Παραδοτέο 9 Οικονομοτεχνική διερεύνηση της δυνητικής ανταποδοτικότητας από τις διάφορες δραστηριότητες αναψυχής

Transcript

1 Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου Σύμπραξη: «Δ. Τσιάρας - Δ. Παλάσκας» Παραδοτέο 9 Οικονομοτεχνική διερεύνηση της δυνητικής ανταποδοτικότητας από τις διάφορες δραστηριότητες αναψυχής Υπεύθυνος σύνταξης: Σπύρος Γκατζογιάννης MSc. Οικονομολόγος Περιβαλ/γος Ιανουάριος, 2014

2

3 Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου: Σύμπραξη «Δ. Τσιάρας - Δ. Παλάσκας» Παραδοτέο 9: Οικονοµοτεχνική διερεύνηση της δυνητικής ανταποδοτικότητας από τις διάφορες δραστηριότητες αναψυχής Αρχείο: DELIVERABLE_9_Gatzogiannis_Spyros_v6.doc ΕΚ ΟΣΗ/ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ: 6.0 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Ιστοσελίδα έργου: Προτεινόµενη βιβλιογραφική αναφορά: Γκατζογιάννης, Σ Οικονομοτεχνική διερεύνηση της δυνητικής ανταποδοτικότητας από τις διάφορες δραστηριότητες αναψυχής. Παραδοτέο 9 του Έργου: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου Βιστωνίδας Ισμαρίδας. Αυτοτελής έκδοση, σελ. 28

4

5 Παραδοτέο 9: Οικονοµοτεχνική διερεύνηση της δυνητικής ανταποδοτικότητας από τις διάφορες δραστηριότητες αναψυχής Περιεχόµενα 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΓΙΑ ΤΟ Φ Παροχή ολοκληρωµένων προγραµµάτων οδικών περιηγήσεων Παροχή ολοκληρωµένων προγραµµάτων πλωτών περιηγήσεων Εναλλακτικά Σενάρια Χρησιµότητα Ανάλυσης Παροχή ολοκληρωµένων προγραµµάτων ποδηλατικών περιηγήσεων Παροχή ολοκληρωµένων προγραµµάτων ποδηλατικών περιηγήσεων Ανταποδοτικά έσοδα από άλλες δραστηριότητες Άλλες πιθανές πηγές ανταποδοτικών εσόδων ΤΡΟΠΟΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΕΣΟ ΩΝ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΙ ΙΚΟΤΕΡΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ Φ ΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΙΠΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ. 27 Κατάλογος Πινάκων Πίνακας 1: Υπολογισµός Μέσου Σταθερού κόστος οδικών περιηγήσεων... 5 Πίνακας 2: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης Πίνακας 3: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης Πίνακας 4: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης Πίνακας 5: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης Πίνακας 6: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης Πίνακας 7: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης Πίνακας 8: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης Πίνακας 9: Υπολογισµός Μέσου Σταθερού κόστος πλωτών περιηγήσεων Πίνακας 10:Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους πλωτής περιήγησης Πίνακας 11:Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους πλωτής περιήγησης Πίνακας 12: Μεταβολές µεταβλητών και επίπτωση στα έσοδα του Φ Πίνακας 13: Κόστος προµήθειας εξοπλισµού ποδηλατικών περιηγήσεων Πίνακας 14: Ενδεικτικός πίνακας αντιτίµων αναµνηστικών ειδών Πίνακας 15: Επίδραση µεταβλητών στα συνολικά έσοδα Πίνακας 16: Συνολική τουριστική δαπάνη στο ΕΠΑΜΑΘ Πίνακας 17: Υπολογισµός Κύκλου Εργασιών από οικοτουριστικές δραστηριότητες... 28

6 Κατάλογος ιαγραµµάτων ιάγραµµα 1: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης ιάγραµµα 2: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης ιάγραµµα 3: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης ιάγραµµα 4: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης ιάγραµµα 5: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης ιάγραµµα 6: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης ιάγραµµα 7: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης ιάγραµµα 8: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας πλωτής περιήγησης ιάγραµµα 9: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας πλωτής περιήγησης

7 ΣΥΝΟΨΗ Η περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, πέρα από την αξιόλογη περιβαλλοντική της πολυ-λειτουργική σηµασία, αποτελεί µια περιοχή µε σηµαντική οικονοµική δραστηριότητα και σηµαντικές επιπτώσεις στο εισόδηµα των κατοίκων. Μέσα στο Εθνικό Πάρκο δραστηριοποιούνται και συναλλάσσονται διάφοροι φορείς (ιδιωτικοί, δηµόσιοι) καθώς και πλήθος κατοίκων και µεµονωµένων ατόµων. Στο παρόν παραδοτέο γίνεται µια αρχική διερεύνηση της δυνητικής ανταποδοτικότητας που µπορεί να προκύψει από τις διάφορες δραστηριότητες αναψυχής, τόσο για τις τοπικές κοινωνίες και τους παραγωγικούς φορείς όσο και για τον ίδιο το Φορέα ιαχείρισης του πάρκου. Όσον αφορά την ανταποδοτικότητα ως προς το Φ., εξετάζονται διάφοροι τοµείς άµεσα σχετιζόµενοι µε τη λειτουργία της αναψυχής, στους οποίους θα µπορούσε να δραστηριοποιηθεί ο Φ. του ΕΠΑΜΑΘ, συµβάλλοντας έτσι στην αύξηση της επισκεψιµότητας και στην ανάπτυξη του τουρισµού αναψυχής της περιοχής, αποκοµίζοντας ταυτόχρονα πολλαπλά οφέλη για τον ίδιο το Φ. και συνεπώς για την ανάπτυξη του Ε.Π. γενικότερα. Ενδεικτικά, τα προτεινόµενα µέτρα (που αξιολογήθηκαν) αφορούν στην παροχή από την πλευρά του Φ. οργανωµένων εκδροµών ξεναγήσεων στα πλαίσια των «Ολοκληρωµένων προγραµµάτων περιηγήσεων των επισκεπτών εντός του Εθνικού Πάρκου» (ολοκληρωµένα πακέτα οδικών ξεναγήσεων, πλωτών ξεναγήσεων, ποδηλατικών διαδροµών), την αξιοποίηση του πάγιου εξοπλισµού του Φ., την πώληση εκδόσεων, εντύπων, αναµνηστικών δώρων κλπ., ενώ για κάθε προτεινόµενο µέτρο διερευνάται το κόστος υλοποίησης και τα δυνητικά ανταποδοτικά έσοδα που επιφέρει. Όσον αφορά τη µεθοδολογία αξιολόγησης, επειδή ο Φ.. δεν είναι κερδοσκοπικός οργανισµός δεν ακολουθήθηκε η τυπική διαδικασία της χρηµατοοικονοµικής ανάλυσης επενδυτικών σχεδίων αλλά, θεωρώντας ως δεδοµένο το ενδιαφέρον του Φ.. για ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αναψυχής στα όρια του Ε.Π. και τη συµβολή του στην αναπτυξιακή αυτή διαδικασία, οι προτεινόµενες δραστηριότητες αξιολογούνται ως προς την πλευρά του κόστους µε απώτερο στόχο να προσδιοριστεί το κατάλληλο αντίτιµο για τον επισκέπτη που θα εξασφαλίζει τη συνέχεια της εκάστοτε δραστηριότητας και στο µέλλον. Πρόσθετα εξετάζεται το Ειδικό Καθεστώς Λειτουργίας του Φ. και η εφικτότητα υλοποίησης των προτεινόµενων µέτρων κάτω από το ισχύον νοµοθετικό πλαίσιο. Επιπλέον εξετάζεται η δυνητική ανταποδοτικότητα της λειτουργίας της αναψυχής προς την τοπική κοινωνία (επιχειρήσεις, φορείς, κατοίκους) µέσα από τη διερεύνηση της συνολικής τουριστικής δαπάνης του ΕΠΑΜΑΘ και τον υπολογισµό του συνολικού κύκλου εργασιών που δηµιουργείται από τις οικοτουριστικές δραστηριότητες. 1

8 2

9 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, πέρα από την αξιόλογη περιβαλλοντική της πολυ-λειτουργική σηµασία, αποτελεί µια περιοχή µε σηµαντική οικονοµική δραστηριότητα και σηµαντικές επιπτώσεις στο εισόδηµα των κατοίκων. Μέσα στο Εθνικό Πάρκο δραστηριοποιούνται και συναλλάσσονται διάφοροι φορείς (ιδιωτικοί, δηµόσιοι) καθώς και πλήθος κατοίκων και µεµονωµένων ατόµων. Στο παρόν παραδοτέο γίνεται µια αρχική διερεύνηση της δυνητικής ανταποδοτικότητας που µπορεί να προκύψει από τις διάφορες δραστηριότητες αναψυχής, τόσο για τις τοπικές κοινωνίες και τους παραγωγικούς φορείς όσο και για τον ίδιο το Φορέα ιαχείρισης του πάρκου. Στην Ενότητα 9.2 εξετάζεται το ενδεχόµενο δραστηριοποίησης του Φ. στα πλαίσια της προσφοράς υπηρεσιών αναψυχής, διερευνάται η οικονοµική αποδοτικότητα των προτεινόµενων µέτρων, καθώς και οι διάφορες εναλλακτικές (σενάρια) υλοποίησής τους. Στην Ενότητα 9.3 εξετάζεται το Ειδικό Καθεστώς Λειτουργίας του Φ. και η εφικτότητα υλοποίησης των προτεινόµενων µέτρων κάτω από το ισχύον νοµοθετικό πλαίσιο. Στην Ενότητα 9.4 εξετάζεται η δυνητική ανταποδοτικότητα της λειτουργίας της αναψυχής προς την τοπική κοινωνία (επιχειρήσεις, φορείς, κατοίκους). 1.2 ΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΓΙΑ ΤΟ Φ. Στην ενότητα αυτή εξετάζονται διάφοροι τοµείς άµεσα σχετιζόµενοι µε τη λειτουργία της αναψυχής, στους οποίους θα µπορούσε να δραστηριοποιηθεί ο Φ. του ΕΠΑΜΑΘ, συµβάλλοντας έτσι στην αύξηση της επισκεψιµότητας και στην ανάπτυξη του τουρισµού αναψυχής της περιοχής, αποκοµίζοντας ταυτόχρονα πολλαπλά οφέλη για τον ίδιο το Φ. και συνεπώς για την ανάπτυξη του Πάρκου γενικότερα. Ενδεικτικά, τα προτεινόµενα µέτρα αφορούν στην παροχή από την πλευρά του Φ. οργανωµένων εκδροµών ξεναγήσεων στα πλαίσια των «Ολοκληρωµένων προγραµµάτων περιηγήσεων των επισκεπτών εντός του Εθνικού Πάρκου», που περιγράφονται αναλυτικά στο Παραδοτέο 12, την αξιοποίηση του πάγιου εξοπλισµού του Φ., την πώληση εκδόσεων, εντύπων, αναµνηστικών δώρων κλπ., ενώ για κάθε προτεινόµενο µέτρο διερευνάται το κόστος υλοποίησης και τα δυνητικά ανταποδοτικά έσοδα που επιφέρει Παροχή ολοκληρωµένων προγραµµάτων οδικών περιηγήσεων. Στα πλαίσια της παρούσας µελέτης, η οµάδα έργου αφού κατέγραψε τα σηµεία ενδιαφέροντος (Παραδοτέο 2) και τις υπάρχουσες και προτεινόµενες διαδροµές (Παραδοτέο 3), σχεδίασε και προτείνει 7 µεγάλες ηµερήσιες οδικές περιηγήσεις. Οι περιηγήσεις αυτές µπορούν να γίνουν µε τη συνοδεία, καθοδήγηση και ξενάγηση στελεχών του Φορέα ιαχείρισης ή στελεχών άλλων, κατάλληλα καταρτισµένων και αδειοδοτηµένων φορέων της περιοχής, όπως ηµοτικές Επιχειρήσεις ή ιδιωτικά Γραφεία Τουρισµού ταξιδιωτικά πρακτορεία. Με αυτό τον τρόπο, ο Φ. κι οι άλλοι φορείς της περιοχής µπορούν να προσφέρουν ένα ολοκληρωµένο τουριστικό προϊόν, ενώ µπορούν να εξασφαλίσουν και µία επιπλέον πηγή εσόδων, ιδίως σε περιόδους µειωµένης τουριστικής ζήτησης (εκτός τουριστικής σαιζόν). Σύµφωνα, άλλωστε, µε την έρευνα που έχει διεξαχθεί (βλ. Παραδοτέο 1, πιν. 13), οι επισκέπτες δηλώνουν πρόθυµοι να καταβάλουν αντίτιµο για να τους παρέχονται ολοκληρωµένες ξεναγήσεις στην περιοχή. Παρακάτω εξετάζεται η βιωσιµότητα εµπλοκής του Φ. στην παροχή των αντίστοιχων υπηρεσιών. Τα 7 ολοκληρωµένα πακέτα οδικών περιηγήσεων (Παραδοτέο. 12) συνοψίζονται ως εξής: 3

10 Ηµερήσιες Οδικές Περιηγήσεις - Ξεναγήσεις α/α Περιοχή ιαδροµή Αφετηρία Κατάληξη Μήκος χωρίς παρακάµψεις Παρακάµψεις Συνολικό Μήκος Λιµνοθάλασσες υτικού έλτα Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Λαογραφικό Χωριό 1 υτικό έλτα Νέστου Νέστου Νέστου (Κεραµωτή) Ακόντισµα (Ν. Καρβάλη) Κέντρο Πληροφόρησης έλτα 2 υτικό έλτα Νέστου υτική Όχθη Νέστου Νέστου (Κεραµωτή) Τοξότες Τοξοτών Στενά Τοξότες Τοξότες Ανατολικό έλτα Ανατολικό έλτα Νέστου Τοξότες Άβδηρα Βιστωνίδας υτικές Λιµνοθάλασσες Βιστωνίδας Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος) Άβδηρα Βιστωνίδας Γύρος Βιστωνίδας Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος) Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος) Ισµαρίδας Λιµνοθάλασσες Ροδόπης και Ισµαρίδα Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος) Ίµερος Όσον αφορά τη διαδικασία αξιολόγησης, επειδή ο Φ.. δεν είναι κερδοσκοπικός οργανισµός, η διαδικασία αξιολόγησης δεν στοχεύει στην πρόβλεψη των µελλοντικών εισροών και εκροών µε σκοπό την αποτίµηση των ενεργειών του σαν ένα αυστηρά επενδυτικό σχέδιο, αλλά αντίστροφα. ηλαδή, θεωρώντας ως δεδοµένο το ενδιαφέρον του Φ.. για ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αναψυχής στα όρια του Ε.Π. και τη συµβολή του στην αναπτυξιακή αυτή διαδικασία, οι προτεινόµενες δραστηριότητες αξιολογούνται ως προς την πλευρά του κόστους (σταθερό, µεταβλητό, µέσο κόστος ανά υπηρεσία κλπ) µε απώτερο στόχο να αποτιµηθεί προσδιοριστεί το κατάλληλο αντίτιµο για τον επισκέπτη που θα εξασφαλίζει τη συνέχεια της εκάστοτε δραστηριότητας και στο µέλλον. Εάν από τις προτεινόµενες δράσεις προκύψουν επιπλέον (του κόστους) έσοδα, αυτά θα αξιοποιηθούν για κάλυψη άλλων απαραίτητων λειτουργικών δαπανών του φορέα ή για τη χρηµατοδότηση νέων δράσεων. Με βάση αυτή τη λογική, παρουσιάζεται παρακάτω η χρηµατοοικονοµική ανάλυση της εµπλοκής του Φ.. για την προσφορά εξ ολοκλήρου των ολοκληρωµένων πακέτων οδικών περιηγήσεων. ΠΑΡΑ ΟΧΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ: Για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του Εθνικού Πάρκου, ο Φ.. θα πρέπει να προµηθευτεί ένα αντίστοιχο µεταφορικό µέσο. Η πρόταση των µελετητών αφορά την προµήθεια επιβατηγού οχήµατος 9 θέσεων µε δυνατότητα επιλεκτικής κίνησης και στους 4 τροχούς (4Χ4 όχι τύπου SUV) για να µπορεί να ανταπεξέλθει και σε δύσκολες συνθήκες, τουλάχιστον κ.εκ. µε ιπποδύναµη τουλάχιστον 130 hp, και ανεκτά επίπεδα αναγραφόµενης επίσηµης εργοστασιακής κατανάλωσης (αστικός κύκλος <11,5 λίτρα / 100χλµ, υπεραστικός κύκλος <7,5 λίτρα / 100 χλµ, µικτός κύκλος < 9 λίτρα/100 χλµ) µε αποκλειστική χρήση καυσίµου το πετρέλαιο. Το κόστος ενός τέτοιου τύπου και βασικών προδιαγραφών µεταφορικό µέσο υπολογίζεται σε ευρώ. Η αξιολόγηση της κάθε διαδροµής έγινε µε παρόµοια µεν διαδικασία αλλά, παρόλο που χρησιµοποιήθηκε η απόκτηση ενός ίδιου τύπου οχήµατος και συνεπώς θα µπορούσε αυτό να χρησιµοποιηθεί για την εξυπηρέτηση διαφορετικών διαδροµών, το συνολικό κόστος απόκτησης συντήρησης κλπ (σταθερά κόστη) προστέθηκε συνολικά σε κάθε διαδροµή, ώστε να αξιολογηθούν αυτές αρχικά ως ανεξάρτητες. Σε κάθε διαδροµή προβλέπεται η ενασχόληση 2 ατόµων, 1 άτοµο ως οδηγός του οχήµατος και 1 άτοµο ως ξεναγός συνοδός. Σε όσα µεγέθη κρίθηκε σκόπιµο, οι προβλέψεις λαµβάνουν υπόψη και την αύξηση του γενικότερου επιπέδου των τιµών ( πληθωρισµό), ο οποίος υπολογίστηκε στο 1 % περίπου, σύµφωνα και µε τις προβλέψεις της Στατιστικής Υπηρεσίας και τους στόχους της οικονοµικής πολιτικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αξιολόγηση έγινε σε χρονικό ορίζοντα 10ετίας, Κατά τον υπολογισµό των µεγεθών σε τρέχουσες τιµές ( Παρούσα Αξία ) χρησιµοποιήθηκε επιτόκιο προεξόφλησης 3%. Τα παραπάνω µεγέθη είναι διεθνώς αποδεκτά στη βιβλιογραφία, για τέτοιου είδους χρηµατοοικονοµικές αναλύσεις σε περιβαλλοντικά έργα. 4

11 Όσον αφορά τις αποσβέσεις, ο υπολογισµός τους κρίνεται απαραίτητος σε κάθε δραστηριότητα χρήσης πάγιου εξοπλισµού για να απεικονίσει τη φθορά του παγίου και για να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηµατοροή (αποτελούν «εικονικό» έξοδο και όχι πραγµατική ταµειακή εκροή), που θα επιτρέπει την αντικατάσταση του εξοπλισµού στο τέλος της ωφέλιµης ζωής του πάγιου περιουσιακού της στοιχείου (εξοπλισµός, µεταφορικά µέσα κλπ), µε σκοπό τη συνέχιση της παρεχόµενης υπηρεσίας στην οποία αυτός συντελεί (πχ πακέτο περιήγησης). Όσον αφορά το επίπεδο χρήσης του εξοπλισµού, έγινε µια πρόβλεψη, η οποία και διατηρήθηκε σταθερή στην αξιολόγηση και των 7 διαδροµών, κατά την οποία προβλέπεται αυτός να αξιοποιηθεί σε ένα αρχικά χαµηλό βαθµό (22%) και σταδιακά (µε την αύξηση των επισκεπτών και προβολή των υπηρεσιών του Φ. ) να ανέλθει σταδιακά στο 55% (200 ηµέρες το χρόνο), το οποίο κρίνεται µέγιστο βάση των καιρικών συνθηκών και του αντίστοιχου τουριστικού ενδιαφέροντος στην περιοχή κατά τη διάρκεια του έτους. Με βάση τις παραπάνω παραδοχές εκτιµήθηκε το συνολικό σταθερό κόστος χρήσης του εξοπλισµού και υπολογίστηκε το αντίστοιχο µέσο σταθερό κόστος ανά διαδροµή (εναλλακτικά, ανά µέρα χρήσης βάσει του προβλεπόµενου βαθµού αξιοποίησης), το οποίο είναι ανεξάρτητο από τη διαδροµή στην οποία τελικώς θα χρησιµοποιηθεί ο εξοπλισµός και συνεπώς είναι κοινό για το σύνολο των επτά προτεινόµενων διαδροµών. Στοιχεία Κόστους Αγορά οχήµατος ,0 Τέλη κυκλοφορίας 1.000,0 Ασφάλεια 700,0 Κατανάλωση/χλµ λιτρα/100 χλµ 11,0 Τιµή καυσίµου /λίτρο 1,3 Οδηγός / ηµέρα 45,0 Ξεναγός / ηµέρα 35,0 Απόσβεση Σταθερό % αξίας κτήσης 10% Ωφέλιµος χρόνος έτη 10 Πίνακας 1: Υπολογισµός Μέσου Σταθερού κόστος οδικών περιηγήσεων Μ.Μ Σύνολα Σταθερό κόστος Αγοράς Απόσβεσης Τέλη κυκλοφορίας Ασφάλειας Συντήρησης Σύνολο Παρούσα Αξία Μέσο ετήσιο σταθερό κόστος / διαδροµή (σε τρέχουσες τιµές) Μέσο σταθερό κόστος /διαδροµή 70,36 Με δεδοµένο το επίπεδο αξιοποίησης του εξοπλισµού, βλέπουµε πως το Μέσο Σταθερό Κόστος / διαδροµή ανέρχεται σε 70,36 ευρώ. Το ποσό αυτό είναι σταθερό και ανεξάρτητο από το πακέτο οδικής ξενάγησης στο οποίο θα χρησιµοποιηθεί ο εξοπλισµός εν τέλει, αρκεί να µην µεταβληθούν συνολικά οι µέρες χρήσης (βαθµός αξιοποίησης) αυτού συνολικά. Τα παραπάνω στοιχεία χρησιµοποιήθηκαν στη συνέχεια, σε συνδυασµό µε τα µεταβλητά στοιχεία κόστους ανά διαδροµή, ώστε να γίνει πρόβλεψη του αντιτίµου του οποίου θα πρέπει να εισπράττει ο Φ.. για να καλύψει το κόστος της παρεχόµενης υπηρεσίας. 5

12 1. Λιµνοθάλασσες υτικού έλτα Νέστου Αφετηρία: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Κατάληξη: Ακόντισµα (Ν. Καρβάλη) Σταθµοί: Αγίασµα, Ποντολίβαδο Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): 50,3 χλµ Μέση διάρκεια: 4 ώρες Πίνακας 2: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης 1 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 22% 26% 32% 38% 44% 49% 52% 55% 55% 55% Οδηγός (1/2 X ηµερήσιο κόστος) 22, Ξεναγός (1/2 X ηµερήσιο κόστος) 17, Κατανάλωση 11, Σύνολο Παρούσα Αξία Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 42,94 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ Παρούσα Αξία Μέσο ετήσιο µεταβλητό κόστος / διαδροµή (σε τρέχουσες τιµές) Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή 113,3 Με βάση τα παραπάνω προκύπτει το Μέσο Συνολικό Κόστος για το Φ. για την παροχή του εν λόγω ολοκληρωµένου πακέτου περιήγησης και το οποίο ανέρχεται περίπου σε 113,30 ευρώ. Για να µπορέσει να µεταβιβάσει ο Φ.. το κόστος αυτό στους επισκέπτες χρήστες της υπηρεσίας θα πρέπει να λάβει υπόψη του τον αριθµό των συµµετεχόντων σε κάθε διαδροµή ώστε να υπολογισθεί το κόστος συµµετοχής του καθενός. Στο ιάγραµµα που ακολουθεί παρουσιάζεται η εκτίµηση του αντιτίµου που θα πρέπει να επιβαρυνθεί ο κάθε χρήστης της υπηρεσίας σε σχέση µε τον αριθµό των συµµετεχόντων. Προφανώς το µέγιστο των συµµετοχών ανά διαδροµή είναι 7 εφόσον το όχηµα είναι 9θεσιο και 2 θέσεις καταλαµβάνουν ο οδηγός και ο ξεναγός. 6

13 Αντίτιµο διαδροµής Σχέση Αριθµού επιβατών /Αντιτίµου Αντίτιµο Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 1: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης 1 Από το παραπάνω ιάγραµµα διαπιστώνουµε πως µε τον ελάχιστο αριθµό επιβατών (έστω 2) το αντίτιµο της υπηρεσίας θα πρέπει να ανέλθει στα 57 ευρώ ανά συµµετοχή, ενώ στο ιδανικό σενάριο της πλήρους κάλυψης των θέσεων (επτά), το αντίτιµο ανέρχεται σε 16 ευρώ ανά συµµετοχή. Ο τρόπος αξιοποίησης του παραπάνω ιαγράµµατος εξαρτάται από την «τιµολογιακή» πολιτική που θέλει να ακολουθήσει ο Φ. για την εκάστοτε διαδροµή. Πχ ο Φ. θα µπορούσε να ανακοινώσει το συνολικό κόστος της παρεχόµενης υπηρεσίας ανά διαδροµή και οι δυνητικοί χρήστες να µοιράζονται το αντίτιµο αυτού. Εναλλακτικά, ο Φ. µπορεί να καθορίσει ένα ενδεικτικό αρχικό αντίτιµο ανά συµµετοχή (βάσει προβλέψεων πληρότητας) και στην πορεία (επόµενο έτος) να προσαρµοστεί αυτό στη βάση των πραγµατικών στατιστικών δεδοµένων πληρότητας και ανανεωµένων προβλέψεων βασισµένων σε πραγµατικά δεδοµένα προσέλκυσης των επισκεπτών στη χρήση της παρεχόµενης υπηρεσίας. Με την ίδια λογική ερµηνεύονται και τα αποτελέσµατα των άλλων προτεινόµενων ολοκληρωµένων οδικών περιηγήσεων που παρουσιάζονται στη συνέχεια. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: 2. υτική Όχθη Νέστου Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Τοξότες Χρυσούπολη, Ν. Ξεριάς, Παράδεισος Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): Μέση διάρκεια: 8 ώρες 66 χλµ 7

14 Πίνακας 3: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης 2 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 22% 26% 32% 38% 44% 49% 52% 55% 55% 55% Οδηγός (Ηµερήσια κόστος) 45, Ξεναγός 35, Κατανάλωση 11, Σύνολο Παρούσα Αξία Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 107 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ Παρούσα Αξία Μέσο ετήσιο µεταβλητό κόστος / διαδροµή (σε τρέχουσες τιµές) Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή 177 Σχέση Αριθµού επιβατών / Αντιτίµου 100 Αντίτιµο διαδροµής Αν Αντίτιµο Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 2: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης 2 3.Τοξότες Στενά Νέστου Αφετηρία: Τοξότες Κατάληξη: Τοξότες Συνολικό µήκος διαδροµών: 22,2 χλµ (χωρίς το µονοπάτι στα Στενά κι τις επιστροφές) Μέση διάρκεια: 1 η διαδροµή: 1 ώρα ως είσοδο Στενών, 4 ώρες περίπου πεζοπορία 2 η διαδροµή: 1 ώρα ως Θέση Θέας 3 η διαδροµή: 2 ώρες 8

15 Πίνακας 4: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης 3 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 22% 26% 32% 38% 44% 49% 52% 55% 55% 55% Οδηγός (Ηµερήσια κόστος * 3/4) 33, Ξεναγός (Ηµερήσια κόστος * 3/4) 26, Κατανάλωση 11, Σύνολο Παρούσα Αξία Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 60 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ Παρούσα Αξία Μέσο ετήσιο µεταβλητό κόστος / διαδροµή (σε τρέχουσες τιµές) Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή Σχέση Αριθµού επιβατών / Αντιτίµου 80 Αντίτιµο διαδροµής Αντίτιµο Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 3: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης 3 4. Ανατολικό έλτα Νέστου Αφετηρία: Τοξότες Κατάληξη: Άβδηρα Σταθµοί: ασοχώρι Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): 100,9 χλµ Μέση διάρκεια: 8 ώρες Πίνακας 5: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης 4 9

16 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 22% 26% 32% 38% 44% 49% 52% 55% 55% 55% Οδηγός (Ηµερήσια κόστος) 45, Ξεναγός (Ηµερήσια κόστος) 35, Κατανάλωση 11, Σύνολο Παρούσα Αξία ΠΑ Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 128 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ Παρούσα Αξία Μέσο ετήσιο µεταβλητό κόστος / διαδροµή (σε τρέχουσες τιµές) (σε τρεχ. Τιµές) Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή 198 Σχέση Αριθµού επιβατών / Αντιτίµου Αντίτιµο διαδροµής 150,00 100,00 50, Αντίτιµο 99,14 66,09 49,57 39,66 33,05 28,33 Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 4: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης 4 5. υτικές Λιµνοθάλασσες Βιστωνίδας Αφετηρία: Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος) Κατάληξη: Άβδηρα Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): 41,3 χλµ Μέση διάρκεια: 4 ώρες Πίνακας 6: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης 5 10

17 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 22% 26% 32% 38% 44% 49% 52% 55% 55% 55% Οδηγός (1/2 X ηµερήσιο κόστος) 22, Ξεναγός (1/2 X ηµερήσιο κόστος) 17, Κατανάλωση 11, Σύνολο Παρούσα Αξία Π.Αξία Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 46 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ Παρούσα Αξία Μέσο ετήσιο µεταβλητό κόστος / διαδροµή (σε τρέχουσες τιµές) Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή 116 Σχέση Αριθµού επιβατών /Αντιτίµου 80 Αντίτιµο διαδροµής Αντίτιµο Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 5: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης 5 6. Γύρος Βιστωνίδας Αφετηρία: Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος) Κατάληξη: Πόρτο Λάγος Σταθµοί: Πολύανθο, Ίασµος, Αµαξάδες Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): 79,1 χλµ Μέση διάρκεια: 8 ώρες 11

18 Πίνακας 7: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης 6 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 22% 26% 32% 38% 44% 49% 52% 55% 55% 55% Οδηγός (Ηµερήσια κόστος) 45, Ξεναγός (Ηµερήσια κόστος) 35, Κατανάλωση 11, Σύνολο Παρούσα Αξία ΠΑ Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 115 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ Παρούσα Αξία Μέσο ετήσιο µεταβλητό κόστος / διαδροµή (σε τρέχουσες τιµές) Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή 185 Σχέση Αριθµού επιβατών / Αντιτίµου 100 Αντίτιµο διαδροµής Εισητήριο Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 6: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης 6 7.Λιµνοθάλασσες Ροδόπης και Λίµνη Ισµαρίδα Αφετηρία: Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος) Κατάληξη: Ίµερος Σταθµοί: Φανάρι, Αρωγή, Μέση, Γλυφάδα, Παγούρια Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): 120,5 χλµ Μέση διάρκεια: 10 ώρες 12

19 Πίνακας 8: Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους οδικής περιήγησης 7 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 22% 26% 32% 38% 44% 49% 52% 55% 55% 55% Οδηγός (Ηµερήσια κόστος χ 1,25) 56, Ξεναγός (Ηµερήσια κόστος χ 1,25) 43, Κατανάλωση 11, Σύνολο Παρούσα Αξία ΠΑ Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 175 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ Παρούσα Αξία Μέσο ετήσιο µεταβλητό κόστος / διαδροµή (σε τρέχουσες τιµές) Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή 245 Σχέση Αριθµού επιβατών /Αντιτίµου 150 Αντίτιµο διαδροµής Αντίτιµο Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 7: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας οδικής περιήγησης Παροχή ολοκληρωµένων προγραµµάτων πλωτών περιηγήσεων. Σύµφωνα και µε το Παραδοτέο 12, εκτός των οδικών περιηγήσεων, η οµάδα µελέτης πρότεινε και 2 θαλάσσιες διαδροµές στα πλαίσια των ολοκληρωµένων προγραµµάτων περιηγήσεων των επισκεπτών στο ΕΠΑΜΑΘ. Σε αναλογία µε τις οδικές περιηγήσεις αξιολογήθηκε εδώ η βιωσιµότητα και η ανταποδοτικότητα της εµπλοκής του Φ στην εξ ολοκλήρου παροχή της εν λόγω υπηρεσίας στους επισκέπτες. Οι βασικές παραδοχές της χρηµατοοικονοµικής ανάλυσης που προαναφέρθηκαν ισχύουν και για την αξιολόγηση των πλωτών διαδροµών, µε ορισµένες διαφοροποιήσεις. Για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του Εθνικού Πάρκου και την παροχή της πλωτής ξενάγησης ο Φ.. θα πρέπει να προµηθευτεί ένα αντίστοιχο πλωτό µεταφορικό µέσο. Η πρόταση των µελετητών αφορά στην προµήθεια ενός 10 µέτρου αξονικού σκάφους µε κινητήρα καύσης πετρελαίου ισχύος τουλάχιστον 300 ίππων µε µέγιστη ταχύτητα περίπου 20 µίλια/ώρα και κατανάλωση που να µην ξεπερνά το 1,5 λίτρο /ναυτικό µίλι. Το κόστος 13

20 ενός τέτοιου τύπου και βασικών προδιαγραφών τουριστικού σκάφους υπολογίζεται σε ευρώ. Σε κάθε θαλάσσια διαδροµή προβλέπεται η ενασχόληση 2 ατόµων, 1 άτοµο ως οδηγός χειριστής του σκάφους και 1 άτοµο ως ξεναγός συνοδός. Όσον αφορά το επίπεδο χρήσης του εξοπλισµού, έγινε µια πρόβλεψη, η οποία και διατηρήθηκε σταθερή στην αξιολόγηση και των 2 διαδροµών, κατά την οποία προβλέπεται αυτός να αξιοποιηθεί σε ένα αρχικά χαµηλό βαθµό (11%) και σταδιακά (µε την αύξηση των επισκεπτών και προβολή των υπηρεσιών του Φ. ) να ανέλθει σταδιακά στο 22% (80 ηµέρες το χρόνο), το οποίο κρίνεται µέγιστο βάση των καιρικών συνθηκών και του αντίστοιχου τουριστικού ενδιαφέροντος στην περιοχή κατά τη διάρκεια του έτους. Με βάση τις παραπάνω παραδοχές εκτιµήθηκε το συνολικό σταθερό κόστος χρήσης του εξοπλισµού (σκάφος) και υπολογίστηκε το αντίστοιχο µέσο σταθερό κόστος ανά διαδροµή (εναλλακτικά ανά ηµέρα χρήσης βάση του προβλεπόµενου βαθµού αξιοποίησης), το οποίο είναι ανεξάρτητο από τη διαδροµή που τελικά θα χρησιµοποιηθεί ο εξοπλισµός και συνεπώς είναι κοινό και για τις δύο προτεινόµενες θαλάσσιες διαδροµών. Στη συνέχεια, ακολουθεί η χρηµατοοικονοµική ανάλυση: Αρχικά υπολογίστηκε το σταθερό κόστος χρήσης του σκάφους και συνεπώς το σταθερό κόστος ανά θαλάσσια διαδροµή, το οποίο ανέρχεται σε 169 ευρώ / θαλάσσια διαδροµή (µε δεδοµένο το βαθµό αξιοποίησης) και το οποίο διατηρείται σταθερό και προστίθεται στο µεταβλητό κόστος εκάστοτε διαδροµής για τον υπολογισµό του µέση συνολικού κόστους αυτής. Πίνακας 9: Υπολογισµός Μέσου Σταθερού κόστος πλωτών περιηγήσεων Κόστη Αγορά σκάφους ,0 Ασφάλεια 1.000,0 Κατανάλωση/χλµ λιτρα/ναυτικό µίλι 1,5 Τιµή καυσίµου /λίτρο 1,3 Χειριστής / ηµέρα 50,0 Ξεναγός / ηµέρα 35,0 Λοιπός εξοπλισµός 1ο έτος 20%, 2ο εως 5ο έτος 10%, υπόλοιπα Απόσβεση έτη 5% Χρόνος Απόσβεσης έτη 22,6 Μ.Μ Σύνολα Σταθερό κόστος Αγοράς Απόσβεσης Ασφάλειας Συντήρησης Σύνολο ΠΑ Μέσο σταθερό κόστος /διαδροµή Θαλάσσια διαδροµή στα παράλια του ΕΠΑΜΑΘ µε αφετηρία την Κεραµωτή Αφετηρία: Κατάληξη: Κεντρική Σταθµοί: Λιµάνι Κεραµωτής Λιµάνι Ίµερου Σκάλα Αβδήρων, Πόρτο Λάγος, Φανάρι Σύντοµη περιγραφή: Πλωτή, θαλάσσια διαδροµή κατά µήκος των παράλιων του ΕΠΑΜΘ, µε αφετηρία την Κεραµωτή. 14

21 Συνολικό µήκος: Μέση διάρκεια: 4 ώρες Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, καλοκαίρι 86,5 χλµ ή 46,7 ναυτικά µίλια Πίνακας 10:Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους πλωτής περιήγησης 1 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 11% 13% 16% 22% 22% 22% 22% 22% 22% 22% Χειριστής (Ηµερήσιο κόστος) 50, Ξεναγός (ηµερήσιο κόστος) 35, Κατανάλωση 1, Σύνολο ΠΑ Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 166 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑ Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή 335 Σχέση Αριθµού επιβατών /Αντιτίµου Αντίτιµο διαδροµής Αντίτιµο Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 8: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας πλωτής περιήγησης 1 2. υτική θαλάσσια διαδροµή στα παράλια του ΕΠΑΜΘ µε αφετηρία το Πόρτο Λάγος Αφετηρία: Πόρτο Λάγος Κατάληξη: Λιµάνι Κεραµωτής Κεντρική Σταθµοί: Σκάλα Αβδήρων Συνολικό µήκος: 53,6 χλµ ή 28,9 ναυτικά µίλια Μέση διάρκεια: 3 ώρες 15

22 Πίνακας 11:Υπολογισµός Μέσου Μεταβλητού και συνολικού κόστους πλωτής περιήγησης 2 Μεταβλητό Κόστος Σύνολα Συν ηµερών / έτος ηµερες Βαθµός αξιοποίησης % 11% 13% 16% 22% 22% 22% 22% 22% 22% 22% Χειριστής (Ηµερήσιο κόστος) 50, Ξεναγός (ηµερήσιο κόστος) 35, Κατανάλωση 1, Σύνολο ΠΑ Μέσο µεταβλητό κόστος /διαδροµή / διαδροµή 130 ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑ Μέσο συνολικό κόστος /διαδροµή 299 Σχέση Αριθµού επιβατών / Αντιτίµου Αντίτιµο διαδροµής Αντίτιµο Μέση Πληρότητα (Αρ.επιβατών) ιάγραµµα 9: Υπολογισµός αντιτίµου βάση πληρότητας πλωτής περιήγησης 2 Σύµφωνα µε τα παραπάνω το µέσο συνολικό κόστος ανά θαλάσσια διαδροµή ανέρχεται σε 335 ευρώ για την προτεινόµενη ιαδροµή 1 και 299 για τη ιαδροµή 2 και αυτό αποτελεί το κόστος που θα πρέπει να µεταβιβαστεί στους επισκέπτες ανάλογα µε των αριθµό των συµµετοχών ανά διαδροµή και τις σχετικές αποφάσεις του φορέα για τον προσδιορισµού του εύλογου αντιτίµου συµµετοχής στο ολοκληρωµένο πακέτο θαλάσσιας περιήγησης Εναλλακτικά Σενάρια Χρησιµότητα Ανάλυσης Η χρησιµότητα της χρηµατοοικονοµικής ανάλυσης της δραστηριοποίησης του Φ.. στην παροχή ολοκληρωµένων πακέτων ξενάγησης (οδικών, πλωτών) µε τη µορφή που παρουσιάστηκε, αποτελεί ένα πολύ χρήσιµο εργαλείο λήψης αποφάσεων για το Φ.. σε περίπτωση απόφασης εµπλοκής του. Συγκεκριµένα, η χρησιµότητα της ανάλυσης εστιάζεται στον καθορισµό του ελάχιστους ύψους του αντιτίµου που θα πρέπει να επιβαρύνεται ο επισκέπτης χρήστης των υπηρεσιών ώστε ο Φ.. να µπορεί να καλύψει το συνολικό κόστος της δραστηριοποίησης του στον εν λόγω τοµέα και στην εκάστοτε διαδροµή. Έµµεσα η ανάλυση προσδιορίζει το «νεκρό σηµείο» λειτουργίας του Φ., για την εν λόγω δραστηριότητα. Παρακάτω εξετάζεται το ύψος και η ανταποδοτικότητα ως προς τα έσοδα του Φ.. σε περίπτωση µεταβολής των βασικών µεταβλητών της ανάλυσης. Σαν πρότυπη διαδροµή επιλέχθηκε το προτεινόµενο πακέτο οδικής περιήγησης Νο 4 : Ανατολικό έλτα Νέστου 16

23 Με µια απλουστευµένη µορφή ανάλυσης, πάντα εκφρασµένη σε σηµερινές τιµές (παρούσα αξία), θεωρώντας δεδοµένο το µέσο συνολικό κόστος / διαδροµή καθώς και την ποσοστιαία κατανοµή των επισκεπτών µεταξύ των ετών (άρα και το σύνολο των διαδροµών) (βλ παραδοχές της ανάλυσης παραπάνω) παρουσιάζονται παρακάτω 3 εναλλακτικά σενάρια µεταβολής κατά 10% των 2 µεταβλητών καθορισµού των εσόδων (και συνεπώς και του αντίστοιχου κέρδους για το Φ. ) Πίνακας 12: Μεταβολές µεταβλητών και επίπτωση στα έσοδα του Φ Εισιτήριο Πληρότητα Σύνολο ιαδροµών Έσοδα Κόστος Κέρδος 39,66 5, ,63 5, ,66 5, ,66 4, Παρατηρούµε ότι για την υπό εξέταση υπηρεσία, εφόσον τα έσοδα είναι ανάλογα του γινοµένου της τιµής του εισιτηρίου επί τη µέση πληρότητα του οχήµατος, µια µεταβολή (αύξηση ή µείωση) πχ κατά 10% στην τιµή ή στη µέση πληρότητα επιφέρει αντίστοιχη µεταβολή και στα συνολικά έσοδα του φορέα. Στην περίπτωση που η µεταβολή αυτή είναι αύξηση, αυτό δηµιουργεί αντίστοιχο ποσοστιαίο κέρδος για το Φ.. Το Κέρδος (ή ζηµιά) του Πίνακα (βάση της ανάλυσης) αναφέρεται στη συνολική Καθαρή Παρούσα Αξία της υπό εξέτασης δραστηριότητας µε ορίζοντα 10ετίας. Η µέχρι τώρα ανάλυση εξετάζει την περίπτωση της εξ ολοκλήρου εµπλοκής του Φ.. στην παροχή των ολοκληρωµένων πακέτων ξεναγήσεων καθώς και την δυνητική ανταποδοτικότητα αυτής ως προς τα έσοδα του Φ.. Σε κάθε περίπτωση, για να δραστηριοποιηθεί ο Φ. θα πρέπει να «επενδύσει» ένα σχετικά µεγάλο αρχικό ποσό για την απόκτηση του απαραίτητου εξοπλισµού. Εναλλακτικά, ο Φ.. θα µπορούσε να εντάξει την προµήθεια αντίστοιχου εξοπλισµού σε κάποιο πρόγραµµα επιχορήγησης. Στην περίπτωση αυτή, όπως προβλέπεται συνήθως (πχ Πράσινο Ταµείο) δεν επιτρέπεται η δηµιουργία εσόδων από τη χρήση του εξοπλισµού που επιχορηγείται (κατά την υποβολή των προτάσεων προς επιχορήγηση επισυνάπτεται και σχετική βεβαίωση περί µη δηµιουργίας και είσπραξης εσόδων). Σε ένα τέτοιο εναλλακτικό σενάριο, ο Φ. θα µπορεί να παρέχει την ολοκληρωµένη οδική περιήγηση εάν το κρίνει σκόπιµο, το σχετικό αντίτιµο όµως θα πρέπει να αντιπροσωπεύει µόνο την αξία των υπηρεσιών ξενάγησης (συνοδός) καθώς και το αντίτιµο της άδειας ξενάγησης που εξετάζεται σε άλλη παράγραφο του κεφαλαίου, αφού το κόστος του εξοπλισµού θα έχει καλυφθεί από την επιχορήγηση, ενώ οι µεταβλητές δαπάνες θα πρέπει να καλύπτονται από τον προϋπολογισµό του Φ.. Η σκοπιµότητα της ενασχόλησης του Φ.. στην περίπτωση αυτή εξαρτάται καθαρά από τη χρησιµότητα που προσδίδει στην εν λόγω δράση και κατά πόσο αυτή εξυπηρετεί και άλλους στόχους του φορέα, εφόσον η ανταποδοτικότητα αυτής ως προς τα έσοδα του δεν κρίνεται σηµαντική. 17

24 1.2.4 Παροχή ολοκληρωµένων προγραµµάτων ποδηλατικών περιηγήσεων. Στο Παραδοτέα 12, πέρα των οδικών και θαλάσσιων περιηγήσεων, προτείνονται και 2 ολοκληρωµένες ποδηλατικές περιηγήσεις. Ο Φ.. θα µπορούσε να δραστηριοποιηθεί ενεργά και σε αυτή τη δραστηριότητα της αναψυχής αποκοµίζοντας τα ανάλογα οφέλη. Συγκεκριµένα, προτείνεται η προµήθεια εξυπηρέτηση των επισκεπτών. ποδηλάτων και ποδηλατικού εξοπλισµού για την Πίνακας 13: Κόστος προµήθειας εξοπλισµού ποδηλατικών περιηγήσεων Είδος Τεµ. Κόστος / τεµ. Σύνολο Ποδήλατα Εξοπλισµός Ασφαλείας και βοηθητικός εξοπλισµός (κράνη, παγούρια, φουσκωτήρες κλπ) 16 (σετ) Εξοπλισµός Παρατήρησης (κυάλια) Εξοπλισµός µεταφοράς (τρεϊλορ) Σύνολο Ο παραπάνω εξοπλισµός θα κατανεµηθεί αντίστοιχα στα 2 Κέντρα Πληροφόρησης (Κεραµωτή και Πόρτο Λάγος) και θα διατίθεται στους επισκέπτες µε δύο εναλλακτικούς τρόπους, που αναφέρονται στη συνέχεια. Η δραστηριοποίηση του Φ.. στον εν λόγω τοµέα είναι προφανές πως έχει άµεσο στόχο να κάνει περισσότερη ελκυστική την προσέλευση των δυνητικών επισκεπτών τόσο στην ευρύτερη περιοχή του Ε.Π. όσο και στα Κέντρα Πληροφόρησης ειδικότερα, προσφέροντας τους ακόµη µια υπηρεσία δυνατότητα άθλησης και αναψυχής. Παράλληλα όµως η δραστηριότητα αυτή µπορεί να επιφέρει στο Φ. ανταποδοτικά έσοδα. Α) «Μίσθωση» εξοπλισµού σε ανεξάρτητους επισκέπτες Ο επισκέπτης του Πάρκου θα µπορεί να µισθώσει τον εξοπλισµό από το Κέντρο Πληροφόρησης για συγκεκριµένες ώρες για να περιηγηθεί και να αθληθεί στην γύρω περιοχή. Είναι προφανές πως για να µπορέσει να παραλάβει ο επισκέπτης το ποδήλατο και το σχετικό βοηθητικό εξοπλισµό, θα πρέπει να υπογραφεί ένα σχετικό συµφωνητικό σύµβαση, το οποίο θα αναγράφει κατ ελάχιστο τις υποχρεώσεις του χρήστη ως προς την ορθή χρήση και λειτουργία του εξοπλισµού καθώς και την έγκαιρη επιστροφή του. Παράλληλα ο Φ. θα πρέπει να δεσµεύει ένα συµβολικό ποσό (πχ 50 ευρώ) ως εγγύηση για τυχόν φθορές (ή απώλεια) του εξοπλισµού καθώς και κάποιο πιστοποιητικό έγγραφο (πχ ταυτότητα) για την εξασφάλιση επιστροφής του παρεχόµενου εξοπλισµού. Με βάση την εµπειρία από τη µέχρι σήµερα λειτουργία άλλων επιχειρήσεων στον κλάδο της ενοικίασης ποδηλάτων αλλά και την εκτίµηση του πλήθους των επισκεπτών στα Κ.Π. (Παραδοτέο 8,Πίνακας 1: Προεκτίµηση πλήθους επισκεπτών (οικοτουριστών) ανά επιµέρους κατηγορία δραστηριοτήτων αναψυχής) και καθορίζοντας ένα σχετικά χαµηλό ύψος (αντίτιµο) των ευρώ για 3-4 ώρες, υπολογίζεται ότι η εν λόγω δράση µπορεί να αποφέρει στο Φ.. ανταποδοτικά έσοδα της τάξης των 3-4 χιλ ευρώ ετησίως τα επόµενα έτη. Β) «Μίσθωση» εξοπλισµού σε οργανωµένες οµάδες (γκρουπ) Η παρεχόµενη υπηρεσία θα αφορά την µίσθωση από οργανωµένες οµάδες 6-8 ατόµων, µαζί µε το βοηθητικό εξοπλισµό ασφαλείας και παρατήρησης (κυάλια) και συνοδεία ξεναγού. Στην περίπτωση 18

25 αυτή, σκοπός της παρεχόµενης υπηρεσίας είναι η αξιοποίηση των 2 προτεινόµενων ποδηλατικών διαδροµών. Ο Φ. θα φροντίζει για τη µεταφορά των επισκεπτών και του εξοπλισµού στο σηµείοαφετηρία της επιλεχθείσας ποδηλατικής διαδροµής καθώς και για την επιστροφή αυτών από τον τερµατισµό πίσω στο Κ.Π. Με τον τρόπο αυτό θα παρέχεται στην οµάδα των επισκεπτών µια ολοκληρωµένη υπηρεσία αναψυχής - ποδηλατικής ξενάγησης. Η παροχή της εν λόγω υπηρεσίας δηµιουργεί επιπλέον κόστη στο Φ. (κόστος µεταφοράς επισκεπτών και ποδηλάτων, απασχόληση προσωπικού κλπ) το οποίο και πρέπει να ληφθεί υπόψη στον καθορισµό του αντιτίµου της εν λόγω υπηρεσίας. Με βάση τις παραδοχές της χρηµατοοικονοµικής ανάλυσης των άλλων πακέτων υπηρεσιών, το αντίτιµο για τον κάθε επισκέπτη χρήστη της εν λόγω υπηρεσίας, προτείνεται να καθοριστεί στα 35 ευρώ. Εκτιµώντας ένα αντίστοιχο αριθµό επισκεπτών χρηστών για την εν λόγω υπηρεσία, τα καθαρά έσοδα για το Φ. (αφαιρουµένου του κόστους που προαναφέρθηκε) εκτιµάται στο ύψος των 4 5 χιλ. ευρώ ετησίως για τα επόµενα έτη Ανταποδοτικά έσοδα από άλλες δραστηριότητες Παρακάτω εξετάζονται διάφορες ενέργειες και µέτρα που σχετίζονται άµεσα µε τη λειτουργία της αναψυχής στο ΕΠΑΜΑΘ και διερευνάται αρχικά η δυνητική ανταποδοτικότητα αυτών ως προς τα έσοδα του Φ. Α) Κυάλια µε κερµατοδέκτη. Προτείνεται η προµήθεια και εγκατάσταση 2 τεµαχίων κυαλιών µε κερµατοδέκτη. Οι ελάχιστες προδιαγραφές που θα πρέπει αυτά να πληρούν συνοψίζεται στα εξής: Σχεδιασµένα για τουριστική χρήση και ιδανικά για την απόλαυση πανοραµάτων κάνοντας προσιτά στα µάτια, µακρινά αντικείµενα Να διαθέτουν µεγάλους αντικειµενικούς φακούς (100 mm) που παρέχουν λαµπρές και ευκρινείς εικόνες. υνατότητα οπτικής µεγέθυνσης 25 χ Χρονοδιακόπτης λειτουργίας είτε µε παροχή εναλλασσόµενου ρεύµατος είτε µε µπαταρία επαναφορτιζόµενη 12V για αυτόνοµη χρήση. Εύκολη εγκατάσταση αλλά και µεταφορά και µετεγκατάσταση, αν χρειαστεί. Στιβαρή κατασκευή για αντοχή σε µηχανικές καταπονήσεις και αντοχή σε θερµοκρασία περιβάλλοντος από -10 ο C έως +40 ο C. Ρυθµιζόµενη διάρκεια θέασης (λεπτά της ώρας) µε εύκολο τρόπο. Ένα µέσο κόστος για την προµήθεια και εγκατάσταση των 2 κιαλιών µε κερµατοδέκτη (ένα σε κάθε Κέντρο Πληροφόρησης) υπολογίζεται περίπου στις ευρώ / τεµάχιο (ανάλογα τον κατασκευαστή, χώρα προέλευσης, λεπτοµερείς τεχνικές προδιαγραφές κλπ). Με τον εξοπλισµό αυτό ο Φ. δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να απολαύσει µε µια «γρήγορη» µατιά τη θέα και πολλά από τα πολύτιµα από αισθητικής και περιβαλλοντικής άποψης στοιχεία της περιοχής. Ταυτόχρονα όµως για τη χρήση της υπηρεσίας και τη λειτουργία του εξοπλισµού (αυτόµατη µέσω κερµατοδέκτη) ο Φ. αποκοµίζει έσοδα, τα οποία είναι ανάλογα της χρήσης του εξοπλισµού και του αντιτίµου που αυτός θα καθορίσει. Προτείνεται το αντίτιµο χρήσης να είναι στα 1 ευρώ (µε χρήση του ανάλογου κέρµατος) για χρονική διάρκεια περίπου 10 λεπτών, ώστε σε περίπτωση συνωστισµού να µπορούν να εξυπηρετηθούν και οι υπόλοιποι επισκέπτες. Η εκµετάλλευση του οπτικού αυτού εξοπλισµού από το Φ. προβλέπεται ότι µπορεί να επιφέρει έσοδα της τάξης των ευρώ κατά µέσο όρο ετησίως τα επόµενα χρόνια. Το ποσό αυτό υπολογίστηκε λαµβάνοντας υπόψη την επισκεψιµότητα των Κέντρων Πληροφόρησης (βλ. 19

26 Παραδοτέο 8) και την προβολή αυτής στο µέλλον, ενώ ένα µεγάλο ποσοστό των επισκεπτών (60%) προβλέπεται να κάνουν χρήση µιας φοράς τουλάχιστον του εξοπλισµού. (Πρόβλεψη επισκεπτών Κ.Π. x Αντίτιµο Χ 60 %) περίπου 3 χιλ ευρώ ετησίως Β) Πώληση εκδόσεων, αναµνηστικών κλπ. Τα Κέντρα Πληροφόρησης του Φ.. αποτελούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών ενώ ένα µεγάλο µέρος αυτών, φεύγοντας «ευχαριστηµένοι» από το πάρκο, επιθυµεί να έχει κάποιο αναµνηστικό στοιχείο από την περιοχή, είτε για προσωπική χρήση είτε για να το δωρίσει σε αγαπηµένα πρόσωπα. Στα πλαίσια αυτά, ο Φ. θα πρέπει στα Κέντρα Πληροφόρησης να παρέχει πληθώρα εναλλακτικών «προϊόντων» αναµνηστικών δώρων κλπ για την ικανοποίηση της ζήτησης των επισκεπτών, εφόσον η εν λόγω δραστηριότητα εξυπηρετεί τους σκοπούς διάδοσης και προβολής του Ε.Π. ενώ παράλληλα µπορεί να δηµιουργήσει ανταποδοτικά έσοδα για το Φ.. Ενδεικτικά αναµνηστικά δώρα και εκδόσεις που θα ήταν σκόπιµο να έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει ο επισκέπτης από τα Κέντρα Πληροφόρησης του Φ και που σχετίζονται άµεσα µε την περιοχή και την προσπάθεια διάδοσης και προβολής της ύπαρξης και σηµασίας του αποτελούν τα εξής: Πίνακας 14: Ενδεικτικός πίνακας αντιτίµων αναµνηστικών ειδών Είδος Μπλουζάκια µε διάφορα σχέδια και moto εµπνευσµένα από την περιοχή και κατ ελάχιστο το λογότυπο του Φ. Ενδεικτικό αντίτιµο 12 Φούτερ 23 Καπέλα τύπου τζόκευ 3 Καρτ ποστάλ µε χαρακτηριστικές εικόνες από το πάρκο 0,50 Εκδόσεις: Βιβλίο «Νέστος» 10 Βιβλίο «Ατλας» 10 Το 1 ο µου βιβλίο για πτηνά (παιδικό) 5 Τουριστικός χάρτης ΕΠΑΜΑΘ (πολυτελής έκδοση) 7. Με βάση τη µέχρι σήµερα εµπειρία από τις αντίστοιχες δράσεις και τις προβλέψεις για την επισκεψιµότητα των Κέντρων Πληροφόρησης, υπολογίζεται ότι οι παραπάνω ενέργειες µπορούν να αποφέρουν ανταποδοτικά έσοδα για το Φ. της τάξης των 4 5 χιλ ευρώ κατά µέσο όρο ετησίως για τα επόµενα πέντε έτη. Το αντίτιµο υπολογίστηκε περίπου στο διπλάσιο από το κόστος κτήσης αυτών από το Φ., ώστε να µπορεί να εξασφαλίσει ένα µέρος των δαπανών που σχετίζονται µε τη διαδικασία διάθεσης αυτών (απασχόληση προσωπικού στα Κέντρα Πληροφόρησης κλπ) Γ) Έσοδα από έκδοση εκπτωτικών κουπονιών για τις επιχειρήσεις εξυπηρέτησης του τουρισµού της περιοχής 20

27 Ο Φ.. θα πρέπει να συνεργάζεται στενά µε τις επιχειρήσεις εξυπηρέτησης του τουριστικού κοινού της περιοχής του Εθνικού Πάρκου και αυτό θα πρέπει να αποτυπώνεται σε κάθε επικοινωνία µε το κοινό. Έτσι, τόσο στα πλαίσια των ολοκληρωµένων τουριστικών διαδροµών που θα προσφέρει ο φορέας όσο και για τους ανεξάρτητους επισκέπτες, προτείνεται η έκδοση εκπτωτικών κουπονιών σε επιλεγµένες επιχειρήσεις της περιοχής. Οι ενδιαφερόµενες επιχειρήσεις θα ενηµερώνουν το Φ.. για τη χορήγηση ειδικής έκπτωσης για τους επισκέπτες κατόχους εκπτωτικών κουπονιών και ο Φ.. θα φροντίζει για την έκδοση και διακίνηση αυτών στο δυνητικό πελατολόγιο. Πρακτικά ο επισκέπτης θα µπορεί να «αποκτήσει» τα εκπτωτικά κουπόνια από τα Κέντρα Πληροφόρησης του Φ. έναντι κάποιου συµβολικού τιµήµατος (πχ 2 ευρώ). Το κόστος θεωρείται ιδιαίτερα ελκυστικό διότι ο κάτοχος του θα «ανταµειφτεί» για την απόκτηση τους κάνοντας χρήση των µε έκπτωση προσφερόµενων υπηρεσιών. Η έκδοση και πώληση εκπτωτικών κουπονιών από το Φ έχει τριπλό στόχο: τη δηµιουργία ανταποδοτικών εσόδων για το Φ.. από τη λειτουργία της αναψυχής για την κάλυψη άλλων λειτουργικών του εξόδων στα πλαίσια υλοποίησης των στόχων του. Υπολογίζεται ότι το µέτρο αυτό θα µπορούσε να αποφέρει έσοδα για το Φ. (βάση του προβλεπόµενου αριθµού επισκεπτών των Κ.Π. Παραδοτέο 8 της τάξης των τουλάχιστον 4-5 χιλιάδων ευρώ ανά έτος. Την επιµήκυνση του χρόνου παραµονής των επισκεπτών στο Ε.Π. και την προτροπή τους για χρήση των τοπικών υπηρεσιών φιλοξενίας και εστίασης, συµβάλλοντας στην ανάπτυξη της τοπικής οικονοµίας της περιοχής Την προσέλκυση των επισκεπτών στα Κέντρα Πληροφόρησης του Φ., στοιχείο απαραίτητο τόσο για την παροχή ολοκληρωµένων υπηρεσιών ενηµέρωσης κατάρτισης τους, όσο και για τη καταγραφή των απαραίτητων δεδοµένων στα πλαίσια της ολοκληρωµένης διαχείρισης του τουριστικού κοινού. Εναλλακτικά ο Φ.. θα µπορούσε να κάνει χρήση των νέων τεχνολογιών Πληροφορικής και να παρέχει τη δυνατότητα αγοράς των εκπτωτικών κουπονιών ηλεκτρονικά (πχ µέσω της ιστοσελίδας ή σχετικής εφαρµογής για «έξυπνα» τηλέφωνα). Στην περίπτωση αυτή, η ανταποδοτικότητα του µέτρου ως προς τα έσοδα του Φ.. θα ήταν πιθανότατα πολύ µεγαλύτερα, όµως θα χάνονταν έτσι ένα επιπλέον κίνητρο προσέλκυσης των επισκεπτών στα Κ.Π του Φ., ενέργεια απαραίτητη για την γενικότερη ορθολογική διαχείριση των επισκεπτών του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ ) Έσοδα από διαφηµιστικές καταχωρήσεις Ένας από τους βασικούς στόχους του Φ.. του ΕΠΑΜΑΘ είναι η προβολή των πάρκου, τόσο της περιβαλλοντικής του αξίας όσο και των εµπειριών υπηρεσιών που µπορεί να προσφέρει στους επισκέπτες του. Στα πλαίσια αυτά, ο Φ.. υλοποιεί προγράµµατα δράσης για την προβολή του Ε.Π, ενώ στο παραδοτέο 10 προτείνονται, κοστολογούνται και ιεραρχούνται συνολικά τα διάφορα µέσα και τρόποι προβολής και προώθησης του οικοτουρισµού. Ορισµένα από τα προτεινόµενα µέτρα και δράσεις προβολής του ΕΠΑΜΑΘ, θα µπορούσαν παράλληλα να αποτελούν µέσο προβολής και προώθησης επιχειρήσεων και φορέων σχετιζόµενων µε τις δράσεις του οικοτουρισµού, δηµιουργώντας έτσι και ανταποδοτικά έσοδα για το Φ.. Ενδεικτικά εκτιµώνται τα δυνητικά ανταποδοτικά έσοδα από τη διαφηµιστική καταχώρηση προβολή τοπικών τουριστικών επιχειρήσεων στην ιστοσελίδα του Φ.., και στις αφίσες προβολής του Φ., του ΕΠΑΜΑΘ και πιθανόν και σχετικών εκδηλώσεων που διοργανώνει ή συµµετέχει ο Φ.. i) Ιστοσελίδα του Φ.. ( καθώς και συµπληρωµατικές - βοηθητικές σελίδες (πχ Σύµφωνα και µε Παραδοτέο 1, 21