Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 20 Μαΐου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή) Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 20 Μαΐου 2016 Ελληνική Οικονομία Με τη νομοθέτηση και του δεύτερου πακέτου των προαπαιτούμενων μέτρων για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολογήσεως του προγράμματος και τη συνεπαγόμενη εκταμίευση των χρηματοδοτικών πόρων, η οικονομία οδηγείται σε μία νέα φάση η οποία προσδιορίζεται από δύο αντίρροπες δυνάμεις. Πρώτον, το υφεσιακό μείγμα της ακολουθούμενης δημοσιονομικής προσαρμογής. Η τελευταία στηρίζεται κυρίως σε πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις μέσω της αυξήσεως έμμεσων φόρων σε αγαθά και υπηρεσίες, της μεταβολής της κλίμακος του φόρου εισοδήματος και των παρεμβάσεων στο σκέλος των εισφορών στο ασφαλιστικό και το συνταξιοδοτικό σύστημα που επιδρούν αρνητικά στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Αναμένεται, συνεπώς, υποχώρηση της ιδιωτικής καταναλώσεως το 2016, ενώ το 2017 εκτιμάται ότι θα επανέλθει σε θετικό πρόσημο αλλά θα είναι υποτονική. Στο πρώτο τρίμηνο του 2016 διατηρήθηκαν οι συνθήκες αβεβαιότητας, όπως εμφαίνεται στο Γράφημα 1, εξέλιξη που συνδέεται με τη χρονική διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους. Παρατηρείται, παράλληλα, η περαιτέρω πτώση του ΑΕΠ σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο Συγκεκριμένα, σε τριμηνιαία βάση, το ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) κατέγραψε αρνητικό ρυθμό μεταβολής 0,4% στο πρώτο τρίμηνο 2016, έναντι αυξήσεως 0,1% το τέταρτο τρίμηνο Οι δείκτες οικονομικής συγκυρίας επιβεβαιώνουν την υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας κατά τους πρώτους μήνες του Ειδικότερα σημειώνεται (ι) πτώση του κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο κατά 5,4% σε ετήσια βάση στην περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2016, (ιι) επιβράδυνση της αυξήσεως νέων αδειών κυκλοφορίας ΙΧ αυτοκινήτων κατά 5,2% στο πρώτο τετράμηνο του 2016 (πρώτο τετράμηνο του 2015: 28,5%) και (ιιι) μείωση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 0,8% στο πρώτο τρίμηνο Γράφημα 1. Ρυθμός Οικονομκής Μεγεθύνσεως και Δείκτη Οικονομικού Κλίματος 2,0% 1,5% Q ,0% 0,5% Q12014 Q32014 Q42014 Οι ανησυχίες των νοικοκυριών σχετικά με τις οικονομικές τους συνθήκες και την επικείμενη νέα εισοδηματική απώλεια αντικατοπτρίζονται στην κατάρρευση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο -73,7 τον Απρίλιο 2016, δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του Η εξέλιξη αυτή αντανακλάται στην πορεία των εθνικολογιστικών στοιχείων που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ. Συγκεκριμένα, επιταχύνθηκε ο ρυθμός μειώσεως του πραγματικού ΑΕΠ, ο οποίος υπεχώρησε για τρίτο συνεχές τρίμηνο, κατά 1,3% σε ετήσια βάση στο πρώτο τρίμηνο 2016, έναντι μειώσεως 0,8% στο τέταρτο τρίμηνο 2015 και αυξήσεως 0,3% στο πρώτο τρίμηνο του Δεύτερον, η ολοκλήρωση της αξιολογήσεως δύναται να ενεργοποιήσει σειρά εξελίξεων που είναι καταλυτικής σημασίας για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομική κατάσταση της χώρας και την αύξηση των επενδύσεων. Συγκεκριμένα: η εκταμίευση χρηματοδοτικών πόρων που συνδέονται με τη δόση θα διευκολύνει την αποπληρωμή μεγάλου μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών της γενικής κυβερνήσεως στον ιδιωτικό τομέα, βελτιώνοντας συνεπώς, τις συνθήκες ρευστότητας. η επανένταξη των ελληνικών κρατικών τίτλων στις αποδεκτές από το ευρωσύστημα εξασφαλίσεις μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση του κόστους χρηματοδοτήσεως των ελληνικών τραπεζών και κατά συνέπεια της πραγματικής οικονομίας. η συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλαρώσεως της ΕΚΤ μπορεί να περιστείλει σημαντικά το κόστος δανεισμού για το ελληνικό δημόσιο και της επιχειρήσεις. η επιστροφή της εμπιστοσύνης θα επιτρέψει τη σταδιακή άρση των κεφαλαιακών περιορισμών και η τελευταία θα μειώσει έτι περαιτέρω την αβεβαιότητα στο πλαίσιο ενός ενάρετου κύκλου (virtuous cycle). 4,0% 2,0% 0,0% -2,0% Γράφημα 2. Εξέλιξη του ΑΕΠ (% ετήσιες μεταβολές) -3,2% 0,7% -0,2% -0,3% -0,7% 2,7% 2,1% Q ,0% ,5% Q ,0% Q ,5% Q ,0% Πηγή: IOBE, ΕΛΣΤΑΤ Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Q ,0% -6,0% -7,3% -8,0% -9,1% -10,0% Σενάριο Ι Σενάριο ΙΙ Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, προβλέψεις Alpha Bank

2 Δεδομένου ότι οι επενδύσεις έχουν συρρικνωθεί σε μόλις 11,6% του ΑΕΠ το 2015, έναντι 24,5% του ΑΕΠ το 2007, υπάρχουν ενδείξεις για αύξηση των επενδύσεων το 2017 (base effects). Το τελικό αποτέλεσμα στην αναπτυξιακή δυναμική των επόμενων ετών θα εξαρτηθεί κατά συνέπεια από το ύψος του λεγόμενου δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή σε σχέση με τον πολλαπλασιαστή εμπιστοσύνης. Με βάση τα ανωτέρω, ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται να παραμείνει αρνητικός μεταξύ του -0,3% και -0,7% το Η οικονομία δύναται εντούτοις να καταγράψει θετικό ρυθμό αναπτύξεως από το δεύτερο εξάμηνο 2016, ενώ το 2017 η αύξησή του αναμένεται να ξεπεράσει το 2% (Γράφημα 2). Αγορά Εργασίας στους πρώτους μήνες του 2016: Αποκλιμακώνεται η ανεργία, σύμφωνα με τα μηνιαία και εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στο πλαίσιο της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού για άτομα ηλικίας ετών, καθώς το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε περαιτέρω στο 24,2% του εργατικού δυναμικού τον Φεβρουάριο 2016, έναντι ποσοστού 25,8% τον Φεβρουάριο του 2015 και 27,1% τον Φεβρουάριο του % 40% 30% 20% 10% 0% -10% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Ετήσια % Μεταβολή του Αριθμού των Ανέργων και Ποσοστό Ανεργίας Φεβρουάριος 2016:24,2% % ετήσια μεταβολή αριθμού ανέργων, αριστερός άξονας Ποσοστό Ανεργίας, δεξιός άξονας 29% 27% 25% 23% 21% 19% 17% 15% Ο αριθμός των ανέργων υποχώρησε κατά 0,7% σε μηνιαία βάση (Ιανουάριος 2016: 1.166,3 χιλ. Φεβρουάριος 2016: 1.158,7 χιλ.) και κατά 5,7% σε ετήσια βάση και παράλληλα αυξήθηκε ο αριθμός των απασχολουμένων κατά 0,3% σε μηνιαία και κατά 2,4%, σε ετήσια βάση, με αποτέλεσμα την αύξηση εργατικού δυναμικού και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 24,2% τον περασμένο Φεβρουάριο. Σημειώνεται, επίσης, η μείωση του μη ενεργού πληθυσμού κατά 56,6 χιλ. τον Φεβρουάριο 2016, σε ετήσια βάση. Σε όρους διμήνου το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 24,3% στο πρώτο δίμηνο 2016, έναντι 25,8% και 27,1% στα αντίστοιχα δίμηνα του 2015 και Παράλληλα αυξήθηκε αισθητά το ποσοστό απασχόλησης στο 44,9% στο πρώτο δίμηνο του 2016 από 43,6% στο πρώτο δίμηνο του 2015 και 42,9% στο αντίστοιχο δίμηνο του 2014 υποδεικνύοντας ότι η οικονομία δύναται πλέον να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Η αποκλιμάκωση της ανεργίας συνοδεύθηκε από αντίστοιχη μείωση της ανεργίας σε όλες σχεδόν τις ηλικιακές κατηγορίες. Αναφορικά με το ποσοστό ανεργίας κατά ηλικιακή ομάδα, επισημαίνεται η μείωση του ποσοστού ανεργίας, τον Φεβρουάριο 2016, έναντι του Φεβρουαρίου 2015, οριακά στην ηλικιακή ομάδα των ετών (σε 51,4% από 51,8%) και περισσότερο στα υπόλοιπα κύρια ηλικιακά κλιμάκια, όπως αυτά των ετών (σε 31,6% από 32,9%), ετών (σε 21,4% από 22,4%) και ακόμη των ετών (σε 19,6% από 20,9%). Αντίθετα το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στις γηραιότερες ηλικιακές κατηγορίες όπως αυτή των ετών (σε 19,3% από 18,2%) και των ετών (σε 12,0% από 10,4%). Σε γεωγραφικό επίπεδο, ανάμεσα στις επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις, τέσσερεις εξ αυτών έχουν υψηλότερο ποσοστό ανεργίας έναντι του συνόλου της χώρας. Συγκεκριμένα πρόκειται για την Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα (27,6%), την Ήπειρο- Δυτική Μακεδονία (28,7%) την Κρήτη (26,9%) και την Μακεδονία-Θράκη (25,2%). Αντίθετα, σημαντικά μικρότερο έναντι του συνόλου διαμορφώθηκε το ποσοστό ανεργίας στα Νησιά του Αιγαίου (13,1%) και στην Αττική (23,5%), Προστίθεται ότι τα στοιχεία του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τις ροές μισθωτής απασχόλησης ενισχύουν την εικόνα για μείωση της ανεργίας και αύξησης της απασχόλησης. Συγκεκριμένα, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης αυξήθηκε κατά 124,5 χιλ. άτομα στο πρώτο τετράμηνο του 2016, έναντι 108,4 χιλ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2015, υψηλότερο κατά 16,1 θέσεις εργασίας σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του Σημειώνεται ότι, οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης παρήγαγαν το 50,9% των νέων προσλήψεων στο πρώτο τετράμηνο του 2016, έναντι 49,8% στην αντίστοιχη περίοδο του Πηγή: ΕΡΓΑΝΗ Μερική 36,7% Ποσοστιαία Κατανομή Νέων Προσλήψεων ανά Είδος Σύμβασης Εργασίας, Ιανουάριος-Απρίλιος Εκ περιτροπής 14,3% 2016 Πλήρης 49,1% Εκ περιτροπής 14,6% Μερική 35,2% 2015 Πλήρης 50,2% Σε επίπεδο μηνός σημειώνεται ότι τον Απρίλιο 2016 το ισοζύγιο ροών μισθωτής απασχόλησης ανήλθε στις 90,6 χιλ. θέσεις εργασίας, έναντι 80,2 χιλ. στο 2

3 Μαϊ-13 Αυγ-13 Νοε-13 Φεβ-14 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Αυγ-15 Νοε-15 Φεβ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων αντίστοιχο διάστημα του Μάλιστα η επίδοση του περασμένου Απριλίου συνιστά την υψηλότερη θετική επίδοση μηνός Απριλίου από το Επισημαίνεται ότι οι σχετιζόμενες με τον τουρισμό δραστηριότητες δημιούργησαν 67,3 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, τον Απρίλιο του 2016 (ή το 74% των συνολικών νέων θέσεων εργασίας). Όσον αφορά στις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της απασχόλησης, σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, επιδεινώθηκε ο δείκτης των προβλέψεων για την απασχόληση στη Βιομηχανία (Απρίλιος 2016: -1, Μάρτιος 2016: 0), ενισχύθηκε θεαματικά στο Λιανικό Εμπόριο (Απρίλιος 2016: +36, Μάρτιος 2016: +4,0), ενώ αντίθετα παραμένουν σε έντονα αρνητικό πρόσημο οι προσδοκίες για απασχόληση στις Κατασκευές (Απρίλιος 2016: -27, Μάρτ.2016: -18). Τέλος, στις Υπηρεσίες οι αρνητικές προβλέψεις σε όρους απασχόλησης μειώθηκαν οριακά (Απρίλιος 2016: -9, Μάρτιος 2016: -10). Η Κατασκευαστική Δραστηριότητα: Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα (ΕΛΣΤΑΤ, σε κατοικήσιμα και μη κτίρια και σε m 2 ) μειώθηκε κατά 13,9%, σε ετήσια βάση, τον Φεβρουάριο 2016, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 37,6% τον Φεβρουάριο του Ωστόσο με βάση τον όγκο (m 3 ) η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα αυξήθηκε κατά 8,3%, σε ετήσια βάση, τον Φεβρουάριο 2016, έναντι αύξησης κατά 36,6% στον αντίστοιχο μήνα του 2015, λόγω των αδειών για κατασκευή γεωργικών αποθηκών και ξενοδοχειακής μονάδος στην Κεντρική Μακεδονία. 100% 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% -80% -100% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Όγκος Οικοδομικής Δραστηριότητας Μειώθηκε επίσης και ο αριθμός των οικοδομικών αδειών κατά 12,8%, σε ετήσια βάση, τον Φεβρουάριο του 2016, έναντι αύξησης κατά 10,2% τον Φεβρουάριο του 2015, Σε επίπεδο διμήνου, η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα μειώθηκε (σε επιφάνεια m 2 ) κατά 14,3%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο δίμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 23,9% στην αντίστοιχη περίοδο του Επίσης με βάση τον όγκο αυξήθηκε κατά 2,7% στο πρώτο δίμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 25,4% στο αντίστοιχο δίμηνο του Όγκος (σε κυβ.μέτρα), δεξ. άξονας % ετήσια μεταβολή, αριστ. άξονας κινητός μέσος 6 μηνών 0 Σε όρους αριθμού αδειών η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα παρουσίασε μείωση κατά 15,5% στο πρώτο δίμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 2,8% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015, με αποτέλεσμα ο αριθμός των αδειών να συρρικνωθεί στις Είναι ενδεικτικό ότι στη Δυτική Μακεδονία εξεδόθησαν μόλις 21 άδειες οικοδομών, στην Ήπειρο 61, στη Θεσσαλία 87 και στο Βόρειο Αιγαίο 53. Οι έντονες μεταπτώσεις που παρατηρούνται στην ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα από μήνα σε μήνα, οφείλονται κυρίως στο πολύ χαμηλό επίπεδο της αγοράς. Αρκεί μια μικρή αύξηση είτε μείωση των αδειών σε επιφάνεια ή όγκο, ώστε να επηρεασθεί το μέγεθος της οικοδομικής δραστηριότητας ενός περιφερειακού διαμερίσματος αλλά ακόμα και της χώρας. Επισημαίνεται ότι ο όγκος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας είχε ανέλθει στις χιλιάδες κυβικά μέτρα το 2008 και στις το 2009, για να κατολισθήσει στις χιλιάδες κυβικά μέτρα το 2014 και σε το 2015 καταγράφοντας πτώση κατά 83,1% στην περίοδο Τέλος, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ επιδεινώθηκαν οι επιχειρηματικές προσδοκίες στις ιδιωτικές κατασκευές. Ειδικότερα ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών υπέστη τον Απρίλιο 2016 κάθετη πτώση στις 71,7 μονάδες, έναντι 94,9 του προηγούμενου μήνα. Από τις κύριες μεταβλητές του δείκτη, το ισοζύγιο των εκτιμήσεων για το επίπεδο των εργασιών μεταβλήθηκε σε έντονα αρνητικό (Απρίλιος 2016: -42, Μάρτιος 2016: -22), ενώ και οι προβλέψεις για την απασχόληση κατέγραψαν σημαντικές απώλειες (Απρίλιος 2016: -11, Μάρτιος 2016: +17). Το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι στραμμένο στην Ιαπωνία, καθώς στις Μαΐου θα συγκεντρωθούν οι υπουργοί Οικονομικών και οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών των κρατώνμελών της ομάδας G-7 προκειμένου να συζητήσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία. Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθούν οι τρόποι επανεκκίνησης της παγκόσμιας ανάπτυξης, καθώς και η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης που έχουν υιοθετήσει οι κεντρικές τράπεζες και ειδικότερα στην Ευρωζώνη και στην Ιαπωνία. Πολλοί επενδυτές εκτιμούν ότι η αμφισβητούμενη αποτελεσματικότητα των συγκεκριμένων προγραμμάτων μπορεί να απειλήσει την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Η εφαρμογή μη συμβατικών νομισματικών πολιτικών συμβάλλει με επιτυχία στον περιορισμό της χρηματοπιστωτικής μεταβλητότητας, αλλά η μακρά 3

4 χρονικά εξάρτηση από αυτές στερεί σημαντικούς μελλοντικούς πόρους. Βαρύτητα αναμένεται να δοθεί, επίσης, στo ενδεχόμενο αποχώρησης (Brexit) του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως απόρροια του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου. Άλλωστε σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα μεταξύ διαχειριστών επενδυτικών χαρτοφυλακίων, το Brexit αποτελεί τον σπουδαιότερο κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, αν και οι τρέχουσες αποτιμήσεις των χρηματιστηριακών τίτλων στο Ηνωμένο Βασίλειο φανερώνουν σε ένα βαθμό την ανησυχία των επενδυτών για ένα κακό σενάριο, οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις αναδεικνύουν ως επικρατέστερο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, την παραμονή της χώρας στην ΕΕ. Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης Fitch η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις σε Βέλγιο, Ιρλανδία, Κύπρο, Λουξεμβούργο, Μάλτα και Ολλανδία, καθώς η έκθεσή τους στο Ηνωμένο Βασίλειο υπολογίζεται άνω του 8% του ΑΕΠ. Παράλληλα, δεν αποκλείεται να υπάρξουν πολιτικές αντιδράσεις που θα μπορούσαν να κλονίσουν την ΕΕ, καθώς χώρες στις οποίες εντείνεται το ευρωσκεπτικιστικό κίνημα να θελήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Εξαιρουμένων των πολιτικών εξελίξεων στην Ευρώπη, οι επενδυτές παράλληλα προσπαθούν να ερμηνεύσουν από τα λεγόμενα των αξιωματούχων της Fed, τις προθέσεις της Ομοσπονδιακής Τραπέζης στη συνεδρίαση της 15ης Ιουνίου. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα ορισμένοι αξιωματούχοι της Fed αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο, να αυξηθούν τα παρεμβατικά επιτόκια νωρίτερα από όσο αναμενόταν. Σημειώνεται ότι το μέσο παρεμβατικό επιτόκιο (Fed funds rate) στις ΗΠΑ από το 1971 μέχρι το 2016 διαμορφώνεται σε 5,88%, έχοντας καταγράψει ιστορικά υψηλό 20,00% τον Μάρτιο του 1980 και ιστορικά χαμηλό 0,25% τον Δεκέμβριο του Ειδικότερα, νέα αύξηση των επιτοκίων της Fed στο όχι και πολύ μακρινό μέλλον προβλέπει ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τραπέζης του Ντάλας, Robert Kaplan, καθώς η οικονομία των ΗΠΑ είναι αρκετά ισχυρή. Όπως διευκρίνισε ο αξιωματούχος της Fed, οι επόμενες αυξήσεις των επιτοκίων θα είναι σταδιακές, ενώ οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία είναι αυτές που προσδιορίζουν την ταχύτητα επιστροφής των επιτοκίων σε φυσιολογικά επίπεδα. Ο επικεφαλής της Fed Ατλάντα, εξέφρασε την άποψη ότι η αύξηση του πληθωρισμού κατά 0,4% τον Απρίλιο (η μεγαλύτερη της τελευταίας τριετίας), αλλά και τα μακροοικονομικά στοιχεία, υποδεικνύουν επιτάχυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης το δεύτερο τρίμηνο, έναντι του υποτονικού πρώτου τρίμηνου (0,5%) με αποτέλεσμα να δικαιολογείται μια ανοδική κίνηση των επιτοκίων της Fed. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Fed, προηγείται του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι αξιωματούχοι εκφράζουν προσωπικές απόψεις και το σημαντικότερο δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στην Επιτροπή. Ενδεχομένως θα ήταν σκόπιμο, η Ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ να διατηρήσει τον Ιούνιο στάση αναμονής για καθαρά προληπτικούς λόγους. Προϋπολογισμός ΗΠΑ Ο Ομοσπονδιακός Προϋπολογισμός παρουσίασε πλεόνασμα ύψους $106,5 δισ. τον Απρίλιο, έναντι ελλείμματος $108,0 δισ. τον Μάρτιο. Η διεύρυνση του ελλείμματος είναι αποτέλεσμα της αύξησης των εσόδων κατά $210,6 δισ. τον Μάρτιο έναντι του Φεβρουαρίου, ενώ οι δαπάνες μειώθηκαν κατά $3,9 δισ. Το συνολικό έλλειμμα στους επτά πρώτους μήνες του δημοσιονομικού έτους 2016 (Οκτώβριος 2015-Απρίλιος 2016) είναι αυξημένο κατά 25,4% σε ετήσια βάση, εξαιτίας της σημαντικής αύξησης των δαπανών. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τραπέζης του Σαν Φραντσίσκο, John Williams, έκανε λόγο για περιθώριο δύο ή και τριών ακόμα αυξήσεων των επιτοκίων εντός του έτους, εξαιτίας του σχετικά ήπιου ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης στις ΗΠΑ και της χαμηλής ανεργίας. 4

5 Πληθωρισμός Σύμφωνα με τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, σε ετήσια βάση, ο ΔΤΚ αυξήθηκε στο 1,1% τον Απρίλιο, από 0,9% τον Μάρτιο. Η άνοδος του ΔΤΚ οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην επιτάχυνση του ρυθμού ανόδου των τιμών των υπηρεσιών ενώ οι τιμές της ενέργειας εξακολουθούν να ασκούν έντονες αποπληθωριστικές πιέσεις καθώς έχουν μειωθεί κατά 8,9% σε ετήσια βάση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο δομικός πληθωρισμός να σημειώσει οριακή κάμψη, διαμορφούμενος στο 2,1% τον Απρίλιο, από 2,2% τον Μάρτιο. Το γεγονός ότι ο ΔΤΚ διαμορφώνεται μεν για πέμπτο συνεχόμενο μήνα άνω του 2,0%, που αποτελεί τον μεσοπρόθεσμο στόχο της Fed, χωρίς όμως να τον υπερβαίνει κατά πολύ, ενισχύει τις προσδοκίες για μία κλιμακωτή άνοδο των βασικών της επιτοκίων, κατά 25 πμ. Βιομηχανική παραγωγή Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε τον Απρίλιο, για πρώτη φορά μετά από τρείς μήνες συνεχούς μείωσης, κατά 0,7% σε μηνιαία βάση. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση από τον Νοέμβριο του 2014 και ενώ οι αναλυτές ανέμεναν πολύ μικρότερη αύξηση (0,3%). Εντούτοις, σε ετήσια βάση καταγράφεται μείωση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 1,1%, χωρίς να διαφαίνονται σημεία ανάκαμψης του μεταποιητικού κλάδου. Αναφορικά με το ποσοστό αξιοποίησης της εργοστασιακού δυναμικού (capacity utilization) της βιομηχανίας, αυξήθηκε στο 75,4% τον Απρίλιο, από 74,9% τον Μάρτιο. Λιανικές πωλήσεις Οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν τον Απρίλιο κατά 1,3%, σε μηνιαία βάση, το υψηλότερο ποσοστό από τον Μάρτιο του Είναι σημαντικό ότι αύξηση σημειώθηκε στις 11 από τις 13 επιμέρους κατηγορίες προϊόντων, σηματοδοτώντας την επάνοδο της κατανάλωσης ως κινητηρίου δύναμης της ανάπτυξης. Σε ετήσια βάση, ο ρυθμός αύξησης των λιανικών πωλήσεων ανήλθε στο 3,0% τον Απρίλιο, από 1,7% τον Μάρτιο. Σημειώνεται ότι, αφαιρουμένων των πωλήσεων οχημάτων, οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερη μεταβλητότητα, οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν, επίσης, κατά 3,0%. Αγορά κατοικίας Η έναρξη νέων κατοικιών αυξήθηκε τον Απρίλιο, κατά 6,6% σε μηνιαία βάση, μετά από μείωση 9,4% τον Μάρτιο, ενώ σε ετήσια βάση μειώθηκε κατά 1,7%. Ο κλάδος κατασκευής νέων κατοικιών έχει εν μέρει ανακάμψει από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 αλλά εξακολουθεί να παραμένει υποτονικός. Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά τη μεταβλητότητα των μηνιαίων στοιχείων για την έναρξη νέων κατοικιών, το τελευταίο έτος διαφαίνεται μία σταθεροποίηση του ετησιοποιημένου αριθμού νέων κατοικιών περί τις χιλ. κατοικίες. Περαιτέρω, οι άδειες νέων οικοδομών αυξήθηκαν κατά 3,6% σε μηνιαία βάση τον Απρίλιο όμως είναι μειωμένες κατά 5,3% σε ετήσια. Οι κατασκευαστές εκτιμούν ότι η ζήτηση για νέες κατοικίες θα διατηρηθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο, εν μέσω αυξημένης απασχόλησης, αυξανόμενων μισθών και του χαμηλού κόστους στεγαστικών δανείων. Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan, μετά από τέσσερεις συνεχείς μειώσεις, αυξήθηκε στις 95,8 μονάδες τον Μάϊο, έναντι 89,0 μονάδων τον Απρίλιο, διαμορφούμενος στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του Η άνοδος του δείκτη προήλθε κυρίως από τη 5

6 σημαντική άνοδο του υποδείκτη που αποτυπώνει τις θετικές προσδοκίες των νοικοκυριών για τους επόμενους 12 μήνες (Μάϊος: 87,5 μονάδες, Απρίλιος: 77,6 μονάδες). Οι θετικές εξελίξεις για τα εισοδήματα των νοικοκυριών, όπως οι βελτιωμένες συνθήκες στην αγορά εργασίας, τα χαμηλά επιτόκια και ο χαμηλός προσδοκώμενος πληθωρισμός, αντισταθμίζουν την αβεβαιότητα για την έκβαση των Προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, η οποία επηρεάζει αρνητικά τις εκτιμήσεις των καταναλωτών. Τα στοιχεία της έρευνας προοιωνίζονται ρυθμό αύξησης της καταναλωτικής δαπάνης σε πραγματικούς όρους κατά 2,5% το Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε για δεύτερο συνεχή μήνα τον Μάρτιο, κατά 0,8% σε μηνιαία βάση, όσο είχε μειωθεί και τον Φεβρουάριο, ενώ οι αναλυτές ανέμεναν μηδενική μεταβολή της βιομηχανικής παραγωγής. Σε ετήσια βάση, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 0,2% τον Μάρτιο. Συνεπώς, παρά τη σημαντική άνοδο της βιομηχανικής παραγωγής τον Ιανουάριο, κατά 3,5%, ο μέσος ρυθμός αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής το πρώτο τρίμηνο του 2016 ήταν 1,6%. Σε επίπεδο κράτους-μέλους, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε στις μεγαλύτερες οικονομίες όπως την Ισπανία (3,6%), την Ολλανδία (1,2%), την Ιταλία (0,5%) και τη Γερμανία (0,2%) ενώ μειώθηκε στη Γαλλία (-0,7%). ΑΕΠ Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat, το πρώτο τρίμηνο 2016 το ΑΕΠ, αυξήθηκε κατά 0,5% σε τριμηνιαία βάση, ενώ είχε αυξηθεί κατά 0,3% το τέταρτο τρίμηνο Η αύξηση οφείλεται κυρίως στη σημαντική επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ στη Γερμανία, η οποία αντιστάθμισε την ελαφρά επιβράδυνση που σημειώθηκε σε μεγάλες οικονομίες, όπως της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας. Σε ετήσια βάση, το πρώτο τρίμηνο του 2016, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,5%, έναντι αύξησης 1,6% το τέταρτο τρίμηνο του Σε επίπεδο κράτους-μέλους, σημειώνεται ο επιταχυνόμενος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της Γερμανίας, από 1,3% το τέταρτο τρίμηνο του 2015 σε 1,6% το πρώτο τρίμηνο του Παρότι η οικονομική δραστηριότητα της ΖτΕ αυξάνεται επί τρία έτη, στηριζόμενη εν πολλοίς στο διευρυμένο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, η ανάκαμψη δυσκολεύεται να αποκτήσει δυναμική. Εμπορικό ισοζύγιο Σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της Eurostat, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε, στα 22,3 δισ. τον Μάρτιο έναντι 20,6 δισ. τον Φεβρουάριο. Ανάμεσα στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της ΖτΕ, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου της Γερμανίας μειώθηκε ενώ αυξήθηκε της Γαλλίας και την Ιταλίας. Παράλληλα, μετριάσθηκε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της Ισπανίας και της Ολλανδίας. Σε ετήσια βάση, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 27,4%, καθώς οι εξαγωγές ήταν μεν μειωμένες, κατά 4,3%, αλλά οι εισαγωγές κατέγραψαν μεγαλύτερη μείωση, κατά 7,9%. Γερμανία ΑΕΠ Το ΑΕΠ επιταχύνθηκε στο 0,7% το πρώτο τρίμηνο του 2016 σε τριμηνιαία βάση, έναντι αύξησης 0,3% το τέταρτο τρίμηνο 2015 (σε πραγματικούς όρους, διορθωμένα στοιχεία), και περισσότερο από όσο ανέμεναν οι αναλυτές (0,6%). Πρόκειται για τον υψηλότερο ρυθμό των τελευταίων δύο ετών σε τριμηνιαία βάση ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ανήλθε στο 1,6%. Ο μοχλός ανάπτυξης του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο 2016 ήταν η εγχώρια ζήτηση (ιδιωτική κατανάλωση, δημόσιες δαπάνες, επενδύσεις) η οποία ενισχύθηκε περαιτέρω, σε αντίθεση με τη μειωμένη συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ. Βιομηχανική παραγωγή 6

7 Αριθμός συμβολαίων Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων ΙΑΠΩΝΙΑ Το ΑΕΠ της Ιαπωνίας, αντιθέτως από αυτό που αναμενόταν, παρουσίασε αύξηση στο πρώτο τρίμηνο 2016, ως αποτέλεσμα κυρίως της ενισχυμένης ιδιωτικής κατανάλωσης. Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία αποτελεί το 60% του ΑΕΠ, αποδίδεται στο δίσεκτο του Φεβρουαρίου και εκτιμάται ότι η ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας δεν θα συνεχισθεί στο δεύτερο τρίμηνο Παράλληλα, η ενδυνάμωση του γιεν και η επιβράδυνση της ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και ιδιαίτερα στην Κίνα αναμένεται να συνεχίσουν να επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη στην Ιαπωνία. Έτσι, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η αύξηση του φόρου κατανάλωσης από το 8% στο 10% τον Απρίλιο 2017 θα αναβληθεί και ότι ο πρωθυπουργός Shinzo Abe θα ανακοινώσει νέα μέτρα για την ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης στη συνάντηση των G7 στις 20 και 21 Μαίου, καθώς και ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα αποφασίσει ενίσχυση της νομισματικής βάσης στη συνεδρίασή της στις 15 και 16 Ιουνίου. Συγκεκριμένα, στο πρώτο τρίμηνο του 2016, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,4%, σε τριμηνιαία βάση, έναντι μείωσης κατά 0,4% στο τέταρτο τρίμηνο Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,7%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο 2016, η μεγαλύτερη αύξηση από το δεύτερο τρίμηνο του 2015, έναντι μείωσης κατά 1,7% στο τέταρτο τρίμηνο Η ιδιωτική κατανάλωση είχε τη μεγαλύτερη θετική συμβολή στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3 π.μ., σημειώνοντας αύξηση κατά 0,5%. Επίσης θετική συμβολή είχαν η δημόσια κατανάλωση κατά 0,1 π.μ. που αυξήθηκε κατά 0,7%, οι εξαγωγές κατά 0,1 π.μ. που αυξήθηκαν κατά 0,6% και οι εισαγωγές κατά 0,1 π.μ. που μειώθηκαν κατά 0,5%. Αντιθέτως, αρνητικά συνέβαλαν οι ιδιωτικές επενδύσεις κατά 0,2 π.μ. που μειώθηκαν κατά 1,4%. ΚΙΝΑ Δεν είναι ευοιωνες οι προοπτικές για τη σταθεροποίηση της οικονομίας της Κίνας μετά τη δημοσιοποίηση των δεδομένων που αφορούν στη βιομηχανική παραγωγή, τις λιανικές πωλήσεις και τις επενδύσεις τον Απρίλιο, τα οποία δεν ήσαν θετικά όπως τον Μάρτιο, καθώς η αύξηση που σημείωσαν ήταν χαμηλότερη της αναμενόμενης. Αυτά τα στοιχεία προστέθηκαν σε αυτά που αφορούν στις εξαγωγές και τις εισαγωγές οι οποίες μειώθηκαν και τους δείκτες PMI στη μεταποίηση που παρουσίασαν υποχώρηση. Σημειώνεται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης υποχώρησε σε 6,7%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο 2016, έναντι 6,8% στο τέταρτο τρίμηνο 2015, ενώ ο στόχος της κυβέρνησης είναι για ανάπτυξη 6,5%-7% το 2016 και οι αναλυτές εκτιμούν ανάπτυξη 6,5% το Η ανάπτυξη στην Κίνα επηρεάζεται αρνητικά από την αδύναμη ζήτηση του εξωτερικού, καθώς η παγκόσμια ανάπτυξη καθυστερεί, τη χαμηλή ζήτηση του εσωτερικού και την υπερβάλλουσα παραγωγή σε κάποιους βιομηχανικούς κλάδους, όπως αυτοί του χάλυβα και του άνθρακα. Ωστόσο, οι αναλυτές δεν αναμένουν πρόσθετα μέτρα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής προς ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας μετά την ανακοίνωση αυτών των στοιχείων. Η κυβέρνηση δίδει πλέον έμφαση στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα συμβάλουν στη μετεξέλιξη της κινεζικής οικονομίας σε μία οικονομία που στηρίζεται λιγότερο στις επενδύσεις και περισσότερο στην κατανάλωση με σκοπό να επιτευχθεί η σταθεροποίηση της οικονομικής ανάπτυξης. 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας δείχνουν τα μεγέθη της κινεζικής οικονομίας Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν.- Φεβ.16 Μαρ-16 Απρ-16 Βιομηχανική παραγωγή Λιανικές πωλήσεις Επενδύσεις Πηγή: Στατιστική αρχή Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις αυξήθηκαν. Εντούτοις οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις σε αρνητικό επίπεδο για τέταρτη φορά μετά από 101 η εβδομάδες. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις , μειώθηκαν κατά συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την όγδοη εβδομαδιαία μείωση από την 1 Μαρτίου. Αναμένεται σταθεροποίηση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank 7

8 Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζεται εξασθενημένο στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ηπα. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 16 Μαΐου διαμορφωνόταν περί τα 1,1317 USD/EUR από 1,1396 USD/EUR που ήταν στις 9 Μαΐου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 4,2%, έναντι του δολαρίου. Ωστόσο, το δολάριο παρά την εξασθένιση του ευρώ, συνεχίζει να εμφανίζεται αδύναμο, γεγονός που αποτυπώνεται και στην πορεία του σταθμισμένου δείκτη Dollar Index-DXY, ο οποίος μετράει την αξία του δολαρίου, έναντι των έξι σημαντικότερων νομισμάτων (ευρώ, γιεν, στερλίνα, δολάριο Καναδά, κορώνα Σουηδίας, φράγκο Ελβετίας). Ειδικότερα, ο σταθμισμένος δείκτης καταγράφει σωρευτικές απώλειες από την αρχή του έτους 4,1%. Η άνοδος του δολαρίου εμφανίζεται περιορισμένη, καθώς σύμφωνα με τα προθεσμιακά συμβόλαια υπάρχει μόνο 4% πιθανότητα ανόδου των επιτοκίων από τη Fed στη συνάντηση της Νομισματικής Επιτροπής του Ιουνίου. Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζεται στην αρχή της εβδομάδας ενισχυμένο, κινούμενο στην περιοχή των 1,1052 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ καταγράφει κέρδη από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου, περί το 1,5%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, ωστόσο το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, αυξήθηκε την εβδομάδα που έληξε στις 13 Μαΐου στα 492,8 δισ. φράγκα από 491,7 δισ. φράγκα, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Στερλίνα: Μικτή εμφανίζεται η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 16 Μαΐου, καταγράφει απώλειες έναντι του δολαρίου-ηπα (1,4366 USD/GBP) και κέρδη έναντι του ευρώ (0,7877 GBP/EUR). Εντούτοις, η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 6,9%, έναντι του ευρώ και 2,5% έναντι του δολαρίου. Η συμπεριφορά της στερλίνας είναι συνυφασμένη με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων για το πιθανό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23 ης Ιουνίου. Θετικά αναμένεται να επιδράσει στην στερλίνα, η πρόσφατη δημοσκόπηση η οποία ανέδειξε ότι η διαφορά υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, διαμορφώνεται στις 15 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο, το ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) για το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζει σημεία σταθεροποίησης και διαμορφώνεται στα 39 bps από 38 bps που ήταν την περασμένη εβδομάδα, αν και είναι υψηλότερα από τα 21,4 bps που ήταν στην αρχή του έτους. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου στο υψηλότερο επίπεδο από το Νοέμβριο του περασμένου έτους ($ 49,47), εξαιτίας των προβλημάτων εφοδιασμού στον Καναδά και τη Νιγηρία, σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση στην Ινδία και τις ΗΠΑ, ενισχύει τις πληθωριστικές προσδοκίες και κατά συνέπεια πιέζει τις ομολογιακές τιμές. Η άνοδος των αποδόσεων δημιουργεί προϋποθέσεις ενίσχυσης του αγοραστικού ενδιαφέροντος για τα ομόλογα της περιφέρειας της Ευρωζώνης, καθώς αυξάνεται η διάθεση ανάληψης κινδύνου εκ μέρους των επενδυτών. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 13 Μαΐου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 763,215 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 12,3 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, ύψους εκ. και ABS ύψους 26 εκ. δισ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 62 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10-ετούς ομολόγου λήξης 2025 στις 16 Μαΐου διαμορφωνόταν σε τιμές μεταξύ 73,66-74,14 ή με απόδοση 7,39%-7,52%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις υψηλό αποδόσεως 19,27%. Μικτή η εικόνα στις περισσότερες ομολογιακές αγορές της ΖτΕ Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα 0,14 0,15 0,37 0,37 0,50 0,50 1,46 1,51 1,56 1,63 3,28 3,17 8,31 7, /5/ /5/2016 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10-ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) υποχώρησε στις 737 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, μειώθηκε στο 0,15%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας στις 16 Μαΐου εμφάνιζε απόδοση 3,17%, της Ισπανίας 1,63% και της Ιταλίας 1,51%. Η διαφορά απόδοσης του 10- ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, υποχώρησε σε εβδομαδιαία βάση, στις 303 μ.β. από 315 μ.β. ενώ του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου ανήλθε στις 136 μ.β. από 132 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς 8

9 ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,74% στις Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα, υπολογίζεται περί τα 15 δισ. Οι σημαντικότερες εκδόσεις εστιάζονται σε Γερμανία (18 Μαΐου), Γαλλία-Ισπανία (19 Μαΐου). Ειδικότερα, το Γερμανικό δημόσιο θα δανεισθεί σε υφιστάμενη έκδοση DBR 2/2026 περί τα 4 δισ. Το Γαλλικό δημόσιο θα δανεισθεί περί τα 5,5-6,5 δισ. μέσω υφιστάμενων εκδόσεων ΟΑΤ και μέσω εκδόσεων συνδεδεμένων με τον πληθωρισμό περί τα 1,2-1,7 δισ. Το Ισπανικό δημόσιο θα δανεισθεί περί τα 3,0-4,5 δισ. μέσω υφιστάμενων εκδόσεων SPGB περιόδου 01/2019, 07/2030 και 01/2024. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος δανεισμός για την συγκεκριμένη εβδομάδα τα τελευταία τρία έτη είναι στα 13 δισ. Βουλγαρία Ρυθμός ανάπτυξης Το ΑΕΠ, εποχικά διορθωμένο, αυξήθηκε κατά 2,9%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο 2016, έναντι 3,0% στο τέταρτο τρίμηνο 2015, ως αποτέλεσμα της αύξησης της κατανάλωσης. Η αύξηση προήλθε μόνο από την ιδιωτική κατανάλωση (85,2% του ΑΕΠ) που αυξήθηκε κατά 2,4%, σε ετήσια βάση, έναντι 1,9% στο τέταρτο τρίμηνο 2015, ενώ, αντιθέτως, μείωση παρουσίασαν οι επενδύσεις (15,8% του ΑΕΠ) κατά 3,9%, έναντι αύξησης κατά 0,9% στο τέταρτο τρίμηνο 2015, καθώς και οι εξαγωγές κατά 0,3%, έναντι αύξησης κατά 6,0% στο τέταρτο τρίμηνο 2015 και οι εισαγωγές κατά 2,8%, έναντι αύξησης κατά 4,0% στο τέταρτο τρίμηνο Σε τριμηνιαία βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,7% στο πρώτο τρίμηνο 2016, όπως και στο τέταρτο και στο τρίτο τρίμηνο Στο πρώτο τρίμηνο 2016, αυξήθηκε μόνο η κατανάλωση κατά 0,5%, έναντι 0,6% στο τέταρτο τρίμηνο Αντιθέτως, οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά 3,6%, έναντι μείωσης κατά 1,1% στο τέταρτο τρίμηνο 2015, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 0,4%, έναντι αύξησης κατά 5,3% στο τέταρτο τρίμηνο 2015 και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 2,4%, έναντι αύξησης κατά 3,8% στο τέταρτο τρίμηνο Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ από 3,0% το 2015 θα επιβραδυνθεί στο 2,0% το 2016 και θα αυξηθεί στο 2,4% το ,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,3 0,4 1,3 1,8 ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) 1,4 1,9 1,6 0,0 1ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ,8 2,6 2,9 3,1 3,0 2,9 Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός παρέμεινε αρνητικός, για τρίτο κατά σειρά μήνα και υποχώρησε στο -2,2% τον Απρίλιο από -1,5% τον Μάρτιο, ενώ στο πρώτο τετράμηνο 2016, διαμορφώθηκε, κατά μέσο όρο, στο -1,1%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός ήταν 0,0% τον Απρίλιο, έναντι -0,7% τον Μάρτιο, με τη μεγαλύτερη μείωση να έχει παρουσιασθεί στις τιμές της διασκέδασης και του πολιτισμού (-1,7%), ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές των ειδών ένδυσης και υπόδησης (4,8%). Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός συνέχισε να είναι αρνητικός, για 32 κατά σειρά μήνες, και υποχώρησε στο -2,5% τον Απρίλιο από -1,9% τον Μάρτιο, ενώ στο πρώτο τετράμηνο 2016, ήταν, κατά μέσο όρο, -1,5%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), ο εναρμονισμένος πληθωρισμός από -1,1% το 2015, θα αυξηθεί σε - 0,7% το 2016 και θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο το 2017 (0,9%). 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Πηγή: National Statistical Institute Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών Κύπρος Ρυθμός ανάπτυξης Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ (εποχικά διορθωμένο) παρουσίασε οριακή επιβράδυνση, μετά από δέκα κατά σειρά τρίμηνα επιτάχυνσης, σε 2,7%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο 2016 από 2,8% στο τέταρτο τρίμηνο Σε τριμηνιαία βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,9% στο πρώτο τρίμηνο 2016, έναντι 0,4% στο τέταρτο τρίμηνο Σε μη εποχικά διορθωμένη βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,6%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο 2016, έναντι 2,5% στο τέταρτο τρίμηνο Σύμφωνα με την Cystat, στο πρώτο τρίμηνο 2016 αύξηση σημείωσαν ο κλάδος των ξενοδοχείων και εστιατορίων, οι επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, το εμπόριο, η μεταποίηση, οι κατασκευές και οι μεταφορές, ενώ υποχώρηση παρουσίασαν οι χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα σημειώσει επιτάχυνση σε 1,7% το 2016 και σε 2,0% το 2017 από 1,6% το Πηγή: Στατιστική Αρχή 9

10 3,0 1,0-1,0-3,0-2,4-3,8-5,0-5,2-5,8-7,0-6,5-6,3 1ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ.2016 Πηγή: Στατιστική Αρχή ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) Ρουμανία Ρυθμός ανάπτυξης Επιτάχυνση σημείωσε ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ (εποχικά διορθωμένο) σε 4,2%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο 2016 από 3,9% στο τέταρτο τρίμηνο Σε τριμηνιαία βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,6% στο πρώτο τρίμηνο 2016 από 1,1% στο τέταρτο τρίμηνο Σε μη εποχικά διορθωμένη βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 4,3%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο 2016 από 3,8% στο τέταρτο τρίμηνο Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ από 3,8% το 2015 θα επιταχυνθεί σε 4,2% το 2016 και θα υποχωρήσει σε 3,7% το ,0 5,0 4,0 3,0 2,0 2,2 1,6 4,2 5,3 4,3 1,7-2,1 3,2-1,6 2,8 0,1 ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) 4,3 1,2 3,4 2,3 3,6 2,8 3,8 2,7 4,3 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0 Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών Το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε μεγάλη αύξηση του ελλείμματος στα εκατ. στο πρώτο τρίμηνο 2016, έναντι ελλείμματος 337 εκατ. στο πρώτο δίμηνο 2016 και έναντι πλεονάσματος 524 εκατ. στο πρώτο τρίμηνο Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων, αλλά και της αύξησης του εμπορικού ελλείμματος και της μείωσης του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ θα αυξηθεί σε 2,1% το 2016 και σε 2,8% το 2017 από 0,9% το Το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε υψηλότερο έλλειμμα κυρίως λόγω αύξησης του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων (εκατ. ευρώ) Ιαν.-Μάρτ.15 Ιαν.-Ιούν.15 Ιαν.-Σεπτ.15 Ιαν.-Δεκ.15 Ιαν.-Μάρτ.16 Πηγή: National Bank of Romania 1,0 0,0 1ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ ο Τρίμ.2016 Πηγή: Στατιστική Αρχή Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός υποχώρησε περαιτέρω στο -3,3% τον Απρίλιο από -3,0% τον Μάρτιο και παρέμεινε αρνητικός, για έντεκα κατά σειρά μήνες, καθώς την 1 η Ιανουαρίου μειώθηκε ο βασικός συντελεστής ΦΠΑ στο 20% από 24%, ενώ την 1 η Ιουνίου 2015 επεκτάθηκε η εφαρμογή της μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα και τα ποτά στο 9%. Στο πρώτο τετράμηνο 2016, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε, κατά μέσο όρο, στο -2,8%. Ο στόχος της Τράπεζας της Ρουμανίας για τον πληθωρισμό είναι 1,5%-3,5%. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός, υποχώρησε στο - 2,7% τον Απρίλιο από -2,4% τον Μάρτιο, ενώ στο πρώτο τετράμηνο 2016 ήταν, κατά μέσο όρο, -2,2%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), ο εναρμονισμένος πληθωρισμός θα είναι αρνητικός το 2016 στο -0,6% και θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο το 2017 (2,5%) από -0,4% το Σερβία Τράπεζα της Σερβίας Βασικό επιτόκιο Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Σερβίας, στη συνεδρίαση της 17 ης Μαίου, αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο στο 4,25% όπου το είχε μειώσει από το 4,50% στις 11 Φεβρουαρίου. Η Τράπεζα της Σερβίας σημειώνει ότι, μολονότι οι πληθωριστικές πιέσεις είναι ασθενείς και τα στοιχεία για την οικονομία βελτιώνονται, η συνέχιση της αβεβαιότητας στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων και στις χρηματοοικονομικές αγορές επιβάλλει σύνεση στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Παράλληλα, η Τράπεζα της Σερβίας εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα αρχίσει να αυξάνεται τον Μάιο και ότι θα διαμορφωθεί εντός του εύρους του στόχου 2,5%- 5,5% στις αρχές του Η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής έχει προγραμματισθεί για τις 9 Ιουνίου. 10

11 Η Τράπεζα της Σερβίας διατήρησε το βασικό της επιτόκιο αμετάβλητο στο 4,25% για τρίτη στη σειρά συνεδρίαση 10,0 9,5 9,0 8,5 8,0 7,5 7,0 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 Ιαν-14 Μαρ-14Μαϊ-14 Ιουλ-14 Σεπ-14 Νοε-14 Ιαν-15 Μαρ-15Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16Μαϊ-16 Πηγή: National Bank of Serbia Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός υποχώρησε, για τρίτο κατά σειρά μήνα, στο 0,4% τον Απρίλιο από 0,6% τον Μάρτιο και ήταν πολύ χαμηλότερος από το κατώτατο όριο του στόχου της Τράπεζας της Σερβίας (2,5%-5,5%), ενώ στο πρώτο τετράμηνο 2016, διαμορφώθηκε, κατά μέσο όρο, στο 1,2%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε θετικό επίπεδο στο 0,4% τον Απρίλιο από -0,1% τον Μάρτιο. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στις τιμές των ειδών ένδυσης και υπόδησης (2,1%), ενώ τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές της ύδρευσης, του ηλεκτρισμού, του φυσικού αερίου και των λοιπών καυσίμων (-0,5%). Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), ο πληθωρισμός από 1,4% το 2015 θα αυξηθεί το 2016 στο 1,6% και το 2017 στο 2,8%. 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ο πληθωρισμός υποχώρησε σε χαμηλό 15 μηνών 11

12 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -4,3-5,5-9,2-7,3-3,1 0,7-0,2 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,6-6,4-9,9-7,9-2,5 0,7 0,3 Δημόσια Κατανάλωση 2,1-4,2-7,0-7,2-5,5-2,4 0,0 Ακαθάριστες Επενδύσεις -13,8-19,3-20,7-23,4-9,3-2,6 0,7 Εξαγωγές -18,2 4,4 0,8 1,1 1,7 7,4-3,8 Εισαγωγές -20,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8-6,9 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Συνολική Απασχόληση -1,2-3,6-7,6-8,9-4,9 0,7 2,1 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3-1,7 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1-2,0 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -10,3-5,8-3,3-0,9 1,6 0,3 0,7 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,1 159,6 177,7 180,1 176,9 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-10,0-3,8-2,1-2,1 0,0 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -8,4-0,7 1,4 0,6-2, ,6 (Ιαν-Φεβ.2016) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 30,1 19,2 33,2-2,2 2,1-0,1 (Ιαν.-Μαρ.2016) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-5,8 29,2-5,6-22,2 2,7 (Ιαν-Φεβ.2016) Μεταποίηση -1,1 1,8 5,2-1,0-0,2 1,2 1,2 (Ιαν.-Μαρ.2016) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 49,9 48,5 47,1 37,5 48,6 49,7 (Απρ. 2016) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,6 99,5 96,8 91,6 79,9 86,7 90,3 (Απρ. 2016) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 94,6 87,1 85,6 71,9 82,9 93,7 (Απρ. 2016) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-54,0-37,0-44,0-61,0-62,0-73,7 (Απρ.2016) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,1-2,5-1,7-1,9-2,0-2,1 (Μαρ.) Επιχειρήσεις -4,9-3,7-2,2-0,5-0,8-0,9-1,4 (Μαρ.) - Βιομηχανία -2,8-3,3-0,9 2,7 2,8 2,4-0,3 (Μαρ.) - Κατασκευές 0,6-1,2 0,5 0,9 0,0-0,9 1,0 (Μαρ.) - Τουρισμός -2,6-0,6-1,2 0,4 0,6 0,6 0,9 (Μαρ.) Νοικοκυριά -3,5-2,9-3,0-3,1-3,2-3,1-3,0 (Μαρ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -3,9-2,8-2,5-2,3-2,8-2,3-1,7 (Μαρ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,0-3,3-3,4-3,5-3,5-3,4 (Μαρ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,3-2,4-2,1-1,8-0,6-1,3 (Απρ.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-0,7-0,7-0,9-0,5 0,3 0,2 (Απρ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-7,5-3,9-5,0-6,1-5,4-5,4 (4ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,1 0,7 0,3 0,9-1,7-0,8-1,3 (1ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -2,5 0,7 0,7 1,7-0,3-0,9-0,9 (4ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -5,5-2,4 0,4-1,5-2,0 2,8 2,8 (4ο 3μηνο) Επενδύσεις -9,3-2,6 9,9 0,1-11,4 5,7 5,7 (4ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,7 7,4 3,3 1,5-10,3-8,8-8,8 (4ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,9 7,8 9,3-3,3-19,8-12,5-12,5 (4ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 26,8 6,1 6,5 6,0 6,2 3,5 (Ιαν-Φεβ.2016) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 49,1 11,1 11,1 9,2 10,6 6,1 (Ιαν-Φεβ.2016) Εμπορικό Ισοζύγιο -20,8-22,3-5,0-4,6-3,3-4,4-2,6 (Ιαν-Φεβ.2016) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7-3,8-3,2-0,4 5,6-1,7-1,5 (Ιαν-Φεβ.2016) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 12