Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ"

Transcript

1

2

3 Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 4ο Σεμινάριο: Μεταβολισμός καλίου ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας Σεπτεμβρίου 2010 Αίθουσα Εκδηλώσεων Κοινοτικού Καταστήματος Μαρώνειας Ροδόπης 4 ο Σεμινάριο: Μεταβολισμός καλίου Οργάνωση: Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Μονάδα Τεχνητού Νεφρού Γ.Ν. Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο» Υπό την αιγίδα της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας Επιμέλεια έκδοσης: Κ. Μαυροματίδης Χρ. Κατσίνας 1

4 Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 4ο Σεμινάριο: Μεταβολισμός καλίου Copyright Κ. Μαυροματίδης, Χρ. Κατσίνας Ηλεκτρονική σελιδοποίηση - Εκτύπωση AltaVista, Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή στο σύνολο ή κατά τμήμα του παρόντος έργου, με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, σύμφωνα με το Ν. 2387/1920, τα Ν.Δ. 3565/56, το Ν. 100/75 και τους λοιπούς κανόνες διεθνούς δικαίου, χωρίς την άδεια των συγγραφέων 2

5 Περιεχόμενα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Χαιρετισμός Οργανωτικής Επιτροπής... 7 Οργάνωση Σεμιναρίου... 8 Συγγραφείς - Πρόεδροι - Σχολιαστές... 9 Στρογγυλό τραπέζι Ι: Φυσιολογία καλίου Προεδρείο: Β. Βαργεμέζης, Χρ. Κατσίνας 1. Φυσιολογία ισοζυγίου του καλίου Σπ. Κατσούδας Αντλίες ρύθμισης της ομοιοστασίας του καλίου (νεφρικές και μη) Γ. Κουτρούμπας Ορμονική ρύθμιση της ομοιοστασίας του καλίου Δ. Πετράς Άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με τη ρύθμιση της ομοιοστασίας του καλίου Ρ. Καλαϊτζίδης Σχόλια - Παραδείγματα Γ. Φιλντίσης 3

6 Περιεχόμενα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Στρογγυλό τραπέζι ΙΙ: Υποκαλιαιμία Προεδρείο: Κ. Σόμπολος, Ν. Ζουμπαρίδης 1. Ορισμός - Αιτιολογία υποκαλιαιμίας Σ. Κασιμάτης Φάρμακα και υποκαλιαιμία Κ. Παππάς Διάγνωση - Διαφορική διάγνωση - Κλινική εικόνα υποκαλιαιμίας Ε. Ντουνούση Θεραπεία υποκαλιαιμίας Σ. Μιχαήλ Σχόλια - Παραδείγματα Κ.Χ. Σιαμόπουλος Στρογγυλό τραπέζι ΙΙΙ: Υπερκαλιαιμία Προεδρείο: Δ. Τσακίρης, Δ. Σταματιάδης 1. Ορισμός - Αιτιολογία υπερκαλιαιμίας Ε. Γιαννάτος Φάρμακα και υπερκαλιαιμία Γ. Λιάμης

7 Περιεχόμενα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 3. Διάγνωση - Διαφορική διάγνωση - Κλινική εικόνα υπερκαλιαιμίας Θ. Ελευθεριάδης Θεραπεία υπερκαλιαιμίας Αλ. Γαβαλά Σχόλια - Παραδείγματα Ηλ. Θώδης Στρογγυλό τραπέζι IV: Κάλιο και νεφροπαθής Προεδρείο: Ι. Παπαδάκης, Ν. Νικολακάκης 1. Ομοιοστασία καλίου σε ΟΝΑ Γ. Κοσμαδάκης Ομοιοστασία καλίου σε ΧΝΑ Γ. Τσιρπανλής Ομοιοστασία καλίου σε ασθενή υπό αιμοκάθαρση Ελ. Μάνου Ομοιοστασία καλίου σε ασθενή υπό περιτοναϊκή κάθαρση Φ. Χριστίδου Σχόλια - Παραδείγματα Ν. Αφεντάκης 5

8 Περιεχόμενα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Στρογγυλό τραπέζι V: Κάλιο και ειδικές καταστάσεις Προεδρείο: Π. Αληβάνης, Κ. Περάκης 1. Κάλιο και σωληναριακές βλάβες Ν. Κακλαμάνης Κάλιο και άλλες καταστάσεις Γ. Τσαγγάλης Κάλιο και ενδοκρινοπάθειες Χρ. Μπαντής Κάλιο και υπέρταση (αίτια, διάγνωση, θεραπεία) Π. Σαραφίδης Σχόλια - Παραδείγματα Γ. Μπαλτόπουλος Κλινικό φροντιστήριο: Υποκαλιαιμία και υπερκαλιαιμία Προεδρείο: Χρ. Συργκάνης, Σ. Σπαϊα 1. Υποκαλιαιμία Αναφορά περιπτώσεων υποκαλιαιμίας και συζήτηση με το ακροατήριο Σ. Παναγούτσος, Δ. Γούμενος 2. Υπερκαλιαιμία Αναφορά περιπτώσεων υπερκαλιαιμίας και συζήτηση με το ακροατήριο Πλ. Πασαδάκης, Κ. Μαυροματίδης 6

9 Χαιρετισμός Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Αγαπητοί συνάδελφοι, Φθάσαμε στη διοργάνωση του 4 ου Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας, το οποίο θα αφορά στο μεταβολισμό του καλίου και θα γίνει στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου 2010 στη Μαρώνεια Ροδόπης. Τη διοργάνωση έχει αναλάβει και φέτος το Νεφρολογικό Τμήμα του Γ.Ν. Κομοτηνής, σε συνεργασία με τη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού του Γ.Ν. Πτολεμαϊδας. Το επιστημονικό πρόγραμμα περιλαμβάνει πέντε στρογγυλά τραπέζια, όπου θα γίνει σε βάθος αναφορά στο κάλιο και στις διαταραχές του από διακεκριμένους ομιλητές και ένα κλινικό φροντιστήριο όπου τέσσερις σχολιαστές θα παρουσιάζουν περιστατικά με υπο- ή υπερκαλιαιμία και θα γίνει στη συνέχεια ανάλυση και συζήτηση με τη συμμετοχή του ακροατηρίου. Στόχος μας είναι και πάλι να παρουσιαστεί όσο γίνεται πιο απλά το θέμα μας, να γίνει κατανοητό και να συζητηθεί σε βάθος, ένα ιόν ιδιαίτερα σημαντικό στην καθημερινή κλινική πράξη. Φυσικά είναι περιττό να τονίσουμε ότι το σεμινάριο ενδιαφέρει τους κλινικούς ιατρούς κάθε ειδικότητας (ειδικούς και ειδικευόμενους). Ως οργανωτική επιτροπή θα χαρούμε πολύ να σας δούμε στην όμορφη Μαρώνεια και θα είμαστε εκεί πρόθυμοι να σας εξυπηρετήσουμε. Σας ευχόμαστε καλή και ευχάριστη διαμονή στην όμορφη και πολυπολιτισμική Ροδόπη και εποικοδομητική συμμετοχή στην επιστημονική μας εκδήλωση. Με εκτίμηση Εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής Κ. Μαυροματίδης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γ.Ν. Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Χρ. Κατσίνας Διευθυντής Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Γ.Ν. Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο» 7

10 Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 4ο Σεμινάριο: Μεταβολισμός καλίου Οργάνωση: Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Μονάδα Τεχνητού Νεφρού Γενικού Νοσοκομείου Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο» Υπό την αιγίδα της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας Οργανωτική επιτροπή: Πρόεδροι: Κ. Μαυροματίδης Χρ. Κατσίνας Μέλη: Τ. Τσίτσιος Ν. Σωτηρακόπουλος Ε. Καλογιαννίδου Ν. Καπλάνης Σ. Ίβκοβιτς 8

11 Συγγραφείς - Πρόεδροι - Σχολιαστές Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Αληβάνης Π. Αφεντάκης Ν. Βαργεμέζης Β. Γαβαλά Αλ. Γιαννάτος Ε. Γούμενος Δ. Ελευθεριάδης Θ. Ζουμπαρίδης Ν. Θώδης Ηλ. Κακλαμάνης Ν. Καλαϊτζίδης Ρ. Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Ρόδου Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών Γ. Γεννηματάς Καθηγητής Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος, Επιμελήτρια A, Πανεπιστημιακή Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών ΚΑΤ Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Κεφαλονιάς Καθηγητής Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Νεφρολόγος, Κέντρο Αιμοκάθαρσης Σερρών Medialyse S.A. Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Έδεσσας Καθηγητής Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Διευθυντής Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Γενικού Νοσοκομείου Σάμου Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων 9

12 Συγγραφείς - Πρόεδροι - Σχολιαστές Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Κασιμάτης Ε. Κατσίνας Χρ. Κατσούδας Σπ. Κοσμαδάκης Γ. Κουτρούμπας Γ. Λιάμης Γ. Μάνου Ελ. Μαυροματίδης Κ. Μιχαήλ Σπ. Μπαλτόπουλος Γ. Νεφρολόγος, Επιμελητής Β, Νεφρολογική Κλινική, Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Ιπποκράτειο Διευθυντής Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Γενικού Νοσοκομείου Πτολεμαΐδας Μποδοσάκειο Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αθηνών Αττικόν Νεφρολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος Μονάδας Χρόνιας Αιμοκάθαρσης Ρόδου Helionephro Νεφρολόγος, Επιμελητής Β, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Βόλου Αχιλλοπούλειο Λέκτορας Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής Σισμανόγλειο Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών Λαϊκό Καθηγητής Εντατικής Νοσηλείας & Πνευμονολογίας Τμήματος Νοσηλευτικής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών 10

13 Συγγραφείς - Πρόεδροι - Σχολιαστές Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Μπαντής Χρ. Νικολακάκης Ν. Ντουνούση Ε. Παναγούτσος Στ. Παπαδάκης Ι. Παππάς Κ. Πασαδάκης Πλ. Περάκης Κ. Πετράς Δ. Σαραφίδης Π. Σιαμόπουλος Κ.Χ. Νεφρολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος Νεφρολογικού Τμήματος Βιοκλινικής Θεσσαλονίκης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου Λέκτορας Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Επικ. Καθηγητής Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών Ιπποκράτειο Νεφρολόγος, Επιμελητής Β, Μονάδα Τεχνητού Νεφρού Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας Καθηγητής Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Διευθυντής Νεφρολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών Ιπποκράτειο Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Νεφρολογίας-Υπέρτασης Α Παθολογικής Κλινικής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Καθηγητής Παθολογίας/Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 11

14 Συγγραφείς - Πρόεδροι - Σχολιαστές Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Σόμπολος Κ. Σπαΐα Σ. Σταματιάδης Δ. Συργκάνης Χ. Τσαγγάλης Γ. Τσακίρης Δ. Τσιρπανλής Γ. Φιλντίσης Γ. Χριστίδου Φ. Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Γ. Παπανικολάου Αναπλ. Διευθύντρια Νεφρολογικού Τμήματος 2 ου Νοσοκομείου ΙΚΑ Θεσσαλονίκης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Σερρών Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Βόλου Αχιλλοπούλειο Νεφρολόγος, Διαγνωστικό και Θεραπευτικό Κέντρο Αθηνών Λευκός Σταυρός Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών Γ. Γεννηματάς Αναπλ. Καθηγητής Εντατικολογίας & Υπερβαρικής Ιατρικής Τμήματος Νοσηλευτικής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθύντρια Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Γενικού Νοσοκομείου Πολυγύρου 12

15 Φυσιολογία καλίου Στρογγυλό τραπέζι Ι: Φυσιολογία καλίου Προεδρείο: Β. Βαργεμέζης, Χ. Κατσίνας Φυσιολογία ισοζυγίου του καλίου (εξωγενής πρόσληψη, απορρόφηση, απέκκριση, κατανομή) Σπ. Κατσούδας Αντλίες ρύθμισης της ομοιοστασίας του καλίου (νεφρικές και μη) Γ. Κουτρούμπας Ορμονική ρύθμιση της ομοιοστασίας του καλίου Δ. Πετράς Άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με τη ρύθμιση της ομοιοστασίας του καλίου (δραστικός όγκος, ΟΒΙ, ηλεκτρολύτες, ΩΠ, υποξία) Ρ. Καλαϊτζίδης Σχόλια - Παραδείγματα Γ. Φιλντίσης 13

16 Φυσιολογία καλίου Φυσιολογία ισοζυγίου του καλίου Σπύρος Κατσούδας Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αθηνών «Αττικόν» Κύρια σημεία - Το Κ + είναι το κύριο ενδοκυττάριο ιόν και είναι απαραίτητο για πολλές κυτταρικές λειτουργίες καθώς και για τη διατήρηση του ηλεκτρικού δυναμικού ηρεμίας των κυττάρων - Η ποσότητα που πρέπει να προσλαμβάνει ο άνθρωπος με τη διατροφή του και τα επίπεδα Κ + στο πλάσμα αποτελούν αντικείμενο έρευνας (ερευνάται η σχέση του με αρτηριακή υπέρταση, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια) - Όταν το ανθρώπινο είδος εξελίσσονταν γονιδιακά, η πρόσληψη Κ + ήταν αρκετά μεγαλύτερη (έως 10 φορές) απ αυτή που προσλαμβάνει με τη σύγχρονη διατροφή - Το Κ + προσλαμβάνεται από τις τροφές συνδεμένο κυρίως με κιτρικά και σε μικρότερο ποσοστό με Cl - και μόνο από τα επεξεργασμένα τρόφιμα - Η απορρόφηση του Κ + γίνεται από τον γαστρεντερικό σωλήνα σε ποσοστό 85% - Τα επίπεδα του Κ + στο πλάσμα δεν εκφράζουν την συνολική ποσότητά του στον οργανισμό - Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή του Κ + ανάμεσα στον ενδο- και εξωκυττάριο χώρο, αλλά και τη διατήρηση της αναλογίας 3:2 με το Νa + είναι η Νa + -Κ + -ΑΤΡάση, οι κατεχολαμίνες, η ινσουλίνη και η ίδια η συγκέντρωση του Κ + στο πλάσμα 14

17 Φυσιολογία καλίου - Το Κ + απεκκρίνεται από τον οργανισμό κυρίως με τα ούρα και σε μικρό βαθμό με τα κόπρανα και τον ιδρώτα - Ενώ ο νεφρός έχει την ικανότητα να απομακρύνει την περίσσεια Κ + σε καταστάσεις υπερβολικής πρόσληψης, δεν έχει την ικανότητα να αναπληρώσει τη συνολική ένδεια Κ + σε καταστάσεις μειωμένης εξωγενούς πρόσληψης - Το Κ + δεν συνδέεται με πρωτεΐνες και στο σύνολό του απαντά στον οργανισμό σε ιονισμένη μορφή και συνεπώς διηθείται πλήρως στα σπειράματα - Κυρίαρχο ρόλο στη νεφρική ρύθμιση του Κ + κατέχουν τα βασικά κύτταρα, όπου η έκκρισή του ρυθμίζεται από πολλούς παράγοντες (ροή των υγρών στα σωληνάρια, προσφορά Νa + στα άπω σωληνάρια, αλδοστερόνη, εξωκυττάριο Κ + και το εξωκυττάριο ph) 1. Εισαγωγή Το Κ + είναι ένα αναγκαίο ορυκτό και ηλεκτρολύτης. Με τον όρο ηλεκτρολύτης εννοούμε ότι μία ουσία μπορεί να διασπαστεί σε ιόντα (φορτισμένα σωματίδια) μέσα σ ένα διάλυμα, καθιστώντας το ικανό να επάγει ηλεκτρισμό. Οι λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού εξαρτώνται από τη στενή ρύθμιση των ενδοκυττάριων και εξωκυττάριων συγκεντρώσεων του Κ +. Σχετικά μικρές μεταβολές στην εξωκυττάρια συγκέντρωση του Κ + επηρεάζουν σημαντικά το κλάσμα εξωκυττάριο προς ενδοκυττάριο, με συνέπεια να διαταράσσονται η νευρική αγωγιμότητα, η συστολή των μυών και ο αγγειακός τόνος. Το Κ + είναι απαραίτητο για πολλές κυτταρικές λειτουργίες, όπως η σύνθεση γλυκογόνου και πρωτεϊνών και η διατήρηση του δυναμικού 15

18 Φυσιολογία καλίου ηρεμίας των κυτταρικών μεμβρανών. Υπο- ή υπερκαλιαιμία μπορεί να οδηγήσουν σε μυϊκή παράλυση και καρδιακές αρρυθμίες. Η ολική ποσότητα του Κ + στον οργανισμό ανέρχεται σε meq ή meq/kgβσ. Το 98% της ποσότητάς του απαντάται στον ενδοκυττάριο χώρο, αποτελώντας το κύριο ενδοκυττάριο ιόν, έτσι ενώ η συγκέντρωσή του στο πλάσμα είναι μόλις 4,0-4,5 meq/l, στον ενδοκυττάριο χώρο η συγκέντρωσή του είναι 140 meq/l. 2. Εξωγενής πρόσληψη Η συγκέντρωση του Κ + στο πλάσμα καθώς και στον οργανισμό καθορίζεται συνδυαστικά από την ποσότητα του Κ + που καταναλώνεται (τροφές) και την ποσότητα του Κ + που αποβάλλεται, καθώς ο γαστρεντερικός σωλήνας απορροφά το 85% της διαιτητικής πρόσληψης Κ + και οι νεφροί αποβάλλουν το περισσότερο από το απορροφημένο Κ +. Το Κ + βρίσκεται τόσο στις επεξεργασμένες όσο και στις μη επεξεργασμένες τροφές. Στις πρώτες βρίσκεται κυρίως συνδεμένο με κιτρικά (πρόδρομος ουσία παραγωγής διττανθρακικών-hco 3- ) και σε μικρότερο βαθμό με φωσφορικά άλατα. Στις επεξεργασμένες τροφές που το Κ + προστίθεται ως συμπλήρωμα, η κύρια μορφή του είναι το KCI (Πίνακας 1). Τρόφιμο 100 gr Κ + (mg) Αγγούρι 160 Αλεύρι, σιτάλευρο 301 Αμύγδαλα 773 Αρακάς μαγειρεμένος 196 Αυγό βραστό

19 Φυσιολογία καλίου Αχλάδια 130 Βερίκοκα φρέσκα 281 Βούτυρο 23 Γάλα σκόνη 1330 Γάλα αγελάδας 144 Ελιές ωμές 34 Ελαιόλαδο 0 Καρπούζι 100 Κάστανα 454 Καφές ρόφημα 36 Κομπόστα βερίκοκο 299 Μπανάνες 370 Ντομάτα ωμή 244 Ορτύκια 320 Πατάτα τηγανιτή 775 Πατατάκια τσιπς 1130 Σόγια, καρποί μαγειρεμένοι 540 Σοκολάτα ξερή 384 Σύκα φρέσκα 1942 Φασόλια 1196 Ψωμί 85 Ψωμί πιτυρούχο 273 Πίνακας 1: Περιεκτικότητα τροφών σε Κ + Το ανθρώπινο είδος εξελίχτηκε από προγόνους οι οποίοι συνήθιζαν να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ακαλλιέργητων τροφών που τους πρόσφεραν μεγάλες ποσότητες Κ +. Κάτω απ αυτές τις συνθήκες ο ανθρώπινος νεφρός ανέπτυξε την ικανότητα να απεκκρίνει αποτελεσματικά 17

20 Φυσιολογία καλίου την περίσσεια Κ +. Πράγματι αυτός απεκκρίνει αποτελεσματικά το Κ + όταν η διαιτητική πρόσληψη είναι υψηλή, τόσο όσο να ανεβάζει έστω και λίγο τη συγκέντρωσή του στον ορό, αλλά δεν καταφέρνει το ίδιο αποτελεσματικά να συγκρατεί το Κ + όταν η διαιτητική πρόσληψη και συνεπώς η συγκέντρωση Κ + στον ορό είναι μειωμένα. Δηλαδή ενώ ο νεφρός που λειτουργεί φυσιολογικά προστατεύει από την υπερκαλιαιμία, λόγω αυξημένης πρόσληψης με τις τροφές, δεν καταφέρνει να προστατέψει τον ανθρώπινο οργανισμό από την υποκαλιαιμία της μειωμένης διαιτητικής πρόσληψης. Άρα για να μην διαταράσσονται πολλές κυτταρικές λειτουργίες στις οποίες συμμετέχει το Κ + είναι απαραίτητη η εξωγενής πρόσληψή του σε ικανή ποσότητα. Το ποιά είναι αυτή η ποσότητα αποτελεί ζητούμενο προς το παρόν. Κατά μία σύγχρονη εκδοχή η ποσότητα του προσλαμβανομένου Κ + πρέπει να είναι τόση, ώστε να μειώνεται η επίδραση του Νa + στην πρόκληση αρτηριακής υπέρτασης, καθώς επίσης ο κίνδυνος εμφάνισης νεφρικών λίθων και οστεοπενίας. Με βάση αυτά τα δεδομένα η ημερήσια πρόσληψη Κ + κρίνεται επαρκής όταν ξεπερνά τα 4,7 gr (120 meq)/24ωρο για τα ενήλικα άτομα. Όμως σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η εκτιμώμενη ημερήσια πρόσληψη Κ + για όλες τις ηλικιακές ομάδες στις ΗΠΑ κυμαίνεται από 2,8-3,3 gr (72-84 meq)/24ωρο για τους άνδρες και 2,2-2,6 gr (56-61 meq)/24ωρο για τις γυναίκες. Παρόμοια επίπεδα πρόσληψης έδειξαν και μελέτες στον Καναδά με μέση πρόσληψη Κ + 3,2-3,4 gr για τους άνδρες και 2,4-2,6 gr για τις γυναίκες. Η μειωμένη εξωγενής πρόσληψη Κ + οφείλεται στη μοντέρνα Δυτικού τύπου διατροφή, η οποία περιέχει μεγάλες ποσότητες ζωικών προϊόντων. Με την ανάπτυξη της καλλιέργειας, εδώ και 7000 χρόνια, η προϊστορική τροφή του ανθρώπου για την οποία γονιδιακά εξελίχτηκε, που αποτελούνταν από μεγάλες ποσότητες κρέατος (οξεοπαραγωγός τροφή), αλλά και μεγάλες 18

21 Φυσιολογία καλίου ποσότητες τροφών πλούσιων σε Κ +, όπως ρίζες, φρούτα και πράσινα είδη, αντικαταστάθηκε από καλλιεργημένες τροφές όπως δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, ρύζι) πολύ φτωχότερες σε Κ + και κιτρικά. Αυτό είχε ως συνέπεια εκτός από τη μείωση της πρόσληψης Κ + λόγω χαμηλότερης περιεκτικότητας των τροφών αυτών σε σχέση μ αυτές που εξελίχτηκε το ανθρώπινο είδος, δηλαδή φρούτα, ρίζες, καρποί, λαχανικά, να έχει πιθανώς διαταραχτεί και η οξεοβασική ισορροπία (ΟΒΙ). Αυτό συμβαίνει γιατί το Κ + λαμβάνεται με τις μη επεξεργασμένες τροφές συνδεμένο με κιτρικά άλατα, που στη συνέχεια μεταβολίζονται στον οργανισμό σε HCO 3-. Δρώντας ως - ρυθμιστικός παράγοντας τα HCO 3 εξουδετερώνουν τα προερχόμενα από τη δίαιτα μη καρβοξυλικά οξέα, όπως το θειικό οξύ που παράγεται από τα αμινοξέα που συνήθως βρίσκονται στο κρέας και άλλες τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε λεύκωμα. Σε περιπτώσεις ανεπαρκούς πρόσληψης HCO 3-, η εξουδετέρωση των οξέων που λαμβάνονται με τη δίαιτα γίνεται από το ρυθμιστικό σύστημα της θεμέλιας ουσίας των οστών, με αποτέλεσμα αυτά να απομεταλλώνονται. Η περίσσεια οξέος τιτλοποιείται στα οστά και οδηγεί σε αυξημένη αποβολή Ca 2+ και μειωμένη απέκκριση κιτρικών με τα ούρα. Οι κλινικές συνέπειες περιλαμβάνουν ήπια μεταβολική οξέωση (ΜΟ), αυξημένη απομετάλλωση των οστών και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης νεφρικών λίθων. Στα επεξεργασμένα τρόφιμα στα οποία το Κ + προστίθεται και στα συμπληρώματα διατροφής, το συνδεμένο ανιόν είναι τυπικά το CI -, το οποίο φυσικά δεν δρα ως ρυθμιστικός παράγοντας. Από τα παραπάνω φαίνεται γιατί η πρόσληψη Κ + κρίνεται επαρκής όταν προλαμβάνει την εκδήλωση οστεοπενίας και νεφρολιθίασης. Γενικά επειδή είναι αδύνατο να διαχωριστούν οι επιπτώσεις της ανεπαρκούς πρόσληψης του Κ + απ αυτές του συνοδού ανιόντος, όπως στην περίπτωση της ΜΟ, η μελέτη της επαρκούς πρόσληψης Κ + στηρίζεται σε έμμεσα συμπεράσματα. 19

22 Φυσιολογία καλίου Λ.χ. η εξουδετέρωση από τα οστά της οξύτητας που προέρχεται από τη διατροφή μπορεί να θεωρηθεί ως μία «βιολογική ανταλλαγή». Με κόστος την απομετάλλωση των οστών, η αρτηριακή τιμή του ph και η συγκέντρωση - HCO 3 στο πλάσμα είναι ελαφρώς μόνο μειωμένες κατά την οξεοπαραγωγό διατροφή, όπως είναι η Δυτικού τύπου και σε τιμές εντός των «φυσιολογικών ορίων». Αυτές όμως οι κατώτερες φυσιολογικές τιμές στην πραγματικότητα αντικατοπτρίζουν μία χρόνια ήπια ΜΟ. 3. Απορρόφηση Το Κ + απορροφάται σε ποσοστό 85% από τον εντερικό σωλήνα και ιδιαίτερα από την νήστιδα, τον ειλεό και το κόλον. Ένας αριθμός διατροφικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων διαιτητικών ινών και Νa +, μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση και το ισοζύγιο του Κ +. Οι επιπτώσεις της αυξημένης πρόσληψης ινών σιταριού στην απώλεια Κ + δια των κοπράνων εξετάστηκαν σε 6 υγιείς άνδρες, ετών, που κατανάλωναν 45 gr/24ωρο ινών σιταριού για 3 εβδομάδες με προηγούμενη μέση πρόσληψη 17 gr/24ωρο. Η πρόσληψη Κ + διατηρήθηκε σταθερή στο 3,1 gr (80 meq)/24ωρο. Το βάρος των κοπράνων αυξήθηκε σημαντικά από περίπου 79 gr/24ωρο σε περίπου 228 gr/24ωρο, όταν αυξήθηκε η πρόσληψη φυτικών ινών. Η απώλεια Κ + δια των κοπράνων, επίσης, αυξήθηκε σημαντικά από 0,3 gr σε 1,1 gr (8,6 έως 28,5 meq)/24ωρο. Το επίπεδο της πρόσληψης Νa +, δε φαίνεται να επηρεάζει την απέκκριση του Κ +, εκτός εάν τα επίπεδα πρόσληψης Νa + είναι πάνω 6,9 gr (300 meq)/24ωρο. Κατά τη διαιτητική πρόσληψη Νa + μεγαλύτερη από 6,9 gr (300 meq)/24ωρο, παρατηρήθηκε καθαρή απώλεια Κ + με τα ούρα που υπερέβαινε τη διαιτητική πρόσληψη, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια των 3 20

23 Φυσιολογία καλίου 24ώρων, αυτής της μελέτη. Αντίθετα η ισορροπία του Κ + δεν επηρεάζεται από τη μειωμένη πρόσληψη Νa + και η απέκκρισή του είναι ανάλογη της διαιτητικής πρόσληψης. Επειδή η απέκκριση Κ + αντικατοπτρίζει τη διαιτητική πρόσληψη και απορρόφησή του, μελετήθηκαν σε 6 νεαρούς υγιείς άνδρες τα αποτελέσματα δύο διαφορετικών επιπέδων πρόσληψης Κ + (3,1 gr [80 meq]/24ωρο και 11,7 gr [300 meq]/24ωρο). Μετά από 18 24ωρα σε δίαιτα υψηλή σε Κ + η απέκκριση Κ + με τα ούρα αυξήθηκε από 2,0 σε 9,1 gr (50 σε 233 meq)/24ωρο. Σε μία ξεχωριστή μελέτη μετρήθηκε η απώλεια Κ + από τα κόπρανα, η οποία κυμάνθηκε από 0,11 σε 0,85 gr (2,8-22 meq)/24ωρο για μία πρόσληψη Κ + 2,6-2,9 gr (66-74 meq)/24ωρο. Το Κ + μπορεί να αποβληθεί και με τον ιδρώτα. Κάτω από εξωτερικές συνθήκες όπου η παραγωγή ιδρώτα ήταν μηδαμινή η αποβολή Κ + κυμάνθηκε από 2,3-6 meq ( mg/l). Συμπερασματικά: Μία τυπική Δυτική διατροφή, η οποία σχετίζεται με επίπεδα Κ + πλάσματος λίγο πάνω από 3,5 meq/l θα πρέπει να θεωρείται ανεπαρκής αν δεν είναι σε θέση να προλάβει την εμφάνιση συγκεκριμένων χρόνιων διαταραχών, όπως η αρτηριακή υπέρταση, η νατριοευαισθησία, η νεφρολιθίαση, η οστεοπόρωση και τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Επειδή τα επίπεδα Κ + καθώς και άλλων ηλεκτρολυτών στο πλάσμα ρυθμίζονται, όπως θα αναφερθεί παρακάτω, από πολλούς παράγοντες, τιμές Κ + πλάσματος εντός των φυσιολογικών ορίων δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα την επαρκή πρόσληψη του ιόντος και οι τιμές του μπορεί να παραμένουν φυσιολογικές παρά τις μεγάλες διακυμάνσεις στη διαιτητική πρόσληψη. 21

24 Φυσιολογία καλίου 4. Κατανομή Το Κ + μετά την απορρόφησή του από τον γαστρεντερικό σωλήνα κατανέμεται στον ενδο- και εξωκυττάριο χώρο. Η συνολική του ποσότητα στον οργανισμό ενός ενήλικά ανέρχεται σε meq (50-55 meq/ kgβσ) και βρίσκεται κατά 98% στον ενδοκυττάριο χώρο. Όπως φαίνεται στον πίνακα 2 η μεγαλύτερη ποσότητα Κ + βρίσκεται στο μυϊκό ιστό. Μόνο το 1-2% του Κ + βρίσκεται στον εξωκυττάριο χώρο σε αντίθεση με το Νa + που είναι κυρίως εξωκυττάριο ιόν (Πίνακας 2). Η διατήρηση των δύο ιόντων σε διαφορετικούς χώρους κατανομής επιτυγχάνεται με τη λειτουργία της Νa + - Κ + -ΑΤΡάσης, η οποία για κάθε 3 Νa + που βγάζει από το κύτταρο εισάγει 2 Κ +. Αυτή η σχέση 3:2 είναι κρίσιμη για τη διατήρηση του δυναμικού ηρεμίας των κυτταρικών μεμβρανών και τη φυσιολογική νευρική αγωγιμότητα και μυϊκή σύσπαση. Όργανα και χώροι meq K + Μύες 2650 Ήπαρ 250 Οστά 300 Ερυθρά 35 Πλάσμα 15 Εξωκυττάριο υγρό 65 Ενδοκυττάριο υγρό 3435 Πίνακας 2: Κατανομή του ολικού Κ + του οργανισμού σε όργανα και χώρους 22

25 Φυσιολογία καλίου 4.1. Παράγοντες που ρυθμίζουν την κατανομή του Κ + Οι κύριοι παράγοντες που ρυθμίζουν την κατανομή του Κ + φαίνονται στον πίνακα 3. Απ αυτούς σημαντικότεροι είναι η Νa + -Κ + -ΑΤΡάση και η ίδια η συγκέντρωση του Κ + στο πλάσμα. Με τη σειρά της η δραστηριότητα της Νa + -Κ + -ΑΤΡάσης, επηρεάζεται από άλλους παράγοντες, όπως η ισορροπία Κ +, οι κατεχολαμίνες και η ινσουλίνη. Επίσης σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση διαταραχών της συγκέντρωσης του Κ + στο πλάσμα παίζει το κατά πόσο η επίδραση ενός παράγοντα πάνω στην αντλία είναι οξεία ή χρόνια. Λ.χ. σε οξεία μερική αναστολή της λειτουργίας της αντλίας από χορήγηση δακτυλίτιδας μπορεί να προκληθεί θανατηφόρος υπερκαλιαιμία, αντίθετα χρόνια μερική αναστολή της αντλίας από καρδιακή ανεπάρκεια δεν οδηγεί σε υπερκαλιαιμία, επειδή το Κ + που εξέρχεται από τα κύτταρα έχει το χρόνο, υπό συνθήκες φυσιολογικής νεφρικής λειτουργίας, να αποβληθεί δια των ούρων. Σε ασθενείς όμως με ΧΝΑ η ίδια διαταραχή μπορεί να οδηγήσει σε υπερκαλιαιμία. Η αιφνίδια και μαζική αύξηση του Κ + του πλάσματος διεγείρει την είσοδό του στα κύτταρα, ώστε να διατηρηθεί φυσιολογική η τιμή στο πλάσμα και εντός 6-8 ωρών να αποβληθεί η περίσσεια του Κ + από τα ούρα. Φυσιολογικοί Αντλία της Νa + -Κ + -ΑΤΡάσης Κατεχολαμίνες Ινσουλίνη Παθολογικοί Χρόνια νοσήματα Διαταραχές ΟΒΙ Υπερωσμωτικότητα Συγκέντρωση Κ + στο πλάσμα Ρυθμός κυτταρικής καταστροφής 23

26 Φυσιολογία καλίου Άσκηση Αλδοστερόνη Υπεργλυκαιμία Φάρμακα Εξωκυττάριο ph Πίνακας 3: Παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή του Κ Κατεχολαμίνες Οι κατεχολαμίνες επηρεάζουν την εσωτερική κατανομή του Κ + με τους α 2 - αδρενεργικούς υποδοχείς να εμποδίζουν την είσοδό του στα κύτταρα και τους β 2 -αδρενεργικούς υποδοχείς να ευνοούν την είσοδο του στα κύτταρα. Η ρύθμιση της συγκέντρωσης του Κ + στο πλάσμα, διαμέσου των κατεχολαμινών, φαίνεται να είναι ανεξάρτητη από το φορτίο του προσλαμβανομένου Κ +, αφού σε περιπτώσεις φόρτισης με Κ + δεν παρατηρείται παράλληλη αύξηση των κατεχολαμινών. Αν και ο μηχανισμός δράσης των κατεχολαμινών δεν έχει διευκρινιστεί, πιστεύεται ότι η β 2 - αδρενεργικοί διεγέρτες προάγουν την είσοδο του Κ + στα κύτταρα με δύο τρόπους. Πρώτον με την επίδρασή τους πάνω στην Νa + -Κ + -ΑΤΡάση και δεύτερον με έμμεσο τρόπο προκαλώντας γλυκογονόλυση, με συνέπεια την εκδήλωση υπεργλυκαιμίας και την έκκριση από το πάγκρεας ινσουλίνης. Η ινσουλίνη ενδέχεται να εκκρίνεται και με απευθείας δράση των β 2 - αδρενεργικών διεγερτών στα κύτταρα του παγκρέατος. Ανεξαρτήτως τρόπου δράσης, το τελικό αποτέλεσμα επιτυγχάνει την είσοδο Κ + στα κύτταρα και μείωση των επιπέδων του στο πλάσμα, ακόμα και μέχρι εμφάνισης υποκαλιαιμίας. Κλινικό παράδειγμα των παραπάνω είναι η υπερκαλιαιμία που μπορεί να εμφανίσουν για συγκεκριμένη ποσότητα χορηγούμενου Κ +, 24

27 Φυσιολογία καλίου άτομα που λαμβάνουν β 2 -αποκλειστές (λ.χ. προπρανολόλη) σε σχέση με άτομα που δεν λαμβάνουν. Σε καταστάσεις υπερέκκρισης κατεχολαμινών όπως το στρες (λ.χ. από ισχαιμία μυοκαρδίου) η χορήγηση εξωγενώς β 2 -διεγερτών (αλμπουτερόλη για βρογχικό άσθμα) προκαλεί πτώση του επιπέδου του Κ + στο πλάσμα κατά 0,5-0,6 meq/l. Ο πιθανός μηχανισμός είναι ότι η β 2 -διέγερση προκαλεί αύξηση του ενδοκυττάριου camp και συνεπώς αύξηση της έκφρασης της Νa + -Κ + -ΑΤΡάσης. Η συνδυαστική δράση των προαναφερθέντων μπορεί να εξηγήσει την αυξημένη θνητότητα που εμφανίζουν ασθενείς με οξεία ισχαιμία των στεφανιαίων αγγείων, όταν συνυπάρχει υπέρταση, υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας και λήψη διουρητικών που μπορεί να έχουν ήδη προκαλέσει υποκαλιαιμία. Οι α-αδρενεργικοί διεγέρτες βγάζουν το Κ + από τα κύτταρα και μειώνουν την έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας, με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η εμφάνιση, διατήρηση ή επιδείνωση προϋπάρχουσας υπερκαλιαιμίας Ινσουλίνη Ήδη έχει αναφερθεί η σημασία της δράσης της ινσουλίνης στη μετακίνηση του Κ +. Συγκεκριμένα αυξάνει την είσοδο του Κ + στα κύτταρα, κυρίως τα ηπατικά και τα μυϊκά, με μηχανισμό που ακόμη δεν είναι γνωστός, αλλά φαίνεται ότι είναι ανεξάρτητος της δράσης της στη μεταφορά της γλυκόζης. Ενδέχεται η δράση της να ασκείται διαμέσου δύο αντλιών, της Νa + -Η + - ATPάσης που δημιουργεί αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο στον ενδοκυττάριο χώρο και τη διέγερση της Νa + -Κ + -ΑΤΡάσης. Η συγκέντρωση του Κ + στο πλάσμα και η έκκριση ινσουλίνης είναι πιθανό να συνδέονται με μηχανισμό αλληλορρύθμισης. Έχει δειχτεί 25

28 Φυσιολογία καλίου πειραματικά ότι αυξήσεις στην τιμή του Κ + πλάσματος, μετά φόρτιση με Κ +, κατά 1 meq/l αύξησαν τη συγκέντρωση της ινσουλίνης στο πλάσμα. Μικρότερες μεταβολές στη συγκέντρωση του Κ + όμως (0,3-0,7 meq/l) δεν συνοδεύτηκαν από αύξηση της συγκέντρωσης της ινσουλίνης πλάσματος. Κατά μία ερμηνεία, υπάρχει αύξηση της έκκρισης της ινσουλίνης αλλά επειδή αυτή γίνεται στο πυλαίο σύστημα, η αύξηση της ηπατικής πρόσληψης Κ +, δεν συνδυάζεται με αύξηση της ινσουλίνης στο περιφερικό αίμα. Η ταχεία δράση της ινσουλίνης πάνω στη μετακίνηση του Κ + ενδοκυττάρια, είναι χρήσιμη στην κλινική πράξη για την αντιμετώπιση της υπερκαλιαιμίας, δίνοντας είτε γλυκόζη που θα διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης είτε ινσουλίνη, κυρίως σε διαβητικούς ασθενείς που δεν μπορούν να την εκκρίνουν. Θα πρέπει όμως να τονιστεί ότι αυτή η ευεργετική δράση της ινσουλίνης πάνω στην αντιμετώπιση της υπερκαλιαιμίας διαρκεί μόνο λίγες ώρες και κατόπιν το Κ + τείνει να μετακινηθεί πάλι προς τον εξωκυττάριο χώρο κάτω από την επίδραση διάφορων παραγόντων, όπως η ίδια η συγκέντρωση Κ +, η ΜΟ κ.ά Συγκέντρωση του καλίου στο πλάσμα Το μπλοκάρισμα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (ΣΝΣ) και η ανεπάρκεια της ινσουλίνης έχουν μερική μόνο επίδραση πάνω στη μετακίνηση του Κ + και δεν αποκλείουν πλήρως την μετακίνησή του προς τον ενδοκυττάριο χώρο. Δύο κλινικές καταστάσεις συνηγορούν υπέρ αυτής της εκδοχής. Μετά από φόρτιση με Κ + και την εκδήλωση υπερκαλιαιμίας, αυτό εισέρχεται στα κύτταρα πιθανόν με παθητικό μηχανισμό και μειώνεται ο βαθμός υπερκαλιαιμίας. Επίσης σε απώλεια Κ + από τον γαστρεντερικό σωλήνα, μετά την αρχική πτώση της συγκέντρωσής του στο πλάσμα, υπάρχει έξοδος Κ + από τα κύτταρα και μερική αντιρρόπηση του βαθμού 26

29 Φυσιολογία καλίου της υποκαλιαιμίας. Κατά κανόνα τα επίπεδα Κ + του πλάσματος είναι σε στενή συνάρτηση με το συνολικό ποσό Κ + του οργανισμού. Η συγκέντρωση του Κ + στο πλάσμα αυξάνει όταν αυξάνει η κατακράτηση ή πρόσληψή του και ελαττώνεται όταν υπάρχουν απώλειές του. Εξαίρεση σ αυτόν τον κανόνα αποτελούν τα χρόνια νοσήματα που ελαττώνουν τη δραστηριότητα της Νa + -Κ + -ΑΤΡάσης, η άσκηση, οι μεταβολές του εξωκυττάριου ph, ο ρυθμός κυτταρικής καταστροφής ή σύνθεσης και η αύξηση της ωσμωτικότητας του πλάσματος. Σ αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να γίνει ανακατανομή του Κ + μεταξύ ενδοκαι εξωκυττάριου χώρου και πρόκληση υπο- ή υπερκαλιαιμίας χωρίς να έχει μεταβληθεί η συνολική ποσότητα Κ + του οργανισμού Άσκηση Η μυϊκή άσκηση προκαλεί αύξηση του Κ + του πλάσματος. Δύο είναι οι πιθανοί μηχανισμοί. Πρώτον η καθυστέρηση επαναπρόσληψης του Κ +, που έχει εξέλθει από τα κύτταρα, διαμέσου της Νa + -Κ + -ΑΤΡάσης και δεύτερον το άνοιγμα των διαύλων Κ + που προκαλεί η πτώση του ΑΤΡ και η έξοδος του Κ + στο πλάσμα. Η τοπική υπερκαλιαιμία ίσως προκαλείται για να βελτιωθεί η παροχή αίματος στους μύες, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι η υπερκαλιαιμία προκαλεί αγγειοδιαστολή. Η προκαλούμενη από την άσκηση υπερκαλιαιμία εξαρτάται και από τη βαρύτητα της άσκησης. Συνήθως δεν ξεπερνά σε βαριά άσκηση τα 2 meq/l και η διάρκειά της είναι μόνο μερικών λεπτών και ακολουθείται από ήπια υποκαλιαιμία, εκτός από τις περιπτώσεις ατόμων που λαμβάνουν β-αναστολείς, όποτε η υπερκαλιαιμία είναι βαρύτερη και μπορεί να φτάσει και τα 4 meq/l. 27

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ Κ + ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ Κ + ΟΛΙΚΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Κ + : 3.000-4.000mEq (50-55mEq/Kg),

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία Ι Διαταραχές οξεοβασικής - λιπίδια ηλεκτρολύτες μεταβολικό σύνδρομο Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας, Αλέξανδρος

Διαβάστε περισσότερα

Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο»

Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» Ποια είναι η απάντηση του νεφρού σε ένα φορτίο οξέος ή βάσης; Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΟ ΟΞΙΝΟ ΦΟΡΤΙΟ Δίαιτα πλούσια σε ζωικό λεύκωμα Φωσφορικό οξύ - Οργανικός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Η + =40nanomol/L ΜΕΤΑΒΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Με εκτίμηση Εκ μέρους της οργανωτικής επιτροπής Κωνσταντίνος Μαυροματίδης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γ.Ν. Κομοτηνής «Σισμανόγλειο»

Με εκτίμηση Εκ μέρους της οργανωτικής επιτροπής Κωνσταντίνος Μαυροματίδης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γ.Ν. Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 9 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που θα διεξαχθεί στις 25 & 26 Σεπτεμβρίου 2015

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 7 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που θα διεξαχθεί στις

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Ισοζύγιο νερού Επηρεάζεται από την : Ισορροπία μεταξύ πρόσληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (ΣΕ ΝΕΦΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΟ) Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (ΣΕ ΝΕΦΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΟ) Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (ΣΕ ΝΕΦΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΟ) Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ- ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ;

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ- ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ; Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 9 ο Σεμινάριο Διαταραχές Οξεοβασικής Ισορροπίας 25 & 26 Σεπτεμβρίου 2015, ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα 11 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 11 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Υγρών, Ηλεκτρολυτών. & Οξεοβασικής Ισορροπίας Σεπτεµβρίου Αµφιθέατρο «Ιδρύµατος Παπανικολάου» Πρόγραμμα ΚΟΜΟΤΗΝΗ

Υγρών, Ηλεκτρολυτών. & Οξεοβασικής Ισορροπίας Σεπτεµβρίου Αµφιθέατρο «Ιδρύµατος Παπανικολάου» Πρόγραμμα ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΥΓΡΑ, ΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ: ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΓΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ» Υπό την αιγίδα των: Υπουργείου

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός. Αγαπητοί συνάδελφοι,

Χαιρετισμός. Αγαπητοί συνάδελφοι, Τελικό Πρόγραμμα Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στο 7 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που διεξάγεται στις 20 & 21

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Αλκοολισμός Διαταραχή από χρήση αλκοόλ (αιθανόλη C 2 H 6 O) 208.000.000 αλκοολικοί σε όλο τον

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΗΣΙΟ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

ΕΤΗΣΙΟ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΥΓΡΑ, ΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΕΤΗΣΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 10 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Σωληναριακή επεξεργασία σπειραματικού διηθήματος

Σωληναριακή επεξεργασία σπειραματικού διηθήματος Σωληναριακή επεξεργασία σπειραματικού διηθήματος Χ. Ν. Σκαλιώτη Πανεπιστημιακή Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμοσχεύσεων Νεφρού ΓΝΑ «Λαϊκό» Δομή του Νεφρώνα - Glomerulus Σπείραμα - Proximal Convoluted

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία Ι Διαταραχές οξεοβασικής λιπίδια ηλεκτρολύτες μεταβολικό σύνδρομο Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας, Αλέξανδρος Α.

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση

Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση Ευγενία Γκαλιαγκούση MD, PhD Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διαγνωστική και Θεραπευτική

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών...

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών... Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 1. Εισαγωγή... 1 2. Σημασία των νεφρών στη ζωή... 4 3. Βιβλιογραφία... 6 2. Δομή και λειτουργία των νεφρών... 7 1. Εισαγωγή... 8 2. Νεφρικά αγγεία... 9 3. Νεφρικό σπείραμα...

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου.

Μεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου. Μεταβολική Αλκάλωση Μάριος Παπασωτηρίου mpapasotiriou@yahoo.com Μεταβολική Αλκάλωση Βασικές αρχές Μετ. Αλκάλωσης Κλινική εικόνα Επαναρρόφηση αναγέννηση HCO 3 / Λειτουργίες μεταφορέων νεφρικών σωληναρίων

Διαβάστε περισσότερα

Διουρητικά και νεφροπάθειες

Διουρητικά και νεφροπάθειες Διουρητικά και νεφροπάθειες Μελεξοπούλου Χριστίνα Νεφρολόγος Γ.Ν.Α. Λαϊκό Μαθήματα Φυσιολογίας 2017 Διουρητικά: ουσίες που προκαλούν αύξηση του ρυθμού παραγωγής των ούρων Δρουν με ελάττωση του ρυθμού της

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Αγαπητοί συνάδελφοι, Χαιρετισμός Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 8 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που θα διεξαχθεί στις

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γυναίκα 27 ετών, κατά την 26η εβδομάδα κύησης, επισκέπτεται τον γυναικολόγο της στα πλαίσια προγεννητικού ελέγχου. Έχει ελεύθερο

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς

Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς Δημήτριος Σ. Γούμενος Νεφρολογικό και Μεταμοσχευτικό Κέντρο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών www.nephrology-patra.gr Πηγές υδρογονοϊόντων [H + ] Ημερήσιος

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί διατήρησης της μεταβολικής αλκάλωσης

Μηχανισμοί διατήρησης της μεταβολικής αλκάλωσης Μηχανισμοί διατήρησης της μεταβολικής αλκάλωσης Χρήστος Κατσίνας Νεφρολόγος, Υπεύθυνος Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Γενικού Νοσοκομείου Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο» 1. Εισαγωγή Η εγκατάσταση καθώς και η διατήρηση

Διαβάστε περισσότερα

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας»

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» 2. Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκης «Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» Π. Τολίκα¹,

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ

Οξεοβασική ισορροπία. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Οξύ ph Βάση Οξεοβασική ισορροπία Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ ph= - log [H + ] [H + ] σε mol/l ή Eq/L [H + ] = 40 neq/l = 40 x 10-9 Eq/L [HCO 3-

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Σ.Μαρινάκη Νεφρολογική Κλινική και Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού ΕΚΠΑ, Ιατρική Σχολή, Λαϊκό Νοσοκομείο, Αθήνα Μαθήματα Φυσιολογίας 13.12.2017 Η συγκέντρωση

Διαβάστε περισσότερα

αντιρροπήσεις μηχανισμοί, όρια, ολοκλήρωση Μηνασίδης Ηλίας Νεφρολόγος 424 ΓΣΝΕ ΜΧΑ «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ»

αντιρροπήσεις μηχανισμοί, όρια, ολοκλήρωση Μηνασίδης Ηλίας Νεφρολόγος 424 ΓΣΝΕ ΜΧΑ «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ» αντιρροπήσεις μηχανισμοί, όρια, ολοκλήρωση Μηνασίδης Ηλίας Νεφρολόγος 424 ΓΣΝΕ ΜΧΑ «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ» οξεοβασική ισορροπία = σταθερότητα οξύτητας υγρών (σταθερή [Η + ]) συνεχές φορτίο οξέων και βάσεων 24h 16.00022.000

Διαβάστε περισσότερα

Ισοζύγιο νατρίου στην αιμοκάθαρση

Ισοζύγιο νατρίου στην αιμοκάθαρση Ισοζύγιο νατρίου στην αιμοκάθαρση Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΝΑΤΡΙΟΥ Ο εξωκυττάριος όγκος καθορίζεται από την απόλυτη ποσότητα (σε mol) του Na + και των συνοδών

Διαβάστε περισσότερα

Η βαθμίδα του ηλεκτρικού πεδίου της μεμβράνης τείνει να συγκρατήσει τα θετικά φορτισμένα ιόντα.

Η βαθμίδα του ηλεκτρικού πεδίου της μεμβράνης τείνει να συγκρατήσει τα θετικά φορτισμένα ιόντα. Τα ιόντα χλωρίου βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερη πυκνότητα στο εξωτερικό παρά στο εσωτερικό του κυττάρου, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται παθητικό ρεύμα εισόδου τους στο κύτταρο. Τα αρνητικά φορτισμένα ιόντα

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας

Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας Χρησιμότητα των αερίων αίματος στο ΤΕΠ Εκτίμηση οξεοβασικής

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές της ομοιοστασίας του Καλίου σε συγκεκριμένες νοσολογικές οντότητες (αλκοολισμός, ηπατική νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, φάρμακα, λευχαιμίες)

Διαταραχές της ομοιοστασίας του Καλίου σε συγκεκριμένες νοσολογικές οντότητες (αλκοολισμός, ηπατική νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, φάρμακα, λευχαιμίες) Διαταραχές της ομοιοστασίας του Καλίου σε συγκεκριμένες νοσολογικές οντότητες (αλκοολισμός, ηπατική νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, φάρμακα, λευχαιμίες) Χαράλαμπος Μηλιώνης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Εύρυθμη λειτουργία ζωτικών οργάνων Κυτταρικούς μηχανισμούς Ενζυμικές αντιδράσεις Πολλοί μηχανισμοί ομοιοστασίας του Ρύθμιση ομοιοστασίας του

Εύρυθμη λειτουργία ζωτικών οργάνων Κυτταρικούς μηχανισμούς Ενζυμικές αντιδράσεις Πολλοί μηχανισμοί ομοιοστασίας του Ρύθμιση ομοιοστασίας του Κυριότερο ενδοκυττάριο ιόν Βασικό συστατικό οργανισμού Εύρυθμη λειτουργία ζωτικών οργάνων Κυτταρικούς μηχανισμούς Ενζυμικές αντιδράσεις Πολλοί μηχανισμοί ομοιοστασίας του Ρύθμιση ομοιοστασίας του Ζωτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Σ.Μαρινάκη Νεφρολογική Κλινική και Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού ΕΚΠΑ, Ιατρική Σχολή, Λαϊκό Νοσοκομείο, Αθήνα Μαθήματα Φυσιολογίας 18.01.2017 Η συγκέντρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΩΣΜΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ

ΩΣΜΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΩΣΜΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΠΩΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΟΙ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΑ ΥΓΡΑ Μεταφορά τροφών και αποβολή μη χρήσιμων ουσιών: Διάχυση (π.χ. το CO 2 που παράγεται κατά τον μεταβολισμό των κυττάρων, διαχέεται από τα κύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ https://users.auth.gr/epontiki Ελένη Ποντίκη Θεσσαλονίκη 2018 Παρεντερικά διαλύματα Αποστειρωμένα διαλύματα που προορίζονται: για την στοιχείων αναπλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Αναστολή αντλίας πρωτονίων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Αναστολή αντλίας πρωτονίων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Αναστολή αντλίας πρωτονίων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ Περιγραφή της περίπτωσης Άνδρας 43 ετών εισάγεται σε κλινική λόγω επιγαστραλγίας. Μετά από έλεγχο ετέθη η διάγνωση του πεπτικού

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθµιση του ισοζυγίου Νατρίου και Νερού

Ρύθµιση του ισοζυγίου Νατρίου και Νερού Ρύθµιση του ισοζυγίου Νατρίου και Νερού Περιεχόµενα: Ισοζύγιο Σωµατικού Νατρίου και Ύδατος Νεφρική επεξεργασία Νατρίου και Ύδατος Νεφρική ρύθµιση Νατρίου Νεφρική ρύθµιση ύδατος ίψα και όρεξη άλατος Ρύθµιση

Διαβάστε περισσότερα

υγρών ηλεκτρολυτών & οξεοβασικής ισορροπίας

υγρών ηλεκτρολυτών & οξεοβασικής ισορροπίας Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο υγρών ηλεκτρολυτών & οξεοβασικής ισορροπίας 1 ο σεμινάριο Εισαγωγικές έννοιες οξεοβασικής ισορροπίας-μεταβολική οξέωση 28-29 Σεπτεμβρίου 2007 Πνευματικό Κέντρο Δήμου Πτολεμαΐδας

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης. Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης. Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Συχνότερα αίτια μεταβολικής αλκάλωσης Έμετοι Χορήγηση διουρητικών Υπερέκκριση αλατοκορτικοειδών Σ. Bartter-Gitelman

Διαβάστε περισσότερα

Βοηθήστε να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή: Αναφέρατε ΟΛΕΣ τις ανεπιθύμητες ενέργειες για ΟΛΑ τα φάρμακα Συμπληρώστε την «ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ»

Βοηθήστε να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή: Αναφέρατε ΟΛΕΣ τις ανεπιθύμητες ενέργειες για ΟΛΑ τα φάρμακα Συμπληρώστε την «ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ» Τελικό Πρόγραμμα Roche (Hellas) A.E. Αλαμάνας 4 & Δελφών 151 25 Μαρούσι, Αττική τηλ: 210 6166100, fax: 210 6166159 email: hellas.medinfo@roche.com τηλ: 800 111 93 00 Ελλάδα (δωρεάν γραμμή επικοινωνίας)

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία της μεταβολικής οξέωσης σε ΧΝΝ (πριν το τελικό στάδιο) με φρούτα και λαχανικά

Θεραπεία της μεταβολικής οξέωσης σε ΧΝΝ (πριν το τελικό στάδιο) με φρούτα και λαχανικά Θεραπεία της μεταβολικής οξέωσης σε ΧΝΝ (πριν το τελικό στάδιο) με φρούτα και λαχανικά Θεόδωρος Ελευθεριάδης Επίκουρος Καθηγητής Νεφρολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Υπάρχουν πειραματικά δεδομένα που τεκμηριώνουν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γυναίκα 27 ετών, κατά την 26η εβδομάδα κύησης, επισκέπτεται τον γυναικολόγο της στα πλαίσια προγεννητικού ελέγχου. Έχει ελεύθερο

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Συμπύκνωση και αραίωση των ούρων Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Συμπύκνωση και αραίωση των ούρων Η ποσότητα ούρων που παράγεται

Διαβάστε περισσότερα

1ο Σεμινάριο Ετήσιου Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Υγρών Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισσοροπίας Σεπτεμβρίου 2007, Πτολεμαΐδα

1ο Σεμινάριο Ετήσιου Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Υγρών Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισσοροπίας Σεπτεμβρίου 2007, Πτολεμαΐδα Δελτίο Συμμετοχής 1ο Σεμινάριο Ετήσιου Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Υγρών Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισσοροπίας 28 29 Σεπτεμβρίου 2007, Πτολεμαΐδα Παρακαλούμε να συμπληρωθεί κατάλληλα και να αποσταλεί (με

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Περιοδική υπερκαλιαιμική παράλυση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Περιοδική υπερκαλιαιμική παράλυση ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Περιοδική υπερκαλιαιμική παράλυση ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Αγόρι 6 ετών μεταφέρεται στον οικογενειακό ιατρό από τους γονείς του λόγω εμφάνισης δυσκολίας στην κίνηση των άκρων (άνω και

Διαβάστε περισσότερα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση { Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Το νοσηλευτικό έργο στις ΜΤΝ Σκοπός της η παροχή εξειδικευµένης φροντίδας

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική παραγωγή ούρων: Σπειραματική διήθηση, νεφρική αιμάτωση και η ρύθμισή τους. Σ.Ζιάκκα Νεφρολόγος Διευθύντρια ΝΕΕΣ

Νεφρική παραγωγή ούρων: Σπειραματική διήθηση, νεφρική αιμάτωση και η ρύθμισή τους. Σ.Ζιάκκα Νεφρολόγος Διευθύντρια ΝΕΕΣ Νεφρική παραγωγή ούρων: Σπειραματική διήθηση, νεφρική αιμάτωση και η ρύθμισή τους Σ.Ζιάκκα Νεφρολόγος Διευθύντρια ΝΕΕΣ Ομοιοστατικές λειτουργίες των νεφρών Απέκκριση των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού

Διαβάστε περισσότερα

Βρέφη 0-12 μηνών. Παιδιά 4-8 ετών. Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών. Ενήλικες > 50 ετών. Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες

Βρέφη 0-12 μηνών. Παιδιά 4-8 ετών. Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών. Ενήλικες > 50 ετών. Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ Ασβέστιο Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου Βρέφη 0-12 μηνών Παιδιά 1-3 ετών Παιδιά 4-8 ετών Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών Ενήλικες 19-50 ετών Ενήλικες > 50 ετών Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία Φυσιολογίας του ουροποιητικού συστήματος

Στοιχεία Φυσιολογίας του ουροποιητικού συστήματος ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Μάθημα: Xειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ Ενότητα: Οι λειτουργίες του νεφρού Στοιχεία Φυσιολογίας του ουροποιητικού συστήματος ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Συµπύκνωση αραίωση ούρων

Συµπύκνωση αραίωση ούρων Συµπύκνωση αραίωση ούρων Boron σελ 1075-1091 Συµπυκνωµένα ούρα υπερωσµωτικά σε σχέση µε τη συγκέντρωση του πλάσµατος Η ικανότητα των νεφρών να παράγουν υπερωσµωτικά ούρα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ

Οξεοβασική ισορροπία. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Οξύ ph Βάση Οξεοβασική ισορροπία Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ ph= - log [H + ] [H + ] σε mol/l ή Eq/L [H + ] = 40 neq/l = 40 x 10-9 Eq/L [HCO 3-

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Ισοζύγιο νατρίου Μηχανισμοί που ρυθμίζουν την απέκκριση του Να Βασίζονται στις: μεταβολές της

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ;

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ; Ελένη Α. Φράγκου Νεφρολόγος ΧΩΡΙΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΟΡΗΓΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις:

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Το σώμα μας περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου. Συγκεκριμένα, το ασβέστο είναι υπεύθυνο για το 1,5-2% του σωματικού μας βάρους. Είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρολογική Κλινική Α.Π.Θ. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ. Στρατής Κασιμάτης. Νεφρολόγος, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Νεφρολογική Κλινική Α.Π.Θ. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ. Στρατής Κασιμάτης. Νεφρολόγος, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Νεφρολογική Κλινική Α.Π.Θ. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΟΡΙΣΜΟΙ Αλκαλαιμία = αύξηση του ph ή ελάττωση των [Η + ] Αλκάλωση = η εξεργασία που τείνει

Διαβάστε περισσότερα

Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας. 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας. 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ Βιβλίο Πρακτικών Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο

Διαβάστε περισσότερα

Μικτές διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας

Μικτές διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας Μικτές διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» ΜΙΚΤΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΑΠΛΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Απλή διαταραχή της οξεοβασικής ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια 39 αμινοξέα Μ.Β. 4500 προοπιομελανοκορτίνη(pomc) 1. κορτικοτροπίνη (ACTH), 2. β λιποτροφίνη (β LPH), 3. γ λιποτροφίνη (γ LPH),

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Κύριες λειτουργίες των νεφρών Ρύθμιση του όγκου των υγρών του

Διαβάστε περισσότερα

Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας

Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Β. Κ. Μαργέλλος Διευθυντής ΕΣΥ Γ. Ν. Α. Ο Ευαγγελισμός Προβληματισμοί Η καμήλα της ερήμου δεν διψάει; Οι ναυαγοί γιατί δεν πίνουν θαλασσινό

Διαβάστε περισσότερα

Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας

Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Β. Κ. Μαργέλλος Διευθυντής ΕΣΥ Γ. Ν. Α. Ο Ευαγγελισμός Προβληματισμοί Η καμήλα της ερήμου δεν διψάει; Οι ναυαγοί γιατί δεν πίνουν θαλασσινό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Ε. Ι. Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας Δ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΡΙΣΜΟΣ Το σύνολο των αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού για τη διατήρηση

Διαβάστε περισσότερα

Διάγνωση - Διαφορική διάγνωση μεταβολικής αλκάλωσης

Διάγνωση - Διαφορική διάγνωση μεταβολικής αλκάλωσης Διάγνωση Διαφορική διάγνωση μεταβολικής αλκάλωσης Χρυσόστομος Δημητριάδης Νεφρολόγος, Επιμελητής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» Ως μεταβολική αλκάλωση (ΜΑ) ορίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Χ. Κουτρούμπας

Γιώργος Χ. Κουτρούμπας ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑΣ (ΑΙΤΙΑ, ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ) Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ Mg 2+ ΣΤΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ Κ + Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Νεφρολόγος, Επιμελητής A ΓΝ Βόλου «Αχιλλοπούλειο» Υποκαλιαιμία της υπομαγνησιαιμίας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος φακής που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολική Αλκάλωση. ph >7,4 [ΗCO 3- ] > 24 meq/l

Μεταβολική Αλκάλωση. ph >7,4 [ΗCO 3- ] > 24 meq/l Μεταβολική Αλκάλωση ph >7,4 [ΗCO 3- ] > 24 meq/l Παθοφυσιολογία μεταβολικής αλκάλωσης [ΗCO 3- ] = ποσό ΗCO 3- στον εξωκυττάριο όγκο εξωκυττάριο όγκο Παθοφυσιολογία μεταβολικής αλκάλωσης: Εξωγενής προσθήκη

Διαβάστε περισσότερα

Μαΐου Πανελλήνιο Συνέδριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας & των ηλεκτρολυτών ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ. Grand Serai, Ιωάννινα

Μαΐου Πανελλήνιο Συνέδριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας & των ηλεκτρολυτών ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ. Grand Serai, Ιωάννινα ΟΡΓAΝΩΣΗ: ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Υπό την αιγίδα των: ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

2. Μεμβρανικά δυναμικά του νευρικού κυττάρου

2. Μεμβρανικά δυναμικά του νευρικού κυττάρου 2. Μεμβρανικά δυναμικά του νευρικού κυττάρου Στόχοι κατανόησης: Διαφορά δυναμικού της κυτταρικής μεμβράνης ενός νευρικού κυττάρου: Τί είναι; Πώς δημιουργείται; Ποιά είδη διαφοράς δυναμικού της μεμβράνης

Διαβάστε περισσότερα

Μαΐου Πανελλήνιο Συνέδριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας & των ηλεκτρολυτών ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ. Grand Serai, Ιωάννινα

Μαΐου Πανελλήνιο Συνέδριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας & των ηλεκτρολυτών ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ. Grand Serai, Ιωάννινα ΟΡΓAΝΩΣΗ: ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Υπό την αιγίδα των: ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες

Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΑ Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες Σχηματισμος ουρων: 1. Σπειραματικη διηθηση (GFR) = 180L/day 2. Σωληναριακη επαναρροφηση(περιπου 98%) 3. Σωληναριακη απεκκριση

Διαβάστε περισσότερα

σ αυτό τον τόπο όλα είναι καμωμένα από πέτρα από πέτρα η γη, από πέτρα κι άνθρωποι οι χαρές και οι λύπες από πέτρα σκληρή Καλημέρα!

σ αυτό τον τόπο όλα είναι καμωμένα από πέτρα από πέτρα η γη, από πέτρα κι άνθρωποι οι χαρές και οι λύπες από πέτρα σκληρή Καλημέρα! σ αυτό τον τόπο όλα είναι καμωμένα από πέτρα από πέτρα η γη, από πέτρα κι άνθρωποι οι χαρές και οι λύπες από πέτρα σκληρή Καλημέρα! Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Β. Κ. Μαργέλλος Διευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

Η σημασία του ph των ούρων και των ηλεκτρολυτών (ορού και ούρων) στη διερεύνηση των οξεοβασικών διαταραχών

Η σημασία του ph των ούρων και των ηλεκτρολυτών (ορού και ούρων) στη διερεύνηση των οξεοβασικών διαταραχών Η σημασία του ph των ούρων και των ηλεκτρολυτών (ορού και ούρων) στη διερεύνηση των οξεοβασικών διαταραχών Τουλκερίδης Γεώργιος, Νεφρολόγος Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας Ορισμός οξέος και βάσης Οξύ είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων. Υπεύθυνοι Σεμιναρίου: Μ. ΕΛΙΣΑΦ, Δ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ, Θ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ

Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων. Υπεύθυνοι Σεμιναρίου: Μ. ΕΛΙΣΑΦ, Δ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ, Θ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ Β ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 11 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ 2 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Υπεύθυνοι

Διαβάστε περισσότερα

Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού;

Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού; Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 10 ο Σεμινάριο Διαταραχές ύδατος και νατρίου 23 & 24 Σεπτεμβρίου 2016, ΚΟΜΟΤΗΝΗ Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας & των ηλεκτρολυτών ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ. 2 Εκπαιδευτικό Σεμινάριο: Grand Serai, Ιωάννινα.

Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας & των ηλεκτρολυτών ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ. 2 Εκπαιδευτικό Σεμινάριο: Grand Serai, Ιωάννινα. ΟΡΓAΝΩΣΗ: ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Υπό την αιγίδα των: ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Φυσιολογία

Εισαγωγή στην Φυσιολογία Εισαγωγή στην Φυσιολογία Φυσιολογία του κυττάρου- Μεμβρανική μεταφορά Ομοιόσταση Αδαμαντία Μητσάκου Εργαστήριο Φυσιολογίας, Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστήμιο Πατρών Τι είναι η φυσιολογία; Η φυσιολογία εστιάζει

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο

3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ 3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Υπεύθυνοι Σεμιναρίου: Μ. ΕΛΙΣΑΦ, Δ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ, Θ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ «Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

Τα αμινοξέα ωστόσω επιτελούν πολλαπλούς ρόλους πέρα της συμμετοχής τους στη διάπλαση του μιυκού συστήματος. Συγκεκριμένα τα αμινοξέα:

Τα αμινοξέα ωστόσω επιτελούν πολλαπλούς ρόλους πέρα της συμμετοχής τους στη διάπλαση του μιυκού συστήματος. Συγκεκριμένα τα αμινοξέα: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc, Κλινική διαιτολόγος - Διατροφολόγος Ο όρος αμινοξέα χρησιμοποιείται ευρέως στους αθλητικούς κύκλους και όχι αδίκως. Τα αμινοξέα αποτελούν βασικό συστατικό των μυών, η διάπλαση

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνες έχουν δείξει ότι λήψη ψηλής ποσότητας σύνθετων υδατανθράκων πριν την

Έρευνες έχουν δείξει ότι λήψη ψηλής ποσότητας σύνθετων υδατανθράκων πριν την Ο χρόνος λήψης του γεύματος αποτελεί κεφαλαιώδους σημασίας παράγοντα για την αθλητική απόδοση. Το γεύμα πρέπει να λαμβάνεται 2-3 ώρες πριν την προπόνηση. Το γεμάτο στομάχι θεωρείται αναστολέας της αθλητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ

ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΛΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ(ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΩΝ) ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Α.Π.Θ ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

10 o Σεμινάριο Η ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ. Απεικονιστικές και Παρεμβατικές Μέθοδοι 2013 ΑΡΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

10 o Σεμινάριο Η ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ. Απεικονιστικές και Παρεμβατικές Μέθοδοι 2013 ΑΡΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Οργάνωση: Νεφρολογική Κλινική Iατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νεφρολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Νεφρολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Υπό

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας. Επίδραση του ph στις κυτταρικές λειτουργίες. Σπ. Μιχαήλ

Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας. Επίδραση του ph στις κυτταρικές λειτουργίες. Σπ. Μιχαήλ Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας. Επίδραση του ph στις κυτταρικές λειτουργίες. Σπ. Μιχαήλ Πηγές οξέων Πτητικό οξύ Η 2 CO 3 Αερόβιος μεταβολισμός CO 2 (τελικό προϊόν) CO 2 + H 2 O H 2 CO 3 H + + HCO

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Ε. Ι. Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας Δ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΡΙΣΜΟΣ Το σύνολο των αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού για τη διατήρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ-Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 ΤΟ ph Το pη αντιπροσωπεύει τον αρνητικό λογάριθμο της συγκέντρωσης ιόντων Η+,(pΗ=-log[H+]). Το φυσιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση του ισοζυγίου των κατιόντων υδρογόνου

Νεφρική ρύθμιση του ισοζυγίου των κατιόντων υδρογόνου Νεφρική ρύθμιση του ισοζυγίου των κατιόντων υδρογόνου Παράγοντες που επηρεάζουν την Επαναρρόφηση των Διττανθρακικών Νεφρική ρύθμιση του ισοζυγίου των κατιόντων υδρογόνου Η διατήρηση της συγκέντρωσης των

Διαβάστε περισσότερα

Λεπτό Εντερο. Σωτήριος Γ. Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 6/12/2017

Λεπτό Εντερο. Σωτήριος Γ. Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 6/12/2017 Λεπτό Εντερο Σωτήριος Γ. Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 6/12/2017 Φυσιολογία Συστημάτων Ακαδημαϊκό έτος 2017-2018 Φυσιολογία του Ανθρώπου. 8 η Εκδοση.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ 1 Έλεγχος της ενέργειας Τα πραγματικά «Βιοκαύσιμα» 2 Υδατανθρακούχα τρόφιμα 3 Σημασία της ρύθμισης κατανάλωσης

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία- Κλινικά παραδείγματα

Οξεοβασική ισορροπία- Κλινικά παραδείγματα Οξεοβασική ισορροπία- Κλινικά παραδείγματα Γεώργιος Χειλάς Πνευμονολόγος Επικουρικός Επιμελητής Πνευμονολογικής Μονάδας Α ΚΕΘ - ΕΚΠΑ Συντονιστής Ομάδας ΧΑΠ Ε.Π.Ε. Οξεοβασική ισορροπία CO 2 HCO 3 - H +

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο

3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ 3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Υπεύθυνοι Σεμιναρίου: Μ. ΕΛΙΣΑΦ, Δ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ, Θ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ «Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα