Μάθημα Επιλογής Β'2 ΘΕΜΑ: Ρύπανση και Εξοικονόμηση Ενέργειας

Transcript

1 Γενικό Λύκειο Αρκαλοχωρίου Σχ. Έτος Μάθημα Επιλογής Β'2 ΘΕΜΑ: Ρύπανση και Εξοικονόμηση Ενέργειας Μαθητές Τζαγκαράκης Ευθύμης Μωυσάκης Ραφαήλ Επιβλέποντας Κάββαλος Στυλιανός Πληροφορικής

2 Κατάλογος περιεχομένων ΡΥΠΑΝΣΗ...3 Ατμοσφαιρική ρύπανση...3 Συνέπειες ατμοσφαιρικής ρύπανσης...3 Αντιμετώπιση...4 Φωτορύπανση...5 Αντιμετώπιση...6 Φωτοχημικό νέφος...6 Αίτια...7 Συνέπειες...7 Αιθαλομίχλη...8 Αντιμετώπιση...9 Ρύπανση των υδάτων...10 Ρύπανση θαλασσών...12 Επιδράσεις...12 Βιολογικές εισβολές...14 Εξοικονόμηση ενέργειας...15 Τρόποι εξοικονόμησης ενέργειας...16 Βιβλιογραφία...18

3 ΡΥΠΑΝΣΗ Η ρύπανση μπορεί να διακριθεί σε φυσική και ανθρωπογενής. Μορφές φυσικής ρύπανσης είναι αυτές που προκαλούνται από φυσικά φαινόμενα (τις λεγόμενες φυσικές καταστροφές ) όπως οι εκρήξεις ηφαιστείων, που ελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες αερίων ρύπων στην ατμόσφαιρα και επιβαρύνουν με διάφορες τοξικές ουσίες εκτεταμένες περιοχές. Ανθρωπογενής λέγεται η ρύπανση που προκαλείται από τον άνθρωπο. Ατμοσφαιρική ρύπανση Ατμοσφαιρική ρύπανση είναι η ρύπανση της ατμόσφαιρας, δηλαδή η προσθήκη ουσιών στην ατμόσφαιρα που υπό φυσιολογικές συνθήκες δε θα υπήρχαν. Η ανθρωπογενής ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλείται κυρίως από τρεις ανθρώπινες δραστηριότητες, τη βιομηχανία, τις μεταφορές και τα νοικοκυριά. Σε μια τυπική πόλη, η βιομηχανία ευθύνεται για το 50% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τα μέσα μεταφοράς για το 35%, ενώ τα νοικοκυριά για το 15%. Συνέπειες ατμοσφαιρικής ρύπανσης Η ρύπανση της ατμόσφαιρας αποτελεί σοβαρό υγειονομικό, περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα, γιατί τα αέρια που τη ρυπαίνουν, όπως το διοξείδιο του άνθρακα έχουν σοβαρές συνέπειες,

4 όπως την υπερθέρμανση της γης, αναπνευστικά προβλήματα και άλλα προβλήματα υγείας. Η τρύπα του όζοντος προκλήθηκε από τη χρήση των χλωροφθορανθράκων, απαγορευμένων σήμερα χημικών ενώσεων που χρησιμοποιούνταν στην ψυκτική και τα σπρέι. Η ατμοσφαιρική ρύπανση γίνεται κυρίως από οξείδια, όπως οξείδια του αζώτου, του θείου, του άνθρακα και άλλα, και από αιθάλη (άκαυστος άνθρακας σε αέρια μείγμα αέρα). Τα οξείδια του αζώτου προκαλούν το φωτοχημικό νέφος, συνήθως στα κέντρα μεγαλουπόλεων ή και στις γύρω περιοχές. Τα οξείδια του θείου και του άνθρακα αντιδρούν με τους υδρατμούς των νεφών δημιουργώντας όξινη βροχή, η οποία προσβάλλει τα δάση, ενώ το θειϊκό οξύ (συστατικό της όξινης βροχής) προσβάλλει τα μάρμαρα μετατρέποντάς τα σε γύψο. Το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά και άλλα αέρια που παράγονται από ατελείς καύσεις, όπως άκαυστοι υδρογονάνθρακες, συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Στις πόλεις που βρίσκονται κοντά σε εργοστάσια παραγωγής ενέργειας όπου γίνεται καύση ορυκτών καυσίμων, όπως το πετρέλαιο ή ο λιγνίτης, υπάρχουν αρκετά αναπνευστικά περιστατικά, ενώ τα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα είναι αυξημένα. Αντιμετώπιση Η πολιτεία προσπαθεί να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με διάφορους τρόπους. Μια προσπάθεια έγινε με το πρωτόκολλο του Κιότο. Το Πρωτόκολλο του Κιότο αποτελεί έναν «οδικό χάρτη», στον οποίο περιλαμβάνονται τα απαραίτητα βήματα για τη μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος που προκαλείται λόγω της αύξησης των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σύμφωνα με αυτό, τα κράτη που το έχουν συνυπογράψει δεσμεύονται να ελαττώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου την πρώτη περίοδο ανάληψης υποχρεώσεων ( ) κατά ένα συγκεκριμένο στόχο σε σχέση με τις εκπομπές του 1990 (ή του 1995 για

5 ορισμένα αέρια). Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής ένωσης καθιερώθηκε ο καταλύτης στα αυτοκίνητα και ο ιονισμός στις καμινάδες των εργοστασίων. Οι καταλύτες αποτρέπουν την εκπομπή των άκαυστων αερίων και οξειδίων που παράγουν οι μηχανές εσωτερικής καύσης, ενώ ο ιονισμός στις καμινάδες μειώνει την εκπομπή των βλαβερών αερίων κατά 90%. Επιπλέον στην αντιμετώπιση της ρύπανσης συμβάλλει και η στροφή στις καθαρές πηγές ενέργειας. Φωτορύπανση Φωτορύπανση ή ρύπανση τεχνητού φωτισμού ονομάζεται το φαινόμενο το οποίο σημειώνεται στον ουρανό πάνω από αστικά κέντρα και γενικά τοποθεσίες με πολλά φώτα, κατά το οποίο ο ουρανός είναι πιο φωτεινός από το κανονικό με αποτέλεσμα να υπάρχει μειωμένη αντίθεση μεταξύ των αστέρων και του φόντου του ουρανού. Το φαινόμενο αυτό συνεπάγεται περιορισμένη απόδοση των τηλεσκοπίων και γενικότερα υποβάθμιση των αστρονομικών παρατηρήσεων, καθώς ο τεχνητός φωτισμός αποκρύπτει τα ουράνια σώματα, με εξαίρεση τα φωτεινότερα. Σύμφωνα με ένα γενικότερο ορισμό, φωτορύπανση είναι κάθε υπερβολικός, άστοχα κατευθυνόμενος ή ενοχλητικός τεχνητός φωτισμός. Η φωτορύπανση αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τους αστροσκόπους και είναι ένας από τους λόγους που τα αστεροσκοπεία χτίζονται μακριά από τις μεγαλουπόλεις. Αυτοί που είναι υπέρ στην εξοικονόμηση ενέργειας πιστεύουν ότι η φωτορύπανση πρέπει να καταπολεμηθεί με τη μεταβολή των συνηθειών της κοινωνίας έτσι ώστε ο τεχνητός φωτισμός να χρησιμοποιείται πιο αποτελεσματικά, με λιγότερη σπατάλη και περιορισμό της δημιουργίας ανεπιθύμητου ή άσκοπου φωτισμού.

6 Αντιμετώπιση Η φωτορύπανση είναι ένα πρόβλημα για το οποίο ευθυνόμαστε όλοι και για το οποίο μπορούμε να βοηθήσουμε όλοι. Ο βασικότερος τρόπος με τον οποίο μπορεί να βοηθήσει κάθε πολίτης είναι ο σωστός φωτισμός των ιδιωτικών εξωτερικών χώρων του. Αυτό είναι κάτι που όλοι οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες μπορούν να το εφαρμόσουν άμεσα με την κατάλληλη επιλογή φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων. Ωστόσο, είναι απίθανο κάτι τέτοιο να γίνει μόνο με την ευαισθησία των πολιτών ενώ ούτως ή άλλως η πλειοψηφία του εξωτερικού φωτισμού χρησιμοποιείται για το φωτισμό δημόσιων χώρων και εγκαταστάσεων. Γι'αυτό είναι απαραίτητη και η θέσπιση κατάλληλης νομοθεσίας η οποία να καθορίζει τις προδιαγραφές τις οποίες πρέπει να τηρεί ο εξωτερικός φωτισμός τόσο για τους δημόσιους όσο και για τους ιδιωτικούς χώρους. Φωτοχημικό νέφος Το φωτοχημικό νέφος είναι μια μορφή ρύπανσης της ατμόσφαιρας που εμφανίζεται σε μεγάλες πόλεις. Πρόκειται για μια κατάσταση που οφείλεται σε συσσώρευση αέριων ρύπων, οι οποίοι προέρχονται κυρίως από τις μηχανές καύσης των βιομηχανιών και των αυτοκινήτων. Κύρια συστατικά του είναι διάφορα οξείδια του αζώτου, το μονοξείδιο του άνθρακα και το όζον. Το όζον, που είναι δευτερογενής ρύπος, παράγεται -στην περίπτωση του φωτοχημικού νέφους- από την αλληλεπίδραση των οξειδίων του αζώτου με την ηλιακή ακτινοβολία, γιαυτό και το νέφος ονομάζεται "φωτοχημικό". Αίτια Το φωτοχημικό νέφος δημιουργείται από την ένωση του ηλιακού φωτός με ρύπους που έχουν ελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα. Οι ουσίες αυτές μπορεί να είναι οξείδια του αζώτου, πτητικές οργανικές ενώσεις

7 που υπάρχουν σε τεχνητές ουσίες όπως η βενζίνη και τα τεχνητά χρώματα, ορισμένες αλδεΰδες και το όζον όταν βρίσκεται στα χαμηλά επίπεδα της ατμόσφαιρας. Συναντώνται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, κυρίως με θερμό και ξηρό κλίμα, καθώς οι ουσίες αυτές προέρχονται από οχήματα και βιομηχανίες και αναπτύσσονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Είναι λογικό, λοιπόν, γιατί στην Αθήνα συναντάται το φαινόμενο σε τόσο μεγάλο βαθμό. Ενδεικτικά, έρευνες στο Λος Άντζελες έδειξαν πως το φωτοχημικό νέφος της πόλης οφείλεται κατά 50% στη μεγάλη κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Η παρουσία του σε πιο αραιοκατοικημένες περιοχές οφείλεται στη μεταφορά των ρύπων με τον αέρα. Συνέπειες Οι συνέπειες του φαινομένου αφορούν κυρίως την υγεία του ανθρώπου. Οι ασθένειες που οφείλονται στο φωτοχημικό νέφος μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και το θάνατο. Μερικές απ αυτές είναι το άσθμα, η βρογχίτιδα και το εμφύσημα. Επίσης, αποτελεί αιτία αναπνευστικών προβλημάτων (δυσκολία στην αναπνοή, βήχα) και ερεθισμών στα μάτια. Τέλος, μπορεί να επηρεάσει ακόμα και το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, περιορίζοντας έτσι τη δυνατότητά του να αντιστέκεται σε κάθε μορφής ασθένεια. Όλος ο κόσμος έχει υποστεί τις βαριές συνέπειες του φωτοχημικού νέφους: Το 1952 το Λονδίνο καλύπτεται από το Μεγάλο Νέφος του 1952 για τέσσερις μέρες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από αναπνευστικά προβλήματα στο σύντομο διάστημα αυτό και 8000 τις επόμενες εβδομάδες. Το Δεκέμβριο του 2005, η Ιρανική κυβέρνηση αποφασίζει να κλείσει τα σχολεία και τα δημόσια κτίρια στην Τεχεράνη, λόγω του νέφους που έχει σχηματιστεί πάνω από την πόλη, ενώ 1600 άτομα νοσηλεύονται με αναπνευστικά προβλήματα. Αιτία αποτελούν τα αφιλτράριστα καυσαέρια των αυτοκινήτων. Τον Οκτώβρη του 2006, ο ουρανός πάνω από την Μαλαισία και τη Σιγκαπούρη καλύπτεται από νέφος. Αιτία αποτέλεσε ο καπνός από τις πυρκαγιές της Ινδονησίας, που μεταφέρθηκε με νοτιοδυτικούς ανέμους.

8 Αιθαλομίχλη H αιθαλομίχλη είναι μια μορφή ατμοσφαιρικής ρύπανσης η οποία προκαλείται από την καύση στερών καυσίμων, κυρίως ξύλου και κάρβουνου. Αποτελείται από σωματίδια αιθάλης, από τα οποία παίρνει και το όνομά της, καθώς και από το δηλητηριώδες αέριο διοξείδιο του θείου. Η αιθαλομίχλη είναι διαφορετική μορφή ρύπανσης από ότι το φωτοχημικό νέφος, το οποίο έχει αιτίες την ρύπανση από τις μηχανές εσωτερικής καύσης των τροχοφόρων οχημάτων και τις βιομηχανικές εκπομπές. Αν και στην σύγχρονη εποχή η ατμοσφαιρική ρύπανση εντός μεγαλουπόλεων είναι κυρίως το φωτοχημικό νέφος, σε περιοχές όπου γίνεται ακόμα καύση κάρβουνου και άλλων στερεών καυσίμων, η κύρια μορφή ρύπανσης είναι η αιθαλομίχλη. Παράδειγμα η φθινοπωρινή αιθαλομίχλη του 2013 στο Χαρμπίν την Κίνας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο δρόμων, σχολείων και του τοπικού αεροδρομίου. Αντιμετώπιση Σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την προφύλαξη των πολιτών από την ρύπανση με τα αιωρούμενα σωματίδια της αιθαλομίχλης και το μονοξείδιο του άνθρακα, ο Ιατρικός Σύλλογος προειδοποιεί: 1) Οι συσκευές καυσίμων πρέπει να διατηρούνται σε καλές συνθήκες και όλα τα τζάκια, οι καμινάδες, και οι σόμπες πρέπει να ελέγχονται και να πιστοποιούνται ως πηγές

9 θέρμανσης μέσα από συγκεκριμένες διαδικασία και πρότυπα. 2) Στους χώρους καύσης βιοανθράκων, πρέπει να υπάρχουν ανιχνευτές CO για την πρόληψη της τοξικής δράσης των αυξημένων επιπέδων σε CO 3) Ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα είναι τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, που καλό είναι αποφεύγουν τους εξωτερικούς χώρους και να περιορίζουν κάθε έντονη σωματική δραστηριότητα, γιατί, λόγω της μεγαλύτερης επιφάνειας ανά κιλό βάρους σώματος, έχουν μεγαλύτερες ανάγκες κατανάλωσης οξυγόνου και η έκθεσή τους σε οποιοδήποτε ρύπο είναι μεγαλύτερη. 4) Οι πολίτες πρέπει να ξέρουν εκ των προτέρων, πώς να αναγνωρίζουν τα έγκαιρα και πρώιμα σημάδια και συμπτώματα στην επιδείνωση της κατάστασης υγείας τους, από την έκθεσή τους στην αιθαλομίχλη και να τα αντιμετωπίζουν άμεσα. 5) Οι ασθενείς που πάσχουν από καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή στενή παρακολούθηση, κατά την έξαρση της περιόδου της αιθαλομίχλης με τους θεράποντες γιατρούς τους. Ρύπανση των υδάτων Με τον όρο ρύπανση υδάτων εννοούμε την οποιαδήποτε ανεπιθύμητη αλλαγή στα φυσικά, χημικά και βιολογικά χαρακτηριστικά του νερού των θαλασσών, λιμνών ή ποταμών, η οποία είναι ή μπορεί υπό προϋποθέσεις να γίνει ζημιογόνος για τον άνθρωπο, τους υπόλοιπους φυτικούς και ζωικούς οργανισμούς αλλά και τις βιομηχανικές διαδικασίες και τις συνθήκες ζωής. Η ρύπανση των υδάτων δημιουργείται με την απελευθέρωση σε λίμνες, ποτάμια και θάλασσες ουσιών οι οποίες είτε διαλύονται, είτε κατακάθονται στον πυθμένα. Οι ρύποι αυτοί είναι πάρα πολύ και αυτό

10 γιατί στο υδάτινο ορίζοντα καταλήγουν και οι ρύποι από την ρύπανση της ατμόσφαιρας και του εδάφους μέσω των βροχών και της απορροής. Με την απελευθέρωση στο νερό ενέργειας υπό την μορφή θερμότητας ή ραδιενέργειας δημιουργείται η θερμική ρύπανση των υδάτων η οποία προκαλεί άνοδο στην θερμοκρασία του νερού. Ρύπανση των υδάτων είναι δυνατόν να δημιουργηθεί από μικροοργανισμούς των οικιακών αποβλήτων, από οργανικές ουσίες όπως το πετρέλαιο και τα προϊόντα του και από τοξικά μέταλλα. Ο άνθρωπος απαιτεί πόσιμο γλυκό νερό για να επιβιώσει, γι' αυτό και σε όλη την περίοδο της εξέλιξης του ζούσε κοντά σε ποταμούς και λίμνες. Το νερό σαν τροφή και σαν πρώτη ύλη είναι τόσο στενά δεμένο με τη ζωή, ώστε να μπορεί να περιγράψει την ανθρώπινη πολιτιστική εξέλιξη. Η βιομηχανική ανάπτυξη άρχισε με όλο και μεγαλύτερη απαίτηση για ενέργεια, πηγή της οποίας υπήρξε και το νερό. Βιομηχανικές διεργασίες, όπως η ψύξη και η πλύση, απαιτούσαν συνεχώς μεγαλύτερες ποσότητες νερού, ενώ ο αυξανόμενος πληθυσμός, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις, χρειαζόταν άφθονο, καθαρό και υγιεινό νερό. Η βιομηχανική χρήση του νερού για ψύξη καταλήγει στη θερμική ρύπανση του νερού. Κατά τη θερμική ρύπανση, μειώνεται το διαλυμένο οξυγόνο στο νερό, αυξάνεται η τοξικότητα των χημικών ρυπαντών, επιταχύνεται ο ρυθμός των φυσιολογικών λειτουργιών στους οργανισμούς και συχνά καταλήγουν στο θάνατο. Σοβαρότερη, όμως υπήρξε η χημική ρύπανση του νερού από βιομηχανικά απόβλητα, αστικά λύματα και γεωργικές απορροές. Και από τότε, ζούμε στην εποχή του αλλοιωμένου, ρυπασμένου περιβάλλοντος. Δραστηριότητες που εμπλουτίζουν ή ρυπαίνουν υδάτινους αποδέκτες, είναι οι απορρίψεις που αφορούν ανθρώπινες χρήσεις. Τα ακάθαρτα νερά χαρακτηρίζονται από τη μεγάλη τους περιεκτικότητα σε οργανικά συστατικά και συνήθως αποχετεύονται σε θαλάσσιους, λιμναίους ή ποτάμιους αποδέκτες ή και απορροφητικούς βόθρους, ρυπαίνοντας έτσι και τα υπόγεια νερά. Ρύπανση των υδάτων προκαλείται και από πολλές αγροτικές δραστηριότητες όπως για παράδειγμα από τη χρήση λιπασμάτων. Η ρύπανση αυτή φτάνει στα επιφανειακά νερά μέσω της επιφανειακής

11 απορροής με τα νερά της βροχής, ή με την επικοινωνία με τα υπόγεια νερά που εν τω μεταξύ έχουν ρυπανθεί από τη στράγγιση των νερών άρδευσης των αγρών. Η χρήση λιπασμάτων δημιουργεί ευτροφισμό. Ο ευτροφισμός παρουσιάζεται σε λίμνες ή σε κλειστούς αβαθείς κόλπους κάτω από ορισμένες συνθήκες. Το αποτέλεσμα είναι να μεταβάλλεται η πανίδα και η χλωρίδα των νερών, η θέα τους να είναι ιδιαίτερα αντιαισθητική και, λόγω της πράσινης γλοιώδους επιφάνειας, να δυσκολεύεται η αλιεία. Επακόλουθο του ευτροφισμού είναι η προοδευτική επιδείνωση της ποιότητας του νερού, η μείωση της αισθητικής του αξίας, οι περιορισμένες δυνατότητες για ψυχαγωγία και σπορ. Ρύπανση και ευτροφισμός δεν είναι το ίδιο πράγμα. Μία περιοχή μπορεί να είναι ρυπασμένη χωρίς να έχει γίνει ευτροφική. Για παράδειγμα, ρύπανση μπορεί να προξενηθεί από βιομηχανικά τοξικά απόβλητα που αναστέλλουν τις διαδικασίες της φωτοσύνθεσης. Οπωσδήποτε, όμως, ο ευτροφισμός μπορεί να οδηγήσει και σε ρύπανση, προξενώντας έλλειψη οξυγόνου στο νερό. Άλλος ένας σοβαρός παράγοντας για την ρύπανση των υδάτων είναι οι βιομηχανίες οι οποίες ρίχνουν τα απόβλητά τους στου ποταμού ή στις θάλασσες με αποτέλεσμα να δημιουργείται οργανική ρύπανση. Ρύπανση θαλασσών Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούν να μεταφερθούν ρύποι στις θάλασσες. Αρχικά μεταφέρονται από την ατμόσφαιρα που πέφτουν στην γη. Επίσης ένας πολύ γνωστός τρόπος μεταφοράς ρύπων στις θάλασσες είναι από τα ποτάμια και τα επιφανειακά νερά της γης. Υπάρχουν όμως και άλλοι μηχανισμοί εισόδου των ρύπων στο θαλάσσιο περιβάλλον καθαρά ανθρωπογενείς όπως είναι τα πλοία, οι διάφοροι αγωγοί και οχετοί και οι απευθείας απορρίψεις στη θάλασσα. Επιδράσεις Οι επιδράσεις των

12 διάφορων ρύπων στο υδάτινο περιβάλλον μπορούν να διακριθούν σε φυσικές, χημικές, και παθογόνες. Φυσικές επιδράσεις: στα παράκτια νερά μια συνηθισμένη μορφή ρύπου είναι τα αιωρούμενα σωματίδια που δημιουργούν θολερότητα. Τα αιωρούμενα σωματίδια συχνά έχουν οργανική σύσταση και η βιοαποικοδόμησή τους προκαλεί ελάττωση του οξυγόνου. Το αιωρούμενο υλικό καθώς καθιζάνει στο βυθό καλύπτει τη χλωρίδα και την εδραία πανίδα προκαλώντας διαταραχές στην ισορροπία του οικοσυστήματος. Χημικές επιδράσεις. Ως τοξικές ουσίες στα υδάτινα συστήματα αναφέρονται συνήθως τα βαρέα μέταλλα, τα γεωργικά φάρμακα τα λιπάσματα και άλλες ανόργανες ή οργανικές ουσίες όπως τα οξέα, τα αλκάλια, οι χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες, οι φαινόλες, κ.ά. Ως ειδικές κατηγορίες χημικής ρύπανσης μπορούν να αναφερθούν η ραδιενεργός ρύπανση και η ρύπανση από πετρελαιοειδή. Η ραδιενέργεια είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβες στους υδρόβιους οργανισμούς ακόμη και σε πολύ μικρές δόσεις. Επιδρά τοξικά στους οργανισμούς αλλά, κυρίως, προσβάλλει το γενετικό υλικό τους. Τα πετρελαιοειδή διασπείρονται και εξαπλώνονται σε τεράστιες εκτάσεις, σχηματίζοντας μονομοριακές στρώσεις που εμποδίζουν την ανταλλαγή των αερίων μεταξύ ατμόσφαιρας και υδρόσφαιρας. Επίσης το πετρέλαιο επιδρά στις τροφικές αλυσίδες και μειώνει τη φυσική αντίσταση των οργανισμών. Παθογόνες επιδράσεις. Τα παθογόνα βακτήρια και ιοί, σύντομα αδρανοποιούνται στο θαλάσσιο νερό λόγω των αφιλόξενων συνθηκών αλατότητας και θερμοκρασίας. Ωστόσο, στο μικρό αυτό χρόνο επιβίωσης τους είναι ικανά να μολύνουν θαλάσσιους οργανισμούς όπως τα μύδια, τα στρείδια και γενικά τα ζώα που διηθούν τεράστιες ποσότητες νερού για να συγκεντρώσουν την τροφή τους.

13 Βιολογικές εισβολές. Ένα σημαντικό ζήτημα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, το οποίο προσελκύει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, είναι οι βιολογικές εισβολές. Το ζήτημα αυτό αναφέρεται στην φυσική ή ανθρωπογενή μετανάστευση ξένων ειδών (τα οποία λέγονται ξενικά ή ξενιστές ή βιολογικοί εισβολείς ) σε οικοσυστήματα όπου δεν απαντώνται μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ορισμένα από τα είδη αυτά μπορεί να προσαρμοστούν ομαλά στο νέο οικοσύστημα, ενώ ορισμένα άλλα μπορεί να διαταράξουν ανεπανόρθωτα το τροφικό δίκτυο, να μειώσουν δραστικά τη βιοποικιλότητα της περιοχής και να επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις σε οικονομικές δραστηριότητες όπως η αλιεία και ο τουρισμός. Συνήθως τα είδη αυτά μεταφέρονται μέσω ανθρώπινων (σκόπιμων ή μη σκόπιμων) παρεμβάσεων αλλά μπορεί επίσης να μεταναστεύσουν από μόνα τους λόγω της μεταβολής των φυσικοχημικών και βιολογικών χαρακτηριστικών των οικοσυστημάτων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα βιολογικών εισβολών που οφείλονται στον άνθρωπο είναι τα είδη που προστίθενται σε μια περιοχή για οικονομικούς λόγους (π.χ. αλιευτική παραγωγή) και ιδιαίτερα τα είδη τα οποία μεταφέρονται από τα πλοία (μέσω του έρματος ) που διακινούνται σε μακρινές περιοχές. Ο τελευταίος παράγοντας θεωρείται και ως η βασικότερη αιτία της εμφάνισης βιολογικών εισβολών στα θαλάσσια οικοσυστήματα.

14 Εξοικονόμηση ενέργειας Εξοικονόμηση ενέργειας ονομάζεται οποιαδήποτε προσπάθεια με την οποία επιτυγχάνεται περιορισμός της σπατάλης των ενεργειακών αποθεμάτων. Γενικά σήμερα ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις απαιτείται πολύ μεγάλη ποσότητα ενέργειας για θέρμανση, φωτισμό, κλιματισμό κ.λπ πέρα από εκείνη της τροφοδοσίας των διαφόρων μηχανών των Βιομηχανιών. Για την απρόσκοπτη όμως εξασφάλιση αυτής της ενέργειας γίνεται εξαιρετικά μεγάλη κατανάλωση κυρίως σε καύσιμα, όπως το πετρέλαιο, γαιάνθρακες και φυσικό αέριο. Όμως τα αποθέματα αυτών των καυσίμων είναι περιορισμένα. Έτσι καθίσταται αναγκαία η λήψη διαφόρων μέτρων περιορισμού τουλάχιστον της σπατάλης ώστε να διαρκέσουν αυτά περισσότερο ή ακόμα και να βρεθούν νέες τεχνολογίες απεξάρτησης απ αυτά. Αυτό μπορεί να συμβεί με επιλογή οικονομικότερων μηχανών σε καύσιμη ύλη, αποδοτικότερων οικιακών εγκαταστάσεων (μονώσεις κ.λπ) αλλά και οικονομικότερη (λιγότερη) κατανάλωση ενέργειας. Αναμφίβολα τέτοια μέτρα είναι γεγονός ότι ανεξάρτητα των οικονομικών κερδών, επιφέρουν και πολύ μικρότερη ατμοσφαιρική ρύπανση. Τρόποι εξοικονόμησης ενέργειας 1. Αλλάζουμε τις λάμπες πυρακτώσεως με λάμπες εξοικονόμησης που χρειάζονται λιγότερη ενέργεια για να λειτουργήσουν

15 2. Κλείνουμε την τηλεόραση, το στερεοφωνικό, και γενικά όλες τις ηλεκτρικές συσκευές από τον κεντρικό διακόπτη (δεν τις αφήνουμε σε κατάσταση stand by).ετήσια εξοικονόμηση περίπου 30 από τους λογαριασμούς του ρεύματος και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 300 κιλά. 3. Χαμηλώνουμε την θερμοκρασία πλύσης στο πλυντήριο ρούχων και πλύνουμε μόνο όταν ο κάδος είναι γεμάτος. Με αυτό το τρόπο επιτυγχάνουμε 30 50% εξοικονόμηση ενέργειας. 4. Τοποθετούμε ηλιακό θερμοσίφωνα στο σπίτι μας και καταφέρνουμε να εξοικονομούμε γύρω στον 1,5 τόνο διοξειδίου του άνθρακα και γλιτώνουμε 150 ευρώ ετησίως. 5. Δεν ξεχνάμε τους φορτιστές στην πρίζα όταν δεν τους χρησιμοποιούμε. Κάθε φορτιστής που χρησιμοποιούμε (κινητού ή ασύρματου τηλεφώνου, διάφορων ηλεκτρικών συσκευών), ειδικά αν είναι παλαιού τύπου, μπορεί να μας κοστίζει 2-3 το χρόνο και η χρήση του να συνεπάγεται την έκλυση κιλών διοξειδίου του άνθρακα. Καλύτερα να τους βγάζουμε από την πρίζα. 6. Όταν θέλουμε να πάμε βόλτες σε κοντινές περιοχές δεν χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητο μας αλλά ή πηγαίνουμε με τα πόδια ή χρησιμοποιούμαι άλλα μέσα μεταφοράς.

16 7. Βγάζουμε τη σχάρα του αυτοκινήτου και αφαιρούμε τα βαριά αντικείμενα από το πορτμπαγκάζ. 100 κιλά παραπάνω προκαλούν αυξημένη κατανάλωση κατά 5-10%. 8. Φυτεύουμε γκαζόν στο έδαφος και αναρριχώμενα φυτά σε κήπους και αυλές για να μειωθεί η ανακλώμενη από το έδαφος ακτινοβολία. Τόσο η προσπίπτουσα όσο και η ανακλώμενη ακτινοβολία εάν φθάσουν στο κτήριο το θερμαίνουν. 9. Το ψυγείο λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, 365 μέρες το χρόνο. Ένα νέο ψυγείο υψηλής ενεργειακής κλάσης και τεχνολογίας Greenfreeze (χωρίς υδροφθοράνθρακες HFCs) μπορεί να συμβάλλει σε σημαντική μείωση των λογαριασμών μας. 10. Δεν τυπώνουμε στον εκτυπωτή έγγραφα που δεν μας είναι τελείως απαραίτητα. Χρησιμοποιούμε ηλεκτρονικές μεθόδους αλληλογραφίας και αποθήκευσης δεδομένων. Είναι πιο γρήγορες, και εξοικονομούν μελάνι, χαρτί και κατ επέκταση ενέργεια και φυσικούς πόρους.

17 Βιβλιογραφία Εικόνες: