«Σύστημα εσωτερικής διανομής Φ/Β εγκατάστασης»

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "«Σύστημα εσωτερικής διανομής Φ/Β εγκατάστασης»"

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ «Σύστημα εσωτερικής διανομής Φ/Β εγκατάστασης» Ιωάννης Κατσίγιαννης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ «ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ» Το πρόγραμμα συνδιοργανώνεται από: Το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Τ.Ε.Ι. Κρήτης Το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης Η ΠΡΑΞΗ ΥΛΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ (ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΚΤ) ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΕΣΠΑ

2 Στοιχεία επικοινωνίας Εισηγητής: Ιωάννης Κατσίγιαννης Εργαστήριο Ίδρυμα: Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης Τηλ: Fax: Σελίδα 2 από 34

3 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική συμπεριφορά των Φ/Β πλαισίων Εισαγωγή Συνδεσμολογίες Φ/Β Ισοδύναμο κύκλωμα Φ/Β στοιχείου Επίδραση της σκίασης στη λειτουργία των Φ/Β Καμπύλες I-V φορτίων συνδεδεμένων σε Φ/Β Καμπύλη I-V ωμικού φορτίου Καμπύλη I-V κινητήρα DC Καμπύλη I-V μπαταρίας Κεφάλαιο 2. Καλώδια σύνδεσης Φ/Β εγκατάστασης Εισαγωγή Βήματα πριν από τη σύνδεση Φ/Β στον αντιστροφέα Σύνδεση και πολικότητα Φ/Β Σφάλμα γείωσης Μονωτικά υλικά καλωδίων Διαστασιολόγηση καλωδίων Κεφάλαιο 3. Κυκλώματα DC Φ/Β εγκαταστάσεων Δομή και εξαρτήματα DC κυκλώματος Το πρότυπο IEC / TS Σελίδα 1 από 34

4 Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική συμπεριφορά των Φ/Β πλαισίων 1.1 Εισαγωγή Τα φωτοβολταϊκά (Φ/Β) συστήματα μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρική ενέργεια. Αποτελούνται από διόδους ημιαγωγών (συνήθως πυριτίου), οι οποίες καθώς δέχονται στην επιφάνειά τους την ηλιακή ακτινοβολία, εκδηλώνουν διαφορά δυναμικού ανάμεσα στην εμπρός και την πίσω όψη τους. Η διαδικασία αυτή βασίζεται στο Φ/Β φαινόμενο, και το ρεύμα που παράγεται είναι συνεχές (Σχήμα 1.1). Σχήμα 1.1: Το Φ/Β φαινόμενο Σε ένα Φ/Β σύστημα, η θεμελιώδης μονάδα μετατροπής της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική ονομάζεται Φ/Β στοιχείο. Η μέγιστη αναπτυσσόμενη τάση ενός Φ/Β στοιχείου βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ 0.5 V και 0.6 V. Λόγω του ότι υπάρχουν πολύ λίγες συσκευές που μπορούν να λειτουργήσουν σε τόσο χαμηλές τάσεις, τα Φ/Β στοιχεία συνδέονται σε σειρά και σχηματίζουν το Φ/Β πλαίσιο. Τα Φ/Β πλαίσια αποτελούν τις βασικές δομικές μονάδες ενός Φ/Β συστήματος. Η ταξινόμηση των Φ/Β πλαισίων γίνεται ανάλογα με την ισχύ που αυτά αποδίδουν κάτω από τις πρότυπες συνθήκες δοκιμής (Standard Test Conditions STC), που αναφέρονται σε πυκνότητα ισχύος ηλιακής ακτινοβολίας 1 kw/m², θερμοκρασία πλαισίου 25 C, και τιμή μάζας αέρα ΑΜ1.5, που σχετίζεται με το μήκος διαδρομής της ηλιακής ακτινοβολίας μέσα στη γήινη ατμόσφαιρα (Σχήμα 1.2). Η ισχύς εξόδου που μετράται υπό STC εκφράζεται σε Watt αιχμής ή Wp. Ο συνδυασμός πολλών Φ/Β πλαισίων, σε σειρά ή παράλληλα, συνήθως σε μια επίπεδη επιφάνεια, αποτελεί τη Φ/Β συστοιχία. Στο Σχήμα 1.3 απεικονίζεται η ιεραρχία των Φ/Β συστημάτων κρυσταλλικού πυριτίου, που αποτελούν και την πλειονότητα των εγκατεστημένων συστημάτων. Σελίδα 2 από 34

5 Σχήμα 1.2: Ορισμός μάζας αέρα (ΑΜ) Σχήμα 1.3: Ιεραρχία Φ/Β συστημάτων κρυσταλλικού πυριτίου Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η θερμοκρασία ενός Φ/Β στοιχείου είναι συνήθως κατά C υψηλότερη από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Για το λόγο αυτό, συνήθως οι κατασκευαστές παρέχουν τα δεδομένα ισχύος των Φ/Β πλαισίων και στις συνθήκες ονομαστικής θερμοκρασίας λειτουργίας του Φ/Β στοιχείου (Normal Operating Cell Temperature NOCT), οι οποίες αντιστοιχούν σε θερμοκρασία Φ/Β στοιχείου περί τους C, θερμοκρασία περιβάλλοντος 20 C, ένταση ηλιακής ακτινοβολίας 800W/m 2, τιμή μάζας αέρα AM=1.5 και ταχύτητα ανέμου ίση με 1m/sec. Τα δεδομένα αυτά παρέχουν μία περισσότερο ρεαλιστική εικόνα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τα Φ/Β στοιχεία, αναφορικά με τις επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες. Το Φ/Β στοιχείο έχει μια αρκετά ασυνήθιστη συμπεριφορά ως πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ηλεκτρικές πηγές, οι οποίες διατηρούν σταθερή περίπου τάση στην περιοχή της κανονικής τους λειτουργίας, η τάση των Φ/Β στοιχείων μεταβάλλεται ριζικά (και μη γραμμικά) σε συνάρτηση με την ένταση του ρεύματος που δίνουν στο κύκλωμα, ακόμα και εάν η ακτινοβολία που δέχονται παραμένει σταθερή. Η μεταβολή της τάσης V σε συνάρτηση με την ένταση Ι ενός Φ/Β στοιχείου ορίζει την καμπύλη Ι-V. Στο Σχήμα 1.4 απεικονίζεται μια τυπική καμπύλη Ι-V για ένα Φ/Β στοιχείο πυριτίου, καθώς και η αντίστοιχη καμπύλη P-V του Φ/Β στοιχείου που προκύπτει, όπου Ρ είναι η ισχύς που αποδίδεται. Σε κατάσταση βραχυκύκλωσης του Φ/Β στοιχείου, η ένταση του ρεύματος παίρνει τη μέγιστή της τιμή Isc, ενώ η τάση μηδενίζεται. Σε κατάσταση ανοιχτοκύκλωσης του Φ/Β στοιχείου, η ένταση του ρεύματος μηδενίζεται, αλλά η τάση παίρνει τη μέγιστή της τιμή Voc. Επομένως, στη βραχυκυκλωμένη και στην ανοιχτοκυκλωμένη κατάσταση η ισχύς Ρ του Φ/Β στοιχείου μηδενίζεται. Στο υπόλοιπο τμήμα της Σελίδα 3 από 34

6 καμπύλης Ι-V, η ισχύς είναι μεγαλύτερη του μηδενός (αφού Ι > 0 και V > 0), επομένως υπάρχει ένα σημείο στη λειτουργία ενός Φ/Β στοιχείου στο οποίο η αποδιδόμενη ισχύς Ρ μεγιστοποιείται. Η μέγιστη παραγόμενη ισχύς συμβολίζεται με Pm και αντιστοιχεί σε ένα ορισμένο ζεύγος τιμών τάσης Vm και έντασης Im (Σχήμα 1.4). Είναι πολύ σημαντικό η λειτουργία ενός Φ/Β συστήματος να βρίσκεται όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο σημείο μέγιστης ισχύος Pm, έτσι ώστε να μεγιστοποιείται η απόδοσή του. Σχήμα 1.4: Καμπύλες I-V και P-V ενός Φ/Β στοιχείου πυριτίου Οι καμπύλες I-V και P-V ενός Φ/Β πλαισίου έχουν αντίστοιχη μορφή με αυτές που παρουσιάστηκαν στο Σχήμα 1.4 και αφορούν τα Φ/Β στοιχεία. Κάτω από μεταβαλλόμενες συνθήκες ηλιακής ακτινοβολίας και θερμοκρασίας, η μορφή των καμπυλών αυτών επηρεάζεται. Η εξάρτηση της τάσης ανοιχτοκύκλωσης Voc και της έντασης βραχυκύκλωσης Isc από την ηλιακή ακτινοβολία δείχνεται στο Σχήμα 1.5, από όπου φαίνεται ότι η συσχέτιση είναι γραμμική για την Isc και έντονα μη γραμμική για την Voc. Στο Σχήμα 1.6 απεικονίζεται η εξάρτηση της καμπύλης I-V ενός Φ/Β πλαισίου από την πυκνότητα ισχύος της ηλιακής ακτινοβολίας G και τη θερμοκρασία Τ. Από την μελέτη του Σχήματος 1.6 προκύπτει ότι η αύξηση της θερμοκρασίας Τ μειώνει την τάση ανοιχτοκύκλωσης Voc, ενώ η αύξηση της έντασης βραχυκύκλωσης Isc που παρατηρείται με την αύξηση της θερμοκρασίας Τ είναι πολύ μικρότερης τάξης μεγέθους. Σχήμα 1.5: Εξάρτηση V oc και I sc από την ηλιακή ακτινοβολία Σελίδα 4 από 34

7 Σχήμα 1.6: Εξάρτηση καμπύλης Ι-V από ηλιακή ακτινοβολία και θερμοκρασία Στο Σχήμα 1.7 απεικονίζονται οι καμπύλες I-V ενός Φ/Β πλαισίου για διαφορετικές πυκνότητες ισχύος της ηλιακής ακτινοβολίας G, καθώς επίσης και τα διαφορετικά σημεία λειτουργίας (ΣΛ) του Φ/Β πλαισίου, που τροφοδοτεί μια σταθερή ωμική αντίσταση. Όπως μπορεί να παρατηρηθεί, η τάση Vm που αντιστοιχεί στα σημεία μέγιστης ισχύος δεν επηρεάζεται σημαντικά από την πυκνότητα ισχύος της ηλιακής ακτινοβολίας G. Αντίθετα, για δεδομένο ωμικό φόρτιο και για διαφορετικές τιμές της πυκνότητας ισχύος της ηλιακής ακτινοβολίας G, η τιμή της τάσης V συνήθως αποκλίνει σημαντικά σε σχέση με την αντίστοιχη τιμή της Vm. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, τα Φ/Β συστήματα συνεργάζονται με μια διάταξη που ονομάζεται ανιχνευτής σημείου μέγιστης ισχύος (Maximum Power Point Tracker MPPT), η οποία διατηρεί το σημείο λειτουργίας του Φ/Β συστήματος στο σημείο μέγιστης ισχύος υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Σχήμα 1.7: ΣΛ Φ/Β πλαισίου για διαφορετική ακτινοβολία Σελίδα 5 από 34

8 Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό της ηλεκτρικής συμπεριφοράς ενός Φ/Β πλαισίου είναι η μεταβολή της τάσης Vm που αντιστοιχεί στο σημείο μέγιστης ισχύος σε σχέση με την ηλιακή ακτινοβολία και τη θερμοκρασία. Όπως μπορεί να φανεί και από το σχήμα 1.8, η μεταβολή της ηλιακής ακτινοβολίας δεν μεταβάλλει σημαντικά την τιμή της Vm, όταν όλες οι άλλες παράμετροι παραμένουν σταθερές. Αντίθετα, η μεταβολή της θερμοκρασίας προκαλεί σημαντική διαφοροποίηση της τιμής της Vm (θεωρώντας πάλι σταθερές τις υπόλοιπες παραμέτρους). 1.2 Συνδεσμολογίες Φ/Β Σχήμα 1.8: Εξάρτηση καμπύλης P-V από ηλιακή ακτινοβολία και θερμοκρασία Τα Φ/Β στοιχεία, όπως και τα Φ/Β πλαίσια, μπορούν να συνδεθούν σε σειρά ή παράλληλα. Στη συνδεσμολογία σε σειρά (Σχήμα 1.9), οι τάσεις προστίθενται και το ρεύμα παραμένει το ίδιο για όμοια στοιχεία, ενώ για συνδεσμολογία ανόμοιων στοιχείων το ρεύμα είναι ίσο με το ελάχιστο ρεύμα των Φ/Β της στοιχειοσειράς. Στην παράλληλη σύνδεση (Σχήμα 1.10), η τάση παραμένει κοινή ενώ το συνολικό ρεύμα είναι ίσο με το άθροισμα των επιμέρους ρευμάτων. Σχήμα 1.9: Συνδεσμολογία Φ/Β σε σειρά Σελίδα 6 από 34

9 Σχήμα 1.10: Συνδεσμολογία Φ/Β παράλληλα Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δεν πρέπει να συνδέονται σε σειρά ή παράλληλα Φ/Β πλαίσια διαφορετικής τεχνολογίας. Στο Σχήμα 1.11 παρουσιάζονται οι καμπύλες I-V τεσσάρων Φ/Β πλαισίων διαφορετικών τεχνολογιών, που έχουν όλα την ίδια ισχύ αιχμής (75 Wp). Από τη μελέτη του Σχήματος 1.11 προκύπτει ότι η κάθε Φ/Β τεχνολογία παρουσιάζει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά τάσης και ρεύματος. Σχήμα 1.11: Καμπύλες I-V για διαφορετικές τεχνολογίες Φ/Β ισχύος 75 W p 1.3 Ισοδύναμο κύκλωμα Φ/Β στοιχείου Ένα απλό ισοδύναμο κυκλωματικό μοντέλο του Φ/Β στοιχείου αποτελείται από μία πραγματική δίοδο παράλληλα με μία ιδανική πηγή ρεύματος. Πριν γίνει η περιγραφή του ισοδύναμου κυκλώματος, θα αναφερθούν κάποια βασικά στοιχεία σε σχέση με τη συμπεριφορά της διόδου. Στο Σελίδα 7 από 34

10 Σχήμα 1.12 φαίνεται η μορφή της χαρακτηριστικής ρεύματος-τάσης Id-Vd της διόδου πυριτίου. Οι άξονες στο Σχήμα 1.12 δεν είναι υπό κλίμακα, προκειμένου να φανούν καλύτερα οι λεπτομέρειες της χαρακτηριστικής Id-Vd. Στο Σχήμα 1.12 φαίνεται επίσης το κυκλωματικό σύμβολο της διόδου. Όπως μπορεί να παρατηρηθεί από τη χαρακτηριστική της διόδου, υπάρχουν τρεις περιοχές, στις οποίες μπορεί να λειτουργήσει η δίοδος: 1. Η περιοχή ορθής πόλωσης, όταν Vd>0 2. Η περιοχή ανάστροφης πόλωσης, όταν VZK<Vd<0 3. Η περιοχή διάσπασης, όταν Vd< VZK, όπου VZK είναι η τάση διάσπασης της διόδου Σχήμα 1.12: Χαρακτηριστική I d-v d διόδου To απλό ισοδύναμο κύκλωμα ενός Φ/Β στοιχείου απεικονίζεται στο Σχήμα Η ιδανική πηγή ρεύματος δίνει ρεύμα ανάλογο της ηλιακής έντασης στην οποία εκτίθεται το Φ/Β στοιχείο. Σχήμα 1.13: Απλό ισοδύναμο κύκλωμα Φ/Β στοιχείου Υπάρχουν δύο συνθήκες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πραγματικό Φ/Β στοιχείο. Όπως φαίνεται στο Σχήμα 1.14, οι συνθήκες αυτές είναι: 1. Tο ρεύμα βραχυκύκλωσης Isc που ρέει όταν οι ακροδέκτες είναι βραχυκυκλωμένοι 2. H τάση ανοικτοκύκλωσης Voc μεταξύ των ακροδεκτών όταν τα άκρα μένουν ανοικτά Όταν βραχυκυκλωθούν οι ακροδέκτες του ισοδύναμου κυκλώματος του Φ/Β στοιχείου, η πραγματική δίοδος δε διαρρέεται από ρεύμα αφού V =0, οπότε όλο το ρεύμα της ιδανικής πηγής ρεύματος ρέει μέσα από τους βραχυκυκλωμένους ακροδέκτες. Επειδή αυτό το ρεύμα Σελίδα 8 από 34

11 βραχυκύκλωσης θα πρέπει να είναι ίσο με Isc, προκύπτει το μέτρο του ρεύματος της ιδανικής πηγής ρεύματος θα πρέπει να είναι επίσης ίσο με Isc. Σχήμα 1.14: Απλό ισοδύναμο κύκλωμα Φ/Β στοιχείου I sc και V oc Υπάρχουν φορές που χρειάζεται ένα ακριβέστερο κυκλωματικό μοντέλο για το Φ/Β στοιχείο, σε σχέση με το απλό κυκλωματικό μοντέλο του Σχήματος Για παράδειγμα, ας θεωρηθεί η επίδραση της σκίασης σε μία σειρά Φ/Β στοιχείων που συνδέονται σε σειρά. Αν είναι υπό σκιά ένα οποιοδήποτε από τα Φ/Β στοιχεία που είναι συνδεμένα σε σειρά (Σχήμα 1.15), τότε το Φ/Β αυτό στοιχείο δεν παράγει ρεύμα. Στο απλό ισοδύναμο κύκλωμα για το Φ/Β στοιχείο (Σχήμα 1.13), το ρεύμα μέσα από την πηγή ρεύματος αυτού του Φ/Β στοιχείου είναι μηδέν και η δίοδός του είναι ανάστροφα πολωμένη οπότε δε διαρρέεται από ρεύμα (εκτός από ένα μικρό ρεύμα κόρου). Αυτό σημαίνει ότι το απλό ισοδύναμο κύκλωμα δείχνει ότι δεν θα παραδοθεί ισχύς στο φορτίο αν ένα οποιοδήποτε από τα Φ/Β στοιχεία είναι υπό σκιά. Παρόλο που αληθεύει ότι τα Φ/Β στοιχεία είναι πολύ ευαίσθητα στη σκίαση, στην πραγματικότητα η κατάσταση δεν είναι τόσο άσχημη. Έτσι, υπάρχει ανάγκη για ένα ακριβέστερο κυκλωματικό μοντέλο Φ/Β στοιχείου προκειμένου να μπορούμε να μοντελοποιούμε ρεαλιστικά προβλήματα όπως αυτό της σκίασης του Φ/Β στοιχείου. Σχήμα 1.15: Σκίαση εν σειρά Φ/Β στοιχείων στο απλό ισοδύναμο κύκλωμα Φ/Β Το Σχήμα 1.16 δείχνει ένα ακριβέστερο κυκλωματικό μοντέλο του Φ/Β στοιχείου, το οποίο μοντέλο περιέχει μία παράλληλη αντίσταση διαρροής Rp, καθώς και μια αντίσταση σειράς Rs. Οι τιμές των δυο αυτών αντιστάσεων είναι τέτοιες ώστε Rp > 100 Voc/Isc και Rs < 0.01 Voc/Isc. Η ιδανική πηγή ρεύματος Isc στην περίπτωση αυτή δίνει ρεύμα στη δίοδο, την παράλληλη αντίσταση, και το φορτίο που βρίσκεται σε σειρά με την Rs. Σελίδα 9 από 34

12 Σχήμα 1.16: Ακριβέστερο ισοδύναμο κύκλωμα Φ/Β στοιχείου 1.4 Επίδραση της σκίασης στη λειτουργία των Φ/Β Η έξοδος ενός Φ/Β πλαισίου μπορεί να μειωθεί δραματικά όταν ακόμα και ένα μικρό τμήμα του είναι υπό σκιά. Εκτός και αν καταβάλλονται ειδικές προσπάθειες για να αντισταθμιστεί το πρόβλημα της σκίασης, ακόμα και αν ένα μόνο Φ/Β στοιχείο είναι σκιασμένο σε μια μεγάλη σειρά Φ/Β στοιχείων, μπορεί εύκολα να μειωθεί η ισχύς εξόδου περισσότερο από το μισό. Για τη διατήρηση της απόδοσης των Φ/Β πλαισίων, προστίθενται εξωτερικές δίοδοι από τον κατασκευαστή των Φ/Β ή από το σχεδιαστή του συστήματος. Οι δίοδοι αυτές έχουν ως στόχο να μετριάσουν την επίδραση της σκίασης στις χαρακτηριστικές I-V. Τέτοιες δίοδοι συνήθως προστίθενται παράλληλα στα Φ/Β πλαίσια ή στις ομάδες Φ/Β στοιχείων εντός ενός Φ/Β πλαισίου. Σχήμα 1.17: Σκίαση Φ/Β στοιχείου σε ένα Φ/Β πλαίσιο Σελίδα 10 από 34

13 Για την κατανόηση του φαινόμενου της σκίασης θεωρούμε το Σχήμα 1.17 όπου το n-οστό Φ/Β στοιχείο του Φ/Β πλαισίου είναι διαχωρισμένο από τα υπόλοιπα n-1 Φ/Β στοιχεία. Το Φ/Β πλαίσιο έχει τάση V και ρεύμα I. Το n-οστό Φ/Β στοιχείο είναι σχεδιασμένο στην κορυφή του Φ/Β στοιχείου, παρόλο που θα μπορούσε να ήταν οποιοδήποτε Φ/Β στοιχείο. Τα υπόλοιπα n-1 Φ/Β στοιχεία εικονίζονται ως ένα Φ/Β πλαίσιο με τάση Vn-1 και ρεύμα I. Στο Σχήμα 1.17(α) όλα τα Φ/Β στοιχεία είναι κάτω από ήλιο και καθώς συνδέονται στη σειρά, το ίδιο ρεύμα I ρέει μέσα από κάθε ένα από αυτά. Στο Σχήμα 1.17(β), όμως, το Φ/Β στοιχείο στην κορυφή είναι σκιασμένο και η πηγή ρεύματός του Isc δεν διαρρέεται από ρεύμα. Η πτώση τάσης κατά μήκος της Rp, καθώς το ρεύμα I ρέει μέσα από αυτή, πολώνει ανάστροφα τη δίοδο, οπότε το ρεύμα της διόδου είναι επίσης μηδενικό. Αυτό σημαίνει ότι όλο το ρεύμα που ρέει μέσα από το Φ/Β πλαίσιο πρέπει να περάσει μέσα από τις Rp και Rs του σκιασμένου Φ/Β στοιχείου. Αυτό σημαίνει ότι η τάση του n-οστού Φ/Β στοιχείου αφαιρείται, αντί να προστίθεται στην τάση του Φ/Β πλαισίου. Η μεταβολή της καμπύλης I-V ενός Φ/Β πλαισίου λόγω σκίασης μόλις ενός ή δύο Φ/Β στοιχείων μπορεί να είναι σημαντική και δείχνεται στο Σχήμα Πέραν της επίδρασης στα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά ενός Φ/Β πλαισίου, μπορούν επίσης να δημιουργηθούν τοπικά, πιθανότατα καταστροφικά, θερμά σημεία στα σκιασμένα Φ/Β πλαίσια. Το Σχήμα 1.19 δείχνει μια τυπική περίπτωση. Συγκεκριμένα, στο Σχήμα 1.19(α) ένα Φ/Β στοιχείο σε πλήρη ήλιο λειτουργώντας στα κανονικά του όρια συνεισφέρει περίπου 0.5 V στην τάση εξόδου του Φ/Β πλαισίου. Αντίθετα, στο Σχήμα 1.19(β) ένα σκιασμένο Φ/Β προκαλεί πτώση τάσης VC, δηλαδή μειώνει την τάση εξόδου του Φ/Β πλαισίου. Αυτή η πτώση τάσης μπορεί να είναι σημαντική (σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να ξεπερνάει τα 10 V). Σχήμα 1.18: Επίδραση σκίασης Φ/Β στοιχείων στην καμπύλη Ι-V Σελίδα 11 από 34

14 Σχήμα 1.19: Πτώση τάσης Φ/Β στοιχείου λόγω σκίασης Το πρόβλημα της πτώσης τάσης στα σκιασμένα φ/β στοιχεία μπορεί να διορθωθεί προσθέτοντας μία δίοδο παράκαμψης κατά μήκος κάθε φ/β στοιχείου, όπως φαίνεται στο Σχήμα Όταν ένα φ/β στοιχείο είναι σε πλήρη ήλιο, υπάρχει μία ανύψωση τάσης κατά μήκος του φ/β στοιχείου οπότε η δίοδος παράκαμψης είναι σε αποκοπή (ανάστροφα πολωμένη) και δεν περνάει ρεύμα μέσα από αυτήν. Όταν όμως το φ/β στοιχείο είναι σκιασμένο, η πτώση τάσης (που θα συμβεί αν το φ/β στοιχείο άγει οποιοδήποτε ρεύμα) πολώνει ορθά τη δίοδο παράκαμψης, εκτρέποντας το ρεύμα μέσα από τη δίοδο παράκαμψης. Όταν η δίοδος παράκαμψης άγει, έχει πτώση τάσης περίπου 0.6 V στα άκρα της. Έτσι, η δίοδος παράκαμψης ελέγχει την πτώση τάσης κατά μήκος του σκιασμένου φ/β στοιχείου, περιορίζοντας την στη σχετικά μικρή τιμή των 0.6 V αντί για τη μάλλον μεγάλη πτώση τάσης που θα λάμβανε χώρα αν δεν υπήρχε η δίοδος παράκαμψης. Η επίδραση της διόδου παράκαμψης στην καμπύλη I-V ενός Φ/Β πλαισίου δείχνεται στο Σχήμα Όπως μπορεί να παρατηρηθεί σε σύγκριση με το Σχήμα 1.18, η προσθήκη της διόδου παράκαμψης προσφέρει σημαντικά βελτιωμένα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά του Φ/Β πλαισίου υπό συνθήκες σκίασης. Σχήμα 1.20: Άμβλυνση του προβλήματος της σκίασης Φ/Β με προσθήκη διόδου παράκαμψης Σελίδα 12 από 34

15 Σχήμα 1.21: Επίδραση της διόδου παράκαμψης στην καμπύλη Ι-V ενός Φ/Β πλαισίου Σε πραγματικά Φ/Β πλαίσια, είναι μη πρακτική η προσθήκη διόδων παράκαμψης κατά μήκος κάθε Φ/Β στοιχείου. Όμως οι κατασκευαστές συχνά παρέχουν τουλάχιστον μία δίοδο παράκαμψης γύρω από κάθε Φ/Β πλαίσιο για να βοηθήσουν στην προστασία των Φ/Β πλαισίων, και μερικές φορές παρέχουν πολλές τέτοιες διόδους γύρω από ομάδες Φ/Β στοιχείων μέσα σε ένα Φ/Β πλαίσιο. Οι δίοδοι αυτές δεν έχουν μεγάλη επίδραση στα προβλήματα σκίασης ενός απλού Φ/Β πλαισίου, όμως μπορεί να έχουν πολύ σημαντική επίδραση όταν ένα πλήθος Φ/Β πλαισίων συνδέονται σε σειρά. Όπως τα Φ/Β στοιχεία συνδέονται σε σειρά για να αυξηθεί η τάση του Φ/Β πλαισίου, έτσι και τα Φ/Β πλαίσια μπορούν να συνδεθούν σε σειρά για να αυξηθεί η τάση του Φ/Β συλλέκτη. Το πλεονέκτημα της διόδου παράκαμψης για ένα Φ/Β στοιχείο εφαρμόζεται επίσης και σε μία δίοδο παράκαμψης κατά μήκος ενός πλήρους Φ/Β πλαισίου. Σχήμα 1.22: Άμβλυνση του προβλήματος της σκίασης Φ/Β πλαισίων με δίοδο αντεπιστροφής Σελίδα 13 από 34

16 Οι δίοδοι παράκαμψης βοηθούν το ρεύμα να πάει γύρω από ένα σκιασμένο ή ένα ελαττωματικό Φ/Β πλαίσιο, σε μία ομάδα Φ/Β πλαισίων σε σειρά. Αυτό όχι μόνο βελτιώνει την απόδοση της σειράς των Φ/Β πλαισίων, αλλά επίσης εμποδίζει τη δημιουργία θερμών σημείων σε ατομικά σκιασμένα Φ/Β στοιχεία. Όταν σειρές Φ/Β πλαισίων συνδέονται παράλληλα, προκύπτει παρόμοιο πρόβλημα όταν μία από τις σε σειρά ομάδες Φ/Β πλαισίων δεν λειτουργεί κανονικά. Αντί την παροχή ρεύματος στο συλλέκτη, μία ελαττωματική ή σκιασμένη ομάδα Φ/Β πλαισίων μπορεί να απορροφήσει ρεύμα από τον υπόλοιπο συλλέκτη. Τοποθετώντας διόδους αντεπιστροφής στην κορυφή κάθε ομάδας Φ/Β πλαισίων, όπως φαίνεται στο Σχήμα 1.22, εμποδίζεται η απορρόφηση ανάστροφου ρεύματος από μία σκιασμένη ομάδα Φ/Β πλαισίων. Ο συνδυασμός διόδων παράκαμψης και διόδων αντεπιστροφής σε μια Φ/Β συστοιχία δείχνεται στο Σχήμα Σχήμα 1.23: Συνδυασμός διόδων παράκαμψης και διόδων αντεπιστροφής σε μια Φ/Β συστοιχία Σχήμα 1.24: Ελάχιστη απόσταση Φ/Β πλαισίων λόγω σκίασης Σελίδα 14 από 34

17 Σε πρακτικό επίπεδο, ένας εμπειρικός κανόνας για να βεβαιωθούμε ότι το Φ/Β σύστημα δεν θα αποδίδει λιγότερο λόγω σκιάσεων, είναι να θεωρούμε απόσταση από το τυχόν εμπόδιο (κτίριο, δέντρο, Φ/Β πλαίσιο, κλπ) τουλάχιστον διπλάσια του ύψους του εμποδίου (Σχήμα 1.24). 1.5 Καμπύλες I-V φορτίων συνδεδεμένων σε Φ/Β Ενώ η χαρακτηριστική I-V ενός Φ/Β στοιχείου, πλαισίου, ή συλλέκτη προσδιορίζει τους συνδυασμούς τάσης και ρεύματος που είναι επιτρεπτοί κάτω από τις ισχύουσες συνθήκες περιβάλλοντος, από μόνη της η χαρακτηριστική αυτή δεν μας λέει τίποτα για το σημείο της καμπύλης πάνω στο οποίο θα λειτουργεί το Φ/Β σύστημα. Ο προσδιορισμός του σημείου λειτουργίας είναι συνάρτηση του φορτίου που τροφοδοτεί το Φ/Β σύστημα. Όπως τα Φ/Β έχουν χαρακτηριστική I-V, έτσι και τα φορτία έχουν και αυτά χαρακτηριστική I-V. Όταν η χαρακτηριστική I- V για το φορτίο σχεδιάζεται στο ίδιο γράφημα με τη χαρακτηριστική I-V για τα Φ/Β, τότε η τομή αυτών των δύο καμπυλών δίνει το σημείο λειτουργίας του Φ/Β συστήματος Καμπύλη I-V ωμικού φορτίου Για να φανεί η σπουδαιότητα και η ανάγκη για τις καμπύλες φορτίου, ας θεωρηθεί το καθαρά ωμικό φορτίο του Σχήματος Για το φορτίο αυτό: 1 V I R I V R το οποίο, όταν σχεδιάζεται σε γράφημα ρεύματος ως συνάρτηση της τάσης, είναι μία ευθεία γραμμή με κλίση 1/R. Όπως φαίνεται από το Σχήμα 1.25, καθώς αυξάνει η αντίσταση R, το σημείο λειτουργίας στο οποίο τέμνονται οι χαρακτηριστικές I-V του Φ/Β και του φορτίου μετακινείται κατά μήκος της χαρακτηριστικής I-V του Φ/Β από αριστερά προς τα δεξιά. Σχήμα 1.25: Φ/Β πλαίσιο που παρέχει ισχύ σε ωμικό φορτίο Σελίδα 15 από 34

18 Επειδή η ισχύς που παραδίδεται στο φορτίο είναι το γινόμενο τάσης και ρεύματος, θα υπάρχει μία συγκεκριμένη τιμή αντίστασης η οποία θα οδηγεί σε μέγιστη ισχύ: Vm Rm I όπου Vm και Im είναι η τάση και το ρεύμα στο σημείο μέγιστης ισχύος. Κάτω από τις ειδικές συνθήκες στις οποίες δοκιμάζονται τα Φ/Β πλαίσια, το σημείο μέγιστης ισχύος αντιστοιχεί στην ονομαστική τάση VR και στο ονομαστικό ρεύμα IR του Φ/Β πλαισίου. Αυτό σημαίνει ότι η βέλτιστη τιμή αντίστασης, για μέγιστη μεταφορά ισχύος, θα είναι VR/IR κάτω από ηλιακή ένταση 1 kw/m 2, θερμοκρασία 25 C, και λόγο μάζας αέρα ΑΜ 1.5. Επιπλέον, στο Σχήμα 1.7 δείχνεται ότι με σταθερό ωμικό φορτίο, το σημείο λειτουργίας απομακρύνεται από το σημείο μέγιστης ισχύος καθώς μειώνεται η ηλιακή ένταση, οπότε το Φ/Β πλαίσιο γίνεται ολοένα και λιγότερο αποδοτικό. m Καμπύλη I-V κινητήρα DC Ενώ δεν είναι συνηθισμένο ένα φορτίο να είναι καθαρά ωμικό, οι κινητήρες συνεχούς ρεύματος, όπως εκείνοι που χρησιμοποιούνται συχνά σε συστήματα άντλησης νερού με Φ/Β, παρουσιάζουν μία σχέση ρεύματος-τάσης που μοιάζει με εκείνη της αντίστασης. Οι περισσότεροι είναι κινητήρες συνεχούς ρεύματος με μόνιμους μαγνήτες, οι οποίοι μοντελοποιούνται όπως φαίνεται στο Σχήμα Ας σημειωθεί ότι καθώς ο κινητήρας περιστρέφεται, αναπτύσσει μία αντιηλεκτρεγερτική δύναμη e, η οποία είναι μία τάση ανάλογη με την ταχύτητα περιστροφής ω του κινητήρα που αντιτίθεται στην τάση που παρέχεται από το Φ/Β πλαίσιο. Από το ισοδύναμο κύκλωμα του Σχήματος 1.26, η σχέση ρεύματος-τάσης για τον κινητήρα συνεχούς ρεύματος είναι: V I Ra k όπου η αντιηλεκτρεγερτική δύναμη είναι e k και Ra είναι η αντίσταση του κινητήρα. Ένας κινητήρας συνεχούς ρεύματος περιστρέφεται με σχεδόν σταθερή ταχύτητα για κάθε δοσμένη εφαρμοζόμενη τάση, αν και οι απαιτήσεις ροπής του φορτίου ίσως να αλλάζουν. Σχήμα 1.26: Ηλεκτρικό μοντέλο κινητήρα DC με μόνιμους μαγνήτες Σελίδα 16 από 34

19 Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, η χαρακτηριστική ρεύματος-τάσης του κινητήρα συνεχούς ρεύματος θα έχει τη μορφή του Σχήματος Αξίζει να σημειωθεί ότι στην εκκίνηση, ενώ ω = 0, το ρεύμα αυξάνει ραγδαία με την αύξηση της τάσης μέχρι το ρεύμα να είναι αρκετό να δημιουργήσει ικανή ροπή εκκίνησης για να ξεκινήσει η περιστροφή του κινητήρα. Μόλις ο κινητήρας ξεκινήσει να περιστρέφεται, η αντιηλεκτρεγερτική δύναμη μειώνει το ρεύμα και έτσι το ρεύμα αυξάνει πιο αργά σε σχέση με την αύξηση της τάσης. Σχήμα 1.27: Καμπύλη I-V κινητήρα DC με μόνιμους μαγνήτες Στο Σχήμα 1.28, η χαρακτηριστική I-V του κινητήρα συνεχούς ρεύματος συνδυάζεται με τις χαρακτηριστικές I-V του Φ/Β πλαισίου προκειμένου να προσδιοριστούν τα σημεία λειτουργίας. Στο παράδειγμα αυτό ο κινητήρας θα εκκινήσει όταν η ηλιακή ένταση φτάσει τουλάχιστον την τιμή 400 W/m 2. Μόλις ο κινητήρας εκκινήσει, στη συνέχεια χρειάζεται μόνο 200 W/m 2 ηλιακή ένταση για να συνεχίσει να κινείται. Σχήμα 1.28: Ιεραρχία Φ/Β συστημάτων κρυσταλλικού πυριτίου Σελίδα 17 από 34

20 1.5.3 Καμπύλη I-V μπαταρίας Καθώς τα Φ/Β παρέχουν ισχύ μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας και πολλές εφαρμογές απαιτούν ενέργεια όταν ο ήλιος δεν ακτινοβολεί, συχνά απαιτείται κάποια μέθοδος αποθήκευσης ενέργειας. Για ένα σύστημα άντλησης νερού, η αποθήκευση ενέργειας μπορεί να αφορά την ενέργεια του νερού που είναι αποθηκεύεται μέσα σε μια δεξαμενή. Για συστήματα συνδεμένα με το δίκτυο, οι γραμμές του δικτύου μπορούν να θεωρηθούν σαν ένα μέσο αποθήκευσης: η ενέργεια από τα Φ/Β διοχετεύεται στο δίκτυο τη διάρκεια της μέρας, ενώ ενέργεια αντλείται από το δίκτυο κατά τη διάρκεια της νύκτας. Για τα περισσότερα απομονωμένα συστήματα, όμως, η ενέργεια αποθηκεύεται σε μπαταρίες για να χρησιμοποιηθεί οποτεδήποτε χρειαστεί. Μία ιδανική μπαταρία είναι εκείνη στην οποία η τάση παραμένει σταθερή ανεξάρτητα από το πόσο ρεύμα αντλείται. Αυτό σημαίνει ότι η ιδανική μπαταρία έχει μία χαρακτηριστική I-V η οποία είναι απλά μία ευθεία γραμμή κάθετη στον οριζόντιο άξονα (τάση της μπαταρίας) όπως φαίνεται στο Σχήμα Σχήμα 1.29: Σύνδεση Φ/Β πλαισίου με ιδανική μπαταρία Μια πραγματική μπαταρία, έχει κάποια εσωτερική αντίσταση και συχνά μοντελοποιείται με ένα ισοδύναμο κύκλωμα που αποτελείται από μία ιδανική μπαταρία τάσης VB σε σειρά με μία εσωτερική αντίσταση Ri, όπως φαίνεται στο Σχήμα Κατά τη διάρκεια του κύκλου φόρτισης, με θετική ροή ρεύματος στη μπαταρία, έχουμε: V V I B R i οπότε η χαρακτηριστική I-V της πραγματικής μπαταρίας είναι μία ευθεία γραμμή με μια μικρή κλίση, ίση με 1/Ri. Κατά τη διάρκεια της φόρτισης, η εφαρμοζόμενη τάση πρέπει να είναι μεγαλύτερη της VB. Καθώς η διαδικασία συνεχίζεται, η VB αυξάνει, οπότε η χαρακτηριστική I-V μετακινείται προς τα δεξιά, όπως φαίνεται στο Σχήμα 1.30(α). Κατά τη διάρκεια της εκφόρτισης, η τάση εξόδου της μπαταρίας είναι μικρότερη από VB, η κλίση της γραμμής I-V αλλάζει, και η χαρακτηριστική I-V μετακινείται ξανά προς τα αριστερά, όπως φαίνεται στο Σχήμα 1.30(β). Το απλό ισοδύναμο κύκλωμα του Σχήματος 1.30 περιπλέκεται από μια σειρά παραμέτρων, που περιλαμβάνουν το γεγονός ότι η τάση ανοικτοκύκλωσης VB εξαρτάται όχι μόνο από την κατάσταση φόρτισης αλλά επίσης και από τη θερμοκρασία της μπαταρίας καθώς και από τη διάρκεια που έχει μείνει η μπαταρία σε αδράνεια, χωρίς την κυκλοφορία κάποιου ρεύματος. Για μία συμβατική μπαταρία μόλυβδου 12 V, η οποία είναι σε αδράνεια για μερικές ώρες, η VB κυμαίνεται από 12.7 V για μία πλήρως φορτισμένη μπαταρία έως περίπου 11.7 V όταν η μπαταρία είναι φορτισμένη κατά Σελίδα 18 από 34

21 ένα μικρό ποσοστό. Η εσωτερική αντίσταση της μπαταρίας είναι επίσης συνάρτηση της θερμοκρασίας και της κατάστασης φόρτισης, καθώς επίσης και της ηλικίας και της κατάστασης της μπαταρίας. Σχήμα 1.30: Φόρτιση και εκφόρτιση πραγματικής μπαταρίας από Φ/Β Σελίδα 19 από 34

22 Κεφάλαιο 2. Καλώδια σύνδεσης Φ/Β εγκατάστασης 2.1 Εισαγωγή Η ηλεκτρολογική εγκατάσταση ενός Φ/Β συστήματος απαιτεί τη χρήση καλωδίων DC και AC. Καλώδια DC χρησιμοποιούνται για τη διασύνδεση των Φ/Β πλαισίων μεταξύ τους και για τη σύνδεση των κλάδων/στοιχειοσειρών (strings) με τις εισόδους του αντιστροφέα. Καλώδια AC ισχύος, συμβατικού τύπου, χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση των αντιστροφέων σε τριφασικό σύστημα και την τελική σύνδεση με τη ΔΕΗ. Τα καλώδια που χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση εν σειρά των Φ/Β πλαισίων είναι συνήθως κατασκευασμένα για χρήση σε εξωτερικούς χώρους. Το υλικό του αγώγιμου τμήματος είναι συνήθως από χαλκό, ενώ χρησιμοποιείται και το αλουμίνιο. Τα καλώδια αυτά είναι συνήθως μονοπολικά και με διπλή ή ενισχυμένη μόνωση, ώστε να αποφεύγονται σφάλματα μεταξύ του θετικού και του αρνητικού πόλου των Φ/Β πλαισίων ή σφάλματα γης. Σε περίπτωση που η μόνωση των καλωδίων δεν ικανοποιεί τις παραπάνω απαιτήσεις, θα πρέπει να τοποθετούνται σε διαφορετικά κανάλια. Επίσης, κατασκευάζονται πολύκλωνα ώστε να διαθέτουν την απαραίτητη ευελιξία για τη σύνδεση τους. Στο Σχήμα 2.1 φαίνεται η μορφή ενός τυπικού καλωδίου Φ/Β εγκατάστασης, σύμφωνα με τα όσα περιγράφηκαν παραπάνω Σχήμα 2.1: Καλώδιο σύνδεσης Φ/Β πλαισίων Η καλωδίωση περιλαμβάνει: 1. Τις συνδέσεις μεταξύ των Φ/Β πλαισίων 2. Τις συνδέσεις από τα άκρα κάθε εν σειρά κλάδου μέχρι το κουτί παραλληλισμού (αν χρησιμοποιείται) 3. Τις συνδέσεις από τα άκρα της Φ/Β συστοιχίας (π.χ., στο κουτί παραλληλισμού) μέχρι τον αντιστροφέα Οι διατομές των καλωδίων DC που χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση των Φ/Β πλαισίων με τους αντιστροφείς κυμαίνονται συνήθως από 4-16mm 2. Για Φ/Β πλαίσια άμορφου πυριτίου, η διατομή τους μπορεί να είναι ακόμη μικρότερη (ακόμα και της τάξης του 1.5mm 2 ), λόγω του σημαντικά μικρότερου ρεύματος τους (βλ. Σχήμα 1.11). O ακριβής προσδιορισμός της διατομής εξαρτάται κυρίως από τις απώλειες του καλωδίου και όχι ιδιαίτερα από τη θερμική φόρτιση η οποία είναι μικρή, λόγω του μικρού σχετικά ρεύματος λειτουργίας των Φ/Β πλαισίου. Έτσι, με δεδομένη την Σελίδα 20 από 34

23 γραμμική αύξηση των απωλειών με το μήκος των καλωδίων, είναι σκόπιμο ο κάθε μελετητής να προβαίνει σε υπολογισμούς απωλειών, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αποστάσεων αρκετών δεκάδων μέτρων, λαμβάνοντας υπόψη και την αντίσταση των καλωδίων. Είναι επίσης σκόπιμο να χρησιμοποιούνται διαφορετικοί χρωματισμοί καλωδίων για το θετικό και αρνητικό, συνήθως κόκκινο (+) και μαύρο ( ). Είναι δυνατόν επίσης να χρησιμοποιηθούν και μεγαλύτερες διατομές DC καλωδίων της τάξης των 25-70mm 2, σε περιπτώσεις που δεν επαρκεί ο αριθμός των εισόδων ενός αντιστροφέα για την απευθείας σύνδεση όλων των επιμέρους DC καλωδίων των κλάδων. Η περίπτωση αυτή είναι αρκετά συνηθισμένη κυρίως σε κεντρικούς αντιστροφείς (της τάξης ονομαστικής ισχύος των 100kWp και άνω). Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούνται κατάλληλα κιβώτια (κιτία) τα οποία ομαδοποιούν πολλά ζεύγη καλωδίων κλάδων σε ένα ζεύγος. Τα κιβώτια αυτά είναι επίσης συνήθως εφοδιασμένα με απαγωγείς υπερτάσεων και DC διακόπτες φορτίου. Στα κιβώτια διασύνδεσης πρέπει να χρησιμοποιούνται διαφορετικές περιοχές με μονωτικό διαχωριστικό για τη σύνδεση των αρνητικών και θετικών αγωγών. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιούνται ξεχωριστά κουτιά σύνδεσης για τους θετικούς και τους αρνητικούς αγωγούς. Τα κιβώτια που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να είναι μονωτικά και να ανοίγουν με ειδικό κλειδί ή εργαλείο. Σε κάποιες περιπτώσεις διαθέτουν και διατάξεις επιτήρησης κλάδων (string monitoring) ώστε να δίνεται πληροφορία στον αντιστροφέα και το σύστημα εποπτείας για τη δυσλειτουργία ενός κλάδου. Στις περιπτώσεις αυτές ο μελετητής μηχανικός θα πρέπει να λαμβάνει επίσης υπόψη του για τον υπολογισμό της διατομής, πέραν των απωλειών, και το θερμικό φορτίο, λόγω του παραλληλισμού σημαντικού αριθμού κλάδων. Επιπλέον, κατά τη φάση κατασκευής του έργου, θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για την προσεκτική όδευση των καλωδίων κατά τις συνήθεις πρακτικές της ηλεκτροτεχνίας, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η γειτνίαση των καλωδίων, η χρήση σωλήνων και η ανάγκη προστασίας από τα τρωκτικά. Είναι χρήσιμο να τονιστεί ότι τα καλώδια μιας Φ/Β εγκατάστασης μπορούν να είναι και εναέρια, αλλά πρέπει να παρέχεται κατάλληλη στήριξη, ώστε να μην καταπονούνται οι συνδέσεις. Η στήριξη γίνεται με υλικά ανθεκτικά στην υπεριώδη ακτινοβολία, την υγρασία, την υψηλή θερμοκρασία και τη διάβρωση. 2.2 Βήματα πριν από τη σύνδεση Φ/Β στον αντιστροφέα Πριν συνδεθούν τα Φ/Β πλαίσια στον αντιστροφέα, είναι απαραίτητο να έχουν γίνει δύο βασικοί έλεγχοι: 1. Έλεγχος σύνδεσης και πολικότητας Φ/Β 2. Έλεγχος για σφάλμα γείωσης Σύνδεση και πολικότητα Φ/Β Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να λαμβάνεται για τη σωστή διασύνδεση των καλωδίων τόσο μεταξύ των Φ/Β πλαισίων (δηλαδή από το (+) ενός Φ/Β πλαισίου στο (-) του επόμενου κτλ) όσο και μεταξύ των κλάδων των Φ/Β πλαισίων και των εισόδων του αντιστροφέα. Σε περίπτωση χαλαρής σύνδεσης Σελίδα 21 από 34

24 είναι πιθανόν να εμφανιστεί τόξο αυξάνοντας τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Η ύπαρξη υψηλής σχετικά DC τάσης επιβάλλει ώστε η σύνδεση των καλωδίων να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο προσωπικό με τη δέουσα προσοχή. Οι απαιτήσεις οδήγησαν στην επικράτηση στην αγορά λύσεων τύπου plug and play με συνδέσμους καλωδίων που εξασφαλίζουν την απουσία επαφής με γυμνό αγωγό και τη μικρή ωμική αντίσταση (της τάξης των 5mΩ και μικρότερη). Τα προεγκατεστημένα καλώδια των Φ/Β πλαισίων δε θα πρέπει να αφαιρούνται και να αντικαθίστανται από καλώδια άλλης διατομής ή τύπου. Στα Σχήματα 2.2 και 2.3 δείχνονται διάφοροι τρόποι σύνδεσης καλωδίων Φ/Β εγκαταστάσεων. Σχήμα 2.2: Συνδέσεις καλωδίων Φ/Β (1) Σχήμα 2.3: Συνδέσεις καλωδίων Φ/Β (2) Σελίδα 22 από 34

25 2.2.2 Σφάλμα γείωσης Στο Σχήμα 2.4 φαίνεται ένα παράδειγμα εγκατάστασης με εκ σχεδιασμού γειωμένο τον αρνητικό πόλο των Φ/Β στοιχειοσειρών, για διερεύνηση πιθανής ανεπιθύμητης κατάστασης εξ αιτίας σφάλματος. Στην περίπτωση του Σχήματος 2.4, ο αρνητικός πόλος είναι πολωμένος. Αν συμβεί ένα σφάλμα ως προς γη σε έναν παράλληλο κλάδο, τότε το ρεύμα όλων των υπόλοιπων κλάδων θα τροφοδοτήσει το σφάλμα, δημιουργώντας ένα ανάστροφο ρεύμα σε πλαίσια του κλάδου με το σφάλμα. Σχήμα 2.4: Σφάλμα γείωσης Παρόμοια κατάσταση προκύπτει και όταν δημιουργηθεί σφάλμα βραχυκύκλωσης στον παράλληλο κλάδο, ή όταν ο αρνητικός πόλος γειώνεται ακούσια, από ένα πρώτο σφάλμα ως προς γη που έχει προκύψει, και ακολουθεί το δεύτερο σφάλμα ως προς γη. Το ρεύμα σφάλματος τροφοδοτείται από τα Φ/Β και μπορεί να παραμείνει ακόμα και αν η Φ/Β συστοιχία απομονωθεί από τον μετατροπέα, χωρίς αυτό να διακόψει τον βρόγχο του ρεύματος σφάλματος. Το ρεύμα αυτό μπορεί να καταστρέψει τα καλώδια και τα Φ/Β πλαίσια. Σχήμα 2.5: Έλεγχος σφάλματος γείωσης Για να βρεθεί το σημείο της Φ/Β εγκατάστασης στο οποίο υπάρχει σφάλμα γείωσης, αρχικά απομονώνεται η Φ/Β συστοιχία από το κύκλωμα (π.χ., από τη σύνδεσή της με τον αντιστροφέα), και στη συνέχεια μετρώνται οι τάσεις μεταξύ του θετικού και του αρνητικού πόλου μιας στοιχειοσειράς Σελίδα 23 από 34

26 σε σχέση με το δυναμικό γης. Αν παρουσιαστεί τάση μεγαλύτερη από ελάχιστα Volt, σημαίνει ότι υπάρχει βραχυκύκλωμα γείωσης στη στοιχειοσειρά. Το σημείο βραχυχκύκλωσης προκύπτει προσεγγιστικά λαμβάνοντας την τάση ανοικτού κυκλώματος Voc των Φ/Β της στοιχειοσειράς. Στο παράδειγμα του Σχήματος 2.5, όπου Voc = 20 V, το βραχυκύκλωμα είναι μεταξύ του 2 ου και 3 ου Φ/Β της στοιχειοσειράς. 2.3 Μονωτικά υλικά καλωδίων Για τα θέματα προστασίας, η μέθοδος της αυτόματης διακοπής της τροφοδότησης δεν είναι δυνατή λόγω των ιδιαιτεροτήτων των Φ/Β. Δεδομένου ότι τα Φ/Β πλαίσια που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι κλάσης ΙΙ όσον αφορά στη μόνωση κατά το πρότυπο EN Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει εφαρμογές με συνεχή τάση λειτουργίας του συστήματος πάνω από 120 V, στην οποία ανήκει και η πλειονότητα των Φ/Β συστημάτων. Το συχνά χρησιμοποιούμενο καλώδιο με μόνωση λάστιχο και μανδύα από νεοπρένιο τύπου H07 RN-F, στην τυπική (standard) έκδοση του επιτρέπεται σε θερμοκρασίες έως 60 C και έτσι είναι κατάλληλο για χρήση σε Φ/Β συστήματα σε περιορισμένο εύρος. Για το σκοπό αυτό οι κατασκευαστές προχώρησαν στη δημιουργία ειδικών καλωδίων για Φ/Β εφαρμογές (solar cables). Τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους είναι ότι είναι ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες και σε υπεριώδη (UV) ακτινοβολία με μεγαλύτερο εύρος θερμοκρασιών (της τάξης από -55 C έως 125 C). Επιπλέον κάποιοι κατασκευαστές προσφέρουν καλώδια με μεταλλικό πλέγμα για μεγαλύτερη προστασία από τα τρωκτικά και καλύτερη προστασία από υπερτάσεις. Τα μονωτικά υλικά που χρησιμοποιούνται στους αγωγούς και τα καλώδια καθώς και η μέγιστη συνεχώς επιτρεπόμενη θερμοκρασία είναι : Το πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) για θερμοκρασίες έως 70 C Το αιθυλενιούχο προπυλαινιούχο ελαστικό (EPR, B2, 3G) για θερμοκρασίες έως 90 C Το δικτυωμένο πολυαιθυλένιο (XLPE, 2X) για θερμοκρασίες έως 90 C Στην πλευρά της Φ/Β συστοιχίας ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της εγκατάστασης καλωδίωσης θα πρέπει να εξασφαλίζει προστασία ισοδύναμη με μόνωση κλάσης II. Όλα τα καλώδια τα οποία είναι εκτεθειμένα στην ηλιακή ακτινοβολία θα πρέπει να είναι ανθεκτικά στην υπεριώδη ακτινοβολία (αποκλείοντας έτσι τα κοινά καλώδια με μόνωση από PVC). 2.4 Διαστασιολόγηση καλωδίων Ο υπολογισμός της διατομής των αγωγών μια ηλεκτρικής γραμμής πραγματοποιείται λαμβάνοντας υπόψη τα ακόλουθα: Την επιτρεπτή πτώση τάσης στη γραμμή Το μέγιστο ρεύμα Το μήκος της γραμμής Το φορτίο της γραμμής Η επιλογή διατομής των αγωγών γίνεται από πίνακες με βάση τον τρόπο εγκατάστασης της γραμμής, την ένταση φόρτισης και το είδος της μόνωσης των αγωγών. Σελίδα 24 από 34

27 Για την επιλογή της διατομής των αγωγών μιας γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να ικανοποιούνται τα ακόλουθα κριτήρια: 1. Οι αγωγοί να διαρρέονται συνεχώς από ένταση ρεύματος η οποία δεν θα ξεπερνά τη μέγιστη επιτρεπτή ένταση ρεύματος που «αντέχει» ο αγωγός, ώστε η αναπτυσσόμενη θερμότητα να μην προκαλέσει καταστροφή της μόνωσης των αγωγών (κριτήριο ασφαλούς λειτουργίας γραμμής) 2. Η επιλεγείσα διατομή των αγωγών της γραμμής να μην προκαλεί πτώση τάσης μεγαλύτερης της επιτρεπτής (εξασφάλιση σωστής λειτουργίας γραμμών) 3. Η διατομή του αγωγού υπολογίζεται και σε σχέση με την μέγιστη ένταση ρεύματος που τον διαρρέει Η ωμική αντίσταση ενός αγωγού υπολογίζεται από τη σχέση: R A όπου R είναι η ωμική αντίσταση αγωγού (Ω), ρ είναι η ειδική αντίσταση του αγωγού (Ω mm 2 /m), l είναι το μήκος αγωγού (m), και Α είναι η διατομή αγωγού (mm 2 ). Για το χαλκό η ειδική αντίσταση είναι ρ= Ω mm 2 /m, ενώ για το αλουμίνιο είναι ρ= Ω mm 2 /m. Η αύξηση της θερμοκρασίας επιδρά αυξητικά στην τιμή της ωμικής αντίστασης ενός αγωγού σύμφωνα με τη σχέση: R R20 C 1 a ( 20) όπου Rθ είναι η τιμή της ωμικής αντίστασης σε θερμοκρασία θ C, R20 C είναι η τιμή της ωμικής αντίστασης σε θερμοκρασία 20 C, και α είναι ο θερμοκρασιακός συντελεστής μεταβολής της αντίστασης (/ C), που είναι ίσος με / C για το χαλκό και / C για το αλουμίνιο. Πίνακας 2.1: Τυπικές τιμές χαρακτηριστικών καλωδίων Φ/Β Σελίδα 25 από 34

28 Στον Πίνακα 2.1 δίνονται ορισμένες τυπικές τιμές χαρακτηριστικών μονοπολικών καλωδίων Φ/Β εγκαταστάσεων, που περιλαμβάνουν τη διατομή, τη διάμετρο και το βάρος του καλωδίου, καθώς και τη μέγιστη ωμική αντίσταση, τη μέγιστη επιτρεπόμενη φόρτιση και την πτώση τάσης. Οι τιμές της πτώσης τάσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για έναν γρήγορο υπολογισμό της αναμενόμενης πτώσης τάσης ενός καλωδίου. Σχετικά με την ένταση ρεύματος που διέρχεται από ένα καλώδιο, η μέγιστη αναμενόμενη τιμή της προκύπτει από το ρεύμα βραχυκύκλωσης Isc του ενός πλαισίου πολλαπλασιασμένο επί τον συντελεστή Για παράλληλους κλάδους η μέγιστη αναμενόμενη τιμή του συνολικού ρεύματος, προκύπτει από την αντίστοιχη τιμή του ενός κλάδου πολλαπλασιασμένη επί τον αριθμό των παράλληλων κλάδων. Ο συντελεστής ασφαλείας 1.25 καλύπτει ειδικές συνθήκες ατμόσφαιρας και ανακλάσεων οι οποίες μπορούν να παρουσιαστούν σε καθαρό ουρανό μετά από βροχή (ένταση ακτινοβολίας μεγαλύτερη από 1 kw/m 2 ). Η τιμή του ρεύματος που υπολογίζεται με αυτό τον τρόπο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στη διαστασιολόγηση των καλωδίων και των προστασιών. Οι απώλειες τάσης για έναν αγωγό DC, καθώς και για ένα μονοφασικό AC σύστημα υπολογίζονται από τη σχέση: V I 2 V V K A όπου ΔV είναι η πτώση τάσης (V), V είναι η τάση του Φ/Β συστήματος (V), l είναι το μήκος του αγωγού (m), I είναι η ένταση ρεύματος (A), K είναι η ειδική αγωγιμότητα (m/ω mm 2 ) και Α είναι η διατομή του αγωγού (mm 2 ). Στον τύπο αυτόν ως Ι εισάγεται το μέγιστο ρεύμα του καλωδίου (1.25 Isc) και ως V η τάση σημείου μέγιστης ισχύος Vm των Φ/Β. Η ειδική αγωγιμότητα για το χαλκό είναι ίση με Κ = 58 m/ω mm 2, ενώ για το αλουμίνιο είναι ίση με Κ = 36 m/ω mm 2. Τέλος, ο πολλαπλασιαστής 2 στην παραπάνω σχέση εισέρχεται για να ληφθεί υπόψη και το καλώδιο μήκους l που απαιτείται για να κλείσει το κύκλωμα. Στην περίπτωση τριφασικών AC συστημάτων, η παραπάνω σχέση μετασχηματίζεται στην: V I 3 V V K A Οι τυπικές μέγιστες τιμές απωλειών τάσης για διαφορετικά τμήματα μιας Φ/Β εγκατάστασης (διασυνδεδεμένης ή αυτόνομης) δίνονται στον Πίνακα 2.2. Πίνακας 2.2: Τυπικές μέγιστες τιμές απωλειών τάσης Τμήμα Φ/Β εγκατάστασης Μέγιστη πτώση τάσης Φ/Β πλαίσια αντιστροφέας 1% Φ/Β πλαίσια ρυθμιστής τάσης 3% Ρυθμιστής τάσης μπαταρία 1% Αντιστροφέας - φορτία 1% Η μέγιστη αναμενόμενη θερμοκρασία λειτουργίας των Φ/Β πλαισίων, όπως και των κιβωτίων σύνδεσης αυτών, μπορεί να φθάσει τους 70 C, σε κατασκευές που επιτρέπουν την ελεύθερη κυκλοφορία του αέρα στην πίσω πλευρά των Φ/Β πλαισίων. Στις περιπτώσεις που εμποδίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία του αέρα αναμένονται μεγαλύτερες θερμοκρασίες, έως και C. Στην περίπτωση που οι αγωγοί διασύνδεσης των Φ/Β πλαισίων γειτνιάζουν με τα πλαίσια, η θερμοκρασία των τελευταίων θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη τόσο για την ορθή επιλογή της Σελίδα 26 από 34

29 μόνωσης των αγωγών, όσο και για την κατάλληλη επιλογή της διατομής τους (επιλογή σωστού διορθωτικού συντελεστή αύξησης διατομής). Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη τουλάχιστον η διόρθωση λόγω θερμοκρασίας, η οποία για τα καλώδια πλησίον των Φ/Β πλαισίων μπορεί να φθάσει τους 70 C. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία του Πίνακα 2.3, στους 70 C ο διορθωτικός συντελεστής για καλώδια με μόνωση ανθεκτική ως τους 90 C (τυπική περίπτωση) είναι 0.58 (περιοχή θερμοκρασιών περιβάλλοντος C). Επομένως, στην περίπτωση αυτή η διατομή του καλωδίου θα πρέπει να διαστασιολογηθεί με βάση τη τιμή του μέγιστου αναμενόμενου ρεύματος πολλαπλασιασμένη επί 1.72 (=1/0.58), για να μην υπερβούν τα όρια αντοχής της μόνωσης. Πίνακας 2.3: Επίδραση θερμοκρασίας στο μέγιστο ρεύμα των καλωδίων Θερμοκρασία περιβάλλοντος ( C) Καλώδια με μόνωση ανθεκτική Καλώδια με μόνωση ανθεκτική έως τους 90 C έως τους 105 C Παράδειγμα Έστω 10 Φ/Β πλαίσια συνδεδεμένα σε σειρά, τα οποία έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Pm = 200 W, Vm = V, Im = 7.20 A, Isc = 7.78 A, Voc = V. Η στοιχειοσειρά των Φ/Β συνδέεται με έναν αντιστροφέα με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: PDC = 2.10 kw, PAC = 2.00 kw. Να επιλεγεί η κατάλληλη διατομή καλωδίων. Χρησιμοποιούνται χάλκινα καλώδια μήκους l = 40 m τα οποία βρίσκονται στο έδαφος. Τα καλώδια έχουν μόνωση ανθεκτική ως τους 90 C και η μέγιστη θερμοκρασία τους μπορεί να φθάσει τους 70 C. Από τον Πίνακα 2.2, η μέγιστη πτώση τάσης για το τμήμα Φ/Β πλαίσια αντιστροφέας είναι ΔV/V=1%. Αφού τα καλώδια είναι χάλκινα ισχύει Κ=58 m/ω mm 2. Το μέγιστο ρεύμα σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω είναι: Imax = 1.25 Isc = A Η συνολική τάση των 10 εν σειρά συνδεδεμένων Φ/Β πλαισίων είναι: ΣVm = V = 281 V Αντικαθιστώντας τα παραπάνω στον τύπο της πτώσης τάσης υπολογίζουμε την ελάχιστη διατομή του καλωδίου: V 2 I max 2 I max 2 Amin Amin 4.77mm V V K A V K V V max Από τις διαθέσιμες τιμές διατομών του Πίνακα 2.1 προκύπτει ότι Α = 6mm 2. Σελίδα 27 από 34

30 Στη συνέχεια ελέγχουμε αν η θερμοκρασία των καλωδίων δημιουργεί προβλήματα υπερφόρτισης. Από τα στοιχεία του Πίνακα 2.3, στους 70 C ο διορθωτικός συντελεστής για καλώδια με μόνωση ανθεκτική ως τους 90 C είναι Από τον Πίνακα 2.1, η μέγιστη ένταση για καλώδιο 6 mm 2 στο έδαφος είναι 41 Α, η οποία στους 70 C γίνεται ίση με Α = Α. Επειδή Imax = A < Α, διαπιστώνουμε πως δεν υπάρχει πρόβλημα υπερφόρτισης των καλωδίων. Ένα άλλο κριτήριο που εξετάζεται για τη διαστασιολόγηση των καλωδίων είναι αυτό της απώλειας ισχύος. Συνήθως θεωρείται ότι η απώλεια ισχύος στο συνολικό μήκος των καλωδίων DC υπό ονομαστικές τιμές λειτουργίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1% της ονομαστικής ισχύος του Φ/Β συστήματος. Για τα δεδομένα του παραπάνω παραδείγματος έχουμε: (2 ) Η συνολική ωμική αντίσταση του καλωδίου είναι R R A όπου ρ= Ω mm 2 /m (χάλκινα καλώδια), l = 40 m και Α = 6 mm 2. Η συνολική απώλεια ισχύος είναι P loss I 2 m R P loss 11.92W όπου Im = 7.20 A. Η σχετική απώλεια ισχύος σε σχέση με την ονομαστική ισχύ (DC πλευρά) είναι: P P loss DC 11.92W 0.57% 1% 2100W από όπου διαπιστώνεται πως δεν υπάρχει πρόβλημα απώλειας ισχύος. Σελίδα 28 από 34

31 Κεφάλαιο 3. Κυκλώματα DC Φ/Β εγκαταστάσεων 3.1 Δομή και εξαρτήματα DC κυκλώματος Στο Σχήμα 3.1 δείχνεται ένα κύκλωμα αυτόνομης Φ/Β εγκατάστασης, με τάσεις μικρότερες των 120V DC. Δεδομένου ότι οι στοιχειοσειρές Φ/Β έχουν εγγενείς περιορισμούς ως προς τα υψηλά ρεύματα βραχυκυκλώματος, δεν παρουσιάζεται συνήθως ιδιαίτερο πρόβλημα στις ασφάλειες τήξεως για προστασία από υπερφόρτωση και βραχυκύκλωμα, καθώς και στους διακόπτες Φ/Β. Εκεί που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι στα αυτόνομα συστήματα με μπαταρίες αποθήκευσης, όπου μπορούν να παραχθούν πολύ υψηλά ρεύματα βραχυκύκλωσης (έως 8000 Α για ένα ms και έως 6000 Α για μερικά δευτερόλεπτα). Τέτοια υψηλά ρεύματα μπορούν να παραγάγουν υπερβολικές θερμικές και μαγνητικές καταπονήσεις, οι οποίες μπορούν να αναγκάσουν μια υποδιαστασιολογημένη ασφάλεια τήξεως να διαλυθεί. Επιπλέον, οι αγωγοί μεταξύ του αντιστροφέα και της μπαταρίας πρέπει να έχουν την κατάλληλη ασφάλεια υπερφόρτωσης για την προστασία του αντιστροφέα, καθώς οι αναστροφείς αυτοί έχουν συχνά την ικανότητα μεγάλων στιγμιαίων ρευμάτων που είναι τέσσερις έως έξι φορές το κανονικό φορτίο (π.χ., στην εκκίνηση ενός κινητήρα). Σχήμα 3.1: Κύκλωμα αυτόνομης Φ/Β εγκατάστασης (V < 120 V) Στο Σχήμα 3.2 απεικονίζεται το κύκλωμα μιας Φ/Β εγκατάστασης 100 kwp, ενώ το Σχήμα 3.3 απεικονίζει το κύκλωμα DC τάσης μιας Φ/Β εγκατάστασης μεσαίου μεγέθους. Το κύκλωμα αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τα ακόλουθα εξαρτήματα: 1. Μίνι τηλεχειριζόμενοι διακόπτες αέρος για έλεγχο trackers 2. Μικροαυτόματοι διακόπτες για προστασία από υπερφόρτιση ή βραχυκύκλωμα (τάση λειτουργίας έως 1200 V) Σελίδα 29 από 34

32 3. Απαγωγείς υπερτάσεων για προστασία από ατμοσφαιρικές ή βιομηχανικές μεταβατικές υπερτάσεις (τάση λειτουργίας έως 1000 V) 4. Ασφαλειοαποζεύκτες και κυλινδρικές ασφάλειες για προστασία από υπερφόρτιση ή βραχυκύκλωμα (τάση λειτουργίας έως 1000 V) 5. Μικροαυτόματοι διακόπτες 6. Ασφαλειοαποζεύκτες και κυλινδρικές ασφάλειες 7. Απαγωγείς υπερτάσεων 8. Διακόπτες φορτίου για ζεύξη-απόζευξη υπό πλήρες φορτίο (τάση λειτουργίας έως 1100 V) 9. Επίτοιχοι στεγανοί πλαστικοί πίνακες Οι μικροαυτόματοι διακόπτες προστατεύουν μια ηλεκτρική εγκατάσταση από υπερφόρτιση ή βραχυκύκλωμα. Στην DC πλευρά του Φ/Β συστήματος οι μικροαυτόματοι προστατεύουν κάθε στοιχειοσειρά Φ/Β πλαισίων από ρεύματα ανάστροφης φοράς καθώς επίσης και από την έγχυση εναλλασσόμενου ρεύματος (AC) στο κύκλωμα DC σε πιθανή βλάβη του αντιστροφέα. Κάθε στοιχειοσειρά Φ/Β πλαισίων πρέπει να προστατεύεται ξεχωριστά ώστε να εξασφαλίζεται ο περιορισμός του σφάλματος μόνο σε εκείνη τη στοιχειοσειρά που αντιμετωπίζει το πρόβλημα, επιτρέποντας την κανονική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την υπόλοιπη εγκατάσταση. Η επαναλειτουργία της στοιχειοσειράς μπορεί να γίνεται χειροκίνητα ή και με τηλεχειρισμό. Ένα επιπλέον πλεονέκτημά των μικροαυτόματων διακοπτών είναι η ευκολία με την οποία μπορεί να απομονωθεί ηλεκτρικά, για λόγους συντήρησης ή επέκτασης, κάποιο μέρος του συστήματος. Επιπλέον, τα Φ/Β πλαίσια και οι αντιστροφείς είναι πολύ ευαίσθητα σε μεταβατικές υπερτάσεις και κρουστικά ρεύματα που προκαλούνται από κεραυνούς ή χειρισμούς μεγάλων διακοπτών. Οι απαγωγείς υπερτάσεων (αντικεραυνικά) για κυκλώματα DC περιορίζουν αυτές τις υπερτάσεις, προστατεύοντας τον εξοπλισμό και αποτρέποντας περαιτέρω ζημιές στην Φ/Β εγκατάσταση. Σχήμα 3.2: Κύκλωμα Φ/Β εγκατάστασης 100 kw p Σελίδα 30 από 34

33 3.2 Το πρότυπο IEC / TS Σχήμα 3.3: Κύκλωμα DC τάσης Φ/Β εγκατάστασης μεσαίου μεγέθους Το πρότυπο IEC / TS 62548: 2013 (E) καθορίζει τις απαιτήσεις σχεδιασμού για τις Φ/Β συστοιχίες, συμπεριλαμβάνοντας την DC καλωδίωση της συστοιχίας, ηλεκτρικές συσκευές προστασίας, τους διακόπτες και τις διατάξεις γείωσης. Το πεδίο εφαρμογής περιλαμβάνει όλα τα τμήματα της Φ/Β συστοιχίας έως (αλλά μη συμπεριλαμβανομένων) των συσκευών αποθήκευσης ενέργειας, του εξοπλισμού μετατροπής ισχύος (π.χ., αντιστροφείς) και των φορτίων. Το αντικείμενο της παρούσας τεχνικής προδιαγραφής είναι να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις ασφαλείας του σχεδιασμού που προκύπτουν από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Φ/Β συστημάτων. Σελίδα 31 από 34

34 Κεφάλαιο 4. Βιβλιογραφία. 1. Ι.Ε. Φραγκιαδάκης, Φωτοβολταϊκά συστήματα, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, Κ. Καγκαράκης, Φωτοβολταϊκή τεχνολογία, Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα, T. Markvart, L. Castañer, Practical handbook of photovoltaics: fundamentals and applications, Elsevier, UK, G.M. Masters, Renewable and efficient electric power systems, John Wiley & Sons, New Jersey, German Solar Energy Society, Planning and Installing Photovoltaic Systems 2 nd edition, Earthscan, london, John Wiles, Photovoltaic Power Systems and The National Electrical Code: Suggested Practices, SANDIA report (SAND , UC 1290), Ι. Κατσίγιαννης, Βελτιστοποίηση Δομής και Οικονομική Αξιολόγηση Απομονωμένου Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας που Βασίζεται σε Ανενεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, ΚΑΠΕ, Οδηγίες για την εγκατάσταση Φ/Β συστημάτων σε κτηριακές εγκαταστάσεις, Μ. Δαμιανίδης, Γ. Κατσαρός, Μ. Τόλης, Φ. Στεργιόπουλος, Οδηγός Μελέτης και Υλοποίησης Φωτοβολταϊκών Έργων, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, ΑΒΒ, Λύσεις για Φωτοβολταϊκά Έλεγχος και προστασία 11. Γ. Τσακαλούδης, Μελέτη και εγκατάσταση αυτόνομου υβριδικού συστήματος, Πτυχιακή Εργασία, Τμήμα Μηχανικών Φυσικών Πόρων και εριβάλλοντος, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης, Α.Ι. Ζερίτης, Μελέτη εγκατάστασης φωτοβολταϊκού σταθμού μικρής και μεγάλης κλίμακας, Πτυχιακή Εργασία, Τμήμα Ηλεκτρολογίας, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης, Α. Παγγέλα, Σ. Τσακνάκη, Σχεδίαση αυτόνομου υβριδικού φωτοβολταϊκού συστήματος για τροφοδότηση κατοικίας, Διπλωματική Εργασία, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυτεχνική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Π.Κ. Νικήτας, Επιθεώρηση διασύνδεδεμένου φωτοβολταϊκού συστήματος Υπολογισμός διατομής καλωδίων συνεχούς και εναλλασσόμενου ρεύματος, Διπλωματική Εργασία, Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Η.Ε. Κουτελιδάκης, Καθορισμός παραγόντων που επηρεάζουν την παραγόμενη ισχύ σε Φ/Β πάρκο 80kWp, Διπλωματική Εργασία, Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, 2012 Σελίδα 32 από 34

ηλεκτρικό ρεύμα ampere

ηλεκτρικό ρεύμα ampere Ηλεκτρικό ρεύμα Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ο ρυθμός με τον οποίο διέρχεται ηλεκτρικό φορτίο από μια περιοχή του χώρου. Η μονάδα μέτρησης του ηλεκτρικού ρεύματος στο σύστημα SI είναι το ampere (A). 1 A =

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΤΆ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΓ

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΤΆ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΓ Όταν κατά τη λειτουργία μιας ΣΓ η ροπή στον άξονα της ή το φορτίο της μεταβληθούν απότομα, η λειτουργία της παρουσιάζει κάποιο μεταβατικό φαινόμενο για κάποια χρονική διάρκεια μέχρι να επανέλθει στη στάσιμη

Διαβάστε περισσότερα

ηλεκτρικό ρεύµα ampere

ηλεκτρικό ρεύµα ampere Ηλεκτρικό ρεύµα Το ηλεκτρικό ρεύµα είναι ο ρυθµός µε τον οποίο διέρχεται ηλεκτρικό φορτίο από µια περιοχή του χώρου. Η µονάδα µέτρησης του ηλεκτρικού ρεύµατος στο σύστηµα SI είναι το ampere (A). 1 A =

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1 1. ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Κύκλωμα είναι ένα σύνολο ηλεκτρικών πηγών και άλλων στοιχείων που είναι συνδεμένα μεταξύ τους και διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα από

Διαβάστε περισσότερα

την επιτρεπτή πτώση τάσης στις γραμμές διακλάδωσης (κριτήριο καλής

την επιτρεπτή πτώση τάσης στις γραμμές διακλάδωσης (κριτήριο καλής Εργαστηριακή Άσκηση 3 Μελέτη και Σχεδίαση Εσωτερικής Ηλεκτρολογικής Εγκατάστασης Κατοικίας Να πραγματοποιήσετε πλήρη μελέτη και σχεδίαση σε Auto Cad εσωτερικής ηλεκτρολογικής εγκατάστασης (ΕΗΕ) κατοικίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος. Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων

ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος. Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος Άνοιξη 2008 Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Ηλεκτρικό ρεύμα Το ρεύμα είναι αποτέλεσμα της κίνησης

Διαβάστε περισσότερα

Μέσα Προστασίας II. Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Εργαστήριο Υψηλών Τάσεων. Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι

Μέσα Προστασίας II. Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Εργαστήριο Υψηλών Τάσεων. Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Μέσα Προστασίας II Προστασία από την ηλεκτροπληξία Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι Επίκουρος Καθηγητής Τηλ:2810379231 Email: ksiderakis@staff.teicrete.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ. ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς.

ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ. ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς. ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΜ:6749 ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς. ΣΚΟΠΟΣ: Για να λειτουργήσει μια γεννήτρια, πρέπει να πληρούνται οι παρακάτω βασικές

Διαβάστε περισσότερα

Γουργούλης ηµ., ρ. Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ, ΤΕΙ-Θ, ΤµήµαΑυτοµατισµού, Κλασσικές εγκαταστάσεις 1

Γουργούλης ηµ., ρ. Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ, ΤΕΙ-Θ, ΤµήµαΑυτοµατισµού, Κλασσικές εγκαταστάσεις 1 ρ. Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ 1 ρ. Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ 2 Κλασσικές εγκαταστάσεις 1 ρ. Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ 3 ρ. Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ 4 Κλασσικές εγκαταστάσεις 2 ρ. Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ 5 ρ. Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ 6

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ροή ηλεκτρικών φορτίων. Θεωρούμε ότι έχουμε για συγκέντρωση φορτίου που κινείται και διέρχεται κάθετα από

Διαβάστε περισσότερα

Μέσα Προστασίας I. Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Εργαστήριο Υψηλών Τάσεων. Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι

Μέσα Προστασίας I. Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Εργαστήριο Υψηλών Τάσεων. Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Μέσα Προστασίας I Προστασία από βραχυκύκλωμα Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι Επίκουρος Καθηγητής Τηλ:2810379231 Email: ksiderakis@staff.teicrete.gr Μόνιμη

Διαβάστε περισσότερα

Εγχειρίδιο Χρήσης Μετατροπέα Τάσης / Φορτιστή Συσσωρευτών

Εγχειρίδιο Χρήσης Μετατροπέα Τάσης / Φορτιστή Συσσωρευτών Εγχειρίδιο Χρήσης Μετατροπέα Τάσης / Φορτιστή Συσσωρευτών ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Αυτό το κεφάλαιο περιέχει σημαντικές οδηγίες ασφαλείας και λειτουργίας. Διάβασε και κρατήστε αυτό το εγχειρίδιο

Διαβάστε περισσότερα

Εσωτερικές Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι

Εσωτερικές Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Εσωτερικές Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι Ενότητα 5: Υπολογισμοί Γραμμών Ε.Η.Ε. βάσει του ΕΛΟΤ HD 384 Σταύρος Καμινάρης Τμήμα Ηλεκτρολόγων

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Ι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο : FET (Τρανζίστορ επίδρασης πεδίου)

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Ι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο : FET (Τρανζίστορ επίδρασης πεδίου) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Ι ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο : FET (Τρανζίστορ επίδρασης πεδίου) 1 FET Δομή και λειτουργία Τα τρανζίστορ επίδρασης πεδίου είναι ηλεκτρονικά στοιχεία στα οποία οι φορείς του ηλεκτρικού ρεύματος είναι ενός

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ 1 ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ OHM (ΩΜ) Για πολλά υλικά ο λόγος της πυκνότητας του ρεύματος προς το ηλεκτρικό πεδίο είναι σταθερός και ανεξάρτητος από το ηλεκτρικό

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικά κεφάλαια παραγωγής ενέργειας

Ειδικά κεφάλαια παραγωγής ενέργειας Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Ειδικά κεφάλαια παραγωγής ενέργειας Ενότητα 3 (γ): Ηλιακή ενέργεια. Φωτοβολταϊκά συστήματα, διαστασιολόγηση και βασικοί υπολογισμοί, οικονομική ανάλυση. Αν. Καθηγητής Γεώργιος

Διαβάστε περισσότερα

Δ1. Δ2. Δ3. Δ4. Λύση Δ1. Δ2. Δ3. Δ4.

Δ1. Δ2. Δ3. Δ4. Λύση Δ1. Δ2. Δ3. Δ4. 1) Δύο αντιστάτες με αντιστάσεις R 1 = 2 Ω, R 2 = 4 Ω, είναι μεταξύ τους συνδεδεμένοι σε σειρά, ενώ ένας τρίτος αντιστάτης R 3 = 3 Ω είναι συνδεδεμένος παράλληλα με το σύστημα των δύο αντιστατών R 1, R

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 5. Τρανζίστορ Διπολικής Επαφής σε συνδεσμολογία Κοινής Βάσης

Άσκηση 5. Τρανζίστορ Διπολικής Επαφής σε συνδεσμολογία Κοινής Βάσης ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Ι (ΕΡ) Άσκηση 5 Τρανζίστορ Διπολικής Επαφής σε συνδεσμολογία Κοινής Βάσης Στόχος Ο στόχος της εργαστηριακής άσκησης είναι η μελέτη των

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΙ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΙ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΙ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Βήμα 1 ο : προσδιορισμός συνθηκών λειτουργιάς τύπου καλωδίου και ελάχιστης διατομής A. Καλώδια εντοιχισμένα επιτοίχια: f: συνολικός συντελεστής f θ : συντελεστής θερμοκρασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Αθήνα Μάιος 005 ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Μελέτη βιομηχανικής ηλεκτρικής εγκατάστασης Αθήνα, Μάιος 005 ΠΡΟΛΟΓΟΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ & ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Διδάσκων : Δημήτρης Τσιπιανίτης Γεώργιος Μανδέλλος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση της λειτουργίας του κινητήρα συνεχούς

Διαβάστε περισσότερα

Συνδυασμοί αντιστάσεων και πηγών

Συνδυασμοί αντιστάσεων και πηγών ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ Ι Κεφάλαιο 3 Συνδυασμοί αντιστάσεων και πηγών ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Σύνδεση σε σειρά. Παράλληλη σύνδεση Ισοδυναμία τριγώνου και αστέρα Διαιρέτης τάσης Διαιρέτης ρεύματος Πραγματικές πηγές.

Διαβάστε περισσότερα

Η/Μ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

Η/Μ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Η/Μ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Ηλεκτρική Ενέργεια ποιο ενδιαφέρουσα μορφή ενέργειας εύκολη στη μεταφορά μετατροπή σε άλλες μορφές ενέργειας ελέγχεται εύκολα

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ Ενότητα 7: Μέθοδοι Εκκίνησης και Πέδησης Ασύγχρονων Τριφασικών Κινητήρων Ηρακλής Βυλλιώτης Τμήμα Ηλεκτρολόγων

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2008 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ΙΙ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ: ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (ΜΕΡΟΣ Β) Ώρες Διδασκαλίας: Τρίτη 9:00 12:00. Αίθουσα: Υδραυλική

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ΙΙ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ: ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (ΜΕΡΟΣ Β) Ώρες Διδασκαλίας: Τρίτη 9:00 12:00. Αίθουσα: Υδραυλική Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ΙΙ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ: ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (ΜΕΡΟΣ Β) Ώρες Διδασκαλίας: Τρίτη 9:00 12:00 Αίθουσα: Υδραυλική Διδάσκων: Δρ. Εμμανουήλ Σουλιώτης, Φυσικός Επικοινωνία: msouliot@hotmail.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ

ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ Α.1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗ Ο μετασχηματιστής είναι μια ηλεκτρική διάταξη που μετατρέπει εναλλασσόμενη ηλεκτρική ενέργεια ενός επιπέδου τάσης

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Ρεύμα και Αντίσταση Εικόνα: Οι γραμμές ρεύματος μεταφέρουν ενέργεια από την ηλεκτρική εταιρία στα σπίτια και τις επιχειρήσεις μας. Η ενέργεια μεταφέρεται σε πολύ υψηλές τάσεις, πιθανότατα

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Ρεύμα και Αντίσταση Εικόνα: Οι γραμμές ρεύματος μεταφέρουν ενέργεια από την ηλεκτρική εταιρία στα σπίτια και τις επιχειρήσεις μας. Η ενέργεια μεταφέρεται σε πολύ υψηλές τάσεις, πιθανότατα

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.)

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) Ενότητα 2: Φωτοβολταϊκά Σπύρος Τσιώλης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Μορφές Ενέργειας

Ανανεώσιμες Μορφές Ενέργειας Ανανεώσιμες Μορφές Ενέργειας Ενότητα 5: Ελευθέριος Αμανατίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών Περιεχόμενα ενότητας Σχεδιασμός ΦΒ Πάρκων Χωροθέτηση - Διαμορφώσεις χώρων Σκιάσεις Ηλεκτρομηχανολογικός

Διαβάστε περισσότερα

Αγωγοί και καλώδια. Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Εργαστήριο Υψηλών Τάσεων. Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι

Αγωγοί και καλώδια. Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Εργαστήριο Υψηλών Τάσεων. Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι Τ.Ε.Ι. Κρήτης Σ.Τ.ΕΦ./ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Αγωγοί και καλώδια Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι Επίκουρος Καθηγητής Τηλ:2810379231 Email: ksiderakis@staff.teicrete.gr Βασική δομή Επίκουρος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

2. ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ 28 2. ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Οι γεννήτριες εναλλασσόµενου ρεύµατος είναι δύο ειδών Α) οι σύγχρονες γεννήτριες ή εναλλακτήρες και Β) οι ασύγχρονες γεννήτριες Οι σύγχρονες γεννήτριες παράγουν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΙΕΣΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΣΥΜΠΙΕΣΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 9. Ηλεκτρικό Σύστημα Συμπιεστών Ανάλογα με την κατασκευή τους και το είδος του εναλλασσόμενου ρεύματος που απαιτούν για τη λειτουργία τους, οι ηλεκτροκινητήρες διακρίνονται σε: Μονοφασικούς. Τριφασικούς.

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Χωρητικότητα Εικόνα: Όλες οι παραπάνω συσκευές είναι πυκνωτές, οι οποίοι αποθηκεύουν ηλεκτρικό φορτίο και ενέργεια. Ο πυκνωτής είναι ένα είδος κυκλώματος που μπορούμε να συνδυάσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΑΕ ΙΙ. Αισθητήρια θερμοκρασίας Εισαγωγή

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΑΕ ΙΙ. Αισθητήρια θερμοκρασίας Εισαγωγή ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΑΕ ΙΙ Εργαστηριακή Άσκηση 1 Αισθητήρια θερμοκρασίας Εισαγωγή Η μέτρηση της θερμοκρασίας είναι μια σημαντική ασχολία για τους μηχανικούς παραγωγής γιατί είναι, συνήθως,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Περιβάλλον και συμπεριφορά ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Δρ Κώστας Αθανασίου Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Μη-συμβατικών Πηγών Ενέργειας Τμ. Μηχανικών Περιβάλλοντος Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τηλ.

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα. Πραγματοποίηση μέτρησης τάσης, ρεύματος, ωμικής αντίστασης με χρήση του εργαστηριακού εξοπλισμού Άσκηση εξοικείωσης

Παράρτημα. Πραγματοποίηση μέτρησης τάσης, ρεύματος, ωμικής αντίστασης με χρήση του εργαστηριακού εξοπλισμού Άσκηση εξοικείωσης Παράρτημα Πραγματοποίηση μέτρησης τάσης, ρεύματος, ωμικής αντίστασης με χρήση του εργαστηριακού εξοπλισμού Άσκηση εξοικείωσης Σκοπός του παραρτήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τη χρήση και τη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΗΡΩΝ. Συγρονισμός δύο (ή περισσοτέρων) γεννητριών

ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΗΡΩΝ. Συγρονισμός δύο (ή περισσοτέρων) γεννητριών 1 ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΗΡΩΝ Η αυτόνομη λειτουργία σύγχρονων γεννητριών είναι πολύ σπάνια. Σχεδόν πάντα εμφανίζονται πάνω από μία γεννήτριες, που συνδέονται παράλληλα για την ικανοποίηση των αναγκών του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΗΕ I ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές φωτοβολταϊκών διατάξεων

Αρχές φωτοβολταϊκών διατάξεων Τι είναι ένα ηλιακό κύτταρο Αρχές φωτοβολταϊκών διατάξεων Δ. Γ. Παπαγεωργίου Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων dpapageo@cc.uoi.gr http://pc164.materials.uoi.gr/dpapageo Επαφή pn +,

Διαβάστε περισσότερα

Διακόπτες και μέσα ζεύξης και προστασίας ΧΤ

Διακόπτες και μέσα ζεύξης και προστασίας ΧΤ Διακόπτες και μέσα ζεύξης και προστασίας ΧΤ Οι διακόπτες κλείνουν ή ανοίγουν ένα ή περισσότερα κυκλώματα όταν τους δοθεί εντολή λειτουργίας Η εντολή μπορεί να προέρχεται από άνθρωπο ή από σήμα (π.χ. τάση

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7 Προσδιορισμός των καλωδίων και της Προστασίας τους (συν.)

Κεφάλαιο 7 Προσδιορισμός των καλωδίων και της Προστασίας τους (συν.) Κεφάλαιο 7 Προσδιορισμός των καλωδίων και της Προστασίας τους (συν.) Παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη Ελάχιστες διατομές καλωδίων Ικανότητα θερμικής φόρτισης μονωμένων αγωγών και καλωδίων στη μόνιμη

Διαβάστε περισσότερα

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com 1 2.5 Εφαρμογές των αρχών διατήρησης στη μελέτη απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων Λέξεις κλειδιά: σύνδεση σε σειρά, παράλληλη σύνδεση, κόμβος, κλάδος, αντίσταση, τάση. Υπάρχουν δυο τρόποι σύνδεσης των ηλεκτρικών

Διαβάστε περισσότερα

ΙΤ=ΙS RT RS. Uεπ. Άσκηση 5 Ηλεκτρικοί κινητήρες DC

ΙΤ=ΙS RT RS. Uεπ. Άσκηση 5 Ηλεκτρικοί κινητήρες DC Άσκηση 5 Ηλεκτρικοί κινητήρες DC 5.1 Σκοπός της Άσκησης Σκοπός την Άσκησης είναι η μελέτη του τρόπου λειτουργίας και ελέγχου των ηλεκτρικών κινητήρων DC. Αναλύονται ο τρόπος εκκίνησης και ρύθμισης της

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ Σκοπός της άσκησης: Σκοπός της άσκησης είναι: 1. Να εξοικειωθεί ο σπουδαστής με την διαδικασία εκκίνησης ενός σύγχρονου τριφασικού

Διαβάστε περισσότερα

2. Ηλεκτρικό ρεύμα. Δίνεται το παρακάτω κύκλωμα, όπου η ηλεκτρική πηγή έχει στους πόλους της τάση V=40V.

2. Ηλεκτρικό ρεύμα. Δίνεται το παρακάτω κύκλωμα, όπου η ηλεκτρική πηγή έχει στους πόλους της τάση V=40V. 2.. 2.1.Κανόνες Kirchhoff Δίνεται το παρακάτω κύκλωμα, όπου η ηλεκτρική πηγή έχει στους πόλους της τάση =40. Η ένδειξη του αμπερομέτρου Α 1 είναι 5 Α, ενώ του Α 3 =2 Α. Εξάλλου η τάση στα άκρα του λαμπτήρα

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ

Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ηλεκτρικές Μηχανές ΙΙ Ενότητα 2: Ασύγχρονος Τριφασικός Κινητήρας Αρχή Λειτουργίας Ηρακλής Βυλλιώτης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 7 Δεκεμβρίου Εξέταση στη Φυσική

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 7 Δεκεμβρίου Εξέταση στη Φυσική ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2014 Σάββατο 7 Δεκεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΘΕΜΑ 4 Δύο όμοιοι αντιστάτες με αντίσταση R συνδέονται παράλληλα με κοινά άκρα Α, Β και κατά σειρά με το σύστημα αυτό συνδέεται τρίτος αντιστάτης αντίστασης R' με άκρα Β,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΟΔΟΣ (Μάθημα 4 ο 5 ο 6 ο 7 ο ) 1/12 4 o εργαστήριο Ιδανική δίοδος n Συμβολισμός της διόδου n 2/12 4 o εργαστήριο Στατική χαρακτηριστική διόδου Άνοδος (+) Κάθοδος () Αν στην ιδανική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΚΑΙ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΜΑ Α Β ) ΕΥΤΕΡΑ 6

Διαβάστε περισσότερα

μετασχηματιστή. ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού

μετασχηματιστή. ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού μετασχηματιστή. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ: Αικατερίνης-Χρυσοβαλάντης Γιουσμά Α.Ε.Μ:

Διαβάστε περισσότερα

Επιλογή Κινητήρων. σωμάτων και νερού IPXY. Κατηγοριοποίηση: Ηλεκτρικές Μηχανές Βιομηχανικοί Αυτοματισμοί. μέχρι μια οριακή θερμοκρασία B, F, H, C

Επιλογή Κινητήρων. σωμάτων και νερού IPXY. Κατηγοριοποίηση: Ηλεκτρικές Μηχανές Βιομηχανικοί Αυτοματισμοί. μέχρι μια οριακή θερμοκρασία B, F, H, C Επιλογή Κινητήρων Οι κινητήρες κατασκευάζονται με μονώσεις που μπορούν να αντέξουν μόνο μέχρι μια οριακή θερμοκρασία Τα συστήματα μόνωσης έχουν κατηγοριοποιηθεί σε διάφορες κλάσεις: Y, A, E, B, F, H, C

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικές Μηχανές Ι. Ενότητα 4: Εύρεση Παραμέτρων. Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε

Ηλεκτρικές Μηχανές Ι. Ενότητα 4: Εύρεση Παραμέτρων. Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε Ηλεκτρικές Μηχανές Ι Ενότητα 4: Εύρεση Παραμέτρων Τσιαμήτρος Δημήτριος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Τι είναι αυτό που προϋποθέτει την ύπαρξη μιας συνεχούς προσανατολισμένης ροής ηλεκτρονίων; Με την επίδραση διαφοράς δυναμικού ασκείται δύναμη στα ελεύθερα ηλεκτρόνια του μεταλλικού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ 6 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α), η κατανόηση της λειτουργίας της γεννήτριας

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 1 Πρώτα Βήματα στη Σχεδίαση μίας Εγκατάστασης: Απαιτούμενες Ηλεκτρικές Γραμμές και Υπολογισμοί

Μάθημα 1 Πρώτα Βήματα στη Σχεδίαση μίας Εγκατάστασης: Απαιτούμενες Ηλεκτρικές Γραμμές και Υπολογισμοί Μάθημα 1 Πρώτα Βήματα στη Σχεδίαση μίας Εγκατάστασης: Απαιτούμενες Ηλεκτρικές Γραμμές και Υπολογισμοί Φορτίων Περίληψη Πως σχεδιάζουμε μία ηλεκτρική εγκατάσταση? Ξεκινώντας από τα αρχιτεκτονικά σχέδια

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοβολταϊκά συστήματα και σύστημα συμψηφισμού μετρήσεων (Net metering) στην Κύπρο

Φωτοβολταϊκά συστήματα και σύστημα συμψηφισμού μετρήσεων (Net metering) στην Κύπρο Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών Φωτοβολταϊκά συστήματα και σύστημα συμψηφισμού μετρήσεων (Net metering) στην Κύπρο Βασικότερα τμήματα ενός Φ/Β συστήματος Τα φωτοβολταϊκά (Φ/Β) συστήματα μετατρέπουν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΙ : Ο μαθητής να μπορεί να :

ΣΤΟΧΟΙ : Ο μαθητής να μπορεί να : ΠΗΝΙΟ ΣΤΟΧΟΙ : Ο μαθητής να μπορεί να : Αναφέρει τι είναι το πηνίο Αναφέρει από τι αποτελείται το πηνίο Αναφέρει τις ιδιότητες του πηνίου Αναφέρει το βασικό χαρακτηριστικό του πηνίου Αναφέρει τη σχέση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ «Β ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΙΛΥΣΗ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ» ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Χ. Δ. ΦΑΝΙΔΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 014-015 B.1 Σ' έναν

Διαβάστε περισσότερα

Να σχεδιαστεί ένας ενισχυτής κοινού εκπομπού (σχ.1) με τα εξής χαρακτηριστικά: R 2.3 k,

Να σχεδιαστεί ένας ενισχυτής κοινού εκπομπού (σχ.1) με τα εξής χαρακτηριστικά: R 2.3 k, Να σχεδιαστεί ένας ενισχυτής κοινού εκπομπού (σχ) με τα εξής χαρακτηριστικά: 3 k, 50, k, S k και V 5 α) Nα υπολογιστούν οι τιμές των αντιστάσεων β) Να επιλεγούν οι χωρητικότητες C, CC έτσι ώστε ο ενισχυτής

Διαβάστε περισσότερα

SUNNY CENTRAL. 1 Εισαγωγή. Υποδείξεις για τη γειωμένη λειτουργία της φωτοβολταϊκής γεννήτριας

SUNNY CENTRAL. 1 Εισαγωγή. Υποδείξεις για τη γειωμένη λειτουργία της φωτοβολταϊκής γεννήτριας SUNNY CENTRAL Υποδείξεις για τη γειωμένη λειτουργία της φωτοβολταϊκής γεννήτριας 1 Εισαγωγή Μερικοί κατασκευαστές μονάδων συνιστούν ή/και απαιτούν, κατά τη χρήση των φωτοβολταϊκών μονάδων λεπτής μεμβράνης

Διαβάστε περισσότερα

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1999 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Στις ερωτήσεις 1-4, να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ

Άσκηση 1 ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ Άσκηση 1 ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ 1.1 Μέτρηση του λόγου μετασχηματισμού και προσδιορισμός παραμέτρων ισοδύναμου κυκλώματος μονοφασικών μετασχηματιστών 1.2 Αυτομετασχηματιστές 1.3 Τριφασικοί μετασχηματιστές Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

Tεχνικές πληροφορίες SUNNY STRING-MONITOR SSM8-21-BS / SSM16-21-BS / SSM8-21-BS-JP / SSM16-21-BS-JP

Tεχνικές πληροφορίες SUNNY STRING-MONITOR SSM8-21-BS / SSM16-21-BS / SSM8-21-BS-JP / SSM16-21-BS-JP Tεχνικές πληροφορίες SUNNY STRING-MONITOR SSM8-21-BS / SSM16-21-BS / SSM8-21-BS-JP / SSM16-21-BS-JP Περιεχόμενα Το Sunny String-Monitor SSMxx-21-BS / SSMxx-21-BS-JP είναι ειδικά σχεδιασμένο για την επιτήρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την:

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την: Σκοπός της Άσκησης: ΑΣΚΗΣΗ η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την: α. Κατασκευή μετασχηματιστών. β. Αρχή λειτουργίας μετασχηματιστών.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ 6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

ΜΕΡΟΣ 6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΛΟΤ HD 3S4 ΕΛΟΤ ΜΕΡΟΣ 6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 61 Αρχικός έλεγχος 610 Γενικά 610.1 Κάθε ηλεκτρική εγκατάσταση πρέπει να ελέγχεται μετά την αποπεράτωση της και πριν να τεθεί σε λειτουργία από

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ 2.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Τι είναι ; Ηλεκτρικό ρεύμα ονομάζεται η προσανατολισμένη κίνηση των ηλεκτρονίων ή γενικότερα των φορτισμένων σωματιδίων Που μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 5 ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Άσκηση 5 ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ Άσκηση 5 ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ 1. ΓΕΝΙΚΑ Τα ηλιακά στοιχεία χρησιμοποιούνται για τη μετατροπή του φωτός (που αποτελεί μία μορφή ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας) σε ηλεκτρική ενέργεια. Κατασκευάζονται από

Διαβάστε περισσότερα

Πόλωση των Τρανζίστορ

Πόλωση των Τρανζίστορ Πόλωση των Τρανζίστορ Πόλωση λέμε την κατάλληλη συνεχή τάση που πρέπει να εφαρμόσουμε στο κύκλωμα που περιλαμβάνει κάποιο ηλεκτρονικό στοιχείο (π.χ τρανζίστορ), έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε την ομαλή λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες ασφάλειας Προειδοποίηση! Προειδοποίηση! Προσοχή κίνδυνος! μόνο είσοδο

Οδηγίες ασφάλειας Προειδοποίηση! Προειδοποίηση! Προσοχή κίνδυνος! μόνο είσοδο 1 Οδηγίες ασφάλειας Λανθασμένη χρήση της συσκευής αυτής μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο καταστροφής της ίδιας ή άλλων συσκευών, ακόμα και τραυματισμό ή θάνατο. Προειδοποίηση! Ρεύμα 230V. ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ.

Διαβάστε περισσότερα

Μ ά θ η µ α «Ηλεκτροτεχνία - Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις»

Μ ά θ η µ α «Ηλεκτροτεχνία - Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Μ ά θ η µ α «Ηλεκτροτεχνία - Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις» Ενότητα 6.3 Θέμα: «Επιλογή Αγωγών και Καλωδίων ΕΗΕ» Διδάσκων Δρ. Γ. Περαντζάκης

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων

Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Κεφάλαιο 3: Συνδυασμός αντιστάσεων και πηγών Οι διαφάνειες ακολουθούν το βιβλίο του Κων/νου Παπαδόπουλου «Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων» ISBN: 9789609371100 κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΡΟΠΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ

Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΡΟΠΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ Ένας που κατασκευάζεται ώστε να παρουσιάζει μεγάλη αντίσταση δρομέα η ροπή εκκίνησης του είναι αρκετά υψηλή αλλά το ίδιο υψηλή είναι και η ολίσθηση του στις κανονικές συνθήκες λειτουργίας Όμως επειδή Pconv=(1-s)PAG,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο Η5. Ρεύμα και αντίσταση

Κεφάλαιο Η5. Ρεύμα και αντίσταση Κεφάλαιο Η5 Ρεύμα και αντίσταση Ηλεκτρικό ρεύμα Το ηλεκτρικό ρεύμα εμπλέκεται στις πρισσότερες πρακτικές εφαρμογές του ηλεκτρισμού. Τα ηλεκτρικά φορτία κινούνται σε κάποια περιοχή του χώρου. Σε αυτό το

Διαβάστε περισσότερα

10 - ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ

10 - ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ 10 - ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Ηλεκτρική μηχανή ονομάζεται κάθε διάταξη η οποία μετατρέπει τη μηχανική ενεργεια σε ηλεκτρική ή αντίστροφα ή μετατρεπει τα χαρακτηριστικά του ηλεκτρικού ρεύματος. Οι ηλεκτρικες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ. Δρ. Δ. Λαμπάκης (7 η σειρά διαφανειών)

ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ. Δρ. Δ. Λαμπάκης (7 η σειρά διαφανειών) ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ Δρ. Δ. Λαμπάκης (7 η σειρά διαφανειών) Τα τρανζίστορ επίδρασης πεδίου είναι ηλεκτρονικά στοιχεία στα οποία οι φορείς του ηλεκτρικού ρεύματος είναι ενός είδους

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ MM505 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ Εργαστήριο ο - Θεωρητικό Μέρος Βασικές ηλεκτρικές μετρήσεις σε συνεχές και εναλλασσόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Διαστασιολόγηση ουδετέρου αγωγού σε εγκαταστάσεις με αρμονικές

Διαστασιολόγηση ουδετέρου αγωγού σε εγκαταστάσεις με αρμονικές Διαστασιολόγηση ουδετέρου αγωγού σε εγκαταστάσεις με αρμονικές Όπως είναι γνωστό, η παρουσία μη γραμμικών φορτίων σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα δημιουργεί αρμονικές συνιστώσες ρεύματος στα καλώδια τροφοδοσίας.

Διαβάστε περισσότερα

Διακόπτης προστασίας αγωγών:

Διακόπτης προστασίας αγωγών: Διακόπτης προστασίας αγωγών: Διαστασιολόγηση των κατάλληλων διακοπτών προστασίας αγωγών για μετατροπείς υπό ειδικές συνθήκες Περιεχόμενα Η επιλογή του σωστού διακόπτη προστασίας αγωγών εξαρτάται από διάφορους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 10 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 10 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ 10 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση των τρόπων ελέγχου της ταχύτητας ενός

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 10 Στοιχεία ηλεκτρονικής τεχνολογίας

Άσκηση 10 Στοιχεία ηλεκτρονικής τεχνολογίας Άσκηση 10 Στοιχεία ηλεκτρονικής τεχνολογίας ΔΙΟΔΟΣ Οι περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές όπως οι τηλεοράσεις, τα στερεοφωνικά συγκροτήματα και οι υπολογιστές χρειάζονται τάση dc για να λειτουργήσουν σωστά.

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 2. Ηλεκτροτεχνία Ι. Κυκλώματα συνεχούς και Ηλεκτρομαγνητισμός. Α. Δροσόπουλος

Διάλεξη 2. Ηλεκτροτεχνία Ι. Κυκλώματα συνεχούς και Ηλεκτρομαγνητισμός. Α. Δροσόπουλος Ηλεκτροτεχνία Ι Κυκλώματα συνεχούς και Ηλεκτρομαγνητισμός Α Δροσόπουλος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδος Α Δροσόπουλος Ηλεκτροτεχνία Ι Θεμελιώδεις έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 7 Μέτρηση ωμικής αντίστασης και χαρακτηριστικής καμπύλης διόδου

ΑΣΚΗΣΗ 7 Μέτρηση ωμικής αντίστασης και χαρακτηριστικής καμπύλης διόδου Απαραίτητα όργανα και υλικά ΑΣΚΗΣΗ 7 Μέτρηση ωμικής αντίστασης και χαρακτηριστικής καμπύλης διόδου 7. Απαραίτητα όργανα και υλικά. Τροφοδοτικό DC.. Πολύμετρα (αμπερόμετρο, βολτόμετρο).. Πλακέτα για την

Διαβάστε περισσότερα

και συνδέει τον αριθμό των σπειρών του πρωτεύοντος και του

και συνδέει τον αριθμό των σπειρών του πρωτεύοντος και του Μετασχηματιστής με μεσαία λήψη Ένας μετασχηματιστής αποτελείται από δύο πηνία που έχουν τυλιχτεί επάνω στον ίδιο πυρήνα. Στο ένα πηνίο εφαρμόζεται μία εναλλασσόμενη τάση. Η τάση αυτή, δημιουργεί ένα μεταβαλλόμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κεφάλαιο 2 - Ηλεκτρικό Ρεύμα Επιμέλεια: Αγκανάκης Παναγιώτης, Φυσικός https://physicscourses.wordpress.com/ Με ποιες θεμελιώδεις έννοιες συνδέεται το ηλεκτρικό ρεύμα; Το

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνική Προδιαγραφή για θερμομαγνητικούς διακόπτες ABB MS

Τεχνική Προδιαγραφή για θερμομαγνητικούς διακόπτες ABB MS Τεχνική Προδιαγραφή για ABB MS Περιεχόμενα 1. Αυτόματοι θερμομαγνητικοί διακόπτες προστασίας κινητήρων-ms132... 2 2. Αυτόματοι θερμομαγνητικοί διακόπτες προστασίας κινητήρων-ms116... 4 3. Αυτόματοι θερμομαγνητικοί

Διαβάστε περισσότερα

Διαφορικοί Ενισχυτές

Διαφορικοί Ενισχυτές Διαφορικοί Ενισχυτές Γενικά: Ο Διαφορικός ενισχυτής (ΔΕ) είναι το βασικό δομικό στοιχείο ενός τελεστικού ενισχυτή. Η λειτουργία ενός ΔΕ είναι η ενίσχυση της διαφοράς μεταξύ δύο σημάτων εισόδου. Τα αρχικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 5 η

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 5 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 5 η Τίτλος Άσκησης: ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΩΝ «Πολικότητα και Παραλληλισμός Μονοφασικών μετασχηματιστών» «Συνδεσμολογίες Τριφασικών μετασχηματιστών και Παραλληλισμός» Σκοπός Η

Διαβάστε περισσότερα

Tεχνική Πληροφορία Διαδικασία Derating για Sunny Boy και Sunny Tripower

Tεχνική Πληροφορία Διαδικασία Derating για Sunny Boy και Sunny Tripower Tεχνική Πληροφορία Διαδικασία Derating για Sunny Boy και Sunny Tripower Με τη διαδικασία Derating, ο μετατροπέας μειώνει την απόδοσή του, ώστε να προστατεύσει τα εξαρτήματα από υπερθέρμανση. Αυτό το έγγραφο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ΚΕΦΛΙΟ 3.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1.. Οδηγία: Για να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής αρκεί να γράψετε στο φύλλο απαντήσεων τον αριθμό της ερώτησης και δεξιά

Διαβάστε περισσότερα

Εσωτερικές Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι - Εργαστήριο

Εσωτερικές Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι - Εργαστήριο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Εσωτερικές Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ι - Εργαστήριο Ενότητα 4: Σχεδίαση-Κατασκευή Ηλεκτρικών Πινάκων Ασθενών Ρευμάτων (Κουδούνια

Διαβάστε περισσότερα

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com 1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Χρησιμοποίησε και εφάρμοσε τις έννοιες που έμαθες:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση της αρχής λειτουργίας των μηχανών συνεχούς ρεύματος, β) η ανάλυση της κατασκευαστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ AC-DC. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΒΑΣΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΛΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ AC-DC. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΒΑΣΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΛΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ AC-DC ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΒΑΣΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΛΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Βασικά στοιχεία κυκλωμάτων Ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα αποτελείται από: Πηγή ενέργειας (τάσης ή ρεύματος) Αγωγούς Μονωτές

Διαβάστε περισσότερα

Κινητήρες μιας νέας εποχής

Κινητήρες μιας νέας εποχής Κινητήρες μιας νέας εποχής H ABB παρουσιάζει μια νέα γενιά κινητήρων υψηλής απόδοσης βασισμένη στην τεχνολογία σύγχρονης μαγνητικής αντίστασης. Η ΑΒΒ στρέφεται στην τεχνολογία κινητήρων σύγχρονης μαγνητικής

Διαβάστε περισσότερα

Μονοφασικός μετασχηματιστής σε λειτουργία. χωρίς φορτίο

Μονοφασικός μετασχηματιστής σε λειτουργία. χωρίς φορτίο ΑΣΚΗΣΗ 1 Μονοφασικός μετασχηματιστής σε λειτουργία χωρίς φορτίο 1 Α. Θεωρητικές επεξηγήσεις: Παρουσιάζεται συχνά η ανάγκη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος με τάση διαφορετική από την τάση του δικτύου. Για παράδειγμα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο Η6. Κυκλώματα συνεχούς ρεύματος

Κεφάλαιο Η6. Κυκλώματα συνεχούς ρεύματος Κεφάλαιο Η6 Κυκλώματα συνεχούς ρεύματος Ανάλυση κυκλωμάτων Τα απλά ηλεκτρικά κυκλώματα μπορεί να περιέχουν μπαταρίες, αντιστάτες, και πυκνωτές σε διάφορες συνδεσμολογίες. Κάποια κυκλώματα μπορούμε να τα

Διαβάστε περισσότερα