελληνικού εμφυλίου (1949). Κατά κύριο λόγο είναι εγκατεστημένοι στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν, αλλά και σε άλλες πόλεις. Αυτοαποκαλούνται «Έλληνες». Αριθμούν μερικές χιλιάδες άτομα και αποτελούν φορείς του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Η απογραφή του πληθυσμού της Ε.Σ.Σ.Δ. του 1989 δεν διαχωρίζει τη συγκεκριμένη ομάδα από τη λοιπή ελληνική διασπορά (Γιαννίτση Θεοδώρα, 2009:7). 18

19 Μετά τις μεγάλες αλλαγές στην ανατολική Ευρώπη και την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991, οι Έλληνες των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών αναζητούν καταφύγιο στην Ελλάδα. Έτσι μετά από μία μεγάλη περίοδο παραμονής στην πρώην Σοβιετική Ένωση, με προσφορά στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή, οι Έλληνες καταφεύγουν στην Ελλάδα, άλλοτε με τη θέλησή τους, άλλοτε αναγκαστικά ως πρόσφυγες αφού διώκονται από την πλειονότητα. Οι Έλληνες που ήρθαν μετά το 1991 στην Ελλάδα από την πρώην Σοβιετική Ένωση υπολογίζονται γύρω στις και εξακολουθούν να έρχονται με ρυθμούς όμως πολύ πιο αργούς πλέον. Τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Έλληνες από την πρώην Σοβιετική Ένωση μετά την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα, ήταν η εύρεση εργασίας, η γλώσσα, η αναζήτηση οικίας, τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, ο γλωσσικός, οικονομικός, κοινωνικός και ο πολιτισμικός ρατσισμός, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ενσωμάτωση των παιδιών και των νέων, η γραφειοκρατία, η κρατική μέριμνα, το εκπαιδευτικό σύστημα, η ποιότητα ζωής τους και το ζήτημα της ελληνικότητάς τους. Το 2000, Έλληνες Ομογενείς εγκαθίστανται στη χώρα. Παραπάνω από τους μισούς έρχονται από τη Γεωργία (περίπου ), από το Καζακστάν, από τη Ρωσία και περίπου από την Αρμενία (Ruby Gropas and Anna Triandafyllidou, 2005:6). Την περίοδο που αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα, οι εναπομείναντες Έλληνες στην ΕΣΣΔ δίνουν μεγάλο μέρος στην ελληνική παιδεία. Ωστόσο η ελληνική εκπαίδευση συντηρείται με δυσκολία χάρη στις προσπάθειες του ελληνικού κράτους, συλλόγων και φορέων. Έτσι η η επόμενη περίοδος είναι μία πρόκληση για την επιβίωση των ελληνικών γραμμάτων και θα αποδειχθεί εάν η παιδεία των Ελλήνων της ΕΣΣΔ που άντεξε σε διωγμούς, θα αποτελέσει το έναυσμα αναγέννησης των ελληνικών πληθυσμών που διαβιούν με μεγάλη δυσκολία σήμερα στις δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Ουκρανία Η ελληνική διασπορά στην Ουκρανία είναι μια από τις πλέον πολυάριθμες και αρχαίες στην Ευρώπη. Οι Έλληνες διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην οικονομική αξιοποίηση ενός μέρους της γης και συνέβαλαν αποφασιστικά στην ανάπτυξη της οικονομίας, της παιδείας, της επιστήμης και του πολιτισμού της Ουκρανίας. 19

20 Από τα αρχαία χρόνια το έδαφος της σημερινής Ουκρανίας υπήρξε στίβος αλληλοεπίδρασης και αντιμαχίας διαφορετικών πολιτισμικών επιδράσεων, ανάμεσα στους οποίους καθοριστικό ρόλο έπαιζε και ο ελληνικός παράγων. Ο αποικισμός των περιοχών του Εύξεινου Πόντου από τους Έλληνες χρονολογείται τον 7ο-4ο αι. π.χ. Ακολουθώντας την πορεία τους στον χάρτη από τον Βόσπορο και γύρω από τις ακτές της Μαύρης θάλασσας βλέπουμε τις πρώτες αρχαίες ελληνικές αποικίες, τις πόλεις-κράτη. Δεν χρειάζεται να υπογραμμίσουμε τη σημασία και την ακτινοβολία των πόλεων όπως η Όλβια, ο Τηράς, το Παντικάπαιο, η Χερσόνησος, η Φαναγορία. Υπάρχουν πληροφορίες για 100 περίπου ελληνικούς συνοικισμούς στις βόρειες περιοχές του Εύξεινου Πόντου και στην Αζοφική (Μπαλαμπάνωφ, Ανάμεσα στους Έλληνες της Ουκρανίας ιδιαίτερη θέση κατείχαν οι Έλληνες της Αζοφικής, οι οποίοι διέφεραν από τις άλλες ελληνικές κοινότητες της Ουκρανίας τόσο στον πολιτιστικό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Η ελληνική κοινότητα της Αζοφικής συμπεριλάμβανε κυρίως τους πληθυσμούς των χωριών και διαμορφώθηκε με τη μετοίκηση των Ελλήνων από την Κριμαία στα παράλια της Αζοφικής θάλασσας. Η μετοίκηση αυτή έλαβε χώρα το 1778 υπό την καθοδήγηση της ρωσικής κυβέρνησης. Ναγκόρνο Καραμπάχ Επειδή στο δείγμα μου υπάρχει και η περίπτωση δύο Ελλήνων με καταγωγή από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, θεωρώ ότι πρέπει να γίνει αναφορά σε αυτήν την περιοχή. Ένα από τα μεγάλα προβλήματα που εμφανίστηκαν από τα μέσα της δεκαετίας του '80 στη Σοβιετική Ένωση, ήταν το πρόβλημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η περιοχή αυτή, κατοικούμενη από Αρμένιους είχε καθεστώς Αυτόνομης Δημοκρατίας, που υπαγόταν όμως στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Στο χώρο αυτό υπήρχε ένα αμιγές ελληνικό χωριό, το Μεχμανά και ένα μικτό, κατοικούμενο από Έλληνες και Αρμένιους, το Ματεκίς. Στο στρατό του Ναγκόρνο Καραμπάχ, εντάχθηκαν και Έλληνες. Υπήρχαν επίσης περιπτώσεις Ελλήνων από τη Γεωργία που κατατάχθηκαν εθελοντικά στο στρατό του Καραμπάχ για να βοηθήσουν με αυτό τον τρόπο τον ελληνικό πληθυσμό που κινδύνευε. Από αυτούς αναδείχτηκαν ακόμα και ήρωες πολέμου. Τον Αύγουστο 20

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1) ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1.α Το Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγύ.πριν από την υπογραφή της συνθήκης) σελ 140 σχ.βιβλ. Β. Κατά

Διαβάστε περισσότερα

Μετανάστευση. Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή

Μετανάστευση. Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή Μετανάστευση Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή ΟΡΙΣΜΟΣ Μετανάστευση Μετακίνηση ανθρώπων μεμονωμένα ή κατά ομάδες Σε χώρους διαφορετικούς από την κατοικία τους Λόγοι οικονομικοί, κοινωνικοί, εκπαιδευτικοί

Διαβάστε περισσότερα

Η Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας στην Ουκρανία

Η Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας στην Ουκρανία Η Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας στην Ουκρανία ΞΕΝΙΑ ΑΡΤΑΜΟΝΟΒΑ Κυριακάτικο Σχολείο της Ελληνικής Κοινότητας του Χαρκόβου (Ουκρανία) Οι κοινωνικές αναταραχές του 20 ου αιώνα επηρέασαν και τις ελληνικές

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5Ο ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ 5.3 Η μετανάστευση 5.3 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 1/23 Μετανάστευση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Ο ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 12.1 Η μετανάστευση 12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 1/7 Μετανάστευση Η μετακίνηση ανθρώπων είτε μεμονωμένα είτε κατά ομάδες. 3 12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΓ Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ ΩΣ ΤΟ 1941 100 Α. ΚΛΕΙΣΤΕΣ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Ερωτήσεις διαζευκτικής απάντησης ή του τύπου

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού

Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού Ενότητα 7: Άκρα δεξιά στην Τουρκία: η περίπτωση του Alparşlan Turkeş Δημήτριος Σταματόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT Β 1 ΓΕΛ. Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη

PROJECT Β 1 ΓΕΛ. Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη PROJECT Β 1 ΓΕΛ Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη ΟΡΙΣΜΟΣ Μετανάστευση ονομάζεται η γεωγραφική μετακίνηση ανθρώπων είτε μεμονωμένα είτε κατά ομάδες. Υπάρχουν δυο είδη μετανάστευσης : 1. Η

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Οι βυζαντινοί ήταν καλά πληροφορημένοι για τις γειτονικές χώρες από δικούς τους ανθρώπους. Όταν έφταναν επισκέπτες, έμποροι, μισθοφόροι ή στρατιωτικοί φυγάδες, ή ακόμα κρατικές

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ Αρχαϊκή εποχή 1 Πότε; 750 480 Π.Χ Τι εποχή είναι; 2 Εποχή προετοιμασίας και απαρχών : Οικονομικής Πολιτικής Πολιτιστικής εξέλιξης Πώς αντιμετωπίστηκε η κρίση του ομηρικού κόσμου στα μέσα του 8 ου αι π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

αντιπροσωπεύουν περίπου το τέσσερα τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού διαμορφώνονται νέες συνθήκες και δεδομένα που απαιτούν νέους τρόπους

αντιπροσωπεύουν περίπου το τέσσερα τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού διαμορφώνονται νέες συνθήκες και δεδομένα που απαιτούν νέους τρόπους Χαιρετισμός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων στο Εργαστήριο με θέμα «Παιδική φτώχεια και ευημερία : 'Έμφαση στην κατάσταση των παιδιών μεταναστών στην Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση» 17 Οκτωβρίου

Διαβάστε περισσότερα

www.kalymnikifilia.gr

www.kalymnikifilia.gr Η επιρροή του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας στη διαμόρφωση του ρωσικού εκπαιδευτικού συστήματος (το παράδειγμα των Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Μόσχας) ΒΑΝΤΙΜ ΓΙΑΡΟΒΟÏ Kαθηγητής μουσικής

Διαβάστε περισσότερα

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (σελ.84-97) Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (σελ.84-97) Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί Β. Αριστοκρατία β. Κριτήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ 1900 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ PROJECT 3 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΟΜΑΔΑΣ 1 v ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα

Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Ενότητα 9: Δημήτριος Σταματόπουλος Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Α Μέρος: Η οικονοµική, πολιτική και πολιτισµική κατάσταση του ελληνισµού στην Ο Γ

Α Μέρος: Η οικονοµική, πολιτική και πολιτισµική κατάσταση του ελληνισµού στην Ο Γ Αποτελεί προτεινόµενη ενδεικτική λύση Μελετήστε και δώστε τη δική σας προσωπική µατιά Σε περίπτωση αντιγραφής ή τυπογραφικών λαθών δε φέρουµε καµία ευθύνη. ΕΛΠ 43 Σχεδιάγραµµα δεύτερης γραπτής εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

κάνουμε τι; Γιατί άμα είναι να είμαστε απλώς ενωμένοι, αυτό λέγεται παρέα. Εγώ προτιμώ να παράγουμε ένα Έργο και να δούμε.

κάνουμε τι; Γιατί άμα είναι να είμαστε απλώς ενωμένοι, αυτό λέγεται παρέα. Εγώ προτιμώ να παράγουμε ένα Έργο και να δούμε. Εισήγηση του Ν. Λυγερού στη 2η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη Ποντιακής Νεολαίας "Οι προκλήσεις του 21ου αιώνα, η ποντιακή νεολαία και ο ρόλος της στο οικουμενικό περιβάλλον". Συνεδριακό Κέντρο Ιωάννης Βελλίδης

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας. κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014

Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας. κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014 Θέμα Α1 Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α) Με τη βιομηχανική επανάσταση καθώς η κατοχή γης έπαυε προοδευτικά να είναι πηγή εξουσίας

Διαβάστε περισσότερα

Σουμελίδου Παναγιώτα Α4 7 ο Λύκειο Καλλιθέας Μπαλικτσής Λάζαρος

Σουμελίδου Παναγιώτα Α4 7 ο Λύκειο Καλλιθέας Μπαλικτσής Λάζαρος Σουμελίδου Παναγιώτα Α4 7 ο Λύκειο Καλλιθέας Μπαλικτσής Λάζαρος ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ!!! Θα ήθελα να ευχαριστήσω εγκάρδια την οικογένειά μου για την πολύτιμη βοήθειά τους και θα ήθελα να αφιερώσω την εργασία μου

Διαβάστε περισσότερα

18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ. «Σώστε με από τους φίλους μου!»

18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ. «Σώστε με από τους φίλους μου!» 18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ «Σώστε με από τους φίλους μου!» Σο Ανατολικό ζήτημα, ορισμός Είναι το ζήτημα της διανομής των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία από τις αρχές του 18ου αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Η Παγκόσµια Μετανάστευση Το 2010, 214 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν μετανάστες, κατοικούσαν

Διαβάστε περισσότερα

Ναζισµός. Περιλαµβάνει έντονα στοιχεία: Ρατσισµού Αντισηµιτισµού (=κατά των Εβραίων) Δικτατορίας

Ναζισµός. Περιλαµβάνει έντονα στοιχεία: Ρατσισµού Αντισηµιτισµού (=κατά των Εβραίων) Δικτατορίας Ναζισµός Ο Β' Παγκόσµιος Πόλεµος είχε ως αποτέλεσµα την εµφάνιση µιας πολιτικής ιδεολογίας που εφαρµόστηκε στην Γερµανία, αλλά και σε κάποιες άλλες χώρες και ονοµάστηκε Ναζισµός ή Γερµανικός εθνικοσοσιαλισµός

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 Η Παγκόσµια

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912)

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913 Ιστορία Γ Γυμνασίου Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Χρονολόγιο 1897-1908 Μακεδόνικος Αγώνας 1912-1913 Βαλκανικοί πόλεμοι 1914-1918 Α' Παγκόσμιος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΟΜΑ Α Α

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΟΜΑ Α Α ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 4 ΙΟΥΛΙΟΥ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

Διαβάστε περισσότερα

φιλολογικές σελίδες, ιστορία κατεύθυνσης γ λυκείου

φιλολογικές σελίδες, ιστορία κατεύθυνσης γ λυκείου Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα Δ. Η αποζημίωση των Ανταλλάξιμων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση (σελ. 160-162) 1. Η αποζημίωση των Ανταλλάξιμων Σύμβαση Ανταλλαγής προβλέπει την αποζημίωση των προσφύγων

Διαβάστε περισσότερα

Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες

Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες Θεωρητικό πλαίσιο και ανάλυση αποτελεσμάτων της πανελλαδικής ποσοτικής έρευνας VPRC Φεβρουάριος 2007 13106 / Διάγραμμα 1 Γενικοί

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία Κουτίδης Σιδέρης Η βυζαντινή κοινωνική διαστρωμάτωση Εισαγωγή Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε μία από τις πλέον μακραίωνες κρατικές δομές στην μέχρι τώρα ανθρώπινη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( )

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( ) ΟΡΙΣΜΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930) 1. Κουτσοβλαχικό ζήτημα : Το 1906 Έλληνες κάτοικοι της Ρουμανίας απελάθηκαν, λόγω της έξαρσης που γνώριζε την ίδια εποχή το Κουτσοβλαχικό

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό Φροντιστήριο Στην Ελληνική Γλώσσα Απαντήσεις

Ειδικό Φροντιστήριο Στην Ελληνική Γλώσσα Απαντήσεις Απαντήσεις Α1. α. Κόμμα του Γ. Θεοτόκη: το κόμμα του Γ. θεοτόκη Αντιβενιζελικών. Σελ. 92-93 και Από τα Αντιβενιζελικά κόμματα..το πιο διαλλακτικό.σελ92 β. Προσωρινή Κυβέρνηση της Κρήτης(1905): Στο μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α1 α. σχολικό βιβλίο, σελ. 46. Φεντερασιόν: ήταν μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση της Θεσσαλονίκης, με πρωτεργάτες σοσιαλιστές από την ανοικτή σε νέες ιδέες

Διαβάστε περισσότερα

19 ος αιώνας Διάρκεια επανάστασης του 1821 : μετακινήσεις ελληνικών πληθυσμών προς την επαναστατημένη Ελλάδα

19 ος αιώνας Διάρκεια επανάστασης του 1821 : μετακινήσεις ελληνικών πληθυσμών προς την επαναστατημένη Ελλάδα ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Μεταναστεύσεις 19 ος αιώνας Διάρκεια επανάστασης του 1821 : μετακινήσεις ελληνικών πληθυσμών προς την επαναστατημένη Ελλάδα των μεταναστευτικών ρευμάτων : Μικρά Ασία Ελλαδικός ηπειρωτικός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Νικόλαος Χ. Μπέκας Greek classroom of Masterστην "Κοινωνική Παιδαγωγική και μάχη ενάντια στη νεανική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ Α. Α1. Να δοθεί το περιεχόμενο των όρων: α. τάγματα εργασίας. β. Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής. γ. αρχή της δεδηλωμένης.

ΟΜΑΔΑ Α. Α1. Να δοθεί το περιεχόμενο των όρων: α. τάγματα εργασίας. β. Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής. γ. αρχή της δεδηλωμένης. ΟΜΑΔΑ Α Α1. Να δοθεί το περιεχόμενο των όρων: α. τάγματα εργασίας β. Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής γ. αρχή της δεδηλωμένης (μονάδες 15) Α2. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως Σωστές ή Λάθος: 1. Με την ανταλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

334 Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Δυτ. Μακεδονίας (Φλώρινα)

334 Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Δυτ. Μακεδονίας (Φλώρινα) 334 Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Δυτ. Μακεδονίας (Φλώρινα) Ιστορικό Σημείωμα γαι την Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας Η Παιδαγωγική Ακαδημία Φλώρινας ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1941, δηλ. κατά την διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Εξωτερική Πολιτική της Ρωσίας ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. Γέννηση του Ρωσικού κράτους 4 Αυτοκρατορίες 4 κρίσεις

Εξωτερική Πολιτική της Ρωσίας ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. Γέννηση του Ρωσικού κράτους 4 Αυτοκρατορίες 4 κρίσεις ΗΜ: Παρασκευή ΩΡΕΣ:11.15-14. Αίθουσα 339 Πρώτο μάθημα 28.2.2014 Εξωτερική Πολιτική της Ρωσίας ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Παρουσίαση του Σχεδιαγράμματος του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ. Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ. Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι Ο πόλεμος του Βιετνάμ(1965-1975) ήταν η μεγαλύτερη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά την διάρκεια του

Διαβάστε περισσότερα

Οι λαοί γύρω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Οι λαοί γύρω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Οι λαοί γύρω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Π Ρ Ο Τ Υ Π Ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Α Ν Α Β Ρ Υ Τ Ω Ν Σ Χ Ο Λ Ι Κ Ο Ε Τ Ο Σ : 2 0 1 7-2 0 1 8 Υ Π Ε Υ Θ Υ Ν Η Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ρ Ι Α : Β. Δ Η Μ Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ Τ Α

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου

Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου Ο Όθων συνδιαλέγεται με τον έφιππο συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη που του ζητά την παραχώρηση συντάγματος Καθιέρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ 10:30 Σελίδα 2 από 8 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 12/06/2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 α. Φεντερασιόν:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΓΛΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ. Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΒΟΓΛΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ. Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βιογραφικό σημείωμα Ο Πολυμέρης Βόγλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκπόνησε τη διατριβή του στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, 24 Ιανουαρίου 2018 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα, 24 Ιανουαρίου 2018 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 24 Ιανουαρίου 2018 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Κοινή Δράση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και της Εταιρείας Ελληνικών Πετρελαίων Α.Ε για τη συγκοινωνιακή ανάταξη

Διαβάστε περισσότερα

-Ποντιακός Ελληνισμός-

-Ποντιακός Ελληνισμός- -Ποντιακός Ελληνισμός- Αναγνώριση από την βουλή των Ελλήνων. Λουτζούδης Γιώργος Ευθυμιάδης Βαγγέλης ΓΕΝΙΚΑ Ο όρος της γενοκτονίας. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Απόφαση της Ελληνικής βουλής Αποφάσεις ανά τον κόσμο Εκτιμήσεις.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. Ν αποδώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων : α. Πατριαρχική Επιτροπή β. «Υπηρεσία Παλιννοστήσεως

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ α. Κόμμα του Γ. Θεοτόκη: «Το κόμμα του Γ. Θεοτόκη πυρήνα των Αντιβενιζελικών.», σελ. 92-93 β. Προσωρινή Κυβέρνησις της Κρήτης (1905)

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Συνάντησης. Υποστηρικτικό Υλικό Συνάντησης 1

Θέματα Συνάντησης. Υποστηρικτικό Υλικό Συνάντησης 1 ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΚΤΥΟΥ «ΕΛΕΝΗ ΣΚΟΥΡΑ» για την «Ενίσχυση της Συμμετοχής των Γυναικών που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες» στις Θέματα Συνάντησης Ολοκλήρωση προτάσεων για την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 5 Ο χάρτης των Βαλκανίων

Διαβάστε περισσότερα

3. Να εξηγήσετε γιατί η αστική επανάσταση δεν κατόρθωσε να επιβληθεί και να οδηγήσει τη Ρωσία σ ένα φιλελεύθερο δηµοκρατικό πολίτευµα.

3. Να εξηγήσετε γιατί η αστική επανάσταση δεν κατόρθωσε να επιβληθεί και να οδηγήσει τη Ρωσία σ ένα φιλελεύθερο δηµοκρατικό πολίτευµα. Β. ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Ερωτήσεις ανάπτυξης 1. Λαµβάνοντας υπόψη σας τα εθνικά, κοινωνικά, οικονοµικά και πολιτικά χαρακτηριστικά της τσαρικής Ρωσίας καθώς και τις ιδιαίτερες συνθήκες

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ

Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ Η σημαία της Βουλγαρίας αποτελείται από τρεις ισομεγέθεις οριζόντιες λωρίδες χρώματος λευκού(στην κορυφή), πράσινου και κόκκινου. Το λευκό αντιπροσωπεύει την ειρήνη,

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα αγόρια και τα κορίτσια από 0 έως 18 ετών. Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού; Σύμφωνα με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα των παιδιών Απαγόρευση διακρίσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 1 Η ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 1 Η ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΣΙΓΓΑΝΟΠΑΙΔΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 1 Η ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Σεπτέμβριος 2007 -2- I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το έργο με τίτλο «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΣΙΓΓΑΝΟΠΑΙΔΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ» ξεκίνησε στις 1-3-2006 όπως προβλεπόταν

Διαβάστε περισσότερα

Μικρασιατική καταστροφή

Μικρασιατική καταστροφή Μικρασιατική καταστροφή Η εκστρατεία στη Μ. Ασία Μετά τη λήξη του Α Παγκοσμίου πολέμου οι νικήτριες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ξεκίνησαν εργασίες με σκοπό τη διανομή των εδαφών. Η απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α.

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Χρονολόγιο 1844: Συνταγματική μοναρχία (σύνταγμα) 1862: Έξωση του Όθωνα

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ

Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ Κυρίες και κύριοι Αγαπητοί εργαζόμενοι Φίλες και φίλοι Θέλω να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας σήμερα εδώ, στο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Εισηγητής: Δρ ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, Σχολ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Εισηγητής: Δρ ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, Σχολ. ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Εισηγητής: Δρ ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, Σχολ. Σύμβουλος ΠΕ 1. Εισαγωγικά: Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Α. Ερωτήσεις σύντομης απάντησης 1. Το αγροτικό ζήτημα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑΞΗ Β

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑΞΗ Β ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑΞΗ Β ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2013-2014 A TETΡΑΜΗΝΟ ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΕΛΩΝ: 1)ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗΣ 2)ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΟΣ 3)ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΡΔΟΣ 4)ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΜΑ:ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω όρων: α. Οργανικός νόµος 1900 β. Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας γ. «Ηνωµένη αντιπολίτευσις»

Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω όρων: α. Οργανικός νόµος 1900 β. Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας γ. «Ηνωµένη αντιπολίτευσις» Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω όρων: α. Οργανικός νόµος 1900 β. Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας γ. «Ηνωµένη αντιπολίτευσις» Β. Να αντιστοιχίσετε τα γράµµατα της στήλης Α µε αυτά της στήλης 1.Επανάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος Βούλγαροι Αρχικά ζουν σε εδάφη του Βυζαντίου εμποδίζουν άλλους λαούς να μετακινηθούν Αργότερα ιδρύουν κράτος προσπαθούν

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0320/5. Τροπολογία. Helmut Scholz εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0320/5. Τροπολογία. Helmut Scholz εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL 7.11.2018 A8-0320/5 5 Αιτιολογική σκέψη B α (νέα) Β α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια παραμένει η σημαντικότερη πρόκληση για τη Γεωργία και ο κύριος λόγος για τον οποίο οι γεωργιανοί εγκαταλείπουν τη

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός του Πρύτανη του ΑΠΘ, Καθηγητή Περικλή Α. Μήτκα Παρασκευή, 13 Μαΐου 2016, 18:30, Αίθ. Τελετών ΑΠΘ

Χαιρετισμός του Πρύτανη του ΑΠΘ, Καθηγητή Περικλή Α. Μήτκα Παρασκευή, 13 Μαΐου 2016, 18:30, Αίθ. Τελετών ΑΠΘ Διάλεξη του Υπουργού Μεταφορών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Συμπροέδρου της Μικτής Διυπουργικής Επιτροπής Ελλάδας και Ρωσίας για την Οικονομική, Βιομηχανική, Επιστημονική και Τεχνολογική Συνεργασία, Καθηγητή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ 2015

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ 2015 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ 2015 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α1 α. σχολικό βιβλίο σελίδα 77 «Οι ορεινοί των πλοιοκτητών» β. σχολικό βιβλίο σελίδα 157 «Για τη στέγαση των προσφύγων τηρήθηκε (αυτεπιστασία)»

Διαβάστε περισσότερα

Οι Εβραίοι της Ελλάδας και η εξόντωσή τους.

Οι Εβραίοι της Ελλάδας και η εξόντωσή τους. Οι Εβραίοι της Ελλάδας και η εξόντωσή τους. Οι Εβραίοι στην Ελλάδα Από την αρχαιότητα ακόμα ο ελληνικός εβραϊσμός συγκροτήθηκε ιστορικά μέσα από διαδοχικά κύματα μετανάστευσης, τα οποία καθόρισαν την πολυσχιδή

Διαβάστε περισσότερα

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820 Φαναριώτες Ονοµασία που δόθηκε στα µέλη της παλαιάς βυζαντινής αριστοκρατίας (µεταξύ εκείνων που δεν διέφυγαν στη Δύση ή δεν εξισλαµίσθηκαν) και σε εµπόρους από τις περιοχές του Πόντου, της Ανατολίας (:

Διαβάστε περισσότερα

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups INTERVIEWS REPORT February / March 2012 - Partner: Vardakeios School of Hermoupolis - Target group: Immigrants, women 1 η συνέντευξη Από την Αλβανία Το 2005 Η γλώσσα. Ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη

2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: 2017-2018 Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ευ. Δανίκα Γεννήθηκε στην Κέρκυρα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ )

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 5 η ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 3 Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ. 186 189) Οι προσδοκίες, που καλλιέργησε στους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς το κίνηµα των Νεοτούρκων το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η Θεσσαλονίκη αποτελούσε και αποτελεί «σταυροδρόμι» πολιτισμών Ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της αποτελούνταν από τους Εβραίους: ΕΤΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΒΡΑΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Σταμέλος ΠΤΔΕ Πανεπιστήμιο Πατρών

Γιώργος Σταμέλος ΠΤΔΕ Πανεπιστήμιο Πατρών ΣΤΑΜΕΛΟΣ Γ., 004, Η αναγκαιότητα ύπαρξης μιας εκπαιδευτικής πολιτικής για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση στα ελληνικά σχολεία, εις ΓΕΩΡΓΟΓΙΑΝΝΗΣ Π. (επιμ), Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: Πρακτικά 1 ου Πανελλήνιου

Διαβάστε περισσότερα

Αγαπητοί συνάδελφοι Δήμαρχοι, εταίροι στο πρόγραμμα

Αγαπητοί συνάδελφοι Δήμαρχοι, εταίροι στο πρόγραμμα 1 Χαιρετισμός του Δημάρχου Λεμεσού, κ. Ανδρέα Χρίστου, στη δημοσιογραφική διάσκεψη του προγράμματος ένταξης από Τοπικές Αρχές με θέμα Λεμεσός: Μια πόλη, ο κόσμος όλος!, τη Δευτέρα, 22 Φεβρουαρίου 2016

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ )

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 6 Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ. 170 173) Στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Οθωµανική Αυτοκρατορία αντιµετώπισε πολλά προβλήµατα και άρχισε σταδιακά

Διαβάστε περισσότερα

Συντοµογραφίες 11 Πρόλογος 13 Εισαγωγή 15

Συντοµογραφίες 11 Πρόλογος 13 Εισαγωγή 15 Πίνακας περιεχοµένων Συντοµογραφίες 11 Πρόλογος 13 Εισαγωγή 15 1. Ανθρωπογεωγραφία 19 2. Οι εξελίξεις στην οικονοµία 37 2.1. Ο πρωτογενής τοµέας της οικονοµίας 37 Tεχνογνωσία, συνέχειες, τοµές 55 2.2.

Διαβάστε περισσότερα

«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ»

«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ» «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ» Dr. Ηλίας Γαλανός Δημοτικός Σύμβουλος Φραγκφούρτης Πρόεδρος Συντονιστικής Επιτροπής Δικτύου Ελλήνων Αποδήμων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης Αξιότιμοι

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Λογοτεχνίας. Χρήστος Ντούρος Γ 1

Εργασία Λογοτεχνίας. Χρήστος Ντούρος Γ 1 Εργασία Λογοτεχνίας 2. Να δημιουργήσετε ένα video ή power point, στο οποίο θα παρουσιάζετε το χρονικό του ξεριζωμού των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από την καταστροφή της Σμύρνης μέχρι την εγκατάστασή τους

Διαβάστε περισσότερα

Σκούρτου, Ε. (2011). Η Διγλωσσία στο Σχολείο. Αθήνα: Gutenberg. Γλώσσες και Διγλωσσία στον Κόσμο. Κεφάλαιο Πρώτο

Σκούρτου, Ε. (2011). Η Διγλωσσία στο Σχολείο. Αθήνα: Gutenberg. Γλώσσες και Διγλωσσία στον Κόσμο. Κεφάλαιο Πρώτο Σκούρτου, Ε. (2011). Η Διγλωσσία στο Σχολείο. Αθήνα: Gutenberg. Γλώσσες και Διγλωσσία στον Κόσμο Κεφάλαιο Πρώτο Η διγλωσσία / πολυγλωσσία είναι ένα παλιό φαινόμενο. Πάει χέρι με χέρι με τις μετακινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ειςαγωγή Ο εποικιςμόσ του Ευξείνου Πόντου άρχιςε από τα μέςα του 8 ου αι. π. Φ. ςύμφωνα με τισ πηγέσ. Ο Πόντοσ ςυνδέεται με τουσ Μυρίουσ του

Ειςαγωγή Ο εποικιςμόσ του Ευξείνου Πόντου άρχιςε από τα μέςα του 8 ου αι. π. Φ. ςύμφωνα με τισ πηγέσ. Ο Πόντοσ ςυνδέεται με τουσ Μυρίουσ του Ειςαγωγή Ο εποικιςμόσ του Ευξείνου Πόντου άρχιςε από τα μέςα του 8 ου αι. π. Φ. ςύμφωνα με τισ πηγέσ. Ο Πόντοσ ςυνδέεται με τουσ Μυρίουσ του Ξενοφώντα (4 οσ αι. π.φ.) και το Μιθριδάτη. Σο 63 π.φ. κατελήφθη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5/11/2017 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων :

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5/11/2017 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων : ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5/11/2017 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α1. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων : α. Φεντερασιόν β. Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος γ. Κλήριγκ Μονάδες 15 ΘΕΜΑ Α2. Να χαρακτηρίσετε

Διαβάστε περισσότερα

Οι μνήμες του Ολοκαυτώματος «ξύπνησαν» στη Θεσσαλονίκη

Οι μνήμες του Ολοκαυτώματος «ξύπνησαν» στη Θεσσαλονίκη Οι μνήμες του Ολοκαυτώματος «ξύπνησαν» στη Θεσσαλονίκη Η Θεσσαλονίκη, «η πόλη των φαντασμάτων», όπως την έχει αποκαλέσει ο ιστορικός Μάρκ Μαζάουερ, φέρει βαρύ το φορτίο του Ολοκαυτώματος και της κατοχής

Διαβάστε περισσότερα

ανάπτυξη του εργατικού κινήματος) εργατικής ιδεολογίας στη χώρα.» προσφύγων στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη».

ανάπτυξη του εργατικού κινήματος) εργατικής ιδεολογίας στη χώρα.» προσφύγων στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη». Α1. α. Σχολικό βιβλίο σελίδα 77: «Οι επαναστάτες προκήρυξαν όπως ονομάστηκαν.» και «Οι Ορεινοί απαρτίστηκαν και των πλοιοκτητών.» β. Σχολικό βιβλίο σελίδα 46: «Η κατάσταση αυτή (=η αργή ανάπτυξη του εργατικού

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη. Μηχανισμός παρακολούθησης των δικαιωμάτων των παιδιών που μετακινούνται στην Ελλάδα. Έκθεση Ιουλίου-Δεκεμβρίου 2016 ÓÕÍÇÃÏÑÏÓ ÔÏÕ ÐÏËÉÔÇ

Σύνοψη. Μηχανισμός παρακολούθησης των δικαιωμάτων των παιδιών που μετακινούνται στην Ελλάδα. Έκθεση Ιουλίου-Δεκεμβρίου 2016 ÓÕÍÇÃÏÑÏÓ ÔÏÕ ÐÏËÉÔÇ Μηχανισμός παρακολούθησης των δικαιωμάτων των παιδιών που μετακινούνται στην Ελλάδα Έκθεση Ιουλίου-Δεκεμβρίου 2016 Σύνοψη UNICEF/UNI196194/Georgiev ÓÕÍÇÃÏÑÏÓ ÔÏÕ ÐÏËÉÔÇ Ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΑΝΩΝ Αβραμιώτη Κέλλυ Ανδριώτης Κωνσταντίνος Βασιλάκη Νίκη Βενιοπούλου Παναγιώτα Βλάση

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας 1 2 Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας μας, διεξήγαγε έρευνα ανάμεσα στους συμμαθητές μας.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ: «Το προσφυγικό ως ανθρωπιστικό ζήτημα»

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ: «Το προσφυγικό ως ανθρωπιστικό ζήτημα» ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ: «Το προσφυγικό ως ανθρωπιστικό ζήτημα» «Διδάσκοντας αλλοδαπούς μαθητές στο Εσπερινό Γυμνάσιο Βόλου» Απόστολος Ν. Ζαχαρός Διδάκτωρ Θεολογίας Διευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις

7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις 7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις πώς διαχειρίστηκε ο Ηράκλειος τόσο τους κινδύνους που απειλούσαν τα σύνορα του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους όσο και τα σοβαρά προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ Η Ε ΗΣΙ ΑΙ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕ ΙΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤ ΙΑ ΑΤΕ Θ ΝΣΗΣ ΠΑ ΑΣ Ε Η 29 ΑΪ 2015

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ Η Ε ΗΣΙ ΑΙ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕ ΙΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤ ΙΑ ΑΤΕ Θ ΝΣΗΣ ΠΑ ΑΣ Ε Η 29 ΑΪ 2015 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ Η Ε ΗΣΙ ΑΙ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕ ΙΝ ΕΝΙ Λ ΕΙ ΑΙ ΕΠΑΛ Α Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤ ΙΑ ΑΤΕ Θ ΝΣΗΣ ΠΑ ΑΣ Ε Η 29 ΑΪ 2015 Α Α Α: Α1. α) ρεινοί: Μέσα στην εθνοσυνέλευση του 1862-64 συγκροτήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 13 - Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Ενότητα 13 - Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης Ενότητα 13 - Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης Ιστορία Γ Γυμνασίου Απεικόνιση των γεγονότων στην Haymarket Square Σικάγο - Μάιος 1886 Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1ο Σχέδιο Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ιάρκεια: Ολιγόλεπτο Θέµατα: 3 ΘΕΜΑ 1ο Ο Β Παγκόσµιος πόλεµος και οι µεταπολεµικές σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας ΠΗΓΗ Το πώς έβλεπε η αλβανική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 1 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 1 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 1 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 2 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ποδράσηη Εδώ κι εκεί Εγώ κι εσύ Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους 2011-2012 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

ποδράσηη Εδώ κι εκεί Εγώ κι εσύ Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους 2011-2012 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ 9 ποδράσηη 5 Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους 2011-2012 Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 2ο Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Ελληνικού Εδώ κι εκεί Εγώ

Διαβάστε περισσότερα

Erasmus + EUROPEAN LANGUAGE LABEL ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 2016

Erasmus + EUROPEAN LANGUAGE LABEL ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ------ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ (Ι.Κ.Υ.) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Erasmus

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. «Πιάσε το χέρι μου»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. «Πιάσε το χέρι μου» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ-ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Ταχ. Δ/νση : Δεκελείας 97 Νέα Φιλαδέλφεια Τ.Κ. 14341 Τηλ.: 213 2049012 fax. 213 2049006

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟ. «Πλαταίνοντας το έθνος»

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟ. «Πλαταίνοντας το έθνος» ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 06/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟ «Πλαταίνοντας το έθνος» Παλαιότερα, οι μετακινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Τειχισμένο, κέντρο διοίκησης. Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας και ο βαθμός συμμετοχής των πολιτών. Κώμες & καλλιεργήσιμες εκτάσεις

Τειχισμένο, κέντρο διοίκησης. Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας και ο βαθμός συμμετοχής των πολιτών. Κώμες & καλλιεργήσιμες εκτάσεις Τα πολιτεύματα Ποιες ήταν οι επιδιώξεις κάθε πόλης-κράτους; ελευθερία-αυτονομία-αυτάρκειααυτάρκεια Ποια είναι τα συστατικά στοιχεία της πόλης-κράτους; γεωγραφικά-οργανωτικά Τα πολιτεύματα Ποιες ήταν οι

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών.

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Ορισμός του παιδιού Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Άρθρο 1 Απαγόρευση διακρίσεων Κάθε παιδί πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς διακρίσεις λόγω χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, άποψης, χώρας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ Ο ρόλος της Δια βίου Μάθησης στην καταπολέμηση των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Τοζήτηματωνκοινωνικώνανισοτήτωνστηνεκπαίδευσηαποτελείένα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ Ηµεροµηνία: Κυριακή 24 Απριλίου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΘΕΜΑ Α1 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης Ευρωπαϊκή Οικονομία Νίκος Κουτσιαράς σε συνεργασία με την Ειρήνη Τσακνάκη Πηγές- Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα