ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΠΟΛΤΣΕΦΝΙΚΗ ΦΟΛΗ ΣΜΗΜΑ ΠΟΛΙΣΙΚΨΝ ΜΗΦΑΝΙΚΨΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΣΑΠΣΤΦΙΑΚΨΝ ΠΟΤΔΨΝ: «ΔΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΔΙΑΦΕΙΡΙΗ ΣΕΦΝΙΚΨΝ ΕΡΓΨΝ»

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΠΟΛΤΣΕΦΝΙΚΗ ΦΟΛΗ ΣΜΗΜΑ ΠΟΛΙΣΙΚΨΝ ΜΗΦΑΝΙΚΨΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΣΑΠΣΤΦΙΑΚΨΝ ΠΟΤΔΨΝ: «ΔΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΔΙΑΦΕΙΡΙΗ ΣΕΦΝΙΚΨΝ ΕΡΓΨΝ» ΜΕΣΑΠΣΤΦΙΑΚΗ ΔΙΠΛΨΜΑΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ Θέμα : Διαχείριση και αποτίμηση οικοδομικού έργου σε περιβάλλον MS Project 2007 Τπεύθυνος καθηγητής : τ.κατσαβούνης ΚΟΤΡΣΟΓΛΟΤ ΕΛΙΑΒΕΣ Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 2009

2 ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ 1 ΕΙΑΓΩΓΗ Η ΗΜΑΙΑ ΣΗ «ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ EΡΓΩΝ» ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΟΧΟ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΣΗ ΕΡΓΑΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ ΜΕΛΕΣΕ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΚΑΣΑΚΕΤΗ τάδια καταςκευήσ μιασ ςυμβατικήσ οικοδομήσ Επιλογή υνεργείων Οργάνωςη Εργοταξίου Εκτίμηςη κινδφνων Επιλογή υλικών EARNED VALUE MANAGEMENT EARNED VALUE ANALYSIS Υπολογιςμόσ Earned Value Μεθοδολογία Earned Value Analysis Περιοριςμοί τησ Earned Value Analysis Η ΜΕΘΟΔΟ EARNED SCHEDULE ΠΕΡΙΠΣΩΗ ΜΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΚΑΣΑΚΕΤΗ ΟΚΣΑΩΡΟΦΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ Δραςτηριότητεσ Πόροι Κόςτοσ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ EARNED VALUE ANALYSIS ΚΑΙ EARNED SCHEDULE Αποτφπωςη προόδου εργαςιών Αξιολόγηςη πορείασ εργαςιών ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ ΠΡΟΣΑΕΙ ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ ΠΡΟΣΑΕΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

3 1 ΕΙΑΓΩΓΗ 1.1 Η ΗΜΑΙΑ ΣΗ «ΔΙΑΦΕΙΡΙΗ EΡΓΩΝ» ύμφωνα με το Project Management BoK ως Διαχείριση Έργων ορίζεται : «η εφαρμογή γνώσης, ειδικοτήτων, εργαλείων και τεχνικών στις δραστηριότητες ενός έργου με σκοπό να επιτευχθούν ή να υπερκαλυφθούν οι ανάγκες και οι προσδοκίες του ιδιοκτήτη ενός έργου.» Πρωταρχικό ζήτημα και ζητούμενο της Διαχείρισης Έργων είναι να επιτευχθούν οι βασικοί περιορισμοί του έργου που αφορούν το τεχνικό αντικείμενο, το χρονοδιάγραμμα και τον προϋπολογισμό. Η Διαχείριση Έργων εξελίχθηκε ως αναγκαιότητα (όχι επιθυμία) με στόχο το σχεδιασμό, το συντονισμό και έλεγχο των πολύπλοκων και ποικίλων δραστηριοτήτων των σύγχρονων εμπορικών, βιομηχανικών και κατασκευαστικών έργων. Επιπρόσθετα, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η διαχείριση έργου και πιο συγκεκριμένα η θεώρηση ΚΠΕ (Κοινωνία Προσανατολισμένη κατά Έργα), μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη διοίκηση της κοινωνίας γενικότερα! ήμερα ο χώρος της διαχείρισης έργων θεωρείται ιδιαίτερα αναπτυγμένος και προσελκύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο στον ιδιωτικό, δημόσιο τομέα όσο και στην ακαδημαϊκή κοινότητα. 2

4 1.2 ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΟΦΟ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΣΗ ΕΡΓΑΙΑ Η παρούσα διπλωματική εργασία με τίτλο «Διαχείριση και αποτίμηση οικοδομικού έργου σε περιβάλλον MS Project 2007» εκπονήθηκε στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος πουδών «Διοίκηση και Διαχείριση Σεχνικών Έργων». Αντικείμενο της εργασίας αποτελεί η διαχείριση της μελέτης και της κατασκευής μίας οκταώροφης οικοδομής με χρήση του προγράμματος MS Project 2007 καθώς και η αξιολόγηση της πορείας του έργου με τη βοήθεια των μεθόδων Earned Value και Earned Schedule. Η εκπόνηση της εν λόγω διπλωματικής εργασίας αποσκοπεί τόσο στην εξοικείωση με τον τομέα της διαχείρισης των οικοδομικών έργων όσο και την αποτίμηση του έργου με χρήση τόσο της διεθνώς αποδεκτής και τυποποιημένης μεθοδολογίας Earned Value Analysis όσο και την εφαρμογή μιας νέας μεθοδολογίας, της Earned Schedule Method, που εστιάζει στην εφαρμογή του και αποτίμηση του χρονοδιαγράμματος και αποτελεί μία νέα επέκταση και πρακτική του Earned Value Management. Απώτερος στόχος της διπλωματικής εργασίας είναι ο εμπλουτισμός της σχετικής βιβλιογραφίας με μια αναλυτική παράθεση των βημάτων που απαιτούνται για τη σχεδίαση και την παρακολούθηση ενός οικοδομικού έργου με σύγχρονα και αποτελεσματικά εργαλεία λογισμικού, τα οποία θα μυήσουν το νέο μηχανικό στη διαχείριση και την αποτίμηση των οικοδομικών έργων. Η συλλογή των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών έγινε από το διαδίκτυο καθώς και από σχετική βιβλιογραφία. Πρόσθετες πληροφορίες ελήφθησαν έπειτα από συναντήσεις με έμπειρους πολιτικούς μηχανικούς, οι οποίοι ασχολούνται με το αντικείμενο της διαχείρισης των κτιριακών έργων. 3

5 Έπειτα από ανάλυση του διαθέσιμου υλικού και μελέτη των απαιτήσεων της μελετηθείσας περίπτωσης έργου, συντάχθηκε η παρούσα εργασία της οποίας η δομή είναι η εξής : το πρώτο εισαγωγικό κεφάλαιο γίνεται μια αναφορά στο αντικείμενο μελέτης της Διαχείρισης Έργων και παρατίθενται βασικά στοιχεία που αφορούν στην εκπόνηση και τη δόμηση της παρούσας διπλωματικής εργασίας. το δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα σημεία προσοχής στα διάφορα στάδια της διαχείρισης των οικοδομικών έργων με αναφορές στον προγραμματισμό, την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, τις διάφορες απαιτήσεις για την έκδοση οικοδομικών αδειών καθώς και τα σημαντικότερα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη στη φάση κατασκευής. το τρίτο κεφάλαιο αναλύεται η μέθοδος της Earned Value με παράθεση των χρησιμοποιούμενων μεγεθών, των πλεονεκτημάτων αλλά και των περιορισμών της μεθόδου. Η αναλυτική παρουσίαση της EVA (Earned Value Analysis) αποσκοπεί στην καλύτερη κατανόηση της νέα μεθόδου ES (Earned Schedule), η οποία αποτελεί το δεύτερο μέρος του τρίτου κεφαλαίου. το τέταρτο κεφάλαιο εξετάζεται η διαχείριση της μελέτης και της κατασκευής της οκταώροφης οικοδομή με τη βοήθεια του προγράμματος MS Project Η διαχείριση περιλαμβάνει ολόκληρο τον χρονικό προγραμματισμό του έργου με αναλυτική δομή των εργασιών, ανάθεση των απαραίτητων πόρων σε κάθε δραστηριότητα καθώς και με αναλυτική κοστολόγηση του έργου. Εν συνεχεία, εξετάζεται και αξιολογείται η μηνιαία πορεία των εργασιών με τη χρήση της μεθόδου ES. το πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο παρατίθενται γενικά συμπεράσματα και προτάσεις που προέκυψαν από την εκπόνηση της εργασίας. 4

6 2 ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ Για την κατασκευή ενός οικοδομικού έργου απαιτείται σε κάθε στάδιο να παρθούν κρίσιμες αποφάσεις και να γίνουν σωστές επιλογές προκειμένου να εξασφαλισθεί η καλύτερη ποιότητα κατασκευής. 2.1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ Για να έχει εφαρμογή η σύγχρονη αρχή της κατασκευής, δηλαδή για να αποτελεί η κατασκευή την τεχνική έκφραση της αρχής της οικονομίας ή της σκοπιμότητας και της λειτουργίας, πρέπει κάθε τεχνικό έργο, να προγραμματίζεται, πριν ακόμα ξεκινήσει οποιαδήποτε άλλη διαδικασία. Ο προγραμματισμός είναι το πρωταρχικό και απαραίτητο στάδιο στην πορεία για την πραγματοποίηση κάθε είδους έργου. Ακολουθεί το στάδιο της αρχικής απόφασης για τη δημιουργία του και ορισμένες φορές, αν τα πορίσματά του είναι αρνητικά, οδηγεί ακόμα και στη ματαίωση της απόφασης αυτής. Με τον προγραμματισμό, επιδιώκεται η αναζήτηση, η ταξινόμηση και η αξιολόγηση των παραμέτρων εκείνων που περιγράφουν και καθορίζουν τα πλαίσια μέσα στα οποία θα ενταχθεί ο σχεδιασμός ενός έργου και θα οργανωθεί η κατασκευή του. Οι παράμετροι αυτές συγκροτούν τελικά ένα σύνολο από δεσμεύσεις και επιλογές. Σις δεσμεύσεις τις επιβάλλουν τα δεδομένα του θέματος προβλήματος. Σις επιλογές τις αποφασίζουν αυτοί που ενδιαφέρονται για την πραγματοποίηση του έργου, δηλαδή ο εργοδότης και ο μελετητής, αφού προηγουμένως εξετάσουν και πάρουν σοβαρά υπόψη μια σειρά από γενικά και ειδικά κριτήρια. [1] Ο σωστός προγραμματισμός είναι βέβαιο ότι τελικά οδηγεί σε αποτέλεσμα πετυχημένο, σε έργο ολοκληρωμένο τεχνικά και εξυπηρετικό λειτουργικά και οικονομικά. Επίσης, περιορίζει στο ελάχιστο τους απρόβλεπτους παράγοντες, που συχνά είναι τόσο σημαντικοί ώστε να επηρεάζουν αρνητικά και αυτήν την ίδια την τύχη 5

7 του έργου, είτε κατά τη φάση κατασκευής του, είτε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Σα δεδομένα του προγραμματισμού Μια σειρά ολόκληρη από δεδομένα απόλυτα δεσμευτικά προκαθορίζουν όχι μόνο ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα, αλλά και αυτήν την ίδια την αρχική απόφαση. Άλλα από αυτά είναι αντικειμενικά, γιατί τα υπαγορεύει η φύση του έργου, κι άλλα υποκειμενικά, γιατί τα προδιαγράφει η πολιτεία ή τα επιβάλλει, ως αυτοδεσμεύσεις, η επιστημονική δεοντολογία και η συνείδηση του δημιουργού. Ειδικότερα για το σχεδιασμό και κατασκευή κτιρίων τα δεδομένα αυτά είναι, κατά σειρά προτεραιότητας [1]: I. Σο νομικό πλαίσιο II. Σο πολεοδομικό περιβάλλον III. Σο οικόπεδο IV. Ο σκοπός V. Σο κτιριολογικό πρόγραμμα VI. Οι οικονομικές προϋποθέσεις 2.2 ΜΕΛΕΣΕ Για να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή κατασκευή πρέπει πρώτα απ όλα να γίνουν οι κατάλληλες μελέτες σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κυρίου του έργου σχετικά με τη λειτουργικότητα, την αισθητική, το μέγεθος κλπ. Οι μελέτες συντάσσονται έτσι ώστε να είναι σύμφωνες με τις πολεοδομικές διατάξεις και τους όρους δόμησης που ισχύουν για την περιοχή, καθώς και με τους ισχύοντες γενικούς κανονισμούς, όπως ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός (Γ.Ο.Κ.), ο Νέος Αντισεισμικός Κανονισμός Οπλισμένου κυροδέματος (ΝΕΚΟ), ο Κτιριοδομικός Κανονισμός, ο Κανονισμός Πυρασφάλειας κλπ. Οι μελέτες που απαιτούνται να γίνουν είναι οι εξής: Σοπογραφική Αρχιτεκτονική 6

8 τατική Θερμομόνωσης Ηχομόνωσης (όπου απαιτείται) Πυροπροστασίας Παθητικής & Ενεργητικής (όπου απαιτείται) Γεωτεχνικής (όπου απαιτείται) Μηχανολογικών / Τδραυλικών / Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων (Η μελέτη Μηχανολογικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων απαιτείται για ακίνητο άνω των m 2 και η μελέτη των υδραυλικών και αποχετεύσεων απαιτείται για ακίνητο πάνω από 2 ορόφους και m 2 ) Κεντρικής Θέρμανσης Κλιματισμού Ιδιωτικός υποσταθμός (όπου υπάρχει) Μελέτη ανελκυστήρα (όπου υπάρχει) Καύσιμο αέριο [2] Οι παραπάνω μελέτες με θα περιληφθούν στον φάκελο της οικοδομικής άδειας, ο οποίος και θα κατατεθεί στην πολεοδομία. 2.3 ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ Βασική προϋπόθεση για να αρχίσει η κατασκευή, είναι η έκδοση της οικοδομικής αδείας. Αυτή εκδίδεται από την Πολεοδομία και ισχύει για 4 χρόνια. Η διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας μπορεί να χωριστεί στα παρακάτω στάδια [2]: 1) Προκαταρκτικές εργασίες: υλλογή στοιχείων για την ετοιμασία του φακέλου της αδείας καταρχήν με την απαραίτητη -για την υποβολή του φακέλου- πληρότητα, δηλ. εγκρίσεις υπηρεσιών, στοιχεία ιδιοκτήτη (αντίγραφο τίτλου ιδιοκτησίας κλπ), προϋπολογισμό έργου (υπολογισμός αμοιβών/φοροτεχνικών) προς υπογραφή έγγραφα (αίτηση αδείας, δηλώσεις ανάθεσης-ανάληψης κλπ) και τεχνική περιγραφή. Σέλος εκπόνηση τουλάχιστον των απαραίτητων - 7

9 για την πρωτοκόλληση του φακέλου- μελετών, δηλ. τοπογραφικών, αρχιτεκτονικών και παθητικής πυροπροστασίας. 2) Πρωτοκόλληση φακέλου στην πολεοδομία: Απαραίτητη διαδικασία αποτελεί ο προέλεγχος του φακέλου με σκοπό τον έλεγχο πληρότητας του φακέλου ως προς τα απαραίτητα έγγραφα, μελέτες κλπ που πρέπει να περιλαμβάνει. Κατόπιν αυτού ο φάκελος πρωτοκολλείται. ε αντίθετη περίπτωση και εφόσον ο φάκελος παρουσιάζει ελλείψεις η υπηρεσία μπορεί και πρέπει να μην τον πρωτοκολλήσει. Αν παρά ταύτα έχει πρωτοκολληθεί, η υπηρεσία δύναται να τον επιστρέψει. 3) Έλεγχος φακέλου/μελετών: Ελέγχονται οι μελέτες από την υπηρεσία καθώς αυτές πρέπει να εκπονούνται σύμφωνα με τις κείμενες νομοθετικές και πολεοδομικές διατάξεις. Η συνήθης σειρά ελέγχου μελετών είναι: τοπογραφικά, αρχιτεκτονικά/παθητική πυροπροστασία/επαε, στατικά, μηχανολογικά, φοροτεχνικά. 4) Έκδοση οικοδομικής αδείας: Αφού γίνει και ο έλεγχος των φοροτεχνικών της άδειας όπου ελέγχονται οι αμοιβές του/των μηχανικών, οι προκαταβλητέοι φόροι (ΥΕΜ) που αφορούν τις αμοιβές τους, οι εισφορές στο ΣΜΕΔΕ που αφορούν τόσο τις αμοιβές των μηχανικών όσο και τον προϋπολογισμό του έργου, τα φοροτεχνικά της οικοδομικής αδείας, ανταποδοτικό τέλος προς την υπηρεσία της πολεοδομίας, η προκαταβολή στο ΙΚΑ κατά την αναγγελία του έργου στο ΙΚΑ, γίνεται έλεγχος επιπλέον των ΑΤ-ΥΑΤ (σχέδιο και φάκελος ασφάλειας και υγείας αντίστοιχα) και των ΚΚΟ (ελάχιστο κόστος κατασκευών) και κατόπιν εκδίδεται η οικοδομική άδεια. Κατά το στάδιο έκδοσης της έκδοσης της οικοδομικής αδείας επανελέγχονται τα τοπογραφικά. 8

10 Η έκδοση μιας οικοδομικής άδειας δεν αποτελεί μη αναστρέψιμη διαδικασία καθώς αυτή δύναται να ανακληθεί στην περίπτωση που αποδειχθεί ότι ο φάκελός της παρουσιάζει προβλήματα ή ελλείψεις. Ο τρόπος διακίνησης του φακέλου στα πολεοδομικά Γραφεία, οι χρόνοι μεταξύ των χρεώσεων των ελέγχων, καθώς και η διαδικασία ενημέρωσης των μηχανικών που παρακολουθούν το φάκελο σχετικά με τις τυχόν παρατηρήσεις επί των μελετών που ενδέχεται να προκύψουν κατά τα στάδια ελέγχου του φακέλου ποικίλουν από υπηρεσία σε υπηρεσία και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως την εσωτερική τους διαδικασία χρεώσεων, τον φόρτο εργασίας τους κλπ. ε ό,τι αφορά την οικοδομική άδεια, επισημαίνεται ότι ίσως το πλέον σημαντικό στάδιο της κατασκευής, αλλά και το περισσότερο υποτιμημένο, είναι ο σωστός σχεδιασμός. Γι' αυτόν το λόγο αξίζει ο μελλοντικός ιδιοκτήτης να αφιερώσει με τον μηχανικό τον απαραίτητο χρόνο για τη δημιουργία ενός σχεδίου που πληροί τις ανάγκες και τις επιλογές του και αποτυπώνει όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες της κατασκευής. [4] Μέσα λοιπόν σε αυτό το σύνολο των εργασιών από τη σχεδίαση έως και την παραγωγή του δομικού έργου, η οικοδομική άδεια καταλαμβάνει μόνον ένα μέρος αυτής της διαδικασίας. Ωστόσο είναι ιδιαιτέρως σημαντική καθώς : Κατοχυρώνει την αμοιβή του μελετητή Οριστικοποιεί τη μορφή του έργου (δημιουργία επέμβαση στο περιβάλλον) Εξασφαλίζει τη νομιμότητα της κατασκευής για τον ιδιοκτήτη Η διαδικασία του τρόπου με τον οποίο εκδίδονται οι οικοδομικές Άδειες, η υποβολή και ο έλεγχος του φακέλου από το κάθε αρμόδιο πολεοδομικό Γραφείο, που μπορεί να υπάγεται σε Νομαρχία ή σε Δήμο, ο έλεγχος των εργασιών κατά την εκτέλεση του έργου, οι δυνατότητες 9

11 διαφοροποίησης των εγκεκριμένων σχεδίων, η αποπεράτωση της κατασκευής και πολλά άλλα σχετικά θέματα, ρυθμίζονται εδώ και δεκαετίες με ειδικά προεδρικά διατάγματα. Η συχνότητα τροποποίησης των διαταγμάτων αυτών κυμαίνεται συνήθως μεταξύ οκτώ και δέκα ετών. [2] 2.4 ΚΑΣΑΚΕΤΗ τάδια καταςκευήσ μιασ ςυμβατικήσ οικοδομήσ υνοπτικά τα στάδια κατασκευής μιας συμβατικής οικοδομής είναι τα ακόλουθα [5] : 1. Εκσκαφή Θεμελίων 2. Θεμελίωση Οικοδομής 3. κυροδέτηση κάθε ορόφου 4. Σοιχοποιία & μονώσεις 5. Τδραυλικά πλην κεντρικής θέρμανσης 6. Επιχρίσματα & κεντρική θέρμανση 7. Κουφώματα 8. Σοποθέτηση δαπέδων 10

12 9. Βάψιμο 10. Σελειώματα Επιλογή υνεργείων ημαντικό ρόλο στην κατασκευή των οικοδομικών έργων κατέχει η επιλογή ικανών συνεργείων με τα οποία θα συνεργαστεί ο επιβλέπων μηχανικός. Η επιλογή αυτή συνήθως βασίζεται στα εξής [6] : - Εμπειρία - Προηγούμενη συνεργασία - Σήρηση κανόνων ασφαλείας - Τπακοή στις εντολές - Σήρηση προβλεπόμενου χρόνου εργασίας - υνεργασία με τα υπόλοιπα συνεργεία - Κόστος εργασίας Αξίζει να τονιστεί ότι η σωστή επιλογή συνεργείων επηρεάζει σημαντικά τόσο το κόστος όσο και το χρονοδιάγραμμα της κατασκευής. Φωρίς την εξασφάλιση του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού είναι μάταιο να προβλέπονται λεπτά και πολυσύνθετα συστήματα και μέθοδοι κατασκευής [1]. Διότι, όσο κι αν είναι εκλεπτυσμένο το σύστημα που θα χρησιμοποιηθεί, μόνο η εμπειρία του τεχνίτη είναι το κριτήριο εκείνο, που εξασφαλίζει την άρτια τελειωμένη κατασκευή Οργάνωςη Εργοταξίου Εργοτάξιο είναι ο ευρύτερος χώρος μέσα στον οποίο εκτελείται το τεχνικό έργο. Όσον αφορά τα οικοδομικά έργα, είναι το ίδιο το κτίσμα 11

13 και οι γύρω από αυτό ακάλυπτες επιφάνειες που χρησιμεύουν για την αποθήκευση των υλικών και την κίνηση των δομικών μηχανών. τις πυκνοκατοικημένες περιοχές, και κυρίως σ αυτές που εφαρμόζεται το συνεχές σύστημα δόμησης, μοναδική ακάλυπτη επιφάνεια απομένει το πεζοδρόμιο και το πίσω από το κτίριο υποχρεωτικό ακάλυπτο τμήμα του οικοπέδου. τις περιπτώσεις αυτές οι συνθήκες εργασίας είναι πάρα πολύ δύσκολες και χρειάζεται προσεκτική μελέτη και μεγάλη επινοητικότητα του μηχανικού για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που ανακύπτουν με τις λιγότερες δυνατές συνέπειες τόσο στην πρόοδο του έργου, όσο και στο γύρω περιβάλλον του. Μέχρι να φτάσει το κτίριο στη στάθμη του πρώτου ορόφου, υλικά και μηχανήματα αναπτύσσονται στο πεζοδρόμιο. Αργότερα, με την πρόοδο της κατασκευής του φέροντα οργανισμού και τη δημιουργία καινούργιων επιφανειών, διαμορφώνονται κι άλλοι χρήσιμοι χώροι για τους εργαζομένους στο κτίριο, αλλά και την αποθήκευση και την προστασία, από τις βλάβες και τις κλοπές των υπόλοιπων πολυτελέστερων υλικών ή απλών δομικών στοιχείων. [1] Σα πράγματα γίνονται περισσότερο απλά, όταν το κτιριακό έργο εκτελείται έξω από την πόλη. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση χρήζει μια ορθολογιστική διάταξη χώρων εργασίας και μηχανημάτων ώστε να λειτουργεί το εργοτάξιο εύρυθμα και αποδοτικά, να αυξάνει την παραγωγή και να ελαττώνει τους κινδύνους ατυχημάτων. Αντίθετες ενέργειες, προκαλούν άσκοπες καθυστερήσεις, ανωμαλία στην εκτέλεση των έργων και αύξηση του κόστος των κατασκευών Εκτίμηςη κινδύνων ημαντική εργασία είναι η εκτίμηση κινδύνων και η σύσταση επιτροπής αντιμετώπισης αυτών. τα οικοδομικά έργα, οι κίνδυνοι εναπόκεινται σε: 12

14 1. Δυσχερείς καιρικές συνθήκες που θα καθυστερήσουν αναπόφευκτα το έργο 2. Καθυστέρηση παράδοσης πρώτων υλών 3. Πιθανοί τραυματισμοί (Εργατικό ατύχημα) 4. Καθυστέρηση δημόσιων φορέων ως προς τη παροχή ηλεκτρισμού και νερού 5. Καταλληλότητα εδάφους 6. Αύξηση κόστους πρώτων υλών 7. Άλλοι παράγοντες που δεν μπορούν να εκτιμηθούν εξαρχής. Ο ρόλος της επιτροπής αντιμετώπισης είναι να σχεδιάσει για την αντιμετώπιση των ήδη εκτιμώμενων κινδύνων καθώς και για τους ακόμα αόρατους κίνδυνους. [7] Επιλογή υλικών Σα υλικά που παράγει ο τόπος ή η βιομηχανία του, και με τα οποία θα συγκροτηθούν τα δομικά στοιχεία του κτιρίου αποτελούν σημαντικό κριτήριο επιλογής. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να γίνεται πάντα ορθολογική χρήση τους και να είναι γνωστή η νομοτέλεια των κατασκευαστικών τους δυνατοτήτων [1]. υγκεκριμένα για τα οικοδομικά έργα επισημαίνονται τα εξής : Οι εταιρείες προμήθειας σκυροδέματος να έχουν πιστοποιητικά ISO τόσο για το προϊόν όσο και για τη διαδικασία παραγωγής του. Οι εταιρείες προμήθειας σιδηρού οπλισμού σκυροδέματος να έχουν πιστοποιητικά αντοχής προϊόντος. [3] 13

15 3 EARNED VALUE MANAGEMENT Η κατάςταςη ςήμερα ήμερα η ακριβής και η διαρκής ενημέρωση και πληροφόρηση στον επιχειρησιακό τομέα κρίνεται αναγκαία πολύ περισσότερο από το παρελθόν. Σο γεγονός αυτό οφείλεται στην ύπαρξη ολοένα και πιο σύνθετων και πολυάριθμων projects, τα οποία συχνά είναι και αλληλένδετα μεταξύ τους (έργα με πολλές WBS δραστηριότητες, εικονικά γραφεία, πλατφόρμες διαφορετικής τεχνολογίας κ.ά.). [8] Αποτελεί γεγονός ότι το 70% των έργων υπερβαίνει κατά πολύ τον αρχικό προϋπολογισμό και καθυστερεί ως προς την προδιαγεγραμμένη περάτωσή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 52% από όλα τα έργα καταλήγει με το 189% του αρχικού προϋπολογισμού ενώ κάποια από αυτά, έπειτα από τεράστιες επενδύσεις χρόνου και χρημάτων, δεν ολοκληρώνονται ποτέ. [The Standish Group] Πώσ γίνεται γνωςτή η πορεία ενόσ έργου Προκειμένου να γίνει γνωστή η πορεία ενός έργου, αρκεί να προσδιοριστούν οι ακόλουθες παράμετροι : - Η εκτίμηση του ποσοστού ολοκλήρωσης των εργασιών - Σο ποσοστό του δαπανηθέντος προϋπολογισμού - Σο χρονικό διάστημα το οποίο μεσολάβησε 14

16 Οποιαδήποτε άλλη εκτίμηση για την πορεία του έργου, η οποία είναι υποκειμενική και βασίζεται σε ελλιπή δεδομένα, μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα. [8] 3.1 EARNED VALUE ANALYSIS Η μέθοδος Δεδουλευμένης (ή Πιστοποιημένης ή Κερδισμένης) Αξίας Earned Value Analysis αναπτύχθηκε ως εργαλείο της Διαχείρισης Έργων (Project Management), στην προσπάθεια αποτύπωσης της προόδου υλοποίησης ενός έργου με τον πιο αντικειμενικό τρόπο. Η EVA, της οποίας οι μεθοδολογίες έχουν αναπτυχθεί ως διακριτό τμήμα της Διαχείρισης Έργων, με την ονομασία Earned Value Management, συνδυάζει μετρήσεις του αντικειμένου, του χρονοδιαγράμματος (προγράμματος) και του κόστους ενός έργου σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα 1. [9] την ουσία, αποτελεί ένα βιομηχανικό πρότυπο τρόπο για τη μέτρηση της προόδου των έργων, την πρόβλεψη της ημερομηνίας περάτωσής τους και του τελικού κόστους, καθώς και των αποκλίσεων του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού κατά την πορεία. Με την ενσωμάτωση αυτών των τριών παραμέτρων, παρέχει διαρκώς, αριθμητικούς δείκτες με τους οποίους δύναται η αξιολόγηση καθώς και η σύγκριση των έργων. [8] Η έννοια της δεδουλευμένης αξίας (Earned Value), ενσωματώνει το κόστος, τον χρονοπρογραμματισμό και την εκτελεσμένη εργασία, αποδίδοντας χρηματική αξία στο καθένα από αυτά Τπολογιςμόσ Earned Value τα συστήματα ελέγχου που στηρίζονται στην δεδουλευμένη αξία (EV), χρησιμοποιούνται 3 μεταβλητές ως βασικά συστατικά στοιχεία. 1 Η μέθοδος EVA είναι πιστοποιημένη κατά τα διεθνή πρότυπα ANSI/EIA 78 15

17 Jan-03 Feb-03 Mar-03 Apr-03 May-03 Jun-03 Jul-03 Aug-03 Sep-03 Oct-03 Nov-03 Dec-03 Σα στοιχεία αυτά είναι [10] : 1. Σο προϋπολογισμένο κόστος των προγραμματισμένων εργασιών (Budgeted Cost of Work Scheduled BCWS), ή προγραμματισμένη αξία (Planned Value - PV) Ορίζεται ως η αξία (σε χρηματικές μονάδες) της εργασίας που έχει προγραμματισθεί να εκτελεσθεί σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αυτή μπορεί να είναι μια ενιαία περίοδος ελέγχου ή μια τακτική αλληλουχία με εκκίνηση από την πρώτη χρονική περίοδο. Σο παραπάνω κόστος αναφερόμενο σε μια εργασία, είναι αυτό που θα έπρεπε να την επιβαρύνει, αν όλα πήγαιναν σύμφωνα με τον προγραμματισμό. Διάγραμμα 3.1 : Παράδειγμα εξέλιξης BCWS BCWS Πηγή [8] 2. Σο πραγματικό κόστος εκτελεσμένων εργασιών (Actual Cost of Work Performed ACWP) ή πραγματικό κόστος Ορίζεται ως το κόστος που έχει πραγματοποιηθεί και καταγραφεί (με παραστατικά) για την ολοκλήρωση της εργασίας που εκτελέσθηκε κατά την διάρκεια της περιόδου ελέγχου, ή έως την χρονική στιγμή ελέγχου. 16

18 Jan-03 Feb-03 Mar-03 Apr-03 May-03 Jun-03 Jul-03 Aug-03 Sep-03 Oct-03 Nov-03 Dec-03 Jan-03 Feb-03 Mar-03 Apr-03 May-03 Jun-03 Jul-03 Aug-03 Sep-03 Oct-03 Nov-03 Dec-03 Διάγραμμα 3.2 : Παράδειγμα σύγκρισης BCWP - ACWP BCWP ACWP 0 Πηγή [8] 3. Σο προϋπολογισμένο κόστος των εκτελεσμένων εργασιών (Budgeted Cost of Work Performed BCWP) ή Δεδουλευμένη Αξία (Earned Value - EV) To BCWP, ορίζει το πόσο θα έπρεπε να κοστίζει σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις μια εργασία (ή τμήμα της) που έχει πραγματοποιηθεί την περίοδο ελέγχου (ή συγκεκριμένη χρονική στιγμή), με βάση το πιστοποιημένο ποσοστό υλοποίησης. Διάγραμμα 3.3 : Παράδειγμα σύγκρισης BCWP - BCWS BCWP BCWS 0 Πηγή [8] 17

19 Jan-03 Feb-03 Mar-03 Apr-03 May-03 Jun-03 Jul-03 Aug-03 Sep-03 Oct-03 Nov-03 Dec-03 υγκεντρωτικά, Διάγραμμα 3.4 : Παράδειγμα σύγκρισης BCWS, BCWP, ΑCWP BCWS BCWP ACWP Πηγή [8] Εκτίμηση Αποκλίσεων (variances) Οι αποκλίσεις διακρίνονται σε [10]: Απόκλιση Προγράμματος (Schedule Variance SV) Εκφράζει σε κόστος την χρονική απόκλιση της δραστηριότητας από το χρονοδιάγραμμα και υπολογίζεται ως: SV 2 = BCWP BCWS την περίπτωση που η παραπάνω διαφορά είναι: - Αρνητική, η δραστηριότητα καθυστερεί - Θετική, η δραστηριότητα εξελίσσεται ταχύτερα από τις προβλέψεις - Μηδέν, η δραστηριότητα εξελίσσεται σύμφωνα με τις προβλέψεις 2 H Απόκλιση του Προγράμματος (SV) τίθεται πάντα με το πρόσημό της. 18

20 Σο Ποσοστό Απόκλισης του Προγράμματος (Schedule Variance Percentage SV%) Eκφράζει την χρονική απόκλιση σε ποσοστό, επιτρέποντας έτσι τον ποσοστιαίο προσδιορισμό της τάξης μεγέθους. Για τον υπολογισμό του, ισχύει η σχέση: SV % = SV / BCWS Απόκλιση Κόστους (Cost Variance CV) Αποτελεί το μέτρο της απόκλισης μεταξύ του προϋπολογισμένου κόστους της πραγματοποιημένης εργασίας (BCWP) και του πραγματικού κόστους της πραγματοποιημένης εργασίας (ACWP). Τπολογίζεται από την σχέση: CV = BCWP - ACWP Σο πρόσημο της διαφοράς δείχνει αν το κόστος της δραστηριότητας την χρονική στιγμή της εξέτασης είναι: - Μεγαλύτερο της πρόβλεψης (όταν το πρόσημο είναι αρνητικό) - Μικρότερο της πρόβλεψης (όταν το πρόσημο είναι θετικό) - Ίσο της πρόβλεψης (όταν η διαφορά είναι ίση με μηδέν) Σο Ποσοστό Απόκλισης Κόστους (Cost Variance Percentage CV%) Εκφράζει την απόκλιση κόστους σε ποσοστό και επιτρέπει τον ποσοστιαίο προσδιορισμό της τάξης μεγέθους CV% 3 = CV / BCWP 3 Συνηθίζεται κατά τις στιγμές ελέγχου εξέλιξης του κόστους να τίθενται όρια (π.χ. 5%), ώστε αν διαπιστωθεί απόκλιση που τα υπερβαίνει, να λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό της απόκλισης στην συνέχεια. Η σημασία των ορίων γίνεται ιδιαίτερα σημαντική, όταν αφορά τις κρίσιμες δραστηριότητες του έργου. 19

21 Δείκτες Απόδοσης Δείκτης Απόδοσης Κόστους (Cost Performance Index CPI) Αποδίδει την οικονομική σχέση «κέρδους-ζημίας» της δραστηριότητας. Ορίζεται ως : CPI = BCWP / ACWP 4 - Όταν ο CPI < 1, τότε το κόστος ολοκλήρωσης της δραστηριότητας είναι υψηλότερο από το σχεδιασμένο - Όταν ο CPI = 1, τότε το κόστος ολοκλήρωσης της δραστηριότητας συμβαδίζει με το αρχικά προγραμματισμένο - Όταν ο CPI > 1, τότε το κόστος ολοκλήρωσης της δραστηριότητας είναι χαμηλότερο από το προγραμματισμένο [10] Δείκτης Απόδοσης Προγράμματος (Schedule Performance Index SPI) Παρουσιάζει την χρονική σχέση μεταξύ του χρονοδιαγράμματος και της υφιστάμενης κατάστασης. Δίνεται από την σχέση: SPI = BCWP / BCWS - Αν o SPI > 1, τότε η δραστηριότητα προηγείται της εκτίμησης του χρονοδιαγράμματος (εξελίσσεται γρηγορότερα του σχεδιασμένου) 4 Σε έργα μεγάλης χρονικής διάρκειας, είναι δυνατόν το ACWP (πιστοποιημένο κόστος εκτελεσμένης εργασίας) να «παραμορφωθεί» από παράγοντες όπως ο πληθωρισμός. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η υπέρβαση του προϋπολογισμού να μην οφείλεται μόνο στην παραγωγικότητα της εργασίας, αλλά και σε απρόβλεπτες ανατιμήσεις. 20

22 - Αν o SPI = 1, τότε η δραστηριότητα ακολουθεί την εκτίμηση του χρονοδιαγράμματος (συμβαδίζει με τον σχεδιασμό) - Αν o SPI < 1, τότε η δραστηριότητα έπεται της εκτίμησης του χρονοδιαγράμματος (εξελίσσεται βραδύτερα από την αρχική εκτίμηση) Εκτίμηση Κόστους κατά την Ολοκλήρωση Εκτίμηση κατά την ολοκλήρωση (EAC) με προσέγγιση της αρχικής εκτίμησης κόστους του έργου την περίπτωση αυτή, η αρχική εκτίμηση του κόστους του έργου θεωρείται ότι είναι έγκυρη. Σο EAC δίνεται από τον τύπο: EACi = BAC CV Εκτίμηση κατά την ολοκλήρωση (EAC) με προσέγγιση της αναθεωρημένης εκτίμησης κόστους του έργου την περίπτωση αυτή, θεωρείται ότι η σχετική απόκλιση του κόστους του έργου που έχει ήδη ολοκληρωθεί, αποτελεί καλή εκτίμηση της σχετικής απόκλισης και για τις υπολειπόμενες εργασίες (για τις οποίες υπάρχει μόνο το προϋπολογισμένο κόστος). [10] Σο EAC δίνεται από τον τύπο: EACr = BAC / CPI Η διαφορά μεταξύ των δύο εκτιμήσεων, οφείλεται στο γεγονός ότι στην πρώτη προσέγγιση (της αρχικής εκτίμησης) γίνεται η υπόθεση ότι οι προηγούμενες επιδόσεις κόστους (πορεία του έργου) μέχρι το χρονικό σημείο ελέγχου, δεν προεξοφλούν τις μελλοντικές επιδόσεις και ότι ο αρχικός προγραμματισμός εξακολουθεί να παραμένει «ισχυρός», ενώ στην δεύτερη προσέγγιση (της αναθεωρημένης εκτίμησης), θεωρείται ότι 21

23 οι ήδη καταγεγραμμένες αποκλίσεις, μπορούν να προβλέψουν τις αποκλίσεις που αφορούν στις εναπομένουσες εργασίες του έργου Μεθοδολογία Earned Value Analysis Η μέθοδος της Δεδουλευμένης Αξίας ακολουθεί τα εξής βήματα [10] : i. Τπολογισμό του Προϋπολογισθέντος Κόστους κατά την Ολοκλήρωση (BAC) για κάθε δραστηριότητα. ii. iii. iv. Τπολογισμό του Προϋπολογισθέντος Κόστους Προγραμματισμένων Εργασιών (BCWS) κάθε δραστηριότητας. Τπολογισμό του Προϋπολογισθέντος Κόστους Πραγματοποιημένης Εργασίας (BCWP ή Earned Value) κάθε δραστηριότητας. Τπολογισμούς των αποκλίσεων του Προγράμματος (Schedule Variance) και του Κόστους (Cost Variance) ποσοτικά και ποσοστιαία. v. Εκτίμηση του κόστους κάθε δραστηριότητας κατά την ολοκλήρωση του έργου (EAC) Περιοριςμοί τησ Earned Value Analysis Η EVΑ δεν έχει καμία διάταξη για τη μέτρηση της ποιότητας του έργου. υνεπώς, άσχετα αν δύναται να υποδείξει εάν ένα σχέδιο εμπίπτει στο πλαίσιο του προϋπολογισμού, βρίσκεται μπροστά από το χρονοδιάγραμμα και επιτελεί πλήρως το σκοπό του, δυσαρεστημένοι πελάτες και ανεπιτυχή αποτελέσματα εξακολουθούν να υπάρχουν. Με άλλα λόγια, η EVΑ είναι μόνο ένα εργαλείο στην εργαλειοθήκη του διαχειριστή έργου. [9] 22

24 3.2 Η ΜΕΘΟΔΟ EARNED SCHEDULE Η μέθοδος Earned Schedule (ES) αποτελεί μια επέκταση της θεωρίας και της πρακτικής του Earned Value Management (EVM). Από το 2005, το Earned Schedule χαρακτηρίζεται ως "αναδυόμενη πρακτική» από το Project Management Institute. Εικόνα 3.1 : Διαγραμματική απεικόνιση της μεθόδου ES Πηγή [11] Παραδοσιακά, το EVM δεν εκτιμά τις αποκλίσεις του χρονοδιαγράμματος σε μονάδες χρόνου, αλλά σε νομισματικές μονάδες (π.χ. δολάρια) ή σε ποσότητα (π.χ. ώρες εργασίας). Υυσικά, είναι πιο φυσικό να μεταφράζεται το χρονοδιάγραμμα των επιδόσεων σε μονάδες χρόνου, αλλά τα προβλήματα με τις παραδοσιακές μετρήσεις απόδοσης του προγράμματος είναι ακόμη μεγαλύτερα. Κοντά στο τέλος του έργου - όταν η εκτέλεση του προγράμματος είναι συχνά το πρωταρχικό μέλημα - η χρησιμότητα των παραδοσιακών μετρήσεων του χρονοδιαγράμματος είναι αποδεδειγμένα «φτωχή». τις παραδοσιακές μετρήσεις του EVM, μια μηδενική διακύμανση του πρoγράμματος (SV = 0) ή ο μοναδιαίος δείκτης επιδόσεων του προγράμματος (SPI = 1) δείχνει ότι το έργο ακολουθεί με ακρίβεια το χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, όταν ένα έργο έχει 23

25 ολοκληρωθεί, η διακύμανση του προγράμματος (SV) είναι πάντα 0 και ο δείκτης επιδόσεων του προγράμματος (SPI) είναι πάντα 1, ακόμη και αν το έργο δεν παραδόθηκε έγκαιρα. Ομοίως, ένα έργο μπορεί να τείνει για μεγάλο διάστημα στην ολοκλήρωση (π.χ. SPI = 0,95) και ποτέ να μην επισημαίνεται αυτή η αριθμητική ανοχή ως μη αποδεκτή. [11] Εικόνα 3.2 : Παράδειγμα έργου όπου ο δείκτης SPI τείνει για μεγάλο διάστημα στην ολοκλήρωση Πηγή [11] Προκειμένου να διορθωθούν αυτά τα προβλήματα, η θεωρία του Earned Schedule μετονομάζει τα δύο παραδοσιακά μέτρα SV και SPI ως SV ($) και SPI ($), για να δείξει με σαφήνεια ότι είναι σε νομισματικές ή ποσοτικές μονάδες, όχι χρονικές. τη συνέχεια, δημιουργούνται αντίστοιχα τα μέτρα με τις χρονικές μονάδες SV (t) και SPI (t). Ένα σαφές πλεονέκτημα της μεθόδου Earned Schedule είναι ότι δεν απαιτούνται νέες διαδικασίες συλλογής δεδομένων για την εφαρμογή και δοκιμή της μεθόδου. Απαιτούνται μόνο ενημερωμένες φόρμουλες. Η θεωρία του Earned Schedule παρέχει επίσης φόρμουλες για την πρόβλεψη της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του έργου, χρησιμοποιώντας χρονικά βασιζόμενες μετρήσεις. 24

26 Εικόνα 3.2 : Διάγραμμα απεικόνισης SVc και SVt σύμφωνα με τη μέθοδο ES Πηγή [11] Έχει αναφερθεί ότι η μέθοδος Earned Schedule αποτελεί ένα χρήσιμο σύνδεσμο μεταξύ της παραδοσιακής Earned Value Analysis και της παραδοσιακής ανάλυσης χρονοδιαγράμματος του έργου έναν σύνδεσμο που κάποιοι λέγεται ότι λείπει στην παραδοσιακή θεωρία του EVM. 25

27 4 ΠΕΡΙΠΣΩΗ ΜΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΚΑΣΑΚΕΤΗ ΟΚΣΑΩΡΟΥΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ 4.1 ΔΙΑΦΕΙΡΙΗ Παραδοσιακά η διαχείριση έργου λειτουργούσε στα πλαίσια της κλασικής ιεραρχικής οργανωτικής δομής. την σύγχρονη εποχή, όμως, στην διαδικασία του γενικού και οικονομικού προγραμματισμού, της σχεδίασης, της κατασκευής και της λειτουργίας ενός τεχνικού έργου κάθε ένας από τους συμμετέχοντες έχει την δική του προοπτική στην διαχείριση του έργου. Πλέον, σημαντικό στοιχείο αποτελεί η κατασκευή του τεχνικού έργου μέσα στα χρονικά, οικονομικά και ποιοτικά περιθώρια που κάθε φορά τίθενται. Ο διαχειριστής έργου (project manager) πρέπει επιτελεί ταυτόχρονα πολλές εργασίες. Πρέπει, επίσης, να λαμβάνονται συνεχώς αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα σχετικά με τη χρήση πόρων, προσαρμογές του χρονοδιαγράμματος, θέματα προϋπολογισμoύ, διαχείριση ανθρώπινων σχέσεων, επικοινωνία, και τεχνικά προβλήματα. [12] Πρέπει συνεπώς να προσδιοριστούν τα κύρια θέματα, στρατηγικά, τακτικά ή λειτουργικά, ώστε να οριστούν οι προτεραιότητες και να μπορέσει ο project manager να εστιάσει στα κρίσιμα θέματα, τα οποία εναλλάσσονται ανάλογα με τη φάση στην οποία βρίσκεται το έργο. Ο Balachandra (1984) έχει ορίσει τους παρακάτω 10 παράγοντες επιτυχίας: 1. τόχος έργου: Ο ορισμός ξεκάθαρων στόχων αποτελεί κλειδί για τον προγραμματισμό και την εκτέλεση ενός έργου. Η κατανόηση των μέτρων απόδοσης και αξιολόγησης είναι σημαντική ώστε να γίνεται καλός συντονισμός. υνεπώς, όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να είναι εξ αρχής ενήμεροι για τους στόχους του έργου. 2. Τποστήριξη από την πλευρά της διοίκησης: Ο ανταγωνισμός για πόρους σε συνδυασμό με το μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας που διέπουν ένα έργο συχνά οδηγούν σε σύγκρουση και κρίση. Η συνεχής παρουσία 26

28 της διοίκησης σε ολόκληρο το κύκλο ζωής του έργου βοηθά στην κατανόηση του στόχου του έργου και της σημασίας του. Αυτή η συνειδητοποίηση οδηγεί σε υποστήριξη η οποία μπορεί να αποδειχθεί ανεκτίμητη για την επίλυση προβλημάτων σε περιπτώσεις σύγκρουσης ή κρίσης ή όταν προκύπτει αβεβαιότητα. υνεπώς, η ξεκάθαρη και συχνή επικοινωνία μεταξύ του project manager και της διοίκησης δρα καταλυτικά για την επιτυχία ενός έργου. 3. Προγραμματισμός έργου. Η μετατροπή του στόχου, και των μέτρων απόδοσης σε ένα εφικτό πλάνο είναι ο σύνδεσμος μεταξύ της φάσης θεωρητικός σχεδιασμός και της φάσης παραγωγής. Ένα λεπτομερειακό πλάνο που να καλύπτει θέματα τεχνικά, οικονομικά, οργανωτικά, επικοινωνίας, ελέγχου και χρονοδιαγράμματος είναι η βάση για την υλοποίηση. Ο προγραμματισμός δεν τελειώνει όταν ξεκινά η εκτέλεση καθώς οι ανάγκη για αλλαγές ή μετατροπές είναι πάγια. Ο προγραμματισμός είναι συνεπώς δυναμικός και συνεχής και συνδέει τους εναλλασσόμενους στόχους και την απόδοση με τα τελικά αποτελέσματα. 4. υνεργασία με τον Πελάτη. Ο τελικός χρήστης του έργου είναι και ο τελικός κριτής της επιτυχίας του. Ένα έργο το οποίο τελείωσε εγκαίρως, σύμφωνα με τα επιθυμητά τεχνικά χαρακτηριστικά, και εντός προϋπολογισμός, αλλά δε χρησιμοποιήθηκε ποτέ ή σπανίως μπορεί με βεβαιότητα να θεωρηθεί αποτυχία. τη φάση θεωρητικός σχεδιασμός είναι πολύ σημαντικό να έχουμε καλή επικοινωνία με τον πελάτη ώστε οι στόχοι που θα τεθούν να είναι πλήρως ευθυγραμμισμένοι με τις ανάγκες του πελάτη. τις επόμενες φάσεις είναι απαραίτητη η συνεχής συνεργασία με τον πελάτη ώστε να διορθώνονται πιθανά λάθη κατά τη μετατροπή των στόχων σε μέτρα απόδοσης. Ωστόσο, λόγω εναλλασσόμενων αναγκών και συνθηκών, παρόλο που στις πρώτες φάσεις είναι χρήσιμο να υπάρχει μη δήλωση των ακριβών αναγκών του πελάτη, αυτό πιθανά παύει να ισχύει στη φάση προγραμματισμού ή υλοποίησης. Σο σύστημα configuration management αποτελεί σύνδεσμο μεταξύ 27

29 υπαρχόντων πλάνων και change requests του πελάτη και της ομάδας του έργου. 5. Θέματα προσωπικού. Η ικανοποιητική επίτευξη των τεχνικών στόχων χωρίς να παραβιαστεί το χρονοδιάγραμμα ή το προϋπολογισμός δε σημαίνει ότι το έργο είναι απολύτως επιτυχημένο, ακόμη και αν ο πελάτης είναι ευχαριστημένος. Εάν οι διάφοροι εμπλεκόμενοι στο έργο δε διατηρούν καλές σχέσεις, η επιτυχία του έργου είναι αμφισβητούμενη, καθώς η καλή συνεργασία και η αφοσίωση στο έργο είναι απαραίτητες για την επιτυχία. 6. Σεχνικά θέματα. Η τεχνική κατάρτιση του προσωπικού και η εκπλήρωση των τεχνικών προδιαγραφών πρέπει να είναι από τις πρώτες έννοιες ενός project manager καθώς χωρίς αυτές ένα έργο δεν μπορεί να ολοκληρωθεί. 7. Αποδοχή από τον πελάτη. Η συνεχής consultation με τον πελάτη καθ όλο τον κύκλο ζωής ενός έργου αυξάνει την πιθανότητα επιτυχίας όσον αφορά την αποδοχή χρήστη. τα τελικά στάδια της υλοποίησης, ο πελάτης πρέπει να κρίνει το έργο που προκύπτει και να αποφασίσει εάν είναι αποδεκτό ή όχι. ε περίπτωση που το έργο δε γίνει αποδεκτό σε αυτό το στάδιο, τότε είναι αποτυχημένο. 8. Έλεγχος έργου. Η συνεχής ροή πληροφοριών σχετικά με την πραγματική πρόοδο και ο μηχανισμός ανατροφοδότησης επιτρέπουν στον project manager να αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα. υγκρίνοντας την πραγματική πρόοδο με τα τρέχοντα πλάνα, ο project manager μπορεί να διακρίνει παρεκκλίσεις, να αναμένει προβλήματα και να ξεκινά διορθωτικές κινήσεις. Οι όποιες παρεκκλίσεις από τα αρχικά πλάνα μπορούν να διορθωθούν όταν γίνουν αντιληπτές νωρίς. 9. Επικοινωνία. Η επιτυχής μετάβαση ανάμεσα στις φάσεις του κύκλου ζωής ενός έργου και ο καλός συντονισμός ανάμεσα στους συμμετέχοντες σε κάθε φάση απαιτεί μία συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών. Γενικά, η επικοινωνία διευκολύνεται εάν η γραμμή της εξουσίας είναι ξεκάθαρη. Η 28

30 οργανωτική δομή του έργου πρέπει να περιγράφει τα κανάλια επικοινωνίας και το είδος της πληροφορίας που πρέπει να διέρχεται από αυτά. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει ξεκάθαρη οδηγία σχετικά με το πόσο συχνά πρέπει αυτές οι πληροφορίες να παράγονται και να μεταδίδονται. Οι επίσημες γραμμές επικοινωνίες, καθώς και η ανεπίσημη ροή ανάμεσα στα μέλη της ομάδας συνηγορούν στην επιτυχία του έργου. 10. Επίλυση προβλημάτων. Σο σύστημα ελέγχου είναι σχεδιασμένο να μπορεί να βρίσκει τις προβληματικές περιοχές και, εάν είναι εφικτό, να βρίσκει την πηγή τους. Επειδή η αβεβαιότητα είναι συχνή πληγή για την ολοκλήρωση των έργων, η ανάπτυξη ενός contingency plan είναι καλό προληπτικό μέτρο. Η διαθεσιμότητα προετοιμασμένων πλάνων και διαδικασιών για τη διαχείριση προβλημάτων μπορεί να μειώσει τον κόπο που μπορεί να χρειαστεί ώστε να επιλυθούν εάν δεν υπήρχαν αυτά. Οι παραπάνω παράγοντες αποτελούν γενικές γραμμές και καθώς κάθε έργο είναι μοναδικό και οι ιδιαιτερότητες του απαιτούν διαφορετικό χειρισμό κατά περίπτωση. Ωστόσο, δεν παύουν να αποτελούν κατευθυντήρια γραμμή για κάθε σωστή διαχείριση. Λαμβάνοντας τα παραπάνω υπόψη θα εξεταστεί στη συνέχεια η περίπτωση διαχείρισης μιας οκταώροφης οικοδομής από τεχνική εταιρεία. 29

31 4.1.1 Δραςτηριότητεσ Όσον αφορά τις δραστηριότητες για την εκτέλεση του έργου αυτές διακρίνονται σε δύο κατηγορίες. Αρχικά, αυτές που περιλαμβάνονται για την έκδοση της οικοδομικής άδειας, όπως οι προαναφερθείσες μελέτες (Κεφ.2) και τα ανάλογα δικαιολογητικά, και στη συνέχεια αυτές που περιλαμβάνονται στο κατασκευαστικό κομμάτι του έργου. Όπως είναι αναμενόμενο, έμφαση δόθηκε στην ανάλυση των δραστηριοτήτων που αφορούν στην κατασκευή του έργου. Μελέτη Έργου Οι δραστηριότητες που αφορούν στο μελετητικό κομμάτι ενός οικοδομικού έργου είναι σε γενικές γραμμές προδιαγεγραμμένες. Σο γεγονός αυτός οφείλεται τόσο στο νομικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο πρέπει να κινηθούν οι μελετητές, όσο και στη λογική αλληλουχία των μελετών (π.χ. δεν μπορεί να γίνει στατική μελέτη αν δεν προηγηθεί η αρχιτεκτονική μελέτη του κτιρίου). Ωστόσο, η χρονική διάρκεια που απαιτείται για την ολοκλήρωση των μελετών ποικίλλει. Παράγοντες που συμβάλλουν στη γρήγορη ή την καθυστερημένη εκτέλεση των μελετητικών εργασιών είναι : - Η φύση του έργου - Η εμπειρία και οι γνώσεις - Ο καταμερισμός των εργασιών - Η συνεργασία μεταξύ της μελετητικής ομάδας - Σα λογισμικά συστήματα που χρησιμοποιούνται Αξίζει να σημειωθεί ότι στη φάση μελέτης ενός οικοδομικού έργου δύο δραστηριότητες είναι αυτές που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη χρονική του διάρκεια. Αρχικά, είναι το τοπογραφικό διάγραμμα και στη συνέχεια η αρχιτεκτονική μελέτη. Σο τοπογραφικό διάγραμμα, εκτός του ότι εμπεριέχεται στην οικοδομική άδεια, συνοδεύει και το συμβόλαιο που κατοχυρώνει τον 30

32 τίτλο ιδιοκτησίας. την ουσία, η τοπογραφική μελέτη σηματοδοτεί την έναρξη όλων των άλλων διαδικασιών και μελετών για την έκδοση της οικοδομικής άδειας. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην σύνταξη της τοπογραφικής μελέτης, διότι η ορθότητά της επηρεάζει σημαντικά την κατασκευή του έργου (π.χ. λανθασμένα υψόμετρα). Εν συνεχεία, η αρχιτεκτονική μελέτη επηρεάζει σημαντικά τη χρονική πορεία των υπόλοιπων μελετών (βλ. διάγραμμα Gantt), καθώς αυτές εξαρτώνται από την περάτωσή της. Ωστόσο, σε περίπτωση που στην στατική μελέτη του κτιρίου παρουσιάζονται κωλύματα λόγω των αρχιτεκτονικών σχεδίων, τα τελευταία ενδέχεται να αλλάξουν μερικώς. υνεπώς, η καλή γνώση στατικών αποτρέπει τέτοιου είδους κωλύματα. Οικοδομική άδεια Η έκδοση μιας οικοδομικής άδειας δεν αποτελεί μη αναστρέψιμη διαδικασία καθώς αυτή δύναται να ανακληθεί στην περίπτωση που αποδειχθεί ότι ο φάκελός της παρουσιάζει προβλήματα ή ελλείψεις. Γι αυτό το λόγο πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο στην πληρότητα όσο και στην ορθότητα των περιεχομένων του φακέλου. Ο τρόπος διακίνησης του φακέλου στα πολεοδομικά Γραφεία, οι χρόνοι μεταξύ των χρεώσεων των ελέγχων, καθώς και η διαδικασία ενημέρωσης των μηχανικών που παρακολουθούν το φάκελο σχετικά με τις τυχόν παρατηρήσεις επί των μελετών που ενδέχεται να προκύψουν κατά τα στάδια ελέγχου του φακέλου ποικίλουν από υπηρεσία σε υπηρεσία και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως την εσωτερική τους διαδικασία χρεώσεων, τον φόρτο εργασίας τους κλπ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι δραστηριότητες που ακολουθούνται για την υποβολή του φακέλου στην πολεοδομία είναι προδιαγεγραμμένες. Αξίζει να σημειωθούν τα εξής : 31

33 Η συγκέντρωση των απαραίτητων δικαιολογητικών και εγγράφων για την συμπλήρωση του φακέλου γίνεται παράλληλα με την εκπόνηση των μελετών. Το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την έκδοση της οικοδομικής αδείας λαμβάνεται ενδεικτικά ίσο με έναν μήνα, λαμβάνοντας υπόψη το ημερολόγιο του έργου. Εικόνα 4.1 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την υποβολή του φακέλου της Οικοδομικής Άδειας σε Gantt Chart Εικόνα 4.2 : Απεικόνιση διαστήματος μεσολάβησης από την υποβολή του φακέλου στην πολεοδομία έως την έκδοση της Οικοδομικής Άδειας Κατασκευή Έργου Οι δραστηριότητες που αφορούν στο κατασκευαστικό κομμάτι του έργου έχουν ήδη αναφερθεί σε γενικές γραμμές σε προηγούμενο κεφάλαιο (Κεφ.2). τη συνέχεια, θα ακολουθήσει μία περαιτέρω ανάλυση των γενικών σταδίων της κατασκευής του κτιρίου με εφαρμογή στην περίπτωση που εξετάζεται. ΕΚΚΑΥΗ ΘΕΜΕΛΙΨΝ Σονίζεται η αναγκαιότητα για την καλή χάραξη του διαγράμματος εκσκαφής, της οποίας το περίγραμμα θα ακολουθείται σε όλο το βάθος της εκσκαφής μέχρι τη στάθμη θεμελίωσης. 32

34 Η χρονική διάρκεια των εκσκαφών είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Σο γεγονός αυτό οφείλεται στα εξής δύο: - Οι κακές καιρικές συνθήκες καθυστερούν τις εργασίες των εκσκαφών. - Τπάρχει πιθανότητα να ληφθούν πρόσθετα μέτρα αντιστήριξης κατά τη διάρκεια των εκσκαφών. Στην εν λόγω περίπτωση, θεωρείται ότι όλα βαίνουν καλώς και ότι δε θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα αντιστήριξης. Εικόνα 4.3 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την εκσκαφή θεμελίων (Gantt Chart) ΘΕΜΕΛΙΨΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ Η θεμελίωση της οικοδομής αποτελεί το πιο απρόβλεπτο στάδιο στην πορεία των εργασιών της κατασκευής. Παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν την ομαλή πορεία των εργασιών είναι οι εξής : - Οι καιρικές συνθήκες - Η ύπαρξη υδροφόρου ορίζοντα - Η ύπαρξη βραχωδών τμημάτων στο έδαφος Στο εν λόγω έργο, θεωρείται ότι τόσο η ύπαρξη υδροφόρου ορίζοντα όσο η σύσταση του εδάφους έχουν διασαφηνιστεί στη γεωτεχνική μελέτη. Εικόνα 4.4 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για τη θεμελίωση της οικοδομής (Gantt Chart) 33

35 ΚΤΡΟΔΕΣΗΗ Η σκυροδέτηση του κτιρίου αποτελεί το βασικότερο στάδιο της κατασκευής διότι εξασφαλίζει την στατική επάρκεια της οικοδομής. υνεπώς, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επίβλεψη ώστε να εξασφαλιστεί η πιστή εφαρμογή της μελέτης. Για την σκυροδέτηση του συγκεκριμένου έργου χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος μονομπλόκ 5, ενώ μεσολαβεί διάστημα τριών ημερών μέχρι να προχωρήσει η σκυροδέτηση στον επόμενο όροφο. Εικόνα 4.5 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για τη σκυροδέτηση ενός ορόφου (Gantt Chart) ΣΟΙΦΟΠΟΙΙΕ & ΜΟΝΨΕΙ Από τη στιγμή που υλοποιηθεί η κατασκευή του φέροντος οργανισμού ακολουθεί η κατασκευή των τοιχοποιιών τόσο εξωτερικά όσο και εξωτερικά του κτιρίου. Για να αποφευχθούν τυχόν εμπόδια κατά το στάδιο κρίνεται αναγκαία η σωστή χάραξη καθώς και η προσεκτική δόμηση στα σημεία επαφής με τον φέρον οργανισμό. Στην προκειμένη περίπτωση η δόμηση θα γίνεται ανά όροφο και εκτιμάται ότι θα ολοκληρώνεται σε πέντε μέρες. Ταυτόχρονα, θα λαμβάνει χώρα και η τοποθέτηση των μονώσεων. 5 Κατά τη μέθοδο μονομπλόκ η έκχυση του σκυροδέματος για κάθε όροφο γίνεται ταυτόχρονα για ολόκληρο τον φέρον οργανισμό, δηλαδή της πλάκας, των δοκών και των υποστυλωμάτων. Η μέθοδος αυτή συντελεί στην επίτευξη μεγαλύτερης ακαμψίας. 34

36 Εικόνα 4.6 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για τη δόμηση της οπτοπλινθοδομής και την τοποθέτηση των μονώσεων (Gantt Chart) ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΤΔΡΕΤΗ, ΑΠΟΦΕΣΕΤΗ ΚΑΙ ΘΕΡΜΑΝΗ Εφόσον έχει ολοκληρωθεί η τοποθέτηση των τοιχοποιιών καθώς και των μονώσεων, έπονται οι εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης και θέρμανσης. Στην εν λόγω περίπτωση οι εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης και θέρμανσης λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα σε κάθε όροφο και εκτιμάται ότι ολοκληρώνονται σε 38 ημέρες. Εικόνα 4.7 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την τοποθέτηση των εγκαταστάσεων ύδρευσης, αποχέτευσης και κεντρικής θέρμανσης (Gantt Chart) ΗΛΕΚΣΡΟΛΟΓΙΚΕ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ Η τοποθέτηση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων είναι στάδιο το οποίο προϋποθέτει προσεκτική επίβλεψη για την αποφυγή ατυχημάτων. Κατά κανένα τρόπο δεν επιτρέπεται η διέλευση γυμνών 35

37 καλωδίων και πάντα πρέπει να διέρχονται μέσα από πλαστικούς σωλήνες, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στους ηλεκτρολογικούς πίνακες όσον αφορά την ισχύ που θα διαχειρίζονται, καθώς και στο περιβάλλον του χώρου εγκατάστασης (π.χ. ύπαρξη υγρασίας κ.λπ.). Για το συγκεκριμένο έργο, η τοποθέτηση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί μέσα σε τρεις μέρες για κάθε όροφο. Εικόνα 4.8 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την εγκατάσταση των ηλεκτρολογικών (Gantt Chart) ΕΠΙΦΡΙΜΑΣΑ Η διαδικασία διάστρωσης των επιχρισμάτων τόσο για το εξωτερικό όσο και για το εσωτερικό της οικοδομής είναι σχετικά τυποποιημένη αλλά και χρονοβόρα. Η διαδικασία της διάστρωσης επηρεάζεται σημαντικά από τις καιρικές συνθήκες. Διάστρωση δεν μπορεί να γίνει όταν η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη από 5 ή ψηλότερη από 30 βαθμούς Κελσίου. Επιπλέον, οι καιρικές συνθήκες κατά περίπτωση οδηγούν και στη συντήρηση των επιχρισμάτων. Για το συγκεκριμένο έργο, θεωρείται ότι όλα βαίνουν καλώς και ότι οι εργασίες των επιχρισμάτων ολοκληρώνονται μέσα σε πέντε εβδομάδες. 36

38 Εικόνα 4.9 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για τη διάστρωση των επιχρισμάτων (Gantt Chart) ΚΟΤΥΨΜΑΣΑ Μετά το τέλος των σοβατισμάτων και την τοποθέτηση των μαρμαροποδιών μπορεί να ξεκινήσει η κατασκευή των κουφωμάτων εφόσον ο ιδιοκτήτης έχει επιλέξει προηγουμένως τον τύπο και το υλικό που επιθυμεί. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον καλό σχεδιασμό, όσον αφορά τους ξυλοτύπους των ανοιγμάτων. Για την τοποθέτηση των ανοιγμάτων της εν λόγω οικοδομής, θεωρείται ότι ο δόθηκε προσοχή στον σχεδιασμό. Εικόνα 4.10 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την τοποθέτηση κουφωμάτων (Gantt Chart) ΔΑΠΕΔΑ Οι εργασίες τοποθέτησης των δαπέδων διαφοροποιούνται ανάλογα με τον τύπο του δαπέδου (π.χ. ξύλινο, μαρμάρινο, κ.ά.). Στην προκειμένη περίπτωση επιλέγονται ξύλινα δάπεδα για τους κοιτώνες και κεραμικά πλακίδια για όλους τους υπόλοιπους χώρους των διαμερισμάτων. Για τους κοινόχρηστους χώρους επιλέγεται η τοποθέτηση μαρμάρου. Η χρονική διάρκεια των εργασιών για ολόκληρη την οικοδομή εκτιμάται στις 20 ημέρες. 37

39 Εικόνα 4.11 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την τοποθέτηση των δαπέδων (Gantt Chart) ΒΑΧΙΜΟ Πρόκειται για μία εργασία που θα γίνει σε αρκετές δόσεις αφού θα είναι η προτελευταία ή ίσως και η τελευταία που θα γίνει πριν κατοικηθεί το σπίτι. Για τις εργασίες του βαψίματος της οικοδομής θεωρείται ότι όλα βαίνουν καλώς. Για το βάψιμο εσωτερικά της οικοδομής οι εργασίες ολοκληρώνονται σε 25 ημέρες, ενώ εξωτερικά σε τρείς εβδομάδες. Εικόνα 4.12 : Απεικόνιση πορείας εργασιών βαψίματος (Gantt Chart) ΣΕΛΕΙΨΜΑΣΑ Σα τελειώματα είναι κάθε απαραίτητη κατασκευή προκειμένου να δοθεί το κτίριο σε λειτουργία. Είναι η προσαρμογή των φύλλων και των εξαρτημάτων των κουφωμάτων, οι τοποθετήσεις των σωμάτων φωτισμού και θέρμανσης, ο έλεγχος και οι δοκιμές των εγκαταστάσεων, και γενικά κάθε άλλη απαραίτητη εργασία που θα επιτρέψει την ανεμπόδιστη λειτουργία του κτιρίου. Στην προκειμένη περίπτωση, οι εργασίες των τελειωμάτων εκτιμώνται ότι λαμβάνουν χώρα μέσα σε εννέα ημέρες. 38

40 Εικόνα 4.13 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για το κλείσιμο του έργου (Gantt Chart) Εικόνα 4.14 : Απεικόνιση συνολικής πορείας εργασιών για την κατασκευή της οικοδομής (Gantt Chart) Εικόνα 4.15 : Απεικόνιση συνολικής πορείας εργασιών από τη φάση ανάληψης του έργου έως την περάτωση της κατασκευής του (Gantt Chart) 39

41 4.1.2 Πόροι Εφόσον έχουν συλλεχθεί όλες τις αναγκαίες πληροφορίες, προσδιορίζονται το είδος των πόρων και η απαιτούμενη ποσότητα καθενός από αυτούς. Γενικά, οι πόροι διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες : Ανθρώπινοι Πόροι: ε αυτό το στάδιο του έργου δεν είναι αναγκαίος ο ονομαστικός προσδιορισμός των πόρων αυτών, θα πρέπει όμως να προσδιορίζονται τα επαγγελματικά προσόντα και το είδος των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη διεκπεραίωση μίας δραστηριότητας/ εργασίας. Εξοπλισμός/ Μηχανήματα: Πρέπει να συνταχθεί κατάλογος με τον εξοπλισμό/ τα μηχανήματα που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση των τεχνικών έργων (π.χ. εκσκαφείς, ανυψωτικά μηχανήματα), καθώς για την παροχή υπηρεσιών ή την παράδοση προμηθειών (π.χ. φορτηγά για τη μεταφορά προμηθειών και αποθήκες για την αποθήκευση προμηθειών). Υλικά: Πρέπει να συνταχθεί κατάλογος με τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή των παραδοτέων. Για παράδειγμα, στην περίπτωση ανέγερσης κτιρίου, θα χρησιμοποιηθούν υλικά όπως πλίνθοι, τσιμέντο, χάλυβας, καλώδια, χρώματα. Εξέταση του τρόπου με τον οποίο η ποσότητα, οι ικανότητες και η ποιότητα των πόρων επηρεάζουν τη διάρκεια των δραστηριοτήτων Η διάρκεια των περισσότερων εργασιών επηρεάζεται από το πλήθος των πόρων που ανατίθενται σε αυτές. τις περισσότερες περιπτώσεις, ιδιαίτερα για εργασίες παραγωγής, δύο πόροι μπορούν να ολοκληρώσουν μία εργασία στο μισό χρόνο απ όσο θα χρειαζόταν ένας μόνο πόρος. Αντίστοιχα, ένας πόρος που εργάζεται υπό συνθήκες μερικής απασχόλησης σε μία εργασία χρειάζεται κατά κανόνα τον διπλάσιο σχεδόν χρόνο απ όσο ο ίδιος πόρος όταν εργάζεται υπό συνθήκες 40

42 πλήρους απασχόλησης. ε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, η προσθήκη πόρων δεν εγγυάται τη μείωση της διάρκειας. Η διάρκεια των περισσοτέρων εργασιών επηρεάζεται επίσης από τις ικανότητες και την εμπειρία των πόρων που ανατίθενται σε αυτές. Για παράδειγμα, είναι συνήθως αναμενόμενο ότι ένα μέλος της ομάδας με πενταετή εμπειρία θα ολοκληρώσει μία εργασία σε λιγότερο χρόνο απ όσο ένα μέλος με διετή εμπειρία. [13] Λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου έργου καθώς και τους διαθέσιμους πόρους, συντάσσεται ο παρακάτω κατάλογος : Εικόνα 4.16 : Κατάλογος πόρων 41

43 4.1.3 Κόςτοσ Προώπολογιςμόσ του κόςτουσ Ένας προϋπολογισμός θα μπορούσε να γίνει με μία από τις δύο παρακάτω προσεγγίσεις: Απογραφικός προϋπολογισμός: Ο τρόπος αυτός προϋποθέτει τον λεπτομερή σχεδιασμό όλων των τμημάτων του έργου και στην συνέχεια την καταγραφή όλων των εργασιών και υλικών που περιέχει το σχέδιο σε ποσότητες και τιμές. Σο γινόμενο των ποσοτήτων επί των τιμών αποδίδει τις αξίες. Σο άθροισμα των επί μέρους αξιών αποδίδει το σύνολο της αξίας του έργου. Η μέθοδος αυτή στηρίζεται σε μία απλή αρχή. [14] Εφόσον: 1. δεν παραληφθεί κανένα κομμάτι εργασιών και υλικών, 2. δεν καταχωρηθούν εσφαλμένες ποσότητες ή τιμές (ή δεν αλλάξουν οι τιμές, λ.χ. εκτιμήθηκαν στον προϋπολογισμό πλακάκια των 15 /m 2 αλλά τελικά αγοράσθηκαν πλακάκια των 35 /m 2 ), και 3. δεν υπάρξει ανεπαρκής συντονισμός του έργου ώστε να δημιουργηθούν νέες εργασίες και υλικά που δεν ήταν εξ αρχής απαραίτητα, ο προϋπολογισμός θα πετύχει το σκοπό του, δηλ. θα έχει εκ προοιμίου εκτιμήσει ορθά το κόστος της κατασκευής μας. Πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι: 1. Η μέθοδος αυτή είναι η μοναδική που συστηματικά μπορεί με απόλυτη ακρίβεια να προβλέψει το συνολικό κόστος μιας κατασκευής. 2. Οποιαδήποτε απόκλιση από τον προϋπολογισμό εντοπίζεται έγκαιρα και αποδίδεται στα πραγματικά της αίτια. 42

44 3. Είναι η μόνη μέθοδος που επιτρέπει έλεγχο κατά την διάρκεια της προόδου του έργου. Φάρις στην ανάλυση όλων των ποσών, είναι δυνατό στην πορεία του έργου να διαπιστώνονται αποκλίσεις από τον προϋπολογισμό και να γίνονται ρυθμίσεις που αφορούν στις επόμενες φάσεις. Π.χ. εάν λόγω ανατιμήσεων των υλικών έχει ξεπεραστεί το προϋπολογιζόμενο κόστος στους σοβάδες, μπορεί να γίνει μία περικοπή στη δαπάνη που ακολούθως προβλέπεται για τους διακόπτες και να διορθωθεί. Αδυναμίες της μεθόδου αυτής είναι: 1. Είναι επίπονη και χρονοβόρος διαδικασία, 2. Απαιτεί ειδικές γνώσεις, 3. Απαιτεί σημαντική εμπειρία σε αμφότερα τα αντικείμενα της κατάρτισης προϋπολογισμών και της κατασκευής, 4. Απαιτεί πειθαρχία προκειμένου να πετύχει τον σκοπό της (δηλ. οι συνεχείς αλλαγές στον σχεδιασμό ή/και στην υλοποίηση μετά την οριστικοποίηση του προϋπολογισμού) θα καταστήσουν τον προϋπολογισμό άχρηστο, 5. Η μέθοδος είναι θλιβερή γιατί αποκαλύπτει όλη την αλήθεια (εάν γίνει σωστά), 6. Η μέθοδος είναι επιβλαβής για τα συμφέροντα -συνήθως- αυτού που έχει την δυνατότητα να την εφαρμόσει. Δηλ. ο εργολάβος ή ο μηχανικός που πριν ξεκινήσει ένα έργο θα καταρτίσει έναν τέτοιο λεπτομερή προϋπολογισμό, κινδυνεύει να μην πάρει το έργο γιατί ο υποψήφιος πελάτης θα το βρει πολύ ακριβό. Δειγματοληπτικός προϋπολογισμός: Ο τρόπος αυτός προϋποθέτει την γνώση (από εμπειρία) του κόστους ανά μία βασική μονάδα μέτρησης, για παράδειγμα συνολικό κόστος 1000 /m 2 επιφάνειας του κατοικήσιμου χώρου και ακολούθως τον πολλαπλασιασμό του με τα συνολικά m 2 των κατοικήσιμων χώρων της κατασκευής. 43

45 Η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε ποικίλες παραλλαγές και με περισσότερες ή λιγότερες λεπτομέρειες: Π.χ. 400 / m 2 για τα υπόγεια Φ 100 m 2 υπόγειο /m 2 για τα κατοικήσιμα Φ 150 m 2 κατοικήσιμα /m 2 για τα μπαλκόνια Φ 80 m 2 μπαλκόνια = Μία άλλη παραλλαγή θα μπορούσε να είναι: 8 δωμάτια Φ /δωμάτιο = Ανάλογα με τα ιστορικά στοιχεία που διαθέτει αυτός που θα κάνει μία τέτοια εκτίμηση θα μπορούσε να εφαρμόσει και τη σχετική παραλλαγή. Οι προϋπολογισμοί που θα καταρτιστούν μ αυτή τη μέθοδο δεν μπορούν να ανταγωνιστούν σε ακρίβεια τους απογραφικούς προϋπολογισμούς που περιγράψαμε παραπάνω, αλλά αυτό δεν αποτελεί τόσο σημαντικό μειονέκτημα για κάποιες χρήσεις προϋπολογισμών, καθώς η έλλειψη ακρίβειας αντισταθμίζεται από το πλεονέκτημα του ότι καταρτίζονται ταχύτατα, ενώ εάν η βασική τιμή που θα χρησιμοποιηθεί είναι σωστή, θα δώσουν μία ικανοποιητική προσέγγιση του τελικού κόστους. Έτσι για εκτιμήσεις που απαιτούν μία γρήγορη απάντηση (παρά μία τεκμηριωμένη), είναι η προτιμώμενη μέθοδος. Bασικό μειονέκτημα: Δεν επιτρέπουν έλεγχο κατά την διάρκεια του έργου και δεν δίνουν τη δυνατότητα να αποδώσουμε μία απόκλιση σε κάποιο αίτιο. Έτσι δεν διευκολύνουν και την λήψη μέτρων διόρθωσης κατά τη διάρκεια των εργασιών. Σέτοιες διορθώσεις είναι πολύ εύκολο να γίνουν με τον απογραφικό προϋπολογισμό, π.χ. υπέρβαση 5000 στα σοβατίσματα, θα απαιτήσει την ισόποση περικοπή από τις διακοσμήσεις εξωτερικών χώρων Σο ςυνολικό κόςτοσ τησ καταςκευήσ ςε δύο μεγάλεσ κατηγορίεσ Καταρχήν, το συνολικό κόστος μίας κατασκευής μπορεί να χωριστεί (για τις περισσότερες περιπτώσεις και όχι απόλυτα) σε δύο τμήματα: 44

46 Α) Κόστος που αφορά κελετό, Σοιχοποιία, Ηλεκτρική και Τδραυλική εγκατάσταση και οβάδες (ΒΑΙΚΟ τμήμα της κατασκευής) To τμήμα αυτό της κατασκευής έχει μικρή μεταβλητότητα στις τιμές: δηλ. οι διαφορές του ενός εργολάβου από τον άλλο για κατασκευή λ.χ. σκελετού από μπετόν, τοιχοποιίας ή σοβατισμάτων, θα είναι μικρές. Έτσι, το τμήμα σκελετός, σοβάδες και σκεπή, σε μία μέση κατασκευή θα καταλαμβάνει περίπου το μισό του συνολικού κόστους. [14] Β) Κόστος που αφορά όλα τα υπόλοιπα: πατώματα, μπαταρίες, παράθυρα, πλακάκια, είδη υγιεινής κλπ (ΔΕΤΣΕΡΕΤΟΝ κομμάτι της κατασκευής) To τμήμα αυτό της κατασκευής έχει απεριόριστη μεταβλητότητα στις τιμές, -δηλαδή οι διαφορές λ.χ. της οικονομικότερης μπαταρίας μπάνιου από την ακριβότερη είναι τεράστιες. Μπορεί να βρεθεί μπαταρία μπάνιου με 30 αλλά και με 400 ή και περισσότερο. Έτσι ενώ αυτό το τμήμα της κατασκευής σε μία μέση ή οικονομική κατασκευή καταλαμβάνει περίπου το μισό του συνολικού κόστους, μπορεί εύκολα να αποτελέσει και το 80% του συνολικού κόστους, ή και περισσότερο. Με βάση όλα τα παραπάνω, σε μία κατασκευή που υπολογίζεται με μεσαία - και μάλλον λίγο οικονομικά- υλικά για το 2ο τμήμα και προβλέπεται ότι θα κοστίσει /m 2, το 1ο τμήμα δεν θα μπορούσε να μεταβληθεί σημαντικά ακόμα κι αν ήταν επιθυμητό. Σο σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι το κόστος της κατασκευής επηρεάζεται κατά κύριο λόγο από το δευτερεύον τμήμα και είναι απολύτως στο χέρι μας να το ελέγξουμε! 45

47 Κοστολόγηση του έργου Για τον υπολογισμό του κόστους λαμβάνονται υπόψη τόσο οι απαιτήσεις του ίδιου του έργου όσο και οι επιθυμίες του εργοδότη. Όσον αφορά στις υπεργολαβίες, η κοστολόγησή τους περιλαμβάνει τόσο τις εργασίες που απαιτούνται όσο τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν. Για παράδειγμα, το συνεργείο που θα τοποθετήσει τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις θα πληρωθεί και για τα υλικά που θα χρησιμοποιήσει, π.χ. καλώδια, έπειτα από συμφωνία με τον πελάτη εργοδότη καθώς και με τον κατασκευαστή. Εικόνα 4.17 : Κατάλογος και κοστολόγηση πόρων 46

48 Εν συνεχεία, έχοντας αναθέσει τους πόρους στις δραστηριότητες 6 και έχοντας λάβει υπόψη όλες τις επίσημες αργίες, ορίζεται το ημερολόγιο του έργου και υπολογίζεται το εκτιμώμενο συνολικό κόστος. Εικόνα 4.18 : Παράδειγμα ανάθεσης πόρων σε δραστηριότητα 6 Από την ανάθεση των πόρων στις δραστηριότητες δεν υφίσταται κίνδυνος υπερχρησιμοποίησής τους (overallocation). υνεπώς, δεν υπάρχει ανάγκη εξισορρόπησης των πόρων (leveling). 47

49 Εικόνα 4.19 : Ημερολόγιο του έργου Εικόνα 4.20 : τοιχεία έργου 48

50 4.2 ΕΥΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ EARNED VALUE ANALYSIS ΚΑΙ EARNED SCHEDULE Προκειμένου να γίνει η εφαρμογή των μεθόδων EVA και ES, αρκεί να αποτυπωθεί η πρόοδος των εργασιών που έχουν γίνει στην πραγματικότητα και να διαπιστωθεί σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο στις ακόλουθες ημερομηνίες 7 : 02/05/2009, 02/06/2009, 02/07/2009, 02/08/2009, 02/09/2009, 02/10/2009, 02/11/2009, 02/12/2009, 02/01/2010, 02/02/ Αποτύπωςη προόδου εργαςιών Η μεθοδολογία που ακολουθείται για κάθε αποτύπωση της προόδου του έργου είναι η εξής : 1) Γίνεται ο ορισμός μιας baseline ( = γραμμή βάσης) έτσι ώστε να μπορεί να γίνει σύγκριση της προόδου με τον αρχικό σχεδιασμό του έργου. Εικόνα 4.21 : Ορισμός baseline 7 Οι ημερομηνίες εξέτασης της προόδου του έργου επιλέχθηκαν βάσει της ημερομηνίας έναρξης των εργασιών (02/03/2009) ενώ η μηνιαία συχνότητα τους αποσκοπεί στην καλύτερη αξιολόγηση της συνολικής πορείας του έργου. 49

51 2) Για κάθε δραστηριότητα συμπληρώνονται το ποσοστό περαίωσής της ή/και η νέα χρονική της διάρκεια μέχρι την ημερομηνία για την οποία γίνεται ο έλεγχος της προόδου των εργασιών. Εικόνα 4.22 : υμπλήρωση ποσοστών περαίωσης η/και αλλαγής χρονικής διάρκειας εργασιών 3) Ακολουθεί η επικαιροποίηση του έργου βάσει της ημερομηνίας για την οποία γίνεται ο έλεγχος. Εικόνα 4.23 : Επικαιροποίηση του έργου βάσει της ημερομηνίας ελέγχου 50

52 Εφόσον θα γίνει χρήση των παραπάνω μεθόδων, κρίνεται εύλογο το περιβάλλον ελέγχου της προόδου των εργασιών να γίνει σε πίνακες της Earned Value. View Table More Tables Earned Value Εικόνα 4.24 : Earned Value Table Από τις παραπάνω στήλες αυτές που θα χρησιμοποιηθούν μετέπειτα για τους υπολογισμούς της μεθόδου ES είναι αυτές που αναφέρονται στο προϋπολογισμένο κόστος των προγραμματισμένων εργασιών (BCWS ή PV) και το προϋπολογισμένο κόστος των εκτελεσμένων εργασιών (ΒCWP ή EV). Εν συνεχεία, παρατίθενται τα στοιχεία προόδου των εργασιών για την κάθε ημερομηνία ελέγχου. 51

53 Εικόνα 4.25 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/05/

54 Εικόνα 4.26 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/06/

55 Εικόνα 4.27 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/07/

56 Εικόνα 4.28 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/08/

57 Εικόνα 4.29 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/09/

58 Εικόνα 4.30 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/10/

59 Εικόνα 4.31 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/11/

60 Εικόνα 4.32 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/12/

61 Εικόνα 4.33 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/01/

62 Εικόνα 4.34 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/02/

63 4.2.2 Αξιολόγηςη πορείασ εργαςιών Έχοντας συγκεντρωμένα τα απαραίτητα στοιχεία από την αποτύπωση της μηνιαίας προόδου εργασιών, ακολουθεί η αξιολόγηση της πορείας του έργου με τις μεθόδους EVA και ES. Διάγραμμα 4.1 : υγκριτικό διάγραμμα Δεδουλευμένης Πραγματοποιούμενης Αξίας έργου (01/05/2009 1/02/2010) , , , , , , ,00 - EVcum PVcum Αξίζει να σημειωθεί, ότι για τους υπολογισμούς της μεθόδου ES χρησιμοποιήθηκε φύλλο Excel 8 με ενσωματωμένο το απαραίτητο τυπολόγιο. 8 Σο φύλλο Excel της μεθόδου Earned Schedule (ES) δημιουργήθηκε από τον Walter Lipke και διατίθεται στην επίσημη ιστοσελίδα. 62

64 Πίνακας 4.1 : Τπολογισμοί μεθόδου Earned Schedule EVcum PVcum # Pc=>Sc Numerator Denominator InterpVal EScum ESmo SPI(t)mo SPI(t)cum AT SV(t)mo SV(t)cum , , ,9956 0,9956 0,9956 0,9956 0, ,0044-0, , , ,7117 1,7117 0,7161 0,7161 0, ,2839-0, , , ,8621 2,8621 1,1504 1,1504 0, ,1504-0, , , ,4632 3,4632 0,6011 0,6011 0, ,3989-0, , , ,3333 4,3333 0,8701 0,8701 0, ,1299-0, , , ,2015 8,2015 3,8681 3,8681 1, ,8681 2, , , ,5741 8,5741 0,3726 0,3726 1, ,6274 1, , , ,1103 9,8897 1,3156 1,3156 1, ,3156 1, , , ,1103 9,8897 0,0000 0,0000 1, ,0000 0, , , ,4470 9,5530-0,3368-0,3368 0, ,3368-0,4470 cum cumulatively (αθροιστικά, συνολικά) mon monthly (μηνιαίως) 63

65 Ακολούθως, παρατίθεται ο συγκριτικός πίνακας καθώς και το συγκριτικό διάγραμμα του Δείκτη Απόδοσης Προγράμματος SPI όπως αυτός δίνεται στις μεθόδους EVA (SPIc νομισματικές μονάδες) και ES (SPIt χρονικές μονάδες) αντίστοιχα. Πίνακας 4.2 : υγκριτικός πίνακας SPIc - SPIt SPIc SPIt 0,9956 0,9956 0,8957 0,8558 0,9700 0,9540 0,8737 0,8658 0,9708 0,8667 1,1663 1,3669 1,1349 1,2249 1,5098 1,2362 1,3129 1,0989 1,4470 0,9553 Διάγραμμα 4.2 : υγκριτικό διάγραμμα SPIc - SPIt 1,6000 1,4000 1,2000 1,0000 0,8000 0,6000 SPIc SPIt 0,4000 0,2000 0, Εν συνεχεία, γίνεται η αξιολόγηση της πορείας του έργου βάσει των παραπάνω δεικτών για την κάθε ημερομηνία ελέγχου. 64

66 Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/05/2009 Σο έργο παρουσιάζει μία πολύ μικρή και ανεκτή καθυστέρηση τόσο χρονικά όσο και οικονομικά εφόσον ο δείκτης SPI και στις δύο περιπτώσεις πλησιάζει τη μονάδα. Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/06/2009 Σο έργο φαίνεται να καθυστερεί σε ανεκτά επίπεδα, με τιμές του δείκτη SPI πάνω από 0,8. Ωστόσο, από οικονομική άποψη η πορεία του έργου είναι ελαφρώς καλύτερη από ότι χρονικά. Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/07/2009 Οι εργασίες που έλαβαν χώρα στο μεσοδιάστημα επιτάχυναν την πορεία του έργου, με συνέπεια ο τιμές του δείκτη SPI και πάλι να τείνουν στη μονάδα. Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/08/2009 Σο έργο φαίνεται και πάλι να καθυστερεί. Οι τιμές του δείκτη SPI βρίσκονται πολύ κοντά, γεγονός που σημαίνει ότι η οικονομική πορεία του έργου συνάδει με τη χρονική. Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/09/2009 ύμφωνα με το δείκτη SPIc η οικονομική πορεία του έργου βαίνει καλώς, εφόσον ο δείκτης τείνει στην μονάδα. Ωστόσο, ο δείκτης SPIt υποδεικνύει μία καθυστέρηση στο χρονικό προγραμματισμό των εργασιών. Μέχρι στιγμής, είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται σχετική διαφοροποίηση μεταξύ των δεικτών. Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/10/2009 Παρατηρείται προπορεία των εργασιών και από τους δύο δείκτες. ε αριθμούς αυτή η προπορεία είναι από άποψη κόστους , ενώ από άποψη χρόνου 2,2 μήνες. 65

67 Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/11/2009 Η προπορεία των εργασιών εξακολουθεί και υφίσταται και από τους δύο δείκτες με υψηλότερη την τιμή του δείκτη SPIt. Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/12/2009 Η πορεία του έργου φαίνεται να έχει επιταχυνθεί σημαντικά καθώς οι τιμές των δύο δεικτών υπερβαίνουν τη μονάδα, με αποκορύφωση την τιμή του δείκτη SPIc, η οποία ξεπερνά την 1,5 μονάδα. ε αριθμούς, αυτή η προπορεία είναι από άποψη κόστους , ενώ από άποψη χρόνου 1,9 μήνες. Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/01/2010 Η προπορεία των εργασιών εξακολουθεί και υφίσταται και από τους δύο δείκτες με υψηλότερη την τιμή του δείκτη SPIc. Αξιολόγηση πορείας εργασιών έως 02/02/2010 ε αυτή τη φάση του έργου παρατηρείται η μεγαλύτερη και σημαντικότερη διαφοροποίηση μεταξύ των δύο δεικτών. Ο δείκτης SPIc υποδεικνύει σημαντική προπορεία ενώ ο δείκτης SPIt μία μικρή και ανεκτή καθυστέρηση των εργασιών. ύμφωνα με την τελευταία τιμή του δείκτη SPIt το έργο φαίνεται ότι θα περατωθεί σε : IEACt = PD (Planned Duration) SPIt = 285 0,96 = 297 ημέρες! 66

68 5 ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ ΠΡΟΣΑΕΙ 5.1 ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ Έπειτα από το υλικό και τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν, καθώς και από την εκπόνηση της παρούσας εργασίας προέκυψαν αρκετά συμπεράσματα τόσο για την ίδια τη διαχείριση του εν λόγω οικοδομικού έργου όσο και για την ευκολία και χρησιμότητα των μεθόδων Earned Value Analysis και Earned Schedule. Η διαχείριση των οικοδομικών έργων αποτελεί ένα κεφάλαιο μεγάλο και πολύπλοκο, καθώς οι συνθήκες και οι μέθοδοι κατασκευής ποικίλλουν σε κάθε περίπτωση. υνεπώς, ο ρόλος του project manager είναι καταλυτικός και προϋποθέτει γνώσεις και εμπειρία. Κατά την εκπόνηση της εργασίας, διαπιστώθηκε ότι πολύ σημαντικό παράγοντα στη διαχείριση των κτιριακών έργων αποτελεί η επιλογή αξιόπιστων και ικανών συνεργείων. Η επιλογή των σωστών συνεργατών όχι μόνο εγγυάται κατασκευαστική αρτιότητα αλλά και αξιοπιστία στο χρονικό προγραμματισμό του εκάστοτε έργου. χετικά με την κοστολόγηση των οικοδομικών έργων, ο project manager καλείται να εξετάσει τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά, να λάβει υπόψη τις απαιτήσεις του έργου καθώς και τις επιθυμίες του εργοδότη. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι τον τελευταίο λόγο για τον τρόπο πληρωμής της εκάστοτε εργασίας τον έχει ο ίδιος ο εργοδότης. Όσον αφορά στις δυο μεθόδους του Earned Value Management, η μέθοδος Earned Value Analysis αποτέλεσε ένα αρκετά εύχρηστο και ευέλικτο εργαλείο που δικαιολογεί πλήρως την πιστοποίησή της σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά στην αναδυόμενη πρακτική της μεθόδου Earned Schedule, αυτή αποδείχθηκε ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στη διαχείριση τεχνικών έργων που αναμφίβολα αποτελεί ένα εκλιπόντα σύνδεσμο μεταξύ της παραδοσιακής EVA και της παραδοσιακής ανάλυσης 67

69 χρονοδιαγράμματος του έργου. Ωστόσο, η σπουδαιότητα τόσο της μεθόδου EVA όσο και της ES αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο σε πιο πολύπλοκα τεχνικά έργα. Σέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η παρούσα διπλωματική εργασία μπορεί να θεωρηθεί ως μια πρώτη συστηματική και ολοκληρωμένη προσπάθεια εφαρμογής των σύγχρονων μεθοδολογιών σχεδιασμού και διαχείρισης έργων σε ένα οικοδομικό έργο που λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα. 5.2 ΠΡΟΣΑΕΙ Αδιαμφισβήτητα, ο τομέας της διαχείρισης των κτιριακών έργων χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω ενασχόλησης με το αντικείμενο, ιδίως στη χώρα μας. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια απόπειρα ενασχόλησης με τη διαχείριση ενός σχετικά μεγάλου οικοδομικού έργου. Ωστόσο, υπάρχουν τμήματα αυτής που θα μπορούσαν να διερευνηθούν περαιτέρω, όπως : - Διεξαγωγή εμπεριστατωμένης εκτίμησης κινδύνων που απασχολούν τα οικοδομικά έργα - Αναλυτικότερη διάρθρωση εργασιών με περισσότερες δραστηριότητες (WBS) για καλύτερη διαχείριση και εποπτεία της πορείας του έργου (π.χ. οι εργασίες τελειωμάτων, για τις οποίες δεν έγινε διεξοδική ανάλυση) - Περαιτέρω ανάλυση και κοστολόγηση των υλικών πόρων, ασχέτως αν αποτελούν μέρος της συμφωνίας με τον υπεργολάβο Όσον αφορά στην εφαρμογή των μεθόδων EVA και ES στα πλαίσια του μελετηθέντος οικοδομικού έργου προτείνονται τα εξής : - Εφαρμογή της μεθόδου σε κάθε μελετηθείσα εργασία και όχι μόνο στο σύνολο του έργου - Φρησιμοποίηση περισσότερων δεικτών της μεθόδου για πιο διεξοδική αξιολόγηση της πορείας των εργασιών 68

70 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) «Κατασκευή Κτιρίων. ύνθεση και τεχνολογία», Φρήστος Γ. Αθανασόπουλος, 6 η έκδοση, Αθήνα ) «εμινάρια Νέων Μηχανικών : Διαδικασία Έκδοσης Οικοδομικής Άδειας», Αναστασία Νικ. Μητρακάκη, ΣΕΦΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ, Σμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, Οκτώβριος Νοέμβριος ) ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, «Σα στάδια των εργασιών μιας οικοδομής», : 6_ ) ΑΝΣΟΡΙΝΑΙΟ ΜΑΡΚΟ, «Κατασκευή Κατοικίας» : 5) ΛΟΤΠΑΗ Α.Ε., «Σα 10 στάδια της οικοδομής» : 6) Παρουσίαση : «Επίβλεψη Κατασκευή Έργου», Υώλας Απόστολος, Π.Μ. «Διοίκηση και Διαχείριση Σεχνικών Έργων, Θεσσαλονίκη, Ιούνιος ) Εργασία : «χεδιασμός Έργου», Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, χολή Θετικών Επιστημών, Αθήνα ) NOAA, United States Department of Commerce, «Earned Value Analysis Presentation» : 9) WIKIPEDIA, The Free Encyclopedia, «Earned Value Management» : 10) Παρουσίαση : «Έλεγχος τους έργου, Η μέθοδος της Δεδουλευμένης Αξίας», Φριστόφορος Φ. Σριανταφυλλίδης, Π.Μ.. «Διοίκηση και Διαχείριση Σεχνικών Έργων», Θεσσαλονίκη, Μάιος ) Επίσημη ιστοσελίδα της μεθόδου Earned Schedule : 69

71 12) ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ, Η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, «Διοίκηση και Διαχείριση Έργου» : 13) Κυπριακή Δημοκρατία, Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, Διεύθυνση Δημοσίων υμβάσεων, «Ανάπτυξη χεδίου Διαχείρισης Πόρων» : GR/HTML/index.html?7_4_2_1_determination_of_type_and_quanti ty.htm 14) Άλφα Έξι κατασκευαστική, «Πόσο κοστίζει μια κατασκευή;» : 70

72 ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ 1 ΕΙΑΓΩΓΗ Η ΗΜΑΙΑ ΣΗ «ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ EΡΓΩΝ» ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΟΧΟ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΣΗ ΕΡΓΑΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ ΜΕΛΕΣΕ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΚΑΣΑΚΕΤΗ τάδια καταςκευήσ μιασ ςυμβατικήσ οικοδομήσ Επιλογή υνεργείων Οργάνωςη Εργοταξίου Εκτίμηςη κινδφνων Επιλογή υλικών EARNED VALUE MANAGEMENT EARNED VALUE ANALYSIS Υπολογιςμόσ Earned Value Μεθοδολογία Earned Value Analysis Περιοριςμοί τησ Earned Value Analysis Η ΜΕΘΟΔΟ EARNED SCHEDULE ΠΕΡΙΠΣΩΗ ΜΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΚΑΣΑΚΕΤΗ ΟΚΣΑΩΡΟΦΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ Δραςτηριότητεσ Πόροι Κόςτοσ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ EARNED VALUE ANALYSIS ΚΑΙ EARNED SCHEDULE Αποτφπωςη προόδου εργαςιών Αξιολόγηςη πορείασ εργαςιών ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ ΠΡΟΣΑΕΙ ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ ΠΡΟΣΑΕΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

73 1 ΕΙΑΓΩΓΗ 1.1 Η ΗΜΑΙΑ ΣΗ «ΔΙΑΦΕΙΡΙΗ EΡΓΩΝ» ύμφωνα με το Project Management BoK ως Διαχείριση Έργων ορίζεται : «η εφαρμογή γνώσης, ειδικοτήτων, εργαλείων και τεχνικών στις δραστηριότητες ενός έργου με σκοπό να επιτευχθούν ή να υπερκαλυφθούν οι ανάγκες και οι προσδοκίες του ιδιοκτήτη ενός έργου.» Πρωταρχικό ζήτημα και ζητούμενο της Διαχείρισης Έργων είναι να επιτευχθούν οι βασικοί περιορισμοί του έργου που αφορούν το τεχνικό αντικείμενο, το χρονοδιάγραμμα και τον προϋπολογισμό. Η Διαχείριση Έργων εξελίχθηκε ως αναγκαιότητα (όχι επιθυμία) με στόχο το σχεδιασμό, το συντονισμό και έλεγχο των πολύπλοκων και ποικίλων δραστηριοτήτων των σύγχρονων εμπορικών, βιομηχανικών και κατασκευαστικών έργων. Επιπρόσθετα, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η διαχείριση έργου και πιο συγκεκριμένα η θεώρηση ΚΠΕ (Κοινωνία Προσανατολισμένη κατά Έργα), μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη διοίκηση της κοινωνίας γενικότερα! ήμερα ο χώρος της διαχείρισης έργων θεωρείται ιδιαίτερα αναπτυγμένος και προσελκύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο στον ιδιωτικό, δημόσιο τομέα όσο και στην ακαδημαϊκή κοινότητα. 2

74 1.2 ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΣΟΦΟ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΣΗ ΕΡΓΑΙΑ Η παρούσα διπλωματική εργασία με τίτλο «Διαχείριση και αποτίμηση οικοδομικού έργου σε περιβάλλον MS Project 2007» εκπονήθηκε στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος πουδών «Διοίκηση και Διαχείριση Σεχνικών Έργων». Αντικείμενο της εργασίας αποτελεί η διαχείριση της μελέτης και της κατασκευής μίας οκταώροφης οικοδομής με χρήση του προγράμματος MS Project 2007 καθώς και η αξιολόγηση της πορείας του έργου με τη βοήθεια των μεθόδων Earned Value και Earned Schedule. Η εκπόνηση της εν λόγω διπλωματικής εργασίας αποσκοπεί τόσο στην εξοικείωση με τον τομέα της διαχείρισης των οικοδομικών έργων όσο και την αποτίμηση του έργου με χρήση τόσο της διεθνώς αποδεκτής και τυποποιημένης μεθοδολογίας Earned Value Analysis όσο και την εφαρμογή μιας νέας μεθοδολογίας, της Earned Schedule Method, που εστιάζει στην εφαρμογή του και αποτίμηση του χρονοδιαγράμματος και αποτελεί μία νέα επέκταση και πρακτική του Earned Value Management. Απώτερος στόχος της διπλωματικής εργασίας είναι ο εμπλουτισμός της σχετικής βιβλιογραφίας με μια αναλυτική παράθεση των βημάτων που απαιτούνται για τη σχεδίαση και την παρακολούθηση ενός οικοδομικού έργου με σύγχρονα και αποτελεσματικά εργαλεία λογισμικού, τα οποία θα μυήσουν το νέο μηχανικό στη διαχείριση και την αποτίμηση των οικοδομικών έργων. Η συλλογή των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών έγινε από το διαδίκτυο καθώς και από σχετική βιβλιογραφία. Πρόσθετες πληροφορίες ελήφθησαν έπειτα από συναντήσεις με έμπειρους πολιτικούς μηχανικούς, οι οποίοι ασχολούνται με το αντικείμενο της διαχείρισης των κτιριακών έργων. 3

75 Έπειτα από ανάλυση του διαθέσιμου υλικού και μελέτη των απαιτήσεων της μελετηθείσας περίπτωσης έργου, συντάχθηκε η παρούσα εργασία της οποίας η δομή είναι η εξής : το πρώτο εισαγωγικό κεφάλαιο γίνεται μια αναφορά στο αντικείμενο μελέτης της Διαχείρισης Έργων και παρατίθενται βασικά στοιχεία που αφορούν στην εκπόνηση και τη δόμηση της παρούσας διπλωματικής εργασίας. το δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα σημεία προσοχής στα διάφορα στάδια της διαχείρισης των οικοδομικών έργων με αναφορές στον προγραμματισμό, την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, τις διάφορες απαιτήσεις για την έκδοση οικοδομικών αδειών καθώς και τα σημαντικότερα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη στη φάση κατασκευής. το τρίτο κεφάλαιο αναλύεται η μέθοδος της Earned Value με παράθεση των χρησιμοποιούμενων μεγεθών, των πλεονεκτημάτων αλλά και των περιορισμών της μεθόδου. Η αναλυτική παρουσίαση της EVA (Earned Value Analysis) αποσκοπεί στην καλύτερη κατανόηση της νέα μεθόδου ES (Earned Schedule), η οποία αποτελεί το δεύτερο μέρος του τρίτου κεφαλαίου. το τέταρτο κεφάλαιο εξετάζεται η διαχείριση της μελέτης και της κατασκευής της οκταώροφης οικοδομή με τη βοήθεια του προγράμματος MS Project Η διαχείριση περιλαμβάνει ολόκληρο τον χρονικό προγραμματισμό του έργου με αναλυτική δομή των εργασιών, ανάθεση των απαραίτητων πόρων σε κάθε δραστηριότητα καθώς και με αναλυτική κοστολόγηση του έργου. Εν συνεχεία, εξετάζεται και αξιολογείται η μηνιαία πορεία των εργασιών με τη χρήση της μεθόδου ES. το πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο παρατίθενται γενικά συμπεράσματα και προτάσεις που προέκυψαν από την εκπόνηση της εργασίας. 4

76 2 ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ Για την κατασκευή ενός οικοδομικού έργου απαιτείται σε κάθε στάδιο να παρθούν κρίσιμες αποφάσεις και να γίνουν σωστές επιλογές προκειμένου να εξασφαλισθεί η καλύτερη ποιότητα κατασκευής. 2.1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ Για να έχει εφαρμογή η σύγχρονη αρχή της κατασκευής, δηλαδή για να αποτελεί η κατασκευή την τεχνική έκφραση της αρχής της οικονομίας ή της σκοπιμότητας και της λειτουργίας, πρέπει κάθε τεχνικό έργο, να προγραμματίζεται, πριν ακόμα ξεκινήσει οποιαδήποτε άλλη διαδικασία. Ο προγραμματισμός είναι το πρωταρχικό και απαραίτητο στάδιο στην πορεία για την πραγματοποίηση κάθε είδους έργου. Ακολουθεί το στάδιο της αρχικής απόφασης για τη δημιουργία του και ορισμένες φορές, αν τα πορίσματά του είναι αρνητικά, οδηγεί ακόμα και στη ματαίωση της απόφασης αυτής. Με τον προγραμματισμό, επιδιώκεται η αναζήτηση, η ταξινόμηση και η αξιολόγηση των παραμέτρων εκείνων που περιγράφουν και καθορίζουν τα πλαίσια μέσα στα οποία θα ενταχθεί ο σχεδιασμός ενός έργου και θα οργανωθεί η κατασκευή του. Οι παράμετροι αυτές συγκροτούν τελικά ένα σύνολο από δεσμεύσεις και επιλογές. Σις δεσμεύσεις τις επιβάλλουν τα δεδομένα του θέματος προβλήματος. Σις επιλογές τις αποφασίζουν αυτοί που ενδιαφέρονται για την πραγματοποίηση του έργου, δηλαδή ο εργοδότης και ο μελετητής, αφού προηγουμένως εξετάσουν και πάρουν σοβαρά υπόψη μια σειρά από γενικά και ειδικά κριτήρια. [1] Ο σωστός προγραμματισμός είναι βέβαιο ότι τελικά οδηγεί σε αποτέλεσμα πετυχημένο, σε έργο ολοκληρωμένο τεχνικά και εξυπηρετικό λειτουργικά και οικονομικά. Επίσης, περιορίζει στο ελάχιστο τους απρόβλεπτους παράγοντες, που συχνά είναι τόσο σημαντικοί ώστε να επηρεάζουν αρνητικά και αυτήν την ίδια την τύχη 5

77 του έργου, είτε κατά τη φάση κατασκευής του, είτε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Σα δεδομένα του προγραμματισμού Μια σειρά ολόκληρη από δεδομένα απόλυτα δεσμευτικά προκαθορίζουν όχι μόνο ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα, αλλά και αυτήν την ίδια την αρχική απόφαση. Άλλα από αυτά είναι αντικειμενικά, γιατί τα υπαγορεύει η φύση του έργου, κι άλλα υποκειμενικά, γιατί τα προδιαγράφει η πολιτεία ή τα επιβάλλει, ως αυτοδεσμεύσεις, η επιστημονική δεοντολογία και η συνείδηση του δημιουργού. Ειδικότερα για το σχεδιασμό και κατασκευή κτιρίων τα δεδομένα αυτά είναι, κατά σειρά προτεραιότητας [1]: I. Σο νομικό πλαίσιο II. Σο πολεοδομικό περιβάλλον III. Σο οικόπεδο IV. Ο σκοπός V. Σο κτιριολογικό πρόγραμμα VI. Οι οικονομικές προϋποθέσεις 2.2 ΜΕΛΕΣΕ Για να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή κατασκευή πρέπει πρώτα απ όλα να γίνουν οι κατάλληλες μελέτες σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κυρίου του έργου σχετικά με τη λειτουργικότητα, την αισθητική, το μέγεθος κλπ. Οι μελέτες συντάσσονται έτσι ώστε να είναι σύμφωνες με τις πολεοδομικές διατάξεις και τους όρους δόμησης που ισχύουν για την περιοχή, καθώς και με τους ισχύοντες γενικούς κανονισμούς, όπως ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός (Γ.Ο.Κ.), ο Νέος Αντισεισμικός Κανονισμός Οπλισμένου κυροδέματος (ΝΕΚΟ), ο Κτιριοδομικός Κανονισμός, ο Κανονισμός Πυρασφάλειας κλπ. Οι μελέτες που απαιτούνται να γίνουν είναι οι εξής: Σοπογραφική Αρχιτεκτονική 6

78 τατική Θερμομόνωσης Ηχομόνωσης (όπου απαιτείται) Πυροπροστασίας Παθητικής & Ενεργητικής (όπου απαιτείται) Γεωτεχνικής (όπου απαιτείται) Μηχανολογικών / Τδραυλικών / Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων (Η μελέτη Μηχανολογικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων απαιτείται για ακίνητο άνω των m 2 και η μελέτη των υδραυλικών και αποχετεύσεων απαιτείται για ακίνητο πάνω από 2 ορόφους και m 2 ) Κεντρικής Θέρμανσης Κλιματισμού Ιδιωτικός υποσταθμός (όπου υπάρχει) Μελέτη ανελκυστήρα (όπου υπάρχει) Καύσιμο αέριο [2] Οι παραπάνω μελέτες με θα περιληφθούν στον φάκελο της οικοδομικής άδειας, ο οποίος και θα κατατεθεί στην πολεοδομία. 2.3 ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ Βασική προϋπόθεση για να αρχίσει η κατασκευή, είναι η έκδοση της οικοδομικής αδείας. Αυτή εκδίδεται από την Πολεοδομία και ισχύει για 4 χρόνια. Η διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας μπορεί να χωριστεί στα παρακάτω στάδια [2]: 1) Προκαταρκτικές εργασίες: υλλογή στοιχείων για την ετοιμασία του φακέλου της αδείας καταρχήν με την απαραίτητη -για την υποβολή του φακέλου- πληρότητα, δηλ. εγκρίσεις υπηρεσιών, στοιχεία ιδιοκτήτη (αντίγραφο τίτλου ιδιοκτησίας κλπ), προϋπολογισμό έργου (υπολογισμός αμοιβών/φοροτεχνικών) προς υπογραφή έγγραφα (αίτηση αδείας, δηλώσεις ανάθεσης-ανάληψης κλπ) και τεχνική περιγραφή. Σέλος εκπόνηση τουλάχιστον των απαραίτητων - 7

79 για την πρωτοκόλληση του φακέλου- μελετών, δηλ. τοπογραφικών, αρχιτεκτονικών και παθητικής πυροπροστασίας. 2) Πρωτοκόλληση φακέλου στην πολεοδομία: Απαραίτητη διαδικασία αποτελεί ο προέλεγχος του φακέλου με σκοπό τον έλεγχο πληρότητας του φακέλου ως προς τα απαραίτητα έγγραφα, μελέτες κλπ που πρέπει να περιλαμβάνει. Κατόπιν αυτού ο φάκελος πρωτοκολλείται. ε αντίθετη περίπτωση και εφόσον ο φάκελος παρουσιάζει ελλείψεις η υπηρεσία μπορεί και πρέπει να μην τον πρωτοκολλήσει. Αν παρά ταύτα έχει πρωτοκολληθεί, η υπηρεσία δύναται να τον επιστρέψει. 3) Έλεγχος φακέλου/μελετών: Ελέγχονται οι μελέτες από την υπηρεσία καθώς αυτές πρέπει να εκπονούνται σύμφωνα με τις κείμενες νομοθετικές και πολεοδομικές διατάξεις. Η συνήθης σειρά ελέγχου μελετών είναι: τοπογραφικά, αρχιτεκτονικά/παθητική πυροπροστασία/επαε, στατικά, μηχανολογικά, φοροτεχνικά. 4) Έκδοση οικοδομικής αδείας: Αφού γίνει και ο έλεγχος των φοροτεχνικών της άδειας όπου ελέγχονται οι αμοιβές του/των μηχανικών, οι προκαταβλητέοι φόροι (ΥΕΜ) που αφορούν τις αμοιβές τους, οι εισφορές στο ΣΜΕΔΕ που αφορούν τόσο τις αμοιβές των μηχανικών όσο και τον προϋπολογισμό του έργου, τα φοροτεχνικά της οικοδομικής αδείας, ανταποδοτικό τέλος προς την υπηρεσία της πολεοδομίας, η προκαταβολή στο ΙΚΑ κατά την αναγγελία του έργου στο ΙΚΑ, γίνεται έλεγχος επιπλέον των ΑΤ-ΥΑΤ (σχέδιο και φάκελος ασφάλειας και υγείας αντίστοιχα) και των ΚΚΟ (ελάχιστο κόστος κατασκευών) και κατόπιν εκδίδεται η οικοδομική άδεια. Κατά το στάδιο έκδοσης της έκδοσης της οικοδομικής αδείας επανελέγχονται τα τοπογραφικά. 8

80 Η έκδοση μιας οικοδομικής άδειας δεν αποτελεί μη αναστρέψιμη διαδικασία καθώς αυτή δύναται να ανακληθεί στην περίπτωση που αποδειχθεί ότι ο φάκελός της παρουσιάζει προβλήματα ή ελλείψεις. Ο τρόπος διακίνησης του φακέλου στα πολεοδομικά Γραφεία, οι χρόνοι μεταξύ των χρεώσεων των ελέγχων, καθώς και η διαδικασία ενημέρωσης των μηχανικών που παρακολουθούν το φάκελο σχετικά με τις τυχόν παρατηρήσεις επί των μελετών που ενδέχεται να προκύψουν κατά τα στάδια ελέγχου του φακέλου ποικίλουν από υπηρεσία σε υπηρεσία και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως την εσωτερική τους διαδικασία χρεώσεων, τον φόρτο εργασίας τους κλπ. ε ό,τι αφορά την οικοδομική άδεια, επισημαίνεται ότι ίσως το πλέον σημαντικό στάδιο της κατασκευής, αλλά και το περισσότερο υποτιμημένο, είναι ο σωστός σχεδιασμός. Γι' αυτόν το λόγο αξίζει ο μελλοντικός ιδιοκτήτης να αφιερώσει με τον μηχανικό τον απαραίτητο χρόνο για τη δημιουργία ενός σχεδίου που πληροί τις ανάγκες και τις επιλογές του και αποτυπώνει όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες της κατασκευής. [4] Μέσα λοιπόν σε αυτό το σύνολο των εργασιών από τη σχεδίαση έως και την παραγωγή του δομικού έργου, η οικοδομική άδεια καταλαμβάνει μόνον ένα μέρος αυτής της διαδικασίας. Ωστόσο είναι ιδιαιτέρως σημαντική καθώς : Κατοχυρώνει την αμοιβή του μελετητή Οριστικοποιεί τη μορφή του έργου (δημιουργία επέμβαση στο περιβάλλον) Εξασφαλίζει τη νομιμότητα της κατασκευής για τον ιδιοκτήτη Η διαδικασία του τρόπου με τον οποίο εκδίδονται οι οικοδομικές Άδειες, η υποβολή και ο έλεγχος του φακέλου από το κάθε αρμόδιο πολεοδομικό Γραφείο, που μπορεί να υπάγεται σε Νομαρχία ή σε Δήμο, ο έλεγχος των εργασιών κατά την εκτέλεση του έργου, οι δυνατότητες 9

81 διαφοροποίησης των εγκεκριμένων σχεδίων, η αποπεράτωση της κατασκευής και πολλά άλλα σχετικά θέματα, ρυθμίζονται εδώ και δεκαετίες με ειδικά προεδρικά διατάγματα. Η συχνότητα τροποποίησης των διαταγμάτων αυτών κυμαίνεται συνήθως μεταξύ οκτώ και δέκα ετών. [2] 2.4 ΚΑΣΑΚΕΤΗ τάδια καταςκευήσ μιασ ςυμβατικήσ οικοδομήσ υνοπτικά τα στάδια κατασκευής μιας συμβατικής οικοδομής είναι τα ακόλουθα [5] : 1. Εκσκαφή Θεμελίων 2. Θεμελίωση Οικοδομής 3. κυροδέτηση κάθε ορόφου 4. Σοιχοποιία & μονώσεις 5. Τδραυλικά πλην κεντρικής θέρμανσης 6. Επιχρίσματα & κεντρική θέρμανση 7. Κουφώματα 8. Σοποθέτηση δαπέδων 10

82 9. Βάψιμο 10. Σελειώματα Επιλογή υνεργείων ημαντικό ρόλο στην κατασκευή των οικοδομικών έργων κατέχει η επιλογή ικανών συνεργείων με τα οποία θα συνεργαστεί ο επιβλέπων μηχανικός. Η επιλογή αυτή συνήθως βασίζεται στα εξής [6] : - Εμπειρία - Προηγούμενη συνεργασία - Σήρηση κανόνων ασφαλείας - Τπακοή στις εντολές - Σήρηση προβλεπόμενου χρόνου εργασίας - υνεργασία με τα υπόλοιπα συνεργεία - Κόστος εργασίας Αξίζει να τονιστεί ότι η σωστή επιλογή συνεργείων επηρεάζει σημαντικά τόσο το κόστος όσο και το χρονοδιάγραμμα της κατασκευής. Φωρίς την εξασφάλιση του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού είναι μάταιο να προβλέπονται λεπτά και πολυσύνθετα συστήματα και μέθοδοι κατασκευής [1]. Διότι, όσο κι αν είναι εκλεπτυσμένο το σύστημα που θα χρησιμοποιηθεί, μόνο η εμπειρία του τεχνίτη είναι το κριτήριο εκείνο, που εξασφαλίζει την άρτια τελειωμένη κατασκευή Οργάνωςη Εργοταξίου Εργοτάξιο είναι ο ευρύτερος χώρος μέσα στον οποίο εκτελείται το τεχνικό έργο. Όσον αφορά τα οικοδομικά έργα, είναι το ίδιο το κτίσμα 11

83 και οι γύρω από αυτό ακάλυπτες επιφάνειες που χρησιμεύουν για την αποθήκευση των υλικών και την κίνηση των δομικών μηχανών. τις πυκνοκατοικημένες περιοχές, και κυρίως σ αυτές που εφαρμόζεται το συνεχές σύστημα δόμησης, μοναδική ακάλυπτη επιφάνεια απομένει το πεζοδρόμιο και το πίσω από το κτίριο υποχρεωτικό ακάλυπτο τμήμα του οικοπέδου. τις περιπτώσεις αυτές οι συνθήκες εργασίας είναι πάρα πολύ δύσκολες και χρειάζεται προσεκτική μελέτη και μεγάλη επινοητικότητα του μηχανικού για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που ανακύπτουν με τις λιγότερες δυνατές συνέπειες τόσο στην πρόοδο του έργου, όσο και στο γύρω περιβάλλον του. Μέχρι να φτάσει το κτίριο στη στάθμη του πρώτου ορόφου, υλικά και μηχανήματα αναπτύσσονται στο πεζοδρόμιο. Αργότερα, με την πρόοδο της κατασκευής του φέροντα οργανισμού και τη δημιουργία καινούργιων επιφανειών, διαμορφώνονται κι άλλοι χρήσιμοι χώροι για τους εργαζομένους στο κτίριο, αλλά και την αποθήκευση και την προστασία, από τις βλάβες και τις κλοπές των υπόλοιπων πολυτελέστερων υλικών ή απλών δομικών στοιχείων. [1] Σα πράγματα γίνονται περισσότερο απλά, όταν το κτιριακό έργο εκτελείται έξω από την πόλη. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση χρήζει μια ορθολογιστική διάταξη χώρων εργασίας και μηχανημάτων ώστε να λειτουργεί το εργοτάξιο εύρυθμα και αποδοτικά, να αυξάνει την παραγωγή και να ελαττώνει τους κινδύνους ατυχημάτων. Αντίθετες ενέργειες, προκαλούν άσκοπες καθυστερήσεις, ανωμαλία στην εκτέλεση των έργων και αύξηση του κόστος των κατασκευών Εκτίμηςη κινδύνων ημαντική εργασία είναι η εκτίμηση κινδύνων και η σύσταση επιτροπής αντιμετώπισης αυτών. τα οικοδομικά έργα, οι κίνδυνοι εναπόκεινται σε: 12

84 1. Δυσχερείς καιρικές συνθήκες που θα καθυστερήσουν αναπόφευκτα το έργο 2. Καθυστέρηση παράδοσης πρώτων υλών 3. Πιθανοί τραυματισμοί (Εργατικό ατύχημα) 4. Καθυστέρηση δημόσιων φορέων ως προς τη παροχή ηλεκτρισμού και νερού 5. Καταλληλότητα εδάφους 6. Αύξηση κόστους πρώτων υλών 7. Άλλοι παράγοντες που δεν μπορούν να εκτιμηθούν εξαρχής. Ο ρόλος της επιτροπής αντιμετώπισης είναι να σχεδιάσει για την αντιμετώπιση των ήδη εκτιμώμενων κινδύνων καθώς και για τους ακόμα αόρατους κίνδυνους. [7] Επιλογή υλικών Σα υλικά που παράγει ο τόπος ή η βιομηχανία του, και με τα οποία θα συγκροτηθούν τα δομικά στοιχεία του κτιρίου αποτελούν σημαντικό κριτήριο επιλογής. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να γίνεται πάντα ορθολογική χρήση τους και να είναι γνωστή η νομοτέλεια των κατασκευαστικών τους δυνατοτήτων [1]. υγκεκριμένα για τα οικοδομικά έργα επισημαίνονται τα εξής : Οι εταιρείες προμήθειας σκυροδέματος να έχουν πιστοποιητικά ISO τόσο για το προϊόν όσο και για τη διαδικασία παραγωγής του. Οι εταιρείες προμήθειας σιδηρού οπλισμού σκυροδέματος να έχουν πιστοποιητικά αντοχής προϊόντος. [3] 13

85 3 EARNED VALUE MANAGEMENT Η κατάςταςη ςήμερα ήμερα η ακριβής και η διαρκής ενημέρωση και πληροφόρηση στον επιχειρησιακό τομέα κρίνεται αναγκαία πολύ περισσότερο από το παρελθόν. Σο γεγονός αυτό οφείλεται στην ύπαρξη ολοένα και πιο σύνθετων και πολυάριθμων projects, τα οποία συχνά είναι και αλληλένδετα μεταξύ τους (έργα με πολλές WBS δραστηριότητες, εικονικά γραφεία, πλατφόρμες διαφορετικής τεχνολογίας κ.ά.). [8] Αποτελεί γεγονός ότι το 70% των έργων υπερβαίνει κατά πολύ τον αρχικό προϋπολογισμό και καθυστερεί ως προς την προδιαγεγραμμένη περάτωσή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 52% από όλα τα έργα καταλήγει με το 189% του αρχικού προϋπολογισμού ενώ κάποια από αυτά, έπειτα από τεράστιες επενδύσεις χρόνου και χρημάτων, δεν ολοκληρώνονται ποτέ. [The Standish Group] Πώσ γίνεται γνωςτή η πορεία ενόσ έργου Προκειμένου να γίνει γνωστή η πορεία ενός έργου, αρκεί να προσδιοριστούν οι ακόλουθες παράμετροι : - Η εκτίμηση του ποσοστού ολοκλήρωσης των εργασιών - Σο ποσοστό του δαπανηθέντος προϋπολογισμού - Σο χρονικό διάστημα το οποίο μεσολάβησε 14

86 Οποιαδήποτε άλλη εκτίμηση για την πορεία του έργου, η οποία είναι υποκειμενική και βασίζεται σε ελλιπή δεδομένα, μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα. [8] 3.1 EARNED VALUE ANALYSIS Η μέθοδος Δεδουλευμένης (ή Πιστοποιημένης ή Κερδισμένης) Αξίας Earned Value Analysis αναπτύχθηκε ως εργαλείο της Διαχείρισης Έργων (Project Management), στην προσπάθεια αποτύπωσης της προόδου υλοποίησης ενός έργου με τον πιο αντικειμενικό τρόπο. Η EVA, της οποίας οι μεθοδολογίες έχουν αναπτυχθεί ως διακριτό τμήμα της Διαχείρισης Έργων, με την ονομασία Earned Value Management, συνδυάζει μετρήσεις του αντικειμένου, του χρονοδιαγράμματος (προγράμματος) και του κόστους ενός έργου σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα 1. [9] την ουσία, αποτελεί ένα βιομηχανικό πρότυπο τρόπο για τη μέτρηση της προόδου των έργων, την πρόβλεψη της ημερομηνίας περάτωσής τους και του τελικού κόστους, καθώς και των αποκλίσεων του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού κατά την πορεία. Με την ενσωμάτωση αυτών των τριών παραμέτρων, παρέχει διαρκώς, αριθμητικούς δείκτες με τους οποίους δύναται η αξιολόγηση καθώς και η σύγκριση των έργων. [8] Η έννοια της δεδουλευμένης αξίας (Earned Value), ενσωματώνει το κόστος, τον χρονοπρογραμματισμό και την εκτελεσμένη εργασία, αποδίδοντας χρηματική αξία στο καθένα από αυτά Τπολογιςμόσ Earned Value τα συστήματα ελέγχου που στηρίζονται στην δεδουλευμένη αξία (EV), χρησιμοποιούνται 3 μεταβλητές ως βασικά συστατικά στοιχεία. 1 Η μέθοδος EVA είναι πιστοποιημένη κατά τα διεθνή πρότυπα ANSI/EIA 78 15

87 Jan-03 Feb-03 Mar-03 Apr-03 May-03 Jun-03 Jul-03 Aug-03 Sep-03 Oct-03 Nov-03 Dec-03 Σα στοιχεία αυτά είναι [10] : 1. Σο προϋπολογισμένο κόστος των προγραμματισμένων εργασιών (Budgeted Cost of Work Scheduled BCWS), ή προγραμματισμένη αξία (Planned Value - PV) Ορίζεται ως η αξία (σε χρηματικές μονάδες) της εργασίας που έχει προγραμματισθεί να εκτελεσθεί σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αυτή μπορεί να είναι μια ενιαία περίοδος ελέγχου ή μια τακτική αλληλουχία με εκκίνηση από την πρώτη χρονική περίοδο. Σο παραπάνω κόστος αναφερόμενο σε μια εργασία, είναι αυτό που θα έπρεπε να την επιβαρύνει, αν όλα πήγαιναν σύμφωνα με τον προγραμματισμό. Διάγραμμα 3.1 : Παράδειγμα εξέλιξης BCWS BCWS Πηγή [8] 2. Σο πραγματικό κόστος εκτελεσμένων εργασιών (Actual Cost of Work Performed ACWP) ή πραγματικό κόστος Ορίζεται ως το κόστος που έχει πραγματοποιηθεί και καταγραφεί (με παραστατικά) για την ολοκλήρωση της εργασίας που εκτελέσθηκε κατά την διάρκεια της περιόδου ελέγχου, ή έως την χρονική στιγμή ελέγχου. 16

88 Jan-03 Feb-03 Mar-03 Apr-03 May-03 Jun-03 Jul-03 Aug-03 Sep-03 Oct-03 Nov-03 Dec-03 Jan-03 Feb-03 Mar-03 Apr-03 May-03 Jun-03 Jul-03 Aug-03 Sep-03 Oct-03 Nov-03 Dec-03 Διάγραμμα 3.2 : Παράδειγμα σύγκρισης BCWP - ACWP BCWP ACWP 0 Πηγή [8] 3. Σο προϋπολογισμένο κόστος των εκτελεσμένων εργασιών (Budgeted Cost of Work Performed BCWP) ή Δεδουλευμένη Αξία (Earned Value - EV) To BCWP, ορίζει το πόσο θα έπρεπε να κοστίζει σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις μια εργασία (ή τμήμα της) που έχει πραγματοποιηθεί την περίοδο ελέγχου (ή συγκεκριμένη χρονική στιγμή), με βάση το πιστοποιημένο ποσοστό υλοποίησης. Διάγραμμα 3.3 : Παράδειγμα σύγκρισης BCWP - BCWS BCWP BCWS 0 Πηγή [8] 17

89 Jan-03 Feb-03 Mar-03 Apr-03 May-03 Jun-03 Jul-03 Aug-03 Sep-03 Oct-03 Nov-03 Dec-03 υγκεντρωτικά, Διάγραμμα 3.4 : Παράδειγμα σύγκρισης BCWS, BCWP, ΑCWP BCWS BCWP ACWP Πηγή [8] Εκτίμηση Αποκλίσεων (variances) Οι αποκλίσεις διακρίνονται σε [10]: Απόκλιση Προγράμματος (Schedule Variance SV) Εκφράζει σε κόστος την χρονική απόκλιση της δραστηριότητας από το χρονοδιάγραμμα και υπολογίζεται ως: SV 2 = BCWP BCWS την περίπτωση που η παραπάνω διαφορά είναι: - Αρνητική, η δραστηριότητα καθυστερεί - Θετική, η δραστηριότητα εξελίσσεται ταχύτερα από τις προβλέψεις - Μηδέν, η δραστηριότητα εξελίσσεται σύμφωνα με τις προβλέψεις 2 H Απόκλιση του Προγράμματος (SV) τίθεται πάντα με το πρόσημό της. 18

90 Σο Ποσοστό Απόκλισης του Προγράμματος (Schedule Variance Percentage SV%) Eκφράζει την χρονική απόκλιση σε ποσοστό, επιτρέποντας έτσι τον ποσοστιαίο προσδιορισμό της τάξης μεγέθους. Για τον υπολογισμό του, ισχύει η σχέση: SV % = SV / BCWS Απόκλιση Κόστους (Cost Variance CV) Αποτελεί το μέτρο της απόκλισης μεταξύ του προϋπολογισμένου κόστους της πραγματοποιημένης εργασίας (BCWP) και του πραγματικού κόστους της πραγματοποιημένης εργασίας (ACWP). Τπολογίζεται από την σχέση: CV = BCWP - ACWP Σο πρόσημο της διαφοράς δείχνει αν το κόστος της δραστηριότητας την χρονική στιγμή της εξέτασης είναι: - Μεγαλύτερο της πρόβλεψης (όταν το πρόσημο είναι αρνητικό) - Μικρότερο της πρόβλεψης (όταν το πρόσημο είναι θετικό) - Ίσο της πρόβλεψης (όταν η διαφορά είναι ίση με μηδέν) Σο Ποσοστό Απόκλισης Κόστους (Cost Variance Percentage CV%) Εκφράζει την απόκλιση κόστους σε ποσοστό και επιτρέπει τον ποσοστιαίο προσδιορισμό της τάξης μεγέθους CV% 3 = CV / BCWP 3 Συνηθίζεται κατά τις στιγμές ελέγχου εξέλιξης του κόστους να τίθενται όρια (π.χ. 5%), ώστε αν διαπιστωθεί απόκλιση που τα υπερβαίνει, να λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό της απόκλισης στην συνέχεια. Η σημασία των ορίων γίνεται ιδιαίτερα σημαντική, όταν αφορά τις κρίσιμες δραστηριότητες του έργου. 19

91 Δείκτες Απόδοσης Δείκτης Απόδοσης Κόστους (Cost Performance Index CPI) Αποδίδει την οικονομική σχέση «κέρδους-ζημίας» της δραστηριότητας. Ορίζεται ως : CPI = BCWP / ACWP 4 - Όταν ο CPI < 1, τότε το κόστος ολοκλήρωσης της δραστηριότητας είναι υψηλότερο από το σχεδιασμένο - Όταν ο CPI = 1, τότε το κόστος ολοκλήρωσης της δραστηριότητας συμβαδίζει με το αρχικά προγραμματισμένο - Όταν ο CPI > 1, τότε το κόστος ολοκλήρωσης της δραστηριότητας είναι χαμηλότερο από το προγραμματισμένο [10] Δείκτης Απόδοσης Προγράμματος (Schedule Performance Index SPI) Παρουσιάζει την χρονική σχέση μεταξύ του χρονοδιαγράμματος και της υφιστάμενης κατάστασης. Δίνεται από την σχέση: SPI = BCWP / BCWS - Αν o SPI > 1, τότε η δραστηριότητα προηγείται της εκτίμησης του χρονοδιαγράμματος (εξελίσσεται γρηγορότερα του σχεδιασμένου) 4 Σε έργα μεγάλης χρονικής διάρκειας, είναι δυνατόν το ACWP (πιστοποιημένο κόστος εκτελεσμένης εργασίας) να «παραμορφωθεί» από παράγοντες όπως ο πληθωρισμός. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η υπέρβαση του προϋπολογισμού να μην οφείλεται μόνο στην παραγωγικότητα της εργασίας, αλλά και σε απρόβλεπτες ανατιμήσεις. 20

92 - Αν o SPI = 1, τότε η δραστηριότητα ακολουθεί την εκτίμηση του χρονοδιαγράμματος (συμβαδίζει με τον σχεδιασμό) - Αν o SPI < 1, τότε η δραστηριότητα έπεται της εκτίμησης του χρονοδιαγράμματος (εξελίσσεται βραδύτερα από την αρχική εκτίμηση) Εκτίμηση Κόστους κατά την Ολοκλήρωση Εκτίμηση κατά την ολοκλήρωση (EAC) με προσέγγιση της αρχικής εκτίμησης κόστους του έργου την περίπτωση αυτή, η αρχική εκτίμηση του κόστους του έργου θεωρείται ότι είναι έγκυρη. Σο EAC δίνεται από τον τύπο: EACi = BAC CV Εκτίμηση κατά την ολοκλήρωση (EAC) με προσέγγιση της αναθεωρημένης εκτίμησης κόστους του έργου την περίπτωση αυτή, θεωρείται ότι η σχετική απόκλιση του κόστους του έργου που έχει ήδη ολοκληρωθεί, αποτελεί καλή εκτίμηση της σχετικής απόκλισης και για τις υπολειπόμενες εργασίες (για τις οποίες υπάρχει μόνο το προϋπολογισμένο κόστος). [10] Σο EAC δίνεται από τον τύπο: EACr = BAC / CPI Η διαφορά μεταξύ των δύο εκτιμήσεων, οφείλεται στο γεγονός ότι στην πρώτη προσέγγιση (της αρχικής εκτίμησης) γίνεται η υπόθεση ότι οι προηγούμενες επιδόσεις κόστους (πορεία του έργου) μέχρι το χρονικό σημείο ελέγχου, δεν προεξοφλούν τις μελλοντικές επιδόσεις και ότι ο αρχικός προγραμματισμός εξακολουθεί να παραμένει «ισχυρός», ενώ στην δεύτερη προσέγγιση (της αναθεωρημένης εκτίμησης), θεωρείται ότι 21

93 οι ήδη καταγεγραμμένες αποκλίσεις, μπορούν να προβλέψουν τις αποκλίσεις που αφορούν στις εναπομένουσες εργασίες του έργου Μεθοδολογία Earned Value Analysis Η μέθοδος της Δεδουλευμένης Αξίας ακολουθεί τα εξής βήματα [10] : i. Τπολογισμό του Προϋπολογισθέντος Κόστους κατά την Ολοκλήρωση (BAC) για κάθε δραστηριότητα. ii. iii. iv. Τπολογισμό του Προϋπολογισθέντος Κόστους Προγραμματισμένων Εργασιών (BCWS) κάθε δραστηριότητας. Τπολογισμό του Προϋπολογισθέντος Κόστους Πραγματοποιημένης Εργασίας (BCWP ή Earned Value) κάθε δραστηριότητας. Τπολογισμούς των αποκλίσεων του Προγράμματος (Schedule Variance) και του Κόστους (Cost Variance) ποσοτικά και ποσοστιαία. v. Εκτίμηση του κόστους κάθε δραστηριότητας κατά την ολοκλήρωση του έργου (EAC) Περιοριςμοί τησ Earned Value Analysis Η EVΑ δεν έχει καμία διάταξη για τη μέτρηση της ποιότητας του έργου. υνεπώς, άσχετα αν δύναται να υποδείξει εάν ένα σχέδιο εμπίπτει στο πλαίσιο του προϋπολογισμού, βρίσκεται μπροστά από το χρονοδιάγραμμα και επιτελεί πλήρως το σκοπό του, δυσαρεστημένοι πελάτες και ανεπιτυχή αποτελέσματα εξακολουθούν να υπάρχουν. Με άλλα λόγια, η EVΑ είναι μόνο ένα εργαλείο στην εργαλειοθήκη του διαχειριστή έργου. [9] 22

94 3.2 Η ΜΕΘΟΔΟ EARNED SCHEDULE Η μέθοδος Earned Schedule (ES) αποτελεί μια επέκταση της θεωρίας και της πρακτικής του Earned Value Management (EVM). Από το 2005, το Earned Schedule χαρακτηρίζεται ως "αναδυόμενη πρακτική» από το Project Management Institute. Εικόνα 3.1 : Διαγραμματική απεικόνιση της μεθόδου ES Πηγή [11] Παραδοσιακά, το EVM δεν εκτιμά τις αποκλίσεις του χρονοδιαγράμματος σε μονάδες χρόνου, αλλά σε νομισματικές μονάδες (π.χ. δολάρια) ή σε ποσότητα (π.χ. ώρες εργασίας). Υυσικά, είναι πιο φυσικό να μεταφράζεται το χρονοδιάγραμμα των επιδόσεων σε μονάδες χρόνου, αλλά τα προβλήματα με τις παραδοσιακές μετρήσεις απόδοσης του προγράμματος είναι ακόμη μεγαλύτερα. Κοντά στο τέλος του έργου - όταν η εκτέλεση του προγράμματος είναι συχνά το πρωταρχικό μέλημα - η χρησιμότητα των παραδοσιακών μετρήσεων του χρονοδιαγράμματος είναι αποδεδειγμένα «φτωχή». τις παραδοσιακές μετρήσεις του EVM, μια μηδενική διακύμανση του πρoγράμματος (SV = 0) ή ο μοναδιαίος δείκτης επιδόσεων του προγράμματος (SPI = 1) δείχνει ότι το έργο ακολουθεί με ακρίβεια το χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, όταν ένα έργο έχει 23

95 ολοκληρωθεί, η διακύμανση του προγράμματος (SV) είναι πάντα 0 και ο δείκτης επιδόσεων του προγράμματος (SPI) είναι πάντα 1, ακόμη και αν το έργο δεν παραδόθηκε έγκαιρα. Ομοίως, ένα έργο μπορεί να τείνει για μεγάλο διάστημα στην ολοκλήρωση (π.χ. SPI = 0,95) και ποτέ να μην επισημαίνεται αυτή η αριθμητική ανοχή ως μη αποδεκτή. [11] Εικόνα 3.2 : Παράδειγμα έργου όπου ο δείκτης SPI τείνει για μεγάλο διάστημα στην ολοκλήρωση Πηγή [11] Προκειμένου να διορθωθούν αυτά τα προβλήματα, η θεωρία του Earned Schedule μετονομάζει τα δύο παραδοσιακά μέτρα SV και SPI ως SV ($) και SPI ($), για να δείξει με σαφήνεια ότι είναι σε νομισματικές ή ποσοτικές μονάδες, όχι χρονικές. τη συνέχεια, δημιουργούνται αντίστοιχα τα μέτρα με τις χρονικές μονάδες SV (t) και SPI (t). Ένα σαφές πλεονέκτημα της μεθόδου Earned Schedule είναι ότι δεν απαιτούνται νέες διαδικασίες συλλογής δεδομένων για την εφαρμογή και δοκιμή της μεθόδου. Απαιτούνται μόνο ενημερωμένες φόρμουλες. Η θεωρία του Earned Schedule παρέχει επίσης φόρμουλες για την πρόβλεψη της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του έργου, χρησιμοποιώντας χρονικά βασιζόμενες μετρήσεις. 24

96 Εικόνα 3.2 : Διάγραμμα απεικόνισης SVc και SVt σύμφωνα με τη μέθοδο ES Πηγή [11] Έχει αναφερθεί ότι η μέθοδος Earned Schedule αποτελεί ένα χρήσιμο σύνδεσμο μεταξύ της παραδοσιακής Earned Value Analysis και της παραδοσιακής ανάλυσης χρονοδιαγράμματος του έργου έναν σύνδεσμο που κάποιοι λέγεται ότι λείπει στην παραδοσιακή θεωρία του EVM. 25

97 4 ΠΕΡΙΠΣΩΗ ΜΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΚΑΣΑΚΕΤΗ ΟΚΣΑΩΡΟΥΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ 4.1 ΔΙΑΦΕΙΡΙΗ Παραδοσιακά η διαχείριση έργου λειτουργούσε στα πλαίσια της κλασικής ιεραρχικής οργανωτικής δομής. την σύγχρονη εποχή, όμως, στην διαδικασία του γενικού και οικονομικού προγραμματισμού, της σχεδίασης, της κατασκευής και της λειτουργίας ενός τεχνικού έργου κάθε ένας από τους συμμετέχοντες έχει την δική του προοπτική στην διαχείριση του έργου. Πλέον, σημαντικό στοιχείο αποτελεί η κατασκευή του τεχνικού έργου μέσα στα χρονικά, οικονομικά και ποιοτικά περιθώρια που κάθε φορά τίθενται. Ο διαχειριστής έργου (project manager) πρέπει επιτελεί ταυτόχρονα πολλές εργασίες. Πρέπει, επίσης, να λαμβάνονται συνεχώς αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα σχετικά με τη χρήση πόρων, προσαρμογές του χρονοδιαγράμματος, θέματα προϋπολογισμoύ, διαχείριση ανθρώπινων σχέσεων, επικοινωνία, και τεχνικά προβλήματα. [12] Πρέπει συνεπώς να προσδιοριστούν τα κύρια θέματα, στρατηγικά, τακτικά ή λειτουργικά, ώστε να οριστούν οι προτεραιότητες και να μπορέσει ο project manager να εστιάσει στα κρίσιμα θέματα, τα οποία εναλλάσσονται ανάλογα με τη φάση στην οποία βρίσκεται το έργο. Ο Balachandra (1984) έχει ορίσει τους παρακάτω 10 παράγοντες επιτυχίας: 1. τόχος έργου: Ο ορισμός ξεκάθαρων στόχων αποτελεί κλειδί για τον προγραμματισμό και την εκτέλεση ενός έργου. Η κατανόηση των μέτρων απόδοσης και αξιολόγησης είναι σημαντική ώστε να γίνεται καλός συντονισμός. υνεπώς, όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να είναι εξ αρχής ενήμεροι για τους στόχους του έργου. 2. Τποστήριξη από την πλευρά της διοίκησης: Ο ανταγωνισμός για πόρους σε συνδυασμό με το μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας που διέπουν ένα έργο συχνά οδηγούν σε σύγκρουση και κρίση. Η συνεχής παρουσία 26

98 της διοίκησης σε ολόκληρο το κύκλο ζωής του έργου βοηθά στην κατανόηση του στόχου του έργου και της σημασίας του. Αυτή η συνειδητοποίηση οδηγεί σε υποστήριξη η οποία μπορεί να αποδειχθεί ανεκτίμητη για την επίλυση προβλημάτων σε περιπτώσεις σύγκρουσης ή κρίσης ή όταν προκύπτει αβεβαιότητα. υνεπώς, η ξεκάθαρη και συχνή επικοινωνία μεταξύ του project manager και της διοίκησης δρα καταλυτικά για την επιτυχία ενός έργου. 3. Προγραμματισμός έργου. Η μετατροπή του στόχου, και των μέτρων απόδοσης σε ένα εφικτό πλάνο είναι ο σύνδεσμος μεταξύ της φάσης θεωρητικός σχεδιασμός και της φάσης παραγωγής. Ένα λεπτομερειακό πλάνο που να καλύπτει θέματα τεχνικά, οικονομικά, οργανωτικά, επικοινωνίας, ελέγχου και χρονοδιαγράμματος είναι η βάση για την υλοποίηση. Ο προγραμματισμός δεν τελειώνει όταν ξεκινά η εκτέλεση καθώς οι ανάγκη για αλλαγές ή μετατροπές είναι πάγια. Ο προγραμματισμός είναι συνεπώς δυναμικός και συνεχής και συνδέει τους εναλλασσόμενους στόχους και την απόδοση με τα τελικά αποτελέσματα. 4. υνεργασία με τον Πελάτη. Ο τελικός χρήστης του έργου είναι και ο τελικός κριτής της επιτυχίας του. Ένα έργο το οποίο τελείωσε εγκαίρως, σύμφωνα με τα επιθυμητά τεχνικά χαρακτηριστικά, και εντός προϋπολογισμός, αλλά δε χρησιμοποιήθηκε ποτέ ή σπανίως μπορεί με βεβαιότητα να θεωρηθεί αποτυχία. τη φάση θεωρητικός σχεδιασμός είναι πολύ σημαντικό να έχουμε καλή επικοινωνία με τον πελάτη ώστε οι στόχοι που θα τεθούν να είναι πλήρως ευθυγραμμισμένοι με τις ανάγκες του πελάτη. τις επόμενες φάσεις είναι απαραίτητη η συνεχής συνεργασία με τον πελάτη ώστε να διορθώνονται πιθανά λάθη κατά τη μετατροπή των στόχων σε μέτρα απόδοσης. Ωστόσο, λόγω εναλλασσόμενων αναγκών και συνθηκών, παρόλο που στις πρώτες φάσεις είναι χρήσιμο να υπάρχει μη δήλωση των ακριβών αναγκών του πελάτη, αυτό πιθανά παύει να ισχύει στη φάση προγραμματισμού ή υλοποίησης. Σο σύστημα configuration management αποτελεί σύνδεσμο μεταξύ 27

99 υπαρχόντων πλάνων και change requests του πελάτη και της ομάδας του έργου. 5. Θέματα προσωπικού. Η ικανοποιητική επίτευξη των τεχνικών στόχων χωρίς να παραβιαστεί το χρονοδιάγραμμα ή το προϋπολογισμός δε σημαίνει ότι το έργο είναι απολύτως επιτυχημένο, ακόμη και αν ο πελάτης είναι ευχαριστημένος. Εάν οι διάφοροι εμπλεκόμενοι στο έργο δε διατηρούν καλές σχέσεις, η επιτυχία του έργου είναι αμφισβητούμενη, καθώς η καλή συνεργασία και η αφοσίωση στο έργο είναι απαραίτητες για την επιτυχία. 6. Σεχνικά θέματα. Η τεχνική κατάρτιση του προσωπικού και η εκπλήρωση των τεχνικών προδιαγραφών πρέπει να είναι από τις πρώτες έννοιες ενός project manager καθώς χωρίς αυτές ένα έργο δεν μπορεί να ολοκληρωθεί. 7. Αποδοχή από τον πελάτη. Η συνεχής consultation με τον πελάτη καθ όλο τον κύκλο ζωής ενός έργου αυξάνει την πιθανότητα επιτυχίας όσον αφορά την αποδοχή χρήστη. τα τελικά στάδια της υλοποίησης, ο πελάτης πρέπει να κρίνει το έργο που προκύπτει και να αποφασίσει εάν είναι αποδεκτό ή όχι. ε περίπτωση που το έργο δε γίνει αποδεκτό σε αυτό το στάδιο, τότε είναι αποτυχημένο. 8. Έλεγχος έργου. Η συνεχής ροή πληροφοριών σχετικά με την πραγματική πρόοδο και ο μηχανισμός ανατροφοδότησης επιτρέπουν στον project manager να αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα. υγκρίνοντας την πραγματική πρόοδο με τα τρέχοντα πλάνα, ο project manager μπορεί να διακρίνει παρεκκλίσεις, να αναμένει προβλήματα και να ξεκινά διορθωτικές κινήσεις. Οι όποιες παρεκκλίσεις από τα αρχικά πλάνα μπορούν να διορθωθούν όταν γίνουν αντιληπτές νωρίς. 9. Επικοινωνία. Η επιτυχής μετάβαση ανάμεσα στις φάσεις του κύκλου ζωής ενός έργου και ο καλός συντονισμός ανάμεσα στους συμμετέχοντες σε κάθε φάση απαιτεί μία συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών. Γενικά, η επικοινωνία διευκολύνεται εάν η γραμμή της εξουσίας είναι ξεκάθαρη. Η 28

100 οργανωτική δομή του έργου πρέπει να περιγράφει τα κανάλια επικοινωνίας και το είδος της πληροφορίας που πρέπει να διέρχεται από αυτά. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει ξεκάθαρη οδηγία σχετικά με το πόσο συχνά πρέπει αυτές οι πληροφορίες να παράγονται και να μεταδίδονται. Οι επίσημες γραμμές επικοινωνίες, καθώς και η ανεπίσημη ροή ανάμεσα στα μέλη της ομάδας συνηγορούν στην επιτυχία του έργου. 10. Επίλυση προβλημάτων. Σο σύστημα ελέγχου είναι σχεδιασμένο να μπορεί να βρίσκει τις προβληματικές περιοχές και, εάν είναι εφικτό, να βρίσκει την πηγή τους. Επειδή η αβεβαιότητα είναι συχνή πληγή για την ολοκλήρωση των έργων, η ανάπτυξη ενός contingency plan είναι καλό προληπτικό μέτρο. Η διαθεσιμότητα προετοιμασμένων πλάνων και διαδικασιών για τη διαχείριση προβλημάτων μπορεί να μειώσει τον κόπο που μπορεί να χρειαστεί ώστε να επιλυθούν εάν δεν υπήρχαν αυτά. Οι παραπάνω παράγοντες αποτελούν γενικές γραμμές και καθώς κάθε έργο είναι μοναδικό και οι ιδιαιτερότητες του απαιτούν διαφορετικό χειρισμό κατά περίπτωση. Ωστόσο, δεν παύουν να αποτελούν κατευθυντήρια γραμμή για κάθε σωστή διαχείριση. Λαμβάνοντας τα παραπάνω υπόψη θα εξεταστεί στη συνέχεια η περίπτωση διαχείρισης μιας οκταώροφης οικοδομής από τεχνική εταιρεία. 29

101 4.1.1 Δραςτηριότητεσ Όσον αφορά τις δραστηριότητες για την εκτέλεση του έργου αυτές διακρίνονται σε δύο κατηγορίες. Αρχικά, αυτές που περιλαμβάνονται για την έκδοση της οικοδομικής άδειας, όπως οι προαναφερθείσες μελέτες (Κεφ.2) και τα ανάλογα δικαιολογητικά, και στη συνέχεια αυτές που περιλαμβάνονται στο κατασκευαστικό κομμάτι του έργου. Όπως είναι αναμενόμενο, έμφαση δόθηκε στην ανάλυση των δραστηριοτήτων που αφορούν στην κατασκευή του έργου. Μελέτη Έργου Οι δραστηριότητες που αφορούν στο μελετητικό κομμάτι ενός οικοδομικού έργου είναι σε γενικές γραμμές προδιαγεγραμμένες. Σο γεγονός αυτός οφείλεται τόσο στο νομικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο πρέπει να κινηθούν οι μελετητές, όσο και στη λογική αλληλουχία των μελετών (π.χ. δεν μπορεί να γίνει στατική μελέτη αν δεν προηγηθεί η αρχιτεκτονική μελέτη του κτιρίου). Ωστόσο, η χρονική διάρκεια που απαιτείται για την ολοκλήρωση των μελετών ποικίλλει. Παράγοντες που συμβάλλουν στη γρήγορη ή την καθυστερημένη εκτέλεση των μελετητικών εργασιών είναι : - Η φύση του έργου - Η εμπειρία και οι γνώσεις - Ο καταμερισμός των εργασιών - Η συνεργασία μεταξύ της μελετητικής ομάδας - Σα λογισμικά συστήματα που χρησιμοποιούνται Αξίζει να σημειωθεί ότι στη φάση μελέτης ενός οικοδομικού έργου δύο δραστηριότητες είναι αυτές που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη χρονική του διάρκεια. Αρχικά, είναι το τοπογραφικό διάγραμμα και στη συνέχεια η αρχιτεκτονική μελέτη. Σο τοπογραφικό διάγραμμα, εκτός του ότι εμπεριέχεται στην οικοδομική άδεια, συνοδεύει και το συμβόλαιο που κατοχυρώνει τον 30

102 τίτλο ιδιοκτησίας. την ουσία, η τοπογραφική μελέτη σηματοδοτεί την έναρξη όλων των άλλων διαδικασιών και μελετών για την έκδοση της οικοδομικής άδειας. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην σύνταξη της τοπογραφικής μελέτης, διότι η ορθότητά της επηρεάζει σημαντικά την κατασκευή του έργου (π.χ. λανθασμένα υψόμετρα). Εν συνεχεία, η αρχιτεκτονική μελέτη επηρεάζει σημαντικά τη χρονική πορεία των υπόλοιπων μελετών (βλ. διάγραμμα Gantt), καθώς αυτές εξαρτώνται από την περάτωσή της. Ωστόσο, σε περίπτωση που στην στατική μελέτη του κτιρίου παρουσιάζονται κωλύματα λόγω των αρχιτεκτονικών σχεδίων, τα τελευταία ενδέχεται να αλλάξουν μερικώς. υνεπώς, η καλή γνώση στατικών αποτρέπει τέτοιου είδους κωλύματα. Οικοδομική άδεια Η έκδοση μιας οικοδομικής άδειας δεν αποτελεί μη αναστρέψιμη διαδικασία καθώς αυτή δύναται να ανακληθεί στην περίπτωση που αποδειχθεί ότι ο φάκελός της παρουσιάζει προβλήματα ή ελλείψεις. Γι αυτό το λόγο πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο στην πληρότητα όσο και στην ορθότητα των περιεχομένων του φακέλου. Ο τρόπος διακίνησης του φακέλου στα πολεοδομικά Γραφεία, οι χρόνοι μεταξύ των χρεώσεων των ελέγχων, καθώς και η διαδικασία ενημέρωσης των μηχανικών που παρακολουθούν το φάκελο σχετικά με τις τυχόν παρατηρήσεις επί των μελετών που ενδέχεται να προκύψουν κατά τα στάδια ελέγχου του φακέλου ποικίλουν από υπηρεσία σε υπηρεσία και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως την εσωτερική τους διαδικασία χρεώσεων, τον φόρτο εργασίας τους κλπ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι δραστηριότητες που ακολουθούνται για την υποβολή του φακέλου στην πολεοδομία είναι προδιαγεγραμμένες. Αξίζει να σημειωθούν τα εξής : 31

103 Η συγκέντρωση των απαραίτητων δικαιολογητικών και εγγράφων για την συμπλήρωση του φακέλου γίνεται παράλληλα με την εκπόνηση των μελετών. Το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την έκδοση της οικοδομικής αδείας λαμβάνεται ενδεικτικά ίσο με έναν μήνα, λαμβάνοντας υπόψη το ημερολόγιο του έργου. Εικόνα 4.1 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την υποβολή του φακέλου της Οικοδομικής Άδειας σε Gantt Chart Εικόνα 4.2 : Απεικόνιση διαστήματος μεσολάβησης από την υποβολή του φακέλου στην πολεοδομία έως την έκδοση της Οικοδομικής Άδειας Κατασκευή Έργου Οι δραστηριότητες που αφορούν στο κατασκευαστικό κομμάτι του έργου έχουν ήδη αναφερθεί σε γενικές γραμμές σε προηγούμενο κεφάλαιο (Κεφ.2). τη συνέχεια, θα ακολουθήσει μία περαιτέρω ανάλυση των γενικών σταδίων της κατασκευής του κτιρίου με εφαρμογή στην περίπτωση που εξετάζεται. ΕΚΚΑΥΗ ΘΕΜΕΛΙΨΝ Σονίζεται η αναγκαιότητα για την καλή χάραξη του διαγράμματος εκσκαφής, της οποίας το περίγραμμα θα ακολουθείται σε όλο το βάθος της εκσκαφής μέχρι τη στάθμη θεμελίωσης. 32

104 Η χρονική διάρκεια των εκσκαφών είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Σο γεγονός αυτό οφείλεται στα εξής δύο: - Οι κακές καιρικές συνθήκες καθυστερούν τις εργασίες των εκσκαφών. - Τπάρχει πιθανότητα να ληφθούν πρόσθετα μέτρα αντιστήριξης κατά τη διάρκεια των εκσκαφών. Στην εν λόγω περίπτωση, θεωρείται ότι όλα βαίνουν καλώς και ότι δε θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα αντιστήριξης. Εικόνα 4.3 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την εκσκαφή θεμελίων (Gantt Chart) ΘΕΜΕΛΙΨΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ Η θεμελίωση της οικοδομής αποτελεί το πιο απρόβλεπτο στάδιο στην πορεία των εργασιών της κατασκευής. Παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν την ομαλή πορεία των εργασιών είναι οι εξής : - Οι καιρικές συνθήκες - Η ύπαρξη υδροφόρου ορίζοντα - Η ύπαρξη βραχωδών τμημάτων στο έδαφος Στο εν λόγω έργο, θεωρείται ότι τόσο η ύπαρξη υδροφόρου ορίζοντα όσο η σύσταση του εδάφους έχουν διασαφηνιστεί στη γεωτεχνική μελέτη. Εικόνα 4.4 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για τη θεμελίωση της οικοδομής (Gantt Chart) 33

105 ΚΤΡΟΔΕΣΗΗ Η σκυροδέτηση του κτιρίου αποτελεί το βασικότερο στάδιο της κατασκευής διότι εξασφαλίζει την στατική επάρκεια της οικοδομής. υνεπώς, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επίβλεψη ώστε να εξασφαλιστεί η πιστή εφαρμογή της μελέτης. Για την σκυροδέτηση του συγκεκριμένου έργου χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος μονομπλόκ 5, ενώ μεσολαβεί διάστημα τριών ημερών μέχρι να προχωρήσει η σκυροδέτηση στον επόμενο όροφο. Εικόνα 4.5 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για τη σκυροδέτηση ενός ορόφου (Gantt Chart) ΣΟΙΦΟΠΟΙΙΕ & ΜΟΝΨΕΙ Από τη στιγμή που υλοποιηθεί η κατασκευή του φέροντος οργανισμού ακολουθεί η κατασκευή των τοιχοποιιών τόσο εξωτερικά όσο και εξωτερικά του κτιρίου. Για να αποφευχθούν τυχόν εμπόδια κατά το στάδιο κρίνεται αναγκαία η σωστή χάραξη καθώς και η προσεκτική δόμηση στα σημεία επαφής με τον φέρον οργανισμό. Στην προκειμένη περίπτωση η δόμηση θα γίνεται ανά όροφο και εκτιμάται ότι θα ολοκληρώνεται σε πέντε μέρες. Ταυτόχρονα, θα λαμβάνει χώρα και η τοποθέτηση των μονώσεων. 5 Κατά τη μέθοδο μονομπλόκ η έκχυση του σκυροδέματος για κάθε όροφο γίνεται ταυτόχρονα για ολόκληρο τον φέρον οργανισμό, δηλαδή της πλάκας, των δοκών και των υποστυλωμάτων. Η μέθοδος αυτή συντελεί στην επίτευξη μεγαλύτερης ακαμψίας. 34

106 Εικόνα 4.6 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για τη δόμηση της οπτοπλινθοδομής και την τοποθέτηση των μονώσεων (Gantt Chart) ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΤΔΡΕΤΗ, ΑΠΟΦΕΣΕΤΗ ΚΑΙ ΘΕΡΜΑΝΗ Εφόσον έχει ολοκληρωθεί η τοποθέτηση των τοιχοποιιών καθώς και των μονώσεων, έπονται οι εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης και θέρμανσης. Στην εν λόγω περίπτωση οι εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης και θέρμανσης λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα σε κάθε όροφο και εκτιμάται ότι ολοκληρώνονται σε 38 ημέρες. Εικόνα 4.7 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την τοποθέτηση των εγκαταστάσεων ύδρευσης, αποχέτευσης και κεντρικής θέρμανσης (Gantt Chart) ΗΛΕΚΣΡΟΛΟΓΙΚΕ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ Η τοποθέτηση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων είναι στάδιο το οποίο προϋποθέτει προσεκτική επίβλεψη για την αποφυγή ατυχημάτων. Κατά κανένα τρόπο δεν επιτρέπεται η διέλευση γυμνών 35

107 καλωδίων και πάντα πρέπει να διέρχονται μέσα από πλαστικούς σωλήνες, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στους ηλεκτρολογικούς πίνακες όσον αφορά την ισχύ που θα διαχειρίζονται, καθώς και στο περιβάλλον του χώρου εγκατάστασης (π.χ. ύπαρξη υγρασίας κ.λπ.). Για το συγκεκριμένο έργο, η τοποθέτηση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί μέσα σε τρεις μέρες για κάθε όροφο. Εικόνα 4.8 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την εγκατάσταση των ηλεκτρολογικών (Gantt Chart) ΕΠΙΦΡΙΜΑΣΑ Η διαδικασία διάστρωσης των επιχρισμάτων τόσο για το εξωτερικό όσο και για το εσωτερικό της οικοδομής είναι σχετικά τυποποιημένη αλλά και χρονοβόρα. Η διαδικασία της διάστρωσης επηρεάζεται σημαντικά από τις καιρικές συνθήκες. Διάστρωση δεν μπορεί να γίνει όταν η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη από 5 ή ψηλότερη από 30 βαθμούς Κελσίου. Επιπλέον, οι καιρικές συνθήκες κατά περίπτωση οδηγούν και στη συντήρηση των επιχρισμάτων. Για το συγκεκριμένο έργο, θεωρείται ότι όλα βαίνουν καλώς και ότι οι εργασίες των επιχρισμάτων ολοκληρώνονται μέσα σε πέντε εβδομάδες. 36

108 Εικόνα 4.9 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για τη διάστρωση των επιχρισμάτων (Gantt Chart) ΚΟΤΥΨΜΑΣΑ Μετά το τέλος των σοβατισμάτων και την τοποθέτηση των μαρμαροποδιών μπορεί να ξεκινήσει η κατασκευή των κουφωμάτων εφόσον ο ιδιοκτήτης έχει επιλέξει προηγουμένως τον τύπο και το υλικό που επιθυμεί. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον καλό σχεδιασμό, όσον αφορά τους ξυλοτύπους των ανοιγμάτων. Για την τοποθέτηση των ανοιγμάτων της εν λόγω οικοδομής, θεωρείται ότι ο δόθηκε προσοχή στον σχεδιασμό. Εικόνα 4.10 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την τοποθέτηση κουφωμάτων (Gantt Chart) ΔΑΠΕΔΑ Οι εργασίες τοποθέτησης των δαπέδων διαφοροποιούνται ανάλογα με τον τύπο του δαπέδου (π.χ. ξύλινο, μαρμάρινο, κ.ά.). Στην προκειμένη περίπτωση επιλέγονται ξύλινα δάπεδα για τους κοιτώνες και κεραμικά πλακίδια για όλους τους υπόλοιπους χώρους των διαμερισμάτων. Για τους κοινόχρηστους χώρους επιλέγεται η τοποθέτηση μαρμάρου. Η χρονική διάρκεια των εργασιών για ολόκληρη την οικοδομή εκτιμάται στις 20 ημέρες. 37

109 Εικόνα 4.11 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για την τοποθέτηση των δαπέδων (Gantt Chart) ΒΑΧΙΜΟ Πρόκειται για μία εργασία που θα γίνει σε αρκετές δόσεις αφού θα είναι η προτελευταία ή ίσως και η τελευταία που θα γίνει πριν κατοικηθεί το σπίτι. Για τις εργασίες του βαψίματος της οικοδομής θεωρείται ότι όλα βαίνουν καλώς. Για το βάψιμο εσωτερικά της οικοδομής οι εργασίες ολοκληρώνονται σε 25 ημέρες, ενώ εξωτερικά σε τρείς εβδομάδες. Εικόνα 4.12 : Απεικόνιση πορείας εργασιών βαψίματος (Gantt Chart) ΣΕΛΕΙΨΜΑΣΑ Σα τελειώματα είναι κάθε απαραίτητη κατασκευή προκειμένου να δοθεί το κτίριο σε λειτουργία. Είναι η προσαρμογή των φύλλων και των εξαρτημάτων των κουφωμάτων, οι τοποθετήσεις των σωμάτων φωτισμού και θέρμανσης, ο έλεγχος και οι δοκιμές των εγκαταστάσεων, και γενικά κάθε άλλη απαραίτητη εργασία που θα επιτρέψει την ανεμπόδιστη λειτουργία του κτιρίου. Στην προκειμένη περίπτωση, οι εργασίες των τελειωμάτων εκτιμώνται ότι λαμβάνουν χώρα μέσα σε εννέα ημέρες. 38

110 Εικόνα 4.13 : Απεικόνιση πορείας εργασιών για το κλείσιμο του έργου (Gantt Chart) Εικόνα 4.14 : Απεικόνιση συνολικής πορείας εργασιών για την κατασκευή της οικοδομής (Gantt Chart) Εικόνα 4.15 : Απεικόνιση συνολικής πορείας εργασιών από τη φάση ανάληψης του έργου έως την περάτωση της κατασκευής του (Gantt Chart) 39

111 4.1.2 Πόροι Εφόσον έχουν συλλεχθεί όλες τις αναγκαίες πληροφορίες, προσδιορίζονται το είδος των πόρων και η απαιτούμενη ποσότητα καθενός από αυτούς. Γενικά, οι πόροι διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες : Ανθρώπινοι Πόροι: ε αυτό το στάδιο του έργου δεν είναι αναγκαίος ο ονομαστικός προσδιορισμός των πόρων αυτών, θα πρέπει όμως να προσδιορίζονται τα επαγγελματικά προσόντα και το είδος των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη διεκπεραίωση μίας δραστηριότητας/ εργασίας. Εξοπλισμός/ Μηχανήματα: Πρέπει να συνταχθεί κατάλογος με τον εξοπλισμό/ τα μηχανήματα που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση των τεχνικών έργων (π.χ. εκσκαφείς, ανυψωτικά μηχανήματα), καθώς για την παροχή υπηρεσιών ή την παράδοση προμηθειών (π.χ. φορτηγά για τη μεταφορά προμηθειών και αποθήκες για την αποθήκευση προμηθειών). Υλικά: Πρέπει να συνταχθεί κατάλογος με τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή των παραδοτέων. Για παράδειγμα, στην περίπτωση ανέγερσης κτιρίου, θα χρησιμοποιηθούν υλικά όπως πλίνθοι, τσιμέντο, χάλυβας, καλώδια, χρώματα. Εξέταση του τρόπου με τον οποίο η ποσότητα, οι ικανότητες και η ποιότητα των πόρων επηρεάζουν τη διάρκεια των δραστηριοτήτων Η διάρκεια των περισσότερων εργασιών επηρεάζεται από το πλήθος των πόρων που ανατίθενται σε αυτές. τις περισσότερες περιπτώσεις, ιδιαίτερα για εργασίες παραγωγής, δύο πόροι μπορούν να ολοκληρώσουν μία εργασία στο μισό χρόνο απ όσο θα χρειαζόταν ένας μόνο πόρος. Αντίστοιχα, ένας πόρος που εργάζεται υπό συνθήκες μερικής απασχόλησης σε μία εργασία χρειάζεται κατά κανόνα τον διπλάσιο σχεδόν χρόνο απ όσο ο ίδιος πόρος όταν εργάζεται υπό συνθήκες 40

112 πλήρους απασχόλησης. ε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, η προσθήκη πόρων δεν εγγυάται τη μείωση της διάρκειας. Η διάρκεια των περισσοτέρων εργασιών επηρεάζεται επίσης από τις ικανότητες και την εμπειρία των πόρων που ανατίθενται σε αυτές. Για παράδειγμα, είναι συνήθως αναμενόμενο ότι ένα μέλος της ομάδας με πενταετή εμπειρία θα ολοκληρώσει μία εργασία σε λιγότερο χρόνο απ όσο ένα μέλος με διετή εμπειρία. [13] Λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου έργου καθώς και τους διαθέσιμους πόρους, συντάσσεται ο παρακάτω κατάλογος : Εικόνα 4.16 : Κατάλογος πόρων 41

113 4.1.3 Κόςτοσ Προώπολογιςμόσ του κόςτουσ Ένας προϋπολογισμός θα μπορούσε να γίνει με μία από τις δύο παρακάτω προσεγγίσεις: Απογραφικός προϋπολογισμός: Ο τρόπος αυτός προϋποθέτει τον λεπτομερή σχεδιασμό όλων των τμημάτων του έργου και στην συνέχεια την καταγραφή όλων των εργασιών και υλικών που περιέχει το σχέδιο σε ποσότητες και τιμές. Σο γινόμενο των ποσοτήτων επί των τιμών αποδίδει τις αξίες. Σο άθροισμα των επί μέρους αξιών αποδίδει το σύνολο της αξίας του έργου. Η μέθοδος αυτή στηρίζεται σε μία απλή αρχή. [14] Εφόσον: 1. δεν παραληφθεί κανένα κομμάτι εργασιών και υλικών, 2. δεν καταχωρηθούν εσφαλμένες ποσότητες ή τιμές (ή δεν αλλάξουν οι τιμές, λ.χ. εκτιμήθηκαν στον προϋπολογισμό πλακάκια των 15 /m 2 αλλά τελικά αγοράσθηκαν πλακάκια των 35 /m 2 ), και 3. δεν υπάρξει ανεπαρκής συντονισμός του έργου ώστε να δημιουργηθούν νέες εργασίες και υλικά που δεν ήταν εξ αρχής απαραίτητα, ο προϋπολογισμός θα πετύχει το σκοπό του, δηλ. θα έχει εκ προοιμίου εκτιμήσει ορθά το κόστος της κατασκευής μας. Πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι: 1. Η μέθοδος αυτή είναι η μοναδική που συστηματικά μπορεί με απόλυτη ακρίβεια να προβλέψει το συνολικό κόστος μιας κατασκευής. 2. Οποιαδήποτε απόκλιση από τον προϋπολογισμό εντοπίζεται έγκαιρα και αποδίδεται στα πραγματικά της αίτια. 42

114 3. Είναι η μόνη μέθοδος που επιτρέπει έλεγχο κατά την διάρκεια της προόδου του έργου. Φάρις στην ανάλυση όλων των ποσών, είναι δυνατό στην πορεία του έργου να διαπιστώνονται αποκλίσεις από τον προϋπολογισμό και να γίνονται ρυθμίσεις που αφορούν στις επόμενες φάσεις. Π.χ. εάν λόγω ανατιμήσεων των υλικών έχει ξεπεραστεί το προϋπολογιζόμενο κόστος στους σοβάδες, μπορεί να γίνει μία περικοπή στη δαπάνη που ακολούθως προβλέπεται για τους διακόπτες και να διορθωθεί. Αδυναμίες της μεθόδου αυτής είναι: 1. Είναι επίπονη και χρονοβόρος διαδικασία, 2. Απαιτεί ειδικές γνώσεις, 3. Απαιτεί σημαντική εμπειρία σε αμφότερα τα αντικείμενα της κατάρτισης προϋπολογισμών και της κατασκευής, 4. Απαιτεί πειθαρχία προκειμένου να πετύχει τον σκοπό της (δηλ. οι συνεχείς αλλαγές στον σχεδιασμό ή/και στην υλοποίηση μετά την οριστικοποίηση του προϋπολογισμού) θα καταστήσουν τον προϋπολογισμό άχρηστο, 5. Η μέθοδος είναι θλιβερή γιατί αποκαλύπτει όλη την αλήθεια (εάν γίνει σωστά), 6. Η μέθοδος είναι επιβλαβής για τα συμφέροντα -συνήθως- αυτού που έχει την δυνατότητα να την εφαρμόσει. Δηλ. ο εργολάβος ή ο μηχανικός που πριν ξεκινήσει ένα έργο θα καταρτίσει έναν τέτοιο λεπτομερή προϋπολογισμό, κινδυνεύει να μην πάρει το έργο γιατί ο υποψήφιος πελάτης θα το βρει πολύ ακριβό. Δειγματοληπτικός προϋπολογισμός: Ο τρόπος αυτός προϋποθέτει την γνώση (από εμπειρία) του κόστους ανά μία βασική μονάδα μέτρησης, για παράδειγμα συνολικό κόστος 1000 /m 2 επιφάνειας του κατοικήσιμου χώρου και ακολούθως τον πολλαπλασιασμό του με τα συνολικά m 2 των κατοικήσιμων χώρων της κατασκευής. 43

115 Η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε ποικίλες παραλλαγές και με περισσότερες ή λιγότερες λεπτομέρειες: Π.χ. 400 / m 2 για τα υπόγεια Φ 100 m 2 υπόγειο /m 2 για τα κατοικήσιμα Φ 150 m 2 κατοικήσιμα /m 2 για τα μπαλκόνια Φ 80 m 2 μπαλκόνια = Μία άλλη παραλλαγή θα μπορούσε να είναι: 8 δωμάτια Φ /δωμάτιο = Ανάλογα με τα ιστορικά στοιχεία που διαθέτει αυτός που θα κάνει μία τέτοια εκτίμηση θα μπορούσε να εφαρμόσει και τη σχετική παραλλαγή. Οι προϋπολογισμοί που θα καταρτιστούν μ αυτή τη μέθοδο δεν μπορούν να ανταγωνιστούν σε ακρίβεια τους απογραφικούς προϋπολογισμούς που περιγράψαμε παραπάνω, αλλά αυτό δεν αποτελεί τόσο σημαντικό μειονέκτημα για κάποιες χρήσεις προϋπολογισμών, καθώς η έλλειψη ακρίβειας αντισταθμίζεται από το πλεονέκτημα του ότι καταρτίζονται ταχύτατα, ενώ εάν η βασική τιμή που θα χρησιμοποιηθεί είναι σωστή, θα δώσουν μία ικανοποιητική προσέγγιση του τελικού κόστους. Έτσι για εκτιμήσεις που απαιτούν μία γρήγορη απάντηση (παρά μία τεκμηριωμένη), είναι η προτιμώμενη μέθοδος. Bασικό μειονέκτημα: Δεν επιτρέπουν έλεγχο κατά την διάρκεια του έργου και δεν δίνουν τη δυνατότητα να αποδώσουμε μία απόκλιση σε κάποιο αίτιο. Έτσι δεν διευκολύνουν και την λήψη μέτρων διόρθωσης κατά τη διάρκεια των εργασιών. Σέτοιες διορθώσεις είναι πολύ εύκολο να γίνουν με τον απογραφικό προϋπολογισμό, π.χ. υπέρβαση 5000 στα σοβατίσματα, θα απαιτήσει την ισόποση περικοπή από τις διακοσμήσεις εξωτερικών χώρων Σο ςυνολικό κόςτοσ τησ καταςκευήσ ςε δύο μεγάλεσ κατηγορίεσ Καταρχήν, το συνολικό κόστος μίας κατασκευής μπορεί να χωριστεί (για τις περισσότερες περιπτώσεις και όχι απόλυτα) σε δύο τμήματα: 44

116 Α) Κόστος που αφορά κελετό, Σοιχοποιία, Ηλεκτρική και Τδραυλική εγκατάσταση και οβάδες (ΒΑΙΚΟ τμήμα της κατασκευής) To τμήμα αυτό της κατασκευής έχει μικρή μεταβλητότητα στις τιμές: δηλ. οι διαφορές του ενός εργολάβου από τον άλλο για κατασκευή λ.χ. σκελετού από μπετόν, τοιχοποιίας ή σοβατισμάτων, θα είναι μικρές. Έτσι, το τμήμα σκελετός, σοβάδες και σκεπή, σε μία μέση κατασκευή θα καταλαμβάνει περίπου το μισό του συνολικού κόστους. [14] Β) Κόστος που αφορά όλα τα υπόλοιπα: πατώματα, μπαταρίες, παράθυρα, πλακάκια, είδη υγιεινής κλπ (ΔΕΤΣΕΡΕΤΟΝ κομμάτι της κατασκευής) To τμήμα αυτό της κατασκευής έχει απεριόριστη μεταβλητότητα στις τιμές, -δηλαδή οι διαφορές λ.χ. της οικονομικότερης μπαταρίας μπάνιου από την ακριβότερη είναι τεράστιες. Μπορεί να βρεθεί μπαταρία μπάνιου με 30 αλλά και με 400 ή και περισσότερο. Έτσι ενώ αυτό το τμήμα της κατασκευής σε μία μέση ή οικονομική κατασκευή καταλαμβάνει περίπου το μισό του συνολικού κόστους, μπορεί εύκολα να αποτελέσει και το 80% του συνολικού κόστους, ή και περισσότερο. Με βάση όλα τα παραπάνω, σε μία κατασκευή που υπολογίζεται με μεσαία - και μάλλον λίγο οικονομικά- υλικά για το 2ο τμήμα και προβλέπεται ότι θα κοστίσει /m 2, το 1ο τμήμα δεν θα μπορούσε να μεταβληθεί σημαντικά ακόμα κι αν ήταν επιθυμητό. Σο σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι το κόστος της κατασκευής επηρεάζεται κατά κύριο λόγο από το δευτερεύον τμήμα και είναι απολύτως στο χέρι μας να το ελέγξουμε! 45

117 Κοστολόγηση του έργου Για τον υπολογισμό του κόστους λαμβάνονται υπόψη τόσο οι απαιτήσεις του ίδιου του έργου όσο και οι επιθυμίες του εργοδότη. Όσον αφορά στις υπεργολαβίες, η κοστολόγησή τους περιλαμβάνει τόσο τις εργασίες που απαιτούνται όσο τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν. Για παράδειγμα, το συνεργείο που θα τοποθετήσει τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις θα πληρωθεί και για τα υλικά που θα χρησιμοποιήσει, π.χ. καλώδια, έπειτα από συμφωνία με τον πελάτη εργοδότη καθώς και με τον κατασκευαστή. Εικόνα 4.17 : Κατάλογος και κοστολόγηση πόρων 46

118 Εν συνεχεία, έχοντας αναθέσει τους πόρους στις δραστηριότητες 6 και έχοντας λάβει υπόψη όλες τις επίσημες αργίες, ορίζεται το ημερολόγιο του έργου και υπολογίζεται το εκτιμώμενο συνολικό κόστος. Εικόνα 4.18 : Παράδειγμα ανάθεσης πόρων σε δραστηριότητα 6 Από την ανάθεση των πόρων στις δραστηριότητες δεν υφίσταται κίνδυνος υπερχρησιμοποίησής τους (overallocation). υνεπώς, δεν υπάρχει ανάγκη εξισορρόπησης των πόρων (leveling). 47

119 Εικόνα 4.19 : Ημερολόγιο του έργου Εικόνα 4.20 : τοιχεία έργου 48

120 4.2 ΕΥΑΡΜΟΓΗ ΣΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ EARNED VALUE ANALYSIS ΚΑΙ EARNED SCHEDULE Προκειμένου να γίνει η εφαρμογή των μεθόδων EVA και ES, αρκεί να αποτυπωθεί η πρόοδος των εργασιών που έχουν γίνει στην πραγματικότητα και να διαπιστωθεί σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο στις ακόλουθες ημερομηνίες 7 : 02/05/2009, 02/06/2009, 02/07/2009, 02/08/2009, 02/09/2009, 02/10/2009, 02/11/2009, 02/12/2009, 02/01/2010, 02/02/ Αποτύπωςη προόδου εργαςιών Η μεθοδολογία που ακολουθείται για κάθε αποτύπωση της προόδου του έργου είναι η εξής : 1) Γίνεται ο ορισμός μιας baseline ( = γραμμή βάσης) έτσι ώστε να μπορεί να γίνει σύγκριση της προόδου με τον αρχικό σχεδιασμό του έργου. Εικόνα 4.21 : Ορισμός baseline 7 Οι ημερομηνίες εξέτασης της προόδου του έργου επιλέχθηκαν βάσει της ημερομηνίας έναρξης των εργασιών (02/03/2009) ενώ η μηνιαία συχνότητα τους αποσκοπεί στην καλύτερη αξιολόγηση της συνολικής πορείας του έργου. 49

121 2) Για κάθε δραστηριότητα συμπληρώνονται το ποσοστό περαίωσής της ή/και η νέα χρονική της διάρκεια μέχρι την ημερομηνία για την οποία γίνεται ο έλεγχος της προόδου των εργασιών. Εικόνα 4.22 : υμπλήρωση ποσοστών περαίωσης η/και αλλαγής χρονικής διάρκειας εργασιών 3) Ακολουθεί η επικαιροποίηση του έργου βάσει της ημερομηνίας για την οποία γίνεται ο έλεγχος. Εικόνα 4.23 : Επικαιροποίηση του έργου βάσει της ημερομηνίας ελέγχου 50

122 Εφόσον θα γίνει χρήση των παραπάνω μεθόδων, κρίνεται εύλογο το περιβάλλον ελέγχου της προόδου των εργασιών να γίνει σε πίνακες της Earned Value. View Table More Tables Earned Value Εικόνα 4.24 : Earned Value Table Από τις παραπάνω στήλες αυτές που θα χρησιμοποιηθούν μετέπειτα για τους υπολογισμούς της μεθόδου ES είναι αυτές που αναφέρονται στο προϋπολογισμένο κόστος των προγραμματισμένων εργασιών (BCWS ή PV) και το προϋπολογισμένο κόστος των εκτελεσμένων εργασιών (ΒCWP ή EV). Εν συνεχεία, παρατίθενται τα στοιχεία προόδου των εργασιών για την κάθε ημερομηνία ελέγχου. 51

123 Εικόνα 4.25 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/05/

124 Εικόνα 4.26 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/06/

125 Εικόνα 4.27 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/07/

126 Εικόνα 4.28 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/08/

127 Εικόνα 4.29 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/09/

128 Εικόνα 4.30 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/10/

129 Εικόνα 4.31 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/11/

130 Εικόνα 4.32 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/12/

131 Εικόνα 4.33 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/01/

132 Εικόνα 4.34 : Επικαιροποίηση εργασιών 02/02/

133 4.2.2 Αξιολόγηςη πορείασ εργαςιών Έχοντας συγκεντρωμένα τα απαραίτητα στοιχεία από την αποτύπωση της μηνιαίας προόδου εργασιών, ακολουθεί η αξιολόγηση της πορείας του έργου με τις μεθόδους EVA και ES. Διάγραμμα 4.1 : υγκριτικό διάγραμμα Δεδουλευμένης Πραγματοποιούμενης Αξίας έργου (01/05/2009 1/02/2010) , , , , , , ,00 - EVcum PVcum Αξίζει να σημειωθεί, ότι για τους υπολογισμούς της μεθόδου ES χρησιμοποιήθηκε φύλλο Excel 8 με ενσωματωμένο το απαραίτητο τυπολόγιο. 8 Σο φύλλο Excel της μεθόδου Earned Schedule (ES) δημιουργήθηκε από τον Walter Lipke και διατίθεται στην επίσημη ιστοσελίδα. 62