ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ Πρακτικές οδηγίες για αξιωµατούχους αγώνα ( ιαιτητές, Βοηθούς ιαιτητές, Τέταρτους ιαιτητές, Παρατηρητές ιαιτησίας) Αγωνιστική περίοδος ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ Πρόεδρος: Αναπληρωτής Πρόεδρος: Μέλη: Καραµελίδης Γεώργιος Μπριάκος Θανάσης ούρος Γεώργιος Τσαχειλίδης Ιωάννης Καλύβας ηµήτριος

2 Η Κεντρική Επιτροπή ιαιτησίας ελπίζει ότι αυτό το ενηµερωτικό φυλλάδιο θα είναι χρήσιµο για τους ιαιτητές, Βοηθούς ιαιτητές, Τέταρτους ιαιτητές, Παρατηρητές ιαιτησίας και Εκπαιδευτές ιαιτησίας των Εθνικών καθώς και των Τοπικών Πρωταθληµάτων των Ενώσεων Ποδοσφαιρικών Σωµατείων. Επίσης η Κεντρική Επιτροπή ιαιτησίας ελπίζει ότι η εφαρµογή αυτών των πρακτικών οδηγιών θα ενισχύσει την ενιαία εφαρµογή των Κανόνων του Παιχνιδιού. Οι αποδέκτες καλούνται να παρέχουν, µέσω των Ε /ΕΠΣ, στην Κεντρική Επιτροπή ιαιτησίας τα σχόλιά τους, τα οποία µπορούν να βοηθήσουν στην βελτίωση µελλοντικών εκδόσεων αυτού του ενηµερωτικού φυλλαδίου. 1

3 Ρολόγια του σταδίου Τα ρολόγια του σταδίου που δείχνουν τη χρονική διάρκεια της αναµέτρησης, µπορούν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια του αγώνα, υπό τον όρο ότι, θα σταµατούν στο τέλος της κανονικής διάρκειας κάθε ηµιχρόνου. Ακαταλληλότητα αγωνιστικού χώρου Εάν υπάρξει οποιαδήποτε αµφιβολία, σχετικά µε την κατάσταση του αγωνιστικού χώρου, µετά την αναχώρηση της φιλοξενούµενης οµάδας από την έδρα της, ο διαιτητής θα επισκεφθεί και θα επιθεωρήσει τον αγωνιστικό χώρο και τότε θα αποφανθεί, εάν είναι κατάλληλος για αγώνα ή όχι. Συστήνεται, αν είναι δυνατόν, να συµβουλευθεί τον Παρατηρητή Αγώνα και / ή τον Παρατηρητή ιαιτησίας της ΕΠΟ, πριν λάβει µια απόφαση που σχετίζεται µε την καταλληλότητα του αγωνιστικού χώρου. Αριθµός ατόµων που επιτρέπεται να βρίσκονται στην Τεχνική Περιοχή Στις διοργανώσεις Super League, Football League και Football League2, επιτρέπεται να κάθονται στο πάγκο των αναπληρωµατικών έως 8 επίσηµοι της οµάδας (εφόσον έχουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά ιδιότητας που προβλέπει ο ΚΑΠ) και επτά (7) αναπληρωµατικοί, δηλαδή ένα σύνολο έως δεκαπέντε ατόµων. Τα ονόµατα αυτών των ατόµων και η ιδιότητά τους θα πρέπει να αναγράφονται στο φύλλο αγώνα. Για την Super League, εάν υπάρχει αρκετός χώρος, επιτρέπονται µέχρι και πέντε (5) επιπλέον τεχνικές θέσεις, για το προσωπικό της οµάδας που παρέχει τεχνική υποστήριξη στην οµάδα κατά τη διάρκεια του αγώνα (υπεύθυνος εξοπλισµού, βοηθός φυσιοθεραπευτή, κλπ). Αυτές οι θέσεις θα πρέπει να είναι τοποθετηµένες εκτός της τεχνικής περιοχής και τουλάχιστον πέντε µέτρα παραπλεύρως ή πίσω από τους πάγκους, αλλά µε πρόσβαση στα αποδυτήρια. Τα ονόµατα όλων των ατόµων που καταλαµβάνουν αυτές τις θέσεις και η ιδιότητά τους, θα πρέπει να αναγράφονται στο φύλλο αγώνα. Αντικαταστάσεις παικτών Είναι υποχρεωτική η χρήση πινακίδων µε αριθµούς, που δείχνουν τις αλλαγές των παικτών. Επιτρέπεται στους αναπληρωµατικούς να εγκαταλείπουν την τεχνική περιοχή, στη διάρκεια του αγώνα, προκειµένου να βρεθούν στον προκαθορισµένο χώρο για να προθερµανθούν. 2

4 εν επιτρέπεται σε κανένα άλλο άτοµο να κάνει προθέρµανση ή να προπονεί τους αναπληρωµατικούς κατά τη διάρκεια της προθέρµανσής τους. Στη σύσκεψη προετοιµασίας- ασφαλείας, πριν τον αγώνα, όπου γίνεται, ο 4 ος διαιτητής θα καθορίσει επακριβώς το πού θα προθερµαίνονται οι αναπληρωµατικοί και το πόσοι αναπληρωµατικοί θα προθερµαίνονται ταυτόχρονα. Συστήνεται σε τρεις µόνο αναπληρωµατικούς, από κάθε οµάδα, να προθερµαίνονται την ίδια χρονική στιγµή. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και µόνο όταν το επιτρέπει ο χώρος, ο διαιτητής µπορεί να επιτρέψει σε περισσότερους από τρεις αναπληρωµατικούς κάθε οµάδας, να προθερµαίνονται ταυτόχρονα στην καθορισµένη περιοχή. Όταν πραγµατοποιούνται οι αλλαγές παικτών, θα πρέπει να επιβλέπονται από τον 4 ο διαιτητή σε συνεργασία µε το διαιτητή. Ο βοηθός διαιτητής δε χρειάζεται να µετακινηθεί στη διχοτόµο. Οι αθλητικές κάλτσες και το χρώµα αυτών Μερικοί παίκτες χρησιµοποιούν άσπρα αυτοκόλλητα (ταινίες, επιδέσµους) ή ακόµα και δεύτερο ζευγάρι πάνω από τις κάλτσες της αγωνιστικής εµφάνισης. Μερικά από αυτά τα αυτοκόλλητα αλλάζουν δραστικά το χρώµα της κάλτσας, προκαλώντας δυνητικά σύγχυση µε τις κάλτσες των παικτών της αντίπαλης οµάδας, π.χ. σε περίπτωση εκτροπής της µπάλας. Για αυτό το λόγο, εάν επικολλάται ταινία (tape) ή παρόµοιο υλικό εξωτερικά, θα πρέπει να έχει το ίδιο χρώµα µε το µέρος της κάλτσας πάνω στο οποίο τοποθετείται. Οι διαιτητές των αγώνων έχουν λάβει οδηγίες να ελέγχουν εάν το χρώµα στις κάλτσες είναι ευκρινώς αναγνωρίσιµο. Σε όλες τις διοργανώσεις της ΕΠΟ, ο διαιτητής θα πρέπει να αναφέρει αυτή την κατευθυντήρια οδηγία στις συσκέψεις προετοιµασίας- ασφαλείας και να την επιβάλλει σε όλους τους αγώνες. Έλεγχος των διχτύων στα τέρµατα Τα δίχτυα των τερµάτων θα πρέπει να ελέγχονται: µετά την προθέρµανση των οµάδων και αφού έχουν αποσυρθεί αυτές από τον αγωνιστικό χώρο: πριν την έναρξη του αγώνα και στο τέλος του διαλείµµατος του ηµιχρόνου 3

5 (ο διαιτητής θα πρέπει να αποφασίσει ποιος θα είναι υπεύθυνος για αυτό, οι βοηθοί ή ο 4 ος διαιτητής). Ο ρόλος των διαιτητών στο ηµίχρονο και στο τέλος κάθε αγώνα των διοργανώσεων της ΕΠΟ. Η Επιτροπή ιαιτησίας συνιστά την ακόλουθη διαδικασία, για τους διαιτητές του αγώνα, στο τέλος κάθε ηµιχρόνου: Ο βοηθός διαιτητή, που βρίσκεται πλησιέστερα στη φυσούνα των παικτών, κατευθύνεται αµέσως µετά το τέλος του ηµιχρόνου και του αγώνα προς τη φυσούνα, για να έχει τον έλεγχο του χώρου. Ο τέταρτος διαιτητής παραµένει στη θέση του, για να επιβλέπει αυτούς που βρίσκονται στην τεχνική περιοχή και να επιτηρεί την αποχώρηση των παικτών από τον αγωνιστικό χώρο. Ο διαιτητής και ο άλλος βοηθός διαιτητής παραµένουν στο κέντρο του γηπέδου µέχρι να αποχωρήσουν όλοι οι ποδοσφαιριστές από τον αγωνιστικό χώρο. Πανηγυρισµός ενός τέρµατος (γκολ) Παίκτης (που πέτυχε τέρµα), πρέπει να δέχεται κίτρινη κάρτα όταν κατά την κρίση του διαιτητή: κάνει χειρονοµίες οι οποίες έχουν χαρακτήρα προκλητικό, χλευαστικό ή εµπρηστικό. σκαρφαλώνει στο περιµετρικό προστατευτικό πλέγµα, για να πανηγυρίσει το τέρµα που πέτυχε. βγάζει την φανέλα ή καλύπτει το κεφάλι µε τη φανέλα του. καλύπτει το κεφάλι του ή το πρόσωπό του µε µία µάσκα ή µε ένα συναφές αντικείµενο. Οι παίκτες δεν πρέπει να αποκαλύπτουν εσωτερικά φανελάκια που περιέχουν ή απεικονίζουν οποιοδήποτε σλόγκαν ή διαφηµιστικό µήνυµα. Ο βασικός υποχρεωτικός εξοπλισµός δεν πρέπει να φέρει οποιαδήποτε δήλωση πολιτικού, θρησκευτικού ή προσωπικού χαρακτήρα. Αναµένεται από τους διαιτητές να ενεργούν προληπτικά και να αντιµετωπίζουν µε την κοινή λογική τον πανηγυρισµό της επίτευξης ενός τέρµατος. 4

6 Ανάπαυλα / διάλειµµα (µεταξύ ηµιχρόνων και πριν την παράταση) Το διάλειµµα µεταξύ των δύο ηµιχρόνων διαρκεί 15 λεπτά. Σε περίπτωση παράτασης, θα υπάρξει διάλειµµα 5 λεπτών µεταξύ της λήξης της κανονικής διάρκειας του αγώνα και της έναρξης του χρόνου παράτασης. Κατά κανόνα, οι παίκτες παραµένουν εντός του αγωνιστικού χώρου κατά τη διάρκεια του πεντάλεπτου διαλείµµατος, αλλά αυτό επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του διαιτητή. Λήψη υγρών αναψυκτικών από παίκτες Επιτρέπεται στους παίκτες η λήψη υγρών αναψυκτικών, κατά τη φυσική διακοπή ενός αγώνα, αλλά µόνο πάνω στην πλάγια γραµµή ή τη γραµµή τέρµατος. εν επιτρέπεται η ρίψη πλαστικών µπουκαλιών νερού ή οποιονδήποτε άλλων συσκευασιών ή δοχείων νερού µέσα στον αγωνιστικό χώρο. εν προβλέπεται να διακόπτει ο διαιτητής προσωρινά, τον αγώνα για τη λήψη υγρών. Κοσµήµατα- Λοιπός εξοπλισµός Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι, σύµφωνα µε τον Κανόνα 4, οι παίκτες δεν επιτρέπεται να φορούν οποιοδήποτε είδος κοσµήµατος, πολύ δε περισσότερο εάν αυτό είναι επικίνδυνο. Κανένα κόσµηµα δε µπορεί να καλυφθεί ή να στερεωθεί µε κολλητική ταινία. Αυτό πρέπει να αποµακρυνθεί και δεν µπορεί να καλυφθεί µε κολλητική ταινία. Ένδειξη επιπλέον χρόνου Υπενθυµίζεται στους 4 ους διαιτητές όταν, µε την υπόδειξη του διαιτητή, υποδεικνύουν τον ελάχιστο επιπλέον χρόνο στο τέλος κάθε ηµιχρόνου, αυτός θα πρέπει να δείχνεται µόνο στο τέλος του τελευταίου λεπτού κάθε ηµιχρόνου. Υπενθυµίζεται επίσης στους διαιτητές, ότι θα πρέπει να παιχθεί όλος ο επιπλέον χρόνος που έχει υποδειχθεί και δεν θα λήγουν τον αγώνα πριν αυτός ο χρόνος παρέλθει. Εάν πραγµατοποιηθούν αλλαγές, ή συµβούν τραυµατισµοί, αποχώρηση τραυµατισµένων παικτών από τον αγωνιστικό χώρο για θεραπεία, ή οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση, κατά την διάρκεια του επιπλέον χρόνου, ο διαιτητής θα πρέπει να λάβει υπόψη του αυτόν τον χαµένο χρόνο, αλλά αυτός, δε θα ανακοινωθεί από τον 4 ο διαιτητή. 5

7 ιαχείριση των τραυµατισθέντων παικτών Οι Κανόνες του Παιχνιδιού είναι ξεκάθαροι στο ζήτηµα τραυµατισµού παίκτη. Ο διαιτητής θα πρέπει να διακόψει προσωρινά τον αγώνα, αν ένας παίκτης είναι σοβαρά τραυµατισµένος και δεν θα πρέπει να παρέχονται οι πρώτες βοήθειες στους τραυµατίες εντός του αγωνιστικού χώρου. Αποκλειστική ευθύνη για την διακοπή του αγώνα έχει ο διαιτητής και συνεπώς οι παίκτες δεν θα πρέπει να ενθαρρύνονται να πετούν την µπάλα εκτός αγωνιστικού χώρου. Οι ποδοσφαιριστές που ενεργούν έτσι, δε θα πρέπει να αναµένουν να τους επιστραφεί η µπάλα από τους αντιπάλους στη συνέχεια του αγώνα (εφαρµογή fair-play). Οι διαιτητές θα πρέπει να ακολουθούν τις παρακάτω οδηγίες για την περίπτωση των τραυµατισµένων παικτών: Ο αγώνας επιτρέπεται να συνεχιστεί έως ότου η µπάλα καταλήξει εκτός αγωνιστικού χώρου, εάν ο παίκτης κατά τη γνώµη του διαιτητή, δεν είναι σοβαρά τραυµατισµένος. Ο αγώνας σταµατά αµέσως, εάν ο παίκτης κατά τη γνώµη του διαιτητή, είναι σοβαρά τραυµατισµένος. Αφού ερωτηθεί ο τραυµατίας, ο διαιτητής επιτρέπει σε έναν ή το πολύ δύο γιατρούς να µπουν στον αγωνιστικό χώρο, ώστε να εκτιµήσουν τη σοβαρότητα του τραυµατισµού και να φροντίσουν για την ασφαλή και σύντοµη αποµάκρυνσή του από τον αγωνιστικό χώρο. Οι τραυµατιοφορείς θα πρέπει να µπουν στον αγωνιστικό χώρο µε ένα µόνο φορείο και µετά από το ειδικό σήµα του διαιτητή µε τα δύο του χέρια. Ο διαιτητής πρέπει να εξασφαλίζει την ασφαλή µετακίνηση του τραυµατία από τον αγωνιστικό χώρο. εν επιτρέπεται η παροχή πρώτων βοηθειών σε έναν παίκτη µέσα στον αγωνιστικό χώρο, εκτός κι αν ο τραυµατισµός είναι εξαιρετικά σοβαρός και η µετακίνησή του ενέχει κίνδυνο επιδείνωσης της κατάστασής του. Ένας παίκτης που αιµορραγεί, θα πρέπει να εγκαταλείψει τον αγωνιστικό χώρο και δεν µπορεί να επιστρέψει µέχρι ο διαιτητής να 6

8 εξακριβώσει ότι η αιµορραγία έχει σταµατήσει. εν επιτρέπεται ένας παίκτης να φορά ενδύµατα µε αίµατα πάνω του. Εάν ο διαιτητής έχει επιτρέψει στους ιατρούς να εισέλθουν στο αγωνιστικό χώρο, ο παίκτης πρέπει να εγκαταλείψει τον αγωνιστικό χώρο, είτε πάνω στο φορείο, είτε µε τα πόδια. Αν ο παίκτης δε συµµορφωθεί, θα παρατηρείται για αντιαθλητική συµπεριφορά. Ένας τραυµατίας µπορεί να επιστρέψει στον αγωνιστικό χώρο, εφόσον ο αγώνας έχει ξεκινήσει και µετά από νεύµα του διαιτητή. Όταν η µπάλα παίζεται, ένας τραυµατισµένος παίκτης πρέπει να µπει στον αγωνιστικό χώρο µόνο από την πλάγια γραµµή. Όταν η µπάλα είναι εκτός αγωνιστικού χώρου, ο τραυµατισµένος παίκτης µπορεί να εισέλθει από οποιαδήποτε σηµείο των γραµµών οριοθέτησης του αγωνιστικού χώρου Μόνο ο διαιτητής έχει το δικαίωµα να επιτρέψει σε έναν τραυµατισµένο παίκτη να εισέλθει στον αγωνιστικό χώρο είτε ο αγώνας είναι σε εξέλιξη είτε η µπάλα είναι εκτός παιχνιδιού. Ωστόσο ο διαιτητής µπορεί να δώσει άδεια σε έναν τραυµατία να επιστρέψει στον αγωνιστικό χώρο, εφόσον ο βοηθός ή ο 4 ος διαιτητής βεβαιώσουν ότι ο παίκτης είναι έτοιµος. Αν το παιχνίδι δεν έχει διακοπεί για κάποιον άλλο λόγο ή αν ο τραυµατισµός που υπέστη ένας παίκτης δεν είναι αποτέλεσµα παράβασης των Κανόνων του Παιχνιδιού, ο διαιτητής πρέπει να επαναρχίσει τον αγώνα µε ελεύθερο διαιτητή. Ο διαιτητής πρέπει να υπολογίζει όλο το χαµένο χρόνο που δεν παίχτηκε λόγω του τραυµατισµού, στο τέλος κάθε ηµιχρόνου του παιχνιδιού. Όταν ο διαιτητής έχει αποφασίσει να δείξει κάρτα σε ένα παίκτη που είναι τραυµατίας και ο οποίος πρέπει να αποχωρήσει από τον αγωνιστικό χώρο για την παροχή πρώτων βοηθειών, ο διαιτητής πρέπει να δείξει την κάρτα, πριν ο παίκτης εγκαταλείψει τον αγωνιστικό χώρο. Εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα γίνονται µόνο όταν: ένας τερµατοφύλακας τραυµατίζεται ένας τερµατοφύλακας και ένας παίκτης εκτός παιχνιδιού συγκρουσθούν και χρήζουν άµεσης φροντίδας 7

9 παίκτες της ίδιας οµάδος συγκρουσθούν και χρήζουν άµεσης φροντίδας όταν υπάρξει σοβαρός τραυµατισµός π.χ. "γύρισµα" της γλώσσας, διάσειση, κάταγµα κάτω άκρων Σωστή λήψη αποφάσεων-παραβάσεις και συνέπειες Καθορισµός της σοβαρότητας µιας παράβασης Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι για να καθοριστεί η σοβαρότητα µιας παράβασης σχετιζόµενη µε παράβαση λακτίσµατος, τρικλοποδιάς, πηδήµατος κατά αντιπάλου, χτυπήµατος, σπρωξίµατος, τάκλιν, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους: Το στοιχείο της πρόθεσης ή του δόλου. Την ταχύτητα της ενέργειας του παίκτη (σφοδρότητα). Την πιθανότητα αυτού που κάνει τάκλιν να παίξει τη µπάλα. Την κατεύθυνση του ποδιού και αν το τάκλιν γίνεται µε τις τάπες/σόλα. Το αν βάζει σε κίνδυνο ο παίκτης την ασφάλεια του αντιπάλου του. Ειδική έµφαση θα πρέπει να δοθεί στην εξάλειψη των διεκδικήσεων, όπου ένας παίκτης αδιαφορεί για την ασφάλεια και τη σωµατική ακεραιότητα του αντιπάλου, συµπεριλαµβανοµένων και των περιπτώσεων επαφών που γίνονται τη στιγµή που ο αντίπαλος τρέχει έχοντας στη κατοχή του την µπάλα. Οι διαιτητές πρέπει να λαµβάνουν µέτρα σε περιπτώσεις ανεξέλεγκτων διεκδικήσεων που γίνονται µε ένταση και υπερβολική δύναµη σε βάρος της σωµατικής ακεραιότητας των αντιπάλων. Όταν κρίνουν το στοιχείο της πρόθεσης ή του δόλου, οι διαιτητές θα πρέπει να είναι σε ετοιµότητα ειδικά στην κατεύθυνση του ποδιού αυτού που κάνει το τάκλιν και τη χρήση ταπών. Όπου η επαφή γίνεται µε την µπάλα και τον αντίπαλο µε τρόπο επικίνδυνο, απερίσκεπτο, χωρίς την εκτίµηση του πιθανού κινδύνου για τον αντίπαλο, πρέπει ο παίκτης να παρατηρηθεί µε κίτρινη κάρτα και σε περίπτωση χρήσης υπερβολικής δύναµης, να αποβληθεί. Οποιαδήποτε διεκδίκηση περιλαµβάνει υπερβολική δύναµη και συνεπώς θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ενός αντιπάλου, θα πρέπει να θεωρείται ως σοβαρό 8

10 επικίνδυνο παιχνίδι και ο παραβάτης θα πρέπει να αποβάλλεται. Κάθε βιαιότητα πρέπει πάντα να αντιµετωπίζεται µε κόκκινη κάρτα. Παίκτης που κάνει τάκλιν σε αντίπαλο χρησιµοποιώντας υπερβολική δύναµη, θέτοντας σε κίνδυνο την σωµατική ακεραιότητα του αντιπάλου, πρέπει ν' αποβληθεί ανεξάρτητα εάν το τάκλιν έγινε από πίσω, από µπροστά ή από τα πλάγια. Οι ιαιτητές µπορούν να επιτρέπουν τις σκληρές αλλά κανονικές διεκδικήσεις και να τιµωρούν µόνο τις άδικες και αντικανονικές ενέργειες. Περιστάσεις Επιπρόσθετα, για τον καθορισµό της σοβαρότητας µιας παράβασης, οι διαιτητές θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους και τις συνθήκες (περιλαµβανοµένης της θέσης στον αγωνιστικό χώρο) κάτω από τις οποίες έγινε η παράβαση: Αποτράπηκε µια υποσχόµενη επιθετική ενέργεια (παράβαση για κίτρινη κάρτα); Ανακόπηκε µια προφανής ευκαιρία για γκολ (παράβαση για κόκκινη κάρτα); Κριτήρια για περιπτώσεις ανακοπής υποσχόµενης επιθετικής προσπάθειας Τα παρακάτω κριτήρια θα πρέπει να χρησιµοποιούνται για να καθοριστεί εάν σταµάτησε µία επίθεση µε προϋποθέσεις για γκολ (υποσχόµενη επιθετική προσπάθεια): Η θέση της παράβασης. Η πιθανότητα του παίκτη να συνεχίσει µε την µπάλα. Η θέση των συµπαικτών του. Η θέση των αντιπάλων. Η απόσταση από το τέρµα. Ήταν πιθανή η εξέλιξη της επίθεσης στα επόµενα δευτερόλεπτα, εάν δεν είχε σταµατήσει από µία παράβαση; 9

11 Κριτήρια προφανούς ευκαιρίας για γκολ Τα παρακάτω κριτήρια θα πρέπει να χρησιµοποιούνται για να καθοριστεί εάν σταµάτησε µία επίθεση σε προφανή θέση για γκολ: υνατότητα ελέγχου της µπάλας. Θέση του επιτιθεµένου. Συνολική κατεύθυνση της κίνησης (του επιτιθεµένου και της µπάλας). Απόσταση από το τέρµα. Θέση των αµυνοµένων/του τερµατοφύλακα. Ήταν πολύ πιθανό η επίθεση να δηµιουργήσει µία καθαρή ευκαιρία για γκολ, εάν δεν σταµατούσε από µία παράβαση που τιµωρείται µε ένα ελεύθερο λάκτισµα (ή µία εκτέλεση πέναλτι); εν υπάρχει διαφορά εάν µια προφανής ευκαιρία για γκολ ανεκόπη άδικα από έναν τερµατοφύλακα ή έναν άλλο παίκτη. Άλλες αντικανονικές ενέργειες (κράτηµα, πιάσιµο της µπάλας...) Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι η ποινή για παραβάσεις όπως, το κράτηµα ή το εσκεµµένο πιάσιµο της µπάλας µε τα χέρια, είναι σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού, µόνο ένα ελεύθερο λάκτισµα. Ωστόσο, ένας παίκτης θα πρέπει να δεχθεί κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά, αν µε την ενέργειά του αυτή: εµποδίζει καθαρά έναν αντίπαλο να γίνει κάτοχος της µπάλας ή να λάβει µια πλεονεκτική θέση εµποδίζει την ανάπτυξη µιας υποσχόµενης επιθετικής ενέργειας Όταν η παράβαση εµποδίζει µία ευκαιρία για προφανή θέση για γκολ, ο παραβάτης πρέπει να αποβληθεί. Παραβάσεις που διαπράττονται όταν η µπάλα είναι εκτός παιχνιδιού Παραβάσεις µπορούν να συµβούν όταν η µπάλα είναι εντός ή εκτός παιχνιδιού. Και στις δύο περιπτώσεις, οι παραβάτες πρέπει να τιµωρηθούν σύµφωνα µε την φύση / σοβαρότητα της παράβασης. 10

12 Εάν µία παράβαση γίνει όταν η µπάλα είναι εκτός παιχνιδιού, ο παραβάτης πρέπει να τιµωρηθεί µόνο πειθαρχικά, ανάλογα µε τη σοβαρότητα της παράβασης, µόνο που οι περιστάσεις της παράβασης δεν θα ληφθούν υπόψη (αφού µια υποσχόµενη επιθετική ενέργεια ή προφανής ευκαιρία για γκολ δεν συνέβη). Επικίνδυνο παιχνίδι µε επαφή Αν ένας παίκτης αγωνίζεται µε επικίνδυνο τρόπο και ταυτόχρονα έλθει σε επαφή µε αντίπαλο, ο διαιτητής πρέπει να τιµωρήσει τη σοβαρότερη παράβαση, δηλαδή την επαφή και συνεπώς να καταλογίσει άµεσο ελεύθερο λάκτισµα. Όπου απαιτείται πρέπει να λαµβάνονται και πειθαρχικά µέτρα, π.χ. κίτρινη κάρτα εάν η διεκδίκηση είναι ριψοκίνδυνη. Σωµατικές Επαφές (χρήση χεριών / ποδιών) Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθληµα στο οποίο η σωµατική επαφή είναι ένα φυσικό µέρος του παιχνιδιού και µόνο η αντικανονική σωµατική επαφή πρέπει να τιµωρείται. Προκειµένου να επιτευχθεί καλύτερα η ενιαία εφαρµογή του Κανονισµού, έχουν θεσπιστεί κριτήρια για να βοηθηθούν οι διαιτητές να διακρίνουν µεταξύ κανονικών επαφών και επαφών που καθίστανται αντικανονικές και συνεπώς τιµωρούνται. Η απόφαση ενός διαιτητή θα πρέπει να λαµβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια: Ο αµυνόµενος αντικανονικά παρακώλυσε ή εµπόδισε την κίνηση του επιτιθεµένου µε την επαφή του χεριού ή του βραχίονά του; Αυτή η επαφή επηρέασε αρνητικά την προώθηση του επιτιθέµενου ή την πρόοδο της επίθεσης της οµάδας; Ήταν αυτή η επαφή προσχεδιασµένη να εµποδίσει (ή µήπως ήταν τυχαία); Ο αµυνόµενος χρησιµοποιείσαι τα χέρια / βραχίονες του για να περιορίσει σαφώς την επιλεγείσα θέση του επιτιθέµενου στον αγωνιστικό χώρο; Ο επιτιθέµενος προκάλεσε την παράνοµη επαφή χεριού / βραχίονα; 11

13 Ο επιτιθέµενος χρησιµοποίησε την επαφή που υπήρξε µε το σώµα του αµυνόµενου, για να προσπαθήσει να παραπλανήσει το διαιτητή και να κερδίσει ένα ελεύθερο λάκτισµα ή εκτέλεση πέναλτι; Μετά την εξέταση όλων των κριτηρίων, ο διαιτητής αποφασίζει: για αντικανονική επαφή (κράτηµα, σπρώξιµο... ) τον καταλογισµό ενός ελεύθερου λακτίσµατος ή ενός πέναλτι. στις περιπτώσεις όπου ο επιτιθέµενος επιχειρεί να παραπλανήσει τον διαιτητή, προκειµένου να του εκµαιεύσει λανθασµένη απόφαση, τότε πρέπει να τιµωρηθεί µε κίτρινη κάρτα και να καταλογισθεί έµµεσο ελεύθερο λάκτισµα σε βάρος της οµάδας του. Προσοχή πρέπει να δίνεται στο γεγονός ότι, αυτός που προκάλεσε (πρώτος παραβάτης) την αντικανονική σωµατική επαφή µπορεί να είναι επιτιθέµενος ή αµυνόµενος. Εάν και οι δύο παίκτες χρησιµοποιούν αντικανονική σωµατική επαφή, η οµάδα του πρώτου παραβάτη τιµωρείται µε ελεύθερο λάκτισµα ή πέναλτι υπέρ της αντίπαλης οµάδας. Επιπροσθέτως, και οι δύο παίκτες µπορεί να τιµωρηθούν πειθαρχικά. Παράνοµες διεκδικήσεις µε τα χέρια ή τους βραχίονες Η βελτιωµένη συγκέντρωση, η αυξηµένη προσοχή και η µέγιστη επαγρύπνηση πρέπει να κρατούν τους διαιτητές και τους βοηθούς διαιτητές σε επιφυλακή για κάθε πιθανή περίπτωση παράνοµης διεκδίκησης µε χέρια / βραχίονες. Εστιάζοντας όχι µόνο στα πόδια κατά τις διεκδικήσεις, οι διαιτητές θα µπορούν να αναγνωρίσουν τις δυνατές, αθέµιτες σωµατικές επαφές µε αγκώνες και βραχίονες που πρέπει να τιµωρούνται κατάλληλα και µε συνέπεια. Προσοχή πρέπει να δίνεται στον ιδιαίτερο κίνδυνο που προκαλείται όταν ο παίκτης πηδά κοντά σε έναν αντίπαλο παίκτη και απλώνει εσκεµµένα τον βραχίονά του µε αφύσικο τρόπο (π.χ. προκαλώντας κίνδυνο µε την κίνηση του αγκώνα του). Οι διαιτητές πρέπει να έχουν επίγνωση της ευθύνης τους και να προστατεύουν τους παίκτες από αντικανονικό παίξιµο, εξασφαλίζοντας ότι κάθε διεκδίκηση που περιέχει υπερβολική δύναµη (και εποµένως διακινδύνευση της ασφάλειας του αντιπάλου), πρέπει να θεωρείται ως σοβαρό επικίνδυνο παιχνίδι και να καταλήγει σε κόκκινη κάρτα. Οι αγκώνες / βραχίονες που χρησιµοποιούνται εσκεµµένα, ως όπλο εναντίον αντίπαλου παίκτη περιλαµβάνονται ασφαλώς σε αυτήν την κατηγορία. 12

14 Αντικανονική χρήση των βραχιόνων πριν από την εκτέλεση κόρνερ ή ελεύθερου λακτίσµατος Η αντικανονική χρήση των βραχιόνων ιδιαίτερα πριν από την εκτέλεση κόρνερ ή ελεύθερων λακτισµάτων κοντά στη περιοχή πέναλτι, έχει αυξηθεί σηµαντικά. Οι διαιτητές πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση πριν την εκτέλεση κόρνερ ή ελεύθερου λακτίσµατος και πρέπει να γίνεται φανερό ότι ενεργούν προληπτικά. Τα κρατήµατα µπορούν να αποφευχθούν µε την έγκαιρη προληπτική ενέργεια π.χ. όταν οι παίκτες κρατιούνται ή διαγκωνίζονται µεταξύ τους για µια θέση µέσα ή κοντά στην περιοχή πέναλτι. Οι παίκτες που γίνονται αντιληπτοί πρέπει να αποµονώνονται και να δέχονται µια ξεκάθαρη δηµόσια προειδοποίηση. Όπου είναι δυνατό, οι διαιτητές πρέπει να χρησιµοποιούν τους βοηθούς διαιτητές για να εξασφαλίσουν ότι η µπάλα δεν επανέρχεται στο παιχνίδι, µέχρι να σφυρίξουν για την εκτέλεση του κόρνερ ή του ελεύθερου λακτίσµατος Είναι σηµαντικό οποιαδήποτε παρόµοια παράβαση, µετά τις αρχικές προληπτικές ενέργειες του διαιτητή, να αντιµετωπίζεται αποφασιστικά: Πριν από την επαναφορά της µπάλας πρέπει να καταλήγει σε κίτρινη ή κόκκινη κάρτα ανάλογα µε την σοβαρότητα της παράβασης. Μετά την επαναφορά της µπάλας, οι διαιτητές πρέπει να αντιµετωπίζουν αποφασιστικά το συνεχές κράτηµα, σπρώξιµο κ.λπ. µε τον καταλογισµό ελεύθερου λακτίσµατος ή πέναλτι, ανάλογα µε την οµάδα που διαπράττει την παράβαση. Όπου απαιτούνται, περαιτέρω πειθαρχικές κυρώσεις πρέπει να επιβάλλονται. Πρόσφατα έχει παρατηρηθεί στο συγκεκριµένο θέµα, σηµαντική βελτίωση και έχουν ληφθεί αυστηρά µέτρα. Όµως γίνεται υπενθύµιση στους διαιτητές να εξακολουθήσουν να λαµβάνουν αυστηρά µέτρα για το κράτηµα, το τράβηγµα και το σπρώξιµο µέσα στην περιοχή πέναλτι και να εφαρµόζουν την προτεινόµενη διαδικασία! Παράνοµη χρήση του σώµατος Υπάρχει µια αυξανόµενη τάση παράνοµης χρήσης του σώµατος για το σταµάτηµα µιας υποσχόµενης επιθετικής ενέργειας ή για να αποτραπεί σ έναν παίκτη να δεχτεί την µπάλα από συµπαίκτη του. 13

15 Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, όπου µια υποσχόµενη επιθετική ενέργεια σταµατά αντικανονικά µε αυτόν τον τρόπο, υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι θα πρέπει εκτός από τον καταλογισµό ενός ελεύθερου λακτίσµατος ή πέναλτι να παρατηρούν τον παραβάτη παίκτη µε κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά. Όπου η παράνοµη χρήση του σώµατος περιέχει υπερβολική δύναµη, βία ή εχθρότητα, τότε, σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού, πρέπει να δείχνεται κόκκινη κάρτα. Παραπλάνηση - "θέατρο" Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι: «παραπλανητικές ενέργειες που σκοπεύουν να εξαπατήσουν τον διαιτητή και που διαπράττονται οπουδήποτε µέσα στον αγωνιστικό χώρο, πρέπει να τιµωρούνται µε κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά». Οι παραπλανητικές ενέργειες εξαπάτησης του διαιτητή µπορεί να συµβούν: όταν δεν υφίσταται καµία επαφή µεταξύ των παικτών όταν ο παίκτης χρησιµοποιεί ελαφρά επαφή µε έναν αντίπαλο παίκτη όταν ο παίκτης προκαλεί την επαφή µε έναν αντίπαλο παίκτη όταν ο παίκτης αναµένει πιθανή επαφή από έναν αντίπαλο παίκτη. όταν ο παίκτης υπερβάλλει την επαφή µε έναν αντίπαλο Όταν γίνεται παραπλάνηση δεν είναι αποδεκτό να εντοπίζεται και να µένει ατιµώρητη. Όµως όταν οι ενέργειες των παικτών δεν αποσκοπούν να παραπλανήσουν το διαιτητή δεν πρέπει να θεωρούνται ως παραπλάνηση και ο αγώνας πρέπει να συνεχίζεται. Παίξιµο της µπάλας µε το χέρι Εάν ο παίκτης παίζει την µπάλα µε το χέρι µε πρόθεση, είναι σηµαντικό να λάβουµε υπόψη τα ακόλουθα σηµεία: Το χέρι πήγε στην µπάλα ή η µπάλα στο χέρι; Τα χέρια ή οι βραχίονες του παίκτη είναι σε "φυσική" θέση; 14

16 Ο παίκτης θέλει να "πιάσει περισσότερο χώρο" χρησιµοποιώντας τους βραχίονές του; Ο παίκτης προσπαθεί να αποφύγει να χτυπήσει η µπάλα το χέρι του; Η απόσταση που διήνυσε η µπάλα, πριν χτυπήσει το χέρι του παίκτη Ο παίκτης είναι ικανός να αποφύγει να χτυπήσει η µπάλα στο χέρι του; Ο παίκτης χρησιµοποιεί εσκεµµένα το χέρι ή τον βραχίονά του για να αγγίξει την µπάλα; Οι διαιτητές πρέπει να λαµβάνουν υπόψη πιθανές πρόσθετες περιστάσεις και συνέπειες, π.χ. πού και πώς συνέβη η παράβαση (σταµάτησε µια επίθεση µε προϋποθέσεις; εµπόδισε µια προφανή ευκαιρία για επίτευξη τέρµατος;) και τότε πρέπει να τιµωρούν κατάλληλα σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού. Περιστατικά µε αντιδράσεις και αντιπαραθέσεις παίκτων Αντιπαράθεση µεταξύ παικτών Οι διαιτητές πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι παραβάτες θα τιµωρούνται οµοιόµορφα. Είναι ξεκάθαρα ωφέλιµο να πηγαίνουν γρήγορα στο σηµείο της αντιπαράθεσης και να φαίνεται ότι λαµβάνουν άµεσες πειθαρχικές ενέργειες (κίτρινη κάρτα, κόκκινη κάρτα) όπως απαιτείται. Έχει παρατηρηθεί ότι, όταν ο διαιτητής δεν πηγαίνει γρήγορα στον τόπο του συµβάντος, συχνά ακολουθούν αντιδράσεις και αντίποινα (αντεκδικήσεις) και το πρόβληµα κλιµακώνεται. Εάν δεν είναι δυνατόν να αποτραπεί άµεσα η κλιµάκωση µιας αντιπαράθεσης µεταξύ των παικτών, ο διαιτητής πρέπει να παρατηρεί λεπτοµερώς τι συµβαίνει και πρέπει να αποφεύγει να αναµιχθεί σωµατικά για το διαχωρισµό των συµπλεκόµενων παικτών. Η σωµατική επαφή του διαιτητή ή του βοηθού διαιτητή, όταν παρεµβαίνει ανάµεσα σε παίκτες, πρέπει φυσιολογικά να αποφεύγεται. Η δυναµική χρήση της σφυρίχτρας µπορεί να βοηθήσει, αλλά οι φωνές στους παίκτες πρέπει επίσης να αποφεύγονται. Οι διαιτητές δεν πρέπει να τιµωρούν µόνο τους πρώτους παραβάτες, όπου η παράβαση το δικαιολογεί (επιπολαιότητα, ωµότητα κ.λπ.), αλλά και τους παίκτες που εµπλέκονται σε περαιτέρω αντιπαράθεση. 15

17 Ο κύριος δράστης (-ες) πρέπει να τιµωρείται κατάλληλα και προτείνεται να παρατηρείται µε κάρτα τουλάχιστον ένας παίκτης από κάθε οµάδα. Οι κίτρινες κάρτες δεν θεωρούνται επαρκής τιµωρία, όταν συµβαίνουν συµπλοκές (υπερβολική σωµατική επαφή κ.λπ.). Κάθε παίκτης που προσεγγίζει ή αναµειγνύεται σε τέτοιο συµβάν από κάποια απόσταση, πρέπει να εντοπίζεται και να παρατηρείται µε κάρτα. Ο ένας βοηθός πρέπει να παρακολουθεί και να καταγράφει τα γεγονότα και ο άλλος βοηθός πρέπει να παραµένει κοντά στον διαιτητή. Ο 4 ος διαιτητής πρέπει να διατηρεί τη θέση του ανάµεσα στις τεχνικές περιοχές, ενώ επίσης παρακολουθεί την κατάσταση. Ο διαιτητής, οι βοηθοί διαιτητές και ο 4ος, εάν είναι αναγκαίο, πρέπει να επικοινωνούν µεταξύ τους πριν από την επανέναρξη του αγώνα. Οι διαιτητές δεν πρέπει να επιτρέπουν την καθυστέρηση και οφείλουν να διασφαλίζουν ότι ο αγώνας θα ξεκινήσει εκ νέου, το συντοµότερο δυνατόν. Αντιπαράθεση µε το διαιτητή- Υπονόµευση της Εξουσίας του Η ΕΠΟ ενθαρρύνει όλους τους συµµετέχοντες στον αγώνα να σέβονται τους ρόλους του καθενός εξ αυτών. Έχοντας τούτο κατά νου, οι διαιτητές οφείλουν να διατηρούν το σεβασµό και να τιµωρούν τη συµπεριφορά που υπονοµεύει την εξουσία του διαιτητή. Σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού, οι παίκτες που επιδεικνύουν διαφωνία προς το διαιτητή ή το βοηθό διαιτητή µε λόγια ή πράξεις, πρέπει να παρατηρούνται µε κίτρινη κάρτα. Οι παίκτες εκφράζουν τη διαφωνία τους ή υπονοµεύουν την εξουσία του διαιτητή µε πολλούς τρόπους, όπως π.χ.: µε χειρονοµίες ή διαµαρτυρόµενοι τρέχοντας προς το διαιτητή ή το βοηθό διαιτητή συνωθούµενοι γύρω από τον διαιτητή (µαζική διαµαρτυρία) - σ' αυτήν την περίπτωση πρέπει τουλάχιστον ένας παίκτης να παρατηρηθεί µε κίτρινη κάρτα απαιτώντας µε λόγια ή χειρονοµίες την τιµωρία αντιπάλου παίκτη µε κάρτα 16

18 Οι διαιτητές πρέπει να απαιτούν πλήρη σεβασµό και να τον διατηρούν καθ' όλη τη διάρκεια του αγώνα. Προς τούτο, οι διαιτητές οφείλουν να: Επιδεικνύουν ισχυρή προσωπικότητα εάν παίκτης ή παίκτες δείξουν τα πρώτα σηµάδια διαφωνιών Παρατηρούν µε κίτρινη κάρτα εάν θεωρήσουν την πράξη, την ενέργεια του παίκτη ως διαφωνία! Παρατηρούν µε κίτρινη κάρτα τον παίκτη που ζητά κίτρινη ή κόκκινη για αντίπαλο παίκτη. Η έγκαιρη παρατήρηση µε κίτρινη κάρτα ενδεχοµένως να λειτουργήσει προληπτικά και να σταµατήσει άλλους παίκτες από το να επιδείξουν διαφωνία. Η Επιτροπή ιαιτησίας αναµένει ότι οι διαιτητές θα αντιµετωπίζουν τις περιπτώσεις διαφωνιών µε αποφασιστικό τρόπο και οι παραβάτες θα δέχονται κίτρινη κάρτα. Η ΚΕ /ΕΠΟ, είναι αποφασισµένη να σταµατήσει τη διαφωνία και την παρενόχληση των διαιτητών εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου. Αντιµετώπιση της µαζικής διαµαρτυρίας Κατά την αντιµετώπιση έντονων καταστάσεων (όπως π.χ. µαζικών διαµαρτυριών / αντιπαραθέσεων), ο διαιτητής πρέπει να παραµένει ήρεµος και συγκεντρωµένος. Πρέπει να προσπαθεί να αποφορτίσει/ ηρεµήσει την κατάσταση µε το γρήγορο εντοπισµό του κύριου υπαίτιου/ διαµαρτυρόµενου, ο οποίος πρέπει ακολούθως να οδηγείται (αποµονώνεται) σε ουδέτερη ζώνη, µακριά από την οµάδα των παικτών, το συντοµότερο δυνατόν και να παρατηρείται µε κίτρινη κάρτα για την αντιαθλητική συµπεριφορά του. Ο διάλογος πρέπει να κρατείται (χρονικά) στο ελάχιστο. Ο διαιτητής πρέπει να παραµένει ήρεµος, σταθερός, να διατηρεί οπτική επαφή µε τον εν λόγω παίκτη και να είναι απολύτως κυρίαρχος. Εάν διαπραχθεί σοβαρή παράβαση, π.χ. αντιαθλητική σωµατική επαφή µε το διαιτητή, η κόκκινη κάρτα πρέπει να επιδεικνύεται µε ηρεµία και αξιοπρέπεια. Σε τέτοιες καταστάσεις ο πλησιέστερος βοηθός διαιτητής µπορεί να βοηθά τον διαιτητή. 17

19 Ο άλλος βοηθός διαιτητής και ο 4 ος διαιτητής πρέπει να παρατηρούν και να καταγράφουν τις λεπτοµέρειες του συµβάντος. Ο 4 ος διαιτητής πρέπει να διατηρεί τη θέση του ανάµεσα στις δύο τεχνικές περιοχές (να µην εισέρχεται µέσα στον αγωνιστικό χώρο). Ο αγώνας πρέπει να ξεκινά εκ νέου το συντοµότερο δυνατόν. Ο χρόνος που χάθηκε από την καθυστέρηση πρέπει να κρατείται µε φυσιολογικό τρόπο. Επικοινωνία και διαχείριση Θετική γλώσσα του σώµατος Ορισµένες φορές ίσως να είναι επωφελής η χρήση κατάλληλων διακριτικών επεξηγηµατικών σηµάτων για τη διευκρίνιση ενός συµβάντος, που δε γίνεται εµφανώς κατανοητό από κάποιους συµµετέχοντες. Αυτός είναι ένας θετικός τρόπος επικοινωνίας µε τους παίκτες και προσδίδει στις αποφάσεις του διαιτητή αξιοπιστία και πειστικότητα π.χ. δείχνοντας µε απλό τρόπο ότι η κίτρινη κάρτα σηµειώνεται για µια σειρά παραβάσεων (που παραβιάζουν µε επιµονή τους Κανόνες του Παιχνιδιού), και τελικά µπορεί να είναι χρήσιµο, έτσι ώστε οι παίκτες να συνειδητοποιήσουν ότι η κίτρινη κάρτα δεν ήταν µόνο για την τελευταία παράβαση. Συµπεριφορά των ατόµων στην Τεχνική Περιοχή Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι ένα µόνο πρόσωπο, κάθε φορά, επιτρέπεται να σηκώνεται από το πάγκο και να κινείται στα όρια της Τεχνικής Περιοχής, δίνοντας οδηγίες µε υπεύθυνο τρόπο. Σε περίπτωση αρνητικών αντιδράσεων ή ανεύθυνης συµπεριφοράς του προσώπου ή των προσώπων στην τεχνική περιοχή ο 4 ος διαιτητής οφείλει, κατ' αρχήν, να παρέµβει επιχειρώντας να κατευνάσει την κατάσταση. Πρέπει να αποφύγει να αναµειχθεί προσωπικά σε αντιπαράθεση ή παρατεταµένες συζητήσεις. Παρ' όλα αυτά, αν η κατάσταση δεν διορθώνεται, ο τέταρτος οφείλει να ενηµερώσει τον διαιτητή σε µια κατάλληλη διακοπή του αγώνα, ο οποίος τότε θα απευθύνει δηµόσια προειδοποίηση στο εµπλεκόµενο πρόσωπο ή πρόσωπα (ή σε πιο σοβαρές περιστάσεις θα το αποµακρύνει, δίχως άλλο από την τεχνική περιοχή). Σε περιπτώσεις επανειληµµένης ανεύθυνης συµπεριφοράς, ο 4 ος διαιτητής πρέπει να ενηµερώσει ξανά το διαιτητή, ο οποίος τότε θα αποµακρύνει τα άτοµα αυτά από την τεχνική περιοχή. 18

20 Πλεονέκτηµα Παίκτες, προπονητές και θεατές θέλουν το παιχνίδι να έχει ροή, να «κυλά». Όµως, µερικές φορές, οι συνθήκες του αγώνα απαιτούν να σταµατά το παιχνίδι µε το να σηµειώνεται η παράβαση διότι η εφαρµογή του πλεονεκτήµατος µπορεί να απειλήσει τον έλεγχο του αγώνα. Είναι σηµαντικό για τους διαιτητές να εξετάζουν, εάν η πιθανή χρήση του πλεονεκτήµατος ωφελεί τελικά την οµάδα σε βάρος της οποίας έγινε η παράβαση. Εάν είναι δυνατόν, οι διαιτητές πρέπει να καθυστερούν να σφυρίξουν εφαρµόζοντας την τεχνική «περίµενε και δες», προκειµένου να εκτιµήσουν εάν η οµάδα που δεν υπέπεσε στην παράβαση έχει πραγµατικά καθαρή δυνατότητα επίθεσης. Όταν οι διαιτητές αποφασίσουν να εφαρµόσουν τον Κανόνα του πλεονεκτήµατος, οφείλουν να θυµούνται και είναι σηµαντικό να το δείχνουν φωνάζοντας «ΠΑΙΖΕ» και κάνοντας το συγκεκριµένο επισηµοποιηµένο ΣΗΜΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΒΡΑΧΙΟΝΕΣ, έτσι ώστε οι παίκτες να καταλάβουν ότι ο διαιτητής είδε την παράβαση και ότι δεν διέφυγε της προσοχής του. Σπάνια υπάρχει πλεονέκτηµα όταν ένας παίκτης απλώς κρατά τη µπάλα στη θέση που βρίσκεται, γυρνά τη µπάλα προς τα πίσω ή όταν βρίσκεται υπό την πίεση των αµυνοµένων ακόµη και όταν η µπάλα είναι στον πλήρη έλεγχό του. Σαν αρχή, το πλεονέκτηµα πρέπει να εφαρµόζεται, όταν ενδέχεται να προκύψει µια υποσχόµενη επιθετική ενέργεια ή µια προφανής ευκαιρία για γκολ. Επιπρόσθετα ο διαιτητής πρέπει να λάβει υπ' όψιν του τα εξής: σε ποιο σηµείο του αγωνιστικού χώρου συνέβη η παράβαση πρέπει ο παραβάτης παίκτης να παρατηρηθεί µε κίτρινη κάρτα; πρέπει ο παραβάτης παίκτης να παρατηρηθεί µε δεύτερη κίτρινη κάρτα; πρέπει ο παραβάτης παίκτης να δεχθεί κόκκινη κάρτα; Συνοψίζοντας : Οι διαιτητές πρέπει να σκέφτονται ευρύτερα και να µην εστιάζουν µόνο στο φάουλ (την τιµωρία και τη θέση του). 19

21 Όπου εφαρµόζεται το πλεονέκτηµα, οι σωστές πειθαρχικές ποινές πρέπει να εφαρµόζονται µόλις διακοπεί το παιχνίδι. Η υπερβολική χρήση του πλεονεκτήµατος µπορεί να προκαλέσει σοβαρότερες παραβάσεις. Πλεονέκτηµα υπέρ των αµυνοµένων στη περιοχή τους, σπάνια πρέπει να αφήνεται και συγκεκριµένα µόνο όταν έχουν τον απόλυτο έλεγχο της µπάλας και δεν υπάρχουν αντίπαλοι κοντά. ιαχείριση των ελεύθερων λακτισµάτων Μόλις επιβληθούν οι (τυχόν) πειθαρχικές ποινές, ο διαιτητής εξασφαλίζει ότι η µπάλα τοποθετείται στο σηµείο της παράβασης (ή εκεί που ορίζει ο Κανονισµός), το συντοµότερο δυνατόν. Αν η οµάδα που κέρδισε το φάουλ αποφασίσει να µην το εκτελέσει γρήγορα, τότε αµέσως ο διαιτητής επεµβαίνει δείχνοντας τη σφυρίχτρα στον παίκτη που πρόκειται να το εκτελέσει και του λέγει ότι πρέπει να περιµένει να σφυρίξει. Αν εκτελεσθεί πριν το σφύριγµα, αυτό πρέπει να επαναληφθεί. Ο παίκτης που το εκτέλεσε πρέπει να παρατηρηθεί µε κίτρινη κάρτα σε όλες τις περιπτώσεις, ανεξάρτητα από την κατάληξη του ελεύθερου λακτίσµατος. Μέρος της διαχείρισης είναι και η αποµάκρυνση των αµυνοµένων από την µπάλα. Την απόσταση την µετράµε από τα πλάγια του τείχους και όποιος αµυνόµενος αρνηθεί να αποµακρυνθεί στην απόσταση αυτή πρέπει να παρατηρηθεί µε κίτρινη κάρτα. Η θέση που θα λάβει ο διαιτητής είναι αυτή που θα του επιτρέπει να ελέγχει την µπάλα το τείχος και το βοηθό. Ο διαιτητής δίνει το σήµα για να εκτελεσθεί το ελεύθερο λάκτισµα κι αν οι αµυνόµενοι προχωρήσουν προς την µπάλα τότε το ελεύθερο λάκτισµα επαναλαµβάνεται, εφόσον δεν σηµειώθηκε τέρµα και παρατηρούνται µε κίτρινη ο / ή οι παραβάτες παίκτες. Η µπάλα θα πρέπει να τοποθετηθεί στο ίδιο σηµείο για την επανάληψη της εκτέλεσης ακολουθώντας την ίδια διαδικασία. Σε περίπτωση αντιαθλητικής συµπεριφοράς από τους παίκτες στο τείχος, οι διαιτητές θα προειδοποιούν λεκτικά τους παίκτες και κάθε περαιτέρω 20

22 αντιαθλητική συµπεριφορά πρέπει να τιµωρείται πειθαρχικά µε κίτρινη ή κόκκινη κάρτα-µια άλλη προειδοποίηση δεν είναι κατάλληλη. Εάν οι επιτιθέµενοι παίκτες είναι µέσα / κοντά στο τείχος, η µέτρηση της απόστασης πρέπει να γίνεται µε βήµατα προς τα εµπρός. Ωστόσο, πρέπει να δίνεται προσοχή στο ότι η µπάλα παραµένει στο σωστό σηµείο. Γρήγορο ελεύθερο λάκτισµα Ένα ελεύθερο λάκτισµα µπορεί να εκτελείται γρήγορα- χωρίς σφύριγµα από το διαιτητή- µε την προϋπόθεση ότι: εν απαιτείται, για την παράβαση που έγινε, να ληφθούν πειθαρχικά µέτρα αλλά ούτε και για προηγούµενη φάση (από τυχόν πλεονέκτηµα) Το ελεύθερο λάκτισµα εκτελείται γρήγορα µετά το σφύριγµα της παράβασης (δηλαδή σε λίγα δευτερόλεπτα...) Η µπάλα είναι ακίνητη στο σηµείο της παράβασης Το ελεύθερο λάκτισµα δεν απαιτεί διαχείριση από το διαιτητή Ο διαιτητής δεν έχει ξεκινήσει ακόµη τον έλεγχο του τείχους προκειµένου οι αντίπαλοι να σταθούν στη σωστή απόσταση Ο παίκτης δεν τραυµατίστηκε και χρειάζεται προσοχής Αντίπαλος που παρεµποδίζει σκόπιµα τη γρήγορη εκτέλεση ενός ελεύθερου λακτίσµατος, πρέπει να παρατηρηθεί µε κίτρινη κάρτα. Πέναλτι (προσποίηση στην εκτέλεση) Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι οι Κανόνες του Παιχνιδιού τώρα προβλέπουν: «Η προσποίηση κατά την πορεία του παίκτη προς την εκτέλεση ενός πέναλτι, για να παραπλανηθούν οι αντίπαλοι, επιτρέπεται ως µέρος του παιχνιδιού. Ωστόσο, η προσποίηση του λακτίσµατος της µπάλας ακριβώς τη στιγµή που ο παίκτης έχει ολοκληρώσει το τρέξιµό του, θεωρείται παράβαση του Κανόνα 14 και ενέργεια αντιαθλητικής συµπεριφοράς για την οποία ο παίκτης πρέπει να παρατηρηθεί µε κίτρινη κάρτα». 21

23 Αυτό εφαρµόζεται τόσο στις εκτελέσεις πέναλτι κατά τη διάρκεια του αγώνα, όσο και στις εκτελέσεις πέναλτι κατά τη διαδικασία ανάδειξης νικητή, στο τέλος του αγώνα. Επανείσοδος στον αγωνιστικό χώρο Μετά από το σήµα του διαιτητή προς τον παίκτη για επάνοδο στον αγωνιστικό χώρο, ο παίκτης µπορεί να λάβει µέρος άµεσα στο παιχνίδι. Οι διαιτητές πρέπει να είναι προσεκτικοί λαµβάνοντας υπόψη τη θέση της µπάλας και των άλλων παικτών πριν δώσουν το σήµα στον παίκτη να επανέλθει στον αγωνιστικό χώρο. Πειθαρχικές ποινές στους αναπληρωµατικούς παίκτες Όταν ο διαιτητής λαµβάνει πειθαρχικά µέτρα εναντίον αναπληρωµατικών πρέπει να το δείχνει καθαρά χρησιµοποιώντας την κίτρινη ή την κόκκινη κάρτα. Τοποθέτηση Μια καλή θέση και η οπτική γωνία της φάσης από τα πλάγια, έχουν µεγάλη σηµασία για την καλύτερη απόφαση σε σχέση µε τον τρόπο και τις συνθήκες της παράβασης. Επίσης ο βοηθός µπορεί να παρέχει πολύτιµες πληροφορίες στο διαιτητή. Το όφελος µιας ευέλικτης και ευρείας χρήσης του διαγωνίου είναι αποδεκτό από πολλούς κορυφαίους ανθρώπους της διαιτησίας, γι αυτό και συστήνεται από την Κεντρική Επιτροπή ιαιτησίας. Η βασική αρχή, να παίζεται δηλαδή το παιχνίδι ανάµεσα στο διαιτητή και το βοηθό πρέπει να τηρείται για την εύρεση της καλύτερης οπτικής γωνίας από την οποία παρατηρούνται τα γεγονότα - φάσεις, διατηρώντας παράλληλα και την επαφή µε το βοηθό. Στα ελεύθερα λακτίσµατα κοντά στην περιοχή πέναλτι, ο διαιτητής θα πρέπει φανερά να µετρά την απόσταση των 9.15 µέτρων και στη συνέχεια να λαµβάνει θέση, καταρχήν προς τα αριστερά και όχι προς τα δεξιά, µε εξαίρεση στα ελεύθερα λακτίσµατα κοντά στην αριστερή πλευρά της περιοχής (µε άλλα λόγια ο διαιτητής κινείται στη διαγώνιό του ή άλλη ικανή θέση για να παρακολουθεί το τι θα συµβεί στη περιοχή πέναλτι). Εκτιµάται ότι µια τέτοια θέση µειώνει τη πιθανότητα µιας λανθασµένης κρίσης ή την πιθανότητα να χαθεί µια φάση. 22

24 Εντοπισµός των παραβατών παικτών Η έλλειψη συγκέντρωσης ή η υπερβολική βιασύνη µπορεί να προκαλέσει σφάλµατα κατά τον εντοπισµό των παραβατών παικτών. Οι ακόλουθες διαδικασίες είναι ωφέλιµες για την λήψη πειθαρχικών µέτρων: Αποµόνωσε και εντόπισε τον παίκτη(-ες) που πρέπει να τιµωρηθεί πειθαρχικά Και οι τέσσερις διαιτητές πρέπει να σηµειώσουν τον παίκτη, ελέγχοντας παράλληλα εάν αυτός έχει ήδη παρατηρηθεί µε κάρτα Ο αγώνας πρέπει να ξαναρχίσει µόλις ολοκληρωθούν αυτές οι διαδικασίες. Συνεργασία: Η οµάδα των διαιτητών Συζήτηση πριν από τον αγώνα Η οµαδική δουλειά βελτιώνεται µόνο µε την εξάσκηση τεχνικών οδηγιών και την εξασφάλιση ότι κάθε µέλος της διαιτητικής οµάδας έχει κοινή γνώση της ερµηνείας των Κανόνων. Το κάθε µέλος θα πρέπει να σέβεται το ρόλο τόσο το δικό του όσο και των άλλων. Τα µέλη της οµάδας µπορούν να επιτύχουν εάν ο διαιτητής που έχει την ευθύνη, κάνει ξεκάθαρες, ειλικρινείς συζητήσεις πριν από τον αγώνα και είναι ανοιχτός σε ερωτήσεις από τα υπόλοιπα µέλη. Όλη η οµάδα θα πρέπει στο τέλος να είναι σύµφωνη µε όλα τα καταληκτικά συµπεράσµατα αυτής της συζήτησης. Υπενθυµίζεται προς τη διαιτητική οµάδα η ανάγκη λεπτοµερούς συζήτησης σχετικά µε το ρόλο του κάθε µέλους της έτσι ώστε να µην υπάρχει καµιά αµφιβολία για τα καθήκοντα και τις ευθύνες τους. Οι διαιτητές πρέπει να συνδράµουν µε σοβαρότητα, στη διάρκεια προετοιµασίας µε τους βοηθούς και τον 4 ο διαιτητή, προκειµένου να υπάρξει πλήρης συνεργασία στον αγώνα, παρέχοντας λεπτοµερείς οδηγίες πριν από τον αγώνα ακόµη και εάν τα µέλη της οµάδας έχουν συνεργαστεί ξανά σε άλλους αγώνες. 23

25 Η τήρηση των βασικών στοιχείων συνεργασίας θα διασφαλίσει µεγαλύτερη συνέπεια στην εφαρµογή των Κανόνων του Παιχνιδιού και πιο συγκεκριµένα στην εφαρµογή του οφσάιντ. Ως ο ηγέτης της οµάδας σε κάθε αγώνα ο διαιτητής πρέπει να λαµβάνει την τελική ευθύνη της όποιας απόφασης. Η αποτελεσµατική επικοινωνία του διαιτητή µε την οµάδα του πριν και κατά την διάρκεια του αγώνα, είναι σηµαντική (αυξηµένη επαγρύπνηση). Η οπτική επαφή και η αµοιβαία επαγρύπνηση µε αµφίδροµη επικοινωνία, είναι σηµαντική. Προτείνεται επίσης στην οµάδα των διαιτητών να βρει χρόνο για αποτίµηση της οµαδικής δουλειάς και µετά από τον αγώνα. Οφσάιντ Οι βοηθοί διαιτητές πρέπει να σηµειώνουν οφσάιντ, όταν είναι απολύτως βέβαιοι για την παράβαση, διαφορετικά δεν πρέπει να σηκώνουν τη σηµαία (δηλαδή, το όφελος της όποιας αµφιβολίας πρέπει να δίνεται στην επιτιθέµενη οµάδα). Για την απόφαση, που ένας επιτιθέµενος παίκτης βρίσκεται πλησιέστερα, σε σχέση µε το δεύτερο τελευταίο αµυνόµενο, στη γραµµή του αντίπαλου τέρµατος, πρέπει να λαµβάνεται υπόψη η θέση του κεφαλιού ή του ποδιού ή του σώµατος του επιτιθέµενου παίκτη, σε σχέση πάντα µε το δεύτερο τελευταίο αµυνόµενο. Για την ορθή κρίση στις παραβάσεις οφσάιντ, ο βοηθός δεν πρέπει να σηκώνει τη σηµαία αµέσως, αλλά να χρησιµοποιεί την τεχνική «περίµενε και δες», εξετάζοντας παράλληλα τα ακόλουθα κριτήρια: α. Κίνηση της µπάλας (κατεύθυνση, ταχύτητα, απόσταση, αλλαγή πορείας, κ.λπ.) β. Συµµετοχή του παίκτη στο ενεργό παιχνίδι: επηρεάζοντας το παιχνίδι ή επηρεάζοντας έναν αντίπαλο παίκτη ή αποκτώντας πλεονέκτηµα. 24

26 Στα πλαίσια του Κανόνα 11 Οφσάιντ, ισχύουν οι ορισµοί που ακολουθούν: "επηρεάζει το παιχνίδι" σηµαίνει ότι παίζει ή αγγίζει την µπάλα που µεταβιβάσθηκε ή αγγίχθηκε από έναν συµπαίκτη "επηρεάζει έναν αντίπαλό του" σηµαίνει ότι εµποδίζει έναν αντίπαλο από το να "παίξει" ή να του επιτραπεί να "παίξει" την µπάλα, εµποδίζοντας ξεκάθαρα το οπτικό πεδίο του αντιπάλου ή τις κινήσεις του ή κάνοντας µία χειρονοµία ή κίνηση η οποία κατά την άποψη του διαιτητή, ξεγελά ή αποσπά την προσοχή ενός αντιπάλου "αποκτά πλεονέκτηµα ευρισκόµενος στη θέση αυτή" σηµαίνει ότι "παίζει" την µπάλα που αναπηδά προς αυτόν από µία κάθετη δοκό ή την οριζόντια δοκό ενώ αυτός είναι σε θέση οφσάιντ ή "παίζει" την µπάλα που αναπηδά από έναν αντίπαλο προς αυτόν ενώ αυτός είναι σε θέση οφσάιντ Οι διαιτητές και οι βοηθοί πρέπει να γνωρίζουν τις ακόλουθες συνθήκες, οι οποίες εµπίπτουν στην εξής κατηγορία «κάνοντας µια χειρονοµία ή κίνηση η οποία κατά την άποψη του διαιτητή, ξεγελά ή αποσπά την προσοχή ενός αντιπάλου»: Ένας παίκτης που βρίσκεται σε θέση οφσάιντ, µε τον τρόπο του και την κατεύθυνση της κίνησής του, στο ή κοντά στο µονοπάτι της µπάλας, παρεµβαίνει σε αντίπαλο παίκτη συντελώντας ή προκαλώντας την ανεξέλεγκτη αποµάκρυνση της µπάλας ή άλλης ενέργειας του αντιπάλου παίκτη. Ένας παίκτης ευρισκόµενος σε θέση οφσάιντ και καθαρά κατέχοντας θέση στη γραµµή ορατότητας του τερµατοφύλακα (ανάµεσα σε αυτόν και τον παίκτη που σουτάρει), παρεµβαίνει στον τερµατοφύλακα αποσπώντας του την προσοχή. Γίνεται επίσης υπενθύµιση στους βοηθούς διαιτητές ότι: Όταν παίρνουν αποφάσεις σχετικά µε περιπτώσεις οφσάιντ, είναι προτιµότερο να αργούν για λίγο και να είναι σωστοί, παρά να είναι πολύ βιαστικοί µε λανθασµένες αποφάσεις. 25

27 Εάν ο βοηθός σηκώσει τη σηµαία για οφσάιντ και ο διαιτητής δεν τον δει αµέσως, ο βοηθός πρέπει να επιµένει µέχρι να γίνει αντιληπτός ή µέχρι η µπάλα να τεθεί καθαρά υπό τον έλεγχο της αµυνόµενης οµάδας (το ηλεκτρονικό σήµα χρησιµοποιείται για να ειδοποιήσει το διαιτητή ότι έχει σηµειωθεί οφσάιντ). Για πολύ δύσκολες περιπτώσεις όπου ο βοηθός αποφασίζει «όχι οφσάιντ», ένα διακριτικό σήµα µε το χέρι µπορεί να είναι πολύτιµη υποστήριξη προς το διαιτητή, όταν ο διαιτητής τον κοιτάξει. Στη σπάνια περίπτωση που ο διαιτητής είναι πεπεισµένος ότι ένας παίκτης βρίσκεται σε θέση οφσάιντ και συµµετέχει ενεργά στο παιχνίδι και ο βοηθός δε σηκώσει τη σηµαία, ο διαιτητής πρέπει να πάρει την τελική ευθύνη και να τιµωρήσει την παράβαση οφσάιντ. Οµοίως, στην σπάνια περίπτωση, που ένας βοηθός σηκώσει τη σηµαία για παράβαση οφσάιντ και ο διαιτητής είναι της άποψης ότι ο παίκτης δεν συµµετέχει ενεργά στο παιχνίδι, ο διαιτητής πρέπει να παραβλέψει την υπόδειξη και να επιτρέψει τη συνέχιση του παιχνιδιού. Οι διαιτητές πρέπει να έχουν θάρρος και να µην ενεργούν σύµφωνα µε το σήµα του βοηθού διαιτητή σε περιπτώσεις προφανούς σφάλµατος. Μπάλα εκτός αγωνιστικού χώρου 1. Γίνεται υπενθύµιση στους βοηθούς διαιτητές ότι, όταν η µπάλα εξέρχεται του αγωνιστικού χώρου, η σηµαία του βοηθού πρέπει να δείχνει άµεσα και καθαρά την κατεύθυνση. Σε καθαρές περιπτώσεις επαναφοράς, ο βοηθός διαιτητής µπορεί να δείξει απευθείας την κατεύθυνση (κατά µήκος της πλάγιας γραµµής). Αλλά εάν έχει οιαδήποτε αµφιβολία σχετικά µε την κατεύθυνση, ο βοηθός διαιτητής πρέπει απλά να σηκώσει τη σηµαία, έχοντας οπτική επαφή µε το διαιτητή και να ακολουθήσει το σήµα του. Σε πολύ δύσκολες αποφάσεις όταν η µπάλα παραµένει εντός του αγωνιστικού χώρου ένα διακριτικό σήµα µε το χέρι µπορεί να είναι πολύτιµη υποστήριξη προς το διαιτητή. 2. Οποτεδήποτε ο βοηθός υποδείξει ότι η µπάλα είναι εκτός αγωνιστικού χώρου (ακόµη και αν το παιχνίδι συνεχίζεται) πρέπει να διατηρήσει την υπόδειξη µέχρι να γίνει αντιληπτός από το διαιτητή. 3. Όταν η µπάλα εισέρχεται στο τέρµα (γκολ): 26

28 Στην περίπτωση επίτευξης τέρµατος, ο βοηθός πρέπει να κινείται καθαρά µε σαφήνεια κοντά στη πλάγια γραµµή µε κατεύθυνση προς τη διχοτόµο. Σε οριακές περιπτώσεις - για να δείξει ότι η µπάλα έχει περάσει ολόκληρη τη γραµµή του τέρµατος - ο βοηθός πρέπει να σηκώσει τη σηµαία (χωρίς να την κυµατίζει), να έχει οπτική επαφή µε το διαιτητή και µόνο τότε θα κινηθεί (όπως αναφέραµε παραπάνω) προς τη διχοτόµο. Εάν κατά την άποψή του ένα τέρµα δεν επιτεύχθηκε σύµφωνα µε τον κανονισµό, ο βοηθός πρέπει να παραµείνει ακίνητος µε τη σηµαία ψηλά. Ο διαιτητής τότε, αν θέλει, µπορεί να επιλέξει να εξετάσει περαιτέρω εάν χρειάζεται πρόσθετη πληροφόρηση και να κατευθυνθεί κοντά στο βοηθό. Παραβάσεις Ένας βοηθός διαιτητής οφείλει να: σηκώσει τη σηµαία, ως σήµα, για να ενηµερώσει το διαιτητή ότι είδε µια παράβαση (ή µια αντιαθλητική, ή µια βίαιη συµπεριφορά), κοντά στον χώρο ευθύνης του ή εκτός του οπτικού πεδίου του διαιτητή. Η σηµαία πρέπει να είναι ψηλά, ανοικτή και να κινείται µε µικρές κινήσεις µπροςπίσω (κυµατιστή), για να ξεχωρίζει από το σήµα του οφσάιντ. έχει οπτική επικοινωνία µε το διαιτητή και να σηκώσει τη σηµαία του, εφόσον είναι καλύτερα τοποθετηµένος από το διαιτητή και ο διαιτητής δεν έκανε καµία υπόδειξη, δηλαδή όταν είναι ξεκάθαρο ότι ο διαιτητής δεν µπόρεσε να εντοπίσει την παράβαση. Εάν ο βοηθός έχει επιπλέον πληροφόρηση για το διαιτητή, σχετικά µε την παράβαση, ή εάν ο διαιτητής δεν πρόσεξε τη σηµαία του, το σύστηµα ενδοεπικοινωνίας ή/ και το ηλεκτρονικό σήµα µπιπ πρέπει να χρησιµοποιείται, αλλά µόνο συµπληρωµατικά σε σχέση µε τη χρήση της σηµαίας. Πρέπει να τονιστεί ότι ο βοηθός διαιτητής πρέπει να ενεργεί µε αυτόν τον τρόπο για κάθε παράβαση, συµπεριλαµβανοµένων των διαπραττοµένων εντός της περιοχής πέναλτι. Σε άλλες περιπτώσεις πρέπει να παρέχεται διακριτική βοήθεια, εφόσον αυτή ζητείται από το διαιτητή. Είναι επίσης σηµαντικό να θυµόµαστε ότι: Πριν ο βοηθός υποδείξει παράβαση, πρέπει να διακρίνει ότι ο διαιτητής δεν θα εφάρµοζε το πλεονέκτηµα εάν είχε προσέξει την παράβαση. 27

29 Πρέπει να χρησιµοποιήσει την τεχνική «περίµενε και δες» έχοντας οπτική επαφή µε το διαιτητή. Εάν η υπόδειξη της σηµαίας δεν γίνει αντιληπτή άµεσα από το διαιτητή, ο βοηθός διαιτητής πρέπει να επιµείνει στην υπόδειξή του µέχρι να γίνει αντιληπτός από το διαιτητή ή µέχρι να αφεθεί καθαρό πλεονέκτηµα για την οµάδα εναντίον της οποίας διαπράχθηκε η παράβαση. Η οπτική επαφή και τα διακριτικά σήµατα µε το χέρι από το βοηθό διαιτητή µπορεί να βοηθήσουν στη διαβίβαση πληροφοριών στο διαιτητή π.χ. είδος παράβασης, επόµενη ενέργεια κ.λπ. Κάτι τέτοιο θα µείωνε την ανάγκη του να διασχίσει τον αγωνιστικό χώρο µέχρι το βοηθό διαιτητή για να τον συµβουλευθεί. Όπου η απευθείας διαβούλευση µεταξύ του διαιτητή και του βοηθού είναι αναγκαία, η πληροφόρηση πρέπει να περιλαµβάνει, όσο πιο συνοπτικά γίνεται, το τι ακριβώς συνέβη, ποιοι παίκτες συµµετείχαν, το ακριβές σηµείο, τις προτεινόµενες ενέργειες και τον τρόπο επανέναρξης του αγώνα. Προτείνεται σ' αυτές τις περιπτώσεις ο βοηθός διαιτητής να προχωρεί προς το διαιτητή κατά 4 µε 5 µέτρα. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, αµφότεροι, βοηθός και διαιτητής πρέπει να είναι στραµµένοι προς τον αγωνιστικό χώρο. Συνήθως είναι προτιµότερο να αποφεύγουν κατά την συζήτηση, να ακουστούν ή να γίνουν αντιληπτοί από άλλους. Σε παραβάσεις βίαιης συµπεριφοράς που αντιλήφθηκε και υπέδειξε ο βοηθός, ο διαιτητής πρέπει να ενεργεί σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού. Εάν ο αγώνας έχει διακοπεί για να επιβληθεί πειθαρχικός έλεγχος (ακόµη και αν η υπόδειξη δεν είχε γίνει αντιληπτή και ο αγώνας συνεχίστηκε), η επανέναρξη του αγώνα πρέπει να γίνει σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού (ελεύθερο λάκτισµα ή εκτέλεση πέναλτι). Ωστόσο εάν η υπόδειξη του βοηθού δεν έγινε άµεσα αντιληπτή και ο αγώνας ξεκίνησε εκ νέου, για µεταγενέστερη περίπτωση µόνο η κατάλληλη πειθαρχική ενέργεια µπορεί να ληφθεί εναντίον του παραβάτη παίκτη. Όταν ο διαιτητής ζητά ενηµέρωση από τον βοηθό σχετικά µε το εάν η παράβαση έγινε µέσα ή έξω από την περιοχή πέναλτι, αυτός θα πρέπει να ενεργεί ως εξής: 28

30 1. Εάν η παράβαση είναι εντός της περιοχής πέναλτι, ο βοηθός κινείται καθαρά πάνω στην πλάγια γραµµή προς τη σηµαία του κόρνερ. 2. Εάν η παράβαση είναι εκτός της περιοχής πέναλτι, ο βοηθός στέκεται ακίνητος, αφού µετακινηθεί στην προέκταση της γραµµής της περιοχής πέναλτι της παράλληλης προς τη γραµµή τέρµατος. Μια ξεκάθαρη λανθασµένη πειθαρχική απόφαση του διαιτητή Εάν ο 4 ος διαιτητής ή εάν ο ένας εκ των βοηθών αντιληφθεί ότι ο διαιτητής διέπραξε προφανές πειθαρχικό σφάλµα (π.χ. δύο κίτρινες κάρτες στον ίδιο παίκτη χωρίς ο παίκτης να αποβληθεί, κόκκινη ή κίτρινη κάρτα σε λάθος παίκτη κ.λπ.) πρέπει να παρέµβουν άµεσα (σηµαία και µπιπ ή ακόµη και να εισέλθουν στον αγωνιστικό χώρο). Είναι σηµαντικό να µην γίνονται λάθη, σε σχέση µε αυτές τις ευθύνες και η οµάδα των διαιτητών θα πρέπει να εντοπίζει καθαρά τους παραβάτες, που πρέπει να τιµωρηθούν και να λαµβάνουν τις κατάλληλες ενέργειες την ίδια στιγµή. Απόσταση των 9,15 µέτρων Όταν καταλογίζεται ελεύθερο λάκτισµα πολύ κοντά στην πλάγια γραµµή, πλησίον του βοηθού διαιτητή, ο βοηθός µπορεί να εισέλθει στον αγωνιστικό χώρο για τον έλεγχο την απόστασης των 9,15 µέτρων από την µπάλα. Συστήνεται όµως στο βοηθό να µη µετρήσει τα 9,15 µέτρα αλλά να επιβάλλει τον έλεγχο της απόστασης από τη θέση που βρίσκεται η µπάλα. Ο ρόλος του Τέταρτου διαιτητή Από την 1 η Ιουνίου 2010 ο ρόλος του 4 ου διαιτητή επεκτάθηκε πέραν του ελέγχου της βίαιης συµπεριφοράς, της εσφαλµένης ταυτότητας του παραβάτη από το διαιτητή ή της δεύτερης κίτρινης κάρτας που από λάθος δεν είχε ως αποτέλεσµα την αποβολή. Οι Κανόνες του Παιχνιδιού τώρα προβλέπουν: «Βοηθά το διαιτητή στον έλεγχο του αγώνα σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού. Ο διαιτητής όµως διατηρεί την εξουσία να αποφασίζει για κάθε τι που σχετίζεται µε τον αγώνα.» Είναι σηµαντικό για το διαιτητή στις οδηγίες του πριν από τον αγώνα, να καθορίζει τι είδους βοήθεια αναµένει από τον 4 ο διαιτητή. 29