Φ Α Ρ Μ Α Κ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Σ Σ ΥΛ Λ Ο Γ Ο Σ ΑΤ Τ Ι Κ Η Σ

Transcript

1 Μάιος 2012 Editorial: Εκλογές 6ης Μαΐου: Η ώρα της πληρωμής του λογαριασμού έφτασε Συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία Ενημέρωση για φορολογική μεταχείριση του rebate Οδηγίες για τα φάρμακα που αφορούν σοβαρές ασθένειες (Φ.Υ.Κ.) Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Δ Η Μ Ο Κ Ρ Α Τ Ι Α Ν. Π. Δ. Δ. Φ Α Ρ Μ Α Κ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Σ Σ ΥΛ Λ Ο Γ Ο Σ Α Τ Τ Ι Κ Η Σ ΜΥΛΛΕΡΟΥ 1- ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: , FAX: , AΡΙΘ. ΠΡΩΤ.: 3008

2 editorial Εκλογές 6ης Μαΐου: Η ώρα της πληρωμής του λογαριασμού έφτασε Το μεγαλύτερο πρόβλημα που βιώνει αυτή τη στιγμή ο κλάδος είναι το οικονομικό και οφείλεται κυρίως στη δραματική μείωση της αγοραστικής δυνατότητας των ασφαλισμένων και όλων των πολιτών. Οι περικοπές των μισθών και συντάξεων το 2011 έφτασαν το 35%. Παράλληλα, στην επιδείνωση της οικονομικής μας θέσης συντελεί η οικονομική ασφυξία που έχουν επιβάλλει οι προμηθευτές μας με την πλήρη κάλυψη της πολιτείας. Τέλος, όλα τα μέτρα που έχει πάρει για την «εξυγίανση» του φαρμάκου το υπουργείο Yγείας, κατ επιταγή του μνημονίου, στοχεύουν στο κλείσιμο πολλών φαρμακείων. Για την αντιμετώπιση του οικονομικού προβλήματος των φαρμακείων, οι Φαρμακευτικοί Σύλλογοι Αττικής και Πειραιά ήταν και είναι πάντα πρωταγωνιστές, πολλές φορές με τη συμπαράσταση του συλλόγου της Αχαΐας και ελάχιστων άλλων. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, το πανελλήνιο παρακολουθούσε τους δυο αυτούς συλλόγους να δίνουν τη μάχη τους, προσδοκώντας θετική εξέλιξη των πραγμάτων και δικαίωση (ηθική και οικονομική) των προσπαθειών τους. Οι δυο σύλλογοι είναι συνηθισμένοι σε τέτοιου είδους τακτικές: Να πρέπει να αγωνιστούν μόνοι τους για να καρπωθούν όλοι την όποια θετική έκβαση. Ήδη η πληρωμή του 27% των χρεών του ΟΠΑΔ σε όλα τα φαρμακεία πανελλαδικά ήταν αποτέλεσμα της δικής μας πρόσφατης κινητοποίησης. Οι Φ.Σ. Αττικής και Πειραιά ουδέποτε είχαν αντίρρηση γι αυτό. Ποτέ δεν είπαν ότι αγωνίζονται για τα μέλη τους αποκλειστικά. Είναι όμως κατάφωρα άδικο και υποκριτικό, αυτοί οι οποίοι παραμένουν απλοί θεατές των εξελίξεων να μιλούν περί ενότητας. Είναι επίσης εξοργιστικό να προκηρύσσεται από κάποιους 48ωρη κινητοποίηση μετά την ψήφιση των νόμων, με δήθεν κλιμάκωση των κινητοποιήσεων μόνο ως δικαιολογία για τη μέχρι τότε αδράνειά τους. Και μετά από αυτή τη διπλωματική κίνηση, να κατηγορούν τους Φ.Σ. Αττικής και Πειραιά για διάσπαση του κλάδου. Ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος. Αυτό όμως το οικονομικό πρόβλημα είναι μέρος της κρίσης που διέπει ολόκληρη τη χώρα. Είναι πρόβλημα το οποίο δημιουργήθηκε από λαθεμένους χειρισμούς, ψεύτικες υποσχέσεις, εικονικές ελπίδες που δόθηκαν από τους εκάστοτε αρμόδιους κυβερνώντες. Για το λόγο αυτό, οι εκλογές του Μαΐου είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για το μέλλον ολόκληρης της χώρας αλλά και συγκεκριμένα για το μέλλον του κλάδου μας. Τη χρονιά που μας πέρασε, είδαμε το φαρμακείο να γίνεται στόχος συγκεκριμένων πολιτικών και να χρησιμοποιείται ως «σάκος του μποξ» για την εκτόνωση πολλών δεινών, όπως είναι η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης. Ευτυχώς, μέσα στον πολιτικό κόσμο υπήρξαν και φωνές που αντιστάθηκαν σε αυτή τη στοχοποίηση και αγωνίστηκαν για να προστατεύσουν τον κλάδο μας από την ολική κατάρρευση. Ήταν πολιτικοί οι οποίοι φρόντισαν να γνωρίσουν

3 editorial την αλήθεια για το αντικείμενό μας και δεν είχαν συμφέροντα που υπαγορεύονται από ξένους φαρμακευτικούς κολοσσούς. Σε προηγούμενα τεύχη της «Εγκυκλίου» δημοσιεύσαμε με λεπτομέρειες το παρασκήνιο όλης αυτής της «κωμωδίας», καθώς και τα ονόματα αυτών που βάλλουν εναντίον του φαρμακευτικού κλάδου, ψηφίζοντας στη Βουλή άρθρα και μνημόνια που «φωτογράφιζαν» την καταστροφή του ελληνικού φαρμακείου. Είναι λοιπόν χρέος μας, για το καλό του κλάδου αλλά και της δημόσιας υγείας, να ψηφίσουμε στις επικείμενες εκλογές έχοντας ως γνώμονα την επιβίωση του φαρμακείου μας, τη στήριξη της δημόσιας υγείας και την εξυγίανση ενός συστήματος που παραπαίει. Είναι καθήκον μας να ανατρέξουμε στο πρόσφατο παρελθόν και να θυμηθούμε τα κόμματα και τους βουλευτές που στάθηκαν δίπλα μας αλλά και εκείνους που στις κρίσιμες ψηφοφορίες στη Βουλή ψήφιζαν «ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ»! Είναι καθήκον μας να ψηφίσουμε τους πρώτους και να «μαυρίσουμε» τους δεύτερους. Είναι υποχρέωσή μας να μην ξεχάσουμε αυτούς που υπόσχονται σήμερα να σώσουν την Ελλάδα που οι ίδιοι κατέστρεψαν! Αυτούς που διέλυσαν τα ασφαλιστικά ταμεία και σήμερα προσπαθούν με διάφορα τεχνάσματα και... μαγικές λύσεις να καλύψουν τις ευθύνες τους. Αυτούς που συμφωνώντας σε όλα, κοντράρονται αγρίως στο «γυαλί» απλά για το θεαθήναι και για τη συσπείρωση των ψηφοφόρων τους! Φθάσαμε τελικά στο σημείο, ενώ συναινούν σε όλα και συμφωνούν στα πάντα, να αντιμάχονται σκληρά ο ένας τον άλλο ειδικά για τα μέτρα που έρχονται τον Ιούνιο, για τα οποία δεν γίνεται καμία αναφορά και για τα οποία έχουν ήδη δώσει τη συγκατάθεσή τους, συνυπογράφοντάς τα! Η ώρα της πληρωμής του λογαριασμού έφτασε και καλούνται να πληρώσουν όλοι. Όλοι αυτοί που παραμύθιασαν τους Έλληνες λέγοντας ότι «λεφτά υπάρχουν», ότι θα εξοφλήσουν τους φαρμακοποιούς μέχρι τέλος του 2011, κατηγορώντας τους ταυτόχρονα ως ανάλγητους που δεν δικαιούνται καν να διαμαρτύρονται για τις καθυστερήσεις των πληρωμών τους από τα ασφαλιστικά ταμεία, ότι τα μνημόνια πρέπει να εφαρμόζονται πρώτα στους φαρμακοποιούς και αν δεν αποδώσουν, τότε να εφαρμόζονται και στους άλλους υγειονομικούς! Ας επιδείξουμε την ωριμότητα που φωνάζουμε ότι μας διακατέχει, ας βάλουμε στην άκρη πολιτικές πεποιθήσεις και προσωπικά συμφέροντα και ας ψηφίσουμε βάσει συνείδησης. Οποιοσδήποτε ψηφίσει «ανέμελα» ή έχοντας στο μυαλό του το προσωπικό του και μόνο συμφέρον, θα διαπράξει «έγκλημα» εναντίον του φαρμακευτικού κλάδου. Για τον Φ.Σ.Α. Ο πρόεδρος Ο γραμματέας Κωνσταντίνος Λουράντος Ηλίας Γιαννόγλου

4 επαγγελματικά επίκαιρα Συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία Ενημερώνουμε ότι από τη Δευτέρα ξεκίνησε η διαδικασία συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία για τις 10 δραστικές που έχουν επιλεγεί από τον Ε.Ο.Φ. Από το αρμόδιο τμήμα του Ε.Ο.Φ. καταρτίστηκε κατάλογος με τα εμπορικά σκευάσματα που αντιστοιχούν στις 10 δραστικές ουσίες (τις οποίες θα τις βρείτε και στην ιστοσελίδα του Συλλόγου: OMEPRAZOLE ΟΜΕΠΡΑΖΟΛΗ CLARITHROMYCIN ΚΛΑΡΙΘΡΟΜΥΚΙΝΗ CIPROFLOXACIN ΣΙΠΡΟΦΛΟΞΑΣΙΝΗ LANSOPRAZOLE ΛΑΝΣΟΠΡΑΖΟΛΗ CEFUROXIME AXETIL ΚΕΦΟΥΡΟΞΙΜΗ ΑΞΕΤΙΛΗ CETIRIZINE ΣΕΤΙΡΙΖΙΝΗ AZITHROMYCIN ΑΖΙΘΡΟΜΥΚΙΝΗ CEFPROZIL ΚΕΦΠΡΟΖΙΛΗ MELOXICAM ΜΕΛΟΞΙΚΑΜΗ FLUCONAZOLE ΦΛΟΥΚΟΝΑΖΟΛΗ Σε αυτήν τη λίστα έχουν προστεθεί οι λιανικές τιμές των σκευασμάτων, καθώς και τιμές αναφοράς, όπως αυτές μας κοινοποιήθηκαν από το αρμόδιο τμήμα του υπουργείου Υγείας, σύμφωνα με το νέο δελτίο τιμών. Με βάση την παραπάνω πληροφορία καταρτίστηκε ο τελικός κατάλογος συνταγογραφούμενων σκευασμάτων με βάση τη δραστική ουσία, στον οποίο τα σκευάσματα είναι κατανεμημένα με βάση την περιεκτικότητα και τη συσκευασία, τη λιανική τους τιμή και την τιμή αναφοράς κάθε κατηγορίας. Η εν λόγω λίστα αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. με τα εμπορικά ονόματα των σκευασμάτων ανά δραστική ουσία. Σε κάθε δραστική ουσία τα πρωτότυπα (off patent) εμφανίζονται με την επισήμανση R, ενώ τα γενόσημα με την επισήμανση G. Στο πρώτο στάδιο εφαρμογής του μέτρου, η διαδικασία συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία περιγράφεται παρακάτω: Α. Γιατροί (συνταγογράφηση): 1. Έκδοση χειρόγραφης συνταγής: Ο γιατρός θα συνταγογραφεί με βάση τη δραστική ουσία και θα την αναγράφει στη συνταγή μαζί με την περιεκτικότητά της και τη συσκευασία.* 2. Έκδοση ηλεκτρονικής συνταγής: Ο γιατρός επιλέγει μια από τις 10 δραστικές ουσίες και το σύστημα εμφανίζει τα εμπορικά σκευάσματα, σύμφωνα με τη σειρά που εμφανίζονται στον Κατάλογο Συνταγογραφούμενων Σκευασμάτων με βάση τη δραστική ουσία. Ο γιατρός κατά τη συνταγογράφηση θα έχει 2 επιλογές: Επιλογή του σκευάσματος το οποίο έχει τιμή σύμφωνα με την τιμή αναφοράς της κατηγορίας του στη λίστα.

5 επαγγελματικά επίκαιρα Επιλογή σκευάσματος με τιμή μεγαλύτερη από την τιμή αναφοράς της λίστας. Στην περίπτωση αυτή ο γιατρός πρέπει να ενημερώσει τον ασφαλισμένο ότι εκτός από την προβλεπόμενη συμμετοχή θα επιβαρυνθεί και με τη διαφορά τιμής που προκύπτει μεταξύ λιανικής τιμής του σκευάσματος και της τιμής αναφοράς στην κατηγορία του. Στο εκτυπωμένο φύλλο της συνταγής αναφέρεται το ποσό επιβάρυνσης του ασφαλισμένου λόγω διαφοράς τιμής, καθώς και η νόμιμη συμμετοχή, η οποία θα είναι η συμμετοχή του φαρμάκου της τιμής αναφοράς. Β. Φαρμακοποιοί (εκτέλεση): 1. Εκτέλεση χειρόγραφης συνταγής: Ο φαρμακοποιός ανατρέχει στον Κατάλογο Συνταγογραφούμενων Σκευασμάτων με βάση τη δραστική ουσία και κατά την εκτέλεση έχει δύο επιλογές: Χορήγηση σκευάσματος το οποίο έχει τιμή σύμφωνα με την τιμή αναφοράς της κατηγορίας του στη λίστα. Σε αυτή την περίπτωση εισπράττει από τον ασφαλισμένο μόνο τη νόμιμη συμμετοχή. Χορήγηση σκευάσματος με τιμή μεγαλύτερη από την τιμή αναφοράς, επειδή το επιθυμεί ο ασφαλισμένος. Ο φαρμακοποιός θα πρέπει να ενημερώσει τον ασφαλισμένο ότι εκτός από την προβλεπόμενη συμμετοχή θα επιβαρυνθεί και με τη διαφορά τιμής που προκύπτει μεταξύ λιανικής τιμής του σκευάσματος και της τιμής αναφοράς στην κατηγορία του. Ο φαρμακοποιός εισπράττει από τον ασφαλισμένο το ποσό της διαφοράς τιμής και τη νόμιμη συμμετοχή. Το συνολικό ποσό που παρακρατείται από τον ασφαλισμένο καταχωρείται από το φαρμακοποιό στη συνταγή, στο πεδίο που αναγράφει τη συμμετοχή. 2. Εκτέλεση ηλεκτρονικής συνταγής: Σε αυτό το στάδιο εφαρμογής του μέτρου η ηλεκτρονική συνταγή θα περιέχει το εμπορικό σκεύασμα, οπότε ο φαρμακοποιός εκτελεί κανονικά μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος τη συνταγή, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία. Η παρακράτηση του επιπλέον ποσού γίνεται αυτόματα από το σύστημα, οπότε και πάλι ο φαρμακοποιός εισπράττει από τον ασφαλισμένο τη νόμιμη συμμετοχή και την τυχόν διαφορά τιμής του σκευάσματος από την τιμή αναφοράς. * Σχόλιο Φ.Σ.Α.: Με το άρθρο 21 παρ. 5 β του νόμου 4052/2012 (ΦΕΚ 41/Α/ ) καθιερώθηκε η συνταγογράφηση φαρμάκων με βάση τη δραστική τους ουσία, ως εξής: «β) Από 1ης Απριλίου 2012 όλοι οι ιατροί θα συνταγογραφούν για τους ασφαλισμένους των Φ.Κ.Α. κάνοντας αποκλειστικά χρήση της χημικής ονομασίας (δραστική ουσία) των φαρμάκων των δέκα (10) μεγαλύτερων σε κατανάλωση δραστικών ουσιών, για τις οποίες υπάρχουν φάρμακα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και γενόσημα, εξαιρουμένων αυτών για τις χρόνιες παθήσεις. Με απόφαση του υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία εκδίδεται εντός 10 ημερών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, καθορίζονται οι συγκεκριμένες δραστικές ουσίες. Από 1ης Ιουνίου 2012 η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία καθίσταται υποχρεωτική και καθολική.» Ακολούθως, με βάση την ανωτέρω νομοθετική εξουσιοδότηση, εξεδόθη η με αριθ. ΔΥΓ3(α)/οικ.ΓΥ/149 υπουργική απόφαση, δυνάμει του άρθ. 3 της οποίας: «β) Οι γιατροί των νοσοκομείων θα συνταγογραφούν με τη χημική ονομασία και με βάση τους δύο καταλόγους του Ε.Ο.Φ.». Με το από έγγραφό του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., μας γνωστοποιήθηκε ότι στις ξεκινά η διαδικασία συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία για 10 δραστικές ουσίες που έχουν επιλεγεί από τον Ε.Ο.Φ. Προς μεγάλη μας έκπληξη όμως στο εν λόγω έγγραφο αναφέρονται επιπλέον όλως αυθαιρέτως και τα εξής: «...Οι ιατροί θα συνταγογραφούν με βάση τη δραστική ουσία και θα την αναγράφουν στη συνταγή μαζί με την περιεκτικότητά της και τη συσκευασία...». Τέλος, στο ίδιο ως άνω κείμενο και αμέσως προ της θέσεως της υπογραφής του νόμιμου εκπροσώπου του Οργανισμού, αναφέρονται και τα ακόλουθα: «...Σε αυτό το στάδιο εφαρμογής του μέτρου η ηλεκτρονική συνταγή θα περιέχει το εμπορικό σκεύασμα, οπότε ο φαρμακοποιός εκτελεί κανονικά μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος τη συνταγή, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία...». Συνεπώς η αναγραφή παράλληλα με τη δραστική ουσία και της εμπορικής ονομασίας σκευάσματος από το γιατρό κατά την έκδοση της συνταγής καταργεί ουσιαστικά τον πρωτογενή στόχο της συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία, πλήττει καίρια το σκοπό του νομοθέτη και καταλύει τον ίδιο το νόμο, διατηρώντας ταυτόχρονα τις πελατειακές σχέσεις γιατρών-εταιρειών. Για τους λόγους αυτούς, ο Φ.Σ.Α. σκοπεύει να στείλει εξώδικο προς τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., με το οποίο θα ζητά την ανάκληση του εν λόγω εγγράφου του, καθώς και την έκδοση νέας καθαρής οδηγίας για συνταγογράφηση βάσει δραστικής ουσίας.

6 επαγγελματικά επίκαιρα Ενημέρωση για φορολογική μεταχείριση του rebate Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος ενημέρωσε εγγράφως το Σύλλογο ότι στην ΠΟΛ. 1078/ διευκρινίζεται ο τρόπος φορολογικής μεταχείρισης του rebate. Σύμφωνα με την ανωτέρω εγκύκλιο πρέπει να εκδοθεί πιστωτικό τιμολόγιο, το οποίο θα γίνει για τη χρήση Σύμφωνα με την εγκύκλιο: «Το ποσό της έκπτωσης (rebate), όπως προκύπτει από τις σχετικές βεβαιώσεις, συμπεριλαμβάνει και τον αναλογούντα Φ.Π.Α., κατά συνέπεια για την έκδοση του πιστωτικού τιμολογίου, ο Φ.Π.Α. υπολογίζεται με εσωτερική υφαίρεση, χρησιμοποιώντας το συντελεστή Φ.Π.Α. που ισχύει κατά το χρόνο έκδοσης του πιστωτικού τιμολογίου, σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1003/ ». Κατόπιν των ανωτέρω τα ποσά του πιστωτικού τιμολογίου θα λειτουργήσουν μειωτικά των ακαθάριστων εσόδων και του Φ.Π.Α. για τη φορολογική περίοδο του 4ου τριμήνου του 2011 ή του 12ου μήνα του Τα πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται στην επόμενη χρήση και αφορούν εκπτώσεις που χορηγήθηκαν και αντιστοιχούν στην προηγούμενη χρήση, καταχωρούνται από το φαρμακείο που τηρεί βιβλία Β κατηγορίας (εσόδων - εξόδων), μέχρι την προθεσμία υποβολής της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος και με ημερομηνία το χρόνο λήξης της διαχειριστικής περιόδου (31/12), την οποία και αφορούν. Λόγω των στενών χρονικών περιθωρίων και της λήξης της διαχειριστικής χρήσης του 2011, θα χρειαστεί τροποποιητική περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. για το τελευταίο τρίμηνο του 2011 για όσους τηρούν βιβλία Β κατηγορίας και για τους μήνες Δεκέμβριο του 2011 και Ιανουάριο, Φεβρουάριο του 2012 για όσους τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας. Ελλείψεις σε κωδικούς βιολογικής βρεφικής διατροφής της Frezyderm: σχετικές ενέργειες από την εταιρεία Όπως έχει παρατηρηθεί, τελευταία έχουν σημειωθεί ελλείψεις σε ορισμένους κωδικούς της βιολογικής βρεφικής διατροφής της σειράς Frezylac. Η Frezyderm ενημέρωσε εγγράφως το Σύλλογο για τις ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί για την εξομάλυνση της αγοράς. Συγκεκριμένα στην επιστολή της αναφέρει: «Η Frezyderm, ύστερα από 25 χρόνια συνεργασίας με τους πελάτες της φαρμακοποιούς, καθώς και με το καταναλωτικό κοινό που εμπιστεύεται την επιστημονικότητα του φαρμακοποιού, κατανοεί πλέον την ανάγκη ότι για να μπορέσει να ανταγωνιστεί τις πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες έχουν ήδη τοποθετήσει τα προϊόντα τους στα ράφια των super market, θα πρέπει οπωσδήποτε να διαφοροποιήσει τις λιανικές τιμές των προϊόντων Frezylac πρώτης βρεφικής ηλικίας με όφελος προς τον καταναλωτή, ενώ παράλληλα θα διατηρήσει ως αποκλειστικό κανάλι διανομής το φαρμακείο. Ως εκ τούτου, το τελευταίο χρονικό διάστημα η Frezyderm βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με το γερμανικό οίκο παραγωγής των προϊόντων Frezylac, ώστε να επιτύχει μείωση των τιμών εισαγωγής των προϊόντων και διαφοροποίηση των πιστώσεων, ενέργειες οι οποίες θα επιφέρουν την επιθυμητή διαφοροποίηση των τελικών λιανικών τιμών, την οποία θα επωφεληθεί το καταναλωτικό κοινό που εμπιστεύεται τα προϊόντα της σειράς Frezylac. Στόχος της εταιρείας μας είναι η εξομάλυνση της αγοράς από την 25η Μαρτίου 2012 από τις ελλείψεις που έχουν έως τώρα σημειωθεί, καθώς και η διαφοροποίηση του τιμοκαταλόγου με νέες χαμηλότερες τιμές στο προϊόν Frezylac 1, με όφελος προς τον καταναλωτή, χωρίς όμως την παραμικρή διαφοροποίηση στην άριστη ποιότητα του προϊόντος. Παράλληλα η Frezyderm, τον Απρίλιο του 2012, θα πα-

7 επαγγελματικά επίκαιρα ρουσιάσει στην ελληνική αγορά επιπλέον 3 νέους κωδικούς βρεφικής διατροφής, όπου πρόκειται για 3 ειδικά γάλατα τα οποία εμπλουτίζουν τη σειρά Frezylac. Τέλος, θα θέλαμε για μια ακόμη φορά να αναφέρουμε ότι εμμένουμε στην άποψη ότι ο φαρμακοποιός λόγω της επιστημονικής του ιδιότητας είναι ο καταλληλότερος για τη σωστή διαχείριση και διάθεση των προϊόντων πρώτης βρεφικής ηλικίας, τόσο για τη διατροφή όσο και για τη δερμοκαλλυντική περιποίηση. Γι αυτό το λόγο επιμένουμε στη στρατηγική μας απόφαση να διατηρήσουμε το φαρμακείο ως το αποκλειστικό κανάλι διανομής των προϊόντων μας». Ενημέρωση για το κτηνιατρικό εμβόλιο Canileish (έναντι της λεϊσμανίασης του σκύλου) Η εταιρεία Vibrac Hellas A.E. ενημέρωσε το Σύλλογο σχετικά με το κτηνιατρικό εμβόλιο Canileish και μας έστειλε την παρακάτω επιστολή: «Αγαπητοί φαρμακευτικοί σύλλογοι, Είμαστε ενήμεροι για τις επιστολές που έχετε λάβει σε σχέση με το εμβόλιο έναντι της λεϊσμανίασης του σκύλου με την εμπορική ονομασία Canileish. Κατανοούμε και συμμετέχουμε στην προσπάθεια των κτηνιάτρων να διατηρήσουν τη διακίνηση και χρήση του εμβολίου στα νόμιμα πλαίσια. Η Vibrac Hellas είναι απολύτως σύμφωνη με τις ελληνικές και ευρωπαϊκές διατάξεις και διασφαλίζει την αποκλειστική διακίνηση των προϊόντων της στα νόμιμα δίκτυα. Το εμβόλιο Canileish είναι συνταγογραφούμενο κτηνιατρικό φάρμακο και θα πρέπει να χορηγείται αποκλειστικά με κτηνιατρική συνταγή. Πράγματι, σύμφωνα με το Φ.Ο.Χ. του εμβολίου Canileish, θα πρέπει να εμβολιάζονται μόνο αρνητικοί σκύλοι στο παράσιτο Leishmania. Αυτό σημαίνει πως πριν από τον εμβολιασμό θα πρέπει να προηγηθεί ένας έλεγχος του σκύλου από κτηνίατρο, ώστε να διαπιστωθεί η κατάσταση της υγείας του (βλ. παρ. 4.5 του Φ.Ο.Χ.). Παρόλ αυτά, η επιστολή που έχετε λάβει από το Σύνδεσμο Κτηνιάτρων Μικρών Ζώων Αττικής και από τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο (Παράρτημα Βορείου Αιγαίου), δεν είναι σύμφωνη με το Φ.Ο.Χ. του εμβολίου και με την επίσημη γνώμη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ). Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων είναι ο μόνος αρμόδιος φορέας για την τροποποίηση του Φ.Ο.Χ. Για την έγκριση του εμβολίου Canileish από τον ΕΜΑ έχουν κατατεθεί όλες οι απαιτούμενες μελέτες ασφαλείας και η ασφάλεια του εμβολίου συνοψίζεται στο Φ.Ο.Χ. στις παραγράφους 4.5, 4.6 και 4.10». Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο τηλέφωνο της εταιρείας: ή στην ιστοσελίδα: EPAR_-Summary_for_the_public/veterinary/002232/ WC pdf. Προσοχή σε ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες από το internet Ο Φ.Σ.Α. διαθέτει δική του ιστοσελίδα, μέσω της οποίας ενημερώνει υπεύθυνα και έγκυρα τα μέλη του, όχι μόνο διασταυρώνοντας τις πληροφορίες, αλλά απαιτώντας έγγραφα από τους αρμόδιους φορείς και όχι λόγια. Δυστυχώς τον τελευταίο καιρό, διάφορες δημοφιλείς ή μη ιστοσελίδες αναρτούν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες που αφορούν την καθημερινότητα του φαρμακείου, απλώς και μόνο για να αποκτήσουν το κύρος της «πρωτιάς». Η βιασύνη όμως αυτή τις περισσότερες φορές οδηγεί σε παραπληροφόρηση. Φυσικά, όταν διαπιστώνεται το λάθος, είναι πλέον αργά για τους συναδέλφους που βασίστηκαν σε αυτές τις πληροφορίες. Ο Φ.Σ.Α. δεν φέρει καμία ευθύνη για όποια μέλη του ακολουθούν τις οδηγίες αυτές και δεν τις ελέγχουν από την επίσημη ιστοσελίδα του συλλόγου που είναι:

8 έχω μια συνταγή... Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Επικαιροποιημένος κατάλογος ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. Με την υπ αριθ. ΔΥΓ3 (α)/γπ/οικ.γυ152 (ΦΕΚ 542/Β / ) απόφαση κοινοποιήθηκε ο επικαιροποιημένος κατάλογος των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.), ο οποίος αντικαθιστά τον προηγούμενο σχετικό κατάλογο και τα συμπληρώματά του. Συνταγές με ιδιοσκευάσματα του εν λόγω καταλόγου δεν αποζημιώνονται από και εφεξής από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. με εξαίρεση τις περιπτώσεις συνταγών με: σκευάσματα που περιέχουν levocarnitine ή levocarnitine tartrate σε ασθενείς σε τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας υπό αιμοκάθαρση και παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών με τεκμηριωμένη ανεπάρκεια L-καρνιτίνης υποκατάστατα δακρύων σε ασθενείς με σύνδρομο Sjogren το σκεύασμα Nurofen Express επικαλυμμένα δισκία 256mg/tab και 512mg/tab, το οποίο χορηγείται ως αναλγητικό και αντιπυρετικό για τη συμπτωματική ανακούφιση άλγους ήπιας ως μέτριας έντασης (κεφαλαλγία, οδονταλγία, δυσμηνόρροια). Οδηγίες για τα φάρμακα που αφορούν σοβαρές ασθένειες (Φ.Υ.Κ.) Υπενθυμίζεται ότι στο ΦΕΚ 1003/ έχει δημοσιευτεί κατάλογος των φαρμάκων που αφορούν σοβαρές ασθένειες (βλ. και χορηγούνται αποκλειστικά από τα νοσοκομεία ή τα φαρμακεία του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Ωστόσο, λόγω προβλημάτων που δημιουργήθηκαν στα φαρμακεία των νοσοκομείων και του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., σε συνέχεια της υπουργικής απόφασης ΔΥΓ.3(α)/οικ (ΦΕΚ 1003/Β/ ), ενημερώνουμε ότι μέχρι να εξομαλυνθεί η κατάσταση και μέχρι νεωτέρας αυτά τα φάρμακα μπορούν να χορηγούνται από τα ιδιωτικά φαρμακεία σε περίπτωση ελλείψεων. Στις συγκεκριμένες συνταγές θα πρέπει να υπάρχει η ένδειξη «ΣΤΕΡΕΙΤΑΙ» από τα φαρμακεία του νοσοκομείου ή από το φαρμακείο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., ανάλογα με την ένδειξη που φέρουν τα φάρμακα στην 5η και 6η στήλη του 1ου παραρτήματος, ως εξής: Τα φάρμακα που στην 5η στήλη φέρουν την ένδειξη «Ν» σημαίνει ότι χορηγούνται αποκλειστικά από τα φαρμακεία των νοσοκομείων και η ένδειξη «ΣΤΕΡΕΙΤΑΙ» στη συνταγή χρειάζεται να υπάρχει από το φαρμακείο του νοσοκομείου. Τα φάρμακα που στην 6η στήλη έχουν την ένδειξη «ΝΑΙ» σημαίνει ότι χορηγούνται και από τα φαρμακεία του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και ως εκ τούτου η συνταγή πρέπει να έχει την ένδειξη «ΣΤΕΡΕΙΤΑΙ» μόνο από το φαρμακείο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Χειρόγραφες συνταγές με ιδιοσκευάσματα του παραρτήματος 1 που φέρουν την ένδειξη «ΣΤΕΡΕΙΤΑΙ» δεν απαιτούν θεώρηση προκειμένου να εκτελεστούν από τα ιδιωτικά φαρμακεία. Φάρμακα τα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται στην ανωτέρω υπουργική απόφαση και είχαν δεσμευθεί με αποφάσεις της διοίκησης του οργανισμού (Πίνακας 5, Ημερολόγιο Φ.Σ.Α.), ώστε να χορηγούνται από τα φαρμακεία του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. θα συνεχίσουν να χορηγούνται όπως μέχρι σήμερα. Οι συνταγές που θα εκτελεστούν από τα ιδιωτικά φαρμακεία με την παραπάνω διαδικασία θα εξοφληθούν κανονικά. Όσον αφορά το 2ο παράρτημα, τα φάρμακα αυτά χορηγούνται τόσο από τα νοσοκομεία όσο και από τα ιδιωτικά φαρμακεία χωρίς την ένδειξη «ΣΤΕΡΕΙΤΑΙ».

9 έχω μια συνταγή... Αρνητική λίστα φαρμάκων Υπενθυμίζεται ότι έχει εγκριθεί νέος κατάλογος φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων, των οποίων οι ενδείξεις δεν αποζημιώνονται από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (αρνητική λίστα) με έναρξη ισχύος από Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ανακοίνωσε ότι για διευκόλυνση των ασφαλισμένων, η αρνητική λίστα τέθηκε σε ισχύ από για τον οργανισμό. Τον κατάλογο θα τον βρείτε στην ιστοσελίδα του Φ.Σ.Α.: Ένταξη Οίκου Ναύτου Με το υπ. αριθ / έγγραφό του, ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. γνωστοποίησε ότι από ο Οίκος Ναύτου έχει ενταχθεί στον οργανισμό. Για τις παροχές υγείας στους ασφαλισμένους του Οίκου Ναύτου ισχύουν όσα προβλέπονται από τον ενιαίο κανονισμό παροχών (Ε.Κ.Π.Υ.) του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. (ΦΕΚ) και όσες τροποποιήσεις έχουν γίνει. Ειδικά για τη συνταγογράφηση και την προμήθεια φαρμάκων στους ασφαλισμένους του Οίκου Ναύτου ισχύουν τα παρακάτω: Από έπαυσε να ισχύει το συνταγολόγιο αναγραφής φαρμάκων του Οίκου Ναύτου και η συνταγογράφηση γίνεται μέσω του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ή με την έκδοση χειρόγραφης συνταγής τύπου ΙΚΑ. Μέχρι να ενταχθεί στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση ο Οίκος Ναύτου, θα γίνονται δεκτές και οι μηχανογραφημένες συνταγές του, οι οποίες θα εκτελούνται και θα καταχωρούνται ως χειρόγραφες. Οι γιατροί έχουν και πάλι, σε κάθε περίπτωση, την υποχρέωση αναγραφής της φαρμακευτικής αγωγής στο βιβλιάριο ασθενείας του ασφαλισμένου. Για τη χορήγηση των Φ.Υ.Κ. (φάρμακα υψηλού κόστους που αφορούν σοβαρές ασθένειες) από τον Οίκο Ναύτου ισχύει ό,τι για όλα τα ταμεία του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. (βλ. παραπάνω). Σχετικά με τους λογαριασμούς των φαρμακοποιών: Οι φαρμακοποιοί θα καταχωρούν τις εκτελεσμένες συνταγές ασφαλισμένων του Οίκου Ναύτου μαζί με εκείνες του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., σε συνεχόμενη αρίθμηση. Συνταγές που έχουν εκδοθεί με τη χρήση παλαιού τύπου συνταγολογίου το χρονικό διάστημα έως και θα εκτελεστούν τις πρώτες ημέρες του Απριλίου, καθώς και τρίμηνες επαναλαμβανόμενες συνταγές που εκδόθηκαν έως θα γίνονται δεκτές. Συνταγές που έχουν εκδοθεί σε παλαιού τύπου συνταγολόγια από την και μετά δεν θα γίνονται δεκτές.

10 έχω μια συνταγή... Χορήγηση φαρμάκων του άρθρου 4 του ν. 1729/1987 Οι κατά τόπους περιφέρειες της Αττικής ενημέρωσαν το Σύλλογο ότι γίνονται αρκετά λάθη από τους φαρμακοποιούς όσον αφορά τη χορήγηση των φαρμάκων του ν. 1729/1987. Ως εκ τούτου σας παραθέτουμε πίνακα με παραδείγματα για κάποια από αυτά τα φάρμακα. Fentanyl δραστική ουσία Morphine σκεύασμα Durogesic Fentadur Matrifen Actiq Abstral Instanyl Μορφίνη υδροχλωρική Μορφίνη μορφή tts (διαδερμικά έμπλαστρα) τροχίσκοι ημερήσια δόση 300μg/h/15ήμερο 6,4mg που αντιστοιχεί σε 4 τροχίσκους 1600μg δισκία 3200μg που αντιστοιχεί σε 32 δισκία των 100μg ρινικό εκνέφωμα σκόνη φύσιγγες των 15mg φύσιγγες των 10mg ή 15mg per os χορηγούμενη Pethidine Pethidine φύσιγγες Dextropropoxyphene Methylphenidate HCL Zideron Romidon Ritaline Concerta χορήγηση φαρμάκων του πίνακα Β και Γ φύσιγγες 75mg κάψουλες 65mg φύσιγγες 75mg Για το 50μg: δόση 400μg Για το 100μg: δόση 800μg Για το 200μg: δόση 1600μg 3 φύσιγγες 50mg 120mg σε ενδοφλέβια ή επισκληρίδιο αναλγησία 200mg 5 φύσιγγες των 50mg ή 3 φύσιγγες των 100mg 260mg ήτοι 3 amp. ημερησίως 260mg ήτοι 4 κάψουλες ημερησίως 260mg ήτοι 3 amp. ημερησίως ποσότητα ανά συνταγή (χωρίς απόφαση) Μέχρι 3 κουτιά των 100μg/h/15ήμερο 1 κουτί των 200μg συσκευασίας των 30 τροχίσκων/15ήμερο 1 κουτί των 100μg/ 15ήμερο Μόνο με απόφαση Μέχρι 3 φύσιγγες για θεραπεία 1 ημέρας Μέχρι 12 φύσιγγες των 10mg ή 8 φύσιγγες των 15mg για θεραπεία 1 ημέρας Μέχρι 5 φύσιγγες των 50mg ή 3 φύσιγγες των 100mg για θεραπεία 1 ημέρας Μέχρι 3 κουτιά/5ήμερο 1 κουτί/5ήμερο Μέχρι 3 κουτιά/5ήμερο δίγραμμη συνταγή χωρίς απόφαση, ανεξαρτήτου ποσότητας για θεραπεία 5 ημερών γραμμένη αποκλειστικά από παιδοψυχίατρους, νευρολόγους και ψυχιάτρους

11 έχω μια συνταγή... πώς χορηγούνται φάρμακα που περιέχουν κωδεϊνη 1 κουτί Lonarid-N δισκία 1 κουτί Lonarid-N υπόθετα 1 κουτί Lonalgal υπόθετα Με απλή συνταγή 1 φιαλίδιο Sival-B 2 κουτιά Lonarid-N δισκία 2 ή 3 κουτιά Lonarid-N υπόθετα 1 κουτί Lonalgal δισκία 2 κουτιά Lonalgal υπόθετα Συνταγή μονόγραμμη θεωρημένη από τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας 2 φιαλίδια σιρόπι Sival-B 3 κουτιά και άνω Lonarid-N δισκία 4 κουτιά και άνω Lonarid-N υπόθετα 2 κουτιά και άνω Lonalgal δισκία 3 κουτιά και άνω Lonalgal υπόθετα Συνταγή δίγραμμη θεωρημένη από τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας 3 φιαλίδια και άνω σιρόπι Sival-B

12 προσοχή! συνέβη στο φαρμακείο Διάρρηξη φαρμακείου Ο φαρμακοποιός-μέλος μας Παναγιώτης Αλησαφής, που διατηρεί φαρμακείο στην Αργυρούπολη, ενημέρωσε εγγράφως το Σύλλογο ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας τη Μ. Τρίτη, άγνωστοι διέρρηξαν το φαρμακείο του. Απόπειρα απάτης Ο φαρμακοποιός-μέλος μας Θεόδωρος Καραΐσκος, που διατηρεί φαρμακείο στα Α. Λιόσια, ενημέρωσε το Σύλλογο ότι στις , άγνωστος πιθανόν εξαρτημένος από ναρκωτικές ουσίες εισήλθε στο φαρμακείο και του ζήτησε να του γράψει συνταγή. Είχε ολόκληρο συνταγολόγιο μαζί του, σφραγισμένο με τα εξής στοιχεία γιατρού: ΡΟΚΚΟΣ ΠΡΟΚΟΠΗΣ (ΙΑΤΡΟΣ), ΑΓ. ΜΕΛΕΤΙΟΥ, ΤΗΛ: Ο φαρμακοποιός αρνήθηκε, ρώτησε τον άγνωστο που βρήκε το συνταγολόγιο και εκείνος απάντησε ότι του στοίχισε 20. Ο φαρμακοποιός προσπάθησε να κρατήσει το συνταγολόγιο, αλλά ο άγνωστος το πήρε και απομακρύνθηκε. Απόπειρα ληστείας Η φαρμακοποιός-μέλος μας Μαρία Κουγιανού, που διατηρεί φαρμακείο στη Νέα Πεντέλη, ενημέρωσε εγγράφως το Σύλλογο ότι στις , κατά το κλείσιμο του φαρμακείου της στις 23:00 (λόγω εφημερίας), έγινε απόπειρα ένοπλης ληστείας εναντίον της, όταν μπήκε στο αυτοκίνητό της. Ο κουκουλοφόρος δράστης προσπάθησε να ανοίξει την πόρτα του αυτοκινήτου, αλλά δεν τα κατάφερε διότι ήταν κλειδωμένη. Κατόπιν προσπάθησε να σπάσει το τζάμι με τη λαβή του όπλου του, αλλά το τζάμι δεν έσπασε. Όταν τη σημάδεψε με το όπλο για να ανοίξει το αυτοκίνητο, η φαρμακοποιός που είχε θέσει σε λειτουργία το αυτοκίνητό της κατάφερε και έφυγε, ενώ ο δράστης διέφυγε πεζός προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το περιστατικό δηλώθηκε στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Συνιστούμε στους συναδέλφους, που έχουν εφημερία ή διανυκτέρευση, να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν φεύγουν από το φαρμακείο (ειδικά στη λήξη της εφημερίας τους), διότι αποτελούν στόχο για τέτοιου είδους εγκληματικές ενέργειες. Απώλειες συνταγών και συνταγολογίου Το Κέντρο Υποδοχής & Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων ενημέρωσε εγγράφως το Σύλλογο ότι εκλάπησαν έξι (6) συνταγές του ν. 1729/87 που προορίζονταν για φάρμακα φιλοξενουμένων του Κέντρου. Οι συνταγές έχουν εκδοθεί από το Αιγινήτειο Νοσοκομείο και ήταν σφραγισμένες και υπογεγραμμένες από το γιατρό Αντώνη Κ. Ρόμπο, νευρολόγο - ψυχίατρο, αναπληρωτή καθηγητή Νευρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο γιατρός Δημήτρης Οικονόμου (ψυχίατρος) ενημέρωσε εγγράφως το Σύλλογο ότι εκλάπη δίγραμμο συνταγολόγιο από το γραφείο του στο υποκατάστημα Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Νέου Κόσμου. Η σφραγίδα του φέρει τα εξής στοιχεία: Δημήτρης Οικονόμου, ψυχίατρος, Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Ν. ΚΟΣΜΟΥ 957, τηλ.:

13 διακίνηση φαρμακευτικών προϊόντων ονομασία περιγραφή περιεκτικότητα παρτίδα- ημ/νία υπεύθυνος απόφαση αιτιολογία προϊόντος κωδικός λήξης Ε.Ο.Φ. Acarbose / δισκία 50mg/tab 100mg/tab Alendronate / Alfuzosin Alprazolam / Amisulpride / Substipharm Atorvastatin / Swan Pond Biofenac Brimonidine / Carvedilol / Cilazapril / Teva Cipralex Meltz Ciproxin Ciproxin με δεξτρόζη Clopidogrel / ESP Co-Amoxiclav Enalapril Maleate / Entact Meltz Famciclovir / Fedral Pharma δισκία 10mg/tab Pharma δισκία παρατεταμένης αποδέσμευσης 5mg/tab Pharma δισκία 0,25mg/tab Pharma δισκία κόνις για πόσιμο εναιώρημα οφθαλμικές σταγόνες διάλυμα or.disp.tabl. btx100 (bottle HDPE) διάλυμα για έγχυση κόνις για πόσιμο εναιώρημα δισκία or.disp.tabl. btx100 (bottle HDPE) 100mg/tab 400mg/tab 10mg/tab 20mg/tab 40mg/tab Substipharm Developpement, France Swan Pond Investments Ltd, UK 100mg/sachet Almirall Prodesfarma S.A. Barcelona, Spain 2mg/ml Pharma 3,125mg/tab Pharma 0,5mg/tab 1mg/tab 2,5mg/tab 5mg/tab 10mg/tab 20mg/tab Teva Pharm B.V. Utrect, The Netherlands H. Lundbeck A/S Denmark 750mg/tab Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ 200mg/100ml 400mg/200ml Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ 75mg/tab Esp Pharma Ltd, UK (125+31,25)mg/tab Pharma 2,5mg/tab 5mg/tab 10mg/tab 10mg/tab 20mg/tab 125mg/tab 250mg/tab 500mg/tab 4mg/tab 8mg/tab Pharma H. Lundbeck A/S Denmark Pharma Nycomed Hellas SA Fedral inj.sol. 2mg/1ml Nycomed Hellas SA Fexofenadine / Finasteride / Gabapentin / 120mg/tab 180mg/tab Pharma 5mg/tab Pharma καψάκια σκληρά 100mg/cap Pharma Ilomedin διάλυμα για έγχυση 0,05mg/0,5ml amp Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ Irbesartan / Miklich Lamotrigine / Levofloxacin / 75mg/tab 150mg/tab 300mg/tab Miklich Laboratorios Sl, Spain δισκία 200mg/tab Pharma 250mg/tab 500mg/tab Pharma Μετά από σχετική γνωμάτευση της Επιτροπής Τροποποιήσεων Μετά από σχετική γνωμάτευση της επιτροπής Τροποποιήσεων

14 Ο Ε.Ο.Φ. ενημερώνει ονομασία περιγραφή περιεκτικότητα παρτίδα- ημ/νία υπεύθυνος απόφαση αιτιολογία προϊόντος κωδικός λήξης Ε.Ο.Φ. Losartan HTC/ Alchemia Manidipine / δισκία 50mg+12,5mg/tab 100mg+25mg/tab 10mg/tab 20mg/tab Alchemia Ltd, UK Pharma Meliane επικαλυμμένα δισκία (0,075+0,020)mg/tab Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ Monace δισκία 10mg/tab 20mg/tab Pharmaswiss Ceska Republika S.R.O., Czech Republic Monace Plus δισκία 20mg +12,5/tab Pharmaswiss Ceska Republika S.R.O., Czech Republic Nasofan Aqueous Olanzapine / Krka Oxaliplatin / Medac Oxcarbazepine / Panoprazole / KRKA Ρινικό εκνέφωμα, εναιώρημα δισκία δισκία διασπειρόμενα στο στόμα κόνις για διάλυμα προς έγχυση γαστροανθεκτικά δισκία 50μg/dose Teva Pharma B.V. Utrecht, The Netherlands 5mg/tab 5mg/tab Perindopril / Teva δισκία 4mg/tab 8mg/tab KRKA D.D. Novo Mesto Slovenia 5mg/ml Medac Gesellschaft Fur Klinische Spezialpraparate Mbh, Germany 150mg/tab Pharma 20mg/tab KRKA D.D. Novo Mesto Slovenia Teva Pharma B.V. Utrecht The Netherlands Primovist ενέσιμο διάλυμα 0,25mmol/ml Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ Proviron Pulmicort Pmdi Quetiapine / Quinapril / Rawel SR δισκία btx20 (σε γυάλινο μπουκάλι) εναιώρημα για εισπνοή υπό πίεση δισκία παρατεταμένης αποδέσμευσης 25mg/tab Bayer Hellas AEBE 100mcg/dose 200mcg/dose Astra Zeneca AE 150mg/tab Pharma 5mg/tab 40mg/tab Reductil καψάκια σκληρά 10mg/cap 15mg/cap Roaccutan καψάκια μαλακά 10mg/cap 20mg/cap Sertraline / Aurobindo Simvastatin / Syscor Topiramate / Νειάδας Trasitensin Uritent Utiminx δισκία ελεγχόμενης αποδέσμευσης δισκία ζαχαρόπηκτα ελεγχόμενης αποδέσμευσης δισκία ελεγχόμενης αποδέσμευσης δισκία ελεγχόμενης αποδέσμευσης Pharma 1,5mg/tab Jacobsen Pharma A/S Sonderborg Denmark 50mg/tab 100mg/tab Abbott Laboratories (Ελλάς) ABEE Roche Hellas AE Aurobindo Pharma Ltd, UΚ 80mg/tab Pharma 30mg/tab 40mg/tab 25mg/tab 50mg/tab 100mg/tab 200mg/tab Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ Νειάδας Φαρμακευτική ΑΕ (160+20)mg/tab Novartis Hellas AEBE 500mg/tab Rottapharm Hellas AΕ Παραγωγής & Εμπορίας Φαρμάκων 500mg/tab Rottapharm Hellas AΕ Παραγωγής & Εμπορίας Φαρμάκων

15 διακίνηση φαρμακευτικών προϊόντων Ανάκληση αδειών φαρμακευτικών προϊόντων λόγω λήξης των αδειών ονομασία περιγραφή περιεκτικότητα παρτίδα- ημ/νία υπεύθυνος αιτιολογία προϊόντος κωδικός λήξης Calmin f.c.tabl. supp. 500mg/tab 500mg/sup Π.Ν.Γ. Γερολυμάτος ΑΕΒΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Candimyc cream 1% Viofar ΕΠΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Claro tabl. ps.or.sol. 15mg/tab 15mg/single dose ITF Hellas AE, διότι η άδεια του έληξε στις Dioflam chw.tabl. (600mg+400iu)/tab Αντώνιος Πολυχρόνης, διότι η άδεια του έληξε στις Ecelecort cut.sol. cream 0,1w/v 0,1% w/w Flavobion-C pd.or.sd. (0, )mg Farmanic Chemipharma SΑ Ιάτωρ ΑΕ, διότι η άδεια του έληξε στις, διότι η άδεια του έληξε στις Flitrion gel 0,05% w/w Ιάτωρ ΑΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Fluorouracil/DBL inj.sol. 250mg/10ml 500mg/20ml Frolicin f.c.tabl. pd.ora.sus. pd.ora.sus. ( )mg/tab (125+31,25)mg/5ml (250+62,5)mg/5ml Santa ΑΒΕΕ Μπαλάνος Ν., διότι η άδεια του έληξε στις ITF Hellas AE, διότι η άδεια του έληξε στις Glautelol ey.dro.sol. 1% Kleva ΕΠΕ, διότι η άδεια του έληξε στις 2% Ketoprofen / Italfarmaco ITF INTL Liamycin inj.sol. 100mg/2ml ITF Hellas AΕ, διότι η άδεια του έληξε στις caps. pd.ora.sus. 500mg/cap 500mg/5ml Coup AΒΕΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Lingopen caps. 500mg/cap Viofar ΕΠΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Lombocid cut.sol. 7,5% 10% Proel AΕ Κορώνης, διότι η άδεια του έληξε στις Maxivalet c.tabl. 10mg/tab Demo AΒΕΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Multiformil tabl. 100mg/tab Farmedia AE, διότι η άδεια του έληξε στις Neliacan tabl. 50mg/tab Φαρματέν ΑΒΕΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Noval ey.dro.sol. 0,5% 0,25% Osagel gel 2% w/w Farmanic Chemipharma SΑ Platosin cs.inj.sol. 10mg/20ml vial 25mg/50ml vial Demo AΒΕΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Chemipharm Σ.Γ. Ντετσάβες & ΣΙΑ ΕΕ Platosin c/s.sol.in. 50mg/100ml/vial Chemipharm Σ.Γ. Ντετσάβες & ΣΙΑ ΕΕ, διότι η άδεια του έληξε στις, διότι η άδεια του έληξε στις, διότι η άδεια του έληξε στις Salicyd cut.sol. 10% w/w Αντώνιος Πολυχρόνης, διότι η άδεια του έληξε στις Solimed cut.sol. 10% w/w Farmedia AE, διότι η άδεια του έληξε στις Svitalark tabl. 10mg/tab Leovan Μ. Λεών & ΣΙΑ, διότι η άδεια του έληξε στις Venatren lot.-med.shamp. 0,2% w/w - 0,05% w/v Φαρματέν ΕΠΕ, διότι η άδεια του έληξε στις Zyrantol syr. 30mg/5ml Leovan Μ. Λεών & ΣΙΑ, διότι η άδεια του έληξε στις

16 επιστημονικά ενδιαφέροντα Αθρόα η συμμετοχή φαρμακοποιών στο Hellas PHARM 2012 Ξεπέρασε κάθε προσδοκία η συμμετοχή των φαρμακοποιών στο Hellas PHARM 2012 σε ό,τι αφορά τη μαζικότητα και τον παλμό στις εργασίες του συνεδρίου, το οποίο διοργάνωσαν οι Φ.Σ. Πειραιά και Αττικής στις 31 Μαρτίου και 1 Απριλίου 2012, στο Helexpo Palace. Προβληματισμένοι από την κρίση που μαστίζει την ελληνική οικονομία, «κρίκοι» της οποίας είναι και οι φαρμακοποιοί, δήλωσαν «παρών» σε όσα διεκδικεί ο κλάδος τους. Βρέθηκαν εκεί για να συζητήσουν με τους εκπροσώπους τους αλλά και τους πολιτικούς που τίμησαν το συνέδριο, για τις οφειλές των ασφαλιστικών ταμείων, την πίστωση στα ασφαλιστικά ταμεία, τη συνταγογράφηση με τη δραστική ουσία, τις ελλείψεις των φαρμάκων και φυσικά όλα όσα το Μνημόνιο 2 προβλέπει για την κοινωνική πρόνοια. Συγκεκριμένα, στη συζήτηση για το Μνημόνιο και την κοινωνική πρόνοια, ο πρόεδρος του Φ.Σ. Αττικής Κωνσταντίνος Λουράντος επισήμανε ότι: «Με το πρόσχημα της οικονομικής κρίσης, οι κοινωνικοί θεσμοί αλώνονται υπέρ οικονομικών συμφερόντων που σπεύδουν να καλύψουν τα κενά που ανοίγει η απουσία κοινωνικής πολιτικής. Τι συμβαίνει όμως σήμερα στο φάρμακο; Προηγήθηκε ο νόμος για την ελαστικοποίηση των περιορισμών για δημιουργία φαρμακείων. Ακολούθησε η οικονομική εξαθλίωσή μας, όχι απλά λόγω της μείωσης των εσόδων μας αλλά κυρίως μέσω της επαχθούς υπερχρέωσής μας από τα ασφαλιστικά ταμεία. Παράλληλα, ενεργοποιείται το θέμα του διευρυμένου ωραρίου με τρόπο που δεν μπορεί να αντέξει το μικρό ελληνικό φαρμακείο. Την ίδια στιγμή εμφανίζονται οι διατάξεις περί γενοσήμων και η απόβαση στην Ελλάδα των πολυεθνικών τους. Οι άλλες πολυεθνικές απειλούν με αποχώρηση και πιέζουν με ελλείψεις φαρμάκων. Η συμμετοχή των ασφαλισμένων αυξάνεται, ενώ τα λεγόμενα ακριβά φάρμακα εξαφανίζονται. Τι άλλο χρειάζεται ένας παρατηρητής για να καταλάβει ότι εδώ παίζεται ένα χοντρό παιχνίδι, σε βάρος του κοινωνικού δικαιώματος του Έλληνα ασφαλισμένου στη φαρμακευτική περίθαλψη;». Στη συζήτηση για το Μνημόνιο και την κοινωνική πρόνοια συμμετείχαν ακόμα η βουλευτής του Κ.Κ.Ε. και δημοσιογράφος κ. Λιάνα Κανέλλη, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. κ. Θεόδωρος Δρίτσας και ο δημοσιογράφος κ. Τέρενς Κουίκ. Κατανοώντας τις θέσεις των φαρμακοποιών, επισήμαναν τον κίνδυνο από όλα όσα προβλέπονται στο Μνημόνιο 2, τα οποία μπορεί να μην επηρεάζουν τους φαρμακοποιούς άμεσα αλλά μέσω της αλυσίδας της κοινωνικής πρόνοιας. Επίσης, ο πρόεδρος της Ένωσης Υπεράσπισης της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝ.ΥΠ.Ε.Κ.Κ.) και καθηγητής Αλέξης Μητρόπουλος απάντησε στις απορίες των συνέδρων σχετικά με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης τα επόμενα χρόνια, ενώ αναφέρθηκε εκτενώς και στις συνέπειες του νόμου 4042 σε βάρος των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των πολιτών. Μιλώντας για το θέμα των οφειλών των ασφαλιστικών ταμείων προς τους φαρμακοποιούς, ο πρόεδρος του Φ.Σ. Πειραιά Κώστας Κούβαρης τόνισε: «Αν δεν εξασφαλιστεί η ομαλή πληρωμή των φαρμακευτικών δαπανών από τα ασφαλιστικά ταμεία, θα καταρρεύσει όλη η φαρμακευτική περίθαλψη στη χώρα μας. Τα χρήματα που δεν πληρώνουν τα ταμεία, είναι χρήματα των ασφαλισμένων που τα έχουν καταβάλει για την περίθαλψή τους. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να τους την αρνείται. Οι φαρμακοποιοί είναι μόνον ένας κρίκος ανάμεσα στα ταμεία και τους ασφαλισμένους. Κάλυψαν με ανθρωπιά και ανιδιοτέλεια, όσο μπορούσαν, το ασφαλιστικό κράτος, δανείζοντας το κράτος άτοκα, ενώ αυτοί είναι ήδη υπερχρεωμένοι με υψηλούς τόκους. Από εδώ και πέρα, αντοχές δεν υπάρχουν». Επίσης, για πρώτη φορά φέτος, οι πρόεδροι των διοργανωτών φαρμακευτικών συλλόγων κ.κ. Κ. Λουράντος και Κ. Κούβαρης, απάντησαν διαδικτυακά σε

17 επιστημονικά ενδιαφέροντα Άποψη της συνεδριακής αίθουσας 2. Στο βήμα ο πρόεδρος του Φ.Σ.Α. Κ. Λουράντος 3. Από αριστερά διακρίνονται οι: Aλέξης Μητρόπουλος, Λιάνα Κανέλλη, Κώστας Κούβαρης, Κωνσταντίνος Λουράντος, Τέρενς Κουίκ και Θεόδωρος Δρίτσας 4. Οι πρόεδροι των διοργανωτών φαρμακευτικών συλλόγων, Κ. Λουράντος και Κ. Κούβαρης ερωτήματα πολιτών, εγκαινιάζοντας μια νέα μορφή επικοινωνίας μαζί τους. Απευθυνόμενοι προς το κοινό που επικοινώνησε μαζί τους, οι δύο πρόεδροι επισήμαναν ότι: «Οι φαρμακοποιοί είμαστε εσείς, είμαστε ένα κομμάτι των εργαζομένων αυτής της πολύπαθης χώρας. Το θέμα της δίκαιης και ανθρώπινης φαρμακευτικής περίθαλψης που απασχολεί όλους, εμάς μας απασχολεί και ως επιστήμονες υγείας που έχουμε ορκιστεί να την υπηρετούμε». Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι παρά την κρίση που παρατηρείται στο χώρο των εκθέσεων τα τελευταία 2 χρόνια, στο Hellas PHARM συμμετείχαν περισσότερες από 80 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του φαρμάκου, του καλλυντικού και των υπηρεσιών φαρμακείου. Μεγάλοι χορηγοί: ΟΣΦΕ, ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.Α.Π.Ε., ΠΕΙ.ΦΑ.ΣΥΝ., ΠΑΝ.ΣΥ.ΦΑ. Χορηγοί επικοινωνίας: City Press, Free Sunday, pharmacorner.gr

18 κοινωνική δράση Κίνηση Αγάπης Φαρμακοποιών Εκδήλωση για το «Χαμόγελο του παιδιού» Ο Ηλίας Κατσόγιαννης και η Αλεξάνδρα Αντωνοπούλου Σας παραθέτουμε την ανακοίνωση που εξέδωσε η Κίνηση αγάπης Φαρμακοποιών σχετικά με την εκδήλωση που οργάνωσε, σε συνεργασία με το συγκρότημα 3W.GR, για το Χαμόγελο του παιδιού, η οποία στέφθηκε με επιτυχία. «Στις 2 Απριλίου 2012 στο Nueva Trova πραγματοποιήθηκε η μεγάλη φιλανθρωπική συναυλία που διοργάνωσε η Κίνηση Αγάπης Φαρμακοποιών και το συγκρότημα 3W.GR. Σκοπός της συναυλίας ήταν η συλλογή χρημάτων, παιχνιδιών και φαρμάκων για το Χαμόγελο του Παιδιού. Στο κάλεσμα των διοργανωτών απάντησαν θετικά πολλές μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες αλλά και πλήθος απλών φαρμακοποιών που γέμισαν το μαγαζί και χάρισαν ένα μεγάλο χαμόγελο στα παιδιά με τις προσφορές τους. Ειδικά σε μια τόσο δύσκολη χρονική συγκυρία η τελική αποτίμηση όσων καταφέραμε να μαζέψουμε είναι απλά εντυπωσιακή. Θα θέλαμε ολόψυχα να ευχαριστήσουμε το Φαρμακευτικό Σύλλογο Αττικής, τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο αλλά και όλους τους θεσμικούς φορείς του κλάδου που μας υποστήριξαν, τις εταιρείες Olvos, Korres, Vichy, La Roche Posay, Avène, Lavipharm, Target, Life Extension, Europharmacy, Frezyderm, Ecofarm, Kallio για τις απλόχερες χορηγίες και όλους τους φαρμακοποιούς που ενεργά και με απόλυτο πείσμα στους καιρούς απέδειξαν ότι το να είσαι ζωντανός είναι κάτι περισσότερο από το απλά να αναπνέεις... Αν το μόνο που χρειαζόταν γι αυτό το ξέσπασμα ανθρωπιάς από όλες τις πλευρές ήταν απλά ένα κάλεσμα και μια πρωτοβουλία από μέρους μας, να είστε σίγουροι ότι εμείς θα συνεχίσουμε να διοργανώνουμε τακτικά τέτοιες εκδηλώσεις που μας βγάζουν από το «καβούκι» μας και μας δίνουν την ευκαιρία να συνδυάζουμε την ψυχαγωγία και την προσφορά. Το συνολικό ποσό που συγκεντρώσαμε ξεπέρασε τις ! Θερμές ευχαριστίες σε όλους τους χορηγούς αλλά και τους φαρμακοποιούς. Μαζί μπορούμε περισσότερα και καλύτερα». Αλεξάνδρα Αντωνοπούλου (Κίνηση Αγάπης Φαρμακοποιών) Ηλίας Κατσόγιαννης (3W.GR)

19 κοινωνική δράση Γιατροί χωρίς Σύνορα Επιδημίες. Σαρώνουν εκατομμύρια ζωές Επιδημίες. Από τη στιγμή που θα εμφανιστούν τα πρώτα κρούσματα, ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Μπορεί να εξαπλωθούν μέσα σε λίγες ημέρες και χιλιάδες ανθρώπινες ζωές να χαθούν. Η ελονοσία σκοτώνει ένα παιδί κάθε 30 δευτερόλεπτα, η ιλαρά αφανίζει περίπου 1 εκατομμύριο παιδιά το χρόνο, το HIV πλήττει 34 εκατομμύρια ανθρώπους και χαρακτηρίζεται πανδημία. Ακόμη και στην Ελλάδα η οικονομική κρίση αλλάζει τα δεδομένα της δημόσιας υγείας. Τα κρούσματα με HIV αυξήθηκαν το 2011, η ελονοσία επανεμφανίστηκε μετά από χρόνια σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας και η πρόσβαση στα εμβόλια ενδέχεται να περιοριστεί. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποιούν διεθνώς μαζικές εκστρατείες εμβολιασμού για την πρόληψη μεταδοτικών ασθενειών, αντιμετωπίζουν τις επιδημίες και περιθάλπουν αυτούς που έχουν πληγεί. Ο αγώνας που δίνουν οι ομάδες της οργάνωσης είναι απέναντι στο χρόνο με στόχο να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ζωές. Η ιλαρά πλήττει τα παιδιά Το πρώτο σύμπτωμα είναι ο υψηλός πυρετός. Αν δεν υπάρξει αντιμετώπιση, το εξάνθημα μεταδίδεται από το δέρμα στο έντερο, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο και μπορεί να προκαλέσει διάρροια, πνευμονία και εγκεφαλίτιδα. Καθώς ο οργανισμός του παιδιού προσπαθεί να αντιμετωπίσει αυτές τις επιπλοκές, εξασθενεί, φτάνει στην απόλυτη εξάντληση και σε κάποιες περιπτώσεις στο θάνατο. Η ιλαρά σκοτώνει περίπου 20 παιδιά κάθε ώρα, αποτελώντας μια βασική αιτία παιδικών θανάτων. Παρόλο που είναι εύκολο να προληφθεί με ένα αποτελεσματικό, ασφαλές και φθηνό εμβόλιο, η φτώχεια και ο πόλεμος συχνά εμποδίζουν τον απαραίτητο σωτήριο μαζικό εμβολιασμό. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα απαντούν σε αυτή την πρόκληση κάνοντας μαζικές εκστρατείες εμβολιασμού. Το 2010 εμβολίασαν ανθρώπους κατά της ιλαράς και περιέθαλψαν ασθενείς. Ελονοσία είναι σαν τη γρίπη... αλλά συχνά θανατηφόρα Ακόμη και αν δεν σε σκοτώσει, η ελονοσία μπορεί να είναι φρικτή. Μέσα σε λίγες ημέρες μπορεί να μετατρέψει

20 κοινωνική δράση έναν υγιή άνθρωπο σε ένα ανθρώπινο ερείπιο, ριγμένο πάνω σε ένα ιδρωμένο στρώμα. Κι όταν χτυπά ξανά και ξανά, οι άνθρωποι εξαντλούνται και μαραζώνουν. Σήμερα στην Αφρική, η ελονοσία σκοτώνει ένα παιδί κάθε 30 δευτερόλεπτα και αφανίζει πάνω από 1500 παιδιά κάθε μέρα. Μεταδίδεται με το τσίμπημα του μολυσμένου κουνουπιού και προκαλεί υψηλό πυρετό, έντονο πονοκέφαλο και πόνο στις αρθρώσεις. Χωρίς θεραπεία ο ασθενής μπορεί να πέσει σε κώμα και να πεθάνει. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα χορηγούμε συνδυαστική θεραπεία με βάση την αρτεμισίνη. Είναι αποτελεσματική, με χαμηλή τοξικότητα και λίγες παρενέργειες. Το κόστος είναι μόλις 0,76 ανά ασθενή. Αυτή τη θεραπεία, που αυτή τη στιγμή είναι η μόνη διαθέσιμη για την καταπολέμηση της νόσου, χορήγησαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα σε ασθενείς με ελονοσία. Στην Ελλάδα, ενώ η νόσος είχε εξαλειφθεί από το 1974, επανεμφανίστηκε το περυσινό καλοκαίρι σε κατοίκους του Δήμου Ευρώτα Λακωνίας και σε άλλες τέσσερις γεωγραφικές περιοχές της χώρας, όπου εντοπίστηκαν σποραδικά περιστατικά χωρίς αναφερόμενο ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές χώρες. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, διαθέτοντας την απαραίτητη εμπειρία και τεχνογνωσία, υποστηρίζουν το ελληνικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ) για την αντιμετώπισή της. Βασικός στόχος είναι η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου εθνικού προγράμματος ετοιμότητας και αντιμετώπισης της νόσου. HIV/AIDS και φυματίωση: ένας θανάσιμος συνδυασμός Σήμερα άνθρωποι ζουν με τον ιό HIV, ο οποίος έχει ξεφύγει από τα όρια της επιδημίας και χαρακτηρίζεται πανδημία λόγω της γεωγραφικής του εξάπλωσης. Οι από αυτούς σχεδόν όσο ολόκληρος ο πληθυσμός της Ελλάδας χρειάζονται επειγόντως θεραπεία για να κρατηθούν στη ζωή. Οι άνθρωποι αυτοί είναι εξαιρετικά ευάλωτοι σε λοιμώξεις με πιο κοινή τη φυματίωση, η οποία αποτελεί και την πιο συχνή αιτία θανάτου ασθενών με HIV/AIDS. Η φυματίωση, η οποία πλήττει ανθρώπους κάθε χρόνο, είναι πολύ δύσκολο να διαγνωσθεί στους ασθενείς με HIV αλλά και όταν διαγνωσθεί, είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα και οι δύο ασθένειες. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα το 2010 περιθάλψαμε ασθενείς με HIV και ασθενείς με φυματίωση. «Η πρώτη εικόνα που έχω από το νοσοκομείο είναι παιδιά που συνοδεύονται από τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους. Μια ολόκληρη γενιά έχει χαθεί. Για να μη χαθεί και άλλη γενιά θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε σε αυτούς τους ανθρώπους κατάλληλα φάρμακα και ελπίδα για ζωή», Κωνσταντίνος Βασιλόπουλος, γιατρός σε πρόγραμμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Ζάμπια. Οι επιδημίες θα συνεχίσουν να χτυπούν την πόρτα του πλανήτη και ο εμβολιασμός αποτελεί μια βασική πρόληψη. Το απαραίτητο εμβόλιο ή η σωτήρια θεραπεία συχνά στοιχίζει λιγότερο από 1. Μόνο με τη δική σας υποστήριξη μπορούμε να εμβολιάζουμε, να περιθάλπουμε, να θεραπεύουμε. Μόνο με τη δική σας υποστήριξη μπορούμε να σώζουμε ανθρώπους που δεν έχουν άλλη ελπίδα. Βοηθήστε μας. Σας ευχαριστούμε, Γιατροί Χωρίς Σύνορα ,