Επτά Εκκλησίες της Μικράς Ασίας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επτά Εκκλησίες της Μικράς Ασίας"

Transcript

1 Για παραπομπή : Πατσιάδου Λίλα,, 2002, Περίληψη : Οι επτά εκκλησίες είναι οι χριστιανικές κοινότητες επτά σημαντικών μικρασιατικών πόλεων. Σε αυτές απευθύνεται η Αποκάλυψη του Ιωάννη και άλλα χριστιανικά κείμενα όπως οι επιστολές του Ιγνατίου Αντιοχείας, με στόχο να ενδυναμώσουν την πίστη των χριστιανών και να τους προετοιμάσουν για τη Δευτέρα Παρουσία. Χρονολόγηση 1ος αι. μ.χ. Γεωγραφικός εντοπισμός Μικρά Ασία 1. Η ιδιαίτερη σημασία της Αποκάλυψης του Ιωάννη και τα προβλήματα της έρευνας Η Αποκάλυψη του Ιωάννη είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης. Πραγματεύεται τον αγώνα μέχρις εσχάτων του Θεού εναντίον του Διαβόλου. Η υπέρτατη αυτή αναμέτρηση καταλήγει στη θριαμβευτική κυριαρχία της θεϊκής θέλησης και στην ήττα των δυνάμεων του κακού. Απώτερος στόχος του αποκαλυπτικού κειμένου ήταν η προετοιμασία των πιστών για την έλευση της Δευτέρας του Χριστού Παρουσίας. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με δύο τρόπους: αφενός μέσω της εσχατολογικής διαφώτισης και της παρότρυνσης των χριστιανών για εγρήγορση και μετάνοια και αφετέρου μέσω της παραμυθίας για τις επικείμενες δοκιμασίες που θα προηγηθούν της Δευτέρας Παρουσίας. Στο πλαίσιο αυτό, το κείμενο δομείται πάνω σε μια συνεχή εναλλαγή αποκαλυπτικών οραμάτων που προαναγγέλλουν φοβερά δεινά, με παραμυθητικές σκηνές, οι οποίες έχουν στόχο να μετριάσουν τον τρόμο που προκαλούσε η προαναγγελία των επικείμενων αυτών συμφορών. Το θέμα του συγγραφέα της Αποκάλυψης είναι ένα ζήτημα που συνεχίζει να απασχολεί την έρευνα από την Ύστερη Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η χριστιανική παράδοση αναφέρει ρητά ότι η Αποκάλυψη είναι έργο του Αποστόλου Ιωάννη από την Παλαιστίνη, γιου του Ζεβεδαίου. Στον ίδιο αποδίδονται τέσσερα ακόμα κείμενα της Καινής Διαθήκης, το Τέταρτο Ευαγγέλιο και τρεις επιστολές. 1 Ο ίδιος ο Ιωάννης δηλώνει ότι είναι ο συγγραφέας του κειμένου και μάλιστα αποκαλεί τον εαυτό του «δούλο» του Θεού. Παρ όλα αυτά, η Αποκάλυψη προκάλεσε εξαρχής τόσο έντονες αντιδράσεις στους κόλπους της Εκκλησίας, ώστε αμφισβητήθηκε ακόμα και η πατρότητά της. 2 Η συστηματικότερη αμφισβήτηση προήλθε από το Διονύσιο από την Αλεξάνδρεια (+265), ο οποίος υποστήριξε ότι ο συγγραφέας της Αποκάλυψης δεν είναι ο ίδιος με αυτόν του Τέταρτου Ευαγγελίου. 3 Σύγχρονοι ερευνητές διατύπωσαν την άποψη ότι η Αποκάλυψη είναι ψευδεπίγραφο έργο, όπως πολλά ιουδαϊκά και χριστιανικά αποκαλυπτικά κείμενα. Θεωρούν ότι αποδόθηκε στον Ιωάννη σε πολύ μεταγενέστερη περίοδο, σύμφωνα με μια πάγια τακτική της Εκκλησίας να συσχετίζει αποκαλυπτικά κυρίως κείμενα με μεγάλες μορφές των πρώτων χριστιανικών χρόνων, προκειμένου να τους προσδώσει κύρος και να τα «νομιμοποιήσει» στη συνείδηση των πιστών. Το θέμα της πατρότητας του κειμένου κάθε άλλο παρά έχει αποσαφηνιστεί. 4 Πάντως, η πλειονότητα των σύγχρονων μελετητών ακολουθεί τη χριστιανική παράδοση και το αποδίδει στον Απόστολο Ιωάννη. Συναφές με το θέμα του συγγραφέα είναι και αυτό της χρονολόγησης. Ο Ειρηναίος (περ. 180), που γνώριζε τον επίσκοπο Σμύρνης και μετέπειτα μάρτυρα Πολύκαρπο (περ ), καθώς και άλλοι της ίδιας γενιάς, χρονολογούν την Αποκάλυψη στα τελευταία χρόνια της αρχής του αυτοκράτορα Δομιτιανού (81-96). Σύγχρονοι ερευνητές τοποθετούν τη συγγραφή του έργου νωρίτερα, στα χρόνια του Νέρωνα (54-68). 5 Μια προσεκτική εξέταση των ιστορικών πληροφοριών που ανιχνεύονται στην Αποκάλυψη παραπέμπει στη χρονική περίοδο από το 70 μ.χ. μέχρι το θάνατο του Δομιτιανού το 96. Έτσι, ο συγγραφέας φαίνεται ότι γνωρίζει την πυρπόληση της Ρώμης Δημιουργήθηκε στις 11/1/2017 Σελίδα 1/6

2 Για παραπομπή : Πατσιάδου Λίλα,, 2002, από το Νέρωνα το 64, για την οποία κατηγορήθηκαν οι χριστιανοί, τη χαοτική κατάσταση που επικράτησε μετά το θάνατο του Νέρωνα, όταν ξέσπασαν εμφύλιοι πόλεμοι (68-69), καθώς και τα δεινά του Ιουδαϊκού πολέμου (66-70). 6 Η γλώσσα του κειμένου είναι η ελληνιστική κοινή του 1ου αι. μ.χ. στη δημωδέστερη μορφή της, με έντονη σημιτική επίδραση στη σύνταξη και το ύφος. Οι επιδράσεις αυτές οφείλονται αφενός στην καταγωγή του συγγραφέα, αφετέρου στις πολυάριθμες εικόνες και εκφράσεις που αυτός δανείζεται από την Παλαιά Διαθήκη. Η Αποκάλυψη του Ιωάννη αποτελεί πάνω απ όλα ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα θρησκευτικά κείμενα. Θεωρήθηκε νόθο βιβλίο για μεγάλο διάστημα («αμφιβαλλόμενο»), μέχρι να κερδίσει μια θέση στην Καινή Διαθήκη, μεταξύ των «ομολογουμένων». Στο πλαίσιο αυτό, ο αγώνας για την επιβολή του, ιδιαίτερα στις ανατολικές εκκλησίες, ήταν μακρύς και δύσκολος. 2. Το πρόβλημα της ιστορικότητας του έργου Ο Ιωάννης αναφέρει στον πρόλογο του έργου τη θεία καταγωγή, το χαρακτήρα και το σκοπό της συγγραφής της Αποκάλυψης. Κύρια μέριμνά του είναι η αναφορά στο παρόν και στο μέλλον και όχι στο παρελθόν. Για το λόγο αυτό, παραθέτει κάποιες αόριστες μόνο ιστορικές πληροφορίες, χωρίς να έχει, φυσικά, πρόθεση να παραπληροφορήσει το κοινό του. Επιπλέον, είναι πιθανό πως πειθαρχούσε σκόπιμα σε συνήθεις φιλολογικές συμβάσεις της εποχής του, ώστε να γίνεται περισσότερο κατανοητός στους αναγνώστες του. Σύμφωνα με μια εύστοχη διαπίστωση, ο Ιωάννης «μεταπλάθει τον τρόμο μιας εμπειρίας σε προσδοκία του μέλλοντος». 7 Στο πρώτο κύριο μέρος προτάσσεται η εισαγωγική οπτασία της θεανδρικής μορφής του Χριστού, η οποία εμφανίζεται στον Ιωάννη και του αναθέτει να συγγράψει γι αυτά που γνωρίζει και για τα μελλούμενα. Ακολουθεί η υπαγόρευση επτά επιστολών προς τους αγγέλους, δηλαδή τους επισκόπους των επτά εκκλησιών της Μικράς Ασίας, που περιέχουν επίκαιρα για τον καθένα μηνύματα αποκαλυπτικής χροιάς. 8 Ο ίδιος ο Ιωάννης ομολογεί ότι η υπαγόρευση της θείας βούλησης έγινε όσο ο ίδιος βρισκόταν σε κατάσταση έκστασης. 9 Ο Χριστός τού αποκάλυψε τις φοβερές τιμωρίες του Θεού για τους αμετανόητους ειδωλολάτρες και ο ίδιος με τη σειρά του τις μεταφέρει στους πιστούς. Τα προφητικά οράματα του Ιωάννη κορυφώνονται με την καταστροφή της Βαβυλώνας, της πόλης του κακού, που ενσαρκώνει την αντιχριστιανική Ρώμη, και της ήττας του επτακέφαλου θηρίου του Σατανά. Ο ίδιος ο Σατανάς αιχμαλωτίζεται για χίλια χρόνια, μέχρι την τελική κρίση από το Θεό, η οποία θα οδηγήσει τους πιστούς σε μία νέα Ιερουσαλήμ. 3. Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι επτά εκκλησίες της Ασίας Η Αποκάλυψη γράφτηκε σε μια εποχή απόλυτης κυριαρχίας της Ρώμης στη λεκάνη της Μεσογείου. Η ρωμαϊκή ειρήνη και η διάδοση της ελληνικής παιδείας δημιουργούσαν ευνοϊκό κλίμα για τη διάδοση του χριστιανισμού. Οι χριστιανοί ήταν ολιγάριθμοι. Απολάμβαναν ήρεμες σχετικά συνθήκες ζωής, καθώς οι ρωμαϊκές αρχές δεν τους θεωρούσαν ακόμη σοβαρή απειλή για την αυτοκρατορία. Οι οποιεσδήποτε διώξεις οφείλονταν κυρίως στην άρνησή τους να συμμετάσχουν στην αυτοκρατορική λατρεία, που ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στην επαρχία της Ασίας. 10 Οι εκδηλώσεις που σχετίζονταν με την αυτοκρατορική λατρεία αποτελούσαν γεγονότα μείζονος σημασίας για τις ασιατικές πόλεις και η αρνητική στάση των χριστιανών προκαλούσε ανησυχία στους εθνικούς και εκλαμβανόταν σαν προάγγελος συμφορών. 11 Οι χριστιανοί από την πλευρά τους αρνούνταν να δεχτούν την ανοχή που επιδείκνυε η πολυπολιτισμική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία προς τις διάφορες λατρείες της εποχής. Ο χριστιανισμός εμφανιζόταν ως λατρεία αποκαλυπτική και αξίωνε αποκλειστικότητα από τους πιστούς. Σε σχέση με τις διαπιστώσεις αυτές προκαλεί εντύπωση ότι το κείμενο της Αποκάλυψης δημιουργεί μια άκρως ζοφερή εικόνα για τις συνθήκες ζωής των χριστιανών στις επτά πόλεις. Η Ρώμη παρομοιάζεται με θηρίο και οι εκπρόσωποί της χαρακτηρίζονται διώκτες της πίστης, οι οποίοι θα τιμωρηθούν με τις μεγαλύτερες συμφορές. Το μένος αυτό απηχεί εν μέρει τη συναισθηματική φόρτιση του Ιωάννη από τα πρόσφατα δραματικά γεγονότα του Ιουδαϊκού πολέμου. Ήταν επίσης μία προσωπική θέση του συγγραφέα, ο οποίος προέβλεπε με αυτό τον τρόπο την κυρίαρχη θέση που θα καταλάμβανε η νέα θρησκεία στη ρωμαϊκή επικράτεια. Δημιουργήθηκε στις 11/1/2017 Σελίδα 2/6

3 Για παραπομπή : Πατσιάδου Λίλα,, 2002, Εκτός από την καθαρά θρησκευτική-θεολογική προσέγγιση, βαρύνουσα σημασία για την απόπειρα της ιστορικής ερμηνείας της Αποκάλυψης έχει η σαφής αναφορά εκ μέρους του Ιωάννη των άμεσων παραληπτών του κειμένου, δηλαδή των επτά εκκλησιών της Ασίας. Ο όρος «εκκλησία» στους πρώιμους χριστιανικούς χρόνους αναφερόταν στις πρώτες χριστιανικές κοινότητες. Οι εν λόγω επτά εκκλησίες ήταν οι χριστιανικές κοινότητες που υπήρχαν στην Έφεσο, τη Σμύρνη, τo Πέργαμον, τα Θυάτειρα, τις Σάρδεις, τη Φιλαδέλφεια και τη Λαοδίκεια. 12 Παρά τις τοπικές διαφοροποιήσεις, οι συνθήκες ζωής στις επτά πόλεις ήταν παρόμοιες. 13 Όλα τα κοινωνικά στρώματα εκπροσωπούνταν στις χριστιανικές κοινότητες. Δεν έλειπαν οι τεχνίτες, οι έμποροι και οι δούλοι. Από την άλλη δε διαφαίνονται ιδιαίτεροι δεσμοί των χριστιανών με τη ρωμαϊκή αριστοκρατία. Οι πνευματικοί ηγέτες των κοινωνικά σύνθετων αυτών ομάδων ήταν άνθρωποι με κύρος και μεγάλη οικονομική επιφάνεια. Είχαν τη δυνατότητα να στεγάζουν στα σπίτια τους τις εκκλησίες, να οργανώνουν τα κοινά γεύματα, τις «αγάπες», στήριζαν τους φτωχούς, ταξίδευαν κατά βούληση, δέχονταν επισκέπτες. Η προτίμηση στις συγκεκριμένες πόλεις έχει ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως, καθώς η ύπαρξη χριστιανικών κοινοτήτων στα χρόνια αυτά πιστοποιείται και αλλού στη Μικρά Ασία. 14 Η έρευνα αποδέχεται γενικά ότι ο αριθμός «επτά» είχε ιδιαίτερη συμβολική σημασία και ότι οι επτά πόλεις συμβολίζουν ολόκληρο το σώμα της Εκκλησίας. Πιθανώς οι εκκλησίες αυτές αποτελούσαν ήδη ένα σύνολο που διαδραμάτιζε κάποιον άγνωστο ρόλο στην Ασία την εποχή εκείνη. Πάντως, ο ίδιος ο συγγραφέας δεν αναφέρει ότι απευθύνεται σε μία καθολική Εκκλησία. Αντιθέτως, οι άμεσοι αναγνώστες του, οι χριστιανοί των επτά εκκλησιών, πληροφορούνταν ότι αυτοί ήταν οι αποκλειστικοί παραλήπτες ενός θεόπνευστου κειμένου. Πιθανότατα ο Ιωάννης θέλησε να απευθυνθεί στις πόλεις που ανήκαν στην αρμοδιότητά του ως πνευματικού ποιμένα και καθοδηγητή. Συμπτωματικά ή όχι, οι πόλεις αυτές αποτελούσαν σημαντικά κέντρα εμπορίου και βρίσκονταν γύρω από έναν κυκλικό εμπορικό δρόμο που ξεκινούσε από την Έφεσο. 15 Ο συγγραφέας γνώριζε καλά την τοπογραφία κάθε πόλης, καθώς και τις ιδιαίτερες παραδόσεις τους. Ήταν εξοικειωμένος με τις συνθήκες που επικρατούσαν και γνώριζε προσωπικά τους «αγγέλους», τους ηγέτες δηλαδή των Εκκλησιών και ίσως και όλους τους πιστούς. Οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί πιστοποιούν την ύπαρξη ισχυρού προσωπικού συνδέσμου. Στόχος του ήταν να ενδυναμώσει την πίστη των χριστιανών, δεδομένου ότι ήταν εμφανή τα σημάδια μιας κόπωσης και μιας πνευματικής κάμψης, που οφειλόταν και στη μη έλευση της πολυπόθητης Δευτέρας Παρουσίας. Σε πολλά σημεία ο συγγραφέας διαλέγεται άμεσα με το ποίμνιό του. Ο τόνος του δείχνει πως απευθυνόταν σε κοινό εξοικειωμένο με συζητήσεις θεολογικού και ηθικού περιεχομένου. Όπως φαίνεται, ήταν πεπεισμένος ότι το ολιγομελές πιθανότατα ακροατήριό του θα λάμβανε άμεσα γνώση του κειμένου. Επίσης, δεν είχε αμφιβολία ότι οι πιστοί στις μικρασιατικές αυτές κοινότητες είχαν τη δυνατότητα να κατανοήσουν πλήρως τα εσχατολογικά μηνύματά του. Ως προς τον τρόπο που θα πληροφορούνταν οι χριστιανοί το περιεχόμενο του βιβλίου, ο Ιωάννης είναι σαφής: Ένας θα διάβαζε το κείμενο (ο «αναγιγνώσκων») και οι υπόλοιποι θα άκουγαν (οι «ακούοντες»), αφού δεν ήταν, φυσικά, δυνατό να διαθέτει κάθε χριστιανός το δικό του αντίτυπο. Άλλωστε, ο χριστιανισμός την εποχή εκείνη ήταν συλλογική και όχι ατομική υπόθεση. Οι πιστοί λοιπόν θα συναθροίζονταν και θα άκουγαν την ανάγνωση και ερμηνεία του ιερού κειμένου. Ίσως λάμβαναν το λόγο και κάποιοι που είχαν να προσθέσουν κάτι. Ο συλλογικός αυτός τρόπος μελέτης δεν άφηνε περιθώρια παρανόησης. Άλλωστε οι πιστοί ήταν εξοικειωμένοι με τη γλώσσα και τα σύμβολα της εποχής αλλά και τις εσχατολογικές προσδοκίες των προφητών τους. Σε καθεμία από τις επτά κοινότητες θα υπήρχε τουλάχιστον ένας άνθρωπος που γνώριζε το ύφος και τη σκέψη του Ιωάννη. Η ερμηνεία του κειμένου αποκτά άλλη διάσταση, αν αναλογιστεί κανείς ότι για τους πρώτους αυτούς παραλήπτες το κείμενο δεν παρουσίαζε τα ίδια προβλήματα ερμηνείας που αντιμετώπισαν οι μεταγενέστερες γενιές. Η αναφορά στην Πάτμο, για παράδειγμα, τον τόπο συγγραφής του έργου, παρείχε πιθανώς κάποιες άγνωστες στο σύγχρονο αναγνώστη πληροφορίες. Είναι πιθανό ότι ο Ιωάννης δεν έζησε εκεί εξόριστος από τις ρωμαϊκές αρχές, 16 αλλά απομακρύνθηκε οικειοθελώς για κάποιο διάστημα λόγω των προβλημάτων που αντιμετώπιζε με τους χριστιανούς αντιπάλους του στις επτά πόλεις. Πίστευε προφανώς ότι η παραμονή του στην Πάτμο θα ισχυροποιούσε τη θέση του στις παρακείμενες μικρασιατικές κοινότητες που καθοδηγούσε πνευματικά. Είναι αρκετά πιθανό ότι μετά τη συγγραφή του έργου ο Ιωάννης εγκαταστάθηκε στην Έφεσο. Στο κείμενο πάντως δεν ανιχνεύεται κάποια προσωπική προτίμηση του Ιωάννη προς τη μία ή την άλλη κοινότητα. Ήταν υποχρεωμένος να τις επιβλέπει και να τις νουθετεί όλες, χωρίς διακρίσεις. 17 Στις επιστολές προς την Έφεσο και την Δημιουργήθηκε στις 11/1/2017 Σελίδα 3/6

4 Για παραπομπή : Πατσιάδου Λίλα,, 2002, Πέργαμο μέμφεται τους Νικολαΐτες, μια αίρεση που πρέσβευε τη δυνατότητα σύζευξης της χριστιανικής θρησκείας και ορισμένων παγανιστικών αρχών, 18 καθώς και άλλους, οι οποίοι παροτρύνουν τους χριστιανούς να τρώνε τροφή που προέρχεται από παγανιστικές θυσίες και να τελούν μοιχεία. 19 Τέτοιου είδους αναφορές αποδεικνύουν ότι ο Ιωάννης επισκεπτόταν περιοδικά τις επτά εκκλησίες, ακολουθώντας ίσως το δρομολόγιο που υποδεικνύει η απαρίθμηση των πόλεων. Φυσικά μπορούσε να ακολουθήσει διαφορετική διαδρομή, αν το επέβαλλαν οι ανάγκες. Ο στόχος του ήταν πάντοτε ένας: να αφυπνίσει τους χριστιανούς που κατοικούσαν στις πόλεις αυτές, προκειμένου να αντισταθούν στις θρησκευτικές, κοινωνικές και οικονομικές επιταγές της εποχής τους, που σύμφωνα με τον Ιωάννη θα οδηγούσαν την ανθρωπότητα στην καταστροφή. Τα μηνύματα που διέπουν το κείμενο καθιστούν σαφές πέραν κάθε αμφισβήτησης ότι η μοναδική σωτηρία είναι η χριστιανική πίστη και η ενάρετη ζωή. Ο τόνος γενικά είναι επικριτικός. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Ιωάννη, στις επτά πόλεις επικρατούσε κατάσταση έντασης και διαφθοράς. Μεταξύ των πιστών κυκλοφορούσαν «ψευδοαπόστολοι» και «ψευδοπροφήτες». Οι κοινότητες ήταν διχασμένες, γιατί υπήρχαν ομάδες με συγκρουόμενες διδασκαλίες και εκ διαμέτρου αντίθετες ηθικές και θρησκευτικές αντιλήψεις. Ακόμη και οι λίγοι πιστοί τους οποίους επαινεί ο Ιωάννης εμφανίζονται υποτονικοί, χωρίς τον παλιό τους ζήλο για τη χριστιανική πίστη, ακόμη και ανεκτικοί απέναντι στους αντιπάλους του χριστιανισμού. Άλλες κοινότητες είχαν υποπέσει σε έναν κοσμικό τρόπο ζωής, άλλες είχαν αποκοιμηθεί, άλλες είχαν αδιαφορήσει για την πίστη ή είχαν απολέσει την αγάπη που έτρεφαν αρχικά για το Χριστό. Ο Ιωάννης επαινεί μόνο τη Σμύρνη και τη Φιλαδέλφεια για τον ενάρετο τρόπο ζωής των χριστιανών που ζούσαν εκεί. Θεωρούσε ορισμένα από τα αμαρτήματα αυτά θανάσιμα και για να τα καταπολεμήσει τους φοβέριζε με τις τρομερότερες απειλές που μπορούσε να φανταστεί. Κατ αυτόν, τα εσωτερικά αυτά προβλήματα αποτελούσαν μεγαλύτερη απειλή από τις εξωτερικές δυσκολίες με τους εθνικούς και τους Εβραίους. Είναι προφανής λοιπόν η κοινωνική διάσταση του αποκαλυπτικού αυτού κειμένου. Τι απήχηση είχαν άραγε τα κηρύγματα του Ιωάννη στις επτά εκκλησίες; Δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξει κανείς ότι η θέση του ως πνευματικού ηγέτη ήταν αρκετά δύσκολη, αφού φαίνεται πως είχε χάσει σε μεγάλο βαθμό τον έλεγχο του πνευματικού ποιμνίου του. Είναι προφανές πως μια μερίδα πιστών δεν υπολόγιζε καθόλου τις νουθεσίες του, κάποιοι τις τηρούσαν επιλεκτικά, ενώ ελάχιστοι πορεύονταν σε ένα δρόμο που ήταν αποδεκτός από αυτόν. Ενώ αυτός πρέσβευε την κοινωνική απομόνωση εν αναμονή της συντέλειας του κόσμου, οι περισσότεροι πιστοί συνέχιζαν τις κοσμικές ασχολίες τους για μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Ο ίδιος δεν έτρεφε την ελπίδα ότι θα εισακουστεί από το σύνολο των πιστών. Από όλους τους παραλήπτες, προσδοκούσε ίσως τη δημιουργία ενός στενότερου κύκλου ευσεβών. Τέλος, είναι ενδιαφέρον να αναφερθεί ότι στην Αποκάλυψη δε γίνεται λόγος για πιθανούς μελλοντικούς αναγνώστες. Το κοινό της ήταν δεδομένο και σύγχρονο. Η αναμονή της άμεσης έλευσης του Κυρίου δεν άφηνε περιθώριο για χρήση του κειμένου από μελλοντικές γενιές Σχετικά με την αναφορά του ονόματος «Ιωάννης» σε άλλες πηγές, βλ. Κυρτάτας, Δ.Ι., Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι Επτά Εκκλησίες της Ασίας (Αθήνα 1994), σελ Είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι πολλά από τα προβλήματα της έρευνας οφείλονται στη σιωπή των πηγών για τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Οι Πράξεις των Αποστόλων αναφέρονται κυρίως στη δραστηριότητα του Αποστόλου Παύλου, ενώ ελάχιστα είναι τα στοιχεία για τους πρώτους χριστιανούς. Έτσι, όταν οι πρώτοι συγγραφείς ξεκίνησαν να γράφουν το 2ο αι. μ.χ. για τα πρώτα βήματα του χριστιανισμού, είχαν στη διάθεσή τους ελάχιστες πηγές. 3. Βασιζόμενος σε γλωσσικές αναλύσεις υποστήριξε την ύπαρξη ενός δεύτερου Ιωάννη, διαφορετικού από το γιο του Ζεβεδαίου, εξαιτίας και της φημολογίας περί ύπαρξης δύο μνημείων στην Έφεσο αφιερωμένων στον Ιωάννη. Την ύπαρξη ενός δεύτερου, πρεσβύτερου Ιωάννη, συγγραφέα της Αποκάλυψης, υποστήριξε και ο Ευσέβιος από την Καισάρεια τον 4ο αιώνα. 4. Για μια σχετική συζήτηση βλ. Κυρτάτας, Δ.Ι., Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι Επτά Εκκλησίες της Ασίας (Αθήνα 1994), σελ Η εικόνα του Αντίχριστου, για παράδειγμα, απηχεί τη λαϊκή αντίληψη ότι ο Νέρωνας θα επέστρεφε μετά την αυτοκτονία του από τον κάτω κόσμο. Από την άλλη, πολλοί ερευνητές θεωρούν την Αποκάλυψη απάντηση των χριστιανών στην απαίτηση του Δομιτιανού να λατρεύεται στις πόλεις σαν Δημιουργήθηκε στις 11/1/2017 Σελίδα 4/6

5 Για παραπομπή : Πατσιάδου Λίλα,, 2002, Κύριος και Θεός. Παρ όλα αυτά, δεν υπάρχουν στοιχεία στις επιστολές που να πιστοποιούν ότι συντάχθηκαν σε εποχή επίσημων διωγμών. 6. Η καταστολή της εξέγερσης ολοκληρώθηκε μόλις το 73, με την πτώση του φρουρίου της Μασάδας. 7. Κυρτάτας, Δ.Ι., Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι Επτά Εκκλησίες της Ασίας (Αθήνα 1994), σελ Για μια συζήτηση σχετικά με τη δομή του βιβλίου της Αποκάλυψης βλ. Μπρατσιώτης, Π.Ι., «Αποκάλυψις Ιωάννου», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια 2 (1962), σελ Sweet, J., The Book of Revelation, The Oxford Companion to the Bible (1993), σελ Η εκστατική προφητεία ήταν συνήθης στις πρώτες χριστιανικές κοινότητες. 10. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αυτοκράτορες της δυναστείας των Φλαβίων (Βεσπασιανός, Τίτος και Δομιτιανός) ήταν εξαιρετικά δημοφιλείς εξαιτίας της γενναιοδωρίας τους προς τα λαϊκά στρώματα. Είναι ενδεικτικό ότι στην Αποκάλυψη αναφέρεται ένας μόνο μάρτυρας, ο Αντύπας, ο οποίος μάλιστα είχε ζήσει σε παλιότερη εποχή, και η γενική εικόνα παραπέμπει σε ήρεμες συνθήκες ζωής. 11. Οι χριστιανοί συνήθως αρνούνταν να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις. Παρ όλα αυτά ο Ιωάννης, όταν έφτασε στην Έφεσο, έμεινε κατάπληκτος από την ευρύτατη διάδοση της αυτοκρατορικής λατρείας και τη συμμετοχή σε αυτήν ακόμη και χριστιανών. Λέγεται μάλιστα ότι σε ένδειξη διαμαρτυρίας παρακολούθησε τις εκδηλώσεις που σχετίζονταν με τη λατρεία της Εφεσίας Αρτέμιδος ντυμένος στα μαύρα και όχι στα λευκά, όπως όριζε το τελετουργικό της λατρείας. 12. Ιωάννου, Αποκάλυψη, Οι παλιότερες πληροφορίες προέρχονται από τις επιστολές του Παύλου. Λίγο μεταγενέστερα είναι τα στοιχεία από τις Πράξεις των Αποστόλων. Από τις αρχές του 2ου αιώνα προστίθενται οι επιστολές του Ιγνατίου Αντιοχείας, η επιστολή και το Μαρτύριον του Πολυκάρπου και άλλα κείμενα. Οι πηγές κάνουν λόγο και για άλλες μικρασιατικές κοινότητες που δεν τις αναφέρει η Αποκάλυψη, οι οποίες θα είχαν ίδια ή παραπλήσια κοινωνική δομή. 14. Για παράδειγμα, τον 1ο αιώνα πιστοποιείται η ύπαρξη χριστιανικών κοινοτήτων στην Τρωάδα και την Κύζικο. 15. Οι αποστάσεις μεταξύ των επτά πόλεων ήταν από 45 μέχρι 67 χιλιόμετρα. 16. Η Πάτμος, άλλωστε, δε συγκαταλέγεται στους γνωστούς τόπους εξορίας κατά τους Αυτοκρατορικούς χρόνους. 17. Κυρτάτας, Δ.Ι., Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι Επτά Εκκλησίες της Ασίας (Αθήνα 1994), σελ Ο ηγέτης της αίρεσης αυτής, ο Νικόλαος, προσπαθούσε στην πραγματικότητα να συμβιβάσει τα χριστιανικά διδάγματα και την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του. Φαίνεται πως η αίρεση αυτή είχε αρκετά μεγάλη απήχηση την εποχή εκείνη. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι ο Ιωάννης είναι αρκετά συνοπτικός ως προς τα διδάγματα της αίρεσης στην επιστολή του προς τους Εφεσίους, ενώ δίνει περισσότερες πληροφορίες στην επιστολή του προς τους χριστιανούς του Περγάμου. Επίσης, αναφέρει την αίρεση στην επιστολή του προς τα Θυάτειρα. 19. Ιωάννου, Αποκάλυψη, 2. Μεταγενέστεροι συγγραφείς συνδέουν την αίρεση των Νικολαϊτών με τον αγνωστικισμό. 20. Κυρτάτας, Δ.Ι., Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι Επτά Εκκλησίες της Ασίας (Αθήνα 1994), σελ. 64. Βιβλιογραφία : Κυρτάτας Δ.Ι., Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι Επτά Εκκλησίες της Ασίας, Αθήνα 1994 Cimok F., A Guide to the Seven Churches, Istanbul 1998 Δημιουργήθηκε στις 11/1/2017 Σελίδα 5/6

6 Για παραπομπή : Πατσιάδου Λίλα,, 2002, Βάμβας Ν., Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος Ημών Ιησού Χριστού, Αθήνα 1964 Aune D.E., "The form and function of the proclamations to the seven churches (Revelation 2-3)", New Testament Studies, 36, 1991, Sweet J., "The book of Revelation", The Oxford Companion to the Bible, 1993, Μπρατσιώτης Π.Ι., "Αποκάλυψις Ιωάννου", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, 2, 1962, Δικτυογραφία : Greek New Testament Πηγές Ιωάννου, Αποκάλυψη. Δημιουργήθηκε στις 11/1/2017 Σελίδα 6/6

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης Ενότητα 9: Το βιβλίο της Αποκάλυψης: Α μέρος Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη.

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Ενότητα 11: Η Αποκάλυψη. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη. Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕ3. Η Καινή Διαθήκη Α: Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

ΔΕ3. Η Καινή Διαθήκη Α: Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων ΔΕ3. Η Καινή Διαθήκη Α: Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων 1. Ποια είναι τα βιβλία της Καινής Διαθήκης 1. Ιστορικά Ευαγγέλια 1. κατά Ματθαίον 2. κατά Μάρκον 3. κατά Λουκάν 4. κατά Ιωάννην 5.Πράξεις

Διαβάστε περισσότερα

Η θεολογική διδασκαλία της προς Εβραίους. Οι βασικές θέσεις και οι ιδιαιτερότητες της επιστολής σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία της Κ.Δ.

Η θεολογική διδασκαλία της προς Εβραίους. Οι βασικές θέσεις και οι ιδιαιτερότητες της επιστολής σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία της Κ.Δ. Η θεολογική διδασκαλία της προς Εβραίους Οι βασικές θέσεις και οι ιδιαιτερότητες της επιστολής σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία της Κ.Δ. Διαπιστώσεις Α. Δεν εντοπίζονται άμεσοι φιλολογικοί δεσμοί με τους

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Κ.Δ. και ιστορία εποχής της Καινής Διαθήκης

Εισαγωγή στην Κ.Δ. και ιστορία εποχής της Καινής Διαθήκης Εισαγωγή στην Κ.Δ. και ιστορία εποχής της Καινής Διαθήκης Μάθημα 6 : Σωτήριος Σ. Δεσπότης Θεολογική Σχολή Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας ΤΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΙΙ (Λουκάς-Πράξεις) 2 Ευαγγέλιο = χαρμόσυνη αγγελία

Διαβάστε περισσότερα

4. Η Καινή Διαθήκη Β : Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη

4. Η Καινή Διαθήκη Β : Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη 4. Η Καινή Διαθήκη Β : Οι Επιστολές και η Αποκάλυψη 1. Τι ήταν και γιατί γράφτηκαν οι επιστολές του αποστόλου Παύλου; Ήταν γράμματα που έστελνε ο απόστολος στις χριστιανικές κοινότητες που είχε ιδρύσει.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (Mατθαίος-Μάρκος-Λουκάς)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (Mατθαίος-Μάρκος-Λουκάς) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (Mατθαίος-Μάρκος-Λουκάς) Από τον 2ο αιώνα και εξής η λέξη ευαγγέλιο δηλώνει: τα βιβλία εκείνα της Καινής Διαθήκης που περιέχουν και αφηγούνται το γεγονός της

Διαβάστε περισσότερα

Ερμηνεία των Πράξεων των Αποστόλων

Ερμηνεία των Πράξεων των Αποστόλων Ερμηνεία των Πράξεων των Αποστόλων Ενότητα 1.2: Ειδική εισαγωγή - Τα συνοπτικά Ευαγγέλια ΙΙ Σωτήριος Δεσπότης Θεολογική Σχολή Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας Τα συνοπτικά Ευαγγέλια ΙΙ (Λουκάς - Πράξεις) 1 Ευαγγέλιο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη.

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Ενότητα 6: Α και Β Θεσσαλονικείς. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη. Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Η γλώσσα της Κ.Δ. είναι η «κοινή» ελληνιστική, δηλαδή η δημώδης και η γλώσσα που ομιλείτο από τον 3 ο αι. π.χ. μέχρι τον 3 ο αι. μ.χ.

Η γλώσσα της Κ.Δ. είναι η «κοινή» ελληνιστική, δηλαδή η δημώδης και η γλώσσα που ομιλείτο από τον 3 ο αι. π.χ. μέχρι τον 3 ο αι. μ.χ. Η γλώσσα της Κ.Δ. είναι η «κοινή» ελληνιστική, δηλαδή η δημώδης και η γλώσσα που ομιλείτο από τον 3 ο αι. π.χ. μέχρι τον 3 ο αι. μ.χ. Οι κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου και η πολιτική ενοποίηση του χώρου

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία Ι

Χριστιανική Γραμματεία Ι Χριστιανική Γραμματεία Ι Ενότητα 1-A5: Αποστολικοί Πατέρες Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία

Χριστιανική Γραμματεία Χριστιανική Γραμματεία Ενότητα 1-A5: Αποστολικοί Πατέρες Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη.

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Ενότητα 9: Ποιμαντικές Επιστολές και Προς Εβραίους. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη. Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Μ. Γκουτζιούδης http://users.auth.gr/~moschosg ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Η Π.Δ. ως «Γραφή» της πρώτης εκκλησίας 2. Οι απαρχές της Κ.Δ.

Διαβάστε περισσότερα

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Το άνοιγμα του Χριστιανισμού στον εθνικό κόσμο Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Ο Βαρνάβας Υπήρξε πιθανώς ένας από τους εβδομήκοντα αποστόλους του Κυρίου. Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Το πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

Η Παύλεια Θεολογία. Ελληνιστές και Αντιόχεια. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας

Η Παύλεια Θεολογία. Ελληνιστές και Αντιόχεια. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η Παύλεια Θεολογία Ελληνιστές και Αντιόχεια Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Επίκουρη Καθηγήτρια Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Οι Καθολικές επιστολές

Οι Καθολικές επιστολές EIΔΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μάθημα 10 Οι Καθολικές επιστολές ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Ιακώβου Α Πέτρου Β Πέτρου Α Ιωάννου Α Ιωάννου Α Ιωάννου Ιούδα Οι 7 αυτές επιστολές επιγράφονται με το όνομα του αποστολέα τους και όχι

Διαβάστε περισσότερα

Το όραμα της καινής γής στην Αποκάλυψη

Το όραμα της καινής γής στην Αποκάλυψη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Το όραμα της καινής γής στην Αποκάλυψη Ενότητα 12 : 12 ο μάθημα Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Ιουδαϊσµός. α) Παρουσίαση θρησκείας:

Ιουδαϊσµός. α) Παρουσίαση θρησκείας: Ιουδαϊσµός α) Παρουσίαση θρησκείας: Ο Ιουδαϊσµός είναι η παραδοσιακή θρησκεία των Εβραίων. Σύµφωνα µε τον ορθόδοξο Ιουδαϊσµό και τους βαθιά θρησκευόµενους Εβραίους, ο βιβλικός πατριάρχης Αβραάµ ήταν ο

Διαβάστε περισσότερα

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου.

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου. ΜΑΘΗΜΑ 22 ο ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ Θ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με την ιστορία της αρχαίας Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη.

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Ενότητα 7: Γαλάτας, Ρωμαίους, Α και Β Κορινθίους. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη. Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής

Διαβάστε περισσότερα

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης Ενότητα 1: Αποκαλυπτική: Ορισμός και χαρακτηριστικά Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης Ενότητα 12: Επιστολή Ιούδα & Β Πέτρου Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης Ενότητα 3: Ιουδαϊκά αποκαλυπτικά κείμενα σύγχρονα με την Καινή Διαθήκη Αικατερίνη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 1 η - ΤA ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ Περιεχόμενα Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος, Σημειώσεις Ένα πρότυπο που παρέχει: το περίγραμμα το μαθήματος; σημειώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Οι συγγραφείς της Παλαιάς Διαθήκης: άνθρωποι εμπνευσμένοι από το Θεό.

Οι συγγραφείς της Παλαιάς Διαθήκης: άνθρωποι εμπνευσμένοι από το Θεό. Οι συγγραφείς της Παλαιάς Διαθήκης: άνθρωποι εμπνευσμένοι από το Θεό. Το διάγραμμα του χρόνου Εποχή Αβραάμ Θάνατος Μ. Αλεξάνδρου Γέννηση Ιησού Χριστού Άλωση Κων/πολης 2000 1900 1800 1700 1600 1500 1400

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ. Συντάκτης: Ευάγγελος Δεναξάς

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ. Συντάκτης: Ευάγγελος Δεναξάς ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Συντάκτης: Ευάγγελος Δεναξάς 1) Όταν ένα έργο, είμαστε σίγουροι, ότι δεν γράφτηκε από αυτόν με το όνομα του οποίου παραδίδεται, λέγεται: A. Nόθο Β. Αμφιβαλλόμενο Γ. Ανώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

1. Ποιος μαθητής πήγε στους Αρχιερείς; Τι του έδωσαν; (Μτ 26,14-16) Βαθ. 1,0 2. Πόσες μέρες έμεινε στην έρημο; (Μκ 1,12)

1. Ποιος μαθητής πήγε στους Αρχιερείς; Τι του έδωσαν; (Μτ 26,14-16) Βαθ. 1,0 2. Πόσες μέρες έμεινε στην έρημο; (Μκ 1,12) ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΤΑΞΗ: Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ Α ΟΜΑΔΑ: 1 1. Ποιος μαθητής πήγε στους Αρχιερείς; Τι του έδωσαν; (Μτ 26,14-16),0 2. Πόσες μέρες έμεινε στην έρημο; (Μκ 1,12),0 3. Ποιοι είναι οι μαθητές του

Διαβάστε περισσότερα

Παρακαλούμε όποιον γνωρίζει το που μπορούμε να βρούμε ολόκληρα τα κείμενα στα ελληνικά, να μας ενημερώσει.

Παρακαλούμε όποιον γνωρίζει το που μπορούμε να βρούμε ολόκληρα τα κείμενα στα ελληνικά, να μας ενημερώσει. Η μετάφραση των κειμένων στα ελληνικά, που παρατίθεται εδώ, είναι βασισμένη στις μεταφράσεις από τα κοπτικά και ελληνικά στα αγγλικά των: Wesley W. Isenberg, Stephen Patterson, Marvin Meyer, Thomas O.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Άγιο Πνεύμα και Πνευματικότητα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Άγιο Πνεύμα και Πνευματικότητα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Άγιο Πνεύμα και Πνευματικότητα Όλοι λίγο πολύ έχουμε ακούσει τα λόγια: «Σε βαπτίζω στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» είτε έχουμε βαπτιστεί είτε όχι (δείτε Ματθ. 28/κη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ 19-21, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ 19-21, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ 19-21, 105 56 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 2103352364 FAX: 2103237654 www.iaath.gr, E-Mail: ipe.iaath@gmail.com ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 5 Η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης Ενότητα 10: Το βιβλίο της Αποκάλυψης: Β μέρος Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα

Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να 1. Διατυπώνουν τους προβληματισμούς τους γύρω από τη λατρεία. 2. Υποστηρίζουν με επιχειρήματα ότι στη χριστιανική θρησκεία η λατρεία

Διαβάστε περισσότερα

Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις

Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις ΜΑΘΗΜΑ 8 Ο ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις που δίνονται στην παρένθεση. Σε κάθε κενό αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικά στοιχεία στην Παλαιά Διαθήκη

Εισαγωγικά στοιχεία στην Παλαιά Διαθήκη Εισαγωγικά στοιχεία στην Παλαιά Διαθήκη Οι φιλολογικές πηγές της Πεντατεύχου (Φιλολογικά στρώματα): Οι τέσσερις πηγές της Πεντατεύχου είναι: η Γιαχβική, η Ελωχειμική, το Δευτερονόμιο και ο Ιερατικός Κώδικας.

Διαβάστε περισσότερα

Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων.

Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων. Ενότητα 6: Οι Αποστολικοί Πατέρες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Το Δ ευαγγέλιο και η σχέση του με τα Συνοπτικά «Πνευματικό» ευαγγέλιο- «σωματικά» ευαγγέλια Ομοιότητες-διαφορές Δε διασώζει καμία από τις 50 και πλέον παραβολές

Διαβάστε περισσότερα

παρακαλώ! ... ένα βιβλίο με μήνυμα

παρακαλώ! ... ένα βιβλίο με μήνυμα παρακαλώ!... ένα βιβλίο με μήνυμα Ένα μήνυμα πού δίνει απάντηση στο βασικό ερώτημα ποιος είναι ο σκοπός της ζωής. Ένα μήνυμα πού ανταποκρίνεται σε κάθε ερωτηματικό και αμφιβολία σου. Η βίβλος μας φανερώνει

Διαβάστε περισσότερα

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_10296 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_10296 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_10296 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 α) Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5 επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΦΩΤΟΔΟΤΕΣ» - Κορυδαλλών 10 Κάντζα Αττικής 153 51 Phone: 210 6658 551 - Email: fotodotes@yahoo.gr Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Συγγραφέας: Παπαδημητρακόπουλος Κωνσταντίνος Κωδικός προϊόντος: 00092

Διαβάστε περισσότερα

Συναγμένοι στη Θεία Ευχαριστία: Η ουσία της Εκκλησίας. Διδ. Εν. 15

Συναγμένοι στη Θεία Ευχαριστία: Η ουσία της Εκκλησίας. Διδ. Εν. 15 Συναγμένοι στη Θεία Ευχαριστία: Η ουσία της Εκκλησίας Διδ. Εν. 15 α) Η εξάπλωση της Εκκλησίας Μετά την Πεντηκοστή, η νέα πραγματικότητα που δημιουργείται στον κόσμο, η Εκκλησία, ζει και κινείται σε μια

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ Οι ερωτήσεις προέρχονται από την τράπεζα των χιλιάδων θεμάτων του γνωστικού αντικειμένου των θεολόγων που επιμελήθηκε η εξειδικευμένη ομάδα εισηγητών των Πανεπιστημιακών Φροντιστηρίων

Διαβάστε περισσότερα

Το Ιδεολογικό Υπόβαθρο της προς Εβραίους

Το Ιδεολογικό Υπόβαθρο της προς Εβραίους Το Ιδεολογικό Υπόβαθρο της προς Εβραίους 1. Εξωχριστιανικό 2. Χριστιανικό 1. Εξωχριστιανικό Το φιλωνικό υπόβαθρο To γνωστικό υπόβαθρο Το κουμρανικό υπόβαθρο To σαμαρειτικό υπόβαθρο Tο ιουδαϊκό μυστικιστικό

Διαβάστε περισσότερα

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης

Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης Ενότητα 11: Το βιβλίο της Αποκάλυψης: Γ μέρος Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

1 η Αιτία: 2 η Αιτία: 3 η Αιτία:

1 η Αιτία: 2 η Αιτία: 3 η Αιτία: Εικονομαχία Αιτίες Συνέπειες Ορισμός: η θρησκευτική και πολιτική διαμάχη για τη λατρεία των εικόνων. 1 η Αιτία: 1η Συνέπεια: Αντίπαλες πλευρές: εικονομάχοι > το επίσημο κράτος και τμήμα του πληθυσμού εικονόφιλοι

Διαβάστε περισσότερα

β. έχει κατοχυρωμένο το απόρρητο και από την Εκκλησία και από την Πολιτεία

β. έχει κατοχυρωμένο το απόρρητο και από την Εκκλησία και από την Πολιτεία ΜΑΘΗΜΑ 24 Ο ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016

Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016 1 Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016 Αγαπητοί μου Αδελφοί, λίγες ημέρες μετά από τη λαμπρή πανήγυρη της Ανάστασης του Κυρίου, πλημμυρισμένοι από πνευματική χαρά εορτάζουμε σήμερα τον Μεγαλομάρτυρα Άγιο Γεώργιο,

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί μελετούμε την Αγία Γραφή;

Γιατί μελετούμε την Αγία Γραφή; Γιατί μελετούμε την Αγία Γραφή; Ποιες γνώμες έχετε ακούσει για τη Βίβλο; Τι θα θέλατε να μάθετε γι αυτή; Είναι ένα σπουδαίο βιβλίο Το πιο πολυδιαβασμένο στον κόσμο. Το πρώτο που τυπώθηκε από τον Γουτεμβέργιο

Διαβάστε περισσότερα

Η έννοια της Θρησκευτικής Εµπειρίας στη Διαπροσωπική Θεωρία Ψυχανάλυσης του Erich Fromm: Προεκτάσεις στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών

Η έννοια της Θρησκευτικής Εµπειρίας στη Διαπροσωπική Θεωρία Ψυχανάλυσης του Erich Fromm: Προεκτάσεις στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών Η έννοια της Θρησκευτικής Εµπειρίας στη Διαπροσωπική Θεωρία Ψυχανάλυσης του Erich Fromm: Προεκτάσεις στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών Erich Fromm (1900-1980) Γεώργιος Χαλκιάς Σχολικός Σύµβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540)

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Κείμενο 1 Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη, για να διαπιστώσει κανείς ότι οι φυσικές γλώσσες αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου, όπως όλες οι πτυχές του φυσικού κόσμου και της ζωής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη.

Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Ενότητα 1: Η Καινή Διαθήκη: Η σχέση της με την Παλαιά Διαθήκη και η θέση της στη ζωή της Εκκλησίας. Αικατερίνη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ ΤΑΞΗ: Β ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ: 23 ΑΓΟΡΙΑ: 13 ΚΟΡΙΤΣΙΑ: 10 ΕΚΠΟΝΗΣΗ: ΛΙΑΠΗ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 7 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 7 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 7 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής.

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής. ΜΑΘΗΜΑ 15 Ο ΣΥΝΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΗ Θ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

Ο πρώτος διωγμός των χριστιανών

Ο πρώτος διωγμός των χριστιανών Ο πρώτος διωγμός των χριστιανών Η πραγματικότητα της Εκκλησίας, έτσι όπως τη ζούμε σήμερα, δεν έγινε με κάποιον αυτόματο και ανώδυνο τρόπο. Η θεμελίωση και η εξάπλωση της Εκκλησίας επιτεύχθηκαν με αγώνες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΔΙΑΛΕΞΗ 1 Η : ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ Περιεχόμενα Διάγραμμα Ένα διάγραμμα του μαθήματος Σημειώσεις Ένα πρότυπο που παρέχει: το διάγραμμα το μαθήματος, σημειώσεις κλειδιά, αποσπάσματα

Διαβάστε περισσότερα

Ινδουισμός Βουδισμός

Ινδουισμός Βουδισμός Ινδουισμός Βουδισμός Με τον όρο εννοούμε το πολυσύνθετο σύνολο των παραδόσεων της Ινδίας. Στη χώρα αυτή περίπου 700.000.000 πιστοί ασπάζονται τον Ινδουισμό. Ο Ινδουισμός έχει απήχηση σε

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες γνώμες έχετε ακούσει για τη Βίβλο; Τι θα θέλατε να μάθετε γι αυτή;

Ποιες γνώμες έχετε ακούσει για τη Βίβλο; Τι θα θέλατε να μάθετε γι αυτή; Γιατί μελετούμε την Αγία Γραφή; Ποιες γνώμες έχετε ακούσει για τη Βίβλο; Τι θα θέλατε να μάθετε γι αυτή; Είναι ένα σπουδαίο βιβλίο Το πιο πολυδιαβασμένο στον κόσμο. Το πρώτο που τυπώθηκε από τον Γουτεμβέργιο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 1. Θέματα Ερμηνείας και Θεολογίας των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. 2. Πατερική Ερμηνευτική.

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 1. Θέματα Ερμηνείας και Θεολογίας των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. 2. Πατερική Ερμηνευτική. ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ECTS ECTS 1. Mεθοδολογία και κριτική του κειμένου της Καινής Διαθήκης. 2. Ζητήματα Ερμηνείας και Ερμηνευτικής της Καινής

Διαβάστε περισσότερα

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 α) Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

Kalogirou, Dimitra. Neapolis University

Kalogirou, Dimitra. Neapolis University Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Health Sciences http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2015 þÿÿ¹ º ¹½É½¹º Â Ä ¾µ¹Â Äɽ þÿãä ÃŽ ÀĹº º±¹ ÃÄ ½ ɱ½ Kalogirou, Dimitra þÿ Á̳Á±¼¼±

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Παρακάτω καταγράφεται η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.

Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Παρακάτω καταγράφεται η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. ixthis.gr Πηγή του θέματος : http://www.ixthis.gr/show-content.phpconid=475 2011-02-11. - 14:07 pm. Τίτλος θέματος Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Πληροφορίες θέματος Το θέμα αυτό έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 2 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6

Γιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6 Γιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6 Υπαπαντή του Κυρίου «θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, για να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών» (Λουκ. 2, 34-35) Διχογνωμία

Διαβάστε περισσότερα

200 χρόνια της Ελληνικής βιβλικής εταιρείας στην Κέρκυρα

200 χρόνια της Ελληνικής βιβλικής εταιρείας στην Κέρκυρα 17/02/2019 200 χρόνια Ελληνικής βιβλικής εταιρείας στην Κέρκυρα Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων Το πρωί του Σαββάτου 16 Φεβρουαρίου 2019 πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ Ο όρος διαθήκη Οι Εβδομήντα μεταφράζουν την εβραϊκή λέξη berith στα ελληνικά διαθήκη Απαντάται στις εκφράσεις παλαιά διαθήκη και καινή διαθήκη. Σημαίνει συμφωνία (γάμου), που συντελέσθηκε ανάμεσα στο Θεό

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Δημητριάδος: Το επιχειρούμενο Σύνταγμα θα αναιρεί τον εαυτό του

Μητρ. Δημητριάδος: Το επιχειρούμενο Σύνταγμα θα αναιρεί τον εαυτό του 02/12/2018 Μητρ. Δημητριάδος: Το επιχειρούμενο Σύνταγμα θα αναιρεί τον εαυτό του / Επικαιρότητα Συνέντευξη του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα».

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος Τοις εντευξομένοις 11 Σύντομη Εισαγωγή στον Ψαλτήρα 15 Η Ένταξη των Ψαλμικών Αναγνωσμάτων στη

Πρόλογος Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος Τοις εντευξομένοις 11 Σύντομη Εισαγωγή στον Ψαλτήρα 15 Η Ένταξη των Ψαλμικών Αναγνωσμάτων στη Πρόλογος Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος Τοις εντευξομένοις 11 Σύντομη Εισαγωγή στον Ψαλτήρα 15 Η Ένταξη των Ψαλμικών Αναγνωσμάτων στη Λατρεία της Εκκλησίας 23 Βραχυγραφίες 29 ΚΑΘΙΣΜΑ A' [Ψαλμοί

Διαβάστε περισσότερα

Ορθόδοξο Ορφανοτροφείο στην Ινδία. Ανακτήθηκε από (8/9/2016). * * *

Ορθόδοξο Ορφανοτροφείο στην Ινδία. Ανακτήθηκε από  (8/9/2016). * * * Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΘEMATIKH ΕNOTHTA 2. ΘΡΗΣΚΕΙΑ Β_ΘΕ 2.1 ΙΕΡΟΤΗΤΑ (Νοηματοδοτώντας) Ορθόδοξο Ορφανοτροφείο στην Ινδία. Ανακτήθηκε από http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8872?locale=el (8/9/2016). Γυναίκα που

Διαβάστε περισσότερα

Πατήρ Αβραάμ Μάθημα - Τρία Η ζωή του Αβραάμ: Σύγχρονη εφαρμογή. Οδηγός μελέτης

Πατήρ Αβραάμ Μάθημα - Τρία Η ζωή του Αβραάμ: Σύγχρονη εφαρμογή. Οδηγός μελέτης Πατήρ Αβραάμ Μάθημα - Τρία Η ζωή του Αβραάμ: Σύγχρονη εφαρμογή Οδηγός μελέτης Περιεχόμενα Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος, Σημειώσεις Το περίγραμμα το μαθήματος; με αποσπάσματα και περιλήψεις του

Διαβάστε περισσότερα

Η νηστεία των Χριστουγέννων

Η νηστεία των Χριστουγέννων 15 Νοεμβρίου 2018 Η νηστεία των Χριστουγέννων Θρησκεία / Θρησκευτική ζωή Γεώργιος Αραμπατζόγλου, Αναγνώστης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Ιερός Ναός Αγίου Λουκά Πατησίων Μία ακόμη ευλογημένη περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Συγκριτική θεώρηση του «Ηγεμόνα»

Συγκριτική θεώρηση του «Ηγεμόνα» 9 Μαρτίου 2018 Συγκριτική θεώρηση του «Ηγεμόνα» Θρησκεία / Ηθική Αγάπη Παπαδοπούλου, MTh Είναι γεγονός ότι τόσο ο Πατριάρχης Φώτιος όσο και ο Νικολό Μακιαβέλι έχουν ένα κοινό ενδιαφέρον: να νουθετήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία ΙI

Χριστιανική Γραμματεία ΙI Χριστιανική Γραμματεία ΙI Ενότητα 1-Β Α7-8: Χριστολογία 4ου-5ου αιώνα Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

3. Να αναλύσετε τον τρόπο µε τον οποίο η στωική φιλοσοφία και ο νεοπλατωνισµός επηρέασαν τους Απολογητές και τους Πατέρες της Εκκλησίας.

3. Να αναλύσετε τον τρόπο µε τον οποίο η στωική φιλοσοφία και ο νεοπλατωνισµός επηρέασαν τους Απολογητές και τους Πατέρες της Εκκλησίας. 2.2.2. Η Ανατολική Λεκάνη της Μεσογείου κατά τους τρεις πρώτους µ.χ. αιώνες - Το Ελληνικό Πνεύµα κατά τους τρεις πρώτους µ.χ. αιώνες - Η Παλαιοχριστιανική τέχνης - Μια Τέχνη Ελληνική Eρωτήσεις ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Γράφουμε στον πίνακα τη λέξη κλειδί «φονταμενταλισμός», διαβάζουμε τις εργασίες και καταλήγουμε στον ορισμό της. (Με τον όρο φονταμενταλισμός

Γράφουμε στον πίνακα τη λέξη κλειδί «φονταμενταλισμός», διαβάζουμε τις εργασίες και καταλήγουμε στον ορισμό της. (Με τον όρο φονταμενταλισμός ΦΑΣΗ Β: 2 ο δίωρο Γράφουμε στον πίνακα τη λέξη κλειδί «φονταμενταλισμός», διαβάζουμε τις εργασίες και καταλήγουμε στον ορισμό της. (Με τον όρο φονταμενταλισμός (θεμελιωτισμός) εκφράζονται οι τάσεις εμμονής

Διαβάστε περισσότερα

π ε ρ ι ε χ ο μ ε ν α

π ε ρ ι ε χ ο μ ε ν α π ε ρ ι ε χ ο μ ε ν α προλογοσ... 11 ΕΙσΑγΩγΗ... 13 α. Το μάθημα των ορθοδόξων Θρησκευτικών στο κέντρο της Ευρώπης... 21 β. Το μάθημα των ορθοδόξων Θρησκευτικών στις δύο πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου...

Διαβάστε περισσότερα

Ηθική ανά τους λαούς

Ηθική ανά τους λαούς Ηθική ανά τους λαούς Ηθική ως όρος Όταν μιλάμε για ηθική, εννοούμε κάθε θεωρία που θέτει αντικείμενο θεωρητικής εξέτασης την πρακτική συμπεριφορά του ανθρώπου. Η φιλοσοφική ηθική διακρίνεται επομένως τόσο

Διαβάστε περισσότερα

1 ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1 ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Θέμα: Η ενότητα σώματος και ψυχής: το μυστήριο του Ευχελαίου (κεφ.27) Σχολείο:Περιφερειακό Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους, Έμπα Τάξη:Α Λυκείου Καθηγητής: Νικόλαος Καραμπάς Π.Μ.Π.: 16951

Διαβάστε περισσότερα

EIΔΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Μάθημα 8. Οι πρωτοπαύλειες. επιστολές

EIΔΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Μάθημα 8. Οι πρωτοπαύλειες. επιστολές EIΔΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μάθημα 8 Οι πρωτοπαύλειες επιστολές CORPUS PAULINUM Πρωτο-παύλειες Α Θεσσαλονικείς Γαλάτας Α Κορινθίους Β Κορινθίους Ρωμαίους Φιλιππησίους Φιλήμονα Επιστολές αιχμαλωσίας ή των δεσμών Ποιμαντικές

Διαβάστε περισσότερα

Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας

Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας ΜΑΘΗΜΑ 7 Ο Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας σύμφωνα με τη χρονική σειρά που πραγματοποιήθηκαν: 1. Προαναγγελία του Μεσσία

Διαβάστε περισσότερα

Οικολογία, βιβλική θεολογία και ο κόσμος

Οικολογία, βιβλική θεολογία και ο κόσμος ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οικολογία, βιβλική θεολογία και ο κόσμος Ενότητα 13 : 13 ο μάθημα Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Ο αίνος της Δημιουργίας (Λκ 19, 40)

Ο αίνος της Δημιουργίας (Λκ 19, 40) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο αίνος της Δημιουργίας (Λκ 19, 40) Ενότητα 7 : 7 ο μάθημα Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων.

Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων. Ενότητα 8: Η αντιµετώπιση των αιρέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Οικολογική Ερμηνεία. Ενότητα 2 : 2 ο μάθημα. Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Οικολογική Ερμηνεία. Ενότητα 2 : 2 ο μάθημα. Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οικολογική Ερμηνεία Ενότητα 2 : 2 ο μάθημα Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Πατρ τ ιάρχης Αλ εξα εξ νδρείας ένας από τους πέντε μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας

Πατρ τ ιάρχης Αλ εξα εξ νδρείας ένας από τους πέντε μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας Ο Μέγας Αθανάσιος: αγωνιστής της ορθής πίστης Πατριάρχης Αλεξανδρείας Πατριάρχης Αλεξανδρείας ένας από τους πέντε μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας των πρώτων χριστιανικών αιώνων (Μέγας Αθανάσιος,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ Ο συγγραφέας και εδώ δε γράφει το όνομά του, αλλά η αρχαία εκκλησιαστική παράδοση ομόφωνα αποδίδει το ευαγγέλιο αυτό στον Μάρκο και το συνέδεσε κατά ένα ιδιαίτερο τρόπο με το όνομα του απ. Πέτρου. 1. ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΑΘΗΝΑ 1999 Υπεύθυνος Οµάδας Αλέξανδρος Καριώτογλου, ρ. Θεολογίας Οµάδα Σύνταξης

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Επανάληψη Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ο Κωνσταντίνος Βυζάντιο 1. Αποφασίζει τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Ανατολή κοντά στο αρχαίο Βυζάντιο: νέο διοικητικό κέντρο η Κωνσταντινούπολη 2. 313

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. 1. Ο χώρος τέλεσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟΡΕΝ ΚΙΡΚΕΓΚΩΡ

ΣΟΡΕΝ ΚΙΡΚΕΓΚΩΡ http://hallofpeople.com/gr.php?user=κίρκεγκωρ ΣΟΡΕΝ ΚΙΡΚΕΓΚΩΡ Απόσπασμα από Το κεντρί της ύπαρξης, μετάφραση: Κώστας Νησιώτης «Μια φορά ζούμε», λέει ένας, και θέλει να πάει στο Παρίσι πριν πεθάνει. «Μια

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ. Της Μαρίας Αποστόλα

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ. Της Μαρίας Αποστόλα ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Της Μαρίας Αποστόλα Η Ελλάδα υπήρξε από τους πρώτους δέκτες του Χριστιανισμού και τα μνημεία της ελληνικής ορθοδοξίας αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της εθνικής κληρονομιάς, αποτελώντας

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου:

Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου: Σελίδα: 16 Μέγεθος: 510 cm ² Μέση κυκλοφορία: 7510 Επικοινωνία εντύπου: (210) 8113000 Σελίδα: 9 Μέγεθος: 56 cm ² Μέση κυκλοφορία: 1030 Επικοινωνία εντύπου: 210 5231.831-4 Είδος: Εφημερίδα / Κύρια / Οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους. Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία

3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους. Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία 3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία Εισαγωγή Και οι τρεις γεννήθηκαν τον 4ο αιώνα μ.χ., στα Βυζαντινά Χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο "Πώς υφαίνεται ο χρόνος"

Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο Πώς υφαίνεται ο χρόνος Σοφία Δημοπούλου: «Το παρελθόν μάς καθορίζει» Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο "Πώς υφαίνεται ο χρόνος" Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη Το "Πώς υφαίνεται ο χρόνος" απασχολεί τη Σοφία

Διαβάστε περισσότερα

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus ISSP 1998 Religion II - Questionnaire - Cyprus Για σας. Είμαστε από το Κέντρο Ερευνών του Cyprus College. Kάνουμε μια διεθνή έρευνα για κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις. Η έρευνα αυτή γίνεται ταυτόχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Η πρώτη γνωστή συλλογή ορισμένων βιβλίων της Κ. Δ. οφείλεται στον αιρετικό Μαρκίωνα (140 μ.χ., Ρώμη)

Η πρώτη γνωστή συλλογή ορισμένων βιβλίων της Κ. Δ. οφείλεται στον αιρετικό Μαρκίωνα (140 μ.χ., Ρώμη) Η πρώτη γνωστή συλλογή ορισμένων βιβλίων της Κ. Δ. οφείλεται στον αιρετικό Μαρκίωνα (140 μ.χ., Ρώμη) Α Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ MURATORI Ο κατάλογος έχει ιδιαίτερη αξία για τον κανόνα της Κ. Διαθήκης. Είναι ο αρχαιότερος

Διαβάστε περισσότερα

Ερμηνεία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου Ενότητα: 1

Ερμηνεία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου Ενότητα: 1 Ερμηνεία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου Ενότητα: 1 Χρήστος Καρακόλης Τμήμα Θεολογίας Σελίδα 2 1. Κατά Ιωάννην και συνοπτικά ευαγγέλια Το Ιω. διαφοροποιείται σε μεγάλο βαθμό από τα συνοπτικά ευαγγέλια τόσο

Διαβάστε περισσότερα

«Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης»

«Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης» 14/12/2018 «Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης» / Επικαιρότητα ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ: Εκεί που σχίστηκε ο βράχος και ο Θεός μίλησε στον Ιωάννη! Αποστολή του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ στην Πάτμο

Διαβάστε περισσότερα

Η Αγία Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα, Αγάπη

Η Αγία Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα, Αγάπη Η Αγία Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα, Αγάπη Βίος της Αγίας Σοφίας Η Αγία Σοφία έζησε την εποχή που βασίλευε ο ειδωλολάτρης αυτοκράτορας Ανδριανός, περίπου το 117-138 μ.χ. Προερχόταν από μια πόλη

Διαβάστε περισσότερα