ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ =========== ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΟΤΟ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Transcript

1 ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ =========== ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΟΤΟ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

2 ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ (UNFCCC) Η Σύμβαση - Πλαίσιο των Η.Ε. για την κλιματική αλλαγή υπεγράφη από 154 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιούνιο του 1992 στο Ρίο, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη. Η Ελλάδα επικύρωσε την Σύμβαση με τον Νόμο 2205/1994 (ΦΕΚ 60/Α/ ). Η σύμβαση δεν έθεσε δεσμευτικές υποχρεώσεις αλλά βάσεις για περαιτέρω δράση στο μέλλον. Προβλέπει για όλα τα Κράτη, αναγνωρίζοντας κοινές αλλά διαφοροποιημένες υποχρεώσεις, τα εξής: την ανάπτυξη, τακτική ενημέρωση και δημοσιοποίηση εθνικών απογραφών των ανθρωπογενών εκπομπών βάσει συγκρίσιμων μεθοδολογιών, τη δημοσίευση, αναθεώρηση και εφαρμογή εθνικών προγραμμάτων για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. την υιοθέτηση πολιτικών και μέτρων με στόχο την επαναφορά των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στα επίπεδα του έτους 1990 μέχρι το 2000 για τα Κράτη που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Σύμβασης (ανεπτυγμένα κράτη). Η Ε.Ε. έθεσε σαν συνολικό στόχο της (για όλα τα κράτη-μέλη) τη σταθεροποίηση των εκπομπών της διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το έτος 2000 στα επίπεδα του 1990.

3 ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών (Conference of the Parties - COP) είναι το «ανώτατο σώμα" (supreme body) της Σύμβασης, δηλαδή η υψηλότερη αρχή της λήψης αποφάσεων. Στη Διάσκεψη μετέχουν όλες οι χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης. H COP είναι υπεύθυνη για τα παρακάτω : την υιοθέτηση αποφάσεων σχετικά με την εφαρμογή και την περαιτέρω εξέλιξη της Σύμβασης. την καταγραφή της πορείας εφαρμογής της σύμβασης και της αξιολόγησης των δεσμεύσεων των μερών υπό το πρίσμα του στόχου της Σύμβασης, την καταγραφή νέων επιστημονικών δεδομένων και της εμπειρίας που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή πολιτικών για την αλλαγή του κλίματος. την αναθεώρηση των εθνικών εκθέσεων και των απογραφών των εκπομπών που υποβάλλονται από τα Μέρη. την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των μέτρων που λαμβάνονται από τα μέρη και την πρόοδο που σημειώθηκε στην επίτευξη του απώτερου στόχου της Σύμβασης. Η COP συνεδριάζει κάθε χρόνο, εφόσον τα μέρη δεν αποφασίσουν διαφορετικά, στην έδρα της Γραμματείας της Σύμβασης στη Βόννη ή σε κάποιο κράτος μέρος.

4 ΔΙΚΤΥΟ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ Διάσκεψη των Συμβαλλόμενων Μερών του UNFCCC (ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟ ΗΝ.ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ) (COP) Συνεδρίαση της Adhoc Ομάδας Εργασίας για Μακροχρόνια Συνεργατική δράση βάσει της Σύμβασης Πλαίσιο (AWG-LCA) Συνεδρίαση της Adhoc (πρότυπης) Ομάδας Εργασίας για περαιτέρω δεσμεύσεις των Συμβαλλόμενων Μερών του Παραρτήματος Ι βάσει Πρωτοκόλλου του Κιότο (AWG-KP) Διάσκεψη των Συμβαλλόμενων Μερών του UNFCCC Σύνοδος Συμβαλλόμενων Μερών Πρωτοκόλλου του Κυότο (CMP) Επικουρικό Σώμα για την Εφαρμογή του Πρωτοκόλλου (SBI) Επικουρικό Σώμα Επιστημονικής & Τεχνολογικής Αρωγής (SBSTA) Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC)

5 Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης αποδίδεται σήμερα στην αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα CO 2, στην ατμόσφαιρα, λόγω των καύσεων (βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οδική και αεροπορική κυκλοφορία, θέρμανση). Η Συνθήκη των Ην. Εθνών για το Κλίμα (UNFCCC) έγινε το 1992 και καθορίζει ένα πλαίσιο για την ανάληψη δράσης με στόχο τη σταθεροποίηση των ατμ. συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου (GHG) για να αποφευχθεί η "επικίνδυνη ανθρωπογενής παρεμβολή στο κλιματικό σύστημα". Η σύμβαση τέθηκε σε ισχύ στις , και έχει σήμερα 195 συμβαλλόμενα μέρη. ΑΥΞΗΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ «GHG»

6

7 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ (CLIMATE BALANCE)

8 ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΟ ΤΟΥ ΚΥΟΤΟ Στο COP 3 (Kyoto, Δεκ. 1997) τα συμβαλλόμενα μέρη συμφώνησαν σε ένα Πρωτόκολλο της UNFCCC μείωσης των εκπομπών που περιέλαβε τις ανεπτυγμένες βιομηχανικές χώρες. Οι χώρες αυτές, γνωστές ως τα Μέρη του Παραρτήματος Ι (Αnnex I Parties), συμφώνησαν να μειώσουν τις συνολ. εκπομπές 6 αερίων του θερμοκηπίου, κατά μέσο όρο 5% κάτω από τα επίπεδα του 1990 κατά την περίοδο H περίοδος καλείται πρώτη περίοδος δέσμευσης (first commitment period) με συγκεκριμένους στόχους που ποικίλλουν από χώρα σε χώρα. Το ΠΚ τέθηκε σε ισχύ στις Οι προσπάθειες πλέον, εστιάζουν στην ανάγκη απόφασης για συνέχιση του ΠΚ με μια δεύτερη περίοδο δέσμευσης, κατά την διάρκεια της επόμενης διάσκεψης (COP21) στο Παρίσι τον Δεκ

9 ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΟ ΤΟΥ ΚΥΟΤΟ Το Πρωτόκολλο του Κιότο, που έλαβε την προκαταρκτική έγκριση το 1997, ήταν πολύ πιο δύσκολο να εφαρμοστεί από ότι το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, δεδομένου ότι η κλιματική αλλαγή όντας σε άμεση συσχέτιση με την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας, είναι σίγουρα πολύ δυσκολότερο παγκόσμιο πρόβλημα από την αντιμετώπιση της μείωσης του όζοντος. Η αντικατάσταση των επιβλαβών χλωροφθορανθράκων, που παράγονταν από έναν μικρό αριθμό παραγωγικών διαδικασιών, ήταν σχετικά εύκολη και αποδείχτηκε επικερδής για την οικονομία. Το Πρωτόκολλο του Κιότο, αποσκοπεί να ελέγξει την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας (στόχος πλέον είναι να μην αυξηθεί πάνω από 2 ο C, στον 21 ο αιώνα), απαιτούσε τη συνεργασία πάνω από 160 έθνη, με πολύ διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης και διαφορετικές οικονομικές ανάγκες. Τo Πρωτόκολλο του Κιότο έγινε νομικά δεσμευτική διεθνής συνθήκη το 2005, όταν επικυρώθηκε από τη Ρωσία, ενώ, οι ΗΠΑ δεν το έχουν επικυρώσει. Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμά του, πέρα από την οριοθέτηση των παγκόσμιων εκπομπών, είναι αυτό του «χρηματιστηρίου ρύπων, το οποίο επιτρέπει στις χώρες που ξεπερνούν το όριο εκπομπών να αγοράζουν τα δικαιώματα για τις επιπλέον εκπομπές που παράγουν από τις χώρες που εκπέμπουν λιγότερο CO 2

10 Η ΔΙAΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧAΓΗΣ (7-19 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009) Η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης, που αναφέρεται και ως COP15, πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών. Το COP15 (Conference of the Parties - COP) αναφέρεται στη Σύνοδο των Συμβαλλομένων Μερών που είναι το ανώτατο όργανο της Σύμβασης - Πλαισίου του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (United Nations Convention for Climate Change - UNFCCC), η οποία υιοθετήθηκε το Τον Δεκέμβριο 2009, 192 χώρες συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο της 15ης συνάντησης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή στην Κοπεγχάγη της Δανίας. Φέτος, (το 2008 στο Πόζναν της Πολωνίας, είχαμε την COP14 και πιο πριν το 2007 στο Μπαλί της Ινδονησίας τη συνάντηση COP13). Παράλληλα πραγματοποιείται και η CMP5, δηλαδή η 5η Συνάντηση των Μερών του πρωτοκόλλου του Κιότο. Οι φιλοδοξίες από τη σύνοδο της Κοπεγχάγης ήταν ιδιαίτερα υψηλές. Ο στόχος ουσιαστικά ήταν να επιτευχθεί μια παγκόσμια συμφωνία για την κλιματική αλλαγή που θα διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο όταν αυτό λήξει το 2012.

11 Ο μεσοπρόθεσμος στόχος για την κλιματική αλλαγή σταθεροποιεί την αύξηση στην αλλαγή της θερμοκρασίας που προκλήθηκε από τους ανθρώπους σε 2 o C πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα. Σύμφωνα με την ανάλυση του Σχεδίου "Catalyst" (Καταλύτης) προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος απαιτείται μείωση περίπου 17 γιγατόνων στις ετήσιες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου έως 44 γιγατόνους ανά έτος από τη σχεδιασμένη αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών των 61 γιγατόνων έως το 2020, εάν συνεχίσουμε να ρυπαίνουμε με τους τρέχοντες ρυθμούς Οι πλέον τεκμηριωμένες επιστημονικές μελέτες έχουν καταλήξει ότι, για να αποφευχθεί η καταστροφική αλλαγή του κλίματος, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να κορυφωθούν έως το 2020 και στη συνέχεια να μειωθούν κατά 85-90% έως το Καμπύλη αναφοράς : GHG στα 450 ppm CO 2 eq\

12 Σύμφωνα με το Project Catalyst, οι μειώσεις των εκπομπών για το χαμηλό στόχο έχουν βελτιωθεί πολύ χάρη σε χώρες όπως η Βραζιλία και η Ινδονησία που ενισχύουν τις δεσμεύσεις τους για μείωση αντί να παρέχουν απλώς μια λιγότερο ακριβή αντισταθμιστική αγορά μέσω προγραμμάτων αποψίλωσης των δασών για τις ανεπτυγμένες χώρες. Οι δεσμεύσεις προ Κοπεγχάγης για τις μεγάλες χώρες με μεγάλες εκπομπές μεταξύ των αναπτυσσόμενων, είναι σημαντικές -όπως π.χ. η Κίνα και η Ινδία οι όποιες εκτιμάται ότι πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 13% και 19% αντίστοιχα. Συνεπώς το κυριότερο εμπόδιο που καθόρισε την πορεία και το αποτέλεσμα της Διάσκεψης δεν ήταν τελικά επιστημονικό, τεχνικό η/και οικονομικό, αλλά απλά πολιτικό. Low case : αντιστοιχεί στο "low end" των δεσμεύσεων των κρατών προς το UNFCCC στις , λαμβάνοντας υπόψη ότι για τις ΗΠΑ εκτιμήθηκε ένα διαφοροποιημένο low case λόγω της αβεβαιότητας που βασίζεται στη λήψη αντιρυπαντικών μέτρων που έχουν ήδη ανακοινωθεί. High case : αντιστοιχεί στο "high-end" των δεσμεύσεων των κρατών προς το UNFCCC στις

13 ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) συνειδητοποίησε τα τελευταία χρόνια πως πρέπει να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου της, και έλαβε μέτρα σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Παράλληλα όμως, διαπίστωσε ότι η μείωση των εκπομπών της δε γίνεται με το ρυθμό που απαιτείται για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ η εξάρτηση από τις εισαγωγές πετρελαίου συνεχίζεται και διογκώνεται. Για τους λόγους αυτούς, η Ε.Ε. αποφάσισε να θέσει στόχους μέσω της δέσμης «κλίμα-ενέργεια» (Climate-energy package) με δεσμευτικούς στόχους, σε ό,τι αφορά: την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, την αντιμετώπιση της πρόκλησης για ασφαλή, αειφόρο και ανταγωνιστική ενέργεια, και τη μετατροπή της ευρωπαϊκής οικονομίας σε πρότυπο αειφόρου ανάπτυξης Η απόφαση αυτή παρά τις προφανείς οικονομικές επιπτώσεις σηματοδότησε μία ιστορική καμπή στην πολιτική της Ε.Ε., επειδή η ίδια η ευημερία της ευρωπαϊκής οικονομίας βασίζεται στην εξεύρεση μιας λύσης που θα οδηγεί στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στην ενεργειακή απεξάρτηση και στην αειφόρο ανάπτυξη.

14 Οι βασικές προτάσεις-στόχοι της Ε.Ε. διαμορφώνονται επιγραμματικά στη συνέχεια : μείωση 20% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020, συγκριτικά με τα επίπεδα εκπομπών του Η μείωση ενδέχεται να αυξηθεί στο 30% εφόσον επιτευχθεί διεθνής συμφωνία με ανάλογες δεσμεύσεις και από τις άλλες αναπτυγμένες χώρες μείωση κατά 20% της κατανάλωσης μέσω προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας το 20% της καταναλισκόμενης ενέργειας μέχρι το 2020, συγκριτικά με τα επίπεδα εκπομπών του 2005, θα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως π.χ. η αιολική, η ηλιακή, η υδροηλεκτρική και η χρήση βιομάζας, και τέλος τα καύσιμα των μεταφορών πρέπει να περιλαμβάνουν βιο-καύσιμα σε ποσοστό 10%.

15 Η πραγματικότητα, όπως διαμορφώνεται σήμερα, σηματοδοτείται : για την περίοδο , οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στην Ε.Ε. μειώθηκαν κατά περίπου 6.5% ο στόχος για το 2020 είναι μείωση 14% συγκριτικά με το 2005 που αναλύεται σε (α) 21 % για τις εκπομπές που ανήκουν στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ Emission Trading System - ETS), και (β) 10% για τις εκπομπές που δεν ανήκουν στο ΣΕΔΕ (εκτός ETS). το 2005 η συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ Renewable energy sources - RES) στη συνολική παραγωγή ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) αντιστοιχεί στο 8,5% (αντίστοιχο ποσοστό για το 2005 στην Ελλάδα : 6,9%)

16 Η κοινοτική νομοθετική δέσμη «κλίμα-ενέργεια» η οποία αναμένεται να ωθήσει την καινοτομία, και συνεπώς να επιφέρει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας, να αποδώσει κέρδη και περαιτέρω μειώσεις εκπομπών, καλύπτεται από το παρακάτω νομοθετικό πλαίσιο: Οδηγία 2009/29/EK, Αναθεώρηση (βελτίωση και επέκταση) του ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) αερίων θερμοκηπίου (ETS revision) για την μετά το 2012 περίοδο, Κανονισμός 406/2009/ΕΚ, Μείωση εκπομπών μέχρι το 2020 με εθνικούς στόχους μείωσης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για τις δραστηριότητες εκτός Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (εκτός ΕΤS non ETS) διαφοροποιημένους κατά Κ-Μ ανάλογα με τις δυνατότητες και το βαθμό ανάπτυξής τους (effort sharing επιμερισμός προσπαθειών), Οδηγία 2009/28/ΕΚ, Ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) έως το 2020 με εθνικούς στόχους διαφοροποιημένους κατά Κ-Μ ανάλογα με τις δυνατότητες και τη μέχρι σήμερα πορεία τους, και Οδηγία 2009/31/ΕΚ, Ανάπτυξη εφαρμογών δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (Carbon capture & storage CCS).

17 Επισημαίνονται επίσης και οι παρακάτω συμπληρωματικές κανονιστικές διατάξεις και οδηγίες : Κανονισμός 443/2009/ΕΚ, Μειώσεις εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από ελαφρά οδικά οχήματα, για την επίτευξη ορίου 130g CO2/km έως το 2015.Οδηγία 2009/30/EΚ, Ποιότητα καυσίμων που υποχρεώνει τους προμηθευτές να μειώσουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στην αλυσίδα παραγωγής καυσίμων κατά 6% έως το Οδηγία 2009/33/EΚ, Προώθηση καθαρών και ενεργειακά αποδοτικών οδικών οχημάτων. Οδηγία 2008/101/EΚ, Ένταξη αερομεταφορών στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών.

18 H ΠΕΡIΟΔΟΣ Στο COP11 (Μόντρεαλ) το 2005 αποφασίστηκε η ίδρυση της ad hoc ομάδας εργασίας για τις περαιτέρω δεσμεύσεις των Μερών του παραρτήματος Ι στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο (AWG-KP) για εξέταση των περαιτέρω δεσμεύσεων των Μερών του Παραρτήματος I τουλάχιστον 7 χρόνια πριν το τέλος της 1ης περιόδου δέσμευσης. Στο COP 13 στο Μπαλί (2007), κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με το «Χάρτη Πορείας του Μπαλί» (Bali Road Map) για τα μακροπρόθεσμα ζητήματα. Εκεί εγκρίθηκε το σχέδιο δράσης του Μπαλί (ΒΑΡ) και καθιέρωσε την ad hoc ομάδα εργασίας για τη μακροχρόνια συνεργασία βάσει της Σύμβασης (AWG-LCA, Ad Hoc Working Group on Long-term Cooperative Action) με εντολή να επικεντρωθούν οι διαπραγματεύσεις σε θέματα μετριασμού, προσαρμογής, τη χρηματοδότηση, την τεχνολογία και ένα κοινό όραμα για μακροπρόθεσμη συνεργατική δράση. Η προθεσμία για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων ήταν στη Κοπεγχάγη το 2009.

19 ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ COP Μεγάλες προσδοκίες, από σύναξη πολλών αρχηγών μεγάλων κρατών, για υιοθέτηση συμφωνίας χωρίς όμως αποτέλεσμα. Τελικά συμφώνησαν να «λάβουν υπόψη» την Συμφωνία της Κοπεγχάγης (Copenhagen Accord): Επιτεύχθηκε συναίνεση επί του κεντρικού στόχου: 2 o C Ιδρύθηκε το Πράσινο Ταμείο (Green Fund) για να πληρώσει τον μετριασμό και την προσαρμογή στις αναπτυσσόμενες χώρες (100 δισ. δολάρια ΗΠΑ ετησίως έως το Αποφασίστηκαν τα ΝΑΜΑs (nationally appropriate mitigation actions ) με εθνικές δράσεις μετριασμού

20 ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP15) που πραγματοποιήθηκε στην Κοπεγχάγη δεν είχε δυστυχώς τα επιθυμητά αποτελέσματα, δηλαδή τη σύναψη μιας παγκόσμιας, φιλόδοξης, αποτελεσματικής και νομικά δεσμευτικής συμφωνίας. Παρά την απαισιόδοξη πτυχή της μη δεσμευτικής συμφωνίας, μεταξύ των έμμεσων προτερημάτων της σημειώνεται η πρόοδος στο να συμφιλιωθούν διαφορετικές ερμηνείες κυρίως μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας σε θέματα μετρήσεων, αναφορών και επαλήθευσης των μειώσεων. Το σύμφωνο παρέχει κυρίως για πρώτη φορά έναν δρόμο στις αναπτυσσόμενες χώρες να δεσμευτούν για μείωση εκπομπών, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό εν όψει νέων προσδοκιών για μειώσεις από τις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, μετά το Πρωτόκολλο του Κιότο.

21 Αναλυτικά, η Συμφωνία της Κοπεγχάγης : ζητεί την εισαγωγή στόχων μείωσης των εκπομπών για τις ανεπτυγμένες χώρες και δράσεις μετριασμού από τις αναπτυσσόμενες χώρες έως τις 31 Ιανουαρίου αναγνωρίζει την ανάγκη για ενισχυμένη δράση για την προσαρμογή και ανάπτυξη της προσαρμοστικότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, τα μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα κράτη και την Αφρική. αναγνωρίζει το στόχο της διατήρησης της μέγιστης μέσης παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 2 C, και την ανάγκη για επανεξέταση το 2015 για πιθανή επιδίωξη της διατήρησης της μέγιστης μέσης παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 1,5 C σύμφωνα με τις νέες επιστημονικές γνώσεις.

22 Αναλυτικά, η Συμφωνία της Κοπεγχάγης (συνέχεια) : περιγράφει τα κύρια στοιχεία των υποχρεώσεων των αναπτυγμένων χωρών για νέα και πρόσθετη χρηματοδότηση, τόσο για την προσαρμογή όσο και το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένου ενός προγράμματος ταχείας χρηματοδότησης (30 δισ. δολάρια ΗΠΑ) για την περίοδο και τις ανάγκες μακροπρόθεσμης οικονομικής βοήθειας (100 δισ. δολάρια ΗΠΑ ετησίως το 2020). Η χρηματοδότηση αυτή θα προέλθει από μια ευρεία ποικιλία πηγών, δημοσίων και ιδιωτικών, διμερών και πολυμερών. τονίζει τη σημασία της καθιέρωσης αξιόπιστης παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και εξακρίβωσης (MRV). τονίζει την ανάγκη για τη δημιουργία μηχανισμών άμεσης μείωσης των εκπομπών από την αποψίλωση των δασών, την υποβάθμιση των δασών και άλλων αλλαγών χρήσεων γης. αναγνωρίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η δράση για την ανάπτυξη τεχνολογίας και μεταφορά τεχνογνωσίας.

23 Είναι γεγονός ότι πολλοί παραπονούνται ότι η σύνοδος της Κοπεγχάγης δεν πέτυχε το στόχο της, αφού δεν έδωσε μια νέα τελική συμφωνία σχετικά με το κλίμα. Όμως φαίνεται να απέφυγε κάτι χειρότερο, δηλαδή το να κλειδώσει ονομαστικά σε μια νομική δεσμευτική συμφωνία η οποία όμως δεν θα εξασφάλιζε την κλιματική ασφάλεια. Το σύμφωνο είναι ουσιαστικά μόνο η αρχή μιας διαδικασίας που σκοπό έχει να πετύχει μειώσεις εκπομπών, που τις έχουμε ανάγκη. Αλλωστε είναι σχετικά πιθανό οι ΗΠΑ να πετύχουν τις απαραίτητες μειώσεις, δηλαδή το 17% των επιπέδων του 2005 έως το Αν όμως οι ΗΠΑ αποτύχουν στο στόχο τους, προβλέπεται να ξεκινήσει η διαδικασία μείωσης των εκπομπών άνθρακα υπό την αιγίδα του Clean Air Act, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα επιτυχίας με εκτιμήσεις να δείχνουν ότι οι πολιτείες των ΗΠΑ από μόνες τους αναμένεται να καταφέρουν μείωση 7%, αντίστοιχο με το στόχο του 17%, αφήνοντας ένα 10% για να καλυφθεί από εκτελεστική δράση σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

24 Σύμφωνα με την UNFCCC, 92 χώρες συμπεριλαμβανομένων και των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν συμφωνήσει με το σύμφωνο, αντιπροσωπεύοντας το 80% των παγκοσμίων εκπομπών. Εδώ πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι με άλλες μικρότερες αλλαγές σε προβλέψεις παγκόσμιων εκπομπών συμπεριλαμβάνοντας μια μείωση που οφείλεται στην πρόσφατη οικονομική ύφεση και τις μειωμένες εκπομπές από την αποψίλωση και την απώλεια τμημάτων τύρφης ο δρόμος για μείωση υψηλού στόχου υπολείπεται κατά 5 γιγατόνους από το συνολικό στόχο των 44 γιγατόνων έως το 2020, ενώ τα 2/3 από τις μειώσεις είναι αρκετά για να αρχίσει η επίτευξη της λεγόμενης "κλιματικής ασφάλειας"

25 ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΣΤΙΣ ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ - ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ Ε.Ε. Οι δεσμεύσεις που έγιναν από τις ανεπτυγμένες χώρες στα πλαίσια της συμφωνίας της Κοπεγχάγης προσθέτουν ένα συνολικό στόχο μείωσης μέχρι το 2020, της τάξης του 12%, κάτω από το έτος αναφοράς 1990, για τις δεσμεύσεις χαμηλών στόχων και σε 18% για τις δεσμεύσεις υψηλών στόχων, επίπεδο ιδιαίτερα χαμηλότερο από τα προβλεπόμενα για να διατηρηθεί η τροχιά των 2 ο C (μείωση - 25% έως και -40% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 μέχρι το 2020). Η αβεβαιότητα όμως στο νομικό καθεστώς χαρακτηρίζει πολλές από αυτές τις δεσμεύσεις, δεδομένου ότι συχνά εξαρτώνται από την έκβαση των διεθνών διαπραγματεύσεων ή από την περαιτέρω εφαρμογή της κατά περίπτωση εθνικής νομοθεσίας. Αυτή τη στιγμή η ΕΕ είναι ο μόνος μεγάλος παραγωγός εκπομπών που έχει ενσωματώσει την δέσμευσή της για μείωση 20% σε σύγκριση με το 1990 στο εσωτερικό θεσμικό πλαίσιο.

26 ΚΥΡΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ Η Συμφωνία της Κοπεγχάγης (2009) COP 15 αναγνωρίζει το στόχο διατήρησης της μέγιστης μέσης παγκόσμιας αύξησης θερμοκρασίας <2 C, και την ανάγκη επανεξέτασης το 2015 της διατήρησης μέγιστης μέσης παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας <1,5 C. ζητεί την εισαγωγή στόχων μείωσης εκπομπών για ανεπτυγμένες χώρες και δράσεις μετριασμού αναπτυσσόμενων χωρών έως αναγνωρίζει την ανάγκη ενισχυμένης δράσης προσαρμογής και ανάπτυξης αναπτυσσόμενων χωρών & των μικρών νησιωτικών κρατών της Αφρικής. περιγράφει τα κύρια στοιχεία των υποχρεώσεων των αναπτυγμένων χωρών για νέα χρηματοδότηση, αλλά και προσαρμογή /μετριασμό κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπ. ενός προγράμματος ταχείας χρηματοδότησης για την περίοδο τονίζει τη σημασία καθιέρωσης παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων, εξακρίβωσης (MRV) τονίζει την ανάγκη δημιουργίας μηχανισμών άμεσης μείωσης εκπομπών από την αποψίλωση δασών, την υποβάθμιση δασών και άλλων αλλαγών χρήσεων γης. αναγνωρίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η δράση για την ανάπτυξη τεχνολογίας και μεταφορά τεχνογνωσίας.

27 ΚΥΡΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ (συνέχεια) πραγματοποιήθηκε η υπόσχεση των ανεπτυγμένων κρατών να μειώσουν εθελοντικά τους ρύπους από 25-40% έως το 2020, έγινε αναφορά του στόχου της συγκράτησης της θερμοκρασίας κάτω από 2 ο C υπογραμμίζονται οι στόχοι της ποσοτικοποιημένης μείωσης των εκπομπών που πρέπει να εφαρμοστούν από τα Μέρη που προβλέπονται από το Παράρτημα I της Διάσκεψης εξασφαλίστηκε η δημιουργία κανόνων για την μέτρηση, επαλήθευση και δημοσιοποίηση των προσπαθειών μείωσης των εκπομπών αναγνωρίζεται ότι τα μέρη που προβλέπονται από το παράρτημα Ι θα πρέπει να συνεχίσουν να αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. προτείνεται η επέκταση της χρήσης των ευέλικτων μηχανισμών του Πρωτοκόλλου του Κυότο και μετά το 2012

28 Στοχοι για τους οποίους δεσμεύτηκαν οι ανεπτυγμένες χώρες στο πλαίσιο της Συμφωνίας της Κοπεγχαγης ΧΩΡΕΣ Εκπομπές (Mt CO 2 eq) Εκπομπές (Mt CO 2 eq) Στόχος "χαμηλή δέσμευση" Από 1990 Από 2005 Αυστραλία % -10.4% Στόχος "υψηλή δέσμευση" Από % Από % Καναδάς % -17.0% 2.5% -17.0% Κροατία % 8.9% 5.6% 8.9% ΕΕ % -12.9% Iσλανδία % -35.6% Ιαπωνία % -29.9% Νέα Ζηλανδία % -27.9% Νορβηγία % -35.2% Ρωσική Ομοσπονδία % 33.2% Ελβετία % -21.4% Ουκρανία % 77.4% Ηνωμένες Πολιτείες Σύνολο χωρών (συμπ. ΗΠΑ) % % % % % % % % % -35.6% -29.9% -35.9% -44.5% 17.5% -31.2% 77.4% % -17.0% -3.4% -17.0% % -8% -18% -14%

29 ΚΥΡΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ (συνέχεια) Επιπλέον, στα πλαίσια της Συμφωνίας αυτής προτάθηκαν: η συνέχιση των εργασιών της Adhoc Ομάδας Εργασίας για περαιτέρω δεσμεύσεις η δημιουργία ενός παγκόσμιου πράσινου ταμείου με σκοπό τον περιορισμό της αποδάσωσης και μια σειρά ανάλογων αποφάσεων. η χρηματοδότηση ύψους 30δις $ έως 2012 και 100δις $ έως 2020 από τις πλούσιες βιομηχανικές χώρες προς τα πλέον ευάλωτα στην κλιματική αλλαγή κράτη η παροχή τεχνικής βοήθειας, τεχνογνωσίας και νέων τεχνολογικών εφαρμογών στα αναπτυσσόμενα κράτη μέσω ενός Πράσινου Ταμείου ("Green Climate Fund") με κύριο εγγυητή την Παγκόσμια Τράπεζα, η παροχή βοήθειας για την υιοθέτηση και επιβολή νόμων που σχετίζονται με το περιβάλλον μέσω μιας ειδικευμένης Επιτροπής, η ανάπτυξη ενός σχεδίου 3 φάσεων για μείωση της αποψίλωσης δασών και προστασία ιθαγενών πληθυσμών και βιοποικιλότητας, το οποίο προβλέπει αποζημίωση των κρατών σε όσα προβαίνουν σε μείωση των ποσοστών αποψίλωσης.

30 ΔΙΑΣΚΕΨΗ DURBAN COP 17 Η Διάσκεψη Κλιματικής Αλλαγής των Η.Ε. COP 17 : 28 Νοεμβρίου - 9 Δεκεμβρίου 2011 στο Durban Νοτίου Αφρικής αποτέλεσε μια σημαντική εξέλιξη στην ανταπόκριση της διεθνούς κοινότητας στην κλιματική αλλαγή. Οι διαπραγματεύσεις κλιμακώθηκαν, με ισορροπημένο τρόπο, στην εφαρμογή της Συνόδου και του Πρωτοκόλλου του Κιότο, το Σχέδιο Δράσης του Μπαλί, και τις Συμφωνίες του Κανκούν. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν την απόφαση των συμβαλλόμενων μερών να υιοθετήσουν μια καθολική νομική συμφωνία για την κλιματική αλλαγή, το συντομότερο δυνατόν, και όχι αργότερα από το Στo πλαίσιο της Συμφωνίας αυτής πραγματοποιήθηκαν: έναρξη νέου γύρου διαπραγματεύσεων με στόχο την επίτευξη νέας συμφωνίας έως το 2015 η οποία θα τεθεί σε ισχύ έως το 2020, χωρίς να διευκρινίζεται η ακριβής νομική της μορφή. θέσπιση νέας επικουρικής ομάδας (Adhoc Working Group for Enhanced Action). θέσπιση 2 ης περιόδου δέσμευσης από το Πρωτόκολλο Κιότο. («Διάσωση» Πρωτοκόλλου) δόθηκε το πράσινο φως για τη λειτουργία του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα δημιουργία νέας παγκόσμιας αναθεώρησης της πρόκλησης αναφορικά με το κλίμα, βάσει καλύτερων διαθέσιμων επιστημονικών στοιχείων (στόχος των 2 ο C είναι αρκετός ή απαιτείται περαιτέρω μείωση στο επίπεδο του 1,5 ο C).

31 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ DURBAN Τα σημαντικότερα στοιχεία της αποτίμησης της διάσκεψης COP 17στο Durban είναι: για πρώτη φορά, οι μείζονες ρυπαίνοντες (ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία) καλούνται να συμμετάσχουν ουσιαστικά στην παγκόσμια προσπάθεια μείωσης αερίων του θερμοκηπίου, με την επίτευξη νέας συμφωνίας μέχρι το πραγματοποιήθηκε κατάργηση θεσμικού διαχωρισμού ανάμεσα σε ανεπτυγμένους και αναπτυσσόμενους. παραμένει ασαφής ο τρόπος επιμερισμού των υποχρεώσεων της νέας συμφωνίας ανάμεσα στα κράτη - μέρη καθώς και το νομικό της περίβλημα. Η αποχώρηση του Καναδά από το Πρωτόκολλο του Κιότο καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την αποτελεσματική εφαρμογή του και μειώνει την περιβαλλοντικής του αποτελεσματικότητα.

32 ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΝΤΟΧΑ COP 18 Η 18η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών στο Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή στη Ντόχα του Κατάρ (COP 18 : 26 Νοεμβρίου - 7 Δεκεμβρίου 2012) έχει χαρακτηριστεί ως ένα «ενδιάμεσο» COP, επειδή οι αποφάσεις που ελήφθησαν στη Ντόχα επέτρεψαν την έναρξη μιας νέας διαπραγματευτικής διαδικασίας με στόχο την επίτευξη μιας νέας παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα. Επετεύχθησαν οι εξής στόχοι: Το «κλείσιμο» σειράς διαπραγματεύσεων & εστίαση στα επόμενα, με συμφωνία για κλιματική αλλαγή μετά το Το Συμβούλιο ενέκρινε τη 2η Περίοδο Δεσμεύσεων (SCP) του Πρωτ.Κιότο (ΠΚ), έως το 2020, με απόλυτους στόχους τη η μείωση των εκπομπών για την ΕΕ, την Αυστραλία, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Ρωσία, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία και Ιαπωνία ανακοίνωσαν ότι δεν θα ακολουθήσουν τις οδηγίες της SCP. Ολοκληρώθηκε η διαδικασία του COP11 (Μόντρεαλ, 2005) που επισημοποιήθηκε στην COP13 (Μπαλί, 2007), η οποία έθεσε βάσεις για συμμετοχή αναπτυσσόμενων χωρών στη δράση μετριασμού εκπομπών. Το ΠΚ απαιτούσε δράση μόνο των ανεπτυγμένων χωρών. Η διαδικασία αυτή πρέπει να καταλήξει, σύμφωνα με οδηγίες της COP17 (Durban 2011), σε ένα «πρωτόκολλο, ένα νομικό μέσο, ή ένα συμφωνημένο αποτέλεσμα με νομική ισχύ» το 2015, για να εφαρμοστεί από το 2020 και μετά.

33 Τα σημαντικότερα σημεία της αποτίμησης του συνεδρίου στη Doha είναι: ο τρόπος που έκλεισε η Διάσκεψη με τον πρόεδρό της (από Κατάρ) να αγνοεί δημοσίως το βέτο του τελικού πακέτου από τη Ρωσική Ομοσπονδία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία και να εγκρίνει τα έγγραφα. Η κατάσταση αυτή θα έχει αναμφίβολα συνέπειες για μελλοντικές διαπραγματεύσεις της κλιματικής αλλαγής και ενδεχομένως, για άλλες διεθνείς διαδικασίες. μετά το αποτέλεσμα αυτό, οι πιθανότητες έγκρισης της SCP του ΠΚ από Ουκρανία και Λευκορωσία είναι μικρότερες. Φαίνεται ότι αυτή η εξέλιξη δεν είναι ανεξάρτητη από τις άλλες τρέχουσες διεθνείς πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή. τα μέρη του κειμένου του ΠΚ που είχαν υποβληθεί για έγκριση είναι αντιφατικά. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: α) οι όροι για τις δεσμεύσεις της Ουκρανίας έρχονται σε ευθεία αντίθεση με το εγκεκριμένο κείμενο του ΠΚ. β) το κείμενο που αναφέρεται στους υπάρχοντες μηχανισμούς της αγοράς, η Κοινή Εφαρμογή και ο Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης, είναι ασαφείς, παρά τις δυνητικά άμεσες επιπτώσεις στην αγορά του άνθρακα από την 1η Ιανουαρίου 2013.

34 Επιπλέον : οι ΗΠΑ δεν είναι ακόμη σε μεγάλο βαθμό δραστήριες, η Βραζιλία γίνεται όλο και πιο ισχυρή φωνή, οι χώρες του OPEC αναπτύσσουν στρατηγικές που λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (περισσότερες πρωτοβουλίες προς ανανεώσιμη ενέργεια, στρατηγικές διαφοροποίησης κλπ). Η ΕΕ εξακολουθεί να είναι η κινητήρια δύναμη της διαδικασίας αυτής, ενώ η Κίνα έχει αποδειχθεί εποικοδομητική. η ισχυρή και αποτελεσματική συμμαχία της COP-17 (Durban) μεταξύ της ΕΕ, μικρών νήσων, των Λιγότερο Ανεπτυγμένων Χωρών και ορισμένων προοδευτικών χωρών της Λατινικής Αμερικής, δεν κράτησε μέχρι τη Ντόχα. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως αποτέλεσμα αποτυχίας των αναπτυσσόμενων χωρών να σημειώσουν πρόοδο στην οικονομική ενίσχυση για μετριασμό και προσαρμογή, καθώς και αδυναμία να μετακινηθούν προς περισσότερο φιλόδοξους στόχους. πολλές αναπτυσσόμενες χώρες υιοθετούν πλέον στρατηγικές χαμηλών εκπομπών άνθρακα που αφορούν εθνικές προσεγγίσεις και έργα σχετικά με τη μείωση αερίων του θερμοκηπίου, την ενέργεια, το νερό, την αποχέτευση και την κοινωνική ανάπτυξη

35 ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΒΑΡΣΟΒΙΑΣ COP 19 Η 19η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών για την Κλιματική Αλλαγή που έλαβε χώρα στη Βαρσοβία COP 19 : Νοεμβρίου 2013, οι κυβερνήσεις έλαβαν περαιτέρω σημαντικές αποφάσεις, για την εξασφάλιση μιας καθολικής συμφωνίας για παγκόσμια αλλαγή του κλίματος το Βασικός στόχος της συμφωνίας είναι: να δεσμεύσει τα έθνη σε μια αποτελεσματική παγκόσμια προσπάθεια μείωσης των εκπομπών με γρήγορους ρυθμούς χαράζοντας την αναγκαία μακροπρόθεσμη πορεία της ανθρωπότητας έξω από την επικίνδυνη ζώνη της κλιματικής αλλαγής, και να προωθήσει την ταχύτερη και ευρύτερη δράση τώρα Αναλυτικότερα, τα κυριότερα αποτελέσματα της συμφωνίας: Χρονοδιάγραμμα για διαμόρφωση συμφωνίας του 2015 Εκκίνηση ή εντατικοποίηση εθνικών προετοιμασιών για καθορισμό εισφορών. Καθορισμός σε εθνικό επίπεδο εισφορών (με τρόπο σαφή και διαφανή). Στήριξη ανεπτυγμένων χωρών προς αναπτυσσόμενες για την εγχώρια διαδικασία. Προσδιορισμός πληροφοριών που οι χώρες θα παρέχουν καθορίζοντας τις εισφορές τους από την έναρξη της Διάσκεψης στη Λίμα (2014).

36 ενίσχυση μέτρων για μείωση κενού ανάμεσα στις ισχύουσες δεσμεύσεις και τη δέσμευση για συγκράτηση μέγιστης μέσης αύξησης Τ <2οC πριν από το εντατικοποίηση τεχνικής εξέτασης ευκαιριών για μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου επιταχύνοντας την εφαρμογή τεχνολογιών φιλικών στο περιβάλλον. ίδρυση του Διεθνούς Μηχανισμού για την Απώλεια και τη Ζημιά, ο οποίος αναμένεται να αντιμετωπίσει απώλειες/ζημιές που σχετίζονται με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες. ενίσχυση προσπαθειών για διάθεση 100 δισ.$ ετησίως έως το 2020 για υποστήριξη αναπτυσσόμενων χωρών στις ενέργειές τους. ανοικτό για τις επιχειρήσεις το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα εκκίνηση αρχικής διαδικασίας κινητοποίησης πόρων στα μέσα μείωση εκπομπών από αποψίλωση δασών - "το πλαίσιο της Βαρσοβίας για το REDD +", (η παγκόσμια αποψίλωση δασών ευθύνεται για το 20% των εκπομπών CO2 στον κόσμο). οι 48 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες - υπό την αιγίδα της UNFCCC - ολοκλήρωσαν ένα πλήρες σύνολο σχεδίων αντιμετώπισης επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. οι ανεπτυγμένες χώρες πέτυχαν το στόχο κεφαλαιοποίησης 100 εκ. $ για το Ταμείο Προσαρμογής, που μπορεί να συνεχίσει τη χρηματοδότηση έργων προτεραιότητας. το πλαίσιο για τη μέτρηση, υποβολή εκθέσεων και επαλήθευση προσπαθειών περιορισμού, είναι πλήρως λειτουργικό και για τις αναπτυσσόμενες χώρες.

37 ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΒΟΝΝΗΣ Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ (The Bonn Climate Change Conference 2014) σχετικά με την κλιματική αλλαγή που έγινε 4-15 Ιουνίου 2014 στη Βόννη Γερμανίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε τη συμβολή της με στόχο τον ορισμό πιο φιλόδοξων στόχων στο πλαίσιο διεθνούς δράσης για το κλίμα έως το Τα βασικά θέματα που συζητήθηκαν ήταν : η σημαντική πρόοδος ανταλλαγής πληροφοριών, η οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των μερών και η διαφάνεια της δράσης μετριασμού. οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να συνεχίσουν να παίρνουν το προβάδισμα, όπως ορίζεται στη σύμβαση της κλιματικής αλλαγής. η πρόταση από ορισμένες κυβερνήσεις για πρόσθετες συναντήσεις τεχνικών εμπειρογνωμόνων, π.χ δέσμευση/αποθήκευση άνθρακα (CCS) και αέρια μη-άνθρακα. η πρόοδος όσον αφορά τις τεχνικές εργασίες που περιλαμβάνει επιγραμματικά: περαιτέρω ενίσχυση διαφάνειας των εκθέσεων δράσεων για την αλλαγή του κλίματος, περαιτέρω ενίσχυση της διαδικασίας για σχεδιασμό και υλοποίηση δράσεων προσαρμογής, ιδίως για λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, Ενίσχυση τεχνολογικής συνεργασίας προς εξέταση εμποδίων για μεταφορά τεχνολογίας διερεύνηση τρόπων για από κοινού αντιμετώπιση προσαρμογής μέσα από δάση.

38 Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ IPCC Στη νέα της έκθεση η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη επιδρά ήδη στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Το κείμενο των συστάσεων (βάση διαπραγμάτευσης σε πολιτικό επίπεδο), αριθμεί σχεδόν 50 σελ., ολόκληρη η έκθεση σχεδόν Για τη σύνταξή της συνεργάστηκαν περίπου 400 ερευνητές, ειδικοί, ελήφθησαν υπόψη > επιστημονικά άρθρα. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, ιδρύθηκε το 1988 στη Γενεύη και μετρά 200 χώρες μέλη. Η πρώτη έκθεση δημοσιοποιήθηκε το 1990, η δεύτερη το 1995, η τρίτη το 2001, η τέταρτη το 2007, το 1 ο μέρος της πέμπτης έκθεσης το Το 2 ο μέρος της πέμπτης έκθεσης του IPCC αποτελεί την παρούσα τελευταία έκθεση και καταγράφει συγκεκριμένες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Πορίσματα έκθεσης: ορατές συνέπειες κλιματικής αλλαγής σε όλο τον κόσμο: λιώσιμο πάγων, άνοδο στάθμης θαλασσών, μεταφορά βιότοπων πολλών ζώων και φυτών, αυξημένη απειλή εξαφάνισης πολλών ειδών, Επιρροή κλιματικής αλλαγής και στα αποθέματα πόσιμου νερού και τροφίμων. Προβλέψεις: Έως 2050 οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου θα πρέπει να μειωθούν %, σε σχέση με το 2010, για να μην αυξηθεί η θερμοκρασία >2 ο C. Για αυτό θα πρέπει να υπάρξει «μαζική μετάβαση» σε τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα: αιολική, ηλιακή, πυρηνική ή ίσως ορυκτά καύσιμα με συστήματα κατακράτησης/αποθήκευσης του άνθρακα.

39 Εκπομπές: Η απελευθέρωση αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα έφτανε το 2010 τους 49 δισ. τόνους CO 2. Χωρίς προσπάθειες για μείωση η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι πιθανό να ανέβει 3,7-4,8 o C. Μεγαλύτεροι ρυπαντές: Κίνα, ΗΠΑ, Ευρώπη. Τι πρέπει να γίνει: Μηδενισμός εκπομπών έως τα τέλη του αιώνα. Μείωση 40-70% έως το 2050 σε σχέση με το Για αυτό το μερίδιο των πηγών ενέργειας χαμηλού άνθρακα θα πρέπει να διπλασιαστεί ή να τριπλασιαστεί έως το 2050, από το 17% το Κατακράτηση/αποθήκευση άνθρακα (CCS): Χρήση ορυκτών καυσίμων εφόσον συνδυάζονται με τεχνολογίες κατακράτησης CO 2 από καυσαέρια και αποθήκευσή του στο υπέδαφος. Βιοενέργεια: καλλιέργεια φυτών που απορροφούν CO 2 από ατμόσφαιρα, καύση φυτικού υλικού για παραγωγή θερμότητας, επαναπορρόφηση CO 2 και διοχέτευση του σε υπόγειες δεξαμενές. Κόστος: Μια φιλόδοξη διεθνής προσπάθεια για μετριασμό της παγκόσμιας θέρμανσης θα περιέκοπτε την αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης (1,6-3,0% / έτος) κατά 0,06%. (δεν λαμβάνονται υπόψη οικονομικά οφέλη όπως μείωση κόστους δαπανών υγείας λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης). Επενδύσεις: Μείωση επενδύσεων σε μονάδες ορυκτών καυσίμων για ηλεκτροπαραγωγή κατά 30 δισ. δολ. το χρόνο έως το 2029 για επίτευξη του στόχου των 2 o C διεθνώς. Επίσης, αύξηση επενδύσεων σε τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα κατά 147 δισ. δολ./έτος. Συγκριτικά, οι ετήσιες επενδύσεις σε ενεργειακά συστήματα ανέρχονται σε περίπου 1,2 τρισ. δολ.

40 Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ : COP Η διάσκεψη για το κλίμα στο Παρίσι (COP 21 : 30 Νοεμβρίου 11 Δεκεμβρίου 2015) ίσως να είναι η τελευταία πραγματική ευκαιρία ώστε να επιτευχθεί μία δεσμευτική συμφωνία σε ότι αφορά τις εκπομπές διοξειδίου με απώτερο ορίζοντα την πλήρη παύση τους, ενώ παράλληλα να προστατεύσει τον ευάλωτο αναπτυσσόμενο κόσμο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Μέχρι την 30η Οκτωβρίου 2015, είχαν υπάρξει 155 εθνικές συνεισφορές, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 90% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η διαπραγμάτευση στο Παρίσι πρέπει να θέσει το πλαίσιο που θα επιτρέψει σε κάθε χώρα να μειώσει το μερίδιό της στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Σε μια δήλωσή του στις 30 Οκτωβρίου ο Laurent Fabius, Υπουργός Εξωτερικών και Διεθνούς Ανάπτυξης και Πρόεδρος της COP21, ανέφερε: Αυτό επιβεβαιώνει τη σημασία της επίτευξης συμφωνίας στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της COP21, που καθορίζει τους κανόνες για την περιοδική επανεξέταση της αύξησης των εθνικών συνεισφορών. Η διαδικασία για τις εθνικές συνεισφορές είναι η πρώτη στην ιστορία των διαπραγματεύσεων για το κλίμα. Αυτή είναι μια καλή βάση για την επιτυχία που είναι απαραίτητη στο Παρίσι.

41 Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ : COP Ο βασικός στόχος της είναι : Ορισμός του 2050 ως χρονιά με στόχο την πλήρη παύση παγκόσμιων εκπομπών του CO2 και ολοκληρωτική στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δέσμευση κρατών για στροφή των εθνικών πολιτικών μακριά από τα ορυκτά καύσιμα, σε κατεύθυνση πηγών αειφόρου ενέργειας. Δημιουργία δεσμευτικού πλαισίου δράσης συμβατού με τον στόχο περιορισμού ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας <2 C. Αναθεώρηση Προβλεπόμενων Εθνικά επιλεγμένων Συνεισφορών (INDCs) για εξασφάλιση συμβατότητας με την δέσμευση των 2 C σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα. Το τελικό Πρωτόκολλο της διάσκεψης Παρισιού να είναι νομικά δεσμευτικό για όλες τις χώρες χωρίς εξαιρέσεις. Πρόβλεψη τακτικής διαδικασίας αναθεώρησης ανά 5ετία ώστε να είναι συμβατή με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα Έλεγχος εφαρμογών των δεσμεύσεων του κάθε κράτους. Θέσπιση ενιαίων κανόνων για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των εκπομπών κάθε κράτους Αύξηση διεθνούς οικονομικής στήριξης στις αναπτυσσόμενες χώρες σε ότι αφορά δράσεις και πολιτικές κατά της κλιματικής αλλαγής - Θέσπιση επαρκούς - σταθερού χρηματοδοτικού μηχανισμού Θέσπιση απαραίτητων μέτρων με ισχύ από το 2021 για τον περιορισμό των κλιματικών επιπτώσεων των αεροπορικών μεταφορών και της ναυτιλίας να περιλαμβάνει δεσμεύσεις μετριασμού που είναι διαφανείς, μετρήσιμες, συγκρίσιμες, επαληθεύσιμες και φιλόδοξες, που σημαίνει ότι οι "εκ των προτέρων πληροφορίες" (up front information) είναι απαραίτητες. να είναι βασισμένη σε κανόνες που περιέχουν αυστηρές προδιαγραφές για ΜRV (Measuring Reporting Verification), καθώς και διατάξεις συμμόρφωσης.

42 Οδεύοντας προς τις πράσινες οικονομίες : Οι συνεισφορές δεν συνοψίζονται απλά σε ποσοτικούς στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών έχουν θέσει σε κίνηση, με βιώσιμο τρόπο, τη μετάβασή τους προς τα μοντέλα ανάπτυξης με χαμηλά επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αρκετές χώρες - συμπεριλαμβανομένης της Βανουάτου, το Πράσινο Ακρωτήριο, τη Σαμόα και Παπούα Νέα Γουινέα - φιλοδοξούν να επιτύχουν "100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας" μέσα στα επόμενα δεκαπέντε χρόνια. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν θεωρούνται πλέον ως εφεδρικές πηγές ή τεχνολογικά πειράματα, αλλά ενσωματώνονται πλήρως στο επίκεντρο των στρατηγικών προμηθειών. Αρκετές εκβιομηχανισμένες οικονομίες σκοπεύουν να τους δώσουν μια σημαντική θέση στο ενεργειακό τους μείγμα: η Ιαπωνία στοχεύει να επιτύχει ένα επίπεδο 22-24% στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2030 (έναντι περίπου 13% το 2013), και η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένει ότι θα επιτύχει 27% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας (έναντι 11,8% το 2013). Η βιώσιμη διαχείριση των δασών γίνεται προτεραιότητα. Πολλοί έθνη με δασικές εκτάσεις έχουν προγραμματιστεί να παύσουν -ή να αντιστρέψουν- την αποψίλωση των δασών. Για παράδειγμα, το Μεξικό έχει θέσει ως στόχο 0% αποψίλωση δασών μέχρι το 2030, και η Βραζιλία θέλει να τερματίσει την παράνομη αποψίλωση των δασών από την ημερομηνία αυτή. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σχεδιάζει να φυτέψει περίπου 3 εκατομμύρια εκτάρια δασών μέχρι το 2025 το αργότερο. Η Καμπότζη έχει ως στόχο να καλύψει το 60% του εδάφους της με δάση ως το 2030.

43 Σχεδιασμός για μια πιο αποτελεσματική προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. : Οι χώρες μπορούν να ορίζουν πιο αποτελεσματικά τις εθνικές προτεραιότητες προσαρμογής. Περίπου 100 χώρες, δηλαδή σχεδόν τα 2/3 των συνεισφορών, αποφάσισαν να συμπεριλάβουν μια συνιστώσα : την δημιουργία ενός εθνικού σχεδίου προσαρμογής, π.χ. η Μπουρκίνα Φάσο θέλει να χαρτογραφήσει τις επιρρεπείς σε πλημμύρες περιοχές σε πόλεις με πάνω από κατοίκους, ενώ οι Μαλδίβες έχουν προγραμματιστεί να μεταφέρουν το εμπορικό λιμάνι του Μαλέ, την πρωτεύουσα, σε ένα νησί που είναι λιγότερο ευάλωτο στους ισχυρούς ανέμους και στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Πάνω από 50 χώρες εκφράζουν επίσης την επιθυμία τους να αναπτύξουν αποτελεσματικά συστήματα προειδοποίησης, ώστε να είναι σε θέση να ανιχνεύουν ακραία καιρικά φαινόμενα και να προστατεύει πιο αποτελεσματικά τους πληθυσμούς τους. Η κλιματική πρόκληση έχει πλέον ενσωματωθεί στις εθνικές αναπτυξιακές στρατηγικές. Η Κολομβία θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να λάβει υπόψη την κλιματική πρόκληση αν πρόκειται να βοηθήσει στην επίτευξη των εθνικών στόχων της "ειρήνης, της ισότητας και της εκπαίδευσης ενώ πράσινες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν στο FYROM ως το 2030, στην Τυνησία, στη Σενεγάλη. Τα οφέλη των κλιματικών πολιτικών για τη δημόσια υγεία, την ποιότητα ζωής και την κοινωνική συνοχή τονίστηκε από πολλές χώρες, με ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες να σχεδιάζουν επίσης να ενισχύσουν την μεταξύ τους συνεργασία.

44 Η Συμφωνία του Παρισιού : Α New business? To 2015 σηματοδότησε σημαντικά ορόσημα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, με την πιο ζεστή θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία καθώς και το γεγονός ότι ξεπεράσαμε το συμβολικό όριο των άνω των 400 μερών ανά εκατομμύριο του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρά μας. Κατά τη διάρκεια του COP21, η CDP (Carbon Disclosure Project) και οι εταίροι της στον συνασπισμό επιχειρήσεων «We Mean Business» παροτρύνουν τις κυβερνήσεις να στείλουν ένα σαφές και πραγματικά καταλυτικό μήνυμα προς την πραγματική οικονομία. Με τη δημιουργία ενός σαφούς, μακροπρόθεσμου στόχου για την επίτευξη μιας ταχείας κορύφωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και μηδενικές συνολικές παγκόσμιες εκπομπές κατά το δεύτερο μισό αυτού του αιώνα, οι κυβερνήσεις έχουν χαράξει μια πορεία ώστε να αποσυνδεθεί η ευημερία και η ανάπτυξη από την χρήση ορυκτών καυσίμων. Στο Παρίσι, 114 εταιρείες υπόσχονται να θέσουν στόχους μείωσης των εκπομπών του άνθρακα με επιστημονικά στοιχεία με αρκετές να έχουν σαν στόχο έως και 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η τιμολόγηση του άνθρακα, είναι το κλειδί για την απελευθέρωση των τεράστιων πιστώσεων που απαιτούνται για τις επενδύσεις ενεργειακής υποδομής, και εκτιμάται ότι θα αποτελέσει το κίνητρο για τη μείωση των εκπομπών, παράλληλα με έναν μηχανισμό για το εμπόριο των μονάδων εκπομπών. Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών ήδη έχουν ή σχεδιάζουν εθνικές πολιτικές για την τιμολόγηση του άνθρακα ενώ >1.000 εταιρείες ενσωματώνουν ή αναμένουν να ενσωματώσουν την τιμή του άνθρακα στον επιχειρηματικό σχεδιασμό τους μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

45 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΚΡΩΝΥΜΙΑ KP / ΠΚ: Kyoto protocol / Πρωτόκολλο του Κυότο UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC)): Σύμβαση - Πλαίσιο Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή COP (Conference of the Parties): Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών Adhoc: διεθνής προσδιορισμός προερχόμενος από τη Λατινική γλώσσα, ο οποίος υποδηλώνει τον σκοπό (τελικό αίτιο). Σημαίνει μια λύση σχεδιασμένη για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα ή έργο, μη γενικεύσιμο και δεν προορίζεται να είναι σε θέση να προσαρμόζεται για άλλους σκοπούς AWG-LCA (Ad Hoc Working Group on Long-term Cooperative Action under the Convention): Συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας για Μακροχρόνια Συνεργατική δράση βάσει της Σύμβασης Πλαίσιο AWG-KP (Ad Hoc Working Group on Further Commitments for Annex I Parties under the Kyoto Protocol): Συνεδρίαση της πρότυπης Ομάδας Εργασίας για περαιτέρω δεσμεύσεις των Συμβαλλόμενων Μερών του Παραρτήματος Ι βάσει Πρωτοκόλλου του Κιότο CMP (Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to the Kyoto Protocol) : Σύνοδος Συμβαλλόμενων Μερών Πρωτοκόλλου του Κυότο SBI (Subsidiary Body for Implementation): Επικουρικό Σώμα για την Εφαρμογή του Πρωτοκόλλου

46 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΚΡΩΝΥΜΙΑ SBSTA (Subsidiary Body for Scientific and Technological Advice): Επικουρικό Σώμα Επιστημονικής και Τεχνολογικής Αρωγής SCP of KP (Second Commitment Period of the Kyoto Protocol): Δεύτερη Περίοδος Δεσμεύσεων του Πρωτοκόλλου του Κιότο (έως το 2020) IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change): Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή GCF (Green Climate Fund): Πράσινο Ταμείο OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries): Οργανισμός πετρελαιοπαραγωγών εξαγωγών Χωρών REDD+ (United Nations Collaborative Programme on Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation in Developing Countries): Συνεργιστικό Πρόγραμμα Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση των εκπομπών από την αποψίλωση και την υποβάθμιση δασών στις αναπτυσσόμενες χώρες. CCS (Carbon Capture & Storage): δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα INDCs (Intended Nationally Determined Contributions): Προβλεπόμενες Εθνικά επιλεγμένες Συνεισφορές ΜRV (Measuring Reporting Verification) : μετρήσεις, ανακοινώσεις και επαληθεύσεις