ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ"

Transcript

1 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΥΛΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΑΟΥΖΟΥ ΜΑΡΙΑ Α.Μ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΤΣΙΧΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ Μάιος, 2009

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περίληψη Σελίδα ΑΥΛΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Αγορές βασικών χρεογράφων... 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Εισαγωγή στις χρηματοπιστωτικές αγορές Αγορές βασικών χρεογράφων Αγορά χρήματος (χρηματαγορά) Αγορά Κεφαλαίου (κεφαλαιαγορά) Χρεόγραφα Χαρακτηριστικά των χρεογράφων Κριτήρια επιλογής χρεογράφων Τι πρέπει να γνωρίζει ο επενδυτής για τα χρεόγραφα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Τίτλοι Ελληνικού Δημοσίου Ιστορική αναδρομή των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου Ορισμός των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου Κατηγορίες τίτλων Ελληνικού Δημοσίου Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου Γενικά περί Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου Κατηγορίες ομολόγων του Ε.Δ με βάση το επιτόκιο Διάκριση ομολόγων ανάλογα με το κουπόνι και το είδος πληρωμών Αγορές βασικών χρεογράφων Ομόλογα τελικής απόδοσης χωρίς τοκομερίδια Ομόλογα Ε.Δ. με ρήτρα σε ξένο νόμισμα Αφορολόγητα αποταμιευτικά ομόλογα Μετοχοποιήσιμοι τίτλοι «Προμέτοχα» Τίτλοι Ελληνικού Δημοσίου με Λογιστική μορφή (άυλοι τίτλοι) Πλεονεκτήματα απουλοποίησης των φυσικών τίτλων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Διάθεση των τίτλων με λογιστική μορφή Πρωτογενής αγορά των τίτλων Ε.Δ με λογιστική μορφή Διάθεση κρατικών χρεογράφων παλαιότερα Διάθεση κρατικών χρεογράφων σήμερα Δευτερογενής αγορά των τίτλων Ε.Δ με λογιστική μορφή Βασικός σκοπός δημιουργίας δευτερογενούς αγοράς Τι θα επηρεάζει τις τιμές των ομολόγων στην Δ.Α Οι συμμετέχοντες στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά Σκοπός των δύο Αγορών

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Χρηματιστηριακή αγορά των τίτλων του Ε.Δ Η λειτουργία της Δ.Α ομολόγων και οι επιπτώσεις στις επενδυτικές συνήθειες Ηλεκτρονική Δευτερογενής αγορά τίτλων (ΗΔΑΤ) Μέλη της ΗΔΑΤ Το ενημερωτικό δελτίο της ΗΔΑΤ Εξοπλισμός που απαιτείται για σύνδεση στην ΗΔΑΤ Ασφάλεια και διαφάνεια των συναλλαγών της ΗΔΑΤ Οι κώδικες των τίτλων Επιπτώσεις που επέφερε η δημιουργία της ΗΔΑΤ στην Ελληνική αγορα και γενικότερα στην οικονομία της Ελλάδος Οι ωφέλειες για τον επενδυτή από την δημιουργία της ΗΔΑΤ Πανευρωπαϊκό ηλεκτρονικό σύστημα διακίνησης κρατικών τίτλων (EuroMTS PLATFORM) Νέο ηλεκτρονικό σύστημα διακανονισμού των τίτλων του Ε.Δ στην Τράπεζα Ελλάδος Βασικές αρχές που διέπουν το σύστημα άυλων τίτλων (Σ.Α.Τ) Πεδίο εφαρμογής του συστήματος παρακολούθησης συναλλαγών επί τίτλων με λογιστική μορφή (Σ.ΑΤ) Ωράριο λειτουργίας του Σ.Α.Τ Φορείς που συμμετέχουν στο Σ.Α.Τ Προϋποθέσεις συμμετοχής στο Σ.Α.Τ Ποιοι συμμετέχουν στο «Σύστημα Άυλων Τίτλων» Λήξη συμμετοχής στο Σ.Α.Τ Εποπτεία Δευτερογενούς αγοράς τίτλων...47 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Ο Ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος και των εμπορικών τραπεζών Η Τράπεζα της Ελλάδος Το Ελληνικό Δημόσιο και ο ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος Η Τράπεζα Ελλάδος ως διαχειριστής της ΗΔΑΤ Αρμοδιότητες του Διαχειριστή Ευθύνες του Δαχειριστή Ενημέρωση των συμμετεχόντων φορέων για τις συναλλαγές και λογαριασμούς των Ο ρόλος των εμπορικών τραπεζών Βασικοί Διαπραγματευτές της αγοράς των τίτλων του Ε.Δ Αρμοδιότητες των Βασικών Διαπραγματευτών Υποχρεώσεις και πλεονεκτήματα των Β.Δ Κριτήρια επιλογής των Β.Δ Πιστωτικά ιδρύματα που αποτελούν την ομάδα των Β.Δ Επιτροπή Εποπτείας Β.Δ των ομολόγων του Ε.Δ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΛΩΝ ΤΙΤΛΩΝ 60 3

4 6. Γενικά περί συναλλαγών στο στο Σ.Α.Τ Συναλλαγές στην Πρωτογενή Αγορά Συναλλαγές στην Δευτερογενή Αγορά Συναλλαγές του Σ.Α.Τ Κριτήρια προτεραιότητας των συναλλαγών Διακανονισμός των συναλλαγών του συστήματος με τρέχουσα ημερομηνία (VALUER) διακανονισμού Τρόπος διακανονισμού των συναλλαγών Εκκαθάριση συναλλαγών επί άυλων τίτλων...65 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (Βασικός Διαπραγματευτής) κρατικών τίτλων Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Ιστορικά στοιχεία) Ως πιστωτικό ίδρυμα Κατανομή προσωπικού της ETE Τραπεζικές εργασίες της ETE To Private Banking της ETE Προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρει η Εθνική Τράπεζα στην πελατεία της Τα προιοντα που προσφέρει η ETE και τα χαρακτηριστικά τους Ενέργειες της ETE στις Δημοπρασίες του Ε.Δ Το μηχανογραφικό σύστημα της ETE ως φορέας του Σ.Α.Τ Βασικές έννοιες του Συστήματος Χαρακτηριστικά του Συστήματος Άυλων Τίτλων της ETE Προϋποθέσεις ένταξης του πελάτη στο Σύστημα Άυλων Τίτλων της ETE Εξόφληση τίτλων στην λήξη και πληρωμή τοκομεριδίων από το σύστημα Κουπόνι ομολόγου Απόκτηση,διάθεση και τήρηση των τίτλων της ETE στο Σ.Α.Τ της Τράπεζας της Ελλάδος Επιτόκια και απόδοση των τίτλων Μέτρηση πορείας επιτοκίων Οδηγίες προς τον επενδυτή Χρήσιμες συμβουλές...80 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ Έρευνα των επιτοκίων διάθεσης των ΕΓΕΔ της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Διαφορές και ομοιότητες μεταξύ Εντόκων γραμματίων και ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την τιμή ενός ΕΓΕΔ Προεξόφληση ενός ΕΓΕΔ Προϋπόθεση απόκτησης ενός ΕΓΕΔ Υπολογισμός της τιμής διάθεσης ενός ΕΓΕΔ Επιτόκιο - Απόδοση. Υπολογισμός και καταβολή των τόκων Τα επιτόκια διάθεσης των ΕΓΕΔ της Εθνικής Τράπεζας από το 1992 μέχρι και το

5 8.5.2 Διαγραμματική απεικόνιση της πορείας των επιτοκίων διάθεσης των ΕΓΕΔ της ETE από το 1992 έως το ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ 9. Συμπεράσματα...94 Βιβλιογραφία

6 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΥΛΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Η παρούσα εργασία αποτελείται από οκτώ κεφάλαια, τα οποία ασχολούνται με τους άυλους τίτλους του ελληνικού δημοσίου, την χρηματιστηριακή αγορά τους και γενικότερα εξετάζει τους τίτλους ως επενδυτικά προϊόντα των εμπορικών τραπεζών. Ειδικότερα, στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια εισαγωγή στις χρηματοπιστωτικές αγορές, στα χρηματοπιστωτικά μέσα που διαπραγματεύονται σε αυτές και τα χαραρακτηριστικά τους. Στην συνέχεια στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύονται οι τίτλοι του ελληνικού δημοσίου, ως προς το ποιοι είναι, ποιες κατηγορίες υπάρχουν και οι μετατροπή τους από φυσικούς σε άυλους τίτλους. Στο τρίτο κεφάλαιο μιλάμε πια για άυλους τίτλους ελληνικού δημοσίου και όχι για φυσικούς. Αναφερόμαστε στις οργανωμένες αγορές που λειτουργούν στην Ελλάδα για την διαπραγμάτευση αυτών, τις αλλαγές που επέφεραν οι αγορές αυτές στην οικονομία της Ελλάδας αλλά και τους τρόπους διάθεσης των τίτλων σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και σε φυσικά πρόσωπα. Ακολουθεί η χρηματιστηριακή αγορά των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου και συγκεκριμένα η ηλεκτρονικές πλατφόρμες που δημιουργήθηκαν για πιο εύκολη και ελεύθερη διακίνηση των τίτλων, αναλύουμε τον τρόπο λειτουργία τους, ποιοι συμμετέχουν και εξετάζονται τα οφέλη από την δημιουργία αυτών. Γίνεται αναφορά στο ρόλο των εμπορικών τραπεζών ως Βασικοί Διαπραγματευτές της αγοράς των άυλων τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου και αναλύονται τα συστήματα που διαθέτουν για διάθεση των τίτλων στο κοινό τους.και ειδικότερα αναφερόμαστε στην Εθνική τράπεζα και στο ρόλο της ως βασικός διαπραγματευτής των τίτλων, τα επενδυτικά προϊόντα που προσφέρει και τα συστήματα που διαθέτει για των διακανονισμό των τίτλων που διαθέτει στο κοινό της η συγκεκριμένη τράπεζα. Τέλος, έχει διεξαχθεί μία έρευνα, η οποία αναφέρεται συγκεκριμένα στα έντοκα γραμμάτια, ως άυλοι τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου και καταγράφουμε τα ετήσια επιτόκια, από το 1992 μέχρι το 2007,με τα οποία η Εθνική Τράπεζα διέθεσε τα ΕΓΕΔ στο κοινό της. Το Ελληνικό Δημόσιο διεξάγει δημοπρασίες ΕΓΕΔ στις οποίες παίρνει μέρος κάθε εμπορική τράπεζα, όπως και στην συγκεκριμένη έρευνα η Εθνική τράπεζα για να αύξηση της ρευστότητά της. 6

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 1. ΑΓΟΡΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ Στις αγορές αυτές, το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης τους είναι τα χρεόγραφα,τα οποία οι συμμετέχοντες σε αυτήν μπορούν να αγοράζουν,να πωλούν,να δανείζονται και να δανείζουν αυτά που έχουν στην κατοχή τους. Είναι οι αγορές στις οποίες εκδηλώνεται η προσφορά και η ζήτηση για χρηματοπιστωτικά μέσα Με την διαπραγμάτευση των χρεογράφων διαμορφώνεται και η τιμή τους μέσω των αγοραπωλησιών τους που πραγματοποιούνται εκεί. Ως χρηματοπιστωτικά μέσα μπορεί να είναι το χρήμα σε οποιαδήποτε μορφή του. Τέλος οι αγορές αυτές διακρίνονται σε δύο κατηγορίες στις αγορές χρήματος (Χρηματαγορά) και κεφαλαίου (Κεφαλαιαγορά). 1.1 ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΑ Είναι μία βραχυπρόθεσμη αγορά στην οποία προσφέρονται και ζητούνται χρηματοπιστωτικοί τίτλοι, οποίοι είναι κεφάλαια με μικρή χρονική διάρκεια (έως ενός έτους). Τα χαρακτηριστικά των οποίων είναι η σχετικά μεγάλη τους επενδυτική ασφάλεια και η σχετικά μικρή απόδοση καθώς φέρουν μικρό έως μηδαμινό κίνδυνο αποπληρωμής ενώ είναι εύκολα ρευστοποιήσιμοι. Στην αγορά αυτή οι επιχειρήσεις, οι χρηματοδοτικοί οργανισμοί και το Δημόσιο μπορούν να αντλούν τα κεφάλαια κίνησης που χρειάζονται για να καλύψουν αντίστοιχα ταμειακά ελλείμματα ή να τοποθετούν βραχυπρόθεσμα τυχόν πλεονάσματα που έχουν κερδίζοντας τόκο. Τέτοιοι τίτλοι είναι τα ΕΓΕΔ (Έντοκα γραμμάτια ελληνικού δημοσίου), Πιστοποιητικά προθεσμιακών καταθέσεων, Πιστοποιητικά κατάθεσης, Ομόλογα του δημοσίου διάρκειας ενός έτους, Εμπορικά χρεόγραφα και Χρεόγραφα εμπορικής αποδοχής. 1.2 ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑ Είναι η αγορά, στην οποία πραγματοποιούνται αγοραπωλησίες χρηματοπιστωτικών τίτλων με μεγάλη διάρκεια. Τα χαρακτηριστικά των τίτλων αυτών είναι ο υψηλός κίνδυνο αποπληρωμής, ρευστοποιούνται με δυσκολία ενώ πραγματοποιείται και σημαντική διακύμανση των τιμών τους. Στην αγορά αυτή καταφεύγουν οι επιχειρήσεις 7

8 και το Δημόσιο, για άντληση κεφαλαίων με σκοπό την υλοποίηση των μακροχρόνιων επενδυτικών τους προγραμμάτων. Συνεπώς, οι τίτλοι που διαπραγματεύονται στις αγορές αυτές χρησιμοποιούνται για επενδυτικούς σκοπούς και εξυπηρετούν τις ανάγκες των οικονομικών μονάδων σε μακροπρόθεσμα κεφάλαια.τέτοιες αγορές είναι το Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.Α) ή το Χρηματιστήριο Παραγώγων Αθηνών (Χ.ΓΙ.Α). Η άντληση κεφαλαίων από το επενδυτικό κοινό, στην αγορά αυτή, πραγματοποιείται από τις επιχειρήσεις με την έκδοση και διάθεση μετοχών και ομολογιών και από το δημόσιο με την έκδοση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων κρατικών χρεογράφων. Οι τίτλοι της κεφαλαιαγοράς ποικίλλουν σύμφωνα με τον κίνδυνο που ενσωματώνουν, την διάρκεια, την διαπραγματευσιμότητα και την ευχέρεια άμεσης ρευστοποίησης τους. Με βάση την χρονική διάρκεια των προϊόντων της κεφαλαιαγοράς, ο χρονικός τους ορίζοντας είναι πέραν του έτους ή δεν έχουν χρονική λήξη. Τα χρηματοπιστωτικά μέσα που χρησιμοποιούνται στις αγορές αυτές είναι μετοχές, ομόλογα (π.χ τραπεζικά) και ομολογίες (σταθερού εισοδήματος, κυμαινόμενου επιτοκίου και μετατρέψιμες σε μετοχές) που εκδίδουν το δημόσιο, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις, ομολογιακά δάνεια, Τίτλοι ελληνικού δημοσίου και Συμφωνίες επαναγοράς (repos). 1.3 ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ Ονομάζονται οι διάφοροι τίτλοι που αποτελούν παραστατικά αξίας όπως είναι οι μετοχές, οι ομολογίες δημοσίων και ιδιωτικών επιχειρήσεων, καθώς και οι τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου,με τους οποίους θα ασχοληθούμε και εκτενέστερα στο υπόλοιπο σύγγραμμα μας. Κατά το άρθρο 1 του Ν.Δ. 608/1970 χρεόγραφα είναι τα έγγραφα που ενσωματώνουν χρέος και δικαιώματα του εκδότη και του δικαιούχου. Αποκτούνται από επιχειρήσεις και οργανισμούς με σκοπό την τοποθέτηση κεφαλαίων τους στοχεύοντας στην πραγματοποίηση άμεσης προσόδου (δηλαδή κερδών ή τόκων). Είναι τίτλοι με μια ωριμότητα μικρότερη του έτους τα οποία μπορεί να είναι είτε γραμμάτια είτε συναλλαγματικές και θεωρούνται όργανα της χρηματαγοράς. Συγκεκριμένα στις χρηματοπιστωτικές αγορές χρησιμοποιείται ευρέως ο όρος χρεόγραφα αν και υπάρχουν και διάφορες άλλες ονομασίες για τα αξιόγραφα. Τα χρεόγραφα διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες. 8

9 1. Ανάλογα με την ιδιότητα του εκδότη διακρίνονται σε δύο γενικές κατηγορίες: Δημόσια Χρεόγραφα, τα οποία ενσωματώνουν μικρό κίνδυνο αποπληρωμής από τον εκδότη και κατά συνέπεια μικρότερη απόδοση για τον επενδυτή. Τέτοιοι τίτλοι εκδίδονται κυρίως από το Κράτος, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) κ.α ενώ είναι κυρίως δανειακοί τίτλοι. Ιδιωτικά Χρεόγραφα, σε αντίθεση με τα δημόσια οι επενδυτές τοποθετούν μετρητά σε ιδιωτικά χρεόγραφα με την προσδοκία της υψηλότερης απόδοσης με ταυτόχρονη ανάληψη υψηλότερου κινδύνου. 2. Ανάλογα με τον τρόπο μεταβίβασης τους διακρίνονται σε: Ονομαστικά χρεόγραφα, οι τίτλοι στους οποίους αναγράφονται τα στοιχεία του επενδυτή ή των επενδυτών, που δικαιούνται να ασκήσουν τα δικαιώματα που ενσωματώνουν αυτά.χαρακτηριστικές περιπτώσεις αυτών αποτελούν οι ονομαστικές μετοχές εταιρειών, οι τίτλοι μεριδίων Αμοιβαίων Κεφαλαίων κ.α. Ανώνυμα χρεόγραφα, είναι οι τίτλοι των οποίων οι δικαιούχοι δεν είναι ένα ορισμένο πρόσωπο, αλλά εκείνοι οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους τα χρεόγραφα. Τέτοιοι τίτλοι είναι οι ανώνυμες μετοχές εταιρειών, οι φυσικοί τίτλοι του Δημοσίου κ.α. 3. Ανάλογα με τον τύπο δικαιωμάτων που ενσωματώνουν διακρίνονται σε: Χρεόγραφα χρέους, αποτελούν τίτλους απόδειξης χρέους του εκδότη προς τον κάτοχο/επενδυτή. Εκδίδονται για την εξασφάλιση ξένων κεφαλαίων και η ημερομηνία λήξης τους ισοδυναμεί με την λήξη της διάρκειας του δανείου, ο επενδυτής αμείβεται με τον τόκο (κουπόνι) που αναγράφεται στο χρεόγραφο. Ο τόκος καταβάλλεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Κύριοι εκδότες αυτών είναι το Ελληνικό Δημόσιο (έντοκα γραμμάτια και ομόλογα), Δημόσιοι Οργανισμοί και Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας (ομολογίες) και οι τράπεζες (τραπεζικά ομόλογα). Χρεόγραφα ιδιοκτησίας, ενσωματώνουν δικαιώματα ιδιοκτησίας, τα οποία εκχωρούνται από τον εκδότη στον κάτοχο/επενδυτή. Τα χρεόγραφα αυτά εκδίδονται από επιχειρηματικές μονάδες με σκοπό τη χρηματοδότησή τους με κεφάλαια, ώστε να υλοποιήσουν τα επενδυτικά τους προγράμματα. Οι επενδυτές αυτών των χρεογράφων γίνονται μέτοχοι των εταιρειών αυτών. Το συνηθέστερο 9

10 είδος χρεογράφου ιδιοκτησίας είναι οι μετοχές (ονομαστικές ή ανώνυμες). Και αυτό γιατί οι μετοχές των εταιρειών που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών μπορούν να ρευστοποιηθούν άμεσα, διότι διαπραγματεύονται καθημερινά σε μια οργανωμένη αγορά του Χ.Α. Χρεόγραφα μικτά (χρέους- ιδιοκτησίας) ή αλλιώς μετατρέψιμοι τίτλοι, οι οποίοι ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους, άλλοτε υπάρχει βαρύτητα στο συμμετοχικό στοιχείο και άλλοτε στο δανειακό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα μετατρέψιμα σε ομολογιακά δάνεια ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ Τα χρεόγραφα έχουν τα εξής χαρακτηριστικά : > Η Ονομαστική του αξία, η οποία είναι ένα από το πιο βασικό χαρακτηριστικό ενός χρεογράφου. Η αλλιώς η τιμή του η οποία εκφράζει το μερίδιο σε κεφάλαιο ή απαίτηση από δάνειο. Αυτά ισχύουν ανάλογα με το είδος του χρεογράφου και τη σχέση που συνδέει τον κάτοχο του τίτλου με τον εκδότη. Η αξία αυτή αναφέρεται στους όρους έκδοσης του χρεογράφου και σε περίπτωση φυσικού τίτλου αναγράφεται επί του σώματος του τίτλου. Όμως η έννοια της ονομαστικής αξίας δεν ταυτίζεται με την τιμή του χρεογράφου κατά την στιγμή που εκδίδεται καθώς υπάρχει η τιμή έκδοσης του χρεογράφου η οποία διαφέρει πολλές φορές από την ονομαστική αξία καθώς και από την τρέχουσα τιμή. Η τρέχουσα η αλλιώς αγοραία τιμή του χρεογράφου είναι αυτή που καταβάλλεται από τον επενδυτή σε δεδομένη χρονική στιγμή, κατά την διάρκεια της ζωής του χρεογράφου, για την απόκτηση του. > Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η διάρκεια ζωής του και η ημερομηνία λήξης του. > Η ρευστότητα του χρεογράφου, η οποία υποδηλώνει τη δυνατότητα του επενδυτή να ρευστοποίηση άμεσα το χρεόγραφο που κατέχει, αν το επιθυμεί. Τα χρεόγραφα που διαπραγματεύονται καθημερινά σε οργανωμένες αγορές μπορούν να ρευστοποιηθούν άμεσα στο Χ.Α και στην ΗΔΑΤ, με διαφανείς διαδικασίες και τιμές που είναι σε όλους γνωστές μέσω ίηΐετηεΐ:, τον τύπο κ.α. > Η απόδοση που προσδοκάται από τον επενδυτή που τοποθετεί τα χρήματα του στο εν λόγω χρεόγραφο. Η απόδοση που προσδοκάται αναφέρεται στον τόκο, το μέρισμα και την υπεραξία που μας δίνουν οι επενδύσεις σε διάφορα χρεόγραφα. 10

11 Επίσης η απόδοση είναι των επενδύσεων είναι ανάλογη του κινδύνου που αναλαμβάνει ο επενδυτής. > Ο κίνδυνος της αγοράς και της φερεγγυότητας του εκδότη. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά είναι άμεσα συνδεδεμένα με την απόδοση/ επιτόκιο των χρεογράφων. > Τέλος, το φορολογικό καθεστώς που διέπει κάθε χρεόγραφο και μπορεί να επηρεάσει ιδιαίτερα το εισόδημα και την υπεραξία που αποφέρει στον επενδυτή, αποτελεί άλλο χαρακτηριστικό των χρεογράφων ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ 1. Η ασφάλεια, η οποία αναφέρεται στον βαθμό βεβαιότητας του επενδυτή ότι θα εισπράξει το κεφάλαιο του και την απόδοση μέχρι τη λήξη της επένδυσης, όπως καθορίζεται από τους όρους έκδοσης των τίτλων. 2. Η απόδοση και η νομισματική σταθερότητα, είναι ο σαφής καθορισμός της απόδοσης της επένδυσης (π.χ επιτόκιο, φορολογία) και η προστασία που παρέχεται στον επενδυτή έναντι πιθανής υποτίμησης του νομίσματος έκδοσης του χρεογράφου. 3. Η ρευστότητα, δηλαδή η δυνατότητα της ρευστοποίησης της επένδυσης σε περίπτωση που ο επενδυτής χρειαστεί τα χρήματα του. Άμεση σχέση έχει η εμπορευσιμότητα των χρεογράφων που είναι ανάλογη με την ταχύτητα ρευστοποίησης της επένδυσης ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ Τα βασικά κριτήρια επιλογής χρεογράφων από πλευράς επενδυτή είνα ι: Η ασφάλεια, ο βαθμός δηλαδή αβεβαιότητας ως προς την επιθυμητή απόδοση και την επανάκτηση του κεφαλαίου της επένδυσης Η δυνατότητα άμεσης ρευστοποίησης Η προστασία έναντι κινδύνων αγοράς Η εμπορευσιμότητα Επομένως, το τραπεζικό στέλεχος στα πλαίσια μιας αποτελεσματικής ενημέρωσης του υποψήφιου επενδυτή πρέπει να συμφωνεί μαζί του ως αναφορά : 11

12 Το χρονικό ορίζοντα της επένδυσής του Την επιθυμητή απόδοση σε σχέση με τα υπόλοιπα διαθέσιμα κεφάλαια του Το κεφάλαιο που επιθυμεί να επενδύσει σε σχέση με τα υπόλοιπα διαθέσιμά κεφάλαιά του Τις μελλοντικές του ανάγκες και το κόστος πρόωρης ανάληψης των κεφαλαίων που έχουν επενδύσει Ο υποψήφιος επενδυτής πρέπει να γνωρίζει τα οφέλη και το κόστος της κάθε επενδυτικής επιλογής και βέβαια να κατανοήσει: Την ανάγκη παρακολούθησης της επένδυσής του Το βαθμό που επένδυσή του επηρεάζεται από την πορεία της αγοράς και τα μεγέθη της οικονομίας (επιτόκια, πληθωρισμός κ.λ.π). 12

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΙΤΛΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ 2. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Οι κρατικοί τίτλοι διακρίνονται σε έντοκα γραμμάτια διάρκειας 3,6, ή 12 μηνών, και σε ομόλογα διάρκειας 3,5,7,10 ή 15 ετών. Η κύρια δευτερογενής αγορά για την διαπραγμάτευσή τους είναι η διατραπεζική αγορά. Το Χρηματιστήριο Αξιών υποστηρίζει επίσης σύστημα δευτερογενούς αγοράς. Στην ελληνική αγορά ομολόγων οι τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία. Το 1986 δημιουργήθηκε η πρωτογενής αγορά τίτλων του Δημοσίου όπου η διάθεση των τίτλων γινόταν με δημόσια εγγραφή. Επιπλέον επήλθαν σημαντικές θεσμικές και λειτουργικές μεταβολές, όπως : Η εισαγωγή των δημοπρασιών και του θεσμού των βασικών διαπραγματευτών αγοράς (primary dealers) μέσω του οποίου πραγματοποιείται ο κύριος όγκος του εσωτερικού δανεισμού (το 1997), Η λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήματος δευτερογενούς αγοράς τίτλων Ελληνικού Δημοσίου (ΗΔΑΤ) που συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του δημόσιου χρέους (το 1998), Η λειτουργία του οργανισμού διαχείρισης δημοσίου χρέους (ΟΔΔΗΧ) που έχει εξουσιοδοτηθεί να ενεργεί ως εντολοδόχος του Ελληνικού Δημοσίου για την αποτελεσματική διαχείριση του δημοσίου χρέους της χώρας (το 1999), και Η λειτουργία του νέου κεντρικού συστήματος της ΗΔΑΤ το Η αρχιτεκτονική και η λειτουργική δομή του νέου συστήματος συμβαδίζουν με εκείνες των άλλων ευρωπαϊκών συστημάτων (π.χ Euro-MTS) διευκολύνοντας τη διαπραγμάτευση και διαχείριση των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου. 2.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Είναι αξιόγραφα που εκδίδονται από το δημόσιο με σκοπό την άντληση κεφαλαίων από την αποταμίευση του κοινού, για την κάλυψη των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αναγκών του. Οι τίτλοι αυτοί παρέχουν ένα ευρύ πεδίο επιλογών τόσο στους μικροεπενδυτές όσο και στους μεγάλους θεσμικούς επενδυτές. Τα Ομόλογα του 13

14 Δημοσίου εκδίδονται σε ευρώ όσο και με ρήτρα ξένου νομίσματος όπως το μάρκο Γερμανίας, το δολάριο Η.Π.Α, η λίρα Μεγάλης Βρετανίας, κ.λ.π). Τα πλεονεκτήματα αυτών είναι τα εξής : > Είναι τίτλοι ελεύθερα μεταβιβάσιμοι και διαπραγματεύσιμοι στο Χρηματιστήριο Αξιών. > Ο συντελεστής φορολογίας των τόκων των τίτλων είναι χαμηλότερος από τον αντίστοιχο συντελεστή των καταθέσεων. > Μπορούν να ρευστοποιηθούν με προεξόφληση από τις τράπεζες πριν την λήξη τους. > Προσφέρουν αποδόσεις υψηλότερες από τις άλλες μορφές τοποθετήσεων που σχετίζονται με το επιτόκιο. 2.2 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΙΤΛΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Οι τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου διακρίνονται στις εξής κατηγορίες : 1. Έντοκα Γραμμάτια (Treasury Bills) 2. Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου (Ο.Ε.Δ) Ομόλογα Σταθερής Απόδοσης ή Ομόλογα Σταθερού Επιτοκίου (Fixed- Rate Bonds) Ομόλογα Κυμαινόμενου Επιτοκίου (Floating-Rate Notes) Τιμαριθμοποιημένα Ομόλογα με Τοκομερίδια (Index-Linked Bonds) 3. Ομόλογα Τελικής Απόδοσης ή Ομόλογα χωρίς Τοκομερίδιο (Zero coupon Bonds) 4. Ομόλογα Ρήτρας Ξένου Νομίσματος (Currency-Linked Bonds) 5. Αφορολόγητα Αποταμιευτικά Ομόλογα (Savings Certificates) 6. Μετοχοποιήσιμοι Τίτλοι ή αλλιώς Προμέτοχα 2.3 ΕΝΤΟΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ (Treasury Bills) Τα έντοκα γραμμάτια ελληνικού δημοσίου είναι ανώνυμοι τίτλοι που εκδίδονται σε άυλη μορφή από το κράτος κάθε μήνα και μερικές φορές και στο μέσον του μήνα, με βραχυπρόθεσμη διάρκεια, με ελάχιστο κίνδυνο και με δυνατότητα άμεσης ρευστοποίησης. Η διάρκειά τους υπολογίζεται σε μήνες (3,6,12) για να μην συμπίπτει η λήξη των τίτλων με αργίες. Απευθύνονται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, στα αμοιβαία κεφάλαια,σε εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου κ.α.τα 14

15 Έντοκα Γραμμάτια εξοφλούνται στην ονομαστική τους αξία,η οποία είναι ακέραια πολλαπλάσια των 1000, κατά την ημερομηνία λήξης τους και οι τόκοι αυτών προκαταβάλλονται στους επενδυτές. Η ονομαστική αξία τους είναι μεγαλύτερη από το ποσό που διαθέτει ο επενδυτής κατά την ημερομηνία έκδοσης των τίτλων. Η ονομαστική απόδοση των τίτλων, η οποία είναι γνωστή κατά την έκδοσή τους, ισούται με το επιτόκιο έκδοσής, ενώ η πραγματική τους απόδοση είναι καθημερινά διαμορφούμενη στη δευτερογενή αγορά και συγκεκριμένα από τις τιμές που δίνουν οι Dealers της Τράπεζας στο σύστημα άυλων τίτλων. Άρα ο επενδυτής στη λήξη της περιόδου θα εισπράξει την ονομαστική αξία του τίτλου. Αυτού η μορφή επένδυσης δεν έχει τοκομερίδια και δεν ανανεώνεται. Οι τίτλοι αυτοί φορολογούνται με ποσοστό 10% επί των τόκων της περιόδου. Ο φόρος που αναλογεί στους τόκους προκαταβάλλεται από τον πελάτη κατά την χρονική στιγμή της επένδυσης και η τράπεζα είναι υποχρεωμένη να αποδώσει τους φόρους αυτούς, μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος, στο Ελληνικό Δημόσιο. Οι τίτλοι αυτοί απευθύνονται κυρίως σε μικροεπενδυτές και παρέχουν υψηλές πραγματικές αποδόσεις, αφού το επιτόκιο τους βρίσκεται πολύ πιο πάνω από τον πληθωρισμό. 2.4 ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Είναι ένα είδος χρεογράφου, στο οποίο ο εκδότης έχει την υποχρέωση να καταβάλλει, στην λήξη της σύμβασης, την ονομαστική αξία αυτής και σε τακτά προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα ποσό χρημάτων (κουπόνι). Κατά την έκδοση του ομολόγου ο εκδότης έχει την υποχρέωση να παρέχει ορισμένες πληροφορίες στον κάτοχο των ομολόγων συν άλλους περιορισμούς στη συμπεριφορά του εκδότη. Η χρονική διάρκεια του ομολόγου είναι μεγαλύτερη του ενός έτους, εκδότης του είναι ο οφειλέτης, κάτοχος ομολόγων ο δανειστής και το κουπόνι ο τόκος. Στην ουσία το ομόλογο είναι μια μορφή δανείου και τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την ταυτότητα του ομολόγου είναι ο εκδότης, το κουπόνι με βάση το οποίο θα γίνονται οι τακτικές πληρωμές και τέλος η χρονική διάρκεια της σύμβασης που μετά τη λήξη της το ομόλογο εξαγοράζεται. Σε περίπτωση μη απόδοσης του κουπονιού στον κάτοχο του ομολόγου μπορεί να προβεί στην δικαιοσύνη. Με άλλα λόγια οι κάτοχοι ομολόγων είναι στην ουσία δανειστές του εκδότη. Επίσης έχουν σταθερή απόδοση η οποία υπολογίζεται με προκαθορισμένο επιτόκιο. Τα ομόλογα εξοφλούνται σε ορισμένη μελλοντική ημερομηνία. 15

16 2.4.1 ΟΜΟΛΟΓΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Τα Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) είναι ανώνυμοι τίτλοι σε άυλη μορφή, οι οποίοι εκδίδονται από το ελληνικό δημόσιο κάθε μήνα. Η διάρκειά τους είναι 2,3,5, 10,15 και 20 ετών. Η ονομαστική τους αξία είναι πολλαπλάσια των Η τιμή διάθεσης είναι η ονομαστική τους αξία και έχουν τοκομερίδια ή κουπόνια. Η αξία κάθε τοκομεριδίου είναι ίση με τον τόκο του έτους στον οποίο αναφέρονται, μείον το ποσοστό του φόρου. Τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου είναι διαπραγματεύσιμα στο Σύστημα Αύλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.) των Ελληνικών Χρηματιστηρίων Α.Ε. (ΕΧΑΕ), στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (Η.Δ.Α.Τ.) που λειτουργεί στην Τράπεζα της Ελλάδος και στην εξωχρηματιστηριακή αγορά (O.T.C.), όπως άλλωστε αναφέρεται και σε κάθε υπουργική απόφαση για την έκδοση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Το ομόλογο δεν είναι «κρυφό» αλλά έχει κωδικό ISIN, έναν μοναδικό αριθμό που φέρει κάθε ομόλογο για να αναγνωρίζεται στις διεθνείς πλατφόρμες διαπραγμάτευσης, ώστε οι επενδυτές να γνωρίζουν τα χαρακτηριστικά του και σε ποια τιμή πωλείται και αγοράζεται. Ωστόσο ο συγκεκριμένος κωδικός δεν αναγνωρίζεται σε καμία πλατφόρμα διαπραγμάτευσης, που σημαίνει ότι το ομόλογο δεν διαπραγματεύεται πουθενά. Είναι ομόλογο-«φάντασμα» και ως εκ τούτου δεν μπορεί να τιμολογηθεί. Το επιτόκιο στα ΟΕΔ μπορεί να είναι: Σταθερό, δηλαδή ετήσια με σταθερή απόδοση για όλη τη διάρκεια της επένδυσης, Κυμαινόμενο, δηλαδή να αλλάζει κάθε χρόνο, > Τιμαριθμοποιημένο, δηλαδή να εξαρτάται από τον ετήσιο πληθωρισμό. Για αυτό έχουμε και τις εξής τρις κατηγορίες ομολόγων: 1. ΟΜΟΛΟΓΑ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Η ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ (Fixed-Rate Bonds) Οι τίτλοι αυτοί απευθύνονται σε επενδυτές θεσμικούς και ιδιώτες που επιθυμούν να εξασφαλίσουν σταθερές ετήσιες αποδόσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Για αυτό είναι μέσης και μεγάλης διάρκειας, από δύο μέχρι δεκαπέντε χρόνια. Τα τοκομερίδια που φέρουν αυτά τα ομόλογα φέρουν κάθε χρόνο σταθερή πρόσοδο τόκων και εξοφλούνται στην λήξη τους στην ονομαστική τους αξία. 16

17 2. ΟΜΟΛΟΓΑ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ Είναι τίτλοι μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη, από τρία έως επτά έτη και απευθύνονται σε επενδυτές οι οποίοι επιθυμούν να επενδύσουν τα χρήματά τους εξασφαλίζοντας αποδόσεις, που θα είναι σύμφωνες με τους όρους που επικρατούν στην αγορά δηλαδή διαφορετικό επιτόκιο για κάθε τοκοφόρο περίοδο. Τα τοκομερίδια που φέρουν οι τίτλοι αυτοί έχουν ονομαστικό επιτόκιο το οποίο γίνεται γνωστό στην αρχή κάθε τοκοφόρου περιόδου. Το επιτόκιο αυτό συνήθως διαφέρει από έτος σε έτος και για αυτό ονομάζονται και ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου. Ενώ μπορούμε να πούμε ότι τα ομόλογα αυτά εξοφλούνται στην λήξη τους στην ονομαστική τους αξία. 3. ΤΙΜΑΡΙΘΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΚΟΜΕΡΙΔΙΑ Είναι ομόλογα συνδεδεμένα με κάποιο δείκτη τα οποία είναι πιο εξειδικευμένες εκδόσεις ομολόγων. Απευθύνονται κυρίως σε θεσμικούς επενδυτές καθώς και σε Τράπεζες τόσο του εξωτερικού όσο και του εσωτερικού. Επίσης απευθύνονται και σε ιδιώτες επενδυτές που επιθυμούν να επενδύσουν τα χρήματα τους έτσι ώστε να εξασφαλίζουν ετήσιες σταθερές πραγματικές αποδόσεις πάνω από τον πληθωρισμό για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Έχουν μέση και μεγάλη διάρκεια, πέντε και δέκα ετών, ενώ τα τοκομερίδια που φέρουν έχουν επιτόκιο το οποίο ισούται με μια ετήσια σταθερή πραγματική απόδοση πάνω από τον πληθωρισμό και γίνεται γνωστό κατά την ημερομηνία έκδοσης τους. Υπολογίζεται όμως στην αναπροσαρμοσμένη κάθε φορά αξία του ομολόγου βάση τιμαρίθμου. Η αγορά των ομολόγων αυτών γίνεται κατά την ημερομηνία έκδοσής τους στην ονομαστική τους αξία, αλλά εξοφλούνται σε πολύ υψηλότερη αξία ανάλογα με την εξέλιξη του πληθωρισμού. Έχουν μια σταθερή πραγματική πρόσοδο 4% για όλη την διάρκεια τους, που καταβάλλεται κάθε χρόνο. Η πρόσοδος αυτή υπολογίζεται επί του αναπροσαρμοσμένου κάθε χρόνο κεφαλαίου, λόγω της επίδρασης του πληθωρισμού. Ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών, για πρώτη φορά η έκδοσή τους στις 19 Μαίου 1997 και η διάθεση τους έγινε με δημόσια εγγραφή και με την μορφή άυλων τίτλων. Συνεπώς διευρύνεται η αγορά Κρατικών τίτλων, καθώς παρέχονται επιπλέον επενδυτικές επιλογές για όσους επενδυτές θεωρούν βασική επιδίωξη τους την κάλυψη κεφαλαίων τους από τον πληθωρισμό. Έτσι παρέχουν προστασία στους επενδυτές από μια άνοδο του πληθωρισμού ή εξασφαλίζουν 17

18 μια ελάχιστη σταθερή απόδοση σε περίπτωση αρνητικής μεταβολής αυτού. Εταιρείες εκδίδουν συνήθως ομόλογα συνδεδεμένα με τον δείκτη ημών του χρηματιστηρίου ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΜΕ ΤΟ ΚΟΥΠΟΝΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ Ομόλογα που διαπραγματεύονται με έκπτωση από την ονομαστική τους αξία και πραγματοποιούν μόνο μια καταβολή κεφαλαίου στην λήξη τους (discount securities) Έντοκο γραμμάτιο το οποίο είναι τίτλοι μικρής διάρκειας και πωλούνται στους επενδυτές σε ημή χαμηλότερη από την τελική ονομαστική τους αξία. Ενώ έχουμε εκδόσεις διάρκειας 13,26 και 52 εβδομάδων, (treasury bill) Ομόλογο μηδενικού επιτοκίου τα οποία δεν προβλέπουν ενδιάμεσες πληρωμές κουπονιών και έχουν διάρκεια συνήθως από 1 έως 3 χρόνια. Υπάρχει μια αρχική πληρωμή του αγοραστή στον εκδότη και μια τελική προς εκείνον που προσκομίζει το ομόλογο. Η απόδοση για τον επενδυτή και σε αυτήν την κατηγορία των ομολόγων προκύπτει από την χαμηλότερη (σε σχέση με την τελική πληρωμή) τιμή αγοράς του ομολόγου. Η ουσιώδης ιδιότητα αυτού του ομολόγου είναι ότι απαλλάσσει τον επενδυτή από το πρόβλημα της επανεπένδυσης των τόκων που θα εισέπραττε σε κάθε πληρωμή κουπονιού. Έτσι δεν είναι εκτεθειμένος σε κίνδυνο να αναγκαστεί να επανεπένδυση τις εισπράξεις των κουπονιών σε χαμηλότερα επιτόκια. (Zero coupon bond) Ομόλογα που πραγματοποιούν πολλές περιοδικές πληρωμές τοκομεριδίων πριν τη λήξη τους και μια τελική πληρωμή κεφαλαίου, (coupon bonds) Σταθερού επιτοκίου τα οποία είναι από τα πιο διαδεδομένα ομόλογα και έχουν απλή μορφή. Είναι τίτλοι μέσης και μεγάλης διάρκειας. Το επιτόκιο βάση το οποίο υπολογίζεται η κάθε πληρωμή, είναι σταθερό για όλοι την διάρκεια ζωής των ομολόγων ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις της αγοράς. Η τακτικότητα των πληρωμών είναι ανά εξάμηνο ή ανά έτος, (fixed coupon) Κυμαινόμενου επιτοκίου είναι αυτά του οποίου το επιτόκιο κάθε περιόδου (από κουπόνι σε κουπόνι) αναπροσαρμόζεται με βάση κάποιον δείκτη, κάποιο δηλαδή επιτόκιο βάσης. Επί του επιτοκίου αυτού υπάρχει συνήθως ένα περιθώριο που αντιπροσωπεύει ένα είδος ασφαλίστρου και εξαρτάται από την πιστοληπτική ικανότητα του εκδότη και την διάρκεια του ομολόγου. Η τακτικότητα των πληρωμών, των 18

19 τοκομεριδίων ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου είναι να τρίμηνο, εξάμηνο ή έτος, ανάλογα με την συχνότητα του επιτοκίου βάσης. Τέλος με την αγορά ενός ομολόγου αυτού του είδους ο επενδυτής εξασφαλίζει για μια μακροχρόνια επένδυση επιτόκια κοντά στις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς. (Floating rate note) Ομόλογα με δικαίωμα ανάκλησης ή πρόωρης εξόφλησης. Και αυτές είναι εξειδικευμένες εκδόσεις ομολόγων οι οποίες διαφέρουν από τα απλά ομόλογα ως προς το ότι ενσωματώνουν δικαιώματα αγοράς τους από τον εκδότη τους πριν τη λήξη τους, ή δικαιώματα πώλησης από τον κάτοχο τους στον εκδότη πριν τη λήξη τους, σε προκαθορισμένες τιμές και χρονικές στιγμές. 2.5 ΟΜΟΛΟΓΑ ΤΕΛΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Η ΧΩΡΙΣ ΤΟΚΟΜΕΡΙΔΙΑ (Zero coupon Bonds): Είναι ανώνυμοι τίτλοι σε άυλη μορφή με μικρή ή μέση διάρκεια, συνήθως δύο με τρία έτη, οι οποίοι απευθύνονται σε επενδυτές που θέλουν να επενδύσουν σε Ε.Γ.Ε.Δ με μεγαλύτερη διάρκεια. Αυτή η κατηγορία ομολόγων πωλείται σε τιμή χαμηλότερη από την ονομαστική αξία των οποίων εισπράττει κατά την ημερομηνία λήξης τους. Ο επενδυτής εισπράττει την απόδοση των τίτλων προκαταβολικά. Οι τόκοι αυτοί είναι ίσοι με τη διαφορά της τελικής ονομαστικής αξίας των τίτλων μείον το αρχικό ποσό που ο επενδυτής κατέβαλε για την αγορά τους. Επίσης, εξασφαλίζουν σταθερή απόδοση για όλη την διάρκεια τους.τέλος η διαφορά με τα ΕΓΕΔ είναι ότι ο φόρος παρακρατείται στη λήξη της διάρκειας. Άρα ο επενδυτής στη λήξη της περιόδου θα εισπράξει την ονομαστική αξία του τίτλου μείον τον φόρο που αναλογεί. 2.6 ΟΜΟΛΟΓΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΜΕ ΡΗΤΡΑ ΣΕ ΞΕΝΟ ΝΟΜΙΣΜΑ Είναι ανώνυμοι τίτλοι σε άυλη μορφή που απευθύνονται σε επενδυτές τόσο του εσωτερικού και εξωτερικού, οι οποίοι επιθυμούν να επενδύσουν σε τίτλους ελληνικού δημοσίου των οποίων οι ονομαστική αξία είναι συνδεδεμένη με ξένα νομίσματα όπως ECU, USD, DEM και GBP. Οι τίτλοι αυτοί είναι ασφαλισμένοι έναντι του συναλλαγματικού κινδύνου.εκδίδονται από το ελληνικό δημόσιο σε μη τακτό χρόνο έκδοσης,με διάρκεια από ένα έως τέσσερα έτη. Διατίθενται και εξοφλούνται από τις τράπεζες και το χρηματιστήριο. Απευθύνονται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, 19

20 ασφαλιστικά ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια κ.α. Αποτελούν μορφή επένδυσης βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης διάρκειας ενός έως πέντε ετών. Φέρουν τοκομερίδια με σταθερό νομισματικό επιτόκιο και αγοράζονται κατά την ημερομηνία έκδοσής τους στην ονομαστική τους αξία,η οποία είναι και η τιμή διάθεσής τους. Η αξία κάθε τοκομεριδίου είναι ίση με τον τόκο του έτους στο οποίο αναφέρονται, μείον το ποσοστό του φόρου. Το επιτόκιο των Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου με ρήτρα σε Ξένο Νόμισμα μπορεί να είναι: *1* Σταθερό, δηλαδή ετήσια με σταθερή απόδοση για όλη τη διάρκεια της επένδυσης, > Κυμαινόμενο, δηλαδή να αλλάζει κάθε χρόνο το επιτόκιο. Ο επενδυτής αγοράζει τους τίτλους με ευρώ ή συνάλλαγμα και στην λήξη της διάρκειας πιστώνεται ο τραπεζικώς καταθετικός του λογαριασμός με ευρώ. 2.7 ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΑ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΤΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ Αυτού του είδους τα ομόλογα απευθύνονται αποκλειστικά στους μικρούς επενδυτές και εκδίδονται σε άυλη μορφή. Έχουν μικρή ονομαστική αξία, χρονική διάρκεια συνήθως δύο έτη και φέρουν αφορολόγητα τοκομερίδια με σταθερό ελκυστικό επιτόκιο, για όλη τη διάρκεια τους με την προϋπόθεση ότι ο επενδυτής θα διατηρήσει τους τίτλους μέχρι τη λήξη τους. Οι τίτλοι αυτοί εκδίδονται στην ονομαστική τους αξία και επενδυτές αυτών μπορούν να είναι μόνο φυσικά πρόσωπα του εσωτερικού. Αρχικά διατίθενται με δημόσια εγγραφή από την Τράπεζα της Ελλάδος, αποτελούν μοναδική περίπτωση πρωτογενούς αγοράς καθώς έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και κάθε επενδυτής μπορεί να επενδύσει μέχρι κάποιο ποσό (σε προηγούμενες εκδόσεις ). 2.8 ΜΕΤΟΧΟΠΟΙΗΣΙΜΟΙ ΤΙΤΛΟΙ «Προμέτοχα» Είναι Μετοχοποιήσιμοι Τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου που εκδόθηκαν τον Οκτώβριο του 1998 με την μορφή άυλων τίτλων τριετούς διάρκειας, χωρίς τοκομερίδια (zero coupon). Διατίθενται με δημόσια εγγραφή από τις τράπεζες, είναι αφορολόγητα σε περίπτωση που ο αρχικός επενδυτής τα παρακρατήσει μέχρι τη λήξη τους ή τα ανταλλάξει με μετοχές. Αυτά διαπραγματεύονται στην δευτερογενή αγορά τίτλων και παρέχεται η δυνατότητα στους επενδυτές που έχουν προμέτοχα, εφόσον το επιθυμούν, 20

21 να τα ανταλλάξουν με μετοχές εταιρειών δημοσίου ενδιαφέροντος οι οποίες ιδιωτικοποιούνται και εισάγονται στο Χρηματιστήριο Αξιών (ΧΑ). 2.9 ΤΙΤΛΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΜΕ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ (ΑΥΛΟΙ ΤΙΤΛΟΙ) Είναι τίτλος ο οποίος δεν είναι τυπωμένος σε χαρτί και τα τελευταία χρόνια δεν εκδίδονται καθόλου ομόλογα με την έννοια του εγγράφου. Όλες οι κινήσεις γίνονται με χρεοπιστώσεις λογαριασμών άυλων τίτλων, που ανοίγουν και διατηρούν οι επενδυτές των ομολόγων στις τράπεζες με τις οποίες συναλλάσσονται. Στους λογαριασμούς αυτούς μπορεί να ορίζονται συνδικαιούχοι και άλλα φυσικά πρόσωπα. Με την καθιέρωση των τίτλων με λογιστική μορφή (άυλοι τίτλοι) και την εκπόνηση από τις τράπεζες νέου συστήματος online διαχείρισης της πελατείας και διακανονισμού πράξεων με την Τράπεζα Ελλάδος (clearing) δημιουργήθηκαν νέα δεδομένα όπως : Καταργήθηκε η διακίνηση των φυσικών σωμάτων των τίτλων και έτσι απλοποιούνται οι συναλλαγές στην αγορά. Μειώνονται οι κίνδυνοι φύλαξης και διακίνησης των τίτλων. Συνδέονται οι συναλλαγές με τους λογαριασμούς καταθέσεων του πελάτη μέσω των οποίων εισπράττει την απόδοση. Εκδίδεται από την τράπεζα μας μηνιαίο αντίγραφο (statement) με την κίνηση και το υπόλοιπο του χαρτοφυλακίου του πελάτη, αποτιμημένο με την τρέχουσα αξία του. Δίδεται μέσω του online καθημερινή δυνατότητα αγοραπωλησίας τίτλων και συνεχής πληροφόρηση για τις τιμές αγοράς/πώλησης. Ταυτόχρονο ο πελάτης μπορεί να εξυπηρετηθεί σε όλο το δίκτυο καταστημάτων μιας τράπεζας, ανεξάρτητα από το που προμηθεύτηκε τους τίτλους. Σημαντικό στοιχείο για την ποιότητα των υπηρεσιών μιας τράπεζας προς του επενδυτές, είναι η δυνατότητα ανά πάσα στιγμή μέσω του online να έχουν την εικόνα του χαρτοφυλακίου τους και την τρέχουσα αξία του ανά κατηγορία τίτλου, πράγμα που δεν ήταν δυνατόν με τους φυσικούς τίτλους ούτε προσφέρεται σαν υπηρεσία από άλλες τράπεζες ακόμα και στους άυλους τίτλους. Οι μονάδες εφοδιάζονται δέμα μέρες πριν την λήξη κάθε έκδοσης, με αναλυτικό ληξιάριο όπου αναγράφονται τα στοιχεία των πελατών και των κεφαλαίων που 21

22 αποδεσμεύονται, με σκοπό να μπορούν να προγραμματίζονται από το κατάστημα, οι ενέργειες προσέλκυσης πελατείας ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΤΙΤΛΩΝ Τα πλεονεκτήματα της απουλοποίηση των φυσικών τίτλων εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου είναι τα εξής: ν' Κατάργηση της διακίνησης των φυσικών σωμάτων των τίτλων και απλοποίηση των συναλλαγών τους. ν' Μείωση του κινδύνου λαθών και ατασθαλιών, ν' Μείωση του κόστους φύλαξης και διαχείρισης των τίτλων. Πιο συγκεκριμένα, δεν είναι πια απαραίτητο να παραλαμβάνονται και να συγκεντρώνονται τα τεράστια δέματα με φυσικούς τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου τις συγκεκριμένες ημερομηνίες έκδοσης των τίτλων, από τους φύλακες «securities» με τα τεθωρακισμένα αμάξια, σπαταλώντας ατέλειωτες ώρες καταμέτρησης και καταχώρησης των τίτλων στα τοπικά συστήματα των κεντρικών υπηρεσιών των τραπεζών, τη διανομή τους στο Δίκτυο και στη συνέχεια στον πελάτη. Η καθιέρωση των τίτλων σε λογιστική μορφή και η ανάπτυξη των νέων συστημάτων από όλες τις εμπορικές τράπεζες για την διαχείριση της πελατείας τους και το διακανονισμό των πράξεων τους με την Τράπεζα της Ελλάδος, αποτελεί η δημιουργία νέων δεδομένων για την ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου την επόμενη από την ημερομηνία διάθεσής τους. 22

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΜΕ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ 3. ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΑΓΟΡΑ ΤΙΤΛΩΝ Ε.Δ ΜΕ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Είναι η αγορά στην οποία διαπραγματεύονται μετοχές, ομολογίες και κρατικοί τίτλοι οι οποίοι εκδίδονται και διατίθενται για πρώτη φορά. Η αρχική πώληση των χρεογράφων γίνεται από τράπεζες και χρηματοπιστωτικούς φορείς, που παίζουν το ρόλο του αναδόχου (underwriter). Επίσης σε αυτή διενεργούνται δημοπρασίες από το Υπουργείο Οικονομικών για τα Ομόλογα και τα Έντοκα Γραμμάτια στις οποίες παίρνουν μέρος οι Τράπεζες μέσω του θεσμού των βασικών διαπραγματευτών. 3.1 ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ Παλαιότερα η διάθεση των κρατικών χρεογράφων γινόταν με την μέθοδο της δημόσιας εγγραφής. Το Ελληνικό Δημόσιο ανακοίνωνε την έκδοση χρεογράφων, τους όρους έκδοσης (ονομαστική αξία, διάρκεια, ελάχιστο αρχικό ποσό επένδυσης) και καλούσε τους επενδυτές να προσέλθουν στις τράπεζες να αγοράσουν χρεόγραφα του. Οι τράπεζες μεσολαβούσαν για την διάθεση των χρεογράφων του Ε.Δ και εισέπρατταν την προμήθεια μεσολάβησης. Οι διαδικασίες διάθεσης και εξαγοράς τίτλων ήταν απλές, ο επενδυτής κατέθετε τα διαθέσιμα κεφάλαια επένδυσης σε καταθετικό λογαριασμό και έδινε εντολή αγοράς χρεογράφων στην τράπεζα. 3.2 ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ ΣΗΜΕΡΑ Σήμερα το Υπουργείο Οικονομικών είναι αυτό, το οποίο προκαθορίζει της ανάγκες δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου,τους όρους έκδοσης των χρεογράφων και διενεργεί δημοπρασίες διάθεσης τίτλων. Το Υπουργείο Οικονομικών συνήθως 2-5 μέρες πριν ανακοινώνει στον τύπο με δημόσια ανακοίνωσή του, τα εξής : Το είδος των τίτλων που τίθενται στην δημοπρασία. Τα επιτόκια βάσης τα οποία ορίζονται από το Υπουργείο Οικονομικών για "εκκίνηση της δημοπρασίας. Το συνολικό ποσό του δανεισμού που θέλει να καλύψει ανά κατηγορία τίτλου. Τις ημερομηνίες διενέργειας της δημοπρασίας και διακανονισμού των συναλλαγών. 23

24 Λοιπούς όρους που πιθανόν να τίθενται για συγκεκριμένη δημοπρασία. Στις δημοπρασίες αυτές μπορούν να συμμετέχουν πιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικά ταμεία, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου και φυσικά πρόσωπα. Τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και τα φυσικά πρόσωπα υποβάλλουν τις προσφορές τους μέσω των τραπεζών, ενώ τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, τα ασφαλιστικά ταμεία και οι χρηματιστές τις υποβάλλουν απευθείας στην Τράπεζα Ελλάδος. Κάθε επενδυτής δικαιούται να υποβάλλει μέχρι δύο ανταγωνιστικές προσφορές για κάθε κατηγορία τίτλων. Οι προσφορές των υποψηφίων αγοραστών που υποβάλλονται στην Τράπεζα της Ελλάδος κατατάσσονται και ικανοποιούνται σε σχέση με το συνολικό ποσό των προς διάθεση τίτλων. Μια προσφορά γίνεται δεκτή ή απορρίπτεται. Εφόσον μια προσφορά ενός επενδυτή έγινε αποδεκτή, υποχρεούται να αγοράσει τους τίτλους στην τιμή της προσφοράς του ανεξάρτητα εάν η δεύτερη δική του προσφορά ή οι προσφορές άλλων επενδυτών έγιναν δεκτές με μικρότερες ή μεγαλύτερες τιμές. Έτσι διαμορφώνεται μια ποικιλία τιμών αγοράς στο ίδιο τίτλο. Οι τράπεζες αγοράζουν τίτλους από τον εκδότη-ελληνικό Δημόσιο (πρωτογενής αγορά). Τους τίτλους αυτούς είτε διατηρούν στο χαρτοφυλάκιό τους (επενδύσεις της τράπεζας από τα διαθέσιμα κεφάλαιά της σε τίτλους έκδοσης Ελληνικού Δημοσίου) είτε πωλούν στην πελατεία τους, οι πελάτες δηλαδή αγοράζουν στην δευτερογενή αγορά. Η υποβολή των προσφορών πραγματοποιείται από το πρωί μέχρι και το μεσημέρι (12:00 μ.μ) της εργάσιμης ημέρας κατά την οποία διενεργείται η δημοπρασία, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα να μην αποδεχθεί μερικές ή και καμία από τις υποβληθείσες προσφορές. Τα συνοπτικά αποτελέσματα της διάθεσης ανακοινώνονται την ίδια μέρα της δημοπρασίας μετά το τέλος των παραπάνω διαδικασιών. 24

25 Ημ/νία Β ΙΝ Τύπος ΗμΜ α Τοκο- Συντε- Δημοπρα- Ύψος Μέσο Μέση Κατώτερη Δημοπρασίας Λήξης μερίδιο λεστής τούμενο προς- Σταθμικό Σταθμική Αποδεκτή κάλυψης ποσό φορών Επιτόκιο τιμή τιμή σε εκατ. σε (%) ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ εκατ. 16/10/07 σ ΐ ω ΕΧΟ 4,30 3, , ,00 4,63 97,357 97,230 40,00 2/10/ ΤΒΣ 2,93 70,00 205,00 4,18 95, ,00 2/10/07 Θ π ΤΒΣ 2,96 70,00 207,00 4,18 97, ,00 2/10/ ΤΒΣ 2,74 140,00 383,00 4,18 98, ,00 ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ Ανταγωνιστικές προσφορές : Κάθε επενδυτής δικαιούται να υποβάλλει μέχρι δύο ανταγωνιστικές προσφορές για κάθε κατηγορία τίτλων που τίθεται σε δημοπρασία. Κάθε προσφορά πρέπει να περιλαμβάνει την ονομαστική αξία των τίτλων που ζητούνται και την τιμή που είναι διατεθειμένος να πληρώσει για την αγορά αυτή. Μετά την ολοκλήρωση της υποβολής των προσφορών η Τράπεζα Ελλάδος τις κατατάσσει κατά κατηγορία τίτλου και κατά φθίνουσα σειρά με βάσει την προσφερόμενη τιμή που αναλογεί σε ονομαστική αξία των ΙΟΟΟευρώ για να μπορεί να είναι συγκρίσιμες. Στην συνέχεια ξεκινώντας από την υψηλότερη τιμή (καλύτερη για τον εκδότη),επιλέγονται οι προσφορές εκείνες μέχρι του σημείου όπου θα συμπληρωθεί το σύνολο της ονομαστικής αξίας που έχει θέσει έως ανώτατο όριο το Δημόσιο για την συγκεκριμένη κατηγορία τίτλου. Εφόσον μια προσφορά γίνει αποδεκτή, τότε αυτός υποχρεούται να αγοράσει τους τίτλους στην τιμή της συγκεκριμένης προσφοράς, ανεξάρτητα εάν η δεύτερη δική του προσφορά ή προσφορές άλλων επενδυτών έγιναν δεκτές με μικρότερες ή μεγαλύτερες τιμές. έτσι διαμορφώνεται μια ποικιλία τιμών αγοράς για τον ίδιο τίτλο. Μη ανταγωνιστικές προσφορές : Ο επενδυτής έχει δικαίωμα να υποβάλλει και μη ανταγωνιστική προσφορά, ανεξάρτητα εάν έχει συμμετάσχει ήδη και με ανταγωνιστικές προσφορές. Η υποβολή των μη ανταγωνιστικών προσφορών γίνεται με 25

26 την ίδια διαδικασία όπως και των ανταγωνιστικών. Η διαφορά συνίσταται στο ότι οι προσφορές περιλαμβάνουν μόνο το ζητούμενο ποσό κατά κατηγορία τίτλων, χωρίς υποβολή προσφερόμενης τιμής. Στην περίπτωση αυτή ο επενδυτής αγοράζει τίτλους στην μέση διαμορφούμενη τιμή των ανταγωνιστικών προσφορών που γίνονται αποδεκτές. Συνήθως το Ελληνικό Δημόσιο ανακοινώνει την πρόθεση να ικανοποιήσει μη ανταγωνιστικές προσφορές μέχρι του ποσοστού 20% του δημοπρατηθέντος ποσού εάν οι μη ανταγωνιστικές προσφορές το υπερβαίνουν της ικανοποιεί αναλογικά. 3.3 ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ ΑΓΟΡΑ ΤΙΤΛΩΝ Ε.Δ ΜΕ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Σε αντίθεση με την πρωτογενείς αγορά, στην δευτερογενείς αγορά αντικείμενο διαπραγμάτευσης αποτελούν οι τίτλοι των πρωτογενών αγορών, δηλαδή τίτλοι που δεν προσφέρονται στους επενδυτές κατευθείαν από τον εκδότη. Στην αγορά αυτή η διαπραγμάτευση των τίτλων γίνεται μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών της πρωτογενούς αγοράς. Σε αυτή την αγορά δεν δημιουργούνται νέα χρεόγραφα, απλά τα υπάρχοντα αλλάζουν ιδιότητες. Παλαιότερα η αγορά αυτή λειτουργούσε αποκλειστικά σε διατραπεζικό επίπεδο και οι πράξεις των αγοραπωλησιών τίτλων που πραγματοποιούνταν αφορούσαν υψηλότατα χρηματικά κεφάλαια, τα οποία μόνο τα πιστωτικά ιδρύματα μπορούσαν να διαθέσουν (είτε για λογαριασμό τους είτε εκ μέρους των πελατών τους). Το άνοιγμα της αγοράς αυτής στο ευρύ επενδυτικό κοινό δίνει την δυνατότητα σε όλους τους ενδιαφερομένους επενδυτές να πραγματοποιούν αγοραπωλησίες τίτλων Ελληνικού Δημοσίου για πολύ μικρότερα χρηματικά ποσά, δίνοντας τις απαραίτητες εντολές σε μία χρηματιστηριακή εταιρεία, που θα καλείται να παίζει το ρόλο του μεσάζοντα. Η διαπραγμάτευση των τίτλων θα πραγματοποιείται καθημερινά, ενώ οι επενδυτές θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τις διακυμάνσεις των τιμών, είτε λαμβάνοντας quotes (σημειώματα) από τους χρηματιστές τους, είτε συνδεόμενοι σε ιδιωτική βάση με τα γνωστά ηλεκτρονικά δίκτυα πληροφοριών. Το νέο σύστημα αναμένεται να εξασφαλίσει την ηλεκτρονική διασπορά της πληροφόρησης (τιμές ή quotes) σε ιδιαίτερα μεγάλο εύρος αποδεκτών (σε σύγκριση με τους αρχικούς που ήταν οι τράπεζες και όσοι είχαν πρόσβαση σε δίκτυα όπως το Reuters), ενώ η καθημερινή δημοσιοποίηση των επίσημων τιμών των υπό διαπραγμάτευση τίτλων θα αποτελέσει ευνοϊκό παράγοντα στην ενίσχυση της 26

27 ρευστότητας της αγοράς. Απαραίτητο άξονα στην επιτυχή έναρξη και περαιτέρω λειτουργία της Δευτερογενούς Αγοράς τίτλων στην Ελλάδα αναμένεται να αποτελέσουν οι γνωστοί στις αγορές βασικοί διαπραγματευτές (primary dealers). Αυτοί δεν θα είναι άλλοι από τους βασικούς αγοραστές των κρατικών τίτλων κατά τις επίσημες δημοπρασίες που διενεργεί σε τακτικά χρονικά διαστήματα το Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που αμέσως μετά θα διοχετεύουν τίτλους ομολόγων από τα προσωπικά τους χαρτοφυλάκια στην Δευτερογενή Αγορά προς ικανοποίηση οποιαδήποτε ζήτησης από άλλους επενδυτές ή οποιοσδήποτε προσφοράς από τα ίδια τα ιδρύματα. Οι πρωταγωνιστές αυτοί θα αποτελούν λοιπόν τους βασικούς διαπραγματευτές τόσο της πρωτογενούς,όσο και της δευτερογενούς ελληνικής αγοράς ομολόγων ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ 1. Να δίνει την δυνατότητα στον επενδυτή που κατέχει χρεόγραφα να τα πουλήσει σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή το επιθυμεί, μέχρι τη λήξη τους, σε άλλους επενδυτές που ενδιαφέρονται να τα αγοράσουν. 2. Να μπορεί η αγοραπωλησία να πραγματοποιηθεί σε μία αντικειμενική τιμή, η οποία καθορίζεται από τους νόμους της ζήτησης και της προσφοράς. 3. Να αυξάνεται η εμπορευσιμότητα των χρεογράφων που έχουν εκδοθεί. 4. Ώστε να βελτιωθεί η ρευστότητα και ενδεχομένως να μεγιστοποιηθούν και οι αποδόσεις των τίτλων ΤΙ ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΣΤΗΝ Δ.Α Με την δημιουργία της δευτερογενούς αγοράς κρατικών τίτλων, στην οποία θα έχουν πρόσβαση όλοι οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, οι τιμές των τίτλων θα προσδιορίζονται ανάλογα με τις συνθήκες προσφοράς και ζήτησης. Έτσι η ελληνική πραγματικότητα δεν θα μπορεί να ξεφύγει από τους κανόνες διεθνούς συμπεριφοράς, αφού στην αγορά θα μπορούν να συμμετέχουν και ξένοι επενδυτές επηρεάζοντας έτσι τις τιμές των τίτλων στην αγορά. Με άλλα λόγια, οι παράγοντες που θα επηρεάζουν την πορεία των τιμών 27

28 των τίτλων θα σχετίζονται κυρίως με την πορεία της ελληνικής οικονομίας και του πληθωρισμού, την άσκηση της νομισματικής πολιτικής από την Τράπεζα της Ελλάδος και την Κυβέρνηση και από μια σειρά εξωγενών και απρόβλεπτων παραγόντων. Συνεπώς, βάση αυτών των δεδομένων η ευνοϊκή εξέλιξη των οικονομικών δεικτών και η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, θα οδηγεί στην διαδοχική μείωση των επιτοκίων από μέρους του Δημοσίου, με αποτέλεσμα οι νέες εκδόσεις τίτλων να πραγματοποιούνται σε χαμηλότερα επιτόκια.το γεγονός αυτό σημαίνει ότι τα υπάρχοντα ομόλογα παλαιότερων εκδόσεων και υψηλότερων ονομαστικών επιτοκίων που διαπραγματεύονται στην Δ.Α γίνονται περισσότερο ελκυστικά, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι τιμές τους λόγω της υψηλής ζήτησης από μέρους των επενδυτών. Έτσι αποκρυσταλλώνεται η αρνητική σχέση μεταξύ του επιτοκίου και της τιμής του ομολόγου, βάσει της οποίας η άνοδος του πρώτου οδηγεί σε μείωση του δεύτερου και το αντίστροφο. Ένα άλλο παράδειγμα που συνδέεται με την άσκησης της νομισματικής πολιτικής από την Τράπεζα της Ελλάδος και προκαλεί μεταβολές στις τιμές των ομολόγων, είναι να προσπαθεί ανάλογα με τις επιδιώξεις της να μεταβάλλει κατά καιρούς την προσφορά χρήματος στην οικονομία. Γεγονός που αναγκάζει συχνά τις τράπεζες να προβαίνουν σε μαζικές πωλήσεις ή αγορές ομολόγων για να αυξήσουν ή να μειώσουν την ρευστότητά τους, προκαλώντας έτσι μεταβολές στις τιμές των ομολόγων. Με βάση τα παραπάνω μπορούμε να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι, θα δημιουργούνται συχνά αλυσιδωτές επιδράσεις στην Δ.Α και στις τιμές των διαπραγματευόμενων ομολόγων από τους διάφορους παράγοντες που θα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εγχώρια οικονομική σκηνή. 3.4 ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΑΓΟΡΑ Οι παράγοντες που συμμετέχουν στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά είναι οι εξής: > Οι εμπορικές τράπεζες, για να διατηρούν την ρευστότητα τους σε επιθυμητά επίπεδα, να τοποθετούν τα πλεονάζοντα κεφάλαια που διαθέτουν με την καλύτερη δυνατή απόδοση, να δανείζονται με το χαμηλότερο κόστος. > Οι κεντρικές τράπεζες των χωρών οι οποίες εκδίδουν χαρτονόμισμα και παρεμβαίνουν στην χρηματαγορά, για να διατηρούν το επίπεδο της 28

29 προσφοράς χρήματος ή τα επιτόκια σε επιθυμητά επίπεδα, στα πλαίσια της νομισματικής πολιτικής της χώρας. > Οι μεγάλες επιχειρήσεις, για να διατηρούν τη ρευστότητα τους, να αντλούν ή να τοποθετούν κεφάλαια με ευνοϊκούς όρους. > Το ευρύ επενδυτικό κοινό, μέσω των εμπορικών τραπεζών, για να αντλεί χρήμα για τις καταναλωτικές ανάγκες του, να επενδύει και να αποκομίζει κέρδος. 3.5 ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΑΓΟΡΩΝ Οι δύο παραπάνω αγορές αξιογράφων δεν είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη. Αν η δευτερογενής αγορά είναι δραστήρια και αποτελεσματική τότε θα είναι το ίδιο και η πρωτογενείς αγορά. Για παράδειγμα, αν γνωρίζει ο επενδυτής ότι μπορεί να πουλήσει οποιανδήποτε στιγμή τα αξιόγραφα που κατέχει σε λογική τιμή, τότε θα είναι πρόθυμος να αγοράσει νέα αξιόγραφα από την πρωτογενή αγορά. Αν όμως γνωρίζει ότι η δευτερογενής αγορά δε λειτουργεί αποτελεσματικά, δηλαδή οι τιμές δεν είναι λογικές, δεν υπάρχει ρευστότητα και εμπορευσιμότητα τότε δεν θα είναι πρόθυμος ο επενδυτής για συναλλαγές στην πρωτογενή αγορά. Επίσης η αποτελεσματική λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς συμβάλει στην ορθή αποτίμηση των νέων αξιογράφων στην πρωτογενή αγορά. Η αρχική πώληση των αξιογράφων γίνεται από τους αναδόχους. Οι οποίοι στην Ελλάδα ονομάζονται οι τράπεζες (εμπορικές και αναπτυξιακές), οι χρηματιστηριακές εταιρείες ή οι εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών (Ε.Π.Ε.Υ). Οι δραστηριότητες τους είναι να αναλαμβάνουν όλο το πακέτο υπηρεσιών ώστε να καταστεί η έκδοση χρεογράφων επιτυχημένη. Για παράδειγμα, παρέχουν συμβουλές οι οποίες αφορούν στον καθορισμό των όρων έκδοσης όπως είναι η τιμή και ο χρόνος έκδοσης, είναι υπεύθυνοι για την σύνταξη του ενημερωτικού δελτίου το οποίο υποβάλλεται για την έγκριση στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, καθώς και τη στρατηγική πώλησης της έκδοσης (διαφημιστικές καταχωρήσεις, συνεργασία με θεσμικούς επενδυτές). 29

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ ΤΙΤΛΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ 4. Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ Η δευτερογενής αγορά Κρατικών ομολόγων αποτελεί κατά τα διεθνή πρότυπα μία αγορά μέσα στην οποία διαπραγματεύονται ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς οι τίτλοι των δανείων του Δημοσίου, με αποτέλεσμα οι τιμές τους να προσδιορίζονται σε κάθε ημερήσια συνεδρίαση αποκλειστικά από τις δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης. Ο δανειζόμενος και εκδότης των ομολογιακών τίτλων (το Κράτος) δύναται να συμμετάσχει στην συγκεκριμένη αγορά, καθώς έχει ήδη διαθέσει και πουλήσει τους τίτλους του με την διαδικασία των δημοπρασιών (πρωτογενής αγορά) στους ενδιαφερομένους επενδυτές (χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, τράπεζες, εγχώριους και ξένους θεσμικούς επενδυτές). Από εκεί και πέρα το "παιχνίδι" της διαπραγμάτευσης των τίτλων μετατίθεται σε ένα νέο πλέον επίπεδο, μεταξύ των αγοραστών που απέκτησαν τίτλους στην πρωτογενή αγορά, οι οποίοι τώρα αποκτούν τη δυνατότητα να πουλήσουν ή και να επαναγοράσουν τους τίτλους αυτούς ανάλογα με τους επενδυτικούς τους στόχους, σε όποια χρονική στιγμή αυτοί θελήσουν. Παράλληλα, μπορούν να μπουν στο "παιχνίδι" και νέοι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, οι οποίοι δεν συμμετείχαν στην διαδικασία των δημοπρασιών (πρωτογενή αγορά)και οι οποίοι επιθυμούν μέσα από τη δευτερογενή αγορά να αγοράσουν τίτλους συγκεκριμένων αποδόσεων και συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας. Έτσι η δευτερογενής αγορά αρχίζει να διευρύνεται σημαντικά και να αποκτά ακόμα μεγαλύτερη ρευστότητα, με τους αρχικούς αγοραστές να γίνονται πωλητές και μετά πάλι αγοραστές, ή με τους νέους αγοραστές να εισέρχονται στην αγορά και να έχουν τη δυνατότητα σε οποιαδήποτε μελλοντική χρονική στιγμή να πουλήσουν τους αγορασθέντες τίτλους τους. 30

31 4.1 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΙΤΛΩΝ (ΗΔΑΤ) : Αποτελεί την πλατφόρμα δευτερογενούς διαπραγμάτευσης των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία λειτουργεί απρόσκοπτα από την ίδρυσή της (Μάιος 1998) μέχρι σήμερα. Ενώ είναι μια διεθνής,αναγνωρισμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οργανωμένη δευτερογενής αγορά. Η διαπραγμάτευση των τίτλων στηρίζεται σε υπερσύγχρονα μηχανήματα αδιάλειπτης λειτουργίας και γίνεται μέσω ειδικών συστημάτων. Αντικείμενο διαπραγμάτευσης των συστημάτων της συγκεκριμένης αγοράς αποτελούν οι τίτλοι με λογιστική μορφή του Δημοσίου. Έχει συμβάλει αποφασιστικά στην ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ και στην ωρίμανση της ελληνικής αγοράς ομολόγων. Ενώ είναι μία από τις αρτιότερες και σύγχρονες ηλεκτρονικές αγορές τίτλων παγκοσμίως που συνδέεται σε συνεχή και πραγματικό χρόνο (on line and in real time) με το σύστημα συμψηφισμού και εκκαθάρισης των τίτλων (Αυλοί Τίτλοι). Έτσι ο επενδυτής είναι βέβαιος ότι η τρέχουσα αξία και οι αποδόσεις της αγοράς αντανακλούν τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς. Με αποτέλεσμα να προσφέρει ύψιστη ασφάλεια των συναλλαγών με την μέθοδο STP (straight through processing). Σήμερα ορίζεται ως η μία από τις πιο οργανωμένες αγορές που λειτουργούν στις Χώρες-Μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Μέχρι την δημιουργία της συγκεκριμένης αγοράς οι αγορές και οι πωλήσεις των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου διεξαγόταν κυρίως στην εξωχρηματιστηριακή αγορά από την οποία απούσιαζε η ρευστότητα, η διαφάνεια, η ευελιξία και ήταν δύσκολη η διεξαγωγή του συστηματικού ελέγχου. Με αποτέλεσμα η δημιουργία της ΗΔΑΤ να επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα σε πολλούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον, η ΗΔΑΤ παρέχει πληροφόρηση τόσο για την τιμή και το ποσό της κάθε διενεργούμενης πράξης σε πραγματικό χρόνο, αλλά και σε ημερήσια βάση γνωστοποιεί την τιμή αποτίμησης αλλά και την μέγιστη και ελάχιστη τιμή που διαπραγματεύτηκε εντός της συνεδρίασης ο κάθε τίτλος ξεχωριστά, καθώς επίσης και την μέση σταθμισμένη τιμή της ημέρας. Με βάση τις τιμές αυτές συντάσσεται το επίσημο ημερήσιο δελτίο τιμών αγοράς της ΗΔΑΤ. Τέλος οι ώρες λειτουργίας της ΗΔΑΤ είναι 10:15-17:00 και η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται μέσω των εμπορικών τραπεζών. 31

32 4.1.1 ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΗΔΑΤ Μέλη της μπορούν να είναι τα εξής: Χρηματοδοτικά και πιστωτικά ιδρύματα ή επενδυτικοί οίκοι της Ελλάδος ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τα εξουσιοδοτημένα ως τέτοια σε άλλη δικαιοδοσία από εποπτική αρχή που, κατά την κρίση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, επιβάλλει επαρκή εποπτεία / καθεστώς προστασίας των επενδυτών. Άλλοι φορείς οριζόμενοι με πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος μετά από εισήγηση της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς. Ενώ μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτήν : Τα Διεθνή Δίκτυα Μετάδοσης Πληροφοριών (Information Providers), τα οποία συνδέονται απευθείας (on line and in real-time) με το σύστημα και μεταδίδουν πληροφορίες στο εξωτερικό περιβάλλον της ΗΔΑΤ για τη δραστηριότητα της αγοράς (Reuters, Bloomberg). Οι Παρατηρητές (Viewers), οι οποίοι έχουν πρόσβαση σε στατιστικές πληροφορίες για την αγορά χωρίς δικαίωμα διαπραγμάτευσης. Ως παρατηρητές χαρακτηρίζονται η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου της ΗΔΑΤ και οι θεματοφύλακες των Μελών που δεν έχουν έδρα ή μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, μετά από σχετικό έγγραφο αίτημά τους ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΗΣ ΗΔΑΤ Αποτελεί το επίσημο ημερήσιο δελτίο τιμών αγοράς της ΗΔΑΤ βάσει του οποίου γίνεται η αποτίμηση της αξίας των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου που περιλαμβάνονται στα χαρτοφυλάκια εγχώριων και ξένων και χρηματοοικονομικών φορέων. Επιπλέον, με τις τιμές αυτές υπολογίζεται η αξία των τίτλων που χρησιμοποιούνται ως ενέχυρα για πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος για παροχή ρευστότητας σε διεθνή και εγχώρια Πιστωτικά Ιδρύματα. Το δελτίο αυτό δημοσιοποιείται μέσω των παροχέων πληροφόρησης και αποστέλλεται με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή μέσω fax στους διάφορους φορείς που ζητούν να ενημερώνονται για αυτές. Από την άλλη μεριά, ο επενδυτής μπορεί να το βρει στην Τράπεζα της Ελλάδος, στις χρηματιστηριακές εταιρείες και στα διεθνή συστήματα πληροφοριών (Telerate, Bloomberg και το Reuters) 32

33 . Ενώ θα ήταν χρησιμότερο οι τιμές αυτές να γνωστοποιούνται από τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς φορείς στους πελάτες τους σε κάθε συναλλαγή αγοραπωλησίας ή αποτίμηση χαρτοφυλακίου. Το Δελτίο αυτό (βάσει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 8614/ ) περιέχει τα εξής στοιχεία : Τον κωδικό έκδοσης τίτλου Την περιγραφή του τίτλου η οποία περιλαμβάνει την κατηγορία του (κυμαινόμενο, σταθερό, έντοκο, zero coupon κ.λ.π), την ημερομηνία λήξεως, την διάρκεια και το επιτόκιο του Την τιμή αγοράς του τίτλου τη συγκεκριμένη ημέρα Οι τιμές που περιλαμβάνονται στο Δελτίο Τιμών της ΗΔΑΤ προσδιορίζονται ως εξής : > Για τίτλους για τους οποίους υπάρχουν προσφορές στην ΗΔΑΤ, το σύστημα επιλέγει σε τυχαία χρονική στιγμή στο διάστημα από 13:00 έως 13:30, την καλύτερη τιμή αγοράς ανά τίτλο η οποία και καταχωρείται στο Δελτίο Τιμών. > Για τίτλους για τους οποίους δεν υπάρχουν προσφορές στην ΗΔΑΤ, οι τιμές τους προσδιορίζονται με μαθηματικούς τύπους οι οποίοι στηρίζονται στις τιμές των τίτλων για τους οποίους υπάρχουν προσφορές στην ΗΔΑΤ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΗΝ ΗΔΑΤ Ο εξοπλισμός που απαιτείται για την διασύνδεση και την ηλεκτρονική διαπραγμάτευση ενός Μέλους στην αγορά της ΗΔΑΤ διακρίνεται σε δύο μέρη : το Υλισμικό (Hardware) και το Λογισμικό (Software). Το Υλισμικό μέρος αποτελείται από έναν Η/Υ που έχει τον ρόλο του Διακομιστή (Proxy Server) μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η τεχνική σύνδεση του Μέλους με το Κεντρικό Σύστημα της ΗΔΑΤ και έναν Δρομολογητή (Router) - (αν αυτό κρίνεται απαραίτητο). Ενώ το Λογισμικό μέρος αποτελείται από το Λογισμικό που βρίσκεται εγκατεστημένο στον Διακομιστή (Proxy Server Software), και επιτρέπει την σύνδεση του Μέλους με το Κεντρικό Σύστημα της ΗΔΑΤ. Και από το Λογισμικό το οποίο εγκαθίσταται στον Η/Υ του κάθε χρήστη του Μέλους (Client Application Software), βασίζεται στην τεχνολογία FAST-TRACK, και επιτρέπει στον χρήστη του Μέλους την ηλεκτρονική διαπραγμάτευση τίτλων στην ΗΔΑΤ. 33

34 4.1.4 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΤΗΣ ΗΔΑΤ Το σύστημα της ΗΔΑΤ προσφέρει την απαιτούμενη ασφάλεια και διαφάνεια στο κλείσιμο συναλλαγών επί τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου για τους παρακάτω λόγους : Δεν επιτρέπει μεγάλα περιθώρια μεταξύ τιμών αγοράς και πώλησης. Τα επιτρεπόμενα περιθώρια ορίζονται στο Κεντρικό Σύστημα (βάσει της εκάστοτε απόφασης της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου των Βασικών Διαπραγματευτών) και δεν μπορεί κανείς τεχνικά να τα υπερβεί. Τα στοιχεία που αφορούν στις τρέχουσες τιμές αγοράς και πώλησης, στις τιμές και στον όγκο των κλεισμένων συναλλαγών που πραγματοποιούνται στην ΗΔΑΤ, είναι διαθέσιμα σε όλα τα Μέλη καθώς και στα Διεθνή Δίκτυα Μετάδοσης Πληροφοριών. Οι προσφορές των Μελών επί τίτλων είναι ανώνυμες και μόνο μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής ενός Μέλους εμφανίζεται η ταυτότητα του αντισυμβαλλομένου του. Όταν ένα Μέλος εισάγει εντολή για συναλλαγή αυτομάτως προωθείται στην καλύτερη τιμή που είναι διαθέσιμη εκείνη την στιγμή, χωρίς να δίνεται το δικαίωμα επιλογής συγκεκριμένης τιμής από το Μέλος. Με την ολοκλήρωση της συναλλαγής το σύστημα παράγει αυτόματα χωρίς παρεμβολή, επιβεβαιωτικά μηνύματα στους δύο αντισυμβαλλόμενους και στο Σύστημα Αυλών Τίτλων. Διαθέτει μηχανισμό εισαγωγής και ελέγχου Πιστωτικού Κινδύνου. Στο πλαίσιο αυτού του μηχανισμού, το κάθε Μέλος μπορεί να εισάγει στο σύστημα όρια μέχρι των οποίων δέχεται να πραγματοποιεί συναλλαγές με τα άλλα Μέλη. Επίσης, δύναται να τροποποιήσει τα όρια αυτά ανάλογα με τα εκάστοτε δεδομένα της αγοράς. Η Τράπεζα της Ελλάδος εγγυάται τη μυστικότητα και ακεραιότητα των μεταδιδόμενων μέσω του τηλεματικού κυκλώματος πληροφοριών. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιεί μηχανισμούς και συσκευές ασφαλείας για προστασία του συγκεκριμένου κυκλώματος από προσβάσεις τρίτων. Η σύνδεση με το κεντρικό σύστημα θα είναι δυνατή μέσω ενός κώδικα αναγνώρισης μεταξύ των συμβαλλομένων. 34

35 4.2 ΟΙ ΚΩΔΙΚΕΣ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ Σε κάθε έκδοση τίτλων που καταχωρούνται στο Σύστημα, με συνέπεια και οι συναλλαγές επί των τίτλων της εκδόσεως αυτής να παρακολουθούνται και να διακανονίζονται από το Σύστημα, δίδεται ένας κωδικός αναγνώρισης σύμφωνα με το διεθνές σύστημα κωδικοποίησης τίτλων ISIN (International Securities Identification Number). Ο κωδικός αυτός συμπεριλαμβάνεται στις ειδοποιήσεις (εντολές, οδηγίες / orders, instructions) που αποστέλλουν στο Σύστημα οι υπεύθυνοι για την εκκαθάριση των σχετικών συναλλαγών συμμετέχοντες φορείς για να γίνουν οι εγγραφές στους λογαριασμούς τους. Παρακάτω δίδονται οι κώδικες με τις επεξηγήσεις τους : GR FXD Υ > Κωδικός έκδοσης τίτλου όπου το GR υποδηλώνει ότι είναι Ελληνικός άυλος τίτλος. > Κατηγορία του τίτλου. FXD: Σταθερό, FRN: Κυμαινόμενο, ZRC: Zero Coupon, TBL : Έντοκο γραμμάτιο και STP: Στριπαρισμένο (Σώμα χωρίς επιτόκιο κουπονιού) > Η ημερομηνία λήξης όπου εδώ είναι 20/04/2010 > Διάρκεια τίτλου.το συγκεκριμένο είναι δεκαετές. y Το επιτόκιο στο κουπόνι. Το οποίο εδώ είναι 2.75% > Η τιμή αγοράς του ομολόγου την συγκεκριμένη ημέρα. Εδώ είναι ευρώ. 4.3 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΕΦΕΡΕ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΗΔΑΤ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Η διασύνδεση της ΗΔΑΤ με διεθνή συστήματα πληροφοριών κάνει γνωστή την Ελληνική Αγορά Τίτλων διεθνώς, συμβάλλει σημαντικά στην διεθνή αναγνώρισή της και στην ένταξη της στις σύγχρονες και οργανωμένες αγορές. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η κατάταξη της στις ώριμες αγορές και σε συνδυασμό με τις ελκυστικότερες αποδόσεις των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου σε σύγκριση με 35

36 τους άλλους των ξένων χωρών, δημιούργησε μία από τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την προσέλκυση ξένων επενδυτών. Η νέα μέθοδος αποτίμησης των ομολόγων συμβάλλει στην βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού των αμοιβαίων κεφαλαίων συνεπώς αυξάνεται και η αξιόπιστη αυτού του τομέα των επενδύσεων. Ως εκ τούτου, ο απλός επενδυτής δεν δυσκολεύεται να προβεί σε αγοραπωλησίες τίτλων στη δευτερογενή αγορά γνωρίζοντας τους τίτλους που υπάρχουν στην αγορά και τις τιμές της ΗΔΑΤ, σε σχέση με τις οποίες καθορίζονται και οι τιμές στις οποίες θα μπορούν να κάνουν τις συναλλαγές τους. Αύξηση της εμπορευσιμότητας των τίτλων του Δημοσίου λόγο της διαφάνειας στον τρόπο λειτουργίας της. Συμβάλλοντας έτσι στην μείωση των επιτοκίων, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στον περιορισμό των Δημοσίων Ελλειμμάτων. Από την άλλη, το Υπουργείο Οικονομικών αντλεί άμεσα πληροφορίες για την αποτελεσματική διαχείριση του Δημοσίου Χρέους. Έτσι, συμβάλλει και στην ορθολογική τιμολόγηση των τίτλων. Ο νέος τρόπος αποτίμησης των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου σε τρέχουσες τιμές συνοδεύεται από σχετικό δελτίο τιμών που καταρτίζει η Τράπεζα της Ελλάδος συνέβαλλε στο να κάνει άλλο ένα βήμα προς τις ανεπτυγμένες αγορές και την παγκοσμιοποίηση. Με την πλήρη λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήματος της δευτερογενούς αγοράς τίτλων οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να δίνουν σε καθημερινή βάση τιμές αγοράς και πώλησης των διαφόρων εκδόσεων εντόκων γραμματίων και ομολόγων του Δημοσίου που κυκλοφορούν. Με βάση τις τιμές αυτές οι πελάτες των τραπεζών μπορούν να αγοράζουν ή να ρευστοποιούν τους κρατικούς τίτλους που κατέχουν πριν από τη λήξη τους χωρίς να επιβαρύνονται από το κόστος προεξόφλησης που χρεώνουν σήμερα οι τράπεζες. 36

37 4.4 ΟΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΕΝΔΥΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ Δ.Α Η δημιουργία της δευτερογενούς αγοράς ομολόγων επέφερε πολλά οφέλη για τους επενδυτές καθώς τους έδωσε την δυνατότητα να αγοράζουν ή να πωλούν τίτλους ανά πάσα στιγμή με ευκολία ανάλογα με τις επενδυτικές τους ανάγκες, οι οποίες πολλές φορές ποικίλλουν ή μεταβάλλονται με απρόβλεπτο τρόπο. Από την άλλη πλευρά, οι τίτλοι καθίστανται τόσο ρευστοποιήσιμοι όσο και μεταβιβάσιμοι σε τιμές οι οποίες ορίζονται ελεύθερα στην ηλεκτρονική δευτερογενή αγορά. Κάτι που δεν είναι εφικτό στην πρωτογενή αγορά, καθώς ο επενδυτής δεν έχει αυτήν την ευχέρεια, γιατί εκεί τόσο η διάρκεια των ομολόγων όσο και οι χρονικές στιγμές διάθεσης τους είναι γνωστές και ανεξάρτητες από την επιθυμία ή τις ανάγκες του επενδυτή. Επίσης, ο επενδυτής μπορεί να προβαίνει στη δημιουργία χαρτοφυλακίου ομολόγων ανάλογα με τους στόχους του, ενώ όταν θα αναμένει πτώση των επιτοκίων στο μέλλον, θα μπορεί να αγοράζει ομόλογα στη Δ.Α με σκοπό να τα μεταπωλήσει μετά από καιρό σε υψηλότερες τιμές. Με άλλα λόγια θα δημιουργηθούν περισσότερες και ποιοτικά καλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες σε μία αγορά με μεγαλύτερη ρευστότητα από αυτήν που υπήρχε πριν την δημιουργία της. 4.5 ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ( EuroMTS PLATFORM) Είναι το μεγαλύτερο ηλεκτρονικό σύστημα συναλλαγών για ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα. Η EuroMTS περιλαμβάνει τις 24 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες και αρκετές επενδυτικές τράπεζες των ΗΠΑ, όπως Goldman Sachs, JP Morgan, Lehman Brothers, Morgan Stanley, Salomon Brothers. To σύστημα καλύπτει περισσότερο από το 30% του όγκου συναλλαγών στα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα και αποτελεί την κύρια πηγή ρευστότητας στην αγορά με ημερήσιο τζίρο 14 δισ. ευρώ. Το σύστημα EuroMTS έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί 15 αλλαγές τιμών ανά δευτερόλεπτο και δεν απειλείται με κατάρρευση, παρόλο που υπάρχει μία επιβράδυνση στη λειτουργίας του. Επίσης, είναι το μοναδικό ηλεκτρονικό σύστημα συναλλαγών που δεν αναπτύχθηκε από τράπεζες ή συναλλασσόμενους, αλλά από το ιταλικό χρηματιστήριο κρατικών ομολόγων MTS πανευρωπαϊκή ηλεκτρονική αγορά ομολόγων σε ευρώ. Χρησιμοποιεί την προηγμένη και δοκιμασμένη για 12 χρόνια τεχνολογία της ηλεκτρονικής αγοράς 37

38 κρατικών τίτλων της Ιταλίας MTS Italia SPA (Mercato Telemático dei Titoli di Stato). Το σύστημα ανήκει σε ένα κονσόρτσιουμ τραπεζών και επενδυτικών οίκων. Βασικός μέτοχος είναι το MTS ενώ από τους 24 υπόλοιπους ξεχωρίζουν η J.P. Morgan, η Paribas, η Goldman Sachs, η WarburgDillon Read, η Deutsche Bank, η Lehman Brothers, η Morgan Stanley Dean Witter, η ABN-Amro Bank, η Crédit Suisse First Boston, η Salomon Smith Barney και η Cabote Holding. Πρώτος Πρόεδρος του Euro MTS, που έχει έδρα το Λονδίνο, είναι ο Αλεξάντερ Λαμφαλούσσι, πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος (ΕΝΙ, ΕΜΙ). Το σύστημα άρχισε να λειτουργεί στις 9 Απριλίου 1999 με τη διαπραγμάτευση κρατικών ομολόγων σε ευρώ της Ιταλίας, Γερμανίας και Γαλλίας. Από το τέλος Αυγούστου του 1999 περιέλαβε και τα κυβερνητικά ομόλογα σε ευρώ της Αυστρίας, του Βελγίου και των Κάτω Χωρών και από το Σεπτέμβριο του 1999 και της Ισπανίας. Σταδιακά περιέλαβε τα κυβερνητικά ομόλογα της. Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Φινλανδίας, της Πορτογαλίας και από το 2000 διαπραγματεύεται και μη κυβερνητικά ομόλογα σε ευρώ που έχουν υψηλό βαθμό ρευστοποίησης όπως ομόλογα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, της Freddie Mac των ΗΠΑ, της ιρλανδικής ιδιωτικής τράπεζας Depfa με έδρα το Δουβλίνο και της τράπεζας KfW (Kreditanstalt fur Wiederaufbau), με έδρα τη Φραγκφούρτη, η οποία ανήκει κατά 80% στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας και κατά το υπόλοιπο 20% στα γερμανικά ομοσπονδιακά κρατίδια. Επεκτάθηκε με τη θυγατρική εταιρία MTS Japan ΚΚ και στην Ιαπωνία όπου διαπραγματεύεται ομόλογα του ιαπωνικού κράτους. Το Euro MTS είναι ικανό να δέχεται 150 αλλαγές τιμών το δευτερόλεπτο διότι λειτουργεί ηλεκτρονικά on line σε πραγματικό χρόνο σε αντίθεση με τα συστήματα over-the counter (OTC) που είναι χρονοβόρα. Ο διακανονισμός των ομολόγων γίνεται μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων δευτερογενούς αγοράς των μετεχόντων κρατών μελών της Ε.Ε όπως π.χ της ΗΔΑΤ για την Ελλάδα. 4.6 ΝΕΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ (Σ.Α.Τ) Είναι το σύστημα μέσω του οποίου παρακολουθούνται τίτλοι με λογιστική μορφή του Δημοσίου και τίτλοι άλλων φορέων που από το Σύστημα Συναλλαγών επί Τίτλων με Λογιστική Μορφή (άϋλοι τίτλοι). Οι τίτλοι πλέον αντικαθιστούνται από λογιστικές 38

39 εγγραφές οι οποίες πραγματοποιούνται στο συγκεκριμένο σύστημα της Τράπεζας της Ελλάδος και μέσω αυτού πραγματοποιείται η εκκαθάριση και ο διακανονισμός των συναλλαγών με αντικείμενο τους άυλους τίτλους που είναι καταχωρημένοι σε λογαριασμούς φορέων στο σύστημα. Το σύστημα διασφαλίζει στους συμμετέχοντες ότι η διάθεση και η πληρωμή των τίτλων θα πραγματοποιούνται ταυτόχρονα. Η ταυτοποίηση των συναλλαγών που εκκαθαρίζονται μέσω του συστήματος βασίζεται στην αρχή της διπλής ειδοποίησης του συστήματος από τους συμβαλλόμενους. Ο διακανονισμός των συναλλαγών γίνεται για κάθε συναλλαγή χωριστά σε συνεχή χρόνο καθόλη τη διάρκεια της ενδοημερήσιας λειτουργίας του συστήματος. Το νέο πλαίσιο λειτουργίας του ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις των πιο εξελιγμένων παγκοσμίως αγορών εκκαθάρισης και διακανονισμού, παρέχοντας οριστικό διακανονισμό σε συνεχή χρόνο, άμεση σύνδεση σε συνεχή χρόνο των συμμετεχόντων φορέων όσον αναφορά την πληροφόρηση επί των συναλλαγών τους και αυξημένες δυνατότητες διαχείρισης υψηλού όγκου συναλλαγών και αντίστοιχα περιορισμένους λειτουργικούς κινδύνους ανεξαρτήτως συνθηκών αγοράς. Το νέο αυτό σύστημα λειτουργεί στην ίδια πλατφόρμα με την Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΤ). Επιτυγχάνοντας έτσι συνεχή χρόνο τη διασύνδεση των δυο συστημάτων καθώς και την αποτελεσματικότερη ενημέρωση των πελατών, κυρίως των Βασικών Διαπραγματευτών του εξωτερικού. Η εισαγωγή και λειτουργία του νέου συστήματος κρίνεται ως απόλυτα επιτυχής. Το ίδιο και η διαχείριση των κινδύνων διακανονισμού μέσω της εισαγωγής του μοντέλου διακανονισμού «μία προς μία» υπήρξε από την πρώτη μέρα λειτουργίας του Σύστημα Αυλών Τίτλων απόλυτα επιτυχής και αποτελεσματική. Ενώ δεν έχει καμία επίδραση στην ήδη επιτυχημένη διαχείριση της ενδοημερήσιας ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων. Τέλος, η επιτυχής λειτουργία των δύο συστημάτων ΗΔΑΤ και ΑΥΛΟΙ ΤΙΤΛΟΙ, έχει αυξήσει τη ρευστότητα της ελληνικής αγοράς τίτλων σταθερού εισοδήματος, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση πολύ μικρού περιθωρίου απόδοσης των ελληνικών ομολόγων έναντι αντίστοιχων γερμανικών ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΛΩΝ ΤΙΤΛΩΝ (Σ.Α.Τ) Η Τράπεζα της Ελλάδος έθεσε σε πλήρη λειτουργία από την τη νέα πλατφόρμα διακανονισμού του Συστήματος Διακανονισμού Τίτλων (ΣΔΤ) του 39

40 Ελληνικού Δημοσίου (Σύστημα Παρακολούθησης Τίτλων με Λογιστική Μορφή, ή «Σύστημα Άυλων Τίτλων»), Ως διαχειριστής του συστήματος, η Τράπεζα της Ελλάδος ενεργεί τις σχετικές εγγραφές στο σύστημα για την εξυπηρέτηση, χορήγηση και εξόφληση των δανείων για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου. Με αυτόν τον τρόπο παρακολουθεί και ελέγχει τη διακίνηση, αποπληρωμή και την διάθεση των τίτλων κατά φορέα. Κάθε φορά που το Ελληνικό Δημόσιο εκδίδει μια σειρά τίτλων με κοινά χαρακτηριστικά τότε οι τίτλοι της συγκεκριμένης έκδοσης εμφανίζονται και παρακολουθούνται στο σύστημα ξεχωριστά κατά περίπτωση. Η κάθε έκδοση έχει έναν κωδικό αριθμό αναγνώρισης, δηλαδή τον Διεθνή Αριθμό Αναγνώρισης Χρεογράφου το ISIN (International Security Identification Number) σύμφωνα με το διεθνές σύστημα κωδικοποίησης τίτλων. Τέλος, το σύστημα υποστηρίζει αγορές-πωλήσεις ΟΕΔ, ΕΓΕΔ, ZERO COUPON στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά, δεσμεύσεις-αποδεσμεύσεις άϋλων τίτλων, διατραπεζικές συναλλαγές (παραδόσεις -παραλαβές), repos, αναγγελία στην Τράπεζα της Ελλάδος, μηνύματα swift, εξοφλήσεις τοκομεριδίων, υποσύστημα παραγωγής λογιστικών εγγραφών και αυτόματη ενημέρωση των λογιστικών αρχείων της τράπεζας, υποσύστημα reporting, στατιστικά στοιχεία ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΕΠΙ ΤΙΤΛΩΝ ΜΕ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ (Σ.Α.Τ) Το σύστημα αποτελεί το μητρώο ή αλλιώς το αρχείο στο οποίο είναι καταχωρημένοι οι τίτλοι με λογιστική μορφή του Ελληνικού Δημοσίου καθώς και λοιπών φορέων με βάση τους όρους ειδικών συμβάσεων που συνάπτονται μεταξύ των εκδοτών και της Τράπεζας της Ελλάδος και διαχειρίζεται, με την έννοια της εκκαθάρισης και διακανονισμού, τις συναλλαγές επί τίτλων αυτών σε επίπεδο συστήματος. Ειδικότερα το σύστημα εκκαθαρίζει και διακανονίζει συναλλαγές επί των παρακάτω κατηγοριών τίτλων, οποιοσδήποτε διάρκειας, που εκδίδονται με λογιστική μορφή όπως Τίτλοι Ελληνικού Δημοσίου (έντοκα, ομόλογα και Λοιποί τίτλοι), τίτλοι άλλων φορέων και Προϊόντα προθεσμιακών αγορών (παράγωγα π.χ futures, option,swaps κλπ). Οι τίτλοι αυτοί έχουν άυλη μορφή και η ελάχιστη ονομαστική αξία αυτών που έχουν εκδοθεί μέχρι 31/12/2000 (lot) είναι το 0,01 ευρώ σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος ενώ αυτοί 40

41 που έχουν εκδοθεί ή εκδίδονται από 2/01/2001 καν μετά, έχουν ονομαστική αξία διαπραγμάτευσης τα 1000 ευρώ και τα πολλαπλάσια αυτής. Οι όροι που διέπουν την εισαγωγή και διαχείριση από το σύστημα των τίτλων καθορίζονται κάθε φορά από την Τράπεζα της Ελλάδος. Σε κάθε έκδοση τίτλων που καταχωρούνται στο σύστημα, με συνέπεια και οι συναλλαγές επί των τίτλων της εκδόσεως αναγνώρισης σύμφωνα με το διεθνές σύστημα κωδικοποίησης τίτλων ISIN (International Securities Identification Number). Ο κωδικός αυτός συμπεριλαμβάνεται στις κωδικοποιήσεις (εντολές, οδηγίες ) που αποστέλλουν στο σύστημα οι υπεύθυνοι για την εκκαθάριση των σχετικών συναλλαγών συμμετέχοντες φορείς για να γίνουν οι εγγραφές στους λογαριασμούς τους. Οι εκδόσεις τίτλων που παρακολουθούνται στο σύστημα έχουν την παρακάτω κωδικοποίηση : GRANANANAYYZ όπου τα ΑΝΑΝΑΝΑ είναι οι εφτά αλφαριθμητικοί χαρακτήρες και αποτελούν τον κωδικό έκδοσης του τίτλου, ενώ τα ψηφία ΥΥ και Ζ αποτελούν τους κωδικούς αριθμούς ελέγχου (Κ.Α.Ε) ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ Σ.Α.Τ Το άνοιγμα του Συστήματος και η έναρξη εισαγωγής ειδοποιήσεων που αποστέλλουν οι συμμετέχοντες φορείς, γίνεται ταυτόχρονα με την έναρξη του επισήμου ωραρίου συναλλαγών του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος. Τελευταία προθεσμία (cut-off time) λήψης ειδοποιήσεων για συναλλαγές με τρέχουσα ημερομηνία διακανονισμού (same day value) είναι μία ώρα μετά τη λήξη του επισήμου ωραρίου συναλλαγών του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος. Εκτός ωραρίου λειτουργίας του Συστήματος (δηλαδή μετά την παρέλευση της τελευταίας προθεσμίας λήψης ειδοποιήσεων για συναλλαγές με τρέχουσα ημερομηνία διακανονισμού) γίνονται αποδεκτές ειδοποιήσεις για συναλλαγές για τις οποίες ισχύουν ιδιαίτερα ωράρια - σύμφωνα με αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων - (π.χ. ειδοποιήσεις που αφορούν στην εξυπηρέτηση των πράξεων νομισματικής πολιτικής και παροχής ενδοημερήσιας ρευστότητας του Ευρωσυστήματος, του Συστήματος Ανταποκριτριών Κεντρικών Τραπεζών κλπ.). Τέλος,το κλείσιμο της ημέρας του Συστήματος γίνεται μετά την παρέλευση της τελευταίας προθεσμίας (cut off time) λήψης όλων των ειδοποιήσεων για συναλλαγές, δηλαδή στις 19:00 η ώρα. 41

42 4.6.4 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΟ Σ.Α.Τ Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο συμμετέχει στο σύστημα ως μέλος/φορέας κατόπιν Πράξεως του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Για τους φορείς που επιλέγονται, το σύστημα ανοίγει και τηρεί λογαριασμούς τίτλων και εξουσιοδοτεί να κινεί τους τρεχούμενους λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμούς καταθέσεων σε ευρώ, για την ταμειακή τακτοποίηση των συναλλαγών που διενεργούν οι φορείς τόσο στο λογαριασμό τους όσο και για λογαριασμό των επενδυτών-πελατών τους. Η συμμετοχή φορέως στο σύστημα θεωρείται ως ανέκκλητη καθόλη τη διάρκεια της συμμετοχής του φορέως στο σύστημα εξουσιοδότηση προς την Τράπεζα της Ελλάδος, Διαχειρίστρια του συστήματος, να κινεί τους ανωτέρω λογαριασμούς για σκοπούς εκκαθάρισης και διακανονισμού των συναλλαγών επί των τίτλων που εισάγονται στο σύστημα προς εκκαθάριση. Για τους τίτλους που κατέχουν οι συμμετέχοντες φορείς για λογαριασμό πελατών-επενδυτών τους και, για τηρούν στα βιβλία τους λογαριασμούς τίτλων για λογαριασμό των επενδυτών /πελατών τους, τηρουμένων των σχετικών διατάξεων της νομοθεσίας για το διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων του φορέως από εκείνα των πελατών του, καθώς και μεταξύ των κατ ιδίαν πελατών του. Στο Σύστημα (εκτός της Τράπεζας της Ελλάδος και του Υπουργείου Οικονομικών) μπορούν να συμμετέχουν : > Τα Πιστωτικά /Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ζώνης του ευρώ. > Οι Επιχειρήσεις Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (Ε.Π.Ε.Υ) που έχουν λάβει άδειας λειτουργίας για την παροχή τουλάχιστον των επενδυτικών υπηρεσιών της λήψης και εκτέλεσης εντολών επί χρηματοπιστωτικών μέσων και της φύλαξης και διοικητικής διαχείρισης χρηματοπιστωτικών μέσων, εφόσον είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα ή δικαιούνται να παρέχουν στην Ελλάδα τις εν λόγω επενδυτικές υπηρεσίες. > Το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών Αθηνών Α.Ε. > Τα Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων και τα Συστήματα Διακανονισμού τίτλων που λειτουργούν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουν γίνει αποδεκτά από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών για τη συμμετοχή τους στις πιστωτικές λειτουργίες το υ. 42

43 > Διεθνή Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων (π.χ Ειιτοοίεατ, Οεατβίτεαπι), σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους που καθορίζονται με προεδρικό διάταγμα της Τράπεζας της Ελλάδος και περιγράφονται στο κείμενο των σχετικών συμβάσεων και > Άλλοι φορείς που τυχόν καθορίζονται με Πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος ή εγκρίνονται ατομικώς, εφόσον αυτοί πληρούν εχέγγυα επαρκούς οργάνωσης. Σχετικώς λαμβάνεται υπόψη αν οι φορείς αυτοί υπόκεινται σε ειδικό νομικό ή κανονιστικό καθεστώς οργάνωσης και λειτουργίας, αν υπόκεινται σε ειδική εποπτεία κλπ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ Σ.Α.Τ Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο για να συμμετάσχει στο σύστημα ως φορέας, πρέπει να υποβάλλει αίτηση στην Τράπεζα της Ελλάδος, Διεύθυνση Εργασιών Δημοσίου, με την οποία να ζητεί την απόκτηση αυτής της ιδιότητας, καθώς και το άνοιγμα των παρακάτω λογαριασμών : Λογαριασμούς Τίτλων στο Σύστημα Παρακολούθησης Συναλλαγών Επί Τίτλων με Λογιστική Μορφή για το ίδιο το δικό τους χαρτοφυλάκιο, για το χαρτοφυλάκιο των πελατών τους, για το χαρτοφυλάκιο των τίτλων που ενεχυριάζουν ή δανείζουν κ.α. Τρεχούμενο Λογαριασμό ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ στο πλαίσιο λειτουργίας του συστήματος πληρωμών ΤΑΚΘΕΤ2 ή, προκειμένου περί προσώπων ή φορέων που δεν ανήκουν στην κατηγορία των Πιστωτικών/ Χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ως ανωτέρω, λογαριασμού καταθέσεων σε ευρώ στην Τράπεζα της Ελλάδος. Εφόσον η αίτηση γίνει αποδεκτή, υπογράφεται η σχετική σύμβαση από το φορέα (δια του νομίμου εκπροσώπου του), με την οποία αυτός δεσμεύεται για την πιστή εφαρμογή του κανονισμού Λειτουργίας του Συστήματος. Η συμμετοχή του φορέως στο Σύστημα συνιστά ανεπιφύλαχτη αποδοχή του παρόντος Κανονισμού μετά των Παραρτημάτων του. Σε κάθε συμμετέχοντα φορέα δίνεται ένας κωδικός αριθμός, ο οποίος χρησιμοποιείται για την κωδικοποίηση των λογαριασμών άλλων που θα τηρεί στο Σύστημα. Ο κωδικός αυτός αριθμός αναφέρεται σε όλες τις ειδοποιήσεις ( εντολών /οδηγιών για μεταβίβαση τίτλων ή σύσταση δικαιωμάτων έπ αυτών) που αποστέλλει ο συμμετέχων φορέας στο Σύστημα. Επίσης, με ειδική έγκριση του Διαχειριστή του Συστήματος μπορούν να 43

44 ανοιχτούν και άλλοι λογαριασμοί τίτλων για την εξυπηρέτηση των συναλλαγών των συμμετεχόντων φορέων και της πελατείας τους. Για την ταμειακή τακτοποίηση των συναλλαγών του Συστήματος, χρησιμοποιούνται: Για τα Πιστωτικά /Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα, οι τηρούμενοι στην Τράπεζα της Ελλάδος τρεχούμενοι λογαριασμοί ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ και Για λοιπούς συμμετέχοντες φορείς, άτοκοι λογαριασμοί καταθέσεων σε ευρώ που θα τηρούνται στην Τράπεζα της Ελλάδος και δεν θα επιτρέπεται να παρουσιάζουν χρεωστικά υπόλοιπα. Στην περίπτωση αυτή υπογράφεται ειδική σύμβαση που καθορίζει τους όρους που θα διέπουν την κίνηση των λογαριασμών αυτών. Οι λογαριασμοί αυτοί τίτλων τηρούνται στο σύστημα της Τράπεζας της Ελλάδος συγκεντρωτικά και όχι ξεχωριστά για κάθε πελάτη της τράπεζας που είναι φορέας του συστήματος. Ο υποψήφιος φορέας δύναται, αντί να ανοίξει ο ίδιος επ ονόματί του λογαριασμό στο πλαίσιο λειτουργίας του συστήματος πληρωμών TARGET2, να δηλώσει στην Τράπεζα της Ελλάδος, ως Διαχειρίστρια του Συστήματος, γνωστοποιώντας την επωνυμία και τον Κωδικό Αναγνώρισης Τράπεζας (BIC), το πιστωτικό ίδρυμα που θα ενεργεί ως τράπεζα διακανονισμού (settlement bank) κατά την έννοια του Κανονισμού Λειτουργίας του Συστήματος Ταχείας Μεταφοράς Κεφαλαίων και Διακανονισμού σε Συνεχή Χρόνο TARGET2-GR, δηλαδή το πιστωτικό ίδρυμα στο λογαριασμό TARGET2 του οποίου θα διακανονίζεται το ταμειακό σκέλος των συναλλαγών που θα διενεργεί ο φορέας στο Σύστημα. Με την επιφύλαξη διαφορετικής πρόβλεψης στις οικείες ενότητες του παρόντος Κανονισμού, όπου στον παρόντα Κανονισμό γίνεται αναφορά σε τρεχούμενους λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης των φορέων θα νοείται ως αναφορά στους λογαριασμούς που τηρούν στο πλαίσιο λειτουργίας του συστήματος TARGET2 είτε οι ίδιοι οι φορείς είτε τα πιστωτικά ιδρύματα που ενεργούν ως τράπεζες διακανονισμού, κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα. Τέλος, οι λογιστικές εγγραφές στους λογαριασμούς τίτλων γίνονται στις ονομαστικές τους αξίες των τίτλων κατά κωδικό έκδοσης τίτλων, ενώ στους τρεχούμενους λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμούς καταθέσεων σε ευρώ, γίνονται στην αξία διακανονισμού σε ευρώ που συμφωνήθηκε από τους συμβαλλόμενους και γνωστοποιήθηκε στο Σύστημα με τις ειδοποιήσεις τους. Τέλος με Πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος δύνανται να καθορίζονται για συμμετέχοντα φορέα ή κατηγορία συμμετεχόντων φορέων ειδικοί 44

45 όροι κατάρτισης συναλλαγών που εκκαθαρίζονται από το σύστημα και διακανονισμού των, με σκοπό τη διασφάλιση του ομαλού διακανονισμού των συναλλαγών ΠΟΙΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΟ «ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΛΩΝ ΤΙΤΛΩΝ» Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο ορίζονται τα εξής: > Ως Διαχειριστής τους Συστήματος η Τράπεζα της Ελλάδος.. > Ως Μέλη του Συστήματος: π. Το Ελληνικό Δημόσιο, που εκπροσωπείται από το Υπουργείο Οικονομικών υπό την ιδιότητα του δανειζόμενου. ϋί. Η Τράπεζα της Ελλάδος που είναι και ο διαχειριστής του συστήματος, ίν. Οι φορείς, νομικά ή φυσικά πρόσωπα, οι οποίοι ορίζονται με πράξεις του Διοικητή της Τράπεζα της Ελλάδος και έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν και να διακινούν τίτλους. Σύμφωνα με τον Κανονισμό που έθεσε η Τράπεζα της Ελλάδος σε εφαρμογή, φορείς του συστήματος μπορεί να είναι: > Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως είναι οι Τράπεζες, οι Εταιρείες Αμοιβαίων Κεφαλαίων, οι Ασφαλιστικές Εταιρείες κ.α. > Οι Χρηματιστηριακές Εταιρείες, που είναι μέλη του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών (Χ.Α). > Τα διεθνή συστήματα συμψηφισμού (Ευτοο^Γ-ΟεάεΙ), μόνο για τους πελάτες τους που έχουν έδρα εκτός Ελλάδος. Ενώ με όσα ισχύουν σήμερα, το σύστημα αυτό έχει την δυνατότητα να παρακολουθεί μόνο τις εξής εκδόσεις: > Τα έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου σε Ευρώ. > Τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου σε Ξένο Νόμισμα. > Τους μετατρέψιμους ομολογιακούς τίτλους του Δημοσίου (Προμέτοχα, Αγρομέτοχα). > Τους τίτλους άλλων φορέων και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του εσωτερικού και του εξωτερικού ( π.χ διεθνή χρεόγραφα που εκδόθηκαν από τράπεζες του εξωτερικού ή οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα). 45

46 4.6.7 ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ Σ.Α.Τ Μέλος του συστήματος παύει να συμμετέχει σε αυτό με απόφαση του Διαχειριστή του συστήματος: 1. Είτε κατόπιν πρωτοβουλίας του ίδιου του φορέα, οπότε αυτός υποβάλλει γραπτό αίτημα στο Διαχειριστή, τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ημέρες πριν από τη λήξη της συμμετοχής. Ο διαχειριστής του συστήματος υποχρεούται να κάνει δεκτό το αίτημα εφόσον δεν υφίστανται εκκρεμείς υποχρεώσεις του φορέα έναντι του συστήματος ή άλλων φορέων και με απόφαση του ορίζει την ακριβή ημερομηνία λήξης της συμμετοχής. Σε κάθε περίπτωση, ο Διαχειριστής μεριμνά για την διασφάλιση της προηγούμενης εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του αποχωρούντος φορέα. 2. Είτε κατόπιν απόφασης του Διαχειριστή του συστήματος για σπουδαίο λόγο όπως η μη εκπλήρωση από τον φορέα των προϋποθέσεων συμμετοχής στο σύστημα, η μη ανεκτή διακινδύνευση της λειτουργίας του συστήματος ή της εύρυθμης λειτουργίας της χρηματοπιστωτικής αγοράς από την συνέχιση της συμμετοχής του φορέα στο σύστημα, συμπεριλαμβανομένων των σοβαρών περιπτώσεων ή και επανειλημμένων παραβάσεων διατάξεων του Κανονισμού από το φορέα, οι οποίες θέτουν εν αμφίβολο την αξιοπιστία του και θέτουν σε κίνδυνο την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος ή της χρηματοπιστωτικής αγοράς ή για άλλους λόγους που ορίζονται στον παρόντα Κανονισμό. Η απόφαση αυτή του Διαχειριστή γνωστοποιείται στο φορέα και ισχύει τουλάχιστον τρεις (3) ημέρες μετά την εν λόγω γνωστοποίηση, όπως ειδικότερα ορίζει η απόφαση. Στην έγγραφη αυτή γνωστοποίηση περιλαμβάνονται συνοπτικά οι λόγοι που οδήγησαν τον οδήγησαν στην απόφαση για την διαγράφει του φορέα. Τα αποτελέσματα της λήξης συμμετοχής επέρχονται από την ημερομηνία, κατά την οποία θα έχουν οριστικά εκκαθαριστεί, σύμφωνα με τον Κανονισμό, όλες οι πράξεις του φορέα που έχουν ανακοινωθεί δεκαπέντε (15) ημέρες πριν από την λήξη της συμμετοχής, όταν αυτή επέρχεται με πρωτοβουλία του Διαχειριστή του συστήματος. Τέλος σε κάθε περίπτωση λήξης της συμμετοχής του φορέα στο σύστημα ο Διαχειριστής οφείλει να ενημερώσει τους λοιπούς φορείς με σχετική δημοσίευση ή ανακοίνωση απευθυνόμενη σε όλους τους φορείς, χωρίς να προσδιορίζει με πρωτοβουλία τίνος από τα δύο μέρη επήλθε η λήξη της συμμετοχής. Ο Διαχειριστής του συστήματος ανακοινώνει επίσης στους φορείς και την αναστολή της συμμετοχής του φορέα στο σύστημα, καθώς και τη λήξη της αναστολής. 46

47 4.7 ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ Στην Ελλάδα τα δύο οργανωμένα και αναγνωρισμένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση συστήματα διαπραγμάτευσης που προαναφέρονται (Σ.Α.Τ. και Η.Δ.Α.Τ.) εποπτεύονται ως προς τις λειτουργίες τους από σαφώς καθορισμένα στο Νόμο εποπτικά όργανα. Οι άμεσα συμμετέχοντες στη δευτερογενή αγορά (τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρείες κλπ.) εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος ή την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το νόμο 2651/1998, επιτρέπεται η εξωχρηματιστηριακή συναλλαγή επί ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, εισηγμένων στο Χ.Α.Α., εφόσον ο αγοραστής ή ο πωλητής ή και οι δύο είναι Τράπεζες. 47

48 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΣΤΗΝ Δ.Α 5. ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Η Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε το 1927 και άρχισε να λειτουργεί το Μάιο του 1928 ως η κεντρική τράπεζα της χώρας. Εκτός από το κεντρικό της κατάστημα στην Αθήνα, λειτουργούν και 27 υποκαταστήματα σε όλη την επικράτεια. Την 1η Ιανουάριου 2001 απασχολούσε συνολικά υπαλλήλους. Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ), στο οποίο ανήκουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες των 14 υπόλοιπων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την 1η Ιανουάριου 2001 η Τράπεζα της Ελλάδος ανήκει στο Ευρωσύστημα, το οποίο περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις υπόλοιπες 11 εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών που ανήκουν στην ζώνη του ευρώ. Το Καταστατικό της Τράπεζας της Ελλάδος έχει προσαρμοστεί ώστε να καλύπτει τις απαιτήσεις της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τροποποιήσεις που έγιναν με τους νόμους 2548/97 και 2609/98 (καθώς και 2832/00). Η διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών αποτελεί τον πρωταρχικό σκοπό της Τράπεζας της Ελλάδος. Ακόμη έχει θεσμοθετηθεί η ανεξαρτησία της Τράπεζας της Ελλάδος καθώς και η άσκηση δημοκρατικού ελέγχου εκ μέρους της Βουλής. Στο πλαίσιο των αλλαγών αυτών έχει συσταθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος το Συμβούλιο Νομισματικής Πολιτικής. Από την 1/1/2001 η Τράπεζα της Ελλάδος συμμετέχει στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης που χαράσσεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας καθώς και της συναλλαγματικής πολιτικής. Η Τράπεζα της Ελλάδος επίσης : κατέχει και διαχειρίζεται τα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας, ασκεί προληπτική εποπτεία στα πιστωτικά ιδρύματα και σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, προωθεί και επιβλέπει την ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών και των συστημάτων διακανονισμού χρεογράφων, ενεργεί ως ταμίας και εντολοδόχος του Δημοσίου και 48

49 εκδίδει τραπεζογραμμάτια, τα οποία κυκλοφορούν ως νόμιμο χρήμα σε όλη την επικράτεια. 5.1 ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Σήμερα οι τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου είναι σε άυλη μορφή. Έτσι το Ελληνικό Δημόσιο μπορεί να δανείζεται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα και από πιστωτικά ιδρύματα που έχουν την δυνατότητα να εκτελούν τις σχετικές εργασίες χωρίς να εκδίδουν αξιόγραφα σε έντυπη μορφή. Τα δάνεια αυτά και οι υποδιαιρέσεις τους παρακολουθούνται μέσω λογιστικών εγγραφών. Διαχειριστής του συστήματος άυλων τίτλων ορίστηκε η Τράπεζα της Ελλάδος. Αυτή ως διαχειριστής του συστήματος, ενεργεί τις εγγραφές λήψης, εξυπηρέτησης και αποπληρωμής των δανείων για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου. Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει άψογη οργάνωση και συνεργασία μεταξύ αυτής και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του εσωτερικού και εξωτερικού που είναι μέλη του συστήματος. Τέλος, διαχειρίζεται αποτελεσματικά την ρευστότητα των Ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν είτε για ίδιο λογαριασμό είτε ως θεματοφύλακες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του εξωτερικού και γενικά την ωριμότητα των χρηματαγορών και χρεογράφων στην Ελλάδα Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΑΣ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΗΔΑΤ Η Τράπεζα της Ελλάδος, ως διαχειριστής του συστήματος της ΗΔΑΤ, έχει τις παρακάτω κύριες αρμοδιότητες : 1. Πραγματοποιεί Δημοπρασίες Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου μέσω του συστήματος της ΗΔΑΤ και Ανακοινώνει στους συμμετέχοντες τα στοιχεία αυτών (ώρα, τίτλοι, δημοπρατούμενο ποσό). 2. Την εξασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της ΗΔΑΤ τόσο από πλευράς υλισμικού (Η\ν) όσο και από πλευράς λογισμικού (8\\0, 3. Την ενημέρωση, σε συνεχή χρόνο, των μελών της ΗΔΑΤ καθώς και του Συστήματος Αυλών Τίτλων για τις πράξεις που κλείνονται στην ΗΔΑΤ, 4. Την ανάπτυξη και συντήρηση της ιστορικής βάσης δεδομένων 49

50 5. Την εποπτεία και τον έλεγχο της τήρησης των υποχρεώσεων των Μελών της ΗΔΑΤ σύμφωνα με τις σχετικές συμβάσεις προσχώρησης και τις διατάξεις του Κανονισμού Λειτουργίας της ΗΔΑΤ. 6. Την έκδοση στατιστικών στοιχείων καθώς και του ημερήσιου Δελτίου Τιμών Αγοράς Τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου. 7. Η Τράπεζα της Ελλάδος δεν υπέχει ευθύνη για τυχόν ζημίες που μπορούν να υποστούν τα Μέλη λόγω γεγονότων που προκαλούνται από ανωτέρα βία, όπως π.χ. πόλεμο, απεργίες (συμπεριλαμβανομένων και εκείνων του προσωπικού της), ανταπεργίες, κινήματα, στάσεις, κοινωνικές αναταραχές, επιδημίες, έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας, καυσίμων, πρώτων υλών ή άλλες ελλείψεις, επιτάξεις, πυρκαγιές, πλημμύρες, αδυναμία μεταφορών, άσκηση κυριαρχικής εξουσίας ή πράξεις των δημοσίων αρχών ή άλλες αιτίες ανεξάρτητες από τη θέλησή της. 8. Ανακοίνωση - Αποστολή των αποτελεσμάτων στους συμμετέχοντες εντός 45 λεπτών μετά το πέρας της δημοπρασίας ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ Η Τράπεζα της Ελλάδος, ως Διαχειριστής του Συστήματος έχει τις παρακάτω κύριες αρμοδιότητες : ϊ. Την εξέταση αιτήσεων για τη συμμετοχή στο Σύστημα και για το άνοιγμα των σχετικών λογαριασμών ϋ. Την παρακολούθηση των μεταβολών που επέρχονται στα στοιχεία και στους λογαριασμούς των συμμετεχόντων φορέων από τη λειτουργία του Συστήματος ϋΐ. Τη γενική εποπτεία του Συστήματος που συνίσταται ιδίως : Στην εξασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας του Στην παρακολούθηση και ομαλή διεκπεραίωση (εκκαθάριση και διακανονισμό) των συναλλαγών που καταχωρούνται στο Σύστημα προς εκκαθάριση. Στην πληροφόρηση των συμμετεχόντων φορέων για τις (καταχωρημένες στο Σύστημα προς εκκαθάριση ) συναλλαγές της ημέρας, καθώς και για ορισμένες (από τις καταχωρημένες στο Σύστημα προς εκκαθάριση) συναλλαγές των επόμενων ημερών 50

51 Στον ταχύτερο δυνατό διακανονισμό των (καταχωρημένων στο Σύστημα προ εκκαθάριση) συναλλαγών, που βρίσκονται σε εκκρεμότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας. ΐν. Τον καθορισμό της τιμολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών ν. Την αποστολή συγκεντρωτικών στατιστικών στοιχείων στους συμμετέχοντες φορείς και νί. Τη σύνταξη μελετών για τη βελτίωση της λειτουργίας του Συστήματος. Επιφυλασσόμενων των διατάξεων του ν. 2198/1994 και του παρόντος Κανονισμού που προβλέπουν την επιβολή κυρώσεων από την Τράπεζα της Ελλάδος, η Τράπεζα της Ελλάδος, εφόσον διαπιστώσει ότι οι φορείς του Συστήματος, στο πλαίσιο λειτουργίας τους σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τον παρόντα Κανονισμό, παραβιάζουν διατάξεις του Κώδικα Δεοντολογίας των Εταιρειών Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (Ε.Π.Ε.Υ) ή άλλες διατάξεις που αφορούν την εποπτεία και τους κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας που τους διέπουν, λαμβάνει η ίδια τα δέοντα μέτρα ή απευθύνεται στην αρμόδια εποπτική αρχή, γνωστοποιώντας της την παράβαση, για να λάβει εκείνη τα δέοντα μέτρα ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ Η Τράπεζα της Ελλάδος ενεργώντας ως Διαχειριστής του Συστήματος, δεν υπέχει ευθύνη, συμβατική ή εξωσυμβατική, παρά μόνο για δόλο και βαριά αμέλεια. Δεν αναλαμβάνει ευθύνη για τυχόν αδυναμία των υπολογιστών της, από οποιαδήποτε αιτία,ακόμη και προσωρινή, ή για την περίπτωση απώλειας των δεδομένων που περιέχουν οι υπολογιστές της ή για οποιαδήποτε δόλια χρήση των δεδομένων από τρίτους. Η Τράπεζα της Ελλάδος υποχρεούται πάντως να λαμβάνει όλα τα κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή αδυναμιών στο σύστημα υπολογιστών της και να επιδιώκει την επισκευή τυχόν βλαβών ή τη διόρθωση τυχόν λειτουργιών το συντομότερο δυνατόν, θα λαμβάνει δε τουλάχιστον ημερησίως αντίγραφα ασφάλειας (back up) των δεδομένων του Συστήματος. 51

52 5.1.4 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ ΤΩΝ Κατά τη διάρκεια της ημέρας ο Διαχειριστής του συστήματος παρέχει στους συμμετέχοντες φορείς πληροφορίες για τις ειδοποιήσεις και τις συναλλαγές τους με τρέχουσα ή μελλοντική ημερομηνία (valuer) διακανονισμού. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν ταυτοποιημένες ή μη ειδοποιήσεις, εκκρεμείς συναλλαγές, διακανονισμένες και οριστικώς μη διακανονισθείσες συναλλαγές (συνέπεια ακυρώσεως των σχετικών ειδοποιήσεων, αφού απέβη άκαρπη η διαδικασία επίτευξης διακανονισμού μέσω του συστήματος ) κλπ. Με βάση τις πληροφορίες αυτές οι φορείς προβαίνουν στις δικές τους ενέργειες. Οι παραπάνω πληροφορίες παρέχονται μέσω : ν' Του διαδικτύου (κατόπιν ειδικής εξουσιοδότησης ) ν ' ν ' ν ' Της Ηλεκτρονικής Δευτερογενούς Αγοράς Τίτλων (ΗΔΑΤ) Του SWIFT Τηλεομοιοτυπίας (fax) Με τους δύο τελευταίους τρόπους αποστέλλονται στους φορείς καταστάσεις, κατά τακτά χρονικά διαστήματα, κατόπιν συμφωνίας με τους ενδιαφερομένους. Επίσης, σε εύλογο χρονικό διάστημα μετά την ολοκλήρωση του τελικού κύκλου οριστικού διακανονισμού, το σύστημα αποστέλλει στους συμμετέχοντες φορείς τα ακόλουθα στοιχεία : ν' Υπόλοιπα των λογαριασμών τίτλων του που κινήθηκαν, κατά κωδικό έκδοσης τίτλων, ν' Την κίνηση των λογαριασμών τίτλων και των λογαριασμών ταμειακής διαχείρισης του φορέα, ν' Κατάσταση των μη διακανονισμένων συναλλαγών ανά λογαριασμό τίτλων του φορέα. 5.2 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Ως αναφορά την διάθεση κρατικών τίτλων στην πελατεία των τραπεζών, οι εμπορικές τράπεζες τηρούν υποχρεωτικά στην Τράπεζα της Ελλάδος λογαριασμούς και μέσω αυτών των λογαριασμών πραγματοποιούνται οι κάθε είδους συναλλαγές σε κρατικά χρεόγραφα (συναλλαγές της τράπεζας για λογαριασμό της και για λογαριασμό της 52

53 πελατείας της). Συγκεκριμένα η κάθε εμπορική τράπεζα τηρεί υποχρεωτικά στην Τράπεζα της Ελλάδος τους εξής λογαριασμούς : > Λογαριασμό τίτλων (ιδίου χαρτοφυλακίου, χαρτοφυλάκιο πελατείας, χαρτοφυλάκιο σε ενέχυρο κ.λπ.). > Τρεχούμενο λογαριασμό ταμειακής διαχείρισης για την ταμειακή τακτοποίηση των συναλλαγών τους. Σήμερα λοιπόν, οι άυλοι τίτλοι αγοράζονται από την πελατεία μέσω τραπεζικών καταθετικού λογαριασμού. Ο πελάτης καταθέτει τα χρήματα στον λογαριασμό του και δίνει εντολή αγοράς τίτλων στην τράπεζα συναλλαγής. Στην λήξη της διάρκειας επένδυσης, οι τίτλοι δεν ανανεώνονται και το ποσό της επένδυσης πιστώνεται αυτόματα από την τράπεζα στον καταθετικό λογαριασμό του πελάτη. Οι τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου μεταβιβάζονται ελεύθερα, ενεχυριάζονται για εξασφάλιση χρηματοδότησης, προεξοφλούνται και φορολογούνται, σύμφωνα με τις εκάστοτε αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών. Η επένδυση σε τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου αποτελεί μια επενδυτική επιλογή για την πελατεία. Κάθε πελάτης επιθυμεί να αγοράσει τίτλους μέσω της τράπεζας πρέπει να : 1. Διατηρεί στην τράπεζα καταθετικό λογαριασμό 2. Καταθέσει στο λογαριασμό του το ποσό της επένδυσης 3. Ορίσει συνδικαιούχους, εάν το επιθυμεί 4. Αποδεχθεί τους όρους της συναλλαγής 5. Υπογράψει εντολή αγοράς τίτλων 6. Παραλάβει απόδειξη συναλλαγής Τέλος, οι εμπορικές τράπεζες αποτελούν τους βασικούς αγοραστές των κρατικών τίτλων κατά τις επίσημες δημοπρασίες που διενεργεί σε τακτά χρονικά διαστήματα το Ελληνικό Δημόσιο, για αυτό και ονομάζονται Βασικοί Διαπραγματευτές. 5.3 ΒΑΣΙΚΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΤΟΥ Ε.Δ (ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ) Οι Βασικοί Διαπραγματευτές Αγοράς δεν είναι άλλοι από τους βασικούς αγοραστές των κρατικών τίτλων κατά τις επίσημες δημοπρασίες που διενεργεί σε τακτά χρονικά διαστήματα το Ελληνικό Δημόσιο. Αμέσως μετά θα διοχετεύουν τους τίτλους από τα προσωπικά τους χαρτοφυλάκια στη Δευτερογενή Αγορά προς ικανοποίηση της οποιαδήποτε ζήτησης από άλλους επενδυτές ή οποιοσδήποτε προσφοράς από τα ίδια τα 53

54 ιδρύματα. Τέτοιοι αγοραστές μπορούν να είναι, τα μεγάλα χρηματοδοτικά και πιστωτικά ιδρύματα ή επενδυτικοί οίκοι των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή εξουσιοδοτημένα ως τέτοια σε άλλη δικαιοδοσία από εποπτική αρχή η οποία, κατά την κρίση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, επιβάλλει επαρκεί εποπτεία / καθεστώς προστασίας επενδυτών, και επιλέγονται για να παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες στην αγορά τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου. Όπως συμμετοχή στις κοινοπραξίες και δημοπρασίες στην πρωτογενή αγορά και τη διενέργεια πράξεων (αγοράς και πώλησης) στην οργανωμένη Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΤ) σε τιμές που είναι υποχρεωμένοι να ανακοινώνουν. Η ιδιότητα του Βασικού Διαπραγματευτή Αγοράς δίδεται για ένα έτος με δυνατότητα ανανέωσης. Σήμερα, τους βασικούς διαπραγματευτές (prime dealers) στην αγορά ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου αποτελούν 22 ελληνικά και ξένα χρηματοδοτικά και πιστωτικά ιδρύματα. Για πρώτη φορά δόθηκε η δυνατότητα σε διεθνούς κύρους μη εγκατεστημένα στη Ελλάδα πιστωτικά και επενδυτικά ιδρύματα να αποκτήσουν την ιδιότητα του Βασικού Διαπραγματευτή στην ελληνική αγορά ομολόγων. Το γεγονός ότι υποψηφιότητα υπέβαλαν οι μεγαλύτεροι διεθνείς οίκοι δείχνει το έντονο ενδιαφέρον των ξένων θεσμικών επενδυτών για τους τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου που προσφέρουν υψηλές αποδόσεις και ασφάλεια. Οι ξένοι Βασικοί Διαπραγματευτές θα συνδέονται απευθείας με την ΗΔΑΤ. Η συμμετοχή τους αυτή θα συμβάλλει στη διερεύνηση της αγοράς τίτλων του Δημοσίου και θα διευκολύνει τη διάθεση τους τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές περιβάλλον. Επίσης εξασφαλίζουν συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού στις δημοπρασίες, έτσι ώστε να μην παρατηρείται το φαινόμενο της συγκέντρωσης των τίτλων σε λίγους διαπραγματευτές. Πρέπει ως Βασικοί Διαπραγματευτές να εξασφαλίζουν την ενεργό και δραστήρια συμμετοχή τους στη δευτερογενή αγορά ομολόγων. Ενώ θα πρέπει να προσαρμόζονται ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους στις απαιτήσεις του νέου περιβάλλοντος και να εξασφαλίζουν τη διαφάνεια και τη διασπορά της πληροφόρησης προς τους επενδυτές και τα κράτη-εκδότες χρέους. 54

55 5.3.1 ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΩΝ Οι κυριότερες αρμοδιότητες της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς είναι οι ακόλουθες : Αξιολογεί τις υποψηφιότητες για το χαρακτηρισμό ενός Διαπραγματευτή Αγοράς ως Βασικού Διαπραγματευτή Αγοράς, με βάση τα προβλεπόμενα κριτήρια επιλογής, και υποβάλλει σχετική εισήγηση προς τις Αρμόδιες Αρχές οι οποίες αποφασίζουν από κοινού για την οριστική επιλογή των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς. Προσδιορίζει και εισηγείται περιοδικά στις Αρμόδιες Αρχές τα επιτρεπόμενα περιθώρια τιμών (spread), τα ελάχιστα διαπραγματεύσιμα ποσά για τα οποία ισχύει η τιμή προσφοράς και ζήτησης και τις συγκεκριμένες εκδόσεις των τίτλων για τις οποίες οι Βασικοί Διαπραγματευτές Αγοράς θα είναι υποχρεωμένοι να δίνουν δεσμευτικές προσφορές (bid/offer) στην ΗΔΑΤ. Παρεμβαίνει και προτείνει συμβιβαστικές λύσεις στις διαφορές που ανακύπτουν μεταξύ των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ Β.Δ > Υποχρεούνται να συμμετέχουν ενεργά στις δημοπρασίες που διενεργεί ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους με ανταγωνιστικές προσφορές. > Υποχρεούνται να προσφέρουν τιμές, επί τίτλων που τους έχουν ανατεθεί, τόσο για αγορά όσο και για πώληση (bid/offer), καθ όλη την διάρκεια του ωραρίου λειτουργίας της ΗΔΑΤ. Οι προσφορές πρέπει να είναι ποσότητας τουλάχιστον 5 lots (Ilots = ευρώ) κατά συναλλαγή. Οι τιμές των τίτλων πρέπει να είναι ίδιες εάν διαπραγματεύονται τους τίτλους και σε άλλες αγορές εκτός της ΗΔΑΤ. Προσφορές πρέπει να δίδονται για συγκεκριμένους τίτλους ανά Β.Δ, που καθορίζονται και προτείνονται περιοδικά από τις αρμόδιες αρχές, από την Επιτροπή. > Εισάγουν προσφορές για όποιους άλλους τίτλους επιθυμούν πέραν των υποχρεωτικών το υς. > Να προωθούν τις συναλλαγές των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στις διεθνείς αγορές. 55

56 > Εισάγουν εντολές για πραγματοποίηση συναλλαγών επί προσφορών άλλων μελών. > Οι Βασικοί Διαπραγματευτές είναι οι αποκλειστικοί συμμετέχοντες στις δημοπρασίες που διενεργεί ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους > Έχουν κατά προτεραιότητα δικαίωμα συμμετοχής στις κοινοπραξίες του Δημοσίου. > Να παρέχουν στο Υπουργείο Οικονομίας και οικονομικών, στον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους και στην Τράπεζα της Ελλάδος πληροφορίες και εκτιμήσεις σχετικά με τις συνθήκες της αγοράς καθώς και στοιχεία που άπτονται της ιδιότητάς τους ως Βασικοί Διαπραγματευτές ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ Β.Δ Να έχουν ελάχιστα ιδία κεφάλαια ύψους 375 εκατ. ευρώ. Για τα υποκαταστήματα των ξένων τραπεζών, νοούνται τα ίδια κεφάλαια των μητρικών τραπεζών στις χώρες που εδρεύουν. Με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας περί επαγγελματικού απορρήτου, θα αξιολογείται εν γένει κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Να έχουν οργανωμένη υπηρεσιακή μονάδα (Dealing Room και Back Office) για την διενέργεια πράξεων στην αγορά τίτλων και να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις των Βασικών Διαπραγματευτών αγοράς. Για την επιλογή αυτών θα αναλαμβάνονται υπ όψιν ως ποσοτικά κριτήρια κατά προτεραιότητα και σωρευτικά η συμμετοχή τους στην ΗΔΑΤ, στο EuroMTS και σε άλλες οργανωμένες αγορές σύμφωνα με την οδηγία MiFID. Ενώ ως ποιοτικά κριτήρια, θα λαμβάνονται υπ όψιν η συμμετοχή τους στην εξωχρηματιστηριακή αγορά (over-thecounter), η δραστηριότητά τους στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές αγορές και οι προτάσεις τους για τα επιχειρησιακά σχέδια για το έτος στο οποίο αφορά η επιλογή. 5.4 ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ Β.Δ Σύμφωνα με τη κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, μέλη της ομάδας των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς 56

57 (Primary Dealers) από την 1η Ιανουαρίου του 2008 θα είναι τα παρακάτω ιδρύματα, τα οποία κατατάσσονται, με βάση τη δραστηριότητά τους στην αγορά ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουνίου 2008, είναι η ακόλουθη: 1. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ 2. ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΕ 3. EFG EUROBANK ERGASIAS SA 4. MORGAN STANLEY & Co. INTERNATIONAL PLC 5. LEHMAN BROTHERS INTERNATIONAL (EUROPE) 6. HSBC BANK PLC 7. ALPHA BANK SA 8. BARCLAYS BANK PLC 9. BNP PARIBAS SA 10. ING BANK NV 11. GOLDMAN SACHS INTERNATIONAL 12. DEUTSCHE BANK AG 13. BAYERISCHE HYPO UND VEREINSBANK AG 14. EMPORIKI BANK 15. SOCIETE GENERALE 16. CREDIT SUISSE SECURITIES (EUROPE) LTD 17. BANCAIMI SPA 18. MERRILL LYNCH INTERNATIONAL 19. CITIGROUP GLOBAL MARKETS LTD 20. JP MORGAN SECURITIES LTD 21. NOMURA INTERNATIONAL PLC 22. ABN AMRO BANK NV 57

58 5.5 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ Β.Δ ΤΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ (ΟΕΔ) Η εποπτεία και ο έλεγχος της Βασικών Διαπραγματευτών της ΗΔΑΤ διενεργείται από ΙΟμελή Επιτροπή με διετή θητεία που συγκροτείται με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Στην επιτροπή αυτή συμμετέχουν δύο εκπρόσωποι της Τράπεζας της Ελλάδος, τρεις εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών εκ των οποίων ένας του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, τρεις εκπρόσωποι των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς, ένας εκπρόσωπος των Διαπραγματευτών Αγοράς και ένας εκπρόσωπος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. Η Επιτροπή προεδρεύετε από έναν εκ των δύο εκπροσώπων της Τράπεζας της Ελλάδος και αποφασίζει με πλειοψηφία 7 τουλάχιστον μελών της. Η Επιτροπή Εποπτείας Βασικών Διαπραγματευτών των ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) αρχικά συστάθηκε για να δώσει διευκρινίσεις για τις διαδικασίες έκδοσης και διάθεσης των κρατικών ομολόγων, καθώς και για να εξασφαλίσει την διαφάνεια στην λειτουργία της αγοράς. Η Επιτροπή Εποπτείας των Βασικών Διαπραγματευτών, για να θωρακίσει την αποτελεσματικότητα, την διαφάνεια και την εμπορευσιμότητα της αγοράς έχει θεσπίσει κανόνες λειτουργίας για όλους τους ΒΔ. Μέσω των παραπάνω μηχανισμών διαφάνειας, ο θεσμικός ή ιδιώτης επενδυτής μπορεί να ενημερωθεί για την κίνηση της αγοράς, αλλά και καθημερινά να είναι σε θέση να κάνει αποτίμηση του χαρτοφυλακίου του. Διεθνώς, όπως και στην Ελλάδα οι Βασικοί Διαπραγματευτές και κατεπέκταση και ο εκδότης δεν υποχρεούνται και δεν μπορούν να γνωρίζουν τις πιθανές μεταπωλήσεις των ομολόγων από τους θεσμικούς επενδυτές. Είναι ευνόητο πως η πληθώρα αυτή των συμμετεχόντων δημιουργεί πολλαπλά οφέλη για το Ελληνικό Δημόσιο, μερικά εκ των οποίων είναι: σημαντική μείωση του κόστους εξυπηρέτησης δανεισμού του Δημόσιο συμβολή στην μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων πλήρης και απρόσκοπτη κάλυψη του συνόλου των δανειακών αναγκών του Δημοσίου. Το Ε.Δ. δανείζεται επιπροσθέτως και υπό μορφή ιδιωτικών τοποθετήσεων, πάντα μέσω των βασικών διαπραγματευτών, σε διάφορες μορφές σταθερού ή κυμαινόμενου 58

59 επιτοκίου. Τα εν λόγω ομόλογα δεν διαπραγματεύονται πάντα σε κάποια ηλεκτρονική πλατφόρμα λόγω μικρής ρευστότητας που προσφέρουν. Τέλος οι ΒΔ των Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου είναι στη διάθεση των θεσμικών επενδυτών για παροχή επενδυτικών συμβουλών αλλά και την εκτέλεση των επενδυτικών εντολών σε καθεστώς πλήρους διαφάνειας. 59

60 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΛΩΝ ΤΙΤΛΩΝ 6. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΟ Σ.Α.Τ Το Σύστημα λειτουργεί τις εργάσιμες ημέρες του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος. Αλλά και κατά τις ημέρες λειτουργίας του Συστήματος TARGET που δεν συμπίπτουν με τις εργάσιμες μέρες λειτουργίας του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος και αργίας του Συστήματος TARGET. Στις περιπτώσεις αυτές γίνονται δεκτές προς εκκαθάριση μόνον συναλλαγές που καθορίζονται με πράξεις του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Το Σύστημα δέχεται και επεξεργάζεται ειδοποιήσεις και συναλλαγές επί τίτλων (εντολές / οδηγίες για μεταβίβαση τίτλων ή σύσταση βάρους, στο πλαίσιο εκκαθάρισης και διακανονισμού των συναλλαγών που καταχωρούνται σε αυτό) οι οποίες έχουν ημερομηνία διακανονισμού (valuer ) της συναλλαγής τρέχουσα ή μελλοντική, μέχρι και 365 μέρες μετά την ημέρα παραλαβής της ειδοποίησης από το Σύστημα. Δεν γίνονται δεκτές οι ειδοποιήσεις για συναλλαγές επί τίτλων με ημερομηνία διακανονισμού (valeur) της συναλλαγής προγενέστερη της τρέχουσας ημερομηνίας (αναδρομική valeur ), καθώς και με ημερομηνία ίδια ή μεταγενέστερη της ημερομηνίας λήξης των τίτλων που αποτελούν αντικείμενο της συναλλαγής.ως προς συναλλαγές με αντικείμενο την ενεχυρίαση τίτλων ή τοκομερίδια ομολόγων παραμετρικού επιτοκίου δεν γίνονται δεκτές ειδοποιήσεις, εφόσον οι ημερομηνίες διακανονισμού (valeur) της συναλλαγής δεν απέχουν τουλάχιστον δύο εργάσιμες ημέρες από την ημερομηνία λήξης των τίτλων. Για τη διασφάλιση της ομαλής εκκαθάρισης και διακανονισμού των συναλλαγών, η αποστολή των ειδοποιήσεων από τους συμμετέχοντες φορείς προς το Σύστημα πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό μετά την κατάρτιση της μεταξύ τους συναλλαγή. 6.1 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΑΓΟΡΑ Στην Πρωτογενή Αγορά, η οποία έχει οργανωθεί πλήρως από το 1997, πραγματοποιείται η αρχική διάθεση τίτλων, η οποία γίνεται μέσω δημοπρασιών, που διενεργούνται μέσω του Ηλεκτρονικού Συστήματος Αυλών Τίτλων. Γεγονός που συνέβαλε στη διαφάνεια και ταχύτητα διεκπεραίωσης των συναλλαγών.χςεφτ Κάθε φορέας αναγγέλλει στο Σύστημα την τελική κατανομή των τίτλων που απέκτησε στην Πρωτογενή Αγορά στο Λογαριασμό Ιδιου Χαρτοφυλακίου και στο Λογαριασμό 60

61 Χαρτοφυλακίου Πελατείας (επενδυτών), καθώς και τις αντίστοιχες αξίες διακανονισμού κατά κωδικό έκδοσης τίτλων. Η αναγγελία αυτή πρέπει να προηγείται των ειδοποιήσεων (εντολών /οδηγιών για εκκαθάριση και διακανονισμό) συνέπεια πράξεων (συναλλαγών ) επί των συγκεκριμένων τίτλων, οι οποίες πραγματοποιούνται στη Δευτερογενή Αγορά. Σε κάθε περίπτωση, οι συγκεκριμένες αναγγελίες κατανομής των τίτλων, κατά τα ανωτέρω, δεν ακυρώνονται ούτε τροποποιούνται εκ των υστέρων. Με βάση τα στοιχεία των αναγγελιών, το Σύστημα προβαίνει ταυτόχρονα στις εξής εγγραφές : Χρέωση των τρεχούμενων λογαριασμών ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμούς καταθέσεων σε ευρώ των συμμετεχόντων φορέων και πίστωση του λογαριασμού ταμειακής διαχείρισης του Εκδότη των τίτλων. Πίστωση των λογαριασμών τίτλων Ιδιου Χαρτοφυλακίου ή και Πελατείας των συμμετεχόντων φορέων κατά απόλυτη αντιστοιχία με τους τίτλους του Εκδότη που εισάγονται στο σύστημα και καταχωρούνται στους λογαριασμούς των φορέων, ως προς τους οποίους τηρείται ειδικός λογαριασμός παρακολούθησης και στο όνομα του εκδότη. Τέλος μέσω του συστήματος της ΗΔΑΤ πραγματοποιούνται οι Δημοπρασίες Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, η διαδικασία της οποίας είναι η ακόλουθη: Ανακοίνωση στους συμμετέχοντες των στοιχείων της Δημοπρασίας (ώρα, τίτλοι, δημοπρατούμενο ποσό). Εισαγωγή προσφορών από τους Συμμετέχοντες μέσα στο χρονικό διάστημα της Δημοπρασίας. Στην Δημοπρασία συμμετέχουν μόνο οι Βασικοί Διαπραγματευτές, εισάγοντας 5 ανταγωνιστικές προσφορές (τιμή και ποσότητα) και 1 μη ανταγωνιστική (μόνο ποσότητα). Οι προσφορές αυτές είναι μυστικές καθ όλη τη διάρκεια της Δημοπρασίας και εμφανίζονται στην Τράπεζα της Ελλάδος μόνο μετά τη λήξη της Δημοπρασίας. Ανακοίνωση - Αποστολή των αποτελεσμάτων στους συμμετέχοντες εντός 45 λεπτών μετά το πέρας της δημοπρασίας. 6.2 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΑΓΟΡΑ Στο σύστημα αναγγέλλονται προς εκκαθάριση και διακανονισμό, μέσω ειδοποιήσεων, κατά κωδικό έκδοσης τίτλων, όλες οι συναλλαγές μεταξύ των συμμετεχόντων στο σύστημα φορέων, ανεξάρτητα αν συνοδεύονται από ταυτόχρονη κίνηση τρεχούμενων 61

62 λογαριασμών ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμών καταθέσεων σε ευρώ. Η αναγγελία αυτή γίνεται ανεξάρτητα του τρόπου κατάρτισης της συναλλαγής, π.χ. αν η συναλλαγή καταρτίστηκε ή όχι σε οργανωμένη αγορά ή άλλο σύστημα διαπραγμάτευσης (π.χ. σε πολυμερή καταστήματα κατάρτισης συναλλαγών ) ή εξωχρηματιστηριακώς (over the counter). Εξυπακούεται ότι οι ειδοποιήσεις εισάγονται στο σύστημα από τους φορείς που είναι υπόχρεοι για την εκκαθάριση (κανονισμό) των συναλλαγών. 6.3 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ Σ.Α.Τ > ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟ Δύο ταυτοποιημένες (ταυτιζόμενες ως προς τα στοιχεία τους ) ειδοποιήσεις δημιουργούν συναλλαγή του συστήματος, που καταχωρείται σ αυτό και φέρεται προς εκκαθάριση και διακανονισμό. Οι συναλλαγές του συστήματος λαμβάνουν αύξουσα αρίθμηση κατά ημερομηνία διακανονισμού (valuer) της συναλλαγής και χρόνο ταυτοποίησης. Όταν η ημερομηνία διακανονισμού συναλλαγής συμπίπτει με την τρέχουσα ημερομηνία διακανονισμού του συστήματος (same day value), η συναλλαγή αυτή εξετάζεται και διακανονίζεται άμεσα εκτός αν αναγράφει ως ώρα διακανονισμού ώρα μεταγενέστερη από εκείνη της καταχώρησης στο σύστημα της συναλλαγής, οπότε θα εξεταστεί τη συγκεκριμένη ώρα. Στην περίπτωση που, κατά τη χρονική στιγμή καταχώρησης στο σύστημα της συναλλαγής, έχει ενεργοποιηθεί διαδικασία συμψηφιστικού κύκλου πολυμερούς διακανονισμού, τότε η συναλλαγή εξετάζεται αμέσως μετά τη λήξη της διαδικασίας αυτής. > ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΑΜΟΝΗΣ ΠΡΟΣ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟ Σε κατάσταση αναμονής προς διακανονισμό θεωρούνται οι συναλλαγές του συστήματος ως προς τις οποίες δεν έχει γίνει ακόμα προσπάθεια διακανονισμού. Αν κατά τη χρονική στιγμή καταχώρησης συναλλαγής στο σύστημα αυτό εξετάζει άλλη ή άλλες συναλλαγές σε αναμονή, ιδίως σε περίπτωση που αυτές έχουν καταχωρηθεί προγενέστερα στο σύστημα, η συναλλαγή τίθεται σε κατάσταση αναμονής προς διακανονισμό και εξετάζεται μόλις έρθει η σειρά της. Η κατάταξη των συναλλαγών στην κατάσταση αναμονής προς διακανονισμό, γίνεται με βάση τα κριτήρια προτεραιότητας και, κατόπιν, με την αύξουσα αρίθμηση τους. 62

63 > ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ Συναλλαγή ως προς την οποία έχει γίνει έστω και μία προσπάθεια διακανονισμού, η οποία απέτυχε, μεταπίπτει σε συναλλαγή του συστήματος σε εκκρεμότητα. Οι συναλλαγές σε εκκρεμότητα επανακατατάσσονται κατά την αύξουσα αρίθμησή τους χάνοντας οποιαδήποτε προτεραιότητα είχαν από κριτήρια προτεραιότητας και εξετάζονται σύμφωνα με την κατάταξη αυτή. Αν κατά το ημερήσιο κλείσιμο του συστήματος υπάρχουν συναλλαγές σε εκκρεμότητα, οι συναλλαγές αυτές δεν ισχύουν πλέον ως προς το σύστημα. > ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ (ΚΑΙ ΩΡΕΣ) ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ Αν οι συναλλαγές του συστήματος φέρουν μελλοντική ημερομηνία (ή και ώρα) διακανονισμού σε σχέση με την ημερομηνία (ή και ώρα) καταχώρησης της συναλλαγής, κατατάσσονται σε σειρά κατά την προτεραιότητά τους (εάν εμπίπτουν στα κριτήρια προτεραιότητας), καθώς και κατά την αύξουσα αρίθμησή τους και θα εξεταστούν και διακανονιστούν τις συγκεκριμένες ημερομηνίες (ή και ώ ρες). 6.4 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Λόγω της ιδιαιτερότητας που παρουσιάζουν ορισμένες συναλλαγές, ο διακανονισμός τους γίνεται με απόλυτη προτεραιότητα. Το εν λόγω κριτήριο προτεραιότητας ισχύει στις παρακάτω περιπτώσεις συναλλαγών : λ Συναλλαγές που διενεργούνται ή/και διακανονίζονται μέσω του Συστήματος Ανταποκριτριών Κεντρικών Τραπεζών. 'λ Συναλλαγές παροχής ή επιστροφής ενδοημερήσιας ρευστότητας, στο πλαίσιο λειτουργίας του συστήματος ΕΡΜΗΣ. ' ΐ Συναλλαγές στις οποίες ο αντισυμβαλλόμενος είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). λ Συναλλαγές στις οποίες ο αντισυμβαλλόμενος είναι η Τράπεζα της Ελλάδος, ν' Συναλλαγές Πρωτογενούς Αγοράς. ν' Συναλλαγές παρεμφερείς με τις ανωτέρω, τις οποίες θα καθορίζει η Τράπεζα της Ελλ,άδος. 63

64 6.5 ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ (VALUER) ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ Ο διακανονισμός συναλλαγών του συστήματος, με οποιαδήποτε διαδικασία πραγματοποιηθεί, είναι οριστικός και ανέκκλητος. Η ενεργοποίηση μίας διαδικασίας διακανονισμού προϋποθέτει την παύση ή τη διακοπή άλλων διαδικασιών διακανονισμού. Ο Διαχειριστής του συστήματος διατηρεί το δικαίωμα να ενεργοποιήσει πολλές φορές μία διαδικασία διακανονισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας, με σκοπό τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του ή/και την απεμπλοκή συναλλαγών. Επίσης, ο Διαχειριστής του συστήματος διατηρεί το δικαίωμα να διακανονίζει συναλλαγές μεμονωμένα ή να εξαιρεί ορισμένες συναλλαγές από μία διαδικασία διακανονισμού, εάν θεωρεί ότι αυτό μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος. Οι συμμετέχοντες φορείς υποχρεούται να λαμβάνουν κάθε απαραίτητο μέτρο, ώστε να συντρέχουν οι προϋποθέσεις ομαλού και προσήκοντος διακανονισμού κάθε συναλλαγής που εισάγεται στο σύστημα προς διακανονισμό. Ενδεικτικώς, δεν επιτρέπεται να εισάγουν στο σύστημα συναλλαγές, όταν δεν υφίσταται βεβαιότης ότι κατά την εκκαθάριση και το διακανονισμό του θα υφίστανται οι προς παράδοση τίτλοι ή τα οφειλόμενα συνεπεία της συναλλαγής χρηματικά ποσά, κατά περίπτωση ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Βασικός τρόπος διακανονισμού των συναλλαγών είναι η διαδικασία του διακανονισμού τους μία προς μία σε συνεχή χρόνο, καθ όλη τη διάρκεια της ενδοημερήσιας λειτουργίας του συστήματος. Συνεχίζεται καθ όλη τη διάρκεια της ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος και αδρανοποιείται προσωρινά (σύστημα σε προσωρινή αδράνεια) μόνον εάν δεν καταχωρούνται νέες συναλλαγές στο σύστημα ή αν ο Διαχειριστής του συστήματος κρίνει ότι, για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος, πρέπει να ενεργοποιηθούν άλλοι τρόποι διακανονισμού. Εάν το σύστημα βρίσκεται σε κατάσταση προσωρινής αδράνειας και καταχωρηθεί σε αυτό συναλλαγή, τότε το σύστημα ενεργοποιείται εκ νέου και εξετάζει τη συναλλαγή αυτή. Εάν αυτή η συναλλαγή διακανονιστεί, τότε εξετάζει εξαρχής όλες τις εκκρεμείς συναλλαγές κατά τη σειρά της αύξουσας αρίθμησής τους. Εάν η συναλλαγή αυτή διακανονιστεί, τότε το σύστημα επανέρχεται στην κατάσταση της προσωρινής αδράνειας. Η εκ νέου ενεργοποίηση του συστήματος από την προσωρινή αδράνεια, μπορεί να γίνει και με 64

65 πρωτοβουλία του Διαχειριστή, οπότε και επανεξετάζονται προς διακανονισμό κατά τη σειρά της αύξουσας αρίθμησής τους όλες οι εκκρεμείς συναλλαγές που τυχόν υπάρχουν. Τέλος η έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας κατά φορέως του συστήματος δεν επηρεάζει τη διαδικασία εκκαθάρισης και διακανονισμού συναλλαγών μέσω του συστήματος που είχε αρχίσει πριν από την αναγγελία στο Διαχειριστή του συστήματος της σχετικής απόφασης, τηρουμένων των διατάξεων του ν. 2789/2000, του ν. 3301/2004 και του Καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος. 6.6 ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΕΠΙ ΑΥΛΩΝ ΤΙΤΛΩΝ Η όλη διαδικασία της ταυτοποίησης 3000 περίπου ειδοποιήσεων (ανά μία για κάθε αντισυμβαλλόμενο) και του τελικού διακανονισμού των 1500, ημερησίως, συναλλαγών, μέσω του συστήματος Άυλων Τίτλων που διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος γίνεται αυτόματα με μηχανογραφική εφαρμογή. Η αρμόδια υπηρεσία της Τράπεζα της Ελλάδος που διαχειρίζεται το παραπάνω σύστημα έχει αρμοδιότητα να παρακολουθεί την ομαλή ροή της ηλεκτρονικής εκκαθάρισης, όχι όμως, και μάλιστα χωρίς αυτό να της ζητηθεί ειδικά από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον ή άλλη αρμόδια Αρχή, να προβαίνει σε σύγκριση της τιμής της κάθε συναλλαγής, με τις τιμές που διαμορφώνονται στην οργανωμένη αγορά τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου (ΗΔΑΤ). 65

66 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΒΑΣΙΚΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗΣ) 7. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ιστορικά Στοιχεία Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε το 1841 ως εμπορική τράπεζα ενώ μέχρι την ίδρυση της Τράπεζας της Ελλάδος το 1928 είχε το εκδοτικό προνόμιο στην Ελλάδα και ήταν υπεύθυνη για την έκδοση του νομίσματος.το 1953, η Τράπεζα συγχωνεύτηκε με την «Τράπεζα Αθηνών», που είχε ιδρυθεί το Μέσα στο 1998, η Τράπεζα προέβη στη συγχώνευση δι' απορροφήσεως της θυγατρικής της «Εθνική Κτηματική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε.», η οποία είχε προέλθει από τη συγχώνευση δύο πρώην θυγατρικών της εταιρειών, της «Εθνική Κτηματική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε.» και της «Εθνική Στεγαστική Τράπεζα της Γεώργιος Σταύρος ( ) Ελλάδος Α.Ε.», με σκοπό την αρτιότερη εξυπηρέτηση των πελατών της στον τομέα της στεγαστικής και κτηματικής πίστης. Μετά από 160 χρόνια επιτυχημένης και αδιάλειπτης λειτουργίας μέσα στο οικονομικό περιβάλλον της χώρας, η Τράπεζα έχει εξελιχθεί σε ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο όμιλο εταιρειών παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, καλύπτοντας έτσι τις συνεχώς διευρυνόμενες ανάγκες των πελατών της. Στο πλαίσιο αυτό, η Τράπεζα ίδρυσε το 1891 την Ελληνική Εταιρεία Γενικών Ασφαλίσεων «Η Εθνική» και το 1927 την Εθνική Κτηματική Τράπεζα. Τον Οκτώβριο 1999 η μετοχή της Τράπεζας διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ενώ στα τέλη του 2002, η Εθνική Τράπεζα προχώρησε στη συγχώνευση δι' απορροφήσεως της θυγατρικής της "Εθνική Τράπεζα Επενδύσεων Βιομηχανικής Αναπτύξεως ΑΕ". Στο πλαίσιο του στρατηγικού της προσανατολισμού στην αγορά της ΝΑ Ευρώπης, η ETE εξαγόρασε, εντός του 2006, τη Finansbank στην Τουρκία και τη Vojvodjanska Banka στη Σερβία. 7.1 ΩΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ Η ETE αποτελεί είναι ένα πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλάδα υπαγόμενη στην ελληνική και κοινοτική τραπεζική νομοθεσία. Ο Όμιλος της ETE προσφέρει ευρύ φάσμα χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών που ανταποκρίνονται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες επιχειρήσεων και ιδιωτών, όπως 6 6

67 επενδυτικές εργασίες, χρηματιστηριακές συναλλαγές, ασφάλειες, διαχείριση στοιχείων ενεργητικού - παθητικού, εργασίες χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) και διαχείρισης επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring). Σήμερα η τράπεζα έχει αναπτύξει ένα δίκτυο καταστημάτων που αριθμεί 579 καταστήματα στην Ελλάδα, μονάδες στο εξωτερικό και ATMs, καλύπτει ολόκληρη τη γεωγραφική έκταση της Ελλάδας. Παράλληλα, αναπτύσσει εναλλακτικά δίκτυα πώλησης των προϊόντων της, όπως οι υπηρεσίες Mobile και Internet Banking. Όσον αναφορά την φερεγγυότητα της τράπεζας, οι λογαριασμοί καταθέσεων που ξεπερνούν τα εννέα εκατομμύρια και οι άνω του ενάμιση εκατομμυρίου λογαριασμοί χορηγήσεων αποτελούν τη σημαντικότερη απόδειξη της εμπιστοσύνης του κοινού της που αποτελεί και την κινητήρια δύναμη της τράπεζας. Με επιβεβαιωμένη την ηγετική της θέση στην ελληνική τραπεζική αγορά και με στόχο την πλήρη κάλυψη των πελατών της καθώς και την αύξηση της κερδοφορίας της, η Τράπεζα μεριμνά για το διαρκή εκσυγχρονισμό των διαδικασιών της, επενδύοντας στη νέα τεχνολογία. Συνοψίζοντας μπορούμε να σημειώσουμε ότι, η ETE είναι η τράπεζα με τη μεγαλύτερη και ισχυρότερη παρουσία στον Ελλαδικό χώρο, αλλά και με το δυναμικό προφίλ της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο ηγείται του μεγαλύτερου και ισχυρότερου Ομίλου χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην Ελλάδα. Παρακάτω παρατίθεται ένας πίνακας ο οποίος απεικονίζει τα βασικά μεγέθη του ομίλου το 2008 και το 2007 σε εκατ. : Βασικά Μεγέθη του Ομίλου 9μηνο Σύνολο ενεργητικού Ίδια κεφάλαια Απαιτήσεις κατά πελατών (μετά από προβλέψεις) Υποχρεώσεις προς πελάτες Σύνολο εσόδων Λειτουργικά έξοδα Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Καθαρά κέρδη μετόχων ETE 1.235(1) 1.678(2) Αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων 25%(1) 26%(2) Καθαρό επιτοκιακό περιθώριο 4,20% 4,25% (1) Προ της εφάπαξ δαπάνης 21 εκατ. που αφορά διακανονισμό φορολογικής διαφοράς του Τουρκικού Δημοσίου με το σύνολο των τραπεζών της Τουρκίας. 67

68 (2) Χωρίς την έκτακτη φορολόγηση των χρηματοοικονομικών κερδών ( 32 εκατ.) και τη συνεισφορά στους πυροπαθείς μετά από φόρους ( 21 εκατ.) ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΗΣ ETE Στα παρακάτω διαγράμματα δίνονται ποσοστιαία και αριθμητικά στοιχεία σχετικά με το προσωπικό που απασχολείται στην Εθνική Τράπεζα, στην διοίκηση και στα καταστήματα, άλλα και την κατανομή του προσωπικού με βάση το μορφωτικό τους ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΗΣ ETE* ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΣΤΙΣ (ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ & ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ) ΣΥΝΟΛΟ % ΔΙΟΙΚΗΣΗ ,01% ΔΙΚΤΥΟ ,99% επίπεδο. Τα στοιχεία αυτα καταγράφτηκαν στις 31/12/2006 και παραθέτονται ως εξής : ΣΥΝΟΛΟ % ΑΘΗΝΑΣ-ΠΕΙΡΑΙΑ % ΕΠΑΡΧΙΑΣ ,71% ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ % ΚΑΤΑΝΟΜΗΤΟΥΠΡΟΕΟΠΙΚΟΥ ΤΚΣΕΙΕ! ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΤΙΣ (ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ & ΠΟΣΟΣΤ!ΑΙΑ) 44.21% ΣΠΟΥΔΕΣ ΠΛΗΘΟΣ % ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΓΝΩΣΕΙΣ % ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΟΥΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗΣ ,31% ΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕΣΗΣ 445 3,43% ΜΕΣΗ % ΑΝΩΤΕΡΗ % ΑΝΩΤΑΤΗ % ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ,28% ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ % Οι αρ'θνοί ιρ,ν nrtomuv ονυψ ίρονιοι oie ιτροοωπκώ ιης Τρύπιζος tou xti rtpooaiwoi <τήν ΕΚΛοδο «ai V συμπ*ριααμ άν«νν r r ιτοπ ο ιτροσωπιιή μονώ&ι» tou t μ π ρ ίο J. ιαβώς cm ίο ttpcxruiticô *ou CVlAou 68

69 7.2 ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ETE Οι πελάτες του Private Banking έχουν επιλογή ανάμεσα στις ολοκληρωμένες τραπεζικές υπηρεσίες του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας, προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους, όπως λογαριασμούς καταθέσεων σε ευρώ και συνάλλαγμα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, δανειστικές διευκολύνσεις και πιστωτικές κάρτες, μεταφορές κεφαλαίων, κ.λπ. Πριν από την κατάστρωση της εξατομικευμένης επενδυτικής στρατηγικής γίνεται διερεύνηση - αξιολόγηση της επενδυτικής θεώρησης (profile) του πελάτη με γνώμονα: - τον κίνδυνο που είναι διατεθειμένος να αναλάβει - το χρονικό του ορίζοντα - τους επενδυτικούς του στόχους Για αυτό και παρακάτω θα ασχοληθούμε εκτενέστερα με ένα από τα πολλά επενδυτικά προϊόντα της ETE που είναι τα Έντοκα Γραμμάτια Ελληνικού Δημοσίου. Και θα εξετάσουμε τα οφέλη που θα αποκομίσουμε επενδύοντας σε τέτοιου είδους χρεόγραφα και θα αναλύσουμε την πορεία των επιτοκίων διάθεσης τους από την Εθνική Τράπεζα από το έτος 1992 μέχρι και το TO PRIVATE BANKING ΤΗΣ ETE To Private Banking της Εθνικής Τράπεζας προσφέρει ολοκληρωμένες επενδυτικές υπηρεσίες αλλά και όλο το φάσμα των τραπεζικών εργασιών σε πελάτες με μεγάλα διαθέσιμα κεφάλαια, στη διάθεση των οποίων θέτει ολοκληρωμένες λύσεις που ανταποκρίνονται στις προσωπικές τους ανάγκες και επενδυτικές επιδιώξεις. Τα εξειδικευμένα στελέχη του Private Banking της Εθνικής Τράπεζας ενημερώνουν τον πελάτη έγκυρα για κάθε εξέλιξη στην αγορά και στα προσφερόμενα επενδυτικά προϊόντα. Βοηθούν δε στην επιλογή των ενδεδειγμένων λύσεων και στη λήψη των προσφορότερων αποφάσεων για τη διαχείριση ενός χαρτοφυλακίου. To Private Banking είναι η πιο προσωπική μορφή παροχής τραπεζικών υπηρεσιών και βασίζεται στη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον προσωπικό σύμβουλο και στον πελάτη. Η Εθνική Τράπεζα πιστεύει ότι η πεμπτουσία του συνίσταται στο τρίπτυχο εμπιστοσύνη, επαγγελματισμός και προσωπική εξυπηρέτηση. To Private Banking της Εθνικής Τράπεζας προσφέρει ευρεία γκάμα από σύγχρονα χρηματοοικονομικά προϊόντα και υπηρεσίες, όπως επενδύσεις σε : 69

70 Ομόλογα εσωτερικού και εξωτερικού Μετοχές του ελληνικού και πολλών διεθνών Χρηματιστηρίων Παράγωγα Προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου. Εξατομικευμένα επενδυτικά προϊόντα (Structured products). Εκτέλεση πράξεων συναλλάγματος: FX spot ή forward, options. Αμοιβαία Κεφάλαια εσωτερικού και εξωτερικού. Τις πιστωτικές κάρτες Gold Mastercard και Platinum Mastercard. Υπηρεσία Θεματοφυλακής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό: φύλαξη χρεογράφων και είσπραξη μερισμάτων. Ενημέρωση για την Ελληνική και τις Διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΑΤΕΙΑ ΤΗΣ Βασικό στόχο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος αποτελεί η ικανοποίηση των πελατών της, είτε πρόκειται για απλό ιδιώτη, είτε για επιχείρηση. Κάθε πελάτης είναι σημαντικός και για το λόγο αυτό η Εθνική αναπτύσσει τραπεζικά προϊόντα που απευθύνονται σε διάφορες κατηγορίες. Η Τράπεζα διαθέτει οργανωτικά διαφορετικές Διευθύνσεις για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατειακών της ομάδων: > Λιανικής Τραπεζικής, οι οποίες εξυπηρετούν ιδιώτες πελάτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, προσφέροντας μια ευρεία γκάμα προϊόντων όπως καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα (π.χ. συνταξιοδοτικά δάνεια), κάρτες (χρεωστικές και πιστωτικές), επενδυτικά και πιστοδοτικά προϊόντα. > Επιχειρηματικής και Επενδυτικής Τραπεζικής, οι οποίες απευθύνονται σε μεσαίου και μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις, καλύπτοντας όλο το φάσμα των χρηματοδοτικών και επενδυτικών τους αναγκών. 7 0

71 Συγκεκριμένα, θα ασχοληθούμε με τα προϊόντα που προσφέρει η ΕΤΕ στην πελατεία της ως αναφορά τους βασικούς τίτλους που εκδίδει το Ε.Δ. Τα προϊόντα αυτά που προσφέρει η ΕΤΕ στην πελατεία της στηρίζονται στους είδη υπάρχοντες τίτλους που έχει εκδώσει το Ελληνικό Δημόσιο. Βάση όσων έχουν αναφερθεί μέχρι τώρα, η ΕΤΕ (όπως και όλες οι τράπεζες ) έχει στην κυριότητά της τίτλους του Ε.Δ που αγόρασε στην πρωτογενή αγορά είτε με δημόσια εγγραφή, είτε με την μέθοδο των δημοπρασιών. Οι τίτλοι αυτοί βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της τράπεζας και έχοντας έτσι την δυνατότητα να τους πωλούν στην πελατεία της, ανάλογα με τις ανάγκες ρευστότητας της, τις ευκαιρίες των αγορών και την πολιτική της. Οι τίτλοι αυτοί τιμολογούνται από την τράπεζα, αποτελούν προϊόντα δευτερογενούς αγοράς και πωλούνται στην πελατεία της με όρους που καθορίζει η ΕΤΕ ανάλογα με τις ανάγκες της και την πολιτική της. Η διάρκεια των τίτλων αυτών μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη. Η πραγματική τους απόδοση διαμορφώνεται καθημερινά με βάση την προσφορά και την ζήτηση και βέβαια μπορεί να είναι διαφορετική από τράπεζα σε τράπεζα ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΕΤΕ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥΣ Συμφωνίες επαναγοράς, repos (repurchase agreements) είναι η πώληση από την τράπεζα ενός τίτλου του Ελληνικού Δημοσίου σε κάποιο πελάτη, με τη συμφωνία ότι η τράπεζα θα τον επαναγοράσει και ο πελάτης θα τον πωλήσει σε αυτήν υποχρεωτικά σε συγκεκριμένη ημερομηνία και τιμή. Ο τίτλος παραμένει στην κυριότητα της τράπεζας, δεν μεταβιβάζεται στο πελάτη - επενδυτή, παραμένει δεσμευμένος στο χαρτοφυλάκιό της. Ο πελάτης παραλαμβάνει τραπεζική απόδειξη με τα στοιχεία της επένδυσης και τους όρους της συμφωνίας. Στη λήξη της συμφωνημένης διάρκειας αποδίδεται στον πελάτη το ποσό της επένδυσης (κεφάλαιο και τόκοι όπως ακριβώς συμφωνήθηκαν στην έναρξη της επένδυσης). Συμφωνίες επαναγοράς στη λήξη είναι η πώληση σε κάποιον πελάτη-επενδυτή ενός τίτλου Ε.Δ με συγκεκριμένη απόδοση μέχρι τη λήξη του τίτλου. Ο τίτλος, στην περίπτωση αυτή, μεταβιβάζεται στον πελάτη ο οποίος έχει την πλήρη κυριότητά του. Στην λήξη της συμφωνημένης διάρκειας αποδίδεται στο πελάτη το ποσό της επένδυσης (κεφάλαιο και τόκοι όπως ακριβώς συμφωνήθηκαν στην έναρξη της επένδυσης ). Άρα ο 71

72 επενδυτής έχει τη δυνατότητα να επενδύσει τα διαθέσιμα κεφάλαιά του σε τίτλους Ε.Δ. Η επένδυση αυτή έχει χαμηλό κίνδυνο (εκδότης το Ε.Δ) και είναι βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη διάρκεια ανάλογα με την επιθυμία του επενδυτή. 7.3 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ETE ΣΤΙΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΕΣ ΤΟΥ Ε.Δ Η αρμόδια υπηρεσία της ETE κάθε φορά που υπάρχει δημοπρασία και ανακοινώνεται μέσου έκτακτου μηνύματος (0220) μέσω συστημάτων ή με FAX, μπορεί να ζητεί περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την δημοπρασία από την Διεύθυνση Διεξαγωγής Δημοπρασιών. Σε περίπτωση προσέλκυσης πελατών επιχειρήσεων, οργανισμών ή φυσικών προσώπων που επιθυμούν να συμμετάσχουν μέσω της ETE, απαιτείται η συνεργασία με το Dealing room της ETE για την διαμόρφωση της προσφοράς, εκτιμώντας διάφορα στοιχεία τα οποία δεν μπορεί να εκτιμήσει ένας μεμονωμένος επενδυτής. Ως αναφορά στην διαδικασία έχει ως εξής : Το κατάστημα διαβιβάζει στην Δ.Δ.Δ μέχρι την προηγούμενη ημέρα της δημοπρασίας, το ειδικό έντυπο με της προσφορές επιλογής του πελάτη. Ταυτόχρονα δεσμεύει μέχρι την ημέρα διενέργεια της δημοπρασίας το κεφάλαιο που προσφέρεται από τον πελάτη, εφόσον πρόκειται να κινηθεί λογαριασμός καταθέσεων που έχει διαθέσιμο υπόλοιπο. Ειδικές ρυθμίσουν μπορούν να γίνουν εφόσον το κεφάλαιο προέρχεται από τίτλους που λήγουν μέχρι την ημερομηνία δημοπρασίας ή από τράπεζες του ανταγωνισμού κλπ. Με την αναγγελία της ικανοποίησης της προσφοράς από το D.R, η αγορά των άυλων τίτλων διεκπεραιώνεται online μέσω του συστήματος άυλων τίτλων. Και το Dealing Room ανακοινώνει την ειδική τιμή αγοράς και τον αριθμό αναγγελίας της πράξης. 7.4 ΤΟ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ETE ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΤΟΥ Σ.Α.Τ Ένα μηχανογραφικό σύστημα, ως φορέας του Συστήματος Λογιστικής Παρακολούθησης Συναλλαγών της Τράπεζας της Ελλάδος, δημιούργησε σύμφωνα με τις προδιαγραφές του συγκεκριμένου συστήματος, η ETE και κάθε εμπορική τράπεζα ώστε να μπορεί να εξυπηρετήσει τις συναλλαγές επί άυλων τίτλων των πελατών της. Με βάση το σύστημα αυτό που δημιούργησε η ETE έχει πλέον τη δυνατότητα να παρακολουθεί τις συναλλαγές επί άυλων τίτλων, να καταγράφει τις λογιστικές εγγραφές και να 72

73 ανταλλάσσει στοιχεία με την Τράπεζας της Ελλάδος. Ο αρμόδιος υπάλληλος της ETE καθώς και κάθε εμπορικής τράπεζας πληροφορεί τους υποψήφιους πελάτες του ότι πρέπει να αποκτήσουν κωδικό πελάτη στο μηχανογραφικό σύστημα της τράπεζας. Έτσι ώστε να μπορεί ο πελάτης να ανοίξει προσωπικό ή κοινό λογαριασμό τίτλων. Όταν ο επενδυτής αγοράσει οποιοδήποτε άυλο τίτλο παραλαμβάνει από την τράπεζα που συναλλάσσεται ένα αποδεικτικό με μηχανογραφική εκτύπωση. Αυτό το πιστοποιητικό πιστοποιεί την συναλλαγή του και αναγράφονται σε αυτό όλα τα στοιχεία του τίτλου που απέκτησε με βάση τον κωδικό έκδοσης του τίτλου (ISIN), με τον οποίο έχει ενημερωθεί το σύστημα της τράπεζας. Με τη λήξη του τίτλου, ο πελάτης δε χρειάζεται να προσέλθει στην τράπεζα διότι πιστώνεται αυτόματα ο λογαριασμός καταθέσεων του που τηρεί στην ETE. Επίσης, με αυτόν τον τρόπο είναι εύκολη η μεταβίβαση των άυλων τίτλων από επενδυτή σε επενδυτή μέσω τραπεζών. Η διάθεση και η προεξόφληση τους γίνεται καθημερινά από την ETE, σύμφωνα με τις επιχειρηματικής της απόφαση. Για αυτό συνήθως το Dealing Room της ETE καθώς και κάθε τράπεζας καταρτίζει ένα Δελτίο Τιμών Τίτλων. To Dealing room της ETE είναι ένα κομμάτι της τράπεζας το οποίο έχει την δυνατότητα να προεξοφλεί τα ομόλογα των πελατών της οποτεδήποτε στη διάρκεια της επένδυσης. Οι πελάτες της τράπεζας έχουν την δυνατότητα προεξόφλησης των ομολόγων και από άλλη τράπεζα, την Τράπεζα της Ελλάδος ή και το Χρηματιστήριο. Τέλος, ο επενδυτής μπορεί να αγοράσει τίτλους συγκεκριμένης έκδοσης οποιαδήποτε ημερομηνία μέχρι τη λήξη της. Τέλος με το σύστημα αυτό τέθηκαν οι βάσεις για ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς των τίτλων ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΩΔΙΚΟ ΕΚΔΟΣΗΣ (ISIN) : Είναι ο μοναδικός κωδικός με τον οποίο χαρακτηρίζει η Τράπεζα της Ελλάδος την έκδοση άυλων τίτλων. Η κάθε τράπεζα εισάγει τον κωδικό στο μηχανογραφικό της σύστημα, κάνει την τιμολόγηση και διαθέτει στους πελάτες της τους τίτλους. ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΛΑΤΗ : Ο πελάτης που θέλει να αγοράσει τίτλους πρέπει να ενταχθεί στο πελατολόγιο άρα να έχει έναν κωδικό πελάτη και λογαριασμό στην τράπεζα από την οποία αγόρασε τους τίτλους ώστε να πιστωθούν τα χρήματα σε αυτόν στην λήξη του τίτλου. 73

74 ΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ : Κάθε πρωί τα καταστήματα των τραπεζών παίρνουν αυτό το δελτίο από το τερματικό βάσει του οποίου διαθέτει και προεξοφλεί τίτλους. ΑΡΙΘΜΟ ΤΙΤΛΟΥ : Όταν το κατάστημα μιας τράπεζας διαθέτει ένα τίτλο το σύστημα παράγει αυτόματα ένα μοναδικό αριθμό που συνοδεύει τον τίτλο μέχρι την λήξη του. ΤΕΜΑΧΙΑ : Είναι η διάθεση και η προεξόφληση άυλων τίτλων που γίνεται πάντοτε σε τεμάχια. ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ : Είναι η αξία των άυλων τίτλων η οποία καθορίζεται πρωτογενώς από την Τράπεζα Ελλάδος και δευτερογενώς από την τράπεζα. ΕΙΔΙΚΗ ΤΙΜΗ : Τα καταστήματα των τραπεζών έχουν την ευχέρεια ειδικής τιμής είτε βάσει του δελτίου είτε με αναγγελία από το Dealing Room. Οι συναλλαγές επί άυλων τίτλων διενεργούνται σε συγκεκριμένο ωράριο που σήμερα είναι ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΛΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΤΗΣ ETE Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του Συστήματος Άυλων Τίτλων της ETE είναι τα εξής: > Το ωράριο λειτουργίας του συστήματος άυλων τίτλων : Οι συναλλαγές για άυλους τίτλους που διενεργούνται καθημερινά στα συστήματα των εμπορικών τραπεζών, σύμφωνα με τις εγκύκλιες οδηγίες της Τράπεζας της Ελλάδος από της 7:45 π.μ έως 13:30 μ.μ. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως η πρωτογενούς διάθεση άυλων τίτλων Ελληνικού Δημοσίου, παρατείνεται ο χρόνος εκτέλεσης συναλλαγών, με την έγκαιρη ενημέρωση των καταστημάτων της τράπεζας. Η έναρξη και η λήξη των συναλλαγών στο δίκτυο της τράπεζας είναι υπό την ευθύνη της αρμόδιας υπηρεσίας της Διεύθυνσης Ειδικών Λειτουργιών. Η οποία είναι υπεύθυνη για κάθε επικοινωνία και ανταλλαγή στοιχείων με την Τράπεζα της Ελλάδος. > Ο κωδικός έκδοσης τίτλων (ISIN) : Είναι ο μοναδικός κωδικός αριθμός, ο οποίος δημιουργείται από τον εκδότη, αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη έκδοση χρεογράφου και στους όρους έκδοσης κάθε τίτλου. Ο κωδικός έκδοσης τίτλου εμφανίζεται στο σύστημα της Τράπεζας με δεκαεπτά ψηφία, εκ των οποίων τα δεκαέξι αναφέρονται στον τίτλο και το 17 είναι ψηφίο ελέγχου (check digit). Τα δύο πρώτα λατινικά γράμματα προσδιορίζουν τον εκδότη όπως για παράδειγμα : GR (Κωδικοποίηση χρεογράφων της Τράπεζας της Ελλάδος), ΝΒ (Κωδικοποίηση 74

75 χρεογράφων της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος), XS (Κωδικοποίηση διεθνών χρεογράφων), ΚΤ (Κωδικοποίηση ομολόγων που προέρχονται από το χαρτοφυλάκιο της τράπεζας ΕΚΤΕ) ΚΒ (Κωδικοποίηση Τραπεζικών Ομολόγων ETE ) κ.α. Τα επόμενα δέκα ψηφία καθορίζονται από τον εκδότη. Για παράδειγμα στην περίπτωση της ενιαίας κωδικοποίησης (GR) τα πρώτα δώδεκα ψηφία δίνονται από την Τράπεζας της Ελλάδος σε συνεργασία με το Αποθετήριο του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών και αποτελούν τη διεθνή ταυτότητα ενός τίτλου του Ελληνικού Δημοσίου.Τα τέσσερα επόμενα ψηφία (αριθμοί) καθορίζονται από το σύστημα άυλων τίτλων της ETE. Αυτά τα τέσσερα ψηφία προσδιορίζουν εάν ο τίτλος είναι σώμα ή τοκομερίδιο και εάν προέρχεται από πρωτογενή διάθεση ή διατέθηκε στην δευτερογενή αγορά. Και τέλος το 17 ψηφίο είναι ψηφίο ελέγχου. > Ο αριθμός του τίτλου : Είναι ένας μοναδικός αριθμός που παράγεται αυτόματα από το σύστημα ON-LINE για κάθε τίτλο κατά τη διαδικασία της αγοράς του και αποτελεί την ταυτότητά του στο σύστημα της τράπεζας. Με βάση αυτόν τον αριθμό εκτελούνται όλες οι πράξεις που διεξάγονται μετά την αγορά ενός τίτλου από τον πελάτη (όπως προεξόφληση, δέσμευση, ακύρωση). Ο αριθμός αυτός έχει δεκατέσσερα ψηφία από τα οποία τα τρία πρώτα απεικονίζουν τον κωδικό του καταστήματος από το οποίο αγοράζεται ο τίτλος, τα επόμενα δέκα αποτελεί τον μοναδικό αριθμό του τίτλου που παράγεται από το σύστημα και τέλος το ψηφίο ελέγχου ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΗ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΥΛΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΤΗΣ ETE Κάθε πελάτης, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που επιθυμεί να αγοράσει άυλους τίτλους, μέσω μιας τράπεζας, πρέπει να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις ένταξης στο σύστημα των άυλων τίτλων της τράπεζας από όπου θα αγοράσουν τους τίτλους : 1. Να διαθέτει κωδικό πελάτη 2. Να διαθέτει λογαριασμό καταθέσεων σε Ευρώ 3. Συνδυασμός συνδικαιούχων 75

76 7.5 ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΤΙΤΛΩΝ ΣΤΗ ΛΗΞΗ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΜΗ ΤΟΚΟΜΕΡΙΔΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στην ημερομηνία λήξης των τίτλων ή πληρωμής των τοκομεριδίων, το σύστημα προβαίνει αυτόματα στην εξόφληση τους και πραγματοποιεί τις σχετικές εγγραφές στους λογαριασμούς τίτλων και στους τρεχούμενους λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμούς καταθέσεων σε ευρώ με βάση τα υπόλοιπα των λογαριασμών τίτλων του τέλους της προηγούμενης ημέρας λήξης των τίτλων ή της πληρωμής των τοκομεριδίων. Το σύστημα καταβάλλει τα ποσά των τοκομεριδίων στους τρεχούμενους λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμούς καταθέσεων σε ευρώ των συμμετεχόντων φορέων που έχουν την κυριότητα των τίτλων κατά την ημέρα πληρωμής του τοκομεριδίου. Κατ εξαίρεση, αν κατά την ημερομηνία αυτή οι τίτλοι είναι καταχωρημένοι σε λογαριασμό άλλου φορέα λόγω προθεσμιακής πράξης, ως προς την οποία έχει σταλεί ειδοποίηση στο σύστημα, π.χ δανεισμό, σύμφωνο πώλησης με επαναγορά (repos), το σύστημα καταβάλλει τα ποσά των τοκομεριδίων που αντιστοιχούν στην ονομαστική αξία των τίτλων που έχουν αποτελέσει αντικείμενο της εν λόγω συναλλαγής στον τρεχούμενο λογαριασμό ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμό καταθέσεων σε ευρώ του συμμετέχοντα φορέα που είχε την κυριότητα των τίτλων αμέσως πριν από την έναρξη ισχύος της συγκεκριμένης προθεσμιακής πράξης (π.χ. τον φορέα που δάνεισε τους τίτλους ή τον πωλητή των τίτλων με σύμφωνο επαναγοράς τους, κατά περίπτωση), χωρίς παρακράτηση φόρου. Ο φόρος που αναλογεί στα ποσά των τοκομεριδίων των συναλλαγών αυτών παρακρατείται από το φορέα που είχε τους τίτλους (που απετέλεσαν αντικείμενο της ανωτέρω συναλλαγής) στα χαρτοφυλάκια του την προηγούμενη εργάσιμη ημέρα της πληρωμής του τοκομεριδίου. Κατ εξαίρεση, για τους τίτλους που έχουν γίνει το αντικείμενο συναλλαγής Buy/Sell back, το προϊόν της πληρωμής των τοκομεριδίων καταβάλλεται από το σύστημα στους τρεχούμενους λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμό καταθέσεων σε ευρώ του φορέα, στο λογαριασμό του οποίου ήταν καταχωρημένοι οι τίτλοι την αμέσως προηγούμενη εργάσιμη μέρα της πληρωμής του τοκομεριδίου. Αν η ημερομηνία λήξης τίτλου ή πληρωμής τοκομεριδίων συμπίπτει με αργία, τότε η πίστωση των τρεχούμενων λογαριασμών ταμειακής διαχείρισης σε ευρώ ή λογαριασμών καταθέσεων σε ευρώ γίνεται την επόμενη εργάσιμη μέρα, υπολογιζόμενη βάσει του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στους όρους έκδοσης των 7 6

77 τίτλων. Το προϊόν εξόφλησης τίτλων που έχουν ενεχυριαστή και ως προς τους οποίους δεν υπάρχει μέχρι την ημερομηνία λήξης τους συμφωνία αποδέσμευσης του ενεχύρου, πιστώνεται σε ειδικό άτοκο δεσμευμένο λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος, στο όνομα του δότη του ενεχύρου, με ενέχυρο στο λογαριασμό αυτό υπέρ του ασφαλειολήπτη ΚΟΥΠΟΝΙ ΟΜΟΛΟΓΟΥ : Η αλλιώς τοκομερίδια είναι αξιόγραφα βάση νόμου, τα οποία αποτελούν ανώνυμους τίτλους.το κουπόνι αυτό είναι τμήμα του ομολόγου, το οποίο αποκόβεται και προσκομίζεται στον εκδότη, σε συγκεκριμένη ημερομηνία, προκειμένου να εισπραχθεί το μέρισμα ή τόκος που αναγράφεται πάνω σε αυτό από τον κομιστή των τοκομεριδίων. Γενικότερα, το κουπόνι εκφράζεται το ποσό ή το επιτόκιο επί της ονομαστικής αξίας που αποφέρει σε τακτά χρονικά διαστήματα ένας ομολογιακός τίτλος, έστω και αν αυτός είναι άυλος. Το κουπόνι ή αλλιώς το τοκομερίδιο ενσωματώνει έναν τόκο ο οποίος αναγράφεται σε αυτό και καταβάλλεται στον επενδυτή από τον εκδότη του τίτλου σε τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε έτος ή εξάμηνο) ΑΠΟΚΤΗΣΗ, ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΤΗΣ ETE ΣΤΟ Σ.Α.Τ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αφού ολοκληρωθεί ο διακανονισμός κατά την ημερήσια διαδικασία διακανονισμού των συναλλαγών του συστήματος, με την οριστική πίστωση τίτλων σε λογαριασμό φορέα, κτώνται τα εκ των τίτλων απορρέοντα δικαιώματα είτε για λογαριασμό του φορέα είτε για λογαριασμό των επενδυτών του, μέσω του φορέα, αναλόγως του είδους του λογαριασμού στον οποίο πιστώνονται οι τίτλοι. Αντίστοιχα, με την οριστική χρέωση των άλλων σε λογαριασμό φορέα, στο πλαίσιο του διακανονισμού συναλλαγών, επέρχεται οριστική αποξένωση του φορέα και, εμμέσως, των πελατών-επενδυτών, αναλόγως του είδους του λογαριασμού, από τα δικαιώματα επί των τίτλων αυτών. Τα ανωτέρω ισχύουν, αναλόγως, και σε περίπτωση ενεχυρίασης τίτλων και, εν γένει, κτήσεως δικαιωμάτων επί τίτλων μέσω συναλλαγών που καταχωρούνται στο σύστημα και εκκαθαρίζονται από αυτό. Συνεπώς, η ETE κάθως και κάθε συμμετέχουν φορέας του συστήματος οφείλει ανά πάσα στιγμή να διασφαλίζει ότι οι τίτλοι που είναι καταχωρημένοι στο λογαριασμό των επενδυτών του στο σύστημα αντιστοιχούν στους τίτλους με δικαιούχους πελάτες του, τους οποίους οφείλει να απεικονίζει ανά πάσα 77

78 στιγμή στα βιβλία του, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.2 του ν. 2396/1996, τηρούμενων και των λοιπών σχετικών κατατάξεων της νομοθεσίας. Για το σκοπό αυτό, οφείλει για κάθε λογαριασμό επενδυτών που τηρεί ανά είδος τίτλων στο σύστημα, να απεικονίζει στα βιβλία του, τους επενδυτές-δικαιούχους των τίτλων αυτών, με σαφή αναφορά της ποσότητας των τίτλων των οποίων είναι δικαιούχους καθένας από αυτούς. 7.6 ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ Το επιτόκιο αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά των τίτλων, καθώς χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του τόκου που πληρώνει το ομόλογο κάθε χρόνο. Ανάλογα με τις προοπτικές για την πορεία των επιτοκίων, οι τιμές των ομολόγων μεταβάλλονται τους μήνες που μεσολαβούν ως την είσπραξη του επόμενου κουπονιού και τη λήξη του τίτλου και φυσικά την προσφορά και ζήτηση, όπως ακριβώς συμβαίνει με τις μετοχές. Σε περίπτωση που η τάση για τα επιτόκια είναι πτωτική, τα παλαιότερα ομόλογα θα συνεχίσουν να προσφέρουν υψηλότερο επιτόκιο άρα υψηλότερες τιμές. Αντιθέτως, όταν τα επιτόκια ακολουθούν ανοδική πορεία, οι τιμές τίτλων με χαμηλότερα επιτόκια πέφτουν. Το γεγονός αυτό τα καθιστά ελκυστικότερα και οι επενδυτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν και παραπάνω από την ονομαστική αξία του τίτλου για να τα αποκτήσουν. Από την άλλη μεριά, η απόδοση ενός ομολόγου καθορίζεται από την μεταβολή της τιμής του τίτλου και όχι μόνο από το ονομαστικό επιτόκιο. Το οποίο είναι αυτό που αν πολλαπλασιαστεί επί της ονομαστικής αξίας του τίτλου εξάγεται το χρηματικό ποσό, το οποίο ο δανειζόμενος θα πληρώσει ως τόκο σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές στο δανειστή. Τέλος, ο επενδυτής θα πρέπει να είναι εξοικειωμένος με την αντίστροφη σχέση μεταξύ της τιμής και της απόδοσης. Συγκεκριμένα πρέπει να γνωρίζει ότι για παράδειγμα, όταν η τιμή ενός ομολόγου ανεβαίνει η απόδοση πέφτει ενώ όταν η τιμή πέφτει η απόδοση ανεβαίνει. Η απόδοση ενός ομολόγου ορίζεται ως Απόδοση (yield) = κουπόνι / τιμή ομολόγου ΜΕΤΡΗΣΗ ΠΟΡΕΙΑΣ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ Ένα σημείο αναφοράς, με βάση το οποίο μετρώνται ή συγκρίνονται χρηματοοικονομικά μεγέθη είναι τα ομόλογα αναφοράς (benchmarks). Τα οποία καθιερώθηκαν στην 78

79 ελληνική αγορά κρατικών τίτλων δανεισμού ως τυποποιημένα ομόλογα (θα πραγματοποιούνται πολλαπλές δημοπρασίες ενός τίτλου με ίδια ημερομηνία λήξεως και ίδιο κουπόνι) με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς και την δημιουργία ειδικών "βαρομέτρων" για την μέτρηση της πορείας των επιτοκίων. Όταν λοιπόν κάποιος επενδυτής ή ενδιαφερόμενος αναφέρεται στην πορεία των επιτοκίων στην Ελλάδα, δεν θα κάνει τίποτε άλλο παρά να χρησιμοποιεί το επιτόκιο του συγκεκριμένου ομολόγου benchmark ως αντιπροσωπευτικό του επιπέδου των εγχώριων επιτοκίων. Για παράδειγμα το προεξοφλητικό επιτόκιο των Κεντρικών Τραπεζών, τα επιτόκια της διατραπεζικής αγοράς και τα επιτόκια των μακροπρόθεσμων ομολόγων του Δημοσίου είναι βάσεις αναφοράς για σύγκριση των επενδύσεων και των κινδύνων με άλλα προϊόντα των χρηματοοικονομικών αγορών. Τέλος σημειώνεται, ότι σε χώρες όπως ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία, ομόλογα "βαρόμετρα" της πορείας των εγχώριων επιτοκίων αποτελούν αντίστοιχα σήμερα το 30ετές και ΙΟετές ομόλογο, οι τιμές των οποίων διαμορφώνονται ελεύθερα στην δευτερογενή αγορά ομολόγων και σηματοδοτούν μέσω της προσφοράς και της ζήτησης την πορεία των εγχώριων επιτοκίων ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΠΕΝΔΥΤΗ Η επιλογή ενός χρεογράφου από μία ευρεία γκάμα τίτλων στην Δ.Α αποτελεί μία ιδιαίτερα λεπτή υπόθεση για τον επενδυτή και παράλληλα απαιτεί προσεκτική εξέταση όλων των εναλλακτικών λύσεων, όπως για παράδειγμα η επιλογή τίτλων από την Πρωτογενή Αγορά. Ένας τρόπος αξιολόγησης της επένδυσης του είναι ο υπολογισμός της απόδοσης στην λήξη του τίτλου εκείνου, η αγορά του οποίου εξετάζεται από τον υποψήφιο επενδυτή. Εφόσον η απόδοση αυτή είναι για παράδειγμα μεγαλύτερη της ονομαστικής αξίας των νεοεκδιδόμενων τίτλων, τότε συνίσταται η αγορά του συγκεκριμένου τίτλου. Βέβαια ο επενδυτής αγοραπωλώντας ομόλογα στην Δ.Α διατρέχει μια σειρά κινδύνων τους οποίους οφείλει να γνωρίζει και να μπορεί όσο είναι δυνατόν να ελαχιστοποιεί. Αρχικά, το ρίσκο από τις διακυμάνσεις του επιτοκίου εμπεριέχει έναν κίνδυνο ο οποίος συνυπάρχει με τις ανοδικές κινήσεις των επιτοκίων. Ο επενδυτής αγοράζοντας ένα ομόλογο συγκεκριμένου επιτοκίου (απόδοση στη λήξη) στη Δ.Α, μπορεί να αποτελέσει τη δυνατότητα υψηλότερων αποδόσεων εάν μετά την αγορά, τα επιτόκια στην οικονομία βαίνουν απότομα ανοδικά και οι νεοεκδιδόμενοι τίτλοι προσφέρουν υψηλότερες ονομαστικές αποδόσεις. Ενώ ένας δεύτερος κίνδυνος είναι και 79

80 το ρίσκο του επιτοκίου της επανεπένδυσης που συνυπάρχει με της καθοδικές κινήσεις των επιτοκίων. Τέλος, επειδή αυτοί οι κίνδυνοι συχνά δημιουργούν καταστάσεις κατά τις οποίες ο επενδυτής χάνει σημαντικό μέρος των δυνητικών του αποδόσεων, απαιτείται να δίνει ιδιαίτερη προσοχή και γνώση των εκάστοτε οικονομικών και νομισματικών συνθηκών ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΕΝΔΥΤΗ Ο λόγος για τον οποίον ένας επενδυτής πρέπει να επενδύει σε τίτλους Ελληνικού Δημοσίου είναι αρχικά η αναμενόμενη μείωση επιτοκίων, η οποία σημαίνει ότι οι μακροπρόθεσμοι τίτλοι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία. Και αυτό διότι εξασφαλίζουν στον κάτοχό τους την υψηλή απόδοση για όλη τη διάρκειά τους και επομένως για μία περίοδο όπου τα επιτόκια θα έχουν πέσει σε χαμηλότερα επίπεδα. Συνεπώς, οι αποταμιευτές που θα έχουν επενδύσει σε μακροπρόθεσμους τίτλους του δημοσίου, θα έχουν στο μέλλον σημαντικά κέρδη κεφαλαίου από την άνοδο της τιμής των ομολόγων στην δευτερογενή αγορά. Από την άλλη μεριά τώρα, παίρνοντας την απόφαση να επενδύσει σε ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου ο επενδυτής μπορεί να κερδίσει από τον τόκο που πληρώνουν κάθε χρόνο και από τα κεφαλαιακά κέρδη που μπορεί να πραγματοποιήσει από την αγορά και πώληση των τίτλων. Δηλαδή να πουλήσει τους τίτλους σε τιμή υψηλότερη από αυτή που τους είχε αγοράσει. Τέλος, ο επενδυτής μπορεί να επενδύσει σε ομόλογα δημοσίου είτε αγοράζοντας απευθείας τίτλους από τις τράπεζες στις τιμές αυτές που προσφέρουν και οι οποίες διαμορφώνονται ανάλογα με τον τίτλο και την Τράπεζα, είτε μέσω μεριδίων ομολογιακών Αμοιβαίων Κεφαλαίων Εσωτερικού. 80

81 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ ΕΡΕΥΝΑ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΕΝΤΟΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ ΤΗΣ ETE 8. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΕΝΤΟΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Ε.Γ.Ε.Δ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ 1. Ανώνυμοι τίτλοι που εκδίδονται από το Κράτος 2. Εκδίδονται σε άυλη και είναι μεταβιβάσιμοι 3. Οι τόκοι τους φορολογούνται 4. Υπάρχει δυνατότητα ενεχυρίασης Ο.Ε.Δ Ε.Γ.Ε.Δ Ο.Ε.Δ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΗΝΕΣ 3,6,12 <- 1. Διάρκεια ΜΗΝΕΣ 2,3,4,5,7,10,15,20 Σταθερό < 2. Επιτόκιο Σταθερό ή κυμαινόμενο Στην έναρξη της <-3. Παρακράτηση φόρου Στη λήξη της επένδυσης επένδυσης Ονομαστική αξία του < 4. Υπολογισμός του Ονομαστική Αξία του τίτλου στη λήξη τόκου. τίτλου στην έναρξη 8.1 ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΕΝΟΣ ΕΓΕΔ Η συνεχής μεταβολή των επιτοκίων της αγοράς είναι η κύρια αιτία μεταβολής της τιμής του ΕΓΕΔ. Παράμετροι κινδύνου που εμπεριέχονται στα ΕΓΕΔ: Πληθωρισμός: Υπάρχει πιθανότητα η αξία του ΕΓΕΔ να μειωθεί λόγω αύξησης του πληθωρισμού.

82 Επιτόκια: Οι τιμές των ΕΓΕΔ κινούνται σε αντίθετη τροχιά με τις τιμές των επιτοκίων. Άρα όταν υπάρχει αύξηση στα επιτόκια υπάρχει μείωση στις τιμές των ΕΓΕΔ, ενώ αντίστροφα οι τιμές των ΕΓΕΔ αυξάνονται όταν υπάρχει μείωση στα επιτόκια (interest rate risk / market risk). Πιστοληπτικός Κίνδυνος: Υπάρχει κίνδυνος ο εκδότης να είναι χαμηλής οικονομικής φερεγγυότητας και να αδυνατεί να αποπληρώσει το χρέος του στον επενδυτή (default / credit risk). Κίνδυνος Ρευστότητας: Η ρευστοποίηση των ΕΓΕΔ εξαρτάται από την προσφορά ή τη ζήτηση και το bid - ask spread. Ο εν λόγω κίνδυνος υφίσταται επίσης και σε μικρές εκδόσεις ΕΓΕΔ με μικρή διασπορά. 8.2 ΠΡΟΕΞΟΦΛΗΣΗ ΕΓΕΔ Τα ΕΓΕΔ προεξοφλούνται από την τράπεζα, βάσει των ισχυόντων όρων στη δευτερογενή αγορά ομολόγων. Οφέλη από επενδύσεις σε ΕΓΕΔ : Υψηλές αποδόσεις. Εγγυημένη απόδοση του κεφαλαίου (προστασία κεφαλαίου & τόκων) σε περίπτωση διακράτησης μέχρι τη λήξη. Οφέλη από ενδεχόμενες πτώσεις επιτοκίων κατά τη διάρκεια της επένδυσης. Κατάλληλα για διαφοροποίηση χαρτοφυλακίου (οι τιμές τους συνήθως κινούνται διαφορετικά σε κινήσεις της αγοράς από ότι των μετοχών). Αφορολόγητο εισόδημα σε περίπτωση διακράτησης μέχρι τη λήξη (το εισόδημα από συγκεκριμένες κατηγορίες ομολόγων δεν φορολογείται). Δυνατότητα για πρόωρη προεξόφληση. 8.3 ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΓΕΔ Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή επενδυτή στη διαδικασία της Δημόσιας Εγγραφής, είναι η ύπαρξη: ΑΦΜ Χειριστή στο Σ.Α.Τ. Μερίδας και Λογαριασμού Αξιών στο Σ.Α.Τ. Παράδειγμα απόκτησης ενός ΕΓΕΔ Ονομαστική Αξία Τίτλου ,00 Διάρκεια τίτλου 12 μήνες 82

83 Επιτόκιο 4,18% Αξία αγοράς 9.598,77 Ποσό τόκου που αναλογεί 401,23 Ποσό φόρου που παρακρατείται στην έκδοση (10%) 40,12 Ποσό που θα καταβάλει τελικά ο δικαιούχος 9.638,89 Τελικό ποσό που εισπράττει ο δικαιούχος κατά τη λήξη του τίτλου , ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΕΝΟΣ ΕΓΕΔ Η Εθνική Τράπεζα όπως και άλλες είναι υποχρεωμένη να επενδύει ένα μέρος των διαθεσίμων της σε Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (ΕΓΕΔ). Η αξία που αναγράφεται σε αυτά ονομάζεται Ονομαστική Αξία (Ο.Α) και η οποία εισπράττεται στους επόμενους μήνες. Την στιγμή που εκδίδονται και κατά την διάρκεια της αγοράς τους, δίνεται η παρούσα αξία (Π.Α) στην οποία όμως εάν υπολογίσουμε και το ανάλογο επιτόκιο τότε θα έχουμε την ΟΑ. Παρακάτω ακολουθεί ένα παράδειγμα για την κατανόηση του τρόπου υπολογισμού της Π.Α ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Έστω ότι στις 03/12/2001 τα ΕΓΕΔ που εκδόθηκαν με Ο.Α 3000 ΕΓΈ ήταν: Διάρκεια Επιτόκιο Π.Α. + Τόκοι = Ο.Α. 3 μήνες 6% 3940,89 59, μήνες 7% 3864,73 135, μήνες 8% 3.703,70 296, Ο προσδιορισμός του ύψους της Π.Α υπολογίζεται και με τον παρακάτω τρόπο: Για τα 3μηνα το επιτόκιο είναι 6% και αντιστοιχεί σε 12 μήνες δηλαδή για τους 3 μήνες γίνεται 6/4 =1,5%. Έστω χ η Π.Α που ζητείται, η οποία εάν αυξηθεί κατά 1,5% θα γίνει ΕΓΓΈ. Τότε X 1,015 =4.000, Χ= 4.000/1,015 =3.940,89 Ευΐ* =ΠΑ. Για τα 6μηνα το επιτόκιο είναι 7% και γίνεται 3,5%. Επομένως Π.Α = 4.000/1,035 = 3.864,73 ΕΙΙΈ. Για τα 12μηνα το επιτόκιο είναι 8% ετήσιο επομένως Π.Α = 4.000/1,080= 3.703,70 ΕυΈ. Από όλα όσα προαναφέραμε προκύπτει ο εξής βασικός τύπος: Ο.Α - Π Α = ΤΟΚΟΙ δ Τ

84 Τα ΕΓΕΔ πωλούνται την ημέρα έκδοσής τους σε προεξοφλητική βάση (δηλ. σε τιμή χαμηλότερη της ονομαστικής τους αξίας) και εξοφλούνται στην ονομαστική τους αξία σε προκαθορισμένη μελλοντική ημερομηνία (ημερομηνία λήξης). Διατίθενται στην ονομαστική τους αξία μειωμένη κατά τους αναλογούντες τόκους. Η τιμή διάθεσης τους υπολογίζεται με δύο τρόπους : Τιμή διάθεσης = ονομαστική αξία X 360 /360 + (επιτόκιο διάρκεια σε μέρες) Τιμή διάθεσης =ονομαστική αξία X 12 μήνες /12 μήνες + (επιτόκιο αριθμός μηνών) Τέλος η τιμή διάθεσης των ΕΓΕΔ είναι ίση με τη μέση σταθμική τιμή που διαμορφώνεται κατά την ημερομηνία διεξαγωγής της δημοπρασίας. 8.5 Επιτόκιο-απόδοση. Υπολογισμός και καταβολή των τόκων Από τον Οκτώβριο του 1997 το επιτόκιο-απόδοση των εντόκων γραμματίων διαμορφώνεται από τους μετέχοντες στις δημοπρασίες. Στο τέλος κάθε δημοπρασίας το υπουργείο Οικονομικών ανακοινώνει τη μέση απόδοση της συγκεκριμένης έκδοσης ΕΓΕΔ, όπως προέκυψε από τις επιτυχείς προσφορές που υποβλήθηκαν. Παρ' όλα αυτά και επειδή τα ΕΓΕΔ διατίθενται μέσω δημοπρασιών πολλαπλών τιμών, η απόδοση που μπορεί κάθε επενδυτής να βρει για μια συγκεκριμένη έκδοση ΕΓΕΔ ενδέχεται να διαφέρει από τράπεζα σε τράπεζα. Ο επενδυτής πρέπει να διερευνά την αγορά και να επιλέγει εκείνο το πιστωτικό ίδρυμα που προσφέρει τις καλύτερες αποδόσεις. Οι τόκοι υπολογίζονται αν από την ονομαστική αξία των τίτλων αφαιρεθεί η παρούσα αξία τους. Για τον υπολογισμό των τόκων χρησιμοποιείται ως βάση έτος 360 ημερών και μήνας 30 ημερών (30/360), ανεξάρτητα από το αν ο μήνας ή το έτος έχουν στην πραγματικότητα διαφορετικό αριθμό ημερών. Ο φόρος επί των τόκων παρακρατείται κατά την ημερομηνία της αγοράς τους, αφού ο επενδυτής λαμβάνει τους τόκους προκαταβολικά. Στις περιπτώσεις σιωπηρής ανανέωσης φυσικών τίτλων ΕΓΕΔ, ο φόρος που αφορά τα εισοδήματα από τους τόκους που προέκυψαν κατά τη δεύτερη τοκοφόρο περίοδο παρακρατείται κατά τη λήξη αυτής. Από για όλες τις νέες εκδόσεις ΕΓΕΔ, καθώς και για τις σιωπηρές τους ανανεώσεις ή για τις ανανεώσεις οι οποίες έλαβαν χώρα μετά την ημερομηνία αυτή, ο συντελεστής της αυτοτελούς φορολόγησης ανέρχεται σε 10% επί των τόκων. Τέλος, για τη διάθεση των ΕΓΕΔ στο επενδυτικό κοινό το ελληνικό Δημόσιο καταβάλλει στις τράπεζες προμήθειες οι οποίες ανέρχονται σε 0,15%, 0,25% και 0,45% επί της ονομαστικής αξίας, για τίτλους τρίμηνης, εξάμηνης και δωδεκάμηνης διάρκειας αντίστοιχα. 84

85 8.5.1 ΤΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΕΓΕΔ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΑΠΟ ΤΟ 1992 ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2007 Παρακάτω παρατίθενται πίνακες οι οποίοι μας δίνουν πληροφορίες για τα επιτόκια διάθεσης των 3 μηνιαίων, όμηνιαιων και 12μηνιαιων ΕΓΕΔ έτσι όπως διαμορφώθηκαν στις δημοπρασίες που πραγματοποιείσαι το Ελληνικό Δημόσιο από το 1992 έως το 2007 και έλαβε μέρος σε αυτές η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Η Εθνική Τράπεζα όπως και κάθε άλλη παίρνει μέρος στις δημοπρασίες για να αυξήσει την ρευστότητα της αγοράζοντας τίτλους τους οποίους μετά διαθέτει στο κοινό της. Τα επιτόκια διάθεσης των ΕΓΕΔ έχουν καταταχθεί στους πίνακες με βάση την χρονική διάρκεια των ΕΓΕΔ, την ημερομηνία έκδοσης του κάθε τίτλου και την ημερομηνία διεξαγωγής της δημοπρασίας (ΗΜ. ΑΛΛΑΓΗΣ). Ακολουθούν οι πίνακες με τα επιτόκια ανά έτος : ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Η Η γ κ Ϊ ο ϊ η ϊ ΐ 1Μ. ΛΛΛΛΙ ΙΡ; ΛλΙίΙλΛ ν.ίίινλ Ι Β γτλ 1 31/01/ ,00% 21,00% 22,50% 29/02/ ,50% 20,50% 22,00% 31/03/ ,50% 20,50% 22,00% 30/04/ ,50% 20,50% 22,00% 31/05/ ,00% 19,50% 21,00% 30/06/ ,00% 19,50% 21,00% 31/07/ ,00% 19,00% 20,50% 31/08/ ,50% 19,50% 21,00% 30/09/ ,50% 19,75% 21,50% 31/10/ ,50% 19,75% 21,50% 30/11/ ,25% 21,25% 23,00% 16/12/ ,00% 21,00% 22,50% 31/12/ ,00% 21,00% 22,50% 85

86 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Π Μ. ' ι*;κ \( ι ι ν. 19/01/ /01/ / /02/ /03/ /03/ /04/ /04/ /05/1994 1/06/ /06/1994! ( Μ,! 3\1ί(λ\ ΛΛ \ \ Γί (' : 0,00% 24/01/ ,00% 9/02/1994 0,00% 21/02/ ,50% 9/03/1994 0,00% 23/03/ ,00% 0,00% 16,00% 22,50% 22,50% 16/06/ ,00% 0,00% 19,00% 0,00% 18,00% 0,00% 17,50% 0,00% 17,50% 19,00% 0,00% 19,00% 20,25% 19,75% 19,50% 19,00% 18,75% 18,50% 18,50% 18,50% 18,50% 0,00% 0,00% 86

87 15/07/ /07/1994 0,00% 19,00% 20,25% 1/08/ /07/ ,00% 19,00% 20,00% 16/08/ ,00% 19,00% 20,00% 31/08/ ,00% 19,00% 20,00% 1/09/ ,00% 19,00% 20,00% 15/09/1994 0,00% 0,00% 20,00% 30/09/ ,00% 19,00% 20,00% 3/10/ ,00% 19,00% 20,00% 17/10/ /10/1994 0,00% 0,00% 19,50% 31/10/ /10/ ,50% 17,50% 19,00% 15/11/ /11/1994 0,00% 0,00% 18,75% 30/11/ /11/ ,00% 17,00% 18,25% 16/12/ /12/1994 0,00% 0,00% 17,75% ΠΙΝΑΚΑΣ 4! 1Μ, Λ \ ΛΛΙ'ίΙΣ 3 Μ! 1\ \ 6» ^ ' 12ΜΗΝΑ 2/01/ /12/ ,75% 16,50% 17,50% 19/01/1995 0,00% 0,00% 17,50% 31/01/ ,75% 16,50% 17,50% 14/02/1995 8/02/1995 0,00% 0,00% 17,25% 28/02/ /02/ ,50% 16,25% 17,00% 31/ /03/ ,25% 16,00% 16,75% 14/04/1995 0,00% 0,00% 16,75% 2/05/ /04/ ,00% 15,75% 16,50% 5 ' 17/05/ /05/1995 0,00% 0,00% 16,25% /05/ /05/ ,75% 15,50% 16,00% - 23/06/ ,50% 15,25% 17,75% 17/07/ /07/1995 0,00% 0,00% 15,50% 1 1/08/1995(ΔΗΜ) 28/07/ ,28% 14,81% 15,32% 31/08/ /08/ ,80% 14,30% 14,75% - 21/09/ ,40% 13,80% 14,25% 31/10/ /10/ ,10% 13,50% 14,00% - 8/11/ ,10% 13,50% 13,90% 30/11/ ,10% 13,50% 13,90% 18/12/1995 0,00% 0,00% 13,90% ΠΙΝΑΚΑΣ 5 87

88 2/05/ ,40% 12,60% 13,30% 31/05/ ,40% 12,60% 13,30% 1/07/ ,40% 12,60% 13,30% 17/07/1996 5/07/1996 0,00% 0,00% 13,00% 30/07/ /07/ ,00% 12,20% 12,80% 2/09/ /08/ ,90% 12,10% 12,70% 30/09/ ,90% 12,10% 12,70% 31/10/ /10/ ,50% 11,70% 12,30% - 12/11/ ,00% 11,30% 12,00% 2/12/ ,50% 10,80% 11,50% ΠΙΝΑΚΑΣ 6 1 II Μ. \ \Λ \ΙΊΙ': 3 Μ ί 1\ \ ή Μ! 1 Λ Ι Ι Ι Ι 2 5 * 2/01/ /12/ ,20% 10,50% 11,20% 17/01/ ,00% 10,30% 11,10% 30/01/1997 9,80% 10,10% 10,90% 5/02/1997(ΔΗΜ) 0,00% 0,00% 10,90% 24/02/1997 9,40% 9,70% 10,50% 28/02/1997 0,00% 0,00% 10,50% 1/04/ /03/1997 9,20% 9,50% 10,30% 14/05/1997 8,60% 8,90% 9,70%! '. Ι Ό '1. 2/06/ /05/1997 8,50% 8,80% 9,60% / 1/07/1997 0,00% 0,00% 9,60% 30/07/1997 0,00% 0,00% 9,60% 20/08/ /08/1997 8,40% 8,70% 9,50% 2/09/1997 0,00% 0,00% 9,50% 30/09/1997 0,00% 0,00% 9,50% 31/10/1997(ΔΗΜ) 0,00% 0,00% 11,30% 18/11/1997(ΔΗΜ) 14/11/ ,80% 0,00% 11,70% 2/12/1997(ΔΗΜ) 28/11/1997 0,00% 0,00% 11,20% 10/12/1997(ΔΗΜ) 8/12/ ,20% 12,10% 11,30% 23/12/1997(ΔΗΜ) 19/12/ ,90% 12,70% 0,00% ΠΙΝΑΚΑΣ 7 ΠΛΙ. ε 8μ Ι8 1 η Μ Λ \.\ \Γ!Η: Η,ΙΙΙΛ \ 6 Μ: ι 2/01/ /12/1998 0,00% 0,00% 11,38% 28/01/ /01/ ,90% 13,80% 0,00% 5/02/1998 3/02/1998 0,00% 0,00% 12,40% 18/02/ /02/ ,10% 0,00% 0,00% 3/03/ /02/1998 0,00% 0,00% 12,70% 11/03/1998 9/03/ ,80% 0,00% 12,90% 26/03/ /03/1998 0,00% 0,00% 12,90% 1/04/ /03/1998 0,00% 0,00% 12,80% 88

89 16/04/ /04/ ,70% 11,30% 0,00% 29/04/ /04/1998 0,00% 0,00% 11,10% 6/05/1998 4/05/ ,80% 11,30% 0,00% 2/06/ /05/1998 0,00% 0,00% 11,30% 11/06/1998 9/06/ ,80% 11,90% 0,00% 1/07/ /06/1998 0,00% 0,00% 11,70% 15/07/ /07/ ,50% 11,70% 0,00% 29/07/ /07/1998 0,00% 0,00% 11,50% 7/08/1998 4/08/1998 0,00% 11,52% 0,00% 2/09/ /08/1998 0,00% 0,00% 13,20% 18/09/ /09/1998 0,00% 12,27% 0,00% 30/09/ /09/1998 0,00% 0,00% 11,60% 9/10/1998 6/10/1998 0,00% 12,58% 0,00% 16/10/ /10/ ,55% 0,00% 0,00% 2/11/ /10/1998 0,00% 0,00% 11,00% 2/12/ /11/1998 0,00% 0,00% 10,50% 11/12/1998 8/12/1998 0,00% 10,46% 0,00% 28/12/ /12/ ,07% 0,00% 0,00% ΠΙΝΑΚΑΣ 8 4/01/1999 5/02/ /12/1999 2/02/1999 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 10,30% 9,50% 12/02/1999 9/02/1999 9,50% 9,54% 0,00% 26/02/ /02/1999 0,00% 0,00% 9,20% 29/03/ /03/1999 8,90% 8,72% 0,00% 1/04/ /03/1999 0,00% 0,00% 8,75% 29/04/ /04/1999 0,00% 0,00% 8,70% 28/05/ /05/1999 0,00% 0,00% 8,68% I. Π)ν. 11/06/1999 8/06/1999 0,00% 9,02% 0,00% [99 < 18/06/ /06/1999 9,44% 0,00% 0,00% 2/07/ /06/1999 0,00% 0,00% 8,69% 30/07/ /07/1999 0,00% 0,00% 8,88% 13/08/ /08/1999 0,00% 9,88% 0,00% 20/08/ /08/1999 9,81% 0,00% 0,00% 3/09/ /08/1999 0,00% 0,00% 8,84% 1/10/ /09/1999 0,00% 0,00% 8,74% 1/11/ /10/1999 0,00% 0,00% 9,07% 3/12/ /11/1999 0,00% 0,00% 8,88% 17/12/ /12/1999 9,19% 9,05% 8,26% 89

90 ΠΙΝΑΚΑΣ 9 3/03/ /02/2000 8,50% 7,83% 6,65% 14/04/ /04/2000 0,00% 0,00% 6,35% 19/05/ /05/2000 0,00% 0,00% 6,39% 30/06/ /06/2000 8,10% 7,47% 6,40% 28/07/ /07/2000 0,00% 0,00% 6,22% 1/09/ /08/2000 0,00% 0,00% 6,27% 29/09/ /09/2000 6,55% 5,82% 5,58% 27/10/ /10/2000 0,00% 0,00% 5,54% 24/11/ /11/2000 5,66% 0,00% 5,26% 22/12/ /12/2000 0,00% 4,58% 4,59% ΠΙΝΑΚΑΣ 10! ΠΜ. \ \ \λ ι ιπ; 3\ί!( \ \ 6Μ«ΜΑ 22/02/ /02/2001 4,20% 4,18% 4,24% 2 4/05/ /05/2001 4,09% 4,12% 4,08% 30/08/ /08/2001 3,91% 3,87% 3,74% 13/12/ /12/2001 2,95% 2,99% 3,02% 1 ΠΙΝΑΚΑΣ 11 ΜΗΝΑ \ η γ ; Ιι'.ι). 7/02/2002 5/02/2002 3,05% 3,10% 3,20% 6/06/2002 4/06/2002 3,15% 3,38% 3,72% 22/08/ /08/2002 2,97% 3,10% 3,16% 28/11/ /11/2002 2,58% 2,60% 2,69% ΠΙΝΑΚΑΣ

91 ΠΙΝΑΚΑΣ 13 ΕΚΔΟΣΗΣ 6ΜΗΝΑ 12/01/2004 2,34% 2,27% 2,25% 23/04/ /04/2004 2,03% 2,06% 2,15% 9/07/2004 6/07/2004 2,05% 2,08% 2,21% 22/10/ /10/2004 2,06% 2,07% 2,13% ΠΙΝΑΚΑΣ 14 ΗΜ. ΕΚΔΟΣΗΕ 'Ι'Ί. \ \λ \Γίΐ'; -3Λ1ί IΝ \ 6 ϊ ^ Ν Α 12ΜΗΝΑ ' ' Γί ΝΝ* 10/01/ /01/2005 2,09% 2,11% 2,19% ι - 11/. >γ μ; 8/04/2005 5/04/2005 2,08% 2,08% 1,50% 29/07/ /05/2005 2,12% 2,06% 2,06% 21/10/ /10/2005 2,05% 2,11% 2,28% Γ ΒΒϋ ΠΙΝΑΚΑΣ 15 ΠΛί, \ΛΛ \ ί ί ι>: 3 Λ1ί (,\Λ ( Μ Η Ν Α 9/01/2006 5/01/2006 2,29% 2,48% 2,68% 7/04//2006 4/04/2006 2,58% 2,73% 2,97% 7/07/2006 4/07/2006 2,98% 3,13% 3,39% 6/10/2006 3/10/2006 3,21% 3,38% 3,53% ΠΙΝΑΚΑΣ 16 91

92 8.5.2 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΕΓΕΔ ΤΗΣ ETE ΑΠΟ ΤΟ 1992 ΕΩΣ 2007 Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζονται τα ετήσια επιτόκια διάθεσης των 3μηνιαίων ΕΓΕΔ της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος έτσι όπως διαμορφώθηκαν στις δημοπρασίες που πραγματοποιήθηκαν το από το Ελληνικό Δημόσιο και με τα οποία διέθετε η ETE τους τίτλους αυτούς στο κοινό της. Παρατηρώντας το διάγραμμα 1 μπορούμε να διακρίνουμε ότι η υψηλότερη τιμή του επιτοκίου των 3μηνιαίων ΕΓΕΔ διαμορφώθηκε το 1994 στο 25,50% και η χαμηλότερη το 2004 στο 2,03%. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Στο επόμενο διάγραμμα που ακολουθεί απεικονίζονται τα ετήσια επιτόκια διάθεσης των όμηνιαίων Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος έτσι όπως διαμορφώθηκαν στις δημοπρασίες που πραγματοποιείσαι το Ελληνικό Δημόσιο από το Από το διάγραμμα 2 που ακολουθεί μπορούμε να με ευκολία να διακρίνουμε ότι η υψηλότερη τιμή του επιτοκίου των 3μηνιαίων ΕΓΕΔ διαμορφώθηκε το 1992 στο 21,25% και η χαμηλότερη το 2003 στο 1,99%. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 9 2

93 Και τέλος ακολουθεί το τρίτο διάγραμμα το οποίο απεικονίζει τις τιμές των επιτοκίων διάθεσης των 12μηνιαίων Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου έτσι όπως διαμορφώθηκαν στις δημοπρασίες που πήρε μέρος η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος το 1992 μέχρι και το Στο διάγραμμα τρία τα 12μηνιαία ΕΕΕΔ διαμορφώνουν την υψηλότερη τιμή του ετήσιου επιτοκίου το 1992 με επιτόκιο 23,00% και την χαμηλότερη τιμή το 2003 με επιτόκιο 2,04%. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 Τέλος, συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η πορεία των επιτοκίων και των τριών ειδών Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου (3μηνα,όμηνα, 12μηνα) που διέθετε στο κοινό της η Εθνικής Τράπεζα από το 1992 έως το 2007.Ή ταν ανοδική στις αρχές του 1992 μέχρι και το 1999, ενώ άρχισε η καθοδική πορεία τους μετά το 2000 και συνέχισε σε σταθερά επίπεδα μέχρι το 2007 με μικρές αυξομειώσεις. 93

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές).

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1. Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: 1) Πραγματοποιούνται ειδικού τύπου συναλλαγές. 2) Γίνεται η έκδοση των

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες:

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: α Πραγματοποιούνται ειδικού τύπου συναλλαγές. β Γίνεται η έκδοση των

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες:

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: α Πραγματοποιούνται ειδικού τύπου συναλλαγές. β Γίνεται η έκδοση των

Διαβάστε περισσότερα

Συχνές Ερωτήσεις. Ομολογιακά Δάνεια & Ομόλογα. Έκδοση 2.0 Αύγουστος 2016

Συχνές Ερωτήσεις. Ομολογιακά Δάνεια & Ομόλογα. Έκδοση 2.0 Αύγουστος 2016 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Συχνές Ερωτήσεις Ομολογιακά Δάνεια & Ομόλογα Έκδοση 2.0 Αύγουστος 2016 Σημαντική Σημείωση Το Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.) καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να διασφαλίσει ότι οι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΓΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΓΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΓΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΓΟΡΑΣ Η απόδοση μιας αγοράς εξαρτάται από την απόδοση των επενδυτικών προϊόντων που γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ενότητα 13: ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Αγορά Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Ξέρετε ότι ; Φεβρουάριος 2014. Athens Exchange

Αγορά Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Ξέρετε ότι ; Φεβρουάριος 2014. Athens Exchange Αγορά Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών Ξέρετε ότι ; Athens Exchange Φεβρουάριος 2014 τα πρώτα ομόλογα διαπραγματεύθηκαν στο ΧΑ πριν από 134 χρόνια Στο πρώτο Δελτίο Τιμών που δημοσιεύθηκε στις 12 Μαΐου

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ στην ΕΛΛΑΔΑ

Η ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ στην ΕΛΛΑΔΑ ΑΘΗΝΑ, Μάρτιος 1997 Η ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ στην ΕΛΛΑΔΑ Η Λειτουργία της και οι Επιπτώσεις της στις Επενδυτικές Συνήθειες Νικόλαος Ηρ. Γεωργιάδης [, Μάρτιος 1997 ] Η Δευτερογενής Αγορά (Δ.Α.) Κρατικών

Διαβάστε περισσότερα

Αγορά Εταιρικών Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών Ξέρετε ότι ;

Αγορά Εταιρικών Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών Ξέρετε ότι ; Δεκέμβριος 2018 Αγορά Εταιρικών Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών Ξέρετε ότι ; Διεύθυνση Εξυπηρέτησης Εκδοτριών 31 Ομόλογα είναι εισηγμένα & διαπραγματεύονται σήμερα στο Χρηματιστήριο Αθηνών Σήμερα: Στην

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες

Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες 1 Περιεχόμενα Χρηματοπιστωτικό σύστημα Αγορές Χρήματος Χρηματοοικονομική Διοίκηση Μακροπρόθεσμο χρέος 2 Το χρηματοπιστωτικό σύστημα Οι μονάδες οι οποίες έχουν τρέχουσες

Διαβάστε περισσότερα

Αγορά Εταιρικών Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών Ξέρετε ότι ;

Αγορά Εταιρικών Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών Ξέρετε ότι ; Οκτώβριος 2016 Version 4.0 Αγορά Εταιρικών Ομολόγων στο Χρηματιστήριο Αθηνών Ξέρετε ότι ; Διεύθυνση Εξυπηρέτησης Εκδοτριών τα πρώτα ομόλογα διαπραγματεύθηκαν στο Χρηματιστήριο Αθηνών πριν από 136 χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΟΙ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΟΙ ΟΜΟΛΟΓΩΝ A Δεδουλευμένος τόκος Τοκοχρεωλυτικό ομόλογο Accrued interest Amortized or amortizing bond Ο οφειλόμενος από τον εκδότη αλλά μη απαιτητός ακόμα από τον επενδυτή (κάτοχο του ομολόγου) τόκος που έχει σωρευτεί

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα. MSc in Accounting & Finance ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Μάθημα: ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα. MSc in Accounting & Finance ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Μάθημα: ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα MSc in Accounting & Finance ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Μάθημα: ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Η Έννοια της αγοράς Οι αγορές αποτελούν τους μηχανισμούς ανταλλαγής πραγματικών περιουσιακών

Διαβάστε περισσότερα

Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών. 19 Ιουλίου 2016

Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών. 19 Ιουλίου 2016 Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών 19 Ιουλίου 2016 Δυνατότητες που παρέχει ο Όμιλος Χρηματιστηρίου Αθηνών Εκδότης Ομολόγων (εισηγμένη ή μη εισηγμένη εταιρεία) Δίκτυο Μελών ΧΑ Εισαγωγή Ομολόγων Οργανωμένη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2003 Οι Εξελίξεις του Ιανουαρίου 2003 Οι υφιστάμενες ανησυχίες των αγορών μετοχών αναφορικά με το ενδεχόμενο πολεμικής σύρραξης στο Ιράκ, τόνωσαν εκ νέου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ. Της Δόκτορος ΔΕΛΗΘΕΟΥ Βασιλικής

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ. Της Δόκτορος ΔΕΛΗΘΕΟΥ Βασιλικής ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ Της Δόκτορος ΔΕΛΗΘΕΟΥ Βασιλικής Η Έννοια της Επένδυσης Επένδυση θεωρείται η χρησιμοποίηση κεφαλαίων με σκοπό την απόδοση εισοδήματος ή κέρδους. Η επένδυση προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2002 Οι Εξελίξεις του Οκτωβρίου 2002 Ο εν λόγω μήνας χαρακτηρίσθηκε από την υποχώρηση των τιμών των ομολόγων τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά, λόγω

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ 1 3. ΟΜΟΛΟΓΑ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Ομολογίες σταθερής προσόδου: το επιτόκιο αυτών των χρεογράφων καθορίζονται κατά την έκδοσή τους και παραμένει σταθερό για όλη τη διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Ομόλογα (Τίτλοι σταθερού εισοδήματος, δικαιώματα και υποχρεώσεις) 1 δ Για τα ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου (zero coupon bonds) ισχύει ότι:

Ομόλογα (Τίτλοι σταθερού εισοδήματος, δικαιώματα και υποχρεώσεις) 1 δ Για τα ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου (zero coupon bonds) ισχύει ότι: Ομόλογα (Τίτλοι σταθερού εισοδήματος, δικαιώματα και υποχρεώσεις) 1 δ Για τα ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου (zero coupon bonds) ισχύει ότι: α Συναλλάσσονται συνήθως υπέρ το άρτιο. β Καλύπτουν στον επενδυτή

Διαβάστε περισσότερα

Οι λειτουργίες του. ιδακτικοί στόχοι. χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του

Οι λειτουργίες του. ιδακτικοί στόχοι. χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του Χρήµα ιδακτικοί στόχοι Κατανόηση της λειτουργίας του χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήµατος σε µια οικονοµία. Οι λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

Ομόλογα. Ορισμός, χαρακτηριστικά. Στοιχεία αποτίμησης ομολόγων 27/3/2014. Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) Ομόλογα Χαρακτηριστικά, Είδη

Ομόλογα. Ορισμός, χαρακτηριστικά. Στοιχεία αποτίμησης ομολόγων 27/3/2014. Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) Ομόλογα Χαρακτηριστικά, Είδη Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) Ομόλογα Ομόλογα Χαρακτηριστικά, Είδη Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) Τιμή και απόδοση ομολόγων Τα ΟΕΔ διατίθενται στην πρωτογενή αγορά είτε με δημοπρασία (auction), είτε

Διαβάστε περισσότερα

Ομόλογα (Τίτλοι σταθερού εισοδήματος, δικαιώματα και υποχρεώσεις)

Ομόλογα (Τίτλοι σταθερού εισοδήματος, δικαιώματα και υποχρεώσεις) Ομόλογα (Τίτλοι σταθερού εισοδήματος, δικαιώματα και υποχρεώσεις) 1. Για τα ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου (zero coupon bonds) ισχύει ότι: 1) Συναλλάσσονται συνήθως υπέρ το άρτιο. 2) Καλύπτουν στον επενδυτή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 29979 7 Σεπτεμβρίου 2016 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 2818 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1 Καθορισμός επιτοκίου Εντόκων Γραμματίων διάρκειας 26 εβδομάδων με ημερομηνία

Διαβάστε περισσότερα

Ποιές είναι οι προϋποθέσεις για την εισαγωγή των μετοχών μιας εταιρίας στην Κύρια Αγορά;

Ποιές είναι οι προϋποθέσεις για την εισαγωγή των μετοχών μιας εταιρίας στην Κύρια Αγορά; Κύρια Αγορά - Συχνές Ερωτήσεις Ποιός ασκεί εποπτεία στην Kύρια Αγορά του Χ.Α.; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα εισαγωγής στην Κύρια Αγορά; Ποιές είναι οι προϋποθέσεις για την εισαγωγή των μετοχών μιας εταιρίας

Διαβάστε περισσότερα

Επενδυτικά Προϊόντα Μάιος Σάγκα Ιωάννα

Επενδυτικά Προϊόντα Μάιος Σάγκα Ιωάννα Επενδυτικά Προϊόντα Μάιος 2014 Σάγκα Ιωάννα Είδη Επενδυτικών Προϊόντων 1. Μετοχές 2. Ομόλογα 3. Αμοιβαία Κεφάλαια 4. Επένδυση σε ξένα νομίσματα 5. Εμπορεύματα Commodities 6. Παράγωγα Προϊόντα 7. ETF S

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Α. Η χρηµατοοικονοµική επιστήµη εξετάζει: 1. Τον κόσµο των χρηµαταγορών,των κεφαλαιαγορών και των επιχειρήσεων 2. Θέµατα που περιλαµβάνουν τη χρονική αξία

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμ. 1045/2016, ΦΕΚ 2236/Β/

Αριθμ. 1045/2016, ΦΕΚ 2236/Β/ 1 Αριθμ. 1045/2016, ΦΕΚ 2236/Β/19.7.2016 Έκδοση Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου διάρκειας 13 εβδομάδων στις 15/7/2016 μέσω δημοπρασίας και διάθεσης σε φυσικά πρόσωπα μετά την ημερομηνία διακανονισμού.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Σύντομη ιστορική αναδρομή

Εισαγωγή. Σύντομη ιστορική αναδρομή ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Δ.Α.Κ. Τα Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια (Δ.Α.Κ.) είναι μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων τα οποία εκδίδονται από Ανώνυμες Εταιρίες Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ)

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες είναι οι ενέργειες που πρέπει να κάνει μια εταιρία (προετοιμασία) για να εισαχθεί στην Κύρια Αγορά του Χ.Α.;

Ποιες είναι οι ενέργειες που πρέπει να κάνει μια εταιρία (προετοιμασία) για να εισαχθεί στην Κύρια Αγορά του Χ.Α.; Κύρια Αγορά - Συχνές Ερωτήσεις Ποιός ασκεί εποπτεία στην Κύρια Αγορά του Χ.Α.; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα εισαγωγής στην Κύρια Αγορά; Ποιες είναι οι ενέργειες που πρέπει να κάνει μια εταιρία (προετοιμασία)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Μάθημα 7 Ζήτηση χρήματος Ζήτηση χρήματος! Όπως είδαμε στο προηγούμενο μάθημα η προσφορά χρήματος επηρεάζεται από την Κεντρική Τράπεζα και ως εκ τούτου είναι εξωγενώς δεδομένη!

Διαβάστε περισσότερα

Τελική ή μέλλουσα αξία (future value) ή τελικό κεφάλαιο

Τελική ή μέλλουσα αξία (future value) ή τελικό κεφάλαιο Όρος Τελική ή μέλλουσα αξία (future value) ή τελικό κεφάλαιο Απλός τόκος Έτος πολιτικό Έτος εμπορικό Έτος μικτό Τοκάριθμος Είδη καταθέσεων Συναλλαγματική Γραμμάτιο σε διαταγή Ονομαστική αξία Παρούσα αξία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Δευτέρα 5 Αυγούστου 2002 Οι Εξελίξεις του Ιουλίου 2002 Οι ανοδικές τάσεις των τιμών της δευτερογενούς αγοράς ευνοήθηκαν από τις δυσοίωνες προοπτικές των διεθνών χρηματιστηριακών

Διαβάστε περισσότερα

Ομόλογο καλείται η μορφή επένδυσης μεταξύ δύο αντισυμβαλλομένων μελών όπου ο ένας «δανείζεται» χρήματα και καλείται εκδότης (πχ. κράτος ή εταιρίες) και ο άλλος «δανείζει» χρήματα και καλείται κάτοχος (πχ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΣΕ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 1 γ Η διάρκεια της ειδικής διαπραγμάτευσης ανά χρηματοπιστωτικό μέσο είναι κατ α Ετήσια και

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΣΕ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 1 γ Η διάρκεια της ειδικής διαπραγμάτευσης ανά χρηματοπιστωτικό μέσο είναι κατ α Ετήσια και ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΣΕ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 1 γ Η διάρκεια της ειδικής διαπραγμάτευσης ανά χρηματοπιστωτικό μέσο είναι κατ α Ετήσια και δεν δύναται να ανανεωθεί σε καμία περίπτωση. β Διετής

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς. Κυριάκος Φιλίνης

Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς. Κυριάκος Φιλίνης Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς Κυριάκος Φιλίνης Οργανισμοί που δέχονται καταθέσεις Εμπορικές τράπεζες ΣυνεταιριστικέςτράπεζεςΣ έ ά ζ Πιστωτικές ενώσεις Οργανισμοί αποταμιεύσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 2013 ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ : ΜΑΚΡΑΚΗ ΕΛΠΙΣ (αρ. μητρώου 13610)

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Εισαγωγή Ο σκοπός της διαχείρισης του ενεργητικού και παθητικού μιας τράπεζας είναι η μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων. Η επίτευξη αυτού

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομική ΙΙ

Χρηματοοικονομική ΙΙ Χρηματοοικονομική ΙΙ Ενότητα 3: Αποτίμηση ομολόγων Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Δευτέρα 4 Αυγούστου 2003 Οι Εξελίξεις του Ιουλίου 2003 Σε διορθωτική τροχιά κινήθηκαν οι τιμές των κρατικών ομολόγων στις διεθνείς αγορές, επηρεαζόμενες από τις προσδοκίες περί θετικότερων προοπτικών ανάπτυξης.!

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή χρηματοπιστωτικών μέσων σε οργανωμένες αγορές

Εισαγωγή χρηματοπιστωτικών μέσων σε οργανωμένες αγορές Εισαγωγή χρηματοπιστωτικών μέσων σε οργανωμένες αγορές 1. Η διάρκεια της ειδικής διαπραγμάτευσης ανά χρηματοπιστωτικό μέσο είναι κατ ελάχιστο: α) Ετήσια και δεν δύναται να ανανεωθεί σε καμία περίπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Η ζήτηση χρήματος

Μακροοικονομική. Η ζήτηση χρήματος Μακροοικονομική Η ζήτηση χρήματος Θα εξετάσουμε τη ζήτηση χρήματος (ρευστού) μέσα στην οικονομία και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Βασικοί παράγοντες για τη διακράτηση ρευστών είναι για συναλλαγές,

Διαβάστε περισσότερα

Απόδοση/ Κίνδυνος (Είδη κινδύνου, σχέση κινδύνου- απόδοσης)

Απόδοση/ Κίνδυνος (Είδη κινδύνου, σχέση κινδύνου- απόδοσης) Απόδοση/ Κίνδυνος (Είδη κινδύνου, σχέση κινδύνου- απόδοσης) 1. Το ασφάλιστρο κινδύνου (risk premium) μιας μετοχής: 1) Είναι η διαφορά μεταξύ κεφαλαιακού κέρδους της μετοχής και μερισματικής απόδοσης της

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα ΙΙ: Οι Χρηματοπιστωτικές Αγορές

Τμήμα ΙΙ: Οι Χρηματοπιστωτικές Αγορές Τμήμα ΙΙ: Οι Χρηματοπιστωτικές Αγορές 3.Γενικά περί χρηματοπιστωτικών αγορών Όπως η αγορά για ένα αγαθό εν γένει είναι ο χώρος, όπου οι ζητούντες και προσφέροντας ένα αγαθό προβαίνουν σε διαπραγμάτευση

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης

Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης Ενότητα 3: Ομολογιακά Δάνεια Κυριαζόπουλος Γεώργιος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Μάρτιος 2014 Version 1.1

Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Μάρτιος 2014 Version 1.1 Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών Μάρτιος 2014 Version 1.1 Πίνακας Περιεχομένων Πλεονεκτήματα για τις εκδότριες εταιρείες Υπηρεσίες που παρέχει ο Όμιλος ΕΧΑΕ Δυνατότητες που παρέχει ο Όμιλος ΕΧΑΕ

Διαβάστε περισσότερα

- Παράγωγα σχετιζόμενα με εμπορεύματα και εκκαθαρίζονται με ρευστά διαθέσιμα.

- Παράγωγα σχετιζόμενα με εμπορεύματα και εκκαθαρίζονται με ρευστά διαθέσιμα. Γενικά Η Εταιρία λαμβάνει κάθε εύλογο μέτρο, ώστε να επιτυγχάνει είτε κατά τη λήψη και διαβίβαση των εντολών σε τρίτους είτε κατά την εκτέλεση των εντολών επί για λογαριασμό των πελατών της το βέλτιστο

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία κατάρτισης της νέας σειράς επιτοκίων τραπεζικών καταθέσεων και δανείων

Μεθοδολογία κατάρτισης της νέας σειράς επιτοκίων τραπεζικών καταθέσεων και δανείων Μεθοδολογία κατάρτισης της νέας σειράς επιτοκίων τραπεζικών καταθέσεων και δανείων Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), εφαρµόζοντας την Π /ΤΕ 2496/28.5.2002, άρχισε από το Σεπτέµβριο του 2002 να συγκεντρώνει

Διαβάστε περισσότερα

HOUSEMARKET A.E. ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ FOURLIS HOUSEMARKET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΕΠΙΠΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ

HOUSEMARKET A.E. ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ FOURLIS HOUSEMARKET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΕΠΙΠΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ HOUSEMARKET A.E. ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ FOURLIS HOUSEMARKET ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΕΠΙΠΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Α1)

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Α1) ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Α1) 1. Η τυπική απόκλιση της τιμής ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου αποτελεί μέτρο: (α) Αποδοτικότητας (β) Ρευστότητας (γ) Κινδύνου (δ) Κανένα από τα

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος)

Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος) Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος) 1 γ Ποιος είναι ο αριθμητικός μέσος όρος ενός δείγματος ετησίων αποδόσεων μιας μετοχής, της οποίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (Ε.Ε.Χ.) Δρ. Β. Μπαμπαλός

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (Ε.Ε.Χ.) Δρ. Β. Μπαμπαλός ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ (Ε.Ε.Χ.) Δρ. Β. Μπαμπαλός Εταιρείες επενδύσεων:γενικά Μια εταιρεία επενδύσεων ορίζεται ως ένα σύνολο επενδυτικών κεφαλαίων το οποίο εισφέρεται από πολλούς ιδιώτες και

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος)

Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος) Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος) 1. Ποιος είναι ο αριθμητικός μέσος όρος ενός δείγματος ετησίων αποδόσεων μιας μετοχής, της οποίας

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία

Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία Αγορά συναλλάγματος Αγορά συναλλάγματος είναι μια παγκόσμια αγορά η οποία περιλαμβάνει όλα τα χρηματοοικονομικά κέντρα του κόσμου

Διαβάστε περισσότερα

Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών

Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών Εταιρικά Ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών Γιατί Χρηματιστήριο Αθηνών Κανόνες εισαγωγής και λειτουργίας με βάση τις ευρωπαϊκές Οδηγίες (MiFid, Ενημερωτικού Δελτίου, Διαφάνειας) Διεθνοποιημένη αγορά με συμμετοχή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ 19/776/ του Διοικητικού Συμβουλίου

ΑΠΟΦΑΣΗ 19/776/ του Διοικητικού Συμβουλίου ΑΠΟΦΑΣΗ 19/776/13.2.2017 του Διοικητικού Συμβουλίου ΘΕΜΑ: Προσδιορισμός της τιμής, της απόδοσης και του επιτοκίου διάθεσης ομολογιών, όταν διατίθενται με δημόσια προσφορά και κατανομή αυτών στους επενδυτές.

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 2/460/ τoυ Διοικητικού Συμβουλίου

Α Π Ο Φ Α Σ Η 2/460/ τoυ Διοικητικού Συμβουλίου Α Π Ο Φ Α Σ Η 2/460/10.1.2008 τoυ Διοικητικού Συμβουλίου Θέμα: Κατανομή και προσδιορισμός της τελικής τιμής διάθεσης μετοχών που διατίθενται με δημόσια προσφορά. Λαμβάνοντας υπόψη: Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δ ι α φ ά ν ε ι ε ς β ι β λ ί ο υ

Δ ι α φ ά ν ε ι ε ς β ι β λ ί ο υ Δ ι α φ ά ν ε ι ε ς β ι β λ ί ο υ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ο ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Τι θα δούμε σε αυτό το κεφάλαιο Ποιες είναι οι επενδύσεις και ποια τα διαθέσιμα Αποτίμηση επενδύσεων και διαθεσίμων Διαθέσιμα για

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οικονομική. Paul Krugman Maurice Obsfeld

Διεθνής Οικονομική. Paul Krugman Maurice Obsfeld Paul Krugman Maurice Obsfeld Διεθνής Οικονομική Κεφάλαιο 21 Η Διεθνής Αγορά Κεφαλαίου και τα κέρδη από το Εμπόριο Διεθνής Τραπεζική Λειτουργία και Διεθνής Κεφαλαιαγορά Φιλίππου Ευαγγελία Α.Μ. 1207 Μ069

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ. 1. Σύνθεση του δημόσιου χρέους

ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ. 1. Σύνθεση του δημόσιου χρέους ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ Οι παράγοντες που εγγυώνται την περαιτέρω ταχεία αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι δύο: από τη μία πλευρά η επιτυχία της δημοσιονομικής πολιτικής της κυβέρνησης που

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ 11 η ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ & ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΔΙΑΛΕΞΗ 11 η ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ & ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΔΙΑΛΕΞΗ 11 η ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ & ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Σαν ιδιώτης επενδυτής έχετε το δικαίωμα να επενδύσετε σε ελληνικές και ξένες μετοχές. Η αγορά μετοχών δεν είναι δύσκολη

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείρισης Επιτοκιακών Κινδύνων Eurobank Τραπεζική Επιχειρήσεων

Διαχείρισης Επιτοκιακών Κινδύνων Eurobank Τραπεζική Επιχειρήσεων Διαχείρισης Επιτοκιακών Κινδύνων Eurobank Τραπεζική Επιχειρήσεων Διεύθυνση Διεθνών Κεφαλαιαγορών Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Σελ.3 Πρόλογος Οι λύσεις μας: Σελ.4 Σελ.5 Σελ.6 Σελ.7 Σελ.8 Σελ.9 Σελ.10 Σελ.11 Σελ.12

Διαβάστε περισσότερα

1.1 Εισαγωγή. 1.2 Ορισμός συναλλαγματικής ισοτιμίας

1.1 Εισαγωγή. 1.2 Ορισμός συναλλαγματικής ισοτιμίας Κεφάλαιο 1: Αγορά Συναλλάγματος 1.1 Εισαγωγή Η αγορά συναλλάγματος (foreign exchange market) είναι ο τόπος ανταλλαγής νομισμάτων και στα πλαίσια αυτής συμμετέχουν εμπορικές τράπεζες, ιδιώτες, επιχειρήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Στο κείµενο που ακολουθεί παρουσιάζονται οι βασικές κατηγορίες κινητών αξιών και άλλων χρηµατοπιστωτικών µέσων της Ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομική των Επιχειρήσεων

Χρηματοοικονομική των Επιχειρήσεων Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Χρηματοοικονομική των Επιχειρήσεων Ενότητα: Διαδικασία άντλησης κεφαλαίου Καραμάνης Κωνσταντίνος Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 9/687/ τoυ Διοικητικού Συμβουλίου

Α Π Ο Φ Α Σ Η 9/687/ τoυ Διοικητικού Συμβουλίου Α Π Ο Φ Α Σ Η 9/687/3.7.2014 τoυ Διοικητικού Συμβουλίου Θέμα: Κατανομή και προσδιορισμός της τελικής τιμής διάθεσης μετοχών που διατίθενται με δημόσια προσφορά. Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ Λαμβάνοντας υπόψη:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) (Exchange Traded Funds ETFs) Συχνές Ερωτήσεις

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) (Exchange Traded Funds ETFs) Συχνές Ερωτήσεις ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) (Exchange Traded Funds ETFs) Συχνές Ερωτήσεις Οκτώβριος 2016 Σημαντική Παρατήρηση Το Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ) πιστεύει ότι οι πληροφορίες που περιέχονται στο

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλοι Παραστατικών Δικαιωμάτων προς Κτήση Κινητών Αξιών (Warrants) Athens Exchange Μάιος 2013

Τίτλοι Παραστατικών Δικαιωμάτων προς Κτήση Κινητών Αξιών (Warrants) Athens Exchange Μάιος 2013 Τίτλοι Παραστατικών Δικαιωμάτων προς Κτήση Κινητών Αξιών (Warrants) Athens Exchange Μάιος 2013 Περιεχόμενα Εισαγωγή Χαρακτηριστικά Τίτλων Παραστατικών Δικαιωμάτων προς Κτήση Κινητών Αξιών(Warrants) Η Αγορά

Διαβάστε περισσότερα

B&F ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ B&F

B&F ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ B&F B&F ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ B&F ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ΤΜΗΜΑ B. Αριθμός 4907 Παρασκευή, 20 Νοεμβρίου 2015 7587

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ΤΜΗΜΑ B. Αριθμός 4907 Παρασκευή, 20 Νοεμβρίου 2015 7587 ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ΤΜΗΜΑ B Αριθμός 4907 Παρασκευή, 20 Νοεμβρίου 2015 7587 Aριθμός 6891 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική ΙΙ. Τι θα δούμε σε αυτή την ενότητα

Λογιστική ΙΙ. Τι θα δούμε σε αυτή την ενότητα Λογιστική ΙΙ Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα Ν. Ηρειώτης Δ. Μπάλιος Β. Ναούμ Ηρειώτης-Μπάλιος-Ναούμ 1 Τι θα δούμε σε αυτή την ενότητα Τι είναι οι συναλλαγές σε ξένο νόμισμα Πως αποτιμώνται νομισματικά και μη

Διαβάστε περισσότερα

5. Περιγραφή Χρηματοοικονομικών Μέσων και Σχετικών Κινδύνων

5. Περιγραφή Χρηματοοικονομικών Μέσων και Σχετικών Κινδύνων 5. Περιγραφή Χρηματοοικονομικών Μέσων και Σχετικών Κινδύνων 1. Περιγραφή Επενδυτικών Κινδύνων Προειδοποίηση Γενικών Κινδύνων Η κάθε επένδυση σε χρηματοοικονομικά μέσα ενέχει κινδύνους, ο βαθμός των οποίων

Διαβάστε περισσότερα

Version 6_xx.0x.16_SII 1

Version 6_xx.0x.16_SII 1 1 δ Ποιες θεωρούνται οργανωμένες αγορές στην Ελλάδα; α Η αγορά αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών. β Η αγορά παραγώγων του Χρηματιστηρίου Αθηνών. γ Η Ηλεκτρονική Δευτερογενής Αγορά Τίτλων. 2 δ Εκδότες των

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑTOΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑTOΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑTOΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Περιεχόμενα 1.1 Εισαγωγή 1.2 Σπουδαιότητα και Λειτουργίες του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος 1.3 Χρηματοπιστωτικές Αγορές 1.3.1 Δομή των Χρηματοπιστωτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ 6.9.2014 L 267/9 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑ ΓΡΑΜΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ της 3ης Ιουνίου 2014 που τροποποιεί την κατευθυντήρια γραμμή ΕΚΤ/2013/23 σχετικά με τη στατιστική δημοσίων

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΗΣ ΤΥΠΟΥ MULTIPLE CHOISE ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Μόνο μία απάντηση είναι σωστή Συντάκτης: Ρηγούτσος Παναγιώτης 1. Ποιο από τα ακόλουθα

Διαβάστε περισσότερα

Παραδείγματα υπολογισμού κόστους, προμήθειας χρεώσεων: Συναλλαγές Ομολόγων / Παραγώγων / Δικαιωμάτων Προαίρεσης

Παραδείγματα υπολογισμού κόστους, προμήθειας χρεώσεων: Συναλλαγές Ομολόγων / Παραγώγων / Δικαιωμάτων Προαίρεσης Συναλλαγές Ομολόγων / Παραγώγων / Δικαιωμάτων Προαίρεσης Σύμφωνα με την MiFID II, η Τράπεζα οφείλει, για λόγους διαφάνειας, να πληροφορεί τον πελάτη, σχετικά με το κόστος και τις επιβαρύνσεις, πριν την

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ Εξέλιξη πληθωρισμού και επιτοκίων εντόκων γραμματίων (Σεπ. 1 Σεπ. 11) % 6 5 4 3 2 1 Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Επιτόκια Πληθωρ. Πραγματ. % 3,5 3, 2,5 2,

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι. Γενική Εισαγωγή ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ. 1. Γενική Εισαγωγή. 2. Λογιστική Απεικόνιση o Τοκοφόρες και μη Υποχρεώσεις ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι. Γενική Εισαγωγή ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ. 1. Γενική Εισαγωγή. 2. Λογιστική Απεικόνιση o Τοκοφόρες και μη Υποχρεώσεις ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ T.E.I Κρή, Σχολή Διοίκησης & Οικονομίας Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στη Λογιστική και στην Ελεγκτική Χειμερινό Εξάμηνο 2012-2013 ΖΗΣΗΣ Β.,, Ph. D. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ :ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ :ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Τ.Ε.Ι. Κ Α Λ Α Μ Α Τ Α Σ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ :ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΜΕΣΑ (ΟΜΟΛΟΓΑ, ΟΜΟΑΟΓΟΕΣ Κ.ΤΑ.) ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΑ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 1. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ (Χ.Α.) Α. ΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΣΕ ΜΕΤΟΧΕΣ & ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΠΟΥ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΟ Χ.Α. ΕΞΟΔΑ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ & ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ 1/461/ του Διοικητικού Συμβουλίου

ΑΠΟΦΑΣΗ 1/461/ του Διοικητικού Συμβουλίου ΑΠΟΦΑΣΗ 1/461/24.1.2008 του Διοικητικού Συμβουλίου Θέμα «Τροποποίηση της απόφασης 3/304/10.6.2004 της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς «Κανονισμός Λειτουργίας του Συστήματος Άυλων Τίτλων» (ΦΕΚ 901 Β/16.6.2004)»

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ

ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ όταν καταθέτετε χρήματα σε μια τράπεζα, η τράπεζα δεν τοποθετεί τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ευτέρα 6 Μαίου 2002 Οι Εξελίξεις του Απριλίου 2002 Ο µήνας Απρίλιος χαρακτηρίσθηκε γενικά από µία σταθερότητα στις διεθνείς αγορές οµολόγων. Μέσα στην εξεταζόµενη περίοδο παρατηρήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 24173 19 Ιουλίου 2016 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 2236 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1 Έκδοση Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου διάρκειας 13 εβδομάδων

Διαβάστε περισσότερα

15 years. Το νέο πλαίσιο της Φορολογίας Κινητών Αξιών. Παρουσίαση στο πλαίσιο του. Θεολόγης Γαϊτανίδης Γενικός Επιτελικός Διευθυντής Λειτουργειών

15 years. Το νέο πλαίσιο της Φορολογίας Κινητών Αξιών. Παρουσίαση στο πλαίσιο του. Θεολόγης Γαϊτανίδης Γενικός Επιτελικός Διευθυντής Λειτουργειών Το νέο πλαίσιο της Φορολογίας Κινητών Αξιών Παρουσίαση στο πλαίσιο του Θεολόγης Γαϊτανίδης Γενικός Επιτελικός Διευθυντής Λειτουργειών Θεσσαλονίκη, 11/3/2015 Γνωστοποίηση Αποποίηση ευθύνης Η HellasFin ΑΕΠΕΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ Εξέλιξη πληθωρισμού και επιτοκίων εντόκων γραμματίων (Μαρ. 212 Μαρ. 213) % 6, 5, 4, 3, 2, 1,, -1, Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Ιαν Φεβ Μαρ Επιτόκια Πληθωρ. Πραγματ.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.E. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.E. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.E. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Δευτέρα 5 Μαΐου 2003 Οι Εξελίξεις του Απριλίου 2003 Στον παλμό των διεθνών εξελίξεων η εγχώρια αγορά ομολόγων με την εμφάνιση μικτών τάσεων.! Στη διάρκεια του Απριλίου του 2003,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΤΑΜΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ / ΤΑΜΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ «ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ» ΚΑΙ ΤΗΣ «ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ» ΓΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ Η «Λογιστική Κατάσταση για

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΔΕΛΤΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ Εξέλιξη πληθωρισμού και επιτοκίων εντόκων γραμματίων (Σεπ. 212 Σεπ. 213) % 5 4 3 2 1-1 -2 Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Επιτόκια Πληθωρ. Πραγματ. % 5,5 5,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 1 γ Ποια από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά ισχύουν για τις οργανωμένες αγορές; I. Αποτελούν πολυμερή συστήματα συναλλαγών. II. Η λειτουργία τους διέπεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ Εισαγωγή Η Alpha Finance, στα πλαίσια προσαρμογής της στις διατάξεις

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες

Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες Μυρτώ - Σμαρώ Γιαλαμά Α.Μ.: 1207 Μ 075 Διεθνής Πολιτική Οικονομία Μάθημα: Γεωπολιτική των Κεφαλαιαγορών Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες 1. Τι είναι η παγκόσμια αγορά συναλλάγματος;

Διαβάστε περισσότερα

MANAGEMENT OF FINANCIAL INSTITUTIONS

MANAGEMENT OF FINANCIAL INSTITUTIONS MANAGEMENT OF FINANCIAL INSTITUTIONS ΔΙΑΛΕΞΗ: «ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ» (Foreign Exchange Risk) Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Χρηματοοικονομικής Καθηγητής Γκίκας Χαρδούβελης 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ορισμός Συναλλαγματικού

Διαβάστε περισσότερα

TEI ΑΜΘ Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής

TEI ΑΜΘ Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής TEI ΑΜΘ Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής 1 Μάθημα: Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα-Σχέδια 5 η εισήγηση Διδάσκων: Αθανάσιος Μανδήλας smand@teiemt.gr Χρηματοοικονομικά και Λοιπά Περιουσιακά Στοιχεία 2 Οι

Διαβάστε περισσότερα

Μέρισμα σε Μετρητά & Επανεπένδυση Μερίσματος 2019 Ενημέρωση Μετόχων. Ιούνιος 2019

Μέρισμα σε Μετρητά & Επανεπένδυση Μερίσματος 2019 Ενημέρωση Μετόχων. Ιούνιος 2019 Μέρισμα σε Μετρητά & Επανεπένδυση Μερίσματος 2019 Ενημέρωση Μετόχων Ιούνιος 2019 1 Πίνακας Περιεχομένων Δήλωση Αποποίησης Ευθύνης... 2 Σημαντική Σημείωση... 2 Επισκόπηση της Διανομής και του Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

2) Στην συνέχεια υπολογίζουμε την ονομαστική αξία του πιστοποιητικού με το συγκεκριμένο αυξημένο επιτόκιο όπως και προηγουμένως, δηλαδή θα έχουμε:

2) Στην συνέχεια υπολογίζουμε την ονομαστική αξία του πιστοποιητικού με το συγκεκριμένο αυξημένο επιτόκιο όπως και προηγουμένως, δηλαδή θα έχουμε: 2) Στην συνέχεια υπολογίζουμε την ονομαστική αξία του πιστοποιητικού με το συγκεκριμένο αυξημένο επιτόκιο όπως και προηγουμένως, δηλαδή θα έχουμε: ( ) ( ) 3) Επομένως η θεωρητική αξία του πιστοποιητικού

Διαβάστε περισσότερα