NEA ΠAIΔEIA. Kείμενα Παιδευτικού Προβληματισμού. Δύσκολον θρέμμα ἄνθρωπος Πλατων

Transcript

1 NEA ΠAIΔEIA Kείμενα Παιδευτικού Προβληματισμού Δύσκολον θρέμμα ἄνθρωπος Πλατων ETOΣ TPIAKOΣTO TETAPTO AΘHNA

2 NEA ΠAIΔEIA Kωδικός 1466 Tρίμηνη έκδοση παιδευτικού προβληματισμού της Eπιστημονικής Ένωσης «Nέα Παιδεία» IΔPYTHΣ : K. N. ΠAΠANIKOΛAOY ΔIEYΘYNTHΣ : KΩΣTAΣ AΓΓEΛAKOΣ ΣYMBOYΛOΣ EKΔOΣHΣ : KΩΣTAΣ MΠAΛAΣKAΣ NEA PAIDEIA Quarterly review on educational research IΔIOKTHTHΣ: EΠIΣTHMONIKH ENΩΣH «NEA ΠAIΔEIA» ΓPAΦEIA: Σόλωνος 77, Aθήνα , τηλ , neapaideia@yahoo.gr EKΔOTHΣ KAI YΠEYΘYNOΣ ΣYMΦΩNA ME TO NOMO: NEA ΠAIΔEIA Πρόεδρος: Kώστας Aγγελάκος, Bιζυηνού 26, , Aθήνα ΣYNΔPOMEΣ Eσωτερικού : 25 Aμερικής : 32 Kύπρου : 30 Tραπεζών-Oργανισμών : 32 Eυρώπης : 30 Φοιτητών-Σπουδαστών : 15 H επιλογή της ύλης γίνεται από Eπιτροπή. Kάθε επιστημονικό άρθρο αξιολογείται από δύο κριτές, ειδικούς του γνωστικού αντικειμένου. Tα κείμενα που έχουν υπογραφή εκφράζουν τις απόψεις του συγγραφέα. Eπιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων ύστερα από έγγραφη άδεια της «Nέας Παιδείας». H «NEA ΠAIΔEIA» (ως Eπιστημονική Ένωση και ως περιοδικό) δεν είναι κερδοσκοπική. ΔIOIKHTIKO ΣYMBOYΛIO THΣ EΠIΣTHMONIKHΣ ENΩΣHΣ «NEA ΠAIΔEIA» Kώστας Aγγελάκος, πρόεδρος Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου, αντιπρόεδρος Bασίλης Tσάφος, γ. γραμματέας Xριστίνα Δελή, ταμίας Kώστας Mπαλάσκας, σύμβουλος Eκδόσεις Πατάκη Περιοδικά Nέα Παιδεία, τεύχος 135 (Ioύλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2010) Σελιδοποίηση Μαρία Π. Kαπένη Mοντάζ Mαρία Ποινιού-Pένεση Copyright Eπιστημονική Ένωση «Nέα Παιδεία» & Σ. Πατάκης AEEΔE 2006, 2010 ISSN K.E.T K.E.Π. 977/10 ΠANAΓH TΣAΛΔAPH (ΠPΩHN ΠEIPAIΩΣ) 38, AΘHNA THΛ.: , , , ΦAΞ: KENTPIKH ΔIAΘEΣH: EMM. MΠENAKH 16, AΘHNA, THΛ.: YΠOK/MA: N. MONAΣTHPIOY 122, ΘEΣ/NIKH, THΛ.: , , ΦAΞ: Web site: l info@ patakis.gr, sales@ patakis.gr

3 Π E P I E X O M E N A NEA ΠAIΔEIA Σχολιογραφία ΣEΛIΔEΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ Ιωάννης Ν. Παρασκευόπουλος, Πολυξένη Ι. Παρασκευοπούλου, Καλλιεργώντας τη δημιουργική σκέψη στο σχολείο και στην οικογένεια: Τό πρόγραμμα «Δαίδαλος» Καϊσέρογλου Νικόλαος, Πρόγραμμα «ΕΝ ΤΑΞΗ». Ένας πρότυπος προγραμματισμός (λειτουργικός καί στρατηγικός) σχολικής μονάδας..... AΦIEPΩMA: ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕ- ΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Άννα Φτερνιάτη, Το διδακτικό υλικό για το γλωσσικό μάθημα του δημοτικού και η παιδαγωγική του γραμματισμού και των πολυγραμματισμών Γεωργία Κατσούδα, Γλωσσική Διδασκαλία στην Εκπαίδευση. Τα νέα σχολι - κά βιβλία του Γυμνασίου: θεωρία και πράξη η περίπτωση του ρήματος Βασίλης Συμεωνίδης, Σωτήρης Γκαρμπούνης, Εμπειρικές και άλλες διαπιστώσεις για τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο γυμνάσιο Γεώργιος Παπαντωνάκης, Ηλίας Αθανασιάδης, Ευστάθιος Στέφος, Η κατανόηση του λογοτεχνικού κειμένου από μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σχολεία της Ελλάδας Έλενα Γκίκα, Το διαδίκτυο ως μέσο επαναπροσδιορισμού της σχολικής ιστορικής κουλτούρας ΕΝΘΕΤΟ: ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Αναστασία Γκότοβου, Η βελτίωση της γλωσσικής ικανότητας των μεταναστών μαθητών μέσα από προγράμματα ενίσχυσης της γλωσσικής μάθησης. Μια εμπειρική προσέγγιση Ευαγγελία Λεζέ, Διαπροσωπική και διαπολιτισμική επικοινωνία: Παράγοντες επίδρασης - αλληλεπίδρασης και η σημασία τους στην εκπαίδευση και στην καθημερινή ανθρώπινη επαφή Η Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Τ Ο Ν Κ Ο Σ Μ Ο (Παρουσιάζει η Νατάσσα Μερκούρη) Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Κ Η Ν Ε Α Π Α Ι Δ Ε Ι Α (Γράφει ο Κώστας Μπαλάσκας) B I B Λ I O K P I T I K E Σ (Γράφει η Αντιόπη Αργυρίου-Κασμερίδη) Bιβλιοσυστάσεις Σελ. 5» 7» 11» 25» 37» 62» 72» 79» 96» 108» 127» 142» 146» 148» 152 ETOΣ ΛΔ, τχ. 135, Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2010

4 ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Hλίας K. Δημακάκος, Kώστας Mπαλάσκας, Γιάννης Mπασλής, Aναστάσιος A. Στέφος, Bασίλης Tσάφος, Kώστας Aγγελάκος EIΔIKOI ΣYMBOYΛOI Δημήτρης Aλεξόπουλος, Kαθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών Nάσος Bαγενάς, Kαθηγητής Πανεπιστημίου Aθηνών Φανούρης Bώρος, Eπίτιμος Σύμβουλος Παιδαγωγικού Iνστιτούτου Γιώργης Γιατρομανωλάκης, Kαθηγητής Πανεπιστημίου Aθηνών Aθανάσιος Γκότοβος, Kαθηγητής Πανεπιστημίου Iωαννίνων Σούλα Kαλαντζή-Azizi, Kαθηγήτρια Πανεπιστημίου Aθηνών Kατσαρού Eλένη, Eπίκουρος Kαθηγήτρια Πανεπιστημίου Kρήτης Xριστίνα Kουλούρη, Kαθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Aναστασία Kυρκίνη-Kούτουλα, Σύμβουλος Παιδαγωγικού Iνστιτούτου Aλεξάνδρα Λαμπράκη-Παγανού, Kαθηγήτρια Πανεπιστημίου Aθηνών Δημήτριος Mατθαίου, Kαθηγητής Πανεπιστημίου Aθηνών M. Γ. Mερακλής, Oμότιμος Kαθηγητής Πανεπιστημίου Aθηνών Σταμάτης Πορτελάνος, Λέκτορας Πανεπιστημίου Iωαννίνων Θεοδόσης Πυλαρινός, Aναπληρωτής Kαθηγητής Iονίου Παν/μίου Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Aν. Kαθηγήτρια Παν/μίου Aθηνών Xριστόφορος Xαραλαμπάκης, Kαθηγητής Πανεπιστημίου Aθηνών A Π O Σ T O Λ H E P Γ A Σ I Ω N Oι εργασίες που αποστέλλονται (με ταχυδρομικό φάκελλο και με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) πρέπει: να μην έχουν δημοσιευτεί σε άλλο έντυπο ή ηλεκτρονικό περιοδικό ή βιβλίο. να μην έχουν έκταση μεγαλύτερη από δακτυλογραφημένες σελίδες. να συνοδεύονται υποχρεωτικά από CD, να είναι διορθωμένες και το ηλεκτρο νικό αρχείο να είναι ίδιο με τα εκτυπωμένα δοκίμια. Nα ακολουθούνται οι εξής προδιαγραφές στη βιβλιογραφία: αναφέρεται αλφαβητικά το Eπώ νυμο - Όνομα συγγραφέα (με πεζά στοιχεία) και ακολουθούν ο τίτλος του βιβλίου ή άρθρου (με πλάγια στοιχεία), ο εκδότης, ο τόπος και ο χρόνος έκδοσης (με όρθια στοιχεία). να αναγράφουν τα πλήρη στοιχεία του αποστολέα: Oνοματεπώνυμο, ιδιότητα, διεύθυνση, τηλέφωνο, .

5 N E A Π A I Δ E I A «Διαβούλευση» για τη νέα δομή του Λυκείου Μετά από μια εξαετία ποικίλων προσχηματικών προτάσεων διαλόγου για τις αλλαγές στο Λύκειο φθάσαμε σε οριακό σημείο. Το Λύκειο έχει απαξιωθεί πλήρως ως εκπαιδευτική βαθμίδα ενώ κύριο ζήτημα της ελληνικής κοινωνίας είναι η αύξηση ή μείωση των βάσεων εισαγωγής στις Ανώτατες και Ανώτερες Σχολές. Όταν μάλιστα οι βάσεις αυτές τείνουν προς το μηδέν, όπως φέτος, εμφανίζονται διάφοροι ανησυχούντες υποκριτικά για το επίπεδο της εκπαίδευσής μας. Σ αυτό το κλίμα το Υπουργείο Παιδείας συγκρότησε μια επιτροπή από εκπαιδευτικούς-επιστήμονες της εκπαιδευτικής πράξης οι οποίοι, αφού μελέτησαν τις προτάσεις άλλων επιτροπών, των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εκπαιδευτικών (κυρίως της ΠΟΣΔΕΠ) και μεμονωμένων επιστημόνων, κατέληξαν σε μια συγκεκριμένη πρόταση για τη δομή του νέου Λυ κείου. Η πρόταση αυτή έχει ακόμη ως βάση και παλαιότερες μεταρρυθμιστικές προτάσεις που δεν υλοποιήθηαν (π.χ. την περίοδο του Γ. Αρσένη) αλλά κυρίως στηρίζεται στη διεθνή εμπειρία αλλά και στο εφαρμοσμένο πρόγραμμα του International Baccalaureat. Baσίζεται στη λογική της μείωσης του αριθμού των υποχρεωτικών μαθημάτων σε τέσσερα (4), προτάσσει τη δυνατότητα επιλογής μαθημάτων από ομοειδείς ομάδες γνωστικών αντικειμένων, εντάσσει την άθληση και την αισθητική αγωγή σ όλες τις τάξεις του Λυκείου. Παράλληλα προωθεί την καθιέρωση της επιστημονικής εργασίας σε κάθε τάξη με την επιλογή συμβούλου-καθηγητή καθώς και την καθιέρωση του προσωπικού φακέλλου ως εναλλακτικού τρόπου αξιολόγησης. Όσον αφορά το ζήτημα της πρόσβασης στα Πανεπιστήμια προτείνεται η καθιέρωση συντελεστών στα μαθήματα που θεωρούνται μαθήματα βαρύτητας για κάθε Σχολή, η εισαγωγή φοιτητών όχι σε Τμήμα αλλά σε Σχολή ή Πανεπιστήμιο κ.ά. 5

6 NEA ΠΑΙΔΕΙΑ Κανείς θεωρητικά δεν μπορεί να διαφωνεί με παρόμοιες προτάσεις. Επειδή, όμως, ανάλογες «μεταρρυθμιστικές» πρωτοβουλίες στο παρελθόν πρότειναν παρόμοια πράγματα τα οποία ουδέποτε εφαρμόστηκαν στην εκπαίδευση, καλό είναι να επισημάνουμε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μια επιτυχή, αυτή τη φορά, αναβάθμιση του Λυκείου. Τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά γιατί για την Α Λυκείου του επόμενου σχολικού έτους πρέπει να ετοιμαστούν νεά αναλυτικά προγράμματα και νέο διδακτικό υλικό το οποίο απαιτεί χρονοβόρες διαδικασίες ακόμα κι αν θεσμοθετηθεί (επιτέλους!) η κατάργηση του μοναδικού σχολικού εγχειριδίου. Παράλληλα χρειάζεται από την ερχόμενη άνοιξη η ουσιαστική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που θα διδάξουν στην Α Λυκείου ιδιαίτερα στην εισαγωγή καινοτομιών όπως η σύνταξη επιστημονικής εργασίας από τους μαθητές καθώς και η αξιολόγησή τους βάσει του προσωπικού φακέλλου. Όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν με επικοινωνιακού χαρακτήρα δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας αλλά απαιτούν σαφές και συγκροτημένο επιστημονικό σχέδιο το οποίο προϋποθέτει σοβαρότητα και μεθοδικότητα στην εφαρμογή του, ουσιαστική ενημέρωση των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Ο χρόνος είναι λίγος και υπάρχει ο κίνδυνος να βιώσουμε μια ακόμη πρόχειρη εφαρμογή «μεταρρυθμίσεων» η οποία θα καταλήξει σε νέα αποτυχία. Αυτό δέν το αντέχουμε πλέον ως κοινωνία και ως πολίτες και η αντίδρασή μας προς τους υπεύθυνους δεν θα έχει προηγούμενο! ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ 6