Σημασιολογική Ανάλυση Κειμένων Πληροφορικής Βασισμένη σε Γνωστικό Μοντέλο Κατανόησης Κειμένου με Χρήση Εννοιολογικής Χαρτογράφησης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Σημασιολογική Ανάλυση Κειμένων Πληροφορικής Βασισμένη σε Γνωστικό Μοντέλο Κατανόησης Κειμένου με Χρήση Εννοιολογικής Χαρτογράφησης"

Transcript

1 Σημασιολογική Ανάλυση Κειμένων Πληροφορικής Βασισμένη σε Γνωστικό Μοντέλο Κατανόησης Κειμένου με Χρήση Εννοιολογικής Χαρτογράφησης Π. Μπλίτσας 1, Μ. Γρηγοριάδου 2, Ι. Σπανός 2 1 Π.Μ.Σ. Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών pblitsas@di.uoa.gr 2 Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών {gregor, grad0927}@di.uoa.gr Περίληψη Η παρούσα εργασία έχει ως βασικό στόχο τη σημασιολογική ανάλυση κειμένων Πληροφορικής και την αναπαράσταση γνώσης του περιεχομένου αυτών των κειμένων, η οποία είναι βασισμένη σε μοντέλο κατανόησης κειμένου, με τη χρήση εννοιολογικής χαρτογράφησης. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, η ανάγνωση υποστηρίζει την οικοδόμηση της μικροδομής και μακροδομής του γνωστικού περιεχομένου. Ως μικροδομή θεωρείται η σχεσιακή δομή που περιγράφει τις στατικές σχέσεις μεταξύ των οντοτήτων που συμμετέχουν στην περιγραφή του αντικειμένου, καθώς και η μετασχηματιστική δομή, η οποία περιγράφει τα γεγονότα που προκαλούν τη μεταβολή της σχεσιακής δομής στο χρόνο. Ως μακροδομή θεωρείται η οικοδόμηση της μικροδομής καθώς και της τελεολογικής δομής, η οποία περιγράφει τους σκοπούς που επιτελούνται από τις λειτουργίες/μονάδες της μικροδομής. Η διάκριση των σημασιολογικών σχέσεων που συμμετέχουν στις δομές αυτές όπως ταξινομικές, μερωνυμικές, αιτιακές, χρονικές και σχέσεις σκοπού/υποσκοπού, καθώς και η αξιοποίηση των εννοιολογικών χαρτών ως εκπαιδευτικό εργαλείο αποτελούν επιπλέον στόχους της εργασίας. Λέξεις κλειδιά: μακροδομή, μοντέλο κατανόησης κειμένου, μικροδομή, οντολογία, σημασιολογικές σχέσεις. Abstract The basic objective of this work is the semantic analysis of texts of Informatics subject and the knowledge representation of these texts, based on a text comprehension model, by using concept mapping. According to this model, reading supports constructing microstructure and macrostructure of the knowledge content. Microstructure is considered as the relational structure, which describes the static relations among the entities involved in the content, as well as the transformational structure, which describes the events that cause the change of the relational structure over the time. Macrostructure is considered as the construction of the microstructure and of the teleological structure, which describes the goals of the functions performed by the microstructure. The distinction of the semantic relations that participate within those structures, as taxonomic, meronymic, temporal and causal relations, and those of goals/subgoals, as well as the exploitation of the concept maps as an educational tool are also some targets of this work. Keywords: macrostructure, microstructure, ontology, semantic relations, text comprehension model. 1. Εισαγωγή Με τον όρο Σημασιολογική Ανάλυση εννοούμε τη μετατροπή των προτάσεων ενός κειμένου σε εσωτερικές δομές αναπαράστασης, χρησιμοποιώντας τη σημασία των λέξεων και εννοιών που εμφανίζονται σε αυτό (Croft & Alan Cruse, 2004). Η σημασιολογική ανάλυση μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη δημιουργία αναπαραστάσεων υπό τη μορφή σημασιολογικών δικτύων. Ένα σημασιολογικό δίκτυο αποτελείται από κόμβους και δεσμούς ανάμεσά τους. Οι κόμβοι δηλώνουν κλάσεις αντικειμένων, αντικείμενα, έννοιες, τιμές ιδιοτήτων κ.λπ. και οι δεσμοί δηλώνουν τις σχέσεις μεταξύ αυτών των αντικειμένων. Ένα σημασιολογικό δίκτυο στην πραγματικότητα απεικονίζει μια οντολογία οντοτήτων (Gruber, 1993), η οποία στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης είναι ουσιαστικά ένα λεξιλόγιο περιγραφής και αναπαράστασης εννοιών κάποιου συγκεκριμένου γνωστικού τομέα. Για να οριστούν οι λέξεις που αποτελούν το «λεξιλόγιο» μιας οντολογίας πρέπει να προηγηθεί μία αναλυτική εξέταση των οντοτήτων που ανήκουν στο γνωστικό πεδίο καθώς και των σχέσεων μεταξύ

2 τους. Έτσι, το λεξιλόγιο αναπαράστασης παρέχει ένα σύνολο όρων μέσω των οποίων περιγράφονται γεγονότα (facts) για το γνωστικό τομέα, ενώ το σώμα γνώσης που αναπαρίσταται από το λεξιλόγιο αυτό, αποτελεί μία συλλογή γεγονότων του γνωστικού τομέα. Στην παρούσα εργασία για την αναπαράσταση των σημασιολογικών δικτύων που περιγράφουν το εννοιολογικό περιεχόμενο των κειμένων Πληροφορικής που αναλύθηκαν, χρησιμοποιήθηκε ως βασικό εργαλείο αναπαράστασης γνώσης η Εννοιολογική Χαρτογράφηση (concept mapping). Η εννοιολογική χαρτογράφηση έχει ως στόχο τη δημιουργία εννοιολογικών χαρτών, οι οποίοι αποτελούν διαγράμματα αναπαράστασης σχέσεων μεταξύ εννοιών. Τα βασικά συστατικά στοιχεία ενός εννοιολογικού χάρτη είναι ο Κόμβος, ο οποίος αναπαριστά μια έννοια και οι Σχέσεις μεταξύ των κόμβων, οι οποίες αναπαρίστανται με συνδέσεις μεταξύ τους και έχουν συνήθως κάποια ρηματική περιγραφή. Ως έννοια ορίζεται κάθε αντιληπτή κανονικότητα σε γεγονότα (facts) ή αντικείμενα (objects), ή κάποια καταγραφή γεγονότων ή απλώς κάποια αντικείμενα του φυσικού κόσμου (Novak & Gowin, 1984). Οι έννοιες αποτελούν κόμβους του εννοιολογικού χάρτη και χαρακτηρίζονται μέσω μίας μοναδικής λεκτικής περιγραφής, η οποία πρέπει να ακολουθείται με συνέπεια κατά τη σχεδίαση του χάρτη. Οι σχέσεις με τη σειρά τους αποτελούν προτάσεις που αφορούν κάποιες έννοιες της οντολογίας που περιγράφει ο χάρτης και συνδέουν δύο κόμβους-έννοιες του χάρτη. Περιγράφονται πάντα με τη χρήση κάποιων λέξεων, οι οποίες δηλώνουν το είδος της εξάρτησης των δύο εννοιών. O εννοιολογικός χάρτης αναπτύσσεται με σκοπό να μπορεί να απαντάει σε μία ερώτηση εστίασης (focus question) καθώς και σε επιμέρους ερωτήσεις που την αναλύουν. Η πρώτη χρήση εννοιολογικών χαρτών έγινε από τον Novak (Novak & Gowin, 1984; Novak & Musonda, 1991) κατά τη διάρκεια πειραμάτων σχετικών με την εννοιολογική αλλαγή (conceptual change) κατά την κατανόηση επιστημονικών θεωριών σε παιδιά. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τους εννοιολογικούς χάρτες ως εργαλεία αναπαράστασης της γνώσης των παιδιών. Ως βασικό εργαλείο εννοιολογικής χαρτογράφησης χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό CMapTools ( στιγμιότυπο του οποίου φαίνεται στο Σχήμα 1. Σχήμα 1: Στιγμιότυπο Εργαλείου CMapTools Κατασκευής Εννοιολογικών Χαρτών Στην Ενότητα 2 περιγράφεται το γνωστικό μοντέλο κατανόησης κειμένου σύμφωνα με το οποίο προτείνεται η σημασιολογική ανάλυση του σημασιολογικού περιεχομένου των κειμένων Πληροφορικής που αναλύθηκαν και περιγράφουν τη δομή και λειτουργία ενός Υπολογιστικού Συστήματος. Στην Ενότητα 3 περιγράφεται η σημασιολογική ανάλυση των εννοιών που περιγράφονται στα κείμενα Πληροφορικής και αφορούν την Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, ενώ παρουσιάζονται οι σημασιολογικές σχέσεις που χρησιμοποιήθηκαν, καθώς και παραδείγματα εννοιολογικών χαρτών που αναπαριστούν τη γνώση του ειδικού. Τέλος στην Ενότητα 4 συζητείται η αξιοποίηση της προτεινόμενης προσέγγισης ως διδακτικού και μαθησιακού εργαλείου στον τομέα της Πληροφορικής, και ειδικότερα η χρήση τέτοιων χαρτών σε δραστηριότητες.

3 2. Γνωστικό Μοντέλο Κατανόησης Κειμένου Η κατανόηση κειμένου αποτελεί βασικό ερευνητικό κλάδο της Γνωσιακής Επιστήμης με βασικό σκοπό τη μελέτη της οικοδόμησης γνώσης κατά την ανάγνωση, μοντέλων κατανόησης κειμένου και δημιουργίας συστημάτων για την προσομοίωση αυτών των μοντέλων. Τρεις από τις πιο γνωστές θεωρίες σχετικά με τις ανθρώπινες διαδικασίες κατανόησης κειμένου είναι το μοντέλο κατασκευής ολοκλήρωσης (Construction Integration Model) (Kintsch, 1998), η θεωρία της Λανθάνουσας Σημασιολογικής Ανάλυσης (Latent Semantic Analysis) (Landauer & Dumais, 1997), οι Αλγόριθμοι Κατηγορήματος (Predication Algorithms) (Kintsch, 2001), και το μοντέλο κατανόησης κειμένου (Baudet & Denhière, 1992), το οποίο και χρησιμοποιείται στην παρούσα εργασία. Σύμφωνα με το μοντέλο των Baudet & Denhière, το άτομο που διαβάζει ένα κείμενο κατασκευάζει σταδιακά τη μικροδομή του κειμένου αυτού, καθώς και την μακροδομή του. Η μικροδομή είναι μία ιεραρχική δομή από καταστάσεις, γεγονότα και πράξεις που αφορούν τα άτομα που συμμετέχουν και περιγράφονται στο κείμενο και περιέχει αιτιακές και χρονικές σχέσεις μεταξύ των γεγονότων ή των πράξεων της. Πιο αναλυτικά, με τον όρο άτομο αναφερόμαστε σε κάθε οντότητα που παίζει κάποιο ρόλο στην κατανόηση. Ο όρος κατάσταση είναι στατικός και αναφέρεται σε μη μεταβολή των τιμών των ιδιοτήτων των οντοτήτων που εμφανίζονται στο κείμενο σε συνάρτηση με το χρόνο. Γενικότερα, αναφέρεται σε μία σταθερή κατάσταση, η οποία δεν υφίσταται αλλαγή κατά την πάροδο ενός χρονικού διαστήματος. Ο όρος γεγονός περιγράφει μια δράση που προκαλεί αλλαγές αλλά δεν προέρχεται από τον άνθρωπο. Το γεγονός μπορεί να είναι τυχαίο ή να προκαλείται από μη ανθρώπινη ενέργεια π.χ. από κάποια μηχανή. Η πράξη είναι μια δράση που προκαλεί αλλαγές αλλά προέρχεται από τον άνθρωπο. Ο αναγνώστης, κατά την ανάγνωση του κειμένου, προσπαθεί να οργανώσει και να καθορίσει τη σημασία αυτών που διαβάζει. Οφείλει να κατασκευάσει μια αναπαράσταση της «φυσικής ροής των πραγμάτων», όπου το κάθε καινούργιο γεγονός εξηγείται αιτιακά από τις συνθήκες των γεγονότων που ήδη έχουν συμβεί. Οι οντότητες του ατόμου, της κατάστασης, του γεγονότος και της πράξης συνδυάζονται σε περίπλοκες δομημένες ιεραρχικές δομές και δημιουργούν δύο ειδών αναπαραστάσεις: Τη Mικροδομή, η οποία περιλαμβάνει την περιγραφή των μονάδων του συστήματος με βάση τη χρονική και αιτιακή σχέση που τις συνδέει, και την περιγραφή της ακολουθίας των γεγονότων που εκτελούνται σ'αυτές τις μονάδες σε σχέση με την αιτία που τα προκαλεί καθώς και τις αλλαγές που προκαλούνται στην κατάσταση της μονάδας και του συστήματος. Τη Mακροδομή, η οποία περιλαμβάνει την τελεολογική ιεραρχική δομή των σκοπών και των υποσκοπών των διαφόρων λειτουργιών του συστήματος καθώς και την μικροδομή. Ένα τεχνικό σύστημα που διαθέτει ένα σύνολο αλληλοσχετιζόμενων μονάδων που ορίζονται από ιεραρχικές σχέσεις τύπου μέρους - όλου και μπορούν να οργανωθούν σε ένα δέντρο σκοπούυποσκοπών ονομάζεται λειτουργικό σύστημα. Η δημιουργία ενός κειμένου το οποίο να επιτρέπει μια ακριβή περιγραφή του τεχνικού συστήματος και να διευκολύνει τον αναγνώστη στην κατασκευή της μακροδομής του ονομάζεται ανάλυση του τεχνικού αντικειμένου (τεχνικό κείμενο) σε λειτουργικό σύστημα. Η ανάλυση του τεχνικού κείμενο σε λειτουργικό σύστημα θα πρέπει να παρέχει περιγραφές οι οποίες να περιλαμβάνουν τη σχεσιακή, τη μετασχηματιστική και την τελεολογική δομή. H Σχεσιακή Δομή περιέχει απλές ή σύνθετες στατικές καταστάσεις στις οποίες βρίσκονται τα άτομα που περιγράφει το κείμενο, οργανωμένες σε μία δενδρική ιεραρχική δομή. Η ιεραρχία αυτή καθορίζεται από στατικές ταξινομικές και μερωνυμικές σχέσεις καθώς και από σχέσεις ιδιοτήτων μεταξύ αυτών. Στη Μετασχηματιστική Δομή το σύστημα αναπαριστά μία αλληλουχία γεγονότων, τα οποία μεταβάλλουν τις καταστάσεις του συστήματος. Μεταξύ των γεγονότων εμφανίζονται σχέσεις αιτιακές/χρονικές ή χρονικές. Αιτιακές είναι οι σχέσεις που εκφράζουν την αιτιακή σχέση μεταξύ των γεγονότων, όταν δηλαδή ένα γεγονός προκαλεί κάποιο άλλο. Οι σχέσεις αυτές είναι εξ ορισμού και χρονικές αφού το αίτιο προηγείται πάντα του αποτελέσματος. Χρονικές σχέσεις είναι οι σχέσεις που εκφράζουν την χρονική διαδοχή γεγονότων που δεν είναι απαραίτητα και αιτιακή. Αυτό σημαίνει ότι ένα γεγονός μπορεί να διαδέχεται ένα άλλο χωρίς να προκαλείται από αυτό. Η μετασχηματιστική

4 δομή αποτελείται και από μακρογεγονότα, τα οποία ορίζουν ολόκληρα υποσυστήματα μέσα στο μετασχηματιστικό σύστημα. Π.χ. μπορεί να αναφερθεί σε ένα γενικό μακρογεγονός, το οποίο αποτελεί μία «ομπρέλα» που καλύπτει όλες τις λειτουργίες αυτού του μακρογεγονότος ή μπορεί να αναφερθεί αναλυτικά στα γεγονότα του μακρογεγονότος. Το επίπεδο περιγραφής γενικά επηρεάζεται από την πρότερη γνώση του αναγνώστη γύρω από το χώρο του κειμένου. Η Τελεολογική Δομή αναπαριστά τις δομές και τις συμπεριφορές οργανισμών που ορίζονται ως σύνολα λειτουργικών ενοτήτων που βρίσκονται σε συσχέτιση μεταξύ τους. Η ιεραρχική δομή ενός τελεολογικού συστήματος ορίζεται από μερωνυμικές σχέσεις και σχέσεις υπό συνθήκη που είναι οργανωμένες σε ένα δένδρο σκοπών και υποσκοπών (τεχνικά συστήματα). 3. Σημασιολογική Ανάλυση Επιστημονικών Κειμένων Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών Για τη σημασιολογική ανάλυση και την εννοιολογική χαρτογράφηση, χρησιμοποιήθηκαν κείμενα από το 1ο κεφάλαιο του βιβλίου «Η επιστήμη των υπολογιστών: Μια ολοκληρωμένη παρουσίαση» (Brookshear, 2005) και το 5ο κεφάλαιο του βιβλίου «Εισαγωγή στην επιστήμη των υπολογιστών» (Forouzan, 2003). Ως βασικό εργαλείο εννοιολογικής χαρτογράφησης χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό CMapTools (Σχήμα 1), το οποίο επιτρέπει στο χρήστη να εξάγει τον εννοιολογικό χάρτη που δημιούργησε ως αρχείο διαφόρων μορφών. Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη χρήση των παρακάτω σημασιολογικών σχέσεων (Snow, Jurafsky & Ng, 2004): (i) Σχέσεις υπωνυμίας/υπερωνυμίας: Μια έννοια Β είναι είδος μιας άλλης έννοιας Α τύπου Η ή Μ όταν η Β είναι τύπου Η και υπώνυμη της Α. Οπότε η Α έχει είδος την Β. Αν μια έννοια είναι τύπου (είδος) Μ τότε είναι ιδιότητα μιας άλλης έννοιας τύπου Η ή Μ. Μια έννοια Β είναι ιδιότητα μιας έννοιας Α όταν η Β είναι τύπου Μ και η Α είναι υπερώνυμη της Β και υπάρχει γραμμή που ενώνει την Α με Β. Αν μια έννοια Α έχει ιδιότητα μια έννοια Β, τότε αυτή η ιδιότητα Β κληροδοτείται σε όλες τις υπώνυμες της έννοιας Α έννοιες τύπου Η (και όχι Μ). Οπότε όλες οι υπώνυμες της έννοιας Α έννοιες τύπου Η έχουν την ιδιότητα Β της έννοιας Α διότι την έχουν κληρονομήσει. Π.χ. «Το Ασθενοφόρο, Νοσοκομειακό είναι ένα υπώνυμο του Αυτοκίνητο» (δηλ. το ασθενοφόρο είναι ένα είδος αυτοκινήτου). (ii) Μερωνυμικές Σχέσεις (Μερωνυμία/Ολωνυμία): Οι μερωνυμικές σχέσεις εκφράζονται με την φράση: «είναι μέρος» ή αντίστροφα «αποτελείται από» όπως π.χ. στις προτάσεις «Το Χ είναι μέρος (μερωνυμία) του Υ» άρα το «Υ αποτελείται από (ολωνυμία) Χ». Παραδείγματα μερωνυμικών σχέσεων αποτελούν οι φράσεις: «Το κεφάλι είναι μέρος του σώματος», «Μέρος των ποδηλάτων αποτελείται από αλουμίνιο», «Οι βαλβίδες είναι μέρος των μηχανών», «Τα ραντεβού είναι μέρος της εφηβείας», κ.α. Ανάμεσα στις διάφορες μερωνυμικές σχέσεις υπάρχουν διαφορές τόσο γλωσσολογικές όσο και λογικές. Πολλές μελέτες έχουν γίνει σχετικά με τα είδη των μερωνυμικών σχέσεων. Στον Πίνακα 1, διακρίνονται οι έξι κύριες κατηγορίες μερωνυμικών σχέσεων (Winston, Chaffin & Herrmann, 1987). Τα έξι αυτά διαφορετικά αυτά είδη μερωνυμικών σχέσεων διακρίνονται με βάση τα ακόλουθα τρία κριτήρια: Λειτουργικότητα. Όταν τα μέρη ενός αντικειμένου έχουν μία συγκεκριμένη θέση χρονική ή χωρική σε σχέση με τα άλλα μέρη ή/και προς το σύνολο. Για παράδειγμα, το τιμόνι ενός αυτοκινήτου μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μία μόνο συγκεκριμένη θέση, σε σχέση με τα άλλα μέρη και σε σχέση με το αυτοκίνητο που αποτελεί το όλον. Ομοιομέρεια. Όταν τα μέρη είναι του ιδίου είδους μεταξύ τους αλλά και με το σύνολο. Για παράδειγμα ένας κόκκος αλατιού είναι ομοιομερής με έναν άλλο κόκκο αλλά και με μια μεγαλύτερη ποσότητα αλατιού που αποτελεί το όλον. Διαχωρισιμότητα. Όταν τα μέλη μπορούν να χωριστούν φυσικά από το σύνολο στο οποίο ανήκουν. Για παράδειγμα το τιμόνι μπορεί να διαχωριστεί από το αυτοκίνητο ενώ το αλουμίνιο δεν είναι διαχωρίσιμο από το ποδήλατο. Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω κατηγορίες μερωνυμικών σχέσεων αλλά και τον τρόπο που αυτές διαχωρίζονται μεταξύ τους, κατασκευάζουμε τον παρακάτω συνοπτικό πίνακα ο οποίος εστιάζει σε

5 αυτές τις διαφορές. Συχνά, διάφορες άλλες σημασιολογικές σχέσεις όπως χωρικές, ταξινομικές (σχέσεις κλάσης), συγχέονται ως μερωνυμικές. Πίνακας 1: Διαφορετικά είδη μερωνυμίας α/α Μερωνυμική Σχέση Παραδείγματα 1 Συστατικό-Αντικείμενο 2 Μέλος Συλλογή 3 Μερίδιο Μάζα 4 Υλικό Αντικείμενο 5 Γεγονός Δραστηριότητα 6 Χώρος Επιφάνεια πετάλι-ποδήλατο, κεφάλαιο-βιβλίο πλοίο-στόλος, δέντρο-δάσος κόκκος-αλάτι, κομμάτι τούρτας- τούρτα ατσάλι-αυτοκίνητο, αλκοόλ-ουίσκι πληρώνω-ψωνίζω, ραντεβού-εφηβεία όαση-έρημος, γήπεδο ποδοσφ-μικρή περιοχή Ναι Όχι Ναι Όχι Όχι Ναι Όχι Ναι Ναι Όχι Όχι Όχι Ναι Όχι Όχι Όχι Ναι Όχι Λειτουργικότητα Ομοιομέρεια Διαχωρισιμότητα (iii) Σχέσεις Χωρικής Συμπερίληψης: Μια σχέση που μπορεί να θεωρηθεί λανθασμένα μερωνυμική είναι αυτή της σχέσης μεταξύ ενός δοχείου-περιοχής και του αντικειμένου το οποίο είναι προσωρινά αποθηκευμένο μέσα σε αυτό. Παραδείγματα τέτοιων σχέσεων είναι: «τo κρασί είναι μέσα στο ψυγείο», «ο κρατούμενος είναι μέσα στο κελί». (iv) Σχέσεις Χαρακτηριστικού: Κάποιες σχέσεις έχουν την έννοια του αντικειμένου και του χαρακτηριστικού του. Παραδείγματα τέτοιων σχέσεων είναι: «οι πύργοι είναι ψηλοί», «το ανέκδοτο ήταν αστείο». Ακολουθεί η οντολογική αναπαράσταση της γνώσης του ειδικού σε επίπεδο και των τριών δομών του γνωστικού μοντέλου των Baudet και Denhière. Στην υποενότητα 3.1 αναπαρίσταται η σχεσιακή δομή του ειδικού, στην 3.2 η μετασχηματιστική και στην 3.3 η τελεολογική δομή. 3.1 Αναπαράσταση Σχεσιακής Δομής Ειδικού Στην περίπτωση της αναπαράστασης της σχεσιακής δομής που φαίνεται στο Σχήμα 2 και περιγράφει τμήμα της οντολογίας της έννοιας «Υπολογιστικό Σύστημα» χρησιμοποιήθηκε εννοιολογικός χάρτης. Λόγω του ότι κάθε τεχνικό κείμενο περιέχει υπονοούμενη γνώση, η οποία δεν αναφέρεται ρητά στο κείμενο, κρίθηκε αναγκαίο να προστεθούν οντότητες και σχέσεις μεταξύ αυτών που υπονοούνται, όπου υπήρχε έλλειψη συνέχειας στην οντολογία που δημιουργούταν ως αποτέλεσμα της μελέτης των κειμένων. Στις μερωνυμικές σχέσεις του χάρτη (Σχήμα 2) εμφανίζεται σε παρένθεση αριθμός που προσδιορίζει τον τύπο της μερωνυμίας σύμφωνα με τον Πίνακα 1. Παραδείγματα μερωνυμικών σχέσεων είναι: 1. «Μαγνητικός δίσκος αποτελείται από Μαγνητικό υλικό». (μερωνυμική σχέση 4 τύπου Υλικό Αντικείμενο) 2. «Μνήμη υπολογιστή αποτελείται από Κύρια μνήμη». (μερωνυμική σχέση 1 τύπου Συστατικό Αντικείμενο) 3. «Κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU) αποτελείται από Καταχωρητές CPU». (μερωνυμική σχέση 6 τύπου Χώρος Επιφάνεια) Οι οντότητες Καταχωρητής Δεδομένων (MDR) και Καταχωρητής Διευθύνσεων (MAR) εμφανίζονται και στην υποενότητα 3.2, στην οποία περιγράφεται η μετασχηματιστική δομή του λειτουργικού συστήματος όπου και συμμετέχουν ως άτομα σύμφωνα με το μοντέλο κατανόησης κειμένου.

6 Σχήμα 2: Παράδειγμα Εννοιολογικού Χάρτη Σχεσιακής Δομής Ειδικού όπου διακρίνονται τα διαφορετικά είδη μερωνυμίας, καθώς και οι υπερωνυμικές σχέσεις μεταξύ των οντοτήτων 3.2 Αναπαράσταση Μετασχηματιστικής Δομής Ειδικού Ορισμένες χαρακτηριστικές σχέσεις που χρησιμοποιούνται στη μετασχηματιστική δομή (Σχήμα 3) περιγράφονται στη συνέχεια: Έχει γεγονός: Η σχέση αυτή χρησιμοποιείται για να δηλώσει γεγονότα από τα οποία αποτελείται ένα μακρογεγονός (λειτουργία). Κάθε μακρογεγονός έχει ένα σκοπό, ο οποίος για να επιτευχθεί πρέπει το σύστημα να μεταβεί από κατάσταση σε κατάσταση ώσπου το σύστημα αυτό να καταλήξει στην τελική. Ο σκοπός του μακρογεγονότος έχει εκπληρωθεί στην τελική κατάσταση και μόνο. Στο Σχήμα 4 δεν εμφανίζονται αυτές οι σχέσεις για λόγους σχεδιαστικής οικονομίας. Προκαλεί (είναι αιτία): Η σχέση αυτή εκφράζει την αιτιότητα μεταξύ γεγονότων. Οι αιτιακές αυτές σχέσεις είναι και χρονικές. Έπεται: Η σχέση αυτή δηλώνει ότι ένα γεγονός ενός μακρογεγονότος έπεται χρονικά ενός άλλου. Δηλαδή, για να συμβεί αυτό το γεγονός θα πρέπει να προηγηθεί κάποιο άλλο γεγονός χωρίς απαραίτητα να προκαλείται από αυτό. Στο Σχήμα 4 εμφανίζεται εννοιολογικός χάρτης της μετασχηματιστικής δομής που περιγράφει το μακρογεγονός της ανάγνωσης από τη μνήμη DRAM. Στη δομή αυτή είναι εμφανής η πολυεπίπεδη ιεραρχική οργάνωση των δομών αναπαράστασης της γνώσης του ειδικού. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι στην αρχική κατάσταση του συστήματος ο επεξεργαστής είναι αδρανής ενώ στην τελική του κατάσταση, μετά δηλαδή την εκτέλεση των λειτουργιών του μακρογεγονότος, o καταχωρήτης γενικής χρήσης R περιέχει δεδομένα της DRAM. Στην πραγματικότητα, οι καταστάσεις αυτές απεικονίζουν τη σχεσιακή δομή πριν και μετά τη διαδοχή των γεγονότων της μετασχηματιστικής δομής. Η διαφορά μεταξύ των δύο καταστάσεων έγκειται στις διαφορετικές τιμές που έχουν οι

7 ιδιότητες των οντοτήτων που συμμετέχουν στη δόμηση της σχεσιακής δομής για τις δύο χρονικές στιγμές πριν και μετά. Σχήμα 3: Παράδειγμα Εννοιολογικού Χάρτη Μετασχηματιστικής Δομής Ειδικού που περιγράφει το μακρογεγονός/λειτουργία ανάγνωσης από DRAM Το μακρογεγονός, λοιπόν, που περιγράφει την ανάγνωση από την κύρια μνήμη, αποτελείται από μία αλληλουχία γεγονότων, τα οποία πρέπει να εκτελεστούν με συγκεκριμένη σειρά, προκειμένου να φτάσουμε στην επιθυμητή τελική κατάσταση που είναι ένας καταχωρητής γενικής χρήσης R της CPU να περιέχει τα δεδομένα μια θέσης της DRAM (κύρια μνήμη) με συγκεκριμένη διεύθυνση. Τα γεγονότα που εμπλέκονται στην αναπαράσταση της μετασχηματιστικής δομής έχουν χρονική ή/και αιτιακή σχέση μεταξύ τους. Χρονική έχουν όλες μεταξύ τους γιατί εκτελούνται σειριακά και αιτιακή έχουν εκείνες που η μία προκαλεί την άλλη μέσω του αυτομάτου διαχειρίσεως της μονάδας ελέγχου της CPU, η οποία παράγει και τα σήματα ελέγχου. Οι χρονικές σχέσεις αναπαρίστανται ως σχέσεις «έπεται» ενώ οι αιτιακές ως σχέσεις «προκαλεί». Αυτό σημαίνει ότι κατά την περιγραφή ενός μακρογεγονότος θα πρέπει πέρα από τη δήλωση των γεγονότων του, οι οποίες στην πραγματικότητα σχετίζονται με το μακρογεγονός με μερωνυμικές σχέσεις τύπου Γεγονός Δραστηριότητα (Σχήμα 2), να αναπαρασταθούν και οι χρονικές/αιτιακές σχέσεις. 3.3 Αναπαράσταση Τελεολογικής Δομής Ειδικού Στην προσπάθεια αναπαράστασης της τελεολογικής δομής που αφορά στο σκοπό ενός Υπολογιστικού Συστήματος, ως βασικός σκοπός ενός τέτοιου συστήματος θεωρήθηκε η Εκτέλεση Εφαρμογών με υψηλή ταχύτητα και χαμηλό κόστος. Δηλαδή, ένα υπολογιστικό σύστημα σχεδιάστηκε επειδή υπήρξε η ανάγκη εκτέλεσης εφαρμογών γρήγορα και όσο το δυνατόν φθηνότερα. Η εκτέλεση εφαρμογών, με τη σειρά της έχει διάφορους υποσκοπούς, όπως την αυτόματη εκτέλεση εντολών και την αποθήκευση/ανάγνωση προγράμματος (Σχήμα 4). Η τελεολογική δομή αναπαρίσταται ως μια ιεραρχία σκοπών/υποσκοπών με την χρήση εννοιολογικής χαρτογράφησης. Ορισμένες χαρακτηριστικές σχέσεις που χρησιμοποιούμε για την αναπαράσταση της δομής είναι: έχει σκοπό ή υποσκοπό: Η σχέση αυτή χρησιμοποιείται για να δηλώσουμε το σκοπό μίας συγκεκριμένης οντότητας ή τον υποσκοπό που πρέπει να επιτευχθεί με στόχο την επίτευξη του απώτερο σκοπού. Σχέσεις αυτού του τύπου βρίσκονται στα ανώτερα επίπεδα της ιεραρχίας του τεχνικού συστήματος. Συνδέει μία οντότητα με μία άλλη, δηλώνοντας ότι η δεύτερη οντότητα αποτελεί το σκοπό της πρώτης. Στην πραγματικότητα και αυτές οι σχέσεις είναι μερωνυμικές τύπου Γεγονός Δραστηριότητα (Σχήμα 2).

8 Πραγματοποιείται με: Η σχέση αυτού του τύπου είναι η σχέση εκείνη που συνδέει την τελεολογική με τη μετασχηματιστική δομή αφού οι δύο δομές αλληλοσυσχετίζονται. Σχήμα 4: Παράδειγμα Εννοιολογικού Χάρτη Τελεολογικής Δομής Ειδικού που περιγράφει τους σκοπούς ενός Υπολογιστικού Συστήματος Στο Σχήμα 4 τονίζονται τα μακρογεγονότα του συστήματος, μέσω των οποίων εκπληρώνονται οι σκοποί/υποσκοποί του. Π.χ. η δυναμική ανάγνωση, πραγματοποιείται με το μακρογεγονός «λειτουργία ανάγνωσης από DRAM», του οποίου η μετασχηματιστική δομή περιγράφθηκε στην υποενότητα Αξιοποίηση της προτεινόμενης προσέγγισης σε μαθήματα Πληροφορικής Στις υποενότητες 3.1, 3.2 και 3.3 παρουσιάστηκε η προσέγγιση της σημασιολογικής ανάλυσης κειμένων Πληροφορικής με βάση το μοντέλο των Baudet και Denhière μέσω της αναπαράστασης των τριών δομών του με αξιοποίηση των εννοιολογικών χαρτών. Ξεκινώντας, λοιπόν, αντίστροφα, από την τελεολογική δομή, στην οποία περιγράφεται ένα υπολογιστικό σύστημα οργανωμένο ως προς τους κατασκευαστικούς και λειτουργικούς σκοπούς του, οδηγούμαστε στη μετασχηματιστική δομή (μακρογεγονότα με κίτρινο χρώμα), στην οποία περιγράφονται λεπτομερώς οι επί μέρους λειτουργίες που πρέπει να εκτελεστούν ώστε να επιτευχθούν οι σκοποί/υποσκοποί του συστήματος, καθώς και οι αιτιακές ή χρονικές σχέσεις μεταξύ αυτών. Τέλος, η σχεσιακή δομή περιγράφει τις οντότητες που συμμετέχουν στις λειτουργίες του υπολογιστικού συστήματος (μετασχηματιστική δομή) ώστε να επιτευχθούν οι σκοποί (τελεολογική δομή). Γνωρίζουμε μέχρι τώρα ότι καλοί γνώστες ενός αντικειμένου έχουν πιο πλούσια διασυνδεδεμένα σημασιολογικά δίκτυα από ότι τα άτομα με χαμηλότερη πρότερη γνώση (Derry, 1990). Οι γνωστικές δομές του ειδικού έχουν μεγαλύτερη εσωτερική συνοχή, αλλά και περισσότερες πληροφορίες που σχετίζονται με την πληροφορία που είναι πιο μακριά από το γνωστικό αντικείμενο σε σχέση με τους αρχάριους (Tweney & Walker, 1990). Οι ειδικοί αναγνωρίζουν, οργανώνουν και διαχειρίζονται την πληροφορία υπό τη μορφή μεγαλύτερων τμημάτων - chunks (Chase & Simon, 1973; Perkins, 1981), και μπορούν να κάνουν λεπτές διακρίσεις μεταξύ των πολύ στενά συνδεδεμένων οντοτήτων από ότι οι αρχάριοι (Klausmeier, 1990). Αυτό αποτελεί και απόδειξη ότι ο υψηλός βαθμός συνοχής αποτελεί

9 και σημαντικό στοιχείο στην οικοδόμηση της γνώσης. Στα πλαίσια της Διδακτικής της Πληροφορικής έχουν χρησιμοποιηθεί εννοιολογικοί χάρτες με σκοπό να υποστηριχθεί η μάθηση εννοιών της Πληροφορικής, καθώς επίσης και να αξιολογηθεί το γνωστικό υπόβαθρο μαθητών/φοιτητών στις έννοιες αυτές (Gouli et al., 2006; Γουλή, Γόγουλου & Γρηγοριάδου, 2006). Σύμφωνα με τα προηγούμενα, οι χάρτες που κατασκευάστηκαν με σκοπό την αναπαράσταση εννοιών Πληροφορικής θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως μαθησιακό και διδακτικό εργαλείο για τη βαθύτερη κατανόηση των εννοιών από αρχάριους φοιτητές σε δραστηριότητες συμπλήρωσης, επέκτασης, διόρθωσης ή ακόμα και κατασκευής χάρτη. Μελέτη κατασκευής εννοιολογικών χαρτών από φοιτητές με χαμηλή πρότερη γνώση και με βάση το γνωστικό μοντέλο (Blitsas, Papadopoulos & Grigoriadou, 2009) έδειξε ότι όλοι οι συμμετέχοντες μπορούν να κατασκευάσουν χάρτες σχετικούς με τη σχεσιακή δομή, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις οι αναγνώστες τεχνικών κειμένων έρχονται σε άμεση επαφή με έκδηλη τη γνώση που αφορά σε αυτή τη δομή. Η μετασχηματιστική και τελεολογική δομή όμως των συστημάτων δεν αναφέρονται ρητά στα κείμενα και, κατά συνέπεια, θα πρέπει να συναχθούν από τους αναγνώστες. Η βασισμένη στο μοντέλο των Baudet & Denhière χαρτογράφηση φαίνεται να συνδράμει σε δύο διαφορετικά επίπεδα: (i) Το πρώτο επίπεδο αφορά σε φοιτητές, οι οποίοι έχουν βαθύτερες γνώσεις των εννοιών και αποδίδουν ικανοποιητικά ακόμη και στην τελεολογία. Σε αυτή την περίπτωση προτείνεται η χρήση πλήρων εννοιολογικών χαρτών, που να περιλαμβάνουν δηλαδή και τις τρεις δομές του μοντέλου, προς συμπλήρωση ή/και διόρθωση (Σχήμα 5). (ii) Το δεύτερο επίπεδο αφορά σε φοιτητές, οι οποίοι έχουν επιφανειακή κατανόηση σχετικά με τις βασικές έννοιες και αναπαριστούν ικανοποιητικά τις σχέσεις μεταξύ εννοιών που αφορούν τη μικροδομή, αλλά όχι και την τελεολογία. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν χάρτες που αναπαριστούν τη μετασχηματιστική δομή ενός μακρογεγονότος (σε συνδυασμό με την σχεσιακή δομή που περιγράφει την αρχική και τελική κατάσταση, πριν και μετά το μακρογεγονός) και να επεκταθούν ως προς την τελεολογική δομή που αφορά στους υποσκοπούς που επιτυγχάνονται μέσω αυτού του μακρογεγονότος. (Σχήμα 6). Προτεινόμενες έννοιες συμπλήρωσης: RAM Περιεχόμενο DRAM Τοποθέτηση διεύθυνσης στον MAR στατική ανάγνωση τοποθέτηση περιεχομένου μνήμης DRAM στο δίαυλο δεδομένων τοποθέτηση περιεχομένου μνήμης SRAM στον δίαυλο διευθύνσεων ενεργοποίηση απομονωτών ενεργοποίηση πολυπλέκτη ενεργοποίηση σήματος WD στατική αποθήκευση ενεργοποίηση απομονωτών δυναμική αποθήκευση Σχήμα 5: Παράδειγμα χάρτη και προτεινόμενων εννοιών συμπλήρωσης και των τριών δομών, σχεσιακής (τελική κατάσταση), μετασχηματιστικής (γεγονότα), τελεολογικής (υποσκοποί)

10 Σχήμα 6: Παράδειγμα χάρτη επέκτασης τελεολογικής δομής του μακρογεγονότος ανάγνωσης από DRAM Βιβλιογραφία Baudet, S. & Denhière, G. (1992). Lecture, compréhension de texte et science cognitive. Paris: Presses Universitaires de France. Blitsas, P., Papadopoulos, G. & Grigoriadou, Μ. (2009). How Concept Mapping Can Support Technical Systems Understanding Based on Denhière-Baudet Text Comprehension Model, Proceedings of the 9th IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies (ICALT 2009), Riga, Latvia, July 2009, pp Brookshear, J. G. (2005). Η επιστήμη των υπολογιστών: Μια ολοκληρωμένη παρουσίαση. Εκδόσεις Κλειδάριθμος. ISBN Croft, William and D. Alan Cruse (2004). Cognitive Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1,105,7 15, Chase, W. G. & Simon, H. A. (1973). The mind's eye in chess. In W. G. Chase, Ed., Visual information processing. NY: Academic Press. Derry, S. D. (1990). Learning strategies for acquiring useful knowledge. In Jones, B. F. & Idol, L., Eds., Dimensions of thinking and cognitive instruction. Hillsdale: Lawrence Erlbaum. Forouzan, Α. Β. (2003). Εισαγωγή στην επιστήμη των υπολογιστών. Εκδόσεις Κλειδάριθμος. ISBN Gouli, E., Gogoulou, A., Tsakostas, C., & Grigoriadou, M. (2006). How COMPASS supports multi-feedback forms and components adapted to learner s characteristics. In A. Cañas, & J. Novak (Eds.), Concept Maps: Theory, Methodology, Technology, Proceedings of the Second International Conference on Concept Mapping, San José, Costa Rica, Vol.1, Gruber, T. (1993). Toward Principles for the Design of Ontologies Used for Knowledge Sharing, Technical Report KSL 93-04, Stanford University, Knowledge Systems Laboratory. Revision. Kintsch, W. (1992). A cognitive architecture for comprehension. In H. L. Pick, P. van den Broek, & D. C. Knill (Eds.), The study of cognition: Conceptual and methodological issues (pp ). Washington, DC: American Psychological Association. Klausmeier, H. J. (1990). Conceptualizing. In Jones, B. F. & Idol, L., Eds., Dimensions of thinking and cognitive instruction. Hillsdale: Lawrence Erlbaum. Landauer, T. & Dumais, S. (1997). A solution to Plato's problem: the Latent Semantic Analysis theory of acquisition, induction and representation of knowledge. Psychological Review, Vol. 104, No. 2, pp Novak, J. and Gowin, B. (1984). Learning How to Learn. New York: Cambridge University Press. Novak, J. D. (1998). Learning, Creating, and Using Knowledge: Concept Maps as Facilitative Tools in Schools and Corporations, Mahwah, NJ. Lawrence Erlbaum Associates. Novak, J. & Musonda, D. (1991). A Twelve-year longitudinal study of Science Concept Learning. American Educational Research Journal, 28(1), pp Perkins, D. N. (1981). The mind's best work. Cambridge, MA: Harvard University Press. Snow, Rion, Daniel Jurafsky and Andrew Y. Ng (2004). Learning syntactic patterns for automatic hypernym (sic) discovery. Advances in Neural Information Processing Systems 17. Tweney, R. D. & Walker, B. J. (1990). Science education and the cognitive psychology of science. In Jones, B. F. & Idol, L., Eds., Dimensions of thinking and cognitive instruction. Hillsdale: Lawrence Erlbaum. Winston, M. E., Chaffin R., & Herrmann D. (1987). A taxonomy of part-whole relations. Cognitive Science, vol. 11, pp Γουλή, Ε., Γόγουλου, Α., & Γρηγοριάδου, Μ. (2006). Ο Εννοιολογικός Χάρτης στην Εκπαιδευτική Διαδικασία του μαθήματος της Πληροφορικής: Μια Πιλοτική Διερεύνηση. Θέματα στην Εκπαίδευση, Ειδικό Αφιέρωμα: Σύγχρονη έρευνα στη Διδακτική της Πληροφορικής,7:3, σελ Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

Μοντέλο Κατανόησης Κειµένου

Μοντέλο Κατανόησης Κειµένου Μοντέλο Κατανόησης Κειµένου Σύµφωνα µε το µοντέλο, το άτοµο που διαβάζει ένα κείµενο, κατασκευάζει τη Μικροδοµή και τη Μακροδοµή του. Γνωστικές κατηγορίες αντικειµένων: (1) Άτοµο: Ο όρος χρησιµοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική χαρτογράφηση. Τ. Α. Μικρόπουλος

Εννοιολογική χαρτογράφηση. Τ. Α. Μικρόπουλος Εννοιολογική χαρτογράφηση Τ. Α. Μικρόπουλος Οργάνωση γνώσης Η οργάνωση και η αναπαράσταση της γνώσης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την οικοδόμηση νέας γνώσης. Η οργάνωση των εννοιών που αναφέρονται

Διαβάστε περισσότερα

Από Θεωρίες Μάθησης σε Περιβάλλοντα Μάθησης

Από Θεωρίες Μάθησης σε Περιβάλλοντα Μάθησης Από Θεωρίες Μάθησης σε Περιβάλλοντα Μάθησης Εργαστήριο Εκπαιδευτικής & Γλωσσικής Τεχνολογίας http://hermes.di.uoa.gr/ S.C.A.L.E. Μαρία Γρηγοριάδου A.L.M.A. Οµότιµη Καθηγήτρια SemanDix Τµήµα Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

Επέκταση του Ελληνικού WordNet µε Όρους Πληροφορικής και Σηµασιολογικές Σχέσεις Βασισµένες σε Μοντέλο Κατανόησης Κειµένου

Επέκταση του Ελληνικού WordNet µε Όρους Πληροφορικής και Σηµασιολογικές Σχέσεις Βασισµένες σε Μοντέλο Κατανόησης Κειµένου Επέκταση του Ελληνικού WordNet µε Όρους Πληροφορικής και Σηµασιολογικές Σχέσεις Βασισµένες σε Μοντέλο Κατανόησης Κειµένου Παναγιώτης Μπλίτσας 1 και Μαρία Γρηγοριάδου 2 1 ΠΜΣ «Βασική & Εφαρµοσµένη Γνωσιακή

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση του επιπέδου σπουδών του μαθητή στην κατανόηση τεχνικού κειμένου Πληροφορικής κατά την ανάγνωση και την εκπόνηση δραστηριοτήτων

Επίδραση του επιπέδου σπουδών του μαθητή στην κατανόηση τεχνικού κειμένου Πληροφορικής κατά την ανάγνωση και την εκπόνηση δραστηριοτήτων Επίδραση του επιπέδου σπουδών του μαθητή στην κατανόηση τεχνικού κειμένου Πληροφορικής κατά την ανάγνωση και την εκπόνηση δραστηριοτήτων Π. Μπλίτσας 1, Μ. Γρηγοριάδου 2 1 Π. Μ. Σ. «Βασική και Εφαρμοσμένη

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδίαση Συστήματος Αυτόματης Αξιολόγησης Απαντήσεων σε Ερωτήσεις Ανοιχτού Τύπου, Βασισμένου σε Θεωρίες Κατανόησης Κειμένου

Σχεδίαση Συστήματος Αυτόματης Αξιολόγησης Απαντήσεων σε Ερωτήσεις Ανοιχτού Τύπου, Βασισμένου σε Θεωρίες Κατανόησης Κειμένου 19. 94 p 12 9_136 8 /3 0 /0 8 5 :2 2 PM Page 129 Σχεδίαση Συστήματος Αυτόματης Αξιολόγησης Απαντήσεων σε Ερωτήσεις Ανοιχτού Τύπου, Βασισμένου σε Θεωρίες Κατανόησης Κειμένου Παναγιώτης Μπλίτσας, Μαρία Γρηγοριάδου

Διαβάστε περισσότερα

Συνθετική Εργασία Μεταπτυχιακών Φοιτητών Πληροφορικής σε Υπολογιστικά Σηµασιολογικά Λεξικά στα πλαίσια του µαθήµατος «Υπολογιστική Γλωσσολογία»

Συνθετική Εργασία Μεταπτυχιακών Φοιτητών Πληροφορικής σε Υπολογιστικά Σηµασιολογικά Λεξικά στα πλαίσια του µαθήµατος «Υπολογιστική Γλωσσολογία» Συνθετική Εργασία Μεταπτυχιακών Φοιτητών Πληροφορικής σε Υπολογιστικά Σηµασιολογικά Λεξικά στα πλαίσια του µαθήµατος «Υπολογιστική Γλωσσολογία» Π. Μπλίτσας 1, Μ. Γρηγοριάδου 2 1 Π.Μ.Σ. Βασική και Εφαρµοσµένη

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοποιώντας τον Εννοιολογικό Χάρτη ως Εργαλείο ιδασκαλίας και Αξιολόγησης στο Μάθηµα Πληροφορικής Γυµνασίου

Αξιοποιώντας τον Εννοιολογικό Χάρτη ως Εργαλείο ιδασκαλίας και Αξιολόγησης στο Μάθηµα Πληροφορικής Γυµνασίου Αξιοποιώντας τον Εννοιολογικό Χάρτη ως Εργαλείο ιδασκαλίας και Αξιολόγησης στο Μάθηµα Πληροφορικής Γυµνασίου Ε. Γουλή, Α. Γόγουλου, Κ. Παπανικολάου και Μ. Γρηγοριάδου, Τµήµα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών,

Διαβάστε περισσότερα

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Τι είναι γνώση; Για τη γνώση δεν υπάρχει ένας και μοναδικός συμφωνημένος ορισμός. Κατά έναν ορισμό είναι η θεωρητική

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Δομής Κειμένου και Διαλογικών Δραστηριοτήτων σύμφωνα με Θεωρία Κατανόησης Κειμένου

Ανάλυση Δομής Κειμένου και Διαλογικών Δραστηριοτήτων σύμφωνα με Θεωρία Κατανόησης Κειμένου Ανάλυση Δομής Κειμένου και Διαλογικών Δραστηριοτήτων σύμφωνα με Θεωρία Κατανόησης Κειμένου Γ. Τσαγκάνου, Μ. Γρηγοριάδου Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Πανεπιστήμιο Αθήνας gram@di.uoa.gr, gregor@di.uoa.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ο Εννοιολογικός Χάρτης ως Εργαλείο ιδασκαλίας

Ο Εννοιολογικός Χάρτης ως Εργαλείο ιδασκαλίας ιδακτική της Πληροφορικής Νοέµβριος 2005 Ο Εννοιολογικός Χάρτης ως Εργαλείο ιδασκαλίας Ο Εννοιολογικός Χάρτης ως Εργαλείο ιδασκαλίας Γρηγοριάδου, Μ., Γουλή, Ε., Γόγουλου Α. 1 Εισαγωγή Ο εννοιολογικός χάρτης

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής Διδακτική της Πληροφορικής Ενότητα 7: Εννοιολογική και Νοητική Χαρτογράφηση στη Διδακτική της Πληροφορικής Μ. Γρηγοριάδου, Α. Γόγουλου, Ε. Γουλή Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Έννοιες της Πληροφορικής με το Περιβάλλον Εννοιολογικής Χαρτογράφησης COMPASS

Διδάσκοντας Έννοιες της Πληροφορικής με το Περιβάλλον Εννοιολογικής Χαρτογράφησης COMPASS 46. 84 p 3 4 0_347 9/1/08 9:38 AM Page 340 Διδάσκοντας Έννοιες της Πληροφορικής με το Περιβάλλον Εννοιολογικής Χαρτογράφησης COMPASS Ευαγγελία Γουλή, Αγορίτσα Γογουλου, Μαρία Γρηγοριάδου Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Σχεδίασης του Μαθησιακού Περιβάλλοντος Εννοιολογικής Χαρτογράφησης COMPASS

Αρχές Σχεδίασης του Μαθησιακού Περιβάλλοντος Εννοιολογικής Χαρτογράφησης COMPASS Αρχές Σχεδίασης του Μαθησιακού Περιβάλλοντος Εννοιολογικής Χαρτογράφησης COMPASS Ευαγγελία Γουλή και Αγορίτσα Γόγουλου Τµήµα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών, Πανεπιστήµιο Αθηνών lilag@di.uoa.gr, rgog@di.uoa.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΠΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ALMA ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «Το Διαδίκτυο» Ομάδα αξιολογητών:

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΠΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ALMA ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «Το Διαδίκτυο» Ομάδα αξιολογητών: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΠΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ALMA ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «Το Διαδίκτυο» Ομάδα αξιολογητών: Σοφία Γεωργάκη, Μαρία Παπουλάκου, Ιωάννης Φούφουλας Εισαγωγή Το εκπαιδευτικό περιβάλλον ALMA

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π.Ε Μαρτίου Μαΐου 2017

ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π.Ε Μαρτίου Μαΐου 2017 ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π.Ε.70 2 Ο ΠΕΚ ΑΘΗΝΑΣ 1 Μαρτίου 2017 10 Μαΐου 2017 Υπεύθυνος Π.Ε. Χαράλαμπος Α. Μπαμπαρούτσης Υποδιευθυντής 2 ου Π.Ε.Κ. Αθήνας Σχολικός Σύμβουλος Ιστορία ε δημοτικού

Διαβάστε περισσότερα

Χρήση και αξιοποίηση των εκπαιδευτικών λογισμικών εννοιολογικής χαρτογράφησης στη διδακτική πράξη. Περίληψη

Χρήση και αξιοποίηση των εκπαιδευτικών λογισμικών εννοιολογικής χαρτογράφησης στη διδακτική πράξη. Περίληψη Χρήση και αξιοποίηση των εκπαιδευτικών λογισμικών εννοιολογικής χαρτογράφησης στη διδακτική πράξη Ευαγγελία Δ. Λεούδη ΜΔΕ Διοικητική Επιστήμη και Πληροφοριακά Συστήματα Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 evaleoudi@sch.gr

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία Inside the black box για µια επιστήµη του Νου Επιστροφή στο Νου Γνωστική Ψυχολογία / Γνωσιακή Επιστήµη Inside the black box για µια επιστήµη του Νου Επιστροφή στο Νου Γνωστική

Διαβάστε περισσότερα

Λαμβάνοντας υπόψη τις αντιλήψεις των εκπαιδευομένων στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού

Λαμβάνοντας υπόψη τις αντιλήψεις των εκπαιδευομένων στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού 6 ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Διδακτική της Πληροφορικής» Φλώρινα, 20-22 Απριλίου 2012 Λαμβάνοντας υπόψη τις αντιλήψεις των εκπαιδευομένων στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού Μ. Γρηγοριάδου, Η. Βεργίνης, A.

Διαβάστε περισσότερα

8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση

8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση 8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση Η εννοιολογική χαρτογράφηση (concept mapping) αποτελεί ένα μέσο για την αναπαράσταση των γνώσεων, των ιδεών, των εννοιών προς οικοδόμηση (Jonassen et al. 1998), των νοητικών

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή Το λογισμικό της εννοιολογικής χαρτογράυησης Inspiration Η τεχνική της εννοιολογικής χαρτογράφησης αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Joseph D. Novak, στο πανεπιστήμιο του Cornell. Βασίστηκε στις θεωρίες του

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Τίτλος Ονοματεπώνυμο συγγραφέα Πανεπιστήμιο Ονοματεπώνυμο δεύτερου (τρίτου κ.ο.κ.) συγγραφέα Πανεπιστήμιο Η κεφαλίδα (μπαίνει πάνω δεξιά σε κάθε σελίδα): περιγράφει το θέμα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Α.Μ. 06Μ16

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Α.Μ. 06Μ16 Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης Π.Μ.Σ «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Αναπαράσταση γνώσης ειδικού σε θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Εννοιολογική χαρτογράφηση Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 18: Εννοιολογικοί Χάρτες στην Εκπαίδευση Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Ακαδημαϊκό Έτος 2013-14. ΠΜΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ 6 η

Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Ακαδημαϊκό Έτος 2013-14. ΠΜΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ 6 η Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Ακαδημαϊκό Έτος 2013-14 ΠΜΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ 6 η Νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Εργασία στο Μαθήμα Σχεδίαση Εκπαιδευτικού

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλο Εκπαιδευόµενου για Κατανόηση Κειµένου Πληροφορικής-Χαρακτηριστικά ικτύων Υπολογιστών

Μοντέλο Εκπαιδευόµενου για Κατανόηση Κειµένου Πληροφορικής-Χαρακτηριστικά ικτύων Υπολογιστών Μοντέλο Εκπαιδευόµενου για Κατανόηση Κειµένου Πληροφορικής-Χαρακτηριστικά ικτύων Υπολογιστών Νικολέττα Λαλάκου 1, Παναγιώτα Ανδρινοπούλου 1, Γραµµατική Τσαγκάνου 2, Μαρία Γρηγοριάδου 2 1 Εκπαιδευτικός

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπίδραση πρότερης γνώσης και κατανόησης δομημένου κειμένου Πληροφορικής

Αλληλεπίδραση πρότερης γνώσης και κατανόησης δομημένου κειμένου Πληροφορικής Αλληλεπίδραση πρότερης γνώσης και κατανόησης δομημένου κειμένου Πληροφορικής Γ. Τσαγκάνου 1, Μ. Γρηγοριάδου 2 1 Καθηγήτρια Πληροφορικής Δ. Ε. 2 Καθηγήτρια, Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Αντώνης Βεντούρης. Επίκουρος Καθηγητής Διδακτικής των Γλωσσών Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αντώνης Βεντούρης. Επίκουρος Καθηγητής Διδακτικής των Γλωσσών Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αντώνης Βεντούρης Επίκουρος Καθηγητής Διδακτικής των Γλωσσών Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Δυσκολία κειμένων Δυσκολία ερωτημάτων (items) Ίση βαρύτητα πιστοποιητικών

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων. Κατηγορίες χρηστών ΣΔΒΔ Αρχιτεκτονική ANSI/SPARC Γλώσσες ερωτημάτων Μοντέλα δεδομένων Λειτουργίες ΣΔΒΔ

Αρχιτεκτονική Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων. Κατηγορίες χρηστών ΣΔΒΔ Αρχιτεκτονική ANSI/SPARC Γλώσσες ερωτημάτων Μοντέλα δεδομένων Λειτουργίες ΣΔΒΔ Αρχιτεκτονική Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων Κατηγορίες χρηστών ΣΔΒΔ Αρχιτεκτονική ANSI/SPARC Γλώσσες ερωτημάτων Μοντέλα δεδομένων Λειτουργίες ΣΔΒΔ Χρήστες ΣΔΒΔ Απλοί Χρήστες: συγκεκριμένες λειτουργίες σε

Διαβάστε περισσότερα

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών ΠΕ70. Όλγα Κασσώτη

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών ΠΕ70. Όλγα Κασσώτη Αξιοποίηση λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης στα πλαίσια της θεωρίας μάθησης εποικοδομισμού /κοινωνικού κονστρουκτιβισμού (social constructivism) Επιμόρφωση εκπαιδευτικών ΠΕ70 Όλγα Κασσώτη Λογισμικά

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες Διερεύνηση του προσωπικού ενδιαφέροντος των αριστούχων μαθητών της Γ Λυκείου για το γνωστικό αντικείμενο της Φυσικής, με τη χρήση του C.L.A.S.S. Χριστίνα Ηλ. Κωσταρά και Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 email: gpalegeo@gmail.com Περιγραφή μαθήματος Με τον όρο "Διδακτική της Πληροφορικής" εννοούμε τη μελέτη,

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΝΕΡΓΕΙΑ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ»: ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΕΝΝΟΙΩΝ

«ΕΝΕΡΓΕΙΑ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ»: ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΕΝΝΟΙΩΝ «ΕΝΕΡΓΕΙΑ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ»: ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΕΝΝΟΙΩΝ Λιαράκου Γεωργία - Λέκτορας, ΠΤ Ε Παν. Αιγαίου Μουστάκας Λουκάς 1 - Εκπαιδευτικός, Υποψήφιος ιδάκτορας Παν. Αιγαίου / Π.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7: Εισαγωγή στη Διδακτική Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογικός χάρτης: Tι είναι; οµικά στοιχεία Εννοιολογικού χάρτη. Η εννοιολογική χαρτογράφηση ως εργαλείο µάθησης και αξιολόγησης

Εννοιολογικός χάρτης: Tι είναι; οµικά στοιχεία Εννοιολογικού χάρτη. Η εννοιολογική χαρτογράφηση ως εργαλείο µάθησης και αξιολόγησης οµικά στοιχεία Εννοιολογικού χάρτη Η εννοιολογική χαρτογράφηση ως εργαλείο µάθησης και αξιολόγησης Κ. Παπανικολάου Επίκουρη καθηγήτρια spap@di.uoa.gr http://hermes.di.uoa.gr/papanikolaou/ Έννοιες που συνδέονται

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Ν. Μαλανδράκης * ΚΠΕ Γιαννιτσών * Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΠΤΔΕ (Π.Δ.407/80) Χάρτες εννοιών. http://users.thess.sch.

Γεώργιος Ν. Μαλανδράκης * ΚΠΕ Γιαννιτσών * Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΠΤΔΕ (Π.Δ.407/80) Χάρτες εννοιών. http://users.thess.sch. Γεώργιος Ν. Μαλανδράκης * ΚΠΕ Γιαννιτσών * Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΠΤΔΕ (Π.Δ.407/80) Χάρτες εννοιών http://users.thess.sch.gr/gmalandr 1 / 36 Δ τάξη Μελέτη Περιβάλλοντος 2 / 36 Τι είναι χάρτης;

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1. Οι ψηφιακές τεχνολογίες ως γνωστικά εργαλεία στην υποστήριξη της διδασκαλίας και της μάθηση

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Εργαστήριο Πληροφορικής στη Γεωργία ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Ι

ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Εργαστήριο Πληροφορικής στη Γεωργία ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Ι ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Εργαστήριο Πληροφορικής στη Γεωργία ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Ι Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων Τα Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων (Σ.Υ.Α. - Decision Support Systems, D.S.S.) ορίζονται ως συστήματα

Διαβάστε περισσότερα

Οντολογία Ψηφιακής Βιβλιοθήκης

Οντολογία Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Οντολογία Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Αντωνάκης Δημήτρης Μητρέλης Άγγελος Παπουτσής Κωνσταντίνος Θεόδωρος Σιώχος Βασίλειος Νοέμβριος 2006 Πάτρα Χρήση Οντολογιών Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες με τη βοήθεια των οντολογιών

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομένων. Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα

Βάσεις Δεδομένων. Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα Βάσεις Δεδομένων Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα Στέργιος Παλαμάς, Υλικό Μαθήματος «Βάσεις Δεδομένων», 2015-2016 Κεφάλαιο 2: Περιβάλλον Βάσεων Δεδομένων Μοντέλα Δεδομένων 2.1

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία 1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία Ο διδακτικός σχεδιασμός (instructional design) εμφανίσθηκε στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κατάρτιση την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

Διδασκαλία του μαθήματος «Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών» με τη χρήση ψηφιακών εννοιολογικών χαρτών

Διδασκαλία του μαθήματος «Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών» με τη χρήση ψηφιακών εννοιολογικών χαρτών Διδασκαλία του μαθήματος «Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών» με τη χρήση ψηφιακών εννοιολογικών χαρτών Παπαβασιλείου Γεώργιος Εκπαιδευτικός ΠΕ09 Οικονομολόγος και ΠΕ04.02 Χημικός, ΓΕΛ Φερών

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικές Προσεγγίσεις και Εργαλεία για τη Διδασκαλία της Πληροφορικής

Διδακτικές Προσεγγίσεις και Εργαλεία για τη Διδασκαλία της Πληροφορικής Περιεχόμενα Πρόλογος... 11 Κεφ.1 Θεωρητικό Πλαίσιο της Διδακτικής: Βασικές Έννοιες, Σχεδιασμός και Οργάνωση Διδασκαλίας, Εκπαιδευτική Αξιολόγηση Μ. Γρηγοριάδου, Ε. Γουλή και Α. Γόγουλου... 15 1.1 Βασικές

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα κοινωνίας της πληροφορίας/ γνώσης

Θέματα κοινωνίας της πληροφορίας/ γνώσης Θέματα κοινωνίας της πληροφορίας/ γνώσης 2 Ο εξάμηνο Χημικών Μηχανικών Νικόλαος Κουράκος, PhD (C), Scoop.it/wiki-universe, Kourakos@mail.ntua.gr ΓΝΩΣΙΑΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ (CONCEPT MAPS MIND MAPS) Άδεια Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-554A Η Τεχνολογία στη διδασκαλία των 9 Μαθηματικών και των Φυσικών Επιστημών Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών

Διαβάστε περισσότερα

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση Κ. Χαλκιά Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών 2 Το διαδίκτυο: αποτελεί ένα νέο διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Τo πρόγραμμα «Διάγραμμα Ροής» και η διδακτική του αξιοποίηση στην Διδασκαλία του προγραμματισμού

Τo πρόγραμμα «Διάγραμμα Ροής» και η διδακτική του αξιοποίηση στην Διδασκαλία του προγραμματισμού Τo πρόγραμμα «Διάγραμμα Ροής» και η διδακτική του αξιοποίηση στην Διδασκαλία του προγραμματισμού Α. Βρακόπουλος 1, Θ.Καρτσιώτης 2 1 Καθηγητής Πληροφορικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Vraa8@sch.gr 2 Σχολικός

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Κατευθυντήριες γραμμές σχεδίασης μαθησιακών δραστηριοτήτων Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις εδοµένων. Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΑΣΕΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ

Βάσεις εδοµένων. Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΑΣΕΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών Βάσεις εδοµένων Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης v.vescoukis@cs.ntua.gr ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΑΣΕΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ Συστήµατα ιαχείρισης Βάσεων

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Χημείας

Διδακτική της Χημείας Διδακτική της Χημείας Ενότητα 4: Διδασκαλία της Χημείας Ζαχαρούλα Σμυρναίου Σχολή Φιλοσοφίας Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Περιεχόμενα ενότητας A. Προγράμματα σπουδών Χημείας. B. Διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Χρήση οντολογιών στη χαρτογράφηση γνώσης: Μελέτη περίπτωσης σε μία ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη

Χρήση οντολογιών στη χαρτογράφηση γνώσης: Μελέτη περίπτωσης σε μία ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη Χρήση οντολογιών στη χαρτογράφηση γνώσης: Μελέτη περίπτωσης σε μία ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη Σοφία Ζαπουνίδου 1. Εισαγωγή Η Διαχείριση Γνώσης (ΔΓ) αποτελεί μία νέα προσέγγιση στη διοίκηση οργανισμών, οι οποίοι

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική υπολογιστών

Αρχιτεκτονική υπολογιστών 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Αρχιτεκτονική υπολογιστών Ενότητα 1 : Οργάνωση και Αρχιτεκτονική υπολογιστών Καρβούνης Ευάγγελος Εισαγωγή Τεράστια ποικιλία προϊόντων ως προς

Διαβάστε περισσότερα

Από τις Έννοιες στις Δομές: Μια Αρχιτεκτονική Συστήματος Εννοιολογικής Χαρτογράφησης

Από τις Έννοιες στις Δομές: Μια Αρχιτεκτονική Συστήματος Εννοιολογικής Χαρτογράφησης Από τις Έννοιες στις Δομές: Μια Αρχιτεκτονική Συστήματος Εννοιολογικής Χαρτογράφησης Θανάσης Γιουβανάκης, Ευάγγελος Κεχρής, Αστέριος Μπάκαβος & Χάιδω Σαμαρά thgiouv@teicm.gr, kehris@teicm.gr, asterbak@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική υπολογιστών

Αρχιτεκτονική υπολογιστών 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Αρχιτεκτονική υπολογιστών Ενότητα 1 : Οργάνωση και Αρχιτεκτονική υπολογιστών Φώτης Βαρζιώτης 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τμήμα Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Μαλούτα Θεανώ Σελίδα 1

Μαλούτα Θεανώ Σελίδα 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΦΥΛΛΑΔΙΟ 6 ο ( Ενότητες 2.3 ) 1.Τι είναι πρόγραμμα; 2. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των γλωσσών υψηλού επιπέδου σε σχέση με τις γλώσσες

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Εκπαιδευτικά υπερμεσικά περιβάλλοντα Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικά Συστήματα (Λ/Σ)

Λειτουργικά Συστήματα (Λ/Σ) Λειτουργικά Συστήματα (Λ/Σ) Διαχείριση Μνήμης Βασίλης Σακκάς 6/12/2013 1 Διαχείριση Μνήμης 1 Το τμήμα του Λ/Σ που διαχειρίζεται τη μνήμη λέγεται Διαχειριστής Μνήμης (Memory manager). Καθήκον του είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4: Λογισμικό Συστήματος

Κεφάλαιο 4: Λογισμικό Συστήματος Κεφάλαιο 4: Λογισμικό Συστήματος Ερωτήσεις 1. Να αναφέρετε συνοπτικά τις κατηγορίες στις οποίες διακρίνεται το λογισμικό συστήματος. Σε ποια ευρύτερη κατηγορία εντάσσεται αυτό; Το λογισμικό συστήματος

Διαβάστε περισσότερα

Το Διαδικτυακό Προσαρμοστικό Συνεργατικό Περιβάλλον Μάθησης SCALE

Το Διαδικτυακό Προσαρμοστικό Συνεργατικό Περιβάλλον Μάθησης SCALE Το Διαδικτυακό Προσαρμοστικό Συνεργατικό Περιβάλλον Μάθησης SCALE Supporting Collaboration and SCALE Adaptation in a Learning Environment Το περιβάλλον SCALE Διαδικτυακό Προσαρμοστικό Εκπαιδευτικό Περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή μαθήματος. Εαρινό εξάμηνο 2009-2010. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail.

Περιγραφή μαθήματος. Εαρινό εξάμηνο 2009-2010. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail. Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής I Εαρινό εξάμηνο 2009-2010 Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail.com Περιγραφή μαθήματος Με τον όρο "Διδακτική της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1.1. Υλικό και Λογισμικό.. 1 1.2 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών.. 3 1.3 Δομή, Οργάνωση και Λειτουργία Υπολογιστών 6

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1.1. Υλικό και Λογισμικό.. 1 1.2 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών.. 3 1.3 Δομή, Οργάνωση και Λειτουργία Υπολογιστών 6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή στην Δομή, Οργάνωση, Λειτουργία και Αξιολόγηση Υπολογιστών 1.1. Υλικό και Λογισμικό.. 1 1.2 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών.. 3 1.3 Δομή, Οργάνωση και Λειτουργία Υπολογιστών 6 1.3.1 Δομή

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού

Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού Όνοµα: Τάσος Αναστάσιος Επώνυµο: Μικρόπουλος Τίτλος: Αναπληρωτής Καθηγητής, Εργαστήριο Εφαρµογών Εικονικής Πραγµατικότητας στην Εκπαίδευση, Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ Διδακτικές τεχνικές/ μέθοδοι Εκπαίδευση για το Περιβάλλον & την Αειφορία Μεθοδολογικές προσεγγίσεις προσανατολισμένη στη ΔΡΑΣΗ με κεντρικό άξονα την ΟΛΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Μ. Γρηγοριάδου Ρ. Γόγουλου Ενότητα: Η Διδασκαλία του Προγραμματισμού Περιεχόμενα Παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρμοστικό Περιβάλλον που Υποστηρίζει Κατανόηση και Μάθηση από Κείμενα Πληροφορικής

Προσαρμοστικό Περιβάλλον που Υποστηρίζει Κατανόηση και Μάθηση από Κείμενα Πληροφορικής 48. 95 p 352_359 9/1/08 9:41 AM Page 352 Προσαρμοστικό Περιβάλλον που Υποστηρίζει Κατανόηση και Μάθηση από Κείμενα Πληροφορικής Αλεξάνδρα Γασπαρινάτου, Γραμματική Τσαγκάνου, Μάκης Λεοντίδης, Μαρία Γρηγοριάδου

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη της μαθησιακής διαδικασίας σε εισαγωγικά μαθήματα Πληροφορικής μέσω του περιβάλλοντος SCALE

Υποστήριξη της μαθησιακής διαδικασίας σε εισαγωγικά μαθήματα Πληροφορικής μέσω του περιβάλλοντος SCALE Υποστήριξη της μαθησιακής διαδικασίας σε εισαγωγικά μαθήματα Πληροφορικής μέσω του περιβάλλοντος SCALE H. Βεργίνης, Ε. Γουλή, Α. Γόγουλου, Μ. Γρηγοριάδου Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Εθνικό

Διαβάστε περισσότερα

Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή

Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή 1. Εισαγωγή. Βασική υπόθεση του Εποικοδομισμού Άννα Κουκά Βασική υπόθεση του Εποικοδομισμού Η γνώση συγκροτείται μέσα σε καταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣΤΡΕΦΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ Επιχειρηματική Μοντελοποίηση. Ιωάννης Σταμέλος Βάιος Κολοφωτιάς Πληροφορική

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣΤΡΕΦΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ Επιχειρηματική Μοντελοποίηση. Ιωάννης Σταμέλος Βάιος Κολοφωτιάς Πληροφορική ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣΤΡΕΦΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ Επιχειρηματική Μοντελοποίηση Ιωάννης Σταμέλος Βάιος Κολοφωτιάς Πληροφορική Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2013 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Δείγματα Ερωτημάτων. των τεστ πιστοποίησης

Δείγματα Ερωτημάτων. των τεστ πιστοποίησης Δείγματα Ερωτημάτων των τεστ πιστοποίησης ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑ ΑΡΧΗ: Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Προγραμμάτων ΚΠΣ του ΥπΕΠΘ ΦΟΡΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (ΕΑΙΤΥ), Εθνικό

Διαβάστε περισσότερα

Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση 555

Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση 555 Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση 555 ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ-ΚΡΑΤΟΥΣ: ΜΙΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ Η/Υ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗ- ΤΕΣ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ,ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙ- ΣΜΟΥ

ΕΙΔΗ,ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙ- ΣΜΟΥ Κεφάλαιο 7 ΕΙΔΗ,ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙ- ΣΜΟΥ Ερωτήσεις 1. Να αναφέρετε διαφορές μεταξύ γλωσσών μηχανής και γλωσσών χαμηλού επιπέδου. Οι γλώσσες μηχανής κωδικοποιούν τις εντολές τους με ομάδες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ Η/Υ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ Η/Υ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ Η/Υ Γιώργος Δημητρίου Μάθημα 8 ο ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Πληροφορική ΜΟΝΑΔΑ ΜΝΗΜΗΣ Επαρκής χωρητικότητα αποθήκευσης Αποδεκτό μέσο επίπεδο απόδοσης Χαμηλό μέσο κόστος ανά ψηφίο Ιεραρχία μνήμης

Διαβάστε περισσότερα

Το μάθημα Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας φέρνει τους φοιτητές σε επαφή με τα επιστημονικά, επιστημολογικά και διδακτικά χαρακτηριστικά της κάθε

Το μάθημα Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας φέρνει τους φοιτητές σε επαφή με τα επιστημονικά, επιστημολογικά και διδακτικά χαρακτηριστικά της κάθε Το μάθημα Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας φέρνει τους φοιτητές σε επαφή με τα επιστημονικά, επιστημολογικά και διδακτικά χαρακτηριστικά της κάθε επιστήμης που πρόκειται να διδάξουν Πώς ένα επιστημονικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ ΕΜΠΛΕΚΩΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

ΤΑΞΗ ΕΜΠΛΕΚΩΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ 4η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΙΤΛΟΣ Το βυζαντινό κράτος μεγαλώνει και φτάνει στα παλιά σύνορα της αυτοκρατορίας ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ 2 διδακτικές ώρες ΤΑΞΗ: Ε ΕΜΠΛΕΚΩΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Ιστορία-Γλώσσα ΥΠΕΥΘΥΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

DECO DECoration Ontology

DECO DECoration Ontology Πράξη: «Αρχιμήδης ΙΙI Ενίσχυση Ερευνητικών Ομάδων στο ΤΕΙ Κρήτης» Υποέργο 32 DECO DECoration Ontology Οντολογία και εφαρμογές σημασιολογικής αναζήτησης και υποστήριξης στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό εσωτερικού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Α ΤΑΞΗ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Α ΤΑΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Α ΤΑΞΗ Απαντήσεις στις ερωτήσεις του βιβλίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 1. 2. Από ποια στοιχεία αποτελείται το κεντρικό μέρος ενός υπολογιστή και ποια η λειτουργία καθενός; Κεντρική Μονάδα επεξεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι

Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι Αναστάσιος Μικρόπουλος Εργαστήριο Εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση Πανεπιστήμιο Τεχνολογίες μάθησης

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος B: Εισαγωγή στις έννοιες παιδαγωγικής αξιοποίησης των ΤΠΕ με εφαρμογή στη διδακτική της Πληροφορικής Οργάνωση και Σχεδίαση Μαθήματος

Μέρος B: Εισαγωγή στις έννοιες παιδαγωγικής αξιοποίησης των ΤΠΕ με εφαρμογή στη διδακτική της Πληροφορικής Οργάνωση και Σχεδίαση Μαθήματος Μέρος: Θέμα: Μέρος B: Εισαγωγή στις έννοιες παιδαγωγικής αξιοποίησης των ΤΠΕ με εφαρμογή στη διδακτική της Πληροφορικής Οργάνωση και Σχεδίαση Μαθήματος Φύλλα Δραστηριότητας L1 - Εύκολες L2 - Μέτριες L3

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ

Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ Ενότητα 4 Φύση των επιστημονικών εννοιών, επιστημονική μέθοδος, μοντελοποίηση και πειραματική προσέγγιση Ζαχαρούλα Σμυρναίου Σχολή: Φιλοσοφική Τμήμα: Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής

Διαβάστε περισσότερα

Γουλή Ευαγγελία. 1. Εισαγωγή. 2. Παρουσίαση και Σχολιασµός των Εργασιών της Συνεδρίας

Γουλή Ευαγγελία. 1. Εισαγωγή. 2. Παρουσίαση και Σχολιασµός των Εργασιών της Συνεδρίας 1. Εισαγωγή Σχολιασµός των εργασιών της 16 ης παράλληλης συνεδρίας µε θέµα «Σχεδίαση Περιβαλλόντων για ιδασκαλία Προγραµµατισµού» που πραγµατοποιήθηκε στο πλαίσιο του 4 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «ιδακτική

Διαβάστε περισσότερα

Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Ε -ΣΤ τάξης δημιούργησαν ψηφιακό υλικό σχετικά με το νησί τους τη Χίο. Ασχολήθηκαν με την ονομασία, τη γεωγραφική

Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Ε -ΣΤ τάξης δημιούργησαν ψηφιακό υλικό σχετικά με το νησί τους τη Χίο. Ασχολήθηκαν με την ονομασία, τη γεωγραφική Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Ε -ΣΤ τάξης δημιούργησαν ψηφιακό υλικό σχετικά με το νησί τους τη Χίο. Ασχολήθηκαν με την ονομασία, τη γεωγραφική θέση, την αρχιτεκτονική, την ιστορία, τις ασχολίες των

Διαβάστε περισσότερα

Χρηστίνα Φωτοπούλου Ο Εννοιολογικός χάρτης

Χρηστίνα Φωτοπούλου Ο Εννοιολογικός χάρτης 1 Χρηστίνα Φωτοπούλου Ο Εννοιολογικός χάρτης Εισαγωγή Στη σύγχρονη εποχή τα σύμβολα και οι εικόνες χρησιμοποιούνται ως μέσο επικοινωνίας εξίσου με τον γραπτό λόγο. Η εκπαιδευτική μεθοδολογία χρησιμοποιεί

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές)

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Ενδεικτικές τεχνικές διδασκαλίας: 1. Εισήγηση ή διάλεξη ή Μονολογική Παρουσίαση 2. Συζήτηση ή διάλογος 3. Ερωταποκρίσεις 4. Χιονοστιβάδα 5. Καταιγισμός Ιδεών 6. Επίδειξη

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικό εργαστήριο Σχεδιάζοντας ένα χάρτη εννοιών για τον Εθνικό Δρυμό Σουνίου

Παιδαγωγικό εργαστήριο Σχεδιάζοντας ένα χάρτη εννοιών για τον Εθνικό Δρυμό Σουνίου Παιδαγωγικό εργαστήριο Σχεδιάζοντας ένα χάρτη εννοιών για τον Εθνικό Δρυμό Σουνίου Θ. ΙΩΑΝΝΟΥ Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ.Δ.Ε. Δ Αθήνας «Προστατευόμενες περιοχές: Διαδρομές στο χώρο και στο

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση

Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση Μάθημα επιλογής Α εξάμηνο, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων (ΒΔ)

Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων (ΒΔ) Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων (ΒΔ) ΣΧΟΛΗ ΙΚΑΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΚΑΡΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Α. ΑΝΔΡΕΑΤΟΣ Ιούλιος 2011 Βασικές έννοιες Δεδομένα: τυποποιημένα στοιχεία σε προκαθορισμένη μορφή κατάλληλη για περαιτέρω

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΠΠ Ερωτήσεις θεωρίας

ΑΕΠΠ Ερωτήσεις θεωρίας ΑΕΠΠ Ερωτήσεις θεωρίας Κεφάλαιο 1 1. Τα δεδομένα μπορούν να παρέχουν πληροφορίες όταν υποβάλλονται σε 2. Το πρόβλημα μεγιστοποίησης των κερδών μιας επιχείρησης είναι πρόβλημα 3. Για την επίλυση ενός προβλήματος

Διαβάστε περισσότερα

Συνεργατικές δραστηριότητες για την εξ αποστάσεως επιμόρφωση/υποστήριξη περιθαλπόντων ασθενών με νόσο Alzheimer

Συνεργατικές δραστηριότητες για την εξ αποστάσεως επιμόρφωση/υποστήριξη περιθαλπόντων ασθενών με νόσο Alzheimer Συνεργατικές δραστηριότητες για την εξ αποστάσεως επιμόρφωση/υποστήριξη περιθαλπόντων ασθενών με νόσο Alzheimer Αναστάσιος Καρακώστας, Θρασύβουλος Τσιάτσος {akarakos,tsiatsos}@csd.auth.gr Τμ. Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Διδάσκων: Γ. Χαραλαμπίδης, Επ. Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7 : Είδη, Τεχνικές, και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού

Κεφάλαιο 7 : Είδη, Τεχνικές, και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Κεφάλαιο 7 : Είδη, Τεχνικές, και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού ( Απαντήσεις & Λύσεις Βιβλίου) 1. Σκοποί κεφαλαίου Κύκλος ανάπτυξης προγράµµατος Κατηγορίες γλωσσών προγραµµατισµού

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστικές Δυσκολίες Φοιτητών σε Βασικές Έννοιες Πληροφορικής

Γνωστικές Δυσκολίες Φοιτητών σε Βασικές Έννοιες Πληροφορικής Γνωστικές Δυσκολίες Φοιτητών σε Βασικές Έννοιες Πληροφορικής Χ. Κυριακού, Μ. Γρηγοριάδου Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών {ckyriakou, gregor}@di.uoa.gr

Διαβάστε περισσότερα

- Εισαγωγή - Επίπεδα μνήμης - Ολοκληρωμένα κυκλώματα μνήμης - Συσκευασίες μνήμης προσωπικών υπολογιστών

- Εισαγωγή - Επίπεδα μνήμης - Ολοκληρωμένα κυκλώματα μνήμης - Συσκευασίες μνήμης προσωπικών υπολογιστών Μάθημα 4.5 Η Μνήμη - Εισαγωγή - Επίπεδα μνήμης - Ολοκληρωμένα κυκλώματα μνήμης - Συσκευασίες μνήμης προσωπικών υπολογιστών Όταν ολοκληρώσεις το μάθημα αυτό θα μπορείς: Να αναφέρεις τα κυριότερα είδη μνήμης

Διαβάστε περισσότερα

Καρτσιώτου Θωμαϊς M.Sc. Δασκάλα Δ.Σ. Παληού Καβάλας tzoymasn@hol.gr. Περίληψη

Καρτσιώτου Θωμαϊς M.Sc. Δασκάλα Δ.Σ. Παληού Καβάλας tzoymasn@hol.gr. Περίληψη 33 Πρόταση διδασκαλίας με τη χρήση των ΤΠΕ στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος της Δ τάξης Δημοτικού: Μαθαίνω για τα σημαντικά έργα που υπάρχουν στην Ελλάδα μέσα από το google earth Καρτσιώτου Θωμαϊς

Διαβάστε περισσότερα

Δομή Ηλεκτρονικού υπολογιστή

Δομή Ηλεκτρονικού υπολογιστή Δομή Ηλεκτρονικού υπολογιστή Η κλασσική δομή του μοντέλου που πρότεινε το 1948 ο Von Neumann Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας Είσοδος Αποθήκη Αποθήκη - Έξοδος Εντολών Δεδομένων Κλασσικό μοντέλο Von Neumann

Διαβάστε περισσότερα

Εξωτερική Αναζήτηση. Ιεραρχία Μνήμης Υπολογιστή. Εξωτερική Μνήμη. Εσωτερική Μνήμη. Κρυφή Μνήμη (Cache) Καταχωρητές (Registers) μεγαλύτερη ταχύτητα

Εξωτερική Αναζήτηση. Ιεραρχία Μνήμης Υπολογιστή. Εξωτερική Μνήμη. Εσωτερική Μνήμη. Κρυφή Μνήμη (Cache) Καταχωρητές (Registers) μεγαλύτερη ταχύτητα Ιεραρχία Μνήμης Υπολογιστή Εξωτερική Μνήμη Εσωτερική Μνήμη Κρυφή Μνήμη (Cache) μεγαλύτερη χωρητικότητα Καταχωρητές (Registers) Κεντρική Μονάδα (CPU) μεγαλύτερη ταχύτητα Πολλές σημαντικές εφαρμογές διαχειρίζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ. ΜΑΘΗΜΑ 4 ο ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΜΝΗΜΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ. ΜΑΘΗΜΑ 4 ο ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΜΝΗΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑ 4 ο ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΜΝΗΜΗ ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2009 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ 1 Γενική οργάνωση του υπολογιστή Ο καταχωρητής δεδομένων της μνήμης (memory data register

Διαβάστε περισσότερα

2 Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

2 Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ 2 Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΜΕ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Η Ειδική Αγωγή ΑΦΕΤΗΡΙΑ εξελίξεων στην Επιστήμη και στην Πράξη ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ,

Διαβάστε περισσότερα

Δομές Δεδομένων και Αλγόριθμοι. Λουκάς Γεωργιάδης

Δομές Δεδομένων και Αλγόριθμοι. Λουκάς Γεωργιάδης Δομές Δεδομένων και Αλγόριθμοι Λουκάς Γεωργιάδης loukas@cs.uoi.gr www.cs.uoi.gr/~loukas Στόχοι Μαθήματος Η σχεδίαση και ανάλυση αλγορίθμων και δομών δεδομένων αποτελεί σημαντικό τμήμα της πληροφορικής.

Διαβάστε περισσότερα